گرده شناسی-سلمان رشیدی

30
طز ٣بؾ قبب٥ ٢غ اضقساو٢س٥ ضقب ؾسطزا 1 مس طز ف٤ سقطبؾ ق٣بؾ قطز ج اAASP س زا٣ ٥ چ٤ ضا ا٣بؾ قطز فف٤ سقط: ٣بؾ قطز ثب، ض، اؾذطز قغب ضف ٣ د1 ( pal·y·no·morph ٣ )ض اؾذ طز ٣ؾىذىط٥ ٢ب ٥فؿ( ) دطزاظز( 1 ) . قبضف اط٤ زض زا« ب٤ ز٣ د٣ى٤ » ٣بؾ قطز ضا اظحبػ سطج٣غش « طز قغب غجبض» ب٤ " شضار وس اعطاف دطاوس ق٣ " اؾزز ف٤ سقطه٥ؾ و٣بؾ قطز . ث٥ سح ٤ سجع شضار اظ قس٢ضـ آ جا، آة ب٤ ثبر اظ ضؾ٥ ظضا ز٣ زض ع٣بؾ ق دطزاظز٣ ( 2 ) . ٣بؾ قطز ه٤ فب٥ ضقش٢ ا ف٥ ظ٣بؾ قاظ( ج٥ چ٢ب ٥ فؿقغب ،٣بؾ قؾ سب٤جط دطوب) ف٣ؿش٤ ظ( ؿز٤ ظ٣بؾ ق) ، ثل ذه ف٣ب٥ ( ب٥ ٣بؾ ق) ٣ب٥ ٣بؾ ق٤ط٤ ز( Paleobotany ) اؾز.بؾ قطز ٢ب وبضثطز1 . ٣بؾ ق٥ چ٣ؿش٤ ظ( Biostratigraphy ) ( ٥ ظ٣بؾ ق ثبؾشب geochronology :) ٥ ظبؾب ق ثب اؾشفبز اظقبرغب ٣بؾ قطز ، ٣ د ث اضسجبط٤ ٥ب ظ ؾ٣ؿج ثؿشطس. ثط٣ ٥ ظفبر اع قس٥ فؿ٢ب طز ٣ ثب ثطضؾب، ظ٣ث ضؾ٢ب ٤ ٣ؿج ضز ؾ ضا زض٢بز٤ ظ اؾز.سؾز آ زب ث آ٥ظ سكى٤ قطا 2 . ث٤ط٤ ز( ٣بؾ قPalaeoecology ا: طار آة٥٥ سغ ) ٣بؾ قطز قفبء د٥س زض احا س٣ ٣ب٥ ٢ب ( vegetation صقش ) ( ٣ب٥ ٢ب ٥ ؾطظ) دش٥ـ فا ، جبب٤ زض ٤ط٥ ق٢ب آة٣ىش ظ آة٤ زض قطا٥چ ( صقش ٣٤ا palaeoclimatic ( صقش ٢ب ظ٥ح ) palaeoenvironmental ثبقس.مف زاقش ) طز ٢ب زاس.٤ آ٣ زضاضضر ؾ ن ث٣ث ذس ث زاض و٣چى وساظ ا٥ زع ث٥ ٣٤ع امب قف ؾرز د زاقش٥ ز ثظط ا٥ فؿ اظ ف ثب اؾشفبز( ٣بؾ قPaleontology or palaeontology ) وب٥ ٥طظ ث ٣بؾ ق٥ ظ ٣بؾ ق اؾز ع٥ ٣ ثب ثطضؾ قس٥ فؿ٢ب طز ، ،صقش ٢بضا زبب٥ سىبس زض اضسجبط ثب ض٣م٥ زل دطاضظـ٢ب ٣ب آ٣ض و ع ث بب٥ ٣ؿج اثظ ض ٢سكب٤ ذ٣ب٥ ٣بؾ ق٤ط٤ ز( Paleobotany اؾز.سؾز آ ز ث) 3 . ٣بؾكب٥ ( وArchaeobotany ) ب٤ ٣ ل٣بؾكب٥ ٤ط٤ ز( Pal(a)eoethnobotany ) ب٤ وكز قسبب٥ قغب قس اؾشفبز، و٢ب ض زض زؿبؾظ ا س اؾز. ٣ ثطضؾ٤ زض اب ث ٤ سجع ٥ سحسب٥ع ثبل٤ ض٢بع٥ چ( سب phytoliths طز ) ، ؿسف ؿب ا ا٥ ح( paleofeces ) اق ه٥ ؾطا ٣ ٣بئ ؾفب٥ دطزاظز.طز ( ٣ ثبؾشب٣بؾ قطز ب٤ و٣بؾ ق1 Palynomorphs ( ٣ د¬ ضف :) ٥فؿىط٥ ٢ب وز ضربب ا٥ ث5 سب555 شطىط٥ ٥ ث ؾب سكؿز ب لطاض زاضز قب: ؿز٥ و¬ ٢ب ز سبغو( dinoflagellate cysts) ، acritarchs ( ؿز٥ و٢ب مب قس٣ف جه ج سه٣ ؾ و ثضر ن٥ فؿ٢ب ٢ع٤ ض اؾز و اظ555 ٥٥ ؾب لجزج زاقش) ، بي، ،طز لبضچ،scolecodonts ( سا ز¬ ٢ب ٣٥سئ دط،٣ش اؾى فهط٥غ ) ، سا اس ثب٤ دب( سب ز لؿ٢ب ٣ب ز حكطار) ، chitinozoans ببقشع٤ ض اؾز. اظؾط جبر٥ سطو٣٤ب٥٥ ق قب: chitin, pseudochitin ، sporopollenin اؾز.

Upload: salman-rashidi

Post on 18-Aug-2015

53 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

1

مس

قبؾ٣:سقط٤ف طز

1د٣ ضف غبق طز، اؾذض ب،ث طز قبؾ٣: سقط٤ف ف طز قبؾ٣ ضا ا٤ چ٥ ٣ زاس AASPاج طز قبؾ٣

(pal·y·no·morph٣ )(1) دطزاظز( )فؿ٥ ب٢ ٥ىطؾىذ٣ طز اؾذض.

"٣ قس اعطاف دطاوس وشضار "٤ب «غجبض غبق طز»غش٣ سطجحبػ ضا اظ طز قبؾ٣ «٤ى٣ د٣ ز٤ب»زض زا٤ط اقبضف

زض ع٣ زضا ظ٥ اظ ضؾثبر ٤ب ا، آة جـ آض٢ قس اظ شضار سجع٤ سح٥ث . طز قبؾ٣ والؾ٥هسقط٤ف ز اؾز

.(2) ٣ دطزاظز قبؾ٣

ظ٤ؿش٣ ف (دطوبجط٤ سب ؾ قبؾ٣، غبق فؿ٥ ب٢ چ٥ ج )اظقبؾ٣ ظ٥ ف ا٢ ضقش ٥ب ف ٤ه طز قبؾ٣

اؾز.( Paleobotany) ز٤ط٤ قبؾ٣ ٥ب٣ ( قبؾ٣ ٥ب) ٥ب٣ ف ذهل ث ،(قبؾ٣ ظ٤ؿز)

وبضثطز ب٢ طز قبؾ٣:

اظ اؾشفبز ثب قبؾب ظ٥ (:geochronology ثبؾشب قبؾ٣ ظ٥ ) (Biostratigraphy) ظ٤ؿش٣چ٥ قبؾ٣ .1

ثب ثطضؾ٣ طز ب٢ فؿ٥ قس اعالفبر ظ٥ ٣ ثطس. ثؿشط ؿج٣ ؾ ب ظ٥ال٤ اضسجبط ثد٣ ،طز قبؾ٣ غبقبر

قطا٤ظ سكى٥ آب ث زؾز آس اؾز. ظ٤بز٢ ضا زض ضز ؾ ؿج٣ ال٤ ب٢ ضؾث٣، ظب

ب٢ ٥ب٣٣ ساس زض اح٥بء دقفطز قبؾ٣ ( سغ٥٥طار آة ا: Palaeoecologyقبؾ٣ )ز٤ط٤ ث .2

(vegetation صقش )(ؾطظ٥ ب٢ ٥ب٣)چ٥ زض قطا٤ظ آة ىش٣ آة ب٢ ق٥ط٤ زض٤بب، جاـ ف٥شدال

زا ب٢ طز ( مف زاقش ثبقس.palaeoenvironmental( ح٥ظ ب٢ صقش )palaeoclimaticا٣٤ صقش )

ث ز٥ زاقش دقف ؾرز مب اع٣٤ ٥ع ث ز٥ اساظ وچى٣ و زاضس ث ذث٣ ث نضر ؾاض زض ٣ آ٤س.

قبؾ٣ ظ٥ قبؾ٣ طظ ث٥ ٥بو( Paleontology or palaeontologyقبؾ٣ )ثب اؾشفبز اظ ف فؿ٥اطظ

آب٣ ب٢ دطاضظـ زل٥م٣ زض اضسجبط ثب ضس سىب ٥بب زضاب٢ صقش، ،طز ب٢ فؿ٥ قسثب ثطضؾ٣ ٥ع اؾز

( ث زؾز آس اؾز. Paleobotany) ز٤ط٤ قبؾ٣ ٥ب٣ذ٤كبس٢ ضاثظ ؿج٣ ٥بب ث عض و٣

غبق ٥بب وكز قس ٤ب (Pal(a)eoethnobotany)ز٤ط٤ ٥بكبؾ٣ ل٤٣ب (Archaeobotanyو )٥بكبؾ٣ .3

phytoliths بس) چ٥عب٢ ض٤ع ثبل٥بس سح٥ سجع٤ ب ثزض ا٤ ثطضؾ٣ .اؾز سؾظ اؿب زض زض ب٢ و ،اؾشفبز قس

قبؾ٣ و ٤ب طز قبؾ٣ ثبؾشب٣ )طز دطزاظز.٥بئ ؾفب٣ ٣ ؾطا٥ه اق (paleofeces) ح٥ا اؿب سفؿ ،(طز

1 Palynomorphs (ضف¬د٣ :)قب زاضز لطاض ب كؿز س ب ؾ ث٥ ٥ىطشط 555 سب 5 ث٥ اب ضربز و ب٢ ٥ىطفؿ٥ :

اؾز ض٤ع٢ ب٢ فؿ٥ نضر ث و ؾ٣ سه ججه ف٣ قس مب ب٢ و٥ؿز)acritarchs ،(dinoflagellate cysts) سبغو ز ب٢¬و٥ؿز

لؿز بس) دب٤ب ثس اسا ،(غ٥ط فه اؾىش٣، دطسئ٣٥ ب٢¬زسا) scolecodonts لبضچ، طز، بي، ،(زاقش جز لج ؾب ٥٥ 555 اظ و

.اؾز chitin, pseudochitin ، sporopollenin: قب ق٥٥ب٣٤ سطو٥جبر ؾط اظ. اؾز ض٤عبقشب chitinozoans ،(حكطار زب٣ ب٢

Page 2: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

2

Archaeological Palynology ) لؿش٣ اظ ف طز قبؾ٣ و ث غبق طز ب بي ٥بب٣ و زض صقش ٣

دطزاظز.ظ٤ؿش، ٣

ف زض ضؾثبر ؾ ب٢ ض¬حبن اظ از آ٣ د٣ثطضؾ٣ شضار ( آ٣: palynofacyا٢ )طزغبقبر ضذؿبض .4

ضؾث٣ ح٥ظ ب٢ لس٣٤

( و ث غبق hydrobiologyقبؾ٣ ظ٤ؿش٣ )ف٣ عز٤ه ث اوغ٢ زض٤ب٣٤ آة( Limnologyزض٤بچ قبؾ٣ ) .5

دطزاظز.٣ ضف¬لغقبر ٥ب٣ جبض٢ د٣

کاربرد در رد بىذ گاان ي شىاخت خشايوذ آوا: ضز ثس٢ .6

٢ رطز اظ ؾر٢ ز٤رط ثز قى زا طز زض ثؿ٥بض٢ اظ ط ب٢ ٥ب٣ اظ ٤ه ؾ ؾز ؿج٣ غبق زااذشهبن٣

اىب زاز اؾز و ثب سج ث ٤ػ٣ ب٢ ض٤رز قبؾ٣ ؾبذشب طز ب ثشا ؿ ٥ب س آ حش٣ جب٤ب ا٥رز آ ضا

وطز. چ٥ ذ٤كبس٢ جؿب حش٣ ب ضا ضز ثطضؾ٣ زل٥ك لطاضزاز. ثر عرض زض ضز ثس٢ سمؿ٥بر ٥ب قبؾ٣ كرم

و٣ اعالفبر طز قبؾ٣ زض ؾغح رشف سبوؿ٣ ٣ ساس ضز اؾشفبز لطاض ٥طز.

