ХТО БУВ ІНІЦІАТОРОМ РУСЬКО-РИМСЬКОГО ЗБЛИЖЕННЯ У 40-х...

Upload: andriy-tretyak

Post on 01-Mar-2016

247 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Äèïëîìàòè÷í³ êîíòàêòè Ðîìàíîâè÷³â ç Ðèìñüêîþ êóð³ºþ, ùî ³ñòîòíîïîæâàâèëèñÿ ó ñåðåäèí³ 40-õ ðîê³â Õ²²² ñò. é óâ³í÷àëèñÿ öåðêîâíîþ óí³ºþ ³êîðîíàö³ºþ Äàíèëà Ðîìàíîâè÷à 1253 ð., ìàþòü çíà÷íó ³ñòîð³îãðàô³þ: óêðà-¿íñüêó òà ³íîçåìíó, çîêðåìà ïîëüñüêó, í³ìåöüêó, ðîñ³éñüêó. Äîñë³äíèêè, ÿê³âèâ÷àëè ðèìñüêó ïîë³òèêó Ðîìàíîâè÷³â, ÿê ³ ïîë³òèêó Ðèìñüêî¿ êó𳿠ùîäîÐóñ³, âèÿâèëè òà îïóáë³êóâàëè íåìàëî äæåðåë, ñôîðìóëþâàëè îðèã³íàëü-í³ êîíöåïòóàëüí³ çàñàäè ïðè÷èí ³ íàñë³äê³â ðóñüêî-ðèìñüêîãî çáëèæåííÿ.² âñå æ, íå âäàëîñÿ ç’ÿñóâàòè äåÿê³ âàæëèâ³ ïèòàííÿ, áåç â³äïîâ³ä³ íà ÿê³ïðîáëåìà â³äíîñèí ì³æ Ãàëèöüêî-Âîëèíñüêîþ äåðæàâîþ òà Ðèìîì çàëè-øàºòüñÿ äèñêóñ³éíîþ.Ìåòà ö³º¿ ðîçâ³äêè – â³äïîâ³äü íà îäíå ç òàêèõ íå ç’ÿñîâàíèõ ïèòàíü: õòîáóâ ³í³ö³àòîðîì ðóñüêî-ðèìñüêîãî çáëèæåííÿ ó 1240-õ ðîêàõ: ãàëèöüêî-âî-ëèíñüêèé äâ³ð ÷è Ðèìñüêà êóð³ÿ?

TRANSCRIPT

  • - 40- : V?

    , 40- . 1253 ., : - , , , . , , , , - - . , , - - .

    : - 1240- : -- ?

    . -

    . VV ., - , , - . 1. . , --, , , , , -, -, [], ; , . , ,

    1 .: Dugosz J. Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae. Varsoviae, 1975. Lib. VII. P. 5758; Mathias de Mechovia. Cronica Polonorum. Cracoviae, 1521.

    Lib. III, Cap. XLIII. . CXLII (142); Lib. III. Cap. LIII. . CLXI (161); Cromer M. De ori-gine et rebus gestis Polonorum libri XXX. Basileae, 1555. Lib. IX. . 232233.

  • 154

    2. , - , , , , , - . . -, 3. -- VV ., - 4, 5, 6.

    , ., -, , , , , V, - - 7. - , - , . , - 8.

    , - . VV . , , . V, , - .

    , - - - V . , .

    2 Striykowski M. Ktora przedtym nigdy swiata nie widziaa Kronika Polska, Litew-ska, Zmodska i wszystkiey Rusi... Krole-wiec, 1582. Lib. VIII, Cap. III. S. 330331.

    3 .: Dbrowski D. Koronacja Daniela Romanowicza w relacjach Jana Dugosza i jego szesnastowiecznych polskich konty-nuatorw // : -. , 2008. . 2. . 109122.

    4 Bzovii F. A. Thaumaturgus Polonus seu de vita et miraculis S. Hyacinthi Confesso-ris, Ordinis FF. Praedicatorum. Venetiis, 1606. Cap. XV. P. 34.

    5 Okolski S. Russia florida rossis et liliis. Leopoli, 1646. P. 6162.

    6 Chodykiewicz C. Dissertationes historico-criticae de utroque Archiepiscopatu Metro-politano Kijowiensi et Haliciensi, uti olim distincto [] Ritus Graeco-Uniti [] cer-tioribus documentis illustrantae. Leopoli,

    1770. P. K1K2.7 Abraham W. Powstanie organizacji ko-

    cioa aciskiego na Rusi. Lww, 1904. T. 1. S. 117122; Umiski J. Niebezpecze-stwo tatarskie w poowie XIII w. papie Innocenty IV. Lww, 1922. S. 42: Idem. XIII // Ex Oriente: Religise und philosophische Probleme des Ostens und des Westens He-rausgeb. L. Berg. Mainz, 1927. C. 224227; Maleczyski K. [Rec. na S. Tomaszow-skiego] // Kwartalnik Historyczny. Lww, 1927. R. 41, zesz. 12. S. 616618; Szczeniak B. The mision of Giovanni de Plano Carpini and Benedict of Pole of Vrati-slavia to Halicz // Journal of Ecclesiastic History. 1956. No 7. . 16.

