ՄխիթարՍեբաստացիԱռա

ջ

 (ՄխիթարՍեբաստացի 1676 . թ Փ 7, ետրվարի Սեբաստիա – 1749 . թ Ա 27, , պրիլի ՍուրբՂազարկղզի Վենետիկ) հայ

, ,  կաթոլիկ եկեղեցականգործիչ հայագետ Մխիթարյան  :   Միաբանությանհիմնադիր Ծնվել էՓոքրԱսիայի

1676 7- : Սեբաստիաքաղաքում թվականիփետրվարի ին , ՆրահայրըՄանուկի որդիՊետրոսը վաճառական էր իսկ

: մորանունն էրՇահրիստան Երեխանմկրտության ` ժամանակստացավիրպապիանունը Մանուկ բայց մենք

, կանվանենք նրանՄխիթարանունով որտրվեց նրան : , ` հոգևոր կոչմանհետ Հայտի չէ թե ինչ տեսակմարդիկ էին

, ` Մխիթարի ծնողները այսինք ինչտեսակ : , ազդեցություններիտակ էր նատանը Կարելի է ենթադրել

: որՊետրոսըհարուստվաճառականներից չէր Գոնե : , , , Մխիթարըընչավետմարդ չէր Կարևորը իհակե այդ չէր

, : այլայն թե ինչ կրթություն ստացավերեխան Այդ կողմից : էլ Մխիթարը շատբախտավոր չէր Նրանտվին մի

, ողորմելի ուսում որ հնարավոր էրայնխավար : ժամանակներումթուրքականմի ետընկածքաղաքում

, , -Ասում են թե նահինգտարեկան էր երբ սկսեց կարդալ : գրել սովորելտեղականքահանայի մոտ Բայցայդ մի

: , - չափազանցություն է Ինչ էլ լինի քահանա ուսուցիչ , գիտությանպաշարնայնքանաղքատիկ էր որՄխիթարը

: տասըտարեկանհասակում վերջացրեց ուսումը Ավելի ճիշտկլիներ քահանայից նրաստացածնանվանել մի

հասարակգրագիտություն:

Մյուս էջ

Մյուս էջ

ՄխիթարյանՄիաբանության 

Մխիթարն իր շուրջ հավաքում է միխումբ հայ երիտասարդներիև որոշում հիմնել: .     միաբանություն ՄխիթարըԿ Պոլսի վարդապետԽաչատուրԱռաքելյանինխնդրում է

, ստանձնել ապագամիաբանությանառաջնորդիպաշտոնը սակայնԽաչատուրը մերժում է :   , այդառաջարկը ԱյնուհետևՄխիթարՍեբաստացին գնում է Կարմիր վանք ուր սկսում է

: 1699 . զբաղվել դպիրների կրթության գործով թ Կարմիր վանքումՄխիթարին շնորհվում    : , է վարդապետիաստիճան ՇուտովՄխիթարն ընդունում է կաթոլիկ դավանանքը բայց և

: 1701 . 8- ` պահպանում իրազգայինառանձնահատկությունները թ սեպտեմեբրի ին Սուրբ , ՄարիամԱստվածածնի ծննդյանտոնին Մխիթարըև իր շուրջ համախմբված

. : . երիտասարդներըԿ Պոլսում հիմնում ենՍուրբԱնտոնԱբբայի միաբանությունը ՇուտովԿ ` Պոլսի հայառաքելականև կաթոլիկ համայնքների միջև հարաբերությունները լարվում են

: . հասնելովարյունալի բախումների Կ Պոլսի ղեկավարությունը դիմում է ոստիկանության   ` աջակցությանը՝ ձերբակալելու Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցու համակիրներին

,  ,     : Մխիթարին ԽաչաըուրԱռաքելյանինՊետրոսՄսխեթցունևՍարգիսԵվդոկացուն Մխիթարը

:     , `  փախուստի է դիմում Նրապաշտպանություն է գտնում հիսուսյան հայերի մոտ ապա Բերայի : Կապուչին հայերի միաբանությունում Մխիթարն ու մյուս միաբանները որոշում են

    ,     տեղափոխվել Մորեաթերակղզի որ գտնվում էրՎենետիկի իշխանությանտակ՝ օսմանյան : « -հետապնդումներիցխուսափելու նպատակով Այսառիթով ծնվեց ՈրդեգիրԿուսի

