Тихонов Э.Е. - Методы прогнозирования в условиях рынка -...

221
Э.Е. Тихонов Методы прогнозирования в условиях рынка УЧЕБНОЕ ПОСОБИЕ Невинномысск, 2006

Upload: lilian-hancu

Post on 09-Feb-2016

217 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

  • ..

    , 2006

  • 2

    [338.26+004.67](075.8) .. . :

    . - , 2006. - 221 . -

    . - - - MS Excel, Statistica, Statistica Neural Networks.

    . - . , ( - ) -. - Sta-tistica. - Statistica Neural Net-works. .

    , : , - , - .

    :

    - . , . .. - . , . ..

    ISBN 5-89571-077-8

    - , 2006 .. , 2006

  • 3

    6

    1. -.

    8

    1.1. 11 1.1.1. . 13 1.1.2. 15 1.1.3. ... 19

    1.2. () ... 24 1.3. ... 33 1.4. ..

    40

    1.4.1. p (AR(p)-) 41 1.4.2. q ((q)-).

    43

    1.4.3. - (ARMA(p, q)-).

    45

    1.5. -...

    46

    1.5.1. - (ARIMA(p, k, q)-)..

    46

    1.5.2. , .. 48 1.5.3. ARIMA-... 49

    1.6. 51 1.7. 55 1.8. . 62 1.9. , ..

    63

    2.

    71

    2.1. ...... 71 2.2. . -

    72

    2.2.1. - (=0)...

    73

    2.2.2. - (=1).

    76

  • 4

    2.2.3. - (=2)..

    80

    2.3. ( - )..

    83

    2.4. -

    91

    3. - .

    97

    3.1. . 99 3.2. . 111

    4. - Statistica Neural Networks..

    122

    4.1. Statistica Neural Net-works...

    122

    4.1.1. .. 122 4.1.2. .. 123 4.1.3. ... 124 4.1.4. ... 124 4.1.5. ... 124 4.1.6. . 126 4.1.7. 126 4.1.8. .. 127 4.1.9. ... 127 4.1.10. .. 129 4.1.11. . 129 4.1.12. 130

    4.2. .. 131 4.2.1. . 132 4.2.2. .. 133 4.2.3. ... 134

    4.3. . 134 4.3.1.

    135

    4.4. . 147 4.5. . 149 4.5.1. 149

    4.5.2. -.. 155 4.5.3. 159

  • 5

    -.. 4.6. . 159 4.7. - ..

    166

    4.7.1. .. 168 4.7.2. , , -.

    174

    4.8. - .

    182

    188 . 206

  • 6

    -

    , , -, . - , - , - [19, 27].

    , -, , , . , - .

    - . , - .

    . .

    , MS Excel. , - , , .

    - . , , - Statistica -.

    - . , - .

    , ,

  • 7

    , -.

    .

    -. , ( - , - ).

    . - , , , .

    - , , - ( ), , -, ( ) [123, 134]. , - - - , .

    , , - , .

  • 8

    1.

    , -

    , 100 - . , - , - . , , . -.

    . , -. . - , , : , - , -. - 1.1 [19].

    , - , -.

    - : , , .

    . , , , . - , - -.

  • 9

    1.1.

    -

    -

    - -

    -

    -

    -

    -. .

    - -

    - -

    --

    - .

    . .-

    -

    -

    -

    - -

    --

    -

    -

    -

    - .

    - -

    . -

    -

    -

    - -

    .- .-

    -

    -

    -

    - - ..

    - - ..

    -

  • 10

    - . , -. . () ()

    tt /= ,

    t ; xt - .

    -, ( 1 ), - .

    - , , : .

    ( ), - - . - , , - .

    ( -) : , - , . -

  • 11

    , , ( ).

    - , -, - .

    , , . - - -- , , -, , . - - - . - -, -.

    -. - , - .

    - , -.

    1.

    ? 2. ? 3. ?

    1.1.

    - . - . . - .

  • 12

    - , - - , .

    ty

    ttt CSxy +++= (1.1)

    tx (); S ; ;

    t . () tx

    , - t . - , . - tx , , t .

    - , . , - , - . .

    - -, , .

    1. . -

    ? 2. .

  • 13

    1.1.1.

    , - , . .

    ( )

    ==

    n

    iii yyS

    1

    2 min (1.2)

    iy ; i - ; n .

    ),,...,,;( 21 taaaxfy ki= , (1.3)

    kaaa ,...,, 21 ; t ; xi - -, , , - (1.2), - S ja . - k , - ja .

    , - , - , .

    1. , - .

    2. - , .

    3. , - (-).

    4. , . . .

    5. . -.

    6. - .

  • 14

    - : = ax + b; = 2 + b + ; = an; = ax; = x; =

    exbea

    +1.

    , , . . , - .

    , , . , - , . , , , -, , .

    - . - - , . - , . . . (1) 1

  • 15

    , .

    1. ? 2. , -

    .

    3. ?

    1.1.2. -

    . - , , - . , - , , . . - - , [6,64,72,151].

    tpp

    t tpa

    tataay +++++=!

    ...2

    2210

    . (1.5)

    , -

    , - (1.5), - , - .

    [ ]( ) ( ) [ ] ( )

    ==

    n

    i

    kt

    ikt ySyS

    011 (1.6)

    k- t, .

  • 16

    - [151]

    [ ]( ) [ ]( ) ( ) ( )( )ySySyS ktiktkt 11 1 += . (1.7)

    (1.7) -

    [ ] [ ] [ ]kSSS 02010 ,...,, . , - -

    [ ] ( ) ( )

    ( ) =

    =

    +=

    n

    p j

    jpppkt j

    jpjkp

    aS

    0 0 !!1

    !1!

    1 , (1.8)

    = 1, 2, ..., n + 1; pa ; = 1p . - , ,

    [ ]

    [ ] ;2

    ;

    102

    0

    101

    0

    aaS

    aaS

    =

    = (1.9)

    [ ] ( )[ ] ( )[ ] ( ) .

    2343

    ;2

    232

    ;22

    22103

    0

    22102

    0

    22101

    0

    aaaS

    aaaS

    aaaS

    +=

    +=

    += (1.10)

    [ ]kS0 ,

    [ ]ktS . -

    . - ( + 1) ( + 1) , - -. , ,

  • 17

    [ ] [ ];2 210 tt SSa = (1.11) [ ] [ ]( ); 211 tt SSa =

    [ ] [ ]( ) [ ]( ) [ ] ( ) [ ] ( ) [ ][ ]

    [ ] [ ] [ ][ ).2;3445256

    ;3

    3212

    2

    2

    32121

    3210

    ttt

    ttt

    ttt

    SSSa

    SSSa

    SSSa

    +=

    +=+=

    (1.12)

    . -

    10 aayt +=+ , 22

    10 2 aaayt ++=+ , - .

    , , , , - [72, 103, 215].

    - : , - , . - , -.

    , - . ,

    12+= N , N , -

    ( ). -

    n , n -

    ; - . ,

  • 18

    n .

    -, - , - , [103, 129].

    ( ) ( )[ ] 232222 23122411 ++++++=x . (1.13) [ ] 2232 332 ++x . (1.14)

    ( ) ( )=

    +=n

    itii tfaty

    1 . (1.15)

    ( ) ( ) ( ) ( )= =

    ==n

    j

    n

    k

    Tkkjix Vfffaaf

    1 1

    22 ,cov

    r, (1.6)

    ; fi(t) ; V - .

    , 0= . , ,

    , t , , . - .

    , , , , , . - [103].

  • 19

    , (1.13)-(1.16) : - , , .

    , (1.13)-(1.16) - , -: . , . - (1.13)-(1.16).

    , , - .

    - , . -, [40, 53].

    . , - [129, 138].

    1.

    ? 2. ?

    1.1.3. -

    . - , .

    , -

  • 20

    . -, .

    n -. , (n + 1) : x1, x2, , xn. , x(t), , , . . - k, , ( ) kk xtxx

  • 21

    ( )kkk pp rr = 122 , (1.18)

    ( )10 , - .

