اصالح د واده د رسم او رواجو

1

���� ��� ��� � ��� �� �

���������������� ��������������������� � � � ������������������������������� ��������� ��������� ��������� ��������������������������

اصالح د واده د رسم او رواجو

2

�����

���� ���� ���

۷.............................................ظاهری او �طىن دواړی ګناوی پـريـږده ۷.........................................................................رواجونه خمت کړی

۸..............................................................ده ىك مرصف مك کړیاپه و ۱۱............................................اخری ولميه ة والسالمد نىب عليه الصلو

۱۲.............................قصهد عبدالرمحن ابـن عوف رىض هللا عنه د واده ۱۴.........................د Gوی د خوا د واده ډوډی کول د سنت خالف دی

۱۶........................................................معلد حرضت صاحب خپل ۱۶..............................................د موالG شاه ابـرارالـحق صاحب معل

۱۷..................................................................ورا څنګه رشوع سوه ۱۸.................پـروا مه کوه يامت ىك د هيچا د مال رواجونه د پـريښولو په �ره

۱۸....................................عامل قصه راتو څخه د ځان ساتونـکی يود منک ۱۹................................صهد مړی د دريـمی رواج ختـمونـکی يو ځوان ق

۲۰.................................................کيدایخملوق هيڅلكه نه ىس راىض ۲۱..........................................................................د يو هندو قصه

۲۱..........................................................اریو د مال د خاوندانو ذمه ۲۳......................................................قصهد يوې اجنىل د ځان وژلو

۲۳.....................................................د واده د هالو څخه الس واخىل ۲۵.................................................................په ورځ ىك واده وکړی

۲۶.......................................................واخىلد ګران }زي څخه الس ۲۸...........................................................د عکسو څخه ځان وساىت

۲۹....................................................په وراثت ىك د خوندو حق وهل

اصالح د واده د رسم او رواجو

3

۳۰..............................................................................خبښلد ~ر ۳۰.....................................پوړىن Gفع دی اكىف نه دی: د پـردې هدايت

۳۰................................................تبليغی مجـاعت Gفع دی اكىف نه دی ۳۱..................................................خاوند رسه ددوسـىت مثالد پيل د

۳۲......................................................په رشعی پـرده ىك رشم مه کوی ۳۳........................رييـږهد مفىت محمد شفيع صاحب قول د زمانې څخه مه ب

۳۳..................................و �ندی د ضد ټوکهد يوه پښـتون سړی پـر نفل ۳۴.......................................غال سوه چی ډوډید يو سړی قصه د چا

۳۵........................................................................د اسهال يوه قصه ۳۷.................................................ارام او قرار دخدای په رضا ىك دی

۳۹............................او د جمازی معشوقانو په �دولو ىك فرق دحق تعاىل ۴۰....................................دحرضت موالG شاه محمد امحد صاحب وفات

۴۰......................................................دهپټه سوه سـپوږمی شـپه پاته ۴۱................................................د موالG شاه محمد امحد صاحب مقام

۴۲....................................................................د £تو د خالق £ت ۴۳.................................................................د ذکر هللا د غذا فيض

۴۴...............................................بلوای يـې هغه ىس په چا ىك بل وی ۴۵...........................................................رصف د تقوا رنګ پاته وی

۴۶...........................بل دپاره خوښوم کوم چی د ځان دپاره مه هغه ىش د ۴۷..............................................په خلوت ىك د ذکر عادت جوړ کړی

۴۸.......................................................انوی صاحب فصهھدحرضت ت ۴۹...................................حمبت د حاصلولو ډيـره ښه نسخه د حق تعاىل

۴۹..................................................................او مناجات مقبول ذکر

اصالح د واده د رسم او رواجو

4

۵۱......................................الینعمت څوک نه ىس راګرځو دحق تعاىل ۵۱...........................................ىن او د اولياوو حصبتاGجليس من ذکر

۵۲...................................................................د مور او پالر حقوق ۵۴.................................................جوړيدو نسخهژر دخدای دوست

۵۶...............................................................رضورت د حمبت د تيلو ۵۷...................................................................حمبت لكه اشد کيـږی

۵۹....د اولياوو د حصبتو څخه د اسـتفادې دپاره د زړه د حارضولو رضورت ۵۹.................................................................د اولياوو ژړا او زاری

۶۰...............................................................دحرضت صاحب ارشاد ۶۱..............................د اولياوو په حصبتو رسه دخدای حمبت نقل کيـږی

���� ���� �� �� �� �� ���������������� �� ���������������������� �� �� �� �� �� ���������������������� ���� �������� � �� � �� � �� � ������ ���� ��� ��� ��� ��� ��������

چی ته دنيا تـرک که بلکې مقصد می دغه نه درته واميرسه زه په دې خربو وطرفته راغب سه حق تعاىل دا دی چی د

�� ������� ������� ������� ����� ���� � � � � � � � � � ����� ����� ����� ���� �� �� �� �� � !" # $� !" # $� !" # $� !"# $ �%&��%&��%&��%&� � � � � � � � � ���� ���� ���� ���� �� �� �� �� �� ��

دپاره يـې وساته حق تعاىل د نو دنيا د ځانه رسه ساتل غواړې که ملک يعىن د مرصفولو جذبه ولره �ندیدهغه پـر رضا يعىن

� �� �� �� � '''' �� �� (� (� (� (�)))) �� ��*�*�*�*� ++++ �� ��,-,-,-,- �� ���./�./�./�./ ������������ 0 1 0 1 0 1 0 1� 2)� 2)� 2)� 2) 34343434 �5�5�5�5 6666 �� ��7089708970897089 څخه جوړ کړې هغه وخت به ددنيا خپل ځایته وخت کوم په قرب ىك چی

ځانه رسه يوسې کوم نعمت د

:���;:���;:���;:���; �< =����< =����< =����< =��� >?�:��@�A�B0

CD�0 #9EF�G,��HI�J09 >?�:��@�A�B0CD�0 #9EF�G,��HI�J09 >?�:��@�A�B0CD�0 #9EF�G,��HI�J09 >?�:��@�A�B0CD�0 #9EF�G,��HI�J09 KL KL KL KL 0�M 0�M 0�M 0�MN�J�N�J�N�J�N�J�

اصالح د واده د رسم او رواجو

5

�������� حرضت اقدس موالG جم عارف �Âالعرب والع دغه کتاب د شـيخ

د ربيع ۲۱اول بيان پـر ، شاه حکمي محمد اخرت صاحب د دوو بيانو مجموعه دهادی ـمجد ۱۴ء او دومه بيان پـر ١٩٩١مربـد ست ۳۰ه په مطابقÉ١۴١٢ول، دواړه بيانونه يـې دخپىل ء وسو١٩٩١د نومرب ۲۲ه په مطابق É١۴١٢ول

.خانقاه په مسجد ىك وکړهدی ىلاړوته را زموږ پام هغی ګناهپه دغه بيان ىك حرضت صاحب

د واده رواجونه هغه ګناه او کول يـې خفر بولو، کوم چی موږ ګناه مه نه بولورشيعت ىك تـر ټولو په " به فرمايل چی نوی رمحة هللا عليهاھحرضت ت . دی

الکن نـن کوزده کوچىن قيامت دی او واده لوی قيامت اسانه اكر واده دی .يعىن په کوم کور ىك چی واده وی هلته لکه قيامت چی راىس "دی

دسـمـال اسـتول، ونهجوړې اسـتول، روژه مات و او بل تهي دغهاو بيا کور ولعاكىس کعکسونه اخيسـتل، ول، و شـپه جوړد نـکريـز جوړول، او خپÚ خور او مور وGحمرومو ته ورښاكره کول، دغه فمل کتلد واده په کور

، ښځی او نده راوسـتلساز وروسـتل، د واده په شـپه زوم د ښځو حمفل تهکوم و داىس نور ا ښاكره کولټولو ته ور د Gوی شـيان ورته رقصيدل، Gرينه

.نسـتهاج دی دهغو په رشيعت ىك هيڅ ثبوت ىك رو چی په موږ خرافات

احب دپاره دې دی دغه بيان قبول کړی او د حرضت ص حق تعاىل مسلمه دپاره د هدايت د امÞت او تـر قيامته پوری دې صدقه جاريه وګرځوی

.منيسبب وګرځوی، ا

�O-���PQ �O-���PQ �O-���PQ �O-���PQRS�RS�RS�RS�

L � >?:�@�A�T0CD�0 #9EF�HI��*�U�V L � >?:�@�A�T0CD�0 #9EF�HI��*�U�V L � >?:�@�A�T0CD�0 #9EF�HI��*�U�V L � >?:�@�A�T0CD�0 #9EF�HI��*�U�V 0�MK 0�MK 0�MK 0�MK�� ��N�W�N�W�N�W�N�W�

اصالح د واده د رسم او رواجو

6

اصالح رواجو د واده د رسم او

ال ال الا بعد حمد � حمد � حمد � حمد � ــــال ذ� اصط� ام

م � عبادە ال

� و سال

ا بعد وک ذ� اصط� ام

م � عبادە ال

� و سال

ا بعد وک ذ� اصط� ام

م � عبادە ال

� و سال

ا بعد وک ذ� اصط� ام

م � عبادە ال

� و سال

!!!! وک

عوذ $� اعوذ $� فاعوذ $� فاعوذ $� فاجيم ف يطن الر

جيم / الش يطن الرجيم / الش يطن الرجيم / الش يطن الرح بسم هللا بسم هللا بسم هللا بسم هللا / الش ح الر ح الر ح الر حيم ــــالر حيم من الر حيم من الر حيم من الر من الر

هللا

هللا

هللا

ت ت ت ت جي جي جي جي هللا ىب ىب ىب ا ا ا ا ىب ل ل ل / / / / ه ه ه ه ي ي ي ي ل

ي ي ي ش ش ش ش ي

ا ا ا ا ا ا ا ی ی ی ی د د د د ه ه ه ه ــــي ي ي ي و و و و ء ء ء ء ا

ل ل ل / / / / ه ه ه ه ي ي ي ي ل

ي ي ي ))))۱۳۱۳۱۳۱۳ايتايتايتايت::::سورت شوری سورت شوری سورت شوری سورت شوری (((( ب ب ب ب ي ي ي ي ن ن ن ن ي

ق ق ق ق و و و و ال ال ال اال اال اال اال ر ر ر ر اه اه اه اه اظ اظ اظ اظ و و و و ر ر ر ر ذ ذ ذ ذ و و و و ايل ايل ايل ايل ع ع ع ع ت ت ت ت هللا هللا هللا هللا ال

ث ث ث ))))۱۲۰۱۲۰۱۲۰۱۲۰::::تتتتاياياياي::::سورت انعامسورت انعامسورت انعامسورت انعام(((( ه ه ه ه ن ن ن ن ط ط ط ط $ $ $ $ و و و و م م م م ــــث

فرماىي حق تعاىل تىب جي

هللا تىب جي

هللا تىب جي

هللا تىب جي

ا ا ا ا هللاشا يه / ي

ل

شا يه / ي

ل

شا يه / ي

ل

شا يه / ي

زه چی هر څوک وغواړم ء ء ء ء ل

نيب ا ا ا ا ويـهدی ويـهدی ويـهدی ويـهدی يـې راکش کړمځان ته خپل يعىن کړم جذبهغه يه / ي

نيب ل

يه / ينيب ل

يه / ينيب ل

يه / ي ل

څوک چی دخدای پـر خوا د تللو هغه چاته مه هدايت ورکوی او حق تعاىل حق ـالابـرار زموږ شـيخ موالG شاه .او په هدايت پىس ګرځی کویکوښښ چی کړی دی هپه داغه خاطر مقرر ځی دغه بياند دوشنبـې د ور صاحب

او يوه يوه مولو کوښښ وکړیـد خت او د منکراتو ىس ټولرارسه ټوæ خلګ نهرواجو ـهمه مسـئÚ د واده م تـر ټولو په دې ىك و�ىس، خپÚ کوره ګناه د

.روانه ده مخ پـر خراىب هجامعټوæ په سببرواجو ددغه چی ید

ـم و$طنه وذرواظاهراال وذرواظاهراال وذرواظاهراال وذرواظاهراال انوالو ته وفرمايلـمـاي حق تعاىل ـم و$طنه ثـم و$طنه ثـم و$طنه ثچی éىس ث

، د خپل حصت،ان راوړیـمـزما لوىي ومنل، زما پـر قدرت �ندی مو ايخپل قرار او Gارامی خپل ژوند، مرګ، عزت، ذلت، د Gجوړی، د خپىل د

په حق تعاىل ټوæ دچی ان راوړیـمـايمو �ندی د ټولو شـيانو پـر مالک دداىس وىل خوابدی کوی؟ داىس قدرت خاوند رب نو د اختيار ىك دی

، خپل وهل دی خپÚ په ترب خپÚ پښه قدرت خاوند خوابدی کول ګواکې اكفران ،بـر�دول دیدواړه او دنيا او اخرت ژوند په عذاب اخته کول دی

هغه مه کوم چی ازاد ګرځی .رامه نه دیپـر ا

اصالح د واده د رسم او رواجو

7

ظاهرى او باطنى دواړى ګناوى پـريـږدهـم و$طنه وذرواظاهراال وذرواظاهراال وذرواظاهراال وذرواظاهراال يعىن وکړیچی ما د کوم ايت تالوت

ـم و$طنه ثـم و$طنه ثـم و$طنه ث ث

او ځای ورکړیىك و زړوپه خپلته دخدای �د چی ددې مطلب دغه دی، په نيکی ىك دا ګناوو په ذريعه خپل زړونه دخدای څخه مه لريی کوید

هری ګناه دا او د وخدای ته نـژدې کویانسان خاصيت دی چی هغه، دخدای څخه لرييواىل به دخدای څخه لريی کویخاصيت دی چی هغه

ه نـژديواىل به سـتا د ارام، تاو وخدای سبب ویاو Gقراری سـتا د Gارامی د اوبو انماهيکه څوک ، éىس راته ووا�ستانت ویـمـاو اطمينان ض قرار؟ ځکه ىس هقرار پـر به نو ا� هغه کباب ونيىس بيا هغوتهاو لريی کړی څخه

موالG ،غذا ده او زموږ د روح غذا دخدای ذکر دی د ماهيانو چی اوبه ؎فرماىيصاحب رومی

��� ��� ��� ��� !!!! �����"#�"#�"#�"# ��$��$��$��$ %�%�%�%� ����&'(&'(&'(&'( �����(�(�(�( "#�)*+"#�)*+"#�)*+"#�)*+ ����%�%�%�%� �����&',� �-.�&',� �-.�&',� �-.�&',� �-. �(�(�(�(

او ددې زمخی زړه مرمه دخدای �د دی د روح غذا دخدای ذکر

ـم وذرواظاهراال وذرواظاهراال وذرواظاهراال وذرواظاهراال پـريـږده فرماىي چی دواړه قسمه ګناوی نو حق تعاىل . دیـم ثـم ثـم ثث

، ټوæ پـريـږده په نظر درځیچی او �طىن ګناویڅونه ظاهری يعىن و$طنه و$طنه و$طنه و$طنه ظاهری ګناویزه اول ذا له کړې تـر خمهظاهری ګناوی دلته حق تعاىل

.بيانوم او �طىن ګناوی وروسـته بيانوم

رواجونه ختم كړىاوله ظاهرى ګناه هغه ته راځی، زما رسه تعلق ساىتچی ماکوم خلګ ! زما دوسـتانو

.مولو کوښښ وکړیـڅخه د ګناوو رواجونه د خت او خاندان دی د خپل کور

اصالح د واده د رسم او رواجو

8

وكړىكم مصرف په واده كى او کومک وىسرسه چی د غريبانو ىك مرصف مك وکړی ذا په وادهله

اخيسـتلو رسه ستړی په ی پورسود ،هيڅ سړی په واده ىك پوروړی نه ىس، ډيـر �ر حمسوس نه کړی، واده يو عبادت دیپـر ځان نه ىس، او سـتومانه

ة والسالم فرماىينىب عليه الصلو .دا �يد اسانه ىس

[ [ [ [ ح ح ح ح اك اك اك اك الن الن الن الن م م م م ظ ظ ظ ظ ع ع ع ع ا ا ا ا ن ن ن ن ا ا ا ا ک ک ک ــــــــــــک ة ة ة ))))مشاكة المصابيح، کتاب الناكحمشاكة المصابيح، کتاب الناكحمشاكة المصابيح، کتاب الناكحمشاكة المصابيح، کتاب الناكح(((( ةةةةن ن ن ن و و و و ئ ئ ئ ئ ه م ه م ه م ه م رس رس رس رس ي ي ي ي ا ا ا ا ة ویمك پـکښی مرصف ـاكح هغه ده چیتـر ټولو د بـرکت ن

اكح ىك به بـرکت پيدا ـمك وکړی نو په ن خرڅ وکړی که éىسلږ فکر بلل ښه ډيـرواده ، نـن هغهة والسالم فرمان دینىب عليه الصلو دا د ،ىس

ـمېلوی خي لویىك په يو ميداىن ال ىك وی �ډيـر لوی ه په کيـږی چیحالل کښیـ پ ، سل سل وزګړیوی په دريشی ىك والړ مزدوران ،ـږیيلګ و

الىن سړی کی واده ىك فـالندهغه داىس صفتونه کوی چی په ف خلګاو ىسوس نه لری په سبب کوم خلګ چیکولو ر ې خفددسل وزګړی حالل کړه،

.کيـږیهغه په مغ اخته یډيـر د ونهاوالد د چا چی�

چا دهغه ، عزت فقط څخه و�ىس زړو خپلو د بريه خلګو دéىس éىس د خلګو بريه د چا څخه چی هللا او رسول راىض وی، تـر څو چی دیچی د کوم ، éىسڅخه ونه �ىس دخدای دوسـتان نه ىس کيدای زړوخپلو د

سـتاىس کولو رسبريه تـر ښه ال ښه وادهمه هغه خلګ به برييـږی و څخهخلګد سنت په مطابق کوچىن ووايـې چی يو چاته نـن که .پـرې کړیدرپـزه ، دغه پـزه پـرې ىس واىي چی صاحبه په خپلوانو ىك به میهغه وکه نو وادهپه ، که éىس نه پاتيـږیواوری چی پـزه خو مو هيڅ وخت بيا زما څخه خربه

چی وروسـته خلګ واىي بيا به مه د ډوډی ډيـره ښه ډوډی وکړهواده ىك

اصالح د واده د رسم او رواجو

9

چی غاښونه می ، غوښی يـې دونه خسىت وېې وېړيـې ز غوښی صاحبهبه واىي چی غوړی ، بلبه واىي چی مالګه يـې ډيـره وه پـر وښوريده، يوچی په معده ىك می الس په الس جنګ رشوع وهاچوىل يـې دونه ډيـر ور

.ی ايÚ سو يعىن اسهال می رشوع سوهصاحبه نس م ،سو

øو سړی ډيـره ډوډی ي ىك ميلمستياپه يوه ىك ) هندوسـتان(په بـمهغه ته ما نو ،اسـته سوپه ځغ ژر تشـناب تهىك په الس يـې بدنۍوخوړه نو

؎éزه شعر ووايهيو خپل

� ���� ���� ���� ��� � ��X� ��X� ��X� ��X # Y # Y # Y # Y �� ��ZZZZ �� ��[=[=[=[= \\\\ �� ��]]]] ����ZZZZ �� ��� _� _� _� _����` �� ��aaaa

ال ګوټه وهـالس په الس د جنګ حال، جعب د غضب مج :�����

ده ـمه سنت ده کوم چی د زوم پـر ذمهچی وليده دا خربه دومهه وروسـته هدهغ په خلوت ىك ىسرسه خاونداو د ىس وادهچی ښځه لكه يعىن

په ،کوم چی وليـمه بلل کيـږی دهمؤکده سنت کول په دومهه ورځ ډوډیپه .اكر نه ویيو ت خالفعيرش د مه ىك رشط ددې چی په دغه ډوډی

کتاب ، په هيڅىسراوغوښـتل چی ټوæ خپلوان مه ىك دا رضوری نه دهـولي ، څونه چی حق تعاىل ډوډی وکه و دوسـتانود ټول چینه دی ليلكی دا ىك

کسانو ولس شلپه يو وزګړی نو وانه خيسـتل ىس پور او ىي کړی در وس ماته يـې په يو. خورهو وی په هغو يـې خاص خاص دوسـتان کوم چی .راوغوښـتل ىسپه واده ىك �يد ډيـر خلګ ړی چی کراښاكره ىكحديث

ـمېوليد چی دی ی ليلكن رمحة هللا عليه ـن عابديمه شامی ابـعال اكر رشوع ىسيو ګناه د �ندی الکن که پـر ډوډی مؤکده سنت دهډوډی

او دهغه ځایجی او کبابونه پـريښول ـوري هغهنو مثال غيبت رشوع ىس

اصالح د واده د رسم او رواجو

10

چی سړی ته د امتحان ویو خوخت دغه .واجب دیوالړيدل څخه ، دغه ويل ورته حمبوبه ده دی او که د خدای رضا حمبوىب ـجی او غوښیوري

هډيـر دا ىسبه خوابدیراڅخه مس نو والړ د ډوډی څخهکه چی صاحبه، وړيـږیفمل ج ،ايه چی دلته غيبت کيـږی، صاف ورته ووهخربه د مكزورید

