تصاعد گاز اتیلن از میوه رسیده

“شکیبا خداداد”

رشد و نمو گیاه با تقسیم سلولی آغاز شده و تا زمانی که سلول تقسیم میشود و یا می میرد

.ادامه می یابدفاصله زمانی بین این دو عمل را طول عمرمی

.نامندپیر شدن،یکی از مراحل طول عمر است که ما

به بررسی یکی از ساز و کار های آن می .پردازیم

رسیدن میوه• تغییراتی که در حین پیر شدن اتفاق می افتد میتوان

با در نظر گرفتن عمل رسیدن میوه،بهتر روشن کرد،زیرا عمل مذبور دارای تعدادی از مشخصات پیر شدن نیز میباشد.میوه در حین رشد و نمو باالخره به حداکثر اندازه خودش میرسد.در این موقع میوه رسیده است و در اثر وجود کروفیل رنگ سبز خود

را داراست و کامال سخت میباشد.این مرحله از نبوغ پیش از رسیدن الزم بوده و به زودی با شروع

مرحله پیری دنبال میشود.میوه میرسد و به دنبال آن عمل از هم گسیختن آن ادامه پیدا میکند تا

سلولها بمیرند و میوه ها فاسد شوند و بدین ترتیب .بذور آزاد شده و نسل جدیدی میتواند ظاهر شود

اگر سیب رسیده ای از درخت چیده شود،تا حدود روز تغییرات بسیار کمی در فیزیولوژی آن 2

میتوان دید.بعد از آن اتیلن تولید شده توسط .میوه به مقدار معتنابهی افزایش مییابد

این اتیلن فرار بوده و مقدار از آن به هوای اطراف رفته و رسیدن سایر میوه ها تسریع

.میکند

به فاصله کوتاهی بعد از افزایش مقدار اتیلن در

میوه،در تنفس آن افزایش چشمگیری اتفاق می

افتد.این افزایش صعود کلیماکتریک نام دارد و تا مشاهده حداکثر میزان تنفس ادامه دارد.بعد از

این مرحله سرعت کلیماکتریک کاهش یافته و

این عمل تا زمان مرگ .ادامه می یابد

همانطوری که انتظار میرود صعود کلیماکتریک با کاهش میزان اکسیژن در میوه و افزایش گاز

.کربنیک در آن همراه میباشدمیوه سبز ترش است در حالی که میوه رسیده شیرین

میباشد.برای این امر دو علت وجود دارد.اوال در میوه سبز مقدار زیادی اسید آمینه آلی ویژه وجود

.دارد که به آن خاصیت ترش مزگی میدهنداین اسیدها در حین رسیدن در سنتز قندها بکار رفته و

بدین ترتیب از میزان اسید کاسته شده و به مقدار .قند افزوده میگردد

همینطور رسیدن با شکسته شدن

نشاسته که غلظت آن در میوه سبز بسیار زیاد است همراه بوده و با

تشکیل شدن قندها شیرینی میوه نیز

.افزوده میشود

سلولی سلول و انبساط دیواره رشد-

هورمون ها-

بررسی علل تصاعد اتیلن

رشد سلول و انبساط دیواره پس از ساخته شدن دیواره سلولی

سلولی،رشد سلول در اثر انبساط آن صورت

میگیرد.درست مانند بالونی که هنگام باد شدن به اطراف آن فشار وارد میاید.پس همانطوری که

گفته شد،بزرگ شدن سلول باعث کشیده شدن دیواره میشود و کشش به نحوی رشته های سلولز را

در جهت طولی سلول ردیف میکند.اما مولکول

های سلولز اغلب نسبت به کشش مقاوم می باشند.و

اگر ابتدا نرم نشوند به سلول اجازه افزایش .اندازه را نمی دهند

نرم شدن فقط در اثر وجود بعضی از هورمون های ویژه رشد صورت

میگیرد.در حقیقت گفته شده است که بدون این هورمون ها هیچگونه

رشدی صورت نمیگیرد.به طور خالصه هورمونها اغلب با تحریک کردن و

یا کاهش دادن سنتز RNA .عمل میکنند

هورمون ها

هورمون ها مواد شیمیایی تنظیم کننده رشدی هستند که توسط خود گیاه ساخته شده و حتی به مقدار کم فیزیولوژی

گیاه را را تغییر می دهند.این هورمون ها،شامل اکسینها،جبرالینها،سیتوکینینها،اسید آبسزیک،اتیلن و غیره می

.باشند

اکسین ها جبرالین ها

اسید آبسزیک اتیلن

اکسین ها-از سالها پیش معلوم شده است که اکسین در تحریک

بخشی از مراحل رشد که به بزرگ شدن سلولها مربوط میشود دخالت میکند.این هورمون این عمل را با افزایش خاصیت کشش دیواره سلولی انجام

داده و با ممانعت از سنتز) آر ان آ( یا پروتئین از نرم شدن دیواره سلولی جلوگیری میکند.بنابراین عمل

اکسین در نرم کردن دیواره سلولی بستگی به تحریک سنتز) آر ان آ( توسط اکسین دارد.در حقیقت معلوم شده است که اکسین ها پیوسته با زیاد نمودن

