หนาปกทำาไฟลแยกอกท

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 1 10/30/56 BE 1:51 PM

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 2 10/30/56 BE 1:51 PM

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 3 10/30/56 BE 1:51 PM

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 4 10/30/56 BE 1:51 PM

ชวต และ ผลงาน

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 5 10/30/56 BE 1:51 PM

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 6 10/30/56 BE 1:51 PM

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 7 10/30/56 BE 1:51 PM

บรรณาธการ: พนธธมม ทองสงข

ทปรกษา: สทธากร สนตธวช, ภรณ เจตสมมา, นพมาศ ภทรกล

หวหนากองบรรณาธการ: นคร โพธไพโรจน

กองบรรณาธการ: ธพสฐ มหานรานนท, ชลนท พมพนาม, ดรสะรณ โกวทวณชชา,

รตนาวด โสมพนธ, นลท ตงพรพพฒน, วชญพล พลพทกษชย

ศลปกรรม: บพตร วเศษนอย, กตตพงษ หลวงวงค

ลายเสนบนปก: ชมพล อกพนธานนท

ชางภาพ: วชญพล พลพทกษชย, ธนตพงษ ถงไชย

ตดตอกองบรรณาธการ: 47/51 ซ.โชคชย 4 (20) ถ.ลาดพราว แขวงลาดพราว

เขตลาดพราว กรงเทพฯ 10230

โทรศพท: 0-2931-5159, โทรสาร: 0-2931-5153

คณะผจดทำา

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 8 10/30/56 BE 1:52 PM

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 9 10/30/56 BE 1:52 PM

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 10 10/30/56 BE 1:52 PM

ตลอดเวลารวม 40 ปในวงการภาพยนตรผมพยายามรกษาคณภาพและสาระของงานไวอยางสดความสามารถ เพราะผมเชอวาภาพยนตรคอสอสารมวลชนแขนงหนงในรปแบบของความบนเทง ผทำาจงจะตองคำานงถงสารหรอสาระของหนงในฐานะสอมวลชน ทมความรบผดชอบตอสงคมดวย...

สนทรพจนเมอครง ยทธนา มกดาสนทขนรบรางวลบคคลเกยรตยศ ผสรางสรรคงานในวงการภาพยนตรไทยรางวลพระราชทาน พระสรสวด (ตกตาทอง) ครงท 29 ประจำาป 2555

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 11 10/30/56 BE 1:52 PM

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 12 10/30/56 BE 1:52 PM

คำ�นยม บทท 1 ชวประวต ยทธน� มกด�สนทบทท 2 ภ�พยนตรโดย ยทธน� มกด�สนท เทพธด�บ�ร 21 / ไฟนรกขมโลกนต / เทพธด�โรงง�น / เงน เงน เงน / นำ�พ / ผเสอและดอกไม / หลงค�แดง / วถคนกล� ยทธน� กบแกรมมภ�พยนตร – คกรรม / จกรย�นสแดง / อนด�กบฟ�ใส / รกออกแบบไมได / กำ�แพง / ยวชนทห�ร เปดเทอมไปรบภ�พยนตรเฉลมพระเกยรต ภ�พยนตร�นกรม และร�งวลเกยรตยศบทท 3 ก�วเข�สวงก�รโทรทศน สร�งม�ตรฐ�นใหมใหกบวงก�รละครโทรทศนไทยบทท 4 ละครเวท เพอพฒน�ตนเองและวงก�รบทท 5 ผลง�นศลปะก�รแสดงสด ของยทธน� มกด�สนทบทท 6 ยทธน�กบบทบ�ทครผ ใหบทท 7 บทสงท�ยผลง�นของ ยทธน� มกด�สนท

161825

555862738694

100104

สารบญ

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 13 10/30/56 BE 1:52 PM

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 14 10/30/56 BE 1:52 PM

คณยทธนา มกดาสนท เขามาทำางานกบผมในป พศ. 2517 โดยเขามาเปนผชวยผกำากบ

ในภาพยนตรเรอง ความรกครงสดทาย คณยทธนาในขณะนนเพงจบจากคณะวารสารศาสตร

และสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร เปนนกศกษาดเดน ทกำากบละครเวทเรอง

สแผนดน ตงแตสมยทยงเรยนอยในมหาวทยาลย และสงนนนนเอง ททำาใหผมสนใจ

ในตวคณยทธนา และชกชวนใหเขามารวมงานดวย ซงคณยทธนากไดเขามาเปนผชวยของผม

หลงจากเรองความรกครงสดทายแลว แววความสามารถของคณยทธนา ทำาใหบดาของผม

คอ พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาอนสรมงคลการ ผเปนผกำากบภาพยนตรในสมยนน

ไดชกชวนใหคณยทธนากำากบภาพยตรเรอง ฝนแสนหา แตดวยเหตผลบางประการ

ทำาใหตองลมเลกภาพยนตรเรองนน ทงๆ ทถายทำาไปจนเกอบจะเสรจแลว

จากนนคณยทธนากไดเขารวมกำากบหนงเรอง ทองปาน กบ ไพจง ไหลสกล, สรชย จนทมาธร

และ รศม เผาเหลองทอง แตกโชครายอกครงทหนงเรอง ทองปาน ไมมโอกาสไดฉาย

ในเมองไทย เพราะเกดเหตการณวกฤต 6 ตลาคมขน แตคณยทธนากไมไดยอทอ

จนไดกำากบหนงทยงคงอยในความทรงจำาของคนดตอมาอกหลายๆ เรองอยางตอเนอง

หนงของคณยทธนามมาตรฐานในศาสตรและศลปภาพยนตรจนเปนทยอมรบ

จากสถาบนการประกวดแหงชาตและนานาชาต ทงยงมประเดนทมคณคาทางสงคมเสมอ

นอกเหนอไปจากนนแลว คณยทธนายงเปนอาจารยสอนภาพยนตรและการละคร

ใหกบคนรนใหมอยางตอเนองมาตลอด

นบไดวาคณยทธนาเปนบคคลากรทมประโยชนตอสงคมและประเทศชาตโดยแทจรง

คำานยม

หมอมเจาชาตรเฉลม ยคล

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 15 10/30/56 BE 1:52 PM

คนรนใหมในสมยกอน 14 ตลาไมชอบหนงไทย ดถกหนงไทย อยางคำาวา หนงนำาเนา

กเปนคำาทเกดในยคกอน 14 ตลา เปนความรสกทเหนหนงไทยมนยำาอยกบท มนนาอดอด

บวกกบความชนชมในภาพยนตรตางประเทศทคนเมองสมยนนจะนยมดกนมากกวาหนงไทย

ทเปนทนยมในหมชาวบานหรอคนในชนบทมากกวา ฉะนนพอหลงยค 14 ตลา คนทำาหนงรน

ใหมกจะพยายามพฒนาปฎรปการแสดงการกำากบภาพยนตรใหเปลยนแปลงไปในทศทางทเปน

สากลขน

ตวผมเคยไดรวมงานเปนระยะเวลาสนๆ กบยทธนา มกดาสนท ในการทำาหนงเรอง ‘ฝน

แสนหา’ ซงสดทายแลวมนถายไมจบไปเสยกอน ผมกบยทธนาเปนคนรนเดยวกน คนยคหลง 14

ตลา เปนยคทเปดกวางมากขน โดยเฉพาะในวงการหนงทกอนหนานกจะเปนลกษณะทำากนใน

ครอบครว คนในตระกลหรอใชญาตพนอง แตคนรนเรานกจะเปนคลนลกใหมของวงการ ทใกลๆ

กนกจะมอยาง ทานมย คณเปยก คณสกกะ สวนคนรนทจบจากมหาวทยาลยใหมๆ อยาง

ยทธนากจะถอวาเปนคลนลกทสอง ซงตว ยทธนา มกดาสนท กเปนเหมอนคนแรกๆ ในรนน

ทไดมโอกาสเขาไปเปนผกำากบภาพยนตร หลงจากทไดไปสงสมประสบการณจากการเปนผชวย

ทานมย กบคณเชดมา จนทางละโวภาพยนตรไดใหโอกาสเขาทำาหนง ซงในกรณของยทธนา กนา

จะมากจากชอเสยงจากการทำาละเวท สแผนดน มากอน ยทธนากเลยเปนเหมอนแกนนำาของคน

รนใหมในตอนนนไปโดยปรยาย

ยทธนาเขาวงการภาพยนตรโดยใชความรทไดรำาเรยนมาจากมหาวทยาลยโดยตรง ซง

กอนหนานศาสตรในการกำากบภาพยนตรจะเปนลกษณะการถายทอดเรยนรจากคนในครอบครว

เรยนรจากการทำางาน และจากประสบการณ เทานน ประกอบกบเปนชวงทหนงไทยมการ

เปลยนแปลง จากระบบทใชฟลม 16 มลลเมตรเปน 35 มลลเมตร เปนสากลขน เมอกอนคนทำา

หนงกจะจำากดอยแคเรองประโลมโลกย เรองรกๆ ใครๆ คนรนนกเรมเขามาทำาหนงทพดถง

ปญหาสงคม การเมอง ซงผกำากบในรนนกจะมความคดทมองวาภาพยนตรคอ ศลปะ ไมใช

สนคา อยในจตวญญาณทจะสรางงานเสมอ

ยทธนาเปนคนทำาหนงดวยสปรต ดวยความทมเท ทำาหนงโดยตงเปาหมายไวสง อาจจะ

บอกวาเปนนกนยมความสมบรณแบบกได เวลาทำากจะเปนนายของงาน คอยอมทกสงอยางเพอ

หนง คอเรองอนไววากนทหลง ถาเกดปญหาอะไรกตามชวขณะการทำางานกพรอมจะลยเสมอ

คอมนเปนความกลาหาญของคนทำาหนง อาจจะดเหมอนคนไมประนประนอม แตในความเปน

จรงกยงสามารถตอรองในสงตางๆ ทเกดขนได

คำานำา

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 16 10/30/56 BE 1:52 PM

โดม สขวงศผอำานวยการหอภาพยนตร องคการมหาชน

ในความเหนผม ยทธนาเปนคนทำาหนงรนใหมในสมยนน เปนหวขบวนของคลนลกทสอง

ในวงการหนงไทย เปนเดกหนมทจบจากการศกษาหมาดๆ แลวไดโอกาสทำาหนงในเวลาอน

รวดเรว โดยมงมนใหหนงไทยเปนทยอมรบทงในประเทศและตางประเทศ อยาง ผเสอและ

ดอกไม เปนเหมอนหมดหมายสำาคญอนหนง ในการทจะทำาใหคนดตางชาตเขาถง ชนชมและ

เขาใจในภาพยนตรไทยสกเรองหนงได และกระทรวงวฒนธรรมกไดขนทะเบยนภาพยนตร

เรองนเปนมรดกภาพยนตรของชาตตงแตครงแรก ในปพ.ศ. 2554 และเปนภาพยนตรทอยใน

โครงการ “1 ใน 100 หนงไทยทคนไทยควรด” ของหอภาพยนตรอกดวย

ในหนาตอไปน ทานจะไดรจก ชวต และ ผลงาน ของยทธนา มกดาสนท ทไมจำากด

เฉพาะภาพยนตรอยางละเอยด วามคณคาเพยงใด

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 17 10/30/56 BE 1:52 PM

18

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 18 10/30/56 BE 1:52 PM

19

ชวประวต ยทธนา มกดาสนท

ยทธนา มกดาสนท เกดเมอวนท 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2495 ทกรงเทพมหานคร

ชอเลนวา หงาว เปนบตรคนสดทองของ นายประโยชน มกดาสนท ขาราชการคร

โรงเรยนมธยมวดปทมคงคา กอนยายมาเปนขาราชการกองผลประโยชน กรงเทพมหานคร

จนเกษยณอายราชการ กบ นางจำาลอง มกดาสนท ทมอาชพตดเยบเสอผาสตร

และเปดรานอาหารไทยในเวลาตอมา เขามพสาวคนเดยวชอ พชรา มกดาสนท

ในวยเดก ยทธนาเรมตนการศกษาชนอนบาล ณ โรงเรยนปรญญาทพย ซงอยใกลบาน

จนถงชนประถมศกษาปท 7 กอนจะสอบเขาศกษาตอใน โรงเรยนมธยมสาธต

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จนจบมธยมศกษาปท 5 สายศลปทนน

ทโรงเรยนสาธตน ยทธนาเรมแสดงความสามารถทางศลปะทงทางดานวาดภาพ

และการประพนธใหเปนทประจกษ โดยภาพวาดของเขามกจะไดรบรางวลและงานเขยน

กมกจะไดคะแนนสงสดเสมอมา จนทำาใหเขาตงใจวาจะเปน นกเขยน นกหนงสอพมพ

และสอสารมวลชน จงเลอกสอบเขา คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน

มหาวทยาลยธรรมศาสตรเปนอนดบแรก... เขาสอบตด ในป พ.ศ. 2513

บทท 1

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 19 10/30/56 BE 1:52 PM

20

...ขณะเปนนกศกษาปท1 อยนน ยทธนาเหนโปสเตอรแผนเลกๆ ตดอยทตกศลปศาสตร

ดานทาพระจนทร “เชญคดเลอกนกแสดง...ละครสมยใหม” ในขณะนนไมมการเรยนการสอน

ศลปการละครทใดเลยนอกจากทคณะอกษรศาสตร จฬาฯ และไมมละครเวทใหไดดกนดวยซำา

ดวยความอยากรอยากเหนวาละครสมยใหมมนเปนอยางไร ทำาอยางไร เขาจงไปคดเลอก

ตามประกาศใบนน และไดรวมแสดงในละครสมยใหมเรองนน อวสานของเซลสแมน

โดยแปลมาจาก Death of a Salesman ละครรางวลพลซเซอร ของ อาเธอร มลเลอร

การทำาตวเปนตวละคร เปดโลกทศนและมมมองของยทธนาใหมหมด และตงแตนนมา

เสนทางชวตเขากเปลยนไป

ในชวงป 2514 คณะศลปศาสตรไดเปดวชาศลปการละครขนเปนครงแรก

พรอมๆ กบทคณะวารสารของเขากเรมเปดการสอนวชาการภาพยนตรเปนปแรกเชนกน

ยทธนาจงไดเรยนทงสองวชาเปนรนแรกอยางทมเท จากการแสดง ไปจนถงกำากบการแสดง

และ กำากบละครเพลง... จากพนฐานภาพยนต ไปจนถงการเขยนบท และการสรางภาพยนตร

พ.ศ. 2515 ยทธนาไดมโอกาสไปฝกงานกบละโวภาพยนตร ของพระเจาวรวงศเธอ

พระองคเจาอนสรมงคลการ ในกองถายเรอง แหวนทองเหลอง เปนประสบการครงแรก

ในวงการภาพยนตรของเขา ขณะเดยวกนเขากไดแสดงละครเวทของมหาวทยาลย

ในบทนำาเรอง วยวน

ในป พ.ศ. 2516 อนเปนปสดทายในมหาวทยาลยของเขา หนงสอพมพ ภาพยนตร หรอละคร

ทเขาจะตองเลอกทำาวทยานพนธกอนจบด... เขาเลอกทำาละครเวทขนาดยาว 4 ชวโมง

โดยดดแปลงจากบทประพนธเรอง สแผนดน ของ ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช

โดยไมฟงเสยงคดคานจากอาจารยผควบคมการวจยวาใหญเกนไป... เขาคดวา เขาทำาได

คว�มฝนทเปลยนไป

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 20 10/30/56 BE 1:52 PM

21

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 21 10/30/56 BE 1:52 PM

22

“เมอนกศกษามาขออนญาตนำาเอาเรองสแผนดนไปทำาบทละคอน

ผมกไดใหอนญาตไปดวยความเปนหวงเปนใยอยไมนอย เพราะแลเหน

ความยากลำาบากของผทจะตองสรางบทละคอนขนจากหนงสอเรองสแผนดน

แตเมอไดดละคอนเรองนแลว ผมกสนความหวงใยและสนความวตก มแตความ

เคารพนบถอ และความชนชมในความสามารถของนกศกษาผทำาบทละคอนนน

เหลออยในใจเพยงอยางเดยว...”

ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช เขยนถงละคอนเรองนไวใน “หนา ๕” สยามรฐ วนท 8 กนยายน

2516 สามวนหลงจากการเปดแสดงละครเวทวทยานพนธของ ยทธนา ทหอประชมเลก

มหาวทยาลยธรรมศาสตร โดยมสมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา เสดจมาเปนองค

ประธานวนเปดแสดง ในฐานะททรงเปนหวหนาภาควชาภาษาฝรงเศส ของคณะศลปศาสตร

ซงเปนคณะตนสงกดวชาศลปการละครน

พระเจาพนางเธอฯ ทรงใหอาจารยไปตามยทธนามาเขาเฝาระหวางพกการแสดง ทรงตรส

ชมเชยและชนชมเปนอนมากตงแตบทนำาละครเปนตนมา

ยทธนาไดแปลง สแผนดน มาเปนบทละครโดยยดแนวคด ความเปลยนแปลงทางการเมอง

สงผลกระทบในเชงมหภาคและจลภาคตอชวคคนไทยอยางไรบาง โดยเรมบทนำาทพลอยและลก

เลกๆทงสในสมยรชกาลท 6 และเรมละครเมอเขามดวนท 24 มถนายน 2475 ดวยประกาศของ

คณะราษฎร และดำาเนนเรองดวยขอขดแยงของคนรนเกากบคนรนใหม แมกบลก พกบนอง เปน

แกนหลกไปตลอดเหตการณอกมากมายทเกดขนจรงตามประวตศาสตร จนจบลงเมอวนท 9

มถนายน 2489 วนทพระเจาอยหวรชกาลท 8 สวรรคต และเปนวนทพลอยสนชวตลงในเยนวนนน

ละครแบงออกเปน 3 องก พกครงเวลา 2 ครง มความยาว 4 ชวโมงเตมเรองน ไดสราง

ปรากฎการณใหมใหกบละครเวทไทยในแงการนำาเสนอดวยศลปการละครสมยใหมอนฉบไว และม

ประเดนทคมคาย มหาชนตอบรบละครนกศกษาเรองนอยางเกนความคาดหมาย รวมทงนกวจารณ

ทเขยนชนชมลงในน.ส.พ. แทบทกฉบบ บตรทง 10 รอบเตมลนและถกจองหมดในเวลาอนรวดเรว

วงการละครเรมคกคกขนทนท

แตในสถานการณการเมองอนรอนระอนนเอง ภายในเวลาไมถงเดอนหลงละครจบ กเกด

เหตการณ 14 ตลาขน โดยเรมจากทมหาวทยาลยธรรมศาสตรนเอง และแนนอน ยทธนา เปลยน

จากนกการละคร เปนนกเคลอนไหวตอตานอำานาจเผดจการครงนไปดวยอยางเขมขน จนเหตการณ

คลคลายและสงบลง

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 22 10/30/56 BE 1:52 PM

23

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 23 10/30/56 BE 1:52 PM

24

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 24 10/30/56 BE 1:52 PM

25

ในเดอนธนวาคมของปนนเอง ขณะเรยนวชาสอขาวเปนครงสดทายในตกโดมกอนจบ นกการ

ไดเขามาเชญตว ยทธนาไปพบผบรหารของมหาวทยาลยทแจงใหเขาทราบวา “มพระราชเสาวนย

จากสมเดจพระนางเจาฯ โปรดทอดพระเนตรละครของคณ “สแผนดน”

ละครเวทวทยานพนธ สแผนดน ของยทธนาถกจดแสดงเปนครงทสองอก 20 รอบ ณ หอ

ประชมเลกทเดมของมหาวทยาลย เมอกลางเดอนมกราคม พ.ศ.2517 หางจากการแสดงครงแรก

เพยง 4 เดอน บตรจำาหนายหมดทกรอบ และรอบปฐมทศนของการแสดงครงท 2 น มหาวทยาลย

ไดทลเชญเสดจสมเดจพระนางเจาพระบรมราชนนาถเปนองคประธานในการแสดงตามพระราช-

เสาวนย โดยตามเสดจดวยพระนางเจารำาไพพรรณ พระบรมราชนในรชกาลท 7 และพระเจาลกเธอ

ทงสองพระองค

แตในวนแสดงจรง โดยทไมมใครคาดคด พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงโปรดเสดจ

พระราชดำาเนนมาทอดพระเนตรเปนการสวนพระองค นอกหมายกำาหนดการ ยงความปลาบปลม

และเปนพระมหากรณาธคณลนพนใหกบ ยทธนา ทมงานสราง และชาวมหาวทยาลยธรรมศาสตร

เปนอยางยง

“ไมไดรบเชญ จงขอจายคาบตรเขาชมดวย” ทรงตรสดวยพระอารมณขน พรอมยนซอง

พระราชทรพยสวนพระองค พระราชทานใหแกแผนกศลปการละคร คณะศลปศาสตร โดยม

อาจารยมทน รตนน หวหนาภาควชานเปนผรบสนอง

ทรงทอดพระเนตรละครดวยความสนพระทย แลวตรสชมผประพนธ ยทธนา นกแสดงและ

ทมงานทกคนเมอละครจบโดยสรปวา ละครด มแงคดด

และนคอผลงานการเขยนบทและกำากบการแสดงครงแรกของ ยทธนา มกดาสนท ทออกส

สายตาสาธารณชนตงแตเมอครงเปนนกศกษาปสดทายของคณะวารสารศาตรและสอสารมวลชน

ยทธนาจบการศกษาเปนวารสารศาสตรบณฑต ในปการศกษานนเอง ป พ.ศ. 2517

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 25 10/30/56 BE 1:52 PM

26

ความสนใจ—หรออาจเรยกวา ความหลงใหล—ทยทธนามตอภาพยนตรและละครนน คงมาจากความ

ตระหนกในพลงทางศลปะทพาผชมลงลกไปสความเปนมนษยของตวละครทมาปฏสมพนธกนในภาวะตางๆ

ยทธนามองตวละครของเขาในกรอบของความเปนมนษยเปนหลก

ยทธนามการทำางานทเปนระบบขนตอนอยางชนดทไมคอยมใครทำากนในการผลตภาพยนตรไทยยคนน

ตงแตขนตอนการคด เลอกเรอง การทำาบท การเลอกผรวมงานสำาคญ การสำารวจสถานทเพอการถายทำา

การจดเตรยมความพรอมและตารางการถายทำาทตองมความละเอยดรอบดาน เพราะตองเกยวของกบคน

และปจจยหลายดาน

และเมออยในระหวางถายทำา ซงเปนชวงเวลาทตองผสมผสานระหวางการเตรยมการมาอยางด กบการ

ตดสนใจเฉพาะหนา ถอเปนงานทมความกดดนสงมากทสดงานหนง ยทธนาจะทำางานดวยความเขมขน

ไมยอมปลอยผานในทกขนตอน ไปจนถงงานตดตอ ลงเสยง และอนๆ หลงการถายทำาทตองใชพลงและ

ความสามารถในการคดอยางทะลปรโปรง เขามกอธบายเหตผลและการตดสนใจดวยความแมนยำาใน

ไวยากรณภาพยนตร ขณะเดยวกนกเรยกรองความเปนมออาชพจากทกฝาย ใหอทศตนใหกบงานทงชวต ดง

เชนทเขาปฏบตอยเสมอ

รศม เผ�เหลองทองนกเขยนบท นกแปล ผกำากบละครเวท และผกอตงคณะละคร28

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 26 10/30/56 BE 1:52 PM

27

ภ�พยนตรโดย ยทธนา มกดาสนท

ระหวางป 2513 - 2516 ท ยทธนา มกดาสนท ศกษาทมหาวทยาลยธรรมศาสตร เปนชวง

เวลาเดยวกบทวงการภาพยนตรไทยมการเปลยนผานครงใหญ นบแตป 2515 ภาพยนตร 16 มม.

ทครองตลาดมาราว 15 ป ถกภาพยนตร 35 มม. ทดแทนโดยสนเชง ถอเปนจดเรมตนของ

ภาพยนตรไทยยคใหมทมงพฒนาไปสความเปนสากล ทงในสวนเนอหา รปแบบการนำาเสนอ และ

มาตรฐานของงานสราง โดยสองผกำากบภาพยนตรรนใหมทมบทบาทสำาคญในชวงตนของการ

เปลยนผาน คอ เปยก โปสเตอร และ ม.จ. ชาตรเฉลม ยคล

บทท 2

ชวงเรยนรก�รสร�งภ�พยนตรจ�ก Masterและก�รรวมกำ�กบก�รแสดง

2517 - 2520ผชวยผกำากบภาพยนตร: ‘ความรกครงสดทาย’ (2517),‘ผมไมอยากเปนพนโท’ (2518), ‘แผลเกา’ (2520)รวมกำากบภาพยนตร: ‘ทองปาน’ (2519), ‘ชวตบดซบ’ (2520)

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 27 10/30/56 BE 1:52 PM

28

ยทธนา เกบเกยวประสบการณงานภาพยนตรครงแรก ดวยการ

ฝกงานในกองถาย ‘แหวนทองเหลอง’ ของละโวภาพยนตร ระหวางเปน

นกศกษาปทสามขนปทส และเมอเรยนจบกเขาสวงการภาพยนตรในทนท

ดวยแรงจงใจทตองการเหนภาพยนตรไทยทดเทยมภาพยนตรตางประเทศ

เรมจากเปนผฝกสอนนกแสดง แลวขยบขนเปนผชวยผกำากบ ภาพยนตร

ของ ม.จ. ชาตรเฉลม ยคล 2 เรอง คอ ‘ความรกครงสดทาย’ (2517) และ

‘ผมไมอยากเปนพนโท’ (2518)

วงการภาพยนตรไทยในเวลานน แมจะกาวเขาสยคใหม แต

บคลากรสวนใหญสบทอดมาจากยคเกา มพนฐานจากงานวรรณกรรม,

ละครเวทแบบดงเดม และจากการเรยนรดวยตวเอง การไดเรยนโดยตรงทง

ดานการละครและภาพยนตรจากมหาวทยาลย และมโอกาสฝกภาคปฏบต

จากการทำางานใกลชด ม.จ. ชาตรเฉลม ยคล ทำาใหยทธนาเปนทรพยากร

บคคลรนใหมทเตบโตอยางรวดเรว เขาไดเรยนรกระบวนการคดและระบบ

การทำาภาพยนตรทมมาตรฐาน และ หลงจากเขาสวงการเพยง 2 ปเศษ

เขาไดรบโอกาสจากละโวภาพยนตรใหกำากบภาพยนตรเรองแรก ‘ฝนแสน

หา’