زض ب٢ و قبؾب٣٤ طز لؿش٣ اظ ف طز قبؾ٣ و ث غبق (:Forensic palynologyطز قبؾ٣ لب٣ ) .7

دطزاظز. ثطا٢ ثب ثب د٥سا وطز طز ب٢ ٥ب فف چب٢ ذبل جز زاضس، ٣ ظب ٤ه زض ذبل ٤ب ح ٤ه

(Hypericumح جط قبؾب٣٤ طز٤س ) (3) چ٥ ثب د٥سا قس طز ب٢ ٥بب زض ض ب٢ زؾش جق٣ ج .

.(4) ثؾ٣، ح زل٥ك فر كرم طز٤س

سج ؾط ز اظ ا زض جز ب٢ طز اؾذضب غبق :(Aeropalynology) «آئطدب٥غ٢»ا٣٤ قبؾ٣ طز .8

.ثبقس ٣ دعقى٣ زاف -2 وكبضظ٢ -1: قب و وطز، جت ذز ث ضا زاكسا

وبضثطز ز٤ططز قبؾ٣ زض ثطضؾ٣ زا ب٢ طز قك زض ا اؾز و زض افطاز ا٤جبز :دعقى٣ زاف .9

٢ ٤ب حؿبؾ٥ز ٣ وس، اظ لج٥ آثط٤عـ چك، ؾظـ چك، آثط٤عـ ث٣٥ سحط٤ىبر دؾش٣ .... ثب آطغ

جـ آض٢ طز ب ثب ضـ ب٢ ذبل سكر٥م ؿ سق٥٥ ظب دطاوف زض ا ا٤جبز سم٤

اؿ زا ب٢ ظبجس٢ ثطا٢ آب مب٤ؿ ثب سبض٤د ح فالئ آطغ٢ زض افطاز ٣ سا سب حسز٢ ث ا

(.1384آطغ٢ ظا د٣ ثطز )لط٤ك٣ احؿ٣٥،

Hayثطضؾ٣ دطاوس٣ جغطاف٥ب٣٤ س٥سار فه٣ طز ب و ؾجت حؿبؾ٥ز ٣ قز اظ لج٥ر سرت ٤جر ) : (Allergyآطغ٢ )

fever) قبؾ٣ ثطضؾ٣ طز ب٢ آطغ٢ ظا مبث ثب آب ٤ى٣ اظ ثرف ب٢ ض ث ؿشطـ ررغبقبر طز

اؾز و اطظ حممب ظ٤بز٢ ث آ كغس.

ؾ ذسز طز قبؾ٣ ث وكبضظ٢ ضا ٣ سا ثس٤ قطح ث٥ب ز: وكبضظ٢: .01

بزا جبضظ ب٢ فم٥رز آ٥رع٢ ف٥ر ىب وبزض آط٤ر طز قبؾ٣ ثطا٢ جبضظ ثب ث٥بض٢ ب٢ لبضچ٣:0-01

٥غ٢ نضر طفش اؾز، ثس٤ ق٣ ور ثر حره ؽرض اؾرذض ث٥ربض٢ ب٢ لبضچ٣ ثب اؾشفبز اظ آئطدب

.ق ٣ طززلبضچ ب٢ ث٥بض٢ ظا٢ ذغطبن زض ا ؾذبق٣ جبضظ حش٣ لج اظ ح ث٥بض٢

Page 3: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

3

٤ىر٣ اظ زاكرسا رطز قربؼ ثر طز قبؾ٣ ثطا٢ د٥كئ٣ مساض ثرصض زضذشرب جر٣: 2-15

ث٥ س٥س طز ط ٥ب٣ فىطز ثصض آ ضاثغ عز٤ى٣ جز كب زاز اؾز و (Hied) «ب٤س»ب

مساض طز س٥س قس ثؾ٥ زضذشب 1943 1949،1946اؾز. ا٤ زاكس كبس وطز و زض ؾبب٢

ظثب جكه زض جة اؿشب ظ٤بز ثز زض ٥ ؾبب فىطز ثصض ا٤ زضذشب ٥ع ثبال ضفش اؾز. ا٤

غت ثطا٢ ج زاضا شهس٤ب ذعا ب٢ ج٣ س٤طا عطحب٢ ج حبئع ا٥ز اؾرز، چر

رطح ض٤ع٢ و ذاس ساؿز ثطب ب٢ طاوع ثصض ذعا ذز ضا ثب اعالؿ وب الشرهبز٢ د٥ف ث٣٥ ع

.وس

٥ع ٤ى٣ اظ شط٤ جبحث٣ اؾز اىب سم٥ح زضذشب ٥ طز قبؾ٣ ثطا٢ وبقز زضذشب ٥: 3-01

قز. ثال زض ضاثغ ثب ضـ ظ٤ش زض ا٤شب٥ب٢ طوع٢ چ ث٥كرشط و ث وه طز قبؾ٣ ا٣٤ ضق ٣

اض٤ش ب٢ ظ٤ش زض ا٤ بح٥ ثطا٢ جؽ ٤ق٣ اض٤ش ذز فم٥ اؾز حكطار ٣ سارس بلر رطز

قطا٤رظ جرررر٢ ثربز بؾرت ثر٥ف اظ زاظز و٥ررررشط اظ طورع ظ٤ش ثبقس حساوثط ثطز ثبز زض ثشط٤

طز ظائ٣ ٣ ثبقس.جاة ا٤ ؾا ثسؾز ٣ آ٤س و چطا زض ثقض٣ اظ ؾبب حه ظ٤ش ثشط ٣ قز

فز ان٣ ا٤ اؾز و زض ث٥كشط اح٣ ا٤شب٥ب فمظ ٣ زض ؾبب٢ ز٤ط فىطز ذ٣٥ اظ قس وشط اؾز.

٤ش ظ٤ش وكز ٣ قز و ث ؾ٥ د٥س سؾق سىث٥ط د٥سا ر٣ ورس. ا٤ىر زض چر٥ راح٣ ٤ه اض

ظ٤ش ذ٥ع ث٥ف اظ ٤ه زض نس اظ اض٤ش ب٢ حك٣ د٥س كس جز ٣ ثبقس ر٣ آ ر ثرطا٢ ثربضض

ث ؾ٥ رطز رب٢ ثبثطا٤ سم٥ح قس ب٢ ظ٤ش فمظ ز ا٤ زضذز ث ٥چ ج وبف٣ ٥ؿز.

وس.ا٤ه دطز اظ ؾب٤ط اض٤ش ب٢ ظ٤ش نضر ٣ ٥طز و ثبز اظ اح٣ جغطاف٥ب٢ جبض ثب ذز ح ٣

ض٢ ا٤ ضاظ ثطزاقش قس اؾز و طب قطا٤ظ ج٢ ثطا٢ ح م طز ثر ؿربفز رب٢ زض زؾرز

٣ قز زض ش٥ج فىرطز ذ٥ر٣ ثربال ر٣ ضز، زض ؿبفس ثبقس، اىب سم٥ح زضذز ظ٤ش زض ا٤شب٥ب ث٥كشط

.بض وررر اؾزنضس٣ و زض ؾبب٢ ز٤ط و قطا٤ظ جر٢ ؿبفس جبقس حه ظ٤ش ثؿ٥

ثبه طز: 01.4 زض ثطذ٣ وكضب غبقبر جس٤س زض ضز ضاب٢ رشف ساض٢ زا ٢ طز سكى٥

ثطا٢ حفؼ ثمب٢ ب٢ و٥بة فطا قس اؾز. سرركى٥ ز ض ب٢ ٥ب٣ ضا ب٢ جس٤س

ب اؾذضب٢ و زض فؿ جز : غبق طز(Melissopalynology)، ٥ؿد٣٥ قبؾ٣ فؿطز .11

ضـ بؾت زل٥م٣ اؾز ٥چ ٤ه اظ سجطث ب٢ فؿسق٥٥ ؿ سطاو طز ب٢ جز زض زاضز.

بس ثطضؾ٣ ب٢ طز قبؾ٣ اضظـ غصا٣٤ فؿ ضا ضق ؾبظز. ق٥٥ب٣٤ ق٣ شاؿش اؾز

قبذز ؿ زا ب٢ طز ٥عا سطاو آب زض فؿ سب جت آب٣ اظ و٥ف٥ز فؿ ٥عا

اعالفبر اضظقس٢ ضا اظ ؾط ح دطضـ ظجض فؿ، ؿ ٥بب ثىبذبه٣ ب٢ آ ٣ قز

Page 4: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

4

ف س٥رر فؿ ب٢ ثب عرق ث٢ زرا ضا ث زؾز ٣ زرررس ث عض ررضز فالل ػازب٢ رش

و٣ ثجز ؿشطـ نقز ظجضزاض٢ ضا ثبفث ٣ قز.

سبض٤رچ طز قبؾ٣ -0

اظ ز٤ط ثبظ لسب ث اضظـ ا٥ز طز د٣ ثطز ثزس. وب ا٤ىر ثرط ض٢ مرف ثطجؿرش رب٢ ؾرب٢ لهرط

ج اظ ٥الز ؿ٥ح ٣ ظ٤ؿش اؾز مف اقربن٣ جز اؾز و كغ ثبضض رز لط ل 9آؾض ثب٥ذب و

٣ بقرش ٥ع زض لط دج لج اظ ٥الز زض ضاثغ ثب ر٥ فر آقرض٤ب غربج «طزر»زضذز ذطب ؿشس.

بز ر٣ ثط ذالف فم٥س اضؾغ اؽبض ز و سب ٥بب زاضا٢ ز جرؽ رط ر «د٥»ؾب ثقس 355. اؾز

ثبقس طز ؾ٥ مبح ٣ ثبقس. ا٤ فم٥س لطب زض ثس فطاق٣ ؾذطز قرس ثرز رب٣ رضز ربفرز

لطاض طفش قس ثز ث عض٢ و سب لط قبعز سقساز قرسز٢ افرك آ ثرز ارس. زض ااذرط لرط فرس

كب زاز و ٥ب بز سرب ظرب٣ ٥ر ثرصض ٥بب ز جؿ٣ ضا جسا اظ دطضـ «وبطاض٤ؼ»٥الز٢

سكى٥ ٣ زس و ثب طز ٥ب ط ث٥ب٥عز ثبثز وطز و طز سؾظ دطچب س٥س ٣ قرز. مرف حكرطار

مف و٣ ف «ؾذط» 1812ىكف قس. زض ؾب 18زض لط «و ض٤شط»زض م اشمب طز ث ؾ٥

ز ضا زض طز افكب٣ كب زاز. دؽ اظ وكف ٥ىطؾىح ز زاكرس ا٥ؿر٣ مبح زذبز حكطار ثب

ث غبق ؾبذشب طز ز بقشس ٣ قطح سفه٥ طثط ث ؾربذشب «بذ٣٥» «ط»ا٤شب٥ب٢ ٤ق٣

ز قرس ٢ طز ثر ٤ره قرح نرحج ااؿ طز زض غبقبر آب ث اذشهبض ثطعاض قس فمظ اظ قجبز زا

٥ب قبؼ مبـ زضثربض غضغ ؾر ور فرط٢ ضا زض ثربك ٥رب قبؾر٣ و٥ر زض ار٥ؽ «فطاؿ٥ؽ ثبض»اؾز.

