ฮอร์�โมน...มน�ษย์�

Human’s

hormone

ที่� มาและความสำ�าค�ญของโคร์งงาน

ในทุ�กวั�นน�มน�ษย์ ดาเน�นก�จกรรมต่�างๆภาย์ในชี�วั�ต่ประจาวั�นมากมาย์โดย์การทุางานของร�างกาย์โดย์ใชี�กลไกต่�างๆทุ�"ทุางานโดย์การใชี�พล�งงาน แล�วัย์�งม�การทุางานร�วัมก�นก�บฮอร โมนต่�างๆโดย์ฮอร โมนแต่�ละชีน�ดน�นจะทุาให้�เก�ดกระบวันการต่�างๆข)นทุาให้�สามารถดาเน�นชี�วั�ต่ได�อย์�างปกต่� โดย์ฮอร โมนในร�างกาย์ม�น�าทุ�"ทุ�"ต่�างก�นไปต่ามแต่�ชีน�ดแล�วัม�ต่�อมสร�างฮอร โมนในจ�ดต่�างๆของร�างกาย์ต่�อมน�เป,นต่�อมไร�ทุ�อโดย์ต่�อมต่�อมห้น)"งสามารถสร�างฮอร โมนได�ห้ลาย์ชีน�ด ฮอร โมนสามารถลาเล�ย์งฮอร โมนทุ�"สร�างผ่�านระบบเล.อดไปต่ามจ�ดต่�างๆของร�างกาย์ ทุาให้�ร�างกาย์เก�ดการทุางานต่อบสนองต่�อฮอร โมนต่�างๆ ในการศึ)กษาเก�"ย์วัก�บฮอร โมนน�สามารถนาไปใชี�ประโย์ชีน ทุางด�านการแพทุย์ ห้ร.อฮอร โมนบางชีน�ดก0นาสร�างมานามาเสร�มสร�างสมรถภาพร�างกาย์ให้�แข0งแรง ด�งน�นควัามร2 �ในเร."องของฮอร โมนสามารถทุาให้�เราด2แลต่�วัเองได� และร2 �วั�าประโย์ชีน และโทุษของฮอร โมนต่�วัน�นๆเป,นอย์�างไรส3าค�ญต่�อร�างกาย์มากแค�ไห้นทุาอย์�างไรถ)งจะทุาให้�ฮอร โมนต่�วัน�นไม�เส."อมสภาพทุาให้�เก�ดโรคบางชีน�ดด�งน�นการศึ)กษาเก�"ย์วัก�บเร."องน�จ)งม�ควัามส3าค�ญในระด�บห้น)"ง

ฮอร์�โมน หน�าที่� ของฮอร์�โมน

ปร์ะเภที่

ฮอร์�โมฮอร์�โมน อน�พั�นธ์�ของอะม�น

เพัปไที่ด์�ฮอร์�โมน

สำเตอร์อย์ด์�ฮอร์�โมน

ล%พั%ด์ ฮอร์�โมน

ต&อมไร์�ที่&อ

ต&อมไต�สำมองต&อมไที่ร์อย์ด์�

ต&อมพัาร์าไที่ร์อย์ด์�

ต�บอ&อนต&อมหมวกไต

ต&อมเพัศฮอร์�โมนจาก

ร์กต&อมไพัเน�ย์ล

ไอสำ�เลตออฟแลงเกอร์�ฮานสำ�

โร์คในร์ะบบต&อมไร์�ที่&อ

โร์คเบาหวาน

โร์คคอพัอกเป-นพั%ษ

โร์คภาวะแคลเซี�ย์มในเล/อด์ต� า

โร์คแอด์ด์%สำ�น

โร์คภาวะน�0าตาลในเล/อด์ต� า

โร์คคอพัอกธ์ร์ร์มด์า

โร์คค�ชช%ง

โร์คซี�แฮน

Hormoneฮอร์�โมน ค.อ ต่�วัน3าส�งสารเคม�จากเซลล กล��มของ

เซลล ห้น)"งไปย์�งเซลล อ."น ๆ ส�"งม�ชี�วั�ต่ห้ลาย์เซลล (multicellular organism) ทุ�งพ.ชีและส�ต่วั สามารถผ่ล�ต่ฮอร โมนได�ทุ�" ต่�อมไร�ทุ�อ (endocrine gland) โมเลก�ลของฮอร โมนจะถ2กปล�อย์โดย์ต่รงย์�งกระแสเล.อด ของเห้ลวัในร�างกาย์อ."นๆ ห้ร.อเน.อเย์.อใกล�เค�ย์ง

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

ห้น�าทุ�"ของฮอร โมน

กระต่��นห้ร.อย์�บย์�งการเจร�ญเต่�บโต่ กระต่��นห้ร.อย์�บย์�งโปรแกรมการสลาย์ต่�วัของ

เซลล กระต่��นห้ร.อย์�บย์�งระบบภ2ม�ค��มก�น ควับค�ม กระบวันการสร�างและสลาย์

(metabolism) และเต่ร�ย์มพร�อมส3าห้ร�บบทุบาทุให้ม�ๆ เชี�น การต่�อส2� ห้น� ห้ร.อ ก3าห้นดชี�วังเวัลาของชี�วั�ต่เชี�น วั�ย์ร� �น วั�ย์ม�ครอบคร�วัม�ล2กห้ลานไวั�ส.บสก�ล และวั�ย์ทุอง กล�บไปห้น�าต่�วั

เล.อก

ประเภทุของ ฮอร โมน

ฮอร โมนของส�ต่วั ม�กระด2กส�นห้ล�งแบ�งออกเป,น 4 กล��มด�งน�

- ฮอร โมน อน�พ�นธ์ ของอะม�น- เพปไทุด ฮอร โมน- สเต่อรอย์ด ฮอร โมน- ล�พ�ด และ ฟอสโฟล�พ�ด

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

ฮอร โมน อน�พ�นธ์ ของอะม�น

เป,นอน�พ�นธ์ ของ กรดอะม�โน ไทุโรซ�น และ ทุร�ปโต่แฟนฮอร โมน อน�พ�นธ์ ของอะม�น เชี�น อะดร�นาล�น โดพาม�น ม�ลาโทุน�น นอร อะดร�นาล�น เซอโรโทุน�น ไทุรอกซ�น ไต่รไอโอโดไทุโรน�น

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

เพปไทุด ฮอร โมน

ประกอบด�วัย์โซ�ของ กรดอะม�โน ต่�วัอย์�าง เชี�น เพปไทุด ฮอร โมน เล0กอย์�าง TRH และ วัาโซเพรสซ�น เพปไทุด ประกอบด�วัย์โซ� กรดอะม�โน ทุ�"ต่�อก�นเป,นโมเลก�ลของ โปรต่�น ต่�วัอย์�าง โปรต่�นฮอร โมน ได�แก� อ�นส�ล�น และโกรวั ทุฮอร โมน เชี�น แอนต่�ม2ลเลอเร�ย์น ฮอร โมน แอนต่�ไดย์2ร�ต่�ก ฮอร โมน ล2ทุ�อ�ไนซ�"ง ฮอร โมน อ�นส�ล�น ฯลฯ

