حوارات ولقاءات في الفكر الديني المعاصر

Download حوارات ولقاءات في الفكر الديني المعاصر

If you can't read please download the document

Upload: -

Post on 07-Apr-2016

36 views

Category:

Documents


7 download

DESCRIPTION

تأليف: حيدر حب الله73_i_1383123373جزء واحدعدد الصفحات: ٥٠٤نشر مركز البحوث المعاصرة، بيروت، لبنانالطبعة الأولى، ٢٠١٤م يشتمل هذا الكتاب على سلسلة من الحوارات الدينية والفكريّة والثقافية التي تحاول أن تتطرّق لما تعتبره بعضَ الموضوعات المهمّة في قضايا الفكر الديني المعاصر. إنّها حوارات اُجريت مع صحف ومجلات ومواقع الكترونية متعدّدة في العالم العربي وخارجه.وتتنوّع هذه الحوارات واللقاءات في اهتماماتها بين ما يعنى بقضايا المؤسّسة الدينية، وما يتصل بقضايا المناهج في الاجتهاد والمعرفة الدينية المعاصرة، وكذلك ما يرتبط بالممارسات النقديّة الصائبة أو الخاطئة للفكر الديني في مرحلته الحاضرة، إلى جانب الإضاءة على منجرات علماء النهضة الإسلاميّة في العصر الحديث والراهن.لكنّ الهمّ الرئيس الذي يجمع هذه الحوارات أو أغلبها هو همّ تجديد الفكر الديني، ومحاولة إخراجه من المأزق الذي يعيشُه، أو يراد له أن يعيشَه، في العصر الحاضر، وذلك من خلال ممارسة نقديّة موضوعيّة من ناحية أولى، وتسليط الضوء ـ من ناحية ثانية ـ على العناصر التي يحتويها، ويمكنها أن تمدّه بأسباب الاستمرار والنجاح في عالمٍ تغيّرت الكثير من قواعد العمل فيه، وتبدّلت الكثير من أوضاعه وأنماطه ومناهج تفكيره.ويبقى النسق السائد في هذه الحوارات هو اعتماد منهج الإضاءة والإثارة؛ حيث لا يمكن من خلال مثل هذه الحوارات عادةً الدخول في التفاصيل العلميّة المطوّلة.

TRANSCRIPT

  • .

    .

  • 8

    .8008 .

    ) 8008

    ( 674 933:

    8007

    .

    .

    .

  • :

    ( 1)

    : .8008

  • 18

    .

    :

    .

    .

    .

  • 19

    .

    .

    .

    .

  • 16

    .

  • 11

    .

  • 14

    .

    ..

  • 17

    )(

    .

    .

  • 18

    .

  • 13

    .

    .

    .

  • 80

    .

    ) (

    .

  • ( : . 1)

    . 8008

    .

  • 86

    .

    ..

    ..

    .

    ..

    .

  • 81

    ..!

    . .

    .

  • 84

    ..

    .

    .

    .

  • 87

    ..

    :

    .

    .

    .

  • 88

    )(

    :

    .

  • 83

    .

    :

    .

  • 90

    .

    .

    .

  • 91

    . ..

  • 98

    .

    :

    .

  • 99

    : :

    .

    :

    .

    .

    )

    . (

  • 96

    ! !!

    ..

    :

    !

    .

  • 91

    .

    :

    .

  • 94

    !!

    .

    .

    .

    .

  • 97

    .

    ..

    .

    !!

  • 98

    .

    .

    ..

    .

  • :

    ( 1)

    .8008)(

  • 68

    .

    .

    .

  • 69

    .

    ..

  • 66

    .

    .

    ..

    ..

  • 61

    .

    .

    :

    ..

    ( ) 1344 )

    (

    .

  • 64

    :

    ( 4( ) 640 )

    .

  • 67

    :

    .

  • 68

    ..

    :

    .

    .

  • 63

    .

    .

  • 10

    :

    )

    (

    .

    .

  • 11

    !

    .