ถงแมการไดรบโอกาสการเปนผกำากบหลงจากทำางานเปนผชวย

ผกำากบเพยงระยะเวลาอนสนจะแสดงใหเหนถงการฉายแววความสามารถ

ในการทำางานภาพยนตรของยทธนาไดเปนอยางด แตพอไดลงมอในฐานะ

ผกำากบเองจรงๆ ยทธนากลบคนพบวางานทเขาทำาไดยงไมนาพอใจ เขา

ตงใจเรยนรและหาทางแกไขแตกไมสามารถถายทำาใหจบได เพราะบรษทม

ปญหาตองปดกจการลงเสยกอน

แมจะเสยใจทภาพยนตรเรองแรกทตวเองกำากบถายทำาไมจบ แต

ยทธนากคดวาเขาไดบทเรยนทมคณคามาก คอทำาใหเขายอมรบกบตวเอง

วาแมเขาจะเปนผชวยผกำากบทแมนยำาแตการเปนผกำากบเองนนเขาเองยง

ตองการความรความเขาใจเพมอกมาก จากจดนนยทธนากมงมนทจะ

เรยนรการทำาภาพยนตรและตงใจทจะพฒนาตวเองตอไปจากการเรยนรใน

การลงมอทำาจรง (Learning by Doing) เพอเตรยมตวใหพรอมสำาหรบการ

กำากบภาพยนตรดวยตวเองอกครงในอนาคต

เรมจากการเปนผชวยผกำากบเรอง “แผลเกา” (2520) ใหกบ เชด

ทรงศร ผกำากบรนใหญทประสบความสำาเรจอยางสงดานความนยมคนด

จากยคภาพยนตร 16 มม. โดยครงน เชด ตองการปรบปรงระบบการ

ทำางาน เพอพฒนาคณภาพงานของตวเอง บทบาทสำาคญของยทธนาใน

งานนจงเปนการจดวางระบบในงานสราง รวมถงตำาแหนงงานตางๆ ใน

กองถายเพอประสทธภาพในการทำางาน ซงในเวลานนยงคงเปนของใหม

สำาหรบภาพยนตรไทยโดยทวไปแตเปนสงทยทธนาชำานาญอยกอนแลว

แตงานนกทำาใหเขากไดเรยนรอกแงมมหนงในการทำาภาพยนตรจาก เชด

นนคอการรจกรสนยมคนดชาวไทย

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 28 10/30/56 BE 1:52 PM

29

จากนนยทธนาไดมโอกาสในการกำากบภาพยนตรอกครง แต

เปนการกำากบรวมกบ สรชย จนทมาธร ในเรอง ‘ทองปาน’ ภาพยนตรกง

สารคดเกยวกบชาวนาทไดรบผลกระทบจากการสรางเขอนผามอง เขาตอง

รบผดชอบสวนทเหลอจากราว 70 เปอรเซนตท สรชย กำากบและถายทำา

เสรจไปแลว โดยฉากสำาคญในสวนนคอฉากการสมมนาซงเปนตวรอย

เรองทงหมดเขาดวยกน ยทธนาเรมตนทำางาน ในชวงเวลาทคนหนมสาว

มบทบาทแสดงออกในทางวพากษสงคมและการเมองสง อนเปนผลพวง

จากเหตการณ 14 ตลาคม 2516 ซงตวเขาเองมสวนรวมในการเคลอนไหว

นบตงแตยงเรยนอยในมหาวทยาลย แตไมมโอกาสแสดงผลงานภาพยนตร

ในแนวทางน จนกระทงหลงเหตการณ 6 ตลาคม 2519 ททำาใหทมงานทำา

หนงเรอง “ทองปาน” ตองหนภยการเมองไป เขาจงรบทำาเรองนตอทนท

แมวา ‘ทองปาน’ ซงเปนภาพยนตรทมคณคาเดนชดในการสะทอน

ปญหาสงคม โดยเฉพาะระหวางรฐกบประชาชนในชวงเวลาหนง จะถก

หามเผยแพรอยนาน อนเปนผลจากเหตการณ 6 ตลาคม 2519 และการท

ผแสดงและทมงานสวนหนงตกเปนผตองหามการกระทำาเปนคอมมวนสต

แตดวยคณคาและคณภาพของภาพยนตรเรองน ตอมา หอภาพยนตร

แหงชาตจงบรรจใหเปน 1 ใน 100 ภาพยนตรไทยทคนไทยควรด

และจากนนกไดขนทะเบยนเปนมรดกภาพยนตรของชาต โดย

กระทรวงวฒนธรรม ในป 2554 อกดวย

เสรจจาก ‘ทองปาน’ ยทธนา ไดรวมกำากบภาพยนตรอกครง เรอง

‘ชวตบดซบ’ (2520) กบ เพมพล เชยอรณ ผกำากบหนาใหมทกาวมาจาก

วงการโฆษณา โดยการชกชวนของ ม.ล.พนธเทวนพ เทวกล ซงเปนผเขยน

บท ภาพยนตรเกยวกบครในสลมทถกกดดนจากปญหาในครอบครวและ

สภาพแวดลอมจนตองลกขนมาฆาคนเรองนประสบความสำาเรจ ทำารายได

ดพอสมควรเมอออกฉาย ไดรบคำาชมวามเนอหาสะทอนสงคมเขมขน ม

การจดองคประกอบดานตางๆ ทประณตสมจรง มการกำากบการแสดงทด

ทำาใหสรพงษ ชาตรไดรบรางวลพระสรสวด ผแสดงนำาฝายชายยอด-

เยยม

กลาวไดวา โดยคณสมบตและจงหวะของการเขาสวงการ ยทธนาทง

ไดเรยนรจากผกำากบชนครและเปนหนงในบคลากรทมสวนรวมในการวาง

รากฐานงานสรางภาพยนตรไทยยคใหมไปพรอมๆ กน นอกจากน เมอ

พจารณารวมถงเนอหาของงานในเวลาตอมา เขายงเปนหนงในผกำากบ

ภาพยนตรคนสำาคญทรวมผลกดนใหชวงเวลาระหวางป 2516 - 2529

ไดรบการกลาวขานถงในฐานะ “ยคทองของภาพยนตรไทยสะทอนสงคม”

และทสำาคญ หลงจากการทำางานในภาพยนตรเรอง “ชวตบดซบ” น

ยทธนา มกดาสนท กกาวมาถงจดทมนใจวา บดนเขาพรอมแลวสำาหรบ

การเปนผกำากบภาพยนตรอยางเตมตว

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 29 10/30/56 BE 1:52 PM

30

ภ�พยนตรโดย ยทธน� มกด�สนท

2521 - 2534กำากบภาพยนตร: ‘เทพธดาบาร 21’ (2521), ‘ไฟนรกขมโลกนต’ (2523),‘เทพธดาโรงงาน’ (2525), ‘เงน เงน เงน’ (2526), ‘นำาพ’ (2527),‘ผเสอและดอกไม’ (2528), ‘หลงคาแดง’ (2530), ‘วถคนกลา’ (2534)

เชญคะเชญมาเทยวบารยสบเอดดมเหลาฟงเพลงชมสาวงามใหหวามใจ

เทพธด�บ�ร 21

คว�มสำ�เรจรางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง) •นกแสดงนำาหญงยอดเยยม: จนทราชยนาม •นกแสดงประกอบชายยอดเยยม: ไกรลาศเกรยงไกร

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 30 10/30/56 BE 1:52 PM

31

ดวยแรงจงใจทวาเมอจะเปนสวนหนงของวงการภาพยนตร

กตองคดทจะเปลยนแปลงหรอนำาเสนอสงใหมๆ ความชอบสวนตว

ผนวกกบความเชอมนในความรทรำาเรยนจากมหาวทยาลย รวม

ถงประสบการณจากการทำางานเปนผชวยผกำากบและรวมกำากบ

ภาพยนตรท ในเวลาตอมาลวนไดรบการยกยองวาเปนผล

งานสำาคญของยค ยทธนาตดสนใจเลอกทำางานทยากและ

ทาทาย ในการกำากบภาพยนตรเดยวครงแรก โดยไดรบความ

ไววางใจจากบรษทไฟวสตาร โปรดคชน

‘เทพธดาบาร 21’ คอการหยบเอาบทละครเรอง ‘เกยรต

โสเภณ’ (The Respectful Prostitute - La Putain respectueuse)

ของ ฌอง ปอล ซารต มาดดแปลงใหเขากบเรองราวในสงคมไทย

และนำาเสนอเปนภาพยนตรเพลง (musical) ทมการเตนและรอง

เตมรปแบบ ซงไมเคยปรากฏในภาพยนตรไทย โดยกอนหนา

นน ภาพยนตรเพลงของไทย รวมถงทประสบความสำาเรจอยาง

สง เชน ‘มนตรกลกทง’ (2513) ไมไดมองคประกอบเปน

ภาพยนตรในแนวทางนอยางสมบรณ โดยเฉพาะในสวนของ

การออกแบบทาเตน

ยทธนา เขยนบท ‘เทพธดาบาร 21’ รวมกบ ม.ล. พนธ-

เทวนพ เทวกล เรองราวดำาเนนไปใน บาร 21 อนมพารตเนอรอย

9 คน ตวละครเอกคอ ลนดา วงศซอ หนงในพารตเนอรของบาร

แหงน เรมตนจากการทเธอลาออกจากงานทบารเพอเดนทางไป

หา พนธ นกศกษาทเธอสงเสยจนเรยนจบ ทวงสญญาทเขาบอก

วาจะแตงงานกบเธอ แตเธอกถกเขาปฏเสธจนตองกลบกรงเทพฯ

บนรถไฟ เธอไดพบกบสงห และรอด ชายหนมสองคนทเขามาหา

งานทำาในกรงเทพฯ ทงสองคนชวยเธอจากผชายทมาลวนลาม

จนทำาใหรอดถกยงตาย ลนดากลบไปเปนพารตเนอรทบารเดม

เธอยงคงมความฝนวาสกวนจะมผชายมารกเธอจรงและไดสราง

ครอบครวทอบอน ทนง ลกชายนกการเมองเขามาในชวตของ

เธอ โดยทเธอไมรวาเขามจดประสงคบางอยาง ขณะทสงหตองไป

อยในสลม และไดงานทำาเปนเดกสงกญชาจนถกตำารวจจบ.........

ภาพยนตรเพลง (musical) แมแตตนแบบทนยมสรางกน

แพรหลายในอเมรกา ในชวงทศวรรษหลงป ค.ศ. 1930 ถง

ทศวรรษหลงป ค.ศ. 1950 สวนใหญเปนภาพยนตรทสรางขน

เพอความบนเทง เนนความรนรมยตระการตา ความกลาหาญ

ของ ยทธนา มกดาสนท ไมไดอยทเพยงเลอกทำาภาพยนตรใน

แนวนเทานน แตยงอยทการนำาเสนอเรองราวทเปนดรามาหนกๆ

ตวละครหลกเปนตวแทนของคนดอยโอกาสในสงคมทถกเอารด

เอาเปรยบจากคนรวยและผมอำานาจ ตองเผชญกบความสญเสย

และผดหวงซำาซอน ดงนน ขณะททำาหนงเพลง ยทธนากยงคง

มงมนทจะใหงานของเขามสวนสะทอนและเสยดสสงคม โดยจด

สำาคญคอการขบเนนภาพเลวรายของนกการเมองดวยความม

ศกดศรของคนทถกเหยยดหยามวาตำาตอย

‘เทพธดาบาร 21’ ไดรบคำาชมจากนกวจารณและ

สอมวลชนอยางมากเมอออกฉาย จากจดเดนในดานการสอ

อารมณและความหมายของเรอง ผานบทเพลง ทาเตน สอด

ประสานกบมมกลอง การจดแสง การออกแบบฉากและเครอง

แตงกาย ทงยงประสบความสำาเรจในเวทประกวด โดย จนทรา

ชยนาม และ ไกรลาศ เกรยงไกร นกแสดงหนาใหมผรบบท

ลนดาและสงห ไดรบรางวลพระสรสวด ในฐานะผแสดงนำา

ฝายหญง และผแสดงสมทบฝายชายตามลำาดบ แตในดาน

รายได ภาพยนตรเรองนกลบลมเหลวโดยสนเชง

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 31 10/30/56 BE 1:52 PM

32

เสยงลอกนทวถนวาเจามงกรดำาดนจะกลบมา

ไฟนรกขมโลกนต

ขณะรอโอกาสกำากบภาพยนตรเรองตอไปกบ ไฟวสตาร

โปรดคชน ยทธนาตกลงกำากบ ภาพยนตรแนวแอคชน/แฟนตาซ

เรอง ‘ไฟนรกขมโลกนต’ (2523) ให กมล อรามเสรวงศ ผสราง

อสระ โดยนอกจากรวมดาราทมชอในสมยนนมาแสดงกนอยาง

คบคง ทง สรพงษ ชาตร, ลลนา สลาวลย, สเชาว พงษวไล, นจ

อลษา ภาพยนตรเรองนยงเปนผลงานการแสดงแบบเตมตวเรอง

แรกของ เพญพกตร ศรกล

เรองราวใน ‘ไฟนรกขมโลกนต’ เกดขนในอนาคตอก 100

ปขางหนา เพลง มงกรดำาดน นกรบทกลาหาญและเสยสละ แต

ตองหลบหนออกจากหมบานเขาโลกนต เพราะถกเจาพอเขา

โลกนตทำาราย สบปตอมา เขาไดกลบมาทหมบานนอกครง

แตเขากตองพบวาหมบานเปลยนแปลงไป ผคนยากไรเปนหนสน

เพราะอบายมขตางๆ แตเจาพอและสมนกลบรำารวยขน ขณะท

สตอง ชรกเกาของเขา กกลายเปนเจาแมคกบเจาพอ เมอเจาพอร

วาเพลงกลบมา กพยายามใหสมนไปจบตวเพลง......

เมอออกฉาย ‘ไฟนรกขมโลกนต’ กลายเปนภาพยนตรเรอง

แรกของยทธนาททำารายไดเกนลานบาท นบวาประสบความ

สำาเรจเปนอยางด อยางไรกตาม นคองานกำากบในแนวทางน

เรองแรกและเรองเดยวของยทธนา ในเวลาตอมา เขากำากบ

ภาพยนตรในแนวทางตางๆ กนอกหลายแนว แตไมแตะตองแนว

แอคชนอกเลย

นอกจากทเคยใหสมภาษณวา การถายทำาหนงแอคชนท

ตองซอยชอตสนๆ จำานวนมากไมใชแนวทเขาถนด อาจเปนได

วา แมใน ‘ไฟนรกขมโลกนต’ จะมการสอดแทรกแนวคดในเรอง

ของความโลภของมนษย อนนำามาซงหายนะ แอคชนกไมใช

แนวภาพยนตรทเออหรอเหมาะสมมากนกตอการทำางานตาม

อดมคตของยทธนาทเขาเปดเผยในเวลาตอมา สำาหรบเขา

ภาพยนตรทดตองทำาใหผชมคด และคดแลวไดอะไรออกมา

ภาพยนตรคอสอสารมวลชนชนดหนง เปนความรบผดชอบของ

ผสรางทจะตองนำาเสนอสอนนใหมสารประโยชนตอประชาชน

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 32 10/30/56 BE 1:52 PM

33

สกลแมตำาเพยงสาวชาวนาถงจนเงนตราแตใจรกเกยรตศกดศร

เทพธด�โรงง�น

คว�มสำ�เรจรางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง)

•นกแสดงประกอบชายยอดเยยม:อโนเชาวยอดบตร•ผพากยยอดเยยม:จรโอศร

ภายใตวธคดน เมอมโอกาสกำากบ ‘เทพธดาโรงงาน’

(2525) เปนภาพยนตรเรองทสองใหกบไฟวสตาร โปรดคชน

โจทยทยทธนาตงสำาหรบตนเองคอ ทำาอยางไรจงจะสามารถ

ถายทอดมมมองวพากษสงคม และแงคดทตอยอดเปนสาร

ประโยชน เชนใน ‘เทพธดาบาร 21’ ได โดยภาพยนตรไม

ประสบชะตากรรมเชนเดยวกนในดานการตลาด คำาตอบคอการ

ผสมผสาน พลอตรกสามเสาพนฐานกบรายละเอยดทสะทอน

ภาพจรงของชวตสาวโรงงานทไมไดสวยงามชวนฝน อยางท

ความเฟองฟของโรงงานทอผาทเพงสรางในยคนนอาจทำาใหรสก

‘เทพธดาโรงงาน’ เปนเรองราวของออย สาวชนบททเขามา

ทำางานในโรงงานทอผา เธอไดรจกกบปาจนทร ซงเธอรกเหมอน

แมแทๆ และไดรจกกบรงสรรค ผจดการลกชายเจาของโรงงานท

ปาจนทรปวยเปนวณโรค แตโรงงานกลบไมใสใจ ในเวลาตอมา

รงสรรคตองการใหออยไปประกวดเทพฝายทญปน แตปาจนทร

ปวยดวยวณโรคจนตาย ออยจงสวมใสชดเปอนเลอดของปา

จนทรมาทโรงงาน พรอมทงประกาศใหทกคนรวาปาจนทรคอ

เทพธดาทถกโรงงานหลอกใชงานมาตลอด พรอมทงปฏเสธการ

ไปประกวดเทพฝายทญปน และลาออกจากโรงงานนเพอกลบไป

อยบานนอก

‘เทพธดาโรงงาน’ ประสบความสำาเรจอยางสง ทำารายได

ถงหาลานบาท เปนภาพยนตรทำาเงนสงสดของป 2525 เปน

ความสำาเรจตอเนองของ จารณ สขสวสด และ เกรยงไกร

อณหะนนท ดาราคขวญจากภาพยนตรเรอง “ปรศนา” ซงมารบ

บทสาวโรงงานกบลกชายเจาของโรงงาน ทงยงเปนงานแจงเกด

ของ อโนเชาว ยอดบตร นกแสดงชายดาวรงของไฟวสตาร ท

แสดงภาพยนตรเรองนเปนเรองแรกในบทคนขบรถสองแถว ซง

ทำาใหเขาไดรบรางวลตกตาทอง สาขาผแสดงสมทบชายยอด-

เยยม สำาหรบยทธนา มกดาสนท ผกำากบทถอการเสนอแงคดตอ

ผชมและตอสงคมเปนหนาท ปรากฏการณทนาจดจำาคอการท

ภาพยนตรทจบประเดนรอนแรงเรองนกลายเปนสวนขบเคลอน

ใหแรงงานหญงออกมาเรยกรองสวสดภาพ โดยเรมจากโรงงาน

แหงหนงทใชเปนฉากหลงของภาพยนตรนนเอง

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 33 10/30/56 BE 1:52 PM

34

เงนเทานนเสกสรรคใหเราไดสบายทกคนเปนใหญไดดวยเงน

เงน เงน เงน

คว�มสำ�เรจรางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง) •นกแสดงประกอบหญงยอดเยยม:พศมยวไลศกดรางวลสมาพนธภาพยนตรแหงชาต (สพรรณหงสทองคำา) •รางวลภาพยนตรสรางสรรคสงคมยอดเยยม: ยทธนามกดาสน ท •ผกำากบการแสดงยอดเยยม:ยทธนามกดาสน ท •นกแสดงประกอบชายยอดเยยม:ลอตอก •รางวลดนตรประกอบยอดเยยม:บตเตอรฟลาย •รางวลเพลงประกอบภาพยนตรยอดเยยม:บตเตอรฟลาย

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 34 10/30/56 BE 1:52 PM

35

หลงความสำาเรจของ ‘เทพธดาโรงงาน’ ยทธนาเลอกกำากบ

ภาพยนตรเพลงอกครง เปนการหยบเอา ‘เงน เงน เงน’

ภาพยนตรเรองยงใหญในป 2506 ของละโวภาพยนตร ท

พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาอนสรมงคลการ ทรงกำากบ มานำา

เสนอใหม โดยสรปบทเรยนจากความลมเหลวของ ‘เทพธดาบาร

21’ วา นอกจากเนอหาทหนกหนวง การมงเนนใหเปน

ภาพยนตรแนว musical เตมรปแบบ ทำาใหเพลงและการ

ออกแบบทาเตนมกลนอายตะวนตกมากเกนกวาทผชมชาวไทย

จะรบได นคอสวนสำาคญในรปแบบทตองปรบเปลยน แมจะยงคง

รกษาองคประกอบของ musical ไวครบถวน

‘เงน เงน เงน’ เปนเรองราวของตวละครหลายค เชน ค

ของอรรคพล หลานของขนหรญซงเปนนายทนเงนก เขาตองไป

ขบไลชมชนชาวบางรนสขใหยายออกจากพนท แตแลวเขากได

พบกบกงแกว เดกสาวขอทานททำาใหเขาไดเหนถงชวตในชมชนท

สงบสข ขณะทตวละครอกค คอภารด นองสาวของอรรคพล ทไป

หลงรกครสอนเปยโนคนยากอยางรงสรรค จนทำาใหถกขนหรญไล

ออกจากบาน ในฉบบของยทธนา เกรยงไกร อณหะนนท รบ

บทเปนอรรคพล อภรด ภวภตานนท นางเอกหนาใหมรบบท

กงแกว โดยม อโนเชาว ยอดบตร และ ปาหนน ณ พทลง รบบท

รงสรรคกบภารด พรอมดวยการนำานกแสดงรนเกามารวมจอเพอ

คารวะดวย ไมวาจะเปน ลอตอก, อมรา อศวนนท และ พศมย

วไลศกด

ในงานสราง ยทธนาไดสรางนวตกรรมใหมสำาหรบ

ภาพยนตรไทยขน ในชวงรอยตอของระบบเสยงสเตอรโอและ

ดอลบเชนในปจจบน นนคอการนำาระบบเสยง แมกเนตก

สเตอรโอโฟนก มาใชกบภาพยนตรไทยเปนครงแรก โดยยทธนา

คดวาเมอจะทำาภาพยนตรเพลงแลว ระบบเสยงกควรถายทอดมต

ของดนตรไดอยางเตมทดวย ซงระบบแมกเนตก สเตอรโอโฟน

กนน นำาคณสมบตของเทปคาสเสตตมาใชนนคอการถายทอด 8

รองเสยง แทนทจะเปนแคซายขวาเหมอนระบบสเตอรโอธรรมดา

สงผลใหโรงภาพยนตรชนนำาตองปรบปรงระบบเสยงเพอรองรบ

เทคโนโลยนกนมากมาย กอนทระบบดอลบจะเขามารบชวงตอ

ในอกหลายปตอมา

‘เงน เงน เงน’ ไดรบรางวลสพรรณหงสภาพยนตรยอด

เยยม และเปนภาพยนตรททำาใหยทธนาไดรบรางวลผกำากบ

ภาพยนตรยอดเยยม เปนครงแรก แตการตอบรบจากผชมกลบ

อยในระดบปานกลาง ไมสามารถเทยบเคยงกบความสำาเรจยง

ใหญของฉบบดงเดมโดยละโวภาพยนตรไดเลย

ยทธนายอมรบในเวลาตอมาวา เปนเพราะเขาปรบสวน

เนอหาใหเปนตลกเสยดส (satire) เนนการเสยดสคณคาของเงน

และความคดในกรอบทนนยมอยางเตมท องคประกอบตางๆ

ของภาพยนตรถกจดวางใหรองรบแนวคดน ทำาใหแมจะไดปรบ

เพลงและทาเตนใหดงายและมอารมณเปนไทยมากกวา ‘เทพธดา

บาร 21’ ‘เงน เงน เงน’ กยงเปนภาพยนตรเพลงทมลกษณะ

ประดษฐไมถกรสนยมผชมชาวไทย ซงทำาใหเขาไมทำาภาพยนตร

เพลงเปนภาพยนตรขนาดยาวอกเลย เนองจากเหนวาเมอ

ตองการสรางภาพยนตรเพอสอสารกบผชมหรอประชาชน

การทำางานในแนวทชนชอบเปนสวนตวเปนเรองรอง

อยางไรกตาม ‘เงน เงน เงน’ ไดรบการยอมรบจากนก

วชาการและนกประวตศาสตรภาพยนตรวาเปนภาพยนตรไทยท

ถงพรอมในแนวทางตลกเสยดส ซงยงคงหาภาพยนตรเรองอน

เทยบเคยงไดยากจนถงปจจบน

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 35 10/30/56 BE 1:52 PM

36

เออชวนนอยวาสนาเออมแตเงาลวงมาวาแท

นำ�พ

คว�มสำ�เรจรางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง) •นกแสดงนำาชายยอดเยยม:อำาพลลำาพน •บทภาพยนตรดดแปลงยอดเยยม:ยทธนามกดาสนทงานมหกรรมภาพยนตรเอเชยแปซฟก •นกแสดงนำาชายยอดเยยม:อำาพลลำาพน

จากภาพยนตรเพลงลงทนสง ใชทมงานใหญ นกแสดง

ชนนำามากมาย ยทธนาพลกผนไปสดานตรงขาม ในงานกำากบ

ภาพยนตรเรองถดมา ดวยแรงบนดาลใจจากชวตประจำาวน

หลงจากสงเกตเหนวา วยรนรอบขางบานทเดนถนนทวๆ ไปนน

ตดดมสารระเหยกนมากมาย ยทธนาตดสนใจทำาภาพยนตร

สอสารประเดนยาเสพตด ในแนวกงสารคด (semi-documenta-

ry) ทมการตกแตงนอยทสด โดยมงหวงผลกระเทอนตอกลม

คนดวยรนเปนหลก ภาพยนตรเรอง ‘นำาพ’ จงถอกำาเนดขน

นำาพ หรอ วงศเมอง นนทขวาง คอบตรชายของ สวรรณ

สคนธเทยง นกเขยนชอดงทรจกกนดวยนามปากกา สวรรณ

สคนธา จากการมครอบครวทแตกแยก และแมตองทำางานจน

ไมมเวลาใหลก ทำาใหนำาพกลายเปนเดกมปญหา จนตดยาเสพตด

นำาพพยายามเลกยาเสพตดดวยการไปบำาบดทสำานกสงฆ

ถำากระบอก แตภายหลงจากกลบมาบาน สภาพภายในครอบครว

ทตวเขาไมสามารถเขาหาหรอปรกษาใครไดนน ทำาใหนำาพหวน

กลบไปหายาเสพตด และมนกทำาใหเขาเสยชวตเมอวนท 28

พฤษภาคม 2517

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 36 10/30/56 BE 1:52 PM

37

‘นำาพ’ อางองมาจากบทประพนธ 2 ชนของสวรรณคอ

“เรองของนำาพ” และ “พระจนทรสนำาเงน” ในการเขยนบทเรองน

ยทธนาตองทำาการคนควา โดยไปดตามโรงพยาบาล รวมถงแหลง

มวสม เพอสงเกตพฤตกรรมของผตดยาจรง และไปไกลถงขนท

เมอเขยนความรสกของนำาพเมอไดรบสารเสพตดไปแลวไมได

เขาทดลองฉดผงขาวเขาเสนดวยตวเอง ภายใตการดแลอยาง

ใกลชดจากแพทยผเชยวชาญ และดวยความตองการใหคลาย

สารคดทสด ยทธนาจงขอถาย ‘นำาพ’ เปนภาพยนตรเสยงในฟลม

ผดไปจากขนบของการสรางภาพยนตรไทยในสมยนนทจะถายทำา

โดยไมบนทกเสยง แลวนำามาพากยทบในหองอดโดยใชนกพากย

ทผานมา มผกำากบภาพยนตรเพยงไมกคนทใชวธบนทกเสยงขณะ

ถายทำาจรง เชน ม.จ. ชาตรเฉลม ยคล สำาหรบยทธนา เขาไม

เคยไดมโอกาสทำาภาพยนตรเสยงในฟลมมากอน เพราะตนทนท

สงกวา

นเปนอกครงทยทธนาหนมาใชนกแสดงหนาใหมในบทนำา

อำาพล ลำาพน นกแสดงวยรนในสงกดไฟวสตารผเพงจะมผลงาน

จาก ‘วยระเรง’ ของ เปยก โปสเตอร แสดงเปนนำาพ นกแสดง

มากฝมออยาง ภทราวด มชธน มารบบทเปนสวรรณ, เรวต พทธ

นนทน รบบทเปนนารน, สเชาว พงษวไล แสดงเปนพอของนำาพ

และ วรรษมน วฒโรดม ซงแสดงคกบอำาพลใน ‘วยระเรง’ มารวม

แสดงดวย

‘นำาพ’ เปดตวในวนท 9 มถนายน 2527 มผชมเขาไปชม

กนมากมายแนนขนดโรง แมกระทงในรอบเชา และมโรงเรยน

เหมารอบใหเดกนกเรยนไดชมเปนจำานวนมาก โดยขณะนน โรง

ภาพยนตรจะเปดรอบเชาเฉพาะวนหยด แตสำาหรบ ‘นำาพ’ โรง

ยนดเปดรอบเชาครบ 7 วน และภาพยนตรเรองนกสามารถ

ยนโรงฉายอยไดนานถงสามเดอน ทำารายไดรวมถง 16 ลานบาท

ทำาลายสถตเดม 13 ลานบาท ท ‘แผลเกา’ ทำาเอาไวในป 2510

กลายเปนภาพยนตรไทยททำาเงนสงสดในประวตศาสตร จนถง

ขณะนน

ไมใชเปนเพยงแคหนงทำาเงนเทานน แต ‘นำาพ’ ยงไดรบ

ความชนชมอยางลนหลาม ทงจากนกวจารณภาพยนตร

สอมวลชน และผชมโดยทวไป ผกำากบรนครของวงการ

ภาพยนตรไทยอยาง วจตร คณาวฒ ไดกลาวยกยองวา “ดทสดท

เหนยทธนาทำางานมา เรยบรอยมาก สมารทจง ฉากวยรนทำาได

สมจรงสมจง เปนธรรมชาต ขอชม เรองเงนผมไมทราบ แตเรอง

กลอง ยทธนาไดแน”

