พุ�ทธโคดมโดย

ผศ.วรศ�กด�� มหั�ทธโนบล

แนวทางและปั�ญหัา.ก การศึ�กษาพุ�ทธประวั�ติ�ระหวั�างแนวัทาง ธรรมะ“ประวั�ติ� ก�บแนวัทาง ชี�วัประวั�ติ�” “ ”

.ข แหล่�งข�อม�ล่ท� เป"นคั�มภี�ร%โบราณ – พุระไติรป)ฎก แล่ะ อรรถกถา๓. ป-ญหาล่/าดั�บเวัล่า พุบเวัล่าท� ชี�ดัเจนใน ๒๐ พุรรษาแรก – แติ�พุรรษาท� ๒๑ จนถ�งก�อนพุ�ทธปร�น�พุพุาน ๑-๒ พุรรษาไม� สามารถระบ�เวัล่าไดั�อย่�างชี�ดัเจน

บางเร� องเก" ยวก�บชมพุ$ทว"ปั๑. ปฏิ�ส�มพุ�นธ%ของชีนชีาติ�อารย่�นในเอเชี�ย่กล่างก�บเอเชี�ย่ใติ�• ม�ท� มาจากแหล่�งเดั�ย่วัก�น• ม�ภีาษาท� มาจากรากเดั�ย่วัก�น

๒. คัวัามคั�ดัคัวัามเชี9 อแล่ะร�ติของศึาสนาพุราหมณ%• ย่กย่�องกวัาง ชี�าง จ�กร ติ�นโพุธ�:• ท�าน� งสมาธ�ดัอกบ�วัหร9อป-ทมอาสน% การ

พุนมม9อไหวั�• คัวัามเชี9 อท� ม�ติ�อส� งท� อย่��เหน9อธรรมชีาติ�

ท� คัล่�าย่คัล่�งก�น • คั�มภี�ร% เวัท • ระบบวัรรณะ

บางเร� องเก" ยวก�บชมพุ$ทว"ปั (ต่&อ)

สถานการณ์*ท� วไปัก&อนพุ�ทธกาล

.ก ฐานะท� ส� นคัล่อนของศึาสนาพุราหมณ%ชี�วังก�อนพุ�ทธกาล่• พุราหมณ%ไม�เป"นท� น�าน�บถ9อ• การเปล่� ย่นแปล่งของส�งคัมเศึรษฐก�จ• การคั�าแดันไกล่

สถานการณ์*ท� วไปัก&อนพุ�ทธกาล (ต่&อ)

๒. การเปล่� ย่นแปล่งทางการเม9อง• ระบบสภีาหร9อสม�ติ�ก�บฐานะของราชีา

แล่ะสาม�คัคั�ธรรม • ระบบราชีาธ�ปไติย่ก�บฐานะของกษ�ติร�ย่%

แล่ะจ�กรวัรรดั�

๓. ชีนบทแล่ะมหาชีนบท• ล่�กษณะของหน�วัย่ปกคัรองท� แบ�งเป"น

คัาม น�คัม เขติติ% แล่ะ ป-จจ�นติะ เม9 อม�มหาชีนบทเก�ดัข�<น เร� มม�หน�วัย่ปกคัรองอย่�าง นคัร แล่ะ มหานคัร เก�ดัติาม • ชีนบท เชี�น ส�กกะ โกล่�ย่ะ

สถานการณ์*ท� วไปัก&อนพุ�ทธกาล (ต่&อ)

● มหาชีนบทท�<ง 16 คั9อ อ�งคัะ (จ/าปา) มคัธ (ราชีคัฤห%) กาส� (พุาราณส�) โกศึล่ (สาวั�ติถ�) วั�ชีชี� (เวัสาล่�) ม�ล่ล่ะ (ก�ส�นาราแล่ะปาวัา) เจติ� วั�งสะ (โกส�มพุ�) ก�ร� (อ�นทป-ติถ%) ป-ญจาล่ะ (ฉั�ติรวัดั�แล่ะก�มป)ล่ล่ะ) ม�จฉัะ (ไวัราฏิ) ส�รเสนา (มถ�รา) อ�สสกะ (โปตินะหร9อปติ�ฏิฐานะ) อวั�นติ� (อ�ชีเชีน� หร9อมาห�สสติ�) คั�นธาระ (ติ�กกส�ล่า) แล่ะก�มโพุชีะ (ทวัารกะ?)

สถานการณ์*ท� วไปัก&อนพุ�ทธกาล (ต่&อ)

สถานการณ์*ท� วไปัก&อนพุ�ทธกาล (ต่&อ)๔. สภีาพุเศึรษฐก�จ• ม�การเก@บภีาษ�โดัย่คัามโภีชีกะ ภีาย่ใติ�ระบบ

ษ�ฏิภีาคั�นหร9อระบบ 6 ชี�ก 1• ม�วัรรณะศึ�ทรท/าการเกษติร โดัย่ม�ทาสหร9อ

ทาส�เป"นผู้��ร �บจ�าง• ม�ชี�างฝีCม9อติ�างๆ เชี�น ก�มมาระ (ชี�างโล่หะ)

