مقدمه :

55
ه : م د ق م ود ب راط ق ب رح داد ش را رب ش ا ب ت ي م و م س م م# ئ لا ع كه ي س ك- ن لي او. رح داد ش را رب333 ش- عادن م- ان7 ي9 ن عد م ماري ب وس س ل333 سرا ا9 ب. ي; 333 ن ب; مار را رب3333333 ش ا 3333333 ه ب3333333 ك ري گ ه; ور ك- ران گ در كار- ج3333333 ل; ف و ت3333333 س د) ور م ر ت( س; ر ر ل رد ك; ف س ك د را; نZ ت سس دا ما ت. رب ش ي گ ;ورد خ ر ت را ت اوم در ق م ;وار , خ ش ك9 چ گ ,; ن ر ري ت س ك ا; چ ارد د; ب ي ت ا ن ح ه; ف يm ظ ه و; ن و گ9 چ ي ه- دن در ب. ود چد105 - 80 ; ي ار ک7 به3 د. ك; نZ ت3 س ه; ر3 ل; ف- وان; ن ع ه 3 ي ن 3 ت او; نZ ب دول در چر3 ص; ن ع د. اس ي ب م رب ش ها; ن ا

Upload: nelle-garcia

Post on 30-Dec-2015

40 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

مقدمه :. اولين كسي كه علائم مسموميت با سرب را شرح داد بقراط بود . پاراسلسوس بيماري معدنچيان معادن سرب را شرح داد . رامازيني لرزش (ترمور) دست و فلج در كارگران كوزه گري كه با سرب تماس داشتند را كشف كرد . سرب خاكستري رنگ , چكش خوار , مقاوم در برابر خوردگي در بدن هيچگونه وظيفه حياتي ندارد . - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: مقدمه :

مقدمه : اولين كس�ي ك�ه عالئم مس�موميت ب�ا س�رب را ش�رح

.داد بقراط بودپاراسلس�وس بيم�اري مع�دنچيان مع�ادن س�رب را ش�رح

رام���ازيني ل���رزش )ترم���ور( دس���ت و فلج در .دادك�ارگران ك�وزه گ�ري ك�ه ب�ا س�رب تم�اس داش�تند را

.كشف كرد س��رب خاكس��تري رن��گ , چكش خ��وار , مق��اوم در

برابر خوردگي در بدن هيچگونه وظيفه حياتي ندارد.

عنص�ردر ج�دول تن�اوبی ب�ه عن�وان فل�ز 80-105 ح�دود هستند. که یکی از آنها سرب می باشد.

Page 2: مقدمه :

HEALTH EFFECTS OF LEAD )PB(

Page 3: مقدمه :

ص�نعتي مص�رف پ�ر فل�ز دومين آهن از پس سرب محس�وب مي ش�ود. فع�اليت ه�اي ش�غلي نظ�ير ك�ار ب�ا ي�ا خميره�اي ح�اوي س�رب، ج�ارو و مايع�ات پودره�ا، ك�ردن ي�ا نظ�افت خش�ك محي�ط ه�اي آل�وده ب�ه س�رب، ذوب، س�وزاندن، بري�دن، س�وراخ ك�ردن، ماش�ينكاري، ك�اري، پ�رداخت س�ائيدن، تراش�يدن، بالس�ت، س�ند ط�ور ب�ه س�رب ح�اوي وتركيب�ات س�رب جوش�کاري مس�تقيم در مع�رض تم�اس تنفس�ي ب�ا گ�رد و غب�ار و ي�ا في�وم ه�اي س�رب هس�تند. س�رب و تركيب�ات آن در دو

شکل آلي و معدني استفاده مي شوند.

Page 4: مقدمه :

:جذب سرب از طریق بدن ه�اي محي�ط در آن وتركيب�ات مع�دني س�رب ب�ا تم�اس

ش�غلي ب�ه �روش ه�اي� تنفس�ي، �گوارش�ي �و پوس�ت�ي انج�ام و� ز�مين�ه� �س�از� ص�دم�ا�ت و مس�م�و�ميت س�رب�ي در ك�ار�گرا�ن مي ش�ود.� �س�رب �ن�ه ت�نه�ا س�الم�تي اف�راد�ي� را� ك�ه ب�ه� ا�قت�ض�اي را �ب�ه خط�ر �م�ي ت�م�اس �ب�ا �آ�ن هس�تند� ش�غل�ي� مج�ب�ور �ب�ه ه�اي �ز�يس�ت� ين�ده آال� ت�ري�ن ش�ا�يع ا�ز ان�دازد، �ب�لک�ه �يکي محي�ط�ي مح�س�وب� مي� ش�ود ك�ه� س�الم�تي� جامع�ه �و ب�ويژه� ا�ن�د�از�د.كو�دكان� مي� ب�ه خط�ر ج�د�ي ط�ور� ب�ه� را� ك�ود�ك�ا�ن د�ر�اث�ر �تم�ا�س ب�ا ر�ن�گ �ه�اي �س�ربي� �ب�ه �ك�ا�ر� رفت�ه �در �اس�ب�اب ب�از�ي ه�ا و� �پوش�ش �خ�و�راك�ي� ه�ا� و �ي�ا� �ب�ر ا�ث�ر �تم�اس �ب�ا� �س�ربي ك�ه� �توس�ط وا�ل�دي�ن ش�ان� از م�حي�ط �ك�ار �ب�ه� م�نزل آور�ده مي ش�ود ب�ه م�س�م�وميت م�زمن �مب�تال �مي ش�وند. س�ر�ب ب�اعث

کاهش� جذب ک�لسیم� و آه�ن در �بدن می� شود.

Page 5: مقدمه :

بیماریهای ناشی از سرب:

عوارض خونی:كم خوني )آنمي ( كه اغلب با رنگ پريدگي پوست همراه

.سنتز هموگلوبين مهار بي با شدت بيماري نداردساست و تناميشود. طول عمر گلبولهاي قرمز كاهش مي يابد .

عوارض عصبيبص�ورت ( آنس�فالوپاتي س�ربي)الته�اب ب�افت مغ�ز ناش�ي از س�رب

س�ردرد , ض�عف حافظ�ه , اختالل . ح�اد وم�زمن دي�ده مي ش�وددر تمرك�ز ح�واس , بيق�راري , تحري�ك پ�ذيري و س�رگيجه ميباش�د اس�تفراغ ممت�د و جهن�ده , بي ح�الي , خ�واب آل�ودگي , اغم�ا و

تشنج

Page 6: مقدمه :

عوارض عصبي

ختالل حرك�تي هم�راه ب�ا اختالل حس�ي خفي�ف بص�ورت ادرد ب�دن , حس�اس ب�ودن عض�الت و مفاص�ل , اف�زايش خس�تگي پ�ذيري عض�الت و ل�رزش خفي�ف , ض�عف و ك�اهش ق�درت عض�الني و الغ�ري عض�الت افت�ادگي مچ

از ع�وارضدر دس�ت راس�ت ب�ا س�رب ش�ايع مواجه�ه می باشد

Page 7: مقدمه :

عوارض كليوي مواجهه طوالني و شديد با سرب مي تواند منجر به بيماري

كليوي پيشرونده و غير قابل برگشت شود كه اغلب همراه .باهيپرتانسيون است

انكلوژن بادي )كمپلكس سرب , پروتئين (در هسته سلولهاي.توبولهاي كليه اختصاصي است

بازجذب اسيد هاي آمينه , گلوكز , فسفات كاهش مي يابد ميزان اسيد اوريك خون افزايش مي يابد و كريستالهاي اسيد

س( اوريك در مفاصل رسوب مي كنند)نقر

Page 8: مقدمه :

عوارض گوارشي كاهش اش�تها , اختالل در هض�م غ�ذا , احس�اس ن�اراحتي اپيگاس�تر

كولي�كی ش�دید ، درده�او بع�د از خ�وردن غ�ذا , اس�هال و ي�ا يبوس�تش�کم اسپاس�م می باش�د. ش�كم ) ق�ولنج س�رب( و يبوس�ت ش�ديد

.بيمار از درد به خود مي پيچدو حاش�يه بورت�ون : خط�وط آبي رن�گ روي لث�ه ه�ا اس�ت ك�ه در اث�ر

ي�د و فق�ط نش�ان آدر لث�ه ه�ا بوج�ود مي رس�وب س�ولفيد س�ربدهن�ده مواجه�ه ب�ا س�رب ب�وده و بيش�تر در اف�رادي ك�ه بهداش�ت

. دهان و دندان را رعايت نمي كنند ديده ميشود

Page 9: مقدمه :