  • ( : 1)

    9 91 : 963

    .8003

  • 14

    .

    .

    :

  • 17

    .

    .

  • 18

    .

    .

    .

  • 13

    .

    .

    .

  • 40

    .

    !

    !

    .

    .

    :

    .

  • 41

    .

    ..

    !!

    !

    ..

    !

    .

  • 48

    .

    .

    .

  • 49

    .

    .

    .

  • 46

    :

    .

    )(

    !!

  • .

    :

    : ( 1)

    .8003 90 83 660 693 :

  • 48

    .

  • 43

    !

    .

    .

    :

  • 70

    .

    :

    (.19):

  • 71

    :

    .

    .

  • 78

    !

    .

    .

    !

  • 79

    191

    .

    .

  • 76

    .

    .

    .

  • . :

    .

    .

    ( ) / ( 1)

    17 : 1690 80:

    ( 8003. )1988

    : .

  • 78

    .

    :

    .

    .

    1347

    .

    ) (.

    .

  • 73

    .

    .

    . 1380

    .

    .

    :

    .

  • 80

    .

    .

    :

    .

    .

  • 81

    .

    ( ) )

    (.

    .

    .

    .

    .

    .

    .

  • 88

    .

    :

    : .

    .

    .

    .

    .

  • 89

    :

    .

    .

    .

    )

    (

  • 86

    .

    .

    :

    .

    .

    .

    )

  • 81

    (

    .

    .

    .

    .

    .

    . :

    .

    .

  • 84

    .

    .

    :

    .

    .

    .

  • 87

    . :

    .

    .

    .

    :

    !

    :

    . .

  • 88

    .

    :

    .

    :

    :

  • 83

    .

    .

    .

    .

    .

  • 30

    .

    .

    :

    .

  • 31

    .

    .

    .

    .

    .

    .

  • 38

    .

    .

    .

  • 39

    .

    .

    .

    .

  • ) (.

    1331 .

    ( 1)

    .8003 18

  • 38

    .

    .

    1337

    ) ( .

    .

  • 33

    8008

    .

    8006 8009 :

    ) (

    16

    .

    ) ( 8004

    .

    :

    ) 1

    (

    8004

  • 100

    .

    () 8

    .8004

    ) ( 9

    . 8001

    ) ( 6

    8009

    .

    ( ) 1

    8007

    .

  • 101

    .

    .

    ) (

    .

  • 108

    ) (

    )

    ) (.

    . (

    .

    .

    :

    .

  • 109

    .

    .

  • 106

    .

    .

    :

  • 101

    .

  • 104

    .

    .

    ..

    ) (

    !!

    .

  • 107

    :

    .

    !!

    :

    .

  • 108

    .

    .

  • 103

    !

    .

    .. 800

    .

  • 110

    )

    (

    .

    .

    .

    .

  • 111

    .

    .

    .

    .

  • 118

    .

    .

    .

  • ) (

    . 1331 )(

    . ( : 1)

    .8003 30

  • 114

    .

    )(

    .

    . )(

    ) ( ) (.

    )

    (

    . 16 .

    .

    )

    (

    )

    (

    .

  • 117

    .

    ) ( ) (

    (.)

    8006

    ) (

    .

  • 118

    .

    .

    . .

    .

    .

  • 113

    .

    .

    .

    .

    ) (

    ) (

    .

  • 180

    .

    .

    .

    .

    :

    (.. )

    .

    .

  • .8003( : 1)

  • 186

    .

    .

    .

    .

    .

  • 181

    .

    :

    :

    .

  • 184

    .

    .

  • 187

    .

    :

    .

    .

  • 188

    .

    :

  • 183

    .

    .

    .

    .

    ..

  • 190

    .

    .

  • 191

    .

  • 198

    .

    .

  • 199

    .

    .

    .

    ..

  • 196

    .

  • 191

    .

    !

    :

    .

  • 194

    !

    .

  • 197

    .

    :

    !

    :

    !

    .

  • 198

    .

  • 193

    :

    .

