استاندارد و کد

31
عت نفت و گازت در صنتصاله و ا ساخت لو طراحی وردهاینداستا ای با آشنایره آموزشی دویورماهشهر( پیش بینیمان مدرس: ا6831 ) 1 و کداردستاند ا(Standard & code) الف- ه است. دررج شد سات و آزمایش د در آنها روشستند که مدارکی هردهانداستا اه می تهی معتبر جهانیردهاینداستاس اسا براهاام کا نیز تممی و گاز و پتروشیعت نفت صن به شرح زیر است:ز آنهااددی ا که تعد شودحقیقات صنارد و تستاندسه ا موس عتیISIRI: Iranian standard &industrial research institute IGS: Iranian gas standard IPS: Iranian petroleum standard API: American petroleum institute ASTM: American society for testing & material AGA: American gas association MSS SP: Manufacturer standard society standard practice DIN: Deutsches institute for normang e.v BSI: British standard institution JIS: Japanese industrial standard یروپایارد استاند اEM: Euronorm فرانسه(AFNOR) - روسیه(GOST) تالیا ای(UNI) ..... جهیزات و مصرف کننده و ت میان تفاهم مشترک و زمینه فنیجاد زبان برای اردهانداستا انتخاب و در زمینه ا مصرف کنندهک موثری بهین کمد و همچنتخاذ می شود آن ا تولید کنن می باشد. نیاز خودزات براین تجهیه مناسبتریابی ب دستی

Upload: mohsen

Post on 25-Dec-2015

46 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

describe usable standard for pipe line and pipingasme sec ixapi 1104

TRANSCRIPT

Page 1: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

1

(Standard & code)استاندارد و کد

استانداردها مدارکی هستند که در آنها روش سات و آزمایش درج شده است. در -الف

صنعت نفت و گاز و پتروشیمی نیز تمام کاالها براساس استانداردهای معتبر جهانی تهیه می

شود که تعداددی از آنها به شرح زیر است:

عتیموسسه استاندارد و تحقیقات صن

ISIRI: Iranian standard &industrial research institute

IGS: Iranian gas standard

IPS: Iranian petroleum standard

API: American petroleum institute

ASTM: American society for testing & material

AGA: American gas association

MSS –SP: Manufacturer standard society –standard practice

DIN: Deutsches institute for normang e.v

BSI: British standard institution

JIS: Japanese industrial standard

EM: Euronorm استاندارد اروپایی

..... (UNI)ایتالیا– (GOST)روسیه - (AFNOR)فرانسه

استانداردها برای ایجاد زبان فن مشترک و زمینه تفاهم میان مصرف کننده و تجهیزات و

تولید کنند آن اتخاذ می شود و همچنین کمک موثری به مصرف کننده در زمینه انتخاب و

دستیابی به مناسبترین تجهیزات برای نیاز خود می باشد.

Page 2: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

2

مدارکی هستند که جهت طراحی سیستم شامل فاکتورهای ایمنی و کارآیی بکار می کدها -ب

رود این مدارک بطور دوره ای تجدید نظر و اصالح می گردد و در آنها حداقل پارامترهای

مورد نیاز ارائه و توصیه گردیده است.

به معنی shallبه معنی توصیه و shouldبه معنی اختیاری و may تدر استانداردها کلما

اجباری بکار می رود.

نمونه چند کد:

ANSI: American national standard institute

ASME: American society of mechanical engineers

بعنوان مثال:

ANSI B31 .2 )لوله کشی سیستم گاز سوخت(

ANSI B31 .3 )لوله کشی سیستم واحدهای پروسس مثل پاالیشگاهها(

ANSI B31 .4 )لوله کشی سیستم حمل مایعات هیدورکربنی(

ANSI B31 .5 )لوله کشی سیستم واحدهای سرمایشی و انتقال حرارت(

ANSI B31 .8 )لوله کشی سیستم انتقال و توزیع گاز(

ASME section 8 طراحی و تست مخازن تحت فشار

دالیل استفاده از استاندارها و کدها: -ج

مشخصات یکسان و شناخته شده ای است.–ارد دارای ابعاد ساخت قطعات برطبق استاند -1

Page 3: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

3

تانداردها کارایی قابلیت اعتماد و کیفیت را تضمین و پایه ای برای اساستفاده از کدها و -2

مذاکرات جهت عقد قرارداد به لحاظ ضمانت اجرایی می باشد.

