“การประก�นคุณภาพ สถานร�บเลี้��ยงเด็�ก”

(Quality Assurance for Child Care Center)

โด็ยรองศาสตราจารย� ด็ร. พ�ทยา

ภรณ� มานะจต�คุณะคุรศาสตร�

มหาวิ�ทยาลี้�ยราชภ�ฎเช�ยงใหม'

พระราชบ�ญญ�ต�การศ)กษาแห'งชาต� พ.ศ. 2542

มาตรา 13 (1) ผู้-.ปกคุรองม�ส�ทธิ�ในการอบรมเลี้��ยงด็-แลี้ะ ให.การศ)กษาแก'บตร

มาตรา 14 (1) บคุคุลี้แลี้ะองคุ�กรท�0สน�บสนนการจ�ด็ การศ)กษาม�ส�ทธิ�ได็.ร�บการสน�บสนนจากร�ฐ

มาตรา 18 จ�ด็การศ)กษาปฐมวิ�ย 3 ลี้�กษณะ

1. สถานพั�ฒนาเด็กปฐมวั�ย

2. โรงเร�ยน3. ศู�นย�การเร�ยนร� �

มาตรา 47 ให้�ม�ระบบการประก�นคุ�ณภาพัเพั!"อพั�ฒนาคุ�ณภาพั และมาตรฐานการศู'กษาทุ�กระด็�บ ประกอบด็�วัย

- ระบบประก�นคุณภาพภายใน(ใช้�มาตรฐานและต�วับ,งช้�-ของศู�นย�

เด็กเลกแห้,งช้าต/ ของส0าน�กงานส,งเสร/มสวั�สด็/ภาพัและพั/ทุ�กษ�เด็ก : สทุ)

- ระบบประก�นคุณภาพภายนอก (ใช้�มาตรฐานและต�วับ,งช้�-ของ

ส0าน�กงานร�บรอง มาตรฐานและประเม/นคุ�ณภาพัการศู'กษา : สมศู.)

การประก�นคุณภาพภายนอก

(External Quality Assurance) ประเม�นแลี้ะร�บรองโด็ย ส3าน�กงาน

ร�บรองมาตรฐาน แลี้ะประเม�นคุณภาพการศ)กษา (สมศ.)

เน.นคุณภาพของเด็�ก 2 – 5 ป5 ท3าการประเม�นมาแลี้.วิ 2 วิงรอบ

วิงรอบต'อไปคุ6อวิงรอบท�0 3 (2554 - 2558)

ประกอบด็.วิย 12 ต�วิบ'งช�� อ�งเกณฑ์�ตามจด็เน.นของสถานศ)กษา ประเม�นผู้ลี้โด็ยสอด็คุลี้.องก�นระหวิ'างการ

จ�ด็การศ)กษา แลี้ะการเร�ยนการสอน ประเม�นข.อม-ลี้ท��งเช�งปร�มาณ เช�งคุณภาพ

แลี้ะเช�ง ประจ�กษ� ประเม�นเพ60อย6นย�นผู้ลี้ประเม�นของผู้-.ร�บ

ประเม�น สามารถเท�ยบต�วิบ'งช��แลี้ะมาตรฐาน

ระหวิ'างการประเม�น ภายนอกแลี้ะภายในได็.

การประก�นคุณภาพภายใน

(Internal Quality Assurance) ด็3าเน�นการส'งเสร�มก�บต�วิบ'งช��

8.1 ของการประก�นคุณภาพภายนอก

“ระบบการประก�นคุณภาพภายใน โด็ยในสถานศ)กษาหร6อหน'วิยงานท�0ม�หน.าท�0ก3าก�บด็-แลี้สถานศ)กษา”