عوارض قلبي عروقي

در مراحل حاد مسموميت با سرب فشارخون باال ميباشدهيپرتانسيون , آترواسكلروز , انفاركتوس ميوكارد و بيماري

گزارش عروق مغز را پس ار مواجهه هاي شديد و طوالني مدت.شده است

ساير عوارضكاهش باروري و قدرت توليد مثلآسيب جنيناختالل عملكرد تيروئيدسرطانزائي

Page 10: مقدمه :

گروه های حساس به کار با سرب:

ب�ارداري، 18كارگران ج�وان زي�ر س�ال، زن�ان ج�وان در آس�تانه اف�راد ب�ا مش�کالت پزش�کي خ�اص نظ�يراختالل در سيس�تم كلي�وي، تولي�د مثلي، عص�بي، خ�وني مج�از ب�ه ك�ار در ص�نايع و فراين�دهاي

زير نمي باشند:1 فراين�دهاي ذوب و پ�االيش س�رب،ك�ه نيازمن�د تم�اس نزدي�ك ب�ا-

ي�ا م�وادي ك�ه ح�داقل فراين�دهاي ذوب و تص�فيه س�نگ مع�دن و درصد سرب هستند، مي باشند.5حاوي

2توليد باتري هاي سربي - ك�ار دس�تي ب�ا س�رب فل�زي در بخش تولي�د ميل�ه ه�ا و ص�فحات -

سربي اكس�يد س�رب ليت�اژ، از جمل�ه اكس�يدهاي س�رب ب�ا -ك�ار دس�تي

قرمز و يا اكسيدهاي خاكستري تيره آن

Page 11: مقدمه :

.در بخش توليد مواد فعال سازنده صفحات سربي تعمير باتري ها و صفحات سربي معيوب كه-

نيازمند تهيه و لکه گيري با خميرهاي اكسيد سرب هستند.

3 درصد سرب 5- كار با موادي كه حداقل حاوي هستند.

4 نظافت محيط هاي كاري آلوده به گرد و غبار-سرب

Page 12: مقدمه :

عوامل تشدید کننده :

- سن )جوان یا پیر بودن(1- تغذیه2- مواد آلرژی زا3-فرم سرب4- استعمال سیگار و یا الکل5- نوع شغل6- محیط زندگی7

در تس�ریع بیم�اری ه�ای ناش�ی از س�رب ت�اثیر گ�ذار می باشند.

Page 13: مقدمه :

بیماری:روشهاي تشخيص

شرح حال كامل شغلي

اندازه گيري غلظت سرب خون( PbB)

اندازه گيريALA در ادرار

اندازه گيريZPPخون

Page 14: مقدمه :

:درمان

اولين اقدام جدا كردن فرد از تماس

داروهاي شالته كننده مانندEDTA ( اتيلن دي آمين تترا

د(استيك اسي

دي پني سيالمين

Page 15: مقدمه :

موارد مصرف:

بيشترين مصرف در صنايع توليد باطري صنايع كابل سازي از آلياژ سرب )قلع , آنتيموان و

سرب (براي پوشش كابل ) در صنايع الكترونيك از آلياژ سرب ) قلع و سرب

جهت لحيم كاري در صنايع اتومبيل سازي در ساخت رادياتور در ساختمان سازي از ورق هاي سرب براي كاهش

اشعه ایکسانتقال صدا و ارتعاش و محافظت از در صنايع نظامي براي ساخت گلوله

Page 16: مقدمه :

ع , سرب و مسلع چاپ از آلياژ هاي قیدر صنا در صنايع توليد رنگ وساخت پالستيك بعنوان ماده

رنگي و تثبيت كننده درصنايع توليد سراميك از سرب بعنوان ماده

درخشان كننده چيني , لعاب(درصنايع توليد حشره كش )آرسنات سرب)در صنایع تولید بنزین)تترا اتیل و تترا متیل سربدر صنایع هواپیماییلحیم کاریبلورسازی و لعابهای شیشه ایتهیه ورنی

Page 17: مقدمه :

- تولید سرب و ترکیبات آن1

از مع<ادن س<رب از س�نگ مع�دن اس<تخراج س�رب تولی�د (PbSO4)و آنژلس�یت ( PbCO3)، سروس�یت (PbS)گ�الن

و س�ایر ف�راورده ه�ای آن از س�رب خ�الص بدس�ت می آین�د. گ�الن مهم�ترین منب�ع اولی�ه اس�تخراج س�رب اس�ت ک�ه بیش�تر ب�ه ص�ورت ذخ�یره هم�راه ب�ا س�ایر ک�انی ه�ایی

% تولی�دات س�رب 70ک�ه ح�اوی روی هس�تند وج�ود دارد. اولی�ه از مخل�وط س�نگ مع�دن ه�ای س�رب و روی بدس�ت

% س�رب و 20می آی�د. س�نگ ه�ای مع�دن عم�دتا ح�اوی % روی می باشند.30

Page 18: مقدمه :

- ذوب و پاالیش سرب2

سرب ذوب ش�ده از كنس�انتره م�واد تغلي�ظ ش�دهتولي�د مي ش�ود. محص�ول اين مرحل�ه س�رب اولي�ه ح�اوي مان�دهاي پس از س�رب بازي�ابي اس�ت. س�رب هم انج�ام مي ش�ودكه محص�ول آن س�رب تولي�د س�رب ب�راي باش�د. م�واد خ�ام ثانوي�ه مي ثانوي�ه، پس مان�دهاي تولي�د ش�ده در حين فراين�د ه�اي ص�نعتي و پس مان�دهاي بازي�افت ش�ده ب�ويژه

از باطري هاي سربي قديمي مي باشند.

Page 19: مقدمه :

مصارف سرب و ترکیبات آن: در ح�الت اس�تفاده ت�رکیب س�رب جهت اكس�يد س�رب مهم�ترین

ه�ای خ�ا�لص،آ�لي�اژی ي�ا ب�ه �ص�ور�ت ت�ركيب�ات ش�ي�مياي�ي می باش�دكه عم�دتا �ب�ه ص�ور�ت پ�ود�ري �و دان�ه اي اس�تفاده می ش�ود. فل�ز ن�رم و ح�روف ياتاق�ان، ب�اطري�، ص�فحه ها�ي س�رب �در �س�اخت س�نگي�ن اس��ید آب، ��تهی��ه مخ��از�ن لوله ه��اي ��س��ربي،� حف��اري�، چ��اپ، و آلي�اژ)برن�ز س�از�ی، اتو�مبی�ل� س�ربي، ه�ا�ي س�ولفور�یک، �ورق�ه مف�ر�غ(،� مهم�ات ، لحيم ك�اري�، ح�روف چ�اپی، غ�الف كا�بل ه�ا ، رنگ ، شيش�ه ، س�راميك �، کاش�ی�، الس�تیک، پالس�تیک، حف�اري، لب�اس ه�ای

(.آرس�نات 1حف�ا�ظتی م�ق�اوم در برا�ب�ر اش�ع�ه اس�تفاده� میش�ود)�ج�دولس�ر�ب در� تولی�د حش�ره �کش و نی�ترات� و ک�روم�ات� س�رب ب�ه عن�وان م�اد�ه رن�گي اس�تفاد�ه می �ش�وند.به ط�و�ر كل�ي بیش�ترین مص�رف فل�ز

.سر�ب در بخش تر�ابري� و ا�لكتر�يكي م�ي باشد 

Page 20: مقدمه :

- صنایع باطری سازی 1

باطري ه�اي تولی�د نزدي�ك دو س�وم س�رب مص�رفي ص�رف اس�يدي م�ورد ا�س�تفاد�ه در ا�تومبيل ه�ا، ماش�ين آ�الت، كش�تي ها، سيس�تم هاي ب�رق �اض�طراري بي�مارس�تان �ها، ش�بكه هاي عظيم

مي ش��ود ارت�ب��اطي و ه��ای � .ك��امپيو�تري ب��اطری ت�ولی��د تر�ین مص�ر�ف س�رب �را ب�ه خ�ود اختص�اص �داده الک�ت�ریکی ب�اال�آ�ن�تی س�رب- )آ�لی�اژ فل�زی س�رب ص�نعت در �این� ا�س�ت. نس�ب�ت مس�اوی مص�رف می ب�ه� آن اکس�ید�های � م�وان( �و

در �س�اخت �ب�اطری،� س�رب ب�ه� ص�ورت آل�ی�اژ در س�اخت ش�ود.�ک�ه ح�ال�ی در ش�ود� می مص�رف� س�یم ل�ول�ه �و و م�یل�ه

و ( Pb3O4)اکس�یدهای� آن از �جمل�ه لی�ت�اژ، �اکس�ید� س�رب قرم�ز ت�یره �آن خاک�س�تری� م�واد ( PbO2)ی�ا �اکس�ید�های ب�ه �عن�وان

فعا�ل سازنده ص�فحات �مورد استفاده قر�ار م�ی گیر�د.