    8 Bartnicki M. Polityka zagraniczna ksicia Daniela Halickiego w latach 12171264. Lublin, 2005. S. 121123.

  • 155 -

    XVIII . . . , [Ruland]. 12451247 . -, , , - . 1246 . -, , . . . : - , -9. , - : - . , - 1246 ., ( . ) , 1246 1247 .

    , , . . : - . , -, , , . [], , , , . [der schlaue] , , [] []. - , 10. , 1246 . , . . , . . - -, , , . , .

    . . . , , , V . , - . , , , , - , 11.

    . . . . - . , . ,

    9 Engel Ch. Geschichte von Halitsch und Wladimir. Wien, 1792. T. 2. S. 1617.

    10 Hoppe J. A. ltere und neuere Ge-schichte der Knigreiche Galizien und

    Lodome rien. Wien, 1792. S. 145146.11 Gebhardi L. A. Geschichte der Knig-

    reiche Galizien, Lodomirien und Rothreus-sen. Pesth, 1804. S. 83.

  • 156

    : 1244 . - V, - , - 12. , - , , : ; , , , IV, 13. : 1244 .

    . - 40- .14 , , , - , ( ) . 12451246 .15

    . - , , V , , . , , - . , , , . : - , , 16. , . , - .

    , - , , : . , 17.

    , V . - - 1240- . , V, , - , -- .

    12 Strahl Ph. Geschichte der russischen Kirche. Erster Theil: Von den ersten An-fngen des Christenthums bis zur Errich-tung des Patriarchatus in Russland. Halle, 1830. S. 240; Idem. Geschichte des russis-chen Staates. Hamburg, 1839. Zweiter Bd.: Von 1224 bis 1505. S. 43.

    13 Idem. Geschichte der russischen Kir-che. S. 240.

    14 Roepell R. Geschichte Polens. Ham-burg, 1840. Erster Theil. S. 518525.

    15 Ibidem. S. 519.16 Goetze P., v. Albert Suerbeer, Erzbischof

    von Preuen, Livland und Ehstland. St.-Petersburg, 1854. S. 1819.

    17 Pichler A. Geschichte der kirlichen Trennung zwischen dem Orient und Occi-dent. Mnchen, 1865. Bd. 2. S. 2930.

  • 157 -

    18 Altaner B. Dominikanermissionen des 13. Jahrhunderts. Forschungen zur Ge-schichte der kirchlichen Unionen und Mo-hammedaner- und Heidenmissionen des Mittelalters // Breslauer Studien zur histo-rischen Theologie. Habelschwert, 1924. Bd. 3. S. 221222.

    19 Ammann A. M. Kirchenpolitische Wandlungen in Ostbaltikum bis zum Tode

    Alexander Neuskis. Studien zum Werden der russischen Ortodoxie. Romae, 1936. S. 256.

    20 Ibidem. S. 257.21 Idem. Abriss der ostslawischen Kirchen-

    geschichte. Wien, 1950. S. 55.22 Stkl G. Das Frstentum Galizien-Wo-

    lhynien // Handbuch der Geschichte Russ-lands. Stuttgart, 1980. Bd. 1. S. 517518.

    , , , , (. . ), , (. ). , - , , , , - .

    . -- . , , . , - - V 3 1246 ., , - . , , 1246 ., , , 1245 .18

    . : , 1245 . - [] , , , , , , , , - 19. , , V. - : , , , , . , 20. . , (im Westen Freunde zu machen) , 1246 .21

    - : , - , , 1246 . , -, -22.

  • 158

    23 Winter E. Byzanz und Rom im Kampf um die Ukraine: 9551939. Weiden, 1993.

    S. 33.

    . . 1245 . - . . , , -. V - . - , , . . . , - , - . 23. , , , - , 24.

    . -, - -, 26 17 1245 ., , -25. -, - . , -, - - , .

    , ., - , . - . , . , . - . . , . - . - , , 1245 . . - - ( 1245 .).

    . , . , , , . - : -, . 1245 1246 , - ,

  • 159 -

    . . [] 26.

    , , 27 . , , , , , - , - : , , ; - V []. , : , , 28. , - 40- .

    . , ( -), , (sic!) , - . , , , 29.

    , . . , - , . *, , , - . ,

    24 Ibidem. S. 31.25 , -

    : . (1245 .). . , 2009. . 5082.