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

สเต่อรอย์ด และ สเต่อรอล ฮอร โมน

เป,นอน�พ�นธ์ จากคอเลสเต่อรอล แห้ล�งผ่ล�ต่ใน ร�างกาย์ได�แก� เปล.อกต่�อมห้มวักไต่และ ต่�อมบ�ง

เพศึ ต่�วัอย์�างเชี�น1) สเต่อรอย์ด ฮอร โมน เชี�น เทุสโต่สเต่อโรน คอร ต่�โซน2) สเต่อรอลฮอร โมน เชี�น แคลซ�ต่ร�ออล

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

ล�พ�ด ฮอร โมน

ม� ฮอร โมน ด�งน� โปรสต่าแกลนด�น ล�วัโคไต่รอ�น โปรสไซคล�น ทุรอมโบเซน

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

ต่�อมไร�ทุ�อ

 ห้มาย์ถ)งต่�อมไม�ม�ทุ�อ ส�"งทุ�"ห้ล�"งจากต่�อมเห้ล�าน�เข�าส2�กระแสเล.อดไห้ลเวั�ย์นโดย์ต่รง ไม�ต่�องผ่�านทุ�อ ด�งน�นเซลล ของต่�อมไร�ทุ�อจะส�มผ่�สก�บห้ลอดเล.อดฝอย์ภาย์ในต่�อมอย์�างใกล�ชี�ด ต่�อมเห้ล�าน�จ)งม�เล.อดมาเล�ย์งอย์�างมากมาย์ต่�อมไร�ทุ�อสร�างสารเคม�ซ)"งม�กจะเร�ย์กวั�า ฮอร โมน โดย์ต่�อมไร�ทุ�อทุ�"ส3าค�ญในร�ากาย์ม�ด�งน�1. ต่�อมใต่�สมอง 2. ต่�อมไทุรอย์ด 3. ต่�อมพาราไทุรอย์ด 4. ต่�บอ�อน5. ต่�อมห้มวักไต่ 6. ต่�อมเพศึ7. ฮอร โมนจากรก 8. ต่�อมเห้น.อสมอง9. ฮอร โมนจากไอส เลต่ออฟแลงเกอร ฮานส

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

ต่�อมใต่�สมอง (Pituitary gland)ผ่ล�ต่ฮอร โมนทุ�"ส3าค�ญ เชี�น 1) Growth Hormone เป,นฮอร โมนควับค�มการเจร�ญเต่�บโต่ของร�างกาย์ โดย์เฉพาะ กระด2กและกล�ามเน.อ 2) Thyroid Stimulating Hormone

เป,นฮอร โมนกระต่��นต่�อมไทุรอย์ด ให้�สร�าง ไทุร0อกซ�นเพ�"มข)น

3) Gonadotrophic Hormone

เป,นฮอร โมนกระต่��นการสร�างเซลล ส.บพ�นธ์� 4) Antidiuretic Hormone

เป,นฮอร โมนชี�วัย์ในการด2ดน3ากล�บของทุ�อไต่ เพ."อร�กษา ระด�บน3าของร�างกาย์ 5) Melatonin เป,นฮอร โมนกระต่��นให้�เซลล เม0ดส�สร�างเม0ดส�เพ�"มมากข)น กล�บไปห้น�าต่�วั

เล.อก

ต่�อมไทุรอย์ด (Thyroid gland)

ผ่ล�ต่ฮอร โมนทุ�"ส3าค�ญ ค.อ ไทุร0อกซ�น โดย์ ใชี�ไอโอด�นเป,นวั�ต่ถ�ด�บในการ สร�างฮอร โมน

ซ)"งฮอร โมนไทุร0อกซ�นม�ห้น�าทุ�"ส3าค�ญ ด�งน�1) ชี�วัย์ในการเจร�ญเต่�บโต่ของกระด2ก

สมอง และระบบประสาทุ2) ชี�วัย์ในการเปล�"ย์นแปลงร2ปร�างเม."อเป,น

ผ่2�ให้ญ�3) ชี�วัย์ควับค�มอ�ต่ราเมต่าบอล�ซ)มใน

ร�างกาย์ กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

ต่�อมพาราไทุรอย์ด (Parathyroid gland)ผ่ล�ต่ฮอร โมนทุ�"ส3าค�ญชี."อ พาราธ์อร โมน ซ)"งทุ3าห้น�าทุ�"เก�"ย์วัก�บการ ควับค�มเมต่าบอล�ซ)มของแคลเซ�ย์มและฟอสฟอร�สในร�างกาย์ การสร�างกระด2กและควับค�มบทุบาทุ ของวั�ต่าม�นด�ในร�างกาย์ โดย์วั�ต่าม�นด�จะรวัมก�บฮอร โมนพาราธ์อร โมนในการสลาย์แคลเซ�ย์มออก จากกระด2กเพ."อร�กษาระด�บปกต่�ของแคลเซ�ย์มในพลาสมา

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

ต่�บอ�อน (Pancrease)

ล�กษณะเป,นต่�อมขนาดให้ญ� ต่�งอย์2�ทุางด�านห้ล�งของกระเพาะอาห้าร ใกล�ก�บล3าไส�เล0กส�วันด2โอด�น�ม ซ)"งเป,นล3าไส�เล0กส�วันต่�น ส�วันทุ�"เป,นต่�อมไร�ทุ�อ จะผ่ล�ต่ฮอร โมนทุ�"ส3าค�ญ ด�งน� 1) อ�นซ2ล�น เป,นฮอร โมนทุ�"ทุ3าให้�ระด�บน3าต่าลในเล.อดต่3"าลง โดย์ชี�วัย์ให้�กล2โคสผ่�าน เข�าเซลล และเปล�"ย์นส�วันห้น)"งเป,นไกลโคเจนเก0บไวั�ทุ�"ต่�บ ทุ3าให้�ระด�บน3าต่าลในเล.อดอย์2�ในระด�บ ปกต่�2) กล2คากอน เป,นฮอร โมนทุ�"ทุ3างานต่รงข�ามก�บอ�นซ2ล�น ค.อ ทุ3าให้�ระด�บน3าต่าลใน เล.อดส2งข)น กล�บไปห้น�าต่�วั

เล.อก

ต่�อมห้มวักไต่ (Adrenal gland)เป,นก�อนส�เห้ล.องๆ อย์2�เห้น.อไต่ข�างละ 1 ต่�อม ต่�อมห้มวักไต่ในผ่2�ให้ญ�ประกอบด�วัย์ต่�อมไร�ทุ�อ 2 ต่�อมค.อต่�อมห้มวักไต่ส�วันนอกเจร�ญมาจากเซลล ม�เซนไคมาส (mesenchymas) ของชี�นม�โซเด�ร มของต่�วัอ�อน ต่�อมห้มวักไต่ส�วันในเจร�ญมาจากเซลล ต่�นก3าเน�ดเด�ย์วัก�บเซลล ประสาทุในทุารกต่�อมห้มวักไต่จะม�ขนาดให้ญ� แต่�เน."องจากขาดสารเร�งปฏิ�ก�ร�ย์า จ)งไม�สามารถสร�างฮอร โมนเห้ล�าน�ได� ผ่ล�ต่ได�แต่�สารทุ�"จะเปล�"ย์นไปเป,นฮอร โมนอ�สโทุรเจนทุ�"รก

