Әмирхан Еники- әдипләр остазы ...

Әмирхан Еникинең Әмирхан Еникинең тормыш юлы.тормыш юлы. Әмирхан НигӘмирхан Нигъъмәтҗан улы Еникиев 1909 мәтҗан улы Еникиев 1909

елның 17 февралендә( яңа стиль белән 2 елның 17 февралендә( яңа стиль белән 2 мартта)Элеке Уфа губернасы Бәләбәй өязе мартта)Элеке Уфа губернасы Бәләбәй өязе ( хәзерге Башкортстанның Благовор ( хәзерге Башкортстанның Благовор районы)Яңа Каргалы авылында таза хәлле районы)Яңа Каргалы авылында таза хәлле кресткрестььян гаиләсендә туган.1911елда аның ян гаиләсендә туган.1911елда аның әтисе гаиләсе белән Яңа Каргалыдан кырык әтисе гаиләсе белән Яңа Каргалыдан кырык чакрым ераклыктагы Дәүләкән дигән авылга чакрым ераклыктагы Дәүләкән дигән авылга күченә. Әмирханның балалык һәм мәктәп күченә. Әмирханның балалык һәм мәктәп еллары шул авылда уза.еллары шул авылда уза.

Күренекле әдип –прозаик Күренекле әдип –прозаик Әмирхан Еники.Әмирхан Еники.

Иҗат эше минем Иҗат эше минем өчен башта ук өчен башта ук шәхси эш, өзлексез шәхси эш, өзлексез уйлану белән уйлану белән бәйләнгән күңел һәм бәйләнгән күңел һәм намус эше иде.Мин намус эше иде.Мин бары үзем белгәнне, бары үзем белгәнне, үзем ышанганны үзем ышанганны гына язырга тиеш гына язырга тиеш дип уйлыйм.дип уйлыйм.

Ә.ЕникиӘ.Еники

Еники-психологик язучы.Еники-психологик язучы. Әлбәттә, Әмирхан Еники Әлбәттә, Әмирхан Еники

иҗатының ахырына кадәр иҗатының ахырына кадәр конъюктурага якын да конъюктурага якын да килмәгән кеше. Гомумән, килмәгән кеше. Гомумән, татар зыялыларының, татар зыялыларының, татар мәгърифәтчеләренең татар мәгърифәтчеләренең традицияләрен дәвам традицияләрен дәвам итергә омтыла. Гасырлар итергә омтыла. Гасырлар арасында күпер салу, рухи арасында күпер салу, рухи кыйммәтләрне саклау кыйммәтләрне саклау өчен тырышкан. өчен тырышкан. Рәмзил Вәли Рәмзил Вәли

Татлы аһәңнәр...Татлы аһәңнәр...

Мәхәббәт бит ул Мәхәббәт бит ул – мөкатдәс бит – мөкатдәс бит ул, олы бәхет ул, олы бәхет бит ул.Шуңа бит ул.Шуңа күрә мәхәббәт күрә мәхәббәт белән шаярырга белән шаярырга ярамый чөнки- ярамый чөнки- ул вөҗдан, ул вөҗдан, намус бурычы.намус бурычы.

Серле йолдызлык.

Язучы һәрвакыт матурлыкка сусап, матурлыкны сагынып яшәргә тиеш... Гыйбрәт алыр, Күңелне баетыр,теләкләрне үстерер өчен генә түгел,һәр төрле түбәнлек- ваклыклар белән килешмәс өчен,шуларга нәфрәт саклар өчен дә кирәк бу...

Әмирхан Еники.

Әмирхан – матур сүз Әмирхан – матур сүз остасы.остасы.• Әмирхан Еники – минем өчен тере Әмирхан Еники – минем өчен тере

классик, матур сүз остасы. Әйтер идем классик, матур сүз остасы. Әйтер идем :ул- пороза белән яза торган :ул- пороза белән яза торган шагыйршагыйрьь.Аның әсәрләре – кеше .Аның әсәрләре – кеше йөрәгенә ята торган әсәрләр.Аңа ул йөрәгенә ята торган әсәрләр.Аңа ул табигате белән нечкә күңелле, табигате белән нечкә күңелле, кешелекле булуы белән ирешә.Шул кешелекле булуы белән ирешә.Шул яклап ул – миңа өлкән дус та, остаз да.яклап ул – миңа өлкән дус та, остаз да.

Наҗар Нәҗми.Наҗар Нәҗми.