ستمها می باشد. استانداردها و کدها مرجعی جهت دادخواهی در مورد بروز اشکال در سی -3

ملی با توجه به شرایط خاص منطقه ای تجدید نظر –کدها اغلب می توانند بصورت محلی -4

اصالح و بکار گرفته شوند.–

–ایمنی کاربرد –تولرانس –ابعاد –فرآیند ساخت آن –مواد اولیه بکار رفته در تولید محصول

کنترل کیفیت همگی از ویژگی روش آزمایش و–نحوه نگهداری –عملکرد –ویژگیهای عملیاتی

های استفاده از استاندارد و کد می باشد.

Page 4: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

4

(Fluids)سیاالت

سیاالت موادی هستند که دارای خواص زیر باشند:

شکل ظرف را به خود بگیرند -2قابلیت سیالن داشته باشند -1

نیروهای خارجی را تحمل نمی کنند. -4 تراکم پذی هستند -3

طور کلی سیاالت تحت تاثیر تنش برشی بسیار کم نیز تغییر شکل می دهند. ب

تقسیم می شوند. مایعات دارای (Gases)و گازها (Liquids)سیاالت به دو گروه مایعات

حجم معینی هستند که همیشه شکل ظرف را بخود می گیرند ولی گازها در هر ظرفی که قرار

کنند وهمچنین تراکم پذیری مایعات عمالً نا محسوس بگیرند همواره تمام ظرف را پر می

است ولی گازها تراکم پذیر هستند.

Q=A.Vمحاسبه مقدار جریان )دبی( در مقاطع:

Qمقدار سیال در حال جریان برحسب فوت مکعب بر ثانیه :

Aسطح مقطع برحسب فوت مربع :

Vسرعت برحسب فوت بر ثانیه :

متغیر فشار درجه حرارت و چگالی نسبی است و 3ه تابع در مورد گازها سرعت گاز هموار

فوت بر ثانیه و در ایستگاههای تقلیل 43تا 33حداکثر سرعت مجاز در خطوط انتقال بین

فوت بر ثانیه است. 03تا 03فشار

D=0.644(Q1/P2)*1/2 و یاD=(0.75Q/P.V)*1/2

Page 5: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

5

Q1, Qت: ماکزیمم دبی برحسب متر مکعب استاندارد بر ساع

P2, Pحداقل فشار ورودی بر حسب پوند بر اینچ مربع :

Vسرعت جریان بر حسب فوت بر ثانیه :

تجزیه و تحلیل تنش ها در لوله های تحت فشار

وقتی گاز در داخل لوله جریان دارد دو نوع فشار بر جداره داخلی لوله وارد می شود یکی

(Hoop stress)ه به آن تنش محیطی فشاری است که از داخل برجداره لوله وارد می شود ک

Longitudinal)می گویند و دیگری فشاری که بر جداره طولی لوله وارد می شود که

stress) .نامیده می شود

تنش محیطی: نیرویی است که براثر فشار داخلی لوله وارد می شود برابر است -1

آن است در مقابل طول لوله Lقطر خارجی لوله و Dفشار و Pکه F=P.D.L (1)با:

ضخامت Tکه T.L.2سطحی از لوله که از پاره شدن مانع می شود برابر است با:

باشد نیروی مقاومتی برابر است Sلوله می باشد و چنانچه تنش مقاومتی لوله برابر

برابر 2و 1بنا براین همیشه برای اینکه لوله پاره نشود باید رابطه 2S,T,L (2)با:

باشد:

P.D.L=2S.T.L , S (P.D)/(2T) (A

Page 6: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

6

Pکه F=(P.pi.D*2)/4تنش طولی: نیروی افقی اعمال شده بر لوله برابر است با: -2

قطر خارجی لوله است. سطحی از لوله که در مقابل Dو pi=3.14فشار داخلی لوله و

بنابراین داریم: S1.pi.D.Tاین نیرئ مقاومت برابر است با

(P.pi.D*2)/4=S1.pi, D, t , S1= (P.D)/ (4T) (B

مشاهده می شود که تنش محیطی دو برابر تنش طولی است Bو Aبا مقایسه دو رابطه

بنابراین برای محاسبه ضخامت همیشه از رابطه تنش محیطی استفاده می شود.

