Θέμα: «Ποίηση και λογοτεχνία»

19ος , 20ος και 21ος αιώνας

9ο Δημοτικό Σχολείο ΚαβάλαςΤμήμα: Δ΄2

ΒασιλικήΠαναγιώτης

Νίκος

• Το μεγάλο γεγονός της Επανάστασης του 1821 επηρέασε σημαντικά τη λογοτεχνία των πρώτων χρόνων του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Μέσα στην δεκαετία του 1820 γράφτηκαν τα πρώτα ποιήματα με θέμα την Επανάσταση από δύο Επτανήσιους ποιητές, τον Σολωμό (Ύμνος εις την Ελευθερίαν, 1823) και τον Κάλβο (Λύρα, 1824, Λυρικά, 1826).

• Τις πρώτες δεκαετίες μετά την Επανάσταση η ποίηση αναπτύχθηκε σε δύο πόλους, τα Επτάνησα και την Αθήνα. Η βασική διαφορά μεταξύ των δύο ποιητικών «σχολών» ήταν η χρήση της γλώσσας: οι σπουδαιότεροι Επτανήσιοι ποιητές έγραψαν στη δημοτική.

• Η πεζογραφία μέχρι το 1880 καλλιεργήθηκε κυρίως στην Αθήνα και σε άλλα πνευματικά κέντρα όπως ηΣύρος ή η Κωνσταντινούπολη, όχι όμως και στα Επτάνησα (με ελάχιστες εξαιρέσεις όπως Τα μυστήρια της Κεφαλλονιάς του Λασκαράτου και η Αυτοβιογραφία της Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου). 

• Η χρονολογία 1880 σηματοδοτεί μία σημαντική στροφή τόσο στην ποίηση όσο και στην πεζογραφία. Νέα ευρωπαϊκά ρεύματα, όπως ο παρνασσισμός, ο συμβολισμός ο ρεαλισμός και ο νατουραλισμός, είναι πλέον πηγές έμπνευσης των λογοτεχνών, ενώ η ανάπτυξη της επιστήμης της Λαογραφίας οδηγεί σε θεματική ανανέωση των λογοτεχνικών έργων. Παράλληλα η δημοτική καθιερώνεται στην ποίηση πρώτα και αργότερα και στην πεζογραφία.

Η χρονιά 1930 είναι επίσης οριακή, αφού τότε εμφανίζονται τα πρώτα δείγματα του μοντερνισμού στην ποίηση και την πεζογραφία. Το χρονικό διάστημα μεταξύ των ετών 1880-1930χαρακτηρίζεται από πλούσια παραγωγή ποιητικών και πεζών έργων, την εμφάνιση πολλών και σημαντικών λογοτεχνών και την κυριαρχία ποικίλων τάσεων.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B5%CE%BF%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1

Ποιητές και λογοτέχνες• Ο πιο σημαντικός σταθμός στην ποίηση της «γενιάς του ’30»

είναι το έτος 1935. Εκείνη την χρονιά, που κατά σύμπτωση δημοσιεύεται και η τελευταία συλλογή του Παλαμά, ιδρύεται το περιοδικό Νέα Γράμματα, με το οποίο συνεργάζονται οι κυριότεροι εκπρόσωποι της γενιάς, εκδίδεται το Μυθιστόρημα του Σεφέρη, δημοσιεύονται τα πρώτα ποιήματα του Ελύτη και εισάγεται στην Ελλάδα ουπερρεαλισμός με την Υψικάμινο του Εμπειρίκου. Βέβαια οι ποιητές εξακολουθούν να υπηρετούν το συμβολισμό, που κυριάρχησε κυρίως κατά την προηγούμενη ποιητική γενιά. Μέσα στην ίδια δεκαετία δημοσίευσαν τα πρώτα ποιήματα σε ελεύθερο στίχο ο Ρίτσοςκαι ο Βρεττάκος και πρωτοεμφανίστηκε και ο δεύτερος σημαντικός εκπρόσωπος του υπερρεαλισμού, ο Νίκος Εγγονόπουλος.