    . - , pk ( 1), ( 0). . , -, .

    -, . , , . .

    - . - , . , . , . -, , - . - , . , - ( ) , ; - [54, 72].

    - . ( )tpr , , . - (t), nxxx 0 x0 n .

  • 22

    - xp, - ( ) pxtxx 0 , (100 ) - ( ) np xtxx . , - , -

    { } =

    ==k

    iikkr PPxxp

    1

    . (1.19)

    , 0 = 0 k = 1, 0. ,

    . = k k, - [54]

    ( ) ( ) ( ) ( ) = =

    =

  • 23

    2x - . , . .

    m - . 21n , .

    -.

    ( )

    > d2, ; d1 d d2, - . , . . Yt=Yt+1-Yt; Xt=Xt+1-Xt. , - , - j j- -.

  • 38

    j

    jj Rr

    Rr

    11

    11

    11

    += , (1.58)

    r1 - ; R1j - j- - .

    , , . , - [ XX T ] , , -, .

    . - =f(x1, , xn). -

    [ ]XXnN T ~~lg)52(6112

    += (1.59)

    XX T~ - [ ]XX T~ ), - )1(

    21 nn .

    (16) N , n , -,

    NSxxX

    i

    iikik

    =~ , (1.60)

    ii xS , - i- . ( )

    XXXX

    dT

    iiT

    ii ~~~~

    = , (1.61)

    , , i,

  • 39

    ( )1

    1 =

    nnNdw iii , c

    nNv =1 12 = nv . , , .

    - . , , - . - , - . , - , - , . -, -

    =

    =m

    iii xy

    111 , -

    =

    =m

    iii xy

    122 , 21 ii , , , -

    , . -

    - . - -, -, . , , , . , : - . . - - , ,

  • 40

    - , , , - . , , - .

    1. ? 2.

    F- t- ? 3. ? 4. -

    ?

    1.4.

    -

    . , t, () xt (). , - , , - , - .

    . - , t, , t , .. Et 0. , - , t.

    - , ,

    ,0

    =

    =k

    ktkt (1.62)

  • 41

    0 = 1

  • 42

    . ,

    t = t1 + t, (1.65)

    , (|| < 1), t , . t t , . , (1.65) t t1 - . , t (-).

    , (1.65), .

    2- AR(2) ( ). , AR(1), - , j (1.63) , . ,

    t = 1t1 + 2t2 + t, (1.66)

    1, 2, .

    (1.66) ( -)

    1; - , - ;

    - ,,...,1, kTtxkt = xt k- , ARMA(p, q).

    , ARIMA(p, k, p)- - xt,

    ,...... 112211 qtqt

    kptp

    kt

    kt

    kt xxxx ++++= (1.78)

  • 47

    ( ) .1...2211 ktktktkttkkt xxCxCxxx ++== , ARIMA -

    - ( ). - (1.63), = 1,

    t = t1 + t. (1.79)

    t -

    , .. ARMA(0, 0). ARIMA ARIMA(0, 1, 0).

    ARIMA-. , k . ( )k2 k: k k0, ( )k2 ( )k2 . - k ARIMA- - xt, 2xt,. - xt , 2, . , l < k lxt -, . , k , t

    kkt xx = .

    k xt, k- . ARMA(p, q).

  • 48

    1.5.2. ,

    , , , - / .

    - : , ( , ) ; - , , . . -, - ( ) , . -, - - , , .. - .

    ARIMA- . - , ARIMA-, - T = 1 FT_, - ( ., , [15]:

    - xt T - ;

    - ( ) ( )tx TKk , ARMA- -

    ( ) ARMA-; - ( ) ( )tx TKk ,

    ( ) ; (

    xt ) - ,

  • 49

    , -.

    1.5.3. ARIMA-

    ARIMA- - , . , ARIMA-. ARIMA-, , AR-, MA- ARMA-. , , , . , -.

    xt+l, l 1 , xt - , . ltx .

    , ltx 11

    +

    ltx

    xt+l, -, .. .

    x, ARIMA(p, k, q)-, - ( > k)

    ( ) ( ) ,...1...1 110

    1 qq

    k

    jj

    jk

    kpp xCLL

    = = (1.80)

    L .

    (1.80) x = t q,, t 1, t, t + 1,, t + + l.

    ( ) .1111011

    +

    +

    =

    ==

    ==

    q

    j

    jj

    k

    ii

    ik

    ip

    j

    jj

    p

    j

    jj LxCLxLx

    (1.81)

  • 50

    p + k ( ) x, q . , - , , .. - .

    (1.81) l . , - ( ) t l xt+l, - , x t. - (. [237, 198, 235]).

    E(xt+l | x1,, xt) (10) = t + l :

    E(xtj | x1,, xt) = xtj j = 0, 1, 2,, t 1 (1.82) E(xt+j | x1,, xt) = jtx j = 1, 2,; (1.83) E(xt+j | x1,, xt) = 0 j = 1, 2,; (1.84) E(xtj | x1,, xt) = 1 1 jtjt xx j = 0, 1, 2,, t 1. (1.85)

    ,

    : (1.81) 1 1 qtx ,

    1 qtx ,, 1

    1 tx ; 1 + mqtx xtq+m (m = 0, 1,) (1.81) E(tq+mj | x1,, xtq+m), (1.85), , ; > t (1.82)(1.85) - - .

  • 51

    . p, q k .

    1.

    ? 2. ARIMA? 3.

    , ? 4. ()

    ARIMA?

    1.6.

    , - - , - , , , -, . - . - , .. , , - . , -, , - - . -, , - .

    ( - [151]) - . .

    x, = 1, 2,, t -

    x = a0 + , (1.86)

  • 52

    a0 , , - , , . , x t ( )tx (- ) (0 < < 1)

    ( ) ,11 1

    0

    =

    =t

    jjt

    jtt xx

    (1.87)

    : ( ) ( ) .minarg 10

    2=

    =t

    jjt

    j

    ataxx

    , - .

    (1.87)

    ( ) ( ) .10

    =

    =j

    jtj

    t xx (1.88) -

    1tx xt+1 - t xt - ( ),1 tt xx = (1.89)

    ( )tx (1.87) (1.88), - .

    (1.89) , , , - (t + 1)- xt+1 - ( )11 1 ++ = tt xx ( ) ( ) ( ) .1 11 ++ += ttt xxx

    - , .. , (1.86) -

  • 53

    xt+ = a0 + a1 ++ akk + , (1.90)

    k 1. (1.90) t, . , 1tx xt+1 (1.90) = 1 (4)

    ( )( ) ( )( ) ( )( ),,...,, 1011 tatataxx kkkktt +++== + (1.91)

    ( ) kjta j ,...,1,0,, = -

    ( ) .min...

    ,...,,0

    210

    10 kaaaj

    kkjt

    j jajaax =

    (1.92) (1.92) -

    . ,

    , .

    . [195] -, , - 1 2 (0 < 1, 2 < 1). ltx l t -

    ( ) ( ),,,,, 211210 taltaxlt += (1.93)

    ( ) ( ) ( ) ( )( ),,,,,1,,1 21121011210 tataxta t ++=+ (1.94) ( ) ( ) ( )( )( ) ( ).,,1

    ,,,,1,,1

    2112

    2112102211

    tatatata

    +++=+

  • 54

    , , 1 2, ( )210 ,,0 a ( )211 ,,0 a .

    . [236] , . , - t l ,

    ( ) ( )[ ] , 10 Nltlt taltax ++= (1.95)

    , N , . - . - 1, 2, 3 (0 < j < 1, j = 1, 2, 3), -

    ( ) ( ) ( ) ( )[ ]

    ( ) ( )( ) ( ) ( )[ ] ( ) ( ).111

    ,11

    ,11

    130031

    120

    121

    1011

    110

    tatatatata

    x

    tataxta

    Ntt

    t

    Nt

    t

    ++=+++=

    ++=+

    ++

    +

    ++

    (1.96)

    ,

    , - 1, 2 3, ( ) ( )0,0 10 aa 0.