»ثب وربشط قرس ؾربذشب ٥ىطؾرىح .٣ مبق٣ وطز ٥ب 175صضا٥س اظ طز زض ؾرب 2«ا ر

1834 اؾررز، س٥رر ررز. ارر٥ ضز ثررس٢ ررطز ضا ورر سررب ثرر اررطظ اضظـ فرر٣ ذررز ضا حفررؼ وررطز

ث٥كشط ث ؾبذشب ق٥٥ب٢ غبق ال٤ ب٢ غكبء اذشهربل زاقرز زض ااذرط لرط رظز 3«فط٤شچ»غبقبر

وشبث٣ 5«زبؼ» 1935(. زض ؾب1374غكب ب٢ طز ضا ث ذث٣ غبق ز )٥س٢ ػاز، 4«ف٥كط»٥الز٢

اضس»ث ب زا ب٢ طز ث ضقش سحط٤ط زض آضز. ٥رع وشربة ثؿر٥بض ف٥رس٢ ثر رب مسر رطز قبؾر٣ 6«رب

رربقز. فس ٢ ث٣ قبض٢ اظ زاكسا، طز قبؾ٣ ضا سؾرق زاز آ ضا ثر ذرسز فر رشرف زض

2-Von Moli

3-Fritche

4-Fischer

5-Wode house R.P

6-Erdtman

Page 5: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

5

»ثطا٢ سق٥٥ آطغ٢ اؿب ؿجز ث اراؿ رطز 7«وطوب »آضزررررررررس ثرطا٢ ضفرـ حؿبؾر٥ز اؿرب 8«ر

(.1384س٢ اجب زازس )لط٤ك٣ احؿ٣٥، آظب٤كب٢ اضظق

7-Kirkman

8-Noon

Page 6: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

6

-فا ا٥ طزاؾز ث و كغ ثبضض ز زضذز ذطبسه٤ط مف ثطجؿش طز آقض٢ – 1قى

قبؼ اظ ا ٤بز قس اؾز

.

Page 7: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

7

(٢Pollen Morphology طز )ض٤رز قبؾ٣ زا -2

.ای گشد اگ ا هی باشذیکی اص یظگی ای هن دس ػلن سیخت شاسی گیای دا :

یظگی ای بسیاس هتؼذدی بشای طبق بذی دا گشد دس ظش گشفت هی شد ک ػباستذ اص:

تاى بشای خذا ساصی دیذ هی شذ اص ایي یظگی هی : دا ای گشد ب سگ ای هختلفروگ داو گرد 4-5-0

. سگ دا ای کاستئیذ ستذ ایغ تشیي سگذا دس دا گشد فالئیذاش الی گشد ا اص ن دیگش استفاد کشد.

. (Hjelmroos-Koski M. 2009) گشد بسیاس هتع است. اص حالت هؼولی صسد گشفت تا آبی پش سگ هشاذ هی شد

ها گشد ا بش حسب گ ای هیکشهتش است. ا 35اذاص هتسط تقشیبی دا گشد حذد اوداز داو گرد: 4-5-2

یکی اص دا ای گشد بسیاس بضسگ دا گشد رست است. گیای، اذاص بسیاس هتفاتی داسذ.

( دس خذل صیش است:1945« )استوي»اذاص اسپس دا گشد بش اساع طبق بذی

اوداز تر حسة میکري متر وع اسپر ي گرد تر اساس اوداز

2-01 خیلی کچک

01-25 کچک

25-51 هتسط

51-011 بضسگ

011-211 خیلی بضسگ

211بیشتش اص غل آسا ( Мейер-Меликян 1999 Н.Р., Северовой Е.Э اوداز اسپر ي داو گرد )اقتثاس از ملکیان ي مکاران -0جديل

داو گرد: تجمغ 4-5-3

سبت ب یکذیگش هی باشذ ک ػباستذ اص: تدوغ آى ا یکی اص یظگی ای سیخت شاسی گشد ا طشص

: دس ایي حالت دا ای گشد خذا اص یکذیگش هی باشذ ایي حالت دس بسیاسی اص گیااى ػوهیت داسد.مىفرد -

: دس ایي حالت دا ای گشد بصست د تایی ب یکذیگش پیست هی باشذ هثل ػی سسي دي تایی -

دس ایي حالت دا ای گشد بصست چاس تایی ب یکذیگش پیست هی باشذ هثل ػی الل اطگى :چار تایی -

: دس ایي حالت دا ای گشد بصست چذ تایی ب یکذیگش پیست هی باشذ هثل ثؼلبتد ماوىد -

Page 8: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

8

.Рябкова Л.С سیابکا،»اقتباع اص تد ای ) -4چاستایی، -3دتایی، -2هفشد، -1دا ای گشد: تدوغ -62شکل

1987.)

تقارن داو گرد: 4-5-4

(.Токарев, 2002دا ای گشد اغلب هتقاسى ستذ کوتش حالت اهتقاسى داسذ )

: دس ایي حالت دا گشد سبت ب هحس فشضی داسای تقاسى هی باشذ یک طشف هحس فضضی داو گرد متقارن -

شف دیگش هحس هی باشذ. د حالت دا گشد هتقاسى ػباستذ اص: تصیش آی ای ط

: دس ایي حالت فقط یک خط فشظی دا تقارن دي طرف -

گشد سا ب د قسوت هسای تقسین هی کذاص خول دا

گشد بال داس کاج یا گشد ای بسیاسی اص گیااى تک لپ

(.1-4شواس ای 63ای )شکل

دس ایي حالت هی تاى چذیي هحس : تقارن شؼاػی -

بسیاسی اص تقاسى بشای دا گشد دس ظش گشفت اص خول

(5-6شواس ای 63گیااى د لپ ای )شکل

داو گرد تا تقارن دي -0تقارن داو ای گرد: -63شکل

داو گرد تا تقارن دي جاوث در تک لپ -2، 3، 4 ؛جاوث در کاج

او گرد تا تقارن شؼاػی در دي لپ ای ا )اقتثاس د -4-5 ؛ای ا

-Токарев П. И., Мейер 0999از تکارف ي ملکیان

Меликян Н. Р..)

شکل داو گرد 4-5-5

بطس کلی دا گشد گیااى اص لحاظ شکل بسیاس هتع

یذ هی کذ. اگش ضغ فضایی یک دا گشد است. ش سلل هادس گشد یا اسپساظ چاس دا گشد یا اسپس )تتشاد( تل

( دستشیي قط Proximal pole تتشاد سا دس ظش آسین. ضدیک تشیي قط دا گشد ب هشکض تتشاد سا قطب ضدیک )

polar( خطی ک ایي د قط سا ب ن صل هی کذ هحس قطبی )Distal poleآى سا اص هشکض تتشاد، قطب دس )

axisیذ. سطح ػود بش ایي هحس فشضی سا ک فاصل آى با د قطب هتسای باشذ، هحس یا سطح استایی ( گ

(equatorial diameter 1344، 97( )هیوذی ظاد، ص 64( گیذ )شکل.)

Page 9: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

9

( Pبشای پیذا کشدى شکل دا گشد هی تاى هحس قطبی )

با هحاسب ( آى سا اذاص گیشی ود Eهحس یا سطح استایی)

( بشای دا گشد P/Eهحس استایی ) سبت هحس قطبی ب

شکل دا گشد بذست هی آیذ. 2هقایس آى با خذل

تجی فضایی داو گرد: در تتراد چار داو گرد دید -64شکل

قطة -0 ؛می شد ک س گرد در جل ي یکی در پشت می تاشد

( 0344تژاد )اقتثاس از م میمىدی (Proximal poleیک )قطة وسد -2(،Distal pole) دير

وسثت محر قطثی ت محر Form شکل داو گرد

(P/Eاستایی )

2بیشتش اص peroblate بیضی ایستاد

prolate 2-33/0 بیضی

prolate 33/0-04/0 کشی -بیضی

spheroidal 04/0-88/1 کشی

oblate-spheroidal 88/1-55/1 بیضی -کشی

oblate 55/1-5/1 پي -بیضی

5/1کوتش اص peroblate بیضی کشیذ

( Мейер-Меликян 1999 Н.Р., Северовой Е.Э )اقتثاس از ملکیان ي مکارانشکل داو گرد ي اسپر -2جديل

داو گرد ي اسپر:( Outline)تصیر یا طرح کلی 4-5-6حالت س بؼذی داسد شکل آى اص ابؼاد هختلف هتفات است، دس گام استفاد اص هیکشسکپ سی با تخ ب ایک دا گشد اسپس

( Polar view)هظش ای هتفاتی بشای یک دا گشد خد داسد. اص هیاى ایي هظش ا، شکل کلی یا تصیش دا گشد اص هظش قطبی

(. 65 -66.باشذ )تصایش ( قابل اویت هیEquatorial viewهظش استایی )

Page 10: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

15

کريی

گش دار کريی

گش دار

لب دار

Токарев 0999)اقتثاس از تکارف ي ملکیان طرح کلی یا تصیر داو گرد یا اسپر تا تقارن شؼاػی از مىظر قطثی -65شکل

П. И., Мейер-Меликян Н. Р..)

Page 11: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

11

کريی

تیضی

لزی

مستطیلی

حدبویم م

محدب

مستطیلی فشرد

تیضی فشرد

طرح کلی یا تصیر داو گرد یا -66شکل

(..Токарев П. И., Мейер-Меликян Н. Р 0999)اقتثاس از تکارف ي ملکیان اسپر از مىظر استایی

از مىظر قطثی

Page 12: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

12

تیضی

کريی

ازمىظر استایی

تیضی

ویم محدب

محدب

یا تصیر داو گرد یا اسپر تا تقارن دي طرف از مىظر طرح کلی -67شکل

(..Токарев П. И., Мейер-Меликян Н. Р 0999)اقتثاس از تکارف ي ملکیان قطثی ي استایی

دریچ داو گرد 4-5-7

ا هشکب دسیچ هوکي است ساد ی . اسپس اص آدا صست هی گیشد، هاطق کن هقام تشی ک سیش گشد دسیچ

دا ای گشد سا هی تاى بش اساع یظگی ای هافز شیاسا دس گش ای هختلف طبق بذی کشد. تؼذاد هافز باشذ.

شیاسا با افضدى پیشذای تکی، دتایی، س تایی، چاستایی، پح تایی، شش تایی، ب کلو شیاس، هفز ش د

یش اص شش سساخ با پیشذ پلی، شاى داد هی شذ. هؼشفی هی شذ. دا ای گشد با ب

داو گرد: ییىات سطحئتس 4-5-8

شاهل:. بش حسب ضغ تضییات سطحی، دا ای گشد سا طبق بذی هی کذ ک ااع هن آى

سطح گشد ا صاف بد تضییات قابل سیت هشخصی ذاسد صاف: -

تیض خاس هاذ ستذ. تضییات سطح گشد کخاردار: -

: سطح گشد داسای بشخستگی ای گشد بذى پای شبی خا است.تکم ای -

تضییات سطح اگضیي شبی شبک دس ن سفت ستذ. مشثک: -

داسای سساخ ای سیض هی باشذ. اگضیي سطح سراخ دار: -

ذ سوباد هاذ داسد.سطح دا گشد بشخستگی ای کچک دا ها داو دار: -

Page 13: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

13

ب حالت هج داس ب ظش هی سسذ. گشد ی داتضییات سطح مج دار: -

سطح دا گشد چیي چشک داس است. چیه دار: -

-8خاردار، -7کج ي ماج، -6مشثک، -4،5تکم ای، -3سراخ دار، -2مج دار، -0: تسئیىات سطحی داو گرد -68شکل

.( Мейер-Меликян 1999 Н.Р., Северовой Е.Э )اقتثاس از ملکیان ي مکارانچیه ي چريک دار -9داو دار،

بخش چارم

بررس جىب ا کاربرد گرد شىاس:0-4-0 اه جىب ا عبارتىذ از:

کاربرد در چى شىاس: 0-4-0-3

٣ ال٤ ب٢ ضؾث٣، ظب قطا٤ظ سكرى٥ ثب ثطضؾ٣ طز ب٢ فؿ٥ قس اعالفبر ظ٤بز٢ ضا زض ضز ؾ ؿج

آب ث زؾز آس اؾز. چ٥ ٣ سا اعالفبس٣ زض ضاثغر ثرب آة را، ضرـ جغطاف٥رب٣٤، وبضرب٢ اؿرب زض

صقش ثؿ٥بض٢ اظ حمب٤ك ز٤ط ضا وكف وطز.