دغه په Gفرماىن دذا هره Gفرماىن چی کيـږی له عکسونه اخيسـتل کيـږی .کيدایـ رشي نه مسزه ىك جملس

لكه چی دخدای د Gفرماىن ویوخت هغه د امتحان! زما دوسـتانوهغه په نو Gفرماىن څخه ځان وساىتد هغه وخت چی څوک ،موقع راىس

، د عبادت کولو نوم امتحان نه دی په مسجد ىك، امتحان ىك اكميابه سوفاصÚ پاته جو تـر مابني لږـوري لكه چی د خولې اود امتحان وخت هغه وی

کتل دی چیدغه هغه وخت ،فمل جوړول رشوع کړی وÉ اكمره او ویمت ـژدې سوی مال غنيـدغه ننو دی سویخولې ته نـژدې جی ـکومی وري

هغه وخت هغه ګوæ بريته ده چی ان تقاضا دغهـمـاي، د بريته ايـږدی که �ذا له رشوع دهدلته دخدای Gفرماىن چیځکه او والړ سه او ووايه کښيـږده

.داىس جملس ته حارضی ورکول روا نه دی

عىل قاری رمحة هللا عليه کوم چی په مکه رشيفه ىك عظمي حمدث مال

ز ز ز ز و و و و ج ج ج ج ــــي ي ي ي ال ال ال ال ة په رشح ىك فرماىيمشکو د ښخ دی ال ال ال ه ه ه ه ي ي ي ي ف ف ف ف س س س س ل ل ل ل جم جم جم جم د د د د ن ن ن ن ع ع ع ع ر ر ر ر و و و و ض ض ض ض ح ح ح ح ــــال

ال ال ال ر ر ر ر و و و و ظ ظ ظ ظ ح ح ح ح م م م م ال

په داىس جملس ىك چريی چی دخدای د مرىض پـر ددې تـرمجه دا ده چیکيدل ـ په هغه جملس ىك رشي د رشيعت پـر خالف يو اكر کيـږی او خالف

د پري څه مه او که جملس وی د مور که جملس وی د پالر که .روا نه دیري پغلط يو د په غلطی ىك څوک فرض يـې کړی که جملس وىل نه وی،

ای او رسول خو نه دی چی دخد ددې دا مطلبنو رسه مريد سوی دیرسـىت ويل ـغه ته پري پ، ده ومنهپري خرب او دهغه فرمان تـر پښو الندی که

اصالح د واده د رسم او رواجو

11

ووايه ځکه چی ته د رشيعت او سنت خالف اكر ته صافپري ، هغه کيـږی، حمبت دخدای دپاره دی او بيعت ماتومزه سـتا رسه کوې په دې خاطر

.بغض مه دخدای دپاره دی

رى وليمهخالصلوة والسالم آد نبى عليه هغه وه ـمه کوم چی تـر ټولو لوة والسالم اخری وليد نىب عليه الصلو خو يـې ىك مه ـکنې په يوه ولي ،حالæ کړه کښیـ پ ، يوه وزه يـې وه د وزې

ه، ددې ماسوا يو نـمکنيدهغه ماليده يـې جوړه کړ رما او اوړه رسه ګډ کره خډوډی مېـوليد ، مکني خواړه رضوری نه دیـمه ىك نـپه ولي ،ىش مه نه وو

ځکه چی، سنت نه دی کښی مرصفولـ پ ده الکن يو لک روپـی خو سنت

[ [ [ [ ح ح ح ح اك اك اك اك الن الن الن الن م م م م ظ ظ ظ ظ ع ع ع ع ا ا ا ا ن ن ن ن ا ا ا ا ک ک ک ــــک ة ة ة ةةةةن ن ن ن و و و و ئ ئ ئ ئ ه م ه م ه م ه م رس رس رس رس ي ي ي ي ا ا ا ا ة

))))مشاكة المصابيح، کتاب الناكحمشاكة المصابيح، کتاب الناكحمشاكة المصابيح، کتاب الناكحمشاكة المصابيح، کتاب الناكح(((( ویمك پـکښی چی مرصفـاكح هغه ده تـر ټولو د بـرکت ن

، د واده ىسوغوښـتل لس زره کسان را چی دوه زره � تهکوم واده ىك واده هغه نو په ىسمرصف کښیـ پ او په لکهاوو روپـی ىس کرايه سالون

وويل کونـکو ته که یکسانو ډوډ وزر و، داغه د زروی رکت د کومی خواـبه برانيول په وېی ده يو څه پيسې ورکه چی نريجی څـد مسجد سرتنىس چی

éىس ته ړىك معىن د ک ىك ده،ړک همال صاحب نـن سـبا ډيـر ىس نو واىي چینو هګی نه اچوی لكه چی چرګه دهالح طاص د ژىب ا زموږ؟ ددرمعلومه ده

ړىك جوړ ، دداغه کرىك څخه ک ويل کيـږی چی دا د چرګی د کرىك وخت دیده نو ددې مطلب دغه ړىكنـن سـبا ک چی واىي و څوک چی لكه، سوی دی

الکن دغه، نه کيـږیمی دواكن چرګه هګی نه اچوی يعىن سودا چی زما د دی ډوډی د کومه سوه؟دونه مه سوې؟ ال دپاره د کو ه پنځوس زره د ښادی

اصالح د واده د رسم او رواجو

12

،اخىل ونهپور په سودکو څخه ـچی غريبان دی هغه مه د �ن کومپور په سودبيا مه او که فرض مه وای لكه فرض دهکول د وليـمې ډوډی

څوک که وسه پوری، ـمه سنت ده الکن تـر خپل اخيسـتل روا نه دی، وليخنود او ډوډی دی ،نه لری نو وزګړی دی نه کوی وزګړی وسد

اته نه سوه پيدا په ه وزه، يو کهيوه وزه حالæ نو وس لرېته ، که کښيـږدیاو که وکه وررسه پخې که، په دوه زره وادهمه جی ـوپو وري، د زرو ر کيـږی

مه نه لری وس چاره دغه بي مؤذن دی، امام دی هغه ،يو څوک غريب دیىك ، په وادهکښيـږدیدی ، مسـتې او ډوډی پخې کړی پټاټېهغه دی نو .یواجب نه دهيڅ غورمه پخولاو پال

، په اسالم ىك ډيـر لوی جرم دیمه واجب بلل دا ىش غري واجب ه سوې ده چی وادهداىس خراب، نـن سـبا معارشه په دې éوان رسيـږی

، éىس اوس واوريدل چی دی جوړ سوی د ټولو دپاره يو مشلك اكر .کړې وهمه ـة والسالم څونه کوچىن ولينىب عليه الصلو

بن عوف رضى اهللا عنه د واده قصهاد عبدالرحمن دينه منوره ىكة والسالم په مبارک زمانه ىك په مد نىب عليه الصلو

عنه واده وسو، هغه تعاىل ن عوف رىض هللاـباالرمحن يو احصاىب عبد د ة والسالم نىب عليه الصلو ،نه وو خرب کړیواده ته ة والسالم نىب عليه الصلو

و دهغه پـر ، لكه چی احصاىب يـې وخدمت ته راغىل نيـې په واده نه وو خربی لكه دهغه پـر والسالم چة ، نىب عليه الصلو وو لګيدىل اكلو �ندی ژر نښان اكح وکړه؟ ـچی ا� é ن وليدی نو پوښتنه يـې ځىن وکړه اكلو �ندی ژر نښان

اكح ـرسول هللا صىل هللا عليه وسمل ما ن� نو هغه عرض ورته وکړی چی وودخدای رسول شاكيت ونه کړی چی éدا ة والسالم، نو نىب عليه الصلو وکړه دان ىك يو څوک واده ته خرب نه ىسه خانکه پنـن ؟نه کړی خربواده ته وىل

اصالح د واده د رسم او رواجو

13

دهغه رسه خوابدی زه ، ونه ويمنمخ ال هغهد چی زه به بيا نو هغه په قهر ىسويىل وای وداىنهغه ته کور�يد ، وروره é خوسوم، هغه زه وىل نه کړم خرب

په سادګی رسه دی واده او ښه دی وکړه چی زه دی نه کړم خرب چیذا که له ،، زما دخوا دی مبارک سه�ندی دی معل وکړی، پـر سنت وکړی

نو هغه ته نه کړم خربواده ته وىل é زهچی شاكيت درته وکړی يو دوست زر کسانکه ، ځکه چیة والسالم �ال نه يـېووايه چی ته تـر نىب عليه الصلو

؟ی نو دا به څونه مرصف ویو څلور اوالدونه هيو هر د ىس اوتل راوغوښـ د سنت چی لكههغه وخت دی خو يو عبادت دی الکن عبادتکول اكح ـن

.ة والسالم کړې ویڅنګه چی نىب عليه الصلو او وی په مطابق

په رشط ،سنت ده ـمهثو څخه �بته ده چی وليي ذا د ټولو احادله ،او تـر خپل وس مه �ال نه وی مه مه د رشيعت خالف نه ویـددې چی ولي

ـمهولي ور يـې وکړی او په يو لک روپـیپالکن چی پنځه زره يـې تنخوا ده، لس روا نه دی کيدلـ رشي ، په دې ىك مهدا مه د Gمه او خفر دپاره ده ،کویاو ، امام هخپل وس �ال مه مرصفو ، تـر مرصفيـږی شل زره پـر ډوډی زره

يو د مهسايه ګانو څخه ، ځهمه کيـږیـپه دوو کسانو مه ولي مؤذن راوغواړهمفىت éىس د يو ، راوغواړهمه دوسـتان مرشان يـرینور سـپني ږ دوه څلور وغواړو نو زموږ راکه دوه څلور کسان وکړی چی څخه پوښتنهصاحب

او ړې واGنو ټوæ معارشه پورـنـن د مسلم .مې سنت په ادا کيـږی که �ـد ولي نـن امÞت رصف په دې خاطر چی کوم ىش اسانه وو دهاخته لكيف ـ په ت

لوړ ساتلو په د نوم ، دی ه کړیمشلكهغه دپاره واىلد لوړ Gمهد د خفر او هسود ـېدی او که يـې ب ، سودی پور يـې کړیسبب نـن خوب حرام دی

يـې پور ورکونـکی او حرام دیپـر ، خوب پور کړی دی بيا مه ارام نسـتهپه وکړو چی دې خاطر نـن موږ ټوæ �يد دا قولپه . جال بـې عزته کوی

اصالح د واده د رسم او رواجو

14

نه به څه خاص فايدهراتلو دکنې دلته ،نه کوو ونهواده ىك بـې ځايه مرصف .هغوږ مو وايسـتريده تـر بل و وامو ، په يوه غوږوی

دى خالفسنت دډوډى كول د ناوى د خوا د واده

د زوم په خوا دی ،نه کویډوډی هيڅلكه دی لور خاوند الکن د پـر وخت خو �يد نو د رخصتولو یو، که د لور واده نه خوری مه ډوډی

، تعجب دی چی د لور خاوند ه خوړل ىسډوډی ونهيڅلكه د زوم په خوا وليـمهدپاره خو انو، د لور د خاوندډوډی خوری او په خلګوپور اخىل مرش مفىتمدرسې ، زما رسه کتاب موجود دی د ديوبند ده سنت مه نه چی د اجنىل ل کړی دیع کړې ده او څلويښت حديثونه يـې نقودې ته رجو

د چا د عقل څخه اكر واخىل .اكر دیدا د سنت خالف ،�بته نه ده ډوډی په داىس وخت ىك دهغه ډوډی دی مغجنخو زړه دهغه وديـږی لور چی

واده ته څخه نورو ښارود چی کوم خپلوان او عقل مه خالف دهد خوړل ، خيـمې چاپول رقعېالکن ډوډی وخوره خو نو په داىس خپلوانو راىسورکول Gوی د خوا ډوډی د ته راغوښـتل او هالخپلوان د واده ټوæ لګول،

پـر هغه شپـږ لوڼـی دیپنځه د کوم غريبچی ددېخاطر ، پهدا مه کوی کهاو زر ده نمييو په مشلك رسه د کوم عامل تنخوا چی ، مثال �ر ونه لويـږی

ی ووررسه پيدا کنوری څلور پنځه سوهيو مه تـړی نو اكحـد خلګو نهغه عرض دا دی .ډيـری دی نو ګواکې دوه زره يـې تنخوا ده او لوڼـی يـې

چی د اجنىل دخوا ډوډی کول د سنت خالف اكر دی، که زرو کسانو ډوډی

او éکيد او خلګو د خپل معل کول �بته نه ده د واده ډوډیڅخه ځکه چی د Gوی د خوا ډوډی ته دغه ذامه سـته، له ـۍخراب یاو په دغه ډوډی ىك نور دغه رضوری بللې ده څخه ، دارÉفتاءنعمي صاحب مدظÚ حرضت موالG مفىت محمد(سنت خالف ويل مه حصيح دید

)الـمدارس،کراچی وÉرشاد،ارشف

اصالح د واده د رسم او رواجو

15

�للك ضايع دغه لس زره نو راغىل او پـر هغه لس زره روپـی مرصف وخوړه اكر په خاطر سنت خالفد دې �ندی هيڅ اجر نسـته بلکې پـر ،سوې

او دیدا راغىل ، په اصالح الرسوم کتاب ىك مهد پوښتىن انديښـنه سـته .م کړی دیددې اه�مه زموږ مشاخيو

حرضتاحب د ولپوری صھالغىن پ زموږ اول شـيخ موالG شاه عبد وی خليفه يـې وو چی ، دونه لوو ـر خلفاوو څخهااكب انوی رمحة هللا عليه دھت

، موالG يوسف بنوری صاحب، موالG شفيع صاحبمحمد مفىت اعظم مفىت اء ـغوندی لوی لوی علم صاحب او قاری طيب صاحباىنـمـظفر امحد عث

خپلو لوڼو دشـيخ زموږ په شان کښـينسـتل، الکن انوشاګرددهغه وخمته د به وه څلور کسان چی راغىل وه په ل کوم دور وتـړ اكح يـې ـ، نوکړهڅنګه ښادیرو د لوڼو د پل .ی يـې رخصت کړېاو لوڼـ خوړىلدی نه ىش يـې هيڅ هغو .یلكيفونه وـ څونه ت په دې ىك ه پوښتنه وکړی چی څخ

کړی رډوډی و خلګو ته ذا کوم خشص چی د خپل لور په واده ىكلهنو انديښـنه سـته چی د قيامت په ورځ پـر هغه �ندی د سنت د خمالفت

په رمس بد يو په معارشه ىك é چیورته وويل ىس مه دغهاو دعوه وىسته پـرې کولو انتظام وکړی او مسلمـاGنو اGنو جيب دـرسه د مسلم رواجولونو جمبوره کړی د زوم خوادی که ، اسـباب پيدا کړه لكيفـ مغ او ت دی د

.نه سو جمبورهړی چی موږ اكح وتــداىس وخت نéىس ته ووايه چی هغو

ا�ه وروسـته ـمـګر د لـ، په مسجد ىك د مازديددې طريقه زه درښوماكح وروسـته ټولو ته يوه ـد ن ،اكح وسوهـن ګر وروسـتهـاكح وتـړه، د مازديـن

� خي نو يو يو ګالس رشبتګرمی شـپـې دی يوه پياæ چای ورکه او که د خصت که، نه به لور ر دسـىت ا�ه وروسـته ـمـماښام د لاو د رکهو بوتل

اصالح د واده د رسم او رواجو

16

چی مه پـريـږدهته يـې وی، ماخوسنت ډوډی ی نه بهکيـږد ماخوسنت وخت .کښی راىسـ د ډوډی معامÚ پ

د حضرت صاحب خپل عمل، کړی دیمه پـر دې �ندی معل خپÚ درته ګډ مي نو ما دا زه چی

ل ډيـر د امهيت اليق نه دی که څه مه زما مع ،اول زه خپل معل درته بيانوم لری په دغهښه ګومان ما کوم او éىس پـر الکن ځکه چی éىس ته نصيحت

، زما يوه لور نه ده کړې خپىل لور ډوډی دمه ما خاطر يـې درته بيانوم چی اكح ـا�ه وروسـته نـمـد لګر ـمازديد خپىل لور واده داىس وکړی چی ما د هد

څه وچه ميوه او بسکوټ وخوړل ، ما په ميلمنو د چايو يوه يوه پياæ،وسوهمه ، ما خپل زوی ته رخصت کړهلور می ا�ه وروسـته ـمـماښام د لد او

د لور ځکه چی ونه کړې چی پام کوه د خپلو لوڼو ډوډی دی کړیوصيت مه ځه، هالو ته دو دپاره مهاوانو د و او د هلک مه د سنت څخه �بته نه دهـولي

.هانقاه ىك چی څونه کيـږی هغونه وکپه خ نسـتهمه د خيـمو لګولو رضورت

الحق صاحب عملد موالنا شاه ابرار، هحق صاحب يوه لور دـالشـيخ موالG شاه ابـرار زموږ د موجوده ډيـر مرصف يـې که يـې غوښـىت وای نو ورکړی دی هر څه حق تعاىل

الکن زموږ شـيخ خپل خيښ ته کوم چی د ديوبند د مدرسې کوالی سوایبيه فاکولتې پـروفيرس ه زوړ طبيب او د ط جملس غړی، د عىل ګړ شورا د د راسېته يو به ته رخصتولو اكح اوـچی زما د لور ن هغه ته يـې وفرمايل ووراىس تـر به بل هلکهغه او يو سـتا زوی کوم چی زما زوم دیيو به او

د ورا خلګ ، نـن معل دیورا مه غري رشعی .نه راځی څوک دې به ز�ت بس څه درته ووامي، بوځید ځانه رسه پـر Gمه په موټـرانو ىك په درزنو کسان

پيسې ويشلو ىك څونه په شرييىن ،ىس عد کوزدې څخه خرافات رشو

اصالح د واده د رسم او رواجو

17

زموږ ،راغىل وه خ د لور واده ته درې کسان، نو زموږ د شـيرصف ىسملور يـې او اكح وتـړل ـن ، په مدرسه ىك يـېورنه کړهډوډی ته هيچا شـيخ

ته يو سـپک هغو ولو پـر وخت راغÚرخصت دنو کوم خلګ چی رخصت کړه چی دسـىت رخصت که ـېـا�ه وروسـته ي مـالکن د ماښام د ل ىش کښيـږده

.نسـته ثبوت هيڅ خوا د ډوډید لور د د لور خاوند ډوډی ته اړ نه ىس

سوه شروع څنګه ورا دپاره د يوه راوړلو لكه چی به خلګ د واده ورا داىس رشوع سوه

، د غلو څخه لكی څخه وبل لكی ته تلل نو پـر الری به غÚ پـر پيښ سول کنې په رشيعت ىك ،والړلنور وررسه د حفاظت دپاره به لس شل کسان

رمحة هللا عليه کتاب انویھت په دې �ره ىك دحرضت .د ورا هيڅ ذکر نسـته دی چیليلكی په هغه ىك ، اصالح الرسوم ووا�ست

او ددې دپاره لكه دغه ورا مه د واده يو لوی رضورت بلل کيـږی”””” ، په دې ىك غرض د Gمه ټينګار کوی د زوم خوا لكه د Gوی خوا ډيـر

او هيڅ جعبه نه دی چی په يو وخت ىك لكه چی به پـر او خفر دی د لوړواىل او داىس نورو د Gوی، زوم، زرنو پيښـيدهبه غÚ اکرثه امن نه وو، الری

به د کورهاو په داغه خاطر ید حفاظت په خاطر ورا رواج سوې وسـبابو ا په دې ىك داىس مه کویخلګ ، الکن اکرثه يو سړی په ورا ىك الزمی تىلاول خو داىس ،ورىس سل کساناو وی چی غوښـىت يـې پنځوس کسان

راغىل حديث رشيف ىك په حرام دی، د يو چا کور ته ورتللغوښتىن بـېغل ورغىل ىس هغهرته و ميلمستياچا يو د ىنغوښت دی چی کوم خشص بـې

، بيا په دې د غال او ډاکې چی ده او ډاکو راووىت، يعىن داىس ګناه ده لکه ، ، بل څوک رسوا کول دا دومهه ګناه سولوىسىك د بل سړی بـې عزىت مه

بل رسه داىس ضد او بـې خوندی پيښه اکرثه يو د بيا ددغه خربو په خاطر

اصالح د واده د رسم او رواجو

18

اتفاىق حرامه بـې ، ځکه چی پاته ویىس چی ټوæ معر دهغه éثري پـر زړو دغه د ورا ، په دې خاطر ویمه حرام به باسـباپه دې خاطر دهغه ده

3&��0�1�2//// ....““““روانه دی هيڅلكه فضول رواج�0�1�2��&3�0�1�2��&3�0�1�2��&3�����44445��565��565��565��567777

پـروا مه كوه ياد پريښولو په باره كى د هيچا د مالمت نهرواجو، کوی څوک به يـېونه کړو نو معل�ندی پـر سنت که موږ

دغه ! ـکوساتوناو د بـزرګانو رسه تعلق ! انواې صوفياو ! کوـخانقاه ته راتلونڅخه برييدلو نو ، که موږ د خلګوخدای د راىض کولو دپاره کيـږیاع دـمـاجت

