ΟΙΟΝΕΙ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΣ

Οι ο ν ε ί Κρατούμενος

ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΕΙΔΙΚΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΝΕΩΝ ΑΥΛΩΝΑ (ΕΚΚΝΑ)ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ

ΜΕ ΤΗΝ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΟΣΥΕ)ΕΔΡΑ ΑΥΛΩΝΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΚ 190 11 ΤΗΛFAX 22950-29924 bull osyeotenetgr wwwosyeorggr

Αρ φύλλου 17 bull Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2014

ΑΥΛΩΝΑΣ

04

Κωδικός 018506

Με αφορμή το τελευταίο περιστατικό στο ΚΚ Κορυδαλλού και τηναπόδραση μέσω τακτικής αδείας ενός κρατουμένου πολλοί είναι αυτοίπου φρόντισαν εντέχνως να ασελγήσουν σε δύο συνήθεις ύποπτουςοι οποίοι μάλιστα τα τελευταία χρόνια σφυροκοπούνται ανελέητακάθε φορά που οι φυλακές βρίσκονται στην επικαιρότητα

Ο πρώτος ύποπτος είναι η εναπομείνασα θεσμική κατάκτηση εργα-ζομένων και κρατουμένων και ένας θεσμός της Πολιτείας που λειτουργείεπιτυχημένα μέσα στις φυλακές Οι άδειες των κρατουμένων οι οποίεςγια να μην ξεχνιόμαστε στοχεύουν στη σταδιακή προσαρμογή τουκρατουμένου στην κοινωνία Και παρά το γεγονός ότι αυτή η στόχευσηούτε καν αναφέρθηκε από τους διάφορους τηλεκριτικούς και τιςάσχετες τηλεπερσόνες τουλάχιστον θα έπρεπε να αναγνωριστεί τοστατιστικό γεγονός ότι το 98 αυτών που λαμβάνουν άδεια γυρνάνεπίσω στη φυλακή Με βαριά καρδιά βέβαια αλλά επιστρέφουν

Ο δεύτερος ύποπτος που ξανά σφυροκοπήθηκε είναι οι σωφρονιστικοίυπάλληλοι Η αλήθεια είναι ότι μετά από μια βουτιά στην πισίνα και ένατσιμπούσι στο barbeque πάντα παραμονή πρωτοχρονιάς κάνουμε έναρεβεγιόν Η συνειδητή προσπάθεια να μας παρουσιάσουν ως ένατσούρμο ατάκτων θα πέσει στο κενό Οποιοδήποτε υποχθόνιο σχέδιοκαι αν έχει καταστρωθεί και στοχεύει σε διάφορες laquoιδιωτικές πρωτο-βουλίεςraquo θα βρει ισχυρή αντίδραση Ακολουθεί το δελτίο τύπου τηςΟμοσπονδίας και αναμένουμε τη δικαίωση των διωκόμενων συναδέλφωνμας και την επανατοποθέτησή τους στη δουλειά τους

Τίποτα δεν είναι τυχαίο

Οι φωτογραφίες του κήπου του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλούλήφθηκαν κατόπιν εγκρίσεως της Διευθύντριας και του Αρχιφύλακα τουΨΚΚ κυρίας Γέρου Κωνσταντίνας και κυρίου Αραβαντινού Αντώνη αντί-στοιχα Η φωτογραφία του κήπου της Δικαστικής Φυλακής Κορυδαλλού λήφθηκεκατόπιν αδείας από τον Πρόεδρο του Σωματείου Εργαζομένων τηςΔΦΚ κύριο Οικονομάκη Μάριο Ευχαριστώ τον συνάδελφο και μεταφραστή Βαρβατάκο Νικόλαο για τηβοήθειά του σε θέματα γλωσσικής επιμέλειας και μετάφρασης κειμένων

Σκοπός της εργασίας αυτής είναι να αναδείξει τον θεραπευτικό ρόλοτων κήπων και να τονίσει την ευεργετική επίδραση του κήπου του Ψυ-χιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού (ΨΚΚ) στην ψυχική και σωματικήυγεία των κρατουμένων και των υπαλλήλων του Έτσι η μελέτη αυτήξεκινά με την παρουσίαση του ΨΚΚ και του θεραπευτικού του κήπουκαι συνεχίζεται με την παράθεση επιστημονικών μελετών που αναφέρονταιστις θεραπευτικές ιδιότητες των κήπων σε νοσηλευτικά ιδρύματα καιφυλακές Παρουσιάζεται επίσης το πόρισμα του τεχνικού κλιμακίουτου Υπουργείου Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτωνμετά την επιτόπια αυτοψία που πραγματοποίησε στον εξωτερικόπροαύλιο χώρο του ΨΚΚ καθώς και οι πρωτοβουλίες της Διεύθυνσηςτου ΨΚΚ μέσα από τα ελληνικά και διεθνή κείμενα σωφρονιστικήςπολιτικής Τέλος η εργασία αυτή ολοκληρώνεται με μια φωτογραφίααπό τον κήπο της Δικαστικής Φυλακής Κορυδαλλού και με παραδείγματαθεραπευτικών κήπων σε φυλακές της Αγγλίας της Ουαλίας και τωνΗνωμένων Πολιτειών Αμερικής

(Συνέχεια στην 4η σελ)

Ο Θεραπευτικός Κήπος του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού (ΨΚΚ)

(Μια μελέτη για τον κήπο του ΨΚΚ και τις ευεργετικές του ιδιότητες)Έρευνα - Παρουσίαση Βασίλης Δούλος

(Σωφρονιστικός Υπάλληλος - Αντιπρόεδρος Σωματείου Εργαζομένων Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού)

OIONEI KRATOUMENOS 17_Layout 1 12414 125 PM

Προσκλητήρια ανακοίνωσηΤο σύνολο των τευχών της εφημερίδας laquoΟιονεί Κρατούμενοςraquo από την αρχή της

έκδοσής της μέχρι σήμερα διατίθεται σε ηλεκτρονική μορφή στον διαδικτυακό τόπο

της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος (httpwwwosyeorggrEfimerida

php) καθώς και στον διαδικτυακό τόπο του Σωματείου Εργαζομένων Καταστήματος

Κράτησης Κορυδαλλού (httpwwwkorydalloscagr)

Οι εκδότες και τα μέλη της Συντακτικής Ομάδας του laquoΟιονεί Κρατουμένουraquo

αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στις έννοιες της επικοινωνίας και της συμμετοχής και

επιθυμώντας την υγιή και εποικοδομητική ανατροφοδότηση προσκαλούν τους ανα-

γνώστες και τις αναγνώστριες να καταθέσουν τις απόψεις την κριτική τα σχόλια ή

και άρθρα τους προς δημοσίευση αποστέλλοντάς τα στην Ομοσπονδία Σωφρονιστικών

Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΣΥΕ) με έναν από τους κάτωθι τρόπους

α) Ταχυδρομικά στη διεύθυνση Σολωμού 2 Κορυδαλλός ΤΚ 18110 ΤΘ 91503

β) Μέσω τηλεομοιότυπου (fax) 210-4950710

γ) Μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) osyeotenetgr

Η Συντακτική Ομάδα

Οιονείκρατούμενος2 Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2014

Οιονεί Κρατούμενος

Τρίμηνη έκδοση του Συλλόγου Υπαλλήλων Ειδικού Καταστήματος

Κράτησης Νέων Αυλώνακαι Συλλόγων Υπαλλήλων Συγκροτήματος

Κορυδαλλού με τη στήριξητης Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών

Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΣΥΕ)Έδρα Αυλώνα Αττικής ΤΚ 190 11

ΤΗΛFAX 22950-29924osyeotenetgr wwwosyeorggr

ΕΚΔΟΤΕΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣΛαμπρόπουλος Κωννος

Καρακίτσος Σπυρίδων (Πρόεδρος ΟΣΥΕ)

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑΑραβαντινός Αντώνης

Λαμπρόπουλος Κωννος Καρακίτσος Σπυρίδων

Μπισμπίκης Βασίλης Βαρβατάκος ΝίκοςΟικονομάκης Μάριος Δούλος Βασίλης

Κογεράκης Μανώλης

ΔΙΟΡΘΩΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝΒαρβατάκος Νίκος

ΕΠΙΛΟΓΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΙΚΟΝΩΝΔούλος Βασίλης

Τα άρθρα δεν εκφράζουν υποχρεωτικά τιςαπόψεις της εφημερίδας Κάθε άρθρο πρέπεινα είναι ενυπόγραφο εκτός αυτών που προ-έρχονται από νυν κρατουμένους υπό τηνπροϋπόθεση ότι αναφέρουν από ποιο κατά-στημα κράτησης προέρχονται

Ηλεκτρονική Σελιδοποίηση - ΕκτύπωσηΕκδόσεις - Γραφικές Τέχνες

Καρπούζη Αριστέα amp Υιοί ΟΕΘεοδοσίου 23 Ίλιον

τηλ-fax 210-2619003 amp 210-2619696 e-mail karpouziotenetgr

2 Λυπάμαι σελ 2

2 Η ετερογονία του σκοπού σελ 3

2 Ο θεραπευτικός κήπος

του Ψυχιατρείου Κρατουμένων

Κορυδαλλού (ΨΚΚ) σελ 1 4-8

2 STOP σελ 9-11

2 Ελληνικές φυλακές

Το εξπρές της εγκατάλειψης σελ 12

2 Η εργασία στη φυλακή

τι είδους εργασία είναι σελ 12

2 Το σωφρονιστικό σύστημα

της Νορβηγίας σελ 13-15

2 Εντέχνως σελ 16-17

2 Ο Βλαστός η θανατική ποινή

και λοιποί ποώδεις βλαστοί σελ 18

2 laquoΥπαλλούμενος Κράτηλοςraquo

οιονεί ελεύθεροι μέσω της τέχνης σελ 18

2 Η Λέσχη Ανάγνωσης Κρατουμένων

Κορυδαλλού Ένα laquoπείραμαraquo γνωριμίας

με την ελευθερία του λόγου

και της τέχνης στη φυλακή σελ 19-20

2 Σε μια χρονική συγκυρία όπου

η καταστολή φαίνεται να κυριαρχεί

εμείς επιμένουμε στην Πρόληψη σελ 20

Διαβάστε

Λυπάμαι τους ανθρώπους που ανόητα καιχωρίς όφελος θυσιάζονται και υποφέρουν γιαχάρη κάποιου πολιτικού εξουσιαστή ιδιοτε-λούς και σάπιου ή κάποιας κούφιας ιδέαςΔεν λυπάμαι καθόλου εκείνους που μένουναμετακίνητοι σε μια προσωπική τους θέσηόταν η περηφάνεια τους δεν τους επιτρέπεινα την εγκαταλείψουν Λυπάμαι τους ανθρώπους που ανόητα καιχαζά θυσιάζονται υποφέρουν και παθιάζον-ται αρνητικά για χάρη κάποιου πολιτικού ήκάποιας κούφιας ή ξεπερασμένης ιδέας Δεν λυπάμαι καθόλου εκείνους που από ψυ-χικό προσωπικό δεσμό θυσιάζονται και θυσιά-ζουν τα πάντα και υποφέρουν για μια άλληανθρώπινη ύπαρξη Λυπάμαι τους ανθρώπους που υπηρετούν φα-νατικά μια ιδέα Τους λυπάμαι όχι για την ίδιατην ιδέα τους που μπορεί να είναι οποιαδή-ποτε αλλά γιατί δεν μπορούν να διερωτη-θούν για την αξία της και δεν αμφιβάλλουνγιrsquo αυτήν ποτέ Δεν λυπάμαι όσους δείχνουν την ίδια προσή-λωση και τον ίδιο φανατισμό ακόμα και όταναμφιβάλλουν γιrsquo αυτήν αφού αυτή η αμφιβο-λία περνάει στο μυαλό τους και στην ψυχήτους και δεν μένει ένστικτοΛυπάμαι τους ανθρώπους που βγάζουν ωραί-ους λόγους μοιράζουν ωραία χαμόγελαλένε ωραίες σκέψεις γιατί όλα αυτά είναι ταμόνα ωραία πράγματα της ζωής τους Δεν λυπάμαι όμως τους ανθρώπους που τί-ποτε δεν μπορούν να πουν ή να γράψουνωραία αλλά έχουν κάνει έστω μία πράξη πουείναι ωραία Λυπάμαι τους ανθρώπους τους κόλακεςγλείφτες και εμποράκους που πουλάνε τονεαυτό τους καθημερινά σε κάθε δήθεν ισχυρόγια ένα κάποιο αντάλλαγμαΔεν λυπάμαι τους ανθρώπους που βρίσκον-τας τέτοιους χαμαιλέοντες μπροστά τους

τους μεταχειρίζονται συνειδητά σαν κλόουνκαι παλιάτσους Λυπάμαι για όσους κάνουν συστηματικό εμ-πόριο ελπίδων με το ψέμα εντάσσοντάς τοσε ένα ιδεολογικό πολιτικό σύστημα που πο-λεμάει δήθεν το ψέμα Δεν λυπάμαι τους ανθρώπους που απόανάγκη επιβίωσης λέγουν ένα κάποιο ψέμαγια να γλυτώσουν οι ίδιοι Λυπάμαι τους έξυπνους που δεν είναι τόσοέξυπνοι όσο νομίζουν Στη συντριπτική τουςπλειοψηφία οι φρικαλεότητες της ανθρώπι-νης ιστορίας διαπράχθηκαν από έξυπνουςπου νόμιζαν ότι ήταν έξυπνοι Δεν λυπάμαι τους μη έξυπνους γιατί δενέχουν τη συναίσθηση της βλακείας τους Ανοι μη έξυπνοι ήθελαν να καταστρέψουν τηνανθρωπότητα θα άρπαζαν ένα τούβλο και θαάρχιζαν να σπάνε κεφάλια ενώ οι laquoέξυπνοιraquoκατασκευάζουν πυρηνικά όπλα και συστή-ματα παρακολούθησης Λυπάμαι για τις γενιές που τερματίζουν τηνπορεία τους ως αποτυχημένες προδομένεςαπό ιδέες πρόσωπα και λογικέςΔεν λυπάμαι όμως τις γενιές που τώρα αρχί-ζουν την πορεία τους γιατί είναι πλούσιεςαπό παραδείγματα για αποφυγή γιατί τομυαλό τους αθώο και αγνό έχει την ικανό-τητα τώρα πια να βλέπει και να κρίνει Λυπάμαι αυτούς που πεθαίνουν μέσα στηνάγνοιαΔεν λυπάμαι όμως αυτούς που πεθαίνουνέχοντας μάθει γιατί έζησαν Λυπάμαι αυτούς που είναι στην κορυφή γιατίη μανία των στοιχείων της φύσης ξεσπάπάντα στις ψηλότερες κορυφές και ο λαόςείναι και αυτός ένα από τα στοιχεία τηςφύσης Δεν λυπάμαι όμως αυτούς που φτάνουν στηνκορυφή σπρωγμένοι από τον λαό

ΛΥΠΑΜΑΙΤου Τάσου Κουτσοδημητρόπουλου

OIONEI KRATOUMENOS 17_Layout 1 12414 125 PM Page 2

Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2014

Οιονείκρατούμενος 3

Αν για κάποιο λόγο πρέπει να πανηγυρίσουμεσχετικά με τον χαρακτηρισμό και την εξάρθρωσητης laquoεγκληματικής οργάνωσηςraquo Χρυσής Αυγήςαν λέω αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος παράμόνο ο τρόπος με τον οποίο τα ΜΜΕ παρουσία-σαν στο σύνολό τους τα γεγονότα αυτά Πρό-κειται για την απόλυτη και αποστομωτική απάν-τηση στους διάφορους αμφισβητίες σπουδαι-οφανείς ψευτοδιανοούμενους που χρόνια τώραόχι απλά αμφισβητούν διάφορα ιστορικά γεγο-νότα αλλά και αυτήν ακόμα την ιστορική ύπαρξηκαι συνέχεια του Έθνους μας

Από όποια πλευρά και αν κοιτάξουμε τηνιστορία μας αυτό που διαχρονικά μας διακρίνειως έθνος είναι Η μέγιστη υπερβολή η αμφι-σβήτηση και η διακωμώδηση των πάντων Ελοιπόν με αυτόν ακριβώς τον τρόπο αντιμετω-πίστηκαν το φαινόμενο Χρυσή Αυγή και οι εξε-λίξεις γύρω από αυτήν

Ότι και αν μας έλειπε από αυτά τα τρίαυπερβολή αμφισβήτηση διακωμώδηση θα μπο-ρούσε να θεωρηθεί διακοπή της Ιστορικής μαςσυνέχειας και θα δικαίωνε τους Φεντεράλ Εθνο-αρνητές Κυβερνώντες

Τώρα για το ποια από τα τρία αυτά χαρακτη-ριστικά και σε ποια πλευρά πρέπει να καταλογι-στούν είναι σαφέστατα υποκειμενικό Η προ-σωπική μου άποψη είναι ότι και τα τρία άλλολιγότερο και άλλο περισσότερο πρέπει να κα-ταλογιστούν σε όλες τις πλευρές

Ως χώρα έχουμε ήδη διανύσει τη μισή από-σταση στο laquoπράσινο μίλιraquo-μνημόνιο στο οποίομας έβαλαν να βαδίσουμε

Κάποιοι όμως κάνουν ότι αγνοούν τι υπάρχειστο τέλος αυτής της διαδρομής του laquoπράσινουμιλίουraquo και προσπαθούν να μας πείσουν ότιτάχα στο τέλος της υπάρχει μια κολυμπήθραστην οποία θα μας ξαναβαπτίσουν

Πώς ΔυτικοΕυρωπαίους ΚεντροΕυρωπαίουςκατοίκους ενός ευημερούντος Γερμανικού Λάν-τεν ένας θεός ξέρει πώς και ότι γιrsquo αυτό οφεί-λουμε να πανηγυρίζουμε προκαταβολικά

Στην πράξη όμως το μεταπολιτευτικό σκη-νικό κυρίως αυτό μετά του 1996 με τα ίδια σχε-δόν μέχρι σήμερα πρόσωπα που αποτελούν τησυνέχειά του ευελπιστούν στον φόβο του λαούνα διαμορφώσουν μια φοβική κολυμπήθρα ώστενα ξεπλύνουν σε αυτήν τις κλεφτοπροδοτικέςτους αμαρτίες και να παρουσιαστούν ως απε-νοχοποιημένοι νέοι δήθεν σωτήρες

Όταν όμως οι αποδεδειγμένα και αποκλει-στικά υπεύθυνοι για την κατάσταση της χώραςεπιχειρούν και εν πολλοίς στη βάση των παλαιώνσυστημικών αξιών και αντιλήψεών τους να δια-μορφώσουν ένα laquoνέο ενιαίο μέτωπο σωτηρίαςκαι συστημικής δράσηςraquo που θα μας βγάλειυποτίθεται από το αδιέξοδο τότε όπως και αντο πουν αυτό δημοκρατικό συνταγματικό ήοτιδήποτε άλλο τόξο είναι μαθηματικώς βέβαιοότι ψεύδονται και ότι θα αποτύχουν

Όταν ο λαός οργισμένος για τη μοίρα πουτου επιφύλαξαν θέλει με οποιονδήποτε τρόπονα τιμωρήσει τη συστημική δράση τότε στη λο-γική laquoο εχθρός του εχθρού μου φίλος μουraquo θαστηρίξει ή θα ανεχθεί οποιαδήποτε Χρυσή Αση-μένια ή Χάλκινη αντισυστηματική δράση (αντί-δραση) και με οποιονδήποτε δυστυχώς τρόπο

Ας πούμε για μια φορά την αλήθεια και ας

σκεφτούμε στοιχειωδώς λογικά τουλάχιστονόσοι επιμένουμε να προσδιοριζόμαστε ως αρι-στεροί πατριώτες Η δράση είναι αυτή που προ-καλεί την αντίδραση και για να απαντήσουμεσε αυτή μόνο ένας τρόπος υπάρχει η βελτίωσητης δράσης

Αυτή η ξεχασμένη από την αριστερά αρχήκαι η υπερπροβολή της ταξικότητας εις βάροςάλλων θεμάτων εθνικού περιεχομένου είναι ηαιτία της σύγχυσης του εκλογικού σώματος πουσε ποσοστά 75 και πλέον μετακινείται χωρίςνα ξέρει πού τελικά να πάει πόσο και γιατί ναμείνει

Παρακολουθεί την αριστερά την πατριωτικήόμως αριστερά την οποία σαφώς θα προτιμούσεπότε άβουλη και πότε διχασμένη να σιωπά ήακόμα χειρότερα συμμετέχοντας σε ένα στημένοεπικοινωνιακά δημόσιο διάλογο να αυτοαναι-ρείται τοποθετούμενη ενάντια σε θέσεις καιαρχές που και η ίδια πιστεύει μόνο και μόνοεπειδή μερικά από αυτά τα χρησιμοποιούν ή ταεπικαλούνται και κάποιοι εξ ορισμού κακοί Κάνειτο λάθος να πιστεύει ότι ο κοχλασμός στη μνη-μονιακή κατσαρόλα που μας έβαλαν είναι πολι-τικός ή οικονομικός Όχι είναι κάτι υπέρτεροείναι η ανάγκη εθνικής συνέχειας είναι απόλυτηέκφραση αγωνίας για την εκχώρηση της εθνικήςκυριαρχίας είναι κυρίως Εθνικός αυτός ο κο-χλασμός

Με όλα αυτά είναι τόσο έντονη η σύγχυσηστον λαό που πολλοί και όχι αδίκως λόγω τηςεγκατάλειψης των παραδοσιακών ΕΑΜΙΚΩΝ αρ-χών αξιών και συνθημάτων από την αριστεράπιστεύουν ότι η Χρυσή Αυγή μπορεί να είναι καιη αριστερά της εποχής μας Ο τρόπος δε πουτην αντιμετωπίζουν στους παλαιότερους ενισχύειακόμα περισσότερο την άποψη αυτή

Ας πούμε μια αλήθεια ακόμα Το πρόβληματης πατρίδος μας δεν είναι θέμα χρέους αλλάελλείμματος Όχι τόσο στο ταμείο όσο στηνηθική στη σοβαρότητα και στην ψυχραιμία Γιrsquoαυτόν ακριβώς τον λόγο επιμένω ότι το πρόβλημαείναι ΕΘΝΙΚΟ

Για να κερδίσει την καθοριστική για την εξέ-λιξη του Ελληνικού Γένους ναυμαχία της Σαλα-μίνας ο Θεμιστοκλής χρειάστηκε να πει στονΕυρυβιάδη laquoΠάταξον μεν άκουσον δεraquo

Ακούει κανείς

Για τυχόν νέο ραγιάδες που ευελπιστώ ναξυπνήσουν θα το πω στα γκρίκλις στη γλώσσατους δηλαδή laquoνο μπακάρντι νο πάρτυraquo laquoνομάνεϋ νο χάνεϋraquo

Πίστευα πως είχα τελειώσει με την αποτύ-πωση των σκέψεών μου στο χαρτί όταν άκουσαξαφνικά έξω από την πόρτα του γραφείου μουέναν κρατούμενο διαμαρτυρόμενο για κάτι πουπροφανώς είχε συμβεί να φωνάζει laquoΆντε ρεγαμηθείτε γαμώ την φυλακή σας γαμώ πού-στηδες και παλικάρια γίναμε μαλλιά κουβάριαεδώ μέσαraquo

Είναι μια παλιά γνωστή έκφραση της φυλακήςπου τις περισσότερες από τις φορές που έχειεκστομιστεί από κάποιον κρατούμενο οδήγησεσε μερικό ξεσηκωμό ή στάση

Βγήκα ανήσυχος έξω από το γραφείο μουκαι η ανησυχία μου μεγάλωσε όταν διαπίστωσαποιος συγκεκριμένα κρατούμενος είχε χρησι-μοποιήσει τα λόγια αυτά Ήταν ο laquoβρώμικοςΧάρηraquo

Από ένστικτο δεν του απεύθυνα τον λόγοκαι κάνοντας πως δεν τον είδα και δεν τονάκουσα απευθύνθηκα στον Υπαρχιφύλακα βάρ-διας που ήταν δίπλα του και του είπα laquoΆγγελεβγάλε ρε συ από το πειθαρχείο αυτόν τον ψευ-τοτσαμπουκά laquoταλιμπάνraquo που τον έχουμε ξε-χάσει κανένα μήνα εκεί μέσαraquo

Στο άκουσμα των λεγομένων μου είδα ναδιαμορφώνεται μια έντονη ανησυχία στο βλέμματου laquoΒρώμικου Χάρηraquo Έκανε αμέσως μεταβολήκαι έφυγε χωρίς να πει λέξη Ταυτόχρονα ωςδιά μαγείας ένιωσα να φεύγει από πάνω μουκαι η δική μου προγενέστερη ανησυχία

Χωρίς άλλη κουβέντα σαφώς πιο ήρεμοςξαναμπήκα στο γραφείο μου Πριν κλείσει ηπόρτα μπήκαν μαζί μου μέσα ο Άγγελος καιτρεις άλλοι υπάλληλοι που είχαν ακούσει τιςφωνές και έσπευσαν για ενδεχόμενη παροχήβοήθειας laquoΜπράβο Αρχιφύλακαraquo μου είπαν οιφύλακες laquoτη γλυτώσαμεraquo Ο Άγγελος δεν μί-λησε

Η χαρά μου ότι οι πολλοί οι τρεις στουςτέσσερεις δηλαδή μου είπαν μπράβο και ο έναςσώπασε μου αρκούσε για να κάτσω χαρούμενοςκαι ικανοποιημένος στην καρέκλα μου

Οι τρεις Υπάλληλοι έφυγαν και ξαναγύρισανστα πόστα τους Ο Άγγελος έμεινε laquoκύριε Αρ-χιφύλακα συγγνώμηraquo μου λέει laquoδεν ξέρω τιλένε οι συνάδελφοι αλλά μήπως ανεξάρτητααν αυτά που ακούστηκαν τα είπε ο laquoΒρώμικοςΧάρηraquo εμείς θα πρέπει να δούμε αν καταρχήνυπάρχουν και μετά ποιοι και γιατί είναι πούστη-δες ποιοι και γιατί είναι παλικάριαraquo Αυτά είπεο Άγγελος αμφισβήτησε δηλαδή μια δημοκρα-τικότατη νίκη μου (τρεις στους τέσσερεις) καιαποχώρησε

Προβληματίστηκα είναι αλήθεια και μου ήρ-θαν στο μυαλό τα λόγια του συγχωρεμένου τουπαππού μου

laquoΚανείς παιδί μου δεν μπορεί να υποδείξειστον υποδηματοποιό πώς φτιάχνονται τα πα-πούτσια αυτός που τα φοράει όμως ξέρει πούτον κόβουνraquo

Από ότι φαίνεται είπα μέσα μου αυτό πουκόβει και μάλιστα πολύ είναι το μυαλό του Άγ-γελου σε αυτόν λοιπόν πρέπει να πάνε ταμπράβο

Θελημένα ή αθέλητα με τον προβληματισμότου με έβαλε σε ακόμα μεγαλύτερες σκέψειςΘυμήθηκα πως ένας άλλος λαός όταν τον ενέ-πλεξαν σε ένα τεράστιο ιστορικά δίλημμα ορ-γισμένος και αγανακτισμένος διάλεξε αντί τουΙησού τον Βαραββά

ΥΓ1 Η ετερογονία του σκοπού οδηγεί σεαπρόβλεπτες εξελίξεις

ΥΓ2 laquoΌταν το δάχτυλο έδειχνε τη Σελήνηο Ηλίθιος κοίταγε το δάχτυλοraquo

ΥΓ3 Άρχισε η αντίστροφη μέτρηση

_________________________

(Το ανωτέρω άρθρο δημοσιεύθηκε από τον συγ-γραφέα του αρχικώς στο forum διαλόγου τηςιστοσελίδας της Ομοσπονδίας ΣωφρονιστικώνΥπαλλήλων Ελλάδος [ΟΣΥΕ] την 30η Σεπτεμ-βρίου 2013 [httpwwwosyeforumorggrforumviewtopicphpf=2ampt=219ampsid=cc39921a9b2b70e2269adea758ccf00fampstart=80])

Γράφει ο Αντώνης Αραβαντινός

Η ΕΤΕΡΟΓΟΝΙΑ ΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ


(Συνέχεια απrsquo την 1η σελ)

Το Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού (ΨΚΚ)

Το Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού ιδρύ-θηκε βάσει του Αναγκαστικού Νόμου 23491940laquoπερί ιδρύσεως Ψυχιατρικού Παραρτήματοςπαρά τινι των εν Αθήναις Φυλακώνraquo Κατrsquo επιταγήτου παραπάνω ιδρυτικού νόμου εκδόθηκε ηυπουργική απόφαση 291502651944 με τηνοποία ρυθμίζεται η οργάνωση και η αποστολήτου ψυχιατρικού παραρτήματος