Page 14: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

14

قبذز ؿ ف فاضض٣ و زا ب٢ طز زض اؿب ح٥ابر ا٤جبز ٣ وس:

تشکل باوک گرد: 0-4-0-4

زض ثطذ٣ وكضب غبقبر جس٤س زض ضز ضاب٢ رشف ساض٢ زا ٢ رطز سررركى٥ ز ضر رب٢

٥ب٣ ضا ب٢ جس٤س ثطا٢ حفؼ ثمب٢ ب٢ و٥بة ثب زذبز زض طز افكب٣ آب فطا قس اؾز.

کمک ب متخصصان زراعت: 0-4-0-6

ؾذض ب جز زض ا ثر شرههرب فر ظضافرز ثبغجرب٣ وىرب٢ ظ٤ربز٢ زض رضز غبق طز ب ا

جبسبر ظضاف٣ ثبغ٣ ٣ ب٤س، چ زض ثبضض٢ ا٤ جبسبر چ٥ زض اقبف ث٥ربض٢ رب٢ لربضچ٣ رثط اؾرز

(.1386)ثرك٣،

:گرد شىاس ا 0-4-0-7

اظ ز ؾط سجر زاكرسا ضا ثر ذرز جرت 9«آئطدب٥غ٢»غبق اؾذضب طز ب٢ جز زض ا ٤ب

زاف دعقى٣ ٣ ثبقس. -2اظ مغ ؾط وكبضظ٢ -1وطز، و قب:

:از وظر داوش پسشک 0-4-0-02

وبضثطز ز٤ططز قبؾ٣ زض ثطضؾ٣ زا ب٢ طز قك زض ا اؾز و زض افطاز ا٤جبز آرطغ٢ ٤رب حؿبؾر٥ز

آثط٤عـ چك، ؾظـ چك، آثط٤عـ ث٣٥ سحط٤ىربر دؾرش٣ .... ثرب جرـ آض٢ رطز رب ثرب ٣ وس، اظ لج٥

ضـ ب٢ ذبل سكر٥م ؿ سق٥٥ ظب دطاوف زض ا ا٤جبز سم٤ ظبجس٢ ثطا٢ آب مب٤ؿ ثب سربض٤د

(.1384ثطز )لط٤ك٣ احؿ٣٥، ح فالئ آطغ٢ زض افطاز ٣ سا سب حسز٢ ث ااؿ زا ب٢ آطغ٢ ظا د٣

:در تاکسوم گا SEMکاربرد مطالعات 0-4-0-03

ثطا٥رز. ا٤ر TEM، سب٤ ثبال٣٤ ضا زض اؾشفبز اظ آ ؿجز ث 1975 اا٤ 1965زض ااذط SEMد٥كطفز

ط طثرط ثر ؿرجز ثر ٥ىطؾرىح رض٢، ر٣ ث٥كرش SEMسب٤ سب حس٢ طثط ث ضح ثبال ثعضب٣٤ ظ٤بز

سهب٤ط ؾ ثقس٢ ثز و سؾظ ٥ىطؾىدب٢ اىشط٣ حبن ٣ قس.

9-Aeropalynology

Page 15: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

15

ؾبذشبضب٢ ٥ب٣ ضا زض مب٤ؿ ثب سه٤ط ز ثقرس ٢ ٥ىطؾرىح رب٢ رض٢، SEMزض ثطب ب٢ آظق٣

ثطي، سب ثطا٢ ثرف ب٢ ضر٥ سط ٥ب٣ )وس٥ى SEM،1975ضز دص٤طـ لبث زضن ٣ ب٤س. سب لج اظ

ثطا٢ ثرف ب٢ ؽط٤ف ٥ب٣ بس ضأؼ SEM 1975چة، زا ٢ طز( ث وبض ٣ ضفز. زض حب٣ و اظ ؾب

ؾبل، ثطب٢ جا ب اؾشفبز قس ا٤ سى٥ه ؾذؽ ثب ث وبض ٥رط٢ دقرف ضرر٥ ثرط ض٢ ثررف رب٢

٢ ب ر٣ ثبقرس. ا٤ر ضـ زض اا٤ر رشف اؾشفبز طز٤س. ث ذهل وبضثطز فك آ زض غبقبر مب٤ؿ ا

ضز اؾشفبز لطاض طفز. 1985قطؿ ث عض ؾ٥ق٣ سب ؾب 1975

اثعاض بؾج٣ زض غبق ثطضؾ٣ ؾغح ٥ب٣، ذهنرب زض راضز٢ ور (SEM)٥ىطؾح اىشط٣ بض

رب، ب٢ ظا٤كر٣ برس جرطي اذشالفبر قس٤س٢ جز زاضز، ٣ ثبقس. ؾبذشبضب٢ ض٤ع ؾغح ذهنب زض ثركر

زا، ذب ثم٥ ؾغح سطقح٣ شفربر اؾرز. ورطن رب سعئ٥ربر ؾرغح٣، اراؿ ر ذربضی وس٥ىر٣ ٥رع

(.Endress et al, 2000جعءنفبر ف٥س ؾ٥ؿشبس٥ى٣ ٣ ثبقس )

:گرد شىاس 0-4-2٥ب٢ ٥ب٣ ٤ب فؿ٥ قبؾ٣ ثزس، د٥كرطفز زا١ طز اثشسا سؾظ ٥ب قبؾب٣ و فاللس ث جغطاف ٢ غبق

ز.

SEMاطظ ثب اؾشفبز اظ ٥ىطؾىح اىشط٣) رب٢ ( غبقبر چس٢ زض ضز ؾبذشب زا طز زض ر

فؿ٥ اجب قس اؾز.

زا ب٢ طز و سؾظ حكطار دطاوس ٣ قز )اشف٥ؼ( قال ثعضي ثب ؾغح بنبف ٤ب ذربضزاض

.ث٥كشط ث نضر سز ا٢ چؿج٥س ث ٤ىس٤ط ٣ ثبقس سقساز آب وشط اؾز

زض ثقض٣ اظ ذباز ب٢ ٥ب٣ ؾ٥ط ثقت زا ب٢ طز ث نضر سز ا٢ ث ب د٥٥ب سكى٥ ٣ قز و

نفز كره١ ا٤ ط ٣ ثبقس.

و٣ زا١ طز، جز بفص قر٥بضب٢ حبنر زض نفبر سبوع٣ زا١ طز قب نفبر طثط ث قى

ز٤اض٠ زا١ طز،سعئ٥بر ؾبذشب ز٤اض اساظ٠ زا١ طز ٣ ثبقس.

قى ؽبط٢ ،طح١ سشطاز ،قى زا١ طز

طح١ سشطاز اظ ؾط ضقس زا١ طز زاضا٢ ا٥ز ظ٤بز٢ اؾز.

ث ب لغت عز٤ه زضسط٤ مغ١ آ اظ طوع سشطاز ث ب لؿش٣ اظ زا١ طز و ث طوع سشطاز عز٤ىشط اؾز

لغت زض ب٥س ٣ قز ذغ٣ و ا٤ ز مغ ضا ث شه ٣ وس ث ب حض لغج٣ ؾرغح فرز ثرط ا٤ر

Page 16: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

16

قى زا١ رطز ٤ىر٣ اظ ذهنر٥بر ، حض فطض٣ و فبن١ آ ثب ز لغت ؿب٢ اؾز ضا ؾغح اؾشا٣٤ ٤س

.٥ى٣ حؿة ٣ قز )ث قى اث٥ز زضغب دط٥ز زض اوثط ذباز جقفط٢( سبوع

سط٢ وذ٥ز، زض ٥بب ساض )بساب(ز ؿ ان٣ زا١ طز جز زاضز: وذ٥ز

Page 17: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

17

:مىکلپت

زار١ زا ب٢ طز ا٢ ؿشس و فمظ زاضا٢ ٤ه قىبف زض عطف ح اسهب سشطازرب ر٣ ثبقرس. ا٤ر رؿ

طز كرم وس٠ طب٢ ٥بب ا١٥زذ ا٢، ث٥كشط سه ذر ا٤رب، ؾر٥ىبزب ث٥كرشط ثبظزارب ربعازا

آس٢ ثقض٣ اظ ااؿ چث٣ ضابب )زذ ا٤ب٢ ا٥( ٣ ثبقس.

:تر کلپت

ض هف اربض٢ ررزض ح ث٥ض٢ ثز قال زاضا٢ ؾ قىبف - ا٤ ؿ زا ب٢ طز ث نضر وط٢

٣ ثبقس.ا٤ ؿ زا١ طز اظ نفبر كره١ زذ ا٤ب ٣ ثبقس.

:ساختمان دار داو گرد 0-4-3 زا١ طز زض ٥بب ساض اظ ؾ ال١٤ شحساطوع ان٣ سكى٥ قس اؾز.

اف( ثرف طوع٢ و ؾ ظس اؾز.

قز. ٥چ ثرك٣ اظ اش٥ ث نضر فؿ٥ قبذش كس اؾز ة( ال١٤ ٥ب٣ و ث ب اش٥ فش ٣

ی ( اع٤.

اع٤ )ال٤ ذبضج٣ زا ط( اظ ٤ى٣ اظ ؾرز سط٤ از ز٥رب٢ آر٣ ؾربذش قرس اؾرز ضرؿ انر٣

غبقبر طز قبؾ٣ اؾز.

ه ر٣ ثبقرس ررررر ا دبئظئ٥ؽبطا اؾذضب٣٤ و ز٤اض٠ آب سب ث اطظ ثس سغ٥٥ط بس اس شقك ثر زض

ز٤اض٠ آب زاضا٢ سطو٥جبس٣ كبث زا ب٢ طز٠ اطظ٢ ٣ ثبقس.

( ز٤اض٠ اع٤ اظ د٥طب٢ اوؿ٥س، وبضس ٤ب اؾشطب٢ وبضسئ٥رس٢ سكرى٥ 1968ث فم٥س ثطن قب )

قس اؾز و ث ب اؾذضد٥ قبذش قس اؾز.

١٤ ان٣ لبث سكر٥م اؾز:زض ؾبذشب اع٤ ز ال

ب٥رس «Endexine»ساع٤رث ب ار 1945و سؾظ اضس زض ؾب )«اساع٤»زض٣ال١٤ زاذ٣ ث ب اع٤ -1

.(قس

وز اع٤( ب٥س قس اؾزال١٤ ث٥ط٣ ث ب اع٤ ذبضج٣ )ا -2

ال١٤ زاذ٣ زض غبقبر ٥ىطؾىد٣ ثز.

