به نام خدا ساقه ها و انتقال

گیاهی

بخش گیاهی

دبیر :سرکار خانم کاکاوند

گرد آورندگان:سارا تلیکانی و سارامودت

گوینده سارا تلیکانی

مقدمه

بخش رویشی )غیرجنسی(گیاهان آوندی شامل ریشه ها ,برگهاو ساقه هااست

ساقه ها رابطه بین ریشه ها و برگ ها هستند. معموال باالی سطح .زمین قرارمیگیرند

ساقه ها اشکال متفاوتی دارند )ازموهای نخ مانند تا تنه های حجیم درختان(

میتوانند علفی )با بافت نرم غیر چوبی(یا چوبی )با بافت بسیار سخت چوبی(

. ساقه ها سه عمل اصلی را در گیاه انجام می دهند

امکان انتقال داخلی را فراهم میکنند_1

ساقه ها بیشتر گونه ها ,از برگ ها و ساختار تولید مثل حمایت _2میکنند

ساقه ها بافت های زنده جدیدی را به وجود می آوردند_3

ساختار بیرونی ساقه در شاخه های چوبی

اندام های هوایی رویانی در سا قه هارا )جوانه(می گوییند

یک اندام رویانی که در نوک ساقه قرار دارد )جوانه انتهایی(می نامند

مریستم راسی خفته )غیر فعال از نظر رشد( توسط الیه.ای خارجی )فلس جوانه( پوشیده و محافظت میشوند

جوانه محوری که جوانه جانبی نیز نامیده میشوند در زاویه.باال بین برگ وساقه قرار دارند

محل اتصال برگ بر روی ساقه گره ومنطقه بین دو گره .متوالی را میان گره نام دارد

اثر برگی محل اتصال برگ به ساقه را نشان میدهد و الگوی آن میتواند

برای تعیین آرایش برگ ها بر روی ساقه ها استفاده میشود

ساختار و رشد ساقه بافت آوندی )هادی(که از ساقه تا برگ امتداد می یابد

در محل اتصال هر اثر برگی یک اثر آوندی را تشکیل .میدهد

پوست هر شاخه ی چوبی دارای عدسک است کهدرآن سلول ها با فاصله از هم قرار گرفته اند و امکان انتشار اکسیژن به درون سا قه را فراهم

میکنند

:گیا هان دونوع رشد متفاوت دارند

رشد نخستین: افزایش طول گیاه است و توسط -1مریستم های راسی مستقر در نوک ریشه ها و اندام

های موجود در ساقه ها صورت میگیرد

رشد پسین: افزایش قطر گیاه از فعالیت مریستم -2.های جانبی در ساقه ها و ریشه ها حاصل می شود

ساقه هایی که فقط رشد نخستین دارند علفی وساقه هایی که هم رشد نخستین و پسین دارند چوبی

.هستند

دسته های آوندی در ساقه ای علفی دو لپه ای

هر دسته از آوندی دارای آوند چوبی)انتقال آب وموادمعدنی ازریشه به برگ(

آوندآبکشی)انتقال مواد قندی محلول(

در سا قه های علفی یک الیه سلولی )کامبیوم آوندی(مریستم جانبی عهدهدار رشد پسین بین چوب و آوند آبکشی

کالهک فیبر آبکشی:در برخی از دو لپه ای ها بافت آبکش حاوی دسته ای از فیبرها به سوی بیرون دسته آوندی است

مغز: یک بافت زمینه ای اسکه در مرکز ساقه گیاهان علفی دو لپه ای است

اشعه مغزی: به نواحی پارانشیمی بین دسته های آوندی

دسته های آوندی در تک لپه ای ها رو پوست و کوتیکول مومی آن ساقه تک لپه ای مانند ذرت

را می پوشاند. در ساقه گیاهان تک لپه همانند ساقه ی گیاهان علفی دولپه بافت آوندی به صورت رشته هایی در