ประกอบด็.วิย 3 มาตรฐาน 14 ต�วิบ'งช��

ศ-นย�เด็�กเลี้�ก เป8นสถานศ)กษาประเภทหน)0ง

คุวิามส3าเร�จของระบบประก�นคุณภาพภายใน ของสถานศ)กษาท�0น3าไปส-'การพ�ฒนาคุณภาพ แลี้ะมาตรฐานการศ)กษาแลี้ะรองร�บการ ประก�นคุณภาพภายนอก (รวิม การประเม�น คุณภาพการศ)กษาแลี้ะการพ�ฒนา คุณภาพ การศ)กษา)

เกณฑ์�พ�จารณาในการประเม�น การวิางแผู้นปฏิ�บ�ต�งาน (Action plan) ท�0

คุรอบคุลี้ม ทกป;จจ�ยรวิมถ)งระบบบร�หารแลี้ะสารสนเทศ

การปฏิ�บ�ต�ตามแผู้น น�เทศ ต�ด็ตาม ประเม�นแลี้ะพ�ฒนา โด็ยจ�ด็ท3ารายงานประเม�น (Salt Assessment Report)

การน3าผู้ลี้ประเม�นไปปร�บปรง ประเม�นการม�ส'วินร'วิม การตรวิจสอบถ'วิงด็ลี้

แลี้ะเสนอ ผู้ลี้ลี้�พธิ� อย'างน.อยป5ลี้ะ 1 คุร��ง

มาตรฐานศ-นย�เด็�กเลี้�กแห'งชาต� มาจากไหน ?

คุวิามต60นต�วิของหน'วิยงาน ภาคุร�ฐแลี้ะ เอกชน ในการเป<ด็ก�จการศ-นย�เด็�กเลี้�ก เพ60อ การให.บร�การแก'คุรอบคุร�วิในการเลี้��ยงด็-เด็�ก

การท3าหน.าท�0ของสถาบ�นทางส�งคุมโด็ย ผู้-.เช�0ยวิชาญ

การก3าหนด็กรอบมาตรฐานการด็3าเน�นงานของศ-นย� ฯ เพ60อคุวิบคุมคุณภาพการให.บร�การเป8นเร60องท�0ส3าคุ�ญแลี้ะต.องด็3าเน�นงาน

การตอบสนองส�ทธิ�ข��นพ6�นฐานของเด็�กในการได็.ร�บการ ด็-แลี้ท�0ม�คุณภาพ

กระทรวิง การพ�ฒนาส�งคุมแลี้ะคุวิามม�0นคุงของมนษย� (พม.) ได็.ร�บมอบหมายให.ด็3าเน�นการยกระด็�บศ-นย�เด็�ก เลี้�กให.เป8นร-ปธิรรม ตามนโยบายส3าคุ�ญของร�ฐ

ส3าน�กงานส'งเสร�มสวิ�สด็�ภาพแลี้ะพ�ท�กษ�เด็�ก เยาวิชน ผู้-.ด็.อยโอกาสแลี้ะผู้-.ส-งอาย (สท.) ได็.ร�บมอบหมายให.ประสานการจ�ด็ท3า มาตรฐานกลี้างท�0เป8นของชาต�

มหาวิ�ทยาลี้�ยราชภ�ฎสวินด็ส�ต จ�ด็ท3า (ร'าง) มาตรฐานศ-นย�เด็�กเลี้�กแลี้ะทด็ลี้องใช.

ม�การปร�บมาตรฐานให.สอด็คุลี้.องก�บระบบการประเม�น ของ สมศ. โด็ยผู้-.เช�0ยวิชาญจากหน'วิยงานต'างๆ ร'วิม

พ�จารณาแลี้ะปร�บปรง

หน'วิยงานท�0ม�ส'วินในการพ�จารณามาตรฐาน

1 .กรมอนาม�ย (กระทรวิงสาธิารณสข)2. กรมส'งเสร�มการปกคุรองส'วินท.องถ�0น

(มหาด็ไทย)3. กรมพ�ฒนาส�งคุมแลี้ะสวิ�สด็�การ4. ส3าน�กพ�ฒนาส�งคุม (กทม.)5. ส3าน�กงานเลี้ขาธิ�การสภาการศ)กษา (ส.กศ.)6. ส3าน�กงานคุณะกรรมการการศ)กษาข��นพ6�น

ฐาน (สพฐ.)7. ส3าน�กงานร�บรองมาตรฐานแลี้ะประก�น

คุณภาพการศ)กษา (สมศ.)

