7 سال ششم ـ شماره ۳۰۰ ـ شنبه ۲۲ فروردين ماه ۱۳۸۸ ـ ۱۵ ربيع الثاني ۱۴۲۹ ـ ۱۱ آوريل ۲۰۰۹news. imidro.org

اخباراخباراخبار كوتاهاخبار كوتاه

قسمت دوم و پايانيقسمت دوم و پاياني

طراحي و بهينه كردن الگوي حفاري و آتشباري به وسيله طراحي دستي مناسب معدن سنگ آهك مصرفي سيمان شاهرود

دكتر احمد اسدي و دكتر سيدتقي نعيمي اعضاي هيات علمي دانشكده تحصيالت تكميلي دانشگاه آزاد اسالمي واحد تهران جنوب و مهندس ايمان ذوالفقاريان، كارشناس ارشد مهندسي معدن دانشكده تحصيالت تكميلي دانشگاه آزاد اسالمي واحد تهران جنوب و عضو باشگاه پژوهشگران جوان

ــاهرود عدد ۲۸/۵ ــدن آهك ش ــدار RFI براي مع مقبه دست آمد.

ــف، حفاري ــد معادن مختل ــه به آنچه گفته ش با توجــرح اوليه آغاز مي كردند و ــاس يك ط الگوي خود را براســباري در معادن به دفعات انجام مي شد و از عمليات آتشاين طريق به يك خرج ويژه مناسب دست پيدا مي كردند ــب به دست مي آمد اين عمل باعث و الگوي بهينه و مناســرف هزينه، وقت و گاهي باعث زيان هاي مالي يا جاني ص

مي شد تا نتيجه مطلوب ايجاد شود. ــد مي توان به وسيله طراحي ــي كه گفته ش ولي با روشدستي كه خود تلفيقي از چندين روش بود و يا به وسيله ــب دست طراحي نرم افزار در ابتداي امر، به الگوي مناس

يافت.ــت ــا توجه به خرج ويژه بهينه به دس ــمت ب در اين قسآمده، خردايش ناشي از آن و به كنترل عواقبي كه بر اثر

آن ممكن است ايجاد شود مي پردازيم:

۴. ميزان خردايش سنگ براساس مدل كوزـ رام و روابط انتقال انرژي

ــال۱۹۸۳ ميالدي ــوزـ رام در س ــدگي ك مدل خردشــط خود ــال ۱۹۸۷ توس ــام ارائه و درس ــط كونينگه توسايشان تكميل شد. در بين مدل هاي مختلف خردشدگي ــاس تحقيقات خردشدگي در معادن، مدل كوزـ رام براســش در حالت بهتري ــر جواب دهي به ميزان خرداي از نظــت[۹] و طبق ــاير مدل هاي قرار گرفته اس ــبت به س نس

رابطه (۴) محاسبه مي شود[۱۰]:

۴ـ۱ـ منحني رزين ـ راملررزين ـ راملر تابع نمايي زيرراجهت تخمين توزيع ابعاد

قطعات خردشده ارائه داده اند[۱۱]:

ــاخص يكنواختي نشان دهنده يكنواختي توزيع ابعاد شخردشده است و مقدار آن معموال بين ۰/۸ تا ۲/۲ متغير

است و مقدار آن از رابطه (۶) محاسبه مي شود[۱۲]:

۵. آتشكاري تاخيري ــكاري كه به ــر مرحله آتش ــاي ه ــه چال ه مجموعــكاري ــوند را آتش ــم منفجر ش ــر ه ــت س نوبت و پش

ــد. ــري مي نامن تاخي

مزاياي آتشكاري تاخيري:كاهش لرزش زمين، كاهش لرزش هوا، بهبود خردشدن سنگ، كاهش پرتاب سنگ بهنگام انفجار، كاهش مصرف ويژه چال و مصرف ماده منفجره و در نتيجه كاهش هزينه

ــري از جناح زدگي، ــعه و ازدياد توليد، جلوگي توليد توســدم ايجاد عقب زدگي. انتخاب صحيح ميزان تاخير الزم عــود و در غير اين صورت ــار باعث عوامل باال مي ش در انفجــدن عوامل مزبور ــث اختالل در انفجار و كم و زياد ش باع

خواهد شد.ــب براي ــاس در اينجا ميزان تاخير مناس بر همين اسجلوگيري از تبعات مزبور در جدول ۸ آورده شده است.