، په بـر�د کړی ىسبريه به é ، د خلګوپـر مخ والړ نه ىس ديـن به هيڅلكهمه ، دا فکر، عزت دخدای په الس ىك دیزړه ىك د خالق بريه پيدا کړی

نه ىك خلګو په الس پـزه د، زموږ خلګ به زموږ پـزه راپـرې کړی کوی چیرسه اكر وکړو، قول ، که موږ په ګډهده، زموږ پـزه دخدای په الس ىك ده

.کړیمعل په ليدلو رسه به څونه خلګ کوښښ و وکړو نو نـن زموږ

عالم قصهكراتو څخه د ځان ساتونكى يو د من حق صاحب ـالرار ـد موالG شاه ابواجونه خمت کړی، ر په دغه انداز ډوډی غټه ډيـره د ورا د خلګو په هغه ىك ،واده ووىك ورور په کور د سکه

ورته وفرمايل چی زه دغه واده ته نه الـحق صاحب، نو موالG ابـرار سوې وهپـر ويل چیمور ته يـې و ، ځېمور يـې په ژړا سوه چی وىل نه رانو ، ر)د

هغهزه څنګه ،ميزه عامل کړی اری دی، حق تعاىل څو ذمه و يو ما �ندی .څخه منع کوم دهغهزه خپÚ خلګ مس چی ته ورواده

دی وغوښـتل دغه ته عامل ويل کيـږی، داىس نه چی هر چريی عکسونه اخىل او دهپه الس ىك اكمره واخيسـتل، د زوم هلته دی عکسونه

، که يـې ډيـر وکړه نو پـر مخ مه عکسونه اخىلمال صاحب کی ـاكح تـړونـن

اصالح د واده د رسم او رواجو

19

په نه کيـږی، يتچولو رسه خالص ال اـمـالکن په دس واچویال ـمـ�ندی دسچريی چی دخدای Gفرماىن رشوع کت روا نه دیهغه Gىس جملس ىك رش

داىس جملس ته مه سه الکن، مړ په اكمرې رسه فلمونه جوړيـږی او وی .ورځه

که ،زموږ اكر په وارو وارو ويل دی ،ړهمی يوه خربه درته وک داæاو سو ه اكميابهکوښښ وکړو نو انشاءهللا د قيامت په ورځ ب موږ ټو

او راته وبه ة والسالم به زموږ څخه راىض او خوحشاæ ىسنىب عليه الصلو

ح ح ح ح اك اك اك اك الن الن الن الن م م م م ظ ظ ظ ظ ع ع ع ع ا ا ا ا ن ن ن ن ا ا ا ا éىس زما پـر حديث! چی سـتاىس دی مبارک ىس فرماىي

] ] ] ] ک ک ک ــــــــک ة ة ةچی تـر حديث رشيف الفاظ دی دا د .معل وکړی�ندی ةةةةن ن ن ن و و و و ئ ئ ئ ئ م م م م ه ه ه ه رس رس رس رس ي ي ي ي ا ا ا ا ة

ذا پـر ډيـر مرصفله. ویمك کښی ـ پ خرڅ ه چیاكح هغه دـټولو د بـرکت ن .�ندی خفر کول حصيح نه دی

ختمونكى يو ځوان قصه د مړى د دريمى رواج ىك ی، په مغکيـږمهدغه رنـګه په مغ ىك مه ډيـر بـې اكره رواجونه

،کيـږیرشيفونه ويل په هغه ىك قران ،کيـږیـمه دريد مړی پخيـږی، ډوډیخو وکړی جی پخيـږی، فکرـوري ،مې لګول کيـږیـوزګړی حالليـږی، خي

خلګ په دې ،ـجی خوړلوريىك ورکپه دهغه پالر مړ سو نيکه �چی د چا .رشميـږی مه نه

ـژدې ون ته نھانه ب ھت زموږ چی فرماىيانوی رمحة هللا عليه ھحرضت ت پـر انوی صاحب ھت حرضت داره ځوان ددهغه ځای يو پيسه لكی دیيو

ته وفرمايل چی هغه انوی رمحة هللا عليهھت حرضتنو بيعت سو�ندی الس مور بهلكه چی دا رواج ووبه ونه خمت که، هلته خاندان څخه رواجخپل د

، دا جی خوړلېـوري ټولوپه ورځ مه ـنو اوالد به په دري او پالر مړه سوه .مرګ ډوډی بلل کيدهد

اصالح د واده د رسم او رواجو

20

ګړی حالل کړه ځوان پالر وفات سو نو هغه دوه وز لكه چی ددغه خلګ راغللپيسه داره ، لكه چی د خاندان ټوæجی يـې پخې کړېـاو وري

وويل ورته اوس يـې ډوډی رشوع کول نو هغه ځوان او السونه يـې پـريوللجو او سـتاىس ـد وري لل، éىس السونه خو پـريو éىس ته يوه خربه کومزه چی

جو ـچی سـتاىس الس د وري خمه دې تـرفاصÚ پاته ده الکن د تـر مابني لږدغه څخه ومښىل éىس دغه راته ووا�ست چی éىس په کومه خوحشاىل ىك

حق لری مرګ په خوحشاىل ىك؟ ا� éىس دا جی خوری؟ زما د پالر دـوريجی ـخوحشاىل ىك وري او éىس په دې اخته ميمغ په خو د پالر زهچی

.خوریسـپني و زموږاكر پـريښوی چی دغه ځوان خ عقلخلګو ټولو د

غوږونه راپـرې کړه، نو خلګو ورته وويل چی اوس �يد څه ىشږيـرو ىس او دغه ډوډی �يد پـر �يد خمت ؟ ځوان ورته وويل چی دغه رواجىسو

خمت دغه رواج او دخدای دپاره ، éىس ټوæ بريته والړ ىسىس غريبانو تقسـميډوډی خو رګد م او مه نه کيـږیـ، ددې وروسـته به هيڅلكه دريکړی

زموږ خو ټوæ سـپني ږيـری خوحشاæ سوه چی واه زويه é .�للك منع ده ی رواجمـدري د، ددې وروسـته به په موږ ىك د مړی سرتګی راخالىص کړې

.نه کيـږی

مخلوق هيڅكله نه سى راضى كيداىډيـر صفتونه ښه که éىس دغه ووا�ست چی پيسه په مرصفولو رسه

ډوډی ووامي چی صفتونه هيڅ نه کيـږی، دغه دغه کيـږی نو زه به éىس ته پـر بـريتو مرصفوی او خلګوچی په خوړونـکی او پنځوس پنځوس زره

،نو خربی پىس کوی راووځی د�ندید واده څخه سونه تريوی دغه چی ال، ډيـر وراچوىل وهيـې غوړی صاحبهيو واىي ، زما څخه واوری څه واىي دا

اصالح د واده د رسم او رواجو

21

پـر نس ، زما خو ی نسوایمچی خواړه دونه غوړ وه خوړالی بل بيا واىي غوړی دغه تـرتيب جوړ کړی چی يـې د راګرځولو دپاره رد سو، غوښید

چی ونه خوړل ىس، بل سړی بيا واىي ډيـره چی ډوډی ډيـر ورواچوليـې ، وې ېړيـې ز واىي غوښیبيا يـې ډيـره وه، درمي سړی صاحبه مالګه چی مړه چی مو راکشول، يو بيا واىي ـری خسىت وې لکه چـغوښی يـې ډي

می رشوع سوه او يو بيا واىي څخه خواګرځيده او اسهال زما خو د سهار يـې پـر پاؤ مك يوولس حبې خت يـې لس جبې ورکړی وو اوډوډی و چی د .وا نه لریـر ة څه مصيبت دی، د وخت هيڅ پوÞ ق ال و ول ح ال راکړهډوډی

د يو هندو قصهچی يو هندو يوه قصه بيان کړې دهانوی رمحة هللا عليه ھحرضت ت

، دونه چوس وو چی د سهار مجع کوليوه پيسه يوه خپىل لور د واده دپارهد واده نو ډيـر غټ ، لكه چی د واده وخت راغىل چای به يـې مه نه چيښلې

په اخر ىك هغه ،مه ورکړه او ټولو ته يـې يوه يوه ارشفۍ يـې جوړ کړیخلګ د ډوډی خوړلو چی چريی هندو د�ندی په درخته ىك کښـينسـىت

الکن څونه خلګ چی راوتل ،ګو صفتونه واورمد خلزه وروسـته راوتل چی �يد اکړهر يـې يوه ارشفۍيوه ونه چوس وود ، يوه ويلبد پـر ويل ټولو

ندی او د سهار چای يـې مه نه را� یاکړی و رايـې خو پنځه پنځه ارشفۍيو قسم خواړه يـې ايښی وه �يد پنځه قسمه چی ويل بيا ، يوه وچيښلې

.خواړه يـې ايښی وای

ارىد مال د خاوندانو ذمه ودغه نه ذمه ا� دهغو پـر مال ورکړی دیچی چاته حق تعاىل

الره اسانه په سادګی رسه واده وکړی او د غريبانو د لوڼو دپاره لويـږی چی يـې نو پـر مسجد او مدرسه ، که ته د مال مرصفولو ډيـر شوق لرېکړی

اصالح د واده د رسم او رواجو

22

ې اصالح پـر é الکن د جامع ،مرصف که، د خپىل لور پـر Gمه يـې مجع کهاو پـر خاGنو �ندی مه فرض ، پـر غريبانو �ندی مه فرض ده�ندی فرض ده

.بلکې پـر خاGنو خو ډيـره فرض ده ،ده

اخته نه کړو چی ه په داىس رواجوىك جامع د مال په نشه�يد موږ .سو بدGمهبه موږ مرصف نه کړو نو وواىي که موږ دونه پيسې دغه غريبان

اوالدو ته مه نور روغ مور دهغه په خاطرنو نس خراب وی که د يو کوچىنچی سـتاىس کباب په ليدلو رسه به زما Gجوړه کوچىن په ژړا کباب نه ورکوی

.، مهداىس د امÞت خيال وکړی، نفىس نفىس مه کویىس

مسلمني په اج�ع ىك د يو سړی څخه پوښتنه ـ ال ما د صيانة دغه پال هغه راته؟ ی دیـچی سـتا څو لوڼ کی ووـوکړه کوم چی د کشمري اوسـيدون

يو ،پيدا سوهلور يوه بÚ يـې ی می دی، دغه اكل ـيوولس لوڼچی ويل و به لوڼو ښادی خمت نه کړو نو ددغه، که موږ دغه رواجونه درزن پوره سو

زموږ يـې یـمه چی د غريبانو لوڼ ذا داىس خست زړه کيـږیله ی؟ږڅنګه کيـپيسه هموږ خو ښه غټ واده جوړوو، که دون ،د بال، موږ خو پيسه لرو

چی ميدا نه درته وا ، بيا مه زهوکړی ور يبانو د لوڼو ښادیر درڅخه ده نو د غپـر ځای داغه پيسه خپلو لوڼو مرصفولو د دپاره پيسه Gمهد ىس نيالخب ډيـر

.ځان الزمی وبوىلخپل مول دی هر سړی پـر ـه ختنرواجو الکن ته ورکړی

رواج اسالمی شـيانه ىك غري موږ په جامعدا زموږ غلطی ده چی ، د ګناوو څخه منع éىس په خاصه کوښښ وکړی ، ددې دپارهکړی دیمولو دپاره ـاو د ګناوو د خت ډæ د جوړولو رضورت دیجال کونـکې يوهæىس ټوé خانقاه ته دلته ، په خاصه کوم خلګ چی ىك شامل ىس په هغه

ټولو ته داغه راځی، زما دوسـتان، احباب هر څونه چی دلته Gست دی .خواست کوم

اصالح د واده د رسم او رواجو

23

د يوې انجلى د ځان وژلو قصهزموږ شـيخ موالG شاه ابـرارالـحق صاحب په داغه ! زما دوسـتانو

يوه غريبه اجنىل وه، د واده ىك چی په هندوسـتان وکړیمسجد ىك بيان ډيـری يـې لكه چی والړه، يـې مرکه بريته بهشـيان يـې مك وه په دې خاطر

ووتل چی ته څنګه نو د مور تـر خولې يـې دغه ورته را مرکې بريته والړېځان اجنىل بس په هغه شـپه هغې ،چی سـتا هيڅ مرکه نه راځیيـې Gىس

سو، خپÚ زما اوښکی مړ کړی، دغه د بيانولو وروسـته زموږ شـيخ په ژړا اكح هغه ـن رکتـب دچی که څه مه په حديث ىك موجود دی. مه راتوی سوې

کړی دغه عبادت دونه مشلكالکن رواجو ،یو مرصف مكپه هغه ىك ده چی پيسې حد نه لری، په داغه خاطر د لور خاوندان په سودهيڅ دی چی

.یورخاو رشوتونه اخىلىك مرصف مك په ښادینور موږ وکړو چی دا فيص�Úيد نـن موږ

ډيـر تـر نو ډيـری درکړی دی ، که حق تعاىل مه مه مك مرصفه کووـکوو، وليرګانو څخه په ورا ىك درې ز ـکنې د ب ،د پنځو زرو ډوډی پخه کهډيـره

، نيک خاندان واده وکړی يو، په حيدرا�د ىك دی همه �بت څلور کسانټوæ يـې نيکه رسه د پالر او زوم، دهغهخپل مؤذن، خادم، د مسجد امام،

، څه رضورت دی د ډيـر مرصف. او واده يـې وکړی راوغوښـتل اناووه کسلوڼو د چی پيسه نه لری دهغو غريبانو څوککه د پيسو دونه نشه لرې نو

وکه � يو بل نيک اكر په وکه او که هيڅ نه کوې نو خپىل لور او ور ښادی .دغه پيسې ورکهزوم ته

واخلىد هالو څخه الس د وادهمقصد داغه راټوليدو عرض درته کوم چی زموږ ددغه په دې خاطر

چی موږ ټوæ �يد د يو څو خربو عهد وکړو دی چی کوم خلګ دلته راځی

اصالح د واده د رسم او رواجو

24

څخه د ښادی هالو او هالو څخه به الس اخلو ښادیلكه موږ واده کوو نو د éىس ،سـتاىس څخه يو عهد اخملزه په دغه مسجد ىك به لريی اوسو، نـن

ىك په سالون ،ىك نه کوی په سالون خپل وادهéىس به وکړی چی قول رارسهپـر امÞت �ندی رمح وکړی، وکړی، رارسه مه کوی، دخدای دپاره وعده واده

.پـر خپل خاندان �ندی رمح وکړی

Gی حق صاحب په موجودـالابـرار دلته زموږ په مسجد ىك د موالڅخه نود بالد بـرق او د کرايو هالد سوی دی، éىس ـاكحویىك دوې ن

، پور په اخيسـتلو غه پيسه وخپىل لور ته ورکړیه ځان خالص کړی اوهغونه څونه خلګ ځايـږی ـلكيفوی؟ په خپل کور ىك چیرسه ځان وىل په ت

سړک �ندی په مك پـر څخه اجازه واخÚ ىلد ښاروايـره ډيـر تـر ډغواړه، و را ځان خالص �ندی روپو پنځه سوه ،، په سل دوه سوهمه ولګوهـخي مرصف

.راىس درتهبه بل کنې د لسو زرو ،که

هال ىك د زوم خپلوان په راته وويل چی موږ په ښادی سړی يو اكحـدرته وامي چی په مسجد ىك پـر ارامه ندغه خپلو دوسـتانو پ3نو، زه

په ، د کورىس یندالپ3 رسه ړی، اول خو په مسجد ىك مه يو او بلوتـد واده اته لس شـپـې الکن خري ،یپ3ندنه ډيـره زوروره و مقابل ىك د مسجد

چی دغه وې ښوه او ور وغواړه خپلوان راخاص نـژدې ژدې ـوروسـته نمه ـالکن ډيـر خلګ مه راټولوه، دا ولي ،دغه يـې نيکه دی وم پالر دی اود ز

د پ3ندىن جملس او ددې يعىن د خپلوانو نه ده، ددې نوم د پ3ندی جملس دی .يـې واخÚ ه په الس وليکه نقلرقع، مه چاپوه رقعېدپاره

پـر ، که پنځه روپـی څخه منع کړی دی رقعوزرګانو ددې ـزموږ ب، ضايع سوېو رقعپـر څونه پيسې چی ه مرصفيـږی نو فکر وکهقعر يوه

په خاصه دپاره ددينداره خلګو خپل ځانه رسه وساته،د پيسې يو څلور

اصالح د واده د رسم او رواجو

25

حرضت سفيان ثوری رمحة هللا عليه تقريبا دوولس سوه اكæ تـر خمه فرمايىل پيسه ! اې مال�نو! اې نياكنو! اې د ږيـرو خاوندانو! وه چی اې صوفيانو

ىسéبه ما4اره خلګ نو ف کړیرص مواجو ىك ر په فضول يـې وساىت که ، éبعی دی حرضت سفيان ثوری دا .جوړ کړی ـالمـسدد پاکولو د پـزی

، فضول رسه وساىتذا يو څلور پيسې دځانه له ،اب يـې ليدىل دیدی، احص .، بـې æ خست رضورته يـې مه مرصفویيـې مه مرصفوی

ه کوچىن کول دی، اول واداكرونه چی کوم نو éىس پوه سواستويښت پنځوس رضوری نه دی، تـر څل پوره خاندان راتلل واده ته ،وکړی

که .واده او ښادی په هالو ىك مه کویدا چی ، دومه کسانو ډيـر مه خربوید هر طالب واده په پنځه سوه ـاكح وکړو نونـن موږ پـر دې طريقه �ندی ن

سوه روپـی واده وىس، ذا کوښښ وکړی چی په پنځه له ،ىسکيدای روپـی لو ته ورتګ او ، د واده هاځان وساىتخو ه مرصفو څ د لوی لوی کنې

.ه خو ځان وساىتکولو څ ډوډید Gوی د خوا د

په ورځ كى واده وكړى خالص کړی ټوæ اكر ورځیی، د شـپـې واده مه کود دا چی درمي

چی ته يـې مه پـريـږدی ، شـپـېخالص ىس به مهڅخه بل د نو د بـرق ا�ه وروسـته ـمـګر د لـد مازدي ، د مجعې په ورځراىسدرته د بـرق بل

ا�ه وروسـته ـمـګرمی ىك خي بوتل او د ماښام د ل اكح، يوه پياæ چای � پهـنڅونه خلګ وىل راغواړې؟ په کور ىك چی، ډيـر رخصت کهيـې دسـىت

رسای ىك په خونه ډيـره کوچىن ده نودی ړه، که وغوا ځای سـته هغونه رارما لكه چی خ ،ا مه هر يوه ته ورکول رضوری نه دهرمسرتجنی اواره که او خهر چی د عربوچی خالص، دا د عربو طريقه ده، خالصه ىس نو ووايه

وويل چی نور راته راوړه وی که يو ىش خالص سو او يو چا انهـڅونه ميلم

اصالح د واده د رسم او رواجو

26

ووا�ست مه ذا éىس واىي چی خالص يعىن خالص سول، لهورته عرب نو .چی خالص

اكح ورورسـته ـ، د نړیـاكح وتـپه مسجد ىك د سنت په مطابق ن، رس په خالص کتابونه په ويلو رسه معل مه کوی، خاىل رما مه غورځویخ

ه ىك چی په دې زمان ـحق صاحب فرماىيالرار ـکړی، زموږ شـيخ موالG شاه اب چی په کومه زمانه ىك ددېخاطر ه ، وىل؟ پرسه تقسـمي کړی رما په تـرتيبخ، د نـن عينکی نه وېپـر سرتګو په هغه زمانه ىك رما غورځول سوې وهخ

æنيکه ګانو ته وګوری و، خپلتـر خمه مرشانو ته وګوری څخه پنځوس اك تـر زما نيکهخپÚ ، رواىل پوری عينکی نه دی اكر کړیـاکرثو تـر سـپني ږي

ذا که ، لهاو اوس ځواGن عينکی اكروی ه دی اكر کړینپوری عينکی اخره رما د يو چا پـر عينکو ومښـته نو دهغه خو او يوه خ ورځولرما وغéىس خهغه ته په ګټه ىك ورپاته رما او سـتا يوه دانه خ ی والړېنکسوو عي د درو

،او پـر دې طريقه چی مسجد په ونه لړل ىس رما تقسـمي کړیذا خله ،سوه .خراب نه ىس نه ىس او د مسجد فرش پهچان پـر راټول م

ګر ـ، د مجعې په ورځ د مازدياكح تـړل سنت دهـپه مسجد ىك نکی مه ـاكح په مسجد ىك وتـړه چی عکس اخيسـتونـا�ه وروسـته نـمـد ل

، څوک راىس نو اكمره يـې ځىن واخÚکی ـکه عکس اخيسـتون رانه ىسڅوک اكر ده چی ه ته پ و خاوندذا د زامن، لهبريته يـې ورکړه اكح چی وتـړل ىسـن

.واده پـر ساده طريقه او د سنت په مطابق وکړی

د ګران جهيز څخه الس واخلىداىس ځای هيڅلكه هزي څخه الس واخىل،ـ ګران ج دچی دا څلورم

کړی که څه مه څوک دی بدGمه ،یهزي مطالبه کوـ د ج هغه چی واده مه کوه GوېخپÚ خوا دی د Gوی د خوا څخه د زوم واىي،و درته هر څه او چی