» , ՎարդապետԱպաշխարութեան նշանաբանը որի սկզբնատառերը հայտնվեցին : 12 Միաբանության զինանշանի վրա Հիմնադրման ժամանակ միաբանությունում կար

, 4- :վանական որոնցից ը՝ վարդապետ

Շարունակելի

ՄխիթարյանՄիաբանություն Հետապնդումների հետևանքնովՄխիթարն իրաշակերտներով գաղտնի մեկնում է

  ( )     : 1705 . ՀունասատանիՄորեայի Պելոպոնես շրջանիՄեթոն բերդաքաղաք թ , Միաբանությունում գումարվում է ժողով որի ընթացքում մշակվում է Միաբանության

: Կանոնադրության նախագիծը Այն հիմնված էրԲենեդիկտյան միաբանության հայրերի     , կանոնադրության վրաև քաղված էր սուրբ ԱնտոնԱբբայի վարքի կանոններից նաևայլ

, : հոգևոր հայրերիխրատներից վկայագրերից ևտեղական իշխանների հանձանարականներից Ժողովից հետոՄխիթարն իրաշակերտներին՝ հայր Եղիային և հայր Հովհաննեսին է

    հանձնում ՀռոմիՊապԿղեմես XI- , ին ու Հավատքիտարածման կուսակալ    , կարդինալ Ֆաբրիոնիին ուղղված նամակները մշակված կանոնադրության նախագիծը և : 1705 . ուղարկում նրանցՊապի մոտ թ սեպտեմբերի սկզբներինաշակերտները հասնում են

, ,   Հռոմ ուրարժանանում են Հավատքիտարածման կուսակալ կարդինալ Ջուզեպպե, : Սակրիպանտեի այնուհետևՊապի ընդունելությանը Վերջինս կրոնականՀավատասփյուռ

« ժողովին է ներկայացնումՄխիթարի Հայ կաթողիկե վանականների հիմնադրածՍուրբ » : ԱնտոնաբբայիՄիաբանությունը հաստատելու մասինխնդրագիրը Սուրբ Անտոնի

, կանոնները լիարժեք չէին այդուհանդերձ կրոնականՀավատասփյուռ ժողովըՄխիթարին .  ,  .     .   : առաջարկում է ընտրել ս Բարսեղի ս Օգոստինոսի կամ ս Բենեդիկտոսի կանոններից մեկը

. 1711 . 12- Մխիթարն ընտրում է ս Բենեդիկտոսի կանոնները և թ մայիսի ին իր : 1717 . կանոնադրությունը ներկայացնում է ՀռոմիՊապի հաստատմանը թ Կղեմես XI Պապը

հաստատում է միաբանության կանոնադրությունը ևՄխիթարին շնորհումաբբահորտիտղոսը:

Մյուսէջ

Մյուսը

0 ՄխիթարՍեբաստացինաշխարհաբարի քերականության « առաջին դասագրքի՝ Դուռն քերականութեան

»- (1727 .) աշխարհաբար լեզուին հայոց ի թ հեղինակն է։ « Արժեքավոր է նաև նրա Քերականութիւն գրաբար լեզուի » (1730 .) , հայկազեան սեռի թ երկը որտեղ քննել է գրաբարի

, , ձևաբանությունը շարահյուսությունը սահմանել, կանոններ անդրադարձել ուղղագրությանևայլ

հարցերի։ Հայագիտական մեծ նվաճում է Սեբաստացու« » (2 , 1749–69 .) Բառգիրք հայկազեան լեզուի հատոր թթ

, . աշխատությունը որնայսօր էլ ունի բացառիկարժեք ընդգրկում է ժամանակի հայերեն ձեռագիր ուտպագիր

100 . բառագանձը՝ավելի քան հզ բառահոդված։ Ուշագրավ « » (1727 .) , է նաև նրա Տաղարան թ ժողովածուն որի

, , բանաստեղծությունների մի մասը որպես շարական , Սեբաստացու երաժշտությամբ երգում են ցայսօր։

Լավագույն ձեռագրերի համեմատությամբ հրատարակել է Աստվածաշունչ (1733–35 .), « թթ կազմել է նաև Ավետեաց

» (1746 .)երկրիաշխարհացոյցը թ ։

ՎԵՐՋ