انتقال تکنولوژی با رویکرد مهندسی معکوس

1

رویکرد با تکنولوژی انتقالمعکوس مهندسی

محترم : رادفر استاد رضا دکترآورنده : رستمی گرد هادی

اجرايي مديريت ارشد كارشناسي دانشجوي

93اردیبهشت

2

مقدمه

را آسیا شرقی جنوب کشورهای در آن رشد چگونگی و صنعت سابقه اگرمواردی کمتر در که رسید خواهیم مطلب این به دهیم قرار مطالعه موردموارد تمامی در تقریبا و اند بوده آوری فن ابداعات دارای کشورها این . این باعث عاملی چه پس اند بوده پیشرو اروپا و آمریکا غربی کشورهایشک بی است؟ گردیده دور خاور کشورهای در فنی و آور شگفت رشدنیاز پیش اولین آن، های مشخصه در موثر عوامل درک و محصول شناختعملکردی مبانی از مهندسی درک آن الزمه که است نوآوری و کیفیت بهبود

. است قطعه

3

مقدمه

می چشم به مفید بسیار و خاص شگرد یک پای رد فوق مطالب تمامی در( معکوس مهندسی که . Reverse Engineeringخورد ) مهندسی دارد نام

موجود محصوالت و حاضر فنآوری به دستیابی برای آگاهانه روشی معکوساز. کاربردی و پایه علوم مختلف ی ها رشته متخصصین روش این در استمتالورژی، پلیمر، شیمی مکاترونیک، ، اپتیک و فیزیک ، مکانیک قبیل … فن الگوی که محصول یک عملکرد نحوه کامل شناخت جهت و الکترونیکتجهیزات با و کنند می ایجاد را تخصصی های گروه باشد، می مذکور آوریمناسب سازماندهی همراه به آزمایشگاهی دقیق دستگاههای و پیشرفته

توسعه ) و تحقیقاتی نقشه( R&Dتشکیالت و مدارک آوردن بدست در سعیسازی نمونه مراحل از پس تا دارند فوق محصول طراحی های

Prototyping( ) صنعتی( نیمه ساخت لزوم صورت در ( Pilot Plantو تولید . اشاره که همانگونه کنند آغاز الگو محصول فنی استاندارد طبق را محصولتوسعه حال در کشورهای برای معکوس مهندسی روش از استفاده شد،می آن توسعه و رشد آوری، فن به دسترسی جهت مناسبی بسیار روش

باشد.

4

مقدمه

قرار پایینی سطح در ها آوری فن از بسیاری موارد در که کشورها اینمهندسی فنی، دانش دریافت های سیاست و ها روش کنار در ، دارندسعی و داده تشخیص آوری فن به دسترسی روش ترین مناسب را معکوسفنی دانش و اطالعات معکوس، مهندسی روش از استفاده با کنند میرا دیگر مهم اطالعات هزاران و کرد عمل مکانیزم موجود، محصوالت

مستقیم مهندسی های روش با آن کنار در و کرده ForwardبازیابیEngineering ) و( تجهیزات از استفاده و قطعات، ساخت های روش و

و فیکسچرها و گیج ها، قالب مانند ساخت و مونتاژ خط تسترهایتولید جهت مجهز و پیشرفته ای کارخانه ایجاد به نسبت کنترل، دستگاههای

. نمایند اقدام فوق محصوالت

5

معکوس مهندسی تعاریف

از که می‌باشد سیستم یک یا شیئ دستگاه، یک تکنولوژیکی اصول کشف فرآیند. می‌شود حاصل آن عملکرد و ساختار تحلیل و تجزیه طریق

محصوالت و حاضر آوری فن به دستیابی برای آگاهانه روشی معكوس مهندسیبه. است ممكن نیز اصلی سازندگان توسط حتی معكوس مهندسی موجوداست

شود . گرفته كار از طراحی دانش استخراج برای که شود می گفته روندی به ، معکوس مهندسی

. شود می استفاده بشر دست ساخته هر طبق آن تولید و ساخت برای محصول طراحی های نقشه و مدارک آوردن بدست

الگو محصول فنی استانداردهای و مشخصات

معکوس مهندسی جامع تعریفمحصول یک در رفته کار به فناوری تحلیل و تجزیه و بررسی با معکوس مهندسیو آن مشابه تولید امکان و برده پی آن ساختار به نوعی به شده عرضه و تولیدپژوهشگران و محققین توسط ، محصول آن به مثبتی ویژگیهای افزودن حتی

. شود می فراهم

6

معکوس مهندسی

7

، تولیدی شرکت آن رقیبان آید می بازار به خودرو یک هنگامیکه مثال برایمیکنند ) جداسازی را آن و کرده تهیه را خودرو از طرز( Disassemblingمدلی تا

استفاده خود تولیدات در آن های تکنیک از و ببینند را آن ساخت چگونگی و کاردر یا عمران کنند؛ ( مهندسی و ) ها پل اجرای و سازه طرح، از ساختمان و راه