اصالح د واده د رسم او رواجو

27

د Gوی د خوا يعىنکوی هزي فرمايش دی نه ورتهـ الکن د ج خو وغواړی دی اك ته ـ، امريغواړیځىن نه غواړی، موټـر دی نه مال او دولت څخه دی

، فقر ، د تعلمي دپاره دی پيسه نه ځىن غواړیغواړیځىن نه مرصف د تګکه هزي د لور حق دی ـ ، ج فقر کول دی ا مهځکه چی د ،ځىن غواړینه دی

لور ته په خپÚ خوښه چی پالر او ،ور ورکړی که يـې نه کړیيـې پالر .راىض اوسهڅه ورکړی پـر هغه هر

دی نه ىش هيڅ éته ښځی ته دغه پيغور ورکول چی سـتا پالر د لور مال دی، هغه ځکه چی ،کړی دا حرام دی، دا ګناه ګبريه دهدر

، ورکړی، قران رشيف ورکړی ، مصÚڅوک خپىل لور ته چارپاىي ورکړیخپل وس په حساب چی نو د يوه بدىن ورکړی، يوه جوړه تسبيح ورکړی

پـر غاړه ده، ، Gن او نفقه د خاوندپـر هغه راىض اوسه هر څه ورکړیپالر اك ـتعلمي کړی دی امريزما زوی ډيـر الکن نـن د Gوی خواته ويل کيـږی چی

اك ګريـن اكرډ به ورـمرصف به éىس راکړی، د امري دهغه ته يـې ليـږور ـواىي چی موټ ډيـر وږی وی نو ورتهراکړی او که به لكـ، موټـرساياخىلو

دا ، دغه واوری، دا رشوت دی رشوتمه راکړیبه به مه راکړی، خيچال .حرام دی حرام، کبريه ګناه ده

لور هغه وخت ىسموږ سـتا د Gوی خوا داىس په عذابول چی او دهغه ځای مرصف اك ته واسـتویـقبلوو لكه چی éىس زموږ زوی امري

عارشې Gسور او رسطان د م کولفقر خربه نه ده، دغهراکړی، دا حصيح اكره بـې غريىت ده، ډيـر بـې غريته دی هغه زوم او د زوم مور دی، دا په ښ

، چی موږ د زوی دپاره موټـر غواړو د Gوی خواته واىي او پالر کوم چی ؟ د انساىن غريت او حيا خالف دیته رشم نه لرې! فقر کونـکې !اې بدخبته

د رشوت چی کوم حمك دی مه واړې،څخه دغه شـيان غ د پالرد لور چی

اصالح د واده د رسم او رواجو

28

خپل د زړه ،روزلېس اكæ لس شـپاړ پنځ پالر .دیددغه غوښـتلو حمك هغههغه سـتا کور ته خپÚ يو خو ټوټه خپÚ لور درکوی او ته ظمل پـر ظمل کوې،

مه ، کور ر مه درکړیـبيا هغه éته موټ د زړه ټوټه درکویې لور، خپل روزل، دا څه ىش دی؟ نـن اك د تعلمي دپاره پيسې مه درکړیـدرکړی او د امري

.حرام مرګ ځانونه وژىنپه په خاطر ورواج دداغه Gىس ډيـری اجنوىن

چی دی هغه رواجونه څونه هر چی داىس وکړو موږ ټوæ �يد عهدæپـر نه نهچی دغه رواجو موو او داىس ځای به دوسـىت کوو کومـخت به ټو

خپل کولو �ندی راىض وی، هلکوان او دهغو پلرونه يعىن څوک چی éىس او د چا د زامنو مك، ورخالص چی زه يـې رس هغه ماته راوىل ویان کزوم

به هغه مه خربو زما په ، انشاءهللای لریمه لوڼـبه هغه خو چی ښادی ده دی، زه به هغه داىس پوه کړم چی نـن سـتا زوی د يو چا زوم خوحشاæ ىس

، څنګه چی ته ېپه زوم پىس کرځخپىل لور دپاره سـبا به بيا ته مه د ښه وضعيت خوښوې چی سـتا د زوم کورىن سـتا رسه او سـتا د لور رسه

ه، بس د نـن د جملس د لور رسه وکچا بل مه هغه وضعيت ته د وکړی .مولو کوښښ وکړیـرشې څخه ګناوی د ختامعد چی خالصه داغه ده

د عكسو څخه ځان وساتىکو ـلرون هکورو ىك د ساخپلو ښوول چی په دردغه Ú می يوه مسـئ

د کور خاوند د نـمـايش دپاره ميلمستيا ىك ، په يوهشـيانو عکسونه مه ايـږدیهغو دسـىت نو ،دی رواG ورته وويل دا ما ،ايښی وې وچی کړی مكپىل

دا خو جمسمه ،ورواچوی وړۍپوست ته زمری ، ځىن خلګ دېکړايسـته که څه مه د مدينې رشيفی عکس چی ویهر ،حرام دیدا خو نور مه ،ده

حا8 دهغهنو معلوميـږی مه يو حا8 صاحبکه په هغه ىك ،عکس وی

اصالح د واده د رسم او رواجو

29

رمحت د کوره څخه عکسونه و�سه کنېد خپل ،په يو ىش ورپټ که مخ .نه راځی کیـمالي

اثت كى د خوندو حق وهلرپه وچی پـر جايداد �ندی وروڼه قبضه هغه دا نـن يوه خربه بÚ درته کوم

ی او پالر ه ورکوی، که يوه خور او يو ورور ووکړی او خوندو ته حق ند ورور روپـی درې لکه روپـی پـرې ايښی دی نو دوه لکه د مرګ وروسـته

خلګ چی کوم حىت ه واىيالکن وروڼه وخوندو ت ،دی او يو لک د خور دیحق ونه زما څخه ! ګوره خوری ورته واىي چی هغه مه دغه دی دينداره ه راځه، زه به ښه خواړهت رو رسه زما کد اوالدو ، په اكل ىك يوواریغواړې

م الکن که دی اكىل مه درکو جوړهبه يو او سـتا اوالدو ته éته درته ايـږدم،، کور کوره څخه به دی حمرومه کړمد او نيکهنو د پالر د حق نوم واخيسـىت ،ته دی بيا نه پـريـږدم

غواړی بيا دا ی هغه ز�ت دينداره و کوم چی ډيـرخلګ او ځىن بـې او ډوډی م که څه مه خور يـې شلو ،وخبښی خور خپل حق را چی

Úورىس خواست ورته هد خور کر الکن ،غوښی خوریبه خوری او خپچی ورور می غريبه ده هغه دا فکر کویچی بيچارهيـې خورنو اوس کوی، په رشيعت لودداىس خبښ ،د رشم په خاطر يـې وروخبښینو راغىل دیدی يـې دهغې پـر الس ، دهغې چی کوم حق جوړيـږیهيڅ اعتبار نسـتهىك

.چی خوری دغه سـتا حق دی ورکښيـږدههر څه ماته حق تعاىل ! وواىي چی ورورهدرته خپÚ اوس که خور

واوالد ته دغه پـر خپلو ،ې چليـږی، په څو ښارو ىك زما اكرخانراکړی دیچی نه دی رواالکن داىس کول ،کيدای ىسبيا خو روا نو مرصف که�ندی

.یورکړی نه دی او تـر خمه يـې په وخبښخور ته حق يـې

اصالح د واده د رسم او رواجو

30

بخښل د مهروخبښه، دغه هر راـ م ته مه واىي چی ښځی ځىن خلګ خو خپىل

که يـې پـر يوه ، هر د خپلو ښځو په الس ورکړیـ خبښل حصيح نه دی، م که، د مياشـىت سل دوه سوه يـې ور واریڅو نو په ورکوالی ځای نه سې

خبښل دا حصيح خپىل ښځی مـهرالکن په ،په لس اكæ يـې ور ادا که ،ورکوههر ـ چی م ، د غريت مه خالف دی چی Gرينه وخپىل ښځی ته وواىينه ده

دی مرګ ، دداىس خبښـىن په رشيعت ىك هيڅ اعتبار نسـته، هو که راوخبښهښځی بيا نو چی اوس د ادا کولو هيڅ صورت نسـته دا وينېاو دی ژدېـن

الکن په ژوند ىك ،به é وخبښی وخبښه حق تعاىل مـهر را چی ته ويالی سېتـر ک کوې اخور ،يـېجوړ روغ می دی، ـالس او پښې سدی تـر څو چی

.وخت داىس خربه کول د غريت مه خالف ده هغه

دوهمه ظاهرى ګناه بې پردګى پوړنى نافع دى كافى نه دى: د پردې هدايت

بـې څخه دی د کوره چی ښځی ىك دومهه دا ده په ظاهری ګناوو مت ـو خو پوړىن غنيچادری دی کوی، تـر لڅ رس ګرځيد ،نه وځیپـرده

.اكىف نه دیدی الکن اكىف نه دی، Gفع خو دی الکن

تبليغى جماعت نافع دى كافى نه دىه راپه �د الـحق صاحب خرب رار ـپـر دې �ندی ماته د موالG شاه اب

اعت د ټوىل دنيا دپاره Gفع خو دی الکن ـ، هغه فرماىي چی تبليغی مجسوهاحلديث او شـيخ اكىف نه دی، په يو اكمل شـيخ به د ځان اصالح کول وی

په دنيا ټوىلد ىك کوم چی الـه خپل کتاب فضايل امعپ ر� صاحبموالG زک

ليلكی دی چی تـر څو ىك ويل کيـږی اعتـتبليغی مج ک ک کيعىن ني ني ني ني ق ق ق ق اد اد اد اد الص الص الص الص ع ع ع ع م م م م ااااp p p p و و و و ک

اصالح د واده د رسم او رواجو

31

تقوا نه ىس او اصالح نه ىس کيداینه ىس حاصل د يو تقواداره حصبت ذا له ،تريی کړېپه تبليغ ىك که څه مه زر واری څلويښت شـپـې حاصليدای

دغه مجÚ ده چی حق صاحبـالرار ـابشاه اعت دپاره د موالG ـد تبليغی مجمه �يد د يو ذا تبليغی حرضاتاعت Gفع خو دی الکن اكىف نه دی، لهـدغه مج

ری هغه تبليغی ن فهم لـديچی دخلګ او کوم اكمل شـيخ رسه بيعت ىس .یحرضات مه بيعت کو

وی Gفع خو دی لڅ کښی ىكـ ول چی مخ پ پوړىن پـر رس نو لویولياىن او څونه چی نيکی، هذا چادری کول رضوری دله ،الکن اكىف نه دی

تـر دې حده کومی ،هغو ټولو ممكÚ پـرده کړې ده ښځی تريی سوی دی لكې مه په الس کړی دیدخدای څخه ډيـری برييـږی هغو دس چیښځی

، پښه کړی دی يـې مه په ىباو جرا چی زما د الس ګوىت مه څوک ونه ويىنلكه چی هغه یليدل کيـږ داىس دخدای دوسـتاىن نـن مه د جح په شـپو ىك

رمی ىك مه هغو جراىب په ، په ګنو په چادری ىك طواف کوی طواف کویکوالی داىسهغه مه د ځان کړی چی څوک حق تعاىل ، یپښه کړی و

عذاب غضب او خپل د هغه تهنو د ځان کړیچی څوک حق تعاىل ، ىس .الو څخه د حفاظت توفيق مه ورکویـامعد

سره د دوستى مثالد پيل د خاوند يو پيل خاوندمايل چی د الغىن صاحب به فر شاه عبد زموږ شـيخ مسکني نو هغه ،ىت کول غواړمته وويل چی زه سـتا رسه دوسـسړی مسکني

او زما کور حمرتمه ته چی هر وخت راځې نو پـر پيل به راځې ورته وويلدوست خپل زه څوک يو لكه چی ورته وويل د پيل خاوندنو ،کوچىن دی

هغه دزه د پيل رسه اول دهغه کور دونه غټ ورجوړ کړم چی م نووګرځو ، یزما پـر غاړه ددا ،یسـتا پـر ذمه نه د فکر دا او تالی مسور تهوکور

اصالح د واده د رسم او رواجو

32

نو دهغه د زړه قبول کړیڅوک دپاره خپىل دوسـىتد چی مه نو حق تعاىل ی هغه دخدای د قهر چ لوړه کړی يعىن دهغه د زړه حوصÚ دونه ور دروازه

دخدای معل او اخالق .ځان ساتلو پوره پوره کوښښ کویاو عذاب څخه د موږ ټوæ د ځان کولو دی بس حق تعاىل .ورکول کيـږیچاته د طرفه څخه .ميـږیـ بيا وګوری چی څنګه اكر س نو فيصÚ وکړی

پوښتنه کوی چی دلته د ښځو دا ځىن خلګ درته ومك خربهيوه به زهپه دپارهوامي چی دلته د ښځو دا هغوته ؟ زه د بيان اوريدلو انتظام سـتهدپاره

ونه اواز éىس څچی انتظام سـته، د سپيکريدلو ډيـر ښه بيان اورد پـرده ىك څو دپاره، دهغو اوریپه پـرده ىك اواز ښځی مه دلته اوری مه داغىس

دی موږ ټولو ته اكمÚ ډيـری ښځی راځی، حق تعاىل او دیجوړی خوىن .نفع راپه نصيب کړی

په شرعى پرده كى شرم مه كوى يو چا اوس که ،یوکړ چادریدی هغه نو زه ښځو ته دا وامي چی æرشميـږیپه چادری نو اوس به هغه غټ پوړىن پـر رس کړی دی لس اك

په �دخربه دغه ، چی ښه ته مه مال سوې خاندی ما به پـرچی ټوæ ښځی ، خالصه سېه د ژړا څ قيامت په ورځ به تهد ،خاندی دیهغه چی وساىت

انوی ھت ت چی حرض وامي کوم هغوته مه داغه پـريـږدی او کوم Gرينه چی ږيـرهد قيامت په خاندی خلګ دی سـتا پـر ږيـرهچی وه فرمايىلرمحة هللا عليه

که ،چادری کوی! اې زما خوندو مندو .ه خالص سېد ژړا څته ورځ به ؎در�ندی خاندی نو خاندی دی خلګ

bbbb�����2c�2c�2c�2c b�db�db�db�d����eEeEeEeE������������ffff����gggghhhh������������ �� ��iiii �� ���� 8j��� 8j��� 8j��� 8j�kkkk ggggllll mmmm n� 2 8Oon� 2 8Oon� 2 8Oon� 2 8Ookkkk����pppp �� ���q�q�q�qrrrr����ssss����p�tp�tp�tp�t����u/u/u/u/kkkk ggggllll mmmm

اصالح د واده د رسم او رواجو

33

نو وران دی ىس، ن او دغه ګل او ګالن که ورانيـږیدغه ګلسـتا :����� ىك د تعمري اسـباب ویپه پـرده ختريب دنون د ج

بدGمی کيـږی ودی سـتا خرابيـږی خرابه دی ىس، کهکه دنيا يعىن داغه وګورې چی يوه ورځ به بياانشاءهللا ،الکن خپل هللا راىض که ىس

خپل دا وويىن چی دا د ، لكه چی هغهپه é دعا کویبه ښځیکی ـخندا کونکوی ویپه é دعابه داغه ښځی ږی نويـنه ب څخه زړه پخه ده، زموږ د خندا

.لری هکوم چی يو مټ ږيـر خلګ دعاوی کویبيا غو Gرينه وو هاو په

صاحب قول د مفتى محمد شفيعد زمانې څخه مه بيريږه څخه چی د زمانې ماته وفرمايل مفىت اعظم مفىت محمد شفيع صاحب

، بيا يـې خپل مه برييـږه، زمانه خملوق ده، د هللا څخه وبرييـږه، هللا خالق دیه کړې نو پـر نچی خلګ واىي که د زمانې رسه رفتار و يو شعر راته ووايه

؎نو مفىت شفيع صاحب فرماىي ،الینه سې ت مخ

�vwS�x�vwS�x�vwS�x�vwS�x bbbb �� ���hu��hu��hu��hu� ssss y�*�y�*�y�*�y�*� ��4�zu��{�x��4�zu��{�x��4�zu��{�x��4�zu��{�x�x�{�hu��|�x�{�hu��|�x�{�hu��|�x�{�hu��|yyyy

، زمانه خپÚ زموږ نسـته طاقت په زمانه ىكکړی دا ـمختموږ زمانه :����� څخه ده موږ د زمانې څخه نه يو

څنګه چی په دنياوی معامÚ لږ ضد خو �يد وکړوىك ديـن په �ره د .موږ ضد کوو ىك

هپښتون سړى پر نفلو باندى د ضد ټوكد يوه وسـتان چی د هند یبيان ىك دانوی رمحة هللا عليه په ھرضت ت د ح

، وو، يوه ورځ هغه په مسجد ىك د اوابني نفلونه کول لكی ىك يو پښـتون په يو

اصالح د واده د رسم او رواجو

34

پښتنو په ،زرګ مه د اوابني نفلونه کویـيو بهغه وليدل چی د خياطانو د قوم ه وکړه نودا وليدل چی ما نفلونپښـتون وی نو هغه ډيـر ىك د لوىي احساس

غريب وو الکن د قوم په حلاظ بيچاره کوم چی ،وکړه رکعته نفل هدو مهبـزرګ کوم وی موچیچی څوک يو ، لکه، د عزت خاوند وووو دخدای دوستکوم هغه موچینو ا� هغه دخدای دوست نه ىس کيدای؟ چی چپلکی رغوی

سـيد وی � په قوم ښه دی کوم چی سړیتـر هغه چی دخدای دوست وینو لكه چی پښـتون وليدل چی ما وی الکن په ګناه اخته وی، که هر څوک

سړی دا فکر مه دوه رکعته وکړه نو پښـتون بـزرګ دوه رکعته وکړه نو هغه ښاكره یريزرګی او فقـخپÚ ب مو? کوی اوـزما پـر ضد ل وکړی چی بـزرګ

د زرو رکعتو نيت زه نو هغه ژر په ضد ىك ودريدی او وې ويل چی کوی .کوم

هغال سو ډوډىچى د يو سړى قصه د چا و دوست ډاکټر زما ي ،ټوکه راپه �د سوهبÚ پـر دې �ندی يوه

، د ډاکټری په فاکولته ىك سـبق ويىل )هندوسـتان( ا�داæ د اشتياق صاحب اصىل په کوم چی ورکړې وه دپاره روغانۍ د يوې مياشـىت تههغه مورخپىل څخه راغىل فاکولتې ته د حصرا ا�د اæ وه، هغه او بوره ىك پخسوې غوړو

بس دونه الزمی ،و زه څه شاكيت درته ومكهلکواند و، اوس نو د فاکولتې و څخه نه دخدایمه لږ ىك ډوډی په غال کولوهلک هغه د يو درته وامي چی

.برييدهټوæ ډاکټر دهغه او مات کړی قلفدفاکولتې هلکوانو د بـکس ذا له

نو وې کس خالصویـب چی سهار خپل اوس نو ډاکټر، يـې وخوړه ډوډی خوند ډيـر ته ، د مور پخسوی شـيان کوچىنمات دیخو ليدل چی قلف

مور د الس ډوډی خپىل دبه ډيـر شوق پهسـنجوىل وه چی ډاکټر ،ورکوی

اصالح د واده د رسم او رواجو

35

د فاکولتې و چی داپوه س نو ،می نسـته چی ډوډیوليدل الکن هغه وخورمفاکولتې ، د خوړلې دهه راڅمات کړی دی او ډوډی يـې هلکوانو قلف فاکولتې دبه ی زه وويل چدغه په زړه ىك ډاکټر وو، اخری اكل يـې

.څخه ميټـاىي راړولالقادر حلوا وÉ ذا هغه د عبد له اخمل هلکوانو څخه بدæد

æدلوی ښار دی، دلته ىك د يوپـیهندوسـتان په ا�د ا æا�د ا يو مشهوره القادر حلوا وÉعبد دوی خرب دی چی هلته ،Gست دیخلګ

ال ګوټه ـيو يو څاڅکی مج ریپه پيچاك هر ميټاىي ته ، نو ډاکټردواكن وودهغه څخه ميټاىي داىس ىش دی چی واچول، ور) يعىن د اسهال دوا(

،معلوميـږی نه پـرسوری د پيچاكری مه لو وروسـتهايسـت راد پيچاكریذا هغو بيا له د ډوډی خوند تـر خوæ سوی وو،خو د فاکولتې د هلکوانو

لږ هال ګوټـڅاڅکی مج او ژر ژر يـې ميټاىي وخوړه، په يوه یقلف مات کړذا د فاکولتې هلکوان پنځوس واری له ،پنځوس واری اسهال کيـږیتـر لږ

بدىن به يـې پـر مځکه ،، د تشـناب څخه چی به بريته راغÚتشـناب ته والړه، داىس چی بيا به په عذاب سوه نه وه مځکی ته رسـيدلېال بدىن به ولايښ