สถาบ�นการศ)กษาท�0ม�ส'วินร'วิมจ�ด็ท3าร'างมาตรฐาน1 .มหาวิ�ทยาลี้�ยราชภ�ฎสวินด็ส�ต2.จฬาลี้งกรณ�มหาวิ�ทยาลี้�ย3.สถาบ�นแห'งชาต� เพ60อการพ�ฒนา

เด็�กแลี้ะคุรอบคุร�วิมหาวิ�ทยาลี้�ยมห�ด็ลี้

องคุ�ประกอบของเกณฑ์�มาตรฐาน

ด็.านท�0 1 การบร/ห้ารจั�ด็การทุ�"ด็�ด็.านท�0 2 กระบวันการบร/การห้ร!อการจั�ด็

ประสบการณ� การเร�ยนร� �ของเด็กทุ�"ม�คุ�ณภาพั

ด็.านท�0 3 ประส/ทุธิ/ผลจัากการด็0าเน/นงาน

มาตรฐานศ-นย�เด็�กเลี้�กแห'งชาต�การประก�น

คุณภาพภายในการประก�น

คุณภาพภายนอกการน3ามาตรฐานไปใช.ด็3าเน�นงาน ก3าก�บโด็ย

วิงจร PDCA

การประเม�นตนเองตามมาตรฐาน

โด็ยตนเอง : ภายในโด็ย สมศ. :

ภายนอกการน3าผู้ลี้ประเม�นมาปร�บปรง

เร�0มวิงรอบประเม�น วิงรอบใหม'

หลี้�กการส3าคุ�ญของการประก�นคุณภาพ

มาตรฐาน = แนวิทางหร6อเคุร60องม6อในการ ประเม�นผู้ลี้การด็3าเน�นงานศ-นย�เด็�กเลี้�ก

ท3าคุวิามเข.าใจก�บน�ยามศ�พท�

ศ-นย�เด็�กเลี้�ก = ศ-นย�พ�ฒนาเด็�กเลี้�ก , สถานร�บเลี้��ยงเด็�ก หร6อช60ออ60นๆ

คุร- = คุร-ผู้-.ด็-แลี้เด็�กเลี้�ก คุร-พ�0เลี้��ยง ท�0ท3าหน.าท�0 ในการอบรมเลี้��ยงด็- พ�ฒนาการเร�ยนร-.

จ�ด็กระบวินการเร�ยนร-. ส'งเสร�มการ เร�ยนร-. ให.แก'เด็�กตามวิ�ย

การประก�นคุณภาพภายใน = การประเม/นผลและต/ด็ตาม ตรวัจัสอบคุ�ณภาพัและมาตรฐานการศู'กษา โด็ยบ�คุลากรภายในสถานศู'กษาน�-นๆ ห้ร!อ โด็ยห้น,วัยงานต�นส�งก�ด็

การประก�นคุณภาพภายนอก = การประเม/นผลและมาตรฐาน การศู'กษาของสถานศู'กษาโด็ยบ�คุคุลห้ร!อ ห้น,วัยงานภายนอก (ส0าน�กงานร�บรอง มาตรฐานและประเม/นคุ�ณภาพัการศู'กษา สมศู.)