=Tحاسبه ضخامت بشرح زیر است:در شرکت ملی گاز ایران فرمول مورد استفاده برای م

(P.D)/(2S.E.F.T) که در این فرمولT ضخامت برحسب لوله برحسبin وP فشار

Eو psiتنش تسلیم لوله بر حسب Sو inقطر خارجی برحسب Dو psiطراحی بر حسب

ور درجه حرارت است.تفاک tضریب طراحی برحسب کالس منطقه و Fفاکتور جوش و

Page 7: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

7

مورد استفاده کالس منطقه Fضریب

جهت عبور لوله از جاده های عمومی غیر آسفالت بدون غالف 1 0.75

و یا خوابانیدن لوله در امتداد آسفالت

جهت عبور لوله از جاده آسفالته خیابان و راه آهن 2 0.60

جهت عبور لوله از ایستگاه های تقلیل فشار 3 0.50

و شبکه های شهری جهت عبور لوله از کمپرسورخانه ها 4 0.40

Eمقدار SRWو ERWاز نوع بدون درز و درزدار APIبرابر لوله های Eدر مورد ضریب

می باشد. 1برابر

tضریب درجه حرارت

برحسب فانهایت

و کمتر 253 1

0.967 333

0.933 353

0.900 433

0.867 453

ه است. درج شد ANSI B31 .8این جداول بطور کامل در

چند رابطه بین واحدهای فشار:

1 atm =14.7 psi

1Kg/sqcm =14.3 psi

1bar =14.5 psi

Page 8: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

8

(Pipes)لوله ها

که هر دو به معنی لوله هستند سرو کار داریم. هرچند از نظر Tubeو Pipeعموماً با دو لغت

نقطه دیگر برای انتقال سیال از یک نقطه به Pipeظاهری این دو لغت یک معنی دارد ولی از

برای گردش سیال در داخل سیستم یا Tubeاز لبه فاصله نسبتاً زیاد و بمنظور انتقال سیا

ماشین محدود بمنظور انتقال انرژی وسیستمهای ابزار دقیق بکار می رود.

در ساختن لوله ها از مواد مختلف استفاده می شود:

و غیر (Ferrous)که خود به دو بخش آهنی (Metallic material)مواد فلزی -1

تقسیم می شود. (Non –ferrous)آهنی

مواد آهنی نیز به چند بخش بشرح زیر تقسیم می شود: -1-1

(Wrought iron)آهن کار کرده -1-1-1

که شامل چدن خاکستری و چدن داکتیل می باشد. (Cast iron)چدن -1-1-2

و فوالدهای (Carbon steel)که شامل فوالدهای کربنی (Steel)فوالد -1-1-3

می باشد. (Alloy steel)آلیاژی

بشرح زیر می باشد. (Non –ferrous material)مواد فلزی غیر آهنی -1-2

و (Brass)مثل برنج (Copper& copper alloy)لوله های مسی و آلیاژهای آن 1-2-1

و آدمیرال (Bronze)برنز

(Lead)لوله های سربی -1-2-2

Page 9: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

9

(Aluminum)ومیلوله های آلومینی -1-2-3

(Zinc)لوله های رویی -1-2-4

شامل: (Non –metalic material)مواد غیر فلزی -2

(Cement)لوله های سیمانی -2-1

(Concrete)لوله های بتنی -2-2

و پلی (p.e)و پلی اتیلن (p.v.c)شامل: پلیکا (Plastic)لوله های پالستیکی -2-3

(p.p)پروپیلن

(Rubber)لوله های الستیکی -2-4

(Glass)لوله های شیشه ای -2-5

(Wood)لوله های چوبی -2-0

(Fiberglass)لوله های فایبرگلس -2-0

لوله های سفالی -2-8

Page 10: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

11

موارد استفاده از لوله ها

لوله های چدنی: این لوله ها جهت انتقال آب و فاضالب در فشارهای کم کاربرد دارد. -1

سوخت –فاضالب –ن لوله ها در سیستمهای آب لوله های مسی و آلیاژهای آن: از ای -2

رسانی و روغن موتور و دستگاه های تهویه استفاده می شود. البته به دلیل گرانی در

تاسیسات آب و فاضالب کمتر استفاده می شود ولی بعلت قابلیت خوب انتقال حرارت

در مبدلهای حرارتی کاربرد فراوانی دارد.