Το πρώτο ψυχιατρικό παράρτημα κρατουμέ-νων λειτούργησε το 1944 σε χωριστή πτέρυγατων φυλακών Αβέρωφ στη λεωφόρο Αλεξάν-δρας Στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε χωριστήπτέρυγα της φυλακής Καλλιθέας-Αθήνας καιαργότερα στη φυλακή Βούρλων Πειραιά όπουλειτούργησε αυτοτελές ψυχιατρικό τμήμα χωρίςσυστέγαση με άλλο τμήμα φυλακών Από ταΒούρλα μεταφέρθηκε το 1974 στο συγκρότηματων φυλακών Κορυδαλλού και στεγάστηκε στοκτήριο όπου στεγαζόταν το Σωφρονιστικό Κα-τάστημα Ανηλίκων Το 1977 μεταφέρθηκε καιστεγάζεται μέχρι σήμερα σε ανεξάρτητο κτήριοεντός του συγκροτήματος φυλακών Κορυδαλλού(βλ εφημερίδα Σωφρονιστικός Υπάλληλος Αύ-γουστος 1982 αρ φύλλου 8 σελ 3)

Ο Σωφρονιστικός Κώδικας (Ν27761999)διακρίνει τα καταστήματα κράτησης σε γενικάειδικά και θεραπευτικά Στο άρθρο 19 sect 4 ανα-φέρεται συγκεκριμένα ότι τα θεραπευτικά κα-ταστήματα διακρίνονται σε γενικά νοσοκομείασε θεραπευτήρια για ψυχασθενείς και σε κατα-στήματα για τοξικομανείς

Έτσι λοιπόν το ΨΚΚ αποτελεί ένα θερα-πευτικό κατάστημα το οποίο υπόκειται στις δια-τάξεις του Εσωτερικού Κανονισμού ΛειτουργίαςΓενικών Καταστημάτων Κράτησης τύπου Α καιΒ (υπ απόφαση 58819742003)

Ωστόσο ο πρόσφατος Νόμος 37722009 θε-σπίζει την ένταξη του ΨΚΚ καθώς και άλλωνειδικών θεραπευτικών καταστημάτων του Υπουρ-γείου Δικαιοσύνης στο Εθνικό Σύστημα Υγείας(ΕΣΥ) και την υπαγωγή τους στις διατάξειςτου Ν 139783 (περί ΕΣΥ) laquoόσον αφορά στημέριμνα για τη στελέχωση με ιατρικό και νοση-λευτικό προσωπικό την υγειονομική οργάνωσηκαι την υλικοτεχνική υγειονομική υποδομή καιεξοπλισμόraquo Ο Νόμος προβλέπει την έκδοσηδιατάγματος μετά από πρόταση των υπουργώνΟικονομίας Υγείας και Δικαιοσύνης το οποίοθα ρυθμίζει τα επιμέρους οργανωτικά και λει-τουργικά θέματα καθώς και κοινή υπουργικήαπόφαση για εσωτερικό κανονισμό λειτουργίαςΔυστυχώς καμία από τις διαδικασίες αυτές δενέχει μέχρι σήμερα προχωρήσει (βλ σχετικό πό-ρισμα του κλιμακίου της Ειδικής Επιτροπής

Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων Ατόμωνμε Ψυχικές Διαταραχές)

Από όλα τα παραπάνω συνάγεται ότι τοΨυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού αποτελείένα θεραπευτικό κατάστημα για ψυχασθενείςκρατουμένους ως εκ τούτου έχουν ιδιαιτέρωςβαρύνουσα σημασία οποιεσδήποτε ανθρωπι-στικές παρεμβάσεις πραγματοποιούνται απότη Διοίκηση του Καταστήματος προκειμένουνα αντιμετωπιστούν οι ψυχικές και σωματικέςδιαταραχές των κρατουμένων

Ο Θεραπευτικός Κήπος του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού

Το καλοκαίρι του 2012 τα μέσα μαζικής ενημέ-ρωσης αναπαρήγαγαν δημοσίευμα κυριακάτικηςεφημερίδας το οποίο αναφερόταν στη δήθενύπαρξη πισίνας και υπηρεσιών spa στο προαύλιοτου Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού Ηφράση laquoάρτος και θεάματαraquo είναι η μόνη πουθα μπορούσε να χαρακτηρίσει τη διάσταση πουέδωσαν στο δημοσίευμα αυτό κάποιες εφημε-ρίδες και κάποια κανάλια της τηλεόρασης καιτούτο γιατί ουδέποτε προβλήθηκε η αλήθειατων πραγμάτων που δεν είναι άλλη από το ότιη Διοίκηση του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κο-ρυδαλλού προέβη στη μετατροπή ενός ανε-νεργού προαύλιου χώρου από σκουπιδότοποσε έναν πανέμορφο κήπο με θεραπευτικές ιδιό-τητες για τους ψυχασθενείς κρατουμένους πουνοσηλεύονται σε αυτό

Η Ομοσπονδία Σωφρονιστικών ΥπαλλήλωνΕλλάδος (ΟΣΥΕ) με δελτίο τύπου που εξέδωσεστις 22072012 τόνισε μεταξύ άλλων για τονεξωτερικό προαύλιο χώρο του ΨΚΚ τα εξής

laquoΓια ότι έχει κατασκευασθεί στο laquoνεκρόraquoπροαύλιο (πρώην σκουπιδότοπος) του ψυχια-τρείου το ελληνικό δημόσιο ο δοκιμαζόμενοςλαός μας δηλαδή δεν έχει καταβάλει ούτε έναευρώ Όλα έγιναν με την εργασία των κρατου-μένων-εργαζομένων και τα λίγα χρήματα πουαπαιτήθηκαν για τα υλικά καταβλήθηκαν απότην ΟΣΥΕ την πρωτοβάθμια ένωση των υπαλ-λήλων του ψυχιατρείου και χορηγούς

Εμείς χωρίς επαναλαμβάνουμε να βάλειούτε μία δεκάρα το δημόσιο φτιάξαμε μια μι-κρογραφία χωριάτικης αυλής με διάφορα ζώακαι πτηνά κυρίως από την ελληνική πανίδα μιαανάσα ψυχής και όχι αναψυχής

Δυστυχώς αυτός ο χώρος ψυχής και όχιαναψυχής όπως προείπαμε δεν είναι ακόμαπροσβάσιμος στους κρατουμένους ει μη μόνονοπτικώς Βρίσκεται έμπροσθεν της εισόδου τουκαταστήματος και είναι απόλυτα οριοθετημένοςμε φράχτες Παραπλεύρως από αυτόν διέρχονται

οι πάσης φύσεως επισκέπτες του καταστήματοςιατροί δικηγόροι άλλοι επιστήμονες παράγοντεςτης δημόσιας ζωής καθώς και οι συγγενείς τωνκρατουμένων

Φιλοδοξία μας είναι όταν ολοκληρώσουμετην προσπάθειά μας με την προσθήκη μιας μι-κρογραφίας εκκλησίας του Παρθενώνα μιαςlaquoκούνιαςraquo κι ενός laquoμύλουraquo να ζητήσουμε απότο Υπ Δικαιοσύνης και ελπίζουμε να το εγκρίνειο χώρος αυτός να γίνει χώρος συνάντησης γιατους κρατουμένους κυρίως του αrsquo και βrsquo ορόφουόταν θα έχουν επισκεπτήριο με τα παιδιά τουςηλικίας κάτω των 10 ετών

Η μεγαλύτερη ανταμοιβή και έπαινος ήτανγια μας τα λόγια ενός κρατουμένου που μαςείπε ldquoΣας ευχαριστώ γιrsquo αυτό που κάνατε Είχανα ξυπνήσω με τη λαλιά του κόκορα απrsquo ότανήμουνα παιδάκιrdquo

Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε γνωρί-ζοντας ότι δεν θα εισπράξουμε επαίνους άλ-λωστε ότι καλό έγινε σrsquo αυτή τη χώρα έγινεπάντα με πόνο ψυχής και κόστοςraquo

(httpwwwosyeorggrarxeiadbdeltio_tipou_gia_pisina_pdf_0dc73753875e4a96ecc05122cda57bedpdf)

Ο κήπος του ΨΚΚ όπως διαμορφώθηκεμετά τις τελευταίες παρεμβάσεις σε αυτόν κα-τόπιν εντολής της Διεύθυντριας κ ΚωνσταντίναςΓέρου και του Αρχιφύλακα κ Αντώνη Αραβαν-τινού δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τους κή-πους που κατασκευάζονται σε διάφορα νοση-λευτικά ιδρύματα για τη θεραπεία των ασθενώντους

Όπως θα διαπιστώσετε και εσείς από τιςφωτογραφίες η ύπαρξη πρασίνου σε συνδυασμόμε το υγρό στοιχείο και την πανίδα δημιουργείμια αρμονική εικόνα που βλέποντάς την καιμόνο οι κρατούμενοι από τα κελιά τους ηρεμούνκαι μειώνεται κατά πολύ το στρες που νιώθουνεξαιτίας του εγκλεισμού τους και των ψυχολο-γικών τους προβλημάτων

Η Συνεισφορά των Θεραπευτικών Κήπων στην Ψυχική και Σωματική Υγεία

Εδώ και αιώνες οι κήποι έχουν συνδέσει τοόνομά τους με την ηρεμία την ομορφιά τη χα-λάρωση την πνευματικότητα την επαφή τουανθρώπου με τη φύση Από την ταύτιση του κή-που με τον Παράδεισο στον κήπο της Εδέμ καιστον κήπο των Εσπερίδων μέχρι τους κήπουςτων Φαραώ στην Αίγυπτο τους κρεμαστούςκήπους της Βαβυλώνας (ένα από τα επτά θαύ-ματα του κόσμου) τους περσικούς κήπους καιτους κήπους της ανατολικής φιλοσοφίας ηφύση έπαιζε πάντα καθοριστικό ρόλο στη ζωήτων ανθρώπων

Στην Αρχαία Ελλάδα οι ιεροί τόποι λατρείαςτων θεών περιβάλλονταν από δέντρα και φυτάτα οποία θεωρούνταν ιερά ενώ οι φιλόσοφοιόπως ο Πλάτων και ο Επίκουρος αρέσκονταννα διδάσκουν σε χώρους όπου η φύση ήταν κυ-ρίαρχη Επίσης δεν πρέπει να λησμονούμε ταπερίφημα ασκληπιεία τα οποία ήταν χτισμέναγύρω από πανέμορφη φυσική βλάστηση και ια-ματικές πηγές

Οι θεραπευτικοί κήποι υπάρχουν εδώ και αι-ώνες Στην αρχαία Κίνα οι Κινέζοι έκριναν ότιένα πιο χαλαρωτικό και αρμονικό μέρος μπορεί


Ο θεραπευτικός κήπος του ΨΚΚ όπως φαίνεται από την είσοδο του καταστήματος


Ο Θεραπευτικός Κήπος του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού (ΨΚΚ)(Μια μελέτη για τον κήπο του ΨΚΚ και τις ευεργετικές του ιδιότητες)

Έρευνα - Παρουσίαση Βασίλης Δούλος



να δημιουργηθεί με την προσεκτική τοποθέτησηλίγων λουλουδιών φυτών και δένδρων αφή-νοντας χώρο για άλλα σημαντικά στοιχεία όπωςμια στέρνα έναν βραχόκηπο ακόμη και έναμικρό παρτέρι με βότανα (βλ Γουόρινγκ 199913)

Η Γεωπόνος ΑΠΘ και Αρχιτέκτων ΤοπίουΔρ Μαρία Γιδαράκου περιγράφει τον ορισμόκαι τα χαρακτηριστικά ενός θεραπευτικού κήπουως εξής

laquoΟι κήποι μπορούν να είναι θεραπευτικοί μεδιάφορους τρόπους μέσω της παρατήρησηςτης ανάπαυσης του περιπάτου της ανακάλυψηςή της συμμετοχής σε διάφορες δραστηριότητεςΣτόχος του θεραπευτικού κήπου είναι να επα-ναφέρει την ψυχική σωματική και συναισθηματικήυγεία του ατόμου και περιλαμβάνει την απαλλαγήαπό το άγχος και τη δυνατότητα ενός χώρουνα ηρεμεί να ανανεώνει να αναζωογονεί ναπαρέχει καταφύγιο ή να προτρέπει στην περί-σκεψη

Ένα ήρεμο ευχάριστο περιβάλλον με αίθριακαι παγκάκια λουλούδια λιμνούλα γρασίδιένα κυματοειδές μονοπάτι και διάφορες υπο-περιοχές με στάσεις ανάπαυσης Αυτή η σχε-δίαση αντιπροσωπεύει ένα χαρακτηριστικό θε-ραπευτικό κήπο - ευχάριστο ασφαλή γνώριμομε αισθητικές εμπειρίες - εναύσματα που έχειελάχιστες απαιτήσεις από τον επισκέπτη καιφαίνεται ότι έχει δημιουργηθεί από τον άνθρωπογια τον άνθρωποraquo (βλ Γιδαράκου 2011 13-14)

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αποτελέσματαμιας έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε ασθενείςκαι προσωπικό ενός μεγάλου ψυχιατρείου προ-κειμένου να διερευνηθεί η σχέση μεταξύ τωνπροτιμώμενων τύπων περιβάλλοντος και συμ-περιφορών μέσα σε αυτά έδειξαν ότι τα άτομαμε ψυχολογικά προβλήματα προτιμούν τη φύσηαπό το χτιστό περιβάλλον και τους αρέσουν ταίδια μέρη και παρόμοιες δραστηριότητες μεαυτές που θα προτιμούσε ένα άτομο χωρίς ψυ-χολογικά προβλήματα (βλ Γιδαράκου όπ σελ90)

Μια εξίσου σημαντική μελέτη που αναφέρεταιστη χρησιμότητα των θεραπευτικών κήπων είναιαυτή που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ldquoΕπίκοινωνία εν τύπωrdquo του Συλλόγου Φίλων Περι-θαλπομένων Νοσοκομείου laquoΗ Σωτηρίαraquo

Η μελέτη αυτή την οποία υπογράφουν οιΑριστείδης Στρατάκος (Γεωπόνος στο ΓΝΝΘΑlaquoΗ Σωτηρίαraquo) Κωνσταντίνος Κοντός (Δασολόγοςστο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσνίκης) και Στα-ματίνα Σπυράτου (Κοιν Λειτουργός ΓΝΝΘΑ laquoΗΣωτηρίαraquo) κάνει ένα αφιέρωμα στην ιστορίατων θεραπευτικών κήπων στα νοσηλευτικά ιδρύ-ματα και μεταξύ άλλων αναφέρει ότι

laquoΗ ύπαρξη θέας φυσικού περιβάλλοντοςαπό τα παράθυρα του νοσοκομείου βοηθάειτους ασθενείς να νιώσουν πιο άνετα κατά τηδιάρκεια μιας εξέτασης ή ανακοίνωσης τωναποτελεσμάτων αυτής Ένα σημαντικό ποσοστότου προσωπικού πιστεύει ότι ο ορθά σχεδια-σμένος κήπος και η θέα αυτού από το εσωτερικότου κτηρίου αποτελούν μέσο βελτίωσης τωνσυνθηκών παραμονής των ασθενών στο νοσο-κομείο και τάσσεται υπέρ της δημιουργίας θε-ραπευτικών κήπων στα νοσηλευτικά ιδρύματαraquo

laquoΓενικά οι άνθρωποι πιστεύουν ότι ότανβρίσκονται κάτω από την πίεση του άγχουςεπιθυμούν το καταφύγιο ενός φυσικού τοπίουπου θα τους κάνει να νιώσουν καλύτερα Τοπίαπου αποτελούνται από δέντρα γρασίδι νερόπέτρινους σχηματισμούς λουλούδια και πουλιάθεωρούνται πολύ χρήσιμα στους δραστηριο-ποιούμενους στα νοσηλευτικά ιδρύματα (Olds1989)raquo (η έμφαση - υπογράμμιση δική μου)

laquoΠροσεκτικά σχεδιασμένα περιβάλλονταιδρυμάτων είτε εσωτερικοί είτε εξωτερικοίχώροι βοηθούν στη μείωση της διαταραγμένηςσυμπεριφοράς όπως είναι η οργή η ανυπομο-νησία και οι περιπλανήσεις Φτωχά σχεδιασμέναπεριβάλλοντα αντίθετα μπορούν να επισπεύ-σουν την οργή και να συνεισφέρουν στον απο-προσανατολισμό και τη σύγχυσηraquo

Η μελέτη τελικώς καταλήγει στο συμπέρασμαότι

laquoΗ δημιουργία ενός σωστά σχεδιασμένουκαι οργανωμένου κήπου στα νοσηλευτικά ιδρύ-ματα και ιδιαίτερα στα ψυχιατρικά ογκολογικάπαιδιατρικά ιδρύματα αναπήρων είναι επιτακτικήανάγκη Ο κήπος θα πρέπει να αποτελεί ένα ευ-χάριστο περιβάλλον με δυνατότητα χρήσης απόόλους τους ασθενείς να προάγει τις κοινωνικέςεπαφές να παρουσιάζει ενδιαφέρουσα βλάστησηκαι επιπλέον να είναι σχεδιασμένος με τρόποώστε να παρέχει μια ειδυλλιακή εικόνα της φύ-σης Θα πρέπει να περιλαμβάνει διαδρομές πε-ριπάτου διαφόρου μήκους και δυσκολίας εύκοληςχρήσης από άτομα με ειδικές ανάγκες καθιστικάδιασκορπισμένα στο χώρο σε προστατευμένεςαπό τον ήλιο και αέρα θέσεις Αρώματα καιήχοι της φύσης καθώς και ένα κυρίαρχο υδάτινοστοιχείο είναι κάποια από τα βασικά στοιχείαπου επιβάλλεται να υπάρχουν ούτως ώστε οκήπος να αποτελεί την εξωτερική θεραπευτικήπροέκταση του νοσηλευτικού ιδρύματος

Ο συνδυασμός των στοιχείων που συνθέτουντον κήπο ενός νοσηλευτικού ιδρύματος μπορείνα αποτελέσει αγχολυτικό και καταπραϋντικόμέσο ικανό να βοηθήσει τον κάθε άνθρωπο όχιμόνο στο να αλλάξει τη διάθεσή του αλλά καινα συντελέσει στην ταχύτερη αποθεραπείατουraquo

Άλλη μια επιστημονική μελέτη που αναφέ-ρεται στις θεραπευτικές ιδιότητες των κήπωνκαι έχει τίτλο ldquoΗ επίδραση του αστικού περι-βάλλοντος στην υγεία του ανθρώπουrdquo δημοσι-εύθηκε σε ηλεκτρονική έκδοση στο επιστημο-νικό περιοδικό Διεπιστημονική Φροντίδα Υγείας(httpwwwinhealthcaregrarticleeli-epidrasi-tou-astikou-perivallontos-stin-ugeia-tou-anthropou2)

Στη μελέτη αυτή την οποία υπογράφουν οιΗλιάδου Ε (Νοσηλεύτρια ΤΕ BSc) ΠαπαχατζήςΑ (Γεωπόνος Phdon Horticulture - ΕπίκουροςΚαθηγητής ΤΕΙ Λάρισας τμ Φυτικής ΠαραγωγήςΔντής Τομέα Περιβάλλοντος) και ΚοτρώτσιουΣτ (Καθηγήτρια Εφαρμογών ΤΕΙ Λάρισας τμΝοσηλευτικής) μεταξύ άλλων αναφέρονται ταεξής για τη θεραπευτική επαφή του ανθρώπουμε τη φύση

laquoΗ επαφή με τη φύση μπορεί να βελτιώσειτη σωματική ψυχική πνευματική και συναισθη-ματική υγεία του ατόμου (KaplanampKaplan1989Wells 2000) Η φύση είναι ένας χώροςπου δεν προκαλεί πνευματική καταπόνηση Πολ-λές καθημερινές δραστηριότητες απαιτούν επι-κεντρωμένη προσοχή απομνημόνευση και επα-ναπροσδιορισμό των πληροφοριών και ερεθι-σμάτων Αντίθετα εργασίες που απαιτούν μόνοτην παρατήρηση είναι πολύ πιο ξεκούραστεςμειώνουν σε φυσιολογικά επίπεδα τους σωμα-τικούς ρυθμούς και εξισορροπούν τα αποτελέ-σματα της πνευματικής κόπωσης Μέσω τηςεπίδρασης που ασκεί ο νους στο σώμα η πα-ρουσία της φύσης προσφέρει ένα διάλειμμααναζωογονημένης ανάπαυσης και ανανέωσηςσε όλο τον οργανισμό (Burkhardt 2000)raquo

Επίσης στην ίδια μελέτη αναφέρονται ταεξής για τους θεραπευτικούς κήπους

laquoΗ ύπαρξη θεραπευτικών κήπων μπορεί ναβελτιώσει σε μεγάλο βαθμό τις συνθήκες πα-ραμονής των ασθενών στα νοσηλευτικά ιδρύ-ματα Η ψυχολογική διάθεση των ασθενών επη-ρεάζει σε υπέρμετρο βαθμό την πορεία τηςυγείας τους κυρίως λόγω του γεγονότος ότιενισχύεται το ανοσοποιητικό τους σύστημαΩς αποτέλεσμα μπορούν να αντεπεξέλθουνκαλύτερα στα προβλήματα της υγείας τουςενώ παράλληλα γίνονται πιο υπομονετικοί καιακολουθούν πιο εύκολα τις συστάσεις τουςΙδιαίτερα στις περιπτώσεις που παρουσιάζουνεκρήξεις θυμού απόγνωσης ή επιθετικότηταςη νοσηλεία τους μέσα σε ένα ήρεμο φυσικόπεριβάλλον μπορεί να τους καθησυχάσει σεμεγάλο βαθμό (CanterampCanter 1979)raquo (η έμφαση- υπογράμμιση δική μου)

Τέλος η Αρχιτέκτων Τοπίου και Τεχνολό-γος-Γεωπόνος Αναστασία Λιάπτση ανάρτησεστην ιστοσελίδα των Ελλήνων αρχιτεκτόνων(httpwwwgreekarchitectsgr) δύο άρθρα σχετικάμε τους θεραπευτικούς κήπους Το ένα έχει τοντίτλο ldquoΒασικές σχεδιαστικές αρχές θεραπευτικώνκήπωνrdquo (httpwwwgreekarchitectsgrgrκηποτε-χνιαβασικές-σχεδιαστικές-αρχές-θεραπευτικών-κήπων-id3946) και το άλλο ldquoΑρχιτεκτονική Τοπίουvs Ανθρώπινη Ψυχολογία Ο κήπος ως μέσοθεραπείαςrdquo (httpwwwgreekarchitects grgrκη-ποτεχνίααρχιτεκτονική-τοπίου-vs-ανθρώπινη-ψυχολογία-ο-κήπος-ως-μέσο-θεραπείας-id3008)

Στα άρθρα αυτά η Λιάπτση αναφέρει ότι οιθεραπευτικοί κήποι σχεδιάζονται για πάσηςφύσεως νοσηλευτικά ιδρύματα για σχολείαγια ηλικιωμένους για ανθρώπους με τελικέςασθένειες αλλά και για τους τροφίμους σω-φρονιστικών καταστημάτων Καταλήγει δε στοσυμπέρασμα ότι η όψη του εξωτερικού περι-βάλλοντος έχει θετική επίδραση στον άνθρωποκαι θα ήταν άκρως ευεργετικό να μπορούσαννα λειτουργούν θεραπευτικοί κήποι σε σωφρο-νιστικά ιδρύματα και κέντρα απεξάρτησης



Το παγώνι του ΨΚΚ με τα πανέμορφα φτεράτου δημιουργεί στους κρατουμένους συναισθήματα οπτικής ευχαρίστησης








Οιονείκρατούμενος6

Περιβαλλοντική Ψυχολογία και ΦυλακήΗ Περιβαλλοντική Ψυχολογία είναι ο κλάδος τηςψυχολογίας που εξετάζει τις αλληλεπιδράσειςκαι αλληλεξαρτήσεις των ανθρώπων με το φυσικόκαι κοινωνικό περιβάλλον τους

Η Ευθυμία Συγκολλίτου καθηγήτρια Σχολικήςκαι Περιβαλλοντικής Ψυχολογίας στο Τμήμα Ψυ-χολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσ-σαλονίκης επιμελήθηκε την έκδοση του βιβλίουμε τίτλο laquoΠεριβαλλοντική Ψυχολογία-ΣύγχρονεςΤάσεις στον Ελλαδικό Χώροraquo όπου παρουσιάζονταιμελέτες αρχιτεκτόνων και ψυχολόγων οι οποίεςπραγματεύονται την επίδραση του φυσικού περι-βάλλοντος στην ψυχολογία των ανθρώπων Συγ-κεκριμένα στο βιβλίο αυτό η Συγκολλίτου πα-ρουσιάζει μια μελέτη με τίτλο laquoΨυχολογικές επι-πτώσεις της ζωής στις μεγαλουπόλειςraquo και μεταξύάλλων αναφέρει

laquoΔιάφοροι ερευνητές τόσο των κοινωνικώνόσο και των φυσικών επιστημών παρόλες τιςδιαφορές τους συμφωνούν στο ότι η παθητικήέστω εμπειρία με περιβάλλοντα που περιέχουνβλάστηση έχουν θετικές επιπτώσεις στην ψυχο-λογική και φυσιολογική κατάσταση των ατόμων(Frumkin 2005 Raudsepp 2005 UlrichampSimons1986) Συγκεκριμένα κοινό σημείο των ερευνητώνείναι η άποψη ότι αυτού του είδους τα περιβάλ-λοντα συγκρινόμενα με τις επιπτώσεις που προ-καλούν τα αστικά ή χτιστά περιβάλλοντα συντε-λούν στη μείωση του στρεςraquo (η έμφαση - υπο-γράμμιση δική μου)

laquoΗ αποκατάσταση από το στρες και την αντι-ληπτική κόπωση που συνεπάγεται η έκθεση σευπερφόρτιση ερεθισμών επιτελείται με την επαφήμε πλαίσια όπου είναι το ldquoπράσινοrdquo Ο λόγος είναιότι τέτοια πλαίσια τείνουν να έχουν χαμηλότεραεπίπεδα πολυπλοκότητας με αποτέλεσμα τηνπρόκληση θετικών συναισθημάτων και τη μείωσητου στρες (Wohlwill 1976) Έχει βρεθεί μάλισταότι η θέαση και μόνο του πρασίνου από το χώροκατοικίας ή εργασίας συμβάλλει στη μείωση τηςψυχολογικής έντασης και του άγχους αλλά καιτης πνευματικής καταπόνησης με αποτέλεσματην αύξηση της εργασιακής απόδοσης των εργα-ζομένων (Hartig Evans Jamner DavisampGarling2003)raquo (βλ Συγκολλίτου 2006 147-148)

Στο ίδιο βιβλίο η Κωνσταντίνα Ταμουτσέλη(Γεωπόνος Αρχιτέκτων Τοπίου Mphil Δρ Παιδα-γωγικών Επιστημών και Υπεύθυνη ΠεριβαλλοντικήςΕκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης) παρουσιάζειτην εργασία της με τίτλο laquoΠεριβάλλον της φύσηςκαι άνθρωποςraquo στην οποία αναφέρει ότι oι κήποισε σχολεία φυλακές και νοσοκομεία ήταν ιδιαίτερα

δημοφιλείς στις χώρες της Δύσης στις αρχές του20ου αιώνα επειδή θεωρούνταν ότι ο πλούτοςτων αισθητηριακών και αισθητικών απολαύσεωνπου παρέχει η βλάστηση ασκεί θετική επίδρασηστον συναισθηματικό κόσμο του ανθρώπου καιότι η ενασχόληση με τα φυτά τού παρέχει την ευ-καιρία να ελέγχει το περιβάλλον του με αποτέ-λεσμα να επενεργεί θετικά στην ενίσχυση τηςαυτοεικόνας του και στην ανάπτυξη της αυτοπε-ποίθησής του (στο ίδιο σελ 166)

Ο δε διάσημος ερευνητής Moore (1981) laquoμε-λέτησε τη θετική επίδραση που ασκεί η θέασητοπίων της φύσης στην κατάσταση της υγείαςτων φυλακισμένων με συνέπεια τη σημαντικήμείωση της συχνότητας μεταφοράς τους στη μο-νάδα θεραπείας των φυλακώνraquo (στο ίδιο σελ163-164 η έμφαση - υπογράμμιση δική μου) Επί-σης ο ερευνητής Ulrich (1981) laquoδιαπίστωσε ότι ηέκθεση σε απλή θέαση τοπίων της φύσης μπορείνα συμβάλει στη δυνατότητα διατήρησης τηςπροσοχής και της συγκέντρωσης του ατόμου καισε περιορισμό σκέψεων που προκαλούν άγχοςστη μείωση αισθημάτων φόβου και εκδήλωσηςεπιθετικών μορφών συμπεριφοράς σε εκδήλωσηστοργής και θάρρουςraquo (στο ίδιο σελ 164 η έμ-φαση - υπογράμμιση δική μου)