ى ر٣ ثبقرس ررر ثط ذالف ال٤ زاذ٣ آ زاضا٢ ثطآس٥ب٢ شقسز ث اقىب ٥ ا٢ ق١ ذبضج٣ اع٤رررال٤

٣ ثبقس سىش دب٤ه.ؾشه ٤ب ثبوال اع٤ ذبضج٣ قب ؾ ال٤ ٤ب ثرف ث ب

Page 18: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

18

:ساختمان ي تسئىات ال خارج داو گرد 0-4-4ذ٣ آب اؾز. سعئ٥بر ؾغح٣ ى اؾز ث و١ سعئ٥بر قب اقىب ذبضج٣ ثس طاجق ث ؾبذشب زا

نضر ذبض فمظ قب طا ثبقس)زا ؾبز ثبقس( ٤رب ا٤ىر زاضا٢ ؾربذشب د٥چ٥رس سقرسازظ٤بز٢ طار

ثبقس، بس ذباز وبؾ٣.

»كر سطاؿ٥ «بض»٥ غبق١ ثب ٥ىطؾىدب٢ اىشط٣ اؾى ٥چ٥رس٠ ؾربذشب ثؿر٥بض زل٥رك د «رصاض

.اض٠ زا١ طز ضا كب ٣ زسررز٤

:ريزو ا داو گرد 0-4-5 ث٥كشط زا ب٢ طز زاضا٢ بفص ٤ب ؾضاذب٣٤ زض ؾغح آب ٣ ثبقس.

ث عض و٣ ز ؿ ضظ جز زاضز و ث ب فص ق٥بض ب٥س ٣ قس.

ع٤ ذبضج٣ ث اقىب زض حبالر رشف ؽبط ٣ قس ضظ ب قال زض ط ز ال١٤ اع٤ زاذ٣ ا

بفص قال زا٤ط ا٢ قى زاضا٢ لغط ٤ىؿب ؿشس و زض وبض ب طز ر٣ ثبقرس، زض حرب٣ ور قر٥بضب

.قال وك٥س لب٤ك بس زض اشب و ث٥ف س٥ع ٣ ثبقس

بفص اظ ق٥بض ب ضقس وطز اس. اظ ؾط ف٥غش٥ى٣ ؽبطا ق٥بض قى ا٥ ٣ ثبقس

فسز ٣ ثبقس. رر ٤ب ث٥كشط ٣ ثبقس ٣ زض اغت زذ ا٤ب ث سقسازؾ35-45سقساز ضظ ب اظ نفط سب

:اوذاز داو گرد 0-4-6 ٥ىطشط ٣ ثبقس. ٥255ىطشط ثعضشط٤ آب 5وچىشط٤ زا ب٢ طز حسز

:تشکل داو گرد 0-4-7زض سكى٥ زا طز اثشسا جساض ؾ بزض و حش٢ چبض ؾ ثب بي رط )٥ىطؾرذض( اؾرز دربض قرس

قس. ؾذؽ ط ٤ه اظ ا٤ ٥ىطؾذضب ثرب ٥ىطؾذضب و زا ب٢ طز٠ جا ؿشس زض و٥ؿ١ طز ضب ٣

س زا طز ث ٤ه زا طز وب سجس٤ ر٣ قز. ضقس ٣ وسغص٤ اظ از غص٢ و ث ؾ١٥ جساض سطقح ٣

قز.

تکامل کس گرد: 0-4-8

Page 19: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

19

ثس٢ بؾ٣ نضر ٣ ٥طز و اظ٢ ثب سكى٥ ٥ىطؾذض زض ؾب٢ ال٤ جساض٢ ٥ع سمؿ٥بس٣ ثب ز٤اض

ض٢ ب٣ ذبل ش٥ج١ آ ا٤جبز چس٤ عجم زض جساض و٥ؿ١ طز اؾز. ط ٤ه اظ عجمبر ؾ٣ حبن اظ ال١٤ جسا

برس، ور سط٤ عجم١ آ ضا و زض ظ٤ط اد٥سض لطاض زاضز. ال١٤ ىب٥ى٣ ٣ مك٣ طثط ث ذز زاضس، ثال ذبضج٣

.٥طزثبظ قس ثؿبن ث ؾ١٥ آ نضر ٣

ا٢ زض سبؼ ثب ؾب٢ بعا٢ جز زاضز و زض حم٥مز ال١٤ غرصا٣٤ ثرطا٢ سرز زض ظ٤ط عجم١ ىب٥ى٣ ال٤

ضز. زض ثر٥ ا٤ر ز ال٤ر رب٣ ب٢ طز قس اظ ث٥ ٣ؾب٢ بعا٢ اؾز دؽ اظ سس٣ نطف سغص٤ زا

قز.عجم حس اؾغ٣ ٥ع جز زاضز و ال١٤ لش٣ اؾز ظز ح ٣

ا٢ سكى٥ ٣ال١٤ غص٢ اظ ؾب٢ ؿجشب زضقز ؾطقبض اظ از شذ٥ط عا٢ زض قز چ ثب ؾرب٢ رب

ضؾبس زض ثؿبوب قال ز ؿ ال٤ غصا٣٤ جز زاضز:سبؼ اؾز زائب از غصا٣٤ ضا ث آب ٣

ا٢ و حش٤بر ؾب٢ آب ٤ق٣ ؿش ؾ٥شدالؾ ثط اثط سطقرح راز رهرل اظ ثر٥ ضفشر سرب ال٤ -1

بس.جساض ا٤ ؾب ثبل٣ ٣

١٤ غص٢ آ اظ ث٥ ضفش حش٤بر زاذ٣ ؾب ث نرضر دالؾرز٤ زض و٥ؿر١ ا٢ و جساض ؾب٢ الال٤ -2

بس. ال١٤ غص٢ ب٢ ؾب٢ شالق٣ قس٠ ا٤ ال٤ سسب زض دالؾز٤ ثبل٣ ٣قس. ؿشطز دطاوس ٣

ز٤ط اؾز ب٣ ثرب اظ اس چس ٥ب اذ٥ط، ث٥كشط ذبل ٥بب٣ ؾ٥ط س٥طوب آث٣، ثبض آث٣، د٥چ ا٥

برس ؾ٥رط ث٥ ضفش ال١٤ غص٢، ثضب٢ ؾظ٣ قى اوؿبالر وؿ٥ جز زض آب زض و٥ؿ١ طز ثبل٣ ٣

چ٥ اوؿبالر وؿ٥ ضا زض زاذ ثؿبن ٥بب٣ بس ر قر٥ذض٢، ثرطي ث٥رس٢، وب٥رب ثطذر٣ ز٤رط اظ

سا ز٤س.٥بب ٣

زض ب ضؾر٥س زار١ رطز قرال اظ ٤ره ال٤ر اد٥رسض ٤ره ال٤ر١ ؿبنجساض ثؾبذشب ثؿبن ضؾ٥س:

قرز ال٤ر١ قز ال٤ ٤ب عجم١ ىب٥ى٣ جت ثبظ قس ثؿبن دطاوس٣ زا١ طز ٣ىب٥ى٣ ظ٤ط آ سكى٥ ٣

زض ىب٥ى٣ ثؿبن قبز دقف بسا زض ؾطذؿب اؾز سب سفبر ا٤ ز زض كر آبؾرز ظ٤رطا ا٤ر ال٤ر

بسا ك اد٥سض٣ زاضز زض ثؿبن بساب حبن اظ ؾب٢ ظ٤ط اد٥سض٣ اؾز.

باز شذن ا شکفا بساک: 0-4-9ثب ضؾ٥س ثؿبن ؾب٢ ال١٤ ىب٥ى٣ حش٤بر ذز ضا اظ زؾز زاز جساض آب و اثشسا ؾع٢ اؾز چث٣

طز ث فجبضر ز٤ط سب٣ غكبء ا٤ ؾرب ٤ىذبضچر چرث٣ ٥قس زض سب جساض ا٤ ؾب ٤ىؿب نضر ٣

قز ب٣ ٥ط چث٣ قس جساض آرب ثر كس ثى بز٠ چث٣ ث نضر اضب٢ ضر٥ ض٢ جساض آب ؽبط ٣

٥طز.و لبفس آ ث عطف زاذ ز ج١ آ ض٢ جساض وبض٢ ٤ب جبج٣ ؾ لطاض زاضز نضر ٣» Uقى

Page 20: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

25

اط ف٥ز ساضز ثال زض ثطـ ثؿبن ال٤ لؿشب٢ چث٣ ث نضر راض٢ ربضد٥چ٣ زض ؾرغح اجش ا٤

قز جساض ؾ دطاوس اؾز. زض ثطذ٣ اظ ٥بب از چث٣ فمظ زض ؾغح ذبضج٣ ؾب ال١٤ ىب٥ى٣ ؽبط ٣

صة سرب رب٤ـ زاذر٣ و٥ؿر١ ب٢ طز زاذ آ درؽ اظ جر ؾغح زاذ٣ فبلس آ اؾز. لش٣ ثؿبن ضؾ٥س، زا

قس زض ا٤ لز جرساض ثؿربن ٥رع ور طورت اظ ٤ره ال٤ر اد٥رسض ٤ره ال٤ر١ طز آبز ذطی اشكبض ٣

قز. ثب ذكه قس غكب٢ ؾرب٢ ال٤ر ىرب٥ى٣ وكرف ىب٥ى٣ اؾز آة ذز ضا اظ زؾز زاز ذكه ٣

قرز سرب مربط قز. ش٥ج ا٤ فكبضب وككب ؾجت ٣٣فكبض٢ بشقبز زض ز ؾغح زاذ٣ ذبضج٣ آ ا٤جبز

ضق٥ف جساض و فبلس ؾب٢ رهل ال٤ ىب٥ى٣ )چة قس( اؾز ث نضر قىبف٣ زض ط حجرط ثؿربن

دبض طزز.

اظ آجب و ؾب٢ و اضسفبؿ مبس قال زض اشساز زض ٤ه ضاؾرشب زض ؾرغح ثؿربن لرطاض زاضرس.

٥طز. ثبظ قس ثؿبن زض ث٥كشط ٥بب ض٢ ٤ه ذظ ع٣ نضر ٣ثبثطا٤

اط زض جز ذربضج٣ « ضكب ٤ب زضزض»اط ذظ ع٣ عثض زض ؾغح ضث زض ثبقس ثؿبن ضا

٤س.٣« ضث٥ط كب ٤ب ثط» ثبقس ثؿبن ضا

زس.٣ فب ان٣ قىفب٣٤ ثؿبن ضا مساض ضعثز ٤ب ذكى٣ ا سكى٥

زا١ طز: -1 بزض طز )ؾ بعا( اضز ب٤ـ غص٢ و٥ؿ١ لش٣ سشطاؾذضب ثط اثط دبض قس جساض ؾضؾ٥س

قس. ؿش١ زضقز آب ثالفبن ثب ٤ه سمؿ٥ فبز٢ ضبفف قس ط سشطاؾذض سجس٤ ثر ٤ره زار١ ثؿبن ٣

٥ؿز قال ٤ىر٣ اظ آرب ور حجر٥ ورط٢ ب٢ طز ثطاثطب٢ زاذ زاقز. حج ؿشطز ٣

ؿرش١ » ز٤ط٢ و فسؾ٣ قى اؾرز ؾ٥شدالؾر٣ شرطاو ثرب اوئرب٢ ض٤رع زاضز. « ؿش١ ض٤س»اؾز

قز. ؿش١ ظا٤س زض لق٣ ض٤ف زا١ طز سمؿ٥ قرس ز برز رط ٤رب آشطظئ٥رس ضا ثر ب٥س ٣« ظا٤س

ث، ٥ره فطف٥ ؿش١ ظا ٤ب لج اظ ض٤ف زا١ ٢ طز سمؿ٥ ٣ اظ ٥بب بس قتآضز. زض ثقضجز ٣

قز. ثبثطا٤ زض زا١ طز ا٤ ٥بب ث عض فبز٢ ؾ ؿش ٤ق٣ زبز ط ٤ه ؿرش١ ض٤رس جرز ٣

اس. ثب آب وبال لبث مب٤ؿب٢ طز زاضا٢ ؾ ؿش١ قبز بشف٥ز ط زض بعازا آس٢ ثز زاضز. زا

فسز 8ب ب٢ طز ؾج سقساز ؿشزض زا١ طز٠ ثقض٣ اظ ٥بب ث٥ف اظ ؾ ؿش جز زاضز. ثال زض زا

رب وس. ظ فب ان٣ افعا٤ف غ٥طعج٥ق٣ ؿشفسز سغ٥٥ط ٣ 16ب سب زض اض٤شب اظ س٥ط ال سقساز ؿش

رب ثرط اثرط سمؿر٥ ز٠ ثطذ٣ ٥بب ث ذث٣ ضق ٥ؿز چ٥ كرم ٥ؿز افعا٤ف ؿشب٢ طزض زا

ؾ ض٤س اؾز ٤ب ؿش١ ظا٤س س آبؾز.

