Башҡорт халҡының бөйөк ҡыҙы

Күренекле яҙыусы Һәҙиә Дәүләтшинаның тыуыуына

110 йыл

Великая дочь земли башкирской

110 лет со дня рождения выдающейся писательницы

Хадии Давлетшиной

«Идеалдарым бөйөк, күңелем ғали,

Йондоҙҡайым яҡты, аҡ ине…» Һ. Дәүләтшина

Һәҙиә Дәүләтшинаның тормошо – трагизм һәм көрәш, тәрән ҡайғы һәм бер үк ваҡытта бөтмәҫ оптимизм менән тулы үҙе үк бер героик йыр ул.

Хатип Ғосман

Дәүләтшина, Һ. Л. Ырғыҙ / Һ. Л. Дәүләтшина. – Өфө : Башҡ. кит. изд.,

1957. – 500 б.

Дәүләтшина, Һ. Л. Ырғыҙ / Һ. Л. Дәүләтшина. – Өфө : Башҡ. кит. изд.,

1961. – 540 б.

Дәүләтшина, Һ. Л. Айбикә / Һ. Л. Дәүләтшина. – Өфө : Башҡ. кит. нәшр.,

1987. – 184 б.

Дәүләтшина, Һ. Л. Айбикә / Һ. Л. Дәүләтшина. – Өфө : Башҡ. кит. изд.,

1960. – 196 б.

Дәүләтшина, Һ. Л. Ырғыҙ / Һ. Л. Дәүләтшина. – Өфө : Башҡ. кит. нәшр.,

1977. – 496 б.

Дәүләтшина, Һ. Л. Ырғыҙ / Һ. Л. Дәүләтшина. – Өфө : Башҡ. кит. нәшр.,

1984. – 432 б.

Дәүләтшина, Һ. Л. Һайланма әҫәрҙәр / Һ. Л. Дәүләтшина. – Өфө : Китап, 2005. – 428 б.

Дәүләтшина, Һ. Л. Ырғыҙ / Һ. Л. Дәүләтшина. – Өфө : З. Биишева ис. «Китап» нәшриәте, 2011. – 544 б.

Һәҙиә Дәүләтшина «Ырғыҙ» романында башҡорт халҡының һәм бөтә Рәсәй тормошонда тарихи ваҡиғаларға бай булған ҙур дәүерҙе – 1902-1922 йылдарҙы сағылдыра.

Дәүләтшина, Һ. Л. Ырғыҙ / Һ. Л. Дәүләтшина. – Казан : Тат. кит. нәшр., 1988. – 416 б.

Давлетшина, Х. Л. Айбикэ / Х.Л. Давлетшина. – Уфа :

Башгосиздат, 1936. – 124 с. Давлетшина, Х. Л. Айбика / Х.Л. Давлетшина.

– Уфа : Башк. кн. изд., 1972. – 80 с. Давлетшина, Х. Л.

Айбика / Х.Л. Давлетшина. – Уфа : Башк. кн. изд.,

1985. – 88 с.

Не зная романа Хадии Давлетшиной «Иргиз», нельзя понять действительности башкирского народа.

Леонид Соболев

Давлетшина, Х. Л. Иргиз / Х.Л. Давлетшина. –М. : Современник,

1979. – 480 с.

Давлетшина, Х. Л. Иргиз / Х.Л. Давлетшина. – М. : Советский

писатель, 1961. – 536 с.

Давлетшина, Х. Л. Иргиз / Х.Л. Давлетшина. – Уфа :

Башк. кн. изд., 1988. – 440 с.

Давлетшина, Х. Л. Иргиз / Х.Л. Давлетшина. – Уфа :

Башк. кн. изд., 1965. – 480 с.

Давлетшина, Х. Л. Иргиз / Х.Л. Давлетшина. – Уфа :

Башк. кн. изд., 1974. – 696 с.