    26 . . . , 1817. . 4. . 49.

    27 .: . . , 1837. . 1. . 230.

    28 . . : 18 . . 2:

    . , 1988. . 34. . 170.29 [ .]

    . , - (12371410 .). , 1862. . 49.

    * -, . - , . , . .: , - . . -, 1866. . 5: , . 2. . 308315.

  • 160

    , -- 30.

    , , , V , 1245 . - , - 31. , - , .

    , , , , - - : , , - , , , V.

    ., . - . , , -, .

    (1949)32. - , , - - , -: - , [] () - . , V - *. 1245 . , , - 25 1245 ., . , . , - 33. , - , - . . , 1246 . . -, , . , - .

    . : 1245 . , - : -, . ,

    30 . . 2-, . -, 1900. . , 1- . . 82.

    31 . - ( ) // -. , 1949. 5. . 5276.

    * . : . 16

    1245 ., - 26 1245 .

    32 . ... . 61; . - . , 1950. . 250254.

    33 . . V -. ; , 1959. . 151.

  • 161 -

    , , -34. , V . , - - . , - , , , , - - , , 35.

    , - - , - , 1245 .36

    , , -, , . . . , .

    . , --

    ., - - 37. , - . , . , , . , : , . . , . - *.

    , VV ., - ., - -, . -

    34 . . 154.35 . . , -

    . - . (Studiorum Slavicorum Orbis. . 1). -, 2011. . 685.

    36 // ( ). , 1998. . 2. . 827. .: /

    . , 1989. . 412413.

    * . , - ., , , - 1253 . - (. ).

  • 162

    , . , , , , - Camoenae Borysthenides ( )38. , , , , . , - , - , , . , . , . , . 39.

    , , -. . , . , . , . -, , , . , -, .

    - V . , . , - , - , , - , V 40.

    : , , , - , , - - , -, . 1245 . IV, - . 41. . . - V , , . . , 1245 . - , , .

    - - V . ,

    37 .: V - ( ). . , 1988. . 108.

    38 .: . . V / . . . , 2001. . 134136; . . XVIXVII . , 2002. . 270295.

    39 Kulczynski I. Specimen Ecclesiae Ruthe-nicae. Romae, 1733. . 202.

    40 Stebelski I. Dwa wielkie wiata na horyzoncie poockim. Wyd. 2-e. Lww, 1867. T. 3. S. 1718.

    41 . // - . , 1878. . 1 ( -. . 4). . 1109.

  • 163 -

    , , , - , . - . , , , 42. , . , . , 20- V .43 - , . . - : 6755. , , , , , , , ., , , ; 44.

    , , , - . (, , ), - . , , .

    : 1246, - , -, : , , , . , , , , , , , , 45.

    . . , , - , , -, . . . . , - - . , - , , 46.

    42 .: . ? // - ( ). 1930. . 100. . 205211.

    43 // . -, 1843. . 2, . 3. . 341.

    44 .

    . , 1992. . 151.45 .46

    , , , , ,

  • 164

    , . V ., . , (1674), - -. , . - - VV .47

    - - .

    48. , , - , 1240 . : , - , , , , , ; - , , - . -, - , , , 49. , , .

    , , 1247. , , . 1245 . 50.

    - . . , . - . 51 , - - - 1253 . - . .: - . . , 1830. . 1. . 22.

    47 . -- . , 1855. . 3.

    48 . . 151155.49 .: . -

    - : - 1453. , 1863. . 97.

    50 . - -. , 1873. . 139, . 2.

    51 . - - ( - ) //

  • 165 -

    52. - , , 53.

    , -, , , - , , , . , . , , - . - , . . , - , . 1246 . - , 54.

    , : - -, . - , .

    . . . , , , 1245 . V - , 55. . , . - - , - - 16 1245 ., 56.

    . - . . , - , . . , 1884. 8. . 150154.

    52 . . . , 1873. . 34.

    53 . - // . - . , 1873. . : V . . 146147.

    54 Pelesz J. Geschichte der Union der

    Ruthenischen Kirche mit Rom von den lte-sten Zeiten bis auf die Gegenwart. Wien, 1878. Bd. 1. S. 277.

    55 . . - // . . . , 1881. . 53.

    56 . --: 11 ., 12 . , 1992. . 3. . 69.

  • 166

    : - 57. . -, , , , 1246 . - , 58. , - , . , - , , , [] 59. , - . , , , , . .

    , - . . , - . - ., , - , , , 60, , , - , 61. . , , 12471248 . . 62. , V , , 63.

    57 . . 6958 .59 .

    // . 1917. . 123124. . 38; . . . - . , 1919. . 103; . - // . , 1923. . , . 1. . 23; . - // . . 2- . . , 1955. . 99100; . . , 1990. . 79.