    . - . - - , - , . - . ( , -) ( )

    ( ) ( ) ( ),1,

    100

    0

    aaa

    ax+=

    ++= (1.97)

  • 55

    a0() -, a1() , t - , t .

    , t l ,

    ( ) ( ) , 10 lNtlt taltax +++= (1.98)

    10 , aa

    ( ) ( ) ( ) [ ]( ) ( ) [ ]

    ( ) [ ].1 ;1

    ;11

    1131

    112111

    111100

    +=+=

    ++=

    xxxxaa

    xxaaa

    Nt

    (1.99)

    , , N -

    , , 1, 2 3 - .

    1.

    ? 2. ? 3.

    -?

    1.7.

    - (), - . , , [52,51].

    , ( ). , - , , -

  • 56

    . [51]

    )...,,,( 21 mxxxfy = , (1.100)

    f , , - :

    1- - )(...,),,(),,( 1312211 mmS xxfyxxfyxxfy === ;

    2- - )(...,),,(),,( 1312211 nnk yyfzyyfzyyfz === .

    . . -

    , , . . - - ( - ). - . , , . . . -, , - .

    [51]. -

    .0,210 miyaxaay iik

  • 57

    25

    243210 jijijik xaxaxxaxaxaay +++++= .

    -

    , .

    - -, : )(...,),(),( 21 mxfxfxf . -

    )(...)()( 22110 mm xfaxfaxfaay ++++= . (1.103)

    , -

    ( ) . - . . - .

    - , - [51].

    - , - , , . , ,

    )()()()()( 443322111 xfxfxfxftf ++++=+ . (1.104)

    -

    [51]

  • 58

    ).,,,()();,()()()();,()()()();,()()()();,()()()();,()()()();,()()()(

    );,,()()();,,()()();,,()()();,,()()(

    );()()()()(

    432111

    21342311

    21342211

    41332211

    32342111

    42332111

    43322111

    4322411

    4322311

    4322211

    4322111

    443322111

    xxxxftfxxfxfxftfxxfxfxftfxxfxfxftfxxfxfxftfxxfxfxftfxxfxfxftf

    xxxfxftfxxxfxftfxxxfxftfxxxfxftf

    xfxfxfxftf

    +=+++=+++=+++=+++=+++=+++=

    ++=++=++=++=

    ++++=

    +

    +

    +

    +

    +

    +

    +

    +

    +

    +

    +

    +

    (1.105)

    , -

    . , -

    , - ( -). - , . - - .

    , . , , rfyr = . -

    njnjjn PPPf +++=+ ...1101 , (1.106)

  • 59

    rjrP I jx - : ml 0 ; ijP - { }miiij xxxL ...,,, 10= ,

    ljSmj ,1,)1(1 =+ . ijP , . , 1+nf - , .

    - - .

    - , [52, 51].

    1. , ( ), , - - .

    2. - . , - , - .

    3. - , .

    4. , - , - .

    5. - , .

  • 60

    () [51]: ( ) min22 ( ) min1 , ( )1 ( - ); ( )22 - - ( ). , ( ) min1 [51]:

    1. 1=yT 2=nT - x(t).

    2. [*(t)-(t)] - (N), *(t) - , (t) .

    3.

    ( ) [ ] ( ) ( )[ ]

    .

    )(1

    %10011;)()(11

    1

    21

    2

    ==

    ==np

    np

    N

    jj

    np

    N

    jjj

    nptx

    N

    txtxN

    (1.107)

    )2(2 [51]. 1. 1=yT , 2=nT -

    , -: ( )21210 ,,, = xxxxfx . )(tx .

    2. [ ])()( txtx - .

    3.

    ( ) [ ]=

    =yTN

    jjj

    y

    txtxTN 1

    22 )()(12 (1.108)

    ( ) ( ) [ ] .)(1%10022 1

    1

    2

    22

    =

    = Nj

    jy

    txTN

    (1.109)

  • 61

    )2(2 , , - . - - . , , , .

    - [52, 51]:

    1. , .

    2. - f. fMm .

    3. . 4. -

    . , -

    . - , . - ( - ).

    -, .

    . - ( ) , - .

    . [53] - . , - , , . .

  • 62

    , -, , . . - - . - , .

    1. ? 2. ? 3. -

    .

    1.8.

    -

    . , [4, 24, 25, 67, 75, 105, 126].

    - . , , - - , -, . , - -. , . [126].

    - - , .

    , - , - , . , -

  • 63

    , ( ) - . , .

    , , . , . - , . - , - . - , . . - , -.

    - , , .

    1. -

    . 2.

    ? 3.

    ?

    1.9. ,

    -, , .. , , , , ,

  • 64

    , , ( + -+) [14 ,20, 21].

    - [29, 36, 104, 109] , -, , - , [114].

    - , . , - . 1943 . .- .. , - [36]. 1949 . , [29]. 1957-1962 . . - , [104]. 1959 . . . ADALINE. " " [36]. 1969 . . . "", - , , - . 80- - . . 1982 . - - . . . , [29, 36, 104]. , : -, , , . [1, 4, 28, 47, 51, 52].

    . -

  • 65

    ,

    ),(1

    WXFxwFyn

    iii

    = =

    (1.110)

    TnxxxX ),...,,( 21= - -; ),...,,( 21 nwwwW = ; F - .

    - [9, 11, 22, 42, 70, 139]. -, - . , [85, 127]. . . , , - , , [94]. (t). 4 . , - [29, 36].

    , - - . - , - [0,1] [-1,1]. - , - . - -, , .

    , - , , -

  • 66

    [70].

    - - :

    1. - ;

    2. ;

    3. . - , - -;

    4. , ;

    5. .

    - [114]. - [14, 110]. , , . , , . , . - [94, 127].

    -. (machine learning) 1970- [241, 245, 244, 246]. 1980- - . ( - -), , , - , - , ( -

  • 67

    ) . - -, , - [10, 28, 100].

    , "" ( ) [28].

    - . - , . , - , .

    [28, 88, 100] . - , - .

    - . . , , - .

    - , - "-", , , [241, 244, 245].

    1. -

    ? 2.

    ? 3. -

    ? 4. -

    ?

  • 68

    , - . , , , , , , - , , . [31, 32, 35, 41, 46, 49, 56, 96]. - - , - . , - [12, 33, 50, 58, 59, 78, 82, 101, 140].

    , - , . (). -

    , -, , - : 1. -, ; 2. , - ; 3. - , (); 4. , . . - ; 5. -. ; 6. - .

    . - , , , - .

    . . ,

  • 69

    . -, . . -.

    . - . - : 1. ; 2. ; 3. ; 4. ; 5. Z- ; 6. F- ; 7. - ( ).

    , . - , , .., , - , , .

    -. - , -. , - .

    . , .

    . , - . . -, - , -

  • 70

    . , , 20 30 .

    ( - ). , - , - .

    , - . - , - , , . -. , .

    , - . , - , - . -

    , .

  • 71

    2.

    2.1.

    -

    -. . - - . - - 12 4 . () . , . - [6, 62, 79].

    , - . - - , , - . , . - . - -, , - [15, 34].

    - -, , . - -, -, .

    . , -

  • 72

    . - , -. - , . , , - , -, . . - () -. :

    - ; - ; - .

    , - . -, , , .

    , - , - () , . . - , .

    , - . , .

    ( ) .

    2.2. .

    t -

    (, 25 ), n = 25 . = 0,5 =1,

  • 73

    -:

    1. (=0); 2. (=1); 3. (=2); 4. ; 5. .

    2.2.1. (=0)

    =+= 1,1ttt SxS (2.1) : , 0,10 aS = 0,1a -

    , , .