در و شود می گرفته کپی اند مانده باقی پابرجا هنوز که قدیمی های ساختمانآن ماندن سالم دالیل و شده استفاده اولیه مواد ، آنها ساخت چگونگی مورد. کنند استفاده بیشتر استحکام برای خود های طرح در تا شود می تحقیقسفال ، گچ از استفاده با را هایشان ایده از شکلی طراحان، موارد بعضی در ) در ... ) این ندارد؛ دقیق گیری اندازه به نیازی که ماکت ساخت دهند می نشان و

کامپیوتری مدل که است حالی CAD ) )این که زمانی تا و دارد مختلف های قسمت دقیق گیری اندازه به نیاز

در آن کردن وارد نباشند دقیق ها ناممکن CADاندازه حتی و دشوار بسیاردر شده ارائه مدل که ندارد وجود تضمینی هیچ زیرا های CADاست؛ ومدل

. راه معکوس مهندسی باشند داشته مطابقت اولیه مدل با بعدی شده ساختهدارد : مشکل این برای حلی

http://www.civilmaster.ir/

8

مناسب اطالعاتی منبع یک فیزیکی مدل حالت این در معکوس مهندسی نطر ازمدل . CADبرای اسکنرهای و بعدی سه ابعاد از استفاده با حالت این در است

دهنده تشکیل ماده جنس فیزیکی، ابعاد گرفتن نظر در با نگارها سطح و لیزریبه مدل این سپس آید؛ می بدست پارامتری الگوی و مدل یک ها جنبه دیگر و

CAD به سپس و شود می انجام آن روی نهایی تغییرات و شود می فرستاده( تولید و برش های که( CAMدستگاه شود می قسمت CAMفرستاده این

. نماید می تولید را فیزیکیفرایند به و شود می آغاز کاال با معکوس مهندسی که گفت توان می پس

تولید روش مسیر مخالف دقیقا این و رسد می PSD )ProductطراحیDefinition Statement( نامیده معکوس مهندسی را آن علت همین به و است

مختلف. های ایده درباره ممکن اطالعات بیشترین روش این وسیله به اند . هم وسیله بدین آید می بدست شود می استفاده کاال یک تولید برای که طراحیتولید برای آن مفید های ایده از توان می هم و کرد تولید دوباره را کاال توان می . از یکی به معکوس مهندسی که شده باعث امر همین برد بهره جدید کاالییوارد تولیدات سوی به ها نگاه همواره و گردد تبدیل مهندسی مهم های شاخه

شود . جلب بازار به شده

9

محصول یک متشکله اجزای تشخیص و بازیابی برای معکوس مهندسی پسنگهداری، برای و داشته کاربرد اولیه طراحی به دسترسی عدم صورت در بویژه

مجدد مهندسی و موجود امکانات توسعه و ( Re-Engineeringگسترش ). گیرد می قرار مورداستفاده

. رود می شمار به توسعه درحال کشورهای برای ای پذیرفته روش روش، اینیک تولید از پشتیبانی برای فنی اطالعات کمبود میزان ابتدا فرایند این در . از متشکل منسجم، تیمی کار یک انجام با سپس شود می معین محصولو مدیریت همراه به پایه علوم مختلف های رشته محققان و متخصصان

( ای توسعه و تحقیقاتی تشکیالت مناسب ( R&Dسازماندهی شود می سعی . گرفتن درنظر با آید دست به محصول طراحی خاص های نقشه و مدارکو رایج و ملی استانداردهای محصول، طراحی شرایط و هدف مشخصات،نمونه مراحل شود می سعی ناشناخته و مجهول نقاط دادن پوشش همچنین

. گردد انجام محصول، تولید و ساخت لزوم صورت در و صنعتی نیمه و سازی

10

کشورهای در معکوس مهندسی کاربردتوسعه حال در کشورهای و پیشرفته

: صنعتی کشورهای

ساخت • و فنی اطالعات تولید باز منظور به قطعات مورد در معکوس مهندسی. باشند نمی موجود دیگر آنها اولیه تولیدکنندگان که قطعاتی

• : . توسط معكوس مهندسي مثال محصوالت نواقص رفع و رقابتي وضعيت حفظ” " " موتور " فورد كمپاني محصوالت روي بر موتور جنرال شركت

قطعات ) • كه زماني قطعات واقعي ابعاد با اوليه مهندسي هاي نقشه تطابق عدم) اند شده اصالح مكرر دفعات به و ساخته و طراحي پيش سال چندين

فرسوده • فيكسچرهاي و ها قالب ، ابزارآالت بازسازي و تعمير

نمی • اتفاق ایران جمله از توسعه حال در کشورهای در s معموال که جالب موضوع یکافتد:

كارخانه، به مراجعت از قبل روز هر آمريكايي، هاي كمپاني مديران از بسياريبرگزار هاي نمايشگاه و ها فروشگاه در شده عرضه محصوالت جديدترين از بازديدي

كمپاني محصوالت به مربوط شده عرضه محصوالت جديدترين و داده انجام شدهتوسعه و تحقيق واحد به و نموده خريداري را فني R&Dخود نكات تا دهند مي تحويل

در تر سريع چه هر ، تحقيقات آخرين و مذكور محصوالت وساخت طراحي به مربوط. گيرد قرار توجه مورد نيز فوق شركت محصوالت