นำาพ’ ไมเพยงแตสงใหยทธนาเปนผกำากบทโดดเดนของยค

แตยงสงให อำาพล ลำาพน กลายเปนดาราดง จากความทมเทท

เขามใหกบภาพยนตรเรองน ซงยทธนากไดเคยวกรำาอำาพลในการ

แสดงอยางเตมท เชน ฉากการอดยาทถำากระบอก ยทธนาไดให

อำาพลอดอาหารเยนเปนเวลานบเดอน เพอใหมรปรางผอมแหง

เหมอนคนตดยาจรง และใหอำาพลดมยาของสำานกถำากระบอก

อยางทผตดยาดม เพอใหอาเจยนออกมาจรง จนหลงจากการ

ถายทำา อำาพลถงกบสลบไสลหมดแรงเหมอนคนตดยาทกประการ

ดวยความทมเทและการเคยวกรำาของยทธนา อำาพลไมเพยงได

รบรางวลตกตาทองสาขาดารานำาชายยอดเยยมประจำาปนน

เทานน แตยงไดรบรางวลดารานำาชายแหงเอเชย จากมหกรรม

ภาพยนตรเอเชยแปซฟคอกดวย

ในฐานะผกำากบภาพยนตรทยดมนวาภาพยนตรเปน

สอสารมวลชน ‘นำาพ’ เปนความสำาเรจสงสดของยทธนา

เขาสามารถสอสารทตองการไปสผชมและประชาชนไดอยางม

พลง มผชมจำานวนมากทเปดเผยในภายหลงวา ‘นำาพ’ ทำาให

พวกเขาตดสนใจหนหลงใหยาเสพตด หรอหลกเลยงไมเขาไป

เกยวของดวย นอกจากน การสะทอนอารมณและความรสกของ

วยรนออกมาไดอยางจบใจและสมจรงสมจง แสดงศกยภาพของ

ภาพยนตรเดนชด ภาพยนตรเรองนกลายเปนแรงบนดาลใจท

สำาคญของคนรนใหมในชวงเวลานนอกหลายคนทมความใฝฝน

และกลายเปนผสรางสรรคผลงานภาพยนตรในยคตอมา

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 37 10/30/56 BE 1:52 PM

38

•นำาพ(หนาซ าย)•ผ เส อและดอกไม(หนาขวา)

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 38 10/30/56 BE 1:52 PM

39

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 39 10/30/56 BE 1:52 PM

40

อยากจะเดนไปใหถงปลายหลาขามทงฝนมาควานหาโลกใหม

ผเสอและดอกไม

คว�มสำ�เรจรางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง) •รางวลภาพยนตรยอดเยยม: ยทธนามกดาสนท •ผกำากบการแสดงยอดเยยม:ยทธนามกดาสนท •บทภาพยนตรยอดเยยม:รศมเผาเหลองทอง •นกแสดงประกอบชายยอดเยยม:โรมอศรา •ออกแบบและสรางฉากยอดเยยม: ยทธนามกดาสนท •ตดตอลำาดบภาพยอดเยยม: ม.ล.วราภาเกษมศร •บทประพนธยอดเยยม: นพพานรางวลภาพยนตรยอดเยยม จากการประกวดภาพยนตรนานาชาตครงท 5 ป ค.ศ. 1986 ณ รฐฮาวาย ประเทศสหรฐอเมรการางวลภาพยนตรสรางสรรคสงคมดเดน จากสมาคมสอมวลชนคาธอลคแหงประเทศไทย ป พ.ศ. 2529

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 40 10/30/56 BE 1:52 PM

41

มศลปนและผกำากบภาพยนตรจำานวนไมนอยทเมอ

ประสบความสำาเรจอยางสงในแนวทางใดแนวทางหนงแลว

มกจะตองยอนรอยสรางผลงานในแนวเดมออกมา แตยทธนา

เปนหนงในขอยกเวน ภาพยนตรของเขาแตละเรองอยใน

แนวทางเฉพาะทแตกตางกนอยางชดเจน งานกำากบเรองตอมา

ของเขาคอ ‘ผเสอและดอกไม’ อาจจะเกยวของกบเยาวชนเชน

เดยวกบ ‘นำาพ’ แตแนวทางกลบพลกไปอก จากกงสารคดสแนว

ทยทธนากลาววาเปน Neo Romantic หรอ Romantic Realist

มทงดานโรแมนตกฝนเฟองและดานทเหมอนจรงผสมผสาน

‘ผเสอและดอกไม’ เปนวรรณกรรมเยาวชนของ นพพาน

(มกฎ อรด ศลปนแหงชาต สาขาวรรณศลป ประเภทนวนยาย

และเรองสน ประจำาป 2555) ทไดรบรางวลจากการประกวด

หนงสอแหงชาตในป 2521 และเปน 1 ใน 100 เลม หนงสอดท

เดกและเยาวชนไทยควรอาน วรรณกรรมเยาวชนเรองสำาคญน

เลาสงทไมไดมนวนยายไทยกลาวถงมากนก คอเรองราวของเดก

และประชาชนในสจงหวดชายแดนภาคใตทนบถอศาสนาอสลาม

ตวละครเอก ฮยน คอเดกหนมทตดสนใจบอกครวาจะไมเรยน

หนงสอตอชนป. 5 เพราะทบานของเขาไมมเงน เขาหนมาเปน

พอคาขายไอศกรมเพอหาเงนเขาครอบครว แตกยงหาเงนไดไม

มาก จนเขาไดพบกบ มมป เดกสาวทลาออกจากโรงเรยนมาชวย

แมขายของ ฮยนไดตามมมปไปทบาน และเขากไดพบกบเพอน

ใหมทจะแนะนำาชองทางใหมในการทำามาหากนใหกบเขา นนคอ

การขนขาวสารหนภาษขามชายแดนโดยการซอนไปกบรถไฟ

ซงแมงานนจะเปนงานทสรางรายได แตกมความอนตรายเชน

เดยวกน

ยทธนาถายทำาภาพยนตรเรองนทอำาเภอเทพา จงหวด

สงขลา นอกจากสเชาว พงษวไล ซงรวมงานกบเขามาเกอบจะ

โดยตลอดแลว ผแสดงลวนเปนนกแสดงหนาใหมทงสน

สรยา เยาวสงข ผรบบทฮยน มาจากการคดเลอก เชนเดยวกบ

วาสนา พลเยยม ผรบบทมมป ทกไมไดมผลงานการแสดงใดๆ

มากอน นอกจากงานถายแบบโฆษณา

‘ผเสอและดอกไม’ ออกฉายทามกลางเสยงชนชมมากมาย

และไดรบรางวลตกตาทอง พระสรสวด ประจำาป 2528 ถง 7

รางวล อนไดแก ภาพยนตรยอดเยยม, ผกำากบการแสดงยอด

เยยม, ผแสดงสมทบชายยอดเยยม (โรม อศรา), บทภาพยนตร

ยอดเยยม บทภาพยนตรดดแปลงยอดเยยม, ลำาดบภาพยอด

เยยม, ออกแบบและสรางฉากยอดเยยม

‘ผเสอและดอกไม’ ไมไดจำากดวงแสดงคณคาอยแตเฉพาะ

ในประเทศไทยเทานน หากยงไดรบเลอกใหเขาฉายในเทศกาล

ภาพยนตรนานาชาตหลากหลายแหง เชน เทศกาลภาพยนตร

นานาชาตฮองกง ซง Variety นตยสารภาพยนตรชอดงของ

สหรฐอเมรกา ไดตพมพบทวจารณภาพยนตรเรองนไว โดยกลาว

ชมเชยวา ‘ผเสอและดอกไม‘ คอภาพยนตรไทยทดทสดเรองหนง

ในชวงเวลานน มการกำากบฉากบนรถไฟอยางมออาชพ และ

นกแสดงทกคนแสดงไดด ฉากในเมองชายแดนระหวางไทย

มาเลเซยในครงหลงกมสสน เปนภาพยนตรทเหมาะสำาหรบ

เทศกาลภาพยนตรทตองการหนงเอเชยคณภาพ

รางวลใหญจากตางแดนท ‘ผเสอและดอกไม’ ความาได

คอรางวลภาพยนตรยอดเยยมจากเทศกาลภาพยนตรนานาชาต

ฮาวาย ซงถอวาเปนครงแรกทภาพยนตรไทยไดรบรางวลจาก

เทศกาลดงกลาว เปนภาพยนตรไทยทสรางชอเสยงในระดบ

นานาชาตเปนเรองทสอง นบจาก ‘แผลเกา’ ของ เชด ทรงศร

โดยเอาชนะภาพยนตรจากผกำากบชอดงของไตหวนและเกาหลใต

ในชวตการทำางานของยทธนา ‘นำาพ’ และ ‘ผเสอและ

ดอกไม’ คอจดสงสด ในแงของการบรรลในสงทตองการและ

คาดหวง จากการพากเพยรอยางตอเนองนบสบปหลงจาก

เรยนจบ ทงในสวนของการใชภาพยนตรสอสาระกระตน

ความคด และการยกระดบมาตรฐานภาพยนตรไทยใหทดเทยม

ภาพยนตรตางประเทศ จนเปนทยอมรบในระดบนานาชาต

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 41 10/30/56 BE 1:52 PM

42

สบายสบายถกใจกคบกนไปเพราะฉนเปนคนไมสนอะไร

หลงค�แดง

คว�มสำ�เรจรางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง) •ภาพยนตรยอดนยมรางวลสมาพนธภาพยนตรแหงชาต (สพรรณหงสทองคำา) •เพลงประกอบภาพยนตรยอดเยยม: ‘สบายสบาย’(เรวตพทธนนทน,อนวฒนสบสวรรณ) •บนทกเสยงยอดเยยม:สมศกด-สนตย

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 42 10/30/56 BE 1:52 PM

43

‘หลงคาแดง’ งานกำากบเรองตอมาของยทธนา คองานท

หนงสอพมพไทยรฐเรยกวาเปน “งานอะลมอลวยกบตลาดหนง

ไทยของยทธนา” จากการนำาเอานางเอกดงของไฟวสตารอยาง

จนตหรา สขพฒน มาประกบกบ ธงไชย แมคอนไตย ซงในขณะ

นน เพงจะเขาสงกดแกรมม เอนเตอรเทนเมนทไดไมนาน และ

เรมทจะฉายแววความเปนซปเปอรสตาร จากผลงานเพลงอลบม

แรก หาดทราย สายลม สองเรา และอลบมทสอง ซงวางจำาหนาย

ในป 2530

‘หลงคาแดง’ เปนผลงานเรองเดยวของยทธนา ทเปนบท

ประพนธของเขาเองคนเดยว และเขยนบทคนเดยว โดยไดรบ

แรงบนดาลใจมาจากภาพยนตรอเมรกนอยาง One Flew Over

The Cuckoo’s Nest ซงเขาลงทนไปอยโรงพยาบาลศรธญญา

จรงๆ เปนเวลาสามเดอนเพอดพฤตกรรมของผปวยจตเวช

ตวเอกของ ‘หลงคาแดง’ คอ โกยทอง ชายผถกจบสงโรง

พยาบาลบาแหงหนงดวยความเขาใจผดวาเขาคอทองด มหา

เศรษฐผเปนสามของโฉมศร ทตดสนบนผอำานวยการโรงพยาบาล

เพอใหเซนยนยนวาเขาเปนบา ทน โกยทองไดพบกบผคน

มากมาย ทงหมอสาวทชนชมผอำานวยการอยางออกนอกหนา,

อดตนางเอกทเคยโดงดง ผรบไมไดกบความตกตำาของตวเอง,

หญงสาวแสนซอและจตใจด ทถกทำารายจนกลายเปนบา ไป

จนถงอาลย หญงสาวทจะมารอพบญาตทกสปดาห แตญาต

ของเธอกไมเคยมารบ

แมเปนภาพยนตรทระบวาอะลมอลวยกบตลาด แต

‘หลงคาแดง’ กสอดแทรกแนวคดทลกซงเขาไปไดอยางลงตว

เปนการสะกดใหคดทบทวนถงความหมายของคำาวา “ด” หรอ

“บา” ขณะทคนทวไปใชเพยงตำาแหนงหรอรปลกษณภายนอกใน

การกำาหนดคณคาของกนและกน แตแทจรง ยากหาสงใดมา

กำาหนดวดไดวาสงไหนคอด หรอสงไหนคอบา และมนษยมสทธ

เลอกวา เราจะเปนในสงทเราเปน หรอเปนในสงทคนอนอยากให

เราเปน

ดวยความเปนหนงตลกสนกสนาน ทสอดแทรกสาระทาง

สงคม ทำาให ‘หลงคาแดง’ นอกจากจะประสบความสำาเรจทาง

ดานคำาวจารณแลว กยงเปนภาพยนตรททำาเงนใหกบไฟวสตาร

โปรดกชน อยางมากมาย โดยขณะทฉายไปเพยงสบสองวน ก

สามารถทำารายไดถงหกลานกวาบาท นอกจากนยงถอเปนผล

งานการแสดงชนสำาคญของ ธงไชย แมคอนไตย กบบทบาทของ

โกยทอง คนจรจดทตองรบบทหนกตลอดทงเรอง รวมทงยงตอง

รองเพลง โดย ‘หลงคาแดง’ ไดเลอกใชเพลงจากทงสองอลบม

ของเขา กอนทธงไชยจะกลายเปนศลปนทโดงดงถงขดสดมา

จนถงปจจบน

โทน เรนส นกวจารณภาพยนตรชอดงชาวองกฤษซงรจก

และชนชมผลงานของยทธนามาตงแตครง ‘นำาพ’ และ ‘ผเสอและ

ดอกไม’ มโอกาสชม และกลาววาหากถอวาเปนงานดดแปลงจาก

นยายเรองเดยวกน ‘หลงคาแดง’ เปนงานทดและตรงกบบท

ประพนธมากกวา One Flew Over the Cuckoo’s Nest

นอกจากน สงทโดดเดนเสมอมาในงานของยทธนาคอการแสดงท

สามารถสอสารไดอยางชดเจน แมกระทงในภาพยนตรเพลง

ซงไมใชแนวภาพยนตรทเรนสชนชอบ อยาง ‘เงน เงน เงน’

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 43 10/30/56 BE 1:52 PM

44

ทำาใหคนอนกลวทำาใหไมกลวคนอน

วถคนกล�

คว�มสำ�เรจรางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง) •รางวลภาพยนตรยอดเยยม: ยทธนามกดาสนท •ผกำากบการแสดงยอดเยยม: ยทธนามกดาสนท •บทภาพยนตรดดแปลงยอดเยยม: รศมเผาเหลองทอง •ลำาดบภาพและตดตอยอดเยยม: นดาสทศนณอยธยา, บรรจงโกศลวฒน,ม.ล.วราภาเกษมศร •ออกแบบและสรางฉากยอดเยยม: ศลปชยตนหรด •เพลงประกอบยอดเยยม: จรลมโนเพชร และดนฮนตระกล •นกแสดงดาวรงฝายชาย: นรนทรทองคำารางวลภาพยนตรแหงชาต สพรรณหงส •กำากบศลปยอดเยยม: ศลปชยตนหรดรางวลชมรมวจารณบนเทง •รางวลภาพยนตรยอดเยยม: ยทธนามกดาสนท •ผกำากบการแสดงยอดเยยม: ยทธนามกดาสนท •บทภาพยนตรยอดเยยม: รศมเผาเหลองทอง, ยทธนามกดาสนท •กำากบศลปยอดเยยม: มานเอลลทเกนฮอสท •รางวลดนตรประกอบเยยม: ดนฮนตระกล จรลมโนเพชร

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 44 10/30/56 BE 1:52 PM

45

นบแตกำากบภาพยนตรเรองแรก ยทธนามผลงานออกฉาย

สมำาเสมอ ไมเคยวางเวนเกน 2 ป แตชองวางระหวาง ‘หลงคา

แดง‘ กบภาพยนตรเรองถดมาของเขาคอ ‘วถคนกลา’ หางกนถง

4 ป จากภาพยนตรจำานวน 7 เรองทยทธนากำากบใหไฟวสตาร

โปรดกชน ระหวางป 2521-2534 นคองานทลงทนสงทสด ใช

เวลาตระเตรยมและถายทำายาวนานทสด ประสบปญหาอปสรรค

ตางๆ มากทสด สมกบทอยในแนว ‘มหากาพย’ (Epic) ซงมผ

กำากบภาพยนตรไทยเพยงไมกรายทมโอกาสไดทำา

‘วถคนกลา’ เปนนวนยายของ มาลา คำาจนทร นกเขยน

เจาของรางวลวรรณกรรมสรางสรรคแหงเอเชย (ซไรต) ซงตพมพ

ในป 2527 โดยเรองราวนนผประพนธไดถายทอดเรองทรบรมา

จากการอานและการคลกคลกบชาวเขาบางเผา ทำาใหจนตนาการ

ออกมาเปนชนเผาจอมฮเตทมองผชายเปนใหญ ขณะทผหญง

เปนเพยงแรงงาน จะถกพอหรอสามขายเมอไหรกได โดยตวเอก

ของเรองคอ จอปา เดกหนมผมฝมอการใชดาบทเกงกาจ นอง

ชายของเขาคอจอมทเปนคนขขลาดและพอใจกบการเปนคนเลยง

เเพะ เผานมปแถนเปนผปกครองชนเผา ดวยการใชความงมงาย

ทำาใหคนอนกลว แตทายทสด เมอจอปายดอำานาจจากปแถน

ดวยการใชคมดาบ ดวยเจตนาจะปลดปลอยชาวบานจากระบอบ

เกา ความกลาของจอปาเปลยนไปกลายเปนความบาอำานาจ ชาว

บานยงคงตกอยใตความหวาดกลว ทเปลยนจากกลวคาถาอาคม

เปนกลวในคมดาบ และความคลงอำานาจนเอง ทนำามาซงจดจบ

ของจอปา

ยทธนาเลอกใชนกแสดงหนาใหมอกครง นรนทร ทองคำา

ไดรบเลอกใหมารบบทจอปา ณหทย พจตรา ซงเพงผานผล

งานการแสดงมาเพยงเรองเดยว กถกคดเลอกใหมารบบทหนะม

นางเอกของเรอง และ พฒชย (อครา) อมาตยกล ซงยงเปนวยรน

และยงไมเปนทรจกในขณะนน รบบทเปนจอม

ดวยความลำาบากในการถายทำาบนภเขา ดอยแมสะเรยง

เชยงใหม ทำาให ‘วถคนกลา’ ตองใชเวลาในการสรางจนถงออก

ฉาย ตงแตเดอนเมษายน 2533 จนถงเดอนพฤศจกายน 2534

โดยใชทมงานมากถง 70 คน ใชฟลมถง 450 มวน และใชเวลาตด

ตอนาน 7 เดอน ตงแตเดอนกมภาพนธ ถงกนยายน 2534 โดย

ใชคนตดตอถงสามคน คอ นดา สทศน ณ อยธยา, บรรจง

โกศลวฒน และ ม.ล. วราภา เกษมศร นอกจากน ยทธนายงได

ลงทนจาง มานเอล ลทเกนฮอสท ผกำากบศลปชาวเยอรมนมา

กำากบศลปใหดวย เชนเดยวกบดนตรประกอบทแตกตางจาก

ภาพยนตรไทยทวๆ ไปในสมยนน ทไมไดลงทนอะไรไปมากกวา

การใชเครองซนธไซเซอรในการสรางดนตร หรอหยบยมดนตร

ประกอบของภาพยนตรตางประเทศมาใช แตใน ‘วถคนกลา’

ยทธนาไดให ดน ฮนตระกล และ จรล มโนเพชร มารวมสราง

ดนตรประกอบ และบรรเลงโดยวงดนตรออเคสตรา ทมการใชหอ

ประชมศนยวฒนธรรมแหงประเทศไทยเปนสถานทบนทกเสยง

เปนเรองแรก

‘วถคนกลา’ ไดรบรางวลตกตาทอง พระสรสวด สาขา

ภาพยนตรยอดเยยมประจำาปนน เชนเดยวกบรางวลผกำากบการ

แสดงยอดเยยม บทภาพยนตรยอดเยยม ลำาดบภาพและตดตอ

ยอดเยยม ออกแบบและสรางฉากยอดเยยม เพลงประกอบยอด

เยยม และรางวลดาราดาวรงฝายชายยอดเยยม แตในดานรายได

กลบประสบความลมเหลว โดยเฉพาะเมอเทยบกบการลงทน

ภายหลงจากภาพยนตรเรองน ยทธนาตดสนใจทจะพกการ

ทำางานภาพยนตร ออกจากสงกดไฟวสตาร และหนไปทำางาน

ดานโทรทศนใหแกรมม เอนเตอรเทนเมนท อยระยะหนง กอนท

จะไดกลบมาทำาภาพยนตรรอกครง เมอแกรมมตองการเปดแผนก

ภาพยนตรของตนเอง

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 45 10/30/56 BE 1:52 PM

46

“เรมตนทำางานกบยทธนา มกดาสนท ครงแรกในฐานะทดฉนเปนคนทำาโฆษณาใหกบภาพยนตรเรอง

‘นำาพ’ ทเขากำากบ และในภาพยนตรอกหลายเรองตามมา ถอเปนการทำางานรวมกนอยางมความสข เรารก

เคารพ และเชอในกนและกน ดฉนเชอมนวาเขาเกงในเชงภาพยนตร ในขณะทตวตนของเขาเปนคนไมยอมลง

ใหกบใครงายๆ แตเมอไรทเปนงานดานครเอทฟ หรอคดแคมเปญโฆษณา เขาจะเชอถอและยอมรบในความ

คดของดฉนซงเคารพในวสยทศนของเขาเปนทนเดมอยแลว เพราะหนงทยทธนา มกดาสนทกำากบไมใชแค

หนงทจะทำาใหคนดสนกหรอดรามาเพยงเทานน แตมใจความหลกแฝงอยเสมอ

“ไมวายทธนาจะทำาอะไรกตามจะเปนคนจรงสดๆ หวใจในการทำางานคอ มงสเปาหมายเปนแมนมน

เปนคนทยดในธมอยางเขมขน ทำาใหเราไดเรยนรวางานทจะดได สมผสได และรสกได ตองเกดจากความ

แมนยำา มธมทแขงแรง พดไดเลยวาดฉนเรยนรความเขมขนนจากพหงาว และเขาเปนคนทมธรรมชาตในการท

think big จะทำาหนงหรอทำาอะไรกตาม สงทเปนสญชาตญาณของพหงาวคอ งานนนตองไมปกตธรรมดา ซง

จบตองไดจากงานของพหงาวทกชน เรมตงแตละครเวทเรอง ‘สแผนดน’ ททำาขนตงแตสมยยงเปนนกศกษา

ธรรมศาสตร

“ตงแตวนแรกทรวมงานกน จะเหนตรงกนวาเรองบนเทงไมใชแคบนเทงไปวนๆ จรงอยทงานของพวก

เราคองานสรางสรรคในวงการบนเทง หนงหรอละครเรองนเราอยากใหคนดเศราจนรองไห เรองนเราอยากให

คนดหวเราะ แตทายทสดแลวจดใหญใจความทตอง ขดเสนใตเอาไวคอ คนดตองไดสาระมากกวาแคความ

บนเทง ดฉนถอวานคอหวใจทอยในกระบวนการคดและทำางานของเราทกคน แลวพวกเราเองทกคนเปนพวก

เอาเปนเอาตายมากๆ กบเรองราวเหลาน แมกระทงรนนองอยางคาย GTH ทยงคงเขมขนในมตนนๆ ใน

หนงทกเรองของเขา ตอยอดมาจากยคแกรมมฟลมทยทธนา มกดาสนทเคยวางรากฐานเอาไว..............”

บษบ� ด�วเรองประธานเจาหนาทบรหาร

กลมบรษท จเอมเอม แกรมม จำากด (มหาชน)

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 46 10/30/56 BE 1:52 PM

47

ทามกลางธรกจบนเทงอนหลายหลาก ภาพยนตรเปนสอ

บนเทงตนทนสงทคนทำางานศลปะตองประนประนอมมากเปนพเศษ

ทงกบคนด คายหนง และนกวจารณ เพอทจะอยรอดในเชงธรกจ

และมโอกาสจะสรางสรรคผลงานในวงการตอไป แมจะเตมไปดวย

ขอจำากดแต ยทธนา มกดาสนท กสามารถพสจนใหเหนวาคนทำาหนง

มหนทางเสมอทจะทำาหนงโดยไมตองละทงจตวญญาณของศลปน

หลงจากผลตผลงานชนเอกมาหลายเรองตดในฐานะผกำากบ

ชอเสยงดานการทำาหนงคณภาพและความสามารถในการจดการ

บรหารของยทธนากฉายแววจน ไพบลย ดำารงชยธรรม แหงแกรม

มเอนเตอรเทนเมนต จำากด (มหาชน) เลงเหนถงความมวสยทศน

ของยทธนาทรตนลกหนาบางของศาสตรภาพยนตรเปนอยางด จงได

ทาบทามใหยทธนามาเปนหวเรอบกเบกคายหนงนองใหมซงแตกยอด

ออกมาจากคายเพลงยกษใหญของเมองไทย โดยใชชอวา แกรมม

ฟลม

ตงแตปพ.ศ. 2538 จนถง 2543 ยทธนาควบคมการสราง

ภาพยนตรใหแกรมม ฟลมทงหมด 6 เรอง ซงลวนสรางปรากฏการณ

ใหมๆ ใหวงการหนงไทย ทงในแงความสรางสรรคในตวชนงานและ

การสรางบคลากรใหวงการบนเทงไทย ยทธนาประเดมเปดคายดวย

การดดแปลงบทประพนธสดคลาสสกของ ทมยนต มาเปนหนง

‘คกรรม’ (2538) โดยม เบรด - ธงไชย แมคอนไตย ศลปน

หมายเลขหนงของแกรมมทเพงแสดงเปน โกโบร ในละครโทรทศนป

พ.ศ. 2533 คกบ กวาง – กมลชนก โกมลฐต มาตความใหมเปนโกโบ

รผจรงจงและเครงขรม และดงเอานกแสดงฝมอด อาภาศร นตพน มา

รบบท องศมาลน สงผลใหหนงกวาดรางวลพระราชทานพระสรสวด

ตกตาทอง ไปถง 5 สาขา ตามดวย ‘จกรยานสแดง’ (2540) ทไดสอง

นกรองขวญใจวยรนอยาง มอส – ปฏภาณ ปฐวกานต และ อมตา

ทาทา ยง มาแสดงคกน นอกจากแรงดงดดของสองดารานำาจะทำาให

หนงไดรบความนยมจนทำารายไดสงสดประจำาปแลว ความคด

สรางสรรคและคณภาพของหนงยงทำาไดดเขาขนจนกลายเปน

ภาพยนตรไทยเรองแรกท HBO ชองเคเบลโทรทศนจากอเมรกา

ตดตอขอซอลขสทธเพอนำาไปออกอากาศทวเอเชยผานทางชอง

Cinemax อกดวย ‘อนดากบฟาใส’ (2540) หนงแจงเกดนกแสดง

คณภาพอยาง อนนดา เอเวอรงแฮม คอผลงานลำาดบถดมาทยทธนา

ขนแทนโปรดวเซอรเตมตว แลวปลอยใหงานกำากบการแสดงอยในมอ

ของ หมอมหลวงพนธเทวนพ เทวกล (ผกำากบ ‘ชวฟาดนสลาย’