    51151

    5

    10,1 ==

    =ttxa . (2.2)

    () -

    511 == tt Sx . (2.3)

    2.4.

    txxtxE

    2)( = . (2.4) 1

    . 2.1 = 0,5, . t = 1

  • 74

    ( ) 5,5155115,05205,01 01 =+=+= SxS i . 511 01 == Sx

    t =2 25,5065,5155,04975,02 =+=S

    5,515 12 == Sx t = 3

    125,50525,5065,05045,03 =+=S 25,506 23 == Sx

    A B C D E F G 1 p=0

    2 t xt

    St *x 2)( xtx

    3 1 0 511 4 1 1 520 515,5 511 81,00 0,16 5 1 2 497 506,25 515,5 342,25 0,69 6 1 3 504 505,125 506,25 5,06 0,01 7 1 4 525 515,063 505,125 395,02 0,75 . . . 27 1 24 560 541,884 523,769 1312,69 2,34 28 1 25 529 535,442 541,884 166,01 0,31 29 1 26 535,442 0,5 0,5

    2.1. xt ( ( = 0) )

    , -

    . - , .

    0,1 0,9 0,1. - . -

  • 75

    , - .

    - 2.2.

    2.2.

    2.3.

    8,50 9,00 9,50

    10,00 10,50 11,00 11,50 12,00

    0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

    (=0)

    480 490 500 510 520 530 540 550 560 570

    0 5 10 15 20 25 =0,4

  • 76

    2.2 , - = 0,4, - = 8,85.

    2.3. 2.4.

    A B C D E F G 1 p=0

    2 t xt

    St *x 2)( xtx

    3 1 0 511 4 1 1 520 514,6 511 511 81,00 5 1 2 497 507,56 514,6 515,5 309,76 6 1 3 504 506,136 507,56 506,25 12,67 7 1 4 525 513,682 506,136 505,125 355,85 . . . 27 1 24 560 537,895 523,159 523,769 1357,27 28 1 25 529 534,337 537,895 541,884 79,13 29 1 26 534,337 535,442 0,4 0,6

    2.4. = 0,4 2.4 ,

    26 534,3. .

    2.2.2. (=1)

    t, -

    taaxt 21 += (2.5)

  • 77

    10,1 aa = . 20,2 aa = 0,1a 0,2a -

    t, ( 2.5).

    txt 2,1498 += ,

    498 10,1 == aa .2,1 20,2 == aa

    2.5.

    1- 2-

    1+= ttt SxS (2.6) [ ] [ ]2

    12

    += ttt SSS (2.7)

    =1-.

    0,20,10 aaS = (2.8)

    y = 1,2031x + 498

    480 490 500 510 520 530 540 550 560 570

    0 5 10 15 20 25

    ( )

  • 78

    [ ]0,20,1

    20

    2 aaS = (2.9)

    () -

    [ ]212

    +

    += ttt SSx (2.10)

    [ ] 6,4952,124982

    8,4962,15,0/5,0498

    0,20,12

    0

    0,20,10

    ===

    ===

    aaS

    aaS

    (2.10)

    [ ] 2,4996,49515,05,018,4961

    5,05,0212 2 =

    +

    +=

    +

    +=

    ttt SSx

    A B C D E F G H 1 p=1

    2 t xt

    St St[2] *x 2)( xtx

    3 1 0 496,80 495,60 4 1 1 520 508,40 502,00 499,20 432,64 0,83 5 1 2 497 502,70 502,35 521,20 585,64 1,18 6 1 3 504 503,35 502,85 503,40 0,36 0,00 7 1 4 525 514,18 508,51 504,35 426,42 0,81 . . . 27 1 24 560 541,88 532,37 525,61 1182,83 2,11 28 1 25 529 535,44 533,90 560,92 1018,85 1,93 29 1 26 538,52 0,5 0,5

    2.6. = 0,5

  • 79

    t = 1

    [ ] [ ] 00,5026,4955,04,5085,04,5088,4965,05205,0

    201

    21

    011

    =+=+==+=+=

    SSSSxS

    (2.10)

    [ ] 2,5210,50215,05,014,5081

    5,05,0212 2 =

    +

    +=

    +

    +=

    ttt SSx

    tx 2.6.

    = 0,5 = 1. , . , , , .

    2.7 .

    2.7.

    , -

    8,50

    13,50 18,50

    23,50 28,50

    33,50

    0,00 0,20 0,40 0,60 0,80

  • 80

    = 0,1 ( = 9,06). -

    2.8.

    2.8.

    2.2.3. (=2)

    t - -

    2321 tataaxt ++= (2.11)

    (. 2.9):

    215,079,296,515 ttxt +=

    ;79,2;96,515 20,210,1 ==== aaaa 15,0 30,3 == aa

    ( =1)

    480 490 500 510 520 530 540 550 560 570

    0 5 10 15 20 25 30 = 0,1

  • 81

    y = 0,1535x2 - 2,7873x + 515,96

    480490500510520530540550560570

    0 5 10 15 20 25

    ( )

    2.9. -

    xt 1-, 2- 3-

    ;1+= ttt SxS [ ] [ ] ;212 += ttt SSS [ ] [ ] [ ]3

    123

    += ttt SSS (2.12)

    0,00

    50,00

    100,00

    150,00

    200,00

    0,00 0,20 0,40 0,60 0,80 1,00

    2.10.

  • 82

    : ( ) ;

    22 0,320,20,10 aaaS

    += (2.13)

    [ ] ( ) ;232 0,320,20,120 aaaS

    += (2.14)

    [ ] ( )0,320,20,1

    30 2

    3433 aaaS

    += (2.15)

    () -

    ( )[ ] ( ) [ ]

    ( )[ ] [ ] .2

    342

    224526

    2566

    2

    3222

    2

    2

    22

    2

    2222

    +++

    +

    ++++=

    t

    ttt

    S

    SSx (2.16)

    ,

    (. 2.10). = 0,1 ( = 9,06) (. 2.11).

    ( =2)

    440

    460

    480

    500

    520

    540

    560

    580

    0 5 10 15 20 25

    2.11. ( = 2)

  • 83

    . 1. , -

    (=0), (=1), (=2) .

    2. . 3. , -

    , .

    2.3. (

    ) -

    . , - (. .) (n = 8). - 2.1.

    2.1. xt - (2003-2005 .).

    t kt

    ( )

    t xt tx

    t

    t

    xx

    *tx (*tt xx )

    1 1 499 483,91 1,031 508,28 1,9% 9,28 2 2 475 475,36 0,999 486,55 2,4% 4,55 3 3 452 466,82 0,968 452,32 0,1% 0,32 4

    2003 1

    4 415 458,27 0,906 422,58 1,8% 7,58 5 1 481 449,72 1,070 457,84 4,8% 23,16 6 2 467 441,17 1,059 443,15 5,1% 23,85 7 3 431 432,63 0,996 422,95 1,9% 8,05 8

    2004 2

    4 412 424,08 0,972 397,88 3,4% 14,12 9 2005 3 448,16 : 56,04

    : 7,49

    ( t = 9) , -

  • 84

    - ( ) = 1 - 1 = 0,2; 2 = 0,3 3 = 0,4.

    ,,1 tktt ttfax += (2.17)

    xt t = l,2,...,n; a1,t -

    , .. - xt t;

    fvtkt vt kt- ; vt =1,2,,l vt=t-l(kt-1); l ( l

    =12, l =4 ..); t . , ( ),,0 2 nn IN ( )Tnt ,...,,...,1= In (). -

    t,

    ( )( )( )

    ( ) ( )( )

    +=+=

    +=

    ++=

    1,,2,1

    1,231,1,13,2

    ,2,1

    2.

    1,21,1,

    1,1

    1

    1

    1

    1

    1

    tt

    tttt

    tt

    kvttt

    tttt

    kvt

    tkv

    ttkv

    tt

    faaxaaaa

    faxf

    aaf

    xa

    (2.18)

    a2,t t - 1 t; ( )txxt = , t , .. - (t -); 1, 2, 3 , (0< 1, 2 3

  • 85

    , j . -, .

    . , , . - : ,;; 0,0,20,1 tvfaa lvt ,...,2,1= .