11

کشورهای در معکوس مهندسی کاربردتوسعه حال در کشورهای و پیشرفته

: توسعه حال در کشورهای

تکنولوژی • به دستیابی برای بر میان روش یک بعنوان معکوس مهندسیکمتر • زمان در صنعتی کشورهای و خود میان تکنولوژیکی شکاف کردن پر

12

معکوس مهندسی از استفاده علل مهمترینحال در کشورهای در تکنولوژی انتقال برای

توسعه کمتر زمان کمتر هزینه بیشتر سودآوری تکنولوژیک جهش تکنولوژی دارندگان سوی از حقوقی و قانونی های پیگیری عدم

13

معکوس مهندسی متدولوژی

آن، کارگیری به با شرکتها که است روشهایی از یکی معکوس مهندسی . کشورهای در روش این بخشند می سرعت را خود محصول تکوین فرایندتولید فناوری و محصول طراحی دانش ازنظر که ایران چون توسعه درحالو طراحی توان افزایش به پاسخی هستند، پیشرفته کشورهای از تر عقب. است تکوین فرایند تسریع

اطالعات کمبود میزان تعیین برای سیستماتیک و منطقی روش یک ایجادمنسجم تیمی کار یک انجام سپس و محصول یک تولید از پشتیبانی برای فنیمهندسی فرایند در که است عملیاتی مجموعه اطالعات، این تکمیل برای . کلیه که موردنیاز فنی اطالعات از سطحی پیوندد می وقوع به معکوسکمبود این رفع سپس و آن کمبود میزان تشخیص راستای در تالشها

( فنی اطالعات بسته است، TECHNICAL DATAاطالعاتیPACKAGE=TDP. شود ( می نامیده

14

معکوس مهندسی فرآیند شناخت ضرورت

محصول خود شناخت از قبل محصول یک معکوس مهندسی فرآیند شناخت

معکوس مهندسی فرآیند به توجه عدم نتیجه شکست

اصول بر مبتنی و تر هوشمندانه عملیات نیازمند تر پیچیده محصولمهندسی سیستماتیک

15

معکوس مهندسی کلی فرایند

مختلف های رشته از متخصص و خبره افراد از تخصصی گروه تشکیل ( الکترونیک متالورژی، پلیمر، شیمی مکاترونیک، اپتیک، و فیزیک مکانیک،

و…( تخصصی گروه برای مدیر تعیین آزمایشگاهی دقیق و مدرن وسایل و تجهیزات تهیه تکنولوژی از رمزگشائی منظور به تجهیزات از استفاده محصول طراحی های نقشه و مدارک تهیه محصول تولید

16

معکوس مهندسی فرایند مراحل

اول : اقتصادی / مرحله عملکردی وتحلیل تجزیهشامل فعالیت :2این است بخش

اطالعات - آوری جمع و گذاری هدف الفسپس و معرفی خودکفایی و محصول عیب رفع محصول، توسعه مرحله این در . اطالعات آوری جمع فاز از هدف شود می تبیین یک هر درمورد پروژه انجام از هدففنی مستندات و اطالعات تولید و شده آوری جمع مستندات کلیه که است این

. گردد آسان معکوس مهندسی اجرای درحینزمینه در اطالعات آوری جمع مشابه، موردهای شناسایی چون هایی روش باسطح یک مونتاژی های مجموعه و قطعات قراردادن بررسی مورد و تولیدکنندگانو مجاور قطعات ورودی، و خروجی عوامل درمورد موجود اطالعات که باالترخرید به مربوط توضیحات و مشخصات سازد، می مشخص را نهایی مصرفپیکربندی بررسی برای اولیه اطالعات که ها شماتیک و قطعات فهرست قطعات،فنی اطالعات بسته توان می دهند می قرار دراختیار را مجموعه یک یا و قطعه یک . فرایندهای در اطالعاتی سطح بندی طبقه با که است طبیعی آورد دست به راکاری دوباره از و شود می انجام تر سیستماتیک و تر جامع فعالیت این مهندسی،

. خواهدآمد عمل به جویی صرفه ها هزینه در و جلوگیری احتمالی های

17


ریزی - برنامه و اطالعات ارزیابی بنیز و موردنیاز ناقص اطالعات سطح کردن مشخص فاز، این انجام از هدف . زده تخمین سطح این به باتوجه است معکوس مهندسی انجام هزینه تخمین ... برای و تجهیزات آزمایشات، ها، تخصص روی اولیه برآوردهای شده،تخصیص هزینه، ازتخمین پس و گیرد می صورت معکوس مهندسی اجرایبسته کردن کامل برای اطالعات این تولید برای معقول زمان برآورد و منابعنقشه یک و شود می ارائه پروژه اجرایی چارت گانت نمودار فنی، اطالعات

. آید می حاصل کار روند برای

18


دوم : مورد مرحله دمونتاژ و عملکرد آنالیز ) ( مختلف اجزای و ها مکانیسم جزء چند از متشکل تواند می موردی هرموردنظر وظیفه آنها برآیند و دارند برعهده را خاصی وظیفه یک هر که باشد . مهندسی تیم فرایند، از مرحله این در و آورد می وجود به مورد برای راجزء هر خروجی و ورودی مهم های مشخصه و پارامترها بتواند باید معکوس ( . با آن های خروجی و ورودی و اجزاء شناسایی از پس کند شناسایی راای رایانه سازی شبیه آزمایشات، طراحی مهندسی، قضاوت از استفادههای ...( مغایرت تا شود ممیزی موجود فنی مدارک با اجزاء عملکرد باید ، و