واحد –حمل مواد شیمیایی –هواکشها –فاضالب لوله های سربی: در سیستمهای -3

سودا –مواد شیمیایی خوردنده –گازهای اسیدی –تولید یا بازیافت اسید سولفوریک

و غیره کاربرددارد.

لوله های آلومینیومی: برای سوخت رسانی و انتقال روغن در موتور هواپیما بدلیل -4

حیط کارخانه گازهایی سبک بودن و همچنین در واحدهای صنایع شیمیایی و در م

مثل کلروآمونیاک یا انیدریدسولفورو و رسانیدن هوای خشک به دستگاه های ابزار

دقیق کاربرد دارد.

لوله های سفالی: برای مجرای زیر زمینی فاضالب بکار می رود. -5

لوله های سیمانی: مخصوص مجرای آب و فاضالب کاربرد دارد. -0

وفاضالب و مواد شیمیایی و گاز در فشارکم لوله های پالستیکی: برای حمل آب -0

کاربرد دارد.

Page 11: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

11

سبک –مقاوم بودن در مقابل زنگ خوردگی –از مزایای لوله های پالستیکی پایین بودن قیمت

عدم نیاز به ماشین آالت سنگین برای نصب –یکنواختی جداره داخلی –بودن و سهولت انتقال

تولید در طولهای زیاد برای قطرهای پایین می عدم نیاز به عایقکاری وامکان –تعمیر آسان –

باشد.

لوله های فوالدی و آلیاژهای آن: -8

انتقال -تهویه مطبوع–لوله های فوالدی تجاری برای تاسیسات حرارت مرکزی -8-1

نفت و روغن در فشارهای پایین و نوع گالوانیزه جهت مصرف آبرسانی کاربرد دارد.

می باشد. ASTM A53و ST33,ST37معموالً این لوله ها از جنس

,API 5Lلوله های فوالدی کربنی مخصوص انتقال نفت و گاز مطابق استاندارد -8-2

grade B,X42, X52, X60, X70

و.... جهت سیاالت خورنده 410,304,347,316لوله های فوالدی آلیاژی گریدهای -8-3

و دماها و فشارهای باال کاربرد دارد.

Page 12: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

12

لوله هااندازه گذاری

و (Nominal diameter)لوله چدنی: لوله های چدنی براساس قطر اسمی -1

برحسب میلیمتر مشخص می شود. (Thickness)ضخامت

اندازه های استاندارد شامل:

DN100,150,200,250,300,350,400,500,….

رنج فشار: (Pressure nominal) PN10,16,25,40 برحسب Bar

هاستاندارد مورد استفاد: ISO 2531-ISO 4179

مسی و برنجی که جهت انتقال سیاالت کاربرد دارد با قطر اسمی –لوله آلومینیومی -2

شناسایی می شود. .schو

لوله های پالستیکی را با قطر خارجی و ضخامت که برحسب میلیمتر می باشد -3

مشخص می کنند و اندازه های مورد نظر بصورت زیر می باشد:

–در رابطه با لوله های پلی اتیلن رابطه بین فشار .…,25,32,40,63,110,125,160

قطر و ضخامت بعنوان مشخصه میزان فشار مجاز این لوله ها تعریف شده است:

standard dimension ratio =D/T)نسب قطر به ضخامت(

SDR=11(for water 10atm. For gas 4atm)

SDR=17(for water 6.6atm. For gas 2atm)

SDR=26(for water 4atm. For gas 1atm)

Page 13: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

13

Nominal)با قطر اسمی "12تا "1/8: این لوله ها از اندازه (Pipe)لوله های فوالدی -4

diameter) با "12 برای که حد فاصل قطر داخلی و قطر خارجی می باشدو برای

مشخص می شود همیشه برای یک اندازه (Outside diameter)قطر خارجی

مختلف قطر خارجی ثابت است. مشخص با ضخامتهای

برای مشخص کردن ضخامت لوله ها از سه روش بشرح زیر استفاده می شود:

ویا API 5Lبراساس اعالم ضخامت لوله بصورت اینچی یا میلیمتری مطابق استاندارد -4-1

ANSI B36.10

و فوق (XS)و سنگین (STD)براساس روش وزنی که به سه دسته استاندارد -4-2

تقسیم می شود. (XXS)سنگین

که از فرمول زیر بدست می آید schبصورت ANSIبراساس استاندارد -4-3

sch=(1000P)/S کهP فشار طراحی(psi) وS تنش تسلیم(psi) می باشدعدد بدست آمده را

بین بعضی از روش های فوق (sch10, 20, 30, 40, 60, 80,120,160)روند می کند.

دارد:روابطی بشرح زیر وجود

sch40=STD "10تا "1/8برای اندازه

sch=80=XS "12تا "1/8برای ندازه

و باالتر "10برای لوله های "0.375برابر STDو باالتر ضخامت رده "12برای لوله های

می باشد. "0.50برابر XSرده

Page 14: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

14

Page 15: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

15

Page 16: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

16

Page 17: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

17

وله ها که عموماً از : این ل(Tube)لوله های سیستمهای ابزار دقیق و انتقال حرارت -5

جنس فوالد و آلیاژهای آن و یا مس و الیاژهای مربوطه می باشد و جهت وسایل

ابزار دقیق و دستگاه های انتقال حرارت کاربرد دارد با قطر خارجی و ضخامت

برحسب میلیمتر و یا اینچی مشخص می شود.

(1/2,2-1/4,1-1/8,1/4,3/8,1/2,5/8,3/4,1,1)اندازه های اینچی

(.…,4,6,8,10,12,14,16,18,20,25)اندازه های میلیمتری

را swgو یا bwgبرای مشخص کردن ضخامت لوله ها و ورق و سیمهای نازک اعدادی بنام

(swg14نیز بکار می برند که جدول آن بپی.ست می باشد )بعنوان مثال

Page 18: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

18

لوله های فوالدی مورد استفاده در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی

IPS(m-pi-190)و یا API 5Lتست و ابعاد مطابق استاندارد –ارد ساخت استاند -1

می باشد. ASTM A53و یا ASTM A106ویا

جنس لوله ها: جنس لوله ها فوالد کربنی می باشد که براساس استاندارهای فوق -2

باشد براساس می .…,B,X42,X46,X52,X56,X60,X65,X70,X80درگریدهایی

برای گریدهای 1می باشد که رده PSL2و PSL1در دو ردهلوله ها APIاستاندارد

برای همه گریدها نیاز 2نیاز به عملیات حرارتی دارد و رده شمنطقه جو X42باالی

باشد. 100KHzبه عملیات در منطقه جوش می باشد و فرکانس برق نیز باید

روش ساخت لوله ها: -3

وله ها بدون درز بوده و برای ساخت : در این روش ل(Seamless)لوله های بدون درز -3-1

را گرم کرده و توسط سمبه ماتریس از یک قالب مخصوص (Billet)آن یک قطعه شمش

عبور داده و سپس با غلطکهای مخصوص تحت نورد و کشش قرار می دهند تا اندازه مورد

نظر بدست آید.

رق به شکل لوله فرم داده : در این لوله ها ابتدا و(Pipe with seam)لوله های درزدار -3-2

.شده و سپس محل درز بوسیله جوش بهم پیوسته می شود

Page 19: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

19

Page 20: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

21

Page 21: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

21

لوله ها عموماً (ERW)لوله های درزدار که جوشکاری ورق بدون الکترود می باشد -3-2-1

می (Coil)به این روش ساخته می شود ماده اولیه آن ورق رول شده "24تا "1/8از اندازه

ز شدن از روی قرقره توسط غلطکهای مخصوص شکل داده می شود و باشد که پس از با

محل اتصال لبه ها با عبور از میدان الکتریکی و ایجاد مقاومت و تولید حرارت ذوب شده و