Page 21: مقدمه :

تج�ارت ب�اطري بيش�ترين م�يزان س�رب دني�ا را ب�ه خ�ودتع�داد اف�زايش ب�ا طوریک�ه ب�ه اس�ت داده اختص�اص اتومبي�ل ه�ا در جه�ان، تج�ارت ب�اطري از رش�د ث�ابت در

درص�د برخ�وردار اس�ت، ب�ا این ح�ال م�يزان س�رب 6ح�د و ش�بكه ه�ا، دي�واره در مص�رفي س�رب تركيب�ات و پوش�ش ب�اتري ه�ا ب�ه ط�ور م�داوم رو ب�ه ك�اهش ب�وده ك�اهش وري، به�ره اف�زايش ام�ر اين علت اس�ت. س�رب مص�رفی و اف�زايش عم�ر ب�اطری ه�ا ب�وده اس�ت. ص�نایع ب�اطری س�ازی مهم�ترین منب�ع تولی�د س�رب ثانوی�ه

از بیش ش�وند. می مص�رف 80محس�وب س�رب %ش�ده در ب�اطری س�ازی در پ�االیش ثانوی�ه بازی�ابی می

شود.

Page 22: مقدمه :

-صنایع کابل سازی 2

روکش س�يم ها ب�ا س�رب ب�اعث مي ش�ود ک�ه كابل ه�ايزيرزمي�ني و زي�ر دري�ايي ب�ه دور از اختالالت ناش�ي از

. اهمیت نس�بی خ�وردگي و رط�وبت ب�ه ك�ار خ�ود بپردازن�دس�رب در ص�نعت کاب�ل س�ازی ب�ه ط�ور قاب�ل مالحظ�ه ای ک�اهش یافت�ه ک�ه این ام�ر عم�دتا ب�ه علت تولی�د پوش�ش

های پالستیکی است.

Page 23: مقدمه :

- صنایع شیمیایی 3 لیت�اژ ح�ل ش�ده در محل�ول هیدروکس�ید س�دیم ب�رای ج�دا

س�ازی ترکیب�ات گ�وگردی ب�نزین پ�االیش ش�ده در ص�نعت نفت اس�تفاده می ش�ود.در دس�تگاه هاي رس�وب دهن�ده و خ�وردگي ك�ه ذوب پ�االيش- ص�نايع اس�يدي، میس�ت نش�تی از مس�ايل و مش�كالت مهم محس�وب می ش�وند، ان�واع تهی�ه در س�رب ش�ود. می اس�تفاده س�رب از آلیاژه�ا ب�ا آن�تی م�وان، قل�ع و مس، در ان�واع جال و لع�اب تهی�ه س�ازی، ک�بریت ص�نعت در لیت�اژ، ص�ورت ب�ه ه�ا ب�رخی از ان�واع پالس�تیک، در س�اخت ات�اق ه�ای س�ربی در ص�نعت اس�ید س�ولفوریک س�ازی و ب�االخره در تهی�ه ورنی لیت�اژ از در ص�نایع الس�تیک س�ازی اس�تفاده می ش�ود. ب�رای تس�ریع عم�ل ولکانیزاس�یون اس�تفاده می ش�ود. در ص�نعت ساختمان س�ازي از س�ولفات و ب�ورات س�رب در س�اخت ترکیب�ات پی وی س�ی تق�ویت ش�ده اس�تفاده می

شود.

Page 24: مقدمه :

-صنایع رنگ سازی 4

ه�ای رن�گ تولی�د اص�لي دانه ه�اي رن�گ ك�روم، و س�رب كادميوم، مرغ�و�ب مح�س�و�ب� می ش�و�ند�. از� س�رب ب�ر�اي ا�ولين ب�ار د�ر تو�لي�د رن�گ ح�ا�وی � ه�ا�ی� س�اختم�ا�نی ر�ن�گ ا�س�تفاد�ه �می ش�د. �ا�گرچ�ه �ت�و�لی�د� آ�ب�ي در �تولی�د� ک�ار�برده�ای �س�رب بع�ض�ي �از ول�ی� س�رب �ک�اهش �یا�فت�ه ر�ن�گ�دا�نه ه�اي ر�ن�گ ه�ا�ی ص�ن�عتی� و رن�گ ه�ا�ی ض�د میک�روب �و ض�د جل�ب�ک

د�یواره کشتی� همچن�ان بي جانشي�ن م�انده� اند. اكس�يد س�رب ي�ا س�رب قرم�ز ب�ا ن�ام تج�اري ض�دزنگ ب�راي جلوگ�يري

. �همچ�نين ا�ز زنگ �زدگي آهن� و� اس�كلت هاي� فل�زي� مص�رف م�ي ش�وداز � مق�اوم� هس�تند در �م�قاب�ل خ�وردگي� ك�ه رن�گ ه�اي م�خ�صوص�ي� در� پ�وش�ش ص�و�رت ب�ه رن�گ ه�ا� اي�ن� مي ش�ود.� اس�ت�فاد�ه ا�كس�يد� �س�رب زن�گ �زد�گي رط�و�بت �و ب�را�ب�ر ر�ا �در� س�اختما�ن �ها و اج�س�ام� لع�ا�بی، حف�ظ م�ي� ك�ن�ن�د�. ر�نگ ه�اي س�ر�بي� ب�راي� عالمت گ�ذ�اري� در ج�ا�ده �ه�ا ن�ي�ز زرد رن�گ اغ�لب �ب�ه �عن�وان س�ر�ب ش�وند.�کروم�ات مي ا�س�تفا�ده

استفاده می شود.

Page 25: مقدمه :

- صنایع سراميك سازی5

.اکس�ید س�رب پ�ودری ک�اربرد زي�ادی در لعاب ه�اي ص�نعت س�راميك داردب�ه ك�ار مي رون�د. لع�اب بدن�ه س�فال� ناپ�ذير� ك�ر�دن نف�وذ ب�راي ل�عاب ه�ا ب�ر�اي اس�ت�حكا�م بي�ش�تر �س�رامي�ك و �ب�ه وج�ود آ�م�دن �س�طح ص�اف و� تزئي�ني پ�ائي�ن ذو�ب م�ی �ش�ود.� �نقط�ه اس�تفاد�ه از �پخت�ه �ش�د�ن �س�راميك� پس� ي زي�ب�ا و س�رب� و ويس�ك�وزيت�ه آن ب�ا�ع�ث ب�و�ج�ود� آم�د�ن د�ر�خش�ش ب�اال و جال�س�ختي� ب�االتر� لع�اب � �می ش�ود�. ل�عاب �ه�اي س�ربي �از مق�ا�ومت ب�االيي در� هس�تند. � در �آب �برخ�ور�دار ش�دن ح�ل ش�د�ن �و� پ�وس�ته پو�س�ته ب�را�ب�ر ل�عاب ه�اي ب�دون �س�رب �كم د�وام� ت�ر ا�ز �ان�وا�ع س�رب دار ه�س�تند.� هن�گ�امي ك�ه

% ب�ا�ش�د، خ�ط�رات� بهدا�ش�تی 5م�ي�زان س�ر�ب موج�ود� در ل�ع�اب كم�تر از �ك�م�ت�ری �را ای�ج�ا�د� می کن�د�.� در� فرا�ین�د�های� �اس�پری� لع�ا�ب، �لع�ا�ب� ب�ه� �ش�کل�

گ�رد يا ذرات ر�يز معلق� در ه�وا منتشر �و استنشا�ق می شوند .9س�رب در س�اخت ح�روف چ�اپی اس�تفاده می ش�ودو -س<ایر مص<ارف

ق�ر�ار مي گ�يرد بلبر�ين�گ مورداس�تفاده تولي�د� د�ر . لحيم هم�چ�نین س�رب مهمتري�ن کاربر�د سرب در� صنايع مهندسي� و الك�ترونيك است.

Page 26: مقدمه :

هوای در آن ترکیبات و سرب مجاز حدتنفسی

و س�رب ب�ا تنفس�ي تم�اس ب�راي ش�غلي حدتماس ك�اري ش�يفت ي�ك طي در س�رب مع�دني تركيب�ات

مي 51س�اعته، 8 ه�وا مکعب م�تر در ميکروگ�رم س�اير و كش�ور اي حرف�ه بهداش�ت ف�ني باش�د.كميته ب�راي مج�ازي ح�د المللي، بين معت�بر ه�اي س�ازمان مواجه�ه تماس�ي كوت�اه م�دت و س�قفي ب�ا س�رب ارائ�ه

نداده اند.