ــاي Lopez ميزان تاخير و نتايج حاصل از آن را به آقشكل زير بيان مي كند[۱۳]:

آقـاي كونيا روابـط زير را براي محاسـبه ميزان تاخير ارائه داده است[۵ و۱۲]:

ميزان تاخير به دست آمده از روابط و جداول ذكر شده ــاهرود در جدول ۸ آورده شده ــنگ آهك ش براي معدن ساست كه با احتساب اين ميزان تاخير براي انفجار، مشكالت

ناشي از پيامدهاي انفجار به كمترين مقدار مي رسد.ــت آمده براي پله هاي طراحي شده ارائه مقادير به دســاي ميزان تاخير ــت و براي پله ها ديگر روش ه ــده اس شــه پيامد هاي بد ــزار مربوط ــت. نرم اف ــبه اس قابل محاســبه نمي كند بر همين ــي از انفجار را محاس احتمالي ناشــد كه با ايجاد تاخير مناسب، ــاس جداولي طراحي ش اســود كه نتايج مربوط را در جداول اين پيامدها برطرف ش

(۶،۷،۸) مشاهده مي كنيد.

نتيجه گيري:انجام عمليات چالزني، آتشباري بهينه نقش مهمي در ــده در نتيجه سود ناخالص در خرج ويژه وقيمت تمام ش

معادن دارد. روش پيشنهاد شده (RFI) داراي پارامترهاي متعددي است و در آن پارامتر جديد موثر در نسبت به نام

اندازه دهانه ناپيوستگي به كار گرفته شده است.ــنگ(RFI) افزايش يابد ــاخص خردايش س ــه ش هرچــباري يك ــده چالزني و آتش ــرج ويژه، قيمت تمام ش خ

مترمكعب (تن) سنگ كاهش مي يابد.ــدل كوزـ رام به علت در ــان مي دهد كه م مطالعات نشنظر گرفتن عوامل مهمتر پارامترهاي توده سنگ و طرح

آتشكاري نتايج مناسبتري را ارائه داده است.به منظور ارزيابي دقيق تر توزيع دانه بندي سنگ ها پس ــنهاد مي شود كه انفجارهاي بيشتري مورد از انفجار پيشــدگي ــا با توجه به آن مقدار خردش ــي قرار گيرد ت بررس

تصحيح شود.ــد اين ــتقيم مانن ــه مس ــوي بهين ــك الگ ــه ي ئ را اــاي مكرر براي ــري از انفجاره ــراي جلوگي ــه ب مقالانفجار و ــاري الگوي حف ــن بهتري آوردن ــت به دســا و وقت ــوط در هزينه ه ــائل مرب ــد در مس ن مي توا

ــد. ــي كن صرفه جويــدگي سنگ ــئله خردش در طراحي با نرم افزار تنها مســه پيامدهاي ــائل مربوط ب ــورد توجه قرار گرفته و مس مــتقل ــه قرار نگرفته كه بايد به طور مس ــار مورد توج انفج

مورد بررسي قرار گيرند. استفاده از ضخامت بارسنگ متوسط از متوسط گيري چندين رابطه تجربي موجود، باعث كاهش در ميزان خطا

مي شود.ــذاري در طراحي ــاري و طول گل گ ــزان اضافه حف ميدستي طبق روابط موجود به دست مي آيد ولي در هنگام ــت آوردن B، S بهينه مقادير U، St هم به حالت به دس

بهينه ثابت مي ماند.

S، ــس هيچ تغييري از ابتدا در ديگر پارامترها به جز پB، q، Spd، V ايجاد نمي شود.

ــتي در بسيار ي ــيله نرم افزار و روش دس طراحي به وســر به B، S توجه ــتند و اگ ــبيه به هم هس از پارامترها شكنيد متوجه مي شويد كه اين دو پارامتر با توجه به خرج ــد چون روش ــاوت چنداني ندارن ــابه، با هم تف ويژه مشــت و روش نرم افزاري براساس ــتي آرايش مربعي اس دسآرايش مستطيلي است و در ضمن بايد خطاي مربوط به

نرم افزار را هم در نظر گرفت. ــه هزينه هاي مربوط ــا افزايش قطر چال و ارتفاع پل بــه هزينه كل كاهش ــباري و حفاري و در نتيج به آتشــال حاضر براي ــرايط در ح ــد. پس بهترين ش مي يابــر با قطر چال ــاهرود ارتفاع پله ۹ مت معدن آهك ش

ــت. ۷۶ ميليمتر اســال ۱۳۷۷ ــوي اوليه حفاري اين مقاله براي س الگــروع كار معدن ــر براي ش ــژه (۴/) و صف ــا خرج وي ب

ــود. ــك ب آهــت ۱۰ سال و طبق آتشباري هاي مكرر اين طي گذشــدن به حالت مقدار با خرج ويژه ۰/۵۵ در حال نزديك شــت در حالي كه طبق اين مقاله بهينه (خرج ويژه ۰/۷) اســه اي اين مقدار ــرف وقت يا هيچ هزين ــدا بدون ص در ابت

بهينه پيش بيني شد.