• Μία αξιοσημείωτη τάση που παρατηρείται στην πεζογραφία της γενιάς του '30 μετά την δικτατορία του Μεταξά το 1936 είναι η στροφή πολλών συγγραφέων στο άμεσο ή απώτερο παρελθόν, δηλαδή σε αναμνήσεις από την παιδική τους ηλικία (για παράδειγμα ο Λεωνήςτου Θεοτοκά) ή ιστορικά μυθιστορήματα (όπως η Πριγκηπέσσα Ιζαμπώ του Τερζάκη).

• Αυτή η στροφή ερμηνεύεται ως εθελοντική «λογοκρισία» των συγγραφέων απέναντι στο καθεστώς αλλά σχετίζεται και με την αναζήτηση της εθνικής ταυτότητας και την αξιοποίηση της παράδοσης.

• Οι πεζογράφοι που εντάσσονται στην «Γενιά του '30» είναι σύνολο συγγραφέων με συχνά διαφορετικά χαρακτηριστικά, αλλά με κοινό στόχο την ανανέωση της πεζογραφίας.

• Οι γενικές τάσεις που επικράτησαν μπορούν να διακριθούν σε τρεις ομάδες: πεζογράφους με καταγωγή από την Μικρά Ασία,που εμφανίστηκαν ήδη από την δεκαετία του '20 και έμειναν πιο κοντά στην παράδοση, εμπνεόμενοι κυρίως από τον τόπο καταγωγής τους και οι οποίοι συχνά αποκαλούνται «Αιολική Σχολή»

• (Στράτης Μυριβήλης, Ηλίας Βενέζης, Φώτης Κόντογλου και Στρατής Δούκας), τους πεζογράφους που ακολούθησαν κυρίως την τάση του αστικού ρεαλιστικού μυθιστορήματος (Γιώργος Θεοτοκάς, Άγγελος Τερζάκης, Μ. Καραγάτσης κ.α.) και τέλος πεζογράφους που εισήγαγαν μοντερνιστικές τάσεις όπως η παραβίαση των ρεαλιστικών συμβάσεων και νέες αφηγηματικές τεχνικές όπως ο εσωτερικός μονόλογος.

• Αυτή η ομάδα συχνά ονομάζεται «Σχολή της Θεσσαλονίκης», επειδή οι κύριοι εκπρόσωποι (Στέλιος Ξεφλούδας, Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης κ.α.) έζησαν και έδρασαν στην Θεσσαλονίκη.

Πηνελόπη Δέλτα

• Η Πηνελόπη Δέλτα γεννήθηκε το 1874 στην Αλεξάνδρεια ,Αίγυπτο και πέθανε στις 2 Μαΐου το 1941.

Μερικά έργα της Πηνελόπη Δέλτα

• Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος: ημερολόγιο, αναμνήσεις, μαρτυρίες, αλληλογραφία (1978)• Μύθοι και Θρύλοι () (1916• διηγήματα και Παραμύθια Για την Πατρίδα (νουβέλα) (1909)• Η καρδιά της βασιλοπούλας (διήγημα-παραμύθι) (1909)• Παραμύθι χωρίς όνομα (1910)• Τον καιρό του Βουλγαροκτόνου (ιστορικό διήγημα) (1911)• Παραμύθια και άλλα (1915)• Τα Ανεύθυνα (Διηγήματα) (1921)• Στο Κοτέτσι (παραμύθι)(1922) (σαν βιβλίο εκδόθηκε μόλις το 2011 από τις εκδόσεις

Τετράγωνο)• Η ζωή του Χριστού (Δίτομο) (1925)• Τρελαντώνης (μυθιστόρημα) (1932)• Πρώτες ενθυμήσεις (διήγημα) (1932)• Μάγκας (μυθιστόρημα) (1935)• Στα μυστικά του βάλτου (μυθιστόρημα) (1937)• Ρωμιοπούλες (Τριλογία σε τρεις τόμους) (1939)• Το Πρώτο Ξύπνημα (Γεγονότα από το 1895 έως το 1907) (1939)• Ή Λάβρα (Γεγονότα από το 1907 έως το 1909) (1939)• Το Σούρουπο (Γεγονότα από το 1914 έως το 1920) (1939)• Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος: ημερολόγιο, αναμνήσεις, μαρτυρίες, αλληλογραφία (1978)• Ίωνας Δραγούμης: ημερολόγιο