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

แบ�ง ฮอร โมนออกเป,น 3 กล��ม ทุ�"ส3าค�ญ ค.อ1) Glucocorticoid hormone ทุ3าห้น�าทุ�"ควับค�มเมแทุบอล�ซ)มของคาร โบไฮเดรต่ โดย์เปล�"ย์นไกลโคเจนในต่�บ และกล�ามเน.อให้�เป,นกล2โคส ในวังการแพทุย์ ใชี�เป,นย์าลดการอ�กเสบและร�กษาโรคภ2ม�แพ� ถ�าม�ฮอร โมนน�มากเก�นไป จะทุ3าให้�อ�วัน อ�อนแอ ห้น�ากลมคล�าย์ดวังจ�นทุร ห้น�าทุ�องลาย์ น3าต่าลในเล.อดส2ง2) Mineralocorticoid hormone ทุ3าห้น�าทุ�"ควับค�มสมด�ลของน3าและเกล.อแร�ฮอร โมนส3าค�ญกล��มน� ค.อ aldosterone ชี�วัย์ในการทุ3างานของไต่ในการด2ดกล�บ Na และ Cl ภาย์ในทุ�อไต่ ถ�าขาด aldosterone จะทุ3าให้�ร�างกาย์ ส2ญเส�ย์น3าและโซเด�ย์มไปพร�อมก�บป>สสาวัะ ส�งผ่ลให้�เล.อดในร�างกาย์ลดลง จนอาจทุ3าให้�ผ่2�ป?วัย์ต่าย์ เพราะควัาม ด�นเล.อด ต่3"า

3) Sex hormone ฮอร โมนเพศึชี�วัย์ควับค�มล�กษณะทุางเพศึทุ�"สมบ2รณ ทุ�งชีาย์และห้ญ�ง 4) อะดร�น�ลเมด�ลลา (adrenal medulla) เป,นเน.อชี�นในของต่�อมห้มวักไต่ อย์2�ภาย์ใต่�การควับค�มของ sympathetic ถ2กกระต่��นในขณะต่กใจ เคร�ย์ด กล�วั โกรธ์ เน.อเย์."อชี�นน�จะทุ3าห้น�าทุ�"สร�างฮอร โมน 2 ชีน�ด ค.อ- Adrenalin hormone ห้ร.อ Epinephrine hormone กระต่��นให้�ห้�วัใจบ�บต่�วัแรง เส�นเล.อดขย์าย์ต่�วั เปล�"ย์น glycogen ในต่�บให้�เป,นกล2โคสในเล.อด - Noradrenlin hormone ห้ร.อ Norepinephrine hormone กระต่��นให้�เส�นเล.อดม�การบ�บต่�วั ผ่ลอ."นคล�าย์ๆ adrenalin แต่�ม�ฤทุธ์�Aน�อย์กวั�า

ต่�อมเพศึ (Gonad)

ในชีาย์ได�แก�อ�ณฑะและในห้ญ�งได�แก�ร�งไข�ซ)"งม�ห้น�าทุ�"ส3าค�ญ 2 อย์�างค.อ สร�างเซลส.บพ�นธ์ และสร�างฮอร โมนฮอร โมนทุ�"ส3าค�ญค.อ เทุสทุอสเต่อโรน (Testosterone) เอสโต่รเจน (Estrogen)

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

Testosterone

ฮอร โมนเพศึชีาย์ ทุ�"ส3าค�ญค.อ เทุสทุอสเต่อโรน(Testosterone) ซ)"งจะทุ3าห้น�าทุ�"ห้ลาย์อย์�างค.อ1) ควับค�มการเจร�ญเต่�บโต่ของอวั�ย์วัะส.บพ�นธ์ 2) ทุ3าให้�อ�ต่ราการเจร�ญเต่�บโต่ของกระด2กเพ�"มข)น3) กระต่��นการสร�างโปรต่�นเพ�"มข)นโดย์เฉพาะเอ0นไซม 4) ควับค�มการห้ล�"งของฮอร โมนเพศึชีาย์

ถ�าต่�ดอ�ณฑะออกจะทุ3าให้�เก�ดผ่ลด�งต่�อไปน�1) ในเด0ก- ทุ3าให้�อวั�ย์วัะส.บพ�นธ์ ไม�เจร�ญ- ไม�ม� Secondary sexual characteristic- ม�ไขม�นสะสมมากข)น แขนขาย์าวัผ่�ดปกต่�- เป,นห้ม�น2) ในผ่2�ให้ญ�- เป,นห้ม�น- ไม�ม�ควัามร2 �ส)กทุางเพศึ ม�ล�กษณะไปทุางเพศึห้ญ�ง

Estrogen

ฮอร โมนเพศึห้ญ�ง ทุ�"ส3าค�ญค.อ เอสโต่รเจน (Estrogen) และ โปรเจสเต่อโรน (Progesterone)ฮอร โมน เอสโต่รเจน จะเก�"ย์วัข�องก�บการเจร�ญเต่�บโต่ของอวั�ย์วัะส.บพ�นธ์ และล�กษณะต่�างๆของควัามเป,น เพศึห้ญ�ง ส�วันฮอร โมนโปรเจสเต่อโรน จะเก�"ย์วัข�องก�บการต่�งครรภ ค.อ ระง�บไม�ให้�ไข�ส�กระห้วั�างต่�งครรภ ปCองก�นไม�ให้�ม�ประจ3าเด.อนระห้วั�างต่�ง ครรภ ควับค�มการเปล�"ย์นแปลงของเย์."อบ�มดล2กชี�นในเพ."อรองร�บการฝ>งต่�วัของไข� ทุ�"ถ2กผ่สม และกระต่��นต่�อมน3านมให้�เจร�ญเต่�บโต่

ถ�าต่�ดร�งไข�ออกจะทุ3าให้�เก�ดผ่ลด�งต่�อไปน�1) ในเด0ก- อวั�ย์วัะส.บพ�นธ์ ไม�เจร�ญ- ไม�ม�เล.อดประจ3าเด.อน- ม�ล�กษณะคล�าย์ชีาย์2) ในผ่2�ให้ญ�- ประจ3าเด.อนห้ย์�ด- ไม�ม�ควัามร2 �ส)กทุางเพศึ- ม�ล�กษณะคล�าย์ชีาย์- ไม�ม� Secondary sexual characteristic

ฮอร โมนจากรก

รกเป,นบร�เวัณทุ�"ระบบไห้ลเวั�ย์นโลห้�ต่ของมารดาและ ทุารกมาพบก�น โดย์เชี."อมต่�อสาย์สะด.อของทุารกก�บ

มดล2ก ของมารดา รกทุ3าห้น�าทุ�" 2         ประการค.อ- ทุ3าห้น�าทุ�"แลกเปล�"ย์นอาห้าร อากาศึและของเส�ย์