.سر تاسر طول ساقه امتداد دارند

گیاهان چوبی ساقه هایی با رشد پسین دارند این رشد را باافزایش قطر ساقه ها و ریشه ها نشان میدهد این نوع

رشد حاصل فغالیت دو مریستم جانبی است

چوب پسین و آبکش پسین توسط کامبیوم آوندی به وجود می آیند

گوینده سارا مودت

کامبیوم چوب پنبه ساز ,پریدرم را تولید میکنند

کامبیوم چوب پنبه ساز که معموال از سلول هایپارانشیم پوست بیرونی به وجود می آید پریدرم را

تولید کرده و جایگزین اپیدرم می شود

اشا ره ای به اصطالحات رایج در باره درختان

تقریبا همه ی مردم درباره چوب سخت و نرم شنیده. اند

: در اصطالح گیاه شناسی

چوب سخت : چوب گیاهان گلدار وچوب نرم : چوب مخروطیان )بازدانگان تولید کننده مخروط است

آب و مودا معدنی در آوند های چوبی منتقل می شوند

پتانسیل آب به صورت انرژی آزاد آبتعریف می شود

پتانسیل آب در فیزیولوژی گیاه اهمیتدارد چون میزان توانایی سلول در جذب

.آب به وسیله اسمز نشان می دهد

پتانسیل آب میزان تمایل آب به تبخیر از.سلول ها را نشان می دهد

آب بامدل کشش-هم چسبی به باالی ساقه انتقال میدهد

طبق مدل کشش-هم چسبی که به عنوان مدل تعرق-. هم چسبی نیز شناخته می شوند

آب در نتیجه کشش تولید شده در هر قسمت باالیی گیاه به سمت باال کشیده می شود

مسیر انتفال آب

خاک____بافت های ریشه )روپوست,پوست,بافتبعدی( _____آوند چوبی ریشه _______آوند چوبی

ساقه ________آوند چوبی برگ_____میان برگ______اتمسفر

فشار ریشه ای , آب را از ریشه به .قسمت های باال ساقه هدایت میکند

مکانیسم کم اهمیت تر دیگر در انتقال آب ,فشارریشه ای است که طی آن آبی که از خاک به ریشه

ها داده شده از طریق آوند ها ی چوبی به طرف باال . ی گیاه ))هل(( داده می شود

فشار ریشه ای در نتیجه جذب فعال یون های معدنیاز خاک که به درون آوند ها ی چوبی پمپ میشوند و .پتانسیل آب آن را کاهش می دهند ,به وجود می آید

قند های محلول در آوند آبکشی جا به جا می شوند

قند ها تولید شده در طی فتوسنتز پیش از یاد گیریدر آوند آبکشی به ساکارز )قند معمولی ( که دی

ساکارید مرکب از یک مولکول گلوکز و یک مولکول فروکتوز است ,تبدیل شده و به سایر قسمت های گیاه منتقل میشود .ساکارز فراوان ترین فراورده

.فتوسنتزی در آوند آبکشی است

مواد سیال درون بافت آبکشی به سمت پایین حرکت میکنند

فرضیه جریان فشار و جا به جایی را در آوند آبکشی

شواهد حاصل از آزمایش های اخیر از مکانیسم جابه جاییقند ها ی محلول در آوند آبکشی بر اساس فرضیه جریان

.فشاری حمایت می کنند

به نام 1930این فرضیه اولین با دانشمند آلمانی در سال . ارنست مونش پیشنهاد کرد

طبق این فرضیه جریان فشاری مواد محلول )مانند قند هامحلول( در آوند آبکشی بر اساس شیب فشار که همان

.اختالف فشار است حرکت می کنند

شیب فشار در بین منبع)محل بارگیری در آوند آبکشی(در.محل مصرف محل برداشت قند از آوند آبکشی وجود دارد

منابع

32 بخش 4کتاب بیولوژی سولومون جلد

سایت

تشکر

خیلی سپاس گزارم که ما را تحمل کردید

خسته نباشید

خداحافظ