วั�ฒก� (ชี�างไม�) หร9อสถาปน�ก (ถบติ�) ภีมการ (ชี�างกล่�ง) ปาสาณโกฏิฏิกะ (ชี�างห�น) โดัย่รวัมแล่�วัม�ชี�าง 18 หม��

สถานการณ์*ท� วไปัก&อนพุ�ทธกาล (ต่&อ)

๕. สภีาพุส�งคัม• เม9องเร� มเติ�บโติข�<นในล่�กษณะพุาราภี�

วั�ติน% โดัย่เฉัพุาะเม9องท� เป"นศึ�นย่%กล่างการคั�าอย่�างป�ฏิเภีทนะ เชี�น เม9องสาเกติ• ม�เทศึกาล่งานร9 นเร�ง• ม�แหล่�งเร�งรมย่%อย่�างภี�ติติาคัาร โรง

เหล่�า ซ่�องโสเภีณ� ฯล่ฯ

เจ้-าชายส�ทธ�ต่ถะ.ก อภี�น�หารก�บคัวัามไพุเราะในเชี�งกาพุย่%.ข ญาติ�วังศึ% (โอกกากะ) แล่ะการประส�ติ� (อารย่�น)

.คั เจ�าชีาย่ในวั�ย่มานพุก�บศึ�ล่ปศึาสติร% 18 ประการ เชี�น การแพุทย่% ธน� การปกคัรอง (การคัรองเร9อน) ฯล่ฯ

เจ้-าชายส�ทธ�ต่ถะ (ต่&อ).ง การเสกสมรสก�บญาติ�วังศึ%ฝีIาย่เทวัทหะ (เทวัท�ติ)

.จ ป-ญหาชี�วั�ติ (เก�ดั แก� เจ@บ ติาย่ - เทวัท�ติส� )

.ฉั ป-ญหาการเม9อง (การแย่�งน/<าโรห�น�ก�บญาติ�ฝีIาย่เทวัทหะ) ก�บมติ�สภีา

พุ�ทธโคดม.ก การบรรพุชีา .ข ท�กรก�ร�ย่า.คั ติร�สร� �ก�บน�พุพุาน

พุ�ทธโคดม (ต่&อ)๔. การเผู้ย่แผู้�หล่�กธรรม• การบรรล่�ธรรมของพุ�ทธสาวัก• ไม�เล่9อกวัรรณะ• บทบาทของวัรรณะแพุศึย่%• บทบาทของวัรรณะกษ�ติร�ย่%

พุ�ทธโคดม (ต่&อ)• วั�หารหร9ออาราม• หล่�กธรรมก�บร"ต่• ภีาษาท� ใชี�ในการเผู้ย่แผู้� ไม�ใชี�ภีาษา

ส�นสกฤติ• วั�น�ย่สงฆ์%ก�บคัวัามเป"นจร�ง• วั�วัาทะก�บศึาสนาอ9 น

ความขั�ดแย-งและความเปัล" ยนแปัลง

๑. คัวัามร� �งเร9องของมคัธ• ระบบภีาษ�ท� แบ�งเป"น พุล่� ภีาคั การ

หร9อ กร แล่ะ ศึ�ล่กะ• ระบบเศึรษฐก�จท� เก�ดัผู้��ประกอบการ

อ�สระมากข�<น• มคัธย่�ดัคัรองอ�งคัะ

ความขั�ดแย-งและความเปัล" ยนแปัลง (ต่&อ)

• มคัธปฏิ�ร�ประบบการบร�หารจ�ดัการใหม�• การก�าวัข�<นส��อ/านาจของอชีาติศึ�ติร�ก�บ

แผู้นการย่�ดัคัรองอาณาจ�กรแล่ะศึาสนจ�กร

ความขั�ดแย-งและความเปัล" ยนแปัลง (ต่&อ)

๒. คัวัามเส9 อมถอย่ของโกศึล่• ดั�ล่อ/านาจระหวั�างโกศึล่ก�บมคัธ• การย่�ดัอ/านาจของวั�ฑู�ฑูภีะ • การท/าล่าย่ล่�างศึากย่วังศึ%

มหัาปัร�น�พุพุานและความเปั/นไปั

.ก การจากไปของสาวัก ๒. โรคัาพุย่าธ� • ปวัดัเศึ�ย่รเม9 อวั�ฑู�ฑูภีะท/าล่าย่ล่�างศึากย่

วังศึ%• ส�กรม�ททวัะก�บส�กรก�นทะ • พุระโรคั?• น�พุพุาน

มหัาปัร�น�พุพุานและความเปั/นไปั (ต่&อ)

๓. ในท�ามกล่างคัวัามเป"นไป• แผู้นสาม�คัคั�เภีทเพุ9 อย่�ดัคัรองวั�ชีชี�ของ

มคัธ • การพุ�ฒนาแสนย่าน�ภีาพุของมคัธ • การย่�ดัคัรองโกศึล่แล่ะพุ9<นท� ทางภีาคั

เหน9อของมคัธ

บทสร�ปั.ก ย่�คัอ�กษาย่นะ (Axial Age)

.ข อ/านาจระหวั�างป-จเจกธรรมก�บสาม�คัคั�ธรรม

.คั การเม9องทางโล่กย่%ก�บการเม9องทางธรรม