Οι Αρχιτέκτονες - Μηχανικοί Μ Αγγελάκη καιΑ Κουρμουλάκη στη διπλωματική τους εργασίαμε τίτλο laquoΗ Αρχιτεκτονική των Φυλακών ως μέροςτου Σωφρονιστικού Συστήματοςraquo αναφέρουν ταεξής

laquoΟ σχεδιασμός του εξωτερικού χώρου είναιτο ίδιο σημαντικός με τον σχεδιασμό του εσωτε-ρικού και μπορεί να επιφέρει ένα αίσθημα ηρεμίαςκαι άνεσης Για παράδειγμα μια τσιμεντένια τε-τράγωνη αυλή γεμάτη σκουπίδια ως μόνη θέααπό τα κελιά και μόνη εκτόνωση για τους εγ-κλείστους θα μπορούσε να είναι πιο αποτελε-σματική και να εκτιμηθεί από τους χρήστες αν οσχεδιασμός της είναι πιο προσεγμένος και περιέχειφυτεμένη έκταση Είναι γνωστό άλλωστε ότι ηεπαφή με την φύση είναι ένα πολύ δυνατό ldquoφάρ-μακοrdquo για τον ψυχικό κόσμο του ατόμου Προ-σφέρει ηρεμία αισιοδοξία ευεξία και μειώνει τοάγχοςraquo (η έμφαση - υπογράμμιση δική μου)

laquoΈρευνες σε νοσοκομεία έδειξαν ότι σε ασθε-νείς με κατάθλιψη όσοι είχαν θέα δέντρα καιλουλούδια χρειάστηκαν 9 λιγότερο χρόνο νααναρρώσουν από αυτούς που είχαν θέα έναν τού-βλινο τοίχο Φυσικοί ήχοι όπως του νερού καιτου θροΐσματος των φύλλων μετατρέπουν μιαατμόσφαιρα από μηχανική σε βιώσιμηraquo

Το Πόρισμα του Τεχνικού Κλιμακίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης

για τον Κήπο του ΨΚΚΤο πόρισμα του τεχνικού κλιμακίου του Υπουρ-γείου Δικαιοσύνης Διαφάνειας και ΑνθρωπίνωνΔικαιωμάτων δικαιώνει τη Διεύθυνση και τονΑρχιφύλακα του ΨΚΚ για τη μη ύπαρξη πισίναςκαι υπηρεσιών SPA στο κατάστημα και αναδει-κνύει μέσω της περιγραφής του χώρου τα χα-ρακτηριστικά εκείνα που χρειάζεται να έχει έναςκήπος για να είναι θεραπευτικός Αξίζει να ση-μειωθεί ότι τελευταία τοποθετήθηκε γκαζόν εντόςτου κήπου κάτι που ανέδειξε ακόμα πιο πολύτην ομορφιά του και την ψυχική ανάταση που αι-σθάνεται όποιος τον κοιτάζει

Το πόρισμα λοιπόν αναφέρει τα εξήςlaquoΣτην είσοδο του προαυλίου υπάρχει διακο-

σμητικός βράχος εν είδει καταρράκτη από τονοποίο ξεκινά ροή νερού που μέσω ενός διαμορ-φωμένου αύλακα επενδεδυμένου με πέτρα οδη-γείται σε κατασκευή συλλογής νερού ορθογωνικούσχήματος εξωτερικών διαστάσεων 738 Χ 417εσωτερικά επενδεδυμένη με πλακίδια και με εσω-τερικά επιτοίχιο φωτισμό Το βάθος είναι κλιμακωτόκαι συγκεκριμένα 2 μ σε τμήμα εσωτερικού εμ-βαδού 328 Χ 417 ενώ η υπόλοιπη επιφάνειαχωρίζεται σε δύο αναβαθμούς βάθους 125 και070 αντίστοιχα Στον έναν αναβαθμό έχει τοπο-θετηθεί αντλία η οποία μεταφέρει το νερό στονυπερκείμενο διακοσμητικό βράχο και το νερό επα-νέρχεται με φυσική ροήraquo

laquoΚατά την αυτοψία ΔΕΝ διαπιστώθηκε στηνπαραπάνω κατασκευή να πληρούνται οι προϋπο-θέσεις για τη λειτουργία κολυμβητικής δεξαμενήςόπως πρόσβαση μηχανισμός καθαρισμού περι-μετρική αποστράγγιση υπερχείλισης κλπraquo (ηέμφαση - υπογράμμιση δική μου)

laquoΣτον χώρο επίσης έχει τοποθετηθεί προκα-τασκευασμένη ψησταριά πλησίον του εσωτερικούφράχτη Ακόμη περιμετρικά του κήπου έχουν κα-τασκευασθεί κλουβιά με διάφορα είδη πτηνώνκαι σε ένα τμήμα του κήπου υπάρχει ένα μικρόπεριβόλιraquo (httpwwwministryofjusticegr siteelΕΝΗΜΕΡΩΣΗΔελτίαΤύπουtabid141currentpage7Defaultaspx)

Οι Πρωτοβουλίες της Διεύθυνσης του ΨΚΚ μέσα από τα Ελληνικά και

Διεθνή Κείμενα Σωφρονιστικής ΠολιτικήςΗ επίλυση των σοβαρότατων προβλημάτων υγείαςκαι υγιεινής στα καταστήματα κράτησης της χώραςμας δεν είναι απλώς ένα ανθρωπιστικό ζήτημακαι συγχρόνως μια επιτακτική ανάγκη για τηδιασφάλιση της υγείας της ευεξίας και -εν δυνά-μει- της ίδιας της ζωής των μελών του κοινωνικούσυνόλου˙ είναι και μια νομική υποχρέωση τηςΠολιτείας η οποία απορρέει από το κυρωμένοαπό τη χώρα μας με νόμο (Ν15321985) ΔιεθνέςΣύμφωνο για τα Οικονομικά Κοινωνικά και Μορ-φωτικά Δικαιώματα Το άρθρο 12 του εν λόγωδιεθνούς Συμφώνου (κυρωθέντος από την ελληνικήΠολιτεία όπως προαναφέρθηκε ήδη από το 1985)προβλέπει με σαφήνεια laquoτο δικαίωμα κάθε προ-σώπου να απολαύει της καλύτερης δυνατής σω-ματικής και ψυχικής υγείαςraquo Η Πολιτεία λοιπόνυποχρεούται να εξασφαλίζει τόσο στους κρα-τουμένους όσο και στα μέλη του σωφρονιστικούπροσωπικού laquoτην καλύτερη δυνατή σωματική καιψυχική υγείαraquo - όπως ακριβώς οφείλει να πράττει

Το ldquoπράσινοrdquo (γκαζόν) του θεραπευτικού κήπου του ΨΚΚ

Ο πρώην σκουπιδότοπος και νυν θεραπευτικόςκήπος του ΨΚΚ Στο βάθος διακρίνονται

τα παράθυρα των κελιών τα οποία έχουν θέα προς τον κήπο







Οιονείκρατούμενος 7Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2014

και για τα υπόλοιπα μέλη του κοινωνικού συνόλου Τι γίνεται όμως όταν η Πολιτεία αδυνατεί από

μόνη της να λάβει όλα εκείνα τα απαραίτηταμέτρα για την προάσπιση της ψυχικής και σωμα-τικής υγείας των κρατουμένων Οφείλει ή όχι ηΔιοίκηση μιας φυλακής να αναλάβει πρωτοβουλίεςπου χωρίς να επιβαρύνουν το κράτος να μπορούννα εξασφαλίζουν το δικαίωμα των κρατουμένωνκαι των σωφρονιστικών υπαλλήλων στην ψυχικήκαι σωματική υγεία

Την απάντηση μας τη δίνει ξεκάθαρα ο καθη-γητής και πρώην Διευθυντής του Διεθνούς ΚέντρουΣωφρονιστικών Μελετών (International Centre forPrison Studies) Andrew Coyle ο οποίος διετέλεσεσύμβουλος για θέματα σχετικά με τις φυλακές -μεταξύ άλλων - των Ηνωμένων Εθνών και τουΣυμβουλίου της Ευρώπης ενώ παράλληλα υπήρξεένας απο τους κύριους συντάκτες των αναθεω-ρημένων Ευρωπαϊκών Σωφρονιστικών Κανόνωνοι οποίοι δημοσιεύθηκαν από το Συμβούλιο τηςΕυρώπης το 2006

Στο βιβλίο λοιπόν του Α Coyle με τίτλο laquoΗ δι-οίκηση των φυλακών Μια θεώρηση υπό το πρίσματων ανθρωπίνων δικαιωμάτωνraquo αναφέρεται ότι

laquoΗ φυλάκιση μπορεί εκ φύσεως να επηρεάσειδυσμενώς τόσο τη σωματική όσο και την ψυχικήυγεία των κρατουμένων Οι σωφρονιστικές διοι-κήσεις επομένως είναι υπεύθυνες όχι μόνο γιατην παροχή ιατρικής περίθαλψης αλλά και γιατη δημιουργία συνθηκών οι οποίες θα προάγουντην ευεξία τόσο των κρατουμένων όσο και τουσωφρονιστικού προσωπικούraquo (η έμφαση - υπο-γράμμιση δική μου) laquoΌταν ένας κρατούμενοςαποφυλακίζεται δεν θα πρέπει να βρίσκεται σεχειρότερη κατάσταση από αυτή στην οποία βρι-σκόταν κατά την έναρξη της κράτησής τουraquo (CoyleΑ [μετάφραση - γλωσσική επιμέλεια ΒαρβατάκοςΝ επιστημονική επιμέλεια Κουλούρης Ν] Η Δι-οίκηση των Φυλακών Μια θεώρηση υπό το πρίσματων ανθρωπίνων δικαιωμάτων Αντ Ν ΣάκκουλαΑθήνα - Κομοτηνή 2012 σελ 160)

laquoΓια να εκπληρώσουν επομένως τις υπο-χρεώσεις τους οι σωφρονιστικές διοικήσεις θαπρέπει να διασφαλίσουν την εφαρμογή κατάλ-ληλων προδιαγραφών σε όλους εκείνους τουςχώρους που μπορούν να επηρεάσουν την υγείακαι την υγιεινή των κρατουμένωνraquo (η έμφαση -υπογράμμιση δική μου) (βλ Coyle Α όπ σελ172)

Όσον αφορά την αναγκαιότητα να μπορούν οικρατούμενοι να βλέπουν πράσινο από τα κελιάτους ο Α Coyle αναφέρει τα εξής

laquoΠολλοί κρατούμενοι ιδιαίτερα δε οι υπόδικοιπερνούν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τουςμέσα σε κλειστούς χώρους σε συνθήκες οι οποίεςπροσφέρουν σχετικά περιορισμένες δυνατότητεςμετακίνησης στις εγκαταστάσεις καθώς και δυ-σχερή πρόσβαση σε φως και σε καθαρό αέραΥπό τις συνθήκες αυτές είναι απαραίτητο για τηδιαφύλαξη τόσο της σωματικής όσο και τηςψυχικής τους υγείας να τους παρέχεται η δυνα-τότητα αφενός να περνούν ένα επαρκές χρονικόδιάστημα κάθε μέρα σε ανοικτό χώρο αφετέρουνα περπατούν ή να κάνουν γυμναστική

Ο ελάχιστος συνιστώμενος χρόνος παραμονήςσε ανοικτό χώρο είναι μία ώρα κάθε μέρα Κατάτη διάρκεια αυτού του χρονικού διαστήματος οικρατούμενοι θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητανα περπατούν σε μια περιοχή σχετικά μεγάληςέκτασης και αν αυτό είναι εφικτό να βλέπουν

φυσική βλάστησηraquo (η έμφαση - υπογράμμισηδική μου) (βλ Coyle Α όπ σελ 150-151)

Στους Στοιχειώδεις Κανόνες Μεταχείρισηςτων Κρατουμένων (1957) του ΟΗΕ τονίζεται ησπουδαιότητα των ανθρωπιστικών πράξεων στιςοποίες πρέπει να προβαίνουν οι διοικήσεις τωνφυλακών ως εξής

Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ)laquoΣύνολον στοιχειωδών κανόνων

διά την μεταχείρισιν των κρατουμένωνraquo

Σωφρονιστικόν προσωπικόνsect 46 1) Η Σωφρονιστική Διοίκησις δέον όπωςεπιλέγη μετά προσοχής το παντός βαθμού προ-σωπικόν δοθέντος ότι η καλή διοίκησις των σω-φρονιστικών καταστημάτων εξαρτάται εκ της ακε-ραιότητος του ανθρωπισμού της προσωπικής δε-ξιότητος και των επαγγελματικών ικανοτήτων τουπροσωπικού2) Προς τούτοις η Σωφρονιστική Διοίκησις δέονσυνεχώς να καταβάλη προσπάθειαν προς διέγερσινκαι διατήρησιν εις το πνεύμα του προσωπικού καιτης κοινής γνώμης της πεποιθήσεως ότι η απο-στολή αύτη είναι κοινωνική υπηρεσία μεγάληςσπουδαιότητος Προς τούτο θα έδει να χρησιμο-ποιηθώσι τα κατάλληλα μέσα διά την διαφώτισιντου κοινού (βλ Μαργαρίτης Λ amp Παρασκευόπουλος Ν 2003Σωφρονιστικός Κώδικας και Συναφή ΚείμεναΑθήνα - Θεσσαλονίκη Σάκκουλας σελ 332)

Στο ίδιο μήκος κύματος οι Ευρωπαϊκοί Σω-φρονιστικοί Κανόνες (2006) αναφέρονται στησπουδαιότητα του ρόλου του προσωπικού τωνφυλακών και στη βούληση που πρέπει να έχει ησωφρονιστική διοίκηση ώστε να ενεργεί με αν-θρωπισμό και αποτελεσματικότητα

Ευρωπαϊκοί Σωφρονιστικοί ΚανόνεςΣύσταση Rec(2006)2

(υιοθετήθηκε από την Επιτροπή Υπουργών στις11 Ιανουαρίου 2006 κατά την 952η συνάντησητων Εκπροσώπων των Υπουργών)

Παράρτημα στη Σύσταση Rec (2006)2

Τμήμα IΒασικές Αρχές

8 Το σωφρονιστικό προσωπικό επιτελεί ένα σπου-δαίο δημόσιο λειτούργημα και η στρατολόγησηη εκπαίδευση και οι συνθήκες εργασίας των μελώντου θα πρέπει να τα καθιστούν ικανά να διατηρούνυψηλά standards στη φροντίδα τους για τουςκρατούμενους (βλ Αλεξιάδης Σ 2006 Κείμενα ΑντεγκληματικήςΠολιτικής Ευρωπαϊκή Αντεγκληματική ΠολιτικήΑθήνα - Θεσσαλονίκη Σάκκουλας σελ 441) 6 Η κάθε κράτηση θα οργανώνεται έτσι ώστε ναδιευκολύνει την επανένταξη στην ελεύθερη κοι-νωνία των ατόμων τα οποία έχουν στερηθεί τηνελευθερία τους (στο ίδιο σελ 441)

Τμήμα VΔιοίκηση και προσωπικόΗ εργασία σε φυλακή ως δημόσια υπηρεσία

721 Οι φυλακές θα διοικούνται μέσα σε έναηθικό πλαίσιο το οποίο αναγνωρίζει την υποχρέωσημεταχείρισης όλων των κρατουμένων με ανθρω-πισμό και με σεβασμό της έμφυτης αξιοπρέπειας

του ανθρώπου (στο ίδιο σελ 469) 722 Το προσωπικό θα καθιστά φανερή μια καθαρήαίσθηση σκοπού του σωφρονιστικού συστήματοςΗ διεύθυνση θα αποτελεί τον οδηγό για την κα-λύτερη επίτευξη του ενλόγω σκοπού (στο ίδιο σελ 469) 723 Τα καθήκοντα του προσωπικού πηγαίνουνπολύ πιο πέρα από αυτά που επιβάλλει η απλήφύλαξη και θα λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη ναδιευκολύνεται η επανένταξη των κρατουμένωνστην κοινωνία μετά τη λήξη της έκτισης τηςποινής τους διαμέσου ενός προγράμματος θετικήςμέριμνας και βοήθειας (στο ίδιο σελ 469)

Η ενημέρωση του κοινού901 Οι σωφρονιστικές αρχές θα ενημερώνουνδιαρκώς το κοινό για τους σκοπούς του σωφρονι-στικού συστήματος και για την εργασία που γίνεταιαπό το σωφρονιστικό προσωπικό για να ενθαρρύ-νεται η καλύτερη κατανόηση από το κοινό τουρόλου της φυλακής στην κοινωνία (στο ίδιο σελ 472) 902 Οι σωφρονιστικές αρχές θα ενθαρρύνουντα μέλη του κοινού να προσφέρονται εθελοντικάνα παρέχουν υπηρεσίες στις φυλακές όπου αρμόζει (στο ίδιο σελ 472)

Στην Ελλάδα στον Εσωτερικό Κανονισμό Λει-τουργίας Γενικών Καταστημάτων Κράτησης τύπουΑ΄και Β΄ στις διατάξεις του οποίου υπόκειται τοΨυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού και συγ-κεκριμένα στο άρθρο 37 παρ 10 αναφέρεται ωςκαθήκον του Διευθυντή της Φυλακής να λαμβάνεικατά τη διάρκεια της κράτησης οποιουδήποτεκρατουμένου τα αναγκαία κατά περίπτωση μέτραπρος ελαχιστοποίηση των δυσμενών επιπτώσεωνή παρενεργειών τις οποίες συνεπάγεται η εκτέλεσητων ποινών και των μέτρων ασφαλείας κατά τηςελευθερίας (βλ Μαργαρίτης amp Παρασκευόπουλοςόπ σελ 282)

Από τα παραπάνω λοιπόν συνάγεται ότι η Δι-οίκηση του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλ-λού έπραξε ορθώς με το να αναλάβει την πρωτο-βουλία να δημιουργήσει χωρίς κανένα κρατικόκόστος έναν θεραπευτικό κήπο που ήδη βοηθάκαι θα βοηθήσει ακόμη περισσότερο στην ψυχικήκαι σωματική βελτίωση τόσο των κρατουμένωνόσο και των σωφρονιστικών υπαλλήλων

Θεραπευτικοί Κήποι σε Φυλακές του Εξωτερικού

Οι θεραπευτικοί κήποι μέσα σε σωφρονιστικάιδρύματα δεν είναι κάτι σπάνιο για χώρες τουεξωτερικού Απεναντίας σε πολλές χώρες οι θε-ραπευτικοί κήποι αποτελούν ένα βασικό εργαλείοστην προσπάθεια επανένταξης των κρατουμένωνστους κόλπους της κοινωνίας

Η Αγγλία και η Ουαλία κάθε χρόνο διοργανώ-νουν από κοινού έναν διαγωνισμό του οποίουυπεύθυνη είναι η Βασιλική Κηπουρική Εταιρεία(Royal Horticultural Society) για τον καλύτεροκήπο σωφρονιστικού καταστήματος Στον διαγω-νισμό λαμβάνουν μέρος φυλακές από όλη τηνΑγγλία και την Ουαλία και οι κήποι των φυλακώναυτών διαμορφώνονται από τους κρατουμένουςτους

Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής λειτουργούνπολλά προγράμματα απασχόλησης των κρατου-









μένων μέσω της κηπουρικής Ένα από αυτάείναι το Insight Garden Program (IGP) το οποίολειτουργεί στη φυλακή San Quentin State Prisonμια από τις μεγαλύτερες φυλακές των ΗΠΑ Οικρατούμενοι που παρακολουθούν το πρόγραμμααυτό μαθαίνουν να αγαπούν τη φύση και ναβελτιώνουν τις δεξιότητές τους χρησιμοποιώνταςδιάφορες τεχνικές κηπουρικής Μαθαίνουν επίσηςνα συνεργάζονται μεταξύ τους για την επίτευξητου καλύτερου δυνατού αποτελέσματος στηδιαμόρφωση του κήπου της φυλακής

ΣυμπεράσματαΗ σύζευξη οικολογίας και ανθρωπισμού δενείναι αυθαίρετη αλλά καρπός της κατανόησηςτου γεγονότος ότι ο φυσικός και ανθρώπινοςκόσμος αποτελούν ουσιαστικά μία ενότητα (βλSkolimowski 1984 69) Την ενότητα αυτή στηνοποία πίστευαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι έρχεταινα συνεχίσει ο θεραπευτικός κήπος του Ψυχια-τρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού Ο κήπος αυ-τός όπως αποδείξαμε μέσω των παραπάνω επι-στημονικών μελετών και της πληθώρας των διε-θνών κειμένων και παραδειγμάτων του εξωτε-ρικού προάγει την ψυχική και σωματική βελτίωσητων κρατουμένων και του σωφρονιστικού προ-σωπικού Κατά συνέπεια αποτελεί επιτακτικήανάγκη να συνεχίσει να λειτουργεί και να δώσειτο παράδειγμα ώστε να δημιουργηθούν σε όλατα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας πα-ρόμοιοι θεραπευτικοί κήποι οι οποίοι θα μειώσουντην ένταση και το στρες των κρατουμένων συμ-βάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην επανένταξήτους

Βιβλιογραφικές ΠηγέςΑλεξιάδης Σ 2006 Κείμενα ΑντεγκληματικήςΠολιτικής Ευρωπαϊκή Αντεγκληματική ΠολιτικήΑθήνα - Θεσσαλονίκη ΣάκκουλαςΓιδαράκου Μ 2011 Θεραπευτικοί Κήποι ΑθήναΕΔΗΛ-Δ ΛαμπρόπουλοςΣπαντιδάκης Γ 2008 Ελληνικός Κήπος ΑθήναΣταμούληΣυγκολλίτου Ε 2006 Περιβαλλοντική Ψυχολογία- Σύγχρονες Τάσεις στον Ελλαδικό Χώρο Θεσ-σαλονίκη Κυριακίδη Αφοί

Μαργαρίτης Λ amp Παρασκευόπουλος Ν 2003Σωφρονιστικός Κώδικας και Συναφή ΚείμεναΑθήνα-Θεσσαλονίκη Σάκκουλα Canter D (επιλογή κειμένων ndash εισαγωγή ndash με-τάφραση Κοσμόπουλος Π) 1999 Περιβαλλον-τική Ψυχολογία Θεσσαλονίκη University StudioPressCoyle A (μετάφραση amp γλωσσική επιμέλειαΒαρβατάκος Ν επιστημονική επιμέλεια Κου-λούρης Ν) 2012 Η διοίκηση των φυλακών Μιαθεώρηση υπό το πρίσμα των ανθρωπίνων δι-καιωμάτων Αθήνα - Κομοτηνή Αντ Ν Σάκκουλα Skolimowski H (μετάφραση Κούρτοβικ Δ)1984 Οικοφιλοσοφία - Καινούργια τακτική γιατη ζωή Αθήνα Κάλβος Γουόρινγκ Φ 1999 Το Φενγκ Σούι των ΚήπωνΑθήνα Πύρινος Κόσμος Εφημερίδα Σωφρονιστικός Υπάλληλος Αύγου-στος 1982 αρ φύλλου 8Εφημερίδα Επί κοινωνία εν τύπω Ιούνιος 2010αρ φύλλου 51 σελ 6-7

Διαδικτυακές Πηγέςhttpwwwosyeorggrarxeiadbdeltio_tipou_gia

_pisina_pdf_0dc73753875e4a96ecc05122cda57bedpdf

httpwwwinhealthcaregrarticleeli-epidrasi-tou-astikou-perivallontos-stin-ugeia-tou-anthropou2

httpwwwgreekarchitectsgrgrκηποτεχνιαβα-σικές-σχεδιαστικές-αρχές-θεραπευτικών-κήπων-id3946

httpwwwgreekarchitectsgrgrκηποτεχνίααρ-χιτεκτονική-τοπίου-vs-ανθρώπινη-ψυχολογία-ο-κήπος-ως-μέσο-θεραπείας-id3008

httplibraryteegrdigitaltechr2008techr_2008_2_aggelakipdf

httpwwwministryofjusticegrsiteelΕΝΗΜΕ-ΡΩΣΗΔελτίαΤύπουtabid141currentpage7De-faultaspx

httpwwwrhsorgukGardeningNewsHM-Prison-Whatton-wins-best-prison-garden

httpwwwrhsorgukNewsWindlesham-Tro-phy-2011

httpwwwtelegraphcoukgardening7964436Windlesham-Gardening-Trophy-won-by-Foston-Hall-prison-inmateshtml

httpwwwvivaterrachAug11_Seeds_of_Re-habilitationpdf

httpwwwfacebookcompagesInsight-Gar-den-Program214636942816id= 214636942816ampsk=photos_stream

httpplanningexchangefoundationorgukre-portsGardens20for20healing206D2681pdf

httpscholarlibvteduthesesavailableetd-05132002-115528unrestrictedHealing_ Gar-dens_Thesis_VapaaPDF

httpwwwmohgovgrarticleshealthdomes-kai-draseis-gia-thn-ygeiac312-psyxikh-ygeia1398-eidikh-epitroph-elegxoy-prostasias-twn-dikaiw-matwn-twn-atomwn-me-psyxikes-diataraxesfdl=4573

httpwwwuclanacukresearchenvironmentprojectsassetshealth_inclusion_citizenship_goop_styal_flyerpdf

httppolkmastergardenerifasufleduArticlesHealing20Nature20of20Gardening20Part201docpdf

httpwwwnrsfsfeduspubsgtrgtr-nrs-p-39pa-pers13-jiler-p-39pdf





Φωτογραφία του κήπου της φυλακής HM Prison Whatton η οποία κέρδισε το πρώτο

βραβείο για τον καλύτερο κήπο φυλακής στην Αγγλία και στην Ουαλία για το 2012

(httpwwwrhsorgukGardeningNewsHM-Prison-Whatton-wins-best-prison-garden)

Απονομή του βραβείου για τον καλύτερο κήποφυλακής στην Αγγλία και στην Ουαλία για το 2011 στο Κατάστημα Κράτησης

Ανηλίκων Thorn Cross Young Offender Institute(httpwwwrhsorgukNewsWindlesham-

Trophy-2011)

Ο κήπος της φυλακής San Quentin State Prison(httpwwwfacebookcompagesInsight-Gar-

denProgram214636942816id=214636942816ampsk=photos_stream)

Ο κήπος της Δικαστικής Φυλακής Κορυδαλλούο οποίος αποτελεί επίσης έργο

του κ Αντώνη Αραβαντινού ως Αρχιφύλακα της ΔΦΚ εν έτει 2000

Φωτογραφία του κήπου της γυναικείας φυλακήςFoston Hall η οποία κέρδισε το βραβείο

για τον καλύτερο κήπο φυλακής στην Αγγλία και στην Ουαλία για το 2010

(httpwwwtelegraphcoukgardening7964436Windlesham-Gardening-Trophy-won-by-Foston-

Hall-prison-inmateshtml)



Σκηνικό Ένα κελί φυλακής δύο διπλά κρεβάτιασε γωνία πλαστικό τραπέζιΡόλοι Νίκος (παραβάτης ΚΟΚ)

Κώστας (έμπορος ναρκωτικών)Χρήστος (προφυλακισμένος για βιασμό)Πέτρος (ανθρωποκτόνος)Φώτης (χρήστης ναρκωτικών)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ(η σκηνή είναι κλειστή και ο Νίκος παρουσιάζεταιμπροστά στους θεατές)

ΝΙΚΟΣ Αστείο είναι μα και σοβαρόστην τραγωδία υπάρχει το κωμικόκαι αν για το νόμο είναι σωστότο ότι είμrsquo εδώ μέσα μοιάζει τρελόΤης οδικής κυκλοφορίαςτον κώδικα έχω παραβιάσεικαι σαν απατεώνα σκληρό ο αστυνόμος μrsquo έχει πιάσειμε έριξε σrsquo αυτό το κελί μες στους εγκληματίεςlaquoστην πόλη του ndash μού rsquoπε στεγνά ndash δε σηκώνει παρανομίεςraquoΜα εγώ ένα STOP προσπέρασα και βρέθηκα στο κελί μουκι αυτοί που αποφασίζουνε θίγουν τη λογική μουγια να γίνω λέει καλύτερος στη laquoμετά θάνατοraquo πνοή μουαυτοί μου βάλανε το STOP για όλη τη ζωή μου

(Ανοίγει η σκηνή [οι τρεις είναι ήδη στο κελί])

Ο Νίκος [Ν] πηγαίνει και κάθεται κοντά στουςτρεις άλλους στον Πέτρο [Π] που βλέπει διαρκώςτηλεόραση στον Κώστα [Κ] με τον οποίο οΝίκος κάθεται στο τραπέζι και ξεκινάει να παίζειντόμινο και στον Φώτη [Φ] που τη στιγμή αυτήμα και σε όλη την παράσταση στρίβει τσιγάροΓια κάμποση ώρα δε μιλούν μέχρι που μπαίνει οΧρήστος [ΧΡ])

(Είσοδος Χρήστου [νέος κρατούμενος])