فاز شود، مشخص ).)FCAآن اجزاء فنی عملکرد FunctionalممیزیConfiguration Audit

19


فاز شود، می استخراج آزمایش طریق از اجزاء موردنیاز فنی اطالعات درادامهPCA( اجزاء فیزیکی ( Physical Configuration Auditممیزی مونتاژ و تفکیک

تا تواند می باشد، تر پایین سطح اجزای به تجزیه قابل که صورتی در اجزاء، . شود بیان مونتاژ برای سطح یک اینکه تا یابد ادامه قطعه سطح به رسیدنعملکرد ممیزی تا شود شناسایی تر پایین اجزای عملکردی وظیفه باید درتفکیک

. گیرد صورت نیز آنها روی بر اجزاء فیزیکی ممیزی و اجزاء فنیممیزی عملیات طی که فنی اطالعات های بسته مرحله این انتهای درصحه از پس اند شده تکمیل و ایجاد اجزاء فیزیکی ممیزی و اجزاء فنی عملکرد ( حرکت چگونگی یک سطح های نقشه تهیه درباره الزم اطالعات گذاری،

. ) آورد خواهند فراهم را دیگر اجزای به عملکرد انتقال و ها مکانیسم

20


سوم : افزاری مرحله نرم و افزاری سخت آنالیز: زیراست موارد شامل است معکوس مهندسی بخش مهمترین که فعالیت این

: مواد( آنالیز اندازه الف سطحی، های الیه مطالعه متالورژیک، و شیمیایی آنالیز باگیرد؛ می انجام عیوب و ساختاری های بررسی مکانیکی، خواص گیری

: ساخت( فرایند بررسی ممکن ب فرایند قطعه، در فیزیکی سطوح نوع به باتوجهو میکروسکوپی ساختار و سطحی های تنش بررسی سطوح، این تولید برایطور به که سطح صافی مانند بحرانی غیر های ویژگی از بعضی گیری اندازه

. شود می انجام کند، می کمک ساخت فرایند تشخیص در فرعی : ابعادی( آنالیز و ج تلرانس آنالیز ابعادی، گیری اندازه چون مراحلی بر مشتمل که

است؛ حساسیت آنالیز : - نیاز( درصورت الکترونیکی الکتریکی آنالیز خروجی د های مشخصه به باتوجه

برای موردنیاز اتصاالت ها، پوشش زدودن های روش مواد، مدارها، مسیر مدار،. مجدد تولید

21


چهارم : ارزش مرحله آنالیز و محصول بهبودبازنگری انجام و فرایند هنگام شده تهیه جدید اطالعات از استفاده بامعکوس مهندسی برای شده گرفته درنظر کاندیداهای در ارزشی مهندسیاضافی، طراحی طراحی، عیوب مثل پرهزینه های حوزه از برخی توان مینیازمندیهای ها، تلرانس درمورد حد از بیش های محدودیت بهبود، عملکردفرایند ... تکمیل از قبل را آنها و آشکار را و عملکردها برای اندازه از بیش

. کرد اصالح

22


: پنجم تضمین مرحله ملزومات تهیه و تولید فرایند ریزی برنامهکیفیت

دیدگاه از شده کامل تاکنون که اطالعاتی های بسته کلیه مرحله این در . خالصه طور به گیرند می قرار توجه مورد ساخت فرایندهای و تولید قابلیت

سطح های نقشه ایجاد به مرحله این ملزومات 3خروجی که شود منجرمیرا کیفیت کنترل و ساخت مهندسی، طراحی، واحدهای موردنیاز و ضروری. شود می شامل نظر مورد آیتم ساخت یا دستیابی برای

سطح های نقشه طورکلی که 3به بوده معکوس مهندسی فرایند نتیجهخواهند آیتم یک تولید جهت الزم شده مستندسازی پارامترهای کلیه شاملبرای فنی اطالعات بسته دقت تایید و تصدیق آن انجام از هدف و بودو صحت از کافی اطمینان طریق این از تا است قطعات تولید از پشتیبانیفرایند توسط شده ایجاد های مشخصه و ها نقشه بودن کامل و دقت

. شود حاصل معکوس مهندسی

23


ششم : نهایی مرحله مستندات تهیهاز بسیاری نمونه، تولید فاز در تولیدی محصول تست و ساخت درهنگاممی اصالح و بازنگری بار چندین تست، های رویه و مهندسی های نقشهدر باید نتایج آخرین تا صفر سطح از شده بازنگری سطوح تمام که شوند . آمده دست به اطالعات شدن اضافه با شوند داده قرار فنی اطالعات بستهاطالعات بسته به تولیدشده، های نمونه کیفیت اطمینان و ها بازرسی ازمطابقت از پس و آید می دست به شده کامل فنی اطالعات بسته یک فنی،فنی اطالعات بسته یک انتها در فنی اطالعات های بسته استانداردهای بااست، معکوس مهندسی فرایند هدف که محصول با ارتباط در کامل نهایی