ต�วิบ'งช�� = ต�วิประกอบ ต�วิแปร คุ'าท�0ส�งเกตได็. ซึ่)0งบ'ง บอกสถานภาพหร6อสะท.อนลี้�กษณะการ

ด็3าเน�นงาน หร6อผู้ลี้การด็3าเน�นงานท�0 สามารถวิ�ด็แลี้ะส�งเกตได็. ท��งเช�งปร�มาณ

คุณภาพในประเด็�นท�0วิ�ด็

เกณฑ์�การพ�จารณา = มาตรวิ�ด็ของแต'ลี้ะต�วิบ'งช��

คุณภาพท�0พ�ฒนาจากเกณฑ์�แลี้ะแนวิปฏิ�บ�ต�ท�0

เป8นมาตรฐาน

วิงจรคุณภาพ PDCA ประกอบด็.วิย

- การวิางแผู้น (Plan)- การด็3าเน�นงานตามแผู้น(Do)- การตรวิจสอบประเม�น (Check)- การน3าผู้ลี้การประเม�นมาปร�บปรง

ให.ด็�ข)�น (Action)

เด็�กปฐมวิ�ย = เด็�กแรกเก�ด็ – 5ป5 11 เด็6อน 29 วิ�น

การประเม�นคุณภาพภายนอก

รอบสาม ระด็�บปฐมวิ�ย วิ�ยแรกเก�ด็ – 2 ป5 วิ�ย 2-5 ป5

การวิางระบบกลี้ไกการประก�นคุณภาพ

ระบบ (system) = การก3าหนด็ร-ปแบบวิ�ธิ�การ ด็3าเน�นงานท�0เป8นข��นตอนต'อเน60อง

ประกอบด็.วิยข��น- ป;จจ�ยน3าเข.า (Input)- กระบวินการ (Process)- ผู้ลี้ผู้ลี้�ต , ผู้ลี้ลี้�พธิ� (Output)- ข.อม-ลี้ปBอนกลี้�บ (Feedback)

กลี้ไก (Mechanism)= การก3าก�บ ด็-แลี้ ผู้ลี้�กด็�น ข�บเคุลี้60อน

ให.ม�การด็3าเน�นการตามระบบ โด็ย บคุคุลี้หร6อกลี้'มบคุคุลี้ท�0ได็.ร�บ มอบหมายท��งท�0เป8นหร6อไม'เป8น

ลี้ายลี้�กษณ�อ�กษร แต'ต.องม�ร'องรอย หลี้�กฐานการด็3าเน�นงาน

องคุ�ประกอบของระบบ1 .การวิางกรอบงาน

2. การวิางแผู้นปฏิ�บ�ต�งาน3. การจ�ด็เตร�ยมเคุร60องม6อด็3าเน�นงาน , คุ-'ม6อ4. การออกคุ3าส�0งแต'งต��ง กรรมการด็3าเน�น

งาน5. การก3าหนด็ข.อบ�งคุ�บ ระเบ�ยบปฏิ�บ�ต� กฎ

ต'างๆ

องคุ�ประกอบของกลี้ไก

1 .การน�เทศ ต�ด็ตาม ประเม�น การด็3าเน�นงาน2. วิาระการประชมข�บเคุลี้60อนงานแลี้ะบ�นท)ก

การประชม3. เคุร60องม6อใช.ด็3าเน�นงาน เคุร60องม6อใช.ก3าก�บ

งานแบบม�ส'วินรวิม4. การเก�บร'องรอยหลี้�กฐานการด็3าเน�นงาน

(เอกสาร ภาพถ'าย สภาพจร�ง ผู้ลี้งาน ช��นงาน)

5. การประเม�นผู้ลี้การด็3าเน�นงานเพ60อตรวิจสอบถ'วิงด็ลี้

ห�วิใจของการประก�นคุณภาพภายใน คุวิามต'อเน60อง

คุวิามสม30าเสมอ การศ)กษาแลี้ะประเม�นตนเอง การสะท.อนภาพคุวิามส3าเร�จการ

ด็3าเน�นงาน 3 ด็.าน 1 .การบร/ห้ารจั�ด็การ2. การจั�ด็กระบวันการเร�ยนร� �3. คุ�ณภาพัเด็ก 4 ด็�าน

หลี้�กส3าคุ�ญของการประก�นคุณภาพภายใน

การประก�นคุณภา

พภายใน

ต'อเน60อง ผู้สมผู้สาน

ประเม�นเพ60อพ�ฒนา

ให.ผู้-.เร�ยนเป8นส3าคุ�ญ

วิงจร PDCA1 .การวิางแผู้น (Plan)

ก0าห้นด็มาตรฐานและต�วับ,งช้�- น0าผลประเม/นมาปร�บปร�ง จั�ด็ล0าด็�บคุวัามส0าคุ�ญของมาตรฐาน/ต�วั

บ,งช้�- ก0าห้นด็แนวัทุาง ระยะเวัลา งบประมาณ

และผ��ร �บผ/ด็ช้อบการด็0าเน/นงาน

2. การด็3าเน�นงานตามแผู้น (Do)

ส'งเสร�ม สน�บสนน จ�ด็ส�0งอ3านวิยคุวิามสะด็วิก /

ทร�พยากร ก3าก�บต�ด็ตาม ให.การน�เทศ

3. การตรวิจสอบประเม�นผู้ลี้ (Check)

วิางกรอบการประเม�นจ�ด็หาหร6อจ�ด็ท3าเคุร60องม6อเก�บข.อม-ลี้วิ�เคุราะห�ข.อม-ลี้แปลี้คุวิามหมายตรวิจสอบ / ปร�บปรงคุณภาพประเม�น

4. น3าผู้ลี้การประเม�นมาปร�บปรงงาน

ปร�บปรงการปฏิ�บ�ต�งานของบคุลี้ากร

วิางแผู้นระด็�บต'อไปจ�ด็ท3าข.อม-ลี้สารสนเทศ

5. จ�ด็ท3ารายงานประเม�นตนเอง หร6อรายงานประจ3าป5

รวิบรวิมผู้ลี้การด็3าเน�นงานวิ�เคุราะห�ตามมาตรฐานเข�ยนรายงาน

กระบวินการประก�นคุณภาพการศ)กษา(Quality Assurance)

การคุวิบคุมคุณภาพ(Quality Control)

การตรวิจสอบคุณภาพ(Quality Audit)

การประเม�นคุณภาพ(Quality Assessment)

ประโยชน�ของการประก�นคุณภาพ1 .ผู้-.เร�ยนได็.ร�บการพ�ฒนาเต�ม

ศ�กยภาพ2. ผู้-.ปกคุรองพ)งพอใจในผู้ลี้พ�ฒนา

การเด็�ก3. ผู้-.บร�หาร คุร- บคุลี้ากรในศ-นย�ได็.ใช.

คุวิามร-.แลี้ะหลี้�กวิ�ชาอย'างถ-กต.องเหมาะสม

4. ศ-นย�ฯ บรรลี้คุวิามส3าเร�จตามเปBาหมาย

5. ชมชน ได็.สร.างระบบการด็-แลี้เด็�กในชมชนให.ม�คุณภาพ

6.ส�งคุมแลี้ะประเทศชาต�เข.มแข�ง

เอกสารหลี้�กท�0ส3าคุ�ญของการประก�นคุณภาพ

“รายงานการประเม�นตนเอง”(Self Assessment Report

: SAR)

สาระส3าคุ�ญของ SARข.อม-ลี้พ6�นฐานแผู้นพ�ฒนาคุณภาพการศ)กษาผู้ลี้การด็3าเน�นงานตามแผู้นพ�ฒนา

คุณภาพการศ)กษาสรปผู้ลี้การพ�ฒนาแลี้ะการน3าไปใช.แนวิทางการพ�ฒนาในอนาคุต ด็.าน

1 .การบร�หาร2. การจ�ด็กระบวินการเร�ยนร-.3. ด็.านคุณภาพเด็�ก