เวอรชน พ.ศ. 2553) โดยทยทธนาคอยดแลทศทางของหนงใหเปนไป

ตามแนวทางทเขาวางไวใหแกรมม ฟลม ภาพยนตรเรองตอมา

‘รกออกแบบไมได’ (2541) ผลงานทดทสดของแกรมม ฟลม ใน

ความคดของหลายๆ คน และหนงในดวงใจของวยรนจำานวนมากใน

ยคนน เปนงานทยทธนาพงพอใจทสดเชนกนในฐานะโปรดวเซอร นก

แสดงนำาทงสาม เรย แมคโดนลด, อมตา ทาทา ยง และ ชาครต แยม

นาม ตระเวนกวาดรางวลทงจากเวทรางวลภาพยนตรแหงชาตสพรรณ

หงส และเวทรางวลชมรมวจารณบนเทง ขณะทบทภาพยนตรและ

การกำากบภาพไปควารางวลจากเวทรางวลพระราชทานพระสรสวดมา

ได หลงจากนน แกรมม ฟลม กรวมทนสรางกบบรษท เอกแซกท

จำากด ทำาหนงรกตางชนชนเรอง ‘กำาแพง’ (2542) โดยม บอย – ถกล

เกยรต วรวรรณ มาประเดมกำากบหนงเรองแรกในชวตหลงจากสราง

ชอเสยงไวมากมายในฐานะผกำากบละครเวทและละครโทรทศน หนง

นำาแสดงโดย ฟลค - เกรกพล มสยวาณช และ ปน - เกจมณ พชย

รณรงคสงคราม ตวหนงไมประสบความสำาเรจเทาใดนก แตการ

ทำางานกบยทธนาในภาพยนตรเรองนคอบทเรยนชนสำาคญทถกล

เกยรตใหสมภาษณในเวลาตอมาวาเปนจดเปลยนทศนคตทเขามตอ

วงการภาพยนตร กอนจะหนไปอทศตนใหสงทเขารกและถนดอยาง

ละครเวทและละครโทรทศนแทน แกรมม ฟลมยคแรกปดฉากดวย

‘ยวชนทหาร เปดเทอมไปรบ’ (2543) หนงทผสมผสานเรองจรงของ

ยวชนทหารยคสงครามโลกครงทสองกบเรองราวความรกและ

มตรภาพของวยรนไดอยางลงตว แมหนงจะไมดงเปรยงปรางแตกเปน

หมดหมายสำาคญของหนงวยรนทสอดแทรกเรองราวทาง

ประวตศาสตรอนหนกหนวงอยางสงครามและเนอหาทางสงคมท

หนกแนน จนเปนทกลาวขวญถงทกครงทคนดหนงเรยกหาหนงวยรน

ทไมไดมแคเรองรกกกกก

หนงทกเรองทยทธนาควบคมการสรางใหแกรมม ฟลม ไมม

เรองไหนททำารายไดนอยจนถงขนขาดทน แตดวยความทคายหนง

ตองการกำาไรมากกวานนเพอหลอเลยงคนทำางานและสำานกงาน

ทำาใหบรษทแมอยางแกรมมเอนเตอรเทนเมนตซงกำาลงจะปรบ

โครงสรางธรกจครงใหญตดสนใจยตการทำางานของแกรมม ฟลมลง

ผลงานทางภาพยนตรของยทธนาจงดเหมอนจะหยดชะงกลงไปดวย

ทวาความสำาคญของหนงทงหกเรองทเขาทงเอาไวในฐานะผควบคม

การสรางมไดหยดสงอทธพลตอวงการหนงไทยตามไป แตกลบยงถก

ระลกถงในฐานะตวอยางของการสรางหนงทสมดลไดดระหวางการ

เปนหนงด มคณคาทางศลปะ และมประเดน กบการเปนหนงทเตม

เปยมไปดวยความบนเทง

ยทธนา กบแกรมมภ�พยนตร

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 47 10/30/56 BE 1:52 PM

48

คว�มสำ�คญ แมการเลอกสราง ‘คกรรม’ เพอเปดตวแกรมม ฟลม และ

การดงเอาขวญใจมหาชนอยางเบรด – ธงไชย (ทคนสวนใหญยง

มภาพจำาของเขาในบท โกโบร เวอรชนละครโทรทศนป 2533

อย) มาเรยกแขก จะดเปนหนทางปลอดภยทหางไกลจากคำาวา

“ไมมคนด” แตความโดดเดนของ ‘คกรรม’ เวอรชนป 2538 กลบ

อยทการเรยกรองใหธงไชยมอบการแสดงทตางไปจากเดมใหกบ

ตวหนงนเอง ยทธนานำาเสนอการตความตวละครทงสองใหมโดย

เขามองวาควรจะเพมปมหลงใหโกโบรเพอความรกทเขามตอ

องศมาลนจะไดสมจรงยงขน และในขณะทโกโบรเวอรชนใหมน

ควรจะเงยบขรมจรงจง เพราะมตำาแหนงระดบหวหนาอยใน

กองทพญปน องศมาลนกควรจะมลกษณะหาว กลา และบาบน

กวาทผานๆ มาเนองจากเธอมจตวญญาณของนกตอสเพอสงคม

อยางเตมเปยม นอกจากการตความใหมซงเปนจดแขงของ ‘ค

กรรม’ เวอรชนนแลว ยทธนายงทมทนกบงานสรางทหลากหลาย

ทงฉากสงคราม ฉากทงระเบด ไปจนถงการใชนกแสดง

ตวประกอบชาวญปนจำานวนมหาศาลเพอความสมจรงของหนง

และเสยงในหนง เรยกไดวา ‘คกรรม’ คอหนงฟอรมใหญประจำาป

และทำารายไดเปนอนดบสองของปนน รองจากหนงดรามาวยรน

เรอง ‘โลกทงใบใหนายคนเดยว’ อยเพยงเรองเดยว

เรองยอ ความรกทงอกเงยขนทามกลางความตงเครยดทางการ

เมองระหวางไทย – ญปนในชวงสงครามโลกครงท 2 ระหวาง

โกโบร ทหารหนมชาวญปนทใชประเทศไทยเปนทางผานเพอไป

รบกบประเทศฝายสมพนธมตร กบ องศมาลน นสตสาวชาวไทย

ทพยายามปกปองอธปไตยของประเทศตวเอง กลบตองกลาย

เปนโศกนาฏกรรมไป เพราะไฟแหงสงคราม ทมง�นและนกแสดง กำากบ: ยทธนา มกดาสนท, พนธธมม ทองสงข, นพนธ

ผวเณร

เขยนบท: วาณช จรงกจอนนต, ยทธนา มกดาสนท

นำาแสดง: ธงไชย แมคอนไตย, อาภาศร นตพน, ธรภทร

สจจกล

คว�มสำ�เรจรางวลพระราชทานพระสรสวด ตกตาทอง ประจำาป 2538 •ภาพยนตรยอดเยยมป2538 •ผแสดงนำาชายยอดเยยม:ธงไชยแมคอนไตย •ผกำากบการแสดงยอดเยยม:ยทธนามกดาสนท, พนธธมมทองสงข,นพนธผวเณร •ออกแบบเครองแตงกายยอดเยยม:รตนพลธรรมชาต •เพลงนำายอดเยยม:‘เธอคนเดยว’โดยสฟา, อนวฒนสบสวรรณ รางวลภาพยนตรแหงชาต สพรรณหงส ประจำาป 2538 •ผแสดงสมทบหญงยอดเยยม:วไลวรรณวฒนพานช •บนทกเสยงยอดเยยม:นวฒนสำาเนยงเสนาะ •กำากบศลปยอดเยยม:ประสรรคเพชรพงษ, สายชลทศนจร •ออกแบบเครองแตงกายยอดเยยม:รตนพลธรรมชาตรางวล Vote Award 1995 •นกแสดงชายยอดนยม:ธงไชยแมคอนไตยสรางสถตหนงทมผเขาชมสงสดใน 3 วนแรกของการเปดตว

คกรรม(Sunset at Chaopraya)

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 48 10/30/56 BE 1:52 PM

49

“ในเรองของการแสดง ยงถอวาผมมประสบการณนอยมากในขณะนน แตดวยความบรสทธของหวใจ

สองดวงทเชอซงกนและกน คนหนงพยายามทำาตามทผรบอกใหไดมากทสดและใกลเคยงทสด ในขณะทอกคน

กไมลดละทจะจงแลวชใหนกแสดงไดทำาตามสงทผกำากบตองการ พหงาวเปนทรพยากรบคคลทหากเปรยบ

เปนยากเปนไดทงผง ทงนำา ทงเมด ทงแผน เนนการสอนนกแสดงรวมถงทมงานหลายฝายดวยวธการ

Learning by Doing

การทำางานกบพหงาวเหมอนตองทำารายงานสงตลอดเวลา และเวลาเขาจะพดถงตวแสดงสกตวเขาจะ

จกลงไปในกมลสนดานใหเหนเลยวาคนคนนเปนอยางน เพราะทำาแบบน จงกอใหเกดผลนตามมา มการสอด

แทรกปรชญา วชาการแรงจงใจ และความคดมนษยออกมาอยางชดเจน “

“สงทยทธนา มกดาสนท สอนแกผมคอ การใหเราเปนตวของตวเอง และไมใหเราแบกทกคนไว ใหทำา

เทาทเราจะทำาได เราเปนเพยงตวละครตวหนงเทานนเอง ในขณะทตวเขาเองจะเขมงวดในทกๆ ฉาก จนเรา

รสกอยากแบงเบาภาระนน เพราะการทำางานรวมกบยทธนาไมเหมอนกบเราเปนแคดาราหรอนกแสดง แต

เตมไปดวยความกระหายอยากทจะทำางานในลกษณะของทมเวรค ผมทำางานเหมอนกบทกๆ ตำาแหนงในกอง

ถาย ทงชางวางดอลล ชางแตงหนาทำาผม ชางไฟ ฯลฯ ยทธนาเองกเชนเดยวกน เขาสามารถเปนไดทงโกโบร

องศมาลน ทหารชนผใหญ ฯลฯ”

“ผมทำางานกบพหงาวอยางมความสข เพราะเขามความเชอมาใหเรา ทำาใหเราเหนภาพในเนองาน

อยางชดเจน ถาเกดเราทำาตวใหวางเขาไวเพอนอมรบเอาความเชอหรอเรองราวนนมาใสตว จะเกดการทำางาน

ทลงตวมาก ไมวาจะเปนในมวสกวดโอเพลง ‘เงยบๆคนเดยว’ ทผมถกยทธนาจงดวยเนอเรองทถกเรยงรอย

เปนอยางดกบเมโลด ทำาใหเกดการดงกนและกนขนไปสงขนเรอยๆ เหมอนลมแนวทางเดยวกนกบการถายทำา

ภาพยนตรเรอง ‘หลงคาแดง’ สงสำาคญทสดทไดจากยทธนา มกดาสนท คอ ความเชอ เปนความเชอทเมอเรา

เชอแลวจะพาไปถงจดหมายแหงความสำาเเรจไดในทสด

บคคลคนนจงเปนครทผมเชอมน ไดเกน 100 เปอรเซนต และผมอยากใหพหงาวเปนผกำากบของธงไชย

แมคอนไตยตลอดไป”

ธงไชย แมคอนไตยนกรองและนกแสดง รวมงานกบยทธนา มกดาสนท

ในฐานะนกแสดงจากภาพยนตรเรอง ‘หลงคาแดง’, ‘คกรรม’ในคอนเสรต ‘แบบเบรด เบรด’ 2 ครง

และในมวสกวดโอเพลง ‘เงยบๆ คนเดยว’

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 49 10/30/56 BE 1:52 PM

50

คว�มสำ�คญ ดภายนอก ‘จกรยานสแดง’ อาจเปนหนงรกวยรนธรรมดาๆ

เรองหนงทพยายามใชนกรองแมเหลกทงสองของคายแกรมม

ใหเปนประโยชน แตเบองหลงนนคอความพยายามในการ

สรางสรรคบทภาพยนตรจากบทประพนธชนดเรอง ‘จกรยานแดง

ในรวเขยว’ ของ ดำารงค อารกล ใหออกมาเปนหนงทเดนเรอง

ดวยบทเพลง และมกลนอายแบบการตนนดๆ ซงขนตอนการ

พฒนาบทและตามหาผกำากบทเขาใจแนวคดนกนเวลายาวนาน

จนนกแสดงแทบจะถอดใจ แถมกระแสความแรงของนกแสดงนำา

กเรมซาลงตามความผนผวนของวงการบนเทง ทวายทธนากยน

กรานทจะรอใหไดบทและเพลงทดพอเสยกอนจงจะลงมอถายทำา

สดทายยทธนากลงมอกำากบ ‘จกรยานสแดง’ ดวยตวเองหลงจาก

ปรบบทอยนานเกอบสองป กลายเปนหนงรกวยรนเรองแรกและ

เรองเดยวในชวตการทำางานของยทธนา ซงเขากพยายามอยาง

เตมกำาลงทจะทำาหนงซงสอ “สาร” ทมประโยชนแกวยรน ความ

พยายามในการทำาหนงใหไดมาตรฐานตามทตวเองตงไวสงผลให

‘จกรยานสแดง’ เปนภาพยนตรททำารายไดสงสดของปนน และ

ความโดดเดนยงไปเขาตาผบรหารชองเคเบลทวของอเมรกาอยาง

HBO จนกลายเปนหนงไทยเรองแรกท HBO มาตดตอขอซอเพอ

นำาไปฉายออกอากาศทวเอเชยทางชอง Cinemax อกดวย

เรองยอ การคนหาความรกของนองใหมในรวมหาวทยาลยนาย

หนงทไปหลงรกเจาของจกรยานสแดงและไดผจญกบเหตการณ

วนวายตางๆ นานา กอนจะพบวาความรกทเขาใฝหาตองการ

เวลาในการฟมฟกมากกวาจะเปนรกแบบแรกพบททำาใหเขาตอง

วงไลตามอยางไรจดหมาย ทมง�นและนกแสดง กำากบ: ยทธนา มกดาสนท, นพนธ ผวเณร

เขยนบท: วาณช จรงกจอนนต

นำาแสดง: ปฏภาณ ปฐวกานต, อมตา ทาทา ยง,

แชมเปญ เอกซ

คว�มสำ�เรจรางวลภาพยนตรแหงชาต สพรรณหงส ประจำาป 2540 •เพลงนำาภาพยนตรยอดเยยม: ‘จกรยานสแดง’โดยเสกโลโซรางวล Thailand Blockbuster Entertainment Awards •ดารานำาฝายชายยอดนยม: ปฏภาณปฐวกานต •ดารานำาฝายหญงยอดนยม: อมตาทาทายงเปนภาพยนตรไทยเรองแรกท HBO ซอลขสทธ เพอนำาไปแพรภาพออกอากาศทวเอเชยทางชอง Cinemax สรางสถตหนงทมผเขาชมสงสดในวนฉายวนแรก

จกรยานสแดง

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 50 10/30/56 BE 1:52 PM

51

คว�มสำ�คญ ‘อนดากบฟาใส’ เปนผลงานเรองแรกทยทธนาสวมบท

ผบรหารเตมตวโดยไมเขาไปยงกบกระบวนการถายทำาหนง แต

คอยดแลทศทางของหนงอยหางๆ จนกระทงถงขนตอนของการ

ตดตอ ยทธนาใหอสระหมอมหลวงพนธเทวนพ เทวกล ในการ

คดเลอกนกแสดง ปรบบท และถายทำาอยางเตมท แตถอสทธ

ขาดในการตดตอหนง แมสดทายทงสองจะเหนตางกนวาหนงควร

จะถกตดตอแบบใดเพราะตางกเปนศลปนทมแนวคดเปนของ

ตวเอง แตยทธนาในฐานะผบรหารมองวาเขาจำาเปนตองสราง

มาตรฐานขนมาระดบหนงเพอวางรากฐานภาพยนตรคณภาพให

แกรมม ฟลม ดงเชนทครงหนงเขาเคยกลาววาเขาอยากจะสราง

ความเปลยนแปลงใหกบวงการหนง “เราเปนสวนหนงของวงการ

ภาพยนตรไทยแลว ถาเราไมคดจะเปลยนแปลงหรอนำาเสนอ

อะไรใหมๆ กเทากบยำาอยกบท และเขามาทำามาหากนในวงการ

นเทานนเอง แตเราไมอยากทำาแบบนน เราอยากพฒนาใหมน

ดๆ ยงขนไปอก”

เรองยอ ความรกของ อนดามน และ ฟาใส เกดขนโดยบงเอญ

ทามกลางความบรสทธของธรรมชาตเมอชายหนมผหลงรก

ทองทะเลอนดามนไดชวยหญงสาวไวจากการจมนำา ทวาความรก

ของพวกเขากลบถกกดกนจากผใหญทมแงมมความรกทแตกตาง

ออกไปตามประสบการณชวตของตวเอง ทมง�นและนกแสดง กำากบ และเข ยนบท: หมอมหลวงพนธเทวนพ เทวกล

นำาแสดง: อนนดา เอเวอรรงแฮม,ชลธชา นวมสคนธ,

สนจย หงษไทย, พงษพฒน วชรบรรจง

คว�มสำ�เรจรางวลพระราชทานพระสรสวด ตกตาทอง ประจำาป 2540 •ผแสดงสมทบหญงยอดเยยม: สนจยหงษไทย •เพลงนำายอดเยยม: ‘อนดากบฟาใส’โดยออรเรนจมวสค

อนดากบฟาใส

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 51 10/30/56 BE 1:52 PM

52

คว�มสำ�คญ ความสำาเรจอนทวมทนของ ‘รก-ออกแบบไมได’ ทำาให

ความขดแยงระหวางเจาของเรองอยาง ยทธเลศ สปปภาค ท

อยากกำากบหนงเรองนดวยตวเอง กบยทธนาผขอซอเฉพาะบท

หนงมาดดแปลง กลายเปนประเดนรอนไมแพตวหนง แมคนดจะ

ไมอาจรไดวา ‘รก - ออกแบบไมได’ ทยทธเลศเปนผกำากบจะ

ออกมาดกวานหรอไม แตทแนๆ คอคนดไดเหนแลววาฝมอการ

เขยนบทของวาณช จรงกจอนนต ซงยทธนาไววางใจ และฝมอ

การกำากบของภญโญ รธรรม ซงยทธนาเลงเหนวาเปนนกแสดง

ตลกทฉลาดลกซงนนยอดเยยมเพยงใด หนงวาดวยกลมวยรนท

ตองรบมอกบมรสมชวตควบคไปกบการเรยนและความรกเรองน

กลายเปนหนงในหนงทสอสารกบวยรนไดดทสดในยคนน ตว

ละครทงหาเปนตวแทนของวยรนผสบสนและเปลยวเหงาทตอง

เผชญหนากบความสมพนธอนแสนยงยากในนามของมตรภาพ

และความรก หนงยงดงเอาการแสดงทดสดๆ ของอมตา ทาทา

ยง, เรย แมคโดนลด และชาครต แยมนาม ออกมาไดอยางนา

ประทบใจ ‘รก - ออกแบบไมได’ คอผลงานทยทธนาภาคภมใจ

ทสดในฐานะผบรหารในแงของการเลอกคนไดเหมาะกบงาน และ

วางระยะหางในฐานะผควบคมงานสรางไดกำาลงด จนหนงออก

มาลงตวทงในแงประเดนและการแสดงเหนไดจากคำาวจารณและ

รายไดหนงทลวนแตใหการตอบรบในทางด

เรองยอ กลมคนเลอดกรปโอ 5 คนมาพบกนในรวมหาวทยาลย

และรวมตวกนจนเปนเพอนซ ทวาความรกระหวางเพอนสนท

กลบกอเกดขนจนกลายเปนรกสเสาทแสนจะทรมานใจทงยงเปน

บททดสอบความเปนเพอนซงจะเปลยนแปลงความสมพนธของ

พวกเขาไปตลอดกาล ทมง�นและนกแสดง กำากบ: ภญโญ รธรรม

เขยนบท: วาณช จรงกจอนนต, ยทธนา มกดาสนท

นำาแสดง: อมตา ทาทา ยง, เรย แมคโดนลด, ชาครต

แยมนาม

คว�มสำ�เรจรางวลพระราชทานพระสรสวด ตกตาทอง ประจำาป 2541 •บทภาพยนตรดดแปลงยอดเยยม: วาณชจรงกจอนนต,ยทธนามกดาสนท •กำากบภาพยอดเยยม:วนชยเลงอวรางวลภาพยนตรแหงชาต สพรรณหงส ประจำาป 2542 •ภาพยนตรยอดเยยม •ผกำากบยอดเยยม:ภญโญรธรรม •บทภาพยนตรยอดเยยม: วาณชจรงกจอนนต, ยทธนามกดาสนท •นกแสดงนำาชายยอดเยยม: เรยแมคโดนลด •นกแสดงนำาหญงยอดเยยม: อมตาทาทายง •นกแสดงประกอบชายยอดเยยม: คมสนนนทจตรางวลชมรมวจารณบนเทง ประจำาป 2541 •ภาพยนตรยอดเยยม •นกแสดงนำาชายยอดเยยม: เรยแมคโดนลด •นกแสดงนำาหญงยอดเยยม: อมตาทาทายง •นกแสดงประกอบหญงยอดเยยม: ศรพรรณชนชมบรณ

รก-ออกแบบไมได

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 52 10/30/56 BE 1:52 PM

53

คว�มสำ�คญ ผลงานภาพยนตรเรองแรกและเรองเดยวของบคลากรคน

สำาคญของวงการบนเทงไทยอยาง ถกลเกยรต วรวรรณ ทเปนทง

ผกำากบและผรวมทนสราง ทำาใหยทธนาไมไดเขาไปดแลใกลชด

เหมอนงานชนอนๆ ของแกรมม ฟลม แมจะเลงเหนแลววา

‘กำาแพง’ ถกสรางออกมาในสไตลของละครมากกวาภาพยนตร

แตยทธนากไมอาจเปลยนแปลงอะไรไดมากไปกวาการใหคำา

แนะนำาอยหางๆ และนำาเสนอการตดตออกเวอรชนเพอให

ถกลเกยรตเขาใจถงรปแบบของภาพยนตร แตดวยความทถกล

เกยรตมองภาพยนตรไมตางจากละคร ทำาใหหนงไมประสบความ

สำาเรจเทาทควรแมจะทมงบประมาณเตมทดานงานสรางและเคน

เอาการแสดงทเขมขนออกมาจากนกแสดงนำาไดกตาม บท

วจารณหนงทออกมาลวนชไปในทางเดยวกนกบคำาแนะนำาของ

ยทธนา ทำาใหหลายปตอมาถกลเกยรตตดสนใจเดนเขาไปปรบ

ความเขาใจกบยทธนาทไมฟงคำาแนะนำาในตอนนน ในบทความ

‘20 ปแรกในชวตการทำางานของบอย ถกลเกยรต’ ของเวบไซต

‘สยามดารา’ ซงเผยแพรเมอวนท 9 กมภาพนธ 2556 ทผานมา

ถกลเกยรตยงพดถงเหตการณนดวยวาเขายงรสกผดมาจนถงทก

วนนทไมไดศกษาศาสตรของภาพยนตรใหถองแทเสยกอน

เอาแตดอและเชอมนในตวเองมากเกนไปจนละเลยคำาวจารณ

ของยทธนา ทวาเหตการณนนทำาใหเขารจกตวเองมากขนและ

ตระหนกไดวาทศทางใดทเขาควรจะมงหนาไป

เรองยอ ลกชายนกการเมองพบรกกบหญงสาวยากจนทอาศยอยใน

ชมชนแออดและกำาลงเผชญกบการถกไลทโดยทพอเขาคอผอย

เบองหลงแผนสกปรกครงน ความขดแยงและความแตกตางทาง

ชนชนทำาใหพวกเขาไมอาจอยรวมกน แตทงสองกกาวขาม

อปสรรคมารกกนไมวาจะตองแลกกบอะไรกตามทมง�นและนกแสดง กำากบ: ถกลเกยรต วรวรรณ

นำาแสดง: เกรกพล มสยวาณช, เกจมณ พชยรณรงค

สงคราม

คว�มสำ�เรจรางวลพระราชทานพระสรสวด ตกตาทอง ประจำาป 2542 •ผแสดงสมทบชายยอดเยยม: อรรถพร ธมากร •ผแสดงสมทบหญงยอดเยยม: พศสมย วไลศกด •เพลงนำายอดเยยม: ‘กำาแพง’ โดย อรรถพล ประเสรฐยง •ตกตาเงนดาวรงฝายชาย (รางวลพเศษ): เกรกพล มสยวาณชรางวลภาพยนตรแหงชาต สพรรณหงส ประจำาป 2542 • เพลงนำาภาพยนตรยอดเยยม (อาทตย สาระจฑะ, สราวธ เลศปญญานช, เกรกพล มสยวานช) • การสรางภาพพเศษทางภาพยอดเยยม (ลำาเนาว สดโต)

กำาแพง

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 53 10/30/56 BE 1:52 PM

54

คว�มสำ�คญ ผลงานกำากบเรองสดทายของยทธนา (กอนจะเวนชวงไป

ถง 10 ปจงกลบมาทำา ‘แผนดนของเรา’ [2553]) ซงทาทายดวย

การผสมผสานเรองหนกหนวงอยางสงครามเขากบความรกและ

มตรภาพของวยรน ใน ‘ยวชนทหาร เปดเทอมไปรบ’ ยทธนา

กลบไปหาวตถดบแบบทเขาถนดอนไดแกเรองราวทเกดขนจรง

ของบรรดายวชนทหารทตอสอยางเตมกำาลงเพอปกปองประเทศ

จากการรกรานของญปน กอนทรฐบาลไทยและญปนจะเจรจากน

สำาเรจและอนญาตใหญปนผานแดนไดในภายหลง ยทธนาตดสน

ใจยกกองไปถายหนงใกลๆ กบทเกดเหตในจงหวดชมพรทงเรอง

และทมงบประมาณจำานวนมากในการจำาลองฉากตอสขนมาเพอ

ความสมจรงของหนง แตดวยความทหนงสงครามไมเปนทนยม

เทาใดนก จงทำากำาไรเพยงเลกนอยในบานเรา แตไดรบการจดเกบ

เขาหอภาพยนตรของเมองฟกโอกะ ประเทศญปน ในฐานะ

ตวแทนหนงไทย ซงนบจนถงปจจบนหอภาพยนตรฟกโอกะ

คดเลอกหนงไทยมาจดเกบไวทงหมดเพยง 19 เรองเทานน

แมสดทายแกรมม ฟลมจะตองปดฉากลงจากสาเหต

ทางการเงนเปนสำาคญ แตในความทรงจำาของคนในวงการ

ภาพยนตร ชอของ ยทธนา มกดาสนท ไมวาจะในบทบาทผ

กำากบหนงหรอนกบรหาร คอชอทพวกเขาภมใจไดในฐานะคน

ทำางานคณภาพ ผลงานทกชนทผานมอยทธนาลวนสรางมาตร-

ฐานใหมๆ หรอไมกผลกดนคนทำางานมฝมอรนใหมๆ เขาส

วงการอยางสมำาเสมอ ในวนทยทธนาไมไดสรางหนงออกสตลาด

อกแลว ชอของเขากยงมคนกลาวถงอยไมเสอมคลาย ทงใน

ฐานะครบาอาจารย คนทำาหนงชนคร นกบรหารผมวสยทศน

และศลปนผมไฟสรางสรรคอนหลากหลาย

เรองยอ กลมเดกนกเรยนโรงเรยนศรยาภย จ.ชมพร ตางเขารวม

เปนอาสาสมครเพอรบการฝกฝนเปนยวชนทหารในการรบใชชาต

ยามขาดแคลนกำาลงทหาร หนงเลาวรกรรมของเหลายวชนทหาร

ผานกลมเดกแปดคนทตดสนใจเขารวมฝกและไดแสดงความ

กลาหาญอยางเตมทเมอพวกเขาตองปฏบตหนาทจรงเมอครงท

ญปนพยายามยกพลขนบกทชมพรในชวงสงครามโลกครงท 2

คว�มสำ�เรจไดรบการเสนอชอเขาชงรางวล สาขาภาพยนตรยอดเยยมจากเวทรางวลพระราชทานพระสรสวด ตกตาทอง ประจำาป 2543 และรางวลภาพยนตรแหงชาต สพรรณหงส ประจำาป 2543

ยวชนทหารเปดเทอมไปรบ

ทมง�นและนกแสดงกำากบ: ยทธนา มกดาสนท

เขยนบท: วาณช จรงกจอนนต

นำาแสดง: รงเรอง อนนตยะ, วรยศ พานชไตรภพ,

เทยา โรเจอรส

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 54 10/30/56 BE 1:52 PM

55

นบแตกำากบและอำานวยการสราง ‘ยวชนทหาร…เปดเทอมไปรบ’ ใหกบแกรมมฟลม ในป 2543 ยทธนา กไมได

จบงานสรางภาพยนตรอกเลย แมจะยงคงมผลงานละครเวท โทรทศน และการแสดงสด ตางๆ ออกมาเปนระยะ

จนกระทงป 2553 เขากลบมากำากบ ‘คนของแม’ เปนหนงในภาพยนตรสนเฉลมพระเกยรตชด ‘ทนแหงความดงาม’

ใหกบ กองทนแมของแผนดน เพอชวยเหลอผตดยาเสพตด ม อทธสนทร วชยลกษณ โดย เปนผควบคมการผลต

‘คนของแม’ เลาเรองของแมคนหนงทยอมทำาทกอยางไดเพอลก แมจะตองเสยงภยไปหาซอยาเสพตด ตาม

คำารองขอของลกชายวยรนททรนทรายดวยอาการลงแดง สำาหรบยทธนา นอกจากจะไดทำางานเปนการกศล ถวาย

สมเดจพระนางเจาพระบรมราชนนาถ ยงเปนโอกาสทจะไดทดลองถายทำาภาพยนตรในระบบดจตอล ซงกไดขอสรป

วา ในเชงคณภาพและประสทธภาพของการสรางสรรค ระบบนไมได แตกตางจากระบบกลองและฟลมภาพยนตรทเขา

คนเคยมากวา 30 ป อกทงยงเอออำานวยใหทำางานไดสะดวกขน เพราะขนาดและนำาหนกของตวกลองทเลกและ