. آید می دست به

24

معكوس مهندسي متداول روشهاي انواع

تكنولوژي، به دستيابي در مهم روشهاي از يكي بعنوان معكوس مهندسينوع چه از يا و فني دانش اطالعات، امكانات، ميزان چه از اينكه برحسب

: گردد مي تفكيك روش چند به خود شود، استفاده مدلي و الگو

بيونيك 1. روش معكوسبه مهندسي

تكنونيك 2. روش معكوسبه مهندسي

وكارخانه 3. معكوسمحصول مهندسي

تكنولوژي 4. انتقال موازات به معكوسمحصول مهندسي

موجود 5. محصول اورهال موازات معكوسبه مهندسي

مستندات 6. و مدارك احياء روش معكوسبه مهندسي

25


بيونيك • روش معكوسبه مهندسيو گرفتن الهام فرآيند واقع در بيونيك، روش به معكوس مهندسي فرآيندي بكارگير آن پرفايده و اصلي هدف و است زنده جهان و طبيعت از تقليدو محصوالت ساخت در يكديگر با آنها سازش و طبيعت قواعد و اصول . به جانداران، از تكنولوژي گرفتن الهام يعني بيونيك باشد مي ها سيستمو مسائل حل جهت در زنده سيستمهاي دانش بستن بكار هنر ديگر عبارت . آنها شالودة كه است سيستمهائي علم بيونيك گويند را فني مشكالتاين . دارند را زنده سيستمهاي خصوصيات يا باشند مي زنده مهاي سيستنيز طبيعي مكانيزمهاي از معكوس مهندسي كه معكوس مهندسي روشتكنولوژي داراي كه يافته توسعه كشورهاي توسط اغلب شود، مي ناميدهخلق و طراحي راستاي در كه گيرد مي صورت باشند، مي برتر هاي

. كنند مي استفاده آن از پيچيده هاي تكنولوژي با محصوالت و سيستمها

26


بيونيك • روش معكوسبه مهندسي

روش اين با شده خلق و گرفته الهام سيستمهاي و محصوالت از هائي نمونه: از عبارتند

دلفين 1( از گرفتن الهام با زيردريائي ساختمارزنگي 2( از گرفتن الهام با قرمز مادون مكانيزم ساختازخفاش 3( گرفتن الهام با رادار ساختپرندگان 4( از گرفتن الهام با هواپيما ساختانسان 5( مغز و تفكر نيروي از گرفتن الهام با خبره سيستمهاي ساخت

27


تكنونيك • روش معكوسبه مهندسيصرف معكوس مهندسي همان واقع در تكنونيك روش به معكوس مهندسي

. باشد مي موجود سيستم يا محصول نمونه روي ازيك مجدد بازسازي فرآيند حقيقت در وش ر اين با معكوس مهندسيو تستها و ابعادي گيريهاي اندازه با و علمي بصورت كه است، محصول . خصوص … در روش اين شود مي انجام و گيري اندازه و فيزيكي آزمايشات

. گيرد مي انجام شده خريداري آنها انحصاري منابع از كه خاص محصوالتهائي نمونه تا باشد مي الزم تكنونيك روش به معكوس مهندسي انجام برايو مهندسان توسط معكوس مهندسي فرآيند طي تا گردد فراهم محصول ازاز . يافت دست محصول آن توليد و ساخت فني دانش به بتوان پژوهشگرانتكنولوژيكي شكاف پركردن جهت توسعه حال در كشورهاي بيشتر روش ايندر و ميانبر روشي با تا كنند مي ه استفاد پيشرفته كشورهاي ساير با خودطريق اين به و ببرند بين از يا و كرده كم را شكاف اين كمتري زمان مدت

. نمايند ايجاد جهش تكنولوژي به دستيابي در

28


مي شوند مي كانديد روش اين طريق از معكوس مهندسي براي كه محصوالتيو تكنولوژي به دستيابي هزينه و تكنولوژي نظرسطح از كه باشند محصوالتي بايستواقتصادي منطقي توجيه آن، عمر چرخه به توجه با تكنولوژي به دسترسي زمان نيز . و فني يهاي ارزياب و سنجي امكان مطالعات بايستي راستا اين در لذا باشند داشته. گيرد صورت دقيقي اقتصادي

به دستيابي مراحل كليه داخلي توان از استفاده با تنها گردد مي سعي روش اين درشود . گرفته كمك خارجي منابع از آنكه بدون ، شود انجام محصول توليد و تكنولوژي ، توسعه حال در كشورهاي در روش اين به شده معكوس مهندسي محصوالت البتهكه است آن امر اين علت ، نيستند برخوردار باالئي چندان ي تكنولوژ سطح ازاين تكنولوژيكي توان سطح با ابتدا در پيچيده و اال ب هاي تكنولوژي با محصوالتكشورها اين تكنولوژي سطح سال چند از پس آنكه مگر ندارد همخواني كشورهاكه . است ذكر به الزم نمايد چشمگيري رشد مختلف هاي پروژه انجام و تجربه بلحاظ