Κωνσταντίνος Καβάφης • Ο Κωνσταντίνος Καβάφης γεννήθηκε

στις 29 Απριλίου το 1863 Αλεξάνδρεια. Οι γονείς του, εγκαταστάθηκαν εγκαταλείποντας την Κωνσταντινούπολη το 1840. Ήταν το ένατο παιδί του Πέτρου Καβάφη [1814-1870].Μάλιστα ο πατέρας του ήταν μεγαλέμπορος βαμβακιού. Η μητέρα του άνηκε σε παλιά Φαναριώτικη οικογένεια.

Μερικά έργα του Κωνσταντίνου Καβάφη

1.Αν μ’ ηγάπας

2.Αοιδός

3.Kόλαση, XXVI, του Dante Alighieri

4.Λάμια του Keats

5.Bωδελαίρον

6.Measure for Measure  του Shakespeare

7.Sonnet to the Nile» του Keats

8.Ulysses» του Tennyson

9.Βακχικόν

10.Εις την Σελήνην

11.Ελεγεία των Λουλουδιών

12.Ένας Έρως

13.Η Aρχαία Tραγωδία

14.Η Κηδεία του Σαρπηδόνος

15.Η Ψήφος της Aθηνάς

16.Καλός και Κακός Καιρός   

17.Κτίσται

18.Λόγος και Σιγή

19.Μάταιος, μάταιος Έρως

20.Μνήμη

21.Ο Θάνατος του Aυτοκράτορος Tακίτου

22.Ο Oιδίπους

23.Ο Oράτιος εν Aθήναις

24.Ο Ποιητής και η Mούσα

25.Οι Tαραντίνοι Διασκεδάζουν

26Πλησίον Παραθύρου Ανοικτού

Γιώργος Σεφέρης

• Ο Γιώργος Σεφέρης γεννήθηκε στην Σμύρνη 13 Μαρτίου 1900 και πέθανε στην Αθήνα 20 Σεπτεμβρίου 1971.Επίσης πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Μερικά έργα του Γιώργου Σεφέρη

• Ποιητικές συλλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]• Στροφή, Εστία, Αθήνα 1931• Πάνω σ' έναν ξένο στίχο, Εστία, Αθήνα 1931• Η Στέρνα, Εστία, Αθήνα 1932• Σχέδια στο περιθώριο, ανάτυπο από Τα Νέα Γράμματα, Αθήνα 1935• Μυθιστόρημα, Κασταλία, Αθήνα 1935• Γυμνοπαιδία, ανάτυπο από Τα Νέα Γράμματα, Αθήνα 1936• Τετράδιο Γυμνασμάτων (1928-1937), τυπ. Ταρουσοπούλου, Αθήνα 1940• Ημερολόγιο καταστρώματος Α΄, τυπ. Ταρουσοπούλου, Αθήνα 1940• Ημερολόγιο καταστρώματος Β΄, ιδιωτική έκδοση, Αλεξάνδρεια 1944• Ημερολόγιο καταστρώματος Β΄, Ίκαρος, Αθήνα 1945• Τελευταίος σταθμός, ανάτυπο από Το Τετράδιο, 1947• Κίχλη, Ίκαρος, Αθήνα 1947• Ημερολόγιο καταστρώματος Γ΄ (με τον τίτλο Κύπρον, οὗ μ'ἐθέσπισεν), Ίκαρος,

Αθήνα 1955• Τρία κρυφά ποιήματα, τυπ. Γαλλικού Ινστιτούτου, Αθήνα 1966• Τετράδιο Γυμνασμάτων Β΄, Ίκαρος, 1976 (μεταθανάτια έκδοση)• Επί Ασπαλάθων..., "Le Μonde", Αθήνα 1971 (μεταθανάτια έκδοση)