Page 27: مقدمه :

اندازه گیری غلظت سرب در هوای تنفسی

كارفرم�ا باي�د از روش�ي ب�راي ان�دازه گ�يري و آن�اليز س�رب اس�تفاده %± �غلظت مج�از 21 �% ا�طمين�ان از ص�ح�تي درح�د� 95كن�د ك�ه ب�ا �

�مي�کر�وگ�رم در م�تر �مک�عب ه�و�ا)� برخ�وردار� باش�د. ان�دازه 51س�رب ( گ�ي�ر�ي س�رب� و ت�ر�كيب�ا�ت آن �د�ر ه�وا�ي محي�ط ك�ار� ي�ا م�نطق�ه� �تنفس�ي�

انج�ام 9545ك�ار�گ�را�ن� ب�ه� روش �ا�س�تاندا�ر�د �ملي اي�را�ن ب�ه� ش�ما�ر�ه تنفس�ي ا�ز �منطق�ه ه�وا� حجم �معي�ن�ي روش در� �اين� مي� �ش�ود�.� ب�رداري ن�مون�ه� پم�پ ا�ز� م�حي�ط �ك�ا�ر، �ب�ااس�تفاد�ه ي�ا �ه�واي ك�ار�گران� ج�م�ع �آوري �مي ش�و�د. ه�وا�ي� جم�ع �آو�ر�ي ش�ده ا�ز� مي�ان� �فيل�ت�ر� غش�ايي ت�ركي�ب�ات و س�ر�ب ت�ا �ذرا�ت� مي� �ش�ود دا�د�ه ا�س�ترس�لو�لزي� �عب�ور� س�ر�ب �ج�م�ع �آ�و�ري ش�ون�د.� س�پس� ب�ا �به�ره� گ�يري� �از ر�وش �ه�ا�ي انحالل و � ر�وي ص�اف�ي �ح�ل �گردي�د�ه آ�ور�ي �ش�د�ه� �ب�ر نم�ون�ه� �جم�ع� م�ناس�ب�،� س�رب �آن� اس�ت�خ�راج �مي� �ش�ود.� �تع�يي�ن� مق�دار� س�رب �م�وج�ود �در نمون�ه اتمي از �اس�پک�ت�ر�و�متري� �ج�ذب� اس�تفا�ده ب�ا� ب�ه� �غل�ظت �آن ب�ا �ت�وج�ه

شع�له اي� ي�ا� كو�ره� گر�افيت�ي �انجام� �مي �شو�د.

Page 28: مقدمه :

ميکروگ�رم س�رب در نمون�ه ه�اي جم�ع 211 ت�ا 1ان�دازه گ�يري ج�رم ه�اي آ�وري� �ش�د�ه� ب�ر �س�ط�ح فيل�ت�ر، ب�اب�ه�ره گ�ير�ي از �روش ج�ذب ا�تمي ش�عله ا�ي ا�نج�ام مي ش�ود.� در اي�ن ر�و�ش محل�ول �ح�او�ي نمو�ن�ه �ب�ه داخ�ل� ش�عله� اكس�نده ب�ه الم�پ كات�د ه�و�ا- اس�ت�يلن �ي�ك� دس�ت�گ�اه اس�پک�ترو�متر ج�ذب �اتم�ي م�جه�ز

ن�انو�متر 283توخ�الي پ�اش�يدهم�ي �ش�ود.� ا�ن�د�ازه� گ�ير�ي ج�ذب د�ر ط�ول م�و�ج ا�نج�ام م�ي� گ�ي�رد.� ب�ا� مقا�يس�ه ج�ذب �حاص�ل� ا�زآن�ال�يز ب�ا منح�ني� كاليبراس�يو�ن، دقي�ق مق�دار ن�م�ون�ه �مح�اس�به م�ي ش�ود. �تع�ي�ي�ن در غل�ظ�ت س�رب� موج�و�د

ح�د� � د�ر�آ�نه�ا �د�ر غ�ل�ظت �س�ر�ب ك�ه� ه�ا�يي� محل�ول 211 �ت�ا 1س�رب �در� ات�مي ا�ز ر�وش ج�ذب� به�ره �گ�يري ب�ا ا�س�ت�،� نمو�ن�ه د�ر� مي�کروگ�ر�م� س�ر�ب ك�وره� �گر�اف�ي�ت�ي� انج�ا�م� مي� ش�ود.� ب�ه� اي�ن م�نظ�ور� �مق�اد�ير� مشخ�ص�ي �ا�ز مح�ل�ول آ�زم�ون� �ب�ه �ك�ور�ه �گراف�ي�ت�ي� تزر�ي�ق �مي ش�ود. ن�م�ون�ه� �پس �از مراح�ل �خش�ك ش�دن و� خ�اك�س�ت�ر �ش�د�ن �ب�ه� �روش� �الک�ت�روتر�م�ال� ب�ه� بخ�ار� �اتمي �تب�ديل �ش�ده و

ن�ان�وم�تر ان�د�ا�زه گ�ي�ري مي� �ش�ود. �مق�د�ار �283م�يزان� ج�ذب �در �ط�ول� م�وج س�رب �موج�و�د� د�ر� ه�و�اي �ت�نفس�ي ي�ا �ه�و�اي� م�ح�ي�ط ك�ار �ب�ر ح�س�ب مي�کر�وگ�رم

سرب �در مترمک�عب هوا گزارش� مي �شود�. اس�تاندارد از اس�تفاده ب�ا س�رب ه�اي آلکي�ل ب�ا تنفس�ي تم�اس ارزي�ابي

�ب�راي ت�ت�را �متي�ل س�رب 2524 ب�را�ي ت�ترا�اتي�ل �س�رب وروش �2533ن�ايوش� �انجام مي شود.

Page 29: مقدمه :

تفسیر نتایج اندازه گیری سرب در هوای تنفسی

در خص�وص ارزي�ابي تم�اس تنفس�ي ك�ارگران ب�ا س�رب و ي�ا تركيب�اتس�رب ب�ه اس�تثنا�ء ال�کي�ل ه�اي س�ر�بكه� روز�ان�ه ب�ه م�دت� چن�د س�اعت ب�ا س�رب� هس�ت�ند،� �ابت�د�ا غلظت م�توس�ط وزني-� در� مع�رض� تم�ا�س

س�اع�تي، �تم�ا�س ت�نفس�ي ك�ار�گرا�ن مح�اس�ب�ه مي ش�ود. نت�ا�يج �8زم�ان�ي ت�و�ص�يه ش�د�ه �م�قا�ي�س�ه ش�ده �ودر� ص�و�ر�تي� ك�ه � ح�اص�ل� �ب�ا �ح�د �مج�ا�ز�

ب�يش�تر� ش�و�د، �ت�م�ا�س ي�ك� دو�م �ح�د �ت�وص�يه� ش�ده از تم�اس�،� م�ي�زا�ن� تنف�س�ي ب�ا س�رب �مع�ني� دارب�و�ده و ني�از �ب�ه �انج�ام� اق�داما�ت زي�ر است:

ب�ا اف�راد ص�احب نظ�رو كارشناس�ان فراين�دي ب�ا ه�دف - مش�ورت تعيين علت باال بودن غلظت آلودگي

اينک�ه از اطمين�ان منظ�ور ب�ه كن�ترلي اق�دامات مج�دد بررس�ي -سيس�تم ه�اي كن�ترلي موج�ود ب�ه درس�تي ودر ح�دود تعري�ف ش�ده ك�ار

مي كنند.-

Page 30: مقدمه :

ب�ه تنفس�ي حف�اظت وس�ايل از اس�تفاده ب�ه ني�از بررس�ي ب�ه برگش�ت ش�رايط زم�ان ت�ا موق�تي راه ح�ل ي�ك عن�وان آم�وزش ك�ارگر- ب�ه نت�ايج رس�اني اطالع ع�ادي ح�الت اق�دامات اص�الحي الزم ب�ه منظ�ور كن�ترل تم�اس ت�ا كم�تر از ح�د مج�از ب�ه ك�ارگر و اس�تفاده ازماس�ك ه�اي تنفس�ي مناس�ب كن�ترلي اق�دامات اج�راي تص�ميم گ�يري س�ريع در خص�وص مناس�ب انج�ام نمون�ه ب�رداري ه�اي بع�دي ب�ا ه�دف تأيي�د نت�ايج

اندازه گيري قبلي

Page 31: مقدمه :

کنترل تماس با سرب در محیط کار

اول�ويت ت�رتيب ب�ه ب�ا س�رب تم�اس كن�ترل روش ه�اي عبارتن�د از ح�ذف، ج�ايگزيني، جداس�ازي و كن�ترل ه�اي مهندس�ي ك�ه ب�ه ص�ورت ت�ركيب ب�ا هم ن�يز قاب�ل اس�تفاده ه�اي ف�وق ريس�ك ه�اي كن�ترل اعم�ال از هس�تند. پس باقيمان�ده ب�ا به�ره گ�يري از تجه�يزات حف�اظت ف�ردي و

رعايت بهداشت فردي كنترل خواهند شد.