می ERWبهم جوش می خورد به این روش که طیف وسیعی از لوله ها را شامل می شود

(Electrical resistance weld )گویند مطابق شکل زیر:

Page 22: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

22

در این روش ماده (SAW)لوله های درزدار که جوشکاری آن با الکترود می باشد -3-2-2

می باشد به شکل لوله در می آید و سپس محل اتصال با (Plate)اولیه لوله که عموماً ورق

الکترود جوشکاری می شود و برای اینکه هنگام جوشکاری مواد مذاب با هوا در ارتباط

ت می شود که به این نوع جوشکاری جوش زیر ظپودر مخصوص محاف نباشد الکترود با

گفته می شود و ممکن است به جای پودر از یک گاز خنثی (Submerge arc weld)پودری

می گویند. این لوله ها Gas metal arc weldیا آرگون استفاده شود که به آن CO2نظیر

ود و روش تولید آن به دو صورت است:و باالتر تولید می ش "20معموالً در اندازه های

در این روش ورق مورد -(Longitudinal seam weld)لوله های درزدار با درز طولی-

نیاز با ابعاد طول معادل طول لوله و عرض معادل محیط لوله تهیه شده و سپس در امتداد

و Roller bendingو یا U&Oطول آن پخ زده شده و با دستگاه های مخصوص به روش

به شکل لوله فرم داده می شود و محل درز لوله ها با دستگاه های Press bendingیا

Page 23: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

23

مخصوص اتوماتیک از داخل و خارج با الکترود جوشکاری می شود. این لوله ها ممکن است

دارای یک و یا دو درز جوش باشد.

ا ورق را بصورت : برای ساخت این نوع لوله ه(Spiral)لوله های درزدار، درزمارپیچی -

Bendingرول تهیه و پس از آن توسط دستگاه لبه های آن پخ زده می شود و وارد دستگاه

machine شده و بصورت مارپیچی بشکل لوله در می آید و بالفاصله پس از شکل گیری

محل درز با دستگاه بصورت اتوماتیک با الکترود جوشکاری می شود.

برابر قطر لوله باشد در مورد لوله 3و بیشتر از 0.8تر از در این روش عرض ورق نباید کم

نباید با جوش تعمیر شود و همچنین فاصله PSL2ورق مصرف شده برای رده APIهای

از دو سر لوله باشد. "12محل جوش ورق نباید کمتر از

Page 24: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

24

فوالد و : این لوله ها که از جنس (Tube)لوله های سیستمهای ابزار دقیق و انتقال حرارت-

و مس و آلیاژهای آن مثل برنج و... مطابق ASTM A 176استانداردآلیاژهای آن مطابق

و آلومینیوم می باشد به روش بدون درز )روش کشش ASTM Bاستاندارد

ساخته می شود. ERW( و درزدارExtruderسرد

لوله های پالستیکی

انواع لوله های پالستیکی بشرح زیر می باشد:

: برای استفاده در سیستم آبرسانی و polyvinil chloride (p.v.c)ی پلیکالوله ها -1

درجه سانتی گراد 03تا -13فاضالب )مقاوم در مقابل اسیدها و قلیاها( در دمای

می باشد. BS3505,3506کاربرد دارد و استاندارد آن

و برای استفاده در سیستم آبرسانی polyethylene(p.e) :لوله های پلی اتیلن -2

درجه سانتی گراد کاربرد 83تا -53فاضالب و گاز در فشارهای کم و در رنج دمایی

ENقلیاها و حاللهای ضعیف مقاوم است و استاندارد آن داشته و در مقابل اسیدها و

می باشد. 1555

Page 25: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

25

–برای استفاده در سیستم صنعتی : polypropylene (p.p)لوله های پلی پروپیلن -3

درجه سانتی گراد بکار می رود و در مقابل اسیدها 133تا -13رنج آبرسانی و.... در

قلیاها و حالل های ضعیف مقاوم است.