Page 21: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

21

ثب ضقس سىب ٥ىطؾذضب سجس٤ آب ث زا ٢ طز، غكب٢ آرب ٥رع سغ٥٥رط ؾبذشبض غكبء زض زا١ طز: -2

ا٢ ٣ قز. ال١٤ زاذ٣ دؾش١ طز ضا آش٥ ال٤ ذبضج٣ ضا ور ثر قرسر وطز اثشسا ضر٥ ؾذؽ زال٤

٤س.وس٣٥ قال آضاؾش ث سعئ٥بر رهل اؾز. اع٤ ٣

٥ىط سغ٥٥ط ٣ 255اساظ اثقبز زا١ طز زض ٥بب رشف ثؿ٥بض شفبر اؾز اظ چس٤ ٥ىط سب

٥ىط اؾز. ٥255ىط اساظ ٢ زا ٢ طز وس ٣8 اساظ٠ زا ٢ طز وس ثال زض ف٥ىؼ ظ٤ش

اشکال داو گرد: 0-4-01

زض ٥بب رشف ثؿ٥بض شفبر اؾز ث اقىب وط٢، زو٣، سر طغ٣، چربض جر٣ فطرب٢ ز٤رط

قز.ز٤س ٣

روگ داو گرد:00 -0-4

قز.٥ع ز٤س ٣ قال ظضز ٣ ث ضب٢ ز٤ط

تسئىات اگسه:0-4-02

اع٤ زض ٥بب رشف سعئ٥بر ثؿ٥بض شفبر زاضز. ال٤ ارع٤ ذرز قرب ؾر ال٤ر اؾرز زاذر٣ ثر رب

اساع٤، ؾغ٣ عاع٤ ذبضج٣ اوز اع٤ اؾز. ال١٤ اوز اع٤ قرال اظ ثطجؿرش٥ب٢ شقرسز٢ ور

قز. قبؾب٣٤ اوز اع٤ ثؿر٥بض ا٥رز زاضز. ظ٤رطا رطز قبؾرب اظ ض٢ ضرـ اقىب رشف زاضس سكى٥ ٣

دطاوس٣ زضقش٣ قى ثطجؿش٥ب٢ اوز اع٤، زا ورس ثطجؿرش٥ب٢ ؾرغح ثرس٢ ر٣ ب٢ رطز ضا ضز

. زض حربش٣ ا٢، ثطآس شض، جعا ٤ب ث چؿج٥س ث انغالح جـ ذز ثبقساع٤ ى اؾز اؾشا

كجه ٤ب » اط زض ضفش ثبقس آ ضا « زاضض»و ثطجؿش٥ب جعا اظ ؿشس اط اظ٢ ثبقس دقف ضا

٤س.٣« زاضقجى

ا٢ زض ؾغررح اورز ارع٤ اط ثطجؿش٥ب٢ عثض زض لؿز فلب٣ ذز اظ وبض ث ثچؿجس دقف سربظ

( ٣ ٤س.Tectumج )وس و ث آ جا٤جبز ٣

Tectum ٥ررع ثرر ثرر١ ذررز ىرر اؾررز نرربف ٤ررب زاضا٢ ثطآس٥رررب سعئ٥رربر ررب٣ برررررس

Ectexine ارررع٤ ث٥طررر٣( ثبقرررس زض ظ٤رررط ثطآرررس٥٤ب٢ سىشررر(Tectum قرررال دب٤ىرررب٣٤ ثررر رررب ؾرررش

(Columellae)ب ث د٥ؾش ثبقس.ب قجىى اؾز جسا اظ ٤ب زض اشساز ض

Page 22: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

22

چ٣ سىش ضـ دب٤ىب ور زض لبفرس ثر ر چؿرج٥س زض ضأؼ آظاز ٤رب ثرطفىؽ زض ضأؼ ثر ر

٤رس ؾرب٤ط ( ر٣ Structureزررررررس ور ثر آ ) چؿج٥س زض لبفس آظاز ؿشس، ؾبذشب طز ضا سكرى٥ ر٣

-( زا١ طز ضا سكى٥ Sculpture٣ آ اذشهبنبر د٥ىط٠ )اذشهبنبر بس قى سؾ٣، جز سىش ٤ب فمسا

زس.

ب٢ زا١ طز زض سب ؾغح ذز ٤ه دبضچ ٥ؿز ث فجبضر ز٤ط دؾش١ ذبضج٣ زار١ رطز وربال زض٤چ

ب٣٤ ضا ؾبظز، ثى ا٤ دؾش )اؾذضزض( زض ثقض٣ مبط بظن اؾز سكى٥ زض٤چثرف زاذ٣ ضا ؿسز ٣

زس.٣

ب ى اؾز زض ؾغح لغج٣ ٤ب زض ؾغح اؾشا٣٤ دطاوس ثبقس ٤ب فمظ زض حر لغرت زار رطز زض٤چ

لطاض زاقش ثبقس.

ب ى اؾز زض ؾغح لغج٣ ٤ب زض ؾغح اؾشا٣٤ دطاوس ثبقس ٣ فمظ زض ح لغت زا١ طز لطاض زض٤چ

ث نضر فص٢، وك٥س ق٥بض بس ٤رب سطو٥جر٣ اظ قر٥بض فرص ب ٥ع شفبر اؾز زاقش ثبقس قى زض٤چ

ب٣ قى آ ثث٣ ٤ب ؾ د اؾز.

زس ور زض ب سكى٥ ٣ب، اثقبز ق٥بضب لغط حع١ لغج٣ ٤ب قى زض٤چاذشهبنبر زا١ طز: لغط زض٤چ

ب٢ ٥ب٥بب رشف شفبر اؾز سغ٥٥طار آ زض جؿب رب٢ ٣ حس٢ ثبثرز زاضز. اذشهبنربر زار

ب٢ ز٤رط٢ برس قبؾ٣ زض ظ٥قبؾ٣ فال ثط ٥بطز زض قبؾب٣٤ ٥بب ثؿ٥بض ا٥ز زاضز اطظ طز

قبؾ٣ ؾب٤ط ف ٤ى٣ اظ ضفبر سحم٥ك اؾز.عت، ظ٥

اذشهبنبر اش٥؛ ٤ب ال٤ زض٣ دؾش١ طز زض سرب مربط ٤ىاذرز رب ٤رب بفرص ٥ؿرز زض حر زض٤چر

ضر٥شط اظ ؾب٤ط لؿشبؾز.

ب٢ طز ؿشس. حش٤بر زا ٢ طز اظ ا٤ عط٤ك ث ؾ١٥ طز ب ح سسـ ٤ب ض٤ف زازض٤چ

طزز.اظ زض دؾش آ ذبضی ٣

ق٥ د٥ف ٥ب٤رس حش٤ربر آ حش٤بر زا١ طز چبچ ججبر ض٤ف ثطا٢ زا١ طز زض ظب٣ حسز

ثعز٢ اظ ث٥ ٣ ضز. ثبثطا٤ فط زا١ طز ث ذهل زض بساب ثؿر٥بض وسرب زض ثطذر٣ اظ ٥برب اظ ز

ضظ اؾز. و اجش اؾشثبب٣٤ 35سب 15ب٢ طز زض غبت ٥بب سمط٤جب ث٥ وس. فط شؾظ زاضظ سجبظ ٣

ز زاضز. زض ا٤ ضز ج

ضؾس و ؾ٥شو٥ع طز سه ق٥بض٢ ٤ى٣ اظ شساشط٤ ؿ طز زض سه ذ ا٢ ب ٣ ثبقس. چ٥ ث ؾط ٣

ىرربضا( غبقرربس٣ ثررط ض٢ سررا٣ ضقررس ورر PENET) 2555آ٤ررس. زض ؾررب شررا٣ ٤ررب عررب ثجررز رر٣

microsporogenesis زض چس٤ اظAsparagals ورس اجرب زازرس شرب٤ ق٥بض٢ س٥رس ر٣ ب و طز سه

Page 23: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

23

ساس اظ چس٤ ؿر٥ط ر٢ ا٤جربز قرز ور جرط ثر ٤ره ثسؾز آس ثس٤ سطس٥ت ثز و طز سه ق٥بض٢ ٣

رب٣٤ ثررب ؾرر٥شو٥ع عررب سشطازررب٢ ررطزز. زض ٥رررر غبقرر ررردالظ٢ زض نرررفز سرره ق٥ررررربض٢ ر٣

قرز، ج اؾز و چ ا٢ ق٥بض طز ث ؾط سؾظ قى سشطاز سقط٤ف ر٣ چبضـ بؾ٣ زاضس جبت س

سشطازب٢ چبضـ ؾ ثب طز ؾ ق٥بض٢ اضسجبط زاضس زض حب٥ى سشطازب٢ چبضـ بؾ ٥ك ثرب رطز

قرز. ز زاز ر٣ ب زض دب٤ب ٥ظ ؿرج سه ق٥بض٢ اضسجبط زاضس. سغ٥٥ط ضفغ٢ طز ث سغ٥٥ط لق٥ز ؿج٣ ؿش

غبق قرس اؾرز. آؾفزالؾر رب زاضا٢ 1997ب سؾظ ضال ىبضا زض ؾب Liliaceaeسىب ؾ٥شو٥ع زض

ؾ٥شو٥ع عب طا ثب ضقس نفح ؾ٣ زض اظ طوعس.

کاربرد گرد شىاس در تاکسوم: 0-4-03Erdtman ؾذؽ 1913زض ؾب Woodhouse اف طز قبؾ٣ ضا ث نضر ارطظ٢ دب٤ر ز 1935زض ؾب

اظ Palynologyد٥كربز قرس. 1944زض ؾرب Williams Hideض٤ع٢ وطزس. اغ طز قبؾ٣ رؿش٥ ثبض سؾرظ

ث ق٣ آضز ض٤رع ٤رب Pollenث ق٣ دبق٥س طفش قس اؾز. ا٤ و ق٣ ثب و الس٥ Palynو ٤ب٣

. طز قبؾ٣ ف غبق طز ثبظزاب بساب چ٥ اؾذض ؾطذؽ رب، ذرع ا٤رب، طز ذبن اؾز

آ ؾجت ٣ قرز ور زار رب٢ ٤10ػ٣ ب٢ ثبثز اع٤ ؾبذشبض ؾغح٣ لبضچب، ججه ب، ز٤بس ب اؾز.

ظ ضفغ٢ زار رب٢ رطز طز ث ذث٣ اظ جؽ ب٢ اس حش٣ ؾب٤ط ب لبث سكر٥م ثبقس. اؾشفبز ا

زض سبوؿ٣ ٥ب٣ ثشرط٤ ضـ غبقر زض ٥برب رساض، ثر ذهرل زض برساب اؾرز. ث٥كرشط٤ سرؿ

ضفغ٢ زا ٢ طز زض بساب ضخ زاز اؾز.

