ηλεκτρονικός σχολικός εκφοβισμός

Απειλή για όλους

Αν μάθουμε μπορούμε να αντιδράσουμε

Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας 2013-14 Υπεύθυνη Σ.Ζέττα

Ο εκφοβισμός έχει ορισθεί ως μια επιθετική, σκόπιμη πράξη ή συμπεριφορά που εκδηλώνεται από ένα άτομο ή ομάδα ατόμων επαναλαμβανόμενα ,έχει διάρκεια στο χρόνο και απευθύνεται σε ένα άτομο (θύμα) που δεν μπορεί να υπερασπιστεί εύκολα τον εαυτό του


Ο ορισμός αυτός υπογραμμίζει τη σκοπιμότητα του εκφραστή της βίαιης συμπεριφοράς και την πρόκληση φυσικής ή ψυχολογικής βλάβης στα θύματα.Επιπλέον ,η διαφορά του εκφοβισμού με τις συνηθισμένες διαμάχες μεταξύ τω παιδιών είναι ότι αυτός εμφανίζει επαναληψιμότητα και ότι υπάρχει ανισορροπία ισχύος μεταξύ του θύτη και του θύματος, με την επιβεβαίωση της κυριαρχίας του θύτη πάνω στο θύμα (ως προς την ηλικία τη φυσική δύναμη κ.λπ.)


1)Επαναλαμβανόμενη αποστολή ηλεκτρονικών ή τηλεφωνικών μηνυμάτων2)παρέμβαση και παρενόχληση οποιασδήποτε διαδικτυακής δραστηριότητας του ατόμου 3)Δημιουργία ψεύτικων διαδικτυακών προφίλ 4)Είσοδος σε προσωπικούς διαδικτυακούς λογαριασμούς του ατόμου 5)Αποστολή φωτογραφιών του ατόμου ή αλλού είδους μαγνητοσκοπημένου υλικού 6)Αποστολή προσωπικών πληροφοριών του ατόμου σε πολλαπλούς παραλήπτες 7)Αποστολή απειλητικών μηνυμάτων σε αλλά άτομα υποκρινόμενοι το άτομο που εκφοβίζεται 8)Υποκίνηση τρίτων για διαδικτυακή παρακολούθηση και παρενόχληση του ατόμου


Σε αντίθεση με τον έως τώρα γνωστό σχολικό εκφοβισμό, ο ηλεκτρονικός θεωρείται σοβαρότερος, αφενός μεν γιατί το θύμα αδυνατεί να απαλλαχθεί από αυτόν αλλά και να ταυτοποίηση το θύτη, αφετέρου δε γιατί η τεχνολογία επιτρέπει στο θύτη να παρενοχλεί το θύμα ανώνυμα 24 ώρες το 24ωρο, επτά ημέρες την εβδομάδα.


Παράλληλα, ο θύτης μπορεί στην πραγματικότητα να μη γνωρίζει προσωπικά το θύμα, αλλά να λειτουργεί ως ενδιάμεσος εκτελώντας εντολές άλλων που δρομολογούν τον εκφοβισμό. Αυτό που δε διαφοροποιεί τα δύο είδη εκφοβισμού είναι πως έχουν την ίδια πρόθεση, καθώς αποσκοπούν στο να τρομάξουν το θύμα. Στην Ελλάδα, έρευνα που της ευρωπαϊκής δράσης 'Safe Net Ηome' σε 450 μαθητές αποκάλυψε πως το 54% εξ αυτών έχουν υπάρξει θύματα ηλεκτρονικού εκφοβισμού και πάνω από το ¼ έχει δεχθεί έντονη παρενόχληση και εκβιασμό. Παράλληλα, το 40% των θυμάτων δεν γνώριζαν ποιος τους παρενοχλούσε ηλεκτρονικά.


Τα μέσα που χρησιμοποιούν οι νέοι θύτες είναι :

η ηλεκτρονική αλληλογραφία, τα άμεσα μηνύματα, οι ομάδες κοινωνικής δικτύωσης (όπως το Facebook, το Twitter κ.ά.), τα chat rooms, οι ιστοσελίδες και τα κινητά τηλέφωνα.