    .

  • 160

    .

    .

    .

    .

  • ( : . 1)

    411 416 :

    .8010 1 84 81

  • 166

    .

  • 161

    ..

    .

    .

  • 164

    .

  • 167

    :

    .

    .

  • 168

    :

    .

  • 163

    .

    ..

    .

    :

  • 110

    ..

    !!

    !

  • 111

    :

    .

    .

  • 118

    .

    .

  • 119

    .

  • 116

    ..

    ! !

    : .

    :

  • 111

    .

  • 114

    .

    .

  • 117

    .

    :

    .

  • 118

    .

  • 113

    .

    .

  • 140

    .

  • 141

    .

    .

    .

  • 148

  • 149

    .

    .

  • 146

    .

    .

  • 141

    .

    :

    .

  • 144

    .

    .

  • 147

    .

    .

  • :

    .

    446( 1)

    .8010 9 84 :

  • 178

    .

    .

    :

  • 179

    .

    .

    .

  • 176

    .

    .

    .

  • 171

    .

    ) (

    .

    .

  • .

    .

    ( : . 1)

    .8010 7 4

  • 180

    .

    .

  • 181

    :

    :

    .

    :

  • 188

    .

    :

    ..

    .

  • 189

    .

    .

    .

  • 186

    .

    :

    .

  • 181

    .

    ..

    .

    .

  • 184

    .

    .

  • 187

    .

    .

    .

  • 188

    .

    :

    .

  • 183

    .

    !

    .

    :

  • 130

    .

    .

    7

    .

  • 131

    .

    .

  • 138

    .

    :

    .

  • 139

    .

    .

    .

    :

  • 136

    .

    .

  • 131

    :

    :

    .

  • 134

    .

    .

    :

  • 137

    (.79 78: )

    .

  • 138

    .

    )(

    .

  • 133

    .

    .

  • 800

    .

    !

    .

    )

    (

  • 801

    .

  • 808

    .

    ..

  • 809

    :

    .

  • .8011 68 ( :1)

  • 808

    .

    .

    .

    .

  • 803

    .

    ..

    ..

  • 810

    .

    .

  • 811

    :

    .

  • 818

    ..

    .

    ....

    )(

    ..

  • 819

    ..

    .

    .

  • 816

    ...

    ..

  • 811

    .

    .

    .

  • 814

    :

    :

    .

    .

    .

  • 817

    ..

    .

    ..

  • 818

    .

    .

  • 813

    ..

    ..

    ..

  • 880

    ..

    .

    .

  • ( : 1)

    .

  • 886

    .

    .

  • 881

    .

    ()

  • 884

    .

    .

  • 887

    ( 730 )

    ) (

    .

    :

  • 888

    .

    :

    .

    ) (

    .

  • 883

    .

    :

    .

    .

    )(

  • 890

    .

    .

  • 118( : . 1)

    .8018

  • 896

    )(

    ) (

    .

  • 891

    )(

    :

    ..

  • 894

    .

    .

  • 897

    .

    .

  • 898

    .

    .

    .

    .

  • 893

    .

    ..

    .

  • 860

    .

    .

  • : ( 1)

    .8018 4 13

  • 866

    .

    ( )

    .

  • 861

    .

    .

  • 864

    .

  • 867

    .

    ( )

    ( )

    (. ) ( )

    .

  • 868

    .

  • 863

    .

    :

  • 810

    .

    .

  • 811

    .

    .

  • 818

    .

    )

    (

  • 819

    )

    (.

    .

  • 816

    .

    .

  • 811

    .

    .

  • 814

    .

    .

    .

  • ( : . 1)

    .8018

  • 840

    .

    .

    :

    :

  • 841

    !

    .

  • 848

    .

    ..

    :

    .

    :

  • 849

    .

    .

    .

    .

    .

  • 846

    .

    .

  • 841

    .

    .

    ( 360 )

  • 844

    .

    .

  • 847

    .

    .

    ) (

    .

  • 848

    .

    .

  • 843

    .

