ՀԱՅՈՑ ԱՇԽԱՐՀԻ ԻՄԱՆԿՅՈՒՆԸ

Երկրամասը տարբեր ժամանականերում հանդես է եկել տարբերանուններով, ամենահինը սակայն «Արցախ» անվանումն է։

Միջնադարում Արցախը հայտի է եղել «Ծավդեք» (Ծավդեացիշխանական տան անունով), «Փոքր Սյունիք», 10-րդ դարից՝«Խաչեն» անուններով։

Միևնույն ժամանակ Արցախը կոչվել է «Աղվանք», «Խորինաշխարհն Հայոց»։ «Ղարաբաղ» անվանումը հիշատակվում է 14-րդ դարից։

Ա ր ց ա խ

ԴԵՌևՍ 1918 Թ.-ԻՆ ԵՐԲ ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ և ԱԴՐԲԵՋԱՆԸ ՈՐՊԵՍ ԴԵՄՈԿՐԱՏԱԿԱՆ

ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԻՐԵՆՑ ԱՆԿԱԽ ԵՆ ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒՄ, ՂԱՐԱԲԱՂԻ

ՏԱՐԱԾՔԸ ԴԱՌՆՈՒՄ Է ՎԵՃԻ ԱՌԱՐԿԱ ԵՐԿՈՒ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԻՋև։

ՆՈՒՅՆ 1918Թ․-ԻՆ ՇՈՒՇԻՈՒՄ ՏԵՂԻ Է ՈՒՆԵՑԱԾ ԱՐՑԱԽԱՀԱՅՈՒԹՅԱՆ

ՀԱՄԱԳՈՒՄԱՐՈՒՄ ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԸ ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒՄ Է «ԱՆԿԱԽ ՎԱՐՉԱ-

ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՏԱՐԱԾՔ»։

ՍԱԿԱՅՆ 1919 Թ.-ԻՆ ԹՈՒՐՔ-ԱԴՐԲԵՋԱՆԱԿԱՆ ՍՊԱՌՆԱԼԻՔՆԵՐԻ ՏԱԿ

ՀԱՇՏՈՒԹՅԱՆ ՊԱՅՄԱՆԱԳԻՐ Է ՍՏՈՐԱԳՐՈՒՄ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ՀԵՏ, ԸՍՏ ՈՐԻ՝

ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԸ ԺԱՄԱՆԱԿԱՎՈՐԱՊԵՍ ԿԳՏՆՎԵՐ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ

ԻՐԱՎԱՍՈՒԹՅԱՆ ՏԱԿ։

80-ական թվականների վերջին Արցախում սկիզբ է առնում համազգային շարժում՝

Լեռնային Ղարաբաղը Խորհրդային Հայաստանին վերամիավորելու համար։

1988 թ․-ին Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի իշխանությունները պաշտոնապես

հատարարում են Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու և Հայկականին միանալու իրենց վճռի

մասին և փոխհամաձայնության խնդրագրեր են ուղարկում Երևան և Բաքու։ Սակայն

ինչպես Բաքուն այնպես էլ Մոսկվան մերժում են խնդրագիրը։

1991-1992 թթ. Արցախի հայերի և Ադրբեջանական իշխանությունների միջև

լայնամաշտաբ պատերազմ է բռնկվում։

Արցախցիներին պատերազմի ժամանակ հաջողվում է պահպանել տարածքի մեծ մասը,

ինչպես նաև ազատագրել շրջակա մի շարք տարածքներ։

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը (Արցախ) անկախ, սակայն միջազգայնորենչճանաչված պետություն է, սահմանակցում է Հայաստանի Հանրապետությանը, Իրանին,

Ադրբեջանին։ Մայրաքաղաքը Ստեփանակերտն է։

Արցախը հարուստ է պատմական ժառանգությունով, ուր պետք է այցելիյուրաքանչյուր հայ։

Գանձասար վանքի Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցին կառուցել է ՆերքինԽաչենի տեր և Արցախի իշխանաց իշխան Հասան Ջալալ-Դոլան 1216–38 թթ-

ին (ճարտարապետ` Քարիմ):

Հասան Ջալալ-Դոլանի գերեզմանն է, անմիջապես վանքի մուտքի առջև։

ԱՄԱՐԱՍԻ ՎԱՆՔԻ ԵԿԵՂԵՑԻՆ ՀԻՄՆԱԴՐԵԼ Է ԳՐԻԳՈՐ ԼՈՒՍԱՎՈՐԻՉԸ IV Դ ՍԿԶԲԻՆ։

ԵԿԵՂԵՑՈՒ ԱՐևԵԼՅԱՆ ԿՈՂՄՈՒՄ Է ԹԱՂՎԱԾ ԱՂՎԱՆՔՈՒՄ ՔՐԻՍՏՈՆԵՈՒԹՅՈՒՆՏԱՐԱԾԵԼՈՒՆ ՈՒՂՂՎԱԾ ԻՐ ԱՌԱՔԵԼՈՒԹՅԱՆ ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ 338-ԻՆՆԱՀԱՏԱԿՎԱԾ ԳՐԻԳՈՐԻՍԸ։

V Դ ՍԿԶԲԻՆ ՄԵՍՐՈՊ ՄԱՇՏՈՑՆ ԱՄԱՐԱՍԻ ՎԱՆՔՈՒՄ ԲԱՑՈՒՄ Է ԱՐՑԱԽԻԱՌԱՋԻՆ ԴՊՐՈՑԸ։ԱՅՍՏԵՂ ԵՂԵԼ Է ՆԱև ՀԱՐՍԱՆՅԱՑ ԱՐԱՐՈՂԱԿԱՐԳԻ ՍՐԱՀ։

Սուրբ Գրիգորիսի գերեզմանը

Այս կամարաձև խոյակի մոտ կատարվել էամուսնական արարողակարգ

ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ

Մանե Համբարձումյան