Page 32: مقدمه :

حذف سرب از فرایند

س��المتي از حف��اظت روش به��ترين و مؤثرترين ك�ارگران ح�ذف س�رب از فراين�د مي باش�دكه س�بب م�ي ش�و�د ك�ار در محيطي �فاق�د �ريس�ك و� خط�ر� تم�ا�س از ا�س�تفاده� م�ث�ال،� ب�راي� ش�و�د�. س�رب� �ان�ج�ا�م ب�ا� در پالس�تيکي مخ�زن ب�ا آلومي�نيومي رادياتوره�اي ص�نعت خ�ودروس�ازي� ب�ه ج�اي اس�تفاده از رادي�اتوره�اي �

مس�ي ب�ا مخ�زن� لح�يم� �ك�ار�ي� ش�ده ب�ا �س�رب، ا�س�تفا�ده� ج�ا�ي �پاي�د�ار روي� �ب�ه كل�س�يم�/� ه�اي� كنن�ده ا�ز �پاي�د�ار ت �پ�ي� وي� س�ي ك�نن�د�ه� �ه�اي �ب�ا �پا�ي�ه� س�رب� �در �مح�ص�وال�م�ث�ا�ل �ه�ايي� از �ح�ذ�ف� س�ر�ب ا�ز� �فراين�د� �تولي�د �و محص�ول

محسوب مي شوند.

Page 33: مقدمه :

جایگزینی

كارفرماي�ان بايس�تي در اولين فرص�ت نس�بت ب�ه ج�ايگزينيم�واد ح�اوي س�رب ب�ا م�واد فاق�د س�رب اق�دام كنن�د در غ�ير اين ص�ورت از م�واد ح�اوي س�رب كم�تر ي�ا ح�اوي تركيب�ات س�ربي ت�رتيب خط�رات اين ب�ه كنن�د. ت�ر اس�تفاده پ�ايين ب�ا حالليت ح�داقل ب�ه ي�ا و ح�ذف باس�رب تم�اس از ناش�ي بهداش�تي خواهن�د رس�يد. ج�ايگزيني ياتاق�ان ه�اي س�ربي ب�ا ياتاق�ان ه�اي س�اخته ش�ده برپاي�ه قل�ع، ج�ايگزيني رن�گ س�فيد پاي�ه س�ربي ب�ا ه�اي رن�گ ج�ايگزيني تيت�انيوم، اكس�يد دي پاي�ه رن�گ س�فيد

س�رب، اس�تفاده 2 س�رب ب�ا رن�گ ه�اي ح�اوي% 21ح�اوي% از لع�اب پاي�ه س�ربي ب�ه ش�کل دوغاب�ه ب�ه ج�اي اس�تفاده از م�واد پ�ودري ب�ه منظ�ور كن�ترل انتش�ار گ�رد و غب�ار، نمون�ه اي

از روش هاي جايگزيني محسوب می شوند.

Page 34: مقدمه :

کنترل های مهندسی روز در س�ال 31در محي�ط ه�اي ك�اري ك�ه ك�ارگران ح�داقل ب�ه م�دت

د�ر� مع�رض� ت�م�ا�س ب�ا گ�ر�د و� غب�ارس�رب د�ر غلظ�ت ه�اي�ي �ب�االت�ر ا�ز ح�د� ه�ا�ي � كن�ترل گ�ير�ي �از� ب�ه�ره� ب�ا�يس�ت �ب�ا ك�ارفرم�ا مي� مج�از� هس�ت�ند،

ب�ه د�ر ه�و�اي �تنفس�ي ا�ز� غلظت س�رب م�ه�ندس�ي �اق�دام� �ب�ه كا�س�تن ا�ز� م�يکروگ�رم د�ر م�تر� مکعب ه�وا كن�د. د�ر� غلظ�ت ه�اي 211كم�تر� ا�ز ت�وا�ن �ب�ه منظ�ور 211كم�تر م�يکروگ�رم د�ر م�تر� م�کعب ه�وا مي�

ميکر�وگ�رم� در م�تر �مکعب 51ك�اس�تن� �از غل�ظ�ت ب�ه� �كم�تر از ح�د �م�ج�از �ه�واي� ت�نفس�ي ا�ز� �ترك�ي�بي ا�ز� ك�ن�ترل� �ه�اي مه�ندس�ي،ا�ج�ر�ايي� �و� ما�س�ك م�ه�ن�دس�ي �ني�ا�زمن�د� ه�اي ا�ج�ر�اي �ك�ن�تر�ل� ك�رد�.� اس�ت�فا�ده� ت�ن�فس�ي� ه�ا�ي� بر�رس�ي� �د�قي�ق ف�را�ي�ن�د�هاي تو�ل�ي�د �ب�و�ده و� �در� �م�وار�دي ت�و�جي�ه �دارد� ك�ه ا�مک�ان �ج�ايگز�ي�ني �س�ر�ب و �م�وا�د ح�ا�و�ي� س�رب� �ب�ا �ت�ر�كيب�ا�ت ك�م خط�ر �ت�ر� و�ج�ود �ن�دار�د�. ك�ن�ت�رل� ه�ا�ي� مهن�د�س�ي� �از �ن�و�ع �ك�ن�تر�ل �ه�ا�ي� ف�يز�ي�کي هس�تند ك�ه ب�ا� كن�ت�رل� ان�تش�ا�رآل�و�دگ�ي �در ن�ز�دي�ك� ت�رين� نق�ط�ه ب�ه م�نب�ع م�ان�ع ا�ز� از ان�ت�ش�ار� گ�رد و غ�ب�ار، �ف�ي�و�م� �و ي�ا م�ي�س�ت� ب�ه� �م�حي�ط� ك�ار و �ب�ا�ع�ث كا�س�تن �

ا�ز �تراز �آل�ودگي� مح�يطي� و �تم�اس �هاي ك�ارگ�ري� مي �شوند�.

Page 35: مقدمه :

سيستم تهويه موضعي طراحي سيستم تهويه مؤثر و كارا با توجه به پارامترهاي

زير امکان پذير است: گازها، بخارات، گرد و غبار و فيوم هايي که توليد و -

منتشر مي شوند. نحوه حركت و انتشار توده آلودگي همراه با جريان هاي -

هواي محيطي..فرايندهايي كه داراي منابع انتشار آلودگي هستند - تعداد كارگران و خصوصيات و ويژگي هاي كاري آنها در -

كنار منابع انتشار آلودگيغلظت آلودگي در محيط كار و ميزان كنترل مورد نياز -قدرت آزادسازي منبع انتشار آلودگي -

Page 36: مقدمه :

جهت دس�تيابي ب�ه كن�ترل م�ؤثر، سيس�تم كن�ترلي را درنزديك ترين نقطه به منبع انتشار آلودگي نصب شود.

كن�ترل ب�ه منظ�ور كنن�ده دري�افت از هوده�اي اس�تفاده

ذوب ه�اي ك�وره نظ�ير داغ من�ابع در آل�ودگي انتش�ار در ه�ود باي�د انتش�ار منب�ع ابع�اد ب�ه توج�ه ب�ا س�رب، ارتف�اعي نص�ب ش�ود ك�ه م�انع از ورود ك�ارگر ب�ه منطق�ه

عبور هواي آلوده شود.