ميگردد . محسوب روش اين موفقيت براي مناسبي مكمل صنعتي جاسوسي روش

29


وكارخانه • معكوسمحصول مهندسي

محصول آن از هائي نمونه داشتن تنها محصوالت، از برخي معكوس ي مهندس برايامكانات كليه با محصول آن توليد كارخانه ابتدا باشد مي نياز بلكه كند، نمي كفايتميسر آن توليد نهايت در و محصول معكوس مهندسي سپس و گردد ايجاد الزمو. محصول توليد كارخانه هم معكوس مهندسي فرآيند طي در ديگر عبارت به گردد. گيرند مي قرار معكوس مهندسي مورد محصول خود هم

شيميائي محصوالت مانند محصوالتي خصوص در اغلب معكوس مهندسي روش اين . نكات از گيرند مي قرار استفاده مورد دارند روزي شبانه ا ي و پيوسته توليد خط كهكارخانه در توليد حجم به توجه روش، اين به معكوس مهندسي در هميت ا حائز . روش اين از گردد مهيا الزم امكانات آن تناسب به بايستي كه باشد مي جديد

همراه به محصول كه گردد مي استفاده زماني . اين از استفاده مهم داليل از باشند فعال و داشته وجود آن كننده توليد كارخانه. نمود اشاره مشتريان سوي از محصول سفارش و تقاضا افزايش به توان مي روش

30


تكنولوژي • انتقال موازات به معكوسمحصول مهندسيقطعات و ها مجموعه از برخي تكنولوژي باالي سطح و پيچيدگي به توجه باوجود محدود زمان در محصول كل معكوس مهندسي امكان محصوالت،قطعات و ها ه مجموع برخي تكنولوژي انتقال به اقدام لذا داشت، نخواهدطريق از آن موازات به و نموده هستند باال تكنولوژي سطح داراي كهسطح نظر از كه قطعات و ها مجموعه از برخي توليد به معكوس مهندسي . جهت منشوري راستا اين در نمائيم مي باشند مي دسترس قابل تكنولوژيدر محصول قطعات و ها مجموعه كنولوژي ت وانتقال توليد ريزي برنامهبا قطعات و ها مجموعه توليد موازات به و گرديده تهيه ، معين زمان مدتبرروي تحقيقات معكوس، مهندسي روش به دسترس قابل تكنولوژي سطحمرور به تا گيرد مي انجام نيز باال تكنولوژي سطح با قطعات و ها مجموعهمعكوس مهندسي روش با توليد قابل نيز آنها كليه منشور برطبق زمانميسر معكوس مهندسي روش به محصول كل توليد نهايت در و گردند

گردد .

31


به كمتري زمان مدت در توان مي كه است آن روش اين مهم مزاياي ازاز رساند، سازي تجاري و انبوه توليد به را آن و يافت دست محصول توليدصرف تحقيقاتي هاي هزينه تكنولوژي، به دسترسي با همزمان طريق اينتحقيقاتي هاي هزينه بعالوه شد، خواهد جبران سازي تجاري بواسطه شدهانتقال هاي هزينه و باال تكنولوژي سطح داراي قطعات و ها مجموعه

. گرديد خواهد تأمين نيز تكنولوژيدرحوزه s مخصوصا پيچيده نظامي صوالت مح معكوس مهندسي در روش اينبه تكنولوژي صاحب كشور از تكنولوژي انتقال و دارد بسيار كاربرد نظامي

گيرنده در C.K.D , S. K. Dكشور محصوالت نوع اين قطعات و ها مجموعهآموزشهائي با است ممكن انتقال اين كه گيرد مي صورت تكنولوژي سطحبازديدهائي نيز و تكنولوژي گيرنده متخصصان به تكنولوژي دارنده طرف از

. باشد همراه تكنولوژي دارنده كارخانه محل از

32


موجود • محصول اورهال موازات معكوسبه مهندسيدادن مطابقت براي موجود محصول يا سيستم يك بازسازي فرآيند به اورهالتوليد ه تاز مشابه محصول يا سيستم يك متوسط عمر با آن جاري فني مشخصات . معيوب هاي مجموعه يا و ها زيرمجموعه قطعات، اورهال فرآيند در گويند شدهسبب به است ممكن آنها شدن معيوب علت كه شوند مي تعويض و تعميرعمر زمان اتمام يا انبارداري عمر زمان اتمام كيفيت، آمدن پائين و فرسودگي . در مهم اهداف از يكي باشد است، داده قرار خرابي مرز در را آنها كه عملكرديلحاظ با ها سيستم و محصوالت توانائيهاي گسترش و بهبود معكوس، مهندسيگرفته بكار روش اين در كه باشد مي آنها كردن بروز و جديد هاي تكنولوژي كردن

. شود ميقيمت گران و پيچيده محصوالت خصوص در اغلب معكوس مهندسي روش اينپس كه گردد مي استفاده آنها از خاص زماني يا ياتي عمل شرايط تحت كه موجودي م آنها مفيد انبارداري عمر دوره اتمام يا و خاص شرايط در گرفتن قرار ازشده تعريف هاي دوره در آنها، عملياتي عملكرد صحت از اطمينان جهت بايستاورهال يا و عملياتي شده تعريف تستهاي برطبق محصول چكاب به اقدام مشخص