จากทุารกในครรภ ของทุารกในครรภ - ทุ3าห้น�าทุ�"เป,นต่�อมไร�ทุ�อชี�"วัคราวัในมดล2ก ซ)"ง

สามารถผ่ล�ต่ฮอร โมนมากมาย์ทุ�"จ3าเป,น ระห้วั�างต่�งครรภ ฮอร โมนจากรกม�ด�งน�

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

โกนาโดโทุรฟDนจากรก สามารถวั�ด HCG ในป>สสาวัะของมารดาได�ต่�งแต่�วั�นทุ�" 9 ของการต่�งครรภ และระด�บจะส2งข)นระห้วั�างส�ปดาห้ ทุ�" 9-12 ห้ล�งจากน�นจะลดลง การต่รวัจพบ HCG ในป>สสาวัะห้ร.อเล.อดใชี�เป,นด�ชีน�บ�งชี�ถ)งการต่�งครรภ HCG ทุ3าห้น�าทุ�"ย์.ดอาย์�การทุ3างานของคอร ป>สล2เทุ�ย์ม กระต่��นการสร�างและห้ล�"งฮอร โมนแลกซ�นเพ."อย์�บย์�งการห้ดต่�วัของมดล2ก

Human chorionic somatomammotropin (HCS) เป,นฮอร โมนชีน�ดเปปไทุด ประกอบด�วัย์กรดอะม�โน 191 ห้น�วัย์ ม�โครงร�างเห้ม.อนฮอร โมน โซมาโทุโทุรฟDนห้ร.อโกรทุฮอร โมน และโพรแลกทุ�น แต่�ม�ผ่ลแบบโพรแลกทุ�นส2งกวั�าโกรทุฮอร โมน ขณะทุ�"ระด�บ HCG ลดต่3"าลงห้ล�งจาก 3 เด.อนของการต่�งครรภ รกจะสร�าง HCS ในส�ปดาห้ ทุ�" 4 และจะเพ�"มระด�บข)น เร."อย์ๆ จนถ)งระด�บส2งส�ดเม."อใกล�คลอด

โพรเจสเทุอโรน รกจะเร�"มสร�างโพรเจสเทุอโรนในส�ปดาห้ ทุ�" 6 ของการต่�งครรภ ถ)งระด�บส2งส�ดเม."อใกล�คลอด โพรเจสเทุอโรนถ2กข�บทุ�งทุางป>สสาวัะ โพรเจสเทุอโรนเป,นฮอร โมนทุ�"ส3าค�ญส3าห้ร�บการต่�งครรภ โดย์เต่ร�ย์มเย์."อบ�มดล2กเพ."อร�บต่�วัอ�อน ทุ3างานร�วัมก�บฮอร โมนร�แลกซ�น ลดการต่อบสนองของระบบภ2ม�ค��มก�นของแม�ไม�ให้�ต่�อต่�านการม�ทุารกซ)"งเปร�ย์บเสม.อนเซลล แปลกปลอมในร�างกาย์ของแม�

เอสโทุรเจน รกสร�างเอสโทุรเจนได�ทุ�งเอสทุราไดออล เอสโทุรนและเอสไทุรออล แต่�สร�างเอสไทุรออลได�มากกวั�าฮอร โมนอ�ก 2 ชีน�ดและม�ระด�บเพ�"มข)นในระห้วั�างการต่�งครรภ ค.อชี�วัย์ในการพ�ฒนเต่�านมและทุ3าให้�กล�ามเน.อมดล2กม�ขนาดโต่ข)น ทุ3าให้�เอ0นย์)ดต่�างๆในอ��งเชี�งกราน และ ห้�งห้น�าวั ชี�วัย์ให้�บร�เวัณชี�องคลอดขย์าย์ออกได�กวั�างข)น

ต่�อมไพเน�ย์ล (Pineal gland)

ต่�อมไพน�ล เป,นต่�อมเล0กๆ ร2ปไข� ห้ร.อร2ปกรวัย์ คล�าย์ ๆ เมล0ดสน(pine cone) เป,นทุ�"มาของชี."อ pinel gland ล�กษณะค�อนข�าง

แข0ง ส�น3าต่าล ขนาดย์าวัจากห้น�าไปห้ล�ง ๕- ๑๐ ม�ลล�เมต่ร กวั�าง และ ส2ง ๓- ๗ ม�ลล�เมต่ร ห้น�ก ๐. ๒ กร�ม ย์."นมาจากด�านบนของไดเอน

เซฟฟาลอน ห้ร.ออย์2�ด�านล�างส�ดของโพรงสมองทุ�"สาม ประกอบด�วัย์เซลล 2 ประเภทุ ค.อ เซลล ไพเน�ย์ล

(pinealocytes) และ เซลล ไกลอ�น (glial cell) จ�ดอย์2�ในระบบ ประสาทุค.อ การร�บต่�วักระต่2�การมองเห้0น(visual nerve

stimuli) เร�ย์กอ�กอย์�างห้น)"งวั�า เป,นดวังต่าทุ�" 3 ทุ3าห้น�าทุ�"ควับค�ม ร�างกาย์ โดย์ทุ3างานร�วัมก�บ ต่�อมไฮโปทุาราม�ส

(Hypothalamus) ซ)"งต่�อมไฮโปทุาราม�ส จะทุ3าห้น�าทุ�"เก�"ย์วั ควัาม ห้�วั ควัามกระห้าย์ เร."องเซ0กส และนาฬิ�กาชี�วั�ต่ซ)"งควับค�มอาย์�ของ

มน�ษย์ และเป,นต่�อมไร�ทุ�อทุ3าห้น�าทุ�"สร�างฮอร โมน กล�บไปห้น�าต่�วั

เล.อก

ฮอร โมนจากต่�อมไพเน�ย์ล (pineal gland) อย์2� บร�เวัณก)"งกลางของสมองส�วันซ�ร�บร�มซ�าย์และขวัา

ฮอร โมนทุ�"สร�างจาากต่�อมน� ค.อ เมลาโทุน�น ย์�บย์�งการ เจร�ญเต่�บโต่ของอวั�ย์วัะส.บพ�นธ์� ทุ3าให้�เป,นห้น��มเป,นสาวั

ชี�าลง ระง�บการห้ล�"ง โกนาโคโพรฟDน ให้�น�อย์ลง ถ�าต่�อม ไพน�ลไม�สามารถสร�างเมลาโทุน�นได� จะทุ3าให้�เป,นห้น��มเร0วั

กวั�าปกต่� แต่�ถ�าสร�างมากเก�นไปจะทุ3าให้�เป,นห้น��มเป,นสาวั ชี�ากวั�าปกต่� ต่�อมไพเน�ย์ลทุ3าห้น�าทุ�"เห้ม.อนต่�วักลางทุ�"จะ

ร�บร2 �ควัามย์าวัของกลางวั�นและกลางค.นและส�ง ส�ญญาณในร2ปของฮอร โมนเมลาโทุน�นไปย์�งระบบต่�างๆ