Page 37: مقدمه :

ب�ه آل�وده ي�ا و ح�اوي س�رب م�واد ي�ا نگه�داري س�رب س�رب در بش�که ه�ا و كيس�ه ه�اي غ�ير قاب�ل نف�وذ وغ�ير قاب�ل نش�تي )محصورس�ازي كام�ل( و اس�تفاده از آنه�ا در

شرايط تهويه موضعي. انج�ام كاره�ا در اتاق�ك ه�اي نيم�ه محص�ور ك�ه ب�ا ورود -

ه�اي اثرجري�ان ح�ذف و اتاق�ك داخ�ل ب�ه تم�يز ه�واي ه�وايي س�رگردان در محي�ط ك�ار م�انع از انتش�ار س�رب

به هواي تنفسي مي شوند)محصور سازي جزئي(

Page 38: مقدمه :

سيستم تهويه بايد به نحوي استفاده شود كه بدونعبور جريان هواي آلوده از منطقه تنفسي كارگر قادر

به كنترل آلودگي در منبع توليد باشد. ب�ه آل�وده ي�ا و ح�اوي س�رب م�واد ي�ا نگه�داري س�رب

س�رب در بش�که ه�ا و كيس�ه ه�اي غ�ير قاب�ل نف�وذ وغ�ير قاب�ل نش�تي )محصورس�ازي كام�ل( و اس�تفاده از آنه�ا در

شرايط تهويه موضعي. انج�ام كاره�ا در اتاق�ك ه�اي نيم�ه محص�ور ك�ه ب�ا ورود -

ه�اي اثرجري�ان ح�ذف و اتاق�ك داخ�ل ب�ه تم�يز ه�واي ه�وايي س�رگردان در محي�ط ك�ار م�انع از انتش�ار س�رب

به هواي تنفسي مي شوند)محصور سازي جزئي(.

Page 39: مقدمه :

به اص�ول ارگون�ومي در ط�راحي و اس�تفاده از ه�ود توج�هك�رده و از هم�اهنگي ه�ود ب�ا ك�اري ك�ه كارگرانج�ام مي

دهد اطمينان حاصل شود. اس�تفاده مج�دد از ه�واي خ�روجي از سيس�تم تهوي�ه در

س�الن تولي�د من�وط ب�ه نص�ب فيل�تر هپ�ا در سيس�تم تهوي�ه، هم�راه ب�ا فيل�تر پش�تيبان مطمئن و سيس�تم ه�اي پ�ايش

سرب در مسير هواي برگشتي به سالن است. فن ب�ه ك�ار رفت�ه در سيس�تم تهوي�ه باي�د بع�د از فيل�تر هپ�ا

نص�ب ش�ود ت�ا هرگون�ه نش�تي و انتش�ار مج�ددآلودگي ب�ه هواي محيطي به حداقل برسد.

Page 40: مقدمه :

بازديد دوره ای از سيستم تهويه موضعي سيس�تم تهوي�ه باي�د در فواص�ل منظم ب�ه ش�رح زي�ر بازدي�د و نتيج�ه بررس�ي

س�ال از� �ت�اريخ ا�نج�ام، ن�گه�داري 5و �تس�ت س�يس�ت�م ثبت� و� ح�داقل� ب�ه� م�دت �شود.

- ماهه14در ش�رايط ك�اري معم�ول: ح�داقل ي�ك ب�ار در فواص�ل در س�اير م�وارد: در فواص�ل زم�اني مناس�ب ب�ه تش�خيص كارشناسي-بازديد چشمي: حداقل هفته اي يك بار - م�اه ي�ك ب�ار انج�ام مي ش�ود مي 14در بررس�ي سيس�تم تهوي�ه ك�ه ه�ر

ب�ايس�ت تم�امي� سيس�تم از ه�ود ت�ا م�ح�ل ت�خلي�ه� هم�راه� ب�ا پارامتره�اي عم�لي�اتي� نظ�ير س�رعت� رب�ايش،� س�رعت �در ك�ان�ال، �فش�ار اس�تاتيك ب�ه

دقت بررسي شوند. روز پس از هرگون�ه 5ان�دازه گ�يري ك�ارايي سيس�تم كن�ترلي ح�داكثر

تغي�ير� در م�حص�والت، ف�راين�دها و س�اير سيس�تم ه�اي �كن�تر�لي ك�ه ممکن اس�ت ب�ر م�يزان انتش�ار �و ت�م�اس ب�ا آل�ودگي م�ؤ�ثر ب�اش�ند باي�د انج�ام

شود.

Page 41: مقدمه :

اصالح فرایند درب�رخي از م�وقعيت ه�ا ب�ا اص�الح فراين�د مي ت�وان ب�ه نح�و م�ؤثري از

تولي�د و� انتش�ارگ�رد و غب�ار �و في�وم �ه�اي �س�رب �ب�ه م�حي�ط ك�ار �كاس�ت. مي ش�رح �زي�ر� ب�ه فر�اين�د ح اص�ال� ه�اي ر�وش مهم�ترين از� ب�رخ�ي

باشند:استفاده از روش هاي كاري مرطوب - الي�ه ب�رداري رن�گ ه�اي س�ربي ق�ديمي ب�ا آب تحت فش�ار ب�ه ج�اي -

شعله و كاردكنظ�افت محي�ط ك�ار ب�ه روش ه�اي مکش�ي و ي�ا روش ه�اي مرطوب - بري�دن س�رب ي�ا فل�زات ح�اوي س�رب ب�ا اره ي�ا وس�ايل برش�ي س�رد -

به جاي برش كاري با ترچ هوابرش، يا قوس الکتريکياستفاده از سرب به شکل امولسيون، دوغاب و يا خمير - از كم�تر ب�ه م�ذاب دم�اي وك�اهش 451-كن�ترل س�انتيگراد درج�ه

معني دار در انتشار فيوم هاي سرب

Page 42: مقدمه :

محصور سازي كامل سرب، مواد حاوي سرب و يا آلوده بهسرب در بشکه ها و كيسه هاي غير قابل نفوذ و غير قابل نشتي

و استفاده از اين منابع در شرايط تهويه موضعي مرطوب سازي سرب در فرايندهاي آسياب خيس و يا

فرايندهاي توليد خمير مرطوب سازي كف كارگاه و سطح ميزهاي كار كه بر روي آنها

فعاليت هايي نظير توليد خمير، اندود سازي سطوح تيغه هاي باطري ها با خمير انجام مي شود. كارايي اين روش فقط تا

زماني كه سطوح مرطوب هستند مي باشد و پس از آن انتشار گرد و غبار افزايش مي يابد.

:استفاده از روش مرطوب در موارد زير ممنوع استدر كنار كوره ها بواسطه احتمال ايجاد خطر انفجار - در مجاورت مواد سربي حاوي آرسنيك و آنيموان كه منجر به -

توليد گازهاي آرسين و آستيبين مي شود.

Page 43: مقدمه :

در زمين�ه كن�ترل و پيش�گيري از پخش و انتش�ار س�ربدر محيط كار مواردی قابل به ذکر مي باشد:

نگهداري پسماند هاي سربي در ظروف دربسته - اس�تفاده از سيس�تم ه�اي تهوي�ه مجه�ز ب�ه سيس�تم غب�ار -

گير جلوگ�يري از انتق�ال ناخواس�ته س�رب ب�ه خ�ارج از مح�ل -

كار توسط كارگر با لباس و بدن آلوده مک�ان ي�ابي مح�ل تأسيس�ات شستش�و، دوش و تع�ويض -

لب�اس ب�ه نح�وي ك�ه ك�ارگران ب�دون عب�وراز بخش رف�ع نداش�ته تم�يز را ن�واحي ب�ه س�اير امک�ان ورود آل�ودگي

باشند.

Page 44: مقدمه :

کنترل های اجرایی نقش ك�ه هس�تند ك�اري ه�اي واق�ع سيس�تم در ه�ا كن�ترل اين

مکم�ل در پيش�گيري و ي�ا كاس�تن از ريس�ك تم�اس ب�ا س�رب دارن�د. در ص�ورتي ك�ه ب�ا اج�راي س�اير روش ه�اي كن�ترلي ب�از هم ب�رخي از خط�رات كن�ترل نش�ده و مق�داري ريس�ك باقيمان�ده در محي�ط

وجود داشته باشد كنترل هاي اجرايي توجيه پيدا مي كنند. اطالع�ات، دس�تورالعمل ه�ا و آم�وزش، نظ�افت مناس�ب محي�ط

ك�ار، ط�راحي مناس�ب محي�ط ك�ار، محله�اي شستش�و و دوش، ك�ار، محي�ط از ج�داي اس�تراحت مح�ل و تم�يز غ�ذاخوري فراين�دهاي ك�ار ايمن،تعم�ير و نگه�داري مناس�ب، چ�رخش ش�غلي، تغي�ير در الگوه�اي ك�اري، مم�انعت از اض�افه ك�ار ك�ارگران،عالئم ب�ه ك�ار گ�يري برنام�ه م�راقبت بن�دي كاره�ا، و نش�انه ه�ا، زم�ان

پزشکي در گروه كنترل هاي اجرايي قابل بررسي هستند.