    , tx xt, 1, 2 3 . j , - t. 0,20,1 ; aa ,

    ttv aaf t ,2,10, , ,

    tt kvf ,

    . . n = 8 xt

    - taaxt 10 += .

    txt = 5476,846,492

    5476,8;46,492 10,200,1 ==== aaaa .

    0,

    tvf -

    tt xx / vt-

    ;029,12

    059,1999,0;050,12

    070,1031,10,20,1 =+==+= ff

    939,02

    972,0906,0;982,02

    996,0968,00,40,3 =+==+= ff .

  • 86

    y = -8,5476x + 492,46

    390

    410

    430

    450

    470

    490

    510

    0 2 4 6 8 10

    ( )

    2.12. - 1 = 0,2; 2

    = 0,3; 3 = 0,4 = 1. 1- (kt = l,vt = t). (18) t = 1 ( ) ( )

    ( )( ) ( )( )

    ( ) ( )( ) ( ) ( )

    ( ) ;255,95476,86.046,49214,4824.01

    046,1050,13,0114,482

    4993.01

    14,4825476,846,492

    2,01050,1

    4992.01

    28,508050.15476,846,492

    0,230,11,131,2

    0,121,1

    121,1

    0,20,110,1

    111,1

    0,10,20,11

    =+=+=

    =+=+==

    +=++===+=

    aaaa

    faxf

    aafxa

    faax

  • 87

    t = 2 ( ) ( )

    ( )( )( )

    ( )( ) ( ) ( )

    ( ) 153,10255,96,014,48264,4704,01

    023,1029,17,064,470

    4753,01

    64,470255,914,482

    8.0029,1

    4752,01

    55,486029,1255,914,482

    1,231,12,132,2

    0,222,1

    221,2

    1,21,110,2

    212,1

    0,21,21,12

    =+=+=

    =+=+==

    +=++===+=

    aaaa

    faxf

    aafxa

    faax

    t = 3 ( ) ( )

    ( )( )( )

    ( )( ) ( ) ( )

    ( ) 179,10153,106,064,47043,4604,01

    982,0982.07.043,460

    4523,01

    43,460153,1064,470

    8.0982.0

    4522,01

    32,452982,0153,1064,470

    2,232,13,133,2

    0,323,1

    321,3

    2,22,110,3

    313,1

    0,32,22,13

    =+=+=

    =+=+==

    +=++===+=

    aaaa

    faxf

    aafxa

    faax

    t = 4 ( ) ( )

    ( )

    ( ) ( ) 825,10179,106,043,46063,4484,0934,0939,07,0

    63,4484153,0

    63,448179,1043,4608,0939,0

    4152,0

    58,422939,0179,1043,460

    4,2

    1,4

    4,1

    0,43,23,14

    =+==+=

    =+===+=

    a

    f

    a

    faax

  • 88

    2- (kt = 2,vt = t-4). -

    , 1-

    934,0982,0;023,1;046,1 1,41,31,21,1 ==== ffff t = 5 ( ) ( ) 84,457046,1825,1063,448 1,14,24,15 ==+= faax .. 5x 2- (kt = 2), 1, tt kvf -

    , vt = 5-4 = 1

    ( )( )( )

    ( )( ) ( ) ( )

    ( ) 053,9825,106,063,44824,4424,01

    058,1046,17,024,442

    4813,01

    24,442825,1063,448

    8,0046,14812,01

    4,234,15,135,2

    1,125,1

    522,1

    4,24,111,1

    515,1

    =+=+=

    =+=+==

    +=++=

    aaaa

    faxf

    aafxa

    t = 6 ( ) ( )

    ( )( )( )

    ( )( ) ( ) 187,7053,96,024,44285,4374,0

    036,1023,17,085,437

    4673,01

    85,437053,924,442

    8,0023,1

    4672,01

    15,443023,1053,924,442

    2,2

    1,226,1

    622,2

    5,25,111,2

    616,1

    1,25,25,16

    =+==+=+=

    =+=++=

    ==+=

    a

    faxf

    aafxa

    faax

  • 89

    t = 7 ( )

    ( )

    ( ) ( ) 531,6187,76,085,30437,4324,0987,0982,07,0

    30,4324313,0

    30,432187,785,4378,0982,0

    4312,0

    95,422982,0187,785,437

    7,2

    2,3

    7,1

    7

    =+==+=

    =+===

    a

    f

    a

    x

    t = 8 ( )

    ( )

    ( ) ( ) 323,5531,66,030,43279,4284,0942,0934,07,0

    79,4284123,0

    79,428531,630,4328,0934,0

    4122,0

    88,397934,0531,630,432

    8,2

    2,4

    8,1

    8

    =+==+=

    =+===

    a

    f

    a

    x

    t = 9 () ( ) ( ) 16,448058,1323,579,428 2,18,28,19 ==+= faax tx ,

    xt, 2.1 2.13. - , - - , .

    , .

  • 90

    390

    410

    430

    450

    470

    490

    510

    530

    0 2 4 6 8 10

    2.13.

    . 1. , -

    ( ).

    2. . 3. , -

    , .

  • 91

    2.4. -

    2.2 (xt)

    2003 2005 . (. . ).

    2.2.

    t kt

    ( )

    vt

    xt tx tt xxt = *tx ( *tt xx )

    1 1 7,2 6,82 0,38 6,93 3,7% 0,27 2 2 6,5 6,63 -0,13 6,52 0,2% -0,02 3 3 6,1 6,44 -0,34 6,47 6,1% -0,33 4

    2003 1

    4 6,3 6,25 0,05 6,28 0,3% 0,07 5 1 5,9 6,05 -0,15 6,26 6,2% -0,31 6 2 5,7 5,86 -0,16 5,66 0,7% 0,08 7 3 6 5,67 0,33 5,47 8,8% 0,56 8

    2004 2

    4 5,5 5,48 0,02 5,52 0,4% 0,02

    9 2005 3 1 - 5,37 : 0,07

    0,27

    - ( -) - tx t = 9, = 1, 1 = 0,1; 2 = 0,4; 3 = 0,3.

    - ( . . ).

    , - , , - . - , - - .

  • 92

    xt vt- kt- , vt = t - l(kt - l), l - ( l = 4, l = 12).

    ttt

    tkvtt

    aaa

    gaxtt

    ,21,1,1

    ,1

    +=++=

    (2.19)

    i t ;

    a2,t t-1 t;

    ttkvg vt- kt-

    ; t .

    1, 2, 3, (0< 1, 2, 3

  • 93

    2.2 tx - ttt xx = . -

    .0359,02

    02,005,0

    ;0046,02

    33,034,0

    ;1451,02

    16,013,0

    ;1144,02

    15,038,0

    0,4

    0,3

    0,2

    0,1

    =+=

    =+=

    ==

    ==

    g

    g

    g

    g

    3,0;4,0;1,0 321 === = 1. 2003 . ( : vt = t; kt =

    1; = 1)

    .0359,0;0046,0;1451,0

    ;1144,0

    0,4

    0,3

    0,2

    0,1

    ===

    =

    gggg

    (20) t = 1

    ( ) ( ) ( )( )( ) ( ) 182,01905,07,00071,7844,63,0

    211,01144,06,0844,62,74,0844,61905,00071,71,011144,02,71,0

    93,61144,01905,00071,7

    1,2

    1,1

    1,1

    0,10,20,11

    =+==+=

    =+==+=++=

    aga

    gaax

    t = 2

  • 94

    ( ) ( )( ) ( )( ) ( ) 183,0182,07,0844,66595,63,0

    1508,01451,06,06595,65,64,06595,6182,0844,69,01451,05,61,0

    52,61451,0182,0844,6

    2,2

    1,2

    2,1

    2

    =+==+=

    =++===

    agax

    t = 3

    ( ) ( )( ) ( )( ) ( ) 194,0183,07,06595,64394,63,0

    1385,00046,06,04394,61,64,04394,6183,06595,69,00046,01,61,0

    472,60046,0183,06595,6

    3,2

    1,3

    3,1

    3

    =+==+=

    =++===

    agax

    t = 4

    ( ) ( )( )( ) ( ) 194,0194,07,04394,62472,63,0

    0427,00359,06,02472,63,64,02472,6194,04394,69,00359,03,61,0

    281,60359,0194,04394,6

    4,2

    1,4

    4,1

    4

    =+==+=

    =+==+=

    agax

    2004 . ( : vt = t-4; kt = 2).