Μυθιστορήματα του Γιώργου Σεφέρη

• Έξι νύχτες στην Ακρόπολη, Ερμής, Αθήνα 1974 (μεταθανάτια έκδοση)

• Βαρνάβας Καλοστέφανος, Μ. Ι. Ε. Τ., Αθήνα 2007 (μεταθανάτια έκδοση, ημιτελές)

• Δοκίμια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

• Δοκιμές, τυπ. Γιούλη, Κάιρο 1944

• Δοκιμές, Φέξης, Αθήνα 1962

• Εκλογή από τις Δοκιμές, Γαλαξίας, Αθήνα 1966

• Δοκιμές, Ίκαρος, Αθήνα 1992 (μεταθανάτια έκδοση)

• Μεταφράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

• Θ. Σ. Έλιοτ, Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα, Ίκαρος, Αθήνα 1949

• Θ. Σ. Έλιοτ, Φονικό στην Εκκλησιά, Ίκαρος, Αθήνα 1963

• Αντιγραφές, Ίκαρος, Αθήνα 1965• Άσμα Ασμάτων, χ.ε., Αθήνα 1965• Η Αποκάλυψη του Ιωάννη, Ίκαρος,

Αθήνα 1966

Οδυσσέας Ελύτης

• Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου το 1911 και πέθανε 18 Μαρτίου του 1996 84 ετών. Όμως το ψευδώνυμο του είναι Οδυσσέας Αλεπουδέλλη . Διακρίθηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Επίσης το γνωστότερο του ποίημα είναι το Άξιον Εστί.

Μερικά έργα του Οδυσσέα Ελύτη

•Προσανατολισμοί, περιοδικό «Νέα Γράμματα», Αθήνα 1936 - Πυρσός,Αθήνα 1940•Οί κλεψύδρες του αγνώστου’’, περιοδικό «Μακεδονικές Ημέρες», Θεσσαλονίκη 1937Ήλιος ο Πρώτος, Μαζί με τις παραλλαγές πάνω σε μιαν αχτίδα, Γλάρος, Αθήνα 1943Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας, περιοδικό «Τετράδιο», τ. 2,Αθήνα 1945· Ίκαρος, Αθήνα 1962•Ποίημα Ωδή στον Πικασσό, περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης», έτος Η', τόμος ΙΕ', αρ. 85, 1948

• Το Άξιον Εστί, Ίκαρος, Αθήνα 1959• Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό, Ίκαρος,

Αθήνα 1960• Ποίημα Μικρόν Ανάλογον για τον Ν.

Χατζηκυριάκο Γκίκα, περιοδικό «Ζυγός», τ.58, 1960

• Ποιήματα Ψαλμός και Ψηφιδωτό για μιαν άνοιξη στην Αθήνα, Δώδεκα Νήσων Άγγελος και Της Σελήνης της Μυτιλήνης, περιοδικό «Εποχές», τ. 24, 1965

• Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας, Ίκαρος, Αθήνα 1971• Το Φωτόδεντρο και η Δέκατη Τέταρτη Ομορφιά,

Ίκαρος, Αθήνα 1971

Δοκίμια του Οδυσσέα Ελύτη • Η αληθινή φυσιογνωμία και η λυρική τόλμη του Ανδρέα

Κάλβου, Νέα Εστία, Αθήνα 1946• Ο ζωγράφος Θεόφιλος, Αστερίας, Αθήνα 1973• Ανοιχτά χαρτιά, Αστερίας, Αθήνα 1974• Η μαγεία του Παπαδιαμάντη, Ερμείας, Αθήνα 1976• Σηματολόγιον, Ερμείας, Αθήνα 1977[14]• Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο, Τραμ, Θεσσαλονίκη 1978• Ιδιωτική οδός, Ύψιλον/Βιβλία, Αθήνα 1989• Τα δημόσια και τα ιδιωτικά, Ίκαρος, Αθήνα 1990• Εν λευκώ, Ίκαρος, Αθήνα 1992• Ο κήπος με τις αυταπάτες, Ύψιλον/Βιβλία, Αθήνα 1995

Γιάννης Ρίτσος

• Ο Γιάννης Ρίτσος γεννήθηκε στης 1 Μαΐου του 1909 στην Μονεμβασιά Λακωνία Ελλάδα και πέθανε στης 11 Νοεμβρίου του 1990 [ 81 ετών ] στην Αθήνα Αττική Ελλάδα . Επίσης βραβεύτηκε με το πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το ποίημα του Η σονάτα του Σεληνόφωτος [το 1956 στην Αθήνα].