เบากวา รวมทงสามารถปรบแตงแสงสและเทคนคไดอยางละเอยดในขนตอนสดทาย

ภ�พยนตรเฉลมพระเกยรต

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 55 10/30/56 BE 1:52 PM

56

‘คนของแม’ เปนงานดรามาในขอบเขตเลกๆ ยทธนา

มโอกาสทำางานในระบบดจตอลอยางเตมท เมอไดรบการ

ตดตอใหเปนหนงในผกำากบภาพยนตรเทดพระเกยรต เฉลม

พระชนมพรรษา 84 พรรษา พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

โดยกระทรวงมหาดไทย รวมกบสำานกพระราชวง ในสวน

ของยทธนา เขาเลอกสรางภาพยนตรเพลงขนาดสน เลา

เรองหลากชวตของราษฎรหลายหมเหลา ภายใตพระบรม

โพธสมภาร เรยงรอยดวยบทเพลงพระราชนพนธ ใกล

รง, ลมหนาว. คำาแลว, สายฝน. Oh I Say และ แผนดน

ของเรา อญเชญและแสดงประกอบโดยศลปนชนนำา อาท

นท มเรย, เรองศกด ลอยชศกด. สกฤษฎ วเศษแกว, สนาร

ราชสมา และ ธงไชย แมคอนไตย รวมความยาวประมาณ

30 นาท ภายใตชอ ภาพยนตรเพลงพระราชนพนธเฉลม

พระเกยรตฯ ‘แผนดนของเร�’

แมจะเปนภาพยนตรสน ‘แผนดนของเรา’ กเปน

ภาพยนตรเพลง (musical) เตมรปแบบอยางแทจรง ดวยทน

สรางคอนขางสง ความสามารถของผแสดงและทมงาน รวมทง

ความถงพรอมในทางเทคนค ปจจยเหลานเออใหยทธนาใช

ความจดเจนจากประสบการณในการทำางานกวา 30 ป

สรางสรรคงานทนาตนตาตนใจ และตรงผชมไดในทกอารมณ

ไมวาจะเปนอารมณแหงความเบกบาน หมนหมอง คาดหวง

ขดแยง ปรองดอง หรอปลมปต โดยเรองราว เหตการณ และ

องคประกอบทงหมดสอถง พระปรชาสามารถ พระวรยะ และ

พระมหากรณาธคณทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมตอ

พสกนกรของพระองค

เหนออนใด สำาหรบ ยทธนา มกดาสนท ‘แผนดนของเรา’

คอการถวายความ จงรกภกด ดวยผลงานททมเทสรางสรรค

เสมอนหนงไดทำา ‘สแผนดน’ ถวายใหทรงทอดพระเนตรอกครง

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 56 10/30/56 BE 1:52 PM

57

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 57 10/30/56 BE 1:52 PM

‘แหวนทองเหลอง’ (2515) [ฝกงานทละโวภาพยนตร]

‘ความรกครงสดทาย’ (2517) [ผชวยผกำากบ]

‘ผมไมอยากเปนพนโท’ (2518) [ผชวยผกำากบ]

‘แผลเกา’ (2519) [ผชวยผกำากบ]

‘ทองปาน’ (2519) [กำากบรวมกบ สรชย จนธมาธร]

• 1 ใน 100 ภาพยนตรไทยทคนไทยควรด

• ขนทะเบยนเปนมรดกภาพยนตรของชาต

โดยกระทรวงวฒนธรรม ในป 2554

‘ชวตบดซบ’ (2520) [กำากบรวมกบ เพมพล เชยอรณ]

• รางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง)

นกแสดงนำาชายยอดเยยม (สรพงศ ชาตร)

‘เทพธดาบาร 21’ (2521) • รางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง)

นกแสดงนำาหญงยอดเยยม (จนทรา ชยนาม)

นกแสดงประกอบชายยอดเยยม (ไกรลาศ เกรยงไกร)

‘ไฟนรกขมโลกนต’ (2523)‘เทพธดาโรงงาน’ (2525) • รางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง)

นกแสดงประกอบชายยอดเยยม (อโนเชาว ยอดบตร)

ผพากยยอดเยยม (จร โอศร)

‘Love Is Forever’ (2526) [ผชวยผกำากบ กองถายประเทศไทย]

‘เงน เงน เงน’ (2526) • รางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง)

นกแสดงประกอบหญงยอดเยยม (พศมย วไลศกด)

• รางวลสมาพนธภาพยนตรแหงชาต (สพรรณหงสทองคำา)

รางวลภาพยนตรสรางสรรคสงคมยอดเยยม

ผกำากบการแสดงยอดเยยม

นกแสดงประกอบชายยอดเยยม (ลอตอก)

รางวลดนตรประกอบยอดเยยม (บตเตอรฟลาย)

รางวลเพลงประกอบภาพยนตรยอดเยยม (บตเตอรฟลาย)

‘นำาพ’ (2527) • รางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง)

นกแสดงนำาชายยอดเยยม (อำาพล ลำาพน)

บทภาพยนตรดดแปลงยอดเยยม (ยทธนา มกดาสนท)

• งานมหกรรมภาพยนตรเอเชยแปซฟก

นกแสดงนำาชายยอดเยยม (อำาพล ลำาพน)

‘The Year of Dragon’ (2528) [ผชวยผกำากบ กองถายประเทศไทย]

‘ผเสอและดอกไม’ (2528) • รางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง)

รางวลภาพยนตรยอดเยยม

ผกำากบการแสดงยอดเยยม (ยทธนา มกดาสนท)

บทภาพยนตรยอดเยยม (รศม เผาเหลองทอง)

นกแสดงประกอบชายยอดเยยม (โรม อศรา)

ออกแบบและสรางฉากยอดเยยม (ยทธนา มกดาสนท)

ตดตอลำาดบภาพยอดเยยม (ม.ล.วราภา เกษมศร)

บทประพนธยอดเยยม (นพพาน)

• รางวลภาพยนตรยอดเยยมจากการประกวดภาพยนตรนานาชาต

ครงท 5 ป ค.ศ. 1986 ณ รฐฮาวาย ประเทศสหรฐอเมรกา

• รางวลภาพยนตรสรางสรรคสงคมดเดน

จากสมาคมสอมวลชนคาธอลคแหงประเทศไทย ป พ.ศ. 2529

• 1 ใน 100 ภาพยนตรไทยทคนไทยควรด

• ขนทะเบยนเปนมรดกภาพยนตรของชาต

โดยกระทรวงวฒนธรรม ในป 2554

‘หลงคาแดง’ (2530) • รางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง)

ภาพยนตรยอดนยม

• รางวลสมาพนธภาพยนตรแหงชาต (สพรรณหงสทองคำา)

เพลงประกอบภาพยนตรยอดเยยม ‘สบาย สบาย’

(เรวต พทธนนทน, อนวฒน สบสวรรณ)

บนทกเสยงยอดเยยม (สมศกด - สนตย)

‘วถคนกลา’ (2534) • รางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง)

รางวลภาพยนตรยอดเยยม

ผกำากบการแสดงยอดเยยม (ยทธนา มกดาสนท)

บทภาพยนตรดดแปลงยอดเยยม (รศม เผาเหลองทอง)

ลำาดบภาพและตดตอยอดเยยม (นดา สทศน ณ อยธยา,

บรรจง โกศลวฒน, ม.ล.วราภา เกษมศร)

ออกแบบและสรางฉากยอดเยยม (ศลปชย ตนหรด)

เพลงประกอบยอดเยยม (จรล มโนเพชร และ ดน ฮนตระกล)

นกแสดงดาวรงฝายชาย (นรนทร ทองคำา)

• รางวลภาพยนตรแหงชาต สพรรณหงส

กำากบศลปยอดเยยม (ศลปชย ตนหรด)

ภ�พยนตร�นกรมและร�งวลเกยรตยศ

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 58 10/30/56 BE 1:52 PM

• รางวลชมรมวจารณบนเทง

รางวลภาพยนตรยอดเยยม

ผกำากบการแสดงยอดเยยม (ยทธนา มกดาสนท)

บทภาพยนตรยอดเยยม (รศม เผาเหลองทอง, ยทธนา มกดาสนท)

กำากบศลปยอดเยยม (มานเอล ลทเกนฮอสท)

รางวลดนตรประกอบเยยม (ดน ฮนตระกล, จรล มโนเพชร)

‘คกรรม’ (2538) • รางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง)

รางวลภาพยนตรยอดเยยม

ผกำากบการแสดงยอดเยยม (ยทธนา มกดาสนท,

พนธธมม ทองสงข, นพนธ ผวเณร)

นกแสดงนำาชายยอดเยยม (ธงไชย แมคอนไตย)

ออกแบบเครองแตงกายยอดเยยม (รตนพล ธรรมชาต)

เพลงนำาภาพยนตรยอดเยยม ‘เธอคนเดยว’

(สฟา และอนวฒน สบสวรรณ)

• รางวลภาพยนตรแหงชาต สพรรณหงส

นกแสดงประกอบหญงยอดเยยม (วไลวรรณ วฒนพานช)

บนทกเสยงยอดเยยม (นวฒน สำาเนยงเสนาะ)

กำากบศลปยอดเยยม (ประสรรค เพชรพงษ, สายชล ทศนจร)

ออกแบบเครองแตงกายยอดเยยม (รตนพล ธรรมชาต)

• รางวล Vote Award 1995

นกแสดงชายยอดนยม (ธงไชย แมคอนไตย)

‘จกรยานสแดง’ (2540)‘อนดากบฟาใส’ (2540) [อำานวยการสราง]

• รางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง)

ผแสดงสมทบหญงยอดเยยม (สนจย หงษไทย)

เพลงนำาภาพยนตรยอดเยยม ‘อนดากบฟาใส’ (ออรเรนมวสค)

‘รกออกแบบไมได’ (2541) [อำานวยการสรางและรวมเขยนบทภาพยนตร]

• รางวลภาพยนตรแหงชาต สพรรณหงส

ภาพยนตรยอดเยยม

ผกำากบการแสดงยอดเยยม (ภญโญ รธรรม)

บทภาพยนตรยอดเยยม (วาณช จรงกจอนนต

และยทธนา มกดาสนท)

นกแสดงนำาฝายชายยอดเยยม (เรย แมคโดนลด)

นกแสดงนำาฝายหญงยอดเยยม (อมตา ทาทา ยง)

นกแสดงประกอบชายยอดเยยม (คมสน นนทจต)

บนทกเสยงยอดเยยม (สรพรหม ภญโญทรพย)

เพลงนำาภาพยนตรยอดเยยม ‘แคเธอรกฉน’

(ศรราม อมฤต และ สวธชย สทธรตน)

ดนตรประกอบยอดเยยม (สราวธ เลศปญญานช)

• รางวลชมรมวจารณบนเทง

รางวลภาพยนตรยอดเยยม

ผกำากบการแสดงยอดเยยม (ภญโญ รธรรม)

บทภาพยนตรยอดเยยม (วาณช จรงกจอนนต

และ ยทธนา มกดาสนท)

นกแสดงนำาฝายชายยอดเยยม (เรย แมคโดนลด)

นกแสดงนำาฝายหญงยอดเยยม (อมตา ทาทา ยง)

นกแสดงสมทบหญงยอดเยยม (ศรพรรณ ชนชมบรณ)

• รางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง)

บทภาพยนตรดดแปลงยอดเยยม (วาณช จรงกจอนนต

และ ยทธนา มกดาสนท)

กำากบภาพยอดเยยม (วนชย เลงอว)

‘กำาแพง’ (2542) [อำานวยการสราง]

• รางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง)

นกแสดงสมทบชายยอดเยยม (อรรถพร ธมากร)

นกแสดงสมทบหญงยอดเยยม (พศมย วไลศกด)

เพลงนำายอดเยยม: ‘กำาแพง’ โดย อรรถพล ประเสรฐยง

ตกตาเงนดาวรงฝายชาย (เกรกพล มสยวาณช)

• รางวลภาพยนตรแหงชาต สพรรณหงส

เพลงนำาภาพยนตรยอดเยยม (อาทตย สาระจฑะ,

สราวธ เลศปญญานช, เกรกพล มสยวานช)

การสรางภาพพเศษทางภาพยอดเยยม (ลำาเนาว สดโต)

‘ยวชนทหาร ปดเทอมไปรบ’ (2543)‘คนของแม’ (2553) [ภาพยนตรสนเฉลมพระเกยรต

สมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ]

‘แผนดนของเรา’ (2553) [ภาพยนตรเพลงพระราชนพนธ

เฉลมพระเกยรตเฉลมพระเกยรต พระบาทสมเดจพระเจาอยหว]

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 59 10/30/56 BE 1:52 PM

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 60 10/30/56 BE 1:52 PM

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 61 10/30/56 BE 1:52 PM

62

บทท 3ก�วเข�สวงก�รโทรทศนสรางมาตรฐานใหมใหกบวงการละครโทรทศนไทย

ดวยฝมออนโดดเดนเปนเอกลกษณ และมความมงมนทจะพฒนาผลงานใหออกมาดยงขน

เสมอ โดยนอกจากจะเพอสรางความแตกตางหลากหลายใหกบงานของตวเองแลวเหนอสงอนใด

ผลงานจำานวนไมนอยของเขายงเปนการสรางมาตรฐานใหมในวงการขนมาดวย ดงเชนทเกดขนใน

แวดวงโทรทศนไทย ในทนททยทธนากาวเขามา

ในชวงทคายเพลงแกรมม เอนเตอรเทนเมนต กำาลงเตบโตถงขดสด และกำาลงขยบขยาย

บรษทอยางแขงแรง ขณะนนเอง ยทธนากไดรบเชญจาก บษบา ดาวเรอง ใหมานงเปนทปรกษาฝาย

ผลตรายการโทรทศนของแกรมมฯ ทเรมจรงจงกบการขยายฐานแฟนเพลงไปสรายการละครทางสอ

โทรทศน

ดวยความเปนนกสรางสรรคทไมหยดนง และอยากทดลองทำาศลปะการแสดงในรปแบบอน

นอกเหนอจากภาพยนตรและสอโทรทศนนนสามารถนำาสารของเขาเขาถงทกบานของผชมไดเปน

อยางด ยทธนาจงตอบรบงานนอยางกระตอรอรน เขานำาวธคดและการทำางานจากทงภาพยนตร

และละครเวท มาผสมผสานจนเกดงานทดสดใหมและนาสนใจมากยงขน โดยเฉพาะการสราง

ผลงานใหเทยบเทาสากล ทงยงอยากยกระดบคนดดวยการนำาเสนอความแปลกใหมใหลองรบชม

โดยเรมจากการประยกตแนวทางของซรสตลกฝรงทเรยกวา “ซตคอม” ซงเปนทนยมทวโลก มาใช

กบแนวทางการเลาเรองแบบไทย เกดเปนละคร “ตะกายดาว” (พ.ศ. 2532 – 2533) ซตคอมเรอง

แรกของไทยทมทวงทาแบบสากลทงการเขยนบท การกำากบ และรปแบบการถายทำา นำาแสดงโดย

เศรษฐา ศระฉายา, เพญพกตร ศรกลและวสนต อตตมะโยธน ออกอากาศทางชอง 9 อ.ส.ม.ท.

จากนนกตามมาดวย ‘คนคนฅน’(พ.ศ.2533) ซทคอมทตอเนองจาก “ตะกายดาว” ซงใชนกแสดง

หลกชดเดม แตออกอากาศทางชอง 7 ทำาใหเกดความฮอฮาในความแปลกใหมทงรปแบบและวธ

การแสดงตอผชมจำานวนมากในทนท

เขาจงขยบมาทดลองทำาละครขนาดสน “ลกมาร” (พ.ศ.2533) มนซรสเขยาขวญ 6 ตอนจบ

ทออกอากาศทางชอง 9 นำาแสดงโดย มาชา วฒนพานช และ นพพล โกมารชน ซงเปนละคร

โทรทศนทใชระบบการผลตแบบการทำาภาพยนตรมาประยกตใช ทงมมกลองการถายทำา การจด

แสงทพถพถน การทำาเทคนคพเศษทางภาพ และการทำาดนตรประกอบละครขนมาใหมซงไดรบการ

ตอบรบอยางดมากจากผชมเชนกน ทงหมดนตอมาไดกลายมาเปนรากฐานการทำาละครโทรทศนยค

ใหม ทเปนการยกระดบการผลตละครโทรทศนของไทยมาสยคปจจบน

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 62 10/30/56 BE 1:52 PM

63

“หนงในผทสมภาษณผมในวนทผมมาสมครงานเปนคนทำาละครทบรษท แกรมมฯ คอ ยทธนา มกดา-

สนท พอไดสมภาษณและพดคยกน รสกไดเลยวาพหงาวเปนคนทมวสยทศนกวางไกล และเปดกวางเพอทจะ

รบสงใหมๆ จากคนใหมๆ ผลงานตางๆ ของพหงาวถงไดแตกตางจากผกำากบคนอนๆ ผมวานเปนคณสมบต

ของคนทจะกาวขนไปไดไกลๆ เพราะไมมใครรไปหมดทกอยางในโลกน แตตองเรยนรในทกๆ วน ผมวดความ

รอบรของพหงาวไดเลยจากสงทเราพดกนเชน พดถงละครตางประเทศ ซงคนไทยไมเยอะทจะรจก แตพหงาว

กคยตอได มการยกตวอยางเวลาพดคย หรออางถงเรเฟอเรนซตางๆ ผมจงรไดทนทวาพหงาวหาขอมลให

ตวเองอยตลอดเวลา และเปดกวางกบวสยทศนตรงนน

“นอกจากน พหงาวยงเปนคนใหโอกาสคน ในการทใหผมเรมทำาละครโทรทศนใหกบทางแกรมมฯ

เพราะพหงาวกอานผมดวยเหมอนกน เนองจากตอนนน พหงาวมภารกจตองไปทำาหนงเรอง ‘วถคนกลา’

ทตองขนไปถายทำาในแถบภาคเหนอนานนบครงป จงมอบหมายหนาทตรงนใหผม เอาเขาจรงผมกเปนเดก

จบใหม ทำาไมพหงาวถงใหโอกาสตรงนน แสดงวาเขากอานเราออกเหมอนกน พอพหงาวกลบมากไดรวมงาน

กนอก ในฐานะทปรกษา ผใหการสนบสนนเรองแงคดตางๆ คอยแกไข หรอเปดชองทางใหลองทำาสงใหมๆ

แกวงการละครโทรทศนไทย

“ขอสำาคญอกประการหนงคอ เราสามารถตรงไปตรงมาตอกนได แมวาแรกเรมพหงาวอาจไมเหนดวย

ในสงทเราเสนอ แตเมอเราทำาการพสจนขอเทจจรงตางๆ แลว เขายอมเปลยนความคดมาเชอเราในทสด

นนแปลวาเขาเปดกวาง ไมไดยดตด และเขากยอม ซงในฐานะบคคลระดบตำานานขนาดนนแลว การจะมา

เปลยนคำาบางทจะมคำาวาอโกอย ซงคณสมบตนไมพบในตวยทธนา มกดาสนท

ถกลเกยรต วรวรรณกรรมการผจดการบรษท เอกแซกท จำากด

และบรษท ซเนรโอ จำากดเจาของโรงละคร เมองไทยรชดาลย เธยเตอร

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 63 10/30/56 BE 1:52 PM

64

ผลงานละครโทรทศนโดย ยทธนา มกดาสนท

จดเปลยนของการผลตละครโทรทศนขนาดยาวยคใหมเกดขนเมอยทธนา มกดาสนท เปด

โอกาสใหนกเรยนนอกจบใหมหวกาวหนาอยาง ถกลเกยรต วรวรรณ เขารวมงานผลตรายการ

โทรทศนของแกรมมฯ จากการไดพดคยกนของทงคแลวพบวาถกคอกน คยภาษาเดยวกน และม

ทศนคตพองกน พวกเขาเลยรวมกนกอตงบรษท เอกแซกท จำากด ขนในเครอแกรมมฯ เพอทำางาน

ดานโทรทศนอยางชดเจน ทงคไดรวมกนตอยอดดานซทคอมกอน ดวยละคร ‘3 หนม 3 มม’(พ.ศ.

2534-2541) ของถกลเกยรต เพอออกอากาศทางชอง 7 โดยยทธนาเปนผรวมสรางสรรคเรองราว

และรวมดแลการผลต

‘3 หนม 3 มม’ เลาเรองวนๆ ของสามหนมพนอง ทอาศยอยรวมชายคาเดยวกน ดวย

เรองราวเรยบงาย ดกนไดทงครอบครว และการผลตทงระบบทแตกตาง ทำาให ‘3 หนม 3 มม’

ประสบความสำาเรจอยางสง และเปนซตคอมทประสบความสำาเรจสงสดในประเทศไทยโดยออก

อากาศตดตอกนยาวนานทสดถง 8 ป เปนการเปดมตใหมใหกบวงการโทรทศน และทำาใหเอกแซกท

เปนผนำาการผลตซตคอมของไทยอยางตอเนองมาจนปจจบน

จากนนเอกแซกทไดเรมมการผลตละครขนาดยาวขนเปนครงแรกดวยเรอง รกในรอยแคน

ของ ถกลเกยรต วรวรรณเพอออกอากาศทางสถานวทยโทรทศนกองทพบกชอง 5 ยทธนาจง

จำาเปนตองกำากบละครเรองท 2 ตอทนท เพอความตอเนองในการออกอากาศ นเปนโอกาสสำาคญ

ทเขาจะสรางมาตรฐานใหมใหวงการละครไทยดวยวธการและมมมองใหม จงเกดเปนละครซรส

ขนาดยาว ทยทธนากำากบเรองแรกและเรองเดยวในชวต คอ‘วงนำาวน’ (พ.ศ.2535)

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 64 10/30/56 BE 1:52 PM

65

แมจะไมเคยกำากบละครขนาดยาวมากอนเลยกตาม แตยทธนากศกษาจนเขาใจถงธรรมชาต

ของละครไทยเปนอยางด จงนำารายละเอยดและปจจยตางๆ ททำาใหคนดละครชนชอบ เชน เรอง

การแกงแยง ชงดชงเดน เรองความรกของหนมสาว มาใชประโยชนสงสด ทงยงวพากษความพวพน

วนเวยนของพลอตละครทเปรยบประหนง ‘วงนำาวน’ ไวอยางเสยดส ยทธนาจงนำาคำา ‘วงนำาวน’ มา

ตงเปนชอละคร พรอมซอลขสทธเพลง ‘วงนำาวน’ ของสนทราภรณมาเรยบเรยงและรองใหทนสมย

โดย ใหม เจรญ ประ หนงในสามตวนำาแสดงของละครเรองน เพอใชเปนเพลงนำาละคร เกดเปน

เรองราวของสามเพอนสาวตางบคลกทรกกนดวยมตรภาพทแนนแฟน ทวาความรกกลบทำาให

มตรภาพของพวกเธอสนคลอน และแตกสลายไปในทสด

ยทธนาแตงเรองขนมาใหมทงหมด โดยม วาณช จรงกจอนนต เขยนบทรวมกบเขา จนเปนรป

เปนรางขนอยางสมบรณ แมจะเปนพลอตทมความเปนละครสง แตดวยการกำากบการแสดงท

พถพถนและการยกระดบการถายทำาใหมทงความประณตและการเพมความพเศษในการถายทำา

โดยอดตการถายทำาตามแบบละครไทยปกตจะมกลองสามตวแลวอาศยการตดสลบสด (Switching

Board) รบหนาตวละครเอาเลย แตยทธนาไดสรางมาตรฐานใหสงขนดวยการเพม ‘ถายเจาะ’

(insert) เพอใชชวยขบอารมณและบอกเลาทศทางของสถานการณใหชดเจนขน ตามแบบภาพยนตร

รวมทงยงเปนละครซงใชนกแสดงหญงแถวหนามาประกบบารมกนอยางถงพรกถงขง ไมวาจะเปน

ใหม เจรญประ, มาชา วฒนพานช และนกแสดงทยทธนาปลกปนมาจาก ‘วถคนกลา’ ณหทย พจตรา

องคประกอบทงหมดทำาใหวงนำาวน ประสบความสำาเรจจนสามารถเรยกคนรนใหมทปฏเสธละคร

โทรทศนไทยใหหนมาเฝาหนาจอโทรทศนได

งานกำากบละครยาวเรองแรกและเรองเดยวในชวตของยทธนา ยงทำาใหเขาควารางวลผกำากบ

ยอดเยยม จากเวทโทรทศนทองคำามาครองไดเปนผลสำาเรจอกดวย

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 65 10/30/56 BE 1:52 PM

66

เพยง 3 ปหลงจากเปดบรษท เอกแซกท จำากด กสรางความพงพอใจใหแกบรษทแมอยาง

แกรมมฯ ดวยวามนไดสรางกำาไรมหาศาล โดยทแมแตผบรหารอยางถกลเกยรตและยทธนาเองก

ตงตวไมตด เอกแซกทไดรบโจทยจาก ไพบลย ดำารงชยธรรม ผบรหารระดบสงของแกรมมฯ ขอให

ยทธนาคดและผลต ละครเรองยงใหญแบบทมไมอนขนมาหนงเรอง เพอขอบคณผชมทวประเทศ

ยทธนาตความยงใหญออกมาเปนเรองของหญงคนหนงทผานชวตมาอยางโชกโชน ตงแตวย

17 จนถง 70 ผานหลายชวงเวลาสำาคญของบานเมอง อนเออทงการแสดงและใหทมงานไดแสดง

ศกยภาพดานโปรดกชนอยางเตมท ละครเรองดงกลาวคอ ‘บลลงกเมฆ’(พ.ศ.2536 – 2537) อกทง

ยงเปนละครเรองแรกทนำาสามพระเอกดงจากจอเงน สมบต เมทะน, กรง ศรวไล และ สรพงษ

ชาตร มาแสดงประกบกนครงแรกบนเจอแกว กบ นางเอกเจาบทบาท ภทราวด ศรไตรรตน

ยทธนาคลกคลอยกบละคร ‘บลลงกเมฆ’ นานแรมป ตงแตขนตอนการเขยนบท ซงเปนบท

ประพนธชนแรกทยทธนาปลกปนมนดวยตวเองตงแตตนจนจบ รวมไปถงขนตอนการผลตทสงให

สพล วเชยรฉาย กำากบการแสดง โดยยทธนาควบคมการผลตอยางใกลชด แมกระทงการลงเสยง

บรรยายของตวเอกในขนสดทายกอนละครจะออกอากาศ

ละครไดรบความนยมอยางมาก เปนการยกมาตรฐานวงการละครโทรทศนไทยใหกาวไปขาง

หนาดวยความยงใหญในแบบฉบบ Epic Drama

บลลงคเมฆทยทธนาสรางสรรคออกมานน มความงดงามลงตวทงในเรองตวละคร เรองราว

และประเดนการนำาเสนอสจธรรมของชวตทคมคาย จนถกลเกยรต วรวรรณ เลอกหยบไปดดแปลง

เปนละครเพลงทยงใหญ มการสรางใหมแลวถง 3 ครง และประสบความสำาเรจลนหลามทกครง

และทกรอบการแสดง

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 66 10/30/56 BE 1:52 PM

67

ยทธนา มกดาสนททำางานในวงการโทรทศนกบบรษท

เอกแซกท จำากด จนถงปพ.ศ. 2539 กอนจะไปเปดบรษทแกรมม

ภาพนตร โดยระหวางทางนน ยทธนายงคงผลกดนละครทถกใจ

ประชาชนและคงมาตรฐานไวไดอยางตอเนอง ไมวาจะเปน

‘ยามเมอลมพดหวน’ (ถกลเกยรต วรวรรณ กำากบ, พ.ศ. 2536-

2537) ละครรกเรองแรกๆ ของไทยทยกกองไปถายทำาถง 3

ประเทศในยโรปคอ สวตเซอรแลนด ฝรงเศส และองกฤษ

ปรงเสนหดวยบทประพนธของ วาณช จรงกจอนนต, จากนนเขา

กสรางความแปลกใหมอกใน ‘ลา’ (สพล วเชยรฉาย กำากบ, พ.ศ.