عدم امكان تعيين قيمت پايه سنگ آهن قبلاز بهبود شرايط بازارهاي جهاني

معدن و توسعه:مدير بخش بهره برداري شركت ريوتينتو مي گويد: رسيدن به قيمت پايه سـاالنه قبـل از پايان بحران اقتصادي عملـي نخواهد بود چون هنوز سـردرگمي زيادي در اقتصاد جهاني وجود داشته و محرك هاي اقتصادي برخي از دولت ها نيز هنوز براي رسيدن به نتايج مطلوب به

زمان بيشتري نياز دارد.به گزارش متال بولتن، شركت هاي فوالدسازي و توليدكنندگان قبل از اينكه به توافقات نهايي بر سر قيمت هاي قراردادي ساالنه سنگ آهن برسند نيازمند

به اطمينان و اعتماد به بازار و آرامش در آن هستند.مدير مذكور اضافه مي كند: بايد اطالعات بيشتري درخصوص شرايط اقتصاد

جهاني وجود داشته باشد تا بتوان تصميم گيري نهايي صورت داد.شركت ريوتينتو معتقد است كه داشتن اطالعات شرايط را براي رسيدن به ــال حاضر در چنين وضعيتي قرار ــات نهايي آماده تر مي كند اما ما در ح توافقنگرفته ايم و هيچ ديوانه اي نيز عجوالنه در اين خصوص نمي خواهد به تصميم

يا قيمت نهايي دست يابد.ــته آن را تجربه ــرايطي قرار گرفته ايم كه در واقع هيچ گاه در گذش ما در شنكرده ايم. فوالدسازان و توليدكنندگان تشنه اطالعات واقعي از شرايط كنوني هستند. به نظر نمي رسد كه به هيچ گونه توافقي با توليدكنندگان قبل از شروع ــرايط بازار دست يافت و آنان منتظرند تا بسته محرك هاي اقتصادي بهبود شــما به عنوان ــركت ريو مي گويد: اگر ش ــان دهند. ش دولت ها اثرات خود را نشــترين بخش آن به بخش هاي ــته اقتصادي چين توجه كنيد بيش مثال به بسساختماني اختصاص خواهد داشت. جاي تعجب خواهد بود اگر اثرات آن را ما به طور فزاينده اي به زودي نبينيم. اميد است كه در نيمه دوم سال تقاضا براي

محصوالت ساختماني افزايش پيدا كند.ــاي چيني مي بينيم ـ ــا فاصله اي بين كارخانه ه ــال حاضر ما تفاوت ي در ح

توليدكنندگان محصول طويل شايد از وضعيت بهتري برخوردار شوند.ــرايط بدتري را دارند و شايد در ۶ ماه آينده نيز آنان توليدكنندگان ورق ش

توليدات خود را افزايش دهند.ــاهده ريوتينتو اضافه مي كند: افزايش تدريجي كنوني تقاضا كه در چين مشمي شود با عرضه كارخانه ها همسويي دارد و چندان تحت تاثيرات منفي سيل ــود كه خسارات ــت. پيش بيني مي ش ــتراليا (Pilbara) قرار نگرفته اس در اس

ناشي از اين سيل كمتر از ۱۰ ميليون تن توليد را كاهش داده است.اگرچه مدير بهره برداري ريوتينتو نظري را در مورد اينكه نقش و وظيفه اين ــركت امسال در مذاكرات چه خواهد بود نداد و اين احتمال وجود ندارد كه ش

شركت در مذاكراتش با فوالدسازان عقب نشيني كند.ــي در مذاكرات ــه گفت: ما انتظار نداريم كس ــركت وال ريو در واكنش به ش

عقب نشيني كند و اين روش يا عادت توليدكنندگان بزرگ نيست.ــركت واله قبال مطرح كرده بود كه منتظر خواهد ماند تا استراليايي ها به ش

توافق برسند سپس قيمت پيشنهادي خود را اعالم خواهد كرد.ــركت دولتي چيني ــنهادي با ش ــه معامله پيش ــت ك ــو اظهار داش ريوتينتــنگ آهن ــركت هاي س ــهام ش ــت ۱۵ درصد از س ــه قرار اس (Chinalco) كــت. ــنگ آهن نخواهد گذاش Hamersley را بخرد، اثري روي قيمت هاي ســت ۱۱۰ ميليون تن سنگ آهن ــركت Hamersley در سال ۲۰۰۸ توانس ش

توليد كند كه ۷۳ درصد كل توليد ريوتينتو بود.ــد مذاكرات قيمت گذاري توجه ــو اضافه مي كند: واقعا بايد به فرآين ريوتينتداشت. قيمت ها توسط سهامداران و يا هيات مديره تعيين نمي شود. مذاكرات

توسط مديرعامل و مديريت ارشد صورت مي پذيرد.ــرمايه گذاري هاي ــر صفحه رادار س ــه نفوذ قيمت ب ــواردي وجود دارد ك ممشترك را نشان نمي دهد. سرمايه گذاري مشترك ريوتينتو (شامل سنگ آهن ــركاي خود در مورد ــت ما با ش ــازي ژاپني اس و زغال) با كارخانه هاي فوالدس

قيمت ها مذاكره نمي كنيم چون خارج از محدوده وظايف ماست.