    .

    .

  • 870

    .

    .

  • 871

    ..

    .

    .

    .

    ) (

  • 878

    .

    .

    .

  • 879

    .

    .

    .

    .

  • 876

    .

    .

    .

  • 871

    .

    .

  • 874

    .

    .

    .

    .

  • 877

    ..

    .

    .

  • 878

    .

    .

    .

    .

    .

  • 873

    ..

    .

    ..

    )

    (

    .

  • 880

    .

    :

    . :

    .

  • 881

    .

    .

    .

    .

  • 888

    ( )

    :

    .

  • 889

    .

    .

  • 886

    .

    .

  • 881

    .

    .

  • 884

    .

    .

    .

  • 887

    .

    . .

  • 888

    .

    .

    .

  • 883

    :

    ( )

    .

    .

  • 830

    .

    .

  • 831

    .

    .

  • 838

    .

    .

    .

    .

  • 839

    .

    .

  • 836

    .

    .

    .

  • 831

    .

    .

    .

  • 834

    .

    .

    .

  • 837

    :

    .

    .

  • 838

    .

  • 833

    .

    .

    .

    .

  • 900

    .

    .

    .

    .

  • 901

    .

    .

  • 908

    .

    )

    (

    )

    (

    .

    .

  • 909

    .

    .

    .

  • 906

    .

    .

  • 901

    .

    .

    :

    )(

    .

  • 904

    .

    .

    .

    .

  • 907

    .

    .

  • 908

    .

    .

  • :

    ( )( 1)

    .8018 17

  • 918

    .

  • 919

    .

    .

    .

    .

  • 916

    .

  • 911

    .

    ) (

    . .

    .

    .

  • 914

    :

    .

  • 917

    .

    :

    .

    .

    )( :

  • 918

    !

    .

  • 913

    ..

    .

    :

    ..

    .

  • 980

    .

    .

    .

  • 981

    )(

    )(

    )(

    )( .

  • 988

    .

    .

    .

  • 989

    !

    !

  • 986

    :

    .

    .

    .

  • 981

    ..

    !

    .

    .

  • 984

    .

    :

    .

  • 987

    .

    .

    .

  • 988

    .

    .

    .

    :

  • 983

    .

    .

    :

  • 990

    :

    .

    .

    .

  • 991

    .

    .

    .

    .

  • 998

    .

    ) (

    .

  • 999

    .

    .

  • 996

    :

    .

    .

    .

    .

    : .

  • 991

    )(

    .

    .

  • 994

    .

  • .

    .

    ( : 1)

    .80/11/8018 9317:

    http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=333212http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=333212http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=333212
  • 960

    .

    87

    .

  • 961

    .

    .

  • 968

    .

    .

    .

  • 969

    .

    :

    .

    .

  • 966

    .

    .

    ,

    .

  • 961

    .

    .

    .

  • 964

    .

    .

  • 967

    ) (

    .

    .

    .

    .

    .

    .

  • 968

    .

    .

  • 963

    .

    .

    .

  • 910

    .

    .

    .

  • 911

    ) (

    ) (

    !

    ..

    .

  • 918

    .

    .

  • 919

    .

    .

    .

    :

  • 916

    .

    .

  • 911

    .

    .

    .

    .

    .

    .

  • 914

    .

    :

    .

    .

    .

  • 917

    .

    .

  • 918

    .

    !!

    .

    .

  • 913

    ! .

    .

  • .

    ( : 1)

    11 83 :9384 :

    .8018

    http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=333212http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=333212http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=333212http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=333212
  • 946

    ) (

    .

    .

  • 941

    .

    ..

    .

  • 944

    .

    ..

    .

  • 947

    .

    ) (

    .

  • 948

    .

    :

    .

  • 943

    .

    .

  • 970

    :

    .

    :

    ( 1010( )498)

    .

    .

  • 971

    ) (

    ) (

    .

    .

    .

  • 978

    ) (

    .

    .

  • 979

    :

    .

    .

    .

  • 976

    .

    .

    .

    .

    .

  • 971

    .

    :

    )(

    .

  • 974

    .

    .

    .

  • 977

    .

    .

    ) (

  • 978

    .

    !

    .

    .

  • 973

    .

    .

    .

  • .

    : . ( 1)

    . 8019 8 11 : 18878:

    .

  • 986

    .

    .

    .

  • 981

    .

    .

    :

    .

    :

  • 984

    ..

  • 987

    .

    .

    ) (.

    :

    1

    .

    8

    ) (.

    9

  • 988

    ) (.

    6

    ) (.

    ..

    1

    .

  • 983

    .

    4

    )

    (

    ..

    .

    .

  • 930

    .

    .

    .

    .

  • 931

    .

    .

    .

    ( 640 )

    ( 781 )

    .

    ( 1010 )

  • 938

    )

    (

    .

    .

    .

  • 939

    .

    .

    .

  • 936

    . .

    .

    .

    .

  • 931

    )(

    .

  • 934

    .

    .

  • 937

    .

    .

  • 938

    .

    .

    )(

    .

  • 933

    .

    ..

    .

  • 600

    .

    .

    .

    .

  • 601

    .

  • 608

    .

    :

    .

    .

  • 609

    .

    .

    .

    .

  • 606

    .

    .

  • 601

    .

    .

  • 604

    .

    .

  • 607

    .

    .

    .

    : ) ( ) (

  • 608

    .

    .

    .

  • 603

    .

    .

    ( 138 )

    .

    .

  • 610

    .

    .

    .

  • 611

    .

    .

    .

  • .

    )( ( : 1)

    .8019

  • 614

    .

    .

    .

    .

    :

  • 617

    .

    .

    .

    .

    .

  • 618

    .

  • 613

    .

    .

    .

  • 680

    .

    .

    .

    :

    .

  • 681

    .

    .

    .

    .

  • 688

    .

    .

    .

  • 689

    .

    .

    .

  • 686

    .. .

    ! !

    .

  • 681

    ()

    .

    .

    .

  • 684

    .

    .

    .

    .

  • 687

    .

    .

    .

  • 688

    .

    .

    .

    .

  • 683

    .

  • 690

    .

    .

    .

  • 691

    .

    .

    .

    .

  • 698

    .

    .

  • 699

    .

    .

  • 696

    :

    .

    .

    .

    .

    :

  • 691

    .

    .

    .

    .

  • 8016 6 16( : 1)

    )( 7186:

    . :

  • 660

    ) (

    ) (

    .

    : .

  • 661

    .

    .

    .

  • 668

    .

    .

    :

    .

    .

    .

    .

    .

    .

    .

    )

  • 669

    (.

    .

    .

    .

  • 666

    .

    :

    )

    ( .

    :

  • 661

    : ) (

    ) ( ) ( )

    (

    : )( ) (

    )( )(

    .

    .

    .

  • 664

    .

    ) ( ) (

    .

    ) : (

    .

    .

  • 667

    )

    (

    .

  • 668

    ..

    .

    .

    .

    .

    .

  • 663

    .

    .

    ..

    .

  • 610

    .

  • :

    : )

    ) ( ( 1)

    .8016

  • 616

    (

    :

    ..

    .

    .

    )

    (

  • 611

    :

    .

    ! .

    .

    .

  • 614

    .

    .

  • 617

    ) (

    .

    .

    )

    (

    ) (

    :

  • 618

    ..

    ..

    ..

  • 613

    .

    .

    .

    ) (

    .

    ..

  • 640

    .

    .

    .

    )

    ..(.

  • 641

    .

    .

  • 648

    ..

    !!

    .

    :

  • 649

    .

    .

    )(

    ) ( ) (

    .

    :

  • 646

    .

    .

    :

    )=(

    )=(

    .

  • 641

    .

    )(

    )(

    )(

    .

    )(

    )(

    )(

  • 644

    )(

    .

    .

    .

    :

    ( 30):

    .

  • 647

    )(

    .