เม."อแสงสวั�างผ่�านเลนส แก�วัต่าไปต่กกระทุบก�บจอร�บภาพบร�เวัณส�วันห้ล�งส�ดของล2กต่าทุ�"เรต่�นา(retina) ทุ�"

ม�ใย์ประสาทุมาเล�ย์ง จะส�งกระแสประสาทุไปทุ�" ศึ2นย์ รวัมเส�นประสาทุทุ�"อย์2�เห้น.อใย์ประสาทุทุ�"ไควั�ก�นเห้น.อสมอง

ห้ร.อ น�วัเคล�ย์สซ2พราไคแอสมาต่�ก((suprachiasmatic nuclei) ผ่�านเส�นประสาทุซ�มพาเทุ- ต่�ก จนถ)งทุ�"ปมประสาทุซ2พ�เร�ย์ เซอร วั�ค�ล(superior cervical ganglion) แล�วัส�งต่�อไปทุ�"ต่�อมไพเน�ย์ล

ฮอร โมนจากไอส เลต่ออฟแลงเกอร ฮานส ต�บอ&อน (Pancreas) ต่�งอย์2�ทุ�"ด�านบนซ�าย์ของชี�องทุ�อง โดย์วัางต่�วัจากส�วันโค�งของล3าไส�เล0กส�วันด2โอด�น�ม (duodenum ) ถ)งม�าม (spleen) และด�านห้ล�งของกระเพาะ (stomach) ม�ล�กษณะค�อนข�างแบน ม�ควัามย์าวัประมาณ 12 –15 เซนต่�เมต่ร ต่�บอ�อนทุ3าห้น�าทุ�"ทุ� งเป,นต่�อมม�ทุ�อค.อการสร�างน3าย์�อย์ไปทุ�"ล3าไส�เล0กและเป,นต่�อมไร�ทุ�อสร�างฮอร โมนเซลล ทุ�"ทุ3าห้น�าทุ�"ในการผ่ล�ต่ฮอร โมนจะรวัมก�นเป,นกล��มม�ชี."อวั�า ไอเลตสำ�ออฟแลงเกอร์�ฮานสำ� (Islets of Langerhans ) ม�ปร�มาณ 1 – 3 เปอร เซ0นต่ ของเน.อเย์."อต่�บอ�อนทุ�งห้มด

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

ฮอร โมนทุ�"สร�างจากไอส เลต่ออฟแลงเกอร ฮานส 1) ฮอร โมนอ�นซ2ล�น ( Insulin ) สร�างจาก เบต่�าเซลล ( beta cell ) ซ)"งเป,นเซลล ทุ�"

อย์2�รอบนอกของกล��มเซลล ไอส เลต่ออฟแลงเกอร ฮานส อวั�ย์วัะเปCาห้มาย์ ต่�บ,กล�ามเน.อ   ห้น�าทุ�" ลดระด�บน3าต่าลในเล.อด (ระด�บน3าต่าลในเล.อด

ปกต่� 80 - 100 ม�ลล�กร�ม / 100 ลบ.ซม. ) โดย์เพ�"มการน3ากล2โคสเข�าส2�เซลล กล�ามเน.อและเซลล ต่�บ กระต่��นให้�เซลล ต่�บและเซลล กล�ามเน.อเปล�"ย์นกล2โคสให้�เป,นไกลโคเจน( โมเลก�ลของคาร Aโบไฮเดรต่ทุ�"สร�างจากกล2โคส )เก0บสะสมไวั�ภาย์ในเซลล

2) ฮอร โมนกล2คากอน ( Glucagon ) สร�างจาก แอลฟาเซลล ( alpha cell ) ซ)"งเป,นเซลล

ทุ�"อย์2�ส�วันในและเป,นเซลล ส�วันให้ญ�ของกล��มเซลล ไอส เลต่ออฟแลงเกอร ฮานส ( ด2ภาพด�านบน )

อวั�ย์วัะเปCาห้มาย์ ต่�บ,กล�ามเน.อ ห้น�าทุ�" เพ�"มระด�บน3าต่าลในเล.อด กระต่��นให้�เซลล ต่�บ

และเซลล กล�ามเน.อเปล�"ย์นไกลโคเจนให้�เป,นกล2โคสปล�อย์เข�าส2�กระแสเล.อด เพ�"มการส�งเคราะห้ กล2โคสจากกรดอะม�โนและกรดไขม�น

การ์ร์�กษาสำมด์�ลของร์ะด์�บน�0าตาลในเล/อด์

ต�วอย์&าง โร์คในร์ะบบต&อมไร์�ที่&อ 

โรคเบาห้วัาน 

สำาเหต� : โรคน�เก�ดจากต่�บอ�อนสร�าง ฮอร โมนอ�นซ2ล�น (Insulin) ได�น�อย์ห้ร.อไม�ได�เลย์ฮอร โมนชีน�ดน�ม�ห้น�าทุ�"คอย์ชี�วัย์เห้ล.อให้�ร�างกาย์เผ่าผ่ลาญน3าต่าลมาใชี�เป,นพล�งงาน เม."ออ�นซ2ล�นในร�างกาย์ไม�พอ น3าต่าลก0ไม�ถ2กน3าไปใชี� จ)งเก�ดการค�"งของน3าต่าลในล.อดและอวั�ย์วัะต่�างๆ เม."อน3าต่าลค�"งในเล.อดมากๆก0จะถ2กไต่กรองออกมาในป>สสาวัะ ทุ3าให้�ป>สสาวัะห้วัานห้ร.อม�มดข)นได� จ)งเร�ย์กวั�า เบาห้วัาน

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

อาการ์ : ผ่2�ป?วัย์ม�กจะม�อาการป>สสาวัะบ�อย์และมาก เน."องจากน3าต่าลทุ�"ออกมาทุางไต่ จะด)งเอาน3าจากเล.อดออกมาด�วัย์ จ)งทุ3าให้�ม�ป>สสาวัะมากกวั�าปกต่� เม."อถ�าย์ป>สสาวัะมากก0จะทุ3าให้�ร2 �ส)กกระห้าย์น3า ต่�องคอย์ด."มน3าบ�อย์ๆ

ปร์ะเภที่ของเบาหวานเบาห้วัานสามารถแบ�งออกเป,น 2 ชีน�ดให้ญ�ๆ ทุ�"ม�อาการ สาเห้ต่� ควัามร�นแรงและการร�กษาต่�างก�น ได�แก�  เบาหวานชน%ด์พั3 งอ%นซี4ล%น เป,นชีน�ดทุ�"พบได�น�อย์ แต่�ม�

ควัามร�นแรงและอ�นต่ราย์ส2ง ม�กพบในเด0กและคนอาย์�ต่3"ากวั�า 25 ปM แต่�ก0อาจพบในคนส2งอาย์�ได�บ�าง ต่�บอ�อนของผ่2�ป?วัย์ชีน�ดน�จะสร�างอ�นซ2ล�นไม�ได�เลย์ห้ร.อได�น�อย์มาก