Έτσι, ο εκφοβισμός μπορεί να λάβει μορφή λεκτική ή γραπτή, ανάλογα με το ηλεκτρονικό μέσο που χρησιμοποιείται

όπως η παρενόχληση με επαναλαμβανόμενα αγενή, απειλητικά, ενοχλητικά και προσβλητικά μηνύματα προς το θύμα.

Η δυσφήμιση/συκοφαντία συχνά περιλαμβάνει τη δημιουργία και προώθηση σε άλλους ιστοσελίδων ή βίντεο με χλευαστικό περιεχόμενο που αφορά στο θύμα


Σε άλλες περιπτώσεις, ο θύτης ενδέχεται να έχει παρεισφρήσει στην ηλεκτρονική αλληλογραφία του θύματος και να τη χρησιμοποιεί εναντίον του με σκοπό να βλάψει την εικόνα και τις φιλίες του. Άλλες μορφές του ηλεκτρονικού σχολικού εκφοβισμού είναι η έκθεση προσωπικών πληροφοριών και φωτογραφιών του θύματος σε άλλους χωρίς την έγκρισή του και ο αποκλεισμός του από ηλεκτρονικές ομάδες συζήτησης (chat rooms).Το υβριστικό ή απειλητικό περιεχόμενο των σχολίων ίσως σχετίζεται με τη θρησκεία, το φύλο, την εθνικότητα ή οποιοδήποτε σημείο διαφορετικότητας του θύματος σε σχέση με το θύτη.


Ένα κρίσιμο ερώτημα που προκύπτει προσεγγίζοντας αυτό το φαινόμενο είναι τα αίτια που σπρώχνουν νέους ανθρώπους να δρουν ενάντια σε συνομηλίκους τους κατά αυτόν τον τρόπο. Ένας λόγος είναι πως κινητοποιούνται εναντίον τους λόγω συναισθημάτων θυμού, απογοήτευσης και τάσεων εκδίκησης.Επίσης, ενδέχεται να εκφοβίζουν για να γελάσουν, να διασκεδάσουν ή να καταπολεμήσουν την ανία τους. Παράλληλα, ο ψυχολογικός βασανισμός στον οποίο υποβάλλουν τα θύματά τους ενισχύει το εγώ τους και τρέφει τη δίψα τους για εξουσία και επιβολή.


Αρκετοί θύτες ενδέχεται να είναι οι ίδιοι θύματα εκφοβισμού στο σχολείο και μέσω της τεχνολογίας και της ανωνυμίας που αυτή προσφέρει, να επιδιώκουν την ψευδαίσθηση πως είναι ισχυρότεροι από τους 'βασανιστές' τους


Έχει διαπιστωθεί πως τα θύματα του ηλεκτρονικού σχολικού εκφοβισμού έχουν αρκετά κοινά σημεία ως προς το προφίλ της προσωπικότητάς τους:Έχουν χαμηλή αυτοπεποίθησηΕίναι άτομα εσωστρεφή και απομονωμένα, δεν έχουν αρκετούς φίλουςΥπολείπονται κοινωνικών δεξιοτήτων σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τουςΕίναι πολύ υποχωρητικάΈχουν χαμηλό ανάστημα ή αδύναμη φυσιογνωμία σε σχέση με αυτή του θύτηΦαίνονται ανίκανα να προστατεύσουν τους εαυτούς τουςΤείνουν να είναι ήσυχα, προσεκτικά, αγχώδη, ανασφαλή κι ευαίσθηταΕίναι επιρρεπή στην εκδήλωση ψυχολογικών (σχολική φοβία) και ψυχοσωματικών (έμετος, διαταραχές ύπνου) συμπτωμάτωνΟι θύτες έχει βρεθεί πως μπορείΝα έχουν βιώσει οι ίδιοι τον εκφοβισμόΝα αρέσκονται στο να γελούν με τους άλλους, να τους πληγώνουν και να επιβάλλονταιΝα είναι υπερβολικά επιθετικοί και καταστροφικοί στην καθημερινότητά τους