ب فرطا سهب٤ط ٥ىطؾىح اىشط٣ اؾى٥ نفبر ف٥س٢ ضا زض اضسجبط ثب ف٥غ٣ زا رطز برسا

٣ وس. اطظ زاف طز قبؾ٣ ث٥كشط٤ ؾ ضا زض ؾ٥ؿشبس٥ه ف٥رغ٣ برساب زاضز. ا٤ر ارط ثر ز٥ر

اؾز و جـ ٣ اظ اعالفبر ف٥غ٣ ٣ ثبقس. 11ضسب٢ سىب٣ زض ال٤ ثس٢ ز٤اض زا ٢ طز

ال ا داو گرد: 0-4-04قرز. دق٥س ٣ 12 زا ب٢ طز سؾظ غكب٣٤ و ث٥ف االؾش٥ه ث ب اش٥حش٤بر دطسدالؾ زض

ضز. زض ا٤ ال٤ حش٤بر ؾ٣ دؽ اظ طي زا طز ث ؾز سؾظ ثبوشط٢ رب سجع٤ر قرس اظ ثر٥ ر٣

(. ا٤ر رؿ Zosteramarina ،Naiasflellisسقساز قسز٢ اظ ٥بب آثع٢ اطظ٢، زا طز سب اجس اش٥ اؾرز ) 10

-Sculpturing 11

-Pollen wall stratification 12

-Intine

Page 24: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

24

زا ب٢ طز دؽ اظ ضؾ٥س ث زاذ آة ض٤رش ٣ قس، ثبثطا٤ زا ب٢ طز آب زض ضؾثبر كربس ر٣

اؾز. ا٤ ال٤ زض ثطاثط سكب٢ ح٥غ٣ ثؿ٥بض مرب اؾرز 13قز. ا٤ ؿئ ث ز٥ فس جز ال٤ مب اع٤

ىب فؿ٥ قس زار رب٢ رطز ث٥كرشط اؾرز. سطو٥رت قر٥٥ب٣٤ ذربل ور ثبفرث طچ اع٤ ضر٥ سط ثبقس، ا

ب٢ ط زضج شرررفبر دررر٣ اؾز. ؿجز 14قز، اؾذضد٥ررر مبز اع٤ زض ثطاثط از ق٥٥رررب٣٤ ٣

زض جرب اؾرز ط٤عاؾ٥ آب زض ب٢ رشف شفبر اؾز. ا٤ بز غ٥ط فقب سط٤ بز آ٣ قبذش قرس

و زض ثطاثط اؾش٥ع مب ٣ ثبقس.

ال بىذ اگسه: 0-4-05اطظ عجم ثس٢ ب٢ شفبس٣ جز ؾربذشبض زار رطز اضائر قرس اؾرز ور ز رؿ آرب ف٥رز زاضز.

Faegeri1956) سؾظ 1964( ؾ٥ؿش٣ ضا اضائ زاز و زض ؾبIversen انالح قس. اط اع٤ سؾظ فق٥ B ض

آ٥ع٢ قز، ثط اؾبؼ قسر ضر درص٤ط٢ ر٣ سرا ارع٤ ضا ثر ز ال٤ر سمؿر٥ ورطز. ال٤رر ث٥طر٣ ور اجرس

اؾذضد٥ شطاو سط٢ اؾز، ث قسر ض ٣ ٥طز، ا٤ ال٤ر اوز اع٤ ب٥رس ر٣ قرز، ال٤ر زاذر٣ ور

ب٢ ؾبذشبض٢ زض ض دص٤ط٢ بق٣ اظ سفبر قسر ض دص٤ط٢ وشط٢ زاضز ضا اساع٤ ٣ بس. ا٤ سفبر زض

اع٤ اؾز. زض سه ذ ا٤ب اساع٤ ؿجز ث اؾش٥ع مرب جرز ٤رب سرب زض بح٥ر زض٤چر مرب ر٣ ثبقرس،

ثبثطا٤ اع٤ مب ث اؾش٥ع زض ا٤ ط اظ ٥بب اوز اع٤ اؾز.

قس، ا٢ ؾ٥ؿش ثط اؾبؼ ضفغ٢ اع٤ اؾز، ثقسب اضائ 1969زض ؾب Erdtmanعجم ثس٢ ز سؾظ

سمؿ٥ قس اؾز. 16 ؾع٤ 15سغ٥٥ط وطز. زض ا٤ عجم ثس٢ اع٤ ث ز ال٤ ع٤ 1975ا٤ عجم ثس٢ زض ؾب

ؾع٣ زض ثبال لطاض طفش زاضا٢ آضا٤ف ؾغح٣ اؾز ع٤ ظ٤ط ا٤ ال٤ لرطاض طفشر فبلرس فبنرط آضا٤كر٣

IIسمؿ٥ ٣ قز و ث سطس٥ت و ث سطس٥ت قربز ؾرع٤ 18 اسؾع٤ 17، ؾع٤ ث ز ال٤ اوشؾع٤اؾز

IIسمؿ٥ ٣ قز و ث سطس٥ت قبز ب ع٤ 20 اسع٤ 19اؾز. ع٤ ث ز ال٤ اوشع٤ I ؾع٤

٣ ثبقس. Iع٤

داو گرد: 9ي تقارن 8قطبت 0-4-06 13

-Exine 14

-Sporopollenin 15

-Nexine 16

-Sexine 17

-Extosexine 18

-Endosexine 19

-Ectonexine 20

-Endonesine

Page 25: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

25

ثبقس. ٣ 23 غ٥ط لغج٣ 22، بجض لغت21ب٢ طز قال سمبض ققبف٣ زاضس ث نضر جض لغت زا

ب٢ طز بجض لغت ث٥كشط زض سه ذ ا٢ ب ز٤س ٣ قز. سقساز اسو٣ اظ زا زا رب ربجض ا٢ ب٢ طز زذر

.Neuradaceae :Nymphaceae ,Sapindaceae ,Menyantaceae, (perveen, 2000)لغج٥ ؿشس بس

شکل داو ا گرد: 0-4-07زار (Токарев, 2002).قى زا ب٢ طز شرررفبر اؾرز (P/E)ثط اؾبؼ ؿجرز حررض لغجر٣ ث اؾشا٤ر٣

ب ٢ طز ٣ ساس: . شکل داو ا گرد ي اسپر2جذيل

انغالح قى (P/E)اسوؽ فط

Prolate زث٥ض٣ ا٤ؿشب 1.50 - 2.00

prolate - spheroidal ث٥ض٣ -وط٢ 1.00 - 1.45

Spheroidal وط٢ 1.00

oblate – spheroidal وط٢ -ث٥ض٣ 0.75 – 0.95

Oblate ث٥ض٣ د ٤ب ث٥ض٣ طز 0.50 – 0.75

Peroblate ث٥ض٣ وك٥س 1.50≥

:(Apertureدرچ ا )0-4-08

طا ثب ذهن٥بر اع٤ اظ سط٤ نفبس٣ اؾز و زض ثطضؾ٣ نفبر طثط ث زض٤چ ب٢ زا ٢ طز

سىب٣ زا ب٢ طز ضز ثحث لطاض ٣ ٥طز. اؾذضب٢ ذع ا٢ ب فبلس زض٤چر حم٥مر٣ ؿرشس، سرب زض لغرت

25ب٥س ٣ قز. زا ب٢ طز سه ق٥بض٢ فطضر٣ 24عز٤ه ثرك٣ اظ اع٤ بظوشط قس و س ضفش٣ سشطاز٢

، سه ذ ا٢ ب ثبظزاب ز٤رس ر٣ Magnoliales( زض ذ ا٢ ب٢ ضاؾش 27 زض٤چ ا٢ 26مبر آ )فبلس زض٤چكش

كرشمبر آرب 29رطا ثرب سمربض قرقبف٣ 28قز. زض ؾب٤ط زذ ا٢ ب زا ب٢ طز ث نضر ؾ ق٥بض٢ ع٣

21

-Isopolar 22

-Heteropolar 23

-Apolar 24-Tetrad scar 25-Monosulcate

26-Inaperturate

27 -Aperture

28-Tricolpate

Page 26: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

26

لبث كبس اؾز. Hammamelidaceaeآال ثبقس. حبز اثشسا٣٤ ؾ ق٥بض٢ ق٥بض٢ ثب اع٤ كجه زض س٥ط ٣

(Perveen,2000.)

سابق سطح اگسه: 0-4-09 سعئر٥بر ثؿ٥بض شؿ ا٤ 30عرض نربف ؿرشس، ثر زاض(، )چر٥ چرطن 32ض٥رز ، كرجه، 31نربف ، ٥ر

(.Perveen, 2000ز٤س ٣ قس ) 37 ذبضزاض ظ٥ زاض 36، ذبضزاض35زاض ، ظا٤س34، رغظ33زاض حفط

قرس، ثس٢ ٣ ب٢ طز ثط اؾبؼ قى، اساظ، ؿ زض٤چ، سمبض، لغج٥ز ؾبذشبض ؾغح٣ اع٤ زؾش زا

ثب ا٤ حب اظ مغ ؾط ف٥غ٣ سىب٣، لغج٥ز، سمبض، ؿ زض٤چ ؾبذشبض ؾرغح٣ ارع٤ اظ شرط٤ نرفبر

ؿ سه ق٥بض٢ ع٣، ب جض لغت طا ثرب سمربض زا طز حؿة ٣ قس. اثشسا٣٤ سط٤ ؿ زا طز اظ

ب ٣ ثبقس. ا٢ سه ذ Magnoliidaeب٢ ا٢ ز عطف٣ اؾز و س٥خ حهط ث فطز زض ظ٤ط ضز اثشسا٣٤ ز ذ

ترکب ي ساختار داو گرد: 0-4-21

دقف طز ٤ب اؾذضزض زاضا٢ سطو٥ج٣ د٥چ٥س قب از ظ٤ط اؾز:

رب قرب زضنس(، ٣ ؾع، وبظ د٣ ؾبوبض٤سب٢ رشف ز٤رط؛ چطثر٣ 15سب 3قب ؾع )لسب

ظا اظ ز٤ط ب، از دطسئ٣٥ آطغ٢ب، آع٤زضنس(، دطسئ٥ 5سب 3اؾ٥سب٢ چطة، وبضسئ٥سب، اؾذضد٥ )

جز زاضس )ثركر٣ ذرب٥ى٣. شبض زا١ طزاز ؾبظس٠ ز٤اض٠ طز ؿشس. چ٥ از وب٣ قس٣ زض ؾبذ

(.1386ك،

ب ٥ع جز زاضرس. ب، وبظ دطسئ٥سطو٥ت ان٣ ز٤اض٠ زاذ٣ زا١ طزؿع٢ اؾز، اب زض آ و٥ش٥

ب٢ رشف)آ٥الظرب، دىش٥بظرب، دطسئبظرب، فؿرفبسبظب ض٤جوئبظرب( ٥رع جرز ب آع٤زض ث٥ ا٤ دطسئ٥

ظا ظ ث ذث٣ قربذش كسبؾرز، ارب ٥رسا٥ ور اظ رؿ ٢ آطغ٢بزاضس. سطو٥ت ق٥٥ب٣٤ زل٥ك ا٤ دطسئ٥

(.1386زاش ؿشس )ثرك٣ ذب٥ى٣، 3855سب 5555ب٣٤ ثب ظ ررررى٣ رررر ٤ب شررطدطسئ٥

29-Radia symmetry 30-PsilatePisculate

31-Subpsilate

32-Rugulate

33-Foveolate

34 -Striate

35-Scabrate

36-Echinate

37-Tubliferousspinulose

Page 27: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

27

رب٢ فؿر٥ قرس ٤رب درؽ اظ اؾرش٥ع زار١ ز٤اض٠ ذبضج٣ طز، سب دقك٣ اظ طز اؾز و زض طز

طز، ثبل٣ ٣ بس. از سكى٥ زس٠ اع٤ و ثؿ٥بض شفبر ؿشس سب زض اسرب آر٥ حر ر٣ قرس.