เบาหวานชน%ด์ไม&พั3 งอ%นซี4ล%น เป,นเบาห้วัานชีน�ดทุ�"พบเห้0นก�นเป,นส�วันให้ญ� ซ)"งม�กจะม�ควัามร�นแรงน�อย์ ม�กพบในคนอาย์�มากกวั�า 40 ปMข)นไป แต่�ก0อาจพบในเด0กห้ร.อวั�ย์ห้น��มสาวัได�บ�าง ต่�บอ�อนของผ่2�ป?วัย์ชีน�ดน�ย์�งสามารถสร�างอ�นซ2ล�นได�แต่�ไม�เพ�ย์งพอก�บควัามต่�องการของร�างกาย์ จ)งทุ3าให้�ม�น3าต่าลทุ�"เห้ล.อใชี�กลาย์เป,นเบาห้วัาน

โร์คแที่ร์กซี�อนที่� อาจพับได์� เช&น1.ต่า อาจเป,นต่�อกระจก ก�อนวั�ย์ ประสาทุต่าห้ร.อจอต่า (retina) เส."อม ห้ร.อเล.อดออกในน3าวั� �นล2กต่า (Viteous hemorrhage) ทุ3าให้�ม�อาการต่าม�วัลงเร."อย์ๆ ห้ร.อมองเห้0นจ�ดด3าลอย์ไปลอย์มา และอาจทุ3าให้�ต่าบอดใด�2. ระบบประสาทุ ผ่2�ป?วัย์อาจเป,นปลาย์ประสาทุอ�กเสบ ม�อาการชีาห้ร.อปวัดร�อนต่ามปลาย์ม.อปลาย์เทุ�า ซ)"งอาจทุ3าให้�แผ่ลเก�ดข)นทุ�"เทุ�าได�ง�าย์ (อาจล�กลามจนเทุ�าเน�า) บางคนอาจม�อาการวั�งเวั�ย์นเน."องจากม�ภาวัะควัามด�นต่กในทุ�าย์.น บางคนอาจไม�ม�ควัามร2 �ส)กทุางเพศึ ห้ร.อทุ�องเด�นต่อนกลางค.นบ�อย์ ห้ร.อกระเพาะป>สสาวัะไม�ทุ3างาน3. ไต่ ม�กจะเส."อม จนเก�ดภาวัะไต่วัาย์ ม�อาการบวัม ซ�ด ควัามด�นโลห้�ต่ส2ง ซ)"งเป,นสาเห้ต่�การต่าย์ของผ่2�ป?วัย์เบาห้วัานทุ�"พบได�ค�อนข�างบ�อย์

4. ผ่น�งห้ลอดเล.อดแดงแข0ง (atherosclerosis) ทุ3าให้�เป,นควัามด�นโลห้�ต่ส2ง ,อ�มพาต่ ,โรคห้�วัใจขาดเล.อด ถ�าห้ลอดเล.อดทุ�"เทุ�าต่�บแข0ง เล.อดไปเล�ย์งเทุ�าไม�พอ อาจทุ3าให้�เทุ�าเย์0นเป,นต่ะคร�วัห้ร.อปวัดขณะเด�นมากๆ ห้ร.ออาจทุ3าให้�เป,นแผ่ลห้าย์ย์ากห้ร.อเทุ�าเน�า (ซ)"งอาจเก�ดร�วัมก�บการต่�ดเชี.อ)5. เป,นโรคต่�ดเชี.อได�ง�าย์เน."องจากภ2ม�ต่�านทุานโรคต่3"า เชี�น วั�ณโรคปอด, กระเพาะป>สสาวัะอ�กเสบ , กรวัย์ไต่อ�กเสบ , ชี�องคลอดอ�กเสบ , เป,นฝMพ�พองบ�อย์ , เทุ�าเป,นแผ่ลซ)"งอาจล�กลามจนเทุ�าเน�า เป,นต่�น6. ภาวัะค�โต่ซ�ส (Ketosis) พบเฉพาะในผ่2�ป?วัย์ทุ�"เป,นเบาห้วัานชีน�ดพ)"งอ�นซ2ล�น ทุ�"ขาดการฉ�ดอ�นซ2ล�นนานๆ ร�างกาย์จะม�การค�"งของสารค�โต่น ซ)"งเก�ดจากการเผ่าผ่ลาญไขม�น ผ่2�ป?วัย์จะม�อาการคล."นไส�อาเจ�ย์นกระห้าย์น3าอย์�างมาก ห้าย์ใจห้อบล)ก และลมห้าย์ใจม�กล�"นห้อม ม�ไข� กระวันกระวัาย์ ม�ภาวัะขาดน3าร�นแรง (ต่าโบN ห้น�งเห้�"ย์วั ควัามด�นต่3"า ชี�พจรเบาเร0วั) อาจม�อาการปวัดทุ�อง ทุ�องเด�น ผ่2�ป?วัย์จะซ)มลงเร."อย์ๆ จนกระทุ�"งห้มดสต่� ห้ากร�กษาไม�ทุ�นอาจต่าย์ได�

โรคภาวัะน3าต่าลในเล.อดต่3"าสำาเหต� : ภาวัะน3าต่าลในเล.อดต่3"า ห้มาย์ถ)ง ระด�บน3าต่าลห้ร.อกล2โคส (glucose ) ในเล.อดต่3"ากวั�าปกต่� ซ)"งอาจม�สาเห้ต่�ได�ห้ลาย์อย์�าง พบห้ล�งด."มเห้ล�าจ�ด อดข�าวั ม�ไข�ส2ง ห้ร.อออกก3าล�ง

มากไป  ผ่2�ป?วัย์เบาห้วัานทุ�"ก3าล�งได�ร�บย์าเบาห้วัาน บางคร�ง

ก�นอาห้ารน�อย์ไป ห้ร.อออกก3าล�งมากไปกวั�าทุ�"เคย์ทุ3าอย์2�ทุ3าให้�เก�ดภาวัะน3าต่าลในเล.อดต่3"าได�

พบในทุารกแรกคลอดทุ�"แม�เป,นเบาห้วัาน ผ่2�ห้ญ�งทุ�"ต่� งครรภ ผ่2�ป?วัย์ทุ�"ผ่�าต่�ดกระเพาะออกไปแล�วั ถ�าเป,นอย์2�บ�อย์ๆ อาจม�สาเห้ต่�จากเบาห้วัานระย์ะเร�"ม

แรก

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

อาการ์ : ผ่2�ป?วัย์จะม�อาการอ�อนเพล�ย์ วั�งเวั�ย์น ห้น�าม.ด ต่าลาย์ ใจห้วั�วั ใจส�"น ม.อส�"น เห้ง."อออก ร2 �ส)กห้�วั บางคนอาจม�อาการปวัดศึ�รษะ ซ)ม กระส�บกระส�าย์ พ2ดอ�อแอ� แขนขาอ�อนแรง ปากชีา ม.อชีา พ2ดเพ�อ เอะอะ โวัย์วัาย์ ก�าวัร�าวั ล.มต่�วั ห้ร.อทุ3าอะไรแปลกๆ (คล�าย์คนเมาเห้ล�า) ถ�าเป,นร�นแรง อาจม�อาการชี�ก ห้มดสต่� ในราย์ทุ�"เก�ดจากการด."มเห้ล�า ผ่2�ป?วัย์อาจม�อาการต่�วัเย์0นชี.ด แขนขาเกร0ง ขากรรไกรแข0ง การต่รวัจร�างกาย์ นอกจากพบอาการด�งกล�าวัแล�วั ชี�พจรพาม�กเบา เร0วั และควัามด�นเล.อดต่3"า (แต่�ก0อาจพบวั�าปกต่�ก0ได�) ร2ม�านต่าม�กจะม�ขนาดปกต่� และห้ดลงเม."อถ2กแสง