تراکم) آر ان آ( باعث تحریک سنتز آن می شوند.از آنجا که اکسینها ممکن است باعث کند شدن فعالیت

ژن شوند،می توانند سنتز را تحریک کنند،ولی این مطلب که افزایش سنتز) آر ان آ(به طور مستقیم با

بزرگ شدن سلولی رابطه ندارد به اثبات رسیده .است

بارز ترین مثال اثر هورمون ها در رشد گیاه را میتوان در عمل جبرالین ها روی رشد مشاهده کرد.یک گیاه

ذرت پا کوتاه که معموال در موقع رسیدن فقط به ارتفاع حدود نیم متر میرسد صرفا با اضافه کردن

محلول جبرالین به مریستم انتهایی آن به گیاه ذرتی تبدیل خواهد گشت که بیش از سه متر ارتفاع خواهد داشت.جبرالینها اثرات تحریک کننده بسیار زیادی در

بزرگ شدن سلول دارند.آنها این اعمال را با یک یا دو یا سه مکانیسم انجام میدهند.اول اینکه معلوم شده

که جبرالینها باعث سست شدن دیواره سلولی استمیشوند که خود بزرگ شدن سلولی را تحریک

میکند.دوم جبرالینها باعث القا تشکیل آنزیم های شکننده میشوند و این عمل خود باعث تجزیه پروتئینها

.میشود

جبرالین ها-

اسید آبسزیک-اسید آبسزیک از سنتز آر ان آ و در نتیجه از سنتز دی ان آ و پروتئین ممانعت به عمل می آورد و در

نتیجه این ممانعت عدم رشد گیاه است.سنتز آر ان آ و پروتئین برای بزرگ شدن سلولها ضروری و

جلوگیری از سنتز این مواد مانع بزرگ شدن سلولها میشود.در عین حال میتوان بدون ممانعت در بزرگ

شدن سلولها به مقدار زیاد از سنتز آر ان آ .جلوگیری به عمل آورد

اسید آبسزیک هم چنین از آنزیم انگیزی)شروع تولید( آلفا آمیالز توسط جبرالین ممانعت به عمل

آورد.این موضوع به علت عمل اسیدآبسزیک در ممانعت از ساخته شدن آر ان آ ویژه این است که

.برای سنتز آلفا آمیالز الزم میباشد

اتیلن-

اتیلن هورمونی ست که سنتز آن بوسیله اکسین تحریک میشود،بنابراین این تشخیص تفاوت بین

فعالیت اکسین و اتیلن مشکل است.اتیلن سنتز و پروتئین را در بافتهای مسن افزایش می دهد.اما در

مورد بافتهای جوان این کار را نمیکند.از آنجا که ریزش اندام های گیاهی به سنتز آر ان آ و پروتئین

هردو بستگی دارد،شاید این این موضوع یکی از علل تشدید ریزش اندامها باشد.اما عمل اتیلن با عمل

اکسین که ریزش را به تاخیر می اندازد مغایرت دارد. شواهد موجود نشان میدهد که عمل اتیلن در ریزش

اندامها به مقدار زیاد بستگی به تحریک فعالیت .سلوالز دارد

تراوایی و مشخصات ماده حل شونده

تراوایی غشاء های سلولی با نوع ماده عبود داده شده تغییر میکند.این اختالف به ویژه بستگی به وجود با الکتریکی مثبت یا منفی بر روی مواد دارد،در عین حال کلیه مولکولها باردار نبوده و یا اینکه بار آنها به اندازه ایست که قابل صرف نظر کردن میباشد.در عین حال

بسته به اثرات مزبور و یا نبودن چنین بارهایی .میزان جذب مولکول متفاوت میباشد

اگر مولکول بدون بار الکتریکی باشد و یا مقدار بار آن قابل صرفنظر کردن باشد،چنین

مولکولی به نام غیر الکترولیت نامیده میشود.مانندآب،اکسیژن،گاز

کربنیک،اتیلن،قندها و بعضی .اسیدهای آمینه

خواص عمده ای را که میتوان برای تراوایی غیر الکترولیتها ذکر کرد

عبارتند از:اوال آنها سریعتر از الکترولیتها از

غشاء عبور میکنند.ثانیا سرعت ورود آنها بطور غیر

مستقیم به اندازه مولکول بستگی .دارد

مولکولهای کوچک مانند آب،اکسیژن،گاز کربنیک،اتیلن و آمونیاک با سرعت زیاد وارد سلول می شوند.در صورتی که مولکولهای

بزرگتر مانند ساکارز کندتر عبور میکنند.چنین مشاهداتی به نظریه غربالی غشاء می انجامد که بیانگر این است که غشاء

دارای منافذی محدود است،بنابر این هرچه مولکول کوچکتر باشد،منافذ بیشتری وجود

دارند که میتوانند مواد را از خود عبور دهند،در صورتی که مولکولهای بزرگتر

منافذ کمتری را میتوانند پیدا کنند که از آنها .عبور نمایند