Κ Μπα μπα Τι βλέπω Νεούδι Καλώς τα δε-χτήκαμε παιδιά Ρε σεις αυτός τρέμει ολόκληροςΠώς σε λένε μικρέΧΡ ΧρήστοΚ Κάνε μου μια χάρη Πάψε να τρέμεις ΧΡ Μα δεν τρέμωΚ Τρέμεις Ακόμα κι αν δεν τρέμεις όταν σουλέω εγώ ότι τρέμεις εσύ θα λες ότι τρέμειςΧΡ Ε καλά ΤρέμωΝ Κοίτα φίλε χαλάρωσε Βολέψου κάνε έναμπανάκι και τα λέμε μετά Και μη φοβάσαι Εδώούτε θα σε κάνουμε πρεζάκι ούτε θα σε βιάσουμεΚοίτα μονάχα να rsquoσαι σωστόςΧΡ Θα είμαι Π Θα το δούμε αυτό Όπως θα δούμε και ταχαρτιά σου το βράδυ σαν κλείσει η φυλακήΝα δούμε επιτέλους γιατί κατηγορείσαιΚ Ναι Εδώ κάτι περίεργο υπάρχει και δε μrsquoαρέσει καθόλου Ρώτησα τον υπαρχιφύλακα γιατο τι έχεις κάνει και απέφυγε να μου απαντήσειΞέρεις ορισμένα πράγματα εδώ στη φυλακή δεσυγχωρούνταιΠ Θα τα πούμε το βράδυ Σαν κλείσει η φυλακήΘα δούμε τα χαρτιά σου κι ύστερα βλέπουμεΚ Άκου τώρα ndash πώς σε είπαμε Χρήστο Ο Πέ-τρος από εδώ έχει ισόβια στην πλάτη για φόνοκι εγώ εικοσιπέντε χρόνια για εμπόριο ναρκωτι-κών Όπως καταλαβαίνεις εμείς κάνουμε κου-

μάντο εδώ Άκου λοιπόν επειδή σαν περίεργοςκαι κάπως ελαφρούλης μου φαίνεσαι και μιαςκαι είσαι καινούργιος θα σου ταιριάζει laquoγάντιraquoμια εργασία Θα γίνεις φίλε μου ένας εξαιρετικόςλεγκένηςΧΡ Τι σημαίνει λεγκένηςΦ Λεγκένης σημαίνει laquoθα πλένειςraquoΚ Μη το παίρνεις άσχημα Επάγγελμα είναι κιαυτό Κάποιο ρόλο πρέπει να rsquoχει κανείς τέλοςπάντων ακόμα και μέσα στη φυλακή Για ναξέρεις λοιπόν από σήμερα θα είσαι ο λεγκένηςμας Είναι ένα είδος μη αμειβόμενης οικιακήςβοηθούΦ Μη αμειβόμενης παραδουλεύτραςΚ Λοιπόν αρκετά με τα λόγια Κοίτα να βολευ-τείς γρήγορα για να πιάσεις σαν καλό παιδί ερ-γασία ΧΡ Ναι Θα βολευτώ Μα πού θα είναι τοκρεβάτι μου Το κελί έχει τέσσερα κρεβάτια καιεσείς είστε ήδη τέσσερειςΦ Α ναι Χρήστο για τον πρώτο καιρό θα κοι-μάσαι στο πάτωμαΧΡ Στο πάτωμαΦ Ε ναι ρε Χρήστο στο πάτωμα Εδώ άλλακελιά είναι εξάρια και δεν έχεις πού να πατήσειςγια να πας το βράδυ τουαλέτα Εγώ τον πρώτοκαιρό που πέρναγα και τα στερητικά μου λόγωέλλειψης πρέζας κοιμόμουν για επτά συνεχείςμήνες στο πάτωμα Να σου πω τώρα μήπωςσου περισσεύει κανένα τσιγάρο

(Ο Χρήστος του δίνει τσιγάρο και αρχίζει ναlaquoβολεύειraquo τα πράγματά του ενώ ο Φώτης σιγο-τραγουδάει)

Φ Θα γίνεις λεγκένης τα ρούχα θα πλένειςτο πάτωμα τα παράθυρα τα κομοδίνατα πιάταμια μη αμειβόμενη οικιακή βοηθόςείναι νόμος σκληρός μα για μας βολικός

Θα γίνεις λεγκένης τα ρούχα θα πλένειςτο πάτωμα τα παράθυρα τα κομοδίνα τα πιάταμια μη αμειβόμενη οικιακή βοηθόςείναι νόμος σκληρός μα για μας βολικός

(Τους κλειδώνουν για βράδυ Ο Χρήστος εξαντ-λημένος τελειώνει τις δουλειές)

Κ Για έλα εδώ Χρηστάκι μου έλα εδώ ταλαι-πωρημένη μου πριγκιπέσσα ΣκούπισεςΧΡ ΝαιΚ ΣφουγγάρισεςΧΡ ΝαιΚ Το ψυγείο το έπλυνεςΧΡ ΝαιΚ Το κομοδίνο το έγλειψεςΧΡ ΝαιΚ Το μπάνιο το καθάρισεςΧΡ ΝαιΚ Και τα πλακάκια ΧΡ Και τα πλακάκιαΚ Τα ρούχα τα έπλυνεςΧΡ ΝαιΚ Τα άπλωσεςΧΡ Τα άπλωσαΚ Τις κουβέρτες τις τίναξεςΧΡ Όχι Δυστυχώς καθώς πήγαινα να τιςτινάξω ήρθε ο υπάλληλος και μας έκλεισε γιαβράδυΚ Δεν τίναξες δηλαδή τις κουβέρτες Ε και τιδιάολο κάνεις όλο το απόγευμα Είσαι ένα σιχα-μένο τεμπελόσκυλο

Φ Ναι Ναι Ένα σιχαμένο τεμπελόσκυλο Δεμας τα λέει καλά Γιrsquo αυτό λοιπόν κι εγώ ενώαυτός έκανε όλες τις δουλειές εγώ έκανα όλατα τσιγάρα από το πακέτο τουΧΡ Πώς Τελείωσες όλα τα τσιγάρα μουΦ Α ναι φίλε Παραλείψαμε να σου πούμε ότιεδώ στο κελί δεν είμαστε ο καθένας για τηνπάρτη του Εδώ είμαστε ομάδα Τα τσιγάρα ηκαντίνα ο μπακάλης πηγαίνουν σε όλους Τίποταδεν είναι δικό σου ή δικό μου Όλα είναι κοινάΑκόμα και τα χρήματα που σου στέλνουν οιδικοί σου θα τα χειριζόμαστε όλοι μαζίΚ Γιατί μουτρώνεις Σου φαίνεται άδικο Είναικακό δηλαδή να είμαστε ομάδαΧΡ Όχι Όχι Δε μουτρώνω Αλλά αφού είμαστεομάδα και μιας και ο Φώτης μού τελείωσε ταδικά μου τσιγάρα μπορώ να πάρω ένα από τοδικό σου πακέτοΚ ΌχιΧΡ Ε τότε τι laquoομάδαraquo μού λέτε και laquoόλαόλωνraquoΠ Άκου να δεις λεγκενάκο πολύ μιλάς Σουείπε κανείς ότι εδώ είμαστε ίσοι Για μαζέψουλίγο Βγάλε πρώτα μερικά χρονάκια κι ύστερατα λέμε Τσακίσου τώρα και φέρε τα χαρτιά σουΧΡ Ποια χαρτιά μουΠ Τη δικογραφία σου βλίτο Τελείωνε

(Ο Χρήστος φέρνει τα χαρτιά Ο Πέτρος με τονΚώστα τα κοιτάνε)

(Την άλλη μέρα το πρωί ο Χρήστος κοιμάται στοπάτωμα)

Φ Σήκω λεγκενάκο Έχεις δουλειά Έχουν μα-ζευτεί ρούχα Και κανόνισε σήμερα να πάρειςκάρτες και καπνούς Είμαστε όλοι ρέστοιΧΡ Πονάω Δεν έπρεπε να με χτυπήσετε Σαςλέω δεν το έκανα εγώ Φ Άκου να δεις φίλε Κατηγορείσαι για βιασμόΕδώ αυτά δε συγχωρούνταιΧΡ Κι αν αποδειχτεί ότι είμαι αθώοςΦ Καλύτερα ένας αθώος να δέρνεται άδικαπαρά να κινδυνεύει η τιμή μας σε όλη τη φυλακή Π Πρόσεξε λεγκενάκο για να τελειώνουμε ηφυλακή έχει τους δικούς της νόμουςΚανένας δε σε ρωτάει εάν σου αρέσουν εσέναπου χτυπήθηκες Μα ούτε και εμάς μας ρωτάειΣύμφωνα με το νόμο έπρεπε να σε χτυπήσουμε Κ Εδώ δεν τίθεται θέμα καλού-κακού δίκαιου-άδικου Απλώς έτσι είναι Όταν μπαίνει κανείςφυλακή με τέτοια κατηγορία οι υπόλοιποι τονχτυπάνεΦ Εμένα εχθές μου πέρασε από το μυαλό ότιχτυπώντας τον μειώναμε τις δικές μας παρανο-μίες Κρατάγαμε απόσταση από την ανηθικότηταΓιrsquo αυτό σε βάραγα με τόσο πάθος Και να ξέρειςγια καμιά εβδομάδα όποτε κλείνει η φυλακήεμείς είμαστε υποχρεωμένοι να σε βαράμεΠ Για να τελειώνουμε άκου Χρήστο τόσαχρόνια εδώ μέσα έχω δει πολλές δικογραφίεςκαι πολλά λαμόγια να το παίζουν αθώοι Στηδική σου την περίπτωση εγώ είμαι σίγουρος ότιείσαι αθώος Τα στοιχεία της δικογραφίας είναιανύπαρκτα και το βλέμμα σου μου φαίνεται κα-θαρό Ωστόσο μέχρι να ξεκαθαρίσει το πράγμανα ξέρεις ότι εμείς θα σε χτυπάμε Κι όσο γιατο προαύλιο εκεί μπροστά στους άλλους μηδιανοηθείς ndash όχι να κάτσεις μαζί μας ndash μα ούτεlaquoκαλημέραraquo να μας πεις

(Μένουν για λίγη ώρα σιωπηλοί Στη συνέχεια

Του Κατσιλάμπρου Γιάννη

STOP(Θεατρικό έργο για πέντε ρόλους)



Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2014Οιονεί

κρατούμενος10

ο Χρήστος βηματίζει προς τους θεατές τουςκοιτάζει και μονολογεί)

ΧΡ Αναρωτιέμαι πότε θα αποφασίσει ο σύγ-χρονος άνθρωπος το πού ανήκει και το σε ποιουςκανόνες θέλει να υπόκειται Θέλει τη μικρή κοι-νωνία με την άμεση αυτοδικία ή την κοινωνίατων πόλεων με τους νόμους και τα συντάγματαΕγώ σας ξαναλέω πως είμαι αθώος μα ακόμη κιαν δεν ήμουν δεν θα έπρεπε να μου επιβάλλονταιταυτόχρονα και οι δύο τιμωρίες Εγώ ανέκαθενήμουν υπέρ της μικρής κοινωνίας Οφθαλμόςαντί οφθαλμού Τα πράγματα απλούστερα Σκό-τωσες Σε σκοτώνω Έκλεψες Σου κόβω το χέριΕάν όντως είχα πειράξει το κοριτσάκι ας μεσκότωνε ο πατέρας του Αυτό θα ήταν δίκαιοκαι σωστό Μα αφού έχουμε αποφασίσει ψηφί-ζοντας νόμους και συντάγματα να μην ισχύει ηαυτοδικία αλλά ο νόμος τότε ας τον σεβαστούμεΔεν είναι άδικο εγώ να τιμωρούμαι ταυτόχρονακαι με τους δύο τρόπους Κι όταν στο τέλοςαποδειχτεί πως είμαι αθώος -γιατί σας το ξαναλέωπως είμαι- δε θα είναι κάπως ειρωνικό αφού θαέχω γίνει μαύρος από το ξύλο και αφού θα έχωανοήτως προφυλακιστεί να δέχομαι τη συγγνώμητων φανατικών του νόμου και των φανατικώντου ήθους

(Στη σκηνή είναι ο Πέτρος [στην τηλεόραση] καιο Φώτης [που στρίβει τσιγάρο] Μπαίνει ο Χρήστοςκρατώντας τσάντα με ρούχα)

Φ Γιατί είναι κλαμμένη η πριγκιπέσσα μας Τιέχεις λεγκενάκοΧΡ Είχα επισκεπτήριο με τη μάνα μου Δεν άν-τεξε η κακομοίρα Έκλαιγε Κι αυτές οι πόρτεςΤόσο βαριές Τόσο σιδερένιες Πόσο πονάωΦ Σε κανένα γονιό δεν αξίζει αυτό Μερικέςφορές είναι καλύτερο να χάνεις το παιδί σουπαρά να το βλέπεις στη φυλακήΧΡ Ε μην υπερβάλλειςΦ Δεν υπερβάλλω καθόλου Διότι ο θάνατοςμπορεί να σημαίνει τέλος αλλά δε μαυρίζει τομέτωπο κι ούτε μπορεί να σβήσει το παρελθόνΕνώ αντίθετα η φυλάκιση σε κάποιες ακραίεςπεριπτώσεις το κάνει Για πες τώρα κάτι πιοπρακτικό Πόσα χρήματα σου άφησεΧΡ Δε μου άφησεΦ ΤιΧΡ Αυτό που άκουσες Δε μου άφησε Για τηνακρίβεια ήθελε να μου αφήσει αλλά την απέ-τρεψα Δε θα πλένει η μάνα μου σκάλες έξωαπό τη φυλακή για να μου δίνει χρήματα που θατα τρώτε εσείς ενώ εγώ θα πλένω τα σώβρακάσας Φ Μα το λες αλήθεια λοιπόν Της είπες να μησου αφήσει λεφτάΧΡ Σου είπα laquoναιraquoΦ Μα θα σε χτυπήσουμεΧΡ Ας με χτυπήσετε Ούτως ή άλλως με χτυ-πάτε Π Αφού το θες τόσο περίμενε λίγο να κλείσειη φυλακή Για πες μου όμως λεγκενάκο έχειςκανένα νέο από το δικηγόροΧΡ Έχω νέα Ευχάριστα για μένα Προέκυψανλέει νέα στοιχεία Στην περιοχή που μένω έγινεκι άλλος βιασμός με παρόμοιο τρόπο Μακάρινα τον πιάσουν τον πραγματικό ένοχοΠ Να πεις αυτού του έμπορου ελπίδων του δι-κηγόρου σου να κάνει αίτηση αποφυλάκισηςΔε μπορούν να σε κρατάνε τσάμπα

(Ανοίγει η πόρτα και μπαίνει ο Νίκος με τον Κώ-στα)

Ν Τι κούκλα ήταν αυτή ρε Κώστα Να μας τηγνωρίσεις Αδερφή σου είναι ή κοπέλα σουΚ Γυναίκα μου είναι και μαζέψουΝ Έλα ρε πλάκα σου κάνω Ποτέ μου δε θακοίταζα κοπέλα συγκρατούμενου Κι άλλωστεαυτή μοιάζει να λιώνει για σένα Πώς το βλέπειςΘα κρατήσειΚ Άσε ρε Νίκο Ένας Θεός ξέρει Πού να αν-τέξει κι αυτή Νέο κορίτσι Όμορφο Πάει τόσοςκαιρός κι ακόμα δεν ξέρω πότε θα βγω Κι αυτήθέλει να φτιάξει τη ζωή της Κι εγώ τι να της πωΝ Να μην της πεις τίποτα Μονάχα να της δεί-χνεις ότι είσαι χαρούμενος που είναι ακόμα μαζίσου Αυτό είναι από μόνο του ιερό Ότι και ναγίνει στο μέλλονΚ Αυτό προσπαθώ Μα δε μου βγαίνει πάνταΒλέπεις τα νεύρα μου εδώ είναι στο κόκκινοΣε αυτό το μέρος δε μπορείς να είσαι ο εαυτόςσου Εσύ ρε Νίκο γιατί φώναζες στους γέρουςσου Σε άκουσε όλο το επισκεπτήριοΝ Καλά οι δικοί μου έχουν ξεφύγει Έχειπέσει όλη η οικογένεια να με φάειΈνα STOP παραβίασα και βγάλανε νύχια να μεξεσκίσουν laquoΟ ασυνείδητος Ο ανώριμοςraquoΌλη τη μέρα με μειώνουν Σα να βρήκαν τηναφορμή που χρόνια έψαχναν Ένα STOP παρα-βίασα και STOP οι συμπάθειες STOP όλη ηπαλιά ζωή Κάτι θείοι και θειάδες να δεις Ούτετο τηλέφωνο δε σηκώνουν Οι γονείς μου μούεπαναλαμβάνουν συνεχώς πως μrsquo αγαπάνε καιτο πιστεύω Μα τι μrsquo αυτό Τι σημαίνει αυτό Τινα την κάνω σκέτη την αγάπη Δε στέκεται οάνθρωπος μόνο με αυτή Θέλει και εκτίμησηΘέλει και σεβασμό Αλλιώς στην πρώτη δυ-σκολία λυγίζεις

(Το κελί είναι άδειο Μπαίνουν ορμητικά και οιπέντε σε έξαλλη κατάσταση)

Κ Ρε Πέτρο αυτό δεν το καταλαβαίνω Γιατίστο καλό ήθελες να μπλεχτούμε κι εμείς στονκαβγά Εσύ Έλληνας Εγώ Αλβανός Τι δουλειάέχουμε στην κόντρα των ΑράβωνΠ Δεν έχεις δίκιο Κι εκείνοι μας είχαν υποστη-ρίξει όταν τους χρειαστήκαμε Μην ξεχνάς Κιύστερα εδώ στη φυλακή δε μπορείς να μένειςουδέτερος Πρέπει να παίρνεις θέση Να ανήκειςσε ομάδαΦ Όποιο πρόβατο βγαίνει έξω από το μαντρίτο τρώει ο λύκοςΚ Εμένα αυτά δε μου ακούγονται σωστάΕπειδή δηλαδή Πέτρο εγώ είμαι φίλος σου θαπρέπει να είμαι κι εχθρός του εχθρού σουΔηλαδή την άλλη φορά που είχανε μαλώσειδύο Έλληνες με δύο Αλβανούς έπρεπε να μα-λώσουμε κι εμείς μεταξύ μαςΠ Εμάς μη μας μπλέκεις ρε Κώστα Εμείςείμαστε αδέλφια Τέσσερα χρόνια στο ίδιο κελίΈχουμε φάει ψωμί μαζί Κ Ε αυτό ακριβώς σου λέω ρε Πέτρο Τοποιος είναι αδελφός με ποιον δεν ορίζεται ούτεαπό εθνικιστικούς ούτε από θρησκευτικούς φα-νατισμούς Εμείς τουλάχιστον ας μην ακολου-θούμε την ανοησία των άλλων Ν Σε αυτό συμφωνώ κι εγώ Πρώτα οι γονείςμου κι ύστερα το σχολείο με είχανε μεγαλώσειμε φόβο και μίσος για τους Τούρκους Μέχριπου πήγα ένα ταξίδι στο Κουσάντασι Κι εκείείδα Έλληνες και Τούρκους να ζουν στο ίδιομέρος σαν αδέλφια Και με τα χρόνια και μετους καιρούς γίνονται πραγματικά αδέλφια Οι

πληθυσμοί σμίγουν Μπλέκονται Αδύνατον νατους διαχωρίσεις Και γιατί άλλωστε Είτε πολι-τιστικά είτε γονιδιακά το δει κανείς οι Έλληνεςστο Κουσάντασι είχαν πολύ περισσότερα κοινάμε τους Τούρκους γείτονές τους παρά με άλλουςΈλληνες που ζουν σε απόσταση Όπως για πα-ράδειγμα με τους Έλληνες των Επτανήσων οιοποίοι με τη σειρά τους θα παρουσιάζουν περισ-σότερες ομοιότητες με τους ΙταλούςΚ Αυτό ακριβώς ξαναλέω Τι με νοιάζει εμένααν κάποιος πολιτικός πέρασε στη γη γραμμέςπου τις ονόμασε σύνορα και κάθε τόσο προσπαθείνα μας χωρίσει με το φανατισμό Εγώ δεν έχωκαι δεν ανέχομαι καμία ταμπέλα στο μέτωποΕίμαι ελεύθερος και καμία εθνικότητα θρησκείαή πολιτική σκοπιμότητα δε θα μου υποδείξει μεποιον θα μαλώνω και με ποιον θα είμαι φίλοςΠέτρο αδελφέ μου λυπάμαι που θα σε θυμώσωόμως στον επόμενο καβγά θα πας μόνος σου

(Στη σκηνή βρίσκονται και οι πέντε Ο Χρήστοςκρατάει ένα κουτί)

Φ Τι κουβαλάς εκεί ρεΧΡ Μού rsquoστειλε η μάνα μου κάτι Χριστουγεν-νιάτικα στολίδια Πού να τα κρεμάσωΚ Και γιατί να τα κρεμάσειςΧΡ Ε Χριστούγεννα έρχονται Δε θα γιορτά-σουμεΚ Και γιατί να γιορτάσουμε Τι να γιορτάσουμεΆκου να δεις λεγκενάκο διότι απrsquo ότι φαίνεταιήρθες εδώ κουβαλώντας την αρρωστίλα της έξωκοινωνίας της έξω φυλακής Εδώ θα γιορτά-ζουμε μόνο αν έχουμε λόγο Κι εγώ λόγο δεβρίσκωΠ Ούτε κι εγώ βρίσκω λόγο Πάρε τα μπιχλιμ-πίδια σου και πέτα τα Ή τέλος πάντων κράτατα για όταν θα βγεις έξω Τότε ναι Θα έχειςλόγο να στολίσεις Γιατί τότε θα είσαι έξω Τότεθα ζειςΧΡ Ρε παιδιά δεν είναι ακριβώς έτσι Εάναφήνουμε συνεχώς τις έστω αφορμές χαράς ναπερνάνε χωρίς να τις αγγίζουμε τότε θα απο-κτηνωθούμε Θα σκληρύνει τόσο η πέτσα μαςπου ακόμη κι όταν θα βγούμε δε θα μπορούμενα χαρούμε και να γιορτάσουμε Θα έχουμε ξε-χάσει πώς είναι να χαιρόμαστε και να γιορτά-ζουμε Θα έχουμε ξεχάσει να ζούμε Π Ωραία τα σκέφτεσαι Χρήστο Μα εσύ έχειςμέσα μόλις δύο μήνες Ποιος σου είπε ότιθέλουμε να αποκτηνωθούμε Μα αν αυτός είναιο μόνος τρόπος για να επιβιώσουμε Κανέναςδε θέλει να είναι σκληρός Κανένας δε θέλει ναμη χαίρεταιΚ Εσύ νομίζεις πριγκιπέσσα πως εγώ και ο Πέ-τρος δε θέλουμε να γελάμε Απλώς είναι τόσοςο πόνος από τις χαρές του παρελθόντος σε αν-τίστοιχες στιγμές που όντως δεν αντέχουμε ναθυμόμαστε Όσο κι αν αυτό σου φαίνεται σκληρόεμείς έχουμε μπει στον αυτόματο Λεπτά ώρεςμέρες μήνες χρόνια Τα αφήνουμε να κυλάνεΔεν τα ζούμε εμείς Απλώς περιμένουμε πότεθα ξαναβγούμε για να ξανααναπνεύσουμεΝ Σκέψου Χρήστο το τι κάνει η φύση σε αντί-στοιχες περιπτώσεις Όταν ένα δέντρο για πα-ράδειγμα αντιληφθεί ότι οι συνθήκες είναι δύ-σκολες για επιβίωση τότε ρίχνει το σπόρο στοέδαφος προτού υποστεί την καταστροφή Μήπωςτουλάχιστον και σωθεί η ύπαρξη Έχει την ελπίδαότι αυτός ο σπόρος σε μια άλλη εποχή θα μπο-ρέσει να συνεχίσει Ίσως και να μην τα κατα-φέρει Ίσως και αυτός ο σπόρος να σαπίσει Μα







τουλάχιστον με αυτό τον έμμεσο τρόπο ηύπαρξη δεν ενδίδει δεν laquoαφήνεται να ενδώσειraquoστην καταστροφή Συνεχίζει και ελπίζει Περι-μένει την Άνοιξη το φως Για μας το φως είναιη αποφυλάκισηΠ Και μη τυχόν και στο ανόητο λεγκένικομυαλό σου σκεφτείς ότι είναι η σκληρότητα ή ηκενότητα που δε μας επιτρέπουν να δεχτούμετα στολίδια αυτά σα σημάδια του ονείρου Πεςμου τώρα ρε ανόητε πιστεύεις πραγματικά ότιυπάρχει έστω κι ένας μέσα σε αυτή τη λαοθά-λασσα που πλημμυρίζει αυτή τη μίζερη φυλακήπιστεύεις ndash ξαναλέω ndash ότι υπάρχει έστω κι έναςκρατούμενος ο οποίος δε θα ήθελε να ονειρεύεταιένα ζεστό σπίτι μυρωδιά σπιτικού φαγητού γυ-ναικείο ψίθυρο στο αφτί που να λέει laquoΣrsquo αγαπώΔεν είσαι μόνοςraquo και χαρούμενες παιδικέςφωνές να του γεμίζουν την ψυχή Φυσικά καιόλοι θα το θέλανε Φυσικά και όλοι το θέλουνΜα το θέλουν τόσο πολύ που δεν αντέχουνάλλο να το συζητάνε Τόσο που η μη αναφοράσε αυτή την ιερή ελπίδα είναι θέμα επιβίωσηςΑλλιώς δεν αντέχεις Ο πόνος δηλητηριάζει τοόνειρο laquoΗ ελπίδα παραβαστάει Καταντάει απελ-πισίαraquo

(Στη σκηνή βρίσκονται και οι πέντε Ο Κώσταςελέγχει ένα κοστούμι)

Φ Τι ελέγχεις και ξαναελέγχεις ρε Κώστα ταρούχα Μια χαρά είναιΚ Δεν κοιτάζω αυτό Απλώς αναρωτιέμαι Πώςνα ήταν άραγε καλύτερο να φανώ στο εφετείοαξιοπρεπής με το κοστούμι μου καθαρός χωρίςθεατρινισμούς και ψεύτικα δάκρυα ή μήπως θασυνέφερε να δείξω αφημένος με τίποτα απλού-στερα ρούχα και μαύρους κύκλους κάτω από ταμάτιαΦ Ο Δικαιόπολις στους Αχαρνής του Αριστο-φάνη αφού είδε κι αποείδε ότι τα σοβαρά λόγιακαι τα επιχειρήματα δεν ακούγονταν πήγε καιφόρεσε κάτι κουρέλια Και ο χορός συγκινήθηκεκαι τότε μόνο τον άκουσανΠ Ποιος Δικαιόπολις Ποιο Δίκαιο Ποια πόλιςΕγώ Κώστα δε θέλω να σε στενοχωρήσω όμωςτην ξέρεις την άποψή μου Ότι και να κάνειςότι και να φορέσεις όπως και να παρουσιαστείςεις βάρος σου θα μετρήσει Φοράς ρούχα καλάκαι παρουσιάζεσαι με τον αξιοπρεπή ειλικρινήεσωτερικό σου πόνο χωρίς να τον προβάλλεις Φ (Λίγο αστειευόμενος καθώς προφανώς ταλόγια αυτά ο Πέτρος τα έχει πει πολλές φορές)Σε λένε αδίστακτο κτήνος ψυχρόΠ Φοράς κάτι απλούστερο και αφήνεις τονπόνο να γίνει δάκρυΦ Σε λένε θεατρίνο που προσποιείταιΠ Κι όσο για τη Συγγνώμη Εάν ζητήσεις Συγ-γνώμη λένε ότι το κάνεις αποσκοπώντας στηνκαλύτερη δυνατή απόφασηΦ Και εάν δε ζητήσεις Συγγνώμη τότε πάλιβρίσκουν την ευκαιρία να μιλήσουν για το αδί-στακτο κτήνος το ψυχρό το αμετανόητοΠ Έτσι είναι Φώτη κι άσε την κρυφή ειρωνείαΑν είχες και εσύ φάει στο πετσί σου αυτό τοαδιέξοδο τότε θα καταλάβαινες Ότι και νακάνεις βάλλεσαι Ότι και να πεις σε κατηγο-ρούνε Ότι και να κάνεις δεν έχει δεύτερη ευ-καιρία Αυτή η κοινωνία μάς έχει ξεγράψει Πάρτετο χαμπάρι Δε θέλει τα άσχημά μας μα ούτε καιτα καλά μαςΝ Αυτό που δε μπορώ να καταλάβω εγώ είναιο άθλιος τρόπος που μας πηγαίνουν στα δικα-