.چی پوښتنه مه کوی د غضب اسهال يـې وسوه

د اسهال يوه قصهدغه ، يو مال صاحب يوه قصه راپه �د سوهمه پـر اسهال �ندی

هغه ته لس کړیىك يوه روپـی ور ک دخدای په الربيان وکړی چی څو

چنده ورکول کيـږی ف ف ف ف ل ل ليو د پـر يوه �ندی د لسو وعده ده، نو ااااه ه ه ه ال ال ال ال ث ث ث ث م م م م ا ا ا ا رش رش رش رش ع ع ع ع ه ه ه ه ل

زه به لس ارشفۍچی فکر وکړی هغه دا ه لس ارشفۍ وېڅخ سړیخبيل هغه د بيان ،راکړل ىس ۍنو ماته به سل ارشف يو مسکني طالب ته ورکړم

، امام او مؤذن ته طالب، صاحب مال لس ارشفۍ ورروسـته دسـىت اوريدلو .ورکړې

اصالح د واده د رسم او رواجو

36

زما تـر سل ارشفۍد لسو په بدل ىك اوس نو په انتظار دی چی، ، دوې ورځی يـې انتظار وکړیوکړیانتظار يـېيوه ورځ ، السه ىس

دهغو په بدل ىك پىل لس خو راڅخه والړېخ مه ورځ يـې وويل چی ـدريىك په ځغاسـته بدىن په السدهغه نو ، اوس نه راغÚپه الس مه ه ارشفۍيو

، د مغ په راڅخه والړه مه لس رسمايهخپÚ کوم څه تـر السه بهچی سل سو .اسهال يـې رشوع سو، نس خراب سو خاطر دهغه

خلګو عادت د حصراد ډيـر ىس نو اسهال مه رشوع ىس،چی مغ لرګی � ډبـرهپه و نرضورت رفع کوی خپل هغه په �غو ىكلكه چی وی

خلګ دغه ځکه چی انسان �يد اخته وی، د حصرا ،یيندک مه مځکه �ندی ذا د حصرا خلګله ،چی ځان په يو ىش اخته ساته سـبق ښه په �د ساىت

مه په مځکه يـې السوخت رفع کولو پـر ه اخته وی، د رضورتدوه قسم .یاخته کړی و

يو چا سل پـر هغه ځای �ندی سل اكæ تـر خمه اكرونه دیدخدای او د څو اكلو په �رانو رسه د هغه ځای خاوره تللې وېی کړی ښخ ارشفۍ

د رضورت رفع خبيل پـر پاته وه، اوس نو چی هغه خاوره چ ني فقط يو ا ،وهڅخه يـې الس يو خست ىشد نو اههىك الس و ه خاوروپکولو پـر وخت

خلته يـې پيدا کړه، بس هيو زور پـر وواهه نو د سلو ارشفيوهغه ،ومښـىتپه مال صاحب بـې æ استنجا ،مه ونه وهل يـې استنجا السه دخوحشاىل د

بل دوه درې ميÚ لريی دهغه لكی څخهپىس په ځغاسـته سو، مال صاحب دومه لكی پوری هغه تـر بـې æ استنجا د بيان دپاره تلىل وو، سړیلكی ته Gره کړه ورمال صاحب ته د لريی څخه او د بيان په مابني ىك يـې وځغسـتهاحب خربه واوره بيا بيان وکه، مال صيوه اول زما ! صاحبال مچی اې

، چی داىس Gرې را�ندی وهی څه پيښه ده وارخطا سو چی معلومه نه ده

اصالح د واده د رسم او رواجو

37

é چی ته بيان پوره نه سې کوالی، ته GممكÚ بيان کوې ورته وويل حصراىيه مه وررسه نو دغ �ندی لس ورکول کيـږیه پـر يو کوم بيان وکړی چیچی

د غضب سړی ته مه ورکول کيـږی الکن اسهال خو لسبيانوه چی پـر يوه .ورلويـږی

الس هلکوانو په نس ىكدچی په فاکولته ىك اشتياقنو د هغه ډاکټر او د حصت عامه مرش ته ماموريتيـې ديـر نګ رشوع سو نو م په الس ج ، اوس نو په ته د هيضې مرض راغىل دی ولتېزما وفاکوکړی چی ټيلفون ور

ورلګول ټولو ته ری اك، د هيضې پيچکيـږیفاکولته ىك د هيضې دوا پاشل .په زړه ىك خاندی او واىي چی نور ميټاىي وخوری کيـږی او ډاکټر اشتياق

.ته وکړهخپÚ راهغه دغه قصهد فاکولتې د زمانې

قهر او دخدای د غضب، د ګناوو وميټايو ته مهداغىس شـيطان مه خو ډيـره خوندوره معلوميـږی په ښاكره، ګناه واچوی ال ګوټه ورـGفرماىن مج

دخدای لكيف اوـ د Gقراری، ت پـر زړه سړی د کولو وروسـتهد ګناه الکنژوند دونه تـرخي ىس چی خلګ د سړی Gزليدل رشوع ىس اوغضب او قهر

ګناووپه خلګ، څونه مړه کړلځانونه خپل و ، څونه خلګال مړه کړی ونهځانبس ته پناه راپه نصيب کړی، دی موږ ټولو رسه ليونيان سوه، حق تعاىل

ال ګوټه ـشـيطان دخدای د غضب مج وميټايو تهد ګناوو دغه فکر وکړی چی .اچولې دهور

آرام او قرار دخداى په رضا كى دىما دغه درته ويل چی ،خري دا خو په مابني ىك يو څو ټوىك راغلې

په اسالم ، ما ارام او قرار نه ىس حاصليدای دخدای ماسوا بل هيڅ ځای، ما دهغه څخه پوښتنه وکړه چی وليدیشاګرد د فرانس يو عيسوی ا�د ىك

سـبق وامي، ىك النـکی ځایفپه وايـې؟ هغه راته وويل چی چريی سـبقته

اصالح د واده د رسم او رواجو

38

؟ هغه راته وويل چی اوړیی څنګه ر چی اسالم د پوښتنه ځىن وکړه نو مابنګÚ موټـر ټولو رسه د موږ پيسه داره خلګ يو، موږ ټوæ يعىن مور، خور

موږ خوب نه ،يود ارام او قرار څخه حمرومه الکن موږ ټوæ شـيان سـتهاعت ـيو تبليغی مجيوه ورځ ، بيا مه موږ ته خوب نه راتىل ، موږ نشه کوللرو

وکړه، بيا د سړک پـر غاړه بـې اعـمـراغىل او د سړک پـر غاړه يـې خپÚ اجت æ که څه مه هلته کوچىن کوچىن ،بيده سوهپـر معموىل څادر �ندی بسرتېچی الکن هغه داىس بيده سوه وه هتپورته او کښـ مه مځکه ،وې یډبـر

.دهغو د بيديدو رسـيد مه راغىلنو ،یهاررو چی د خوب رسـيد څه ىش دی؟ خ خرب�ستéىس

و څخه پوښتنه وکړه چی éىس ته خوب ڼو تبليغی ورهغه وخت موږ د هغو ؟ د نشې کوم دوا اكرویدوا خوری؟ کومه کومه نشې éىس د څنګه درغىل؟

وويل تبليغی حرضاتو راته ، نودرىس په هغه خوبچی éىس ته ىش خوری راىض ساتو او الکن موږ حق تعاىل موږ هيڅ د نشې دوا نه خوروچی

؎، زما شعر دیدهغه نوم په اخيسـتلو رسه بيديـږو

�}�y�~��}�y�~��}�y�~��}�y�~� ���� ���� {�����{�����{�����{����� s���h�*��p�)�s���h�*��p�)�s���h�*��p�)�s���h�*��p�)� 089������� 089������� 089������� 089�������

ږ ىك ـکرم په غي په خاطر ماته خوب نه راتىل، دحق تعاىل د Gقراری :����� واخيسـمت بيده يـې کړم

ځىن . راغىل و خوب دسـىتمی واخيسـىت ن نوم دحق تعاىل يعىن موږ دخدای نوم چی لكه دیڅه ىش سبب خلګ پوښتنه کوی چی ددې

رقصونه او غزىلا ىك ـمـاو څوک چی په سـين ىسنو دسـىت خوب را لوواخچی کړی دیور دغه جوابـزرګانو ددې نو ب ،هغوته خوب نه ورځی ګوری

اصالح د واده د رسم او رواجو

39

، هلته يـې ورتالی ىسخوب څنګه سړی ته ا او رقص رسهـمـسـينپه ، د مور په ن بيده کړیيـې رمح او په ذکر ىك پـريـږدیشـيطان خوب ته نه

د اذيت ته او دښمن کوم چی کوچىن ديـږیيږ ىك کوچىن څنګه پـر ارامه ب ـغينو داىس کوچىن بيديدای ىس؟ نو د نفس او ورلګوی نواكرې دپارهورکولو

کو ته چريی ـږ ىك او په شـيطاىن ماحول ىك اوسـيدونـشـيطان دښمن په غي ، د اور پـر سکروټو خو په عذاب اخته ویروح دهغو، ىس خوب ورتالی ذا تـر څو چیله ،ورتالی ىسخوب څنګه سړی ته حال د اذيت پـر

نهخوب مه ښه تـر هغه وخته هغه ته راىض نه کړیڅوک خوب خالق د نو خوحشاæ نه کړیذات کی ـکونپيدا تالی، څوک چی خوحشاىلورىس

.نه ىس ليدای هغه خوحشاىل په خوب مه

بس هغه فرانسوی شاګرد راته وويل چی زما د اسالم راوړلو سبب تـر څو څخه حمرومه دی بخو ټوىل دنيا اكفران د خوندور دا دی چی د

ما دوسـتانو خوب تبليغی او د ،دوا او د نشې شـيان ونه خوریهغه چی چی حقيقتا نو معلوم سول .اړولې او بيده سولوليدی چی هغو تسبيح

.نوم او د اولياوو حصبت ډيـر لوی نعمت دی د حق تعاىل

دحق تعالى او د مجازى معشوقانو په يادولو كى فرقد شـپـې يو ورځ، زموږ ولسواىل ده پـرéب ګړپه هندوسـتان ىك

موالG شاه محمد امحد زموږ بـزرګ نو سـپوږمی او سـتوری راختىل وه ؎وفرمايل چیصاحب

����rrrr������������kkkk����� ��� ��� ��� ����������� � � � �8�� �8�� �8�� �8��

�8�� �8�� �8�� �8�� �������� xxxx

�� کتلو رسه بيده سوم ، پهته ښايسـته منظرو ووسـتا د جتال: ��

اصالح د واده د رسم او رواجو

40

په Gمه رسه قرار چی دحق تعاىل نو خربه پـر دې �ندی وه او بـې خوىب حاصليـږی Gسيت رسه Gارامی او هاو د ګناوو پ حاصليـږی

هغه ته خوب نه نو وهی چورتىك په �ره د ګناه که څوکخوب خمت ىس، ی نو ا� هغه بدنظری کو که څوک، تـر څو چی توبه ونه اكږیورتالی ىس

، واه د هللا نو بيده سو واخيسـتې يـې راتسبيح الکن چی ،ىسبيديدای ، تـر دې حده خوب ورىسدسـىت سړی ته رسه په اخيسـتلو ،جعب نوم دی

، ځىن دوسـتانو راته وويل وروىل خوبچاته رسه Gسـته مه د اولياووچی کيـږی لكه چی موږ هلته ورسو نو ډيـر ژر خوب کوم ځای دخدای ذکرچی خي ىس، د اولياوو په زړو ىك دونه ځکه چی په خيچال ىك تود بوتل مه ،راىس

نو هغو رسه کښيىنڅوک چی د دی ونهګواکې هغه يو قسم خيچال خيواىل دی .ىس æپه خيواىل بد یګرم ولكيفـ د ت دهغه

د حضرت موالنا شاه محمد احمد صاحب وفات ، د مغ يوه خربه درته کوم، اه زموږ بـزرګد اولياوو تذکره رشوع ده

ـې تـر موالG شاه محمد امحد صاحب وفات سو، نـن می زړه ژاړی، څو شـپ د دوولسم éرخي ورځ يـې تريه هغه ژوندی وو، ،خمه موږ دهغه نوم اخيسـىت

ذا ، لههغه وفات سو خي د شـپـې پـر شل �ال لس جبېد�رلسم éر کړه او پـروايو ځکه چی په رسه رمحة هللا عليه په مغاو نـن موږ هغه ته د زړه په زور

.فکر راګرځی دهغه د وفاترمحة هللا عليه ويلو رسه موږ ته

پټه سوه سپوږمى شپه پاته دهخادم د هندوسـتان رمحة هللا عليه د موالG شاه محمد امحد صاحب حرضت صاحب پـر وفات اظهار وکړی او ماته يـې په خط دخپل مغڅخه د نو یصاحب د دنيا څخه والړ جعب شعر وليلكی چی لكه شـيخيو �ندی

اصالح د واده د رسم او رواجو

41

خپل پالر پـر وفات �ندی څونه مغ وی، ځىن خلګو ته د د شـيخ پـر وفات هغه پالر !دونه مغ نه وی څونه چی د شـيخ پـر وفات �ندی وی، هو�ندی

ىن ث وی، اصالح کونـکی مه وی هغه مسـت کوم چی اسـتاد مه وی، شـيخ مهوفات د امحد صاحب موالG شاه محمد د ی، خري هغه ماته شعر وليکی چید

؎سو مړ زما زړهوروسـته

�������� �������� � �� �� �� � H�H�H�H� ���� �����09�09�09�09 |||| �������� �������� �������� �H� �H� �H� �H� �09�09�09�09 �� ��||||

�� شـپه پاته دهپټه سوه سـپوږمی مړ سو ژوند پاته دی،می زړه :��

دنيا څخه چی ټوىل لکه د س سولاحسداىس ااو ماته خو موالG شاه محمد امحد صاحب وىل يو خاص نور وی، ، دسـپوږمی پټه سول

.زموږ د مرشانو مرش وو

د موالنا شاه محمد احمد صاحب مقامشان وو چی زموږ شـيخ شاه محمد امحد صاحب داىس موالG شاهد

دهغه کور ته ورغىل، د کور پـر دروازه يـې چارپاىي پـرته الغىن صاحبعبد وم نو موالG ق صاحب مه موجود وو او زه مهوه، موالG شاه ابـرارالـح

ته وکتل او وې انـمـالغىن صاحب مځکی ته وکتل بيا يـې اسشاه عبد مځکی څخه تـر ته د موالG شاه محمد امحد صاحب نور د فرمايل چی ما

يو يـږی، د موالG شاه محمد امحد صاحب د کوره څخه پـر م معلو راانه ـمـاسغه پـر ده ،ځنګل وو، کور يـې په يو کوچىن لكی ىك وو�ندی يو هڅو قدم

، يو عامل د موالG شاه معلوميدی و ډکانوار د هغه ځنګل څنګ ځنګل وو، محمد امحد صاحب څخه پوښتنه وکړه چی سـتا د کور وخمته چی کوم ځنګل

اصالح د واده د رسم او رواجو

42

، نو موالG شاه محمد امحد صاحب هغه ىك دونه نور وىل حمسوسيـږی دی پهÚىك هره ورځ اوو� زره ورته وفرمايل چی ما په ځواىن ىك په دغه ځنګ

؎د هللا هللا ذکر کړی دیواری

89: 89: 89: 89: ����;;;;������ �� <= >?�@A <= >?�@A <= >?�@A <= >?�@A1B1B1B1B CCCC ����D�D�D�D� ����EFEFEFEF���� �����G�G�G�G HHHH ����1BI1BI1BI1BI

او د موالG محمد امحد صاحب هللا هللا ويل به زموږ په شان نه وه، ښايسـته ،د درده ډک د شـپـې پـر درې جبې هللا هللا کوی، ډيـرحرضت به

کوی ذکر هللا هللاد لكه چی به يـې په کور ىك دننه دور اواز يـې وو،او خون .يدهبس زړونه به ولړز ،نو د�ندی به يـې اواز راتىل

د لذتو د خالق لذت éىس بس جال جال وی، په داغه يوه وازونه مه د هرپوه ىس چی ا

خاطر لكه چی ما دغه حديث رشيف ووايه چی په جنت ىك به حق تعاىل الباسط قاری عبد د éىس ووا�ست چی اوس و ن خپÚ وواىي خپل Fم

هغو د اواز پـر او دتالوت کړی دی قار�نو غوندیمرصی او قاری حذيفی ان راوړی، هغو دخدای Fم داىس ـمـود�نو او عيسو�نو ايھکښښ �ندی ي

اكفرانو ودی او عيساىيھي ت پـر ښايست �ندیدهغو د قرائ ووايه چیهغه په اوريدلو دداىس اواز خالق دی چی ان راوړی نو کوم هللا چی دـمـاي

د اكفرانو پـر زړو �ندی زلزæ پيدا ىس او هغه اسالم راوړی نو لكه چی رسه .ه څه حال ویواىي نو بو خپÚ ق خپل Fمدهغه اواز خال

په جنت ىك مه الوىس رمحة هللا عليه ليلكی دی چی لكه عال ته به په جنت ىك هيڅ لكه داىس نو جنتيانو واىيو خپل Fم خپÚ حق تعاىل

.اواز ورکړی چی به دحق تعاىل خوند خوند نه وی حاصل سوی څنګه

اصالح د واده د رسم او رواجو

43

چی د هللا نوم په اخيسـتلو رسه سړی ته وىل نو ما دغه درته ويل Gمحمد امحد صاحب شعر راپه شاه خوب ورىس؟ پـر دې �ندی ماته د موال

؎�د سو

����ssss��������^���������k�k�k�kpppp / / / /�r�r�r�rh��h��h��h�� �089��089��089��089� �*0 8 ���*0 8 ���*0 8 ���*0 8 �� ���� �������� � 2H�� 2H�� 2H�� 2H� � � � �  �� ��hhhh

����: æځنګافسانې زما هريی سوې، د د ګلسـتان ټوÚخاموىش داىس پيغام راکړی

؎پـردې �ندی يو شعر راپه �د سو

�¡S�¡S�¡S�¡S ZZZZ �� �� �� �� �� �� � � � � �� �� �� �� � � � � ¢ �¢ �¢ �¢ �kkkk ££££ �� ��¤¥¤¥¤¥¤¥ ¦¦¦¦kkkk����ssss�������� 2§ 2§ 2§ 2§ �� ��p�� �p�� �p�� �p�� ��� ��¨�� ��¤©¤©¤©¤©

��د مرغه لريی په درختو ىك Gرې وهل، د اولياوو په زړو ىك نشرت :�� وهل

د اولياوو څخه وپوښـىت چی هغوته د هللا نوم اخيسـتل څه ىن يع .خوند ورکوی

د ذكراهللا د غذا فيض او بولو éىس د مرداری! ب فرماىي اې دنياوالوموالG رومی صاح

د شـپـې مو ،څخه فرصت نه لری، رشبت مو وچيښل بوىل مو وکړې ؎نو موالG رومی صاحب فرماىي ،سهار تشـناب ته والړاست ډوډی وخوړه

�JA �JA �JA �JA ����9K9K9K9K �����%L�%L�%L�%L MMMM ����'''' ���� ����LILILILI ���� N OP N OP N OP N OP �.(A�.(A�.(A�.(A ������Q(��Q(��Q(��Q( '''' OR OR OR OR�LS#��LS#��LS#��LS#� TTTT

اصالح د واده د رسم او رواجو

44

ارام ورکړی، ډيـر خوراک مه لږ څو شـپـې يو خپلو معدو ته ، د رحيان او ګل غذا وخوری يعىن یفکر مه کوډيـر خوراک ، د کوی

پـر زړه بيا داىس علوم اميوو هنګڅ éىس ته زه . د ذکر غذا وخوری دخدای Úاوری، دخدای په ذکر رسه اولياوو ته داىس علوم عطا کيـږی چی خپ

.ویمسـتان کخلګ بيا هغه نور ،ىس وجود په مستروح او د هغو

بلواى يې هغه سى په چا كى چى بل وىسړی Fم په ويلو رسه مسـتانه د بـزرګانوچی ! وساىت ه �ددغه پ

، څوک چی ی تـر څو چی هغه خپÚ نه وی مستبل څوک نه ىس مسـتوالاعت يو ـد تبليغی مج .نو هغه به نور څه مسـتان کړیخپÚ مست نه وی

کی وو، يوه ورځ ـد ډهىل اوسـيدون هغه ،ز صاحبـالعزيشاه عبد وو زرګـبىك چی بلولو او بلوای يـې هغه ىس په چا يـې وفرمايل چی تبليغ نوم دی د

Úبل وی، هغه ظامل به څه تبليغ وکخپ Úدخدای ړی په چا ىك چی خپ دی نه خرب خيواىل نه وی بل، څوک چی خپÚ د تقوا د نور پهد حمبت اور

په اور د ګناوو هغه به نورو ته د تقوا څه تعلمي ورکړی، څوک چی خپÚ نو د هللا د نور خيواىل څه بيانوالی ىس، پـر داغه �ندی ىك سوځی هغه ظامل

؎د موالG شاه محمد امحد صاحب دغه شعر دی

����ssss��������^���������k�k�k�kpppp / / / /�r�r�r�rh��h��h��h�� 089� 089� 089� 089� �� ��*0 8 ��*08 ��*08 ��*08 �� �� ������ �������� � 2H�� 2H�� 2H�� 2H� � � � �  �� ��hhhh