อาการ์แที่ร์กซี�อน : ห้ากปล�อย์ให้�ห้มดสต่�อย์2�นาน ห้ร.อเป,นอย์2�ซ3า ๆ จะทุ3าให้�สมองพ�การ ควัามจ3าเส."อม บ�คล�กภาพเปล�"ย์นไปจากเด�ม วั�กลจร�ต่ บางคนอาจห้ล�บไม�ต่."น เน."องจากสมองพ�การอย์�างถาวัร

โรคภาวัะแคลเซ�ย์มในเล.อดต่3"าสำาเหต� : ในผ่2�ให้ญ�ส�วันมาก ม�สาเห้ต่�จากการผ่�าต่�ดต่�อมธ์�ย์

รอย์ด แล�วัต่�ดเอาต่�อมพาราธ์�ย์รอย์ด ออกไปด�วัย์ จ)งทุ3าให้�เก�ดภาวัะต่�อมพาราธ์�ย์รอย์ด ทุ3างานน�อย์ ต่�อมน�ม�ห้น�าทุ�"สร�างฮอร โมนชี�วัย์ร�กษาระด�บของแคลเซ�ย์มในเล.อดให้�อย์2�ในสมด�ล เม."อต่�อมน�ทุ3างานได�น�อย์ก0ทุ3าให้�ระด�บแคลเซ�ย์มในเล.อดต่3"า ซ)"งอาจแสดงอาการภาย์ห้ล�งผ่�าต่�ดแล�วัเป,นปMๆ ก0ได� และอาจเป,นชี�"วัคราวัห้ร.อถาวัรก0ได�

ในทุารกแรกเก�ด ถ�าม�อาการภาย์ใน 2-3 วั�น ห้ล�งคลอด อาจม�สาเห้ต่�จากการให้�ทุารกก�นนมวั�วัระเห้ย์ , ทุารกทุ�"ม�แม�เป,นเบาห้วัานแบะม�ภาวัะแทุรกซ�อของการต่�งครรภ , ทุารกม�น3าห้น�กต่�วัน�อย์ กล�บไปห้น�าต่�วั

เล.อก

อาการ์ :ทุ�"พบได�บ�อย์ ค.อ ผ่2�ป?วัย์จะม�อาการม.อจ�บเกร0งทุ�งสองข�อง แบบเด�ย์วัก�บทุ�"พบในผ่2�ป?วัย์ทุ�"เป,นโรคห้อบจากอารมณ  นอกจากน�อาจเป,นต่ะคร�วัทุ�"ขา ใบห้น�า ห้ร.อปวัดบ�ดในทุ�อง บางคนอาจม�ควัามร2 �ส)กชีาทุ�"ร�มฝMปาก ล�นและปลาย์ม.อปลาย์เทุ�า ถ�าเป,นร�นแรงอาจม�อาการชี�กในทุารก อาจม�อาการชี�ก ห้าย์ใจล3าบาก ต่�วัเข�ย์วั บางคนม�อาการอาเจ�ย์น

อาการ์แที่ร์กซี�อน : ถ�าม�ภาวัะแคลเซ�ย์มในเล.อดต่3"ามากๆ อาจทุ3าให้�ห้�วัใจวัาย์ , กล�องเส�ย์งเกร0งต่�วัจนห้านใจไม�ได�ถ�าเก�ดจากภาวัะต่�อมพาราไทุรอย์ด ทุ3างานน�อย์ ห้ากปล�อย์ได�เร.อร�ง อาจทุ3าให้�เป,นต่�อกระจก บ�คล�กเปล�"ย์นแปลงซ)มเศึร�า ถ�าห้ากเป,นต่�งแต่�เล0กๆห้ากไม�ได�ร�บการร�กษา อาจทุ3าให้� ฟ>นเส�ย์ ร�างกาย์ไม�เจร�ญเต่�บโต่ และป>ญญาอ�อนได�

การ์ร์�กษา : ห้ากสงส�ย์ ควัรส�งโรงพย์าบาล ในราย์ทุ�"ม�ประวั�ต่�การผ่�าต่�ดต่�อมธ์�ย์รอย์ด (ส�งเกต่เห้0นรอย์แผ่ลทุ�"คอ) อาจให้�การร�กษาเบ.องต่�น ด�วัย์การฉ�ดแคลเซ�ย์มกล2โคเนต่ 10 มล. เข�าเส�นเล.อดชี�าๆซ)"งจะชี�วัย์ให้�ห้าย์ชี�กเกร0งทุ�นทุ�

โรคคอพอกธ์รรมดา

สำาเหต� :คอพอก (คอห้อย์พอกก0เร�ย์ก) ห้มาย์ถ)ง อาการทุ�"ต่�อมไทุรอย์ด ต่รงบร�เวัณคอห้อย์เก�ดบวัมโต่ผ่�ดปกต่� ทุ3าให้�คอโป?งเป,นล2กออกมาให้�เห้0นชี�ดเจน และสามารถคล3าได�เป,นก�อน โดย์เฉพาะอย์�างย์�"งเวัลาผ่2�ป?วัย์ทุ3าทุ�ากล.นน3าลาย์ ก�อนน�จะขย์�บข)นลงต่ามจ�งห้วัะการกล.นคอพอกธ์รรมดา ม�สาเห้ต่�ทุ�"ส3าค�ญ ได�แก� การขาดธ์าต่�ไอโอด�น การเปล�"ย์นแปลงของร�างกาย์ ม�กพบในห้ญ�งทุ�"เร�"ม

เข�าส2�วั�ย์ร� �น ห้ร.อก3าล�งต่�งครรภ ซ)"งร�างกาย์ต่�องการ ฮอร โมนธ์�ย์รอย์ด (ไทุร0อกซ�น) มากข)น

จากผ่ลของย์า

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

อาการ์ :ผ่2�ป?วัย์จะม�อาการคอโต่ (คอพอก) กวั�าปกต่� โดย์ไม�ม�ควัามผ่�ดปกต่�อ."นๆ (เชี�น ไม�อ�อนเพล�ย์ น3าห้น�กไม�ลด ไม�เห้น."อย์ง�าย์ เป,นต่�น) แต่�ถ�าก�อนโต่มากๆ อาจทุ3าให้�ห้าย์ใจล3าบาก ห้ร.อกล.นล3าบาก