    ..

  • 648

    ..

    :

    .

    .

    .

  • 643

    .

    )

    ( .

  • 670

    .

    ) (.

    .

    .

    .

  • 671

    .

    :

    ( 8):

    .

  • 678

    )

    (

    .

  • 679

    .

    .

    .

    :

  • 676

    ..

    ..

    :

    ) ( :

  • 671

    :

    :

    .

    :

    : :

    .

  • 674

    :

    ..

    ..

    .

  • 677

    .

    .

    :

  • 678

    ..

    .

  • 673

    .

    :

    .

    .

    )

    (

    .

  • 680

    :

    ..

  • 681

    .

    .

    )

    ( .

  • 688

    )

    (

    DNA

    )

    (

  • 689

    .

    .

    ) (

  • 686

    ..

    .

    .

    :

  • 681

    .

    ) (

    .

  • 684

    .

    .

    .

  • 687

    .

    : ..

    ..

  • 688

    .

    .

    ..

  • 683

    .

    .

  • .................................................

    :

    11 .........................................................

    19 ................

    11 .............

    17 ..................................... !

    18 ........

    80 ........................

    89 ..............................

    81 ...... !

    87 .....................

  • 638

    90 ................... :

    98 ....

    91 ........................ ( )

    94 ........................

    61 .........

    69 .............

    61 .......

    68 ..........................

    63 ...................... !..

    10 ......................

    11 ....................

    17 .....

    13 ...................................

    40 ............................ !

  • 639

    48 .............

    47 ...................

    70 ...............

    79 ......................

    77 .................................

    80 ................

    89 .............................

    84 ........................

    88 ......................................

    83 ...................

    30 .............................

    100 ...........................................

  • 636

    109 ..................

    106 ...........................

    108 ...................

    110 .......

    117 .................................................

    118 ..................................

    113 .....................................

    113 ....................... .... :

    189 ....................................

    181 ................

    188 ..............

    191 .. ..

    196 .. !

    198 .................

  • 631

    193 ..

    169 ... :

    164 ......

    168 ...................

    111!

    119 .........................

    114 .................. !

    117 .......................

    113 ..........................

    148 ..................................... !

    149 .....................

    146 .........................

    144 ..................

    171 ....................

  • 634

    178 ...............................

    179 ........................................... !

    176 .....................

    173 ........................................

    180 .................................

    186 .......................................

    184 .......................

    188 ...........

    130 ................................

    138 ............................

    136 ..................................

    133 .............................

    801 ......................

    807 .......................

  • 637

    810 ..........................!

    819 ..................

    811 ............................

    818 ......

    889 ..............................

    886 !

    881 .........

    884 .............................

    888 .....................

    883 ......................

    899 ..................................

    896 .........................

    897 ...........................

    898 ........................................

  • 638

    869 .........

    868 .

    819 ...

    813 !

    846 ......... !

    870 .....

    876 ......

    871 .... !

    886 .................................. !

    888 ...............

    838 .......................................

    831 ...............

    838 ...............................

    :

    909 ..........................................................

  • 633

    904 ..................

    911 ............!

    919 ..............

    911 ..................

    980 ................

    988

    981 ................

    983 .

    999 .....................

    960 ......

    961 ...................................

    968 ............

    910 ......................

    919 ........................

  • 100

    949 ........ ( )

    948 ......

    978 .......

    974 .......

    989 ................ ( )

    981

    939 ........

    936 .........................

    934 ....................

    933 .............................

    601 ....................

    606 .........

    601 .........

    608 .............

    610 .....

  • 101

    611 ..........................

    617 .......

    680 ..............................

    688 ...............

    681 ...........

    699 ......

    661 ............... !

    668 ..........................

    669 .....................................

    666 ...................................

    661 ...................................

    664 ...........................

    664 ...........................................

    667 .........................

  • 108

    619 ....

    648 ..

    648 . !

    671 ......................................

    678 .............

    687 .......................................

    .......................................... 631

  • www.hobbollah.net