GFMS پيش بيني كردتقاضا براي نيكل تا پايان سال باال مي رود

معدن و توسعه:موسسـه معتبـر GFMS پيش بيني كـرد در پايان سـال به علت بهبـود وضعيت توليد فـوالد ضدزنگ، تنگناي بازار قراضه و دسـت دوم و بهبود نسبي در وضعيت بازار فوالد تقاضاي جهاني براي نيكل

رونق خواهد گرفت.ــد منفي در مصرف ــال متوالي رش ــه س به گزارش Mineweb، بحران سنيكل، GFMS پيش بيني كرد، تقاضا براي اين فلز رشد شديدي داشته باشد

و در سال ۲۰۱۰ تا ۸/۷ درصد و در سال ۲۰۱۱ تا ۹/۲ درصد باال رود.ــط قيمت نيكل در سال جاري به GFMS همچنين پيش بيني كرد: متوس۱۰۴ هزار و ۵۰ دالر در هر تن برسد. بنا به پيش بيني اين موسسه مازاد بازار

نيكل در سال جاري به ۲۱ هزار تن مي رسد.ــال ۲۰۱۲ قيمت نيكل از ۱۷ هزار دالر GFMS پيش بيني كرد تا پايان ســط قيمت ساالنه اين فلز نيز در طي اين در هر تن فراتر نخواهد رفت و متوســي پيش روي ــكل اساس ــزار دالر در تن نخواهد بود. مش ــش از ۱۴ ه دوره بيــكل در اين ــت. مهمترين مش ــار از عرضه اين فلز اس صنعت نيكل بازار سرشزمينه حجم باالي ظرفيت هاي جديد توليد است كه در نتيجه سرمايه گذاري ــتفاده از تكنولوژي هاي جديد در زمان رونق بازار ــاد در افزايش توليد و اس زيــكل ديگر ميزان توليدات چدن چين است كه براساس ــد. مش نيكل انجام شــد. به هرحال اين ــال جاري كاهش مي ياب ــي GFMS باز هم در س پيش بين

مسئله نيز در وضعيت قيمت نيكل تاثيرگذار خواهد بود.ــازار فوالد ــراي بهبود وضعيت ب ــيل زيادي ب ــاد دارد پتانس GFMS اعتقــت ـ تا ــگ ـ كه ۷۰ درصد از تقاضا براي نيكل مربوط به اين بخش اس ضدزن

پايان سال وجود دارد.ــال به شدت رونق GFMS پيش بيني كرد: بازار فوالد ضدزنگ در پايان ســديد ظرفيت توليد فوالد ضدزنگ موجب كاهش موجودي مي يابد. كاهش شانبارها شده است و با توجه به پيش بيني بهبود اقتصادي در پايان سال توليد

فوالد ضدزنگ و در نتيجه تقاضا براي نيكل باال خواهد رفت.

موزامبيك غول زغال سنگ آفريقا مي شودايسنا:

شـركت معدنـكاري واله برزيل اجـراي پـروژه ۱/۳ ميليارد دالري زغال سنگ خود را در كشور آفريقايي موزامبيك آغاز كرد.

پيش بيني مي شود كه كارخانه جديد شركت واله در موزامبيك قادر به توليد ساالنه ۱۱ ميليون تن زغال سنگ بوده و قرار است توليدات آن به برزيل، اروپا،

آسيا و خاورميانه صادر شود.ــال هاي آينده به دومين ــده است كه موزامبيك طي س همچنين برآورد شــد از آفريقاي جنوبي تبديل ــنگ در قاره آفريقا بع ــده بزرگ زغال س توليدكننــترين ذخاير ــترين توليد و بيش ــاي جنوبي بيش ــال حاضر آفريق ــود. در ح ش

زغال سنگ را در قاره آفريقا در اختيار دارد.به گزارش بي بي سي، كشور آفريقايي موزامبيك در سال هاي اخير موفق به جلب

سرمايه گذاري خارجي قابل مالحظه در بخش معدنكاري خود شده است.

(ms) ۱ـ ميزان تاخير بين دو چال مجاور(ms) ۲ـ ميزان تاخير بين دو رديف چال

هفته گذشـته قسـمت اول مقاله « طراحي و بهينه كردن الگوي حفاري و آتشـباري به وسيله طراحي دستي مناسب معدن سنگ آهك مصرفي سيمان شاهرود» از نظر خوانندگان گذشت. قسمت دوم و پاياني اين مقاله را در ادامه مي خوانيد: