اسالمی آزاد دانشگاه

جنوب تهران واحد

تحليل ديناميکی کيفيت زندگی کاری

مهدي رودکي کارشناس ارشد

مهندسی صنايع – مديريت سيستم و بهره وری

بسم الله الرحمن الرحيم

» مش(کل م(ا اين نيس(ت ک(ه بس(ياری از چيزه(ا را نمی دانيم،

مش(کل م(ا اين اس(ت ک(ه معم(وال" ب(ه چيزه(ايی ک(ه می دانيم

عمل نمی کنيم.

را ک(ه دانيم عم(ل ک(نيم، چيزه(ايی ب(ه چيزه(ايی ک(ه می اگ(ر

نمی دانيم خواهيم آموخت.«

سيد جمال الدين اسد آبادی

چکيده

در اين پ(ژوهش تالش ش(ده اس(ت ت(ا ب(ا رويک(ردی پوي(ا و ب(ه کم(ک ارتق(اء تح(لي(ل چگ(ونگی ب(ه( د(ينامي(ک اب(زار (سيس(تم از اس(تفاد(ه "ک(يفيت زن(دگ(ی ک(اری" پردا(خت(ه ش(ود. ه(دف از (اين( ام(ر تالش در بر(رس(ی (ابع(اد مختل(ف اب(زاری کارآم(د (ب(رای ب(ه ج(هت دس(تيابی مرب(وط( ب(ه( کيفيت ز(ن(دگی (ک(اری و (تع(يين( اس(ت(راتژی ه(ای مناس(ب ب(ر(ای ار(تق(اء آن (و در ن(ه(ايت ارت(ق(اء به(ر(ه و(ری ف(رد و س(ازمان می باش(د(. ب(ديهی اس(ت ا(گ(ر بت(وان( ب(ا ت(وج(ه ب(ه ش(رايط م(وج(ود ب(ه راه حلی به(ين(ه (در اين (زمين(ه دس(ت ي(اف(ت ک(ه (هم (من(ا(فع س(ازمان و هم (من(اف(ع کارکن(ان را ت(امين نماي(د ، (رابط(ه ا(ی ب(رد( _ ب(رد بوج(ود ي(ک در را کارک(ن(ان و س(ازمان( اه(د(اف ام(ر اين آم(د (و خواه(د( ر(اس(ت(ا ق(رار( م(ی( ده(د (ک(ه م(ی (توان(د (ز(مين(ه (س(از ت(ح(و(ل در (س(اير

سا(زمان(ها و (محيط های کاری( گردد.

همچ(نين ب(ا توج(ه ب(ه تح(والت جه(انی ، مص(وبات س(ازمان و در نه(ايت ق(انون چه(ارم توس(عه ILOبين المللی ک(ار

پي(اده ب(ر ک(ه کش(ور ف(رهنگی و اجتم(اعی اقتص(ادی، س(ازی مف(اهيم "ک(ار شايس(ته" تاکي(د می کنن(د و رابط(ه "کيفيت و "ک(ار شايس(ته" ک(ه مف(اهيم ن(زديكي بس(يار زن(دگی ک(اری" ب(ا هم دارن(د ب(ه آن موض(وع هم پرداخت(ه ش(ده اس(ت ب(ه امي(د آن ک(ه اين پ(ژوهش بتوان(د در جهت عملي(اتی ش(دن پي(اده س(ازی اين مف(اهيم و ارتق(اء به(ره وری س(ازمانها و اف(راد و اف(زايش س(طح رف(اه و م(يزان

رضايتمندی آنها گامی بردارد.

مقدمه

مش(کالت جوام(ع انس(انی و س(ازمانها روز ب(ه روز پيچي(ده ت(ر و ح(ل •آنه(ا( نيا(زمن(د (تفک(ر (به(تر و ج(امع ن(گ(ر ت(ر اس(ت.( در بس(يار(ی از م(وارد را مش(کل ب(روز ک(ه دي(دگاهی ب(ا ت مش(کال( ح(ل جه(ت در ش تال(نا(ش(ی( از (ي(ک ع(ام(ل م(ی (دان(د ، (چ(ه( بس(ا مم(کن( (اس(ت (خ(ود (س(بب ش (می (کن(د ت(ا ب(ر(و(ز مش(کالت( دي(گ(ر(ی گ(ر(دد.( رويک(ر(د س(يس(تم(ی تال(بر(خ(وردی اص(ولی (ت(ر ب(ا پيچ(ي(دگيها(ی دني(ای کن(ونی داش(ته باش(د و از

اي(ن ط(ريق ر(اهکار م(ناسب (تری( برای (مواجهه با (آنها (ارائه نمايد.از س(ويی ديگ(ر کيفيت زن(دگی ک(اری از مب(احثی اس(ت ک(ه در نيم •

ق(رن گذش(ته ا(ز ج(وان(ب مختل(ف( م(ورد بحث( و (بررس(ی ق(رار گرفت(ه اس(ت (و ه(ن(وز هم د(ر م(و(رد مص(ا(ديق آن اخت(الف نظ(ر ه(ای بس(ياری وج(ود دارد. اين در ح(الی( اس(ت (ک(ه در ب(رخی م(وارد بس(ياری از موض(و(عات در( بر(ه(ه ه(اي(ی از (زم(ان اه(ميت خاص(ی پي(دا می کنن(د و احس(اس می پ(يش بيش (از آنه(ا ت(ر (از ک(ارآم(د اس(تفاد(ه ب(ه ني(ا(ز

شود.

با توج(ه ب(ه ف(راز و نش(يب ه(ايی ک(ه در چن(د ده(ه اخ(ير در س(طح •ب(ين المللی و (در س(ط(ح ک(ش(ور (د(ر م(ور(د (مس(ائل( (مرب(وط (ب(ه ب(از(ار ک(ار(، ن(ي(رو(ی( انس(ان(ی ،( ر(و(اب(ط ک(ار(گر و ک(ارف(ر(م(ا (ق(وانين (مربوط(ه ال(مللی (ک(ه ( بين از (س(و(يی (د(يگ(ر (تح(والت اس(ت (و بو(ج(ود (آ(م(د(ه

ب(ه( (فراگ(ير (ش(دن (قواع(د( "س(از(مان( (تج(ارت( جه(ا(نی "( WTOمنج(ر( خ(واه(د( ش(د( ،( س(ب(ب ش(د(ه اس(ت( ک(ه ني(از ب(ه ب(ازن(گری اسا(س(ی د(ر بوج(ود اقتص(ادی بنگاه(ه(ای ه(ای و (اس(تر(اتژ(ی ه(ا ري(ز(ی ب(رنام(ه

آيد . در عين ح(ال بعلت رق(ابت تنگاتن(گ و گس(ترده ای ک(ه در س(طح •

... و آموزش(ی و خ(دمات(ی و واح(دهای( ص(نعتی( و (بين ج(وام(ع وج(ود (دارد ،( هز(ين(ه ه(ا(ی سرس(ام آو(ر و( گ(اهی (غ(ي(ر ق(اب(ل ج(بران ر(وش ه(ا(يی (مان(ن(د ("ر(وش س(عی (و( خط(ا" من(طقی (و مق(ر(ون (ب(ه ا(ز ص(رفه( و من(طقی بنظ(ر( نمی (رس(د( . د(ر اين م(وارد( اس(تفاده ر(وش ه(ا(ی ش(بيه س(ازی( (عالوه (ب(ر اي(ن ک(ه ام(ک(ان( برر(س(ی ح(الت (

ا(ز ه(ای مختل(ف را( در( کم(ت(رين ز(م(ا(ن ممک(ن ب(وج(ود (می آور(د ، بوج(و(د آ(م(دن هزي(ن(ه ه(ای (مربوط(ه( م(ادی( و مع(ن(وی هم جلوگ(يری می (نما(ي(د( و (همين( ص(ر(فه ج(ويی( (در (ه(زين(ه ه(ا (، (خ(ود م(ی توان(د

منبع( مناسبی برا(ی ادامه فع(اليت (ها باشد.

- تعريف مسئله1-1

يکی از س(واالتی ک(ه ب(ه دفع(ات و در زمانه(ای مختل(ف ممکن اس(ت •ب(ر(ای (اف(راد( (بوج(ود( ب(ياي(د (اي(ن اس(ت( ک(ه( "ک(ار(ی (ک(ه ان(ج(ام م(ی دهن(د چق(د(ر در(خ(ور آ(ن(هاس(ت؟" ه(ر ف(ر(د( ش(ا(غل( ي(ا جوي(ا(ی ک(ا(ر(، ا(عم از زن ي(ا م(ر(د،( د(ر( ه(ر ج(ای( (ج(ه(ا(ن(، ف(ا(رغ از( آ(ن( ک(ه( د(ر چ(ه ر(ده (ت(خصص(ی و م(ه(ار(تی( فع(ا(ل(يت می (کن(د، (تعب(ير( (خاص(ی (از م(ي(ز(ان شاي(س(تگی ک(اری ک(ه( ا(نج(ام (می ده(د، دا(رد. ب(ه( د(لي(ل (جايگ(اه(ی ک(ه (ک(ار از( نظ(ر (ک(ل ز(م(ان( ص(رف (ش(ده( ب(ه (لح(ا(ظ( تعل(ق ب(ه( اجت(م(اع و( (رض(ا(ي(ت خ(اط(ر ف(رد و در(خ(ور ک(ار ک(ه با(ي(د (گ(فت دار(د زن(دگی (انس(ا(نها( ، (در( ش(ا(غل( ش(ا(ي(س(ته (ا(نس(ا(نها(، (ي(ک( بع(د( ز(ي(ر بن(ايی (ک(يفي(ت( زن(دگی آنه(ا )ک(ي(فيت ز(ن(د(گی ک(ار(ی(( را( تش(کي(ل( م(ی ده(د( ،( ا(ن(ج(ام ک(ا(ر (مول(د (ن(ي(ز (در م(ور(د ب(س(يا(ری ا(ز( (آح(اد( (جا(مع(ه،( من(ب(ع( اص(لی( درآم(د( آنه(ا و (ن(ير(وی( مح(رک(ه(

ت(وسعه پاي(د(ار ک(ش(ور های( جه(ان (محسو(ب (می (شود (.

با توج(ه ب(ه اين ک(ه "کيفيت زن(دگی ک(اری" در جوام(ع مختل(ف •بعلت( تف(اوت جا(مع(ه ه(ا ،( س(ط(ح درآ(م(د و رف(اه آنه(ا و بس(ياری از (ع(وام(ل (ديگ(ر ب(ا هم( ت(ف(او(ت (ه(ای( بس(ياری( د(ارن(د و ا(ز س(وی (

س(طح( بر(رس(ی هم( خو(دم(ا(ن، (اي(ر(ان کش(ور( ح(تی (در( د(ي(گ(ر کي(فيت ز(ن(دگی ک(اری( بعلت (تفاوت(ه(ايی (ک(ه (در (محي(ط( ه(ای ک(اری و(ج(ود د(ا(ر(د )(تف(اوت ش(ر(کت (ه(ا(ی (دو(ل(تی (و( (خصوص(ی( و ت(ع(اون(ی و( (ص(ناي(ع( ب(ز(رگ( و ک(وچ(ک و( ...( (( ک(اری (مش(ک(ل می (ن(م(و(د و از( س(و(ی ديگ(ر( ح(ت(ی در( ص(ورت( (انج(ام( (بعي(د ب(ن(ظ(ر (می (ر(س(يد (ک(ه

ب(ت(وان (ب(ه ن(تيجه (ای( قاب(ل ا(ستفاد(ه( و (تع(ميم دست( يافت.بر همين اس(اس ني(از ب(ه رويک(ردی پوي(ا احس(اس می ش(د ت(ا •

ب(توان(د ا(بع(اد (مختل(ف ا(ين موض(وع (را در نظ(ر ب(گ(يرد( و در عين ح(ال ت(اثي(ر عو(ام(ل مختل(ف( و تغي(يرات )ک(م و زي(اد ش(دن ( آنه(ا ر(ا( ب(ر (روی هم ت(حلي(ل ن(ماي(د و در( نه(ا(ي(ت ب(ه( (کم(ک آن( بت(وان و ن(م(ود ش(بيه س(ازی را زم(ين(ه اين در( م(دير(يتی ت(ص(ميم(ات

ا(ثرات (آنها د(ر طول ز(مان را (بررسی (کرد.

- پيشينه تحقيق1-2

از • کارکن(ان ام(ور م(ديريت ه(ای فع(اليت روايت ي(ک به ز(م(انی (ک(ه . اس(ت دا(ش(ته وج(ود ت(ا(ريخ از پي(ش دوران عض(و ک(دام ا(ينک(ه تع(يي(ن ب(رای نئان(د(رتال انس(ا(ن روس(ای ب(ه ک(د(اميک و گ(ي(رد ب(ر (عه(ده را( ش(كا(ر مس(ئ(وليت قب(يل(ه نگهب(ا(نی ا(ز اردوگ(ا(ه ب(پ(ردازد ش(کل س(اده ای از( گ(ز(ينش را

به کار می بردند.دوران • در ريش(ه کارکن(ان ام(ور ه(ای فع(اليت چن(د هر

و ( ن(وزدهم( ق(رن در حقيقت (در (اواخ(ر ام(ا ، دا(رد باس(تان اوا(ي(ل ق(ر(ن ب(يس(تم (اس(ت ک(ه( نخس(ت(ين نش(انه (ه(ای رس(می( در جدي(د ت(خصص(ی ص(ور(ت ب(ه ا(نس(انی من(ابع م(د(يريت(

مديريت آشكار شد .

اواخر قرن نوزدهم )جنبش رفاه اجتماعی(•

شناس(ی • روان و علمی )م(ديريت بيس(تم ق(رن اواي(ل صنعتی(

)س(الهای پ(ر آش(وب پس از جن(گ جه(انی اول(1920ده(ه •

)سالهای رکود (1930دهه •

)جنگ جهانی دوم (1940 دهه •

)پ(ذيرش گس(ترده جنبش رواب(ط انس(انی ، و 1950ده(ه •شکل گيری رشته علوم رفتاری (

- اهميت تحقيق:1-3

با توج(ه ب(ه پيچي(دگی روزاف(زون جوام(ع و ب(ازار ه(ای ک(ار •توج(ه بيش(تر ب(ه م(اهيت حساس(يت ه(ای نيروه(ای انس(انی از اهميت وي(ژه ای برخ(وردار اس(ت. ب(ه عقي(ده تع(دادی ک(اهش و وری به(ره رک(ود از بخش(ی از ص(احبنظران از ناش(ی ، کش(ورها از ب(رخی در محص(ول کيفيت کاس(تی ه(ای کيفيت زن(دگی ک(اری و تغي(يراتی اس(ت ک(ه اس(ت. آم(ده پدي(د کارکن(ان ه(ای اول(ويت و عالي(ق در کارکن(ان درخواس(ت دارن(د در کارش(ان نظ(ارت و دخ(الت بيش(تری بيابن(د. آن(ان مي(ل دارن(د مانن(د ي(ک مه(ره در ي(ک

دستگاه بزرگ ، به شمار نيايند.

آن(ان و ش(ود رفت(ار اح(ترام ب(ا کارکن(ان ب(ا ک(ه هنگ(امی بي(ان انديش(ه ه(ای خ(ود را داش(ته باش(ند و در فرص(ت ه(ای واکنش کنن(د، دخ(الت بيش(تر ه(ا گ(يري تص(ميم مناس(ب و مطل(وبی از خ(ود نش(ان خواهن(د داد. ت(وجهی ک(ه اکن(ون ب(ه کيفيت زن(دگی ک(اری معط(وف می ش(ود، بازت(ابی اس(ت از اهمي(تی ک(ه همگ(ان ب(رای آن قائ(ل ان(د. اينگون(ه بنظ(ر می رس(د ک(ه ش(مار بس(ياری از کارکن(ان از ک(ار خ(ود ناراض(ی و در پی ک(ار مع(نی دار ت(ری هس(تند . غ(ير و اقتص(ادی ه(ای پيام(د در خواهن(د می کارکن(ان

اقتصادی کارشان تغييراتی بوجود آيد.

- روش تحقيق1-4

بررس(ی • از پس ک(ه اس(ت ب(وده ت(رتيب ب(دين تحقي(ق روش تع(ار(يف و( نظري(ه ه(ای (مخت(ل(ف در م(ورد "ک(يفيت زن(دگی ک(اری" م(ناس(ب ت(ري(ن( تع(ر(ي(ف انتخ(اب( ش(د( (و ب(ا( تو(ج(ه( ب(ه (ن(زدي(ک ب(ودن( ا(ين( (مف(ه(وم ب(ا( م(فه(و(م( "(ک(ا(ر( (شا(ي(س(ت(ه" (ب(ر( مبن(ا(ی ت(ح(ق(يق(ا(تی( ک(ه در( ز(م(ين(ه (ک(ار ش(ايس(ته( (ان(ج(ا(م ش(د(ه( ب(و(د ج(زئي(ا(ت( (تش(ک(يل (دهن(ده عو(ام(ل مزب(و(ر تع(يي(ن (ش(دن(د (و (د(ر (نه(ا(يت( پرس(ش(نامه( ا(ی تهي(ه

شد(ه( (و در( ا(ختي(ار( خب(رگا(ن ا(مر قرا(ر (داده( (شد.

نظ(ر س(نجی ب(ا اس(تفاده از "نظ(ر خبرگ(ان" انج(ام ش(د و نت(ايج •آ(ن( ب(ه( کم(ک ("ت(کن(ي(ک دي(ما(ت(ل" ت(حل(ي(ل ش(د و( در( نه(ايت ب(ر(رس(ی

انج(ام (Vensim)(ه(ا(ی (الز(م ب(ه ک(م(ک (ن(رم (اف(ز(ار (سي(س(تم دي(ن(امي(ک گرديد.

- فرضيات تحقيق1-5از • پس و اس(ت ش(ده آورده تحقي(ق ادبي(ات در آنچ(ه مبن(ای بر

بررس(ی نظ(را(ت ان(ديش(مندان (م(ديريت (تع(ريفی ک(ه توس(ط والت(ون ا(رائ(ه (ش(ده ا(س(ت (بعن(وا(ن ت(عر(ي(ف ("کيفي(ت زن(دگی (ک(ار(ی" در( نظ(ر

گرفته شده است .

به منظ(ور ع(دم پيش(داوری در اهميت و وزن ه(ر ک(دام از عوام(ل •پن(ج ش(اخص در( نظ(ر گرفت(ه ب(رای( ه(ر( م(و(رد( هش(ت (گان(ه( ف(و(ق (،

ش(ده (است( تا( ب(ررس(ی( به( گ(ونه( ای( ه(مگون( تر( (انجا(م شود(.

ت(ايی( در 5 دس(ته 8 م(ورد در 40با توج(ه ب(ه زي(اد ب(ودن م(وارد )•ا(ين (تحقي(ق فق(ط (راب(ط(ه (د(و ب(ه د(و دس(ته( ه(ا(ی اص(لی ب(ا هم (برر(س(ی

شده اند.

- محدوديت های تحقيق1-6

و نماگره(ا ب(ه دسترس(ی ع(دم تحقي(ق ه(ای مح(دوديت از يکی آماره(ای( مربوط(ه (در س(طح( کش(ور( اس(ت (ب(رخ(ی از اين م(وارد

عبارتند از:

آماره(ای دقيقی در م(ورد تع(داد ش(اغلين کش(ور اعم از تع(داد •تع(داد ش(اغلين اقتص(اد رس(م(ی کش(و(ر، ش(ا(غلين (تحت پوش(ش پيم(انی، (فص(لی، رو(ز م(زد و( س(اير م(وارد ق(ر(ارداد(ی ، م(وق(ت، و(ج(ود ن(د(ارد .( از س(وي(ی دي(گ(ر اطالع(ات (م(وثقی د(ر م(ورد م(يزان پ(رداخ(ت حق(وق و مزاي(ای وا(قعی )ن(ه آنچ(ه د(ر دف(اتر و ليس(ت .هم(چنين (گ(زارش نيس(ت د(ر دس(ترس( آورده می ش(ود( بيم(ه( ه(ای (مرب(وط ب(ه (ح(وادث ب(خص(وص م(وارد (مرب(وط (ب(ه نقص عض(و و م(نج(ر (ب(ه (ف(وت بخ(وب(ی من(عکس نمی (ش(ود (و ب(ه همين ت(رتيب در( م(ورد س(اير( م(و(ارد ه(م تقريب(ا" وض(عيت( ب(ه هم(ين گون(ه اس(ت

ب(ازا(ر ک(ار ، [.( ب(ر ه(مين اس(اس 1384]مرک(ز (آم(ار و اط(الع(ات( چ(اره ديگری (جز ا(ستفاده( از (نظر خبرگان( نبو(ده است.

از ديگ(ر مح(دوديت ه(ای تحقي(ق زي(اد ب(ودن عوام(ل و ش(اخص ه(ا و •کمب(ود آنه(ا (بعل(ت ت(ک ت(ک بي(ن ر(واب(ط ب(ررس(ی ام(ک(ان ع(دم ع(ات ،وقت (و امکان(ا(ت ب(وده اس(ت و از( س(وی( ديگ(ر (ب(ر مبن(ای اطال(ن(يز (وج(ود م(وا(رد (م(ذکور( ح(ذف( امک(ان اس(ت ذ(ک(ر ش(ده( آنچ(ه ن(داش(ت(. ب(ر ه(مين اس(اس رو(اب(ط س(طح( ي(ک (اين عوام(ل( بررس(ی ش(ده (ان(د( و ت(نه(ا ب(ه راب(ط(ه دو (ب(ه (دو دس(ته ه(ای (اص(لی پرداخت(ه

ش(ده است(.

- کيفيت زندگی کاری2-1

- تاريخچه کيفيت زندگی کاری2-1-1

ک(اری زن(دگی کيفيت ب(ه مرب(وط ده(ه QWLمطالع(ات از .اريک( 1950 داد نش(ان متف(اوتی (را مراح(ل و( آ(غ(از ش(د

از لن(د(ن تاو(يس(توک انس(تي(تو از همک(اران(ش و تري(س(ت پيش(روان( تحقي(ق در ز(مين(ه ( کيفيت ز(ن(دگی ک(اری ب(ودن(د(. در( آن (ده(ه آ(ن(ان (ي(ک( س(لس(له (از( مطالع(ا(تی( ر(ا آغ(از( (کردن(د( ا(ص(ل آن( ب(ه ر(و(يک(رد ت(کني(ک ه(ا(ی ا(ج(تم(ا(عی (م(رب(وط ب(ه( ک(ا(ر س(ازمان آزم(و(دن اهميت( زمي(ن(ه در( آ(گ(اهی( ن(وع( گ(رد(د. (ي(ک م(ی( ب(ر ر(اهه(ای به(تر( ب(را(ی (س(از(ما(ندهی( (ک(ار (ب(ه منظ(ور ک(م ک(ر(دن

تاث(يرات من(فی رو(ی کارکنان وجود داشت.(

آمريك(ا • متح(ده اي(االت در نهض(ت اين اول مرحل(ه (وق(تی ک(ه ت(ماي(ل ب(ه 1974گس(ترش (پي(دا( ک(ر(د ت(ا س(ال

ک(يفيت زن(د(گی( ک(ا(ری( در م(ورد( (س(ئوا(الت اق(تص(ادی (–ب(ه عنوا(ن مثال( بحر(ان انر(ژی و (افزايش( تورم- بوجود آمد.

از • م(وثری 1979بع(د ط(ور ب(ه ک(اری زن(دگی کيفيت ب(دليل ک(اهش ر(ق(ابت پ(ذ(يری ص(نايع( ا(مريک(ائی د(ر مقا(ب(ل رقب(ای( ژ(اپ(نی( ش(ان (م(و(رد (توج(ه (ق(رار (گ(رفت(.( اين ک(ا(هش (

م(نج(ر( ب(ه( بر(ر(س(ی( (راه(ه(ای (م(د(يري(تی( ب(ک(ار( گر(ف(ت(ه (ش(ده( در( س(ا(ير( ک(ش(و(ر ه(ا و( ش(ر(ح (برن(ام(ه ه(ای به(ره( (ور(ی آ(نه(ا( ب(ر(ای(

.ب(ر(رسی (تاث(ير( (پذيری (ت(وسع(ه کي(ف(يت زندگی ک(اری گ(رديد

تحقيق(اتی ک(ه در ه(ر ک(دام از کش(ورها انج(ام ش(د ب(ر حس(ب ني(از(، رويک(ر(دی متف(ا(وت د(اش(ت. ب(رای مث(ال ان(جمن به(ره (

نت(ايج تحقيق(ی ر(ا (من(ت(ش(ر ک(رد ک(ه در (ژاپن (در APOور(ی آس(يا انج(ام (ش(د و( در آن ("کيفي(ت زن(د(گی( ک(اری( در 1991س(ال( (

زي(را(کس(،( ف(و(ج(ي ب(ري(جس(تون( (، ژا(پ(ن(ی ب(زرگ( پ(نج ش(ر(کت( هو(ندا شرکت (هونن( و فر(وشگاه شعبه( توبو( بررسی (شد.

در برزي(ل انج(ام 1996در تحقي(ق ديگ(ری ک(ه در س(ال •ش(د( وض(عيت کيفيت( زن(دگ(ی ک(اری در بين( به(تري(ن ش(رک(ت ه(ای ب(ر(زيلی( (برر(س(ی ش(د.( ب(ه( همي(ن( منظ(ور (پر(سش(نامه (

ای (ب(ر مب(ن(ای (ه(ش(ت م(ح(ور ع(ن(وان (ش(ده ت(وس(ط و(الت(ون د(ر اخت(يار کا(رگران و کا(رفرم(ايان قرار داده شد(.

2000همچ(نين دانش(گاه ج(ورج ماس(ون امريك(ا در س(ال •تحقيقی را در م(ورد "کيفيت زن(دگی ک(اری " در دانش(گاه

بع(د د(ر س(ال( داد و( س(ه س(ال (در تحقي(ق 2003انج(ا(م ديگ(ر(ی ب(ه (ارزي(ابی ش(ا(خص ه(ا( و مق(ايس(ه آن ب(ا ش(اخص(

پرداخت .2000های سال

- تعريف کيفيت زندگی کاری2-1-2

اص(طالح کيفيت زن(دگی ک(اری در س(الهای اخ(ير رواج زي(ادی داش(ته •اس(ت( . ام(ا( در م(ورد مع(ن(ای اي(ن( اص(طالح ت(واف(ق ک(می (وج(ود دارد، در( ع(ي(ن ح(ال م(ی ت(وان (گف(ت ح(دا(قل (دو( اس(ت(ف(اد(ه ش(ايع (از آن( وج(ود

دارد.

اش(اره ب(ه مجموع(ه ای از نت(ايج ب(رای کارکن(ان QWL اول اينک(ه •نظ(ير (رض(ايت(م(ندی (ش(غلی (، فر(ص(ته(ای رش(د( ، مس(ائ(ل (روانش(ناختی( ، ا(م(نيت( ش(غلی (، رو(ا(ب(ط ا(ن(س(انی (کارف(رم(ا ،( (کارکن(ان و( م(يزان پ(ايين

بودن حوادث دارد.

عملكرده(اي QWLدوم: • ي(ا کاره(ا از ای مجموع(ه ب(ه همچ(نين س(ازمانی( نظ(ي(ر م(ديريت (مش(ار(کتی ، غ(ن(ی س(ازی ش(غ(لی و ش(رايط

ه(ای ( برنا(م(ه ر(ابط(ه اين در دا(رد. اش(اره م(ط(مئن QWLک(اری عن(و(ا(ن (راه(برد (م(دير(ي(ت (من(ا(ب(ع (ا(نس(انی (ش(امل( مم(کن (اس(ت( (ب(ه(

و (بهب(ود (ک(ا(رآيی و QWL و( (بهب(ود (بر(نام(ه ه(ا(ی( QWLع(مل(ک(رد ه(ا(ی بهره وری (سازمانی (در (نظر گرفته شو(د.

ي(ک برنام(ه کيفيت زن(دگی ک(اری ب(ه مع(نی فرآين(دی اس(ت ک(ه ب(وس(يله( آن هم(ه ا(عض(ای (س(ازم(ان از راه مج(اری( ارتب(اطی ب(از (و منا(س(بی ک(ه ب(ر(ای ا(ين (مقص(ود ايج(اد( ش(ده ا(س(ت در ت(ص(ميم (ه(ايی ک(ه( ب(ر ش(غل ه(ا( يش(ان (بخص(و(ص ، (و ب(ر محي(ط کار(ش(ان ب(ه ط(ور کل(ی اث(ر (می گ(ذار(د ب(ه ن(وعی( دخ(الت می ي(ابن(د و( در( نتيج(ه( مش(ارکت و خ(ش(نودی آن(ان (از ک(ار بيش(تر می ش(ود و فش(ار عص(بی( ناش(ی (از ک(ار ب(ر ايش(ان( ک(اهش ن(وعی ن(ما(ي(انگ(ر ک(اری ک(يفيت( (زن(دگ(ی می( (ياب(د (.در (وا(ق(ع ف(ره(ن(گ س(از(مان(ی( ي(ا (ش(يوه م(دي(ر(يت( اس(ت( ک(ه( کار(ک(ن(ان( ب(ر و ،م(س(ئ(ول(يت خ(و(دگر(دانی ، م(ا(ل(كيت ا(حس(ا(س آن( ا(س(ا(س

عز(ت نفس می( کنن(د .

اين گون(ه احس(اس ه(ا در • آوردن پدي(د ب(رای اينک(ه س(ازمانها در ک(ارکن(ان خ(ود( چ(ه (می ک(نن(د تفاو(ته(ايی وج(ود دار(د. ب(ه ط(ور کلی در زن(دگی( کيفيت ک(امي(اب (در( ا(ی د(اش(تن (برن(ام(ه( ب(ه ک(ه س(ازم(انی ک(اری( ش(هرت دارد ، د(ادن (و( دري(ا(فت ک(رد(ن پيش(نهادها (،پرسش(ها و منج(ر (ش(ود( ک(ار( در توانن(د (ب(ه (ه(رگون(ه (بهب(ود( ک(ه (می( انت(ق(اد(ات(ی ق (نش(انه ای رغ(بت (وج(و(د دارد.( در چ(ن(ين فض(ا(يی ،( ن(اخش(نودی خال(ب(را(ی ( گ(يری( (ک(وبن(د(ه خ(رد(ه س(ا(زند(ه (و (ن(ه و (دلس(وز(ی( از (تو(ج(ه

ساز(مان به (شمار (می آيد.

با توج(ه ب(ه م(وارد م(ذکور می ت(وان اينگون(ه عن(وان ک(رد ک(ه "کيفيت •شخص(ی( ن(ياز(ه(ای( ب(يش(ت(ر ا(رض(ا(ی ک(ار(ی" (يع(نی (امک(ا(ن ز(ن(دگی کار(ک(ن(ان ،( (و(ج(ود( ام(ن(يت( ب(رای( ا(ف(ر(ا(د ب(ه (نح(و(ی ک(ه( آنه(ا ب(تو(ان(ن(د ب(ا ا(دا(م(ه (د(ه(ن(د (و( خ(ود( زن(دگ(ی د(ي(گ(ر(ان (ب(ه خي(ال (ر(احت( (د(ر (کن(ا(ر ا(ح(س(اس( (م(في(د( (ب(و(د(ن (بن(م(اين(د (و (مقب(ول( (دي(گ(ر(ا(ن و(اق(ع (ش(ون(د (و( (د(ر نه(ا(يت ب(را(ی ا(ف(زاي(ش (م(ه(ارت و( دانش( خ(ود (فر(ص(ت د(اش(ته با(شند .

- تعاريف و نظريات کيفيت زندگی کاری از ديد 2-1-3تئوريسينهای مديريت

نظ(ر • ص(احب تئوريس(ينهای از تع(دادی ک(ه تع(اريفی م(ديريت در زمين(ه کيفيت زن(دگی ک(اری ارائ(ه ک(رده ان(د

عبارتست از:

نظريه کاستال(ف( ب(ا ف(رض اينک(ه ت(اثير ک(ار ب(ر اف(راد ب(ه هم(ان ان(دازه در اثربخش(ی و ک(ارآيی

سازمان موثر است.ب( با ايده مشارکت دادن افراد در تصميم گيری و حل مشکالت.

ب(رای اف(زايش کيفيت زن(دگی ک(اری م(ديران باي(د در جس(تجوی پاس(خ ب(رای س(واالت زير باشند:

چگون(ه می ت(وان ب(ه اف(راد کم(ک ک(رد ت(ا مس(ير ش(غلی خ(ود را توس(عه داده و ب(ه •آ(نه(ا ت(و(ا(ن تش(خ(يص (اس(تعدا(د(های ب(الق(وه اف(را(د د(اده ش(ود و( همز(م(ا(ن ب(ا (اين ک(ار

بتوا(ن ني(ازهای ک(وتاه (مدت و بلن(د مدت (افرا(د را در (ساز(مان ا(رضاء نمود؟.شغل ه(ا چگون(ه باي(د ط(راحی گردن(د بط(وری ک(ه ب(ا معن(ا ب(وده و عالق(ه اف(راد را •

نس(بت( ب(ه (آن برانگي(زان(د( ت(ا بتوانن(د عم(لک(ر(د به(تر و( ک(ارا (ت(ر از( خ(ود نش(ان دهن(د و ت(حت چ(ه( ش(رايط(ی می (ت(وان ا(ن(واع مختل(ف س(يس(تم ه(ای ت(ش(ويقی (مانن(د پ(رداخت ،( پرداخ(ته(ای س(اعتی و ا(رتق(اء ، ب(ر ا(س(اس م(يزان( عم(لک(رد حق(وق( و دس(تمزد(

بر(نامه( های تشوي(ق کننده ف(ردی را به کا(ر گر(فت تا سازمان( کا(راتر باشد؟پوي(ايی ه(ای گ(روهی و رواب(ط بين گ(روهی چيس(ت و چگون(ه می ت(وان از آن در •

اس(تفاده اس(تراتژی (م(ورد ، ک(ر(د اس(تفا(ده ک(اری زن(دگی( کيفيت بهب(ود ج(هت چيس(ت و در عين ح(ال چ(ه مح(دوديت ه(ايی QWL سرپرس(تان در جهت اف(زايش

وجود د(ارد و چگونه (می ت(وان (تغييرات( سازما(نی را بوجود آورد؟ دارای دي(دگاه مثب(تی درب(اره اف(راد و QWL بر پاي(ه نظ(رات کاس(ت برنام(ه ه(ای •

توانايی آنها در مشارکت سازمانی است

نظريه هارولد کنتز

هارول(د کن(تز اعتق(اد دارد يکی از ج(البترين روش(های ب(رانگيختن کارکن(ان برنام(ه کيفيت( زن(دگی ک(اری اس(ت. ا(ين بر(نام(ه ن(ش(ان دهن(ده ي(ک( روش( نظ(ام گون(ه در توس(عه قلم(ر(و گس(ترد(ه در( بخ(ش ن(وي(د راه(گش(ای و (ي(ک ه(ا ط(را(حی ش(غل م(ديريت در اج(تم(اعی( )_ ف(نی ريش(ه (در (نگ(رش (نظا(م(ه(ای( ک(ه ش(غ(ل(ی (اس(ت در (م(ورد گس(ترده( روش( و ن(گ(رش تنه(ا (ي(ک ک(ا(ری (ن(ه .ک(يفي(ت (زن(دگی( دا(رد ت(وس(عه (ش(غل(ی (اس(ت( ب(لک(ه ز(مين(ه ای (مي(ان رش(ته( ا(ی از( (پ(ژ(وه(ش و عم(ل (اس(ت ر(واب(ط و انگ(يزش( (و (ره(بری( نظ(ري(ه ، س(ازم(انی توس(عه( ک(ه( (روان(شناس(ی (و

صنعتی را( به هم (پيون(د می دهد.

نظريه مينتزبرگ

بر اس(اس نظري(ه مين(تزبرگ در ط(راحی ش(غل اس(تدالل می ش(ود ک(ه •ا(ف(راد(ی ک(ه ن(يازه(ای (آن(ان (در رده ه(ای (پ(ايي(ن سلس(له (م(رات(ب نيازه(ای م(ازلو( ق(را(ر دارد( ، يع(نی کس(انی( ک(ه ن(يازه(ا(ی آن(ان (از رد(ه نيازه(ای ايم(نی( و( هما(نن(د آ(ن فرا(ت(ر نر(فت(ه( (اس(ت ش(غ(لها(ی( تخ(صص(ی را ت(رج(يح (می د(هن(د (در عي(ن (ح(ال (اف(رادی( ک(ه( د(ر مرح(ل(ه ن(يازه(ای( (ب(االتر( ق(رار(

د(ارند به( شغل های( گس(ترش( ياف(ته گر(ايش بيشت(ری (دارند.

ای • مس(ئله ک(اری زن(دگی کيفيت ک(ه اس(ت علت همين ب(ه شايد برجس(ته (می نم(اي(د. رف(اه( روز اف(زون و ب(اال رفتن( س(طح آم(وزش و پ(رو(رش( س(ب(ب( ش(د (ک(ه (ش(هر(وندا(ن ج(امع(ه( (ه(ای( ص(نع(تی (در س(لس(له م(را(تب( ن(يا(زه(ای م(از(لو ب(ا(ال رو(ن(د. د(ر (نت(يج(ه ني(از( فزا(ي(ن(ده (آن(ا(ن ب(ه( خ(ود

يا(بی ،( تن(ها د(ر شغل های( گسترش( ياف(ته ار(ضاء می ش(ود.

نظريه استيفن رابينزاس(تيفن رابي(نز اينگون(ه نظ(ر خ(ود را عن(وان می کن(د ک(ه محت(وا و ط(راحی •

م(ش(اغل ق(ر(ن ه(ا (م(ورد( بح(ث مهندس(ان و ا(قتص(اددانا(ن ب(وده اس(ت. مثال" اقتص(ادی ن(ظامه(ا(ی م(ور(د در قب(ل دويس(ت( س(ال از بيش اس(ميت آ(دام ت(خصص(ی ک(ردن( تقس(يم (مش(اغل ب(ه( قط(ع(ات کوچ(ک و ک(وچ(ک ت(ر ، مط(البی نوش(ت. در (ابت(دای (ق(رن( بيس(تم( فردري(ک (تيل(ور م(دي(ريت ع(لمی را مط(رح ک(رد( (ک(ه ه(واد(ا(ر نظ(ام( ب(خش(ي(دن ب(ه مش(اغل( و( س(ام(انده(ی( آ(ن(ه(ا ب(ود. در( وا(ق(ع

ط(راحی( مشاغل (با تخصصی کر(دن (مشاغل مترا(دف (بود.(1950تا( دهه

ام(ا در چن(د ده(ه اخ(ير ، روانشناس(ان، جامع(ه شناس(ان و س(اير دانش(مندان •عل(وم( اجتم(اعی( کم کم (ذهن خ(ود را ب(ه ع(ن(ايت ب(ه( مرا(ع(ات م(س(ائل انس(انی مراع(ا(ت مس(ائل ب(ه ت(ا( ام(ر س(ب(ب ش(د اين( ک(ردن(د. کارم(ن(دان (معط(وف آن (ب(ه ( ش(ود (و (عالو(ه (ب(ر ب(يش(تری ت(وج(ه م(ح(ت(وای (مش(اغل( د(ر ا(نس(ان(ی(

ت(غي(ي(ر( (رو(ي(ک(رد (س(بب (مط(رح ا(ين ت(ر( (ک(رد(ن( (کار(ه(ا (منج(ر (ش(ود(. ت(خص(ص(ی زن(د(گی (ک(اری ( کي(ف(ي(ت اس(ت (ام(رو(زه QWLش(د(ن( بي(ان (QWL (ش(د(ه( ب(را(ی(

ن(ظر(ي(ه (ه(ای (ج(د(ي(د (ط(راح(ی (ش(غل ب(ه (م(نظ(ور( ا(ف(زاي(ش ر(ض(ا(ي(تمندی( و ش(كوفا شدن( اس(تعداده(ای ک(اری ک(ارکنا(ن ، محم(ل مناسبی اس(ت.

نظريه والتون

QWLوالت(ون هش(ت متغ(ير اص(لی را ب(ه عن(وان ه(دف ارتق(اء م(ورد (توج(ه ق(ر(ار (می ده(د. ن(کت(ه مه(می ک(ه با(ي(د م(و(رد توج(ه ق(رار گ(ير(د آ(ن اس(ت( ک(ه هم(ه ا(ين (متغي(ره(ا ب(ا يک(ديگ(ر ا(رتب(اط

دارند. اين متغيرها عبارتند از:

_ جبران خدمت منصفانه و کافی: •منظ(ور از ج(بران خ(دمت منص(فانه و ک(افی اين اس(ت ک(ه ب(ه کارکن(ان س(ازما(ن حق(وقی پ(ردا(خت گ(ر(دد ک(ه ت(س(اوی (درون( س(ازمانی و ب(رون س(ازمانی از (آن اس(تنباط گ(ردد و کا(رکن(ان ه(نگ(ام مقايس(ه( خ(ود ب(ا س(اير همر(دي(ف هايش(ان (در د(رون( و ب(يرون (از س(از(مان احس(اس ض(رر (و زي(ان

نکنند.

_ شرايط کاری سالم و ايمن: و ايم(نی ديگ(ر تعب(يری ب(ه ي(ا و ايمن و س(الم ک(اری ش(رايط ه(دف ب(هداش(ت ک(اری بر(ق(راری (س(اعات (ک(ار مع(ق(ول و (ش(رايط ف(يزيکی( ک(اری ش(ام(ل ب(رق(ر(اری (ش(ر(ايط (ف(يزيکی( (و اي(م(نی ک(ا(ری د(ا(رای ح(دا(قل خط(ر (و

ا(يجاد مح(دوديتها(ی سنی( برای اشتغ(ال ب(ه کار (می رود(.

_ امکان گسترش و استفاده از ظرفيت های انسان:ه(دف اين متغ(ير آن اس(ت ک(ه فرص(ت کس(ب مهارته(ا و آم(وزش ه(ا را (بوج(ود آورد و در عي(ن ح(ال ز(مين(ه هم(اهن(گ ش(دن (پرس(ن(ل ب(ا م(اموريت ه(ا، اه(داف، برنام(ه ه(ا و اس(تراتژی ه(ای س(ازمان را در

جهت تامين نيازهای فرد و سازمان بوجود آورد.

_ امکان امنيت و رشد دائمی:اين ام(ر از طري(ق بهب(ود توان(ايی ه(ای ف(ردی فرص(تهای پيش(رفت، ام(نيت ش(غلی و ام(نيت درآم(د و اطمين(ان خ(اطر از اش(تغال پاي(دار

تامين می گردد.

_ ائتالف اجتماعی در سازمان کاری:ع(دم تعص(ب نس(بت ب(ه ن(ژاد و جنس و ايج(اد حس اجتم(اعی ب(ودن در س(ازمان و آزادی اف(راد در بي(ان اي(ده ه(ا و احساساتش(ان در ق(الب تش(کل ه(ای ص(نفی و بوج(ود آوردن زمين(ه مش(ارکت فک(ری و عملی( ش(اغلين در (وض(ع (مق(ررات( م(واردی (هس(تند( ک(ه( ب(ه ا(يج(اد

.يکپارچگی سازمانی کمک می کند

اعتقاد به لزوم حاکميت قانون:_ اين متغ(ير در ق(الب امي(دواری ب(ه رع(ايت انص(اف و ض(ابطه من(دی در ن(گرش(های( ب(ا مخ(الف(ت ا(ب(راز( س(خن ()ح(ق ،آزادی ارتق(اء (ش(غلی( از ج(انب (وی( (محف(وظ( ب(دو(ن هرگو(ن(ه واه(م(ه سرپر(س(ت در س(ازمان ب(ود(ن ح(ق( واکن(ش( در (براب(ر هم(ه( (مس(ائ(ل ش(ا(مل ا(خ(تص(اص دس(تمزد ،( پ(ا(دا(ش ه(ا (و ام(نيت (ش(غلی (و( اطمين(ا(ن خ(ا(ط(ر از ع(دم و(ج(ود( (تبعيض (در

مورد( جنسي(ت و قوميت و م(ذهب و ا(عتقادا(ت عنوان (می شود.

_ نقش متعادل کار:طري(ق از زن(دگی ک(ل فض(ای ب(ه ک(ار ت(ر مس(تقيم وابس(تگی ايج(اد برق(راری مفه(وم تع(ادل بين وقت کارکن(ان در مح(ل ک(ار و وقت او ب(رای خ(انو(اده ا(ش می توان(د ب(ه م(يز(ان (زي(ا(دی تع(اد(ل مي(ان( ک(ار و( زن(د(گی ف(رد

را ايجاد نمايد.

همچ(نين تع(يين ش(رح وظ(ايف ش(غلی و ش(رايط اح(راز آن ت(اثير خ(وبی ب(ر ر(وحيه (کارکنا(ن و ترس(يم مسير (ارتقا(ء شغلی (خواه(د داشت.

کار معتبر و سودمند اجتماعی :_

در زمين(ه وابس(تگی اجتم(اعی زن(دگی ک(اری مب(احث زي(ادی مط(رح اجتم(اعی س(ودمند ه(ای نقش ک(ه ت(رتيب ب(دين اس(ت. ش(ده س(ازم(ان و (اث(رات ص(دم(ات اجتم(اعی و (فعاليته(ای آن( ب(ه گون(ه ا(ی فز(اين(ده (از مس(ائل( اص(ل(ی کار(کن(ان( ش(ده اس(ت.( ب(ر (همين اس(اس چ(نين (برداش(ت( می (ش(ود( ک(ه س(ازمانه(ايی (ک(ه مس(ئوليت( اجتم(اعی خ(ود( را احس(اس (نمی کن(ن(د مو(جب(ات( حق(ير ش(مردن( ارزش ک(ا(ر و حرف(ه (کارک(ن(ان (ش(ان ک(ه مبن(ايی ب(را(ی احس(اس ن(ي(از ع(زت نف(س م(يزان (اعتم(ا(د ح(ال در (عين آورن(د.( می ف(راه(م را اس(ت آنه(ا( تن(و(ع م(يز(ا(ن تو(لي(د ش(ده(، ب(ه (محص(ول( کنن(د(گان نس(ب(ی مص(ر(ف( م(نا(س(ب (از (ديگ(ر (م(وا(رد(ی ک(يفي(ت و رق(ابت(ی قيمت ب(ا مح(ص(ول

هستند که بر اين امر تاثيری مثبت دارند.

نظريه الولر

ب(ه عن(وان وس(يله ای ب(رای بهب(ود رواب(ط م(ديريت و QWLالول(ر ب(ه کارکن(ان می نگ(رد ب(ه همين دلي(ل پيش(نهاد می کن(د از پ(روژه ه(ای

QWL س(ازمان ام(ور در کارکن(ان مش(ارکت اف(زايش ب(رای پ(روژه ه(ای از (نظ(ر( QWLا(س(تفاده (ش(ود. مهم(ت(رين (مشخص(ات(

الولر به شرح زير می باشد:

ساختار کميته مشترک •قرارداد • اهداف شامل: • اهداف اتحاديه ها • اهداف مديريت • اهداف مشترک •

QWLجدايی مذاکرات دسته جمعی از •

ک(ه • اين مع(نی ب(ه آزمايش(ی، اش(تراکی ه(ای پ(روژه ب(ا ه(ا برنام(ه معم(وال" ک(ار خ(ود را ب(ا پ(روژه ه(ای آزمايش(ی آغ(از QWLپ(روژه ه(ای می نمايند.

QWLبرنامه های آموزش •سطوح تغيير •تسهيل کنندگان شخص ثالث •

الول(ر عقي(ده دارد ک(ه اس(تفاده از روش(های جامع(ه شناس(ی کم(ک ه(اي ک(رده (ان(د . (اين روش(ها ا(ز طري(ق رو(انشناس(ان QWLب(رجس(ته ا(ی ب(ه

اجتم(اعی (ب(ه مرحل(ه اج(ر(ا در م(ی آي(ن(د و بدينوس(ي(له تالش می( گ(ردد تا ماهيت (عقالي(ی گ(رايی در حيات (سازمان روش(ن شو(د.

نظريه ميلزبه عنوان ابزاری برای توسعه انسانی می نگرد و اگر QWLميلز به

چه اصوال" گاهی اوقات نيز بين اين دو تفاوتی قائل نمی شود . به عقيده ميلز اين حوزه جديد به متغيرها و عناصر زير توجه

خاص دارد و تالش بر آن است که با تغييراتی در آنها بهبود کيفيت زندگی کاری برای نيروی انسانی محقق گردد.

هنر و علم ارتباطات سازمانی • تکنولوژی موثر کار • احساس کارکنان در مورد خود و کارشان • امنيت • سيستم های پاداش مناسب • سيستم های حقوق و دستمزد • برداشت نيروی کار از انگيزه های مديريت و ظن مديريت از •

انگيزه های نيروی کار افت بهره وری اقتصادی و تاثير آن بر روی تورم و رکود • بيکاری گسترده نيروی کار و تاثير آن بر روی رويه های کار•

نظريه لوين در نظ(ر گرفت(ه اس(ت ک(ه ب(ه ش(رح زي(ر می QWLل(وين معياره(ايی را ب(رای

باشند:

روابط بين زندگی کاری و زندگی شخصی •باش(ند زم(انی ک(ه زن(دگی ک(اری و زن(دگی شخص(ی هم(اهنگی داش(ته

QWL.تمايل به افزايش دارد رضايت از نيازهای فردی •

)مث(ل روب(رو هس(تند اص(لی نيازه(ای ب(ا ت(ا ک(ه دارن(د کارکن(ان عقي(ده امنيت شغلی( زندگی کاری نمی تواند به کيفيت بااليی برسد.

فضای باز •کارکن(ان احس(اس می کنن(د آنه(ا ني(از ب(ه فض(ای ف(يزيکی ک(افی ب(ه منظ(ور

بهره مند شدن از زندگی کاري شان دارند.نماينده کميسيون و کميته بودن •

ت(اثير QWLدر کميت(ه ه(ا ش(رکت ک(ردن ب(رای کارکن(ان اهميت دارد و در بسزايی دارد.

رشد بالقوه فعاليتها و روابط کاری • تعيين هويت با کيفيت توليد•

نظريه دوبرينبر مبن(ای نظ(ر دوب(رين برنام(ه کيفيت زن(دگی ک(اری فرآين(دی اس(ت ک(ه •

کاناله(ای ب(ر (همين (اس(اس ش(ود. می ا(يج(اد س(ازم(ان اعض(اء بو(س(يل(ه ار(تب(اطی ب(را(ی اين ه(دف ب(ه( وج(ود می (آي(د (بعض(ی( از آنه(ا( ب(رای ط(راحی

ب(را(ی محي(ط ک(ار (، ي(ک برن(ام(ه( کا(رکن(ان را QWLمشا(غلش(ان و (بعض(ی آ(م(اده م(ی کنن(د (ت(ا زمين(ه بو(ج(ود آم(دن( رض(ايت ش(غل(ی ر(ا ف(راه(م آورن(د. توس(ط س(ازمانی( از (نيازه(ای آم(دن (رض(ايت بوج(ود امک(ا(ن بن(ا(براين(

موس(سان س(ازمان( بوجود خواهد( آمد(.با توج(ه ب(ه اين ک(ه برنام(ه ه(ای کيفيت زن(دگی ک(اری ب(ه اش(کال مختل(ف •

اس(ت (ام(ا (در ه(ر ح(ال (کار(کن(ان از (طري(ق محي(ط( کارش(ان آن (را بدس(ت می آ(ورن(د.( بن(ابراين( وق(ت(ی( ک(ه (تعه(د (،( رض(اي(ت ش(غلی و (بعض(ی (اوق(ات( به(ره ور(ی ا(ف(زاي(ش( پي(د(ا( کن(د نش(ان(گر اي(ن (ا(س(ت ک(ه کي(في(ت زن(د(گی ک(اری (ارتق(ا(ء

پيدا کرده است.کيفيت زن(دگی ک(اری ب(ه ادراک کارکن(ان از کارش(ان بس(تگی دارد اگ(ر درک •

آن(ه(ا از ک(ار( ب(رآور(دن ن(يازه(ا باش(د، (آنه(ا (از ش(غل( ش(ان ر(اض(ی (خواهن(د ش(د . ارتق(اء خ(واه(د (ي(افت. بط(ور کلی (اينگون(ه بن(ا(براين ک(يفي(ت زن(دگ(ی ک(اری ت(ص(ور می (ش(ود ک(ه اگ(ر کا(رکن(ا(ن در تص(ميم (گ(يری( مش(ارکت( داده ش(وند

يک(ی از (جنبه ه(ای مثبت کيف(يت زندگی کاری (محق(ق می شود.

نظريه گانينگهام و ابرل

ب(ه عن(وان اب(زاری پيش(رفته ب(رای ط(راحی ش(غل QWLگانينگه(ام و اب(رل ب(ه ت(وج(ه ک(ر(ده (ا(ن(د بط(وری (ک(ه م(ع(تقدن(د ا(ز( طري(ق آ(ن( میت(وان (ب(ر به(ره وری و ، ، (انگ(يز(ش( و رض(اي(ت(مند(ی ش(غل(ی( کارکن(ان( ت س(از(مان( ک(يف(يت( محص(وال(کس(ب ( مس(ئو(ل(يت (پ(ذي(ری (و( تن(وع(، چ(ال(ش، ني(ا(ز( (ب(ه (ي(اد(گ(يری، ب(ر(آ(و(ردن

موفقيت تاثير گذاشت. دارای مجموع(ه ای از اص(ول نيس(ت چ(ون ب(ر QWLاز نظ(ر گانينگه(ام و اب(رل

ن(يازه(ای (تکنو(ل(وژي(کی ک(ارکن(ان (در س(يس(تم (اجتم(اعی( تاک(ي(د د(ارد.( اس(اس ب(ر نيا(زه(ای س(ي(س(تم اج(تم(اعی (_( ف(نی س(ا(زمان ق(رار QWLک(ا(ربرد( ر(وش

از( نظ(ر( اي(ن دو ب(دي(ن ش(رح QWLگ(رفت(ه( اس(ت. م(راح(ل( اج(ر(ای ب(رنا(م(ه ه(ای می باشد.

• ، ک(ار ن(يروی و م(دير مي(ان تواف(ق کس(ب ، تغي(ير ب(رای ني(از تعري(ف برگ(زاری کنف(ر(انس ت(حقي(ق، تش(ک(يل گروه(ه(ای عملي(ات(ی ، ت(حلي(ل سي(س(تم

اجتماعی ، تدوين فرضيات طراحی ،اجرا و ارزيابی. عبارتند از:QWLاز نظر اين انديشمندان مهمترين تکنيک هاي •

تغي(يرات سيس(تم ه(ای ف(نی ، تغي(يرات ش(غلی، مش(ارکت، مش(اوره، تغي(يرات س(اخ(تاری، (سيس(تم ه(ای پ(اداش(، حق(وق، برنا(م(ه ه(ای زم(ان (بن(دی (ش(ده و ، (ب(ازنگ(ری قر(ار(داده(ا و م(ديريت آم(و(زش فش(رده (ت(غي(ير(، (کارمن(دي(ابی و(

گروهی.

نظريه فريدمن و آرنولد

به عنوان ابزاری جهت طراحی شغل QWLفريدمن و آرنولد به توجه دارند بنابراين دو روش برای طراحی شغل ارائه نموده

اند که در ادامه به آنها اشاره می شود.

الف(_ روش سيستم اجتماعی –فنی اين روش دو مشخصه اصلی دارد:

اول ( تاکيد بر اين است که سازمان های هم سنخ را در نظر بگيرد.

دوم( تاکيد آن بر سازمان به عنوان يک سيستم باز می باشد.

ب(-روش روانشناسی اجتماعی:در اين روش توج(ه اص(لی ب(ر روی خ(ود گ(روه متمرک(ز ش(ده اس(ت و (ب(ه س(ا(زما(ن ب(ه عن(وان (ي(ک سي(س(تم ت(وجهی( ن(دارد(. مب(احث (اين

م(ورد (تحقي(ق (Hockmn & Oilham)(روش توس(ط ه(ا(کمن( و اويله(ام ق(رار( گر(فت(ه اس(ت.( اس(ا(س اين( م(دل ب(ر (ط(راح(ی گ(روهه(ای ک(ار( خ(ودگر(دان ق(رار (گرفت(ه اس(ت اي(ن گروهه(ا از( اختي(ارات( الزم ب(رای ا(داره وظ(ايف و( فرآين(دهايی( ک(ه ب(ر (عه(د(ه آن(ه(ا گذا(ش(ته ش(د(ه اس(ت

بر(خوردارند خص(وصيات (اصلی چ(نين (گروههايی (عبارت (است از:طراحی وظيفه گروه •تعيين ترکيب گروه •

تعيين فرمهای گروه در ارتباط با فرآيندهای عملياتی•

نظريه ورتر

بر مبن(ای نظ(ر ورت(ر يکی از رايج ت(رين روش(های م(ورد اس(تفاده ب(رای • رويک(رد مش(ارکت (کارکن(ان می( باش(د. اين ،QWLا(ف(زايش (برنام(ه ه(ای(

از چن(دين ش(يوه س(يس(تما(تيك ف(رع(ی تش(کيل (گردي(ده( اس(ت ک(ه روش( کا(رکن(ا(ن می آ(ن تص(ميمات(ی (ک(ه (طی ب(ر( تو(انن(د می کا(ر(کن(ا(ن آ(ن طی اث(ر م(ی ب(ا( س(از(ما(ن تو(انن(د ب(ر (ت(ص(م(يماتی( ک(ه (ب(ر (آنه(ا( و( ب(ر (رو(ا(بط(ش(ان گ(ذارد( (دخ(ال(ت( ن(ماي(ن(د. ا(حس(اس م(س(ئول(يت (کار(کن(ان ب(ا ب(ه ک(ارگير(ی اين رو(ش (اف(زاي(ش يا(فت(ه (و ح(تی (گ(اهی او(ق(ات ممکن (ا(س(ت اين ا(ح(س(اس( در (

ا(ي(ش(ان( ب(ه( وج(و(د (آي(د ک(ه ص(احب ت(ص(ميم(اتی می (با(ش(ن(د (ک(ه (د(ر اخ(ذ (آن(ان مشارکت نموده اند.

باي(د ب(ه آن ب(ه QWLبه عقي(ده ورت(ر ب(رای موف(ق ب(ودن در پ(روژه ه(ای • QWLع(ن(وان( چ(يزی( بيش از چن(د ت(کني(ک س(يس(تما(تيک نگريس(ت. (بن(ابراين

با(ي(د ج(زئی از فره(ن(گ (س(ازمانی گ(رد(د. (س(ازمانها(ی بس(يا(ری در امريك(ا اي(ن( فلس(فه را (در( س(اخت(ار س(ازما(نی ش(ان( وا(رد ک(رد(ه ا(ن(د (ت(ا ب(د(ين ت(رتيب

رضايتم(ندی کا(رکن(ان (شان ر(ا افزاي(ش دهند.

از نظر ورتر برای ايجاد همکاری در کارکنان می توان از يکی از پنج روش زير استفاده نمود.

دواير کنترل کيفی • تيم سازی • سيستم های اجتماعی _ فنی • گروههای مستقل کاری • دموکراسی صنعتی يا دخالت کارگران در امور مربوط به خود.•

نظريه دسلر

ب(ه اين ام(ر خالص(ه QWLبه عقي(ده دس(لر اج(رای برنام(ه ه(ای •می شود که آيا جنبه های زير تحقق يافته اند يا خير.

_ رفتار منصفانه يکسان يا حمايتی نسبت به کارکنان •_ ايج(اد فرص(ت ه(ايی ب(رای کارمن(دان ت(ا اين ک(ه از مهارته(ای آن(ان •

تا حد امکان استفاده شود._ ارتباطات مطمئن و بازبينی کارکنان. •نقش • بتوانن(د ت(ا کارکن(ان ب(رای ه(ايی فرص(ت آوردن ف(راهم _

فعالی را در اخذ تصميمات مهم مربوط به شغلشان ايفا کنند._ حقوق منصفانه و کافی. •_ محيطی مطمئن و سالم .•

ن(يروی • وری به(ره اف(زايش راهه(ای از يکی راس(تا همين در ب(ه م(الی غ(ير ج(بران خ(دمت نظ(ام مناس(ب ،ط(راحی انس(انی ش(مار می آي(د. کارکن(ان انتظ(ار دارن(د ب(ا اس(تخدام و انج(ام ک(ار ب(رای س(ازمان ، فرص(ت ه(ای پيش(رفت ش(غلی برايش(ان ف(راهم ک(ه موظفن(د ه(ا س(ازمان ه(ا فرص(ت اين ت(امين ب(رای گ(ردد. )، ک(ار(ی ز(ن(دگی کي(فيت بخش(ند بهب(ود ک(اری (را ز(ن(دگی کي(فيت ي(ا دس(تمزد مح(دو(د نمی (ش(ود ب(ه (ش(رايط ف(يزيکی (ک(ار (و ف(ق(ط بلک(ه از ط(ري(ق آن (ه(ر کا(رمن(د با(ي(د بتوان(د( از ت(وان(ا(يی ه(ای (خ(ود ب(ه ط(ور( کام(ل به(ر(ه م(ن(د ش(و(د، (ب(ه ش(غل م(ورد (عالق(ه گم(ار(ده ش(ود و

فرصت رشد و ترقی او فراهم گردد.از اين طري(ق هم ن(يروی انس(انی و هم س(ازمان ه(ر دو س(ود می •

و رض(ايت ش(غلی کارکن(ان ب(رای آن ثم(ره نه(ايت در و . برن(د پيش(رفت شخص(ی و بهب(ود کيفيت زن(دگی ک(ار و ب(رای س(ازمان م(دت بلن(د در آث(ار س(ازنده و و خالقيت تولي(د اف(زايش س(طح

خواهد بود.

- بررسی نظريه های عنوان شده2-1-4

بررس(ی نظري(ات ف(وق و در عين ح(ال تحقي(ق ه(ايی ک(ه ب(ه •ن(ظري(ه ه(ای (مرب(وط (ب(ه ک(يفيت زن(دگی( ک(اری( پرداخت(ه ا(ن(د م(ناس(ب ب(ن(دی د(س(ته وا(لت(ون نظ(ري(ه ک(ه( نش(ان م(ی ده(د ت(ح(قيق(ات هم( (بيش(تر م(ور(د اس(تناد( ت(ری (دار(د و (در س(اير

واقع شده است.

قس(متی والت(ون ب(ه گون(ه ای اس(ت 8همچ(نين دس(ته بن(دی •ک(ه( مف(اهيم( س(اير (نظري(ه پ(ر(داز(ان را هم در ب(ر می( گ(يرد ب(ر ب(ه( ک(اری( کيفيت (زن(دگی( ا(ز تعري(ف اس(اس( (اين ه(مين( ع(ن(وا(ن (تعر(ي(ف مرج(ع( د(ر نظ(ر( گ(رفت(ه (ش(ده (و (ادا(م(ه تحقي(ق (

از ج(مل(ه تن(ظيم پرسش(نامه ب(ر هم(ان( اس(اس (تنظي(م ش(ده است.

QWL- چالش های علمی در مورد2-1-5

ارتق(اء ب(رای گون(اگونی ه(ای علمی فع(اليت QWLش(اخه را اين (موض(وع دي(دگاه ي(ک( ا(ز ک(دام ک(ه ه(ر می (کنن(د تو(ج(ه از (آن خاص(ی ه(ای و (ب(ه (جنب(ه ک(ر(ده ب(ررس(ی

بيشتری دارند ، مهمترين آنها عبارتند از:

: QWLاقتصاد و • اين اس(ت ک(ه انج(ام ه(ر گون(ه QWLت(اثير علم اقتص(اد ب(ر

ب(دون کم(ک گ(رفتن QWLبررس(ی در م(ورد ان(دازه گ(يری از علم اقتص(اد و ش(اخه ه(ای ک(اربردی آن و ي(ا اس(تفاده

از شاخص های اقتصادی ميسر نمی باشد.

: QWLروانشناسی و •ب(ه گون(اگونی ابع(اد در اس(ت. QWLروانشناس(ی ک(رده کم(ک

بع(ض(ی از (روا(نشناس(ان د(ر( رون(د سي(س(تم ه(ا(ی( اج(تم(اع(ی و ف(نی (مطا(ل(ع(ات فرض(يات اس(اس(ی انتخ(اب تکنول(وژی ر(ا( م(ور(د چ(الش " پذ(ي(رفت(ه ش(ده بود(ن(د را (از ق(رار( (داده ان(د( و( مح(دوديت(هايی ک(ه ق(بال(و (انگ(ي(زش س(اخ(تار تک(امل(ی ا(ي(ن (ام(ر (م(اه(يت ب(ر(ده (ان(د. ب(ين را تحت ( ا(ز فش(ا(رها(ی محيط(ی دو ه(ر پ(ذ(يری ت(ا(ثير و س(ا(زما(نی( ت(اثير ق(رار می( ده(د و ح(تی( انتخ(اب اه(داف س(ازمان(ی مس(ئله س(از

می شود. بخش چن(دان رض(ايت روانشناس(ان کم(ک گ(يری ان(دازه ح(وزه در

ب(ا ارتب(اط در( م(تغيره(ايی (ک(ه ا(نتخ(اب چ(ون QWLنب(وده (اس(ت. ا(ن(دا(زه( گ(يری ش(و(د (روز ب(ه( رو(ز (ب(ا وس(واس( بي(ش(تری( هم(ر(اه می ش(و(ند. ب(را(ی مث(ا(ل( می (ت(وان( ب(ه رض(ايت(مند(ی (ش(غلی( ب(ه عن(وان يکی ز(م(ان ب(ا (گذش(ت آن( ،( (ک(ه مفه(وم ن(م(و(د ا(ش(ار(ه متغ(يره(ا اين( ا(ز

تغيير (می ک(ند.

: QWLجامعه شناسی و •از خ(ارج ب(ا ارتب(اط در را س(ازمانی زن(دگی شناس(ان جامع(ه س(ازم(ان م(ورد( توج(ه ق(رار( می دهن(د و( بن(ابر(اين س(ازمان را ب(ه م(حي(ط اجتم(اع(ی مرب(وط می (س(ازند ا(ز دي(دگا(ه جامع(ه شناس(ی وض(ع ب(ازار ک(ار ب(ه (چرخ(ه( مس(ئوليت (ه(ای (خ(انوا(دگی، نگ(رش ه(ا و ي(ق (، همگی ب(ر (تماي(ل (ک(ار(گر نس(بت ار(زش(ها(ی ط(بق(ات(ی و تض(اد( عال(ا(ث(ر (می (گ(ذارد.( (جامع(ه ب(ه( ش(غل(ش ن(س(بت او( ب(ه( (ک(ار( و (نگ(رش ش(ناس(ان ب(ا (ا(س(تف(اده (ا(ز رو(ش ه(ای جام(ع(ه شنا(س(ی ف(رد،( کم(ک

ا(ی (ب(ه از( طري(ق QWLه(ا(ی (ب(رجس(ته( ا(ين روش (ه(ا ک(رده (ان(د. روا(ن(شنا(س(ان اج(تم(ا(عی ب(ه م(رح(ل(ه اج(ر(ا در( م(ی آي(د و ب(دينوس(يله

ش م(ی شود تا( ماهي(ت ع(ق(الن(يت در (سازمان (روشن( (شود. تال(

: QWLروابط صنعتی و • ب(رای بهب(ود رواب(ط بين ک(ارگر QWLاص(وال" از روش(های

کم(ک مهم(ترين ولی گ(ردد می اس(تفاده کارفرم(ا و مس(ائل ح(ل ب(ه ص(نعتی ک(ه QWLرواب(ط اس(ت اين

را در ق(الب واقعيت ه(ای اين مس(ائل رواب(ط ص(نعتی بازار و سيستم مذاکرات دسته جمعی قرار می دهد.

: QWLتئوری سيستم ها و •تئوری سيستم ها مدل هايی کاربردی و پيشرفته را

از طريق QWLارائه می کنند. اين تئوری در ارتباط با کمک به مدل سيستم های اجتماعی _ فنی در جهت

تجزيه و تحليل سازمانی ، ابزاری کارآمد را در اختيار قرار می دهد که بدون آن به سختی می توان انحراف

موجود در سازمانها را تشخيص داد.

:QWLمهندسی صنايع و •ش(ده ت(دوين ه(ای برنام(ه اج(رای در ص(نايع مهندس(ی

می توان(د کم(ک م(وثری بنماي(د. همچ(نين در QWLب(رای زمين(ه ه(ايی ک(ه ب(ه بررس(ی عملک(رد انس(ان می پ(ردازد ، فع(اليت ه(ای مهندس(ی ص(نايع می توان(د ب(ا اس(تفاده از

ارگونومی و پژوهش عملياتی صورت گيرد.

2-1-6 -QWL: و رويکرد های ديگر

ت(وان بن(دی می ي(ک جم(ع در و مبن(ای م(وارد م(ذکور ب(ر اينگون(ه عن(وان ک(رد ک(ه ه(ر ک(دام از ش(اخه ه(ای ذک(ر ش(ده ع(لمی و ح(تی ش(ايد (س(اير (ش(اخه (ه(ای د(يگ(ر عل(وم ب(نح(وی ب(ا (کيفي(ت زن(دگی ک(ا(ری ار(تب(اط دار(ن(د و ب(ر( همين( اس(اس از زا(وي(ه دي(د آن(ه(ا م(ی ت(وا(ن ب(ه ب(ررس(ی (اين م(و(رد پ(ردا(خت. اين اخ(ير در (س(ال(های ک(ه ا(س(ت ام(ر س(بب ش(د(ه ه(مين مف(ه(وم تحت عن(اوين ديگ(ر( مانن(د "(ک(ار شا(يس(ته(" مط(رح ش(ود (ک(ه ب(ا (دقت (در م(ف(اه(يم آن می ت(و(ان ب(ه اين نتيج(ه ر(س(يد ک(ه در س(طح ک(الن (ک(ار (شايس(ته( هم هم(ان (اه(داف

.کيفي(ت( زندگ(ی (کاری (را دن(بال م(ی (کنند

- کيفيت زندگی کاری و کار شايسته2-1-7

ب(ا توج(ه ب(ه مقايس(ه مف(اهيم کيفيت زن(دگی ک(اری و ک(ار شايس(ته مش(اهده می ش(ود ک(ه اين دو بس(يار ب(ه هم ن(زد ي(ک ب(وده و از س(وی ديگ(ر ب(ا توج(ه ب(ه اينک(ه در زمين(ه ک(ار بررس(ی اس(ت انج(ام ش(ده زي(ادی تحقيق(ات شايس(ته ابع(اد مختل(ف ک(ار شايس(ته می توان(د کم(ک م(وثری ب(ه ک(اری زن(دگی کيفيت م(ورد در ت(ر دقي(ق بررس(ی

. بيانجامد

- کار شايسته2-2

ILO - تاريخچه تشکيل سازمان بين المللی کار2-2-1

اص(لی دغدغ(ه ديرب(از از اجتم(اعی ع(دالت و انس(انی ام(نيت انديش(مندان ح(وزه ک(ار ب(وده اس(ت. پس از انقالب ص(نعتی و د(ر اواي(ل ق(رن بي(س(تم( ، س(از(مان بي(ن المللی ک(ار ب(ا س(اختاری س(ه جا(نب(ه( جهت تحق(ق اين (ه(دف ب(ه من(ظ(ور بهب(ود ش(رايط ک(ار باز(س(ازی ( و( د(وم جه(انی جن(گ( وق(و(ع گرد(ي(د. (ب(ا تش(ک(يل

حق(وق جه(انی( "(ميث(اق ت(دوين ال(مل(ل ب(ين نظ(ام س(ا(ختارهای ب(ش(ر" در او(ل(ويت (ق(رار گ(رفت و( داش(تن ش(غ(ل و ک(ار مناس(ب ب(ا

ش(ئونات انس(انی (از حقو(ق اوليه( ان(سان(ها شناخته شد.

ب(ر اس(اس رس(الت ت(اريخی (ILO)سازمان بين المللی ک(ار •س(ال( اجتم(اعی توس(عه جه(انی اجالس در ، 1995ا(ش

"کپنه(اک" و( همچ(نين د(ر نشس(ت وزر(ای کش(ور ه(ا(ي عض(و (رع(ايت چه(ار( معي(ار 1996س(ازمان( تج(ارت جه(ان(ی س(ال (

آز(ادی ک(ار ک(ودک، ک(ار (اجب(ار(ی و( يع(نی (من(ع( ک(ا(ر اس(اس(ی ا(نجمن ه(ا و ح(ق تش(کل (و چان(ه زن(ی جمعی ،( م(زد براب(ر ب(رای م(رد(ان( و زن(ان (در ق(ب(ال ک(ار هم( ارز(ش و (ع(دم (تبعيض عض(و ه(ای( داد.( (کش(و(ر ق(رار ت(اکي(د م(ورد ر(ا اش(تغال در(

ن(يز (در( همي(ن (OECD)(س(از(مان توس(ع(ه( و ه(مک(ا(ری( اق(تص(ادی (، در 1998س(ال (ب(ر( (اين( موض(وع( تا(ک(ي(د کرد(ن(د( و د(ر س(ال

هش(تا(د و ش(ش(مي(ن (نشس(ت( ک(نف(رانس (بين (ا(ل(مللی ک(ا(ر( اين حقو(ق تحت( عنوان "ب(يانيه حق(و(ق بنيادي(ن (کار"( مطرح (شد.

ک(ار 1999در س(ال • المللی بين وقت س(ازمان ک(ل دب(ير آق(ای خ(وان س(وماويا در گزارش(ی ب(ه کنف(رانس جه(انی ک(ار ، م(فه(وم ج(ام(ع و (گس(ترده ا(ی از ک(ار و م(حي(ط ک(ار (ارا(ئ(ه ک(رد و "ايج(اد را( شا(يس(ته ک(ار و(ی ن(امي(د. شايس(ته" "(ک(ار ر(ا آن فرص(ت(های براب(ر (ب(ه منظ(ور کس(ب و (ک(ار( مناس(ب و م(ول(د در )" انس(انی ک(رامت حف(ظ ب(ا هم(ر(اه و امن( آز(اد، ش(رايط ي(ک چ(ار(چوب ب(ه دنب(ال آن،( ک(ا(ر شاي(س(ته ب(ه( تع(ري(ف( ک(رد.

پيش(ي(ن اق(دامات تب(ديل ش(د. ILO س(ازم(انده(ی ش(ده (ب(رای دا(ده هم(ه در ا(نج(ام می( اين( س(ازم(ان ت(اکنون آنچ(ه گ(و(يی ه(مين ت(حت و (اکن(ون ب(وده شايس(ته( ک(ار ايج(اد ر(اس(تای

. عنوا(ن به( صورت منس(جم و يكدست درآ(مده ا(ست

س(ال • در نهم 2001سرانجام و هش(تاد نشس(ت در کنف(رانس بين المللی ک(ار "س(وماويا" ب(ه ط(ور رس(می "ک(ار شايس(ته" ب(ه مع(نی اش(تغال مول(د ب(ا چه(ار مولف(ه بعن(وان را انس(انی ک(رامت و ام(نيت براب(ری، آزادی،

هدف و استراتژی سازمان بين المللی کار اعالم کرد.

قانون برنامه چهارم توسعه 101- ماده 2-2-2اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشور

فص(ل انس(انی( ام(نيت س(المت، )توس(عه س(وم بخش در اجتم(اعی( ع(دالت و انس(انی ام(نيت ارتق(ای ( هش(تم کش(ور ( ف(ره(نگی و اجتم(ا(عی اقتص(ادی (، توس(ع(ه ق(ان(ون

اينگونه آورده شده است:دولت موظ(ف اس(ت برنام(ه ملی توس(عه "ک(ار شايس(ته" •

ب(ر( و (توس(عه(، ک(ار گ(فتم(ان (جدي(د (عرص(ه عن(وان ب(ه( ر(ا ع(زت مت(ض(من ک(ه گ(را(يی" جا(نب(ه "س(ه( راه(ب(رد اس(ا(س ک(ا(ر، ن(ي(روی ام(نيت و آزادی( فرص(تها، براب(ر(ی نفس،( ه(م(راه ب(ا ص(يانت( الزم (باش(د (و مش(تمل( ب(ر م(حوره(ا(ی ذي(ل( ته(ي(ه و (ت(ا پا(ي(ان س(ال( ا(ول( برنام(ه( چه(ارم (توس(عه ا(قت(ص(ادی، تق(دي(م( ا(س(الم(ی (اي(را(ن ج(مه(وری ف(ر(ه(نگی و اجت(م(اعی

مجلس شورای اسالمی بنمايد.

حق(وق بني(ادين ک(ار )آزادی انجمن ه(ا و حم(ايت از ح(ق تش(کل ال'ف:ه(ای م(دنی (رواب(ط ک(ار، ح(ق س(ازمان(دهی( و م(ذاکره دس(ته جمعی، ت(س(اوی مزد(ه(ا ب(رای زن (و م(رد در( مق(اب(ل ک(ار هم( ارزش، من(ع تبعيض د(ر ا(ش(تغال و حرف(ه، (رع(ايت ح(داقل س(ن ک(ار، ممن(وعيت

کار( کودک(، رعا(يت حدا(قل (مزد متن(اسب با( حدا(قل معيشت(.

گفتگ(وی اجتم(اعی دولت و ش(رکای اجتم(اعی )نهاده(ای م(دنی ب:رواب(ط (ک(ار(( ارتق(ای (روا(ب(ط ص(نعتی( و رواب(ط ک(ار، نقش ش(رکای اجتم(اعی(، م(ذاکرات( و چان(ه ز(نی جمع(ی، انعق(اد پي(مانه(ای دس(ته ملی، (گس(ترش م(ش(اوره جا(نب(ه س(ه ش(و(رای تش(کيل جمعی، س(اختاری، اص(الحات( رواب(ط (ک(ار، در جان(ب(ه س(ه( م(کانيزم(ه(ای ت(رويج گ(فتگوی اجت(ماع(ی و تق(ويت تشک(ل هاي مدن(ی روابط کار.

بيم(ه ج: اجتم(اعی، )ت(امين اجتم(اعی حمايته(ای گس(ترش ج(برانی، کاره(ای و تق(ويت س(از و توس(عه ايج(اد، بيك(اري، ر(س(می،( غ(ير ک(ار( ب(ا(زار ش(اغلين از اجتم(ا(عی ح(مايته(ای تو(انبخش(ی معل(و(لين و( براب(ری فرص(تها ب(ر(ای زن(ان و م(ردان و تو(انمن(د (س(ازي زن(ان از (طري(ق دس(تي(ابی ب(ه فر(ص(تها(ی ش(غلی

مناسب(.

حق پی گيری حقوق صنفی و مدنی کارگری.د:و ه: اجتم(اعی ت(امين مق(ررات و ق(وانين ب(ازنگری و اص(الح

رواب(ط ک(ار )تغي(ير در ق(وانين ت(امين اجتم(اعی و رواب(ط ک(ار ب(ر ا(س(اس (س(از (و ک(ا(ر س(ه ج(انب(ه( "دولت(، ک(ار گ(ر و( کار(فرم(ا"، ب(ه

منظور (تعامل( و ان(عطاف بي(شتر در ب(ازار ک(ار(.

اش(تغال مول(د )ظ(رفيت س(ازی ب(رای اش(تغال در واح(دهای کوچ(ک و:و م(توس(ط، آم(وزش(های ه(دف دار و( معط(و(ف ب(ه اش(تغال، برنام(ه ري(ز(ی آم(وزش(ی( ب(ا جهت گ(ير(ی اش(تغال، آم(وزش(های ک(ار آفري(ني، و ارتب(اط ک(ار، ب(از(ار اطالع(ات تحلي(ل و( تجزي(ه و آور(ی ج(م(ع همبس(تگی کام(ل( آم(وزش (و اش(تغال، (رف(ع موان(ع بيک(اری (س(اختاری، توس(عه آ(موزش(های (مه(ارتی ف(نی و ح(رف(ه ا(ی معط(وف ب(ه ني(از ب(ازار

کار((.

اص(الح ق(وانين و مق(ررات در جهت انطب(اق ق(وانين و مق(ررات ز:ب(ين (المللی، کنس(ولی، نام(ه (ه(ای ب(ا اس(تان(دارد(ها و مقاول(ه مل(ی ه(ای هم(ه (عرص(ه در امح(ای (تبعيض( و( ک(ار جه(ان(ی تح(والت

اجتما(عی به( وي(ژه در ع(رصه ر(وابط( کار و اش(تغال.

: اتخ(اذ ت(دابير الزم ب(رای اع(زام ن(يروی ک(ار ب(ه خ(ارج از کشور.ح

- مقايسه مفهومی "کيفيت زندگی کاری" 2-2-3و "کار شايسته"

مف(اهيم بين ن(زديكي بس(يار رابط(ه عن(وان ش(د آنچ(ه ب(ه توج(ه ب(ا "ک(يفيت زن(دگی ک(ار(ی" و ("ک(ار شايس(ته" وج(و(د دارد( ولی ب(ر مبن(ای در ( مف(ه(وم دو ا(ين ب(ين ای مق(ا(يس(ه ش(ده( ه(ای (انج(ام( برر(س(ی ب(ين نش(د. (ب(ر( (ه(مين (اس(اس (رابط(ه( ادب(ي(ات (م(وض(وع (مش(اه(د(ه(

(ق(انو(ن (برنام(ه چه(ا(رم 101مف(اه(يم( ک(ا(ر شاي(س(ته ()ب(ر (مبن(ای( م(ا(ده تو(س(عه ک(ش(و(ر((( و (ک(يفيت (ز(ن(دگی (ک(ا(ری( )ب(ر( مبن(ا(ی (تعر(ي(ف والت(ون(( ب(ا( ه(م برر(س(ی ش(د ک(ه (نت(ا(يج (بدس(ت( آم(د(ه د(ر اد(ام(ه عن(وان (می

شود.

دو اين بين رابط(ه از به(تر ب(ه منظ(ور درک ب(ه ذک(ر اس(ت ک(ه الزم مفه(وم ، م(و(ارد ب(ر( مبن(ای( ت(رتي(ب م(ا(ده ق(ان(ونی ن(وش(ته ش(ده و م(وارد زن(دگی ارائ(ه (ش(ده (ب(رای (کيفيت ب(ن(دی( ب(ا آن ط(ب(ق دس(ته مرت(ب(ط

و ... ن(يز Cو B و (Aک(اری( در(ون پ(ران(تز نوش(ته (ش(ده ا(س(ت.)ح(روف ب(ر (مبن(ا(ی دس(ت(ه بن(دی پرسش(نامه آورده ش(ده( اس(ت((. البت(ه ذک(ر ي(ک نيس(ت (ک(ه س(اير ا(ين مع(نی ب(ه مف(اهيم از( ه(ر (ک(دام ب(را(ی م(ور(د م(و(ارد( ب(ا( آ(ن ا(رتب(اط(ی( ن(دار(ن(د بلک(ه( اي(ن (ي(ک (م(ورد (ب(را(ی نمون(ه آ(ورده ش(د(ه( اس(ت( و( م(اهي(ت اي(ن (مف(اه(يم ب(ه( گون(ه ا(ی (ا(س(ت ک(ه (در ب(ر(خی

م(وار(د همپ(وشانی دا(رند.

الف: حقوق بنيادين کار:

آزادی انجمن ها و حمايت از حق تشکل های مدنی روابط کار،• ( E .) ائتالف اجتماعی در سازمان کاری

حق سازماندهی و مذاکره دسته جمعی،• ( E.) ائتالف اجتماعی در سازمان کاری

تساوی مزدها برای زن و مرد در مقابل کار هم ارزش،• (F .) اعتقاد به لزوم حاکميت قانون

منع تبعيض در اشتغال و حرفه،• ( F .) اعتقاد به لزوم حاکميت قانون

رعايت حداقل سن کار،• (B .) شرايط کاری سالم و ايمن

ممنوعيت کار کودک،• (B .) شرايط کاری سالم و ايمن

رعايت حداقل مزد متناسب با حداقل معيشت ،• ( A ) جبران خدمت منصفانه و کافی

ب: گفتگ'وی اجتم'اعی دولت و ش'رکای اجتم'اعی )نهاده'ای م'دنی روابط کار( :

نقش متعادل کار (. Gارتقای روابط صنعتی و روابط کار،) •

ائتالف اجتم(اعی در س(ازمان کاری (. Eنقش ش(رکای اجتم(اعی،) •

ائتالف اجتم(اعی در س(ازمان کاری (. Eمذاکرات و چان(ه زنی جمعی،) •

ائتالف اجتم(اعی در س(ازمان کاری (. Eانعق(اد پيمانه(ای دس(ته جمعی، ) •

ائتالف اجتم(اعی در س(ازمان Eتش(کيل ش(ورای س(ه جانب(ه مش(اوره ملی،) •کاری (.

ک(ار،) • رواب(ط در جانب(ه مکانيزمه(ای س(ه در Eگس(ترش اجتم(اعی ائتالف سازمان کاری (.

ائتالف اجتماعی در سازمان کاری (. Eاصالحات ساختاری، ) •

ائتالف اجتم(اعی در س(ازمان کاری (. Eترويج گفتگ(وی اجتم(اعی ،) •

ائتالف اجتم(اعی در س(ازمان ک(اری Eتق(ويت تش(کل ه(اي م(دنی رواب(ط ک(ار ،) •.)

ج: گسترش حمايتهای اجتماعی:

امکان امنيت و رشد دائمی (. Dتامين اجتماعی،) •امکان امنيت و رشد دائمی (. Dبيمه بيكاري،) •ج(برانی،) • کاره(ای و تق(ويت س(از و توس(عه خ(دمت Aايج(اد، ج(بران

منصفانه و کافی (.امک(ان ام(نيت Dحمايته(ای اجتم(اعی از ش(اغلين ب(ازار ک(ار غ(ير رس(می،) •

و رشد دائمی (.شرايط کاری سالم و ايمن (. Bتوانبخشی معلولين ،) •• (، ب(رای زن(ان و م(ردان ل(زوم ح(اکميت Fبراب(ری فرص(تها ب(ه اعتق(اد

قانون (.توانمن(د س(ازي زن(ان از طري(ق دس(تيابی ب(ه فرص(تهای ش(غلی مناسب ، •

C. ) ) امکان گسترش و استفاده از ظرفيت های انسان

د: حق پی گيری حقوق صنفی و مدنی کارگری ، (E .) ائتالف اجتماعی در سازمان کاری

ه: اص'الح و ب'ازنگری ق'وانين و مق'ررات ت'امين اجتم'اعی و روابط کار

تغي(ير در ق(وانين ت(امين اجتم(اعی و رواب(ط ک(ار ب(ر اس(اس س(از و •ک(ار س(ه جانب(ه "دولت، ک(ار گ(ر و کارفرم(ا"، ب(ه منظ(ور تعام(ل و

انعطاف بيشتر در بازار کار،• ( H .) کار معتبر و سودمند اجتماعی

و: اشتغال مولد :

متوس(ط،) • و کوچ(ک واح(دهای در اش(تغال ب(رای س(ازی Gظرفيت نقش متعادل کار (.

امک(ان گس(ترش و Cآموزش(های ه(دف دار و معط(وف ب(ه اش(تغال،) •استفاده از ظرفيت های انسان (.

امک(ان گس(ترش و Cبرنام(ه ري(زی آموزش(ی ب(ا جهت گ(يری اش(تغال،) •استفاده از ظرفيت های انسان (.

امک(ان گس(ترش و اس(تفاده از ظ(رفيت Cآموزش(های ک(ار آفري(ني،) •های انسان (.

ک(ار،) • ب(ازار تحلي(ل اطالع(ات و تجزي(ه و آوری و Hجم(ع ک(ار معت(بر سودمند اجتماعی (.

امک(ان گس(ترش و Cارتب(اط و همبس(تگی کام(ل آم(وزش و اش(تغال،) •استفاده از ظرفيت های انسان (.

امکان امنيت و رشد دائمی (. Dرفع موانع بيکاری ساختاری، ) •توس(عه آموزش(های مه(ارتی ف(نی و حرف(ه ای معط(وف ب(ه ني(از ب(ازار •

امکان گست(رش و (استفاده (از ظرفيت ه(ای انس(ان (. Cک(ار،)

ز: اصالح قوانين و مقررات در جهت:

انطب(اق ق(وانين و مق(ررات ملی ب(ا اس(تانداردها و مقاول(ه نام(ه ه(ای بين •جه(ا(نی (ک(ار (،() تح(و(الت( کنس(ولی،( س(ود(من(د (Hا(لمللی، و( م(عت(بر( ک(ار

اجتماعی (.

امح(ای تبعيض در هم(ه عرص(ه ه(ای اجتم(اعی ب(ه وي(ژه در عرص(ه رواب(ط •اعتقاد به لزوم حاکميت قانون (. Fکار و اشتغال.، )

از خ'ارج ب'ه ک'ار ن'يروی اع'زام ب'رای الزم ت'دابير اتخ'اذ ح: کشور ،

(C .) امکان گسترش و استفاده از ظرفيت های انسان

ارتق(اء کيفيت بررس(ی چگ(ونگی آنچ(ه ذک(ر ش(د رويک(رد علمی مبن(ای ب(ر زن(دگی ک(ا(ری می( توان(د در ز(مين(ه بس(تر( س(از(ی اج(رای ک(ا(ر شاي(س(ته در

کشور موثر باشد.

- فعاليت های انجام شده در کشور )گزارش 2-2-4عملکرد کار گروه کار شايسته(

آنچ(ه در ب(ر مبن(ای در راس(تای اج(رايی ک(ردن مفه(وم ک(ار شايس(ته و 101م(اد(ه ( اجتم(اع(ی اقتص(ا(دی،( چه(ار(م (توس(ع(ه( (ق(انون (برن(ا(م(ه

از اق(د(امات 10-5ف(ر(هن(گی (کش(و(ر ذ(ک(ر( ش(ده (اس(ت و هم(چ(نين (بن(د( اج(ر(ائ(ی (مرب(و(ط (ب(ه سياس(تها(ی (تنظيم (ب(ازا(ر ک(ا(ر س(ن(د (ف(را ب(خش(ی

توسع(ه اشتغال و ک(اهش بي(کاری( به (شرح زي(ر:همک(اری 5-10» ب(ا اس(ت موظ(ف اجتم(اعی ام(ور و ک(ار وزارت -

و ش(ناس(اي(ی ن(س(بت (ب(ه( اول (برنا(م(ه در (س(ال آم(ار (اي(را(ن( مر(ک(ز س(ا(مانده(ی نم(اگر( ه(ای( ک(ار (ش(ايس(ت(ه( مط(ا(بق ب(ا ا(س(تاندارد س(ازمان ب(ي(ن الم(للی (ک(ا(ر و ش(ر(ا(يط ب(ازار ک(ا(ر اي(را(ن(، اق(دا(م نم(و(ده و( در( پاي(ان ه(ر( (س(ال (نم(ا(گ(ر( ه(ا(ي ک(ا(ر( شاي(س(ته را (ت(دو(ين (و( (هم(را(ه( ب(ا( اق(د(ا(مات

(ق(انو(ن 101اج(ر(ائی (مرب(و(ط ب(ه بر(ن(ام(ه( (تو(س(عه (ک(ار ش(ا(يس(ت(ه( )م(ا(د(ه( بر(نام(ه چها(رم ت(و(سعه(( ب(ه شور(اي ع(ا(لي (اشت(غال( ا(رايه( نمايد«

بن(د س(ال 9و بودج(ه بخش(نامه اساس(ی 85 ه(ای راه(برد م(ورد در توسعه اشتغال و کاهش بيکاری:

ب(ا • مط(ابق شايس(ته ک(ار ه(اي نم(اگر س(اماندهی و شناس(ايی «اي(ران «، ب(ازا(ر ک(ار المللی ک(ار و ش(راي(ط بين( اس(تاندا(رد س(ازمان و(زارت ک(ار و (ام(ور اجتم(اعی م(وظ(ف ش(ده( اس(ت ت(ا( ب(ا همک(اری مرک(ز آ(م(ا(ر ا(ي(را(ن ن(م(اگر (ه(اي ک(ا(ر( شا(ي(س(ته ر(ا( مش(خص( و (گ(ز(ارش (آن را ب(ه

ش(وراي عا(لي اشتغا(ل اراي(ه نمايد. ک(ار گ(روهی ب(ا حض(ور کارشناس(ان اداره ک(ل آم(ار 1383در مه(ر م(اه •

و (ت(امين ( ک(ا(ر( و( (موسس(ه و( (خ(دمات (ما(ش(ينی و (ن(يروی( (انس(انی و (طی تش(کيل( ق(الب( (ترجم(ه 7اج(تم(اعی( در مط(الع(اتی ج(ل(س(ه

ش(ناخت ( جهت( ب(ا (يك(ديگر (د(ر ت(ب(اد(ل (نظ(ر (کا(رش(نا(س(ا(ن و ت مق(اال(مف(ا(ه(يم (ک(ار( (شاي(س(ته (ا(نج(ام ش(د(. (س(ن(د م(لی( (ک(ار ش(ا(ي(س(ت(ه ن(ي(ز (ت(وس(ط موسس(ه ک(ار (و ت(ا(مين (اجتم(اعی (تهي(ه وج(هت ت(ص(ويب ب(ه هي(ات دولت

ارايه شد.

ط(رحی ب(ا عن(وان " نم(ا گره(اي ک(ار شايس(ته در اي(ران " 1384در اواي(ل س(ال • ب(ه (پژوهش(کده (آم(ار پي(ش(نهاد ش(د و از( آنج(اي(ی ک(ه ب(رخی از نم(ا ILOتوس(ط(

پ(يش(نها(دی ( تع(داد (ILOگره(ا (ی ب(رای (ک(ار( ش(اي(س(ته (ک(ه ب(ا 23 (نم(ا(گر( مط(ابق( ش(ر(اي(ط (کش(ور (ه(ای آس(يا و( ا(قيان(وس(يه (ب(و(د(، م(رب(وط( ب(ه( (اطالع(اتی( اس(ت ک(ه (از طر(ي(ق آم(ار( ثب(ت(ی وز(ارت( ک(ار( و ام(ور( اجتم(ا(ع(ی (قا(ب(ل دس(ت(رس ا(س(ت، (ل(ذا ب(ه ادا(ره ک(ل ار( (کارش(ناس(ا(ن( ي(کی آم(ار، (در (ط(رح م(ذک(ور پژو(ه(ش(کده پي(ش(نه(اد آ(م(ا(ر ن(يرو(ی( ان(س(ان(ی (و( خ(دم(ا(ت م(اش(ين(ی (ن(يز (ب(ه (عن(وان (نماي(ن(ده وز(ا(رت ک(ار( (و

نم(اگ(ر(، تع(داد( 23ا(م(ور( اج(تم(اع(ی ب(ا( آن( (پژوه(ش(ک(د(ه هم(ک(ار(ی داش(تند.( (از ا(ين( (ع(ات( (15 نم(اگر( (قاب(ل( ا(ن(داز(ه( گ(ير(ی (ش(نا(خت(ه( ش(دند(. غ(ال(ب( (نم(اگ(ر( ه(اي(ی (ک(ه (اط(ال(

آ(نه(ا( (ب(ه (ط(ور (ج(امع (و( ک(ام(ل (در (د(س(ت(رس نب(و(د مر(ب(وط( (ب(ه (اط(الع(ا(تی (ا(س(ت ک(ه ب(اي(د از (طري(ق( و(ز(ارت (ک(ا(ر و (ا(م(ور( (اج(تم(اعی( ج(م(ع آ(وری( ش(و(ن(د. از اي(ن(رو( د(ر دي

(ک(ار گ(روه( جدي(د(ی( متش(كل( از( (کار(شن(اس(ان (موس(س(ه (ک(ار( (و ت(ام(ين 1384م(اه( اج(ت(م(اعی م(د(ير (ک(ل مح(ت(رم ادار(ه( آم(ار (و( ن(يرو(ی ا(نس(انی( و خ(دمات ماش(ينی( ب(ه( هم(راه ک(ارش(ناس(ا(ن آن (ادا(ر(ه ک(ل ک(ا(ر خ(ود (را( آ(غ(ا(ز ک(ر(د ت(ا ض(من (ب(ررس(ی (

ابع(ا(د م(ختل(ف ک(ا(ر ش(ا(يس(ته (و( مط(ال(ع(ه (ب(ر( (روی( (مف(ا(ه(يم( (آ(ن، ن(م(اگر (ه(ا(ي(ي ک(ه ب(ا ق(ا(نون ک(ا(ر، اوض(ا(ع منطق(ه( ای اي(ر(ان،( ق(وان(ين (بي(ن ال(ملل(ی و( مقاو(ل(ه (نام(ه( ه(ای

ILO.مطا(بقت دارد را ا(ستخ(راج (نمايد

همانگون(ه ک(ه عن(وان ش(د فع(اليت ه(ای مختلفی در اين •زمين(ه در دس(ت اج(را اس(ت ک(ه ه(ر ک(دام ب(ا ي(ک رويک(رد ب(ه اين موض(وع می پ(ردازد. ب(ا توج(ه ب(ه م(وارد م(ذکور ني(از ب(ه بررس(ی اين مف(اهيم ب(ا رويک(رد سيس(تمی بيش

از پيش احساس می شود .

- سيستم پويا )ديناميک( 2-3

- تاريخچه سيستم ديناميک2-3-1

توس(ط • ه(ا تئ(وری عم(ومی سيس(تم و دينامي(ک سيس(تم مع(رفی ش(د. در ده(ه 1940لودوي(گ ون برت(االنفی در ده(ه

ب(ر( 1960 ک(ه را( د(ينامي(ک سيس(تم ا(ز فورس(تر جی ت(غي(يرات س(ازم(انی تا(کي(د م(ی ک(رد گس(ترش داد.( اي(ن نقط(ه ش(رو(ع( (پيوس(تن تف(ک(ر سي(س(تمی ب(ه( متن( س(ا(زما(ن( ه(ا ب(ود.( ا(و ن(ش(ان د(اد ک(ه (تم(ام( س(يس(تم( (ه(ای پ(يچي(د(ه ا(ز حل(ق(ه ه(ای . (تص(م(يم ه(ا( در( جر(ي(ا(ن( حلق(ه ب(ا(ز(خور( تش(ک(ل می ش(و(ن(د ه(ای( ب(ازخو(ر( ا(تخ(اذ( (می ش(و(ند.( (اين( (نق(ط(ه( آغ(ا(ز ي(ک ر(ش(ت(ه ک(ا(م(ال( (جدي(د( ب(و(د( ”سيس(تم (دين(امي(ک “.(بنابر(اي(ن (رس(ته ه(ا(ی

سيستم ديناميک پديد آمدند.

م(دل س(ازی سيس(تمی زمين(ه ک(ار ديگ(ری ب(رای مت(دولوژی سيس(تم دين(امي(ک اس(ت.( کوي(ل در ک(ت(ابش” م(دل س(از(ی سي(س(تم دين(امي(ک “نش(ان (داد ک(ه( چگون(ه (م(دل س(ا(زی (سيس(ت(می( ب(را(ی( مطال(ع(ه و تحل(ي(ل( م(د(يريت (سيس(ت(م م(ورد ا(س(تف(ا(ده ق(را(ر (می گ(ي(رد . او چه(ار

م(رحله ب(رای ک(ار(برد م(دل (سازی (در نظر( (گرفت(:تشخيص مشکل •تش(ريح ک(ردن سيس(تم بوس(يله نموداره(ايی ک(ه ب(ر هم ت(اثير می •

گذارند.فهميدن مشکل بوسيله نگاه کردن به اين نمودارها •رسم کردن مدل شبيه سازی شده•

عمال اغلب مش(کالت خ(واه در تج(ارت، اقتص(اد و محي(ط باش(ند ي(ا ه(ر (ج(ای (ديگ(ر ا(ک(ثرا(" (پيچي(ده (ان(د، (و( اين (ش(رط (الزم ا(س(ت ک(ه

برای رس(يدگ(ی ب(ه آنها( متدول(وژی م(ناسب( وجود داشته باشد .

- تفکر ديناميک به جای تفکر استاتيك2-3-2

معم(وال" روش بررس(ی ي(ک س(وال و ن(وع پاس(خ ب(ه آن در اف(راد ا(ين ( ب(ه ب(ر(ای مث(ال در (پاس(خ ب(ود.( مخ(تل(ف متف(ا(وت خو(اه(د

کش(ورها(ی س(وال (ک(ه ( در ر(ش(د (جم(عيت( ز(ي(اد( "ع(لت (ن(رخ "( نظ(را(ت مختل(فی اب(راز می گ(ردد ک(ه اگ(ر مخ(تل(ف چيس(ت؟

فهرس(تی از( آنه(ا تهي(ه( ش(ود احتم(اال" (می (ت(وان از( آن ب(ه نتيج(ه ای مانند شكل زير

نمودار علت های نرخ زياد رشد جمعيت :1-2شكل

فقرمناسب آموزش فقدان

کنترل زمينه در اطلاعات نبودن جمعيتکافی

نرخ زياد رشد جمعيت

بعب(ارت ديگ(ر می ت(وان گفت ک(ه اف(راد مختل(ف معم(وال" در پاس(خ ع(وام(ل ( ک(ه (ش(ام(ل می (کنن(د ا(ر(ائ(ه ف(ه(رس(تی ف(وق ب(ه (س(وا(ل

دق(ت (نظ(ر( زمي(ن(ه ا(ين در( ب(خواهن(د اگ(ر( (هم گو(ن(ا(گون(ی (اس(ت. بيش(تری( ب(ه( خ(رج (ده(ن(د،( اول(وي(ت ه(ر ک(دام (ا(ز م(وارد (را مش(خص م(ی( کنن(د و ب(ه اص(طالح (آن را( و(زن( د(هی می( کنن(د.( ب(دين( ت(رتيب( و (ب(ه (هم(ين ( عا(م(ل و س(پس (دو(مين( عا(م(ل م(ه(م(تر(ين( ک(ه (ابت(دا( ت(رت(يب در(ج(ه او(ل(وي(ت (س(اير (عوا(م(ل را مش(خ(ص می( نم(اين(د. ا(ين( (

ش(يوه تفکر( به "تف(کر رگرسيونی(" معروف (است.

Y= a0 + a1x1 + a2x2 + … + anxn

در ش(يوه تفک(ر مزب(ور ف(رض ب(ر اين اس(ت ک(ه ه(ر عام(ل مس(تقيما" بع(ن(وان علت ب(رای معل(ول( )ن(رخ ز(ي(اد ر(ش(د جم(عيت( (اس(ت و ه(ر عام(ل مس(تق(ل از (س(اير (عوام(ل عم(ل می( کن(د و ن(ح(وه ت(اثير ه(ر عا(م(ل در ا(يج(اد م(عل(ول( مبهم (ب(اقی (می مان(د ()فق(ط ع(المت آن منفی ي(ا مثبت( عام(ل (اث(ر اين ک(ه اين( يع(ن(ی تع(يين (می ش(ود د(ر (ي(ک ( ف(وق ، (عوام(ل ت(فک(ر سيس(تمی( مب(ن(ای( ب(ر ام(ا( دا(رد ((

نمو(دار حل(قوی ب(ا يکديگر و( با( معلول (ارتب(اط دارند.

: رابطه علت های نرخ زياد رشد جمعيت2-2شکل

ت(وان مالحظ(ه ک(رد ک(ه" ن(رخ زي(اد رش(د جمعيت" در در ش(کل ف(وق می "فق(دا(ن ش(ود (و( آم(وزش( (مناس(ب" (می "فق(دا(ن( ط(و(ل (زم(ان (م(وجب( ب(ه (همين (ت(رت(يب "(فق(ر" آم(و(ز(ش منا(س(ب " فق(ر( را تش(ديد( می (ک(ن(د و م(و(ج(ب تش(دي(د "ف(ق(د(ان( آ(م(وزش( (من(اس(ب"( م(ی (ش(ود. د(ر س(يس(تم (د(ين(امي(ک

(ناميده می شو(د.(Feedback Loop)ح(لقه ه(ای مز(بور(، حلقه( بازخ(ور( (البت(ه نم(ودار ف(وق بط(ور کام(ل ترس(يم نش(ده اس(ت ، و تنه(ا دو حلق(ه آن ، ب(ه (منظ(ور( نش(ان دا(دن( چگ(ونگ(ی (ت(اثير( (تع(املی (ع(وام(ل ب(ر( (يک(د(يگر (ترس(ي(م

شده است .

آموزش مناسبفقدان

فقر

رشد زياد جمعيتنرخ

- تعريف سيستم2-3-3

تعري(ف می کن(د: سيس(تم • فرهن(گ وبس(تر، سيس(تم را چ(نين مجم(وع(ه ای ا(س(ت ک(ه ا(ز چ(ن(دين ج(ز( وابس(ته ب(ه (يک(دي(گر تش(کيل

يافته است.

ب(ه • مرتب(ط ه(ای واح(د از ای را مجموع(ه برت(االنفی سيس(تم يکديگر تعريف می کند.

و رازنزوي(گ می گوين(د سيس(تم عب(ارت • ، کاس(ت جانس(ون اس(ت از آ(رايش منظم اج(زا و ع(ناص(ر ک(ه ب(ه م(نظ(و(ر ت(امين ي(ک

هدف( مبت(نی بر (برن(امه، ط(راحی( شده اس(ت.

راب(رت جی م(اکلر سيس(تم را ب(ه عن(وان ي(ک گ(روه بن(دی منظم •عناص(ر مج(ز(ا و (در عين ح(ال مر(تب(ط ب(ا (يک(د(يگر (ب(ه منظ(ور ت(امين

هدف( های( از پي(ش تع(يين شده معرف(ی می (کند.

ي(ک • عن(وان ب(ه را سيس(تم : وايه(ريخ و دان(ل کون(تز ب(ه از عناص(ر مرتب(ط و وابس(ته اجتم(اعی ي(ا مجموع(ه يک(ديگر ک(ه ک(ل واح(دی را تش(کيل می دهن(د تعري(ف می )م(ادی( ف(يزيکی اس(ت ممکن عناص(ر اين ک(ه کنن(د ارگاني(ک ي(ا اتومبي(ل ي(ک موت(ور مانن(د قطع(ات باش(ند. باش(ند )مک(انيکی نباش(ند( مانن(د مف(اهيم، اص(ول و قواع(د

نظام يافته و يک پارچه شده.

بن(ا ب(ه تعري(ف ف(وق خصوص(يات ي(ک سيس(تم را ب(ه ش(رح زير می توان توصيف کرد:

- خصوصيات سيستم2-3-4

ه(ای 1 ي(ا سيس(تم و عناص(ر اج(زا، تع(دادی از ه(ر سيس(تم -فرعی مجزا تشکيل شده است.

- بين اج(زا، عناص(ر و ي(ا سيس(تم ه(ای ف(رعی تش(کيل دهن(ده 2ي(ک( (نظ(ام( ه(مب(س(تگی و (ا(رتب(اط مت(ق(اب(ل و ت(ع(ام(ل )(همک(اری((

وجود دارد.- مجموع(ه اج(زا و عناص(ر و ي(ا سيس(تم ه(ای ف(رعی ي(ک نظ(ام، 3

ي(ک( ک(ل و(اح(د( ي(ا م(جمو(ع(ه پيچي(ده ای (را تش(کيل می( دهن(د ک(ه تش(کيل اج(ز(ا خ(واص مجم(وع( ا(ز بيش(تر دارای (خاص(يتی

دهنده آن است.- ه(ر سيس(تم دارای ه(دف ي(ا ه(دفهای معي(نی اس(ت ک(ه ب(رای 4

ت(امين (آنه(ا کلي(ه اج(ز(ا ، (عناص(ر و ي(ا نظا(مه(ای ف(ر(عی تش(کيل د(هنده آ(ن دست ب(ه دست هم( دا(ده و( فعاليت می کنند.

- نظريه عمومی سيستم ها2-3-5اين نظري(ه ي(ک چ(ارچوب تئوري(ك "سيس(تماتيک" ب(رای تش(ريح و •

تو(صيف روابط( کلی دن(يای تجربی( را ا(رائه می دهد(.ه(دف کلی و غ(ايي نظري(ه عم(ومی سيس(تم ه(ا ايج(اد چ(ارچوبی •

ا(س(ت ک(ه کلي(ه ن(ظامه(ا(ی علمی (را ب(ه طري(ق م(نطقی (ب(ه يک(ديگر مرتب(ط م(ی کن(د. يکی از( مهم(تري(ن ش(اخص ه(ا در (ني(از ب(ه نظري(ه ع(م(ومی (سيس(تم ه(ا مس(ئله ار(تب(اط( بين نظ(امه(ا(ی مختل(ف علمی

می باشد.عل(وم • از کلی و ج(امع چه(ارچوب ي(ک ايج(اد ب(رای روش ي(ک

مخ(تل(ف نظ(ر(ي(ه عم(و(می س(يس(ت(م ه(ا( س(ت( (ک(ه (ا(ش(ا(ره ک(رديم. ر(وش دي(گ(ر اس(تفاد(ه ا(ز سل(س(ل(ه م(ر(اتب( س(طوح( (پيچ(ي(دگ(ی( (سي(س(تم( ه(ا( س(ت (ک(ه (و(اح(د( (ه(ا(ی ا(ص(ل(ی (ر(فت(ار (ر(ا د(ر( (ه(ر( س(طح ()رش(ته (عل(می(

مشخ(ص می کند و( (به( سطوح (باالت(ر ت(عمي(م (می دهد(.بول(دينگ سلس(له م(راتب س(طح پيچي(دگی سيس(تم ه(ا را در طبق(ه •

بندی نه گانه توصيف کرده است.

- سلسله مراتب سطوح پيچيدگی سيستمها از 2-3-6نظر بولدينگ

اين طبق(ه بن(دی از سلس(له مرات(بی تبعيت می کن(د ک(ه •در آن ق(وانين و وي(ژگی ه(ای س(طوح ي(ا م(راتب م(ا قب(ل ديگ(ر بعب(ارت ي(ا و دارد مص(داق بع(د م(ا س(طوح در ق(وانين س(طوح پ(ايين ت(ر هم(واره در س(طوح ب(االتر ن(يز وي(ژگی و ق(انون س(طح ه(ر آنک(ه ض(من اس(ت ح(اکم

. خودش را دارد

- سطح اول يا سطح ساختار ايستا1•- سطح دوم )سطح سيستم پويای ساده(2•- سطح سوم ) سطح سيستم سايبرنتيک( 3•سطح چهارم )سطح سيستم های باز(- 4•- سطح پنجم ) سطح رستنی(:5•- سطح ششم) سطح حيوان(6•- سطح هفتم) سطح انسان( 7•- سطح هشتم)سطح سازمانهای اجتماعی( 8•- سطح نهم) سطح سيستم های ناشناخته(9•

- نظريه سيستمها، نظريه ای ميان رشته 2-3-7ای

يکی از نک(اتی ک(ه م(اهيت نظري(ه سيس(تم ه(ا را به(تر •روش(ن می کن(د وج(ود تن(وع زي(اد در رش(ته ه(ا و تخص(ص اين اس(ت ه(ا سيس(تم نظري(ه ب(ر م(وثر اف(راد ه(ای موض(وع ب(ه خ(وبی نش(ان می ده(د ک(ه نظري(ه سيس(تم ه(ا ب(ه عن(وان مث(ال در ي(ک مبحث مي(ان رش(ته ای اس(ت. بزرگ(ان مبحث از تن و تخص(ص چن(د ن(ام ذي(ل ج(دول

سيستم ها ارايه شده است :

ها : 1-2جدول سيستم نظريه با مرتبط تخصصی های رشته بزرگان نام جدول

بزرگان بزرگان نام تخصصی نام تخصصی رشته رشته . .Jay W ForresterJay W Forrester سيستم ديناميک ، برق سيستم مهندسي ديناميک ، برق مهندسي

Kenneth E BouldingKenneth E Boulding . .اقتصاداقتصاد

Stafford BeerStafford Beer مديريتمديريت

Ludwig Von BertalanffyLudwig Von Bertalanffy عام سيستمهاي نظريه ، عام بيولوژي سيستمهاي نظريه ، بيولوژي

John Von NeumanJohn Von Neumanرياضيرياضي

Warren McCullochWarren McCulloch اعصاب اعصاب فيزيولوژي فيزيولوژي

. .W Ross AshbyW Ross Ashby سايبرنتيک ، سايبرنتيک بيولوژي ، بيولوژي

AckoffAckoff. . Russel LRussel L عمليات در تحقيق ، علم فلسفه ، عمليات معماري در تحقيق ، علم فلسفه ، معماري سيستمهاسيستمها

- سيستم ديناميک2-3-8ب(ه ي(ک روايت تم(ام تح(والت و پوي(ايی ه(ای دني(ا، در ي(ک چرخ(ه س(ه م(رح(ل(ه (ا(ی قاب(ل ت(ب(يين( (اس(ت،( (ب(ه ا(ي(ن مع(نی (ک(ه ه(ر( ت(ح(ولی( از ب(ررس(ی ش(ر(اي(ط موج(ود (آ(غ(از( (و ب(ه ا(ت(خ(اذ (ت(ص(ميم(ی (منج(ر م(ی ش(ود(.( آنگ(اه (در ه(ر( م(رحل(ه( ا(ق(دام( (تص(ميم( ا(تخ(اذ (ش(ده (ب(ه ا(ج(را در می( آي(د ت(ا ب(ه (تح(و(ل د(ر ش(ر(ايط (موج(ود بيانج(ام(د(. ر(فت(ار( پوي(ا از جمل(ه( پيام(د ه(ای س(ا(ختار (س(يس(ت(می( ا(س(ت. (پوي(اي(ي ه(اي (سيس(تم ه(م (ب(ر(ای (علت و (هم ب(را(ی( پيام(د )ب(ا(ز خ(و(رد(( ص(د د(ر ص(د( تع(يين

س(يستمی (برای م(نا(بع( رفتار( (مسا(له( ب(ر می( آ(يد.

: مدل چرخه سه مرحله ای3-2شکل

شرايط تصميم

اقدام

س(اختارهای ب(از خ(ورد نش(انگر تغي(يراتی اس(ت ک(ه در ط(ول و تجم(ع فرآين(د از پوي(ا رفت(ار ده(د. می روی زم(ان تو(ان(د ( ازدح(ام (می و تجم(ع( گ(ي(رد. می نش(ات از(دح(ام ک(اهش ( ک(ه م(و(جب (اف(زايش (ي(ا آورد( ه(ايی (پدي(د متغ(ير

تجم(ع (و از(دح(ام )(متغي(ير ح(الت(( ش(ود(. اس(اس(ا ب(ه جري(ان ه(اي ورو(دی و خ(روجی (م(واد( از متغي(ي(ر ح(ا(لت، (متغي(ير

(. ب(ا د(رک ص(حيح (7-2ه(ای (ن(رخ ا(طالق می ش(ود )ش(کل(از (تجم(ع و از(دح(ا(م و ت(اثير( آن ب(ر( ش(کل( زم(ان ن(رخ جري(ان ب(ه (س(ادگ(ی م(ی( ت(وان (از( (رفت(ا(ر حلق(ه ه(ا(ی (ب(از(خور( (ناش(ی ( از (تغيير تج(مع ها (و ج(ريان ها( درک( مناسبی حا(صل کرد.

– علی نموداره(ای مبن(ای ب(ر دينامي(ک سيس(تم اس(اس ت داين(ام(و )رياض(ی( حل(ق(وی، نم(ودار (ه(ای جري(ان و مع(ادال(تش(کيل( (دهن(د(ه (سيس(تم( اج(ز(ا( از( يکی (د(يگ(ر می (با(ش(د.

متغيير های حالت و نرخ می باشند.ه((ر م((دل سيس((تم پوي((ا از س((اختار سلس((له مرات((بي زي((ر

تشكيل شده است : ( محدودة بسته1•هاي بازخور ( حلقه2• ( متغيرهاي سطح يا حالت3• ( متغيرهاي نرخ4•

- مبانی مدل3-1

، (QWL)به منظ(ور بررس(ی چگ(ونگی ارتق(اء کيفيت زن(دگی ک(اری •ابت(دا تعري(ف مناس(ب(ی از آ(ن م(ورد ني(ا(ز ب(ود (ت(ا ب(ر مب(ن(ای( آن ب(ت(وان ت(حلي(لی (پوي(ا( دس(ت ب(ه ب(ا( (اس(تفاده( (از( (اص(ول (س(يس(تم (دين(امي(ک

ق(س(مت در( آن(چ(ه( و( (ب(ا (تو(ج(ه (ب(ه( اس(ا(س ه(م(ين( ب(ر 1-2ي(ا(فت.( را QWLآ(و(رده (ش(د(ه ا(س(ت( (تع(ري(ف و(ا(لت(و(ن (ا(نتخ(ا(ب ش(د ک(ه( در( آ(ن

سرفصل (شرح (داد(ه بود.8با همچ(نين ب(رای توض(يح بيش(تر ه(ر ک(دام از م(وارد ب(ا اس(تفاده از •

س(ا(ير مراج(ع م(عت(بر جزئ(ي(ات ه(ر ک(دام (از س(رفص(ل ه(ا ب(ا تاکي(د ب(ر م(هم (ت(ري(ن( ش(اخص( ه(ا( ،( (تع(يين( ش(دند(. (ب(دين( (ت(رتي(ب (ک(ه ب(رای( ه(ر

ش(اخص( (در (نظ(ر گ(رفت(ه ش(د ت(ا( ه(م(ه ب(خش ه(ا 5ب(خش)سرف(ص(ل( (ق(رار ( برر(س(ی هم(گ(ون (م(ور(د( و( (ب(ه (گون(ه (ای( ب(دون (پيش(دا(وری

گيرند.

- مفاد پرسشنامه3-2

تهي(ه ش(ده اس(ت ک(ه پرسش(نامه مزب(ور در س(ه قس(مت در آن اول بخش 8قس(مت ه(ر ب(رای و بخش 5

: شاخص بدين ترتيب در نظر گرفته شده است

•(Aجبران خدمت منصفانه و کافی :

•(a1 داقل)درص(د ش(اغلين ب(ا درآم(د کم(تر از مبل(غ مش(خص ش(ده ب(رای ح :تامين اجتماعی

•(a2 "افی)م(يزان مطل(وبيت سيس(تم ج(بران خ(دمت وي(ژه ب(رای "ک(ار اض :شاغل

•(a3 ه)م(يزان مطل(وبيت سيس(تم ج(بران خ(دمت وي(ژه ب(رای ک(ار داوطلبان :در ايام تعطيل و کار شب

•(a4اغل عادی)درص(د اض(افه دس(تمزد مش(اغل س(خت و زي(ان آور ب(ه مش :

•(a5 و ي(ا س(نوات خ(دمت مش(اغل س(خت : درص(د ک(اهش س(اعات ک(ار زيان آور به مشاغل عادی

•(Bشرايط کاری سالم و ايمن :

•(b1 ام)م(يزان امکان(ات قاب(ل قب(ول بهداش(تی و ايم(نی ب(رای انج :کار

•(b2 وت در)نف(ر شاغل1000: م(يزان ح(وادث ش(غلی منج(ر ب(ه ف

•(b3 ر)زي کودک(ان تع(داد کش(ور 15: در اکن(ون هم ک(ه س(ال مشغول به کار هستند

•(b4درصد شاغلين تحت پوشش بيمه حوادث :

•(b5 ده)درص(د محي(ط ه(ای ک(اری ک(ه از اس(تانداردهای ش(ناخته ش :)مانن(د کنن(د ( می( پ(يروی( ک(ا(ر( ايم(نی (م(حي(ط ب(هداش(تی (و(

(OHSASاستاندارد

•(Cامک'ان گس'ترش و اس'تفاده از ظ'رفيت ه'ای انسان :

•(c1 ا را)درص(د مش(اغلی ک(ه در ب(دو ورود ش(اغلين جدي(د ،مه(ارت ه :به آنها آموزش می دهند

•(c2 عه)توس ي(ا آم(وزی ب(از اش(تغال : درص(د مش(اغلی ک(ه در حين مهارتی دارند

•(c3اغلين هستند)درص(د مش(اغلی ک(ه مرتب(ط ب(ا پيش(ينه تحص(يلی ش :

•(c4 ، داف)م(يزان برخ(ورداری س(ازمان از وج(ود م(اموريت ه(ا ، اه :برنامه ها و استراتژی های تدوين شده

•(c5 اد)م(يزان گس(تره و نف(وذ فرهن(گ مش(ترک س(ازمانی ب(رای ايج :تعامالت مثبت بين فردی و سازمانی

•(Dامکان امنيت و رشد دائمی :

•(d1ل مشاغل)نس(بت مش(اغل تحت پوش(ش اقتص(اد رس(می از ک :

•(d2 ، وقت)نس(بت مش(اغل بی ثب(ات )اعم از مش(اغل فص(لی ، م :قراردادی، زير يک سال( به کل مشاغل

•(d3 ايتی پس از)درص(د ش(اغلينی ک(ه تحت پوش(ش ق(وانين حم :اتمام اشت(غال و( در هر دوره( بازنشستگی قر(ار می( گيرند

•(d4 ام)م(يزان اطمين(ان از حف(ظ ش(غل و پس(ت در ص(ورت انج :صحيح وظايف تعيين شده

•(d5 در س(ازمان و ش(غل ب(ا ش(اغل تناس(ب رع(ايت م(يزان :واگذاری وظايف به افراد

•(Eائتالف اجتماعی در سازمان کاری :

•(e1 ای)ه اتحادي(ه و گروهه(ا در داوطلبان(ه عض(ويت آزادی :صنفی و اقدامات مربوط به نمايندگی

•(e2ای کاری)م(يزان امکان(ات گفتگ(وی چن(د جانب(ه در محي(ط ه :

•(e3 ع)وض در ش(اغلين عملی و فک(ری مش(ارکت م(يزان :مقررات

•(e4ود کار)م(يزان مش(ارکت نس(بی ش(اغل در نتيج(ه و س :

•(e5 و ه(ا انجمن ، ش(وراها در ش(اغلين عض(ويت درص(د :اتحاديه های صنفی به کل شاغلين

•(Fاعتقاد به لزوم حاکميت قانون :

•(f1 دی)درص(د امي(دواری ب(ه رع(ايت انص(اف و ض(ابطه من :در ارتقاء شغلی

•(f2 ررات)م(يزان وج(ود تبعيض جنس(ی در ق(وانين و مق :کار

•(f3ميزان وجود تبعيض قومی :

•(f4ميزان وجود تبعيض مذهبی و اعتقادی :

•(f5 ه ازای)م(يزان اختالف دري(افتی همس(انان ش(غلی ب :انجام کار مشابه

•(Gنقش متعادل کار :

•(g1 ر از)انعط(اف پ(ذيری ش(رايط ک(ار ب(رای اطالع ي(ابی ک(ار گ :خانواده و امکان استفاده از مرخصی ضروری

•(g2 ط)م(يزان ع(دم احس(اس ن(اراحتی ش(ديد ش(اغل از رواب :بين خود و سرپرست يا مدير مستقيم

•(g3 رای)ف(راهم ب(ودن ش(رايط تک(نيکی و تجه(يزاتی مناس(ب ب :انجام فعاليت

•(g4انان خود)احس(اس براب(ری و مس(اوات ش(اغل ب(ا همس :

•(g5 رح)ش و ش(غلی اح(راز ش(رايط ک(ه مش(اغلی درص(د :وظايف شغلی تعريف شده دارند

•(Hکار معتبر و سودمند اجتماعی :

•(h1 ول)ب(ه محص کنن(دگان نس(بی مص(رف اعتم(اد م(يزان :توليد شده

•(h2ه جهانی)م(يزان روز آم(دي و تن(وع محص(ول ب(رای عرض :

•(h3 رای)ب الزم ه(ای کيفيت تض(مين ب(ا محص(ول تولي(د :مشتری

•(h4ب و رقابتی)تولي(د محص(ول ب(ا قيمت تم(ام ش(ده مناس :

•(h5 تری را)تولي(د محص(ولی ک(ه انتظ(ارات و نيازه(ای مش :برآورده سازد

- روش بی مقياس کردن3-3

- شرح روش3-3-1

گزين(ه • ممکن Aiيک چن(د شاخص(ه ه(ای گ(يری تص(ميم در ش(اخص ن(وع دو توس(ط ش(اخص xjاس(ت ش(ود: توص(يف

کمی )( در(ص(د ش(اغل(ين ب(ا (درآم(د کم(تر از( مبل(غ مش(خص ش(ده ت(امين( اجتم(اعی (( و ش(اخص (کيف(ی ) م(يزان ب(رای (ح(د(اقل( ب(رای (ک(ار (اض(افی( مطل(وبيت سيس(تم ج(بران( خ(دم(ت وي(ژه(

شاغل ( .

ب(ا • توانن(د می کمی ه(ای ش(اخص گ(يری ان(دازه مقي(اس يک(د(يگر متف(اوت باش(ن(د )مان(ن(د (هزين(ه ب(ه ري(ال (در مقاب(ل وزن( ب(ه کي(ل(و (گ(ر(م( (و ب(ه( اي(ن (دلي(ل ان(ج(ام ع(ملي(ات ا(ص(لی (ر(ياض(ی قب(ل (از ب(ی مقي(اس ک(رد(ن ي(ا( يكس(ا(ن س(از(ی مق(ي(اس ه(ا (مج(از

نيست.

(DEMATEL)- تکنيک ديماتل 3-4- شرح تکنيک3-4-1

عم(دتا" ب(رای بررس(ی مس(ائل 1971اين تکني(ک در اواخ(ر س(ال •بس(يار پي(چي(ده جه(ا(نی ب(ه( وج(ود( آم(د(. اه(د(اف اس(تراتژي(ک و عي(نی ه(ای را(ه (ح(ل ب(ه( دس(تر(س(ی ب(ه (من(ظ(ور( جه(ا(نی( (، م(س(ائل( از( ه(ا(ی ز(مين(ه ن(ظ(ر (ق(ر(ار (گ(رفت (و (ا(ز (خبرگ(ان(ی( (د(ر م(د( م(ن(اس(ب( و( ع(قي(دتی( ره(بر(ان اجت(م(ا(ع(ی، سياس(ی(، (ا(قتص(ادی(، ع(لمی(، ه(ن(رم(ن(دا(ن ب(رای( (ق(ض(او(ت (و نظ(ر( خ(و(اه(ی ا(س(ت(ف(اد(ه( گر(د(ي(د( ب(رای( مص(ا(ح(به (و (پرس(ش(نام(ه (ب(ه از خب(رگ(ان ب(ه (قض(ا(وت دس(ترس(ی

صورت مکرر استفاده شد.ديمات(ل ب(رای س(اختار دهی ب(ه ي(ک دنبال(ه از اطالع(ات مف(روض •

ک(ا(ربرد (دارد. ب(ه ط(وری( ک(ه( ش(دت (ارت(باط(ات را (ب(ه ص(ورت امتي(از د(هی (م(ورد برر(س(ی ق(رار (داد(ه، ب(ا(زخو(ر ه(ا ت(وام (ب(ا (اهميت( آنه(ا را

ت(جسس( نمود(ه و روابط ا(نتقال نا(پذير( را می پذي(رد.

کاری- 4-1 زندگی کيفيت ديناميکی مدل

م(دل عن(وان ش(د ه(ای گذش(ته در فص(ل آنچ(ه مبن(ای بر کيفيت دهن(ده تش(کيل اول( عوام(ل دين(اميکی )س(طح

بدين ترتيب ترسيم شد.(QWL)زندگی کاری

QWL

A B C D E F GH

a1

a2

a3

a4

a5

b1

b2b3b4b5

c1

c2

c3

c4

c5

d1

d2

d3

d4

d5

e1

e2e3

e4

e5

f1

f2

f3

f4

f5

g1

g2

g3

g4

g5

h1

h2

h3

h4

h5

qwl1

A-1

B-1

C-1

D-1

E-1

F-1

G-1

H-1

آنچ(ه عالوه ب(ر مط(الب عن(وان ش(ده در م(ورد اين م(دل قاب(ل ذک(ر •و ... ( می A-1می (باش(د( عملک(رد (متغيره(ای دوره پ(يش(ين )مانن(د(

باش(د.( ب(ا توج(ه ب(ه س(اختار م(دل و( ت(اثي(ر م(تق(ا(بلی ک(ه (کلي(ه عوام(ل ب(ر ي(ک(ديگر (دارن(د و از (س(وی ديگ(ر( م(اهيت QWLت(ش(کيل دهن(ده

زم(ان (م(ورد ط(ول( در( باي(د ک(ه( )دين(اميکی(( پ(وي(ا ه(ای سي(س(تم B روی A بررس(ی ق(رار گ(يرن(د (اين نک(ت(ه قا(ب(ل ت(وج(ه اس(ت (ک(ه (اگ(ر

ن(می (توان(د هم(ان لحظ(ه( ت(اثير خ(ود را Bت(اثي(ر می گ(ذار(د، قا(ع(دتا"( اعم(ال نم(اي(د بلک(ه اين ت(ا(ثير (در دور(ه ب(ع(د )ي(ا( ب(ه دلي(ل وي(ژگی Aب(ر

همي(ن ب(ر( ش(د. خواه(د اعم(ال ) قب(ل دو(ره در ه(ا(، اين (دوره اس(ا(س از( اي(ن ام(ک(ان ن(رم( اف(زا(ر سيس(تم (د(ينامي(ک( ت(حت عن(و(ان ت(ا ب(ررس(ی م(د(ل د(ر (ط(ول( (زم(ان( ب(ا مق(دا(ر م(ت(اخر( اس(ت(فاد(ه (ش(د

مشک(ل مواجه ن(شود.

مطلب ديگ(ری ک(ه در اين م(دل قاب(ل توج(ه اس(ت ط(ول دوره زم(انی •در نظ(ر (گرفت(ه ش(ده( اس(ت ب(ا ت(وج(ه ب(ه ا(ين ک(ه( در( کش(ور م(ا در دوره رياس(ت ان(تخاب(ا(ت مب(ن(ای (ق(وانين کش(ور ب(ر پنج( س(اله ح(دود( ه(ای ج(مه(وری و (مجلس ش(ورا(ی اس(الم(ی برگ(زار می ش(ود و اين ام(ر غ(الب(ا" م(نج(ر ب(ه ت(غي(ير ريا(س(ت جمه(وری ،( وزراء( ، نماين(دگان مجلس و ب(الط(بع بس(ياری از( م(دير(ان ارش(د کش(ور خواه(د (ش(د . ت(اثير اين تغي(يرات (و جابج(اي(ی ه(ا ب(ر خ(ط مش(ی ه(ا (و رو(ي(ه ه(ای کش(ور در ن غ(ير قاب(ل (انک(ار اس(ت و( ب(ر ه(م(ان( اس(اس بنگاهه(ا س(طح (خ(رد( و کال(و (موس(س(ات خ(دم(اتی( و تو(لي(دی هم( تحت( ت(اثير اين (تغي(يرات ق(رار می (گيرن(د( و مم(کن اس(ت مج(ب(ور ب(ه تغي(ير ب(رنام(ه ه(ای خ(ود ش(وند . ت(رين بررس(ی ط(والنی اين( ب(رای اس(ت (ت(ا اين (ام(ر (س(بب ش(ده

زما(نی که (منطقی بنظر (می رسيد دور(ه پنج( سال(ه باش(د.دين(اميکی • م(دل ش(ده عن(وان م(وارد کلي(ه ب(ه توج(ه ب(ا نه(ايت در

)س(ط(ح اول( ک(يف(يت زن(دگی ک(ار(ی (بوج(ود( آم(د (و (رفت(ار( آن( در ط(ول ب(ه( ج(زئي(ات آن اد(ام(ه دو(ره (زم(انی (پنج (س(اله( بر(رس(ی( ش(د ک(ه در(

پرداخته می شود.

- بررسی تغييرات مقادير عوامل تشکيل 4-2 در يک دوره پنج ساله QWLدهنده

ش(د • اج(را ونس(يم اف(زار ن(رم توس(ط م(دل ک(ه اين از پس خ(روجی ن(رم اف(زار ب(رای ه(ر ک(دام از عوام(ل تش(کيل دهن(ده

QWL ارائ(ه گردي(ده ش(ده ا(دام(ه نم(وداری (ب(وده اس(ت ک(ه د(ر در م(ذ(کور رفت(ار عوا(م(ل بررس(ی( ب(ه ق(س(مت در (اين اس(ت.( دوره( زم(انی در نظ(ر گرفت(ه ش(ده پرد(اخت(ه م(ی ش(ود. الزم ب(ه ذک(ر اس(ت ک(ه ب(ا توج(ه ب(ه (اين (ک(ه ا(مک(ا(ن ن(م(ايش (دقي(ق اع(داد مرب(وط( ب(ه ه(ر ک(دا(م از س(ا(لها (در نم(ود(ار و(ج(ود( ند(اش(ت )اين از( س(و(ی پ(ا(يين آم(د(ن س(طح د(قت می ش(د(( و ب(ه ام(ر (منج(ر د(يگ(ر مق(د(ار و(اقعی اع(داد (نمی بايس(ت( ح(ذف م(ی ش(دند ، ب(ر هم(ين اس(اس اع(دا(د مربوط(ه هم (از (م(دل اس(ت(خراج ش(د(ند و در جدول(ی آ(ورده (شده (اند ت(ا ا(مکان (م(قايسه( ب(هتر (را بوجود (آورند.

- جبران خدمت منصفانه و کافی4-2-1يکی از عوام(ل تش(کيل دهن(ده کيفيت زن(دگی ک(اری، "ج(بران خ(دمت •

م(وارد ش(امل خ(دمت ج(بران( اين باش(د(. می ک(افی"( من(ص(فانه (و ازای ک(ار ب(ه ب(س(ياری (از جم(ل(ه م(ي(زان حق(و(ق و مزاي(ای (پرد(اخ(تی مع(م(ول )س(اعا(ت ک(ار رو(زان(ه(، هفتگی (و ماهي(ان(ه ت(ع(يين ش(ده توس(ط و(زارت ک(ار( و ام(ور اجتم(اعی( (، ک(ا(ر اض(ا(فی در (زم(ان معم(ول و ي(ا ت(عطي(ل (، ش(بها و (س(اير م(وارد اي(ام زم(ان ه(ا(ی غ(ير م(عم(ول مث(ل

مان(ند انج(ام د(ادن (کاره(ای سخت( و زي(ان آ(ور می ب(اشد.خ(دمت • )ج(بران عام(ل اين ک(ه ش(ود می تص(ور ، اول نگ(اه در

کيفيت د(هن(ده تش(ک(يل مهم(ترين (عوام(ل ک(افی( (از م(نص(فانه (و ب(ه ا(ف(را(د ه(ا(ی (اول او(ل(ويت م(عم(وال" (ج(زو و باش(د( ک(ا(ری ز(ن(د(گی

در (نم(ودار آن(چ(ه م(ب(ن(ای( ول(ی (ب(ر آو(رد(ه ش(ده 1-4ش(م(ا(ر می (آي(د. حظ(ه( می( (ش(ود( ک(ه( عل(ي(رغم( 9-(4اس(ت( (و( مق(اي(س(ه آن( ب(ا نم(و(دار ( م(ال(

ه(م(ر(اس(تا (ب(ود(ن ر(ون(د ا(ف(زا(يش(ی( (ج(برا(ن (خ(دم(ت منص(فانه و ک(ا(فی و ک(ي(فيت ز(ن(دگی ک(ا(ری(، (ت(ا(ثيری( (ک(ه اف(زا(يش ج(ب(ران( خ(د(مت( منص(ف(ا(نه و ک(ا(فی (ب(ر (اف(زاي(ش (کيف(ي(ت( زن(دگی( ک(ار(ی د(ا(رد( (ب(ه ن(س(بت س(اير( (عوا(م(ل

چند(ان قابل (توجه (نيست(.

A

4 M

3 M

2 M

1 M

0

0 1 2 3 4 5Time (Year)

A : Current

بر مبن(ای اع(داد نموداره(ا و ج(داول مق(دار ه(ر ک(دام از •)بين ن(اچيز اولين س(ال ع(ددی ، در ( 0-3اين عوام(ل

می باش(د و ب(ه م(رور زم(ان اين ع(دد در س(ال ه(ای بع(د 9-4اف(زايش می ياب(د. ب(االترين ع(دد ب(ر مبن(ای ج(دول

ب(ه مبن(ای QWLمرب(وط ب(ر باش(د پنجم می در س(ال عام(ل ده(د می نش(ان بررس(ی اين ه(ای يافت(ه آنچ(ه ج(بران خ(دمت منص(فانه و ک(افی در رده س(وم از نظ(ر ت(اثير گ(ذاری ب(ر رون(د ارتق(اء کيفيت زن(دگی ک(اری ق(رار

می گيرد.

- شرايط کاری سالم و ايمن4-2-2

شرايط ک(اری س(الم و ايمن ج(زو مق(دمات انج(ام ک(ار اس(ت و از •دي(دگاهی ديگ(ر اگ(ر چ(ني(ن ع(ا(ملی( وج(ود( نداش(ته( باش(د ي(ا اص(ال" ک(اری انج(ا(م نمی (ش(ود( و ي(ا در (ص(ورت ان(ج(ام ک(ار (تلف(ات (و ض(ايعات آن ب(ه ک(ار مق(رون( ان(ج(ا(م ادام(ه( ک(ه م(عم(وال"( توج(ه( خو(اه(د (ب(و(د ق(اب(ل

صرفه( نخ(واهد( بود.(برخی از عوام(ل هس(تند ک(ه وج(ود آنه(ا ب(اعث اف(زايش رض(ايتمندی •

ن(م(ی ش(ود و(لی ع(د(م( وج(ود( آن(ه(ا ب(ا(عث( بوج(و(د (آم(دن (نارض(ايتی (می ش(ود( ش(را(ي(ط ک(ا(ری (س(الم و اي(من (ه(م ج(زو (همي(ن (دس(ته از (عوام(ل ک(اری (ک(ه (از درص(د (م(حي(ط( (ه(ای( ش(د(ن ز(ي(اد( مث(ال ب(ر(ای( ا(س(ت. ا(س(تاند(ار(د ه(ا(ی ش(ن(ا(خته( ش(ده( بهدا(ش(تی (و ا(ي(م(نی محي(ط ک(ا(ر پ(ي(روی م(ی (کن(ن(د( مس(تق(يما(" ب(اع(ث( رض(ايتم(ندی (و (ا(رت(ق(اء (کيفيت( زن(دگ(ی ک(اری ن(می ش(و(د و(ل(ی( ک(ا(ر ک(ر(د(ن د(ر( (مح(ي(ط ه(ا(ي(ی( ک(ه( ف(ا(ق(د چ(ني(ن و(ض(عيت(ی ز(ن(دگی کي(فيت م(يزا(ن( ب(ه (ک(اهش (رض(ا(يتمندی( (و کم( ش(دن ه(س(تن(د

کاری منجر می شود.

B

4 M

3 M

2 M

1 M

0

0 1 2 3 4 5Time (Year)

B : Current

- امکان گسترش و استفاده از ظرفيت های 4-2-3انسان

گس(تره وس(يع فع(اليت ه(ا در جوام(ع ام(روزی و ني(از هرچ(ه بيش(تر •انج(ام ب(رای (به(تر ت(ا ب(ه (تخصص(ی( ش(دن( کاره(ا( س(ب(ب می ش(و(د ش(دن (ک(ار س(ا(زمانها( فع(ا(ليت (ه(ای (آم(وزش ب(دو (ورود ش(اغلين و باي(د ولی ک(ن(د. پي(دا بيش(تری اهميت اش(ت(غال حين آم(وزش(ها(ی توج(ه داش(ت( ک(ه گس(ترش ا(ينگون(ه فع(ا(ليت ه(ا و و(ج(ود( برنام(ه ه(ا ش (در جهت ب(وج(ود و (اس(تراتژی( ه(ای( ت(دوين( ش(ده( س(از(مان و تال(آو(ردن فرهن(گ مش(ترک س(ا(زمان(ی ب(رای ايج(اد تع(امالت مثبت بين باش(د ب(را(ی کارکن(ان مفي(د اي(ن ک(ه ف(رد(ی و س(ازمانی، (قب(ل (از فو(اي(د قاب(ل ت(وجهی ب(رای کار(فرماي(ان و (س(ازمان دار(د. ب(ه همين ج(هت اين م(و(ارد او(ل(ويت (ب(االيی( در ا(رتق(اء کيف(يت زن(دگی ک(اری ت(اثيرات م(س(تقيم و غ(ير از ت(وان کارکن(ان (ندارن(د(. هرچن(د نمی

مست(قيم آ(ن چشم پوشی کر(د.

C

4 M

3 M

2 M

1 M

0

0 1 2 3 4 5Time (Year)

C : Current

آم(ده اس(ت و مقايس(ه 3-4بر مبن(ای آنچ(ه در ج(دول •ا(ز ا(س(تفاده و( گس(تر(ش س(اي(ر (ج(دا(ول (ام(ک(ان( ب(ا( آ(ن ظ(ر(فيت ه(ای ان(س(ان د(ر( ارتق(ا(ء کي(فيت ز(ن(دگی ک(اری( از(

نظر تاثي(ر گذا(ری ، در ر(ده (ششم قر(ار گرفته است.نکت(ه قاب(ل توج(ه بررس(ی ب(ه اين طري(ق، آن اس(ت ک(ه •

ب(د(ين (وس(ي(له می (ت(وان م(وا(ردی ر(ا ک(ه س(ود ب(يش(تری ب(رای س(ا(زمان (ي(ا ب(ر(ای کارک(ن(ان( را دارن(د( مش(خص نم(ود و اگ(ر س(ا(زمان ()کارفرم(ا( (در جهت بهب(ود (ب(رخی از اين حس(اب ب(ه آن (را هزين(ه کن(د، می( اق(دا(م عوام(ل کا(رکن(ان ن(گ(ذارد )ب(ر(ای ک(ارک(ن(ان (ه(زين(ه (نک(رده اس(ت (،

بل(که بداند (برای خو(دش س(رمايه (گذاری کر(ده است(.

- امکان امنيت و رشد دائمی4-2-4

از م(واردی ک(ه در اطمين(ان خ(اطر کارکن(ان نقش م(وثری • يکی د(ارد امک(ان ام(ن(يت و (رش(د دائم(ی می باش(د. ش(اي(د ب(ه ي(ک روايت » (اول مع(روف( المث(ل( ض(رب ب(ه عام(ل (را اين ب(ت(وان (نقش( وج(ود( (، د(وم س(ج(ود « (تش(بي(ه ک(رد( ع(د(م( وج(ود ق(وان(ين( (منا(س(ب ي(ا ع(د(م اج(رای (فراگ(ير( و م(و(ثر( ق(و(انين( (موج(ود (را(هه(ای ف(را(ر بس(ياری ر(ا ب(را(ی ف(را(ر ه(ا(ی م(الي(ا(تی (ب(وج(ود م(ی آور(د ک(ه( يکی از( مظ(اهر آ(ن ت(ما(ي(ل( بس(يا(ری از ک(ارفر(ماي(ا(ن ب(ه( فع(اليت د(ر (خ(ارج از (حيط(ه اقتص(اد (رس(می( کش(ور اس(ت ک(ه اين( ام(ر( خس(ا(رات س(نگين(ی را ب(رای ا(قتص(اد (کش(ور (و ت(ک (ت(ک کا(رکن(ان بوج(ود( می آورد و اث(رات آن( در در(ازم(دت دامن( گ(ير هم(ا(ن کار(فرماي(ا(ن ه(م خواه(د ش(د. ب(ر همين (اس(اس ت(وج(ه ب(ه اين عام(ل( می توان(د ت(اثير( قاب(ل ت(وجهی در

ارتقاء( کيفي(ت زندگی کار(ی داشته با(شد.(

D

4 M

3 M

2 M

1 M

0

0 1 2 3 4 5Time (Year)

D : Current

- ائتالف اجتماعی در سازمان کاری4-2-5

در • اجتم(اعی ائتالف نقش م(ورد در آم(ده بدس(ت نت(ايج چن(دان ک(اری زن(دگی کيفيت ارتق(اء ک(اری (در س(ازم(ان اين عام(ل ا(ن(دک از نقش با(ش(د و ح(اکی چش(مگير (نمی ا(س(ت . در توض(يح( اين ام(ر م(ی ت(و(ان ب(ه نت(ايج ي(ک بررس(ی ،( (ژاپ(نی و ک(ه (د(ر م(ورد ک(ا(رکن(ان( ش(رک(ت( ه(ا(ی( امر(ي(ک(ائی

ا(يرانی (انجام شده( است( اشار(ه نمود.بررس(ی در نق(اط اش(تراک بين وي(ژگی ه(ای کارکن(ان در » •

اين س(ه ک(ش(ور (نک(ات( (ج(ال(ب(ی را( در (ب(ر د(ارد. در (زي(ر ب(ه ه(ر ي(ک ا(ز اين ن(ق(اط( (و (نمو(ن(ه ه(ايی( از (م(وار(د اش(ت(را(ک اش(اره ش(د(ه اس(ت( )( در( ه(ر (ي(ک ا(ز م(وارد (ا(س(تثن(اء (ن(يز وج(و(د دارد،

د(ر( ا(ينجا ب(ه موارد( (شاي(ع ا(شاره (ش(ده است((«.

ناحيه اشتراک بين کارکنان ايرانی و امريکائی-

کارکنان ايرانی و امريکائي هر دو فردگرا هستند در حالی •که کارکنان ژاپنی بيشتر گرايش به کار تيمی دارند و به

پيشبرد اهداف سازمان می انديشند. نمونه اين رفتار ايراني ها خيلی زياد در سازمانها مشاهده می شود. اينکه

فالن کارمند غر می زند و می گويد: همه کارها را برای تهيه گزارش من انجام دادم ولی آخر کار مديرم يک نامه

به اسم خودش روی آن گذاشت و برای مديرعامل .فرستاد نشانه ای از اين گرايش کارکنان ايرانی است

- ناحيه اشتراک بين کارکنان ژاپنی و ايراني

خص(لت دلس(وزی بين اين دو مش(ترک اس(ت. امريک(ائي •می گوي((د اگ((ر ف((رد ک((ارش را خ((وب انج((ام نمی ده((د اخ(راجش کن ام(ا اي(رانی می گوي(د: ن(ه، خ(دا را خ(وش نمی آي(د زن و بچ(ه دارد و .... ژاپ(نی ه(ا ن(يز خص(لتی اينچني((نی دارن((د. اس((تخدام م((ادام العم((ر کارکن((ان در ش(رکتهايی از جمل(ه تويوت(ا و ع(دم اخ(راج کارکن(ان مگ(ر � اس(تثنايی در ژاپن، نش(ان از وج(ود در ش(رايطی ک(امال

اين خصلت است.

- ناحيه اشتراک بين کارکنان امريکائي و ژاپنی

چ(ه در امريک(ائي ه(ا و چ(ه در ژاپ(نی ه(ا درک فاص(له •منج(ر ب(ه ع(زم بهب(ود می ش(ود. ب(رای مث(ال چنانچ(ه از رقيب خ((ود عقب باش((ند و از اين موض((وع اطالع پي((دا � س(عی در جل(و زدن از او می کنن(د. اين ام(ر کنن(د معم(والدر تيم ه(ای ورزش(ی آنه(ا ن(يز مش(اهده می ش(ود. در ح(الی ک(ه در اي(رانی ه(ا معم(وال درک فاص(له منج(ر ب(ه

احساس ياس می شود.

- ناحيه اشتراک بين سه گروه:در ه(ر س(ه گ(روه می ت(وان احس(اس نارض(ايتی از وض(ع موج(ود •

را (ب(ه عن(وا(ن حس( مش(ترک بي(ان ک(رد(. ام(ا در ا(ين خص(وص ي(ک نک(ت(ه ج(الب و(ج(ود( دارد.( در فرهن(گ س(ازمان(های ژاپ(نی نارض(ايتی ا(ز وض((ع موج((ود (منج((ر ب((ه( پ((روژه ه((ای( بهب((و(د می ش((ود.( در س(ازمانه(ای امر(يک(ائي ن(يز خيلی (اوق(ات اين ام(ر (منج(ر ب(ه پ(روژه � (ف(رد س(ا(زمان را ت(رک و ه(ای ک(ارآفرين(ی می ش(ود (ک(ه مع(م(وال(و(ارد محيطی می (ش(ود (ک(ه اي(ده ه(ای( بهب(ود خ(ود را (بتوان(د پي(اده

کند )يا کسب و ک(ار ج(ديدی( برا(ی خود (به و(جود می آورد(. ام(ا در اي(ران احس(اس نارض(ايتی از وض(ع موج(ود منج(ر ب(ه •

ک(اهش( در کيفيت ک(ار (می ش(ود.( و آن م(وقع(ی اس(ت ک(ه ف(رد م(دير(ان ي(ا اف(راد( ديگ(ر س(ازما(ن ر(ا در س(وی خ(ود (نمی (بين(د و ب(ه

" ر(ا ب(ه( ک(ار م(ی ب(رد و(گرن(ه آنه'ا'همين دل(ي(ل اس(ت ک(ه لف(ظ "( " «"مامی گفت

ب(دور 5-4 و اع(داد ج(دول 5-4بر همين اس(اس رفت(ار نم(ودار •از انتظار بنظر نمی رسد.

بر مبن(ای مقايس(ه اع(داد بدس(ت آم(ده مش(اهده می ش(ود ک(ه •چه(ارم رده در ک(اری س(ازمان در اجتم(اعی ائتالف عام(ل

موارد تاثير گذار بر ارتقاء کيفيت زندگی کاری قرار دارد.

E

4 M

3 M

2 M

1 M

0

0 1 2 3 4 5Time (Year)

E : Current

- اعتقاد به لزوم حاکميت قانون4-2-6

در مي(ان عوام(ل تش(کيل دهن(ده کيفيت زن(دگی ک(اری ، •وض(عيت "اعتق(اد ب(ه ل(زوم ح(اکميت ق(انون " و "نقش

متعادل کار" کامال" با بقيه متفاوت است.

F

600 M

450 M

300 M

150 M

0

0 1 2 3 4 5Time (Year)

F : Current

آورده ش(ده اس(ت ع(دد مرب(وط ب(ه 6-4بر مبن(ای آنچ(ه در ج(دول •عام(ل اع(تق(اد (ب(ه ل(زو(م ح(ا(کمي(ت ق(ان(ون در س(ال پنجم ب(ه م(راتب ب(يش(تر از اي(ن ع(دد نس(بت (ب(ه س(اير عوا(م(ل )ب(ج(ز ن(قش متع(ادل ت(اثي(ر قاب(ل( توج(ه عا(م(ل( اعت(ق(اد( ب(ه ک(ا(ر( اس(ت (ا(ين ن(ش(ا(ن ده(ن(ده( ل(زو(م ح(ا(ک(ميت ق(ان(ون در( ارتق(اء کيف(يت ز(ن(دگ(ی ک(ا(ر(ی اس(ت(. عام(ل ا(عتق(اد ب(ه ل(زو(م ح(اکميت ق(ا(نون د(ر رده (دوم عو(ام(ل ت(اثير گ(ذار ب(ر

ارتق(ا کي(فيت( زندگ(ی کاری (می باشد. البت(ه الزم ب(ه ذک(ر اس(ت ک(ه ب(ا کمی دقت بيش(تر می ت(وان دري(افت •

ک(ه اين (عام(ل (ب(ه ن(وعی پي(ش ز(مين(ه س(اير عوام(ل( تش(کيل دهن(ده کيفي(ت زن(دگی ک(ار(ی می باش(د. (ب(رای (مث(ال اگ(ر ق(انون ب(ه درس(تی گون(ه هي(چ نبا(ي(د دي(گ(ر اج(ر(ا ش(ود( و (ب(ه خ(وب(ی باش(د( و(ض(ع ش(ده( ن(گ(رانی (در م(ورد ج(ب(ران خ(د(مت منص(فان(ه و (ک(افی وج(ود( داش(ته ب(اش(د وي(ا اينک(ه( ب(دون تر(دي(د ش(ر(ايط ک(ا(ری باي(د ش(ر(ايطی س(الم و ايمن( با(ش(د. ب(ه ه(مين( ت(رتيب( قاع(دتا(" د(ر ي(ک ق(ا(نون فراگ(ير باي(د امک(ان گس(ترش (اس(تفاده (از ظ(رفيت( ه(ای انس(ا(ن و( امک(ان ام(نيت ن(يز آن مناس(ب زمين(ه و ب(اش(د بي(نی( ش(ده پيش( دائم(ی و رش(د بوج(ود آورده( ش(ود.( در م(ورد( س(اير عوام(ل ن(ي(ز می( ت(وان ب(ه همين

ترت(يب موارد( را بر(رسی نم(ود .

ب(ه رع(ايت • امي(دواری اگ(ر در س(ازمانی ب(ديهی اس(ت انص(اف و ض(ابطه من(دی در ارتق(ا ش(غلی وج(ود نداش(ته باش(د بعي(د ب(ه نظ(ر می رس(د ک(ه کارکن(ان انگ(يزه زي(ادی ب(رای پيش(برد اه(داف س(ازمان )ک(ه قاع(دتا" می بايس(ت ب(ه نف(ع کارکن(ان هم باش(د( داش(ته باش(د. همچ(نين وج(ود تبعيض ه(ای جنس(ی، ق(ومی ، م(ذهبی و اعتق(ادی س(بب پدي(د آم(دن گروهه(ايی غ(ير رس(می در س(ازمان می ش(ود ک(ه عملک(رد آنه(ا نمی توان(د ب(رای س(ازمان مفي(د باش(د و

در نهايت به ارتقا کيفيت زندگی کاری منجر گردد.

- نقش متعادل کار4-2-7

اهميت • ک(ه اس(ت ديگ(ری عام(ل ک(ار متع(ادل نقش بيش(تری از اعتق(اد ب(ه ل(زوم ح(اکميت ق(انون دارد و ب(ر مبن(ای يافت(ه ه(ای اين تحقي(ق در رده اول عوام(ل ت(اثير

گذار بر ارتقاء کيفيت زندگی کاری قرار دارد.