    60 . - .

    . , 1954. . 124; . . - . , 1968. . 2. . 131, 142, 153154; . : 9881596. , 1993. . 126; . IV // . 1955. . 164: - (12531953). . 44.

    61 . - - ( . . -. . . 5). -, 1958. . 103.

    62 . . . 3-. , 1991. . 9293.

    63 - . -: 2 . . 3-. , 1995. . 1. . 199.

  • 167 -

    - 64.

    : , . . -, , - V, 65.

    - -. , , - , 66. - . 1246 .67 - , 68. , , - 1245 1246 .69 . , , 70. - , . , 71.

    , , - , - : , V . , , .

    . ,

    - 72. - , V .

    64 .: : 8 ., 10 . , 1979. . 1, . 2. . 206207; . . . , 1979. . 167169; : - . , 1998. . 206207; . . -- . , 1983. . 100107; - . . // . 1988. 6. . 3240. , , , , - 1246 . : . . 40.

    65 . 4050- . // : . , 2008. . 2. . 69.

    66 . . 74.67 Nagirnyj W. Polityka zagraniczna

    ksistw ziem Halickiej i Woyskiej w la-tach 1198(1199)1264. Krakw, 2011 (Pra-ce Komisji wschodnioeuropejskiej PAU. T. 12). S. 246262.

    68 Ibidem. S. 255.69 Ibidem. S. 251.70 Ibidem. S. 253254.71 . ...

    . 5082.

  • 168

    . -, , , -. , . . -, .

    , 12451247 . , . 1245 . - , , , . - 1246 . , . - 1247 ., .

    , , , . V - . - , , 1247 . . , , . : - , . , , , ; , , - . , , 73.

    , - . . , - , , , , V, - . -, , 6 () . , - 1246 . (. - ), , 3 1246 .

    72 Iohannes de Plano Carpini. Recueil Voy-ages et de Mmoires publi par le Socit de Geographie / Ed. A. dAvezac. Paris, 1839. T. 4. P. 769.

    73 .: . -

    - // . , 2010. . 5369.

  • 169 -

    V , , - , -, . , , . . . , , - , , , - - , - 3 1246 .

    , , , 1245 . , 1244 . 1245 . , - , . -. , - 74.

    - V 75. -, .

    , V, - ( ). -, V , , - 3 1246 . - , . , : At Rutenos quoque, qui ad Romanam curiam suos solemnes nuntios destinarunt, ut eis Legatum mitteret, per quem instruerentur et informarentur in fide catholica, cum more Graecorum et ritu viverent, missus est Dominus Albertus Archiepiscopus Livoniae et Prussiae76. , (ad Regem subsequenter ab Apostolica Sede Legatus missus est Dominus Abbas de Mazario, qui coronavit eum)77. - , , .

    74 . ... . 5573.

    75 , - , , , , , : Nicolaus

    de Curbio. Vita Innocentii Papae IV // Mu-ratori L. A. Scriptores Rerum Italicarum. Mediolani, 1723. T. 3, Pars 1, Cap. XVII. . 592 e.

    76 Nicolaus de Curbio. Vita... . 592 e.77 Documenta Pontificum Romanorum

    Historiam Ucrainae Illustrantia (10751953) / Ed. A.-G. Welykyj. Romae, 1953. Vol. 1. N 5. . 1920.

  • 170

    : solemnes nuntios, , . - , XIII 1245 .

    , , , . , - 3 1246 . .

    18 1231 ., - 78. , , . - , 79, -, 80. , - , , 81. .

    , , , : , - 82.

    , 30- . , - , 1232 . , - , , , , , , , , , .., , - 83. , , , , .

    - . , , - , - . .

    30- . , 1232 .

    78 Documenta P. 19.79 Abraham W. Powstanie organizacji...

    S. 106107.80 .

    -. , 1965. . 1 ( . 1353). . 586, 597 (. 56).

    81 Documenta... N 5. . 20.82 . : . -

    . , 1964. . 1. . 305.

    83 Norden W. Das Papsttum und Byzanz. Berlin, 1903. S. 348358.

  • 171 -

    - 84. , - . - - 1234 . , 85.

    , , - , - ( ), - .

    18 1231 . - , - . , - -86, : 40- . , - . 1243 . V, . , -, V -. 87. - - 40- 88.

    - . - , , . - . 1244 . - , . , - ,

    84 Ibidem. . 351.85 . ...

    . 586589.86 .: . -

    - V V. - // .

    . , 2010. 14(2023): - : , , (, 2425 2010 ). . 2122.

    88 Norden W. Das Papsttum und Byzanz. S. 359 seq.

  • 172

    -, , , -. , 40- - , - V.