Να προέρχονται από οικογένειες με εχθρικούς, απορριπτικούς και αδιάφορους γονείς. Οι κανόνες πειθαρχίας στην οικογένεια είναι συνήθως ασταθείς, κάτι που διδάσκει στα παιδιά πως η βία και η επιθετικότητα αποτελούν λύση στα προβλήματά τους.Σ’ αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί πως τα παραπάνω χαρακτηριστικά προέρχονται από έρευνες σχετικές με το θέμα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως αποτελούν απαράβατο κανόνα


Δεδομένης αυτής της πραγματικότητας, η πιο σοβαρή πλευρά του ηλεκτρονικού εκφοβισμού είναι αναμφισβήτητα οι συνέπειές του.


Σε συναισθηματικό επίπεδο οι επιπτώσεις του εκφοβισμού είναι έντονες για το παιδί ή τον έφηβο, κάτι που γίνεται καλύτερα κατανοητό αν σκεφτούμε ότι συχνά οι ειδικοί τον αποκαλούν 'κοινωνικό θάνατο'.Συγκεκριμένα, η αυτοεκτίμηση των θυμάτων κλονίζεται σοβαρά και δηλώνουν πως διακατέχονται από ιδιαίτερα αρνητικά συναισθήματα όπως θυμό, θλίψη, ντροπή και φόβο.


Σπανιότερα, ως αντίδραση στο στρες που βιώνουν, τα θύματα υιοθετούν βίαιη συμπεριφορά είτε εναντίον άλλων (σχολική βία) είτε εναντίον του εαυτού τους (αυτοκτονία). Αξίζει να σημειωθεί πως οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του ηλεκτρονικού εκφοβισμού μάς είναι άγνωστες, δεδομένης της πρόσφατης εμφάνισης του φαινομένου.Μελλοντικές έρευνες θα είναι σε θέση να καταδείξουν τα σημάδια που ενδεχομένως θα αφήσει με το πέρασμα του χρόνου αυτό το είδος βίας στα τωρινά θύματά της.


Πώς μπορεί ένας γονιός, όμως, να καταλάβει πως το παιδί του έχει πέσει

θύμα ηλεκτρονικού εκφοβισμού;


η έντονη αναστάτωση του παιδιού μετά τη χρήση του διαδικτύου ή του κινητού τηλεφώνου,

η απόσυρσή του από τις δραστηριότητες και τους φίλους του,

η σχολική αποτυχία και η αποφυγή του σχολείου, η πεσμένη διάθεση ή ακόμα και ιστορικό

παραδοσιακού εκφοβισμού θα πρέπει να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου

στο γονιό, ώστε να διερευνήσει το θέμα σε βάθος.


Για να αντιμετωπιστεί επιτυχημένα η ηλεκτρονική παρενόχληση, όχι μόνο για να εξαλειφθεί η απειλή αλλά και για να μειωθεί όσο το δυνατό περισσότερο ο συναισθηματικός αντίκτυπος που επιφέρει στο θύμα ο εκφοβισμός, θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα τόσο από τα παιδιά όσο και από τους γονείς (ενίοτε και με τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών).


Στις περιπτώσεις ηλεκτρονικού εκφοβισμού συνιστάται στο θύμα :

Να κρατά αρχεία ή να εκτυπώνει τα μηνύματα που λαμβάνει

Να δημιουργήσει νέο ηλεκτρονικό λογαριασμό ή να αλλάξει τον αριθμό του κινητού του τηλεφώνου


Ο ρόλος των γονέων έγκειται στο:

Να προτρέπουν το παιδί τους να μιλά γι’ αυτό που βιώνει Να το ενθαρρύνουν να μην απαντά στον εκφοβισμό Να τοποθετήσουν τον ηλεκτρονικό υπολογιστή σε σημείο

που να είναι εκτεθειμένος, ώστε να παρακολουθείται η δραστηριότητα του παιδιού και να μπορεί να χρησιμοποιηθεί

Να ενημερώσουν τον παροχέα διαδικτυακής σύνδεσης ή την εταιρεία κινητής τηλεφωνίας για τον εκφοβισμό

αναφέρουν το πρόβλημα στην ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης του παιδιού τους, εφόσον προέρχεται από εκεί

Να αναζητούν συχνά το όνομα του παιδιού τους σε διαφορετικές μηχανές αναζήτησης (google κ.λπ.)