Μερικά έργα του Γιάννη Ρίτσου• «Τρακτέρ », (1934)• «Πυραμίδες», (1935)• «Επιτάφιος», (1936)• «Το τραγούδι της

αδελφής μου», (1937)• «Εαρινή συμφωνία»,

(1938)• «Το εμβατήριο του

ωκεανού», (1940)• «Παλιά μαζούρκα σε

ρυθμό βροχής», (1943)

• «Δοκιμασία», (1943)• «Ο σύντροφός μας», (1945)• «Ο άνθρωπος με το

γαρύφαλλο», (1952)• «Αγρύπνια», (1954)• «Πρωινό άστρο», (1955)• «Η σονάτα του

σεληνόφωτος», (1956)• «Χρονικό», (1957)• «Αποχαιρετισμός», (1957)• «Χειμερινή διαύγεια», (1957)• «Πέτρινος χρόνος», (1957)

Αντώνης Σαμαράκης

• Ο Αντώνης Σαμαράκης γεννήθηκε στης 16 Αυγούστου το 1919 στην Αθήνα Αττική Ελλάδα και πέθανε στις 8 Αυγούστου του 2003 [83 ετών ] στην Πύλο Μεσσηνία Ελλάδα. Τα πιο σημαντικά του έργα είναι το Ζητείτε ελπίς , Το λάθος και το Αρνούμαι .

Μερικά μυθιστορήματα και διηγήματα του Αντώνη

Σαμαράκη

Μυθιστορήματα

• Σήμα κινδύνου (1959)• Το λάθος (1965)• Εν ονόματι (1998)

Διηγήματα

• Ζητείται ελπίς (1954)

• Αρνούμαι (1961)

• Το διαβατήριο (1973)

• Η κόντρα (1992)

• Αυτοβιογραφία 1919- (1996)

• Γραφείον ιδεών(1962)

Ευγενία Φακίνου• Η Ευγενία Φακίνου γεννήθηκε το

1945 στην Αλεξάνδρεια .Όμως μεγάλωσε στην Αθήνα και σπούδασε γραφικές τέχνες. Στο τέλος του 1975 , δημιούργησε το έργο ΝΤΕΝΕΚΕΔΟΥΠΟΛΗ.

Μερικά έργα της Ευγενίας Φακίνου

• Αστραδενή μυθιστόρημα (1982)

• Το έβδομο ρούχο μυθιστόρημα (1983)

• Η Μεγάλη Πράσινη μυθιστόρημα (1987)

• Ζάχαρη στην Άκρη μυθιστόρημα (1991)

• Γάτα με πέταλα μυθιστόρημα (1990)

• Η Μερόπη ήταν το πρόσχημα μυθιστόρημα (1994)

• Εκατό δρόμοι και μια νύχτα μυθιστόρημα (1997)

• Τυφλόμυγα μυθιστόρημα (2000)

• Ποιος σκότωσε το Μόμπυ Ντικ; μυθιστόρημα (2001)

• Έρως, θέρος, πόλεμος μυθιστόρημα (2003)

• Η μέθοδος της Ορλεάνης μυθιστόρημα (2005)

• Για να δει τη θάλασσα μυθιστόρημα (2006)

• Φιλοδοξίες κήπου μυθιστόρημα (2007)

• Οδυσσέας και Μπλουζ παιδικό μυθιστόρημα (2006)

• Το τρένο των νεφών μυθιστόρημα (2007)

• Ελληνικό Πανόραμα μυθιστόρημα (2008)

• Ευχαριστούμε που μας παρακολουθήσατε.