στήρια Μέσα στις κλούβες στοιβαγμένοι σασαρδέλες παρατημένοι για ώρες Ειδικά αυτότο ελεεινό υπόγειο που μας συγκεντρώνουνστην Πέτρου Ράλλη θίγει τον πολιτισμό Σκέτοκοτέτσι Για τουαλέτα μια τρύπα και βρώμαΔε μπορείς ούτε να καθίσεις Στον 21ο αιώνααυτή η προκλητική αδιαφορία για τις βασικέςανθρώπινες ανάγκες μας εμένα μου δηλώνειξεκάθαρα κοινωνικό σαδισμό και εκδικητικότητα Κ Δίκιο έχετε όλοι Μα για εμένα τώρα αυτάτα προβλήματα είναι τα λιγότερα Ξέρετε τιείναι αυτό που με ενοχλεί περισσότερο απόόλα Ξέρετε τι φοβάμαι Τη βλέπω εγώ τη δου-λειά Θα γίνει πάλι καμιά αναβολή και τότε τιθα κάνω

(Στρέφεται στους θεατές)

Πέντε χρόνια έγκλειστος κι ακόμα δεν ξέρω τηνποινή μου Σύμφωνοι κύριοι Έφταιξα Δικάστεμε σύμφωνα με τους νόμους σας και πείτε μουνα ξέρω Όμως αυτό το πράγμα Πέντε χρόνιακαι να μην ξέρω τι μου γίνεται Πείτε μουκύριοι τι να πω σε αυτούς που με περιμένουνΠότε θα βγω Πότε να με περιμένουν Αξίζει ναμε περιμένουν Επιτέλους Πείτε μου Τι να πωστα παιδιά μου

(Στη σκηνή βρίσκονται ο Πέτρος ο Φώτης και οΝίκος Μετά από λίγο μπαίνει ο Χρήστος)

ΧΡ Φεύγω παιδιά ΦεύγωΦ Πλάκα κάνειςΧΡ Όχι αλήθεια Μίλησα με το δικηγόρο καιμου είπε ότι έπιασαν τον πραγματικό ένοχο Μεφώναξε και ο υπαρχιφύλακας Μου είπε να ετοι-μάσω τα πράγματά μουΦ Θα μου αφήσεις τίποταΧΡ Δε νομίζω ότι πέρα από τα ρούχα που θαφοράω θέλω να πάρω μαζί μου οτιδήποτε άλλοΤο αισθάνομαι σα βαρίδι Σαν κάτι βρώμικο πουθα με λερώνειΠ Έχεις δίκιο Μην πάρεις τίποτα Είναι γρου-σουζιά (Τον πλησιάζει και του δίνει το χέρι)Χαίρομαι για σένα Να έχεις καλή τύχη Είσαικαλό παιδί κι εγώ να ξέρεις είχα από την αρχήκαταλάβει ότι ήσουνα αθώοςΧΡ Δε με καλύπτει αυτό Πέτρο Το ότι γνώριζεςτην αθωότητά μου ενώ με έκανες μαύρο στοξύλο το κάνει ακόμα χειρότερο Πες μου αλήθειαπώς ανέχεσαι αυτούς τους άγραφους κανόνεςτης φυλακής και αυτά τα άπειρα laquoπρέπειraquo νασου καθορίζουν τη συμπεριφοράΠ Μαζέψου λεγκένη Εγώ να σου ευχηθώήρθαΧΡ Δε με φοβίζεις πια Ο φόβος μου ξεπερνιέταιαπό το θυμό μου Πες μου λοιπόν πες μου πώςεσύ άνθρωπος δυνατός πώς εσύ άνθρωποςγεννημένος να ζει ελεύθερα πώς ανέχεσαι νακάνεις πράξεις που δεν καταλαβαίνεις Πώςευλογημένε με χτύπαγες ενώ ήξερες πως ήμουναθώος Πες μου Πέτρο Πώς το ανέχεσαι Αυτότο πράγμα είναι δύο φορές φυλακή Δεν τοβλέπεις

(Εκείνη τη στιγμή μπαίνει ο Κώστας στη σκηνή)

Φ Τι έγινε Κώστα Έγινε το δικαστήριοΚ Όχι Όπως σας τα έλεγα Αναβολή ενόςέτους Θεέ μου Τι θα τους πω Πείτε μου Τιθα τους πω Δε μπορώ να τα πάρω ούτε τηλέ-φωνοΠ Κι ο δικηγόρος τι σου είπε

Κ Τι να πει ο δραχμοφονιάς Αυτοί ρε είναιχειρότεροι από εμάς Έχει πληρωθεί πριν δύοχρόνια και τώρα ούτε που νοιάζεται Στrsquo αλήθειαπιστεύω ότι βολεύτηκε με την αναβολή

(Ο Πέτρος κινείται προς τους θεατές)

Π Τι τα ψάχνεις Ενώ για μας η στιγμή του δι-καστηρίου καθορίζει τη ζωή μας η ίδια αυτήστιγμή για τους δικηγόρους δεν είναι τίποτα πε-ρισσότερο από την καθημερινότητά τους Είτεαθώος είτε ένοχος ο πελάτης ότι και να γίνειστη δίκη είτε γίνει η δίκη είτε όχι αυτοί θα συ-νεχίσουν τη ζωούλα τους Αποχωρώντας απότην αίθουσα θα κάνουν τα γλυκά μάτια στηναξιοκρατικά επιλεγμένη πάντοτε όμορφη ασκού-μενη βοηθό τους θα γυρίσουν στο σπίτι θα παί-ξουν με τα παιδιά τους θα ερωτευθούν κι ύστεραπάλι αύριο τα ίδια

(Πλησιάζει και ο Κώστας επίσης απευθυνόμενοςστους θεατές)

Κ Τα ίδια Πάντα τα ίδια Δικαστήρια ndash χαμέ-νες προδομένες ελπίδες Φυλακίσεις ndash χαμένεςπροδομένες ζωές Εχθές Σήμερα Αύριο Αιώνιατα ίδια Απομονωμένες σκηνές σήμερα είδατεΆλλες κωμικές Μα οι πιο πολλές τραγικές Νέεςαφίξεις άγραφοι κανόνες επισκεπτήρια της θλί-ψης φασαρίες ψεύτικες ελπίδες δίκες καιγιορτές που θρέφουν περισσότερο τον πόνο απrsquoότι τη χαράΠ Απομονωμένες σκηνές στης

laquoΔυστυχίας τη γιορτήraquoεπαναλαμβάνονται όμοιες εδώ και χρόνιαμε αλάθητη πιστότητασαν τους κύκλους του φεγγαριούκαι δεν πρέπει

Κ Τα άσχημα που θίξαμε τα άσχημα μέσα στη φυλακή και τα άσχημα μέσα στην έξω φυλακήπρέπει να σταματήσουνΓιατί να συνεχίζουν

(Πλησιάζει και ο Χρήστος απευθυνόμενος επίσηςστους θεατές)

ΧΡ Δικαστή μην κρίνεις βιαστικάσυνάνθρωπε επίσηςκι αν ακόμα με βεβαιότητα με κατηγορήσειςτην πράξη μου μrsquo εμένανε μην τρέξεις να ταυτίσεις

(Πλησιάζει και ο Φώτης απευθυνόμενος επίσηςστους θεατές)

Φ Κι εγώ που μέσα βρέθηκα για ένα τσιγαράκιτώρα πήρα προαγωγή και έγινα εμποράκιίσως κάποτε τύχει και βγω στο σπίτι το δικό μουστου εθισμού τη ζάλη μου στο σίγουρο χαμό μου

(Πλησιάζει και ο Νίκος και μαζί με τους άλλουςσαν ομάδα φτάνουν ακριβώς μπροστά στηνπρώτη σειρά)

Ν Σωφρονιστικό σύστημαΦ ΠαράλογοΧΡ ΑνώφελοΚ ΆδικοΠ ΑπάνθρωποΝ STOP-







Το 1926 ο δημοσιογράφος του ΕλεύθερουΤύπου Πέτρος Πικρός έκανε μια έρευνα μιαlaquoμεγάλη ανθρωπιστική έρευναraquo όπως αναφέρεικαι ο ίδιος laquoμέσα εις τας Ελληνικάς ΦυλακάςraquoΦαντάζομαι θα ήταν μια ανάλογη έρευνα απόαυτές τις laquoπιασάρικεςraquo που κάνουν κατά καιρούςορισμένοι δημοσιογράφοι και που τιτλοφο-ρούνται ως οδοιπορικά με πηχυαίους τίτλουςπερί ανοίγματος των ερμητικά κλειστών πορτώντων φυλακών και κοντολογίς περιγράφουν τοlaquoεξπρές του μεσονυκτίουraquo των συνθηκών κρά-τησης ορισμένες φορές των βασανιστών καιδιεφθαρμένων δεσμοφυλάκων άλλες πάλι φο-ρές αναδεικνύουν προσωπικές ιστορίες κρα-τούμενων (μελοδραματικού φυσικά χαρακτήρα)και σε άλλες πάλι περιπτώσεις με αφορμήδιάφορες μουσικοχορευτικοθεατροεκδηλώσειςδίνουν laquoνότα αισιοδοξίας και ελπίδαςraquo ταυτό-χρονα με μερικές φωτογραφίες και δηλώσειςγια το δήθεν έργο που επιτελείται Όλα πραγ-ματικά αλλά ταυτόχρονα και επιφατικά

Πάντως το συνηθισμένο ερώτημα που τίθεταιαπό την εποχή του Πικρού (1926) μέχρι τις ση-μερινές μνημονιακές εποχές είναι για την κα-τάσταση που επικρατεί εντός των φυλακώνΚαι τότε και σήμερα καταγράφονται ή και κα-ταγγέλλονται οι άθλιες συνθήκες κράτησηςοι κακές κτηριακές υποδομές το φαγητό πουδεν επαρκεί η υπερπληθώρα και ο συνωστισμόςκρατουμένων ο ανεπαρκέστατος αριθμός υπαλ-λήλων και το πόσο κακοπληρωμένοι είναι οιυπερβολικές και σκληρές ποινές η διαφθοράτα ναρκωτικά κοκ

Σε αυτά λοιπόν τα βασικά ζητήματα δια-χρονικά η Πολιτεία συνήθως απαντάει επιδερ-μικά και με βραχυπρόθεσμο σχεδιασμό σπα-νιότατα προδιαγράφει τις εξελίξεις αλλά εσχά-τως τα τελευταία χρόνια έχω την άποψη ότιφοβάται κιόλας να τις αντιμετωπίσει δηλαδήκρύβει τα προβλήματα κάτω από το χαλί ndashχάλι στη λογική laquoνα τη βγάλουμε και σήμεραraquoΚαι για να μην παρεξηγηθώ είναι η ίδια λογικήπου όλοι μας σήμερα ως γνήσιοι νεοέλληνεςέχουμε ενστερνιστεί σε όλες τις εκφάνσειςτης δημόσιας ζωής η λογική του καναπέ καιτου βολέματος Αρνούμαστε να αντιληφθούμεότι όλη η Ελλάδα συγγνώμη η κοινωνία ήθελανα πω είναι μια απέραντη φυλακή

Και παρά το γεγονός ότι στις κατά τηφίρμα Ελληνικές και χάριν του λόγου Φυλακέςτα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια κατάρ-ρευση των δομών πολλοί εμπλεκόμενοι φορείς(από αυτούς που έχουν σπουδάσει την ανωτάτηφυλακολογία) συνεχίζουν και σφυρίζουν αδιά-φορα αντί να σφυρίξουν κλέφτικα για το επερ-χόμενο γιουρούσι Αυτό που σιγοψήνεται υπό-γεια και αφορά είτε τη δήθεν αξιοποίηση εκτά-σεων πχ της Αγροτικής Φυλακής Κασσάνδραςείτε πολύ χειρότερα την ιδιωτικοποίηση φυλα-κών κατά τα Ευρωπαϊκά πρότυπα (τρομάραμας)

Σε όλα αυτά λοιπόν τα προβλήματα πουεμείς ως εργαζόμενοι τα βλέπουμε ως δείγματακατάρρευσης και δημόσια τα καταγγέλλουμεη Πολιτεία συνολικά θεωρεί ότι μπορεί νααπαντήσει με ένα νέο Νόμο αναγκαστικής απο-

συμφόρησης και ένα νέο Σωφρονιστικό κώδικαπου όλως περιέργως συνεχίζει και τον λέεισωφρονιστικό την ίδια στιγμή που όλοι ανα-γνωρίζουν ότι σωφρονισμός δεν υφίσταται καιμάλιστα όταν ο ήδη από το 1999 υφιστάμενοςσωφρονιστικός κώδικας δεν εφαρμόστηκε εξολοκλήρου

Ουσιαστικά και για μία ακόμη φορά κρύ-βονται πίσω από το δάκτυλό τους το ίδιο δά-κτυλο που καμιά φορά μας κουνάνε επιδεικτικάγια τα στραβά και τα ανάποδα που συμβαίνουνστις φυλακές ίσα ίσα για να αποποιηθούν τιςευθύνες τους ή για να απενοχοποιήσουν τιςερινύες που ίσως ορισμένοι από αυτούς ναέχουν Και οι ευθύνες βαραίνουν όλους μας

Εν κατακλείδι έχω την πεποίθηση ότι είναιεπιτακτική ανάγκη η χάραξη ενός νέου συστή-ματος κράτησης με κατηγοριοποίηση νέων τύ-πων καταστημάτων κράτησης με λιγότερουςκρατουμένους με λιγότερους ισοβίτες με τηναποτελεσματική λειτουργία των αγροτικών φυ-λακών με ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψημε ενοποιημένη ασφάλεια όχι του μαντρότοιχουκαι του ύψους του αλλά για τη διασφάλισητης ανθρώπινης αξιοπρέπειας της διαβίωσηςκαι της εργασίας

_________________________________

(Το ανωτέρω άρθρο δημοσιεύθηκε από τονσυγγραφέα του αρχικώς στον διαδικτυακό τόποwwwparousiazwgr [βλ httpwwwparousiazwgrapopseis4147-ellinikes-filakes-t-express-tis-egkataleichw])

laquoΕλληνικές φυλακές Το εξπρές της εγκατάλειψηςraquoΤου Σπύρου Καρακίτσου Προέδρου ΟΣΥΕ

Τον Ιανουάριο του 2005 σε ένα όχημα σταθ-μευμένο σε απόσταση μόλις ενός χιλιομέτρουαπό μια μεξικανική φυλακή υψίστης ασφαλείας(το κατάστημα κράτησης Matamoros) έλαβεχώρα μια μακάβρια ανακάλυψη Μέσα στοόχημα βρέθηκαν τα πτώματα έξι ένστολων σω-φρονιστικών υπαλλήλων Είχαν πυροβοληθείμέχρι θανάτου Σε κάποιους από αυτούς είχανδέσει τα μάτια πριν τους δολοφονήσουν

Η πιο γνωστή φυλακή της Βραζιλίας ήτανίσως η φυλακή Carandiru στο Σάο Πάολο ΤονΟκτώβριο του 1992 η καταστολή εξέγερσηςστην Carandiru στοίχισε τη ζωή σε 111 κρα-τουμένους Η φυλακή αυτή κατεδαφίστηκε το2002 γεγονός που αποτελούσε μια συμβολικήκίνηση προκειμένου να δειχθεί ότι το σωφρο-νιστικό σύστημα του Σάο Πάολο ήταν έτοιμονα υποστεί αλλαγές Ο Drauzio Varella εργά-στηκε εθελοντικά στη φυλακή επί 13 χρόνιαως ιατρός και έγραψε ένα βιβλίο με θέμα τιςεκεί εμπειρίες του Περιγράφει τη ζωή των φυ-λάκων στα σωφρονιστικά καταστήματα Αμεί-βονται με πολύ χαμηλές αποδοχές Όσοι είναιέντιμοι αναγκάζονται να κάνουν και δεύτερηδουλειά τη νύχτα σαν υπάλληλοι σεκιούριτιΤα ωράριά τους είναι πολύωρα Αυτοί που εκτε-λούν νυχτερινή βάρδια φεύγουν στις επτά τοπρωί και πηγαίνουν κατrsquo ευθείαν στην άλλη

τους δουλειά Όσοι εκτελούν βάρδια την ημέρακοιμούνται για λίγο στη δουλειά και βλέπουντο κρεβάτι τους το Σαββατοκύριακο Για να αν-τεπεξέλθουν πολλοί από αυτούς καταναλώνουνμεγάλη ποσότητα αλκοόλ laquoΟ αλκοολισμός καιη παχυσαρκία αποτελούν πολύ συνηθισμέναφαινόμενα Δεν είναι εύκολο να είσαι μαζίτουςraquo

Σπάνια η εργασία στη φυλακή έχει κύροςκαι ικανοποιητικές αποδοχές Μερικές φορέςοι φύλακες των σωφρονιστικών καταστημάτωνείναι άτομα που εργάζονται στη φυλακή κατάτη διάρκεια υπηρέτησης της υποχρεωτικήςστρατιωτικής τους θητείας Άλλοι είναι άτομαπου διεκδίκησαν μια θέση εργασίας στην αστυ-νομία αλλά δεν είχαν επαρκή προσόντα γιατη θέση αυτή Λίγοι μόνο έχουν λάβει σωστήεργασιακή εκπαίδευση ενώ πολλοί πιστεύουνότι η εργασία στη φυλακή είναι ανάξια λόγουκαι ακατάλληλη για να εμπνεύσει υπερηφάνειασε αυτόν που την εκτελεί Μια γυναίκα μέλοςτου φυλακτικού προσωπικού σε ένα σωφρονι-στικό κατάστημα στο Ρατζαστάν της Ινδίαςείπε σε ερευνητές της Ινδικής Ένωσης για τηνΠοινική Μεταρρύθμιση και τη Δικαιοσύνη ότιlaquoόταν γνωρίζω ανθρώπους έξω με κοιτούνκαι λένε ldquoΤι χώρο διάλεξες να δουλέψεις ndashεκεί μέσα ζουν οι τελευταίοι των τελευταίωνrdquoraquo

Όταν τα μέλη του σωφρονιστικού προσω-πικού ακούνε για τα δικαιώματα των κρατου-μένων και ενδεχομένως υποχρεώνονται ναπαρακολουθούν κάποιο εκπαιδευτικό πρόγραμμαγιrsquo αυτά συχνά διερωτώνται πότε θα δοθείλίγη προσοχή στην ανυπαρξία των δικών τουςδικαιωμάτων Οι ερευνητές της Ινδικής Ένωσηςγια την Ποινική Μεταρρύθμιση και τη Δικαιοσύνηεπισήμαναν ότι laquoτα μέλη του προσωπικού πα-ραπονούνται συνεχώς ότι κανείς δεν ρωτάειγιrsquo αυτά τα ίδια Πιστεύουν ότι οι διάφοροιοργανισμοί ζητούν πληροφόρηση περισσότερογια τους κρατουμένους παρά για το ίδιο τοπροσωπικόraquo

________________________________

(Υποκεφάλαιο του συγγραφικού έργου της VivienStern με τίτλο ldquoCreating Criminals Prisons andPeople in a Market Societyrdquo [laquoΔημιουργώντας εγ-κληματίες Φυλακές και άνθρωποι σε μια κοινωνίατης αγοράςraquo αμετάφραστο στην Ελληνική] ZedBooks Ltd 7 Cynthia Street London NI 9JF UK2006 σελ 42-43 Η Vivien Stern είναι ΑνώτερηΕρευνητική Εταίρος στη Νομική Σχολή του πανε-πιστημίου Kings College London καθώς και πρώηνΓενική Γραμματέας της οργάνωσης laquoΔιεθνής Ποι-νική Μεταρρύθμισηraquo [Penal Reform International] Επιλογή κειμένου - μετάφραση αγγλικού πρωτο-τύπου Νίκος Βαρβατάκος)

Η εργασία στη φυλακή τι είδους εργασία είναι



Στο παρόν τεύχος της εφημερίδας laquoΟιονεί

Κρατούμενοςraquo παρουσιάζουμε ένα αφιέρωμα

με θέμα το σωφρονιστικό σύστημα της Νορβη-

γίας Συντάκτης του είναι ο κ Gerhard Ploeg

ανώτερος σύμβουλος της νορβηγικής σωφρο-

νιστικής διοίκησης ο οποίος είχε την καλοσύνη

να ανταποκριθεί με προθυμία στο συναφές

αίτημα που αποστείλαμε στην υπηρεσία του Η

παρουσίαση αυτή αποτελεί κατά κάποιον τρόπο

προέκταση της ευσύνοπτης συγγραφικής ερ-

γασίας με αντικείμενο την αγροτική-οικολογική

φυλακή Bastoy της Νορβηγίας η οποία δημοσι-

εύθηκε από τον συνάδελφο Βασίλη Δούλο σε

παλαιότερο τεύχος της εφημερίδας μας1

Νορβηγία μια εύπορη χώρα με ισχυρό κράτος

πρόνοιας και υψηλό βαθμό κοινωνικής αλλη-

λεγγύης Μια χώρα που διακρίνεται από ήπια

ποινική αντιμετώπιση των παραβατών του νόμου2

και από ανθρωποκεντρική σωφρονιστική πολιτική

Ποια η σημασία όλων αυτών σήμερα για τη

χώρα μας

Η σημασία του νορβηγικού (αλλά και ευρύ-

τερα σκανδιναβικού) παραδείγματος για την

καθrsquo ημάς σωφρονιστική πραγματικότητα έγκειται

στο ότι μας διδάσκει κάτι απλό η σωφρονιστική

πρακτική τελικά δεν συνιστά ζήτημα οικονομικών

πόρων ndash ή αν προτιμάτε δεν συνιστά πρωτίστως

ζήτημα οικονομικών πόρων Αποτελεί κατά κύριο

λόγο ζήτημα νοοτροπίας και πολιτισμού Απο-

τελεί ένα θέμα το οποίο σε τελική ανάλυση

άπτεται του τρόπου με τον οποίο μια κοινωνία

αντιμετωπίζει τους laquoδιαφορετικούςraquo τους laquoάλ-

λουςraquo μέρος των οποίων είναι και οι έγκλειστοι

Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει στο άρθρο

του ο κ G Ploeg στη χώρα του τα σωφρονιστικά

καταστήματα laquoθεωρούνται κοινωνικά ιδρύματα

όχι απομονωμένα συγκροτήματα που υφίστανται

εκτός της κοινωνίαςraquo Αυτός είναι μάλλον και

ο λόγος που (σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται

στην παρουσίαση του κ Ploeg και συνάγονται

από αυτήν) σημαντική παρουσία στο νορβηγικό

σωφρονιστικό σύστημα κατέχουν τα laquoανοικτάraquo

καταστήματα κράτησης η λειτουργία των οποίων

συμπληρώνεται από τα (θεσμοθετημένα αν και

ουδέποτε λειτουργήσαντα στη χώρα μας) κέντρα

ημι-ελεύθερης διαβίωσης

Αυτή είναι ενδεχομένως και η συλλογιστική

βάσει της οποίας η εκπαίδευση των μελών του

σωφρονιστικού προσωπικού διαρκεί 2 έτη ()

ενώ συγχρόνως αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία

στη θετική τους σχέση με τους κρατουμένους

επειδή οι Νορβηγοί σωφρονιστικοί υπάλληλοι

θεωρούνται από το κοινωνικό και πολιτειακό

κατεστημένο της χώρας τους ως εργαζόμενοι

σε κοινωνικά ιδρύματα ως επιτελούντες μια

υπεύθυνη εργασία με κοινωνικό χαρακτήρα και

ρόλο ndash όχι ως ανθρωπόμορφες μηχανές που

μόνο τους καθήκον είναι να ανοιγοκλείνουν

πόρτες και να διενεργούν καταμετρήσεις

Αυτό ήταν προφανώς το σκεπτικό για την

εισαγωγή και καθιέρωση της (αναφερόμενης

στο κείμενο) laquoεγγύησης επανένταξηςraquo σύμφωνα

με την οποία η νορβηγική σωφρονιστική υπηρεσία

συμμετέχει ενεργά στην παροχή υπηρεσιών με

σκοπό την κοινωνική επανένταξη ενός ατόμου

ακόμη και μετά την αποφυλάκισή του επειδή

τα σωφρονιστικά καταστήματα θεωρούνται τμήμα

της κοινωνίας και όχι laquoχωματερέςraquo των κοινω-

νικών της laquoαποβλήτωνraquo

Όλα αυτά βεβαίως δεν σημαίνουν ότι η

σωφρονιστική πραγματικότητα στη Νορβηγία

είναι ιδεώδης Και εκεί όπως επισημαίνει ο

συγγραφέας ασκούνται τα τελευταία έτη στο

σωφρονιστικό σύστημα έντονες πιέσεις τόσο

χωροταξικής όσο και γενικότερα διαχειριστικής

φύσεως λόγω της σημαντικής αύξησης του

αριθμού των υποδίκων και αλλοδαπών κρατου-

μένων

Όπως όμως και αν έχουν τα πράγματα θα

ήταν άστοχο να προβούμε σε μια στείρα σύγκριση

μεταξύ των αποτελεσμάτων του δικού μας σω-

φρονιστικού συστήματος και αυτών ενός άλλου

ndash με όποιο μέτρο και αν αξιολογούμε την επιτυχία

ή την αποτυχία αυτών των αποτελεσμάτων Δε-

δομένης της ιδιαίτερα δύσκολης χρονικής πε-

ριόδου που διέρχεται η χώρα μας κάτι τέτοιο

θα ήταν όχι μόνο άστοχο αλλά ενδεχομένως

και άδικο Το ζητούμενο δεν είναι να εξιδανι-

κεύσουμε το σύστημα μιας άλλης χώρας ούτε

να ασκήσουμε άγονη κριτική στις (όποιες) ανε-

πάρκειες του δικού μας Το ζητούμενο είναι να

αναδείξουμε αυτό που μπορεί και πρέπει να

γίνει το εφικτόν και το πρακτέον εμπνεόμενοι

από τα θετικά στοιχεία των άλλων χωρών και

προσαρμόζοντάς τα στις συνθήκες της δικής

μας κοινωνικοοικονομικής πολιτικής και ndash εν

κατακλείδι ndash πολιτισμικής πραγματικότητας Με

τελικό γνώμονα την αξιοπρέπεια του ατόμου

και την ευημερία του συνόλου

Προς αυτήν την κατεύθυνση στοχεύει και η

παρουσίαση του άρθρου που ακολουθεί

ΤΟ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΝΟΡΒΗΓΙΑΣGerhard Ploeg PhD

Ανώτερος Σύμβουλος της Σωφρονιστικής

Υπηρεσίας της Νορβηγίας

Κεντρική Διεύθυνση

ΣτόχοιΗ σωφρονιστική υπηρεσία της Νορβηγίας είναιαρμόδια για την εκτέλεση των προφυλακίσεωνκαι των ποινικών κυρώσεων κατά τρόπο τέτοιοώστε να λαμβάνεται υπrsquo όψιν η ασφάλεια τουσυνόλου των πολιτών και να επιχειρείται η πρό-ληψη της υποτροπής παρέχοντας τη δυνατότηταστους παραβάτες να αλλάξουν την αξιόποινησυμπεριφορά τους μέσω δικών τους πρωτοβου-λιών Μπορεί να ειπωθεί πως η κύρια πρόκλησηπου αντιμετωπίζει είναι η εύρεση σε οποιαδήποτεπερίσταση της σωστής ισορροπίας ανάμεσα σεαυτά τα εξίσου σημαντικά στοιχεία

ΟργάνωσηΗ σωφρονιστική υπηρεσία της Νορβηγίας απο-τελείται από καταστήματα κράτησης καθώς καιαπό υπηρεσίες επιμελητών δοκιμασίας Υπάρχειμια κοινή διοίκηση τόσο σε κεντρικό όσο και σεπεριφερειακό επίπεδο ενώ υπάρχουν επίσηςμονάδες διαχωρισμένες η μία από την άλληκαθεμία εκ των οποίων έχει τη δική της τοπικήδιοίκηση Τα καταστήματα κράτησης και οι υπη-ρεσίες επιμελητών δοκιμασίας συνεργάζονταιιδιαίτερα στις περιπτώσεις των κρατουμένων οιοποίοι αποφυλακίζονται υπό όρους υπάρχουνωστόσο και άλλες μορφές συνεργασίας ΗΝορβηγία λόγω του ότι είναι μια χώρα μεγάλουμεγέθους και μάκρους και με ιδιαίτερα χαμηλήπληθυσμιακή πυκνότητα διαθέτει έναν μεγάλοαριθμό καταστημάτων κράτησης διαφορετικώνμεταξύ τους και μικρού σχετικά μεγέθους πουβρίσκονται διεσπαρμένα ανά την επικράτειάτης Το μεγαλύτερο κατάστημα κράτησης βρί-σκεται στο Όσλο και διαθέτει σχεδόν 400 κελιάενώ το μικρότερο διαθέτει περίπου 12 Ο μέσοςαριθμός κελιών είναι κατά προσέγγιση 70 Το2011 κατεγράφησαν 10980 εισδοχές ατόμωνστους χώρους του σωφρονιστικού συστήματοςΟ συνολικός αριθμός αυτών των χώρων ανέρ-χεται σε περίπου 3800 κελιά κατανεμημένα σε43 καταστήματα κράτησης που βρίσκονται διε-σπαρμένα σε 61 τοποθεσίες Σχεδόν τα δύοτρίτα αυτών βρίσκονται σε καταστήματα κράτη-σης χαμηλού επιπέδου ασφαλείας (ή laquoανοικτάraquoκαταστήματα) ενώ προς το παρόν υπάρχουνεπτά κέντρα ημι-ελεύθερης διαβίωσης στα οποίαμπορούν συγκεκριμένοι κρατούμενοι να εκτίσουντο τελικό στάδιο της ποινής τους Τα ανοικτάκαταστήματα κράτησης έχουν χαμηλότερη ανα-λογία μεταξύ προσωπικού και κρατουμένωνπολλοί από τους οποίους εργάζονται κατά τηδιάρκεια της ημέρας εκτός των κτηριακών εγ-καταστάσεων Στο εσωτερικό του καταστήματοςυπάρχει πολύ μεγαλύτερη ελευθερία μετακίνη-σης Τα κέντρα ημι-ελεύθερης διαβίωσης βρί-σκονται σε κατοικημένες περιοχές και οι κρα-