    0427,0;1385,0;1508,0;211,0 1,41,31,21,1 ==== gggg 5x , 5- 2-

    (k5 = 2), v5 = t l (k5 - 1) = 5-4(2-1) = 1 211,0 1,1155 == gg k .

    ( ) ( )( )( ) ( ) 204,0194,07,02472,60172,63,0

    0799,0211,06,00172,69,54,00172,6194,02472,69,0211,09,51,0

    265,6211,0194,02472,6

    5,2

    2,1

    5,1

    5

    =+==+=

    =+==+=

    agax

  • 95

    t = 6

    ( ) ( )( ) ( )( ) ( ) 203,0204,07,00172,68165,53,0

    1371,01508,06,08165,57,54,08165,5204,00172,69,01508,07,51,0

    662,51508,0204,00172,6

    6,2

    2,2

    6,1

    6

    =+==+=

    =++===

    agax

    t = 7

    ( ) ( )( ) ( )( ) ( ) 188,0203,07,08165,56658,53,0

    0506,01385,06,06658,564,06658,5203,08165,59,01385,061,0

    475,51385,0203,08165,5

    7,2

    2,3

    7,1

    7

    =+==+=

    =++===

    agax

    t = 8

    ( ) ( )( )( ) ( ) 188,0188,07,06658,54761,53,0

    0352,00427,06,04761,55,54,04761,5188,06658,59,00427,05,51,0

    521,50427,0188,06658,5

    8,2

    2,4

    8,1

    8

    =+==+=

    =++==+=

    agax

    9x ,

    t = 9 3- , k9-1 = 2 v9 = 9-42 = 1,

    2,1, 199 gg kv = =0,0799.

    368,50799,0188,04761,5 2,18,28,19 =+=++= gaax 0, tvg -

    ttt xx = , vt- , vt = 1, 2,, l.

    - tx 2.2 2.14, - xt.

  • 96

    -

    5,00

    5,50

    6,00

    6,50

    7,00

    7,50

    0 2 4 6 8 10

    2.14.

    -

    . . 1. ,

    -. 2. . 3. , -

    , .

  • 97

    3.

    -

    , . , , , - , . . , - , , -.

    - Statistica. , - - .

    - - . , , .. , -, .

    : -

    , .

    , .

    30 - . , , .

  • 98

    : 1 ( ); 2 1 , , ( ); 3 ( ); 4 () ( ); 5 ( ); -

    .

    3.1. 7 Y X1 X2 X3 X4 X5 1 50000 90,3 2600 0,77 0.689 0,58 2 58000 86.4 3000 0,873 0,699 0,58 3 65000 73,2 3900 0,898 0,71 0,58 4 66000 72,1 3900 0,89 0,7 0,58 5 67000 71,3 3900 0,89 0,71 0,59 6 68000 70,9 3900 0,89 0,72 0,6 7 69000 68,7 4000 0,9 0,73 0,6 8 70000 67 4100 0,9 0,74 0,6 9 71000 66 4150 0,9 0,75 0,6 10 72000 65 4160 0,9 0,76 0,6 11 73000 64 4170 0,89 0,77 0,61 12 75000 50,4 4180 0,89 0,78 0,62 13 80000 51,2 4200 0,9 0,79 0,77 14 79000 53,8 4300 0,89 0,8 0,78 15 83000 50,3 4400 0,88 0,81 0,79 16 85000 50 4500 0,9 0,82 0,8 17 79000 55,6 4600 0,88 0,83 0,8 18 83000 53,1 4700 0,88 0,84 0,81 19 86000 50,1 4800 0,89 0,85 0,81 20 89000 49,9 4900 1 0,86 0,83 21 90000 50,8 4900 1 0,87 0,84 22 91000 50,6 4900 1 0,88 0,86

    23 90000 51,4 4900 1 0,89 0,9

    24 91000 52,3 5000 1 0,9 1

    25 93000 50 5000 1 0,9 1,1

    26 100000 50 5100 1 0,9 1,1

    27 100000 51,3 5200 1 0,9 1,1

    28 100000 50 5300 1 0,9 1,1

    29 110000 50 5400 1 0,9 1,1

    30 110000 50 5500 1 0,9 1,1

  • 99

    3.1.

    , 3.1.

    3.1. .

    STATISTICA Multiple Regression

    Switch To. : : - ; - ; Switch to .

    , 10 30. Add:

  • 100

    3.2.

    (

    6) Delete. , - .

    Analysis Resume Analysis Multiple Regression ( 3.3).

    3.3. Multiple Regression ( ) Variables . Independent:X1-X5 . Dependent :Y . Input file: . Mode- Standard.

  • 101

    Variables (-), , , - . - , - 3.4.

    3.4.

    (dependent) Y (

    ), (independent) , Y ( ). .

    , - - , 3.5.

    , , , . , -. , .

    . - .

    Dep. var. ( ) Y. No of Cases ( , -

    ). 30.

  • 102

    Multiple R ( ). R2

    ( ).

    3.5.

    , -

    .

    = (1-R2)*100%. = 15%. , MS Excel

    -. . .

  • 103

    (. 3.5) - Correlations and desc.stats Correla-tions. , - 3.6.

    3.6.

    ,

    , : 2,3,4. y ( 0,96; -0,8; 0,95), - - 1.

    (. 3.7), 3 , , , .

    - . . 0,7, -, , - , .

    , - , , 3.5, Regression Summary, , , , 3.8.

  • 104

    3.8.

    3.8

    , - 3.5. RI . - F(5,24) = 117,36 - ( 5 24 v1 = 5 v2 = 24). (), :

    - ; - (BETA) -; - (St.Err of BETA) -; - (B) , -

    ; - (St. Err of B)

    ; - (t(24) ) ,

    -.

    , , - -43201.

    3.8, -

    54321 23764952911264843201 x,xx,x,x,y +++= (3.1)

  • 105

    - ().

    1 ( 1) =-48,6 2 ( 2) =12,1 3 ( 3) =-29,5 4 ( 4) =649 5 ( 5) =37,2 ,

    , -, , , , - .

    , , , , -, . , - , - , , , , .

    , - ( , ) ( , ) ( , , -, ).

    , , R2 = 0,96 ( 1, ). -.

    , 4%.

    -. - (F), 3.8. F(5,24) = 117,36. FP , 5 v1=5 v2 = 24 FT = 2,62.

    FP > FT.

  • 106

    (117,36 > 2,62). - .

    1. F-

    - , - ..

    2. F- , - . , .

    3. F- , - . .

    , , , - , .

    -

    , . , ? -

    , 3.8, 6 (t(24)) - . ( 1,2 5 ).

    , 5, , - .

    , - .

    (. 3.9) - 1,2,3,4 ( y).

    3.10, - 3, -, 1 .

  • 107

    3.9.

    . -

    3.10.

  • 108

    Regression Summary, -

    -, , 3.11.

    3.11.

    ( - )

    4321 63932741295438995 xx,x,x,y ++= . (3.2)

    , ,

    , -, -, .

    . , - , RI (R2) 0,96. , - - 4%. 5 ( , , - , - 1 ).

    , , v1 = 4 v2 = 25 FP > FT (143,75 > 2,76). 3, .

  • 109

    3.12.

    3 .

    3.13. , -

    : - 1 ; - 2 1 () ; - 4 .

    3.13.

  • 110

    .

    3.14.

    421 807112756958261 xx,x,,y ++= (3.3) , , -

    -, , - . , - , - . - , 1 .

    , , - RI =0,96, . , - , 4%. - , , FP > FT, ( v1=3 v2 = 26 143,75 > 2,98). .