Να μοιραστεί το γεγονός με κάποιον ενήλικα και να του επιτρέψει να βοηθήσει

Να επικοινωνούν με ειδικούς ψυχικής υγείας αν το παιδί εκδηλώνει έντονη συναισθηματική δυσφορία ή σκέψεις αυτοτραυματισμού

Να μην απαντά στον εκφοβισμό Να απευθυνθούν στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος


Δημόσιο ή ιδιωτικό; Ως προεπιλογή, πολλές από αυτές τις υπηρεσίες ενθαρρύνουν τους χρήστες να μοιράζονται δημοσίως τα updates τους. Πολλοί προσφέρουν την ιδιωτικότητα ως καθολική ρύθμιση, δίνοντας τη δυνατότητα να κάνετε το προφίλ σας δημόσιο ή ιδιωτικό, ενώ αρκετά προσφέρουν περισσότερες επιλογές, επιτρέποντας στους χρήστες να δημιουργούν ατομικά posts προς όλους ή προς συγκεκριμένους χρήστες. Ενημερωθείτε για αυτές τις ρυθμίσεις πριν ποστάρετε σε αυτά τα Μέσα.Ισχυρά password και επαναχρησιμοποίηση των password. Κάντε χρήση ενός ισχυρού password για κάθε μέσο κοινωνικής δικτύωσης και μην επαναχρησιμοποιείτε τους κωδικούς σε διαφορετικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης.Εφόσον είναι διαθέσιμο, δημιουργήστε δύο δικλείδες ταυτοποίησης. Ορισμένες υπηρεσίες όπως το Facebook και Twitter προσφέρουν δύο είδη ταυτοποίησης ως ένα πρόσθετο μέτρο ασφαλείας για το λογαριασμό σας. Συνήθως, για να συνδεθείτε χρειάζεται να δώσετε ένα κωδικό, το οποίο είναι κάτι που γνωρίζετε. Χρησιμοποιώντας τη διπλή ταυτοποίηση, εισάγετε ακόμη κάτι που έχετε ήδη στην κατοχή σας, συνήθως με τη μορφή ενός τυχαίου αριθμού ή ενός token, το οποίο στέλνεται στο τηλέφωνό σας μέσω SMS ή μέσω μίας εφαρμογής δημιουργίας αριθμών.


Οι μεγαλύτεροι εχθροί των χρηστών της πλειοψηφίας μέσων κοινωνικής δικτύωσης και εφαρμογών είναι οι spammers και οι απατεώνες που θέλουν να εισχωρήσουν στους λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης με στόχο την διείσδυση του spam, πείθοντας τους χρήστες να συμπληρώσουν έρευνες ή να εγκαταστήσουν εφαρμογές.Το δωρεάν υλικό δεν είναι ποτέ δωρεάν. Πολλοί απατεώνες θα προσπαθήσουν να δελεάσουν τους χρήστες με την ιδέα ότι μπορούν να κερδίσουν δωρεάν gadgets ή δωροκάρτες εάν συμπληρώσουν μία έρευνα, εγκαταστήσουν μία εφαρμογή, ή μοιραστούν ένα post στο κοινωνικό τους δίκτυο. Δεν είναι κάτι τόσο απλό, και όσοι προχωρήσουν, μπορεί να δίνουν παράλληλα και τις προσωπικές τους πληροφορίες.Επιθυμείτε περισσότερους followers και likes; Υπάρχει πάντα ένα τίμημα που πρέπει κάποιος να πληρώσει όταν προσπαθεί να αποκτήσει περισσότερους followers και likes. Είτε πρόκειται για την πληρωμή χρημάτων για την απόκτηση εικονικών followers και likes είτε με την οικειοθελή παροχή των credential του λογαριασμού σας ώστε να γίνετε μέλος ενός "κοινωνικού" botnet. Σίγουρα αυτά τα κόλπα δεν αξίζουν.


1)Τα θέματα της επικαιρότητας γίνονται στόχος καταχρηστικής συμπεριφοράς. Είτε αφορούν αθλητικά γεγονότα ή σε pop stars, είτε σε θάνατο celebrities, είτε σε δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές ή το φινάλε σειρών, είτε σε ανακοινώσεις νέων gadget, οι απατεώνες και οι spammers γνωρίζουν τι είναι πιο δημοφιλές και θα βρουν τρόπο να διεισδύσουν σε μία διαδικτυακή συζήτηση και να ξεγελάσουν τους χρήστες. Το γεγονός αυτό είναι αναπόφεκτο, γι' αυτό σκεφτείτε διπλά πριν κλικάρετε σε links.

2)Προέρχεται αυτή η φωτογραφία ή το βίντεο από εσάς; Αυτού του είδους οι απατεώνες θέλουν τον κωδικό σας και θα προσπαθήσουν να σας πείσουν να τους το δώσετε εν αγνοία σας. Αυτό είναι το phishing. Εάν κλικάρετε στο link και σας στείλει σε μία ιστοσελίδα που μοιάζει με σελίδα εισόδου σε ένα κοινωνικό δίκτυο, μην πληκτρολογήσετε αμέσως τους κωδικούς σας. Ελέγξετε την διεύθυνση που έχει εμφανιστεί στην μπάρα, έτσι ώστε να μην είναι κάποιο μακροσκελές URL που απλά περιλαμβάνει τη λέξη Twitter ή Facebook. Ανοίξτε έναν νέο browser tab και πληκτρολογήστε μέσα το…twitter.com ή facebook.com για να δείτε εάν είστε ακόμη συνδεδεμένοι. Το πιο σύνηθες είναι να είστε ακόμη……


Μια σχετικά νέα μορφή εξάρτησης, προτάθηκε ως όρος πρώτη φορά από τον Goldberg (1995) και έγινε δημοφιλής με την καινοτόμο έρευνα της Young (1996), αναφέρεται στην «καταναγκαστική, υπερβολική χρήση του διαδικτύου και τον εκνευρισμό ή δυσθυμική συμπεριφορά που παρουσιάζεται κατά τη στέρησή της» (Mitchell, 2000). Ο εθισμός στο Διαδίκτυο αν και δεν έχει επισήμως αναγνωρισθεί ως κλινική οντότητα παρά μόνο σε Κίνα, Ν.Κορέα και Ταιβάν, αποτελεί μια κατάσταση, που προκαλεί σημαντική έκπτωση στην κοινωνική και επαγγελματική ή ακαδημαϊκή λειτουργικότητα του ατόμου.


Οι ειδικοί της ψυχικής υγείας όλο και συχνότερα καλούνται, να προσεγγίσουν θεραπευτικά άτομα με προβληματική χρήση του Διαδικτύου. Ήδη στην επόμενη έκδοση του διαγνωστικού εγχειριδίου της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, DSM-V, θα συμπεριληφθεί ως χρήζουσα περισσότερη έρευνα η οντότητα "Internet Use Gaming Disorder", ένας όρος που δεν έχει χρησιμοποιηθεί σε έρευνες ως σήμερα. Συνηθέστερη ορολογία πέρα από τον εθισμό στο Διαδίκτυο (Internet Addiction Disorder - IAD) είναι επίσης οι "Pathological Internet Use" (Παθολογική χρήση του διαδικτύου)», "Problematic Internet Use" (Προβληματική χρήση του διαδικτύου), "Excessive Internet Use" (Υπερβολική χρήση του διαδικτύου) και "Compulsive Internet Use" (Καταναγκαστική χρήση του διαδικτύου) (Widyanto & Gαίτια