G

600 M

450 M

300 M

150 M

0

0 1 2 3 4 5Time (Year)

G : Current

نقش متع(ادل ک(ار" ن(يز مانن(د اعتق(اد ب(ه ل(زوم ح(اکميت "•ق(انون از ع(واملی اس(ت ک(ه ارتق(اء آن رابط(ه مس(تقيم ب(ا ب(ه و دارد کارکن(ان توقع(ات و ه(ا ني(از ب(رآورده ک(ردن رواي(تی ب(رآورده ش(دن آنه(ا م(وجب ش(عف و خوش(نودی کارکن(ان می ش(ود و ب(ه رواي(تی ديگ(ر می توان(د مهم(ترين

. نتيجه "اعتقاد به لزوم حاکميت قانون باشد

- کار معتبر و سودمند اجتماعی4-2-8

کار معت(بر و س(ودمند اجتم(اعی م(وجب رض(ايت خ(اطر •ب(رای هم ديگ(ر س(ويی از و ش(ده کارکن(ان درونی کارکن(ان و هم ب(رای س(ازمان وجه(ه خوش(ايندی در مي(ان

-4جامع(ه ب(ه وج(ود خواه(د آورد. بررس(ی اع(داد ج(داول و 8 و 4-9 معت(بر ک(ار عام(ل ک(ه ده(د می نش(ان

س(ودمند اجتم(اعی در رده هفتم عوام(ل ت(اثير گ(ذار در ارتقاء کيفيت زندگی شغلی می باشد.

H

4 M

3 M

2 M

1 M

0

0 1 2 3 4 5Time (Year)

H : Current

134134- کيفيت زندگی کاری4-2-9

ب(ود • همانگون(ه ک(ه در قس(مت ه(ای قبلی اش(اره ش(ده هش(ت ک(اری زن(دگی کيفيت دهن(ده تش(کيل عوام(ل ت(اثيرات بررس(ی اين در و بودن(د ش(ده ذک(ر عام(ل متقاب(ل اين عوام(ل و ت(اثيرات ش(اخص ه(ايی ک(ه ب(ر ت(ک ت(ک اين عام(ل ه(ا اث(ر گ(ذار ب(وده ان(د در ق(الب ن(رم اف(زار نم(ودار نه(ايت در و ش(دند بررس(ی دينامي(ک سيس(تم ت(رتيب ب(دين پنج س(اله دوره در ک(اری زن(دگی کيفيت

. بدست آمد

QWL

20 M

15 M

10 M

5 M

0

0 1 2 3 4 5Time (Year)

QWL : Current

از • ک(دام ه(ر ت(اثيرات ک(ه اس(ت اين اس(ت مس(لم آنچ(ه عو(ام(ل ه(ش(ت (گان(ه م(ذکور د(ر ارتق(اء کي(فيت ز(ن(دگی ک(اری

)(QWL) ب(ا هم (براب(ر ن(يس(تند. (ب(ن(ابراي(ن ت(وجهی (هم (ک(ه با(ي(د ب(ه آ(ن(ه(ا م(ب(ذ(و(ل ش(و(د( نبا(ي(د يک(س(ا(ن با(ش(د.( ب(ر( هم(ي(ن (اس(اس( در م(خ(تل(ف( ب(ي(نان(ه( (ب(رای( (ب(ر(رس(ی (ر(اه(ه(ا(ی ي(ک (ر(و(يک(ر(د (واق(ع( ا(س(ت(را(تژی( باي(د( (ب(ه ک(ار(ی( چگ(ون(گی (ا(رتق(اء( (ک(يف(يت (ز(ن(د(گ(ی ه(اي(ی( ت(و(ج(ه( (د(ا(ش(ت ک(ه (ب(ا( ص(رف (ح(داق(ل( هز(ي(ن(ه( و (امکا(ن(ات

بهترين هزينه را بدست می دهد. در عين ح(ال باي(د توج(ه داش(ت ک(ه م(واردی ک(ه از اهميت •

ب(االتری( برخوردارن(د باي(د( بيش(ت(ر م(ور(د تو(ج(ه ق(رار( گي(رن(د و در ب(رنامه ريزی ه(ا او(لويت( باالتری د(اشته باشند(.

- جمع بندی نتايج بدست آمده4-3

ب(ه عم(ل آم(ده م(يزان اهميت عوام(ل • بر مبن(ای بررس(ی تش(کيل دهن(ده کيفيت زن(دگی ک(اری ب(ر حس(ب م(يزان ت(اثير از: (نقش ع(بارتن(د ت(رتي(ب ب(ه ک(ه( گ(ذاری م(ش(خص ش(دن(د متع(ادل (ک(ار ،( اعتق(اد ب(ه ل(ز(وم (ح(اکمي(ت ق(انون( ، ج(بران خ(دمت من(ص(فانه و( ک(افی ، (ائتالف اجتم(اعی در( س(ازمان ک(اری، ام(ک(ان ام(ني(ت و ر(ش(د دائمی( ، امک(ان گس(تر(ش و

ک(ا(ر معت(بر( و س(ودمند ، اس(تفاده از( ظ(رفيت ه(ای( انس(ان(اجت(م(اعی و( ش(رايط ک(ار(ی س(الم (و ايمن( . تو(ج(ه ب(ه اين اول(ويت ه(ا (می (توان(د در (تع(يين( اس(تراتژی( س(ازمان(ها ب(رای

. حر(کت در جه(ت ارتقاء (کيفيت( زندگی کاری موث(ر باشند

- نتيجه گيری :5-1

اهميت • م(يزان نه(ايت در ش(ده انج(ام ه(ای بررس(ی عوام(ل تش(کيل دهن(ده کيفيت زن(دگی ک(اری را ب(ا توج(ه ب(ه در نظ(ر گ(رفتن عوام(ل گون(اگون مش(خص ک(رد . " نقش متع(ادل ک(ار " ب(ه عن(وان مهم(ترين عام(ل مش(خص

شد.

پ(ژوهش عوام(ل • اين از آم(ده بدس(ت نتيج(ه مبن(ای بر تش(کيل دهن(ده کيفيت زن(دگی ک(اری ب(ر حس(ب اول(ويت

تاثير گذاری در ارتقاء کيفيت زندگی کاری عبارتند از:

اول:. نقش متعادل کار.دوم: اعتقاد به لزوم حاکميت قانون.

سوم: جبران خدمت منصفانه و کافی.س((ازمان در اجتم((اعی ائتالف چه((ارم:

کاری.پنجم: امکان امنيت و رشد دائمی.

از اس(تفاده و گس(ترش امک(ان شش(م: ظرفيت های انسان.

هفتم: کار معتبر و سودمند اجتماعی.هشتم: شرايط کاری سالم و ايمن.

و" ک(ار" متع(ادل "نقش عام(ل اين م(اهيت ک(ه اين ب(ه توج(ه ب(ا اعتق(اد (ب(ه ل(زوم( ح(اکم(يت ق(انو(ن" ب(ه گ(ون(ه ا(ی اس(ت ک(ه می توان(د ت(ا(ثير گ(ذا(ری س(اير عو(ام(ل با(ش(د می ت(وان ز(مين(ه س(از (ارتق(اء( اينگ(ون(ه ن(تيج(ه گ(يری ک(رد ک(ه( اگ(ر د(ر س(ازمان(ی "ن(قش م(تع(ادل ک(ار"( و "اعتق(اد ب(ه ل(زوم ح(اکميت ق(انون(" وج(ود (نداش(ته باش(د و پ(ر(داختن (ب(ه س(ا(ير عوام(ل را ش(ايد ي(ا نقش آ(ن کمرن(گ (باش(د بت(وا(ن ب(ه ("پا(ش(يدن ب(ذر( در( ش(وره زا(ر " تش(بيه ک(ر(د چ(ون در ه(ر ح(ال نت(ا(يج حا(ص(ل از آ(نه(ا چن(دان پا(ي(دار (نخوا(ه(د ب(ود. البت(ه اين ن(ي(از تنه(ا پي(ش ب(دان( مع(نی( نيس(ت ک(ه وج(ود ک(ام(ل (اين عام(ل نه(ا(يت تالش در جهت (ارتق(اء ب(ه (س(اير ع(وام(ل و( در( پ(ردا(ختن کيف(يت زن(دگی( ک(ار(ی می باش(د .( بلک(ه نش(ان دهن(ده (نقش مهم اين عام(ل ب(وده و (تاکي(د می کن(د ک(ه (ب(رای م(وثر (ب(ودن اس(تفاده ارتق(اء س(طح( کي(فيت زن(دگی (ک(اری از (س(اير( عوام(ل( در جهت باي(د( (الا(ق(ل( (ت(ا ح(د( قا(ب(ل( قب(ولی( ، نق(ش متع(ادل ک(ار (و( اعت(ق(اد( ب(ه

لزوم حاکميت( قان(ون در سازما(ن وجو(د داشته( باشد.(

"اس(تفاده • اس(ت ذک(ر ب(ه الزم زمين(ه اين در ک(ه ديگ(ری نکت(ه اب(ز(ا(ری از ق(ا(نون"( اس(ت(. (ب(رای م(ث(ال (در (ش(رک(تی ک(ه هم ن(ظ(ام پ(يش(نهاد(ا(ت و (هم( سيس(تم( م(ديريت( کيفيت )(اق(دامات اص(الحی و پ(ي(ش(گيرانه( وج(ود (د(ارد ممک(ن اس(ت( يکی (از (پرس(نل (ا(گ(ر ب(رای مش(ک(لی ک(ه( بوج(و(د آم(د(ه اس(ت (پ(يش(نه(اد (تع(ويض (قط(ع(ه (را بده(د ، در( (زم(ان(ی( ک(ه ه(ن(و(ز ا(ش(کال ف(ا(حش(ی ب(رو(ز( نک(رده (اس(ت ش(ايد (اين (

آن ب(ه و ن(ي(اور(ن(د ب(ه (ش(مار ا(ص(الح(ی ع(ن(وا(ن (ا(ق(دا(م را (ب(ه ک(ا(ر پ(ا(دا(ش(ی( ا(خت(ص(ا(ص ن(ده(ن(د ا(م(ا (اگ(ر( (آن(ق(در( (س(کوت (ک(ن(د( ک(ه (و(ض(عيت بح(ر(انی( ش(و(د (و (آن(وق(ت (پ(ي(ش(ن(هاد(ی( ا(رائ(ه (ک(ن(د (ک(ه( ه(زين(ه( (م(الی( هم تو(ا(ن(د پيش(نهاد (می ن(ظ(ر (س(ا(زم(ان (اي(ن ا(ز )، د(اش(ت(ه (با(ش(د د(ر( (ب(ر( ب(عن(وان( (ي(ک( پيش(ن(ه(اد( ع(ا(لی( ب(ه (ش(م(ا(ر (آي(د( و قا(ع(دتا" (م(و(ر(د تش(ويق م(اد(ی و( معن(و(ی( هم( (ق(رار گ(ي(رد.( (ا(ين و(ض(ع(ي(ت (ب(ه (گون(ه (ا(ی اس(ت( ک(ه ز(م(ي(ن(ه (س(وء اس(ت(فاده( از( (ق(و(ان(ي(ن م(و(ج(ود( ب(را(ی( (دس(تياب(ی (ب(ه (س(ود در( خالف( ج(هت( (م(ن(افع ( ا(گ(ر بو(ج(و(د می( (آورد( ()ح(تی را( ش(خص(ی

سايرين يا منافع سازمان باشد( ..بن(ابراين توج(ه ب(ه ه(ر عام(ل ب(دون در نظ(ر گ(رفتن ت(اثير محي(ط و •

س(اي(ر عوا(م(ل ممکن (اس(ت نتيج(ه( ه(ايی (ب(ه (ب(ار ب(ي(او(رد ک(ه مطل(وب نمی باشد.

- پيشنهادات 5-2

- پيشنهادات مربوط به ارتقاء کيفيت زندگی کاری5-2-1

ب(ر مبن(ای نت(ايج اين تحقي(ق و ب(ه منظ(ور ارتق(اء کيفيت زن(دگی کاری پيشنهاد می شود:

ک(ردن • ف(راهم و ک(ار" متع(ادل "نقش ب(ه ای وي(ژه توج(ه خ(انواده اساس(ی نيازه(ای ک(ردن ب(رآورده جهت امکان(اتی

کارکنان صورت گيرد.

به منظ(ور ه(ر چ(ه س(ريع ت(ر ف(راهم ش(دن زمين(ه ه(ای تحق(ق • ق(انون 101کام(ل "اع(تق(اد ب(ه( ل(زو(م ح(اکميت( ق(انون"( م(اده

اجتم(اع(ی ف(رهنگی( کش(ور تو(س(عه (اقتص(ادی( برنام(ه چه(ارم ع(ملياتی ش(ده و در( سطح (کشور اجرا( شود.(

پيش بي(نی ه(ای الزم در جهت در نظ(ر گ(رفتن تمهي(دات م(ورد •ن(ي(از ب(ه( منظ(ور اج(رای ص(حيح ق(انون (و بخص(وص م(ا(ده ق(انونی

م(ذکور (صو(رت گي(ر(د تا (از آن(ها "ا(ستف(اده ا(بزاری(" ن(شود.

پيش(نهاد می ش(ود س(ازمانها بخص(وص س(ازمانهايی ک(ه در مس(ير •تع(الی( س(ازم(ان(ی ح(رکت م(ی ک(نن(د و س(ازم(ان(هايی ک(ه برن(ام(ه ري(زی ا(س(ترا(تژ(يک( دا(رن(د و ي(ا از( (سي(س(ت(م ه(ا(ی م(د(يري(ت( کي(في(ت (اس(تفاده می( (کنن(د( (نس(ب(ت ب(ه ب(ا(زن(گر(ی( (ا(س(تر(اتژ(ی ه(ا و( بر(ن(ا(م(ه ه(ا(ی( خ(و(د ب(ا

م(حور(ي(ت "( (اعت(ق(اد (به ل(ز(وم (حاکم(يت( (قا(نو(ن("( (اقد(ام( نمايند.(

با توج(ه ب(ه اين ک(ه ب(رخی از ق(انون ه(ا )چ(ه ق(وانين در س(طح •ک(ش(و(ر و( چ(ه ق(و(اني(ن د(رون س(ازما(نی( (ب(ا هم(د(يگر( ت(دا(خل )ي(ا( الاق(ل ه(مپو(ش(انی(( د(ارن(د و از( (س(وی ديگ(ر (در ب(رخی (م(و(ارد (خ(الء ق(انونی ب(ه پيش(نهاد( می( ش(ود (ب(ا ر(ويک(ر(دی (ج(ام(ع االط(راف د(ارد( و(ج(ود

آ(سيب( شن(اس(ی ت(د(وين و ا(جرا(ی (قوان(ين (پردا(خ(ته( شود.

با توج(ه ب(ه اين ک(ه ت(اثير مس(تقيم و غ(ير مس(تقيم فع(اليت •ه(ايی از قبي(ل "ارتق(اء کيفيت زن(دگی ک(اری" ب(ه کلي(ه اف(راد جا(مع(ه در ه(م(ه س(طوح( ب(ا(ز می (گ(ردد و (از س(ويی دي(گ(ر اين ام(ر( می توان(د بس(تر س(ا(ز م(و(فقيت( بيش(تر در بس(ي(اری از فع(اليت ه(ای ا(قتص(ادی( ، سياس(ی، علمی، ت(حقيق(اتی و ح(تی اين ب(ه از (نگ(اه پيش(نه(اد می ش(و(د باش(د( م(ذهبی( دي(نی (و م(وض(وع "در( ع(رض( س(اير موض(وعات" خ(و(ددار(ی ش(ود بلک(ه ب(ا (رويک(ردی( ب(ه مثاب(ه ي(ک پ(يش (ني(از ب(ا آن (برخ(ورد( ش(ود و در ع(ين ح(ال ا(ز اي(ن تص(ور ک(ه فق(ط( ي(ک وزارتخان(ه( ي(ا س(ازمان مت(ولی (اين (ام(ر( اس(ت اح(ترا(ز ش(ود (و در س(طح(ی کالن ت(ر و

با( عزم(ی جد(ی تر ب(ه آن پردا(خته شود .

- پيشنهادات در مورد تحقيقات آتی5-2-2

کيفيت • )ارتق(اء موض(وع اين گس(تردگی ب(ه توج(ه با زن(دگی ک(اری( ، امک(ان پ(رداختن ب(ه هم(ه ابع(اد آن در اين تحقي(ق وج(ود نداش(ت . همچ(نين ب(رخی از کمب(ود ه(ا و و باي(د ک(ه آن گون(ه ک(ه داد نمی اج(ازه ه(ا مح(دوديت ش(ايد اطالع(ات بيش(تر و دقي(ق ت(ری جم(ع آوری ش(ده و ب(رای بن(ابراين . ي(افت دس(ت ت(ری دقي(ق نت(ايج ب(ه

تحقيقات آتی پيشنهاد می شود:

از • اس(تفاده روش کن(ار در ديگ(ری ه(ای روش از پرسشنامه جهت جمع آوری اطالعات استفاده شود.

"ارتق(اء کيفيت • از بيش(تری ب(ه جزئي(ات پيش(نهاد می ش(ود " (ب(ر مبن(ا(ی ي(اف(ت(ه ه(ای اي(ن ز(ن(دگی ک(ا(ری" (پ(رد(اخت(ه ش(ود (م(ثال(تحقي(ق( ک(ه ("اع(تق(اد (ب(ه ل(زوم( ح(اک(ميت (ق(ان(و(ن" ر(ا مه(م(ترين (

ع(ام(ل ارت(ق(اء ک(يفيت زن(د(گی( ک(ار(ی( می دان(د ،( (ب(ر ر(وی اي(ن موارد (تاکيد( شده و در ح(وزه آن تح(قيق( شود.

در زمين(ه ش(فاف س(ازی مفه(وم "اعتق(اد ب(ه ل(زوم ح(اکميت •جهت در( مف(اهيم اين( گ(يری( بک(ار چگ(ونگی و( ق(انون"

دستياب(ی به اه(داف (، تحقيقات گ(سترده( ای صورت گيرد.

همچ(نين پيش(نهاد می ش(ود بج(ز تکني(ک "سيس(تم دينامي(ک" •امک(ان (اس(تفاد(ه از (س(اير تکني(ک( ه(ا مانن(د "(الگ(وري(تم ژنتي(ک" ،

"شبک(ه های ع(صبی(" (و "من(طق فا(زی " (برر(سی شود.(

- کاستی های تحقيق5-3برخی از کاس(تی ه(ای تحقي(ق در بخش مرب(وط ب(ه مح(دوديت •

ه(ا(ی تحقي(ق( ذک(ر ش(د( ولی( کا(س(تی ه(ای د(يگ(ری( ک(ه می ت(وان ب(ه آنها اشاره کرد عبارتند از:

بعلت • از م(وارد اع(داد دقي(ق در ه(ر ک(دام ارائ(ه امک(ان عدم عدم دسترسی به آمار و اطالعات مربوطه.

اين • )در تحقي(ق ه(ای روش س(اير از اس(تفاده امک(ان عدم ش(ر(ايط( زم(ا(نی (و (ب(ا (تو(ج(ه( ب(ه( مح(د(ودي(ت ه(ا (از( ج(مل(ه مح(دودي(ت روش ، مي(دانی( تحقي(ق از( اس(تفاد(ه مانن(د زم(ان(( و بو(دج(ه

مصاحبه و ... .با توج(ه ب(ه اين ک(ه بعلت ع(دم دسترس(ی ب(ه آم(ار و اطالع(ات •

، وج(ود (نداش(ت دي(فرانس(يل ت مع(ادال( دقي(ق (امک(ان (نوش(تن( تکني(ک (دي(ما(ت(ل ا(ز( عوام(ل بين( رابط(ه( ک(ردن( م(ش(خص( ب(ر(ای ا(س(تف(اده( ش(د ک(ه (ا(ي(ن (ا(م(ر (خ(ود( س(ب(ب (بو(ج(ود( (آم(د(ن (خط(ا( می (

گرد(يد ول(ی چار(ه ديگری ه(م وجود (نداشت.

با توج(ه ب(ه اين ک(ه اس(تفاده از نظري(ه گ(راف ه(ا و تکني(ک ديمات(ل •ب(ه تح(لي(ل( لحظ(ه (ای من(ج(ر می ش(و(د و بع(لت ع(دم امک(ان اس(تفاده ا(ز( روش(ی( ديگ(ر( ،(اين ت(حلي(ل (لحظ(ه (ا(ی ب(ا (ب(رخی (ا(غم(ا(ض( ه(ا بع(ن(وان نت(ايج ت(حلي(ل (د(ر ط(ول ز(م(ان (در( نظ(ر (گرفت(ه (ش(د( ، م(مک(ن ا(س(ت بد(س(ت آ(م(د(ه ا(ز (دقت (بس(يار( زي(ا(دی (برخ(و(رد(ار( نباش(د و تحلي(ل (ه(ای

مربوطه( هم( بر( مبنا(ی (دقت (بدست (آ(مده ارائ(ه( ش(ده( است.همچ(نين بعلت زي(اد ب(ودن عوام(ل و ش(اخص ه(ای موض(وع تحقي(ق •

کمب(ود بع(لت ت(ک (آنه(ا بين (ت(ک روا(ب(ط برر(س(ی امک(ا(ن ع(دم و ا(طالع(ا(ت ،وقت و ا(مکان(ات ب(وده اس(ت و از س(و(ی دي(گ(ر ب(ر مبن(ای م((وا(رد ( ح((ذ(ف( امک((ا(ن ع((د(م بع(لت( ذک((ر ((ش((ده ((اس((ت( آن(چ((ه م(ذکور (،.رواب(ط س(ط(ح ي(ک( اين ع(وام(ل بررس(ی ش(ده( ان(د و تنه(ا ب(ه ر(ابط(ه د(و ب(ه( د(و دس(ته (ه(ای (ا(ص(لی (پرد(اخت(ه ش(ده (اس(ت و( (ب(ر ه(م(ان

مبنا (نتيج(ه گير(ی شده است(.

با تشکر از توجه شما.•

سؤال؟•پيشنهاد؟•انتقاد؟•رهنمود؟•...؟؟؟.•