Page 45: مقدمه :

نظافت محيط كار

من�اطق و ايس�تگاه ه�اي ك�ار ب�ا س�رب باي�د تم�يز و ع�اري از گ�رد وغب�ار س�رب باش�ند. اين مهم در گروتعام�ل كارفرم�ا و ك�ارگران اس�ت. تم�يز س�ازي منظم محي�ط ك�ار، نقش م�ؤثري در كاس�تن از

تماس هايتنفسي وگوارشي با سرب دارد. ب�ا - نظ�افت س�طوح آل�وده ب�ه س�رب در وهل�ه نخس�ت بايس�تي

£ از ن�وع سيس�تم مکش�ي (فش�ار منفي) مجه�ز ب�ه فيلترهپ�ا، ترجيح�امركزي و در غير اين صورت با دستمال مرطوب انجام شود.

و ك�ار ب�ه محي�ط آل�ودگي انتش�ار از م�انع باي�د نظ�افت - روش س�اير ن�وا�حي ت�م�يز ش�و�د. اس�تفاده� از ه�و�اي فش�رد�ه و� ي�ا ج�ار�وي ي�ا� و مرك�زي� ب�رقي� ج�ار�وي نظ�ا�فت �ب�ا اس�ت�. ممن�و�ع خش�ك� ا�ز اس�تفا�ده ب�ا اي�نص�ورت و� درغ�ي�ر هپ�ا فيل�ت�ر م�تح�رك �مجه�ز �ب�ه مي مج�از مرط�وب دس�تمال ب�ا نظ�افت نظ�ير ت�ر ه�اي روش

باشد.

Page 46: مقدمه :

اس�تفاده از ج�اروي خش�ك و ت�ر فق�ط در ج�ايي مج�از اس�ت ك�هروش هاي فشار منفي آزموده و موثرنبوده اند.

اگ�ر نظ�افت ب�ه روش فش�ار منفي انج�ام مي ش�ود جم�ع آوري -و تخلي�ه گ�رد و غب�ار جم�ع آوري ش�ده بايدب�ه روش�ي انج�ام ش�ود

كه منجر به انتشار مجدد گرد و غبار به محيط نشود. تم�يز س�ازي محي�ط ك�ار باي�د ب�ا تأكي�د ب�ر من�اطق ب�ا اس�تعداد -

انتش�ار آل�ودگي و مح�ل ه�اي ب�ا احتم�ال تجم�ع گ�رد و غب�ار نظ�ير لب�ه ه�ا، قفس�ه ه�ا، س�طوح زب�ر، روي لول�ه ه�ا و كاب�ل ه�ا، س�طح ديواره�ا، س�قف، ميزه�اي ك�اري و س�طوح خ�ارجي ماش�ين آالت

انجام شوند. دس�تمال ه�ا و فيلتره�اي آل�وده ب�ه س�رب بايس�تي ب�ر اس�اس -

كارفرم�ا جم�ع از س�وي مع�رفي ش�ده ايمن دف�ع ه�اي روش آوري و دفع شوند.

،ب�ه منظ�ور كن�ترل انتش�ار گ�رد و غب�ار از من�ابع غ�ير فراين�دي -طاقچ�ه ه�ا و لب�ه ه�اي ب�االي س�ر، س�طح ديواره�ا، س�قف، روي تيره�اي عرض�ي، لول�ه ه�ا و تم�امي نق�اطي ك�ه ب�ه نح�وي مح�ل

تجمع گرد و غبارهستند بايد به طور منظم تميز شوند.1

Page 47: مقدمه :

تجهیزات حفاظت فردی كارايي وس�ايل حف�اظت ف�ردي وابس�ته ب�ه اس�تفاده ص�حيح از آنه�ا

از س�وي ك�ارگران اس�ت، از اي�نرو اتکاءب�ه وس�ايل حف�اظت ف�ردي در زمينه كنترل ريسك توصيه نمي شود.

در م�واردي ك�ه ني�از ب�ه اس�تفاده ط�والني و ي�ا در م�واقعي ك�ه ني�از -ب�ه مه�ارت در ك�ار، راح�تي در دي�د وكن�ترل فراين�د، و ي�ا در م�واردي ك�ه آم�وزش الزم در زمين�ه اس�تفاده ص�حيح از تجه�يزات حف�اظت ف�ردي ارائ�ه نش�ده باش�د تم�ايلي ب�ه اس�تفاده و ي�ا اس�تفاده ص�حيح

از اين وسايل وجود ندارد. اس�تفاده از اين تجه�يزات ب�ه عن�وان ي�ك گزين�ه در زمين�ه كن�ترل -

ريس�ك من�وط ب�ه نظ�ارت دقي�ق و م�داوم اس�ت. ب�ر اين اس�اس اين از انج�ام و ب�ه روش ه�اي ديگ�ر £ باي�د ترجيح�ا كن�ترل ريس�ك وس�ايل تنه�ا ب�ه عن�وان راه ح�ل موق�تي و ي�ا ح�داقل در جاه�ايي ك�ه كن�ترلي ه�اي روش س�اير از اس�تفاده ب�ا تم�اس كن�ترل امک�ان

مهندسي يا عملياتي امکان پذير نباشد، استفاده شود.-

Page 48: مقدمه :

اتک�اي ب�ه كن�ترلي،ك�ارگر ه�اي سيس�تم خ�رابي درص�ورت تجه�يزات حف�اظت ف�ردي مج�از ب�ه ك�ار باس�رب نمي باش�د. ب�راي مث�ال اس�تفاده از دس�تگاه ف�رز دس�تي ب�راي برداش�ت

درص�د وزني س�رب 11پوش�ش ه�اي رنگي ح�اوي بيش از در ي�ك ش�يفت ك�اري در فض�اي محص�ور ش�ده فاق�د سيس�تم تهوي�ه مناس�ب ب�ا اس�تفاده از وس�ايل حف�اظت تنفس�ي نمون�ه اي از اين ن�وع هس�تند. تحت اين ش�رايط ب�ه دالي�ل مختل�ف نظ�ير ع�دم انطب�اق مناس�ب ماس�ك ب�ا ص�ورت، خ�رابي ماس�ك

و... تماس تنفسي قابل مالحظه اي رخ مي دهد.

Page 49: مقدمه :

تجه�يزات حف�اظت ف�ردي مي بايس�ت متناس�ب ب�ا ن�وع و غلظتش�وند. انتخ�اب ك�اربر خصوص�يات و ك�ار ويژگيه�اي آل�ودگي، هم�واره آم�اده ب�ه ك�ار، تم�يز و در دس�ترس ب�وده و توس�ط اف�راد

مجرب به طور مرتب بازديد شوند. ،مناس�ب ف�ردي حف�اظت تجه�يزات ت�أمين مس�ئول -كارفرم�ا

آنه�ا ب�ودن ك�ار ب�ه آم�اده و تم�يز از ك�ار و اطمين�ان ب�ا متناس�ب است.

در خص�وص پرس�نل تعم�ير و نگه�داري ك�ه هم�واره در مع�رض -ش�رايط پيش بي�ني نش�ده اي در حين كارهس�تند و امک�ان اس�تفاده آنه�ا ب�راي تنفس�ي مهندس�ي و عملي�اتي از كن�ترل ه�اي مواجه�ه

وجود ندارد. ب�ويژه وس�ايل حف�اظت و تجه�يزات حف�اظت ف�ردي از اس�تفاده

تنفسي به عنوان يك ضرورت مطرح است. ب�ه عن�وان ي�ك قاع�ده كلي اس�تفاده از اقالم حف�اظت ف�ردي و -

ب�ويژه وس�ايل حف�اظت تنفس�ي در م�واردي توص�يه مي ش�ود ك�ه ب�ا به�ره گ�يري از س�اير سيس�تم ه�اي كن�ترلي نظ�ير تهوي�ه موض�عي

امکان كنترل آلودگي وجود ندارد.

Page 50: مقدمه :

انتقال سرب از محیط کار به منزل مس�ئوليت ص�يانت از س�المتي اف�راد زي�ر ك�ه ب�ه ط�ور اتف�اقي و ناخواس�ته در

معرض م�واجهه اح�تمالي با� سرب و� تركي�بات� بر عهده ك�ارفر�ما است. در اتف�اقي ب�ه ط�ور ك�ه ه�ا نظ�افت چي و نگه�داري و تعم�ير -ك�ارگران

معرض تماس قرار مي گيرند.بازديد كنندگان از محل كار- خ�انواده ه�اي ك�ارگران در مع�رض تم�اس ك�ه ب�ه ط�ور مس�تقيم از طري�ق -

انتق�ال� ناخوا�س�ته س�رب ا�ز طر�ي�ق لب�اس و� كفش� و م�و و دس�ت �آل�وده از محل �كار �به منزل د�ر م�عرض �موا�جهه قرار �مي گيرند�.