. نمود محصول

33


روش از توان مي طريق سه به اورهال عمليات انجام حين در: نمود برداري بهره معكوس مهندسي

با 1( هاي زيرمجموعه و قطعات مواد، از ، موجود محصول اورهال فرآيند طي دركه . بنحوي نمود استفاده جديد sتكنولوژي بوجود اوال ني نقصا محصول عملكرد در

، شود كمك محصول توانائيهاي گسترش به و sنيامده بهبود ثانيا و عمر طول به ، نمايد كمك محصول sعملكرد اورهال ثالثا بعدي دفعات ههاي هزين كاهش به

. نمايد كمك محصولو 2( تعريف آنها اورهال فرآيند s قبال كه موجود پيچيده محصوالت معكوس مهندسي

. برروي اورهال رآيند ف حالت دراين است انجام حين در يا و شده انجامدمونتاژ محصول، اوليه عملكردي تستهاي نظير فعاليتهائي شامل كه محصولتست مصرفي، اقالم و مواد شناسائي ها، زيرمجموعه ها، مجموعه به محصولو ها مجموعه مونتاژي تستهاي و مونتاژ ، ها زيرمجموعه و ها مجموعه اوليه هايكمك باشد، مي مستندسازي و محصول عملكردي تستهاي نهايت در و محصولآن فني اطالعات بسته وتكميل معكوس مهندسي فرآيند انجام در شايانيچنين معكوس مهندسي فرآيند زمان كردن كوتاه ودر بود خواهد محصول

. داشت خواهد بسزائي تأثير محصولي

34


هاي( 3 ه مجموع و ها زيرمجموعه قطعات، معكوس مهندسي بروش توان مي . در روش اين از نمود توليد را موجود محصوالت اورهال در تعويض قابلهواپيماها، موشكها، مانند حساس و پيچيده محصوالت معكوس مهندسي. … گردد مي فراواني استفاده و رادارها

. گرفت اشتباه نوسازي و تعميرات فرآيند با را اورهال فرآيند نبايد البتهكار وضعيت به استفاده غيرقابل م سيست يك بازگرداندن فرآيند تعميراتو باشد مي آن ديده آسيب اجزاي و قطعات تعويض و تعمير با مناسب،مشخصات انطباق براي سيستم يك كيفي سطح باالبردن فرآيند نيز نوسازيشرايط با مطابق سازي بهينه و عملي قابليتهاي تضمين جهت آن جاري فني

. است سازنده اصلي

35


مستندات • و مدارك احياء روش به معكوس مهندسيبراي فني اطالعات تكميل و گسترش معكوس مهندسي اهداف از ديگر يكيمورد فرآيندتوليد از مرحله هر در است، سيستم يا محصول يك توليد از پشتيباني

فرآيند . ) شروع در كه است بديهي بود خواهد اطالعاتي( TDPنياز بسته اين كهانجام مرور به كه باشيم مي مواجه اطالعات كمبود با معكوس مهندسي فني

. گردد تدوين نهائي تا شده تكميل اطالعات اين معكوس، مهندسي مراحلدر مستندات و مدارك احياء روش به معكوس مهندسي از استفاده

: دارد كاربرد ذيل مواردو . 1 مدارك هرگونه قد فا اصلي سازنده توسط شده توليد سيستم يا محصول

اين در كه باشد، گرفته صورت او ذهني طراحي براساس تنها و باشد مستنداتو مستندات و مدارك به دستيابي ، محصول يا سيستم انبوه توليد جهت صورتو ها سيستم نوع اين تكنولوژي سطح اغلب البته باشد، مي ضروري آنها تدويندسترس در آن سازنده و باشد مي ي قديم محصول يا و بوده پائين محصوالتمي معكوس مهندسي به اقدام مستندات، و مدارك احياء جهت لذا نيست،

نمائيم.

36


يا . 2 و جنگ جمله از مختلف داليل به بنا سيستم يا محصول مستندات و مداركمدارك احياء جهت نيز صورت اين در كه باشد رفته بين از غيرمترقبه حوادث

. نمائيم مي معكوس مهندسي به ،اقدام مستندات واند . 3 شده قديمي يا و نبوده دقيق و كافي موجود فني اطالعات موارد برخي در

اطالعات . احياء جهت نيز حالت اين در ندارند خواني هم روز تكنولوژي با و. يآوريم م روي معكوس مهندسي به مستندات و فني

برخي . 4 تعميرات و نگهداري براي الزم فني مستندات و اطالعات عرضه عدماز استفاده ديگر دليل فروشنده، سوي از محصوالت و ها سيستم از

. باشد مي فني مستندات و اطالعات احياء جهت معكوس مهندسي

معكوس مهندسي هاي پروژه از برخي در كه است ذكر به الزمپروژه نوع به توجه با فوق روشهاي از تلفيقي است ممكن

گردد . اجراء و انتخاب

37

مزاياي‌مهندسي‌معكوس‌‌

کاری 1. نتایج و ها طراحی تحلیل طریق از دنیا روز تکنولوژی با آشنائی. پیشرفته کشورهای

.2. واردات های هزینه جوئی صرفه مدت دراز در و صنعتی شدن بومی

فني 3. دانش اخذ طريق از ساخت فناوري و تكنيكي تقويت و توانايي ايجادمحصول.