Νέοι Ορίζοντες





τούμενοι κατά τη διάρκεια της ημέρας βρίσκονταιπάντοτε εκτός των κτηριακών εγκαταστάσεωνείτε στο πλαίσιο εργασίας είτε λαμβάνονταςεκπαίδευση

ΠροσωπικόΣτη Νορβηγία το σωφρονιστικό προσωπικό είναιάοπλο και αποτελείται σε ποσοστό περίπου40 από γυναίκες υπαλλήλους Τα μέλη τουπροσωπικού ειδικεύονται σε εργασίες οι οποίεςάπτονται της ασφάλειας και της επανένταξηςΕκπαιδεύονται στην Ακαδημία Προσωπικού επίδύο έτη Η ολοκλήρωση της εν λόγω εκπαίδευσηςπαρέχει μόρια τα οποία μπορούν να προσμε-τρηθούν για μεταπτυχιακές σπουδές Το πρό-γραμμα σπουδών επικεντρώνεται μεταξύ άλλωνστην εγκληματολογία την ψυχολογία τη νομικήτα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δεοντολογίαΓια κάθε κρατούμενο ορίζεται ένας υπάλληλοςεπαφής ο οποίος προσφέρει στον κρατούμενοαρωγή κατά την (εντός του πλαισίου του σω-φρονιστικού συστήματος) επαφή του με τρίτουςόπως είναι οι παροχείς υπηρεσιών ή οι υπάλληλοιγια παράδειγμα σε περιπτώσεις όπου ο κρατού-μενος επιθυμεί να υποβάλει αίτηση για ναυπαχθεί σε καθεστώς ηλεκτρονικής παρακο-λούθησης ή για να εκτίσει ένα μέρος της ποινήςτου σε θεραπευτικό ίδρυμα Οι θετικές σχέσειςμεταξύ προσωπικού και κρατουμένων θεωρείταιπως αποτελούν την καλύτερη μορφή (laquoδυναμι-κήςraquo) ασφάλειας μέσα στα σωφρονιστικά κατα-στήματα καθώς και την καλύτερη εγγύηση γιατην επάνοδο των κρατουμένων σε καθεστώςελευθερίας χωρίς την τέλεση εκ μέρους τουςάλλης αξιόποινης πράξης Τα μέλη του προσω-πικού είναι εκπαιδευμένα στη χρήση τεχνικώνπαρακινητικής συνέντευξης (motivational inter-viewing) και η στάση τους απέναντι στους κρα-τουμένους είναι θετική

Η αρχή της ομαλότηταςΗ πρακτική που εφαρμόζεται στο νορβηγικόσωφρονιστικό σύστημα κατευθύνεται από ορι-σμένες γενικές αρχές Η σημαντικότερη απόαυτές είναι η αρχή της ομαλότητας Η αρχήαυτή σημαίνει ότι η τιμωρία συνίσταται στονπεριορισμό της ελευθερίας και ότι καθrsquo όλη τηδιάρκεια της ποινής δεν αφαιρείται κανέναάλλο ατομικό δικαίωμα Ο κρατούμενος έχειόλα τα δικαιώματα που έχουν και οι υπόλοιποιπολίτες στη Νορβηγία σύμφωνα με τη γενικήνομοθεσία Για παράδειγμα οι Νορβηγοί κρα-τούμενοι έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν Ση-μαίνει επίσης ότι ουδείς θα εκτίσει ποινή σεσυνθήκες αυστηρότερες από όσο είναι αναγκαίογια την εκτέλεση της ποινής και την ασφάλειατης κοινωνίας Οι κρατούμενοι θα υπάγονταιστο καθεστώς με τον χαμηλότερο δυνατό βαθμόασφαλείας Εν κατακλείδι η αρχή αυτή σημαίνειότι κατά την έκτιση της ποινής η καθημερινήζωή θα ομοιάζει όσο το δυνατόν περισσότερομε τη ζωή εκτός του σωφρονιστικού ιδρύματοςΑσφαλώς η δυνατότητα εφαρμογής της περιο-ρίζεται από παράγοντες που αφορούν την ασφά-λεια και την τάξη μέσα στο κατάστημα καθώςκαι από τη διαθεσιμότητα προσωπικού και λοιπών

πόρων ωστόσο οι προαναφερθείσες ή και άλλεςπροβλέψεις της εν λόγω αρχής θα πρέπει νακαθίστανται σαφείς αν ορισμένα δικαιώματατεθούν υπό αμφισβήτηση

ΕξέλιξηΌταν ένα άτομο παραβεί τον νόμο του επιβάλ-λεται τιμωρία που έχει τη μορφή του περιορισμούτης ελευθερίας ωστόσο το άτομο αυτό δεν θακαθορίζεται με βάση τη συγκεκριμένη αυτήπράξη για την υπόλοιπη ζωή του Η σωφρονιστικήυπηρεσία της Νορβηγίας ρυθμίζει με τον καλύ-τερο δυνατό τρόπο τα θέματα που αφορούντην επανένταξη του εν λόγω ατόμου καθώςκαι την πορεία προς αυτήν την επανένταξηΌσο πιο κλειστό είναι το σύστημα τόσο πιο δύ-σκολη είναι και η επάνοδος στην ελευθερία Οσκοπός επομένως είναι η ύπαρξη μιας βαθμιαίαςεξέλιξης μέσα από επίπεδα ασφαλείας και ειδυνατόν προς την κατεύθυνση της υπό όρουςαπόλυσης ή του κατrsquo οίκον περιορισμού με ήχωρίς ηλεκτρονική παρακολούθηση Η νορβηγικήσωφρονιστική υπηρεσία διαθέτει μεγάλη δια-κριτική ευχέρεια να λαμβάνει αποφάσεις γιατον τρόπο έκτισης της ποινής ενώ παράλληλακατά τη λήψη αυτών των αποφάσεων λαμβάνειυπrsquo όψιν τους κινδύνους που σε ατομική βάσηπαρουσιάζει ο κρατούμενος τις ανάγκες τουκαι τους πόρους που διαθέτει καθώς και άλλουςσυναφείς παράγοντες Οι περισσότεροι κρα-τούμενοι από όσους εκτίουν μακρόχρονη ποινήξεκινούν την έκτιση αυτής της ποινής σε κατά-στημα κράτησης υψηλής ασφαλείας ενώ μπορείστη συνέχεια να μεταχθούν σε κατάστημα χα-μηλότερης ασφαλείας (ή laquoανοικτόraquo κατάστημακράτησης) και από εκεί σε κέντρο ημι-ελεύθερηςδιαβίωσης Αν ένας κρατούμενος εκτίει βραχύ-χρονη ποινή μπορεί να εκτίσει το σύνολο τηςποινής αυτής σε laquoανοικτόraquo κατάστημα κράτησηςΣτο εσωτερικό των σωφρονιστικών καταστημά-των ένας κρατούμενος έχει την υποχρέωση ναείναι δραστήριος κάτι που για τη νορβηγικήσωφρονιστική υπηρεσία συνεπάγεται την υπο-χρέωση να του παρέχει δραστηριότητες Γενικάεντός των καταστημάτων κράτησης προσφέρεταιη δυνατότητα εργασίας και εκπαίδευσης Στιςυπόλοιπες δραστηριότητες περιλαμβάνονταιαθλοπαιδιές ασχολίες ελεύθερου χρόνου συμ-περιφορικά προγράμματα κά

Λίστα αναμονήςΜόλις ένα άτομο καταδικαστεί σε άνευ όρωνποινή εγκλεισμού η νορβηγική σωφρονιστικήυπηρεσία τού βρίσκει έναν χώρο για την έκτισηαυτής της ποινής Εκτός από την αρχή της ομα-λότητας σύμφωνα με την οποία επιλέγεταιένας χώρος με το χαμηλότερο δυνατό επίπεδοασφαλείας υπάρχει επίσης η κατευθυντήριααρχή της εγγύτητας με την οικογένεια και μετα λοιπά συγγενικά πρόσωπα Σήμερα εδώ καιπολλά έτη παρατηρείται γενική έλλειψη κελιώνένα πρόβλημα που προσφάτως έχει οξυνθείακόμη περισσότερο εξαιτίας της σημαντικήςαύξησης του αριθμού των υποδίκων κρατουμέ-νων καθώς και των κρατουμένων με αλλοδαπήιθαγένεια Η νορβηγική σωφρονιστική υπηρεσίαέχει επιλέξει να μην αντιμετωπίσει αυτό το πρό-

βλημα υπερπληρώντας τους διαθέσιμους χώρουςτων καταστημάτων κράτησης αλλά τηρώνταςόσο το δυνατόν περισσότερο την αρχή του ενόςκελιού ανά κρατούμενο Θεωρεί πως η αρχήαυτή είναι σημαντική πρωτίστως για όσα άτομακρατούνται σε σωφρονιστικά καταστήματα μεκαθεστώς υψηλής ασφαλείας Η συνακόλουθηέλλειψη έχει επιφέρει τη δημιουργία μιας laquoλίσταςαναμονήςraquo Ορισμένα άτομα στα οποία έχειεπιβληθεί ποινή εγκλεισμού προτού αρχίσουντην έκτιση της ποινής τους σε κατάστημα κρά-τησης πρέπει να περιμένουν μέχρις ότου καταστείδιαθέσιμο ένα κελί Η κατάσταση αυτή είναιανεπιθύμητη και από ποινικής απόψεως αλλάκαι επειδή το καταδικασμένο άτομο τιμωρείταιδιπλά τόσο εξαιτίας της αβεβαιότητας πουυπάρχει για το μέλλον του όσο και λόγω τηςέλλειψης δυνατότητας να κάνει σχέδια για τοαύριο Η νορβηγική σωφρονιστική υπηρεσία ερ-γάζεται αδιαλείπτως και ποικιλοτρόπως για τημείωση του μεγέθους της λίστας αναμονής

ΕπανένταξηΣτα καταστήματα κράτησης προσφέρονται απόεκπροσώπους της τοπικής κοινωνίας και τωνδημοτικών αρχών υπηρεσίες που είναι ιδιαιτέρωςσημαντικές για την επανένταξη Τα σωφρονιστικάκαταστήματα δεν απασχολούν δικό τους προ-σωπικό για την παροχή ιατρικών εκπαιδευτικώνεργασιακών υπαλληλικών καθώς και σχετικώνμε τη λειτουργία βιβλιοθήκης υπηρεσιών Τόσοαυτές όσο και άλλες υπηρεσίες laquoεισάγονταιraquoαπό την κοινωνία Τα πλεονεκτήματα αυτού τουμοντέλου συνίστανται στην καλύτερη ροή τωνυπηρεσιών εφόσον ο κρατούμενος θα έχει ήδηδημιουργήσει επαφή με το άτομο που προσφέρειυπηρεσίες μέσα στο κατάστημα κράτησης Επίσηςέχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη συμμετοχήκαι επαφή από την πλευρά του κοινωνικού συ-νόλου Στη Νορβηγία τα καταστήματα κράτησηςθεωρούνται κοινωνικά ιδρύματα όχι απομονω-μένα συγκροτήματα που υφίστανται εκτός τηςκοινωνίας

Μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2004έδειξε ότι οι τρόφιμοι στα νορβηγικά σωφρονι-στικά καταστήματα αντιμετωπίζουν πολλά καισυνδυασμένα μεταξύ τους προβλήματα κοινω-νικής και οικονομικής φύσεως υψηλό δείκτηανεργίας προβλήματα στέγασης χαμηλό μορ-φωτικό επίπεδο χαμηλό εισόδημα κακή σωμα-τική ήκαι ψυχική υγεία εθισμούς κλπ Εν μέρειλόγω αυτών των στατιστικών στοιχείων η κυ-βέρνηση αποφάσισε να εισαγάγει μια laquoεγγύησηεπανένταξηςraquo Η εγγύηση αυτή συνεπάγεταιότι σε κάθε άτομο που έχει εκτίσει την ποινήτου θα προσφέρονται υπηρεσίες σχετικές μετα προαναφερθέντα προβλήματα και ότι η νορ-βηγική σωφρονιστική υπηρεσία θα διαδραματίζειενεργό ρόλο σε αυτή την προσφορά Στη Νορ-βηγία οι ποινές εγκλεισμού είναι σχετικά σύν-τομες για το 60 εξ αυτών η διάρκεια είναι μι-κρότερη των τριών μηνών και για το 90 είναιμικρότερη του ενός έτους ενώ η μέση διάρκειαμιας τέτοιας ποινής είναι περίπου οκτώ μήνεςΗ προαναφερθείσα εγγύηση σημαίνει ότι η δια-δικασία της επανένταξης θα πρέπει να ξεκινήσει






όσο το δυνατόν συντομότερα μετά τον εγκλεισμόενός ατόμου Η εγγύηση επανένταξης αποτελείμια εγγύηση όχι νομική αλλά πολιτική Εκφράζειτους σκοπούς του συνόλου της κυβέρνησηςενώ παράλληλα όλες οι συναφείς διευθύνσειςκαι τα υφιστάμενά τους δημόσια ιδρύματα υπο-χρεούνται να συνεργάζονται με σκοπό την υλο-ποίησή της

Ειδικές ομάδεςΌπως προαναφέρθηκε η πίεση που ασκείταιστο σωφρονιστικό σύστημα της Νορβηγίας έχειαυξηθεί σε σημαντικό βαθμό τα τελευταία πέντεέτη ως αποτέλεσμα του αυξανόμενου αριθμούαλλοδαπών Εν συγκρίσει με το 2006 ο αριθμόςαυτός έχει υπερδιπλασιαστεί Στο κατάστημακράτησης του Όσλο περισσότεροι από τους μι-σούς τροφίμους είναι αλλοδαποί συνολικά πε-ρίπου το ένα τρίτο του συνόλου των εγκλείστωνεμπίπτει σε αυτή την κατηγορία Το γεγονόςαυτό θέτει το προσωπικό ενώπιον διαφόρωνπροκλήσεων σε ζητήματα γλώσσας θρησκεύ-ματος πολιτισμού κλπ - ενώ επιπροσθέτως οδρόμος προς την επανένταξη είναι πολύ πιοσύνθετος και δύσβατος Το γεγονός ότι ένα μέ-ρος αυτής της ομάδας αποτελείται από άτομααναμεμειγμένα σε διάφορες μορφές του οργα-νωμένου εγκλήματος είναι κάτι που επιπλέονεγείρει ζήτημα ασφαλείας

Η Νορβηγία δεν διαθέτει ειδικά καταστήματακράτησης που να προορίζονται για υποδίκουςκρατουμένους και ο αυξανόμενος αριθμός αυτήςτης ομάδας εγκλείστων (ο οποίος σχετίζεται ενμέρει με την αύξηση του αριθμού των αλλοδα-πών) εντείνει την πίεση που ασκείται στο σύ-στημα Τον Ιούνιο του 2013 υπήρχαν περίπου1100 υπόδικοι κρατούμενοι αριθμός ο οποίοςκατελάμβανε σχεδόν το 30 της συνολικήςχωρητικότητας Μεγάλος αριθμός κρατουμένωνπρέπει να αντεπεξέλθει σε προβλήματα ψυχικήςυγείας τα οποία συχνά συνδυάζονται με κάποιονεθισμό Η νορβηγική σωφρονιστική υπηρεσίαδεν έχει πάντοτε τη δυνατότητα ή τα μέσα γιατην αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης Έχουνεκπονηθεί σχέδια για τη δημιουργία ειδικώνπτερύγων στις οποίες οι τρόφιμοι με ιδιάζονταπροβλήματα ψυχικής υγείας θα λαμβάνουν τηδιεπαγγελματική προσοχή που έχουν ανάγκη

Οι κρατούμενοι έχουν πρόσβαση ως ένασυγκεκριμένο βαθμό σε θεραπευτική αγωγήγια προβλήματα εθισμού Μερικές φορές αυτήη αγωγή μπορεί να παρασχεθεί από το κατάστημακράτησης και την τοπική υπηρεσία υγείας ενώκάποιες άλλες φορές οι εθισμένοι κρατούμενοιπρέπει να λάβουν θεραπευτική αγωγή μέσα σειδρύματα Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορούννα αιτηθούν στη νορβηγική σωφρονιστική υπη-ρεσία να εκτίσουν το σύνολο ή μέρος της ποινήςτους διαμένοντας σε ένα τέτοιο ίδρυμα επί τηβάσει 24 ωρών την ημέρα και 7 ημερών τηνεβδομάδα Αν παραβιάσουν τους όρους της ενλόγω διαμονής θα επιστρέψουν πάλι πίσω στοκατάστημα κράτησης Ορισμένα μεγάλου μεγέ-θους σωφρονιστικά καταστήματα διαθέτουν ει-δικές πτέρυγες για τροφίμους οι οποίοι επιθυμούννα καταβάλουν προσπάθειες ώστε να υπερνι-

κήσουν τον εθισμό τουςΤη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές

(Ιούνιος 2013) κρατούνται σε σωφρονιστικό κα-τάστημα μόνο πέντε ανήλικοι ηλικίας 15 έως18 ετών Στη Νορβηγία δεν υπάρχει ειδική νο-μοθεσία ούτε δικαστήρια για ανηλίκους και τοόριο ηλικίας για καταλογισμό ποινικής ευθύνηςείναι τα 15 έτη Παρrsquo όλο που η κυβερνητική πο-λιτική συνίσταται στο να μη φυλακίζεται κανέναάτομο κάτω των 18 ετών σε σοβαρές περιπτώ-σεις η φυλάκιση αυτή αποτελεί κάτι το αναπό-φευκτο Η κράτηση ατόμων αυτής της ηλικιακήςομάδας προγραμματίζεται ώστε να υλοποιείταισε δύο ειδικά ιδρύματα εκ των οποίων το έναέχει ήδη τεθεί σε λειτουργία Τα ιδρύματα αυτάχαρακτηρίζονται από ιδιαιτέρως υψηλή αναλογίαμεταξύ προσωπικού και κρατουμένων καθώςκαι από διεπαγγελματική προσέγγιση

Η ποινή αόριστης διάρκειας που εφαρμόζειη Νορβηγία είναι μίας μορφής και ονομάζεταιπροληπτική κράτηση Το 2011 εξέτιαν μια τέτοιαποινή 76 κρατούμενοι Η εν λόγω ποινή επιβάλ-λεται από δικαστήριο σε επικίνδυνους και πα-ράφρονες παραβάτες όταν μια συνήθης καιορισμένης χρονικής διάρκειας ποινή κρίνεταιανεπαρκής για την προστασία του κοινωνικούσυνόλου Οι συγκεκριμένοι αυτοί κρατούμενοιέχουν διαπράξει κάποιο αδίκημα το οποίο ήτανεπιβλαβές για τη ζωή την υγεία ή την ελευθερίαενός άλλου ατόμου και θεωρούνται ιδιαίτεραεπικίνδυνοι για εκ νέου τέλεση κάποιου εξίσουσοβαρού αδικήματος Μετά την έκτιση του ελά-χιστου χρονικού διαστήματος προληπτικής κρά-τησης πραγματοποιείται μια εκτίμηση για τοενδεχόμενο να εξακολουθεί να υφίσταται η επι-κινδυνότητα ενός τέτοιου κρατουμένου Ανκριθεί πως διατηρείται η εν λόγω επικινδυνότητατότε το δικαστήριο μπορεί να παρατείνει τηνκράτηση για χρονικό διάστημα έως πέντε ετώνΚατόπιν αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεταιμε αποτέλεσμα η προληπτική κράτηση να μπορείθεωρητικά να καταλήξει σε ισόβια κάθειρξη Ηνορβηγική σωφρονιστική υπηρεσία έχει την ευ-θύνη να ασχολείται με τους κρατουμένους στο-χεύοντας σε βελτίωση της κατάστασης πουσχετίζεται με ζητήματα ασφαλείας Αν έναάτομο κριθεί ανεύθυνο για αξιόποινη πράξη τουεξαιτίας ψυχικών διαταραχών που είχαν ωςαποτέλεσμα το να μην έχει επίγνωση της πράξηςαυτής τη στιγμή της τέλεσής της ενδέχεται νακαταδικαστεί σε υποχρεωτική ψυχιατρική αγωγήΣε μια τέτοια περίπτωση το άτομο αυτό θα τεθείυπrsquo ευθύνη των υγειονομικών αρχών και όχι τηςσωφρονιστικής υπηρεσίας

ΑποτελέσματαΟι στόχοι της σωφρονιστικής υπηρεσίας τηςΝορβηγίας όπως παρατέθηκαν στην πρώτη πα-ράγραφο αυτού του άρθρου μπορούν να με-τρηθούν με διάφορους τρόπους Σε ότι αφοράτην ασφάλεια μπορεί να αναφερθεί στο σημείοαυτό ότι οι απόπειρες απόδρασης είναι εξαιρετικάολιγάριθμες ενώ συγχρόνως όσοι κρατούμενοιέχουν λάβει άδεια εξόδου έχουν σε ποσοστόάνω του 995 επιστρέψει στο κατάστημα κρά-τησης στην ώρα τους Ο πρωταρχικός στόχοςτης προστασίας του κοινωνικού συνόλου μπορεί

να μετρηθεί με βάση τα ποσοστά υποτροπήςΜια ανεξάρτητη μελέτη η οποία δημοσιεύθηκετο 2010 συνέκρινε τις πέντε σκανδιναβικές χώ-ρες τη Φινλανδία τη Σουηδία τη Δανία τηΝορβηγία και την Ισλανδία Όλοι οι κρατούμενοιπου αποφυλακίστηκαν σε ένα συγκεκριμένοέτος υποβλήθηκαν σε μεταπαρακολούθηση (fol-low-up) και εάν είχαν διαπράξει εντός δύο ετώνμετά την αποφυλάκισή τους κάποιο αδίκημα γιατο οποίο τους επιβλήθηκε ποινή εγκλεισμού ήπαροχή κοινωφελούς εργασίας τότε η περίπτωσήτους καταγραφόταν ως υποτροπή Η Νορβηγίαπαρουσίασε τα καλύτερα αποτελέσματα με πο-σοστό υποτροπής 20 Τα αποτελέσματα αυτάπρέπει να εξεταστούν λαμβάνοντας υπrsquo όψινότι προέκυψαν σε μια σχετικώς εύπορη χώρα ηοποία μεταξύ άλλων έχει χαμηλό δείκτη ανερ-γίας (περίπου 3) καθώς και υψηλό κατά κε-φαλήν εισόδημα ωστόσο διατηρούν τη σημασίατους ως αντικείμενο αναφοράς μέσα στο διεθνέςπεριβάλλον

________________________________

Σημειώσεις1) Βλ laquoΟιονείΚρατούμενοςraquo αρ φύλλου 14(Μάρτιος-Απρίλιος-Μάιος 2012) Αγροτικές Φυ-λακές Οικολογικού Ανθρωπισμού (Το παράδειγματης νησιωτικής φυλακής Bastoy της Νορβηγίας)έρευνα-παρουσίαση Βασίλης Δούλος σελ 5-10 2) Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων World PrisonBrief του Διεθνούς Κέντρου Σωφρονιστικών Με-λετών (International Centre for Prison Studies[ICPS] httpwwwprisonstudiesorg) στη Νορ-βηγία ο δείκτης εγκλεισμού - ο αριθμός εγκλεί-στων που αναλογεί σε 100000 άτομα - ανέρχεταιτη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές (20-01-2014) στον αριθμό 72 (ήτοι σε 72 εγκλείστουςανά 100000 άτομα) αριθμός που είναι ιδιαίτεραχαμηλός σε σχέση με τον μέσο δείκτη εγκλει-σμού τόσο σε ευρωπαiumlκή όσο και σε παγκόσμιακλίμακα Αξίζει να σημειωθεί ότι ο υψηλότεροςπαγκοσμίως τέτοιος δείκτης (των Σεϋχελλών)ανέρχεται σε 709100000 ενώ ο υψηλότεροςευρωπαiumlκός (της Ρωσικής Ομοσπονδίας) σε474100000 (σύμφωνα με τα όσα αναφέρονταιτην 20ή Ιανουαρίου 2014 στον διαδικτυακό τόποτου Διεθνούς Κέντρου Σωφρονιστικών Μελετώνmiddotβλ httpwwwprisonstudiesorgcountryseychellesκαι httpwwwprisonstudiesorg countryrussian-federation για Σεϋχέλλες και Ρωσία αντίστοιχα)Στη χώρα μας ο δείκτης εγκλεισμού είναι111100000 (20-01-2014 βλ httpwwwprison-studies orgcountrygreece)

Για τη βάσει αριθμών σωφρονιστική φυσιο-γνωμία της Νορβηγίας βλ επίσης διαδικτυακότόπο του Διεθνούς Κέντρου Σωφρονιστικών Με-λετών httpwwwprisonstudiesorgcountrynorwayΕπιπλέον πληθώρα πληροφοριών (στην Αγγλική)παρέχει ο διαδικτυακός τόπος της νορβηγικήςσωφρονιστικής υπηρεσίας βλ httpwwwkrimi-nalomsorgennodirectorate-of-norwegian-correc-tional-service5081108-265199html

(Έρευνα και επιμέλεια στήλης-μετάφραση κει-μένου από την Αγγλική Νίκος Βαρβατάκος)






Του Νικολάου Βαρβατάκου

laquoΕν κύκλωraquo

ldquoIn girum imus nocte et consumimur ignirdquo

Με το φιλί το διάπυρο καυτού πυρός ασβέστουπαντοτεινά φλεγόμενοι σε κόκκινες φωτιέςμέσα στου χρόνου το άπειρο κι ατέρμον εκκρεμές τουεν κύκλω πορευόμαστε σrsquo ολόμαυρες νυχτιές

Στο μαύρο ή στο κόκκινο στης μοίρας τη ρουλέτασαν μπίλια μέσα πέφτουμε χωρίς σκοπό και λόγογια μας μονάχα κόκκινο και μαύρο έχει η παλέτατης τύχης που μας έπαιξε στον κοσμικό της τζόγο

Τούτη μόνο μας όρισε το σύμπαν ειμαρμένη με κάποιο στίχο ως φύλακα παλιό καρκινικόσε ζώνη να πλανιόμαστε διαρκώς διακεκαυμένημες στου καρκίνου δέσμιοι τον μέγα τροπικό

Περίπλους είνrsquo το διάβα μας σrsquo αιώνιο κύκλο φαύλομέσα στrsquo αβυθομέτρητα πελάγη του ναδίρδίχως πυξίδα και πανιά προορισμό και ναύλογια πάντα θrsquo αρμενίζουμε στο τροπικό το πυρ

Εξόριστοι κι ανέστιοι μέσα στα βύθη του Άδηκαταραμένοι ποιητές εις πάντα τον αιώναεν κύκλω πορευόμενοι στου σκότους το μαγνάδιτη λύτρωση γυρεύουμε σε κάποια λαμπηδόνα

(Το ανωτέρω ποίημα δημοσιεύθηκε από τον συγγραφέα του αρχικώςστον διαδικτυακό τόπο httpspartinosningcom [ldquoποιητική γωνιάrdquo] στις30-12-2013 υπό το ψευδώνυμο ldquoLiontasrdquo)

__________________________

Ζωή μου γλυκά μου νιάτα

laquoΝύχταraquo σκοτεινή δίχως φεγγάριπού είναι τrsquo αστέρια σουΠοιος σrsquoτα έχει πάρειΚλάψε laquoΝύχταraquo μαζί να κλάψουμεεσύ για τα λαμπρά σου αστέρια νύχταεγώ για τα χαμένα μου τα νιάτα

laquoΝύχταraquo φίλη μου καλήτrsquo αστέρια σου θα ξαναλάμψουν πάλιΘα ξαναβγούν με φεγγάρια πανσέληνα γεμάτασε μένα όμως δεν θα ξαναγυρίσουν τα χαμένα μου τα νιάτα

laquoΔάσεraquo αδελφέ μου πληγωμένεπού είναι τα όμορφα λουλούδια σου τα μυρουδάταΠοιος σrsquoτα έχει πάρει Κλάψε laquoΔάσεraquo αδελφέ μου μαζί να κλάψουμεεσύ για τα όμορφα λουλούδια σου τα μυρουδάταεγώ για τα χαμένα μου τα χρόνια και τα νιάτα