(.٥1386ذ٥س٢ زاضز )ثرك٣ ذب٥ى٣، -اؾذضد٥ اظ سطو٥جبر فس اع٤ اؾز و اؾبؾب ؾبذشب وع

٥غ٢ ٣ ساس زض ٤ه ؾط٢ اظ غبقبر ف٣، ثب اضظـ ثبقس، ا٤ر غبقربر قرب ف طز قبؾ٣ ٤ب دب

(:1386اضز ظ٤ط ٣ ثبقس )ثرك٣ ذب٥ى٣،

سبوؿ٣ -1

غبقبر سىب٣ غش٥ى٣ -2

غبقبر طثط ث قس ٤ب فؿ -3

ف حمق زفب٢ -4

غبقبر طثط ث آطغ٢ -5

زض ب٢ افطاز٢ جررراـ سبض٤رچ١ ثمب٤ب٢ ٥بب -6

ثطضؾ٣ ضؾثبر -7

غبقبر سغ٥٥طار آة ا٣٤ -8

غبق اثط اؿب ثطض٢ ٥بب زض صقش -9

فطآض٢ ٥بب آدئ٥س شطدئ٥س )اظ عط٤ك وكز ثؿبن(. -15

رط طزكربؼ ثرب اظ ؾط ف٣ ثب٤س زاؿز و جؽ، دب٤ احس اؾبؾ٣ طز قبؾ٣ اؾز. ثر عرض٢ ور

سجطثب٢ ٣ ساس جؽ ٥بب ضا ثب زض زؾز زاقش طز٠ آ ق٥ ورس. رطز جرع زض راضز اؾرشثب٣٤ ٥شارس

كرم وس٠ ثبقس. اظ طزكبؾ٣ ثطا٢ سق٥٥ حسز ذبازب٢ ٥ب٣ ٥ع اؾشفبز ٥كز، ث عض٢ و زض

ؾجت جسا قرس ذرباز رب اظ ٤ىرس٤ط قرس اؾرز ضا ثطعرطف ورطز. ثقض٣ الـ ٥شا اظ ا٤ عط٤ك اق٣ و

چ٥ اظ طز قبؾ٣ ثطا٢ سق٥٥ سقك ٤ه ٥ب بق ث ذباز جؽ طثط اؾشفبز ٣ قز. وبضثطز طز

ط زض ضز ثس٢ ٥بب قبذز ذ٤كبس٢ آب ثؿ٥بض حبئع ا٥ز اؾز. اذشهبن٣ ثز طز زض ثؿ٥بض٢ اظ

ب٢ ٥ب٣ اظ ٤ه ؾ ؾز ؿج٣ غبق١ زا ب٢ طز اظ ؾر٣٤ ز٤رط، اىرب زاز اؾرز ور ثرب سجر ثر

ثس٢ ب، ث سا ؿ ٥ب س آ حش٣ جب٤ب ا٥ز آ ضا زض ضز٤ػ٥ب٢ ض٤رشكبؾ٣ ؾبذشب٣ طز

ب ضا ضز ثطضؾ٣ زل٥رررك لرطاض زاز. ثر عرض سمؿ٥بر ٥ب قبؾ٣ كرم وطز ذ٤كبس٢ جؿب حش٣

قبؾ٣ زض ؾغح رشرف سبوؿررر٣ )آضا٤ر قبؾر٣( ٥شارس رضز اؾرشفبز لطاض٥رطز و٣ اعالفرررربر طز

(.1386)ثرك٣ ذب٥ى٣،

Page 28: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

28

طبق بىذ داو گرد: -0-4-20

قز و فجبضر اؾز اظ )ثرك٣ ذب٥ى٣، ٣ ثس٢ زا١ طز زض ؾط طفشب٢ ثؿ٥بض شقسز٢ ثطا٢ عجم٤ػ٣

1386 Moor, B. Sc.1994:)

سرا ثرطا٢ جساؾربظ٢ قس اظ ا٤ ٤ػر٣ ر٣ ب٢ رشف ز٤س ٣ب٢ طز ث ضض زا١ طز: زا -1

ب اظ ز٤ط اؾشفبز وطز. ا١٥ طز

35اساظ٠ زا١ طز: اساظ٠ شؾظ سمط٤ج٣ زا١ طز حسز -2 ٥ىطشط اؾرز. ارب رطز رب٢ رب ثطحؿرت ر

٥ب٣، اساظ٠ ثؿ٥بض شفبس٣ زاضس.

سط٢ ؿشس و ذرطی ر١ رطز ب زض طز، بعك و مبسقساز، لق٥ز اساظ٠ ضظ قىبف: ؾضاخ -3

ثطاثرط ٥رعا ضعثرز زض بساب ضا ث ب ض٤ف طز ى ٣ ؾبظس. چ٥ سغ٥٥طار حج طز زض

ح٥ظ ا٤ ؾضاذب ث ز نضر قىبف فص ٤ب ضظ ز٤س ٣ قس.

ب٢ بفص ق٥بضب زض طسا ثطاؾبؼ ٤ػ٣زا ب٢ طز ضا ٣ ثرس٢ ورطز. سقرساز رب٢ رشرف عجمر

سب٥٤جر ور١ قر٥بض، فرص فسرب٥٤ قر سرب٣٤، چبضسرب٣٤، در ب٢ سى٣، زسب٣٤، ؾبفص ق٥بضب ثب افعز د٥كس

ب٢ صاض٢ زاقس. ثطا٢ بب٢ طز ثب ث٥ف اظ قف ؾضاخ ثب د٥كس د٥كب زاز ٣قس. زاطزقطف٣ ٣

قز و ا٣ كب زس٠ لطاض رطفش ا٤ر طز ثطاؾبؼ لق٥ز ق٥بضب بفص اظ ز د٥كس ظ دش اؾشفبز ٣

ثبقس. اؾشا٣٤ ز٣ قطف دطاوس ثز آب زض سب ؾغح طز ٣سعئ٥بر زض ؾغح

رب زض ؾرغح زار رطز ب ٤ه ؾط٢ ثطآس٣ فطضفش٣ب قىبفسعئ٥بر ؾغح اع٤: فال ثط ؾضاخ -4

رب٢ رطز ضا ثر جز زاضز و ث سعئ٥بر ؾغح زا١ طز قطف اؾز. ثطحؿت ضـ سعئ٥بر ؾرغح٣، زار

وس: ح ش٤ بصاض٢ ٣قط

ب جعا ب نبف ثز سعئ٥بر لبث ضؤ٤ز كره٣ ساضز. ث فجبضس٣ ز٤ط باض٢اف( نبف: ؾغح طز

سط اظ ٤ه ٥ىط ؿشس.وچه

ب٢ جعا وچه سب حسز ٤ه ٥ىط اؾز.زاض: ؾغح طز زاضا٢ فطضفش٣ة( چب

ا٢ قى ؿشس.٥ا٢: سعئ٥بر ؾغح اع٤ ح( ٥

ا٢ قى ؿشس.سط زض ثبال ٤چب٢ ؾغح اع٤ چب٣ ثز زض دبئ٥ ثبض٤هر(چب٣:ثطجؿش٣

ی( ذبضزاض: سعئ٥بر ؾغح طز ن س٥ع ذبض بس ؿشس.

ب٢ طز ثس دب٤ اؾز.زاض: ؾغح طز زاضا٢ ثطجؿش٣چ( جا

قس.ب٢ اظ٢ ثقس طز ٣ح اع٤ اثشسا ث نضر ٥ب٢ ؾغزاض: ثطجؿش٣ح( دب٤

ب٢ جبض ؿشس.ب٢ ؾغح اع٤ بس ثغط٢زاض: فطضفش٣خ( فطضفش٣

Page 29: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

29

ب٢ دطاوس ظ٥ بس ؿشس.زاض: ؾغح اع٤ زاضا٢ ثطجؿش٣ز( ظ٥

ا٢: سعئ٥بر ؾغح اع٤ قج٥ قجى زض ضفش ؿشس.ش( قجى

ؾ: فبنط سعئ٣٥ ث نضر بؾ ؿشس.ض( ب

سط ٤ب ؿب٢ ٤ره ب٢ وچه وط٢ وچهظ( ثطجؿش٣ وط٢: سعئ٥بر ؾغح طز ث نضر ثطجؿش٣

٥ىط اؾز.

زاض: فبنط سعئ٣٥ و ث٥ف ث نضر ذغط اظ٢ ؿشس.غ( ض

اس و ث ؾ٥ طز٤رب٣٤ اظ ر طآسب٣٤ ثب عطف٥ ثؼ( ؾشىساض: سعئ٥بر ؾغح طز ث نضر ؾشه

قس. جسا ٣

ب٢ رشف ظ٤ط ب عطظ سجـ آب ث حبزعطظ سجـ زاب٢ طز: ٤ى٣ اظ ٤ػ٥ب٢ ض٤رز قبؾ٣ رررطز -5

اؾز:

اف( فطز )حبز غبت(

ة( زسب٣٤

ح( چبضسب٣٤

ر( سز بس

ثبقس:ا١ طز ث قطح ش٤ ٣ثس٢ قى زب: عجمقى ف٣ طز -6

ب٢ طز٠ وط٢ قى ث٥ض٢ قى ٣ ثبقس.اف( ثس ق و قب زا

قز. رط ورسا اظ ا٤ر ؾر ـ، چبضـ چس ضق٣ سمؿ٥ ٣ة( ق زاض و ذز ث ؾ زؾش١ ؾ

ذ٥ط ٥ع ث ث١ ذز ث اراؿ ضاؾرز، ثس٢ قس زض ب٤ز ز زؾش١ اس٥ع ن وس عجمزؾش ٥ع ث ز ؿ ن

قز.مقط حسة سفى٥ه ٣

اواع داو ا گرد: -0-4-22

(.1384سرررىش زاض ) اجس حفط(، سىش زاض حفط زاض )رغظ(، ٥ سىرش٣ رغظ، )كجه( )لربس٣،

Limnology studies. Freshwater palynomorphs and animal and plant fragments, including the prasinophytes and desmids (green algae) can be used to study past lake levels and long term climate change.

Taxonomy and evolutionary studies.

Page 30: گرده شناسی-سلمان رشیدی

طزاس ؾب ضق٥س٢ اضقساوغ٢ ٥بب قبؾ٣طز

35

Forensic palynology: the study of pollen and other palynomorphs for evidence at a crime scene.

Allergy studies. Studies of the geographic distribution and seasonal production of pollen, can help sufferers of allergies such as hay fever.

Did you mean: ملیسوپلینولوگی Melissopalynology: the study of pollen and spores found in honey. Archaeological palynology examines human uses of plants in the past. This can help

determine seasonality of site occupation, presence or absence of agricultural practices or products, and 'plant-related activity areas' within an archaeological context. Bonfire Shelter is one such example of this application.

Because the distribution of acritarchs, chitinozoans, dinoflagellate cysts, pollen and spores

provides evidence of stratigraphical correlation through biostratigraphy and palaeoenvironmental

reconstruction, one common and lucrative application of palynology is in oil and gas exploration.

Palynology also allows scientists to infer the climatic conditions from the vegetation present in

an area thousands or millions of years ago. This is a fundamental part of research into climate

change.

1. AASP – The Palynological Society Promoting the scientific understanding of palynology

since 1967 Available: http://www.palynology.org/what-is-palynology

2. Palynology, From Wikipedia, the free encyclopedia Accessed 5 May 2014 Available:

http://en.wikipedia.org/wiki/Palynology

3. D. Mildenhall (2006), "Hypericum pollen determines the presence of burglars at the

scene of a crime: An example of forensic palynology", Forensic Science International

163 (3): 231–235, doi:10.1016/j.forsciint.2005.11.028

4. Peter Wood (9 September 2004), "Pollen helps war crime forensics", BBC News,

retrieved 2010-01-04

5.

6.