Һәҙиә Дәүләтшинаның образдары – уның донъяға ҡарашының, мөхәббәтенең йәки нәфрәтенең һынлы кәүҙәләнеше. Ғүмеренең аҙағына тиклем халыҡҡа тоғро ҡалып, әҙибә үҙе лә Айбулат, Гөлйөҙөм кеүек геройҙарының ҡаһарманлығын ҡабатланы.

Марат Минһажетдинов

Һәҙиә Дәүләтшина (тормошо һәм ижады) / М.Х. Минһажетдинов. – Өфө: Башҡ. кит. нәшр., 1966. – 144 б.

Һәҙиә Дәүләтшина тураһында иҫтәлектәр / Төҙ. М.Ғ. Хәмиҙуллина. – Өфө: Башҡ. кит. нәшр., 1983. – 160 б.

Халыҡҡа – халыҡса (Һәҙиә Дәүләтшинаның сәсмәүеренең фольклорлылығы) / Ә.М. Сөләймәнов. – Өфө: Ғилем, 2000. – 45 б.

Һәҙиә Дәүләтшина. Тормошо һәм ижады / Төҙ. Г.Н. Ҡасҡынова – Өфө : Китап, 2010. – 160 б.

Был баҫма башҡорт халҡының күренекле әҙибәһе, Салауат

Юлаев исемендәге Республика премияһы лауреаты Һәҙиә

Дәүләтшинаның тормошо һәи ижады тураһында. Мең ғазаплы ғүмер үтеп, йәбер-золомдарға

дусар ителһә лә, һәр саҡ ил мәнфәғәттәре өсөн борсолоп,

заманының ҡаһарман көрәшсеһе булып йәшәгән

Һ.Дәүләтшина хаҡында бығаса баҫылмаған бик күп мәғлүмәттәр, архив

материалдары, иҫтәлекле фотолар тупланды.

Хадия и Губай: цикл очерков / З.З. Исламгазина. – Сибай: Изд. СИ БашГУ, 2004. – 74 с.

Будучи связана родственными узами с одним из героев своей публикации м потому владея

уникальными фактами и документальными источниками,

автор предлагает вниманию читателей неизвестные или малоизученные страницы из

жизни выдающихся башкирских писателей и общественных

деятелей Хадии и Губая Давлетшиных.

IV Давлетшинские чтения «Художественная литература в поликультурном пространстве»: Мат. регион. науч.-практ. конф. (4-5

марта 2005 г.). – Бирск: Бирск. гос. пед. ин-т, 2005. – 184 с.

Хадия Давлетшина: творческое наследие и современность. Выпуск V. Мат. регион. науч.-практ. конф., посвященной 105-летию со дня рождению Х.

Давлетшиной. – Бирск: Бирск. гос. соц.-пед. акад., 2010. – 129 с.

Башкирская языковая картина мира в произведениях Хадии Давлетшиной: автореферат / З.А. Рахматуллина. – Уфа: Мир печати, 2009. – 24 с.

Хадия Давлетшина – первый талантливый романист из женщин Советского Востока. Создав такой монументальный роман о народной жизни, она совершила поистине творческий героизм.

Сабит Муканов

Йәшәү эҙе ерҙә тороп ҡалдыЯбай ғына башҡорт ҡыҙынан.Бер йөрәге ғүмере буйҙарынаБарыһын да нисек һыйҙырған?

Һыйған унда быуаттарса килгәнАһ-зарҙары туған халҡының,Бәхет өсөн бергә көрәшкәндә,Милләттәрҙең дуҫлыҡ сафлығы.

Ғәзиз ерҙең сихри гүзәллеген,Әсә телендәге байлыҡтыЙөрәгенән алып күңелдәргәҒүмерлеккә яҙып ҡалдырҙы.

Ғорурланам ошо йөрәк менән,Һоҡланамын ошо күңелгә;Өйрәнһәмсе Ырғыҙ ҡыҙы һымаҡБына шулай янып, һүнергә.

Һәҙиә апай Дәүләтшинаға

Риф Мифтахов