����: æداىس خاموىش حصراد افسانې زما هريی سوې،د ګلسـتان ټو پيغام راکړی

محمد امحد صاحب ته څه خوند شاه به موالG خاموىش د حصرا! اه لكه لكه زه مه ځنګÚ ته )، داىس چی موالG رومی صاحب فرماىي . وراكوه

اصالح د واده د رسم او رواجو

45

کی هيڅوک ـان ماسوا زما ذکر اوريدونـمـچريی چی د اس کوم هللا ځای هللا ؎نه وی، فرماىي

�9#�9#�9#�9# �(�(�(�( �����U�U�U�U ��V#��V#��V#��V# )*)*)*)* 1.1.1.1. ����.W.W.W.W L�(L�(L�(L�( �����(�(�(�( ����XXXX �����Y�Y�Y�Y �����1Z�1Z�1Z�1Z .W.W.W.W

کوم چريی چی دخدای په حمبت ىك اهزه داىس ځای ! اې دنياوالو رازداره نه وی، زما د حمبت راز څوک زما د فر�دوهيبل ان ماسواـمـاس د

.څوک نه پ3ىنهيدخدای ماسوا بل

صرف د تقوا رنګ پاته وىتـر Gمه خوند يـې خدای دچا چی خدای حاصل نه کړی او د

نه د ځانه رسه والړی، هيڅ ىش يـې څخه حمروم دنياهغه دنو خوæ نه کړیيـې ىشىل، لكه چی کوچىن پيدا ىس نو څه راغلڅ هغه خو دنيا ته يوړی،

ىل او چی راغلڅ هغه خو دنيا ته اغوسـىت، کر يـې مه نه ىياغوسـىت وی؟ نيدنيا څخه د éىس راته ووا�ست چیوالړی نو په کفن ىك پيچىل، ددنيا څخه

حق تعاىل څوک د ځانه رسه وړی الکن هو چا چی بل څه ىش د کفن ماسوا ر هـی انوار يعىن دخدای د ذکر انواال ىك دهغو په روح ښه ډيـر �د کړی

انوار د ټوىل دنيا ساينس پوهان نه ىس پيوسـته ىس، دهغو د روح څخه دغه ؎جال کوای

2 #ª 2 #ª 2 #ª 2 #ª ��«��«��«��« 2 #ª 2 #ª 2 #ª 2 #ª �¬­ �¬­ �¬­ �¬­ �� �� 2 #ª 2 #ª 2 #ª 2 #ª �������� �C�C�C�C D�D�D�D� ����[I[I[I[I ����.\.\.\.\ ����]]]] ����%D^%D^%D^%D^

Gفرماىي چی د تقوا رنګ، د نيکی رومی صاحبجالل ا4يـن موالپـر اولياوو ه پوریتـر قيامتبه او پـرهزيګاری رنګ، دخدای د ذکر رنګ

اصالح د واده د رسم او رواجو

46

�ىق دی ای، حق تعاىل هغه هيڅوک نه ىس ځىن جال کو ،�ندی پاته وی ، éىس وګوریدی مه فاىندهغه رنګ ده ، دنيا فاىن دی دهغه رنګ مه �ىق

ىك څونه پيسې ويىن؟ او وجنازه پورته ىس نو éىس دهغه په السچی لكه نه وريـجی ويىن؟ او دهغه رسه څودهغه په خوæ ىك څونه کبابونه او څو

؎د چا رسه څوک قرب ته ځیماندينې وررسه وی؟

� u� u� u� u ���� �� ���E���E���E���E�� �� �� ��j ��j ��j ��j���� s�®s�®s�®s�® hQhQhQhQ �� ��y�Sy�Sy�Sy�S

�� مال او اوالد سـتا رسه قرب ته نه ځی :��

څخه څنګه رمحة هللا عليهصاحب اه محمد امحدما د موالG ش رسه زما هغه په رمحة هللا عليه بللو، اه اوس دیونه اوريدىل ښايسـته شعر

محمد شاه دا مغ تـر اختيار وتىل دی، نو موالG ه ومكنګيـږی الکن څ ولړززړه ؎چی وفرمايلامحد صاحب

� u� u� u� u ���� �E���E���E���E�� �� ������j����j����j����j ®®®® �� ��ssss �� ��hQhQhQhQ �� ���S�S�S�S yyyy

¯�� ���S�S�S�S ������������{�°���±{�°���±{�°���±{�°���±����²²²²h�h�h�h�����y�Sy�Sy�Sy�S �# ³ �# ³ �# ³ �# ³ �� ���� �� �®�®�®�® ssss �� ��SSSSµµµµ �¶�¶�¶�¶ ��

�j���j���j���j �� �� 089 089 089 089 �� ��yyyy

\\\\ �� �� �·¸ �·¸ �·¸ �·¸ ||||����++++ ���� �� ���G��G��G��G� {{{{����y� ��¹y� ��¹y� ��¹y� ��¹ ��لكيف څخه ـ ځی، é د دوږخ د ت سـتا رسه قرب ته نه مال او اوالد :��

نګه �ر نسـته، دا څ هيڅ سـتا ىك بـې æ معÚ، په قرب نه ىس خالصوای قيامت دی چی ته په دې خرب نه يـې

چى د ځان دپاره هم هغه شى د بل دپاره خوښوم كومىش خوښوم سـتاىس دپاره مه زه چی د ځان دپاره کوم! ا دوسـتانوزم

خپلو دوسـتانو دپاره د دپاره خوښوم واوالد وخپلچی دىش کوم هغه خوښوم،

اصالح د واده د رسم او رواجو

47

زت د عاوالد او زما ما! ه چی زه دغه وامي چی �هللاخوښوم، لكمه هغه دغه مه وامي چی زما رسه راته عطا کړې نو خاوندان کړې او د اولياوو درد

ځکه چی سـتا په خزانه ىك ومه کوه،لګ حمبت کوی هغه مه مه حمر کوم خزه يـې يوازی د خپل اوالد دپاره وىل وغواړم؟ زما ،ههيڅ ىش مكی نسـتد

ذا دهغو دپاره يـې مه چی کوم مريدان دی هغه مه زما روحاىن اوالدونه دی له .غواړم

په خلوت كى د ذكر عادت جوړ كړىخلوت ىك د ذکر عادت دغه عرض درته کوم چی يو څه وخت پهنو

نو می وکړی اوس خو مو?ـچی فرض ل ی، دغه مه وا�ستالزمی جوړ کړ مو? دی؟ لـمو?ـحق فقط ل حق تعاىل وری دی، ا� درض ذکردغه

�دول دا دحق تعاىل د عظمت حق دی الکن په خلوت ىك يـې دحق تعاىل .حق دی د حمبت

مور وقرب ته ورغىل او دسـىت يـې د قران رشيف خپىل يو خشص د! چی زويه ورته وويل تالوت رشوع کړی، د شـپـې مور په خوب ىك

قران é وويمن، ته خو چی راسې دسـىتزه چپ راته دريـږه چی یيوګړخدای په انوارو ىك سـتا مخ پټ ىس، د رشوع کړې، د قران رشيف رشيف

é وىس او زه é م غلبه پـرF يمننه و و د.

ځان دپاره کوم ىش خوښوم مه عرض درته کوی چی زه د دغه نو ما دخدای نوم يوواىنپه خلوت ىك هره ورځ دخپلو مريدانو دپاره خوښوم، هغه

چی مخ پـر قبÚ بيا دغه وخت نه پيدا کيـږی، ،ید اخيسـتلو عادت جوړ کړ، که مخ پـر قبÚ ىس نو د خلوت دپاره کفايت کویىس نو د کور خونه مه مه د خلوت داکوې، ه Gحقه نه درته واىي چی دا څهښځه او کوچنيان خو ب

وی هلته موقع اوځای بوځی يو حق تعاىل تيو وخمو دی او که يو قسم

اصالح د واده د رسم او رواجو

48

حق تعاىل نو ىك ویتالښ په ، خري څوک چی یمه حصيح دىك اىيھتن په نودهغه دپاره الزمی حاصليـږی، څوک چی خلوت غواړی حق تعاىل هغه ته .انتظام وکړیالزمی

اىي ھپه تن څه وخت يوهغه دی نه مرصوفه وی څوک چی هر څو خپلو اكرو ىك � په ديىن په ىك � زمی دخدای ذکر وکړی، که په روزګارىك ال

اىي ىك لس دقيقې دخدای په �د ھمه په تن بيا خدمتو ىك ډيـر ستړی سې نو دونه خيال وکه چی زه بس ،څه مه ژىب ته حرکت مه ورکوهىك کښينه، که

پالر د مور اواو لکه يو کوچىن چی Gجوړه وی ،دخدای وخمته Gست ميپـريوځی چی مور او ورته پښې نه ىس ورچاپـی کوالی نو پـر چاپاىي راىس

که خربه ،هغو زړه پـر ارامه ىسمه دبه پالر خو به وويمن، په ليدلو رسه بندګانو رسه داىس دخپلومه ، نو حق تعاىل مكنه وررسه و وررسه ومك که يـې

.حمبت کوی

دحضرت تهانوى صاحب قصهپه د عالج انوی رمحة هللا عليه لکهنؤ ته د خپىل Gجوړی ھحرضت ت

اته هغه م چی چا وليده، دغه قصه دپاره والړی و مياشـتوږ ـشپد سلسÚ ىك ، هغه راته وويل چی وکړه، زما دوسـتان او د کور خلګ مه هغه سړی پ3ىن

دونه انوی صاحبھصاحب رسه وررسه وم او حرضت ت انویھحرضت ت زه دسو چی ډاکټر او طبيب منع کړی چی ذکر او تالوت هيڅ ىش مه مكزوری

چی ت می وليدی الکن حرض ،ـمو? کوه هغه مه په Gسـىتخاىل فرض ل ،کوهته به مم به يـې وکړی او حق تعاىل ـوالړ به سو تي سو نوبه جد وخت ھت د

کښيښوی پـر ت�لښ به کښـينسـىت او لكه به يـېخوæ پټه ،متوجې سوپه دې څه ته به انوی صاحبھحرضت ت کيه کړی،ـ ت مه هغه به يـې رس

ه د پټـی خولې ت حق تعاىل دا دهغه څخه پوښتنه وکړی يعىن و حاصليدل

اصالح د واده د رسم او رواجو

49

او د ذکر کولو نو که يو ورځ ستړی وې. خوند دهغه څخه وپوښـىت Gسـىتته کښينه او ددې دپاره هره وحق تعاىل پټه خوæ نو نه درلودیدی طاقت

د لسو دقيقو رسه دحق تعاىل ، دغهورځ لږ تـر لږ لس دقيقې مقرره کهاو سـتاىس د اخرت کفالت وګرځی ددنيا د ټولو اكرو دپارهبه سـتاىسخلوت

حمبت د ی، دا معموىل مه بوىل، دا دحق تعاىل کومکی وبه د ټولو اكرو دپاره .ډيـره ښه نسخه ده

د حق تعالى محبت د حاصلولو ډيـره ښه نسخهخدای دڅخه پوښتنه وکړه چی صاحب انویھت حرضت ديو سړی

حمبت د پيدا کيدو ذريعه څه ىش ده؟ ورته وې فرمايل چی په دنيا ىك يو انسان د بل انسان رسه څنګه حمبت کوی؟ يو انسان که د بل انسان رسه

لس دقيقې کښيىن، شپـږ هره ورځ دی دهغه رسه حمبت کول غواړی نو په داىس وکه، دهغه وروسـته هغه ته مه ورځه، بيا وګوره هغه به ته مياشـىت دوست واسـتوی چی زما د يلفون راوکړی، سړی به درپىس راټ خپé Ú پىس

نو د کوم انسان ،نه راځېوىل څخه پوښتنه وکه چی څه پيښه ده نـن سـبا څوک مهداىس ،دهغه رسه حمبت پيدا ىس ىسرسه چی هره ورځ مالقات و

کښيىن، دحق تعاىل هره ورځ لس دقيقې په خلوت ىك رسه دحق تعاىل چی حمبت به رسه مالقات کوی، د ذکر کولو په شان کښيىن نو ا� دحق تعاىل

نه ىس ورپه نصيب؟هغه ته

ذكر او مناجات مقبولوىل چپ ولری نو بيا ذکر طاقتد دحق تعاىل څوکاو که

ه ـل نوم اخىل نو پـر اول هللا �ندی جلÞ جال د هللاéىس کښيىن او لكه چی هللا ذکر کوی نو د څو ويل واجب دی، مهدغه رنـګه لكه چی د الال Þـه اال

ىل هللا عليه وسمل په سول هللا صرÞ حمد ويلو وروسـته م هللاـه االÞ واری الال

اصالح د واده د رسم او رواجو

50

ی، که د مناجات مقبول کتاب يو مزنل هره ورځ لكمه پوره کو ويلو رسهپه د سړی د قران او حديث ټوæ دعاویبه و ىك وويل ىس نو په اووه ورځ

دهغه يو ،انوی صاحب کتاب دیھحرضت ت د ىس، مناجات مقبولخوæ ادا هر نو په قران پاک او حديث پاک ىك چی وويل ىس هره ورځچی مزنل

.ته حاصىل ىس ىك به ټوæ سړیڅونه دعاوی راغىل دی په اووه شـپو

د هللا نوم اخىل، ىسی کيدا حمبت رسهد زړه په درد او څونه چی د اوبو چی ذکر دی الکن پـر ډبـره �ندی و دقيقولسد دا خو په ښاكره

به پـر ډبـره �ندی نښان وروسـتهه ورځ لويـږی نو څو مياشـىت څاڅکی هر وروسـته چی دومه واری هللا ويل ويلو اری هللا وپيدا ىس، مهداىس د يو

بيا وی یوزرګانو ليلكی دی چی اول واری هللا ويل قبول سـکيـږی نو بسوی نه وای قبول، که اول واری هللا ويل فيق وىسد دومه واری ويلو تو

دطرفه توفيق به مه نه وای سوی، دحق تعاىل نو د دومه واری هللا ويلو ىس خپÚ فکر وکړی د چا ی، éپټ و څخه پـر اول هللا �ندی ډيـر لبيک

نو که ،ته دروازه بنده کړیهغه نه وی خوښ نو د سړیراتګ چی هللا ويلو توفيق به يـې دومه وارید دخدای نه وای خوښ نو ذکر سړید

راووځی نو تـر خوæ ويلو وروسـته چی دومه هللا نه وای ورکړی، د يوه هللا .کرم وی دا دخدای

د�ندی د يو (واوری هغونه په فکر رسه زما خربیکيـږی ونه چی څمايل راتىل پـر هغه �ندی يـې وفر ږغتالوت د د قران رشيف څخه دواكن

ږغ نو داغه فکر وکړی چی په دغه روان دی راکه دخدای د Fم ږغ ) چیوار ان دخدای د Fمی او لكه چی په هوا ىك Fم انوار دىك دخدای د

زموږ خربه به ىك هوا لريی کيـږی، نو په داىس وغوړيـږی نو د ګناوو Gسيتی، زه دا نه وامي چی د بيان پـر وخت �ندی �يد نوره فايده وکړ انشاءهللا

اصالح د واده د رسم او رواجو

51

کيـږی بيانای، ښه خو داغه وه چی دغه وخت ته رشوع کړې و ي دواكندار پ الکن اوس چی يـې رشوع کړه نو نه وای رشوع کړی پيتهنو دواكندار �يد

ىك انوار په هوا شکر ادا کړی چی د غزلو ږغ نه راځی بلکې دحق تعاىل .دا تـر هغه خو ښه دی کوم چی نـن سـبا رشوع دی ،غوړيـږی

ىالدحق تعالى نعمت څوك نه سى راګرځو غزلو ږغرشوع وی او د پـکښیغزىل کيـږی نـن سـبا ښادی

نو مه ىسخلل پيدا رسه په ذکر ىك که په دغه ،د�ندی اوريدل کيـږیيا هيڅ ن دéته يو نعمت درکول وغواړی نو د چی حق تعاىل وارخطا کيـږه مه،

.یالطاقت هغه نه ىس راګرځو

اااام م م م ل ل ل ل ع ع ع ع ان ان ان ان م م م م ال ال ال ال �لل���م� �لل���م� �لل���م� �لل���م� حديث رشيف دعا ده د ا ا ا ت ت ت ت ع ع ع ع ن ن ن ن م م م م اااام م م م ل ل ل ل v v v v ع ع ع ع م م م م ال ال ال ال و و و و ت ت ت ت ي ي ي ي ط ط ط ط ع ع ع ع ا

ذ ذ ذ ذ ع ع ع ع ف ف ف ف ن ن ن ن ي ي ي ي ال ال ال ال و و و و ا ال ا ال ا ال ک ک ک ک ن ن ن ن م م م م د د د د ج ج ج ج ــــا ال

ال ال ال ج ج ج ج ــــال

د د دی النه ىس راګرځو ))))حصيح البخاری،$ب الذکربعد الصلوةحصيح البخاری،$ب الذکربعد الصلوةحصيح البخاری،$ب الذکربعد الصلوةحصيح البخاری،$ب الذکربعد الصلوة(((( د

é او چاته ینفی د جنس د ال ال ال ال ىك ع ع ع ع ان ان ان ان م م م م ال ال ال ال څخه، په لوو د عطا ک هيڅ طاقت .ی نه ىسالونه غواړې هغه ته يـې څوک ورکوچی يـې ته ورکول

خلوت عادت ځان ته چی يو څه وخت داكوه درته ما عرض نو .ورواچوی

ا ا ا ذ ذ ذ ذ / / / / س س س س ي ي ي ي ل ل ل ل ج ج ج ج } } } } ا

ک ک ک او د اولياوو صحبت ىن ىن ىن ىن ر ر ر ر ک

حق تعاىل ، رسه په خلوت ىك تريی کړی نو لس دقيقې دحق تعاىل ساعته د ورځی او د شـپـې ۲۴ حق تعاىل ،راکویدقيقې ۱۴۴۰په ورځ ىك

ىك رضب ۶۰په ساعته ۲۴ی، ې ودقيق ۶۰کوی او په يوه ساعت ىكراکه دپاره نسـته، نو لس دقيقې مه دخدای ،دقيقې جوړيـږی ۱۴۴۰کړی نو .رسه مالقات وکه يـې نو لس دقيقې چپ کښينه او دحق تعاىل ستړی

اصالح د واده د رسم او رواجو

52

په حديث قدىس ىك دی ا ا ا ذ ذ ذ ذ / / / / س س س س ي ي ي ي ل ل ل ل ج ج ج ج } } } } ا

ک ک کهللا پاک فرماىي لكه ىن ىن ىن ىن ر ر ر ر ک

او هغه مس مهنشني او دهغه جليس، بنده ما �دوی نو زه دهغه رسه مسچی وی ی نعمت دی چی بنده پـر مځکهڅونه لو .زما په Gسـته مرشف ىس

راپه موږ ته مهنشيىن او دهغهزموږ رسه رارسه ىس عرش عظمي رب او د .نصيب ىس

يعىن څه مطلب ،ميه دهـ او وګوری مجÚ مه څنګه ده، دا مجÚ اس

ذ ذ ذ ذ ته چی تـر څو ک ک کدغه خربه بيانول څنګه ، اه مي مهنشنييـې زه به سـتا ىن ىن ىن ىن ر ر ر ر ک

مرشفه يـې، ته به زما په قرب، نو تـر څه وخته چی ما �دوې خوند راکوی

ميه د دوام او ثبوت دپاره راځیـ مجÚ اس ا ا ا ذ ذ ذ ذ / / / / س س س س ي ي ي ي ل ل ل ل ج ج ج ج } } } } ا

ک ک کتـر څو چی ته ىن ىن ىن ىن ر ر ر ر ک

ذ ذ ذ ذ ک ک کيـې زه به سـتا ملګری او مهنشني مي او څوک چی د نيک بندګانو ىن ىن ىن ىن ر ر ر ر کپه Gسـته ىك پاىك صاحلينو رسهی، د اوسيـږی په هغه ىك پاىك راځ رسه

غلطو د ،ورګرځی، پاک خيالونه ورګرځیسړی ته ه ون، ښه خيالحاصليـږی نو څوک چی دحق تعاىل ،ته پاىك او طهارت حاصليـږیهغه خيالو څخه

رسه کښيىن په هغه ىك به څونه پاىك راىس، دهغه زړه به څونه پاک وی، راره به دحق تعاىل کښيىن نو په کراره کرسه څوک چی هره ورځ دحق تعاىل

رسه دهغه بيا به د ګناوو ،زړه ىك قرار ونيىس انيت دهغه پهـسـبح عافيت اود قرب دایخدهغه روح دبه وروسـته د ليدلو دای قرب، دخزړه نه لګيـږی

څخه پـر لرييواىل دحق تعاىل په سببګناوو وسه ىس او بيا به د رسه مان .�ندی راىض نه ىس

حقوقد مور او پالر يو څه محة هللا عليه ليلكې ده چیانوی ر ھدغه خربه مه حرضت ت

چی هر څونه مرصوفه يـې � رپه روزګا، کښينه وخت د مور او پالر رسه

اصالح د واده د رسم او رواجو

53

دغه خواهش وی مور او پالرد هر الکن اخته يـې د اوالدو په تـربيتکه دغه خربه په را ظاه . کښيىنمه زموږ رسه پنځه دقيقېيو دیزموږ زوی چی