Το Διαδίκτυο έχει την ικανότητα να καλύψει συγκεκριμένες ψυχολογικές ανάγκες ενός ατόμου. Ένα από τα χαρακτηριστικά του μέσου που προκύπτει από τη φύση του είναι ότι μπορεί να δημιουργήσει μια «ιδανική κατάσταση εαυτού», όπου το άτομο μπορεί να εξερευνήσει διάφορες πτυχές της προσωπικότητας του χωρίς να έχει περιορισμούς και συνέπειες. Στο Διαδίκτυο δεν υπάρχουν άμεσες συνέπειες των πράξεων, ο χρήστης μπορεί να μπει και να βγει όποτε θέλει, ενώ μπορεί να καλύψει την όποια εξωτερική εμφάνιση, αφού δεν υπάρχει οπτική επαφή.


Ταυτόχρονα, ο έφηβος μπορεί να ενσαρκώσει διαφορετικούς ρόλους, ή να υιοθετήσει διαφορετικές ταυτότητες ανάλογα με την εκάστοτε διαδικτυακή εμπειρία, εξαιτίας της ανωνυμίας, που συνιστά κατεξοχήν χαρακτηριστικό του Διαδικτύου. Συνήθως, τα παιδιά που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του εθισμού στο διαδίκτυο είναι αγόρια και μεγαλώνουν σε δύσκολες καταστάσεις (δυσλειτουργικές οικογένειες). Πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα κατέδειξαν τη σημασία της γονικής μέριμνας και φροντίδας στην ανάπτυξη του εθισμού στο Διαδίκτυο (Siomos, 2012). Η βέλτιστη παροχή γονικής μέριμνας χαρακτηρίζεται από φροντίδα και υγιή προστατευτικότητα, ούτως ώστε το παιδί να κατευθύνεται και να καθοδηγείται με επάρκεια σε ένα ασφαλές περιβάλλον, χωρίς να παρεμποδίζονται οι προσπάθειες του για την ανάδειξη προσωπικής ταυτότητας και αυτονόμησης.


Συνδυασμός παραγόντων που οδηγούν σε εθισμό και συννοσηρότητα

Ο εθισμός των εφήβων στο διαδίκτυο μπορεί, επίσης να είναι το αποτέλεσμα άλλων ψυχικών διαταραχών, όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, διαταραχές προσωπικότητας, υπερκινητικότητα και κοινωνική φοβία. Συχνά όμως η ανάπτυξη καταθλιπτικού συναισθήματος ή άγχους έπεται της εμφάνισης του εθισμού, όπως συμβαίνει και με άλλες εθιστικές συμπεριφορές. Αυτό καταδεικνύει την αναγκαιότητα εκτίμησης κάθε περίπτωσης από ειδικό ψυχικής υγείας ο οποίος θα είναι σε θέση να κρίνει την ύπαρξη ή μη συννοσηρών καταστάσεων


Διάκριση εθισμού από ενθουσιώδη χρήση

Ο συμπεριφορικός εθισμός συχνά συγχέεται με τον υψηλό βαθμό εμπλοκής με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Ο υψηλός βαθμός εμπλοκής δεν διακρίνεται από μικρότερο βαθμό ενασχόλησης με όρους χρονικής διάρκειας όμως διαφέρει από τον εθισμό στο ότι οι αρνητικές συνέπειες είναι απούσες και στο ότι δεν σημειώνεται τάση του ατόμου να επαναλάβει τη συμπεριφορά ώστε να απαλύνει δυσφορία που νιώθει όταν τη διακόπτει. Αντίθετα, το άτομο με υψηλό βαθμό εμπλοκής προβαίνει στη δραστηριότητα επειδή τη βρίσκει ευχάριστη. Ο υψηλός βαθμός εμπλοκής στη χρήση Διαδικτύου μπορεί να είναι μία θετική ιδιότητα, ειδικά καθώς η χρήση του προάγεται κοινωνικά και είναι απαραίτητη ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία μάθησης επαγγελματικών δεξιοτήτων. Η διάκριση της παθολογικής χρήσης της νέας τεχνολογίας από τον υψηλό βαθμό εμπλοκής (engagement) με αυτές αναδείχτηκε ως σημαντικός προβληματισμός των ερευνητών (Charlton & Danforth, 2004)