    , -

    421 807112756958261 xx,x,,y ++= (3.4)

  • 111

    3.2. .

    Mode Fixed non linear ( ). .

    3.15.

    , , -

    , . - ().

    3.16.

  • 112

    - 1,2,4, , , . . , , . - , .

    3.17.

    . -

    ; (Method) Standart Variables.

    3.18.

  • 113

    Variables. .

    3.19.

    , 3.19,

    (Dependent) , V2**2,V3**2,V5**2, , - 12,22,42. ,

    - V2**2 - 12; - V3**2 - 22; - V5**2 - 42. ,

    , (. 3.20).

    , - .

    3.20.

  • 114

    Regression summary Y

    3.21.

    Y , -

    , - RI = 0,97, , , . , 3%. , , FP > FT ( v1 = 3 v2 = 26 256,34 > 2,98), , 12.

    24

    22

    21 11200202309217831 x,x,x,,y ++= (3.5)

    , , -

    , , : , , , -.

    , , - 12.

  • 115

    24

    22 6110020418480 x,x,,y ++= (3.6)

    3.22.

    3.23

    Y

    (RI = 0,96), 4%. , FP > FT ( v1=2 v2 = 27 - 351,18 > 3,35), , 42. , - (. 3.24).

    22003,017,29612 xy += (3.7)

  • 116

    3.24

    3.25 Y , -

    . , - , - (. 3.26 3.27).

    3.24, . RI = 0,96, 4% -. , , - . , 2 (- ).

  • 117

    3.26.

    . .

    3.27.

  • 118

    3.28.

    3.29 Y

    3.29,

    22, -. RI = 0,97 ( 3%), , .

    3.30.

    Y

  • 119

    , FP > FT ( - v1 = 3 v2 = 26 292,99 > 2,98), , - 13 43. ( )

    320000004,089,44794 xy += (3.8)

    (3.8), ,

    , 3.30, , (3.7), ( 1 ). - (RI = 0.97, 3 %) , , , FP > FT ( v1=1 v2=28 859,21 > 4,20), -.

    , , , .

    , , .

    .

    3.31.

    .

  • 120

    3.32. LN V2 1, LN V3 -

    2, LN V5 4.

    3.33.

    3.34.

    Y

  • 121

    3.33-3.34 -

    421 log124466log33209log5730759551 xxxy ++= (3.9) , , -

    , . - . RI = 0,94, 6% .

    , , , , 0,97. , - - 0,94, - .

    . ( (3.8) (3.9)). -

    . -

    , - . - , - , .

    . 1. , -

    -.

    2. . 3. , -

    , .

  • 122

    4.

    STATISTICA NEURAL NETWORKS

    , , . [29, 36, 37, 127, 57, 92]. - , - . Statistica Neural Networks - , - , , .

    4.1. Statistica Neural Networks

    4.1.1.

    ST Neural Networks. (

    STATISTICA Neural Networks) ST Neural Network,

    (Data Set), , - . , - (, STATISTICA - ). ST Neural Networks. .

    1. - Create Data Set - Data Set... - - File-New.

    2. (Inputs) (Outputs) . , .

  • 123

    4.1.

    3. Create. ,

    Series_g.sta . ST Neural Networks - Data Set Editor.

    4.2.

    - Data Set Editor -

    , . - . , - ; . - - .

    4.1.2.

    1. , .

  • 124

    2. . ST Neural Networks - .

    4.1.3. , -

    . 1. ,

    , . .

    2. TRL+. .

    4.1.4.

    ST Neural Networks

    . , .

    1. -. . ( ).

    2. . . - , , - .

    3. , DELETE BACKSPACE - , BBPX , ESCAPE .

    - - .

    4.1.5. ST Neural Networks

    ,

  • 125

    . - .

    , , , , HOME, END, PAGE UP, PAGE DOWN.

    - . SHIFT.

    - . - , CTRL+C. - CTRL+V. . - ST Neural Networks - .

    - . . , - ( - ), - - . INSERT - .

    - - - Input, - -Output, / - Input/Output - ignored, , , .

    - ( -{, e}), , - , -Definition .

    - Training, - - Verification, - Test - Ig-nored, , , - .

    - - Cases Variables Edit.

  • 126

    4.1.6.

    ST Neural Networks Create Network, - File New Net-work. , ,

    ( ).

    4.3.

    4.1.7.

    1. y. - Multilayer Perceptron .

    2. Advise. ST Neural Net-works /- -, . , - (Time Series) p - Steps - Lookahead

  • 127

    / - , . 3. - Create,

    .

    4.4.

    4.1.8. 1. - Save

    Data Set - Data Set - File - Sav as.

    2. a - File Name. 3. Save. -

    - Save Networks, *.net *.bnt.

    4.1.9.

    - . ST Neural Networks

    : -, -.

  • 128

    1. -

    . ( ) . .

    2. , , , , , .

    3. , - , - , - .

    ST Neural Networks - , -.

    1. Training Error

    Graph - Training Graph

    -Statistics (. 4.5).

    4.5.

  • 129

    2. - Bak

    Propagation Back Propagation Train-Multilayer Perceptron .

    3. Train, - Back Propagation - . .

    4. Train, - .

    4.1.10.

    , Back Propagation ( 4.5).

    - Epochs. , - Train. 100 .

    - 6 Learning rate. , .

    - Momentum. () - , , . [0;1). - .

    - - Shuffle Cases. , -, . - , -. , -, .

    4.1.11.

  • 130

    , - Reinitialize - Back Propagatio (- 4.5). - . -Reinitialize - Train, .

    . , - . - La-bel - Training Graph, ( 4.6) , .

    4.1.12. - Trainig Graph

    . , - .

    4.6.

    ST Neural Networks -

    - Case Errors, - - Case Errors - Statistics

    . -

    ( 4.7).

  • 131

    4.7.

    .

    , - - Real-time update - Case Errors; -. , , - -.

    4.2. , , .

    ST Neural Networks -:

    - - -;

    - - - ( - );

    - , - , - , - SNN API.

  • 132

    4.2.1.

    - Run Single Case, -

    Run Single Cas - ( 4.8).

    4.8.

    - Case No ,

    . , Run, - - Case No ( 4.8).

    - , , - .

    , , .

    ST Neural Networks ( - - Outputs Shown). Variables.

  • 133

    4.2.2.

    -

    - Run Data Set, - Data Set - Run

    Run, , ( 4.9).

    4.9.

    - Run Data Set -

    ( ): - , , - . () RMS ER-ROR .

  • 134

    4.2.3. -

    , . - .

    - - .

    - , , - .

    - Run One-off, Run One-off( 4.10).

    4.10

    , -

    , Run, - .

    4.3.

    . STATISTICA Neural Networks STA-

    TISTICA Neural Networks Open Data Set - SERIES_G.

  • 135

    : - .

    .

    4.3.1.

    ,

    . Data Set Editor ( ) ( 4.11), -

    - - Intelligent Problem Solver-Basic or Advanced ( 4.12) - .

    4.11.

    Intelligent Problem Solver-Basic or Advanced

    ( 4.12) Advanced ( , -) Next.

  • 136

    . - .

    4.12. - -

    Next

    - Intelligent Problem Solver - Problem Type ( 4.13), - Time Series (predict later values from earlier ones) Next.

    Next, - - Intelligent Problem Solver-Time Series Period ( 4.14), 1.

    , - ( , 1, 0). , .

  • 137

    , . , -

    . 4.13. -

    (). , .

    , 1. 4.14. .

    . -

    (- ). . , ,

  • 138

    , .

    Next ( 4.15), , , SERIES_G, - ( SERIES_G, ). Next , 4.16, - SERIES_G.

    -.

    , - -Multiple, - . Next.

    4.15. .

    () . ,

    , Multiple.

  • 139

    . , , .

    cmxx = )( 4.1

    x ; x ; c . , -

    . , -.

    STATISTICA Neural Networks : - ( ).

    4.16. .

    - Intelligent Problem Solver - Division of cases

    ( 4.17),

  • 140

    (72) , (36) - (36) -Randomly reassign in num-bers given below. Ignore cases with missing values) ( ).