واىي چی زه ډيـر په Gداىن ىك ، بعىض زامنانرس نه خالصيـږی د هر چا .مرصوفه مي

په شـپو و�راند به فرمايل چی الغىن صاحبزموږ شـيخ شاه عبد ، په هغه زمانه ىك به د �رانو په مویـد کور �م سخپل د يو سړی زوی ىك

پـر زوی ،راڅڅيدلې به اوبه وکنې د �ران ميدلـ شـپو ىك د کورو �مونه س پـر é �ندی !وويل چی زويه پالر ورته نو دوولس جبې سوېيـې �ندی

لكيف نه مسـ زه سـتا ت لكيف رسيـږیـ ماته ت په دې دی ډيـر تزي لـمر؟ ته خپل هللا دیڅه اكر ويل چی پالره سـتا په دېورته و ، زوییالليد

ښځه او اوالدونه به می که �ران وسو نو ه، دا اكر ډيـر رضوری دیوکهللا بيا هغه Gره کړه ،لـمر ته راوسـىت دهغه زویپالر نو دهغه، لكيف ىسـ په ت پالر ورته وويل ؟ نو مر ته دروىل دیـل زوی وىلکوچىن é زماپالره چی

الکن ته خو مه ېکو ته خپل د زوی فکر خو، چی ته خو مه زما زوی يـې ؎څه مغ ویمور او پالر پـر معلوم سول چی ، اوس éته در يـې زما بچی

������������ ���� �� ��� 2>?� 2>?� 2>?� 2>? ��E����E����E����E�� ggggºººº »»»» �E���E���E���E�� �� ��ZZZZ �¼�¼�¼�¼ 089 089 089 089�������� ggggºººº

�� ىس ته د اوالد مغ درمعلومéې، بيا به پيدا کړته اوالد چی :��

او لږ وخت عادت جوړ که د ذکرپه خلوت ىك وخت نو يو څه د ال ځکه چی ،هر څونه مرصوفه يـې چی د خپل مور او پالر رسه کښينه

ته خربه مه ونه کړې خونه ىك کهخپÚ ه اوالد رسه خو ټوæ شـپه تريوې، پرارسه دا احساس سـته چی خاوند ته ښځیسـتا الکن سې بيده سېرو بس

اصالح د واده د رسم او رواجو

54

دیرارسه په خونه ىك چی پالر مه دا احساس سـتهدی ته او اوالدو دی .ه کښينه، پنځه دقيقې دهغو رس مه Gقراره کوهغريبان الکن مور او پالر

عنه اته سوه شاګردانو ته پنځه تعاىل حرضت ابو هريـره رىض هللا درسګاه ه تدريسول، پـر الری د ونديثح )۵۳۶۴(زره درې سوه څلور شـپيته

.تىلته درس بيا به سالم اكوهبه يـې مور ته نو راتىل د مور کوريـې رسه

پاکوی او په خي ىك چريی چی په کوچنيواىلاوالد هغه مور کوم چی خپÚ پـريوځی او ځای پـر لوند، وکړی هلته خپÚ بيديـږی کوچىن بوىل

وی کوم مور چی دونه قر�ىن ورکړی ،کوچىن پـر وچ ځای پـرې �ىس ، او د پالر مه �يد خيال وساتل ىس زړه �يد خيال وساتل ىسد دهغې

خپÚ ورسه ،ال نه دیـتلل دا مكمور او پالر پـر غوښـتلو �ندی هغوته ور د، زه سـىت دپاره راغىل ميGد دقيقې چی زه سـتاىس رسه پنځه او ورته ووايـې

.خالص سـتاىس په حمبت ىك راغىل مي دخدای د رضا دپاره ، درته حاصليـږی رکتونهـچی څونه ب وکړی éىس دغه اكر خو

بـرکت به، په روزی ىك وخت ىك بـرکت واچویسـتاىس په ه ب حق تعاىل فقط ،ىك به بـرکت واچوی، په هر اكر ، په عمل ىك به بـرکت واچویواچوی

کښينه او دخپل مور او پالر رسه چريی چی هغه Gست وی پنځه دقيقې بÚمور په او ی و خونه ىك مرصوف هپالر په يو که يو وخت داىس وی چی

دقيقه يوه ته يوه نو هغو درته معلوميـږیشلك م نو که پنځه دقيقې ،خونه ىكچپ کښينه او بيا وښـتهپيـې و خرييت ،بس سالم ورته وکه ،ورکهوخت

.والړ سهرا سالم ورته وکه ځىن

نسخهجوړيدو ژر دخداى دوست .بيا درته وکړم نوری به انشاءهللا څو خربی ما درته وکړېيو دغه

ژر د دينداره کيدو نسخه څه چی وکړه پوښتنه يو سړی نـن سهار زما څخه

اصالح د واده د رسم او رواجو

55

کومه نسخه هغه ؟ هغه راته وويل چی ووا�ست څنګه پوښتنه دهىش ده؟ دخدای دوست او دينداره مس؟ ډيـر په فکر رسه دغه هده چی زه ژر تـر ژر

چی انسان د خاورو څخه جوړ دی، ورکړی ته ما دغه جوابهغه واوری، خاورو ، د يدل هغه ته مشلك معلوميـږید خاورو د شـيانو څخه جال ک

جی، ـخاورو وري، دخاورو کبابدخاورو اكرو�ر، دخاورو اوالدونه، ، دښځه په حسابطرت فخپل ، د، د خاورو اكىلد خاورو کور، د خاورو ډوډی

د خاورو څخه ځکه چی اوسـيدل غواړی مشغول خاورو ىك په داغهانسان ، د خپل ختليق پـر خالفذا د فطرت پـر خالفله هغه ختليق سوی دید

.ل په اكر دینو دهغه ډيـر ز�ت تي دل غواړیکه په هوا کي

د وسپىن مرکز او چی طياره د وسپىن څخه جوړه دهلکه څنګه څه ىش هر ىش چی دی دهغه مرکزاو ، وسپنه ، د طيارې پيتلځکه دهم

که �؟ نو څخه راوځی د مځکی ؟ دغه ټوæ شـيان؟ مځکه ده که �دیڅو زره و دپارهوا کيدهد په خپل مرکز څخه يعىن د مځکی څخه د طيارهزور چليـږی بيا او د هوا په پورته ىس چی ډيـرهالکن ،یل مرصفوتيګيلنه

قيقت زه ح ،، کوم چی پيلوټان دی دهغو څخه پوښتنه وکړییل مك مرصفوتي .، زه د پيلوټانو څخه د حتقيق وروسـته دغه خربه درته بيانومدرته بيانوم

اسـباب چی دهغه حلاظاسـبابو په دخپل فطری ځکه چی طيارهاو وصل دهغه مښـتلدهغه ذا د مځکی رسه له دی د مځکی وسپنه او پيتل

خوا ران پــمـد مځکی څخه د اس خالفپـر د فطرت نو ، اوس فطرت دیته ور کومکهوا د پورته کيدو دپاره چید دونه لوړ او د په هوا کيدو دپاره

لكه چی د هوا زور ،ل غواړیتي هدوه درې زره ګيلنطياره حاصل ىس موږ مه دخدای وطرفته که ، نو مك مرصفيـږی لنو بيا تي ىسکومک وررسه

ته تيلود حمبت عظمي موږ دحق تعاىل پورته کول غواړو نو زړه طياره خپل د

اصالح د واده د رسم او رواجو

56

به او زموږ د زړه طياره يو پاتهاخته دنياموږ به په ، کنېرضورت لرونو ، هغه سړی ته ما داغه جواب ورکړی، په هوا نه ىسپـر خوا دخدای

پيدا په دنيا ىك داىس مثال شايد چی ا درته وامييهغه راته وويل چی رشت .ىس

ضرورت د محبت د تيلود په او مځکی د مرکز څخه د لريی کيدو دپاره د طيارهڅنګه چی

دغه رنـګه مه زموږ زړه ته رضورت لری وه تيله ګيلنڅو زر هوا کيدو دپاره او څخه جوړ سوی يو نو مځکه د پـريښولو دپاره ، موږ د مځکیدی

ږ مه دخدای د حمبت زبـردسـته زمو د په هوا کيدو دپاره پـر خوا دحق تعاىل .اكر دیه ل پتي

و و و و فرماىي په داغه خاطر حق تعاىل ال ال ال ش ش ش ش ا ا ا ا ا ا ا ا و و و و ن ن ن ن ام ام ام ام � � � � ذ ذ ذ ذ ال

د د دسورت سورت سورت سورت (((( ل� ل��ل� ل��ل� ل��ل� ل��ااااب ب ب ب ح ح ح ح د

چی زما حمبت دهغه د اكمل مومن شان دغه دی !انوالوـمـاې اي ))))۱۶۵۱۶۵۱۶۵۱۶۵::::البقرة ايتالبقرة ايتالبقرة ايتالبقرة ايتمه رسه شديد حمبت خو د ماندينې او اوالدو .شديد نه اشد دی په زړه ىك

يعىن تـر ماندينې او رسه زموږ حمبت اشد ىس الکن لكه چی دحق تعاىل ویزما وحمبتتـر ، د ټوىل دنيا او ټوæ اكيناتوجودخپل تـر اوالدو، تـر اكرو�ر،

و زما پـر خوا د په هوا ا بيا به زما اطاعت او فرمانربداری اشد ىسته éحمبت ؎شاعر واىي جګر مراد ا�دی .کيدو څخه é هيڅ ىش نه ىس راګرځوای

�½��¾�¿� 2 À��Á�½��¾�¿� 2 À��Á�½��¾�¿� 2 À��Á�½��¾�¿� 2 À��Á�|�|�|�|����rrrr���� Ã�T�Ã�T�Ã�T�Ã�T��� ��££££���� 0 �1 0 �1 0 �1 0 �1��������ssss����hu�hu�hu�hu�����££££���� 0 �1 0 �1 0 �1 0 �1����

��غالب پـر ماحمبت خدای دچی ، ال فقط دونه دیـزما د عشق مك :�� غالب سوم جـهان سو زه پـر ټول

اصالح د واده د رسم او رواجو

57

دا ټوæ د حمبت مكی ېGرې وه او ټولىن د جامعېته چی دا نـن ، په داغه خاطر دی چی په موږ ىك د حمبت مكی ده چغالتوب غه، دده

.د حمبت مقدار زموږ دپاره اشد مقرره کړی دی حق تعاىل

محبت كله اشد كيږى؟چی حمبت څه دی کړیة والسالم ددې ايت تفسري نىب عليه الصلو

حمبت تـر لكه چی سـتا په زړه ىك دحق تعاىل هغه وخت ؟ وخت اشد کيـږی تنده ىك تـر خيو اوبو ، په خستهز�ت اهل و عيالتـر ، ز�ت خپل وجود

موږ ! ة والسالم خواست وکړی چی �هللانىب عليه الصلو .ز�ت پيدا ىس غواړو سـتا څخه سـتا حمبت

� � � ع ع ع ع اج اج اج اج م� م� م� م� �� �� �� �� لل� لل� لل� لل� � ل ل ل ک ک ک ک ب ب ب ب ح ح ح ح ل

ا ا ا ا ا ا ا ب ب ب ب ح ح ح ح ا

يل يل يل و و و و ىس ىس ىس ىس ف ف ف ف ن ن ن ن / / / / يل

ا ا ا / / / / و و و و يل يل يل يل ه ه ه ه ا

ال ال ال اء اء اء اء م م م م ال

ال ال ال د د د د ار ار ار ار ب ب ب ب ال

))))حصيح البخاریحصيح البخاریحصيح البخاریحصيح البخاری((((

ة والسالم دحق تعاىل نىب عليه الصلو اری رشيف حديث دیخب دا د خپل حمبت په موږ ټولو ىك دونه پيدا که ! بيانوی چی �هللاد حمبت مقدار

خپل اهل و عيال، تـر موږ تـر خپل وجود ډيـر سـتا رسه حمبت وکړو چیپه په خيو اوبو رسه چی څنګه ،ز�ت ز�ت او په خسته تنده ىك تـر خيو اوبو

زموږ مهدغه رنـګه سـتا نوم په اخيسـتلو رسه رګ رګ ىك ژوند حمسوسيـږی ؎مريه ژوندونه داخل ىسـ، زموږ په ژوند ىك بـې شىكپه رګ رګ

T�T�T�T� �� �� Ä Ä Ä Ä�����H��H��H��H� �i�i�i�i �� ����Å�q��Å�q��Å�q��Å�q gggg���� �� �� �� ��£�H��2ÆÇ�G£�H��2ÆÇ�G£�H��2ÆÇ�G£�H��2ÆÇ�G�����Å�:��Å�:��Å�:��Å�:� gggg����

��قر�ن سوه، د ژوند پـر هغه ـمحه چی پـر خداید ژوند هغه ل :�� حاصل �ندی زه قر�ن سوم

اصالح د واده د رسم او رواجو

58

دغه حمبت څنګه غوښـىت دی دحق تعاىل ة والسالمنىب عليه الصلو د حمبت د مقدار تـر خمه موږ سـتا څخه سـتا حمبت غواړو، او ! هللاچی �

اول مطلق حمبت وغوښـىت يـې

ا ا ا ا �لل���م� �لل���م� �لل���م� �لل���م� ىن ىن ىن س س س س ا ا ا ا ىن

ا ا ا ا ل ل ل / / / / ب ب ب ب ح ح ح ح و و و و ک ک ک ک ب ب ب ب ح ح ح ح ک ک ک ک ل

ي ي ي ل ل ل ل م م م م ــــع ع ع ع ب ب ب ب ح ح ح ح و و و و ک ک ک ک ب ب ب ب ح ح ح ح ــــي

ي ي ي ک ک ک ک ب ب ب ب ح ح ح ح يل يل يل يل ا ا ا ا ىن ىن ىن ىن ب ب ب ب ر ر ر ر ق ق ق ق ي

))))حصيح البخاریحصيح البخاریحصيح البخاریحصيح البخاری((((چی سـتا رسه حمبت موږ ته خپل حمبت راکړې او څوک! �هللا

ژدې ـسـتا حمبت ته نچی ال ـکوم امع او دهغو حمبت مه راپه نصيب کړې یکووويل کی ته ـکون ذا ما سهار هغه پوښتنهله .دهغو توفيق مه راکړې کی دیـنکو

زموږ د ټولو غري هللا څخه به ىس بيا اپيدل د حمبت تيپه موږ ىك لكه چی .}ان غالب سو او موږ به پـر ټول پورته ىس پـر خوا زړه طياره دخدای د

m�È�É�z�����x�m�lQ�kÊm�È�É�z�����x�m�lQ�kÊm�È�É�z�����x�m�lQ�kÊm�È�É�z�����x�m�lQ�kÊ ��g�Ë�µS��g�Ë�µS��g�Ë�µS��g�Ë�µS���� 2 #ª 2 #ª 2 #ª 2 #ª ����Ì��ËÌ��ËÌ��ËÌ��Ë����ÍÍÍÍ mmmm

��هر چريی چی والړ مس هلته سـتا خربی رشوع مك، هر څنګه :�� جملس چی وی په هغه ىك زه سـتا جملس جوړ مك

� /� /� /� / ÊÊÊÊkkkk <Î<Î<Î<Î gggg���� qqqq������������ zzzz �� ������ÏÏÏÏ �2Ð�2Ð�2Ð�2Ð �Ñ�Ñ�Ñ�Ñ ���� �� ��

Ò #Ó- Ò #Ó- Ò #Ó- Ò #Ó- �� ��z0 #9Qz0 #9Qz0 #9Qz0 #9Q �� ������ÏÏÏÏ

ÔÔÔÔ{�Ñ�G��{�Ñ�G��{�Ñ�G��{�Ñ�G���� ��p�ÕQp�ÕQp�ÕQp�ÕQ�������� �� ������ bbbb����ÖÖÖÖ �\�\�\�\�\�\�\�\ ���� �� ���0 #9��0 #9��0 #9��0 #9� ����ÏÏÏÏ �����\�\�\�\�\�\�\�\ zzzz ����ÏÏÏÏ

�� پـروا يـې مه کوه، د خپل جاGن مرىض ىسټوæ }ان دی خالف :�� خمته ونيسه، بيا په دې نظر ته فيصÚ وکه، چی �يد څه ومك او څه ونه مك

اصالح د واده د رسم او رواجو

59

خه د استفادې دپاره د زړه د اولياوو د صحبتو څ ضرورت د حاضرولو

که ژر دينداره جوړيدل !وروره نو ما هغه سړی ته وويل چی ، لکه څنګه د حمبت څخه ډکه که کی د حق تعاىل ـنازړه ټد خپل غواړې نو

ه ، لكه چی اولياوو تکی رسپوښ خالص کړیـنانو د ټ ل اخىلچی طياره تيرسپوښ خالص که، نو د خپل زړه� دهغو خادمانو ته ورسې ورسې

د کور دی ىك زړهپه الکن يـېGست دهغو رسه په وجود خوچی نهىسدا، اول زړه ته متوجې يـې وااخوا دخيی، دی حارض نه وزړه او یخيالونه و

او غوږونه رسه يو که او د زړه رسپوښ خالص که او په غوږو يـې مه په .ورسيـږی پوری يعىن تـر زړهته چی خربه حصيح ځای فکر رسه واوره

ژړا او زارى د اولياوو ، دی اولياوو سينېدحمبت د تيلو پمپونه څوک دی؟ د دحق تعاىل

او شـپـې پـر درې جبې په ژړا حب دالغىن صاکه ما خپل شـيخ شاه عبد نو نـن به زما زړه مه دغه د درده ډک مضمون نه و ىك نه وای ليدىلفر�د

نو دوه دوه رکعته سو راپورته تهجد ھبه ت چی شـيخ وږ، زمسوای بيانوالی ؎، يو شاعر واىيکول جال جال ځايوپـر نفل به يـې

�×��×��×��×��������� ØØØØ�� �� ggggkkkk����ÙÙÙÙ���� � �Ú � �Ú � �Ú � �ÚÛÛÛÛ �� �� � �Ú � �Ú � �Ú � �ÚÛÛÛÛ �� ��pppp �� �ندی واوښکی تويوم پـر جال جال ځاي :��

پـر چی د قيامت په ورځ به يـې اوښکی تويولې پـر جال جال ځای به يـې ، خپل د جسدې ځای ډيـر ىس و تعدادشاهداند الو �ندی ـنيک امع

.يـې د ژړا ږغ تىلبه به يـې ژړل چی تـر لريی لندوی او داىسپه اوښکو

اصالح د واده د رسم او رواجو

60

فرماىي چی زموږ شـيخ حا8 انوی رمحة هللا عليهھحرضت ت به په کعبه رشيفه ىك د شـپـې دونه ژړل رمحة هللا عليه هاجر مکیـ م هللا امداد

او نـن زموږ څه سول زموږ زړونه کباب په اوريدلو رسه به چی دهغه ژړا ؎حال دی

~� ~� ~� ~� �|�|�|�|ÜÜÜÜ �����Ý��#³��Á�Ý��#³��Á�Ý��#³��Á�Ý��#³��Á SSSS Ì�Ì�Ì�Ì� �� ������

�0 �9� �0 �9� �0 �9� �0 �9� ggggkkkk����ssss����++++ ÞØÞØÞØÞØ���� ��j�ß��Á ��j�ß��Á ��j�ß��Á ��j�ß��Á����yyyy

��افسوس زما چی زه ژاړم، زما پـر خراىب �ندی خملوق ژاړی :�� توييـږیاوښکی نه

.احساس مه نه لروخپىل بـر�دی د نـن موږ

د حضرت صاحب ارشادګناوی سـتاىس توجه غواړم چی په توبه رسهشعرو دپاره وو ددغه د

؎وید توبـې خوند نه اىن د اوښکو ـمـوخبښل ىس الکن بـې æ د پښيخو

bbbb �� ��� �·à� �·à� �·à� �·à �|�|�|�| ++++�����á�á�á�á |||| �"#$�" #$�" #$�"#$ ZZZZ �� ��BâBâBâBâ

� �·ã�� �·ã�� �·ã�� �·ã� |||| ääää ����åååå �������� �� ���H�æ�H�æ�H�æ�H�æ�p�p�p�pçççç �������� � � � � �Æ��Æ��Æ��Æ� ���� �� �� 2)?U 2)?U 2)?U 2)?U �� ���"

#$�" #$�" #$�"#$ �� ��ZZZZ �� ��|||| �� ��è�è�è�è�

é� �é� �é� �é� �����lQlQlQlQ �m�m�m�mF,F,F,F,kkkk����ssss����p� �·êp� �·êp� �·êp� �·ê����çççç ��بـې æ کيف چی چاته، دخدای خملص دی بنده چیده دغه عالمه :��

ملک خو په اصل ىك ، حاصل ویپـر ديـن �ندی اسـتقامت او خونده ړونه سالمی ورته کویزبـې æ حکومته دخدای د دوسـتانو دی،

اصالح د واده د رسم او رواجو

61

د اخالص هم مسائل بيان سوی دی، ـ په دغه شعرو ىك ډيـر م ن ـپـر ديچی دخدای خملص بنده هغه دی کوم عالمه دغه بيان سوې ده چی