2537) ละครทยทธนาเลอกมาทำาเพราะยงไมเคยมละครไทยเรอง

ไหนกลาทจะนำาเสนอเนอหาดานมดของสงคมทางโทรทศนมา

กอน ‘ลา’โดดเดนดวยบรรยากาศแบบภาพยนตรระทกขวญ

เออใหนกแสดงนำาอยาง สนจย เปลงพานช ไดแสดงศกยภาพ

ทางการแสดงอยางเตมท และสรางชอใหนกแสดงหนาใหมทได

แสดงฝมอไมนอยกวากน อยาง ทราย เจรญประ ไดแจงเกดใน

วงการ และเขายงไดนำาเรองราวคลาสสกททรงคณคา ‘เรอนแพ’

(สพล วเชยรฉาย กำากบ, พ.ศ.2538) บทพระนพนธสดหวงของ

พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาภาณพนธยคล และ ‘แผนดน

ของเรา’ (ม.ล.พนธเทวนพ เทวกล กำากบ, 2549) บทประพนธ

ของ มาลย ชพนจ มาสรางเปนละครโทรทศนอยางไมเคยลม

รากไทยควบคไปกบละครสมยใหม ซงทำาใหคนดไดตระหนกวา

เอกแซกทคอบรษทผลตละครรนใหมทเปยมไปดวยสาระและ

คณภาพ

ตลอดชวงเวลาทยทธนาอยเบองหลงงานสรางละครของ

บรษท เอกแซกท เขาไดวางรากฐานทแขงแรงและชดเจน นนคอ

เปนละครโทรทศนทประณตพถพถนในงานสรางทกขนตอนและ

ยงตองมประเดนทด แตเหนอสงอนใด ความสำาเรจของละครท

ยทธนาอยเบองหลงทงหมด เปนการยกระดบละครโทรทศนไทย

ไปในตวซงสงผลใหผผลตละครโทรทศนของสถานโทรทศนอนๆ

ตองปรบปรงมาตรฐานตวเองแลวหนมาใชระบบการสรางการ

ถายทำาทมมาตรฐานมากขนจนทำาใหละครโทรทศนไทย โดย

เฉพาะของเอกแซกท สามารถบกตลาดตางประเทศไดอยางเตม

ภาคภม

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 67 10/30/56 BE 1:52 PM

68

ผลง�นภ�พยนตรโฆษณ�การบรรจบพาณชยและศลปะไวดวยกนของยทธนา

แมการกำากบภาพยนตรโฆษณาจะมจดมงหมายในการสรางงานเพอการคาและ

ประชาสมพนธเปนสำาคญ แตยทธนากอยากทดลอง โดยใชความถนดเชยวชาญในการกำากบ

ภาพยนตร มาสรางงานใหเปนทจดจำาในระดบปรากฏการณได โฆษณาหลายชนทหลายคนรจกและ

เปนทกลาวขานถงมาจนปจจบน แตนอยคนจะรวาผทอยเบองหลงงานชนนคอยทธนา มกดาสนท

ไดแก โฆษณาสาวเชคเนสกาแฟ ชด ‘แสงระว’ เจาของตำานาน ‘สาวเชค’

ยทธนาไดรบการตดตอจาก สมชย ลลาภวฒน แหงบรษท A&A network โปรดกชนเฮาสชอ

ดง ชกชวนใหมารวมกนปลกปน ‘สาวเชค’ ในโฆษณา ‘เนสกาแฟเชค’ ทมไอเดยนำานางแบบทกำาลง

รอนแรง มาเขยาแกวกาแฟสรางความสดชนรบหนารอน และสาวเชคทอยในความรบผดชอบของ

ยทธนา คอ ‘แสงระว อศวรกษ’ มสไทยแลนดเวลดป พ.ศ. 2529 ทเผยภาพลกษณเซกซเปนครงแรก

ยทธนาขบเนนความเซกซของแสงระวใหเปนทประจกษแกประชาชน โดยทเธอไมตองถอด

เสอผาเลยสกชน เคลดลบคอ การดงจดเดนของแสงระวทสะโพกซงใหญและผายมานำาเสนอ

กางเกงยนสขายาวทฝายเสอผาจดนนไมเขากบรปราง ยทธนาเลยขอตดขากาเกงเธอเสยใหม

ใหสนและเผยรปรางของแสงระวอยางพอด

โฆษณาชนนเรยกเสยงฮอฮาทนททออกอากาศ เปนทมาของขาวรถชนกนเนองจากคนขบรถ

มวแตมองแสงระวบนบลลบอรด และกลายเปนวาภาพลกษณเซกซตดอยกบตวแสงระว อศวรกษ

ตลอดชวงเวลาทเธอโลดแลนอยในวงการบนเทง

หรองานโฆษณา ‘กระเบองหนาตราชาง’ ทยทธนาใชชางจรงมารวมพสจนดวยอารมณขน

จนทำาใหทงสโลแกนและภาพยนตรชดนตดหตดตาของผชมตอมาอกนานเปนตน

นอกจากงานโฆษณาแลว ยทธนายงไดกำากบมวสควดโออกดวย โดยผลงานชนเดน คอ เพลง

‘เงยบเงยบคนเดยว’ ของ ธงไชย แมคอนไตย จดประสงคของการผลตมวสควดโอนนคอการทำาให

เพลงไพเราะและโดดเดนทสด ยทธนาจงนำาภาษาภาพและการเลาเรองของภาพยนตรมาประยกตใช

โดยเรองราวในมวสควดโอดงกลาวมทงพระเอก (ธงไชยแสดง) และนางเอก (นาตาชา คอฟแมน

แสดง) โดยถายทอดผานความเศราโศกของพระเอกทเพงเสยคนรกไปดวยภาษาทางภาพมากมาย

เชน การนงนงๆ, การอาบนำาในชดทำางาน, การใชสขาวดำาทงเรอง การตะโกนบนดาดฟา ซงตอมา

รายละเอยดเลานไดกลายเปนขนบหนงของมวสควดโอไทยทยงเหนตอเนองมาถงปจจบน

รวมทงเพลง “เธอผไมแพ” ทยทธนาใหธงไชยยนรองประกาศศกดศรของความเปนมนษย

หนาโพเดยมในสหประชาชาตดวยความยาวทงเพลงภายในหนงคท ซอนภาพผยากไรจากทวโลก...

เพอใหกำาลงใจ และ ความหวงแกผคน อนเปนภาพความแปลกใหมลำายคทมงเนนในเนอหาของ

เพลงอยางทไมเคยมใครทำามากอน

โฆษณาชด ‘สาวเชค’

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 68 10/30/56 BE 1:52 PM

69

โฆษณาชด ‘สาวเชค’

มวสควดโอเพลง‘เงยบเงยบคนเดยว’

โฆษณาชด‘กระเบองตราชาง’

มวสควดโอเพลง‘เธอผไมแพ’

ผลงานการเขยนบท กำากบ และรวมอำานวยการสรางละครโทรทศนขนาดยาว มนซรส และซตคอม2525 “ตกตาแกว” / 2526 “ผเสอกมหวใจ” /

2528 “รถรางสายปรารถนา” / 2532 “ตะกายดาว” / 2533 “คนคนคน” /

2533 “ลกมาร” / 2535 “วงนำาวน” / 2536 “เคหาสนดาว” /

2536 “ชางมนฉนไมแคร” / 2536 “บลลงกเมฆ” /

2537 “ยามเมอลมพดหวน” / 2537 “ครงหนงคดถงเสมอ” /

2537 “ลา” / 2538 “สนทนาประสาจน” / 2538 “เรอนแพ” /

2539 “แผนดนของเรา” ของ เรยมเอง

ผลงานโฆษณา และมวสกวดโอ เนสกาแฟเชค ชดสาวเชค แสงระว อศวรกษ และ องคณา ทมด

กระเบองหนาตราชาง ชดชาง

แฟซาแชมพ ชด อรพรรณ พานทอง และชด ณหทย พจตรา

นำายาปรบผานมไฮยน ชด ดไซเนอร

หมบานรงสยา

ผลตภณทสำาหรบรถกระบะ แมกซไลเนอร

มวสกวดโอ เพลง ‘เงยบเงยบคนเดยว’ ของ ธงไชย แมคอนไตย

มวสกวดโอ เพลง ‘เธอผไมแพ’ ของ ธงไชย แมคอนไตย

ผลงานทางโทรทศน

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 69 10/30/56 BE 1:52 PM

70

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 70 10/30/56 BE 1:52 PM

71

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 71 10/30/56 BE 1:52 PM

72

“โดยสวนตวแลวดฉนคดวาในประเทศนคงจะหาผกำากบทมศกยภาพในตว มความพรอมในตว ทง

จนตนาการ ความคดสรางสรรค ความสามารถในการสอสาร ความมงมน และความมานะไดอยางพหงาว

นอยมาก พหงาวมกพดเสมอวาผมทำางานเหลานไมได ถาไมมเพอนรวมงาน ไมมศลปนนกแสดงทเขาใจ

ไมมชางภาพ หรอไมมฝายเทคนคทเขาใจเขา แตจรงๆ แลว พหงาวนาจะรวา จากในมมมองของเราซงเปน

ฝายเบองหลง เราคดวาเราเองกจะไมทำางานๆ ไดแบบนนถาไมมพหงาว แลวคนดเองกจะไมมโอกาสได

เรยนร

ดฉนคดวาหลงจากทหลายคนเดนออกจากโรงละครทพหงาวกำากบ หรอดหนงทพหงาวสรางหรอ

กำากบ เขาจะกลบมาเปนคนทดขนอกนดหนงทกครง เพราะในงานของพหงาวแฝงไวดวยสอสาระ หรอ

ปรชญา หรออารมณ เพราะพหงาวเปนคนทำางานอยางมเปาหมายและมรสนยม”

บรณ รชไชยบญกรรมการผจดการบรษท โอเวชน สตดโอ จำากด,

ปรญญาโทสาขา Theatre and Dramaจากมหาวทยาลยอนเดยนา สหรฐฯ, ผรวมกอตงคณะละคร28

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 72 10/30/56 BE 1:52 PM

73

บทท 4

ละครเวทเพอพฒน�ตนเองและวงก�ร

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 73 10/30/56 BE 1:52 PM

74

หากเปรยบผลงานดานภาพยนตรในชวตของยทธนา มกดาสนท เปนดงตนไมใหญทแผกงกานสาขาออกไปอยางสงางาม รากฐานท แขงแรงของตนไมตนนกคงงอกเงยมาจากประสบการณในดานละครเวทหลายตอหลายชนของเขานเอง

องกหนง | โลกคอละคร

หากจะยอนกลบไปยงจดเรมตนในฐานะ ‘คนละคร’ ของยทธนา เขาเรมสนใจในศาสตรการ

ละครมาตงแตพ.ศ. 2513 เมอครงยงศกษาในระดบอดมศกษาชนปท 1 อยทคณะวารสารศาสตร

และสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตรโดยขณะทเขากำาลงเดนไปทาพระจนทร พลนสายตาก

ไปปะทะกบปายขางอาคารเรยนคณะศลปศาสตรทเขยนไววา

“คดเลอกตวแสดง...ละครสมยใหมเรองแรกของมหาวทยาลย”

ดวยความสงสยใครรวา ‘ละครสมยใหม’ นนเปนเชนไร เขาจงตกลงใจลองเดนเขาไปสมคร

คดเลอกเปนนกแสดงละครเวท จนกระทงมโอกาสไดเขาไปสมผสกบศาสตรการแสดงเปนครงแรก

ในชวต จากละครสมยใหมเรองแรกของมหาวทยาลยทชอ‘อวสานของเซลสแมน’ (ดดแปลงจาก

นยาย Death of a Salesman ของ อาเธอร มลเลอร) ซงกำากบโดย แกร คารกน และยงตองรวม

แสดงกบรนพป 4 - 5 ผมากฝมออยาง วรประวต วงศพวพน, คำารณ คณะดลก และ เกรกเกยรต

พนพพฒน โดยถอเปนความทาทายอยางมากสำาหรบเดกหนมวยเพยง 18 ปอยางเขา เนองจากเขา

ตองรบบทเปน เบอรนารด เพอนบานผคงแกเรยนของตวเอกถงสองชวงวยดวยกน ทงในวย 15

และ 35 ป ซงนนทำาใหเขาตองทำาความเขาใจกบบคลกของตวละครตวเดมทมประสบการณชวตตาง

กนถง 20 ป

อาจเรยกไดวาละครเรองนเปน ‘จดเปลยน’ ครงสำาคญของยทธนา เพราะประสบการณครง

นนทำาใหเขาไดสามารถเขาถง ‘ความเปนมนษย’ ทซบซอนและนาคนหาผานการสวมบทบาทเปนตว

ละครของเขาดงทตวเขาเองไดเคยบนทกเอาไววา “ละครเปลยนทศนคตและมมมองของชวตผม

อยางประหลาดและการทำาตวเปนตวละครกยงทำาใหเราเขาใจคนมากขนอยางนาเรยนร”

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 74 10/30/56 BE 1:52 PM

75

หลงจากนน ไฟในการเปน ‘คนละคร’ ของเขาจงคอยๆ คโชนและสองสวางขนตามลำาดบ เรม

จากการลงเรยน ‘วชาศลปการละคร’ ของคณะศลปศาสตรทเพงเปดสอนเปนครงแรก (ถอเปนแหง

ทสองของประเทศไทยถดจากจฬาลงกรณมหาวทยาลย) ขณะขนชนปท 2 ในป พ.ศ.2514 โดยใน

ชวงนนอาจารยผสอนกไดเกณฑนกศกษาชาย-หญงจำานวนกวา 20 คนใหไปคดตวในละครเพลง

ภาษาองกฤษเรอง The Sound of Music ของ ไทยเพลเยอร ซงกำาลงจะจดแสดงท เอ.ย.เอ. โดยม

วงดนตร รอยลแอรฟอรสท 13 ของสหรฐอเมรกามารวมบรรเลงสด ซงยทธนาเปนนกศกษาวชา

ศลปการละครเพยงคนเดยวในชนเรยนทไดรบเลอกใหรวมแสดงโดยสมเดจพระนางเจารำาไพพรรณ

พระบรมราชนในรชกาลท 7 ไดทรงเสดจมาทอดพระเนตรดวยพระองคเอง

หลงจากนน เขายงคง ‘คนหาความหมายของมนษย’ ผานศาสตรการละครอยางจรงจง

ดวยการไลลงเรยนหลกสตรตางๆ ในวชาศลปการละครอยางตอเนอง กอนทจะเรมไปสนใจฝกงาน

ดานภาพยนตรกบ ละโวภาพยนตรของ พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาอนสรมงคลการ ในกองถาย

ภาพยนตรเรอง ‘แหวนทองเหลอง’ ระหวางศกษาอยชนปท 3 ในป พ.ศ. 2515 โดยเปนชวงทเขา

เพงเรมเรยนการกำากบนเองยทธนากไดมสวนรวมใน ‘วยวน’ (ดดแปลงจาก Ah, Wilderness! ของ

ยยน โอนล) ละครใหญประจำาปเรองท 3 ของมหาวทยาลยในฐานะของ‘พระเอก’เปนครงแรก ซงได

รบเสยงชนชมอยไมนอย

จนกระทง พ.ศ. 2516 ในการเรยนปสดทาย เมอนกศกษาวารสารฯ ชนปท 4 ทกคนตองทำา

วทยานพนธจบการศกษาอนเกยวเนองกบการทำาหนงสอของมหาวทยาลยอนเปนสายวชาหลก แต

ดวยความรกและความมงมนทมตอศาสตรการละคร ยทธนาจงขออนญาตทางอาจารยผสอน

ทำาการวจยสวนบคคล (Individual Research) ขนมาอกหนงโครงการอยางทไมเคยมใครกลารองขอ

มากอน เพอผลตละครเวทวทยานพนธเรอง ‘สแผนดน’ ซงเตมไปดวยความทะเยอทะยานในดาน

งานสรางและงบประมาณทเกนหนากวาละครฝมอนกศกษาโดยทวไปดงทไดกลาวไปแลวในชวงตน

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 75 10/30/56 BE 1:52 PM

76

องกสอง | ผลง�นก�รแสดงและก�รกำ�กบละครเวท

ผลงานละครเวทในชวงหลงสำาเรจการศกษาของยทธนา มกดาสนทมความสำาคญตอแวดวง

ศลปะไทยไมนอย ผลงานบางชนไดสรางคานยมใหมใหกบการชมมหรสพของคนไทย บางชนได

สรางบคลากรคนสำาคญใหกบวงการบนเทงในเวลาตอมา และบางชนกเปนหนาเปนตาใหกบคนทง

ประเทศ ผลงานของยทธนาทกเรองไมวาจะเปนเวทเลกหรอใหญ จงลวนสรางคณปการบางอยาง

เอาไวใหกบคนทำา คนด รวมไปถงวงการโดยรวมเสมอมา

ในนามของกลมละคร ‘พระจนทรเสยว’ เขาถอเปนหวหอกในการผลกดนศลปะการแสดงใน

แนวทางทเรยกวา ‘ละครมอบ’-อนเปนละครเลกๆ ทสรางขนเพอตงคำาถามเชงสงคมใหกบผชมเพอ

เรยกรองความเปนธรรม ใหเกดขนในบานเรา โดยเนอหาสวนใหญมกมทมาจากประสบการณตรง

ในชวง 14 ตลาฯ ของสมาชกในกลม ไมวาจะเปน ‘แคน’ (2517) ละครทมาจากฝมอการประพนธ

ของ วรประวต วงศพวพนธ วาดวยชวตอนบบคนของคนในสลมทถกรฐบาลและตำารวจเอาเปรยบ

จนตองทำาสงเลวรายเพอเอาตวรอด หรอ ‘กอนอรณจะรง’ (2518) ละครทสะทอนมาจากแนวคด

ของนกศกษาทเคยถกประณามวาเปนคอมมวนสตและกลายมาเปนผถกกระทำาโดยรฐบาล ซงทง

สองเรองนนสะทอนถงสภาพสงคมในยคหลงเหตการณ 14 ตลาคม 2516 ทยทธนาเคยเขาไปมสวน

รวมในการเคลอนไหวทางสงคมดวย โดยจดแสดงขนทโรงละครแหงชาต และไดกระแสตอบรบทด

มากโดยเฉพาะจากคนดทเปนนกศกษาหวสมยใหมในขณะนนรวมทงยงสงอทธพลสละครตาม

สถาบนการศกษาตางๆ ทอยในกระแสการเมองอนเชยวกรากในขณะนนอกดวย

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 76 10/30/56 BE 1:52 PM

77

ตอมาเมอยทธนาไดมโอกาสเขารวมกบกลมละคร ‘สองแปด’ (กอตงขนเมอป 2528) รวมกบ

บคลากรเลอดใหมดานการละครในยคนนอยาง รศม เผาเหลองทอง เขากยงคงสานตอการ

สรางสรรคละครในรปแบบใหมๆ อนไดรบอทธพลมาจากศลปะตะวนตก โดยเฉพาะกบละครใน

แนวทางของ แบรโทลต เบรคต (Bertolt Brecht)นกการละครผตอตานละครแนวประโลมโลกย

-ซงมงการบบเคนอารมณของคนดไปตงแตตนจนจบ- โดยใชเทคนคการหยดแสดงหรอขดจงหวะใน

ขณะทคนดกำาลงมอารมณรวมไปกบเรองราวเพอใหเหนวานเปนเพยงแคละคร ซงทำาใหคนดตองใช

ความคดอยตลอดเวลา โดยผลงานเดนๆ ในฐานะนกแสดงของเขาขณะเขารวมกลม ไดแก

‘กาลเลโอ’ (2528 - ดดแปลงจาก Life of Galileo ของเบรคต) ละครขนาดยาว 4 ชวโมงเตม ซง

กำากบโดยรศม และตองใชผแสดงกวา 90 คน เลาถงชวประวตของนกวทยาศาสตรชาวอตาเลยน

นามกาลเลโอตงแตจดเรมตนของชวต การคนพบทางดาราศาสตร ไปจนถงความขดแยงทางศาสนา

โดยยทธนาเปนหนงในผแสดงทตองสวมบทบาทเปนตวละครหลายตว และเปลยนไปเปลยนมาใน

ระหวางทำาการแสดง เพอใหคนดรสกตวอยตลอดวานเปนเพยงละครเรองหนง

ตามมาดวยละครอยาง ‘มนษยสองหนา’ (2535 - ดดแปลงจาก La Chute ของ อลแบร

กามส) ซงกลาวถงตวละครทฉอฉลดงคนมสองหนา หนาหนงดงามในสายตาผอน แตอกหนงหนา

กลบซกซอนความเลวไว โดยม สทธพงษ ธรรมวฒ รบบท ฌอง-บปตสท กลามองซ ตวละครเอกใน

เรอง รวมกบ คำารณ คณะดลก, เทพศร สขโสภา และยทธนา ซงกำากบโดยรศมเชนเคย รวมถง

‘แรด’ (2537 - ดดแปลงจาก Rhinoceros ของ เออแฌน อโอเนสโก)อนเปนบทละครเหนอจรงวา

ดวยการวจารณมนษยและสงคม ซงถอเปนละครเวทเรองสดทายทยทธนารวมนำาแสดง

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 77 10/30/56 BE 1:52 PM

78

แตละครเวททถอไดวาเปนการเรมสรางความเปลยนแปลงใหเกดขนกบแวดวง

ละครเวทไทยในวงกวางของยทธนา มกดาสนทเกดขนในป 2530 กบเรอง ‘สฝนอนยง

ใหญ’ ทเขาเสนอตวมาเปนผกำากบใหกบคณะละครสองแปดหลงประสบความสำาเรจจาก

หนงอยาง ‘นำาพ’ และ ‘ผเสอและดอกไม’ ซงเปนขอพสจนวาเขาไมเคยละทงศาสตรดาน

ละครเวท โดยครงนเปนละครเพลงแบบ American Musical ทซอลขสทธเรอง The Man

of La Mancha จากอเมรกามาดดแปลงอยางเตมรปแบบเปนครงแรก มทงการสรางฉาก

สดอลงการ การรองเลนเตนระบำา และมวงดนตรใหญมาแสดงสดอกทงยงเปนละครท

เรยกรองจนตนาการและความคดจากคนดคอนขางสงในแงของเนอหาตามแบบฉบบ

ละคร Brecht ถอเปนละครเพลงทมความยงใหญในดานงานสรางทดเทยมกบตาง

ประเทศ ซงไมเคยมมากอนในประเทศไทย

และถงแมจะมบางเสยงทคอยทกทวงวา ‘มนไมยากเกนไปหรอ’, ‘จะทำาสำาเรจ

แนหรอ’ ในชวงแรกๆ แตยทธนากยงคงเชอมนในศกยภาพของตนเองและทมงาน

เขาซกซอมและเตรยมการอยนานครงปจนสามารถผลกดนละครเรองนออกสสายตา

ของสาธารณชนไดในทสด โดยยทธนาไดเคยกลาวเอาไววา “ละครบรอดเวยมนมเปน

รอยเปนพนกจรง แตผมเลอกละครทหนกเพราะมนพดเรองพรงนและสงทดกวา

วนพรงนตองอยกบสงทดกวา และไมยอมแพ มนเปนความตงใจในการทำางานของผม”

ผลลพธทออกมากคอ ละครประสบความสำาเรจอยางลนหลาม คนดเตมโรงละคร

แหงชาตเกอบตลอด 17 รอบทจดแสดง บางรอบถงกบยนดกนตามทางเดนเลยกม ซง

ถอเปนปรากฏการณครงสำาคญสำาหรบวงการละครเวทของไทยในยคนนเลยกวาได และ

ทสำาคญ นกแสดงนำาอยาง ศรณย วงษกระจาง ทเลนสบเปลยนกบ จรล มโนเพชร ใน

บท ดอนกโฆเต รวมถง นรนทร ณ บางชาง กไดรบการยกยองจากสอในแงทพวกเขา

สามารถถายทอดตวละครและแนวคดเชงปรชญาทซกซอนอยในบทออกมาไดอยางทรง

พลง

เจตนา นาควชระ นกวจารณศลปะชนครยงเคยเขยนเปรยบเทยบละครเรองน

กบละครบรอดเวยเอาไวดวยวา “ประการโดยทวไปผมมความขยาดกลวละครประเภท

musical เพราะประสบการณลาสดจากตะวนตกทไดด Les Misérables ทซานฟราน-

ซสโก เมอป 1990 ทำาใหผมเลกดละครประเภทนในประเทศตะวนตกไปเลย เพราะออก

มาจากโรงละครในครงนนแลวทงปวดหและปวดหว เนองจากเสยงดงมากและการแสดง

เรงรบมากเสยจนทงคนเลนและคนดตองกระหดกระหอบไปตามกน คอเกนพอดไปเสย

ทกอยาง สำาหรบละครเพลงของไทยนน ผมไดชมมาบาง แมจะแสดงดเพยงใดกตาม แต

จะหาเรองราวทเปยมดวยสาระ เชน สฝนอนยงใหญ มได

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 78 10/30/56 BE 1:52 PM

79

“สำาหรบ สฝนอนยงใหญ ฉบบป 2530 นน สรางความ

ประทบใจทลกซงกบผมมาก ทงๆท มขอบกพรองในเชงเทคนค

อยไมนอย ผมเดนออกจากโรงละครแหงชาตในครงนนดวย

ความรสกวาละครยงไมจบ ยงมขอขดแยงทอยในสมองของผม

ซงผมตองกลบไปขบคดตอดวยตนเอง แตเมอผมเดนออกจาก

รชดาลย เธยเตอร เมอคนวนท 14 มถนายน 2551 ผมมความ

รสกวาละครเพลงจบลงอยางสมบรณ ไมมประเดนใดๆ คางคา

ใจ ไมปวดห และปวดหว รสกสบายใจ และกชนชมกบความ

สามารถของนกแสดง และทกคนทรวมงานในครงน เพราะดวา

องคประกอบตางๆ จะเขากนดวยดและลงตวไปเสยทงหมด

“ถาเทยบกบ Les Misérables ทผมเอยถงมาขางตนนน

ยทธนา มกดาสนท กบผรวมงานดจะเขาใจเรองรสนยมไดดกวา

มอโปรของเมองแหงศลปะ ณ ชายฝงตะวนตกของสหรฐอเมรกา

เสยอก”

ในป พ.ศ.2551 ถกลเกยรต วรวรรณ ตดสนใจนำา

‘สฝนอนยงใหญ ’กลบมาปดฝนอกครง โดยดงตว

ยทธนาผเปนอาจารยของเขากลบมากำากบอกครง ซง

ในครงนมการปรบปรงงานสรางใหยงใหญมากขน และ

ได เรองศกด ลอยชศกด มารบบท ดอนกโฆเต รวม

ดวย ภทรวรนทร ทมกล, ชลาทศ ตนตวฒ และแมจะ

เปดการแสดงเพยงแค 13 รอบแตกไดเสยงตอบรบทด

จากผชมสวนใหญ ทงการแสดงทสมบทบาทของนก

แสดงและงานสรางอนยงใหญ รวมไปถงการจดแสดงท

เมองไทยรชดาลย เธยเตอร ซงถอเปนโรงละคร

มาตรฐานระดบโลกแหงแรกในประเทศไทย จงทำาให

การจดแสดงละครเพลงในครงนเปนอกครงหนงทผชม

จดจำาในฐานะผลงานกำากบละครเวทอนยอดเยยมของ

ยทธนา

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 79 10/30/56 BE 1:52 PM

80

หลงความสำาเรจจากละครเพลงเรองแรกผานมานานถง 12 ป ยทธนาจงเรมมเวลาทจะกลบ

มากำากบละครเพลงทเขารกใหกบคณะละครสองแปดอกครง และสำาหรบครงน เขากไดเลอกซอ

ลขสทธละครเพลงอนโดงดงของบรอดเวยอยาง Kiss of the Spider Woman มาสรางเปนละคร

เพลงแนวเหนอจรงสดสะเทอนใจในชอ ‘จมพตนางแมงมม’ (2542) นำาแสดงโดย ฉนทนา

กตยพนธ และ ดอน เจรญงาม จดแสดงเพยง 3 รอบทศนยวฒนธรรมแหงประเทศไทยในงาน

เทศกาลศลปวฒนธรรมนานาชาต โดยไดเสยงตอบรบทด เนองจากเปนละครเพลงทแฝงขอคดเรอง

ความรกทมขอแมของเพศทสาม อกทงยงแฝงปมการเมองไวอยางแนบเนยน รวมไปถงงานสรางใย

แมงมมขนาดใหญเทาโรงละคร โดยเฉพาะอยางยง การทหนงในตวละครเอกนนชอบดหนง จงเออ

ใหนเปนงานทดลองผสมศาสตรของละครเวทกบภาพยนตรเขาดวยกนเปนครงแรกของยทธนา

ยทธนาไดกลาวเอาไววา “เราชอบเพราะมนเปนเรองการเมอง เรองปลาใหญกนปลาเลก

เรองการหลอกลวงกนแลวฆากน มนคอการหลอกลวงกนดวยคำาหวานแตจรงๆ คอในจบนนมน

ทำาใหตาย แลวบงเอญในเรองพระเอกเปนกะเทย ฉะนนมนจงเปนการผสมผสานของภาพยนตร

ละคร และเรองของเพศทสามอยดวยกน ผมไดดทลอนดอนซงรบรองวาใครไดดทนนแลวมาดทผม

ทำาจะรสกแตกตางกนชดเจน เพราะพอดพระเอกชอบคดถงหนง ซงในตนฉบบ ผกำากบเขาคงไมเคย

ทำาหนง แตผมเปนคนทำาหนง กเลยสามารถเอาหนงมาใชแลวฉายขนทเดยวเปนสบจอ โดยใชภาษา

ภาพยนตรมาชวยเลา ซงในบรอดเวยไมม

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 80 10/30/56 BE 1:52 PM

81

จากความสำาเรจของ ‘จมพตนางแมงมม’ สงผล

ให ดอน เจรญงาม นกแสดงนำาในเรอง–ผทำางานใน

บรอดเวยและผานงานระดบโลกมาแลวมากมาย- ให

กลายเปนทรจกในวงการละครเวทไทย ซงนอกจากเขา

จะตอยอดความสำาเรจดวยการจดคอนเสรตของตวเอง

ถงสองครง เขากบยทธนากยงรวมกนจดคอนเสรต

เลกๆ ในชอ คำาคนกบดอน เจรญงาม (2543) ณ

Bangkok Actor Studio เพอใหดอนไดแสดงความ

สามารถดานการรองเพลงทมากกวาเพลงในละครเวท

ใหผชมไดสมผส อกทงยงมแขกรบเชญอยาง รดเกลา

อามระดษ และ ปรญญา นาคศร มารวมโชวใน

คอนเสรตครงนดวย

“ฉะนนทผมเอาบรอดเวยเรองนมาทำาไมใชเพราะอยากจะ

กอบป แตเพราะผมวาผมคดไดมากกวานน เชน บนเวทตวละคร

โดนยง ภาพบนจอกจะเปนการเลาฉากนนในแบบภาพยนตร ซง

คอนขางซบซอน แตมนกเปนหนาทของเราดวยทจะทำาใหคนด

เขาใจงายทสด ความซบซอนมนทำาใหคนดไดใชความคด เพราะ

ลกษณะการดหนงดละครของบานเรามนไมใชความคด แตผมม

ความรสกวาหนงละครของตางประเทศทเขาวากนวาดๆ เขา

เอาชนะกนวาหนงของใครใชความคดมากกวาใครตางหาก”