การ์ร์�กษา : คอพอกประจ3าถ�"น ให้�ก�นเกล.อไอโอด�น (เกล.ออนาม�ย์) ห้ร.อย์าไอโอไดดด (อาจเป,น ชีน�ดเม0ดห้ร.อชีน�ดน3า) เป,นประจ3าคอพอกทุ�"เก�ดจากการเปล�"ย์นแปลงของร�างกาย์ควัรให้�ย์าสก�ดธ์�ย์รอย์ด (Thyroid extract) ห้ร.อเอลทุร0อกซ�น (Eltroxin) ก�นวั�นละคร�งๆละ 1-2 เม0ด

โรคคอพอกเป,นพ�ษ

สำาเหต� : ต่�อมธ์�ย์รอย์ด จะสร�างฮอร โมนภาย์ใต่�การควับค�มของต่�อมใต่�สมอง กล�าวัค.อ ถ�าต่�อมธ์�ย์รอย์ด ทุ3างานได�น�อย์ ต่�อมใต่�สมองจะห้ล�"งฮอร โมนออกมากระต่��นให้�ต่�อมธ์�ย์รอย์ด ทุ3างานมากข)น แต่�ถ�าต่�อมธ์�ย์รอย์ด ทุ3างานได�มากเก�นไป ต่�อมใต่�สมองก0จะลดการห้ล�"งฮอร โมนกระต่��นต่�อมธ์�ย์รอย์ด ทุ3าให้�ต่�อมธ์�ย์รอย์ด ทุ3างานน�อย์ลงส�วันสาเห้ต่�ทุ�"ทุ3าให้�ต่�อมธ์�ย์รอย์ด เส�ย์สมด�ลในการทุ3างานน�น ย์�งไม�ทุราบแน�ชี�ด เชี."อวั�าเก�"ย์วัข�องก�บปฏิ�ก�ร�ย์าภ2ม�แพ�ต่�อต่�วัเอง ห้ร.อ ออโต่อ�มม2น

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

โรคค�ชีชี�ง

สำาเหต� : เก�ดจาก ม�ฮอร โมนสเต่อรอย์ด ในเล.อดส2งกวั�าปกต่� เป,นผ่ลมาจากการใชี�ย์าสเต่อรอย์ด นานๆ

อาการ์ : ห้น�ากลมเห้ม.อนพระจ�นทุร ก�อนไขม�น เก�ดข)นทุ�"ต่�นคอด�านห้ล�ง ร2ปร�างอ�วันต่รงเอวั พ�งป?อง อ�อนเพล�ย์ ปวัดห้ล�ง

การ์ร์�กษา : ถ�าม�สาเห้ต่�จากการเป,นเน.องอก ของต่�อมห้มวักไต่ ห้ร.อต่�อมใต่�สมอง ม�กร�กษาด�วัย์การผ่�าต่�ด แล�วัให้�ก�นย์าสเต่อรอย์ด ทุดแทุนไปชี�"วัชี�วั�ต่ กล�บไปห้น�าต่�วั

เล.อก

อาการ :ผ่2�ป?วัย์จะม�อาการเห้น."อย์ง�าย์ อ�อนเพล�ย์ นอนไม�ห้ล�บ ม.อส�"น (โดย์เฉพาะอย์�างย์�"งเวัลาทุ3างานละเอ�ย์ด เชี�น เข�ย์นห้น�งส.อ งานฝMม.อ) ใจห้วั�วัใจส�"นม�กม�ควัามร2 �ส)กข�ร �อน ค.อ ชีอบอากาศึเย์0นมากกวั�าอากาศึร�อน เห้ง."อออกง�าย์ (ฝ?าม.อจะม�เห้ง."อชี� �มคอต่ลอดเวัลา) น3าห้น�กต่�วัจะลดลงอย์�างรวัดเร0วั โดย์ทุ�"ผ่2�ป?วัย์ก�นได�ปกต่�ห้ร.ออาจก�นจ�ข)นกวั�าเด�มด�วัย์ซ3า ทุ�งน�เพราะร�างกาย์ม�การเผ่าผ่ลาญอาห้ารมากผ่2�ป?วัย์ม�กม�ล�กษณะอย์2�ไม�ส�ข ชีอบทุ3าโน�นทุ3าน�" บางทุ�ด2เป,นคนข�ต่."น ห้ร.อทุ�าทุางห้ล�กห้ล�ก ห้ร.อ อาจม�อาการห้ง�ดห้ง�ด โมโห้ง�าย์บางคนอาจม�อาการกล�าเน.ออ�อนแรง แขนขาไม�ม�แรง กล.นล3าบาก ห้ร.อภาวัะอ�มพาต่คร�งคราวั จากโพแทุสเซ�ย์มในเล.อดต่3"า ผ่2�ห้ญ�งบางคนอาจม�ประจ3าเด.อนน�อย์ห้ร.อขาดประจ3าเด.อน

โรคแอดด�ส�น

สำาเหต� : เก�ดจาก ห้มวักไต่สร�างฮอร โมนสเต่อรอย์ด ได�น�อย์

อาการ์ : น3าห้น�กลด อ�อนเพล�ย์ ทุ�องเส�ย์ ห้ร.อผ่2ก คล."นไส�

การ์ร์�กษา : ให้�ก�นย์าสเต่อรอย์ด ควัรก�นต่ลอดชี�วั�ต่ ควัรก�นอาห้ารให้�เค0มจ�ด เพราะต่�องการโซเด�ย์ม กล�บไปห้น�าต่�วั

เล.อก

โรคซ�แฮน

สำาเหต� : เก�ดจาก พบในห้ญ�งทุ�"ม�ประวั�ต่�ต่กเล.อด ต่�อมใต่�สมองทุ3างานน�อย์ ก0เลย์ทุ3าให้�ต่�อมธ์�ย์รอย์ด ห้มวักไต่ และร�งไข� ซ)"งอย์2�ภาย์ใต่�การควับค�มของต่�อมน�ไม�ทุ3างานไปด�วัย์

อาการ์ : อ�อนเพล�ย์ ค�ดชี�า ข�ห้นาวั ควัามด�นเล.อดต่3"า เบ."ออาห้าร ซ2บผ่อมการร�กษา ให้�ฮอร โมนธ์�ย์รอย์ด ก�นต่ลอดชี�วั�ต่ ในราย์ทุ�"ต่�องการม�บ�ต่ร อาจต่�องฉ�ดฮอร โมนกระต่��นร�งไข�

กล�บไปห้น�าต่�วัเล.อก

แห้ล�งอ�างอ�ง www.lks.ac.th www.thaigoodview.com www.nenfe.nfe.go.th www.panyathai.or.th www.il.mahidol.ac.th www.endocrinesystem4.blogspot.c

om http://www.pibul.ac.th/vichakan/

sciweb/Biology42042/Hormone/Hormone/html/Website-endocrine-system/Pancreas.htm

http://www.thailabonline.com/sec11endosystem.htm

ผ่2�จ�ดทุ3านาย์ ร�งส�ม�นต่� เต่จOะบ2รณ ชี�นม.6/4 เลขทุ�" 3

นาย์ ก�ต่ต่�พ�นธ์� ป>ญญาภ2ษ�ต่ ชี� น ม.6/4 เลขทุ�" 11