Η διάκριση της παθολογικής χρήσης της νέας τεχνολογίας από τον υψηλό βαθμό εμπλοκής (engagement) με αυτές αναδείχτηκε ως σημαντικός προβληματισμός των ερευνητών (Charlton & Danforth, 2004. Οι Charlton και Danforth κατέδειξαν ερευνητικά ότι τα κεντρικά κριτήρια στη κατηγοριοποίηση των εθιστικών συμπεριφορών σχετιζόμενων με δραστηριότητες χρήσης του Η/Υ είναι τα κριτήρια της αποτυχίας προσπαθειών μείωσης της χρήσης, της σύγκρουσης (με οιαδήποτε από τις εκφράσεις που προαναφέρθηκαν) και της συμπεριφορικής ειδικά κυριαρχίας στη ζωή του ατόμου (Charlton & Danforth, 2010).


Ποιες ηλικιακές ομάδες εμφανίζουν συχνότερα εξάρτηση

Το φαινόμενο συνήθως εμφανίζεται αρχικά σε εφήβους κατά την πρώιμη εφηβεία (10-14 ετών) ή και σε μικρότερη ακόμη ηλικία. Είναι πιο έντονο κατά την μέση εφηβεία (15-17 ετών), κατά την οποία οι έφηβοι πειραματίζονται και σταδιακά αυτονομούνται, καθώς και κατά την όψιμη εφηβεία (> 17 ετών). Οι περισσότεροι εξαρτημένοι έφηβοι ασχολούνται με ηλεκτρονικά διαδικτυακά παιχνίδια στο σπίτι ή τα internet cafe. Ένας ακόμα πληθυσμός υψηλού κινδύνου είναι αυτός των φοιτητών, οι οποίοι καλούνται πολλές φορές για πρώτη φορά να οριοθετήσουν οι ίδιοι τη χρήση Διαδικτύου στην οποία προβαίνουν, μακριά από οικογενειακό έλεγχο αλλά και χωρίς το ξεκάθαρα δομημένο πλαίσιο υποχρεώσεων του σχολείου μέσης εκπαίδευσης. Σποραδικά εμφανίζεται το πρόβλημα και σε μεγαλύτερες ηλικίες όπου κυρίως αφορά περιπτώσεις υπέρμετρης ενασχόλησης με κοινωνική δικτύωση αλλά και διαδικτυακό τζόγο, όπως και διαδικτυακή πορνογραφία. Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας 2013-14

Υπεύθυνη Σ.Ζέττα

ΝΕΡΑΝΤΖΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΝΕΡΑΝΤΖΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΚΙΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΝΤΖΑΚΙΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΤΣΕΣΜΕΤΖΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΤΣΕΣΜΕΤΖΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΤΕΝΕΚΕΤΖΗ ΖΩΗ ΤΕΝΕΚΕΤΖΗ ΖΩΗ ΠΕΝΤΖΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΕΝΤΖΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑΠΑΤΣΙΩΚΑΣ ΔΙΟΜΗΔΗΣΠΑΤΣΙΩΚΑΣ ΔΙΟΜΗΔΗΣ

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΣΥΛΙΑ ΖΕΤΤΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΣΥΛΙΑ ΖΕΤΤΑ 3 3ΟΟ ΓΥΜΝΆΣΙΟ ΣΕΡΡΩ ΓΥΜΝΆΣΙΟ ΣΕΡΡΩ

ΣΧ.ΕΤΟΣ; 2013-14 ΣΧ.ΕΤΟΣ; 2013-14


ηλεκτρονικός σχολικός εκφοβισμός

Education