Ә.Еникинең танылган Ә.Еникинең танылган әсәрләреәсәрләре

Тормыш күренешләрен һәм кеше характерларын анализлауда Тормыш күренешләрен һәм кеше характерларын анализлауда - психологик тирәнлеккә омтылу илленче җитмешенче еллар - психологик тирәнлеккә омтылу илленче җитмешенче еллар

. арасында әдипкә тагы да зуррак иҗади уңышлар алып килә . арасында әдипкә тагы да зуррак иҗади уңышлар алып килә , ! (1951— 1952), (1955), Язучының «Рәхмәт иптәшләр » «Саз чәчәге» , ! (1951— 1952), (1955), Язучының «Рәхмәт иптәшләр » «Саз чәчәге»

(1957), (1962), (1968), «Йөрәк сере» «Рәшә» «Вөҗдан» «Без дә (1957), (1962), (1968), «Йөрәк сере» «Рәшә» «Вөҗдан» «Без дә (1971), (1975) солдатлар идек» «Гөләндәм туташ хатирәсе» исемле (1971), (1975) солдатлар идек» «Гөләндәм туташ хатирәсе» исемле

(1957), (1959), повестьларыЯлгызлык» «Туган туфрак» «Матурлык» (1957), (1959), повестьларыЯлгызлык» «Туган туфрак» «Матурлык»(1964), (1964), (1964), «Төнге тамчылар» «Коръән хафиз»(1964), (1964), (1964), «Төнге тамчылар» «Коръән хафиз»

(1965), (1970), (1978) «Әйтелмәгән васыять» «Курай» «Тынычлану» (1965), (1970), (1978) «Әйтелмәгән васыять» «Курай» «Тынычлану» , кебек хикәяләре кешеләр арасындагы төрле катлаулы , кебек хикәяләре кешеләр арасындагы төрле катлаулы

мөнәсәбәтләрне реалистик рухта яктыртуы һәм заманны мөнәсәбәтләрне реалистик рухта яктыртуы һәм заманны - борчыган әхлакый этик проблемаларны кыю рәвештә күтәрүе - борчыган әхлакый этик проблемаларны кыю рәвештә күтәрүе

, белән бергә сәнгатьчә камил эшләнүләре җәһәтеннән дә аерым , белән бергә сәнгатьчә камил эшләнүләре җәһәтеннән дә аерым . игътибарга лаеклар Геройның күңел серләренә тирән үтеп керә . игътибарга лаеклар Геройның күңел серләренә тирән үтеп керә

, белү осталыгы фикернең фәлсәфи үткенлеге һәм драматик , белү осталыгы фикернең фәлсәфи үткенлеге һәм драматик, , -киеренкелеге форманың пөхтә һәм җентекле эшләнүе тел, , -киеренкелеге форманың пөхтә һәм җентекле эшләнүе тел

, сурәтләү чараларының төрле стилистик буяуларга образлы , сурәтләү чараларының төрле стилистик буяуларга образлы — . фикерләүдәге милли үзенчәлекләргә бай булуы болар Ә Еники — . фикерләүдәге милли үзенчәлекләргә бай булуы болар Ә Еники

.талантының төп сыйфатларын тәшкил итәләр .талантының төп сыйфатларын тәшкил итәләр

Әмирхан ага яшәгән йорт.Әмирхан ага яшәгән йорт.Әмирхан Еники эзеннән Әмирхан Еники эзеннән

шәһәр буйлап без дә шәһәр буйлап без дә сәяхәт итәргә уйладык. сәяхәт итәргә уйладык. Әмма 30–40 ел узганнан Әмма 30–40 ел узганнан соң. Ярты гасыр эчендә соң. Ярты гасыр эчендә Казан, әлбәттә, Казан, әлбәттә, танымаслык булып танымаслык булып үзгәрде, матурайды, үзгәрде, матурайды, чистарды. Ә тарихи чистарды. Ә тарихи биналар язмышы язучы биналар язмышы язучы сөйләгән заманга сөйләгән заманга караганда да мөшкелрәк. караганда да мөшкелрәк. Ул телгә алган Ул телгә алган биналарның күбесеннән биналарның күбесеннән коры калдык, коры калдык, тарихилыкны исә тагын да тарихилыкны исә тагын да

күбрәк югалттык.күбрәк югалттык.

Әдипнең бүләкләре.. Ә Еникинең әдәби иҗаты Совет хөкүмәте тарафыннан

. (1979) югары бәяләнде Ул Хезмәт Кызыл Байрагы (1957) һәм «Почет Билгесе» орденнары белән

. 1984 бүләкләнде елда аңа «Юлчы» исеме белән чыккан хикәяләр җыентыгы һәм русча тәрҗемәдә

(1982) басылган «Повести и рассказы» китабы өчен . Татарстан АССРның Г Тукай исемендәге Дәүләт

.премиясе бирелде. —1946 Ә Еники елдан СССР Язучылар союзы члены

. иде Әмирхан Еники 2000 елның 16 февралендә Казан

шәһәрендә вафат булган.

Мөслим районы.Баланлы төп гомуми белем бирү мәктәбе.

• Эшләде: Татар теле һәм әдәбияты укытучысы Якупова Гөлшат Шаһәдәт кызы.

• 2009 ел, март.