هوی ک ، کيف او لطفنه ورکویيـې والړ وی که خوند ورکوی که �ندیپـر ديـن ده چی په اخالص رسه، کوم بنپه اكر اخته اوسهته ، بس نه وی

، دغه شعرو زموږدپاره قبول کړیاكرو ديـن دهغه د حق تعاىل نو والړ وی .، ماشاءهللارا éزه کړه انونهـمـاي

محبتسره دخداى وپه صحبت د اولياوو نقل كيږى

ژر ، فقط داغه درته وامي چیبس اوس نو مضمون خمت سو کولو دپاره د خپل زړه طياره د په هوانسخه داغه ده چی کيدود دينداره

د مځکی څوک يوواری حاصل که، لكه چی حمبت تيلد طيارې په شان د ، بيا به ټوæ خلګپه زور چليـږی د هواهغه و بيا به ن څخه پورته ىس

.ل اخىلتيد حمبت دهغه څخه

نورو طيارو د په هوا ىك هغه چی دیمه ډيـری طيارې داىس کې طياره ـاخيسـتونل تياو تـر خمه وی ې طيارهکـل ورکون، تيل اخىلتي څخه

کی ـناخپىل ټدکې طياره ـل اخيسـتونتي دواړه پايپونه رسه لری، او تـر شا وی، بس مهداىس یل اخىل او دواړه په هوا مه وتياو خالص کړی رسپوښ

کی تهـناىل ټپخ و او دهغه څخه سهاو ورپسې په شا دخدای د يو دوست فرماىي حق تعاىل .ل وراچوهتيد حمبت

/ / / / و و و و ي ي ي و و و و س س س س الر الر الر الر و و و و هللا هللا هللا هللا ع ع ع ع ط ط ط ط ي

ل ل ل ل ف ف ف ف ا ا ا ووووا

ل ل ل ع ع ع ع م م م م ک ک ک ک ئ ئ ئ ئ ــــــــل

ال ال ال � � � � ذ ذ ذ ذ ال

ا ا ا ع ع ع ع هللا هللا هللا هللا م م م م ع ع ع ع ن ن ن ن ا

ل ل ل ني ني ني ني ي ي ي ي ب ب ب ب الن الن الن الن / / / / م م م م ه ه ه ه ــــي ي ي ي ل

و و و و ني ني ني ني ق ق ق ق ي ي ي ي د د د د الص الص الص الص و و و و الش الش الش ن ن ن ن س س س س ح ح ح ح و و و و ني ني ني ني ح ح ح ح ــــال ال ال ال الص الص الص الص و و و و ء ء ء ء ا ا ا ا د د د د ه ه ه ه الش ا ا ا ا

ول ول ول ااااق ق ق ق ي ي ي ي ف ف ف ف ر ر ر ر ک ک ک ک ئ ئ ئ ئ ــــول

))))۶۹۶۹۶۹۶۹سورت النساء ايتسورت النساء ايتسورت النساء ايتسورت النساء ايت((((

اصالح د واده د رسم او رواجو

62

يعىن پـر نبيانو، اولياء ما انعام Gزل کړیخپلو کوم بندګانو چی پـر

ن ن ن ن س س س س ح ح ح ح و و و و یددغه اولياوو رسه واوسيـږ ، شهداوو او صلحاوووصديقين ا ا ا ا ول ول ول ک ک ک ک ئ ئ ئ ئ ــــول

دوی خپل رفيقان او ملګری جوړ کړی ځکه چی دوی څنګه ښه ااااق ق ق ق ي ي ي ي ف ف ف ف ر ر ر ر ؎دیاو ملګری قان يرف

ëëëë���� zzzz����ì�íì�íì�íì�í �î�î�î�îïïïï �������� �� ��T� T� T� T� ssss ssss���� �í �í �í �íØØØØ�� ��ggggkkkk����Á�ð�Á�ð�Á�ð�Á�ð�rrrr����ñ/ñ/ñ/ñ/����

Ò 8ò� Ò 8ò� Ò 8ò� Ò 8ò�

��يوازی نه سې تالی د حمبت پـر الره، زه روان مي ته زما رسه :�� راځه

زما د حمبت درد راڅخه قبول ! �هللا چی بس اوس نو دعا وکړی ىك دې مه کړې، زما په زړه ىك مه دغه خربی راواچوه او سـتاىس په زړو

، موږ ټوæ په خپل فضل رسه خپل دوسـتان وګرځوه، زموږ طياره درواچوید لريی کولو دپاره خپل حمبت څخه او د غري هللا د تعلقاتو دپاره د پورته کولو

موږ ټولو ته ، امني، دعا وکړی چی حق تعاىل کړېپـر موږ �ندی غالب د معل کولو توفيق راکړی،

خه دونه نفرت څاو د خپل غضب د اعاملو د خپىل Gفرماىن ! �هللا موږ ټولو ته ،Gخوښه وی که څنګه چی د چا مرداری خوړلل راکړې

، نفرت راکړې تـر دې ز�تالو څخه ـخپىل Gفرماىن، قهر او د غضب د امعدنفرت بريه او د ګناوو څخه تـر هغه ز�ت برييـږوڅونه چی موږ د مار څخه

زموږ ! �هللاته د اولياوو ژوند راپه نصيب کړې، موږ ټولو! �هللا، راکړېموږ ټوæ }ان خپل ذات رسه داىس ومښلوه چی دد ټولو زړونه او وجود

وجود خپل د حسن دنيا وی، دهغه که ،لريی نه کړیيوه ذره مه سـتا څخه ختت او د او د سالطينو د چوکيانود وزارت که ،دنيا وی، د مال دنيا وی

اصالح د واده د رسم او رواجو

63

د ذکر ،خپل ذات رسه ومښلوهد، ته په خپل رمحت رسه موږ éج دنيا ویال ـوو اخالق او امعد اولياته موږ ټولو الو په صدقهـاو د نيک امع په صدقه

اىن او روحاىنـجسمته موږ ټولو ، په خپل رمحت رسهراپه نصيب کړې ،دواړه شفا راکړې

د ټوىل دنيا اكفرانو ! ، �هللاد اسالم جماهدينو ته غلبه ورکړې! �هللا نسـته نو ان ـمـ، که دهغو په قسمت ىك اييب کړېص ان ورپه ن ـمـته اي

د اكفرانو ،ـاGنو ته غلبه ورپه نصيب کړېمسلم ىك په مقابÚرسه د اكفرانو ونه بري او دهغو پټ تد ته اور ورواچوې المکر او فريب جد د سازشو او

ورGاكمه کړې اGنو پـر خالف د هغو سازشونهـ، د مسلمور پاش پاش کړې ؎هغه رسوا او مغلوبه کړې او په دواړو }انو ىك

ó��ó��ó��ó��kkkk����ÊÊÊÊkkkk����ô ���Zô���Zô���Zô���Zõ�� ���ö��õ�� ���ö��õ�� ���ö��õ�� ���ö���� ��|||| �� 089�0 #9��÷�q�G2 ������ 089�0 #9��÷�q�G2 ������ 089�0 #9��÷�q�G2 ������ 089�0 #9��÷�q�G2 �����|�|�|�|���*Z���*Z���*Z���*Z

���ندی ونه می درته وکړه، اوس نو پـر دغهد دواړو }انو فر�د :�� فضل کول �رب سـتا اكر دی

! ، �هللاپه دواړو }انو ىك فضل وکړې پـر موږ ټولو �ندی! �هللا ورمس دنيا او اخرت و، زموږ د اوالدواړه رامس کړېزموږ دنيا او اخرت د

.ورمس کړېاGنو دنيا او اخرت ـ، د ټوىل دنيا د مسلمکړې

اصالح د واده د رسم او رواجو

64

�_�.`�a�bc�.�_�.`�a�bc�.�_�.`�a�bc�.�_�.`�a�bc�.dddde(�fe(�fe(�fe(�f ����g�h�g�h�g�h�g�h������i�i�i�i b�ø�ù��ú��ûü��089ý þþ� ������� ����<���� �*��09����

� 8u��09

لوركوډوډى ته خلګو د ورا حقيقت او د ورادغه طريقه اGنو ىك د واده پـر موقع �ندیـپه ځىن مسلم: )۵۵۱۸(سوال

Gرينه وو ټولو هغه د ورانو د Gوی کره ورا وروىل لكه چی د زوم خوارواج ده ، ځىن خلګ د ورا را ډوډی بلل کيـږی، کوم چی د و ډوډی ورکوی ته او ښځو

دهغو قدر او په خاندان ىك بهبـې æ دې ډوډی په دغه خاطر رضوری بوىل چیچی دغه رواج �يد خمت ، ځىن خلګ واىيىسومو � بدGمی به ویعزت نه

ميدو رسه به ـ او دغه رواج په خت ، دا Gحقه ارساف او غري رشعی معل دیىس خلګو ته د ډوډی ورکولو وس نه لریکوم چی د ورا دهغو خلګو پـرده مه وىس

الکن، یړته کاخ شلك ځان م په پور د الکن ددې رواج د جمبوری په خاطر .بعىض واىي چی دغه اكر په ميلمستيا ىك داخل دی

ة نىب عليه الصلو ا� د ا� د ورا د ډوډی يو رشعی حيثيت سـته؟؟ �بته دی د نورو بـزرګانو څخه دغه اكر � تا د احصاب کرامو څخهسـ او والسالم

é کوښښ ـمولو کوښښ �يد وىس؟ ا�دغه اكر د ختنو ا� ،ىس وا�ست چی �که وی؟ به د اجر مسـتحق نـکیوکو

���������� ������� ���������� ������� ���������� ������� ���������� ���������������

س والسعد و � اال�م والليايل الىت تصلح لنحو السفر وحالسؤال � الن: نفع هللا بعلومه سئل") ۱(

ل � النحس ومابعدە، الي: فاجاب ريض هللا تعايل عنه ؟االنتقال ما يکون جوابهال اجاب ـ/ يسا

ال/ ھدی المسلمني هود ـلک / سنة اليما فعله، ويبني له قبحه، وان ذ$العراض عنه، و تسفيه

�هم يتولكون۔ ومان ينقل / اال�م ـرب حسبون و � ـهم، الذ� اليـخالقهم و $رئ المتولكني

حوھا� � کرم هللا تعايل ـقة و نالمنطو وهللا تعايل ذر / ذلک۔اصل له، فليح کذب، ال وجهه $طل

، ۴۲، ۴۱:حيسها، صـيايل و سعيدھا و ن� اال�م والل جواب ـحديثية، مطلب يف الـالفتاوی ال( "اعلم

)ميـقدي

اصالح د واده د رسم او رواجو

65

b�ø�ù��ú��ûü��089ý þ�� ������ ����� ������<���� �*�� 09����� 8u��09

جواب جواب جواب جواب ــــالالالال حامدا و مصليا حامدا و مصليا حامدا و مصليا ::::حامدا و مصليا

ة والسالم په مبارک وخت ىك د واده داىس شان نه د نىب عليه الصلو عنه ن بـن عوف رىض هللاوو څنګه چی نـن سـبا رواج دی، حرضت عبدالرحـم

ة والسالم يـې ور ونه غوښـىت بلکې خرب يـې مه ورنه واده وکړی نىب عليه الصلو عنه قصه مهدغه رنـګه د حرضت جابـر بـن عبدهللا رىض هللا تعاىل )۱(کړی

.)۲(د حديث په کتابو ىك ليلكې دهکړې وه چی Gوی رشوع د ورا دغه طريقه سـپني ږيـرو په دغه خاطر

، ايش به کيدیـمـنپوره او د }زي د يوه يوه ىش }زي ورکول کيدی ته به ډيـرخاطر به وو، د غلو قصې به پيښـيدلې، په دغهىك ګاډید غوا په به سفر معوما

، د ورا ډيـرواىل تلÚ چی د }زي او داىس نورو شـيانو پوره حفاظت وىسلو ورا تـر د ورا خلګو ته خفر دپاره خپل د واده وÉ ،به �قاعده د خفر ىش بلل کيدی

، دغه طريقه رشعا حصيح نه ر ځای دهغه اوازه کيـږی، هډوډی ورکوینورو �ال د حفاظت دپاره د لو نه دهغه ی،ورکول رضورت لر}زي ده، نه تـر وس لوړاديثو حا په د خفر دپاره خلګو ته ورکړل ىس ، کومه ډوډی چیورا رضورت سـته

،ريل ګاډی ،د سفر مه انتظام وسووس ا )۳(انعت راغىل دیـمـمدهغه ډوډی ىك ، په دې کوم چی اول دونه نه وه سوی دیعام رواج بسان او داىس نور شـيان

.دهغو رايه ډيـر د قدر ده مول غواړیـرواج ختدغه خاطر کوم خلګ چی د ورا : ، فقال عنه ا¢ صفرۃ عبد الرمحن ريض هللا تعايل عليه وسلم رای � ن النىب صيل هللا تعايل ا نس ا � ) ۱(

� :قال“ ؟ ماھذا ” ۔ “ ۔ متفق عليه “ ، اومل ولو بشاۃ $رک هللا لک ”: ، قال وزن pاۃ / ذھب اىن ¥وجت امراۃ

)ميـقدي ، ۲۷۸، ۲۷۷: ، ص ول، الفصل اال $ب الوليمة ، مشکوۃ المصابيح ، کتاب الناكح(

)ميـقدي ، ۷۷۷/ ۲: لو بشاۃ و $ب الوليمة ، ، کتاب الناكح وحصيح البخاری(

)ميـقدي ۴۵۸/ ۱: خـو خاتم حديد ال جواز کونه تعليم قران $ب الصداق و ، والصحيح لمسلم، کتاب الناكح(

فقال يل رسول هللا صيل ت ، ¥وج: عنه يقولمسعت جا[ ® عبدهللا ريض هللا تعايل : حارب قالـحدثنا م”) ۲(

، فقال: ؟ فقلت “ما¥وجت ”: عليه وسلم تعايل هللا حديث۔ـ۔ ال“هاـمالک و للعذاری و لعاب ”: ¥وجت ثيبا

)ميـقدي ، ۷۶۰/ ۲: $ب ¥وجي الثيبات ، ، کتاب الناكح حصيح البخاری(

اصالح د واده د رسم او رواجو

66

b�ø�ù��ú��ûü��089ý þ� ���� ���� ����� ��������<���� �*��09����� 8u��09

د زوم رسه که د هغه خاص خپلوان پالر ورور او داىس نور څوک راغلل نو د ميلمه په حيثيت هغوته ډوډی ورکول د احرتام تقاضا ده، لو ورا راغوښـتل او پور په اخيسـتلو رسه ډوډی ورته کول کوم چی شايد سودی مه وی

سودی پور اخيسـتل رشعا روا مه نه دی، )۱(نه دی خوښ سویرشعا هيڅلكه کوم خلګ چی )۲(د سود پـر معامÚ �ندی په حديث رشيف ىك لعنت راغىل دی

د واده د غلطو طريقو اصالح په کولو رسه هغه پـر سنت طريقه �ندی د کولو .دی وی هغه يقينا د اجر عظمي مسـتحقکوښښ ک

، وال ا$نـجالمتبار�ن الي”:عليه وسلم تعايل قال رسول هللا صيل هللا : عنه هللا تعايل � اىب ھر²ۃ ريض ”) ۳(

مشکوۃ المصابيح، کتاب الناكح، (يعىن المتعارضني $لضيافة خفرا و ر�ء۔ : ۔ قال االمام امحد “µلك طعامهما

)ميـقدي ، ۲۷۹: ، ص $ب الوليمة، الفصل الثالث

بعىض وخت دداىس غري رضوری اكرو په خاطر د څو غلطو اكرو وجود الزميـږی، )۱(د طرفه څخه جوړه کړې اساىن په مشلك او تنګی هغو څخه يو دغه دی چی دحق تعاىل د

بدæ ىس، د يو غري رضوری اكر دپاره رضوری پـريښول ىس، بعىض وخت د يو مندوب ی او د واجباتو او فرايضو تـرک الزميـږی، بعىض د الزمی کولو په خاطر حرام معل کيـږ

وخت نفس پـر هغه اكر �ندی کراهت حمسوسوی او غواړی چی نه وای می کړی نو ښه .اىن دهـمـوو او ددې ټولو اكرو نتيجه پښي

نية االلزتام له ان اكن يف � خول يف معل فالد اذا ثبت ھذا،: فصل :هللا تعايل قال العالمة الشاطىب رمحه

، اذ ھو مؤد ايل ن ھذا االلزتام مکروە ابتداء ا ليه، اورث ملال ينب« ان يعتقد حيث اذا داوم عـالمعتاد ب

ھدی يف ھذا الد� التسهيل والتيسري، وھذا الملزتم يشبه ا ان هللا ورسوله :احدھا: هي عنهـميعها منـامورج

$لعبد مع فکيف يليق ، ها و ھو غري الئق $لمملوک مع سيدەـيضايه ردھا � مهديلک ل ھديته، وذب/ مل يق

والواجب ان يعv لك ذی حق ...... واکد يف الرشعما ھو اويل ـخوف التقصري او العجز � القيام ب: ۔ والثاىنربه

ف ....غريھاقد يصدە ذلک � القيام بف ، حقه۔ واذا الزتم االنسان امرا اوامر� او ثالثة

: والثالث . يکون ملوما

والنفس تشمزئ ....فرض / جنس ما يشق الدوام عليهنه قد خوف کراھية النفس لذلک العمل الملزتم، ال

، ةيحقيقة واالضافـ، $ب يف احاكم البدع ال االعتصام للشاÉ.( “، او تتمىن لومل تلزتم لو مل تعمل منه وÈد

)، بريوت ، دارالمعرفة ۴۴۹۔۴۴۷: ص

اصالح د واده د رسم او رواجو

67

b�ø�ù��ú��ûü��089ý þ�þ �<���� �*��09����� 8u��09

شـىت ھ او ب )۱(دی دهغو نرصت وکړی، په اصالح الرسوم حق تعاىل فقط . کتاب ىك يـې تفصيل ليلكی دی هغه دی په نظر ىك ونيول ىس )۲(زيور

اعمل وهللا سـبحانه تعاىل ���� �W��W��W��W������ø�ø�ø�ø������T ��T ��T ��T �������� �� ���âV��*�âV��*�âV��*�âV��*����� ��� ��� ��� �� �� �� �� ��þþþþ��������þþþþ����

و مولكه و شاھديه و لك الر$ا عليه وسلم تعايل لعن رسول هللا صيل هللا : عنه قال تعايل � جا[ ريض هللا) ۲(

)ميـ۔ قدي۲/۲۷: ، $ب الر$ الصحيح لمسلم، کتاب المساقاۃ والمزارعة( ."ھم سواء " : قال

)۱( ��� ��*�������0 �KL ��ó���0 ���0 �M�N�J�� )۲(�� V��� ����� !��)" �Z�k# ���B" $þ%)&�b��'��(��)

اصالح د واده د رسم او رواجو

68

W09�< =�W09�< =�W09�< =�W09�< =�****����������������++++��������,,,,���� -.-.-.-.u��u��u��u��zzzz �HI�HI�HI�HI L � >?:�@�A�T0

CD�0 #9EF L � >?:�@�A�T0CD�0 #9EF L � >?:�@�A�T0CD�0 #9EF L � >?:�@�A�T0CD�0 #9EF 0�MK 0�MK 0�MK 0�MK�� ��N�W�N�W�N�W�N�W�

د طرفه څخه د شرعى پـردې په باره كى يو مهم نصيحت، دی رشعی پـرده نه کول او هغه ه سوې دهامع نـن سـبا يوه ګناه ډيـره

، په دې خاطر ځىن خواص مه په دې ګناه ىك مبتال دی عام خلګ خو پـريـږدهورکړل سوی ، په خاصه چاته چی خالفتکوم خلګ چی زما رسه تعلق لری

دهغو کنې خلګ به ام وکړیـمـهغه دی په خاصه د رشعی پـردې اهت دی دحق تعاىل ، پـردهنه وی به هيڅ فيض څخه او دهغو څخه ديـن نه کړی زده

ته حق تعاىل چی د قيامت په ورځ خمته دغه فکر وکړی تـرټولو د، حمك دیکول هان دپاره رشعی پـردـ، په دې خاطر د هر مسلمجواب ورکول دی

.هرضوری د، د ااك ماندينه، د ااك لور، د امه لور، د ماما ماندينهد Gرينه وو دپاره

خپلواىن ښځی او د ماندينې ټوىل خوښينه، ورينداره ،د خاæ لور، د ماما لور .کول رضوری ده بـې æ خواښی ددې ټولو څخه پـرده

امه ميړه، د ااك زوی، د امه زوی، د ښځو دپاره د خاæ ميړه، د او د ميړه ټوG æرينه خپلوان بـې ، ليورد خاæ زوی، د ماما زوی، د خور ميړه

.æ خورس څخه دا ټوG æحمرمه دیبـې پـرده ته خم خپÚ ماندينه د خپلو وروڼو و چی هخاوند ته په اكر د

په خسىت تحفاظ د نظرښځه دی ور ډيـر کوچىن دی نو الکن که ک پـرې نـږدیاو نه دی يو حمرمو رسه خربی نه کویGبـې رضورته دی د او رسه وکړی

.ښځی دی د Gحمرمو څخه خپل خمان پټ کړی ،رسه خوریورځای ډوډی

��� ����� ������� !�"�#��$%�&' �����()