زي�ر اف�راد و كودك�ان بهداش�تي، دي�دگاه از از 18- بازدي�د ح�ق س�ال فرايندها و مناطق آلوده به سرب راندارند.

ب�رخي ازك�ارگران در پاي�ان ك�ار ب�ه نح�و مناس�بي اس�تحمام و رف�ع آل�ودگي -آل�وده، اي�نک�ه ب�ر �اث�ر تم�اس �ب�ا و�س�ايل�، س�ط�وح و� لب�اس �ه�اي ي�ا نک�رده �و ت�رتيب اي�ن و �ب�ه ب�رده و �م�نزل� ا�تومب�ي�ل ب�ه خ�ود هم�راه� ب�ه را آل�ودگي� م�ق�دمات ت�م�اس و م�س�مو�ميت �اعض�اء خ�ا�نواده �ب�وي�ژه كود�ك�ان و� زن�ان ب�ارد�ار

ر�ا با سرب� و تركيبا�ت آن فر�اهم �می کنند.

Page 51: مقدمه :

كودك�ان از ريس�ك تم�اس ب�االتري برخ�ودار هس�تند چ�ون از رابط�هب�وده و ب�ه بزرگس�االن برخ�وردار ب�االتري نس�بت دس�تي- ده�اني از بيش�تر آنه�ا در ج�ذب س�رب £ ك�ارايي دس�تگاه گوارش�ي ض�منااز وس�يعي طي�ف كودك�ان در مس�موميت اس�ت. بزرگس�االن بيم�اري ه�ا از بيم�اري ه�اي رفت�اري ت�ا آس�يب ه�اي مغ�زي راب�دنبال

خواهد داشت. در كودك�ان ب�ه علت ع�دم تکام�ل ك�افي س�د خ�وني- مغ�زي ت�ا قب�ل -

عص�بي 3از دس�تگاه ج�ذب س�رب بيش�تري مق�ادير س�الگي از ناش�ي انس�فالوپاتي ي�ا مغ�زي مس�موميت و ش�ده مرك�زي س�رب ب�ا عالئم تش�نج،اغم�اء دركودك�ان در مع�رض تم�اس ايج�اد

مي شود. اف�زايش غلظت س�رب در خ�ون بزرگس�االن ت�أثير ن�امطلوبي ب�ر -

سيس�تم تولي�د مث�ل و ب�ر ج�نين در ح�ال رش�د داش�ته و س�بب ب�روز آسيب هاي عصبي دائمي در جنين مي شود.

ب�ه آن ناخواس�ته انتش�ار از پيش�گيري و س�رب ب�ا ايمن ك�ار -دو تعام�ل و نيازمن�دهمکاري خ�انواده اعض�اء و م�نزل اتومبي�ل،

.طرفه كارگر و كارفرما است

Page 52: مقدمه :

وظایف کارفرمایان در راستای ارتقاء کیفیت محیط کار

در اغلب م�وارد كارفرماي�ان از ن�اايمن ب�ودن محي�ط ه�اي ك�ار بي اطالع ب�وده وزم ب�را�ي مواجه�ه �پر�س�نل� ب�ا �س�ر�ب� و ت�ركيب�ات� �آن را ف�را�هم مي كنن�د. ش�را�يط ال�ك�ار�گر�ان� ح�ق دارن�دك�ه در م�قاب�ل تم�اس� ب�ا �س�ر�ب �مح�ا�فظت� ش�ده و ت�م�اس آنه�ا ب�ا� س�ر�ب� ب�ه� ح�داق�ل مم�کن� �برس�د.ك�نترل� ت�م�ا�س� ه�ا�ي ش�غ�ل�ي �و �بهس�ا�زي �محي�ط

كار� تنها� د�ر س�ايه م�ش�ارك�ت ك�ا�رفرما� و ك�ارگران �قاب�ل �دستيابي اس�ت. كارفرماي�ان وظيف�ه دارن�د محي�ط ك�ار را ب�ه نح�وي ايمن س�ازي كنن�د ك�ه تم�اس-

ي�ا� ب�ا� س�رب� كن�ترل ش�ود �و �در �جاه�اي�ي ك�ه اين� ك�ا�ر ب�ه� �لح�ا�ظ ف�ن�ي ك�ا�ر�گرا�ن عمليا�تي ا�مکان� پذي�ر ني�ست، تا� حد امک�ان ك�نترل شد�ه با�شد.�

كارفرم�ا موظ�ف اس�ت ب�ر اس�اس اول�ويت بن�دي اق�دامات كن�ترلي در برنام�ه-ك�اري و م�حي�ط ك�اري ايمن س�ازي �ايس�تگ�اه ه�اي ب�ه� اق�دام ار�زي�ابي ريس�ك

نمايد. مس�ئوليت ص�يانت از س�المتي اف�راد بازدي�د كنن�ده از مح�ل كارك�ه ب�ه ط�ور -

ب�ر عه�ده گي�رن�د ق�را�ر مي� ب�ا س�ر�ب تم�اس ن�اخواس�ت�ه در مع�رض اتف�ا�قي �و كارفرما است.

-

Page 53: مقدمه :

حف�اظتي تجه�يزات و لب�اس اس�ت موظ�ف كارفرم�ا مناسب براي كارگران فراهم كند.

ه�اي آم�وزش اج�راي ب�ا اس�ت موظ�ف -كارفرم�ا رع�ايت ب�ه تش�ويق ق�انون، اعم�ال و وض�ع تخصص�ي، توص�يه ه�ا ي�ا اق�دامات بهداش�تي مناس�ب از س�ودمندي

برنامه هاي پيشگيرانه مطمئن شود. شستش�وي تس�هيالت ت�أمين ب�ه موظ�ف -كارفرم�ا

ه�اي لب�اس رختکن ه�اي بخش ب�ر مش�تمل مناس�ب آلوده،دوش و رختکن لباس هاي تميز مي باشد.

كارفرم�ا موظ�ف ب�ه ارائ�ه آم�وزش ه�اي الزم در زمين�ه-كار ايمن با سرب مي باشد.

Page 54: مقدمه :

و و شستش�وي دس�ت دوش تس�هيالت اس�ت كارفرم�ا موظ�ف ب�راي ك�ارگران ف�راهم ك�رده و مطمئن را ب�دن تم�ام ص�ورت و ش�ود ك�ه ك�ارگران قب�ل از خ�روج از مح�ل ك�ار حتم�ا دوش گرفت�ه و

بدون آلودگي از محيط كار خارج مي شوند. 211- در خص�وص ك�ارگراني ك�ه در مع�رض غلظت ه�اي كم�تر از

باش�ند، مي تنفس�ي ه�واي مکعب م�تر در س�رب ميکروگ�رم جهت مناس�ب ه�اي ش�ويي دس�ت ت�أمين ب�ه موظ�ف كارفرم�ا

شستشوي دست و و دس�ت شستش�وي ب�ه موظ�ف ك�ارگران باش�د. مي صورت

صورت خود پيش از خروج از محل كار مي باشند. ه�اي لب�اس از ص�حيح اس�تفاده نح�وه اس�ت موظ�ف -كارفرم�ا

حف�اظتي را ب�ه ك�ارگران آم�وزش داده و ازرع�ايت اين آم�وزش ه�ا توسط كارگران مطمئن شود.

-

Page 55: مقدمه :

كارفرم�ا موظ�ف اس�ت لب�اس حف�اظتي ك�ارگراني راك�ه در مع�رض ميکروگ�رم در 211تم�اس ب�ا س�رب ه�وابرد در غلظ�تي بيش از

م�تر مکعب ه�وا هس�تند، را در پاي�ان ه�ر روز ك�اري ب�ه ط�ور كام�ل شستشو كند.

كارفرم�ا موظ�ف اس�ت،ك�ارگران را نس�بت ب�ه خط�رات بهداش�تي-ب�ا س�رب و اهميت رع�ايت دقي�ق توص�يه ه�اي بهداش�تي در ك�ار زمين�ه تع�ويض لب�اس ك�ار، اس�تحمام، شسس�تن دس�ت ه�ا در پاي�ان ك�ار و ع�دم انتق�ال وس�ايل ك�اري آل�وده ب�ه خ�ارج از مح�ل ك�ار آگ�اه

نمايد. برنام�ه اث�ر بخش�ي ب�ه منظ�ور بررس�ي -كارفرم�ا موظ�ف اس�ت

ب�ه اق�دام حف�اظتي در مقاب�ل س�رب، در فواص�ل زم�اني منظم اتومبي�ل داخلي س�طوح و پوس�ت س�طح از نمون�ه آوري جم�ع

كارگران كند.