: برای استفاده polyvinylidene fluoride (p.v.d.f) لوله های پلی وینیلیدن فلوراید -4

درجه سانتی گراد بکار می رودو در مقابل 143تا -43در محیطهای صنعتی در رنج

مخلوطهای اسیدی و نمکهای آلی مقاوم است. اسیدها و

هم اکنون در ایران برای شبکه های

گازرسانی از لوله پلی اتیلن استفاده می

رده با 3شود. لوله های پلی اتیلن در

متوسط و سنگین ساخته –دانستیه کم

می شود که برای گازرسانی از رده

سنگین استفاده می شود. همه لوله های

اکسترود تولید می شود. فوق به روش

Page 26: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

26

روش اتصال لوله ها به یکدیگر و به دیگر دستگاه ها

و باالتر معموالً از این "2برای لوله های (buttweld)روش جوشکاری لب به لب -1

نوع جوش استفاده می شود چون اقتصادی ترین شیوه برای اتصال لوله های با قطر

در این روش انتهای لوله ها پخ زده می زیاد بوده و سیستم بدون نشتی می باشد.

API 5Lو بعد به هم جوش می دهند. در استاندارد و کدهای (Beveled)شود

ابعاد و روش اتصال مشخص شده است. ANSI B16.25و ANSI B31.8و

Page 27: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

27

و پایینتر "2: این نوع اتصال برای اندازه (screwed or threaded )جوش رزوه ای -2

واقعی که امکان جوشکاری وجود ندارد و یا نیاز به باز و بکار می رود و برای م

بسته کردن لوله در زمانهای کوتاه باشد استفاده می شود درصنعت نفت استاندارد

می باشد ولی نوع متداول آن در ANSI (NPT) B1.20.1و API 5Bرزوه ها مطابق

ویه دنده می کاربرد دارد که تفاوت آن در تعداد و زا BS 21و یا ISO R7ایران

باشد.

Page 28: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

28

و پایینتر بکار میرود "2: این نوع اتصال برای اندازه(socket weld)جوش محفظه ای -3

و مزیت آن نسبت به اتصال پیچی این است که خظر نشت را که در موارد آتشزا و

سمی و رادیواکتیو وجود دارد از بین می برد.

Page 29: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

29

وباالتر و در "2عموالً برای اندازه های : از این نوع اتصال م(Flanged)اتصال فلنجی -4

مواردی که بطور دوره ای احتیاج به باز و بستن سیستم وجود دارد استفاد ه می

شود این نوع اتصال همیشه بصورت جفت بکار می رود که هر کدام از فلنجها از

روش فوق به لوله متصل و از طرف دیگر فلنجها روبروی یکدیگر 3یکطرف با یکی از

رار گرفته و با پیچ و مهره بهم محکم می شوند و بین فلنجها نیز جهت آب بندی ق

قرار داده می شود. (gasket)نوعی الیه

Page 30: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

31

: برای اتصال این نوع (tube fitting)اتصال لوله های انتقال حرارت و ابزار دقیق -5

compression)لوله ها بهم ویا به دیگر دستگاه ها از اتصاالت مخصوصی بنام

fitting) .استفاده می شود

عکس از روی کامپیوتر

اتصال لوله های پالستیکی: -0

می باشد و socketطوری ساخته می شود که از یک طرف دارای PVCلوله های -0-1

قرار socketروش اتصال آن به این صورت است که طرفی که همقطر لوله است داخل

ند. گرفته و با چسب مخصوص بهم متصل می شو

بهم متصل می socket لوله های پلی اتیلن و پلی پروپیلن بوسیله اتصاالت ساکتی -0-2

و قسمت داخلی شوند و روش اتصال آن به این صورت است که قسمت خارجی لوله

socket بوسیله اتو گرم شده و هنگام قرار گرفتن لوله داخلsocket با هم ممزوج شده و

ی گردد. در موارد خاص مثل گازسانی عمل گرم کردن توسط بدینوسیله اتصال برقرار م

المنتی که داخل اتصال تعبیه گردیده با اتصال به برق گرم می گردد )اتصاالت

(electro fusion fittingالکتروفیوژون

Page 31: استاندارد و کد

دوره آموزشی آشنایی با استانداردهای طراحی و ساخت لوله و اتصاالت در صنعت نفت و گاز

(6831مدرس: ایمان پیش بین)شهریورماه

31

لوله های چدنی بوسیله رینگها و واشرهای الستیکی و یا بستهای مخصوص و با -0

صل می شوند. بشکل سنتی سرب و کنف بهم مت