ความตระการตาในดานเทคนคงานสรางทผสานเขากบ

ความตราตรงใจในดานเนอหาไดอยางลงตวดงกลาวนเอง ท

ทำาให ‘จมพตนางแมงมม’ กลายมาเปนทกลาวขวญถงอยางมาก

จนยทธนาตองนำาละครเพลงเรองนมาจดแสดงอกครงทโรงละคร

แหงชาต รวม 15 รอบและจนกระทงถงปจจบนน กยงมผชม

จำานวนไมนอยเรยกรองใหเขานำามนกลบมาจดแสดงอยเสมอ

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 81 10/30/56 BE 1:52 PM

82

องกส�ม | ปลกวงก�รละครเวทไทยสคนรนใหม

ตลอดระยะเวลากวา 40 ปทผานมา ผลงานละครเวทคณภาพหลายเรองทยทธนามสวน

เขาไปของเกยว แสดงใหเหนวาเขาไมเคยทอดทงศาสตรละครเวททเขารก ดวยสำานกทวาตองการ

พฒนาละครเวทในบานเราใหมากขน โดยไมตองคำานงถงผลกำาไรแบบภาพยนตร มแตศลปะลวนๆ

จงสามารถผลกดนใหทงตวเองและคนรอบขางทรกละครเวทไดพฒนาศกยภาพ ดวยการแสวงหา

และแสดงออก และพฒนาศลปะสอสารมวลชนดานนใหทดเทยมกบตางประเทศ โดยผลกดนละคร

เวททมความซบซอนทางเนอหา หรอเปนละครเพลงเตมรปแบบ อยางทไมเคยมใครในประเทศไทย

คดทำามากอน เพอพฒนาวงการละครเวทอยเปนระยะ ใหผชมไดคด ไดเขาใจจตใจของตนเองและผ

อนผานศลปการละครอยางแยบยล

จงไมนาแปลกใจทชอของยทธนา มกดาสนทจะกลายมาเปนบคลากรดานศลปะการแสดงผ

นยมสรางสรรคผลงานเพอปฏวตวงการละครเวททหาตวจบไดยากคนหนงของประเทศไทยมาจวบ

จนกระทงถงปจจบน

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 82 10/30/56 BE 1:52 PM

83

“พหงาวเปนคนทมความจรงจงในการทำางาน ทมเท และรกในงานทตนเองทำา คอ จะไมทำาอยางอนนอกเหนอไป

จากงานทตวเองรก นนคอ การทำาหนงทำาละคร ซงทกชนงานแฝงไวซงคณคาและมสงทอยากบอกตอสงคม ถอเปน

ลายเซนของยทธนา มกดาสนท ไมวางานนนจะซเรยสจรงจงแคไหน แตเขามฐานทมนอยในงานทตวเองทำา คอ เปนผให

ของผชม

“การทคนหนงคนจะถกหลอหลอมหรอถกปลกฝงอะไรเขาไปในชวตคงเกดจากทกชวงวยทเตบโต ทงจากครอบครว

โรงเรยน มหาวทยาลย หรอผรวมงาน เพยงแตวางานแบบทพหงาวทำา หรองานแบบทผมทำากบพหงาว ทำาใหผมมความ

มนใจในการเลอกจดยน ทำาใหผมเหนในคณคาของงานททำาหนาทตอสงคมมากกวาเรองของความสำาเรจดานอนๆ ไมวา

จะเปนกำาไรดานเมดเงน คณคาทฝงอยในตวขอนนาจะเกดจากการทำางานรวมกบยทธนา มกดาสนทและคณะละคร

สองแปด

“ปฏเสธไมไดวาในยคทพหงาวสรางงานทงละครเวท ละครโทรทศน และภาพยนตรขนมานน มคนเพยงไมกคนท

ถอเปนผกำากบชนแนวหนาของเมองไทย โดยเฉพาะททำางานคณภาพ งานทสรางสรรคทงดานบนเทงและสงคม ในมม

มองของผม การทใครสกคนจะไดรบเกยรตและการยกยองใหเปนศลปนแหงชาต โดยมองจากคณคา การยอมรบในงาน

ในตวบคคล และความสกงอมเมอถงเวลาอนควร ดวยองคประกอบทงหลายเหลาน ยทธนา มกดาสนท คอผทเหมาะสม

ผมเชอและยนยนกบทกคนได เชนเดยวกบอกหลายคนทเคยทำางานใกลชดพหงาว วาเขาเปนคนทมดเอนเอทถอวาอยใน

เลอดจรงๆ ในการเลอกทจะทำางานทตนเองรก ทงภาพยนตรและละคร และงานในแขนงทใกลเคยงกนน โดยไมตองสงสย

เรองความสามารถ ความตงใจ ความทมเท ความเพยรพยายาม ความเอาจรงเอาจง ไปจนถงเจตนาในการทำางานแตละ

ชน พหงาวมสงเหลานนอยเตมเปยม”

สทธพงษ ธรรมวฒผดำาเนนรายการโทรทศน และผกอตงบรษท ทวบรพา จำากด

2516 “สแผนดน”

แสดงท หอประชมเลกมหาวทยาลยธรรมศาสตร

2517 “แคน” แสดงท หอประชม เอ. ย. เอ.

2518 “กอนอรณจะรง” แสดงท โรงละครเลกแหงชาต

2523 “หมอผครองเมอง” จากบทละคร เดอะ ครซเบล

ของ อารเธอร มลเลอร

2528 “กาลเลโอ” แสดงท โรงละครเลกแหงชาต

2530 “สฝนอนยงใหญ” จากละครเพลงเรอง

แมน ออฟ ลา มานชา ของ เดล วาสเซอมาน

แสดงท โรงละครแหงชาต

ผลงานละครเวท 2535 “มนษยสองหนา” จากบทประพนธของ อลแบร กาม

แสดงท โรงละครแสงอรณ

2537 “แรด” จากบทละครของ เออแฌน อโอเนสโก

แสดงท ศาลาเฉลมกรง

2542 “จมพตนางแมงมม” จากบทประพนธ

คส ออฟ เดอะ สไปเดอรวแมน ของ มานเอล ปย

แสดงท ศนยวฒนธรรมแหงประเทศไทย

และ โรงละครแหงชาต

2551 “สฝนอนยงใหญ” แสดงท โรงละครเมองไทยรชดาลย

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 83 10/30/56 BE 1:52 PM

84

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 84 10/30/56 BE 1:52 PM

85

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 85 10/30/56 BE 1:52 PM

86

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 86 10/30/56 BE 1:52 PM

87

บทท 5ผลง�นศลปะก�รแสดงสดของยทธนา มกดาสนท

กำ�กบคอนเสรต การรงสรรคผลงานของ ยทธนา มกดาสนท ตลอดชวตนน ไดพสจนใหเหนแลววา

เขาสามารถยกระดบงานศลปของเขาใหมมาตรฐานระดบสากลไดโดดเดนเพยงใด ไมวาจะเปนงาน

สรางภาพยนตร ซงนอกจากจะนำาเสนอประเดนทางสงคมอยางแยบคายแลว ยงสรางมาตรฐานใหม

ใหแกวงการภาพยนตรไทยในหลากหลายมต ทงดานเทคนคภาพ เสยง และดานศลปะการเลาเรอง

การกำากบการแสดง

ขณะทงานละครเวทนน ยทธนากยงคงตแผสงคมผานงานศลปบรสทธ โดยคมทงการแสดง

โปรดกชน แสง ส เสยง ใหตรงใจผชมไดอยางยอดเยยมเสมอมา ประสบการณและความสามารถ

อนโดดเดนนทำาใหเขาสามารถสรางงานแสดงทหลากรปแบบออกไปอกหลายแขนงทงคอนเสรต

การแสดงสดและนาฏลลาทมคณคาทงดานคณภาพและการรบใชสงคมอกมากมายหลายงาน

‘คอนเสรตแบบเบรดเบรด อกแบบ’ (พ.ศ.2530) เปนการตอยอดความสำาเรจของ ‘คอนเสรต

แบบเบรดเบรด ครงแรก’ ในปพ.ศ.2529 อกทงยงเปนการชมลางของยทธนาในการสานตอทกษะ

ทางศลปไมวาจะเปนการแสดง โปรดกชน รวมไปถงการกำากบคนด โดยเขาเปนผกำากบรวมกบ

บษบา ดาวเรอง ซงยทธนาไดทดลองผสมผสานเพลงปอปแบบธงไชย กบดนตรไทยพนบาน

จากคณะดรยประณต และลำาตดคณะแมประยร เกดเปนสวนผสมทแปลกใหมสำาหรบแฟนเพลง

ของธงไชย แมคอนไตย โดยสรางสถตการแสดงกวา 20 รอบ

อยางไรกตาม ยทธนากบ ‘แบบเบรดเบรด’ นนหาไดยตอยแค ‘แบบเบรดเบรด อกแบบ’

เทานน ยทธนาหวนกลบมาอกครงกบ ‘คอนเสรตแบบเบรดเบรด ตอน อยากเหนทองฟาเปนอยาง

ในฝน’ ในปพ.ศ.2537 ซงครงนเองทยทธนาทำาการทดลองครงมโหฬาร ดวยการผนวกละครเวท

แบบ American Musical ทตระการตามาผสมกบคอนเสรต สรางความอลงการดวยงานสรางท

ยงใหญ ทำาใหผชมไดฟงเพลงเพราะๆ โดยศลปนมปฏสมพนธกบคนดแบบคอนเสรตปกตแลว

จากนนคนดยงสามารถอมเอมกบเรองราวความรกระหวางธงไชยกบ นท มเรย นางเอกสาวผซง

ยทธนาเปนผคดเลอกใหมาแสดงพรสวรรคดานการรองเพลงใหเปนทประจกษแกประชาชนครงแรก

ทคอนเสรตนเอง

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 87 10/30/56 BE 1:52 PM

88

การแสดงสอผสมแสงสเสยงอนยงใหญทยทธนาไดรบมอบ

หมายจากกรงเทพมหานครใหจดงานฉลองกรงครบ 220 ป การ

แสดงครงนมชอวา “นพรตนราชธานบรรมย ร.ศ.220” (พ.ศ.

2545) จดแสดง ณ ทองสนามหลวง ใชงบประมาณสงถง 20 ลาน

บาท มการสรางเวทความยาวกวา 80 เมตรพาดทองสนามหลวง

เปนครงแรก และใชนกแสดงถง 2,000 คน เลาเรองราวตงแตการ

กอตงกรงเทพฯ สมยรชกาลท 1 ผานการแสดงรปแบบตางๆจน

กระทงถงรชกาลปจจบน มการถายทอดสดทางโทรทศนชอง 11

ออกอากาศไปทวประเทศ ถอเปนการแสดงหลกของงานฉลอง

ราชธาน 220 ป กรงรตนโกสนทร ทประชาชนชาวไทยตางชนชม

ในความสวยงามและความยงใหญอลงการ รวมไปถงเนอหาดาน

ประวตศาสตรทใหขอมลอยางครบถวน

ยทธนามความรกและเทดทนสถาบนพระมหากษตรยอยาง

ลนพน และพรอมจะถวายงานใหอยางสดฝมอ ไมวาจะเปนงาน

ในรปแบบใด ครงหนง ยทธนาเลอกทจะทำาการแสดง แสง ส

เสยง เพอเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว

รชกาลท 3 โดยปดถนนบรเวณลานพลบพลามหาเจษฎาบดนทร

เพอเปดใหประชาชนทวไปไดชม

ในปพ.ศ. 2545 กรงเทพมหานคร เปดใชสะพานพระราม

8 เปนครงแรก โดยสะพานแหงนเกดจากพระมหากรณาธคณใน

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ซงมพระราชดำารให

กรงเทพมหานครสรางขนเพอบรรเทาการจราจรบนสะพาน

สมเดจพระปนเกลา รองรบการเดนทางเชอมตอระหวางฝง

พระนครกบฝงธนบร ยทธนา มกดาสนท จงไมรรอทจะเสนอตว

เปนผจดการแสดงเพอเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว รชกาลท 8 และ รชกาลท 9 โดยนำาเสนอในรป

ของคอนเสรตทแบงการแสดงเปนสององก องกแรกเลาพระราช

ประวตของสมเดจพระเจาอยหวอานนทมหดล และในองกทสอง

เลาพระราชประวตของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพล

อดลยเดช ในลกษณะการแสดงโชวผสมกบคอนเสรตบทผาน

เพลงพระราชนพนธ ประกอบไปดวยแสง ส เสยงอนยงใหญ ม

การแสดงทงบนเวททสะพานพระราม 8 และอกสวนหนงกจด

แสดงบนเรอทลอยอยบนแมนำาเจาพระยา เปนอกครงทการแสดง

ของยทธนานน มอทธพลตอพสกนกรไทยในการสำานกในพระ

มหากรณาธคณของสถาบนพระมหากษตรยไทยอยางหาทสด

มได

ก�รจดก�รแสดงสอผสม แสงสเสยง

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 88 10/30/56 BE 1:52 PM

89

‘การแสดงหนาพระทนง เวยงกมกาม จงหวดเชยงใหม’ (พ.ศ.2546) เปนการแสดงท

ยทธนาไดรบมอบหมายใหทำาหนาทเขยนบท ภายหลงจากมการขดพบเมองเวยงกมกามขนท

เชยงใหม โดยเลาเรองราวของพอขนเมงรายผโปรดสรางเมองเวยงกมกามขน จนกระทงถงคราวท

เมองลมสลาย ยทธนาเลอกทจะถายทอดบทละครออกมาเปนรอยกรองทงเรอง ซงนบเปนความ

ทาทายอยางยงเพราะนบเปนครงแรกทยทธนาทดลองวธเลาเรองแบบน โดยบทรอยกรองทงหมด

จะขบสงดวยดนตรไทยประยกต และเขากทำาไดดสรางความเตมตนดวยสำานกรกแผนดนใหแกผได

ชมโดยถวนหนา ซงบทการแสดงนของยทธนาเปนทยกยองมากขนาดทคณะทำางานการแสดงใน

การประชมระดบผนำาดานนำาแหงภมภาคอเชย-แปซฟค ครงท 2 ไดขออนญาตนำาบทนนกลบมา

แสดงใหมอกครงเพอใหเหลาผนำาระดบประมขของนานาประเทศไดชม เพอแสดงออกถงความ

สามารถของการจดการเรองนำาของประเทศไทยทมมาตงแตครงอดต

‘การแสดงหนาพระทนง นพบรศรนครพงค’ ซงจดแสดงขนท วดสวนดอก จงหวดเชยงใหม

ในวโรกาสเฉลมฉลอง 700 ปเชยงใหม และกลายเปนงานหนทสดสำาหรบยทธนา เมอเรองทเขาจะ

เลานนไมมการบนทกเปนลายลกษณอกษร ทำาใหยทธนาตองลงพนทหาขอมลอยางละเอยดและ

รอบคอบจากปากคำาของหลากหลายแหลงขอมล จนไดมาเปนบทการแสดงยาว 2 ชวโมง และเมอ

การแสดงสนสดลง พระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระนางเจาสรกต ไดทรงตรสชมถง

ความสวยงามของการแสดงดวยพระองคเอง

จะเหนไดวา นบจากละครเวทวทยานพนธ ‘สแผนดน’ ของนกศกษาป 4 ในครงนน จนมาถง

การแสดงนพบรศรนครพงค ไดพสจนใหเหนวา ยทธนาเปนศลปนดานการแสดงสดผสามารถสราง

ความพอพระทยแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระนางเจาสรกตมาโดยตลอด จงนำา

มาสผลงานอนเปนทภาคภมใจทสดชนหนงในชวตของยทธนา นนคอ ‘การแสดงหนาพระทนง

สรโยทย’ (พ.ศ.2545) ในงานเฉลมพระชนมพรรษาสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ

โดยยทธนาไดรบพระราชวโรกาสใหจดการแสดงชนนถงใน พระตำาหนกไกลกงวล หวหน ยทธนาได

นำาบทภาพยนตรเรอง ‘สรโยทย’ ของหมอมเจาชาตรเฉลม ยคล มาดดแปลงเปนบทละครเวทขนาด

สน ผสมผสานกบเทคนคดานภาพและเสยง ทงนยทธนายงไดแตงกลอนถวายพระพรอกดวย

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 89 10/30/56 BE 1:52 PM

90

นอกจากงานในระดบประเทศแลว ยทธนายงไดสรางผลงานดานการแสดงสดในระดบ

นานาชาตอกดวย ในปพ.ศ.2538 ประเทศไทยไดรบเกยรตใหเปนเจาภาพ มหกรรมกฬาซเกมส

ครงท 18 อนเปนจงหวะเดยวกบทจงหวดเชยงใหมจะใชโอกาสนเปดสนามกฬาสมโภชเชยงใหม

700 ป ดวย ยทธนาผทำางานอยแกรมมฯ ในขณะนนกวางแนวทางการแสดง และเขยนบทการแสดง

ทงหมดในพธเปดและปดไวอยางงดงามอลงการเพอเสนอตวเปนผจดงานครงน จนในทสด เขากได

รบเลอกใหอยเบองหลงงานการจดงานแสดงครงสำาคญน โดยยทธนาไดเลอก ศภกษร หรอ

ศภวฒน จงศร อดตผสรางหนงวยรนคนดงทเรมหนมาทำางานการแสดงสดมาชวยกำากบและดแล

งานสรางใหเปนไปตามทศทางทยทธนากำาหนด ซงนนเปนครงแรกทศภกษรหนมาลองงานแสดง

โชวแสง ส เสยง ระดบชาตกอนทตอมาเขาและทมงานจะกลายเปนผนำาดานการแสดงแสง ส เสยง

ของเมองไทย และสรางงานโชวระดบนานาชาตในปจจบน

ก�รทำ�ง�นโชวระดบช�ตจดพธเปด และปด ซเกมส และเอเชยนเกมส

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 90 10/30/56 BE 1:52 PM

91

ดวยผลงานอนยงใหญตระการตาในครงนน นบวาเปนการแสดงซงสรางชอเสยงใหกบ

ประเทศ รวมถงสรางความประทบใจแกแขกบานแขกเมองจากเพอนบานอษาคเนยทเดนทางมารวม

แขงขนและเชยรกฬา สรางมตรภาพระหวางกนอยางแนนแฟน ผลงานครงนนทำาใหยทธนาม

โอกาสไดสรางงานครงสำาคญทสดเพอประเทศชาต เมอประเทศไทยเปนเจาภาพมหกรรมกฬา

เอเชยนเกมส ครงท 13 ประจำาปพ.ศ.2541 ทกรงเทพมหานคร

แนวคดและรปแบบในการจดแสดงอยางมโหฬาร มความเปนสากลแตมรากคดมาจากศลป

วฒธรรมเอเชยและไทยไดรบการคดเลอกจากรฐบาล เขาจงไดเปนผเขยนบทและรบหนาท Artistic

Director ผควบคมและดแลการจดงานแสดงทงหมดในพธเปดและปดมหกรรมเอเชยนเกมสครงนน

งานนยงใหญกวาซเกมสมากเพราะเปนงานระดบสากลทจะไดรบการถายทอดสดไปทวทวปเอเชย

และทวโลก อกทงเจาภาพครงกอนหนาอยางญปน กไดแสดงผลงานอนโดดเดนตระการตาไวแลว

ดวยการนำาการแสดงประจำาชาตมาถายทอดอยางอลงการ ยทธนาจงรดหนาไปอกขนดวยการนำา

เอกลกษณประจำาชาตตางๆทวทงเอเชยโดยมไทยเปนแกนหลก มาผสมผสานกบความเปนสากลทง

แสง ส เสยง ดนตร โปรดกชนอนยงใหญอลงการ ในแนวคด “ The Light of Asia “ หรอ” บรพ-

ประทป” ซงเขาไดเนรมตการเปดสนามราชมงคลากฬาสถาน สนามกฬาแหงชาตทใหญทสดแหง

ใหมของประเทศใหกลายเปนสถานทการแสดง ทรวมความเปนอนหนงอนเดยวกนของประเทศใน

เอเชยผานสอการแสดงของเขาไดอยางตนตาตนใจ และทสำาคญ การแสดงทงหมดไดนำาเสนอให

เหนวา ฝมอในงานดานศลปวฒนธรรมของคนไทยนนมความโดดเดนไมแพชาตใดในโลก และ

พรอมเดนหนาเขาสความเปนสากล

การแสดงครงนนเปนทประทบใจของสอตางประเทศ และบทบาททสำาคญของการแสดงทก

ชดนนคอการตอกยำาใหสากลโลกไดเหนวา ประเทศไทย พรอมแลวในการเปนเจาภาพการแขงขน

กฬาระดบโลก ทงในดานความคดสรางสรรค ความเปนมออาชพ และความปลอดภย โดยไดรบการ

การนตจาก ชค อะหหมด อล-ฟาฮด อล-อะหเหมด อล-ซาบะห ประธานสภาโอลมปกแหงเอเชย

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 91 10/30/56 BE 1:52 PM

92

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 92 10/30/56 BE 1:52 PM

93

ผลงานการสราง เขยนบท กำากบ คอนเสรต และการแสดงสดอนๆ2530 คอนเสรต แบบเบรด เบรด อกแบบ

2537 คอนเสรต แบบเบรด เบรด

ตอน อยากเหนทองฟาเปนอยางในฝน

2543 คำาคนกบดอน เจรญงาม

2545 การแสดงฉลองราชธาน 220 ป

กรงรตนโกสนทรททองสนามหลวง

ตงแต ร.1-ร.9

2545 คอนเสรตเฉลมพระเกยรต

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลท 8

และรชกาลท 9 ทสะพานพระราม 8

2545 การแสดงเฉลมพระเกยรตรชกาลท 3

ณ ลานเจษฏาบดนทร

2545 การแสดงหนาพระทนง “สรโยทย”

ในงานเฉลมพระชนมพรรษาสมเดจ

พระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ

ณ พระตำาหนกไกลกงวล

2545 การแสดงหนาพระทนง นพบรศรนครพงค

ท วดสวนดอก เชยงใหม

2546 การแสดงหนาพระทนง เวยงกมกาม เชยงใหม

2546 การแสดง มหกรรมรามเกยรตเฉลมพระเกยรต

เนองในวโรกาสเฉลมพระชนมพรรษา

ณ ลานคนเมอง กรงเทพมหานคร

ผลงานการสรางพธเปด – ปดกฬาระดบสากล2538 คดคอนเซปทและเขยนบทพธเปด-ปด

กฬาซเกมส ครงท 18 เปดสนามกฬา

700 ป เชยงใหม

2541 คดคอนเซปท เขยนบท และอารทสตก

ไดเรกเตอรพธเปด-ปดกฬาเอเชยนเกมส

ครงท 13 เปดสนามราชมงคลากฬาสถาน

กรงเทพมหานคร

ผลงานศลปะการแสดงสด

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 93 10/30/56 BE 1:52 PM

94

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 94 10/30/56 BE 1:52 PM

95

บทท 6ยทธน�กบบทบ�ทครผให

ตลอดเสนทางศลปนของ ยทธนา มกดาสนท นน

นอกจากการสรางผลงานชนสำาคญไวใหแวดวงศลปะไทยแลว

เขายงสรางบคลากรใหมๆ และมคณภาพ ขนมาประดบวงการ

บนเทงไทยดวย ทงโดยตงใจและไมตงใจ

การสรางศลปนอยางตงใจของยทธนา เกดจากการทเขา

เปนศษยเกาชนเยยมของคณะวารสารศาสตร มหาวทยาลย

ธรรมศาสตร เขาจงไดรบโอกาสใหมาถายทอดความรเกยวกบ

ศลปะการละครแกรนนอง ดวยความทอายยงไมหางจาก

นกศกษานก ยทธนาทขณะนนกำาลงเปนศลปนรนใหมของเมอง

ไทย จงสามารถถายทอดวชา ความร และประสบการณทไดลง

สนามจรงทงในวงการภาพยนตรและละครเวทแดรนนองไดอยาง

ด กระทงเขาไดเปนตวตงตวตในการสรางละครวารสารฯ ขน โดย

ยทธนารเรมในปแรก เมอป พ.ศ.2523 ดวย ‘หมอผครองเมอง’

ซงดดแปลงมาจาก The Crucible ของ อารเธอร มลเลอร ซงเขา

ลงมอกำากบเองแลวผลกดนใหนกศกษาทำาในสวนตางๆ จนเกด

เปน ‘ละคอนเวทวารสาร’ ปแรก ออกแสดงทหอประชม เอยเอ

และนบจากนน ยทธนากปลอยมอใหนกศกษาทำากนเองเรอยมา

จน ‘ละคอนวารสาร’ กลายเปนธรรมเนยมหนงของคณะ

วารสารศาสตรไปแลว

ตลอดชวตการทำางานของยทธนานน เขาเดนเขาออก

มหาวทยาลยธรรมศาสตรอยางสมำาเสมอ ในฐานะอาจารย

กระนน ดวยความเชยวชาญในวชาชพและชอเสยงของผลงาน

แตละชนนนกการนตไดอยางดถงความเปนมออาชพ ยทธนาจง

ไดรบเชญจากมหาวทยาลยอนๆ เรอยมา เพอนำาประสบการณ

และความรทสงสมมาทงหมดไปถายทอดใหนกเรยน นสต

นกศกษา ไดเรยนรและประยกตไปใช ไมวาจะในสถานะนกทำา

หนง, นกแสดง, คนเขยนบท และผกำากบละครเวทกตาม

ความเอกอดานภาพยนตรของยทธนาขจรไปไกล กระทง

เขาไดรบเชญจากมหาวทยาลยรงสต เพอรวมวางหลกสตร

ภาพยนตรของมหาวทยาลย ซงในปจจบนไดพสจนแลววา ภาค

วชาภาพยนตร ของมหาวทยาลยรงสตนน ไดรบการยอมรบอยาง

ด โดยสรางบคลากรรนใหมนาสนใจหลายคนปอนสอตสาหกรรม

ภาพยนตร และหนงสนจากนกศกษาของมหาวทยาลยรงสต ก

สรางชอเสยงไวหลายเรอง เชน พชย จรสบญประชา นกทำาหนง

อสระรนใหม ทสรางชอดวยการเปนผกำากบรวมในภาพยนตร

คอนเสรต ‘บอดสแลม นงเลน’ และ ภาคภม วงศภม หนงใน

ผกำากบหนงผทสรางชอเสยงและรายไดใหประเทศไทยอยาง

‘ชตเตอร กดตดวญญาณ’ เปนตน

ยทธนามความกระตอรอรนทจะถายทอดความรอยตลอด

เวลา ดวยวาดหวงวา เชอพนธศลปนในสายเลอดของเขา เมอไป

เตบโตงอกงามอยในเลอดเนอของคนตางประเภท ตางทมา ตาง

การเตบโต มนจะงอกงามเปนเมลดพนธชนดใด ดวยเหตนท

ทำาใหยทธนาตดสนใจควกเงนสวนตวเปดโรงเรยนสอนการแสดง

Bangkok Actor Studio เพอเปดโอกาสใหบคคลทวไปไดมโอกาส

เรยนรศลปะการแสดงเปนครงแรก

นอกเหนอจากลกศษยทเรยนรและเตบโตดานภาพยนตร

และศลปะการละครจากชนเรยนทยทธนาสอนแลว ลกศษยของ

เขายงเตบโตอกมากมาย จากการรวมงานกนในแตละสาขา

วชาชพ จนทำาใหปจจบนน มลกศษยของยทธนากระจายตว

เปนผขบเคลอนวงการศลปะและบนเทงไทยมากมาย

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 95 10/30/56 BE 1:52 PM

96

พนธธมม ทองสงข ผกำากบภาพยนตรไทยอยาง ‘มะหมา สขาครบ’, ‘ไอฟก’ รวมถงอำานวย

การสรางภาพยนตรไทยทไปสรางชอเสยงยงตางประเทศอยาง ‘สตวประหลาด!’ และ ‘แสงศตวรรษ’