    , , , - , - .

    . , -

    , . , , , - .

    4.17. . ( )

    -

    . , , . , IPS .

  • 141

    , 4.18 - In-telligent Problem Solver Type of Network, Multiplayer Perceptron (three layer).

    . - . , , - -.

    - . (3 ), .

    , 4.18. .

    ,

    4.18, - . - , - . PNN GRNN - , , - .

  • 142

    MLP ( ) - . , , ( - , , - ).

    - - Intelligent Problem Solver Hidden Units ( 4.19), .

    -

    . , IPS . 4.19. .

    ( Next)

    - Intelligent Problem Solver Duration of Design P( 4.20), - Quick.

    : - . -

    .

  • 143

    , - .

    , , .

    .

    Next - In-telligent Problem Solver Saving Networks ( 4.21). - , , , - .

    . 4.20. .

    . -

    , . - , MLP . - , - , , - .

  • 144

    IPS -

    . , -.

    4.21. .

    ( Next) Intelligent Problem Solver Results Shown, - 4.22, :

    - ; - ; - () ; - . . Finish.

  • 145

    . - ; - , ; - ; - . .

    4.22. .

    : 4.23 - 4.26.

    4.23.

  • 146

    4.24 , , 10 .

    2.24.

    ( 4.25) ,

    (04*). , ( 4.25), , . , , , , , ( 4.25) - .

    4.25.

  • 147

    4.26 Network Illustration, -

    .

    4.26. .

    4.4. -

    , . - .

    STATISTICA Neural Networks STA-TISTICA Neural Networks Open Data Set - SERIES_G.FileNewNetwork.

    4.27 - Create Network.

    , -Multilayer Perceptron. : Step -1 Lookahead (-) - 0. - Inputs 1, , - Outputs 1. - No Layers 3. - Advise (-), - Create ().

  • 148

    4.27.

    , -

    4.28.

    4.28.

    ,

    : -

  • 149

    - .

    4.5.

    4.5.1.

    -

    . 1. -

    . ( ) - . - .

    2. , , , , , .

    3. , - ; - , - .

    -

    1. File In-

    telligent Problem Solver, File New. 2. . 2.1. : Statistics Training error

    graph ( 4.29).

    . - ,

  • 150

    , . , , - ( - , ).

    4.29.

    4.30.

    , -

    . - Label - - Training Graph, - .

  • 151

    2.2. : TrainMultilayer PerceptronBack Propagation ( 4.30).

    2.3. : Statistics Case Errors ( 4.31).

    4.31.

    4.31 -

    ( ). . -

    , , - - . , - . -, , .

    , - - - - Real-time update; - . , - , .

  • 152

    , .

    3. Train, - - Back Propagation - . ( 4.31) .

    4. - Train, .

    4.32.

    ( 4.31),

    , . - Regression Statistics ( 4.33), - S.D.Ratio ( - ), 0.1, . 0.7, .

    ST Neural Networks - , - .

    , ST Neural Networks Pear-son-R - . -

  • 153

    1,0. 1,0 - ( , ), - . (-) - .

    . Data S.D. - . Abs. E. Mean - ( -

    ). Error S.D. - . S.D. Ration - . - Pearson-R -

    . 4.33.

    5. , -

    , - .

  • 154

    5.1. -Epochs. , - - Train. 100.

    5.2. -Learning rate. , - . 0,9, , , - ( - , ), - 0,1, - .

    5.3. -Momentum. -, , . , . - 0,9. 0,1.

    5.4. - Shuffle Cases. , , , , - .

    6. , , , - Reinitialize, Training error graph (Clear). , Train (). Regression Statistics ( 4.35).

    7. , .

    7.1. : Run Run Single Case Case No ( , ) Run Output -.

    7.2. : Run Run Data Set - Run, . RMS error .

    7.3. : Run Run One-off Case Run, - Output.

  • 155

    4.34.

    4.35.

    4.5.2. - - -

    , ,

  • 156

    -. .

    1. - ( );

    2. . . -

    . , , . - , -. , , , - , .

    - Intelligent Problem Solver . : File New Network, , ( Layer 2 6).

    , 4.36.

    4.36.

    - -

    : Statistics Training error graph; Statistics Case Errors; Statistics Regression Statistics; Train Multilayer Perceptron Levenberg-Marquardt.

  • 157

    , .

    4.37.

    4.38. -

    Tranding error graph ,

    . , Levenberg-Marquardt Train, Tranding error graph , - ( ).

  • 158

    4.39.

    4.40.

    ,

    Case Errors. - Regression Statistics. , .

    , .. S.D.Ratio 0,1, .

  • 159

    0,2, - .

    4.5.3.

    - 1. . -

    - Intelligent Problem Solver . - , , : File-New-Network, , ( Layer 2 6).

    2. -. :

    StatisticsTranding error graph; Statistics Case Errors; Statistics Regression Statistics; TrainMultilayer Perceptrons Levenberg-Marquardt. 3. Levenberg-Marquardt

    Train () ( , , - ).

    4. , . - , Reinitialize , - Training error graph (Clear). - , Train ().

    5. . Regression Statistics, - S.D.Ratio, 0,1, - .

    4.6. ,

    , - , . .

  • 160

    - - , - . , , , .

    - . , , , . - . - , - .

    - - , -, - , , . , (Bishop, 1995) [10].

    , , , . - - .

    ST Neural Networks - - , - , . - (Wei-gend Weight Regiilariation) - Network Editor , ( , ).

    ST Neural Networks -- - Genetic, Algorithm Input Selection. - , -- , .

    - (

  • 161

    /). ( ), ST Neural Networks PNN/GRNN , - [244].

    -

    , - Output - Set Variable Types Type - Variables Edit.

    Iris.sta IrisDat.sta, .

    : Setosa, Versicolor Virginica. 50 , - : -, . , - ( ) .

    . -, (Setosa) . , , , , . .

    Iris.sta IrisDat.sta ST Neural Networks

    . . - : Iris = {Setosa, Versicol, Virginic}.

    150 - -

    , . 60 . -

  • 162

    - Data Set Editor.

    , : (Training Set) , (Verification Set) - .

    , -:

    1. Iris.sta IrisDat.sta - - Data Editor.

    4.41.

    2. 21-50.

    , 20, , , - PAGE DOWN - SHIFT.

  • 163

    3. - - Ignore. - , ST Neural Networks - .

    4. 71-100 121-150 ( 4.41).

    5. - ( - Training) 60 30. ST Neural Networks , 30 30 .

    6. - Shuffle - 60 . , . , - .

    7. , SLENGTH SWIDTH. . - , ENTER - . , - , - GA Input Selection .

    Input Feature Selection - - - Train-Auxiliary ( 4.42).

    4.42. Input Feature Selection

    . -

    - Population - Generations, Sam-pling, - Mutation Rate - Crossover Rate. ,

  • 164

    ( ). - Population - - Generations , - .

    . - , ( , , , ) (.. ). , . , -, , , . - Population , - - Generations , - -. - , , PNN GRNN .

    PNN GRNN - (Smoothing). - , PNN GRNN - , . -, PNN GRNN - , .

    , , . , (Unit Penalty). , . - , . ( ) - 0,01-0,001. -

  • 165

    , .

    - Run. 10000 - ( 100 100 ). (- ), 128 ( ). ST Neural Networks - - ( -).

    , , -, ( - Yes - No) ( 4.43). , ( - ) - . , - -.

    4.43.

    - Apply. ST Neural Net-

    works , -, , - Ignore.

    - Unit Penalty - 0,01 - Run. - , . , -

  • 166

    . , PLENGTH PWIDTH , SLENGTH SWIDTH - . , - .

    4.7.

    -. () [22, 116].

    - . , . - , - -. -: .

    . .

    - . - . , ;

    = =

    =N

    i

    M

    jijwC

    1 1

    2 (4.2)

  • 167

    2ijw , i , j , N , M ;

    . - ,

    >