Φίλε laquoΔάσεraquo αδελφέ μουτα όμορφα λουλούδια σου μυρουδάτα θα ξαναγυρίσουν πάλιΘα ξαναφορέσεις την πρασινάδα και τα λουλούδια σου τα μυρουδάτα εγώ όμως laquoΔάσεraquo αδελφέ μου δεν θα ξανάδω τα χαμένα μου τα χρόνια και τα νιάτα

ΒΟΚΑΝΟΒΣΚΙ ΝΙΚΟΛΑ-ΜΑΡΟΥΣΚΟ

Εντέχνως

laquoΟ Δάντης γονυπετής ενώπιον του Κάτωνοςraquo

Doreacute Gustave (c 1868 χαρακτικό)

Πηγή The vision of Purgatory and Paradise by Dante Alighieri [Το όραμα του Καθαρτηρίου και του Παραδείσου από τον ΔάντηΑλιγκιέρι] (London and New York Cassell Petter and Galpin [1868]) (βλ wwwworldofdanteorggallery_dorehtml)

laquoΠοιοί είστε σεις που αντίθετα πηγαίνοντας στο υπόγειοτο ποτάμι απrsquo την αιώνια φυλακή έχετε ξεφύγει

hellipΠοιός σας οδήγησε ποιός έφεξε το δρόμο

και βγήκατε απrsquo τα βαθιά σκοτάδιαόπου της κόλασης τη ρεματιά τυλίγουνε στα μαύραraquo

(Dante Alighieri μτφ Ανδρέας Ριζιώτης 2002 Η Θεία Κωμωδία Καθαρτήριο άσμα Ι στίχοι 40-45 σελ 13 Αθήνα

Εκδ Τυπωθήτω-ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΡΔΑΝΟΣ)



laquoΠίνακας του Κώστα Σαμαράraquo


Του Αγγελάκη Ανδρέα

Αν ήξερεςΣε γνώρισα μια νύχτα με φεγγάριτο γοητευτικό σου ύφος είχες πάρειμου πήρες τα μυαλά με ένα βλέμμαακόμα δεν πιστεύω ότι ήταν ψέμα

Θα rsquoθελα να μην υπήρχες στη ζωή μουνα μην ήσουνα κομμάτι απrsquo την ψυχή μουνα μην έφευγες από κοντά μουνα μην έσβηνε η φωτιά μες στην καρδιά μου

Ρώτα να σου πουνόσοι ξέρουν νrsquo αγαπούν η αγάπη τι σημαίνειόποιος ξέρει υπομένει

Θα rsquoθελα να rsquoσουν εδώνα μου λες laquoσrsquo αγαπώraquoόμως έχεις φύγει μακριάη αγάπη σου κράτησε μία βραδιά

Για να ζήσεις τον έρωτά σουάκου την καρδιά σουάμα ξέρει να σου πειτι ζητάει μια ψυχή

Θα rsquoθελα να έρθεις απόψε κοντά μουνα κοιμηθείς στην αγκαλιά μουθα rsquoθελα να έρθεις και πάλι στα όνειρά μουνα μου πεις ότι θα rsquoσαι για πάντα δικιά μου

Νόμιζα ότι ήσουν το φως στη ζωή μουότι θα rsquoσαι για πάντα δική μουαλλά ήταν όλα ένα ψέμαόνειρα παλιά αγαπημένα

Του ΒΟΚΑΝΟΒΣΚΙ ΝΙΚΟΛΑ-ΜΑΡΟΥΣΚΟ

ΝύχταΝύχτα με πανσέληνο μην ξημερώσειςαυτή την ομορφιά σου στην ημέρα μη τη δώσεις Ω νύχτα πανσέληνη αν θα μπορούσες να με νοιώσεις ποτέ δε θα τολμούσες να με προδώσειςΝύχτα με πανσέληνο μην ξημερώνειςκαι τα πιο όμορφα όνειρά μου μη θολώνεις

Εγώ είμαι ένας αναβάτης του φεγγαριούείμαι ένας ακροβάτης του ουρανούΕγώ νοιώθω ελεύθερος μονάχα τις νύχτεςενώ στο φως της μέρας βλέπω μονάχα πίκρες

Ω νύχτα με πανσέληνο μην ξημερώνειςτα όμορφα όνειρά μου μην πληγώνειςΑν και ο ήλιος της ημέρας είναι δυνατόςτι να το κάνω του ήλιου το φωςΑφού η νύχτα έχει τη χάρηο laquoΣεβντάςraquo και η laquoΧαράraquo έχουν λογαριασμούς με το φεγγάρι


Είνrsquo η ζωή η ανθρώπινησαν καρπερό περβόλι

(α) λούλουδα όμως δεν ανθούναν πρώτα δεν ξεριζωθούνακάνθοι και τριβόλοι

Οι σπόροι δεν ανθίζουνεποτές laquoεδώ και τώραraquo

(β) γιατί οι χρόνοι ορίζουνεκαι οι καιροί σφραγίζουνετης άνθησης την ώρα

Η πάλη με τους παγετούςτrsquo αγκάθια και τrsquo αγρίμια

(γ) είναι το μόνο που μπορείμες απrsquo του περβολιού τη γηνα σβήσει την ασκήμια

Και τούτο γίνετrsquo εφικτόστου μόχθου το καμίνι

(δ) ματαίως χύνεται βροχήαν η σοδειά η καρπερήατρύγητη ξεμείνει

Σπορά σκορπίστε καταγής(ε) πουλί κι αν τηνε φάει

στον κύκλο θάrsquo μπει της ζωήςχαμένη δεν θα πάει

Στον κήπο του βολταιρικούΚαντίντ ή Αγαθούλη

(στ) σαν τους πλανώμενους μποέμ ψάξτε του νου σας την Εδέμκαι της καρδιάς τη Θούλη

(Το ανωτέρω ποίημα δημοσιεύθηκε από τον συγγραφέα του αρχικώς στοπεριοδικό Κουκούτσι - εξαμηνιαίο περιοδικό περιποίησης τεύχος 5 [χειμώνας-άνοιξη 201112] σελ 106-107)


Ο κήπος του Αγαθούλη(laquoΠρέπει να καλλιεργήσουμε τον κήπο μαςraquo

Candide [Αγαθούλης] Βολταίρος)

Εντέχνως




Εδώ και αρκετές δεκαετίες στον δυτικό θεωρητικάπολιτισμένο κόσμο σε αντίθεση με τον τρίτοκόσμο και μερικές οπισθοδρομικές πολιτείες τωνΗΠΑ η θανατική ποινή έχει καταργηθεί Οι πολιτι-σμένες κοινωνίες παρότι δεν έχουν βρει ακόμητη λύση για την αποτροπή και εξαφάνιση της εγ-κληματικότητας καυχώνται ότι τουλάχιστον έχουνπεριορίσει την απίστευτη βαρβαρότητα που συνε-πάγεται ο φόνος παραβατών στο όνομα της κοι-νωνίας Τα κύρια επιχειρήματα υπέρ ή κατά τηςθανατικής ποινής αγγίζουν τη σφαίρα της θρη-σκευτικής και πολιτικής ηθικής

Στον χριστιανικό κόσμο που ανατρέφεται μετις αξίες της συμπόνιας και της συγχώρεσης ηδολοφονία είναι αδικαιολόγητη Ακόμα και ο φόνοςυπέρ της κοινωνίας θα τον οδηγούσε σε ηθικόαδιέξοδο και ακύρωση του δόγματός του όσοπειστική και αν ήταν η δικαιολογία που θα τον συ-νόδευε

Στην πολιτική δημοκρατία με αποκλεισμούςδεν νοείται Η δημοκρατία είναι εξ ορισμού καθο-λική Η προστασία των δικαιωμάτων δεν αναφέρεταιστα δικαιώματα των αρεστών αλλά στην ουσίαστα δικαιώματα αυτών που πραγματικά μας ενο-χλούν Άλλωστε οι αρεστοί εκ των πραγμάτωνδεν έχουν ανάγκη προστασίας Για παράδειγμαποια η αξία της προστασίας της ελευθερίας τουλόγου κάποιου που λέει αυτά που μας αρέσει ναακούμε Το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγουαποκτά αξία όταν προστατεύεται εκείνος που λέειαυτά που μας πειράζει να ακούμε Και η προστασίααυτή στη δημοκρατία αγγίζει τους πάντες χωρίςεξαιρέσεις

Μόνον η απόλυτη προστασία του χειρότερουόλων του πιο ενοχλητικού κάνει το δικαίωμααπόλυτο και καθολικό και θέτει τις βάσεις για δη-μοκρατία ισονομία και αληθινή δικαιοσύνη Ηαναζήτηση της ελευθερίας θεωρείται το πιο ση-μαντικό χαρακτηριστικό των πολιτών μιας δημο-κρατίας laquoΘέλει αρετή και τόλμη η ελευθερίαraquoΌλα τα κοινωνικά και πολιτικά συστήματα μετρώνταιπρώτα και πάνω απrsquo όλα από τον βαθμό ελευθερίαςπου απολαμβάνουν οι πολίτες τους

Στα περισσότερα πολιτισμένα κράτη επειδήαναγνωρίζεται στους ανθρώπους ως έμφυτη ανάγκηη Ελευθερία και η υποχρέωσή τους να την αναζη-τούν η απόπειρα απόδρασης φυλακισμένων θεω-ρείται ατιμώρητη ή σχεδόν ατιμώρητη πράξη Άλ-λωστε εάν τα παραπάνω δεν ήταν σε ισχύ η βα-ρύτατη τιμωρία της στέρησης της ελευθερίας δενθα είχε καμία αξία

Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάννης στουςαιχμαλώτους πολέμου σε συνθήκες πολύ μακριάαπό τη δημοκρατία τους αναγνωρίζεται το δικαίωμα- υποχρέωση να επιχειρήσουν να δραπετεύσουνπρος την ελευθερία τους Σε περίπτωση δε πουαποτύχουν και συλληφθούν όσοι τους τιμωρήσουνγια την προσπάθειά τους αυτή προβλέπεται να δι-καστούν ως εγκληματίες πολέμου

Όσο ειδεχθές και να είναι το παράπτωμα ενόςεγκληματία η πολιτισμένη σύγχρονη κοινωνίαοφείλει να δίδει υπέρτατη αξία στην ανθρώπινηζωή ώστε κανείς και σε καμία περίπτωση να μηνμπορεί να την αφαιρέσει

Ο σεβασμός στην ανθρώπινη ζωή δεν μπορείνα είναι επιλεκτικός παρά μόνον απόλυτος Οικοινωνίες δεν μπορούν να λειτουργούν αντιφατικάπράττοντας αυτό που κατακρίνουν Γιατί ποια αξίαδίνεται από την κοινωνία στη ζωή εάν αυτή δολο-φονεί Αν το δούμε αντίστροφα ποιο είναι αλήθειατο παράπτωμα ενός δολοφόνου εφόσον το κράτοςκαι η κοινωνία πράττουν το ίδιο Ποια είναι η δια-φορά μεταξύ μιας δολοφονίας που για δικούς τουλόγους διέπραξε κάποιος από τον συνειδητό φόνοπου ως ποινή επιβάλλει το κράτος

Μπορεί τα σωφρονιστικά συστήματα να μηνέχουν πετύχει ακόμη τους θεμιτούς τους στόχουςαλλά τουλάχιστον έχουν ορίσει την πορεία προςαυτούς με την ελπίδα ότι κάποτε οι κοινωνίες θαεπιτύχουν τη δυνατότητα να laquoγιατρεύουνraquo τα αν-τικοινωνικά άτομα και να τα επιστρέφουν ως πο-λίτες πίσω στον πολιτισμό Αυτό είναι εξελικτικήκατάκτηση οτιδήποτε άλλο αποτελεί οπισθοδρό-μηση

Προσωπικά στη χειρότερη των περιπτώσεωνείμαι υπέρ της άποψης ότι όταν πρέπει να τιμωρούμεκάποιον με ισόβια με ή χωρίς δικαίωμα αναστολήςπρέπει και να το εννοούμε

Δυστυχώς η ανακολουθία αυτή αποτέλεσεαφορμή να μιλούν σήμερα τόσο εύκολα και τόσοιπολλοί για την επαναφορά της θανατικής ποινής

Στην Ελλάδα η απόπειρα απόδρασης από φυ-λακισμένο τιμωρείται με έξι μήνες φυλάκιση (εφό-σον φυσικά δεν συνοδεύεται από άλλα αδικήματαόπως πχ χρήση βίας κλπ)

Ο διαβόητος - είναι αλήθεια - Βλαστός αναζή-τησε την ελευθερία του ως δικαίωμα και ως έκ-φραση της ανθρώπινης φύσης του και υπό αυτήντην έννοια δεν έκανε λάθος Απέτυχε Πρέπει και

προφανώς θα πληρώσει για τα λάθη του

Λάθος έκανε όμως και το κράτος Ούτε αυτήτη φορά λειτούργησε με τη λογική αλλά καταλύθηκεαπό το συναίσθημα Με μια άκρατη μορφή λαϊκι-σμού αντί να προσπαθήσει να ελέγξει και να κα-ταπραΰνει την κοινωνία κατέληξε να εκφράζεικαι να μεγεθύνει τα συναισθήματα των δικαιολο-γημένα και με δική της ευθύνη αγανακτισμένωνπολιτών που ζητούν ανθρωποθυσίες ως εξιλέωσηγια την απίστευτη καταπίεση στην οποία υπόκεινται

Τα συναισθήματα της έκπληξης του φόβουτης εκδικητικότητας της ανάγκης για χρήση ανε-ξέλεγκτης βίας και της αδιαλλαξίας εκφράστηκανγια άλλη μια φορά με τον πιο απερίσκεπτο τρόποαπό δημοσιογράφους διάφορους πολιτικούς ακόμακαι από κυβερνητικά στελέχη

Το να μην αναγνωρίζεται από κάποιους η laquoυπο-χρέωσηraquo του Βλαστού να αναζητήσει την ατομικήτου ελευθερία το καταλαβαίνω μα δεν το κατανοώ

Το να επιδιώκεται ή να επιβραβεύεται η προ-σπάθεια επιβολής της θανατικής του ποινής Ούτετο καταλαβαίνω Ούτε το κατανοώ

Την laquoποώδη λογικήraquo που λέει ότι προκειμένουνα σκοτώσουμε έναν laquoκακόraquo ένα laquoκτήνοςraquo θαέλεγα εγώ δεν πειράζει ή επιτρέπεται για τονσκοπό αυτό να σκοτωθούν και ακόμα ένας δύοτρεις ή ένας Θεός ξέρει πόσοι άλλοι αθώοι απλάτη Σιχαίνομαι

Αντί να αφαιρούμε ζωές ας προσθέσουμεασφάλεια στις φυλακές και στην κοινωνία

Ευτυχώς ο Βλαστός οι συνεργάτες του καιοι άμοιροι όμηροι ζουν

Το ελικόπτερο έστω και από τύχη δεν έπεσε

Δυστυχώς για κάποιους η θανατική ποινήδεν επανήλθε

Η ευκαιρία για αίμα πήγε χαμένη

___________________________________

(Το ανωτέρω άρθρο δημοσιεύθηκε από τον συγ-γραφέα του αρχικώς στο forum διαλόγου της ιστο-σελίδας της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλ-λήλων Ελλάδος (ΟΣΥΕ) την 1η Μαρτίου 2013[httpwwwosyeforumorggrforumviewtopicphpf=2ampt=4ampsid=cbbabb217420a07ea075143700a61134ampstart=800])


Ο ΒΛΑΣΤΟΣ Η ΘΑΝΑΤΙΚΗ ΠΟΙΝΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΙ ΠΟΩΔΕΙΣ ΒΛΑΣΤΟΙ

Σχέση φυλακισμένου-φύλακαΔεν είναι πάντα χάσμαΜερικές φορές είναι γεφύριΕίναι οι φορές που υπάρχει εκατέρωθεν η διάθεσηο άνθρωπος να δει τον άνθρωπο

πίσω από την πόρτα του κελιούπίσω από τη στολή

Είναι οι φορές που υπάλληλοι και κρατούμενοιπροσπαθούν να δημιουργήσουν ένα πρόσωποανθρώπινο σε ένα εκ γενετής απάνθρωπο καιμη ρεαλιστικής στόχευσης σωφρονιστικό σύ-στημα Είναι οι φορές που υπάλληλοι και κρατούμενοιndash χωρίς να ξεχνούν τη διαφορετική τους θέση ndashεστιάζουν σε όσα τους ενώνουνΆλλωστε κοιτώντας τις διεκδικήσεις των δύοπλευρών από την πολιτεία θα βρει κανείς πολλάσημαντικά κοινά αιτήματα

Μακάρι κάποτε υπάλληλοι και κρατούμενοι ναφτάσουν στο σημείο να τα υποστηρίζουν απόκοινού Υπό αυτό το πρίσμα η καλλιτεχνική σύμπραξηυπαλλήλων και κρατουμένων που θα γίνει στοΕιδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων Αυλώνα(ΕΚΚΝΑ) τον ερχόμενο Μάιο (2014) είναισυμβολική Η τέχνη δεν είναι η αιτία Είναι απλώς η αφορμή Δεν είναι ο στόχος Είναι ο τρόπος Είναι απλώς το μέσο για να αντικατασταθεί με-ρικώς η εσφαλμένη εικόνα του χάσματος μιαςμη ανθρώπινης σχέσης με το ανθρώπινο γεφύρι Δεν είναι επίθεση Ούτε είναι διαφήμισηΕίναι η δικαιωματική άμυνα στη δυσφήμιση Ζωγραφική ποίηση και μουσική θα δώσουν τουλικό Χρώματα λέξεις και νότες θα τεθούν στην υπη-

ρεσία των συμμετεχόντωνΤο θέμα ελεύθεροΗ δομή ξεκάθαρη ΤριμερήςΕικαστική έκθεση στην είσοδο της αίθουσας Απαγγελία ποιημάτων Μουσική σύμπραξη της νεοσύστατης μεικτήςμουσικής ομάδας υπαλλήλων και κρατουμένωνπου θα παρουσιάσει μελοποιημένα ποιήματαδιασκευές και κάποια γνωστά τραγούδιαΌσοι ndash υπάλληλοι ή κρατούμενοι ndash επιθυμούννα συμμετάσχουν μπορούν να στείλουν τα έργατους στη διεύθυνση της εφημερίδας (στην Ομο-σπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος[ΟΣΥΕ])

laquoΓΚ Κατσιλαμπρόπουλοςraquo(Γιάννης Κατσιλάμπρος - Κώστας Λαμπρόπουλος)

laquoΥπαλλούμενος Κράτηλοςraquoοιονεί ελεύθεροι μέσω της τέχνης


Η Λέσχη Ανάγνωσης Κρατουμένων Κορυδαλλούείναι η πρώτη που οργανώθηκε σε ελληνική φυ-λακή Λειτουργεί από τον Νοέμβριο του 2009Έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα 165 ομα-δικές συναντήσεις (με συχνότητα μία ή δύοφορές την εβδομάδα) Έχουν συμμετάσχει συ-νολικά περισσότεροι από 185 φιλαναγνώστεςκρατούμενοι με σκοπό να συζητήσουν βιβλίαπου έχουν επιλέξει από κοινού Η συμμετοχήείναι αξιοσημείωτη εάν αναλογιστούμε ότι δενπροσφέρει κανένα ευεργέτημα στα μέλη όπωςμείωση ποινής βεβαίωση για δικαστική χρήσηεξαίρεση από μεταγωγές κλπ

Τριάντα (30) από τις συναντήσεις αυτές είχανπροσκεκλημένους καταξιωμένους συγγραφείςσκηνοθέτες και άλλους καλλιτέχνες οι συγγρα-φείς Μένης Κουμανταρέας Γιώργος ΣκούρτηςΣώτη Τριανταφύλλου Αλέξανδρος ΑσωνίτηςΑγαθή Δημητρούκα Ιωάννα Καρυστιάνη συζή-τησαν βιβλία τους τα οποία τα μέλη είχαν πρώταδιαβάσει Οι σκηνοθέτες Παντελής ΒούλγαρηςΚωνσταντίνα Βούλγαρη Σωτήρης Γκορίτσας καιΚίμων Τσακίρης συζήτησαν ταινίες τους Η ηθο-ποιός Μάνια Παπαδημητρίου διάβασε λογοτεχνικάκείμενα Ο δημοσιογράφος Γιώργος Μανιάτηςπαρακολούθησε μια συνάντηση και έγραψε ένασχετικό άρθρο στα ΝΕΑ Ο Αλέξανδρος Ασωνίτηςσε μια σειρά έντεκα συναντήσεων παρέδωσεμαθήματα δημιουργικής γραφής Η Αγαθή Δημη-τρούκα εκτός από τη συμμετοχή της στο αφιέ-ρωμα στον Νίκο Γκάτσο παρέδωσε πέντε μαθή-ματα στιχουργικής και βοήθησε τους συμμετέ-χοντες να γράψουν ένα τραγούδι Ο ΠαντελήςΒούλγαρης και η κόρη του Κωνσταντίνα Βούλγαρηπροέτρεψαν τα μέλη της Λέσχης να επεξεργα-στούν σεναριακές ιδέες και συζήτησαν μαζί τουςόπως και ο Σωτήρης Γκορίτσας σε σειρά συναν-τήσεων τη σχέση της τέχνης του κινηματογράφουμε τη λογοτεχνία Ο Αναπληρωτής Καθηγητήςτου Τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πα-νεπιστημίου και Πρόεδρος του ΝΠΙΔ ΕΠΑΝΟ-ΔΟΣ κ Γιώργος Νικολόπουλος ανέλυσε και συ-ζήτησε με τα μέλη της Λέσχης το μυθιστόρημαlaquoΟ Ξένοςraquo του Αλμπέρ Καμύ Η ΑναπληρώτριαΚαθηγήτρια του ιδίου τμήματος του ΠαντείουΠανεπιστημίου κα Άννα Λυδάκη συζήτησε μετα μέλη την ταινία laquoΗ τελευταία έξοδος ΡίταΧέιγουορθraquo Τέλος ο σκηνοθέτης Νίκος Γραμ-ματικός και ο πρωταγωνιστής Βαγγέλης Μουρίκηςσυζήτησαν με τα μέλη της Λέσχης την ταινίατους laquoΟ Βασιλιάςraquo

Οι συναντήσεις συντονίζονται από τους κοι-νωνιολόγους του Καταστήματος Κράτησης Γιο-λάντα Κωνσταντινίδου και Ουίλιαμ ΑλοσκόφηΟι πρώτες δέκα συναντήσεις πραγματοποιήθηκανμε τη συνδρομή των φιλολόγων - καθηγητριώντου Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας Άσπας Αρώνηκαι Χρυσάνθης Σιώπα

Πραγματοποιούνται μεταξύ 1230 ndash 1430 -σε ώρα που οι υπόλοιποι κρατούμενοι είναι κλει-δωμένοι στα κελιά - σε κλιματιζόμενη αίθουσαειδικά διακοσμημένη και εξοπλισμένη με μεγάληοθόνη τηλεόρασης και DVD Η αίθουσα διαμορ-φώθηκε με τη χορηγία επιχειρήσεων και με ερ-γασία μελών του προσωπικού και κρατουμένωνπου υποστήριξαν την προσπάθεια

Σε κάθε συνάντηση συμμετέχουν 10-25 άτομαπου προέρχονται από τρεις πτέρυγες ανεξαρ-τήτως επιπέδου εκπαίδευσης και εθνικότηταςαρκεί να γνωρίζουν καλά την ελληνική γλώσσαΣτα τρία χρόνια της λειτουργίας της έχει ανα-δειχτεί σε έναν κοινωνικό κύκλο στον οποίο συ-ναντιούνται και συζητούν ισότιμα άνθρωποι με

το πιο ετερόκλιτο κοινωνικό πολιτικό και ποινικόπροφίλ

Τα αδικήματα για τα οποία κατηγορούνται ταμέλη της Λέσχης Ανάγνωσης είναι κυρίως πα-ραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών (283)τα οικονομικά εγκλήματα (270) αλλά και οιληστείες (119) οι τρομοκρατικές πράξεις(94) οι κλοπές (88) ακόμη και οι ανθρωπο-κτονίες (63) Ο μέσος όρος ηλικίας των μελώνείναι τα 44 έτη Το επίπεδο εκπαίδευσής τουςείναι βέβαια ανώτερο από εκείνο του συνόλουτων κρατουμένων το 342 των μελών έχειπάρει απολυτήριο από μία τουλάχιστον τάξη τουΛυκείου (ενώ στο σύνολο το ποσοστό αυτό είναιμόλις 208) και το 265 έχει φοιτήσει σε ΑΕΙή ΤΕΙ (στο σύνολο των κρατουμένων το ποσοστόαυτό είναι μόνο 72)

Οι ενδιαφερόμενοι ενημερώνονται για τιςδραστηριότητες της Λέσχης από ανακοινώσειςαναρτημένες στις πτέρυγες και από τους συντο-νιστές Οι συζητήσεις διεξάγονται σε κυκλικήδιάταξη Προτείνουμε βιβλία και οι συμμετέχοντεςεπιλέγουν από αυτά ή υποβάλλουν τις δικέςτους προτάσεις στην κρίση της ομάδας Στις συ-ζητήσεις ενθαρρύνεται η ελεύθερη έκφραση σεκλίμα ευγένειας αλληλοσεβασμού και (σχετικής)ισηγορίας Η ομάδα φροντίζει ώστε να μην εκτρο-χιάζεται η συζήτηση σε καθαρά προσωπικά θέ-ματα ιδιαίτερα όταν αφορούν ποινικές υποθέσειςΣτη διαμόρφωση φιλικής ατμόσφαιρας συμβάλ-λουν τα ροφήματα (και καμιά φορά τα γλυκά)που προσφέρουν οι συντονιστές ή οι προσκε-κλημένοι

Τα βιβλία των συγγραφέων που πρόκειται ναεπισκεφτούν τη Λέσχη αγοράζονται με έκπτωσηαπό τους εκδοτικούς οίκους δανείζονται σταμέλη και επιστρέφονται στη βιβλιοθήκη της φυ-λακής Επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα νααγοράζονται όλα τα βιβλία αλλά και γιατί οισυμμετέχοντες δεν βρίσκουν πάντοτε στο κα-θημερινό πρόγραμμα της φυλακής χώρο χρόνοή διάθεση για διάβασμα έχουμε αναβιώσει τηνπρακτική της δημόσιας μεγαλόφωνης ανάγνωσηςΌταν υπάρχει η δυνατότητα ακούμε ηχογραφη-μένες απαγγελίες των κειμένων από τον συγ-γραφέαποιητή Στις υπόλοιπες περιπτώσεις ησυντονίστρια διαβάζει το λογοτεχνικό έργο σταμέλη Η μεγαλόφωνη ανάγνωση είναι βέβαιαμια λύση ανάγκης Έχει ωστόσο το πλεονέκτημαότι είναι προσιτή και σε συμμετέχοντες με γλωσ-σικές ελλείψεις

Η θεματολογία των βιβλίων καλύπτει όλο τοφάσμα του γραπτού λόγου μυθιστορήματα διη-γήματα ποίηση θεατρικά έργα μελέτες Αντι-κατοπτρίζει την ποικιλομορφία της σύνθεσηςτης ομάδας Εκτός από βιβλία των προσκεκλη-μένων συγγραφέων διαβάσαμε επίσης από ελ-ληνική και ξένη πεζογραφία έργα των ΕμμανουήλΡοΐδη Γεωργίου Βιζυηνού Διδούς ΣωτηρίουΝίκου Τσιφόρου Δημήτρη Χατζή Θανάση Βαλ-τινού Σωτήρη Δημητρίου Γιώργου ΣκαμπαρδώνηΑλμπέρ Καμύ Ιβάν Μπούνιν Γκι ντε Μοπασάνκά

Η ποίηση είχε επίσης κατά καιρούς θερμούςυποστηρικτές Μεγάλη επιτυχία είχαν τα αφιε-ρώματα στα έργα του Νίκου Καββαδία και τουΝίκου Γκάτσου Σε αυτά ακούσαμε μελοποιήσειςτων ποιημάτων τους και παρακολουθήσαμε συ-νεντεύξεις για τους ποιητές από DVD Διαβάσαμεκαι συζητήσαμε ποιήματα των Διονυσίου Σολω-μού Γιάννη Ρίτσου Κωστή Παλαμά ΚωνσταντίνουΚαβάφη Ναπολέοντα Λαπαθιώτη Γιώργου Σε-