با 4. مواجهه در صنعت كارشناسان و مهندسان در اعتمادبه‌نفس آوردن بوجود. وارداتی فن‌آوري‌هاي و صنايع

كشف 5. با جهاني استانداردهاي سطح در ، بهنگام محصول يك طراحي امكان. محصول توسعه و بهبود جديد راههاي

مطلوب 6. ويژگيهاي افزودن بهتر، عملكرد طریق از مشتري نيازهاي ارضاي. محصول نواقص رفع و

.7. هزينه كاهش و آن بهبود يا فناوري تغيير مثل بازار نيازهاي ارضاي

.8. جهاني عرصه در پيشرفته فناوري‌هاي انتقال جهت بالقوه توان ايجاد

.9. استراتژيك صنايع در موردنياز متخصص نيروي تربيت10. طراحي. فرايند و طراحي مستندسازي و درك در متخصصان پیشرفتبوسيله. 11 شده اخذ فني دانش از استفاده با مجدد مهندسي انجام امكان

. معكوس مهندسي

38

معكوس مهندسي معایب

.1. است کننده کسل اوقات برخی در و بر هزینه معکوس مهندسی

.2. باشند نایاب یا و کمیاب بازار در است ممکن اقالم از برخی

و 3. باشند انفصال عدم یا و زیاد پیچیدگی دارای است ممکن اقالم از برخی. نمایند مواجه مشکل با را معکوس مهندسی فرایند

رزومه 4. در توان نمی را آمده بدست معکوس مهندسی با که تکنولوژی. نمود ثبت شرکت

و 5. است قانونی غیر دیگر های شرکت تکنولوژی مورد در معکوس مهندسی. باشد داشته پی در را حقوقی مشکالت است ممکن

39

گيري نتيجه

انتقال طريق از آن به دستيابي روشهاي و ها استراتژي ، تكنولوژيبه را توسعه درحال كشورهاي كه باشد مي مباحثي جمله از تكنولوژي . است ساخته رهنمون بر ميان روشهاي به تكنولوژي انتقال سمترا خود فني و علمي تحوالت سير بتوانند آنكه براي توسعه درحال كشورهايكاهش پيشرفته كشورهاي با را خويش تكنولوژيكي فاصله و كرده تسريع

بايست مي دهند،از تكنولوژي انتقال و پذيرش برظرفيت موجود، امكانات توسعه ضمنكه باشد اي گونه به بايد تكنولوژي انتقال و بيفزايند يافته توسعه كشورهاياين در را نوآوري و داشته اي توسعه و كاربردي جنبه و بوده نيازها جوابگوي. نمايد ترغيب كشورها

جهت مناسبي حل راه كشورها اين براي معكوس مهندسي روشهايكمك آنها وبه بوده زمان و ريسك ، هزينه كمترين با تكنولوژي به دستيابيتوسعه كشورهاي و خود ميان تكنولوژيك شكاف سريعتر بتوانند تا نمايد مي

. پرنمايند را يافته

40

منابع

.1 ، آوا خوش انتشارات ، تخصصي و تكنولوژيكي ، علمي مقاالت مجموعه ، ناصر امير ، اخوان1388

نامه 2. پايان ، پيچيده محصوالت تكنولوژي به دسترسي در معكوس مهندسي ، عسگر ، غني ، مدرس تربيت دانشگاه ، ارشد 1374كارشناسي

.3 : شماره هوایی، صنایع معکوس مهندسی و سازی کپی بر مروری امیرناصر .77اخوان، آبان ،

.4 : شماره وب، جدید محصوالت تولید برای روشی معکوس مهندسی ثریا نظر، خرداد 24پاک ،81.

پیام 5. کشور موردنیاز تکنولوژی به دستیابی استراتژیهای در تحقیق های فعالیت نقش و جایگاهشماره مهر 10پوالد، ،73.

.6 : صنعت - در محصول تکوین و مهندسی ساختارهای توسعه جمشید ناظمی سیدمحمد سیدحسینیشماره مدیریت، و اقتصاد پژوهشی علمی پاییز 46مجله ،79.

.7 : شماره کارآفرین، معکوس مهندسی علیرضا آبان 9فتحی و مهر ،80.

.8 : شماره کارآفرین، معکوس مهندسی علیرضا آبان 9فتحی و مهر ،80.

.9 ) خودرو، ) صنعت تهران، استان صنعتی علمی خدمات شرکت ، ضرورت یک معکوس مهندسیمهر 22شماره ،78.

توسعه 10. از دولت حمایتی موثر های روش از یکی عنوان به ارزان سرمایه تامین محمدجواد ناطقشماره توسعه، و صنعت ملی، آبان 16تکنولوژی و مهر ،76.

.11 : شماره علمی، اطالعات معکوس مهندسی حسن آذر 2هاللی، ،73

انتقال تکنولوژی با رویکرد مهندسی معکوس

Documents