พดถงการไดเรยนรจากการทำางานรวมกบ ยทธนา มกดาสนท ในฐานะผชวยผกำากบไววา

“ทกวนนผมทำาหนงเปนเพราะพหงาว การเรยนในมหาวทยาลยอยางเดยว เราไมรหรอกวา

ตองทำาอะไรบาง ในฐานะทผมเปนผชวยผกำากบของพหงาว ผมไดเรยนรวาตำาแหนงผชวยผกำากบคอ

อะไร หนาทของผชวยผกำากบคอ การจดการทกอยางเพอใหงานในกองถายดำาเนนไปไดอยางไรซง

อปสรรค เราเหนอะไรทเปนอปสรรคหรอยงไมไดถกจดการใหเรยบรอย เราตองรบจดการ เพอให

ผกำากบไดโฟกสในสงทเขาตองการ

“ผมไดเรยนรวาการทำาหนงคอการเตรยมทกอยางเพอใหวนทบนทกภาพลงในกลองคอความ

สมบรณทสด ถาเราเตรยมงานไมสมบรณ ความไมสมบรณกจะถกบนทกลงไป เพราะฉะนน เรา

ตองทมเททกอยางเพอใหสงทเราบนทกสมบรณทสด ผมไดเหนวธทำางานพหงาวทใชวธกระตนใหทก

คน Bring the Best เขาไปสภาพยนตร ขดเอาความดเดนของทกคนมาใช หนงไมใชการทำางานคน

เดยว ทกคนตองมหวใจเดยวกน จดมงหมายเดยวกน คอมาทำาหนง นคอเรองทเราไมมทางเรยนรได

ในโรงเรยน แตสงทเปนศาสตรและศลปตรงๆ กคอ วธกำากบคออะไร วธตดตอ วธเลาเรองคออะไร

ผมกลาพดไดวาในเชงหนงทเปนแบบแผน ทเขาเรยกวา Conventional มรปแบบทเรยกวา Academic

คอมแกรมมารดานภาพยนตร พหงาวเปนคนททำาไดดทสดในประเทศไทยเทาทตวเองรจก พหงาว

กำากบภาพยนตรดวยความรทเปนองคประกอบทางภาพยนตรทมวธคดทางวชาการ เขาจงสามารถ

ถายทอดและสอนได บวกกบคณสมบตความเปนคนชางเรยนชางร ทำาใหพหงาวสามารถพดไดวาทำา

อยางนดวยเหตผลใด เปนหลกการวชาการ นอกเหนอไปจากนเปนเรองรสนยมของผกำากบแตละคน

พหงาวเปนคนทแมนแกรมมารมาก แตไมไดตดอยกบแกรมมาร เขาตดอยางน เลอกคตแบบน อะไร

คอคต เทคคออะไร ซนและซเควนซหมายความวาอยางไร พหงาวสอนผมตงแตวนแรกททำางาน ถา

ใครเคยทำางานกบพหงาวแลวใฝฝนอยากเปนคนทำาหนงถอวางายมากทจะไดไปทำาตอ เพราะตวผม

เองไมใชคนขยนทจะเรยนร แตการไดเรยนรจากคนนคนเดยว ผมไดพนฐานทแนนแลว ตอไปกเปน

เรองของรสนยมและสไตลทเราจะไปแสวงหา ซงไมมโรงเรยนไหนในโลกจะใหได”

พนธธมม ทองสงขผกำากบและผอำานวยการสรางภาพยนตร

รวมงานกบยทธนา มกดาสนท ในฐานะผชวยผกำากบภาพยนตรเรอง ‘วถคนกลา’ และรวมกำากบภาพยนตรเรอง ‘คกรรม’

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 96 10/30/56 BE 1:52 PM

97

“ผมรวมงานกบยทธนา มกดาสนทอยางเขมขนและจรงจงเมอครงรวมกำากบภาพยนตรเรอง ‘คกรรม’ โดยม

พนธธมม ทองสงข รวมกำากบดวย ซงผมกบพนธธมมกกำากบไปตามทเราสองคนเขาใจ แตตลอดเวลาททำางานรสกไดเลย

วาทำาไมเราเกงสพหงาวไมไดสกท เพราะไมวาจะนำาเสนออะไร ขอเสนอแนะนนจะตกหมดเลย แตในขณะเดยวกนเขากไม

ไดตอตานความคดของพวกเรา จนกระทง พหงาวโยนหนงสอมาใหผมเลมหนงเปนตำาราสอนเกยวกบ Film and Acting

ผมจงไดเรยนรเพมเตมจากการอานตำาราเลมนน รวมถงเทคนคในการปฏบตตางๆ ทพหงาวไมไดสอนตรงๆ แตเกดจาก

การทผมมคำาถามตลอดเวลา ตงแตการคดเลอกนกแสดง เวรกชอปนกแสดง การตความ ฯลฯ ในขณะเดยวกน พหงาวก

ตงคำาถามกบพวกผมเชนกน เชน ในการเลาเรองราวแตละฉาก พหงาวจะตงคำาถามเสมอวาซนนตองการเลาอะไร ทำาไม

ถงเรมทคตนกอน เปนตน ทำาใหผมไดศกษาเรองความตอเนองของอารมณในแตละฉาก ยงไมรวมถงความรในการใช

เครองไมเครองมอตางๆ ทพหงาวมความรอบรในการใชกลองและเลนสสง ทงยงเปนโปรดวเซอรทเกง มการจดการเรอง

คนทดเยยม และรวธทจะดงความสามารถในสวนทดทสดของทมงานออกมาใช เพอใหงานชนนนๆ เดนทางสเปาหมายท

ประสบความสำาเรจในทสด

“หนงและละครสมยนมความเปนศลปะนอยลง เพราะถกพาณชยนำา เราทำางาน Commercial Arts หรอพาณชย-

ศลป คอ ศลปะตองขายได เพยงแตสดสวนของพาณชยกบศลปะอยทแคไหน ซงงานของพหงาวจะมสดสวนของศลปะใน

เนองานไมตำากวา 50 เปอรเซนต นนคอมากทสดแลวทเขาจะรบได ทเหลอเปนในเรองการขายเชงพาณชย เพราะพหงาว

ตองการแสดงทศนคตของผกำากบทมตอโลกใบนผานสอ หากขาดซงทศนคต ผกำากบคงเปนแคเพยงคนคมการถายทำา

เพราะฉะนนตวตนของผกำากบตองอยในเนองาน ซงเปนไดทงละคร ละครเวท ภาพยนตร ฯลฯ เพราะในเมอแกนแกน

ความเฉลยวฉลาดและการมองโลกของพหงาวแนนขนาดน เขาจะสรางสรรคงานอะไรกยอมไปไดด

“จากวนนนจนถงทกวนน พหงาวยงคงไมเปลยนวธคด ยงคงใหความสำาคญอยางเขมขนกบการวพากษวจารณ

สงคมและการเมองอยางชดเจน การใหอะไรแกสงคมและมนษยคอความเปนศลปนในตวยทธนา มกดาสนท ทผมคดวา

ผกำากบทกวนนไมมแลว หนงหรอละครทกวนนถกสรางขนเพอความบนเทงอยางเดยว ผมคดวาศลปะทเกดจากการท

ผสรางตองการพดอะไรกบสงคมถอวามคณคาพอแลวในการคดทจะเปนผให สวนเนอหาเหลานนจะสำาเรจหรอไม เปน

อกเรองหนง ผมวานคอสงทยงใหญทสดทผมไดเรยนรจากพหงาว ในฐานะสอมวลชน เราตองมจรรยาบรรณ ในเมอเราม

พลงอยในมอ สงทเราตองทำาคอ การ ‘ให’ ไมใชการขอ

“ยทธนา มกดาสนท สำาหรบผมคอ คนศลปะทเลาเรองเกง และมตวตนสง เปนผทมไฟและพลงในการใหคณคาส

สงคม ผานสงทตวเองรกไดอยางดทสดเทาทผมเหนมาในประเทศน ยทธนาเปน Craftsman ทเยยมยอด เปนนกจดการท

ประเสรฐ เขาคอซปไกกอนแหงศลปะของวงการภาพยนตรและละคร”

นพนธ ผวเณรผกำากบละคร และผอำานวยการฝายการผลตละครโทรทศน

บรษท เอกแซกท จำากด และบรษท ซเนรโอ จำากด รวมงานกบยทธนา มกดาสนท ในฐานะผชวยผกำากบละครโทรทศน

และรวมกำากบภาพยนตรเรอง ‘คกรรม’

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 97 10/30/56 BE 1:52 PM

98

The responsibility of movie making

is one this film maker takes to heart.

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 98 10/30/56 BE 1:52 PM

99

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 99 10/30/56 BE 1:52 PM

100

บทท 7บทสงท�ย

เชอวาคนไทยทเตบโตมาโดยมงานศลปเลนรอยกบวถชวต

จะตองมความเกยวพนกบผลงานของ ยทธนา มกดาสนท ไมทาง

ใดกทางหนง เพราะผลงานทเขาทำามาตงแตวยหนมจวบจน

ปจจบน จำานวนไมนอยไดสรางแรงสะเทอนตอทงความรสกผชม

สงคม และแวดวงศลปะ

เราอาจไมสามารถเจาะจงบทบาทใดบทบาทหนงให

ยทธนาได เนองจากเขาสรางสรรคผลงาน ศลปะการแสดงมา

แทบทกแขนง ตงแตภาพยนตร ละครเวท ละครโทรทศน

คอนเสรตและการแสดงสดตางๆ ไปจนถงภาพยนตรโฆษณาและ

มวสควดโอ อกทงทกเสนทางศลปะการแสดงน ยทธนาไดมอบ

ผลงานชนสำาคญสำาหรบแวดวงนนๆ ไวดวย

ในวงการภาพยนตร ใครเลาจะลม ‘ทองปาน’ งานกำากบ

รวมกบสรชย จนทมาธร ทเลาเรองการเมองและชวตปจเจกดวย

ทาทสมจรง ภายใตบรรยากาศทางการเมองอนคกรน ของ 6

ตลาคม 2519 ... นคอภาพยนตรเรองแรกของยทธนา หลงจาก

นน ผลงานในภาคคนทำาหนงกไดเผยโฉมพรอมสนสะเทอน

วงการภาพยนตรเรอยมา ไมวาจะเปน ‘ชวตบดซบ’ งานกำากบ

เขมขนรวมกบ เพมพล เชยอรณ, ‘เทพธดาบาร 21’ หนงไทยแนว

อเมรกนมวสคลเรองแรก ‘นำาพ’ หนงไทยเรองแรกทเปนตวแทน

ประเทศไทยไปประกวดบนเวทออสการ และสรางปรากฏการณ

เปนภาพยนตรทรงพลง กระตนสงคมใหตระหนกถงความราย

แรงของยาเสพตด, ‘ผเสอและดอกไม’ หนงจากวรรณกรรม

เยาวชนทนอกจากเอาชนะใจคอหนงชาวไทยแลว ยงไดรบ

รางวลภาพยนตรยอดเยยมในเทศกาลภาพยนตรนานาชาต,

‘หลงคาแดง’ ภาพยนตรตลกทไดรบความนยมสง และ ‘วถคน

กลา’ หนงทะเยอทะยานทสดในชวตการทำางานของยทธนา ดวย

การสรางสรรคภาพยนตรแนว ‘เอพก’ กอนทจะเบนชวตไปสการ

เปนผบรหาร กระนน บทบาทศลปนผหาตวจบยากในแวดวง

ภาพยนตรของเขานนหาไดสนลายไม ดงทเราไดนำาเสนอภายใน

หนงสอฉบบนไปแลว

หนมามองในฝงคนทำาละครเวท เราจะพบวา ความเปน

ศลปนของเขาสบฉดรนแรงควบคไปกบความเปนหนม นบตงแต

เรยนป 1 จนถงป 4 ทละครเวทวทยานพนธ ‘สแผนดน’ กลาย

เปนละครเวทของนกศกษาท ม.ร.ว.คกฤทธ ปราโมช เจาของบท

ประพนธแสดงความชนชม อกทง พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

และ สมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ พรอมดวย

พระบรมวงศานวงศ เสดจพระราชดำาเนนทอดพระเนตร จน

สามารถเปดแสดงไดตอเนอง กลายเปนละครเวทเรองสำาคญ

เรองหนงในประวตศาสตรละครเวทไทย

เมอเขามาสวงการภาพยนตรแลว ยทธนาหาไดทอดทงจาก

แวดวงละครเวท ดวยความเชอวา ละครเวทเปนการแสดงศลปะท

ปราศจากขอแมเชงพาณชย เปนการเพมพนมตทางศลปะสวนตว

เปดมมมองใหเหนวาศลปะโลกเดนทางไปถงจดไหนแลว และยง

เปดโอกาสใหยทธนาไดสวมบทบาทเปนตวละครตางๆ ซงนน

เปนหนทางททำาใหเขาไดรจก ‘มนษย’

ยทธนาเปนหนงในแรงขบเคลอนคณะละคร 28 อนเปน

คณะละครทบมเพาะบคลากรสำาคญของวงการบนเทงไทยในเวลา

ตอมา โดยระหวางนนเขาไดฝกปรอการทำางานกบละครเวททง

ขนาดใหญและขนาดยอม กระทงวนหนงทเขาตงคำาถามวาเหตใด

ละครบรอดเวยจงยงไมสามารถเกดขนอยางเปนรปเปนรางใน

เมองไทยไดเสยท เมอนน เขาจงนำา The Man of La Mancha มา

ดดแปลงเปนละครบรอดเวยเรองยงใหญ ‘สฝนอนยงใหญ’ ดวย

กระแสชนชมแบบปากตอปาก ทำาใหแตละรอบการแสดงมผชม

เพมขนอยางตอเนองจนถงขนาดยนชมแนนทางเดน กนาจะเปน

คำาตอบไดอยางดวา คนไทยพรอมรบหรอไมกบละครบรอดเวย

หรอในละครเวท ‘จมพตนางแมงมม’ ทเปดการแสดงถง

สองครง ดวยเพราะเกดกระแสเรยกรองจากผชม ซงงานชนน

ยทธนาไดทดลองนำาศาสตรของภาพยนตรมาชวยเลาเรองบนเวท

ละครดวย พรงพรอมดวยงานโปรดกชนยงใหญ สรางความแปลก

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 100 10/30/56 BE 1:52 PM

101

ใหมใหแกแวดวงละครเวทเปนอยางยง

ในชวงชวตหนง ยทธนาไดเขาไปจบงานในแวดวงละคร

โทรทศน นนกเปนทมาของการสรางมาตรฐานใหมในการผลต

ละครไทย เพราะยทธนาเปนคนเปดรบสอจากหลากหลายชอง

ทาง ทำาใหเขามโอกาสนำาละครแบบซตคอมสากลมาใชกบบรบท

ไทย เกดเปนซตคอมเรอง ‘ตะกายดาว’ และ ‘คนคนคน’ ซงไดรบ

ความนยมไประดบหนง จนเมอเขาเปนหนงในผรวมกอตงบรษท

เอกแซกท จำากด และรวมกนสราง ‘3 หนม 3 มม’ ขนมา ซงเปน

หนงในหนาประวตศาสตรวงการโทรทศนไทย ในฐานะทเปน

ซตคอมซงออกอากาศยาวนานทสดถง 8 ป และเปนรากฐานอน

มนคงของซตคอมสญชาตไทยตราบจนทกวนน

ในฝงของละครยาว ละครเอกแซกทภายใตการดแลของ

ยทธนานน ไดสรางมาตรฐานใหมไวเชนกน ดวยงานสรางท

ละเมยด เคยวกรำาการแสดงจนสามารถเคนเนอแทของนกแสดง

ออกมาได ขณะทเรองราวสวนใหญนนเปนทชนชอบของคนรน

ใหม ทำาใหละครสวนใหญยงเปนทตราตรงของผชมจวบจน

ปจจบน ไมวาจะเปน ‘วงนำาวน’ ละครยาวเรองแรกและเรองเดยว

ทยทธนากำากบ และสงใหเขาควารางวลผกำากบยอดเยยมจากเวท

โทรทศนทองคำามาครอง, ‘บลลงกเมฆ’, ‘ลา’, ‘เรอนแพ’ และ

‘แผนดนของเรา’ เปนตน

นอกจากน ยทธนายงฝากฝมอไวกบการแสดงสดทจดขน

ในวโรกาสพเศษอกมากมาย อนสามารถพสจนใหเหนถงอจฉรย-

ภาพของยทธนาในการเปนนกเลาเรองผสามารถถายทอดสาระ

ดวยลลาอนเปยมลนศลปะจากสอการแสดงหลากประเภท และท

แสดงศกยภาพของนกเลาเรองดวยองคประกอบขนาดยกษ คอ

การกำากบพธเปดและปด มหกรรมกฬาเอเชยนเกมส ครงท 13 ท

กรงเทพฯ ซงนอกจากจะทำาใหผชมชาวไทยไดภาคภมใจกบความ

เปนไทยทยทธนาผสมผสานเขากบความเปนสากลแลว การแสดง

ของยทธนายงเปนทเชดหนาชตาของประเทศ และไดรบคำาชนชม

จากสอมวลชนจากตางประเทศอยางเปนเอกฉนท

ยทธนาจะไมมวนเปนยทธนา ศลปนผมบทบาทสำาคญตอ

แวดวงศลปะไทยไดเลย หากตวเขาเองนนจะไมใชผทขวนขวาย

หาความรใสตวตลอดเวลา หมนศกษาและเรยนรงานของตาง

ประเทศเพอกาวทนความเปนไปของโลก อกทงเกบเกยว

ประสบการณจากการทำางานอนหลากหลายแนวทางและเพอน

รวมงาน แมกระทงผลงานทยทธนาสรางแตเดนไปไมถงปลาย

ทาง เชน ‘ฝนแสนหา’ ภาพยนตรเรองแรกทยทธนากำากบเอง

พรอมชกชวนเพอนพองมาชวยกนทำา ทวาบรษทผสรางประสบ

ปญหาดานเศรษฐกจ ทำาใหหนงตองพบโครงการกลางทาง หรอ

‘2482 นกโทษประหาร’ ภาพยนตรการเมองทเนนความยงใหญ

ดวยการขนนกแสดงแถวหนามาทวฟาเมองไทย โปรดกชน

อลงการ และเนอหาทพดถงการเมองการปกครองของไทยในชวง

เปลยนผานแสนละเอยดออน และดวยความเปราะบางทาง

ประเดนนเองททำาใหภาพยนตรเรองนโดนปดประตการสรางใน

นาทสดทาย เพอเลยงความขดแยงตางๆ ทจะเกดขนตามมา

หรอ ‘เพอนยาก’ ทดดแปลงจากวรรณกรรมของ จอหน สไตน-

เบค และ ‘เมองแกว’ ทพดถงปญหาการคอรปชนโดยตรงจาก

ปลายปากกาของ สฟา กลวนตองถกลมโครงการไปอยางเงยบๆ

แมเสนทางของยทธนาจะลมลกคลกคลานสกเพยงใด

ทวาขวากหนามเหลานนกไดหลอหลอมวธคด ทศนคตของเขา

ใหระเบดออกในผลงานชนถดไปเสมอมา เราจงไดเหนแรงระเบด

ของศลปนทยงมไฟในการทำางานโชตชวงอยอยางสมำาเสมอ ดวย

สายตาของชายผผานรอนหนาวมาอยางยาวนานและตกผลก

อยางถงทสดดวยวยวฒและคณวฒอนบมเพาะมาตลอดชวตของ

เขา..........

ยทธน� มกด�สนท

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 101 10/30/56 BE 1:52 PM

102

หนงทไมไดสร�ง

ฝนแสนห� เพอนย�ก

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 102 10/30/56 BE 1:53 PM

103

รก เมองแกว

2482 นกโทษประห�ร

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 103 10/30/56 BE 1:53 PM

104

ประวตการฝกงาน วทยานพนธ และผชวยผกำากบ 2515 ฝกงานทละโวภาพยนตร “แหวนทองเหลอง”

2516 เขยนบทและกำากบละครเวทวทยานพนธหนาพระทนง

“สแผนดน”

2517 ผชวยผกำากบ ม.จ.ชาตรเฉลม ยคล

“ความรกครงสดทาย”

2518 ผชวยผกำากบ ม.จ.ชาตรเฉลม ยคล

“ผมไมอยากเปนพนโท”

2519 ผชวยผกำากบ เชด ทรงศร “แผลเกา”

อำานวยการสรางภาพยนตรกำากบฯ รวมกำากบฯ และเขยนบทภาพยนตร 2519 “ทองปาน” (กำากบรวมกบ สรชย จนธมาธร)

2520 “ชวตบดซบ” (กำากบรวมกบ เพมพล เชยอรณ)

2521 “เทพธดาบาร 21”

2523 “ไฟนรกขมโลกนต”

2525 “เทพธดาโรงงาน”

2526 “เงน เงน เงน”

2527 “นำาพ”

2528 “ผเสอและดอกไม”

2530 “หลงคาแดง”

2534 “วถคนกลา”

2538 “คกรรม”

2540 “จกรยานสแดง”

2540 “อนดากบฟาใส” (อำานวยการสราง)

2541 “รกออกแบบไมได”

(อำานวยการสรางและรวมเขยนบทภาพยนตร)

2542 “กำาแพง” (อำานวยการสราง)

2543 “ยวชนทหาร เปดเทอมไปรบ”

2553 “คนของแม” (ภาพยนตรสนเฉลมพระเกยรต

สมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ)

2553 “แผนดนของเรา” (ภาพยนตรเพลงพระราชนพนธ

เฉลมพระเกยรตเฉลมพระเกยรต

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว)

ผลงานการเขยนบท กำากบ และแสดงละครเวท 2516 “สแผนดน”

แสดงท หอประชมเลกมหาวทยาลยธรรมศาสตร

2517 “แคน” แสดงท หอประชม เอ ย เอ

2518 “กอนอรณจะรง” แสดงท โรงละครเลกแหงชาต

2523 “หมอผครองเมอง” จากบทละคร เดอะ ครซเบล

ของ อารเธอร มลเลอร

2528 “กาลเลโอ” แสดงท โรงละครเลกแหงชาต

2537 “แรด” จากบทละครของ เออแฌน อโอเนสโก

แสดงท ศาลาเฉลมกรง

2535 “มนษยสองหนา” จากบทประพนธของ อลแบร กาม

แสดงท โรงละครแสงอรณ

2530 “สฝนอนยงใหญ” จากละครเพลงเรอง

แมน ออฟ ลา มานชา ของ เดล วาสเซอมาน

แสดงท โรงละครแหงชาต

2542 “จมพตนางแมงมม” จากบทประพนธ

คส ออฟ เดอะ สไปเดอรวแมน ของ มานเอล ปย

แสดงท ศนยวฒนธรรมแหงประเทศไทย

และ โรงละครแหงชาต

2551 “สฝนอนยงใหญ” แสดงท โรงละครเมองไทยรชดาลย

ผลงานการเขยนบท กำากบ และรวมอำานวยการสรางละครโทรทศนขนาดยาว มนซรส และซทคอม 2525 “ตกตาแกว”

2526 “ผเสอกมหวใจ”

2528 “รถรางสายปรารถนา”

2532 “ตะกายดาว”

2533 “คนคนคน”

2533 “ลกมาร”

2535 “วงนำาวน”

2536 “เคหาสนดาว”

ผลง�น ของยทธนา มกดาสนท

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 104 10/30/56 BE 1:53 PM

105

2536 “ชางมนฉนไมแคร”

2536 “บลลงกเมฆ”

2537 “ยามเมอลมพดหวน”

2537 “ครงหนงคดถงเสมอ”

2537 “ลา”

2538 “สนทนาประสาจน”

2538 “เรอนแพ”

2539 “แผนดนของเรา” ของ เรยมเอง

ผลงานบทประพนธ “วงนำาวน” รวมกบ วาณช จรงกจอนนต

“บลลงกเมฆ”

“เทพธดาโรงงาน” รวมกบ แสนยานภาพ สงขวณชย

“หลงคาแดง”

ผลงานการสราง เขยนบท กำากบ คอนเสรต และการแสดงสดอนๆ 2530 คอนเสรต แบบเบรด เบรด อกแบบ

2537 คอนเสรต แบบเบรด เบรด

ตอน อยากเหนทองฟาเปนอยางในฝน

2543 คำาคนกบดอน เจรญงาม

2545 การแสดงฉลองราชธาน 220 ป กรงรตนโกสนทร

ททองสนามหลวง ตงแต ร.1-ร.9

2545 คอนเสรตเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

รชกาลท 8 และรชกาลท 9 ทสะพานพระราม 8

2545 การแสดงเฉลมพระเกยรตรชกาลท 3

ณ ลานเจษฏาบดนทร

2545 การแสดงหนาพระทนง “สรโยทย”

ในงานเฉลมพระชนมพรรษาสมเดจพระนางเจาสรกต

พระบรมราชนนาถ ณ พระตำาหนกไกลกงวล

2545 การแสดงหนาพระทนง นพบรศรนครพงค

ท วดสวนดอก เชยงใหม

2546 การแสดงหนาพระทนง เวยงกมกาม เชยงใหม

2546 การแสดง มหกรรมรามเกยรตเฉลมพระเกยรต

เนองในวโรกาสเฉลมพระชนมพรรษา

ณ ลานคนเมอง กรงเทพมหานคร

ผลงานโฆษณา และมวสกวดโอ เนสกาแฟเชค ชดสาวเชค แสงระว อศวรกษ และ องคณา ทมด

กระเบองหนาตราชาง ชดชาง

แฟซาแชมพ ชด อรพรรณ พานทอง และชด ณหทย พจตรา

นำายาปรบผานมไฮยน ชด ดไซเนอร

หมบานรงสยา

ผลตภณทสำาหรบรถกระบะ แมกซไลเนอร

มวสกวดโอ เพลง ‘เงยบเงยบคนเดยว’ ของ ธงไชย แมคอนไตย

มวสกวดโอ เพลง ‘แดเธอผไมแพ’ ของ ธงไชย แมคอนไตย

ผลงานการสรางพธเปด – ปดกฬาระดบสากล 2538 คดคอนเซปทและเขยนบทพธเปด-ปด

กฬาซเกมส ครงท 18 เปดสนามกฬา 700 ป เชยงใหม

2541 คดคอนเซปท เขยนบท และอารทสตค ไดเรคเตอร

พธเปด-ปดกฬาเอเชยนเกมส ครงท 13

เปดสนามราชมงคลากฬาสถาน กรงเทพมหานคร

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 105 10/30/56 BE 1:53 PM

106

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 106 10/30/56 BE 1:53 PM

107

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 107 10/30/56 BE 1:53 PM

108

AW_Yuddhana_Final ALL.indd 108 10/30/56 BE 1:53 PM