φέρη Οδυσσέα Ελύτη Μανόλη ΑναγνωστάκηΝίκου Εγγονόπουλου Γιάννη Σκαρίμπα ΤίτουΠατρίκιου Κικής Δημουλά και του ΜπέρτολτΜπρεχτ Διαβάστηκαν επίσης τα θεατρικά έργαΟι Εκτελεστές του Γιώργου Σκούρτη (συζητήθηκεμε τον ίδιο τον συγγραφέα) Το Όνειρο του Σκιά-χτρου του Ευγένιου Τριβιζά και Ο Μαρξ στοΣόχο του Χάουαρντ Ζιν (παίχτηκε και από τονηθοποιό Άγγελο Αντωνόπουλο)

Επιλέχτηκαν και φιλοσοφικά έργα του Επί-κουρου του Πλάτωνα αλλά και του ΣλάβοϊΖίζεκ του ψυχοθεραπευτή Χόρχε Μπουκάι με-λέτες για τη μοναξιά και τις κοινωνικές σχέσειςτης Μαρί Φρανς Ιριγκογιέν του Νίκολας Κριστάκιςκεφάλαια από βιβλία πολιτικού προβληματισμούόπως η Ελληνική Νομαρχία πρόσφατα βιβλίατου Κώστα Βεργόπουλου του Στεφάν Εσέλ κά

Τέλος τα μέλη της Λέσχης είχαν επίσης τηνευκαιρία να συζητήσουν αξιόλογες σινεφίλ ταινίεςκαι ντοκιμαντέρ (Η Εξιλέωση 2046 Το Κύμα25η ώρα Τα Χιόνια του Κιλιμάντζαρο Οδός Μαλ-χόλαντ Μεσάνυχτα στο Παρίσι Soul KitchenΔημόσιος Κίνδυνος και ντοκιμαντέρ όπως το Κα-πιταλισμός μια Ιστορία Αγάπης Sugartown ndash ΟιΓαμπροί κά)

Μετά από τρία χρόνια λειτουργίας της ΛέσχηςΑνάγνωσης επιχειρήσαμε μια αποτίμηση τηςπροσπάθειας με τη βοήθεια των μελών της Παράτις λίγο-πολύ ευνόητες δυσχέρειες κάθε ανάλο-γου εγχειρήματος στο περιβάλλον μιας φυλακήςη ανατροφοδότηση ήταν θετικότατη

Ένας από τους σκοπούς μας ήταν να αξιο-ποιήσουμε την ανάγκη κάθε αναγνώστη να μοι-ραστεί σε έναν ευρύτερο κοινωνικό κύκλο σκέψειςκαι συναισθήματα που του προκαλούν τα βιβλίαπου διαβάζει για να ενθαρρύνουμε την ανάγνωσηβιβλίων σε ένα περιβάλλον εχθρικό προς αυτήτέσσερεις ή πέντε άνθρωποι σε ένα κελί 95τμ τρεις-τέσσερεις συσκευές τηλεόρασης συγ-κάτοικοι από κοινωνικά περιβάλλοντα που αγνο-ούν την απόλαυση που προσφέρει η ανάγνωσηενός καλού βιβλίου βιβλιοθήκη 11000 βιβλίωνχωρίς αναγνωστήριο και εξειδικευμένο βιβλιο-θηκονόμο

Γρήγορα όμως διαπιστώσαμε ότι η ΛέσχηΑνάγνωσης ικανοποιεί σε κάποιο βαθμό μιασειρά αισθητικές ψυχικές και κοινωνικές ανάγκεςτων συμμετεχόντων όπως οι ίδιοι μας επισήμαναν

Η μία ή δύο εβδομαδιαίες συναντήσεις χα-ρακτηρίζονται σαν μια laquoόασηraquo μεστής νοήματοςδραστηριότητας σε μια έρημο απραξίας σανlaquoμια αχτίδα φωτόςraquo στο σκότος της ιδρυματικήςζωής ένα laquoαντίδοτοraquo στη βασανιστική για κάθεκρατούμενο αίσθηση του laquoαργού νεκρού καικλεμμένου από τη ζωή χρόνουraquo

Είναι ένα μέσο αυτομόρφωσης και καλλιέρ-γειας του αναγνωστικού γούστου μέσω της συλ-λογικής ερμηνευτικής επεξεργασίας των κειμένωνΔεν ήταν λίγοι εκείνοι που παραδέχτηκαν ότι σεαυτή τη Λέσχη Ανάγνωσης ήρθαν για πρώτηφορά σε επαφή με τη σοβαρή λογοτεχνία καιτην ανώτερη τέχνη Η επαφή αυτή τους παρέχειυψηλές αισθητικές απολαύσεις σε ένα περιβάλλοναισθητηριακής αποστέρησης Ορισμένοι μάλισταενθαρρύνθηκαν να περάσουν από την ανάγνωσηστη συγγραφή ιδιαίτερα στο πλαίσιο των μαθη-μάτων δημιουργικής γραφής στιχουργικής καισεναρίου



Η ΛΕΣΧΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥΈνα laquoπείραμαraquo γνωριμίας με την ελευθερία του λόγου και της τέχνης στη φυλακή

Γιολάντα Κωνσταντινίδου - Ουίλιαμ Αλοσκόφης Κοινωνιολόγοι ΚΚ Κορυδαλλού



Στο σημερινό μας άρθρο θα επιχειρήσουμε νασας μιλήσουμε για μας την ταυτότητα τουςστόχους και τις δραστηριότητές μας προκειμέ-νου να μας γνωρίσετε και να ενημερωθείτε γιατους σκοπούς και τις δράσεις μας

Το Κέντρο Πρόληψης της Εξάρτησης amp Αγω-γής Υγείας Αθηνά - Υγεία ιδρύθηκε το 1998 καιέχει τη μορφή μη κερδοσκοπικής Αστικής Εται-ρείας μέλη της οποίας είναι ο Δήμος Αθηναίωνο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών ο ΟδοντιατρικόςΣύλλογος Αθηνών ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθη-νών και το Ελληνικό Κέντρο Διαπολιτισμικής Ψυ-χιατρικής και Περίθαλψης ενώ χρηματοδοτείταιαπό την ΚΕΔΚΕ και εποπτεύεται διοικητικά απότον Δήμο Αθηναίων και επιστημονικά από τονΟΚΑΝΑ Στελεχώνεται από ομάδα επιστημόνωνεξειδικευμένων σε θέματα Πρόληψης των εξαρ-τήσεων στην υλοποίηση Προγραμμάτων ΑγωγήςΥγείας και στην παροχή Συμβουλευτικών Υπηρε-σιών Απευθύνεται σε όλους τους πολίτες και οιυπηρεσίες που προσφέρει διατίθενται δωρεάνΜέχρι σήμερα λειτουργούν 6 Κέντρα στα γεω-γραφικά όρια του Δήμου Αθηναίων γίνονταιόμως παρεμβάσεις και πέραν αυτών

Επιδίωξή του είναι τόσο η ψυχοκοινωνική καιπροσωπική ενδυνάμωση του ατόμου όσο και ημείωση των παραγόντων που οδηγούν στηχρήση νόμιμων και παράνομων εξαρτησιογόνωνουσιών καθώς και σε άλλες μορφές εξαρτητικώνστάσεων και συμπεριφορών

Η φιλοσοφία των προγραμμάτων που υλο-ποιεί το Κέντρο Πρόληψης βασίζεται στην ενερ-γητική συμμετοχή και δράση όλης της κοινωνίαςκαι όχι μόνο των ειδικών Οι δράσεις που ανα-πτύσσει δεν εξαντλούνται μόνο στην παροχή έγ-κυρης και επιστημονικής πληροφόρησης αλλάστοχεύουν επίσης στην ανάπτυξη προσωπικώνκαι κοινωνικών δεξιοτήτων στην υιοθέτηση θε-τικών στάσεων ζωής και στην ευαισθητοποίησηκαι κινητοποίηση φορέων και ομάδων στα πλαί-

σια της τοπικής κοινωνίας προς την κατεύ-

θυνση της συλλογικής παρέμβασης σε θέματακαι προβλήματα που αφορούν όλους

Οι δραστηριότητές του αφορούν στην οργά-νωση και υλοποίηση Προγραμμάτων Πρόληψηςκαι Αγωγής Υγείας στη Σχολική Κοινότητα (μα-θητές γονείς εκπαιδευτικούς) στην οργάνωσηκαι υλοποίηση Προγραμμάτων Πρόληψης καιΑγωγής Υγείας στη σπουδαστική και φοιτητικήκοινότητα τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιω-τικό τομέα εκπαίδευσης στην οργάνωση σεμινα-ρίων ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης σεομάδες γονέων στην οργάνωση εργαστηρίωνδημιουργικής απασχόλησης σε παιδιά και εφή-βους στην παροχή έγκυρης ενημέρωσης καιπληροφόρησης για τα ναρκωτικά το αλκοόλ τοAIDS και άλλα ιατροκοινωνικά προβλήματα στηνπαροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε άτομακαι οικογένειες καθώς και στην υλοποίηση προ-γραμμάτων Πρόληψης και Αγωγής Υγείας σεπαιδιά και εφήβους εκτός σχολείου στην υλο-ποίηση δράσεων και παρεμβάσεων σε εργασια-κούς χώρους στην υλοποίηση παρεμβάσεωνστον δρόμο (street work) σε ομάδες γενικού πλη-θυσμού αλλά και σε ομάδες υψηλού κινδύνουσε εκπαίδευση κοινωνικών επιστημόνων καιεπαγγελματιών υγείας σε θέματα πρόληψης τωνεξαρτήσεων και στην ενημέρωση - ευαισθητοποί-ηση κοινωνικών φορέων οργανώσεων και υπη-ρεσιών σε θέματα Πρόληψης

Βασικό laquoαξίωμαraquo της Πρόληψης αποτελεί ηιδέα ότι η δημιουργική απασχόληση γεμίζει τονάνθρωπο με ενδιαφέροντα ιδέες και επιτεύγ-ματα και ότι επίσης η ενεργητική στάση απέ-ναντι στη ζωή και η ανάληψη ενεργών ρόλωναπέναντι στα κοινωνικά θέματα προάγουν τη δη-μιουργικότητά μας και βελτιώνουν την κοινωνίαστην οποία ζούμε Έτσι το Κέντρο Πρόληψηςτης Εξάρτησης amp Αγωγής Υγείας ενέταξε στιςδράσεις του και τη δημιουργία της ηλεκτρονικήςμαθητικής εφημερίδας Teengr Στόχος αυτήςτης ενέργειας είναι η κινητοποίηση των εφήβων

προς την κατεύθυνση της υιοθέτησης μιας ενερ-γητικής στάσης ζωής καθώς και η δημιουργίαενός πλαισίου μέσα στο οποίο θα αναπτύσσονταιοι δυνατότητες αλληλεπίδρασης μεταξύ τους

Τις σελίδες της Teengr μπορείτε να επισκε-φτείτε στον δικτυακό τόπο wwwathinapreven-tionwordpresscom Η συντακτική ομάδα τηςTeengr σας προσκαλεί να συμμετέχετε μεδικές σας προτάσεις σχόλια και απόψεις για όσααπό τα θέματα της εφημερίδας σάς ενδιαφέρουνκαι θεωρείτε σημαντικά

Για οποιαδήποτε πληροφορία τα 6 ΚέντραΠρόληψης βρίσκονται στη διάθεσή σας στις ακό-λουθες διευθύνσεις και τηλέφωνα

1) laquoΑθηνά ndash ΠρόμαχοςraquoΑίνου 1 amp Λ Βουλιαγμένης τηλ 210-9270096

2) laquoΑθηνά ndash ΠροναίαraquoΛ Αθηνών 36 amp Καστοριάς 12 τηλ 210-3413483

3) laquoΑθηνά ndash ΑφαίαraquoΛ Αθηνών 36 amp Καστοριάς 12 τηλ 210-3413483

4) laquoΑθηνά ndash ΠαλλάςraquoΣτουρνάρα 21 τηλ 210-3800038

5) laquoΑθηνά ndash ΠολιάςraquoΠατησίων 189 τηλ 210-2114566

6) laquoΑθηνά ndash Εργάνηraquo Πατησίων 189 τηλ 210-2114566

Κλείνοντας θέλουμε να ευχαριστήσουμε τηνεφημερίδα laquoΟιονεί hellip Κρατούμενοςraquo για τη φι-λοξενία και την ευκαιρία που μας έδωσε να έρ-θουμε σε επαφή μαζί σας Ευελπιστούμε μέσααπό αυτόν τον laquoχώροraquo να χτίσουμε μια σταθερήκαι δημιουργική σχέση

Για το Κέντρο Πρόληψης laquoΑθηνά Πρόμαχοςraquo Αντρέας Αθανασόπουλος

Ψυχίατρος

Σε μια χρονική συγκυρία όπου η καταστολή φαίνεται να κυριαρχεί εμείς επιμένουμε στην Πρόληψη

Η γνωριμία με τους λογοτεχνικούς χαρακτή-ρες και τα βιώματά τους συμβάλλει στην αυτο-συνείδηση την προσωπική ανάπτυξη και ανα-συγκρότηση Επιπλέον η συμμετοχή στη Λέσχηπαρέχει ένα βαθμό αυτονομίας κατά την επιλογήκαι τη συζήτηση των βιβλίων αλλά πάνω απόόλα ένα πεδίο ελεύθερης έκφρασης προσωπικώνσυναισθημάτων (laquoΜόνο στις συναντήσεις τηςΛέσχης αισθάνομαι ότι η γνώμη μου ακούγεταικαι γίνεται σεβαστήraquo) Δίνει ευκαιρίες για σύν-τομες αλλά laquoαγχολυτικέςraquo και σωτήριες γιατον ψυχισμό τους αποδράσεις του δέσμιου πνεύ-ματος Βοηθά τέλος τα μέλη να διατηρήσουν τιςδιανοητικές τους ικανότητες λειτουργώντας αν-τισταθμιστικά στο laquoαντι-πνευματικόraquo περιβάλλοντης φυλακής

Προσφέρει επίσης μια εναλλακτική (στην τη-λεθέαση) ενημέρωση γιrsquo αυτά που συμβαίνουνεκτός των τειχών αλλά κυρίως ένα δίαυλο επι-κοινωνίας με πρόσωπα και ομάδες αναφοράςπέρα από τον βιόκοσμο της φυλακής (laquoΣτη ζωήμας δεν έχουμε τη δυνατότητα να συζητήσουμεμε ανθρώπους όπως ο Παντελής Βούλγαρης γιαπαράδειγμαraquo) Ειδικά οι επισκέψεις καταξιωμένωνδιανοουμένων συμβάλλουν στην απάμβλυνση

του αισθήματος της απόρριψης από την ευρύτερηκοινωνία Τροφοδοτεί την καθημερινότητα τωνκρατουμένων με υλικό για συζήτηση με συγγενείςκαι φίλους στα επισκεπτήρια και στο τηλέφωνοlaquoΜου δίνεται η δυνατότητα να συζητώ μαζί τουςτα βιβλία που διάβασα ή τις εντυπώσεις μου απότις επισκέψεις διάσημων συγγραφέων και σκη-νοθετώνraquo Οι συμμετέχοντες προτρέπουν προ-σφιλή τους πρόσωπα να διαβάσουν τα ίδια βιβλίαή να δουν τις ίδιες ταινίες για να συζητήσουνεΗ συμμετοχή στη Λέσχη Ανάγνωσης ετερόκλιτωνανθρώπων έγινε αφορμή για την ανάπτυξη κοι-νωνικότητας με όρους ευγένειας και εγκαρδιό-τητας σε αντίθεση με την ψυχρότητα και τησκληρότητα των ανθρώπινων σχέσεων στις πτέ-ρυγες Άνθρωποι που διαπίστωσαν στη Λέσχηότι έχουν μια κοινή βάση συνεννόησης πρόσφερανηθική συμπαράσταση ο ένας στον άλλο

Συνολικά γίνεται αντιληπτή ως μια πολιτικήπράξη αντίστασης στις καταπιεστικές και κατα-θλιπτικές συνθήκες της ζωής στη φυλακή αλλάκαι απέναντι στη φθοροποιό επίδραση της υπο-κουλτούρας των ίδιων των κρατουμένων

Για μας που εργαζόμαστε σε έναν άτεγκτογραφειοκρατικό μηχανισμό είναι ταυτόχρονακαι ένα παράδειγμα παρέμβασης laquoακτιβιστικούraquo

τύπου με ελάχιστο οικονομικό κόστος που βα-σίζεται στην αξιοποίηση του ζήλου μελών τουπροσωπικού και ευαισθητοποιημένων διανοου-μένων Από αυτή τη θέση θέλουμε για άλλη μιαφορά να τους ευχαριστήσουμε θερμά για τηνπροθυμία να στηρίξουν την προσπάθειά μας

Όλες σχεδόν οι προσκλήσεις που απευθύναμεσε συγγραφείς και καλλιτέχνες είχαν θετική αν-ταπόκριση είτε μπορούσαν να έρθουν άμεσαείτε όχι Και όσοι ήρθαν μας δήλωσαν ότι είναιπρόθυμοι να ξανασυμμετάσχουν όπως και έγινεσε πολλές περιπτώσεις Το γεγονός αυτό μαςκάνει να πιστεύουμε ότι παρόμοιες πρωτοβουλίεςκαι σε άλλες φυλακές θα έχουν την ίδια θερμήυποστήριξη από συγγραφείς και καλλιτέχνες

(25-07-2013)_____________________________________

(Το ανωτέρω κείμενο αποτελεί μία από τις επι-μέρους παρουσιάσεις της ομιλίας-συζήτησης μεθέμα laquoΗ τέχνη στη Φυλακήraquo η οποία πραγματο-ποιήθηκε στις 3-4-2013 στο βιβλιοπωλείοArt BarlaquoΠοιήματα amp Εγκλήματαraquo υπό τον συντονισμότου Κέντρου Επανένταξης ΑποφυλακιζομένωνlaquoΕΠΑΝΟΔΟΣraquo [βλ httpwwwepanodosorggrp=20])





Προσκλητήρια ανακοίνωσηΤο σύνολο των τευχών της εφημερίδας laquoΟιονεί Κρατούμενοςraquo από την αρχή της

έκδοσής της μέχρι σήμερα διατίθεται σε ηλεκτρονική μορφή στον διαδικτυακό τόπο

της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος (httpwwwosyeorggrEfimerida

php) καθώς και στον διαδικτυακό τόπο του Σωματείου Εργαζομένων Καταστήματος

Κράτησης Κορυδαλλού (httpwwwkorydalloscagr)

Οι εκδότες και τα μέλη της Συντακτικής Ομάδας του laquoΟιονεί Κρατουμένουraquo

αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στις έννοιες της επικοινωνίας και της συμμετοχής και

επιθυμώντας την υγιή και εποικοδομητική ανατροφοδότηση προσκαλούν τους ανα-

γνώστες και τις αναγνώστριες να καταθέσουν τις απόψεις την κριτική τα σχόλια ή

και άρθρα τους προς δημοσίευση αποστέλλοντάς τα στην Ομοσπονδία Σωφρονιστικών

Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΣΥΕ) με έναν από τους κάτωθι τρόπους

α) Ταχυδρομικά στη διεύθυνση Σολωμού 2 Κορυδαλλός ΤΚ 18110 ΤΘ 91503

β) Μέσω τηλεομοιότυπου (fax) 210-4950710

γ) Μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) osyeotenetgr

Η Συντακτική Ομάδα


Οιονεί Κρατούμενος

Τρίμηνη έκδοση του Συλλόγου Υπαλλήλων Ειδικού Καταστήματος

Κράτησης Νέων Αυλώνακαι Συλλόγων Υπαλλήλων Συγκροτήματος

Κορυδαλλού με τη στήριξητης Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών

Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΣΥΕ)Έδρα Αυλώνα Αττικής ΤΚ 190 11

ΤΗΛFAX 22950-29924osyeotenetgr wwwosyeorggr

ΕΚΔΟΤΕΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣΛαμπρόπουλος Κωννος

Καρακίτσος Σπυρίδων (Πρόεδρος ΟΣΥΕ)

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑΑραβαντινός Αντώνης

Λαμπρόπουλος Κωννος Καρακίτσος Σπυρίδων

Μπισμπίκης Βασίλης Βαρβατάκος ΝίκοςΟικονομάκης Μάριος Δούλος Βασίλης

Κογεράκης Μανώλης

ΔΙΟΡΘΩΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝΒαρβατάκος Νίκος

ΕΠΙΛΟΓΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΙΚΟΝΩΝΔούλος Βασίλης

Τα άρθρα δεν εκφράζουν υποχρεωτικά τιςαπόψεις της εφημερίδας Κάθε άρθρο πρέπεινα είναι ενυπόγραφο εκτός αυτών που προ-έρχονται από νυν κρατουμένους υπό τηνπροϋπόθεση ότι αναφέρουν από ποιο κατά-στημα κράτησης προέρχονται

Ηλεκτρονική Σελιδοποίηση - ΕκτύπωσηΕκδόσεις - Γραφικές Τέχνες

Καρπούζη Αριστέα amp Υιοί ΟΕΘεοδοσίου 23 Ίλιον

τηλ-fax 210-2619003 amp 210-2619696 e-mail karpouziotenetgr

2 Λυπάμαι σελ 2

2 Η ετερογονία του σκοπού σελ 3

2 Ο θεραπευτικός κήπος

του Ψυχιατρείου Κρατουμένων

Κορυδαλλού (ΨΚΚ) σελ 1 4-8

2 STOP σελ 9-11

2 Ελληνικές φυλακές

Το εξπρές της εγκατάλειψης σελ 12

2 Η εργασία στη φυλακή

τι είδους εργασία είναι σελ 12

2 Το σωφρονιστικό σύστημα

της Νορβηγίας σελ 13-15

2 Εντέχνως σελ 16-17

2 Ο Βλαστός η θανατική ποινή

και λοιποί ποώδεις βλαστοί σελ 18

2 laquoΥπαλλούμενος Κράτηλοςraquo

οιονεί ελεύθεροι μέσω της τέχνης σελ 18

2 Η Λέσχη Ανάγνωσης Κρατουμένων

Κορυδαλλού Ένα laquoπείραμαraquo γνωριμίας

με την ελευθερία του λόγου

και της τέχνης στη φυλακή σελ 19-20

2 Σε μια χρονική συγκυρία όπου

η καταστολή φαίνεται να κυριαρχεί

εμείς επιμένουμε στην Πρόληψη σελ 20

Διαβάστε

Λυπάμαι τους ανθρώπους που ανόητα καιχωρίς όφελος θυσιάζονται και υποφέρουν γιαχάρη κάποιου πολιτικού εξουσιαστή ιδιοτε-λούς και σάπιου ή κάποιας κούφιας ιδέαςΔεν λυπάμαι καθόλου εκείνους που μένουναμετακίνητοι σε μια προσωπική τους θέσηόταν η περηφάνεια τους δεν τους επιτρέπεινα την εγκαταλείψουν Λυπάμαι τους ανθρώπους που ανόητα καιχαζά θυσιάζονται υποφέρουν και παθιάζον-ται αρνητικά για χάρη κάποιου πολιτικού ήκάποιας κούφιας ή ξεπερασμένης ιδέας Δεν λυπάμαι καθόλου εκείνους που από ψυ-χικό προσωπικό δεσμό θυσιάζονται και θυσιά-ζουν τα πάντα και υποφέρουν για μια άλληανθρώπινη ύπαρξη Λυπάμαι τους ανθρώπους που υπηρετούν φα-νατικά μια ιδέα Τους λυπάμαι όχι για την ίδιατην ιδέα τους που μπορεί να είναι οποιαδή-ποτε αλλά γιατί δεν μπορούν να διερωτη-θούν για την αξία της και δεν αμφιβάλλουνγιrsquo αυτήν ποτέ Δεν λυπάμαι όσους δείχνουν την ίδια προσή-λωση και τον ίδιο φανατισμό ακόμα και όταναμφιβάλλουν γιrsquo αυτήν αφού αυτή η αμφιβο-λία περνάει στο μυαλό τους και στην ψυχήτους και δεν μένει ένστικτοΛυπάμαι τους ανθρώπους που βγάζουν ωραί-ους λόγους μοιράζουν ωραία χαμόγελαλένε ωραίες σκέψεις γιατί όλα αυτά είναι ταμόνα ωραία πράγματα της ζωής τους Δεν λυπάμαι όμως τους ανθρώπους που τί-ποτε δεν μπορούν να πουν ή να γράψουνωραία αλλά έχουν κάνει έστω μία πράξη πουείναι ωραία Λυπάμαι τους ανθρώπους τους κόλακεςγλείφτες και εμποράκους που πουλάνε τονεαυτό τους καθημερινά σε κάθε δήθεν ισχυρόγια ένα κάποιο αντάλλαγμαΔεν λυπάμαι τους ανθρώπους που βρίσκον-τας τέτοιους χαμαιλέοντες μπροστά τους

τους μεταχειρίζονται συνειδητά σαν κλόουνκαι παλιάτσους Λυπάμαι για όσους κάνουν συστηματικό εμ-πόριο ελπίδων με το ψέμα εντάσσοντάς τοσε ένα ιδεολογικό πολιτικό σύστημα που πο-λεμάει δήθεν το ψέμα Δεν λυπάμαι τους ανθρώπους που απόανάγκη επιβίωσης λέγουν ένα κάποιο ψέμαγια να γλυτώσουν οι ίδιοι Λυπάμαι τους έξυπνους που δεν είναι τόσοέξυπνοι όσο νομίζουν Στη συντριπτική τουςπλειοψηφία οι φρικαλεότητες της ανθρώπι-νης ιστορίας διαπράχθηκαν από έξυπνουςπου νόμιζαν ότι ήταν έξυπνοι Δεν λυπάμαι τους μη έξυπνους γιατί δενέχουν τη συναίσθηση της βλακείας τους Ανοι μη έξυπνοι ήθελαν να καταστρέψουν τηνανθρωπότητα θα άρπαζαν ένα τούβλο και θαάρχιζαν να σπάνε κεφάλια ενώ οι laquoέξυπνοιraquoκατασκευάζουν πυρηνικά όπλα και συστή-ματα παρακολούθησης Λυπάμαι για τις γενιές που τερματίζουν τηνπορεία τους ως αποτυχημένες προδομένεςαπό ιδέες πρόσωπα και λογικέςΔεν λυπάμαι όμως τις γενιές που τώρα αρχί-ζουν την πορεία τους γιατί είναι πλούσιεςαπό παραδείγματα για αποφυγή γιατί τομυαλό τους αθώο και αγνό έχει την ικανό-τητα τώρα πια να βλέπει και να κρίνει Λυπάμαι αυτούς που πεθαίνουν μέσα στηνάγνοιαΔεν λυπάμαι όμως αυτούς που πεθαίνουνέχοντας μάθει γιατί έζησαν Λυπάμαι αυτούς που είναι στην κορυφή γιατίη μανία των στοιχείων της φύσης ξεσπάπάντα στις ψηλότερες κορυφές και ο λαόςείναι και αυτός ένα από τα στοιχεία τηςφύσης Δεν λυπάμαι όμως αυτούς που φτάνουν στηνκορυφή σπρωγμένοι από τον λαό

ΛΥΠΑΜΑΙΤου Τάσου Κουτσοδημητρόπουλου






































_________________________






































































































































































Trophy-2011)


























































































_________________________________








________________________________

























χώρα μας

























































μένων


























































________________________________


















__________________________







Εντέχνως










































Εντέχνως




























___________________________________
























































Ψυχίατρος









(25-07-2013)_____________________________________










































_________________________






































































































































































Trophy-2011)


























































































_________________________________








________________________________

























χώρα μας

























































μένων


























































________________________________


















__________________________







Εντέχνως










































Εντέχνως




























___________________________________
























































Ψυχίατρος









(25-07-2013)_____________________________________







































































































































































Trophy-2011)


























































































_________________________________








________________________________

























χώρα μας

























































μένων


























































________________________________


















__________________________







Εντέχνως










































Εντέχνως




























___________________________________
























































Ψυχίατρος









(25-07-2013)_____________________________________






















































































_________________________________








________________________________

























χώρα μας

























































μένων


























































________________________________


















__________________________







Εντέχνως










































Εντέχνως




























___________________________________
























































Ψυχίατρος









(25-07-2013)_____________________________________



























χώρα μας

























































μένων


























































________________________________


















__________________________







Εντέχνως










































Εντέχνως




























___________________________________
























































Ψυχίατρος









(25-07-2013)_____________________________________































________________________________


















__________________________







Εντέχνως










































Εντέχνως




























___________________________________
























































Ψυχίατρος









(25-07-2013)_____________________________________

















__________________________







Εντέχνως










































Εντέχνως




























___________________________________
























































Ψυχίατρος









(25-07-2013)_____________________________________






































Εντέχνως




























___________________________________
























































Ψυχίατρος









(25-07-2013)_____________________________________
































___________________________________
























































Ψυχίατρος









(25-07-2013)_____________________________________


















































Ψυχίατρος









(25-07-2013)_____________________________________






ΟΙΟΝΕΙ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΣ

Documents