بهداشت رفرانس بهداشت آزمایشگاه رفرانس آزمایشگاهبخش اصفهان ای بخش حرفه اصفهان ای حرفه

شیمیایی شیمیایی عوامل عوامل

شیمیایی عوامل آزمایشگاه شیمیایی بخش عوامل آزمایشگاه بخش

آزمایشگاه : مسئول کارشناس خاکساری احمد کننده آزمایشگاه : تهیه مسئول کارشناس خاکساری احمد کننده تهیهاصفهان ای حرفه اصفهان بهداشت ای حرفه بهداشت

آزمایشگاه مختلف های آزمایشگاه بخش مختلف های بخششیمیایی شیمیایی عوامل عوامل

مستقیم • قرائت تجهیزات بخش

هوا • آالیندههای از برداری نمونه بخش

ها • نمونه سازی آماده بخش

دستگاهی • آنالیز بخش

مستقیم قرائت تجهیزات مستقیم بخش قرائت تجهیزات بخش

معرف • کاغذهایمعرف • های محلولمدت • وکوتاه مدت بلند دتکتورتیوپهایمنظوره • تک گازیابهایوارن • مولتی گازیابهای

کاربرد لوله های آشکار ساز:بنزن

تولوئناتانول

CO

و بسیاری از مواد دیگر.....

مدت کوتاه تیوپهای مدت دتکتور کوتاه تیوپهای دتکتور

طول • به هستند های متر 11لوله سانتیداخلی 6وقطرخارجی وقطر متر میلی 4میلی

پر دهنده وواکنش جامد جاذب مواد از که مترشیمیایی آالینده با واکنش اثر ودر است شدهرنگ تغییر طول که میشود ایجاد رنگ تغییر

حسب بر آلودگی میزان باشد ppmبرابر میبر • بندی درجه تیوپها دتکتور این مشخصات

پمپ ppm حسب توسط که ای ضربه تعداد وشود ) زده باشد ( nباید می

دتکتور جهت استفاده مورد دتکتور پمپهای جهت استفاده مورد پمپهایمدت کوتاه مدت تیوپهای کوتاه تیوپهای

حجم • با دستی آکاردئونی هر 100پمپ در سی سیضربه

حجم • با دستی پیستونی در 100پمپ سی سیهرضربه

مدل • کوانتیمتر اتوماتیک 1پمپ ریزی برنامه قابلیت باحجم با زدن ضربه ضربه 100جهت هر در سی سی

مدل • کوانتیمتر ریزی 1000پمپ برنامه قابلیت باحجم با زدن ضربه جهت هر 100اتوماتیک در سی سی

ضربه

کوتاه دتکتور با گیری اندازه کوتاه روش دتکتور با گیری اندازه روشمدت مدت

روزنه • داخل دتکتوربه سر کردن وارد با ابتدابا سپس میشود شکسته دتکتور سر دو پمپپمپ به دتکتور دتکتور روی فلش جهت به توجهضربه تعداد به توجه با سپس میشود وصل

(n=5 ) داخل وهوااز میشود زده پمپ به ضربهشود ایجاد رنگ تغییر تا میشود داده دتکتورعبوروبر میشود قرائت رنگ تغییر نقطه ترین انتهایی

میشود ppmحسب گزارش

مدت بلند تیوپهای مدت دتکتور بلند تیوپهای دتکتوربندی • درجه دارای تیوپها دتکتور این

وبرای باشد می میکرولیتر برحسبدبی با پمپ یک به نیاز برداری نمونه

دارد متر پلی نام به پایینمیشود • شکسته دتکتور سر دو ابتدا

به را آن دتکتور روی فلش طریق وازرا پمپ سپس کنیم می وصل پمپمیکنیم نگاه دتکتور به ومرتبا روشنبه شود ایجاد دتکتور در رنگ تغییر تاخاموش را پمپ رنگ تغییر محضپمپ از را تیوپ ودتکتور کنیم میرا رنگ تغییر وطول کنیم می خارجمی داشت یاد لیتر میکرو حسب بر

کنیم

محاسبه محاسبه روش روش

حسب • بر را دتکتور روی از عبوری هوای حجمکنیم می محاسبه :لیتر

•n2-n1(*k = )لیتر حسب بر عبوری هوای حجمحسب • بر دتکتور در رنگ تغییر طول

میشود میکرولیترخواندههوای • حجم بر شده خوانده میکرولیتر تقسیم از

حسب بر غلظت لیتر حسب بر ppmعبوریاید می بدست

گازیابها گازیابها

واکنش • اساس بر یابها گاز عمل مکانیسمدر شیمیایی واکنش این که است شیمیاییحسب بر آلودگی میزان به توجه با ppmگازیاب

رود باالتر خاصی حد از وچنانچه میشود گزارشداد خواهد هشدار آالرم صورت به

میشود :• تقسیم دودسته به گازیابهاکلر- – 1• سنج ازن نظیر منظوره تک گازیابهای

... و سنج

2 : این- منظوره چند یا وارن مولتی گازیابهایچند که هستند سنسور چندین دارای گازیابها

کنند می گیری اندازه واحد آن در را گاز نوع

آالیندهها از برداری نمونه آالیندهها بخش از برداری نمونه بخش

پایین –• های دبی با هوا برداری نمونه پمپهایباال - دبی متوسط

فیلترهلدرها : – • ها نمونه آوری جمع وسایلجاذبهای – – – ایمپینجرها بابلرها سیکلونها

فیلترها – جامدکالیبراسیون • وسایلآزمایشگاه • به نمونه حمل وسایل

برداری نمونه برداری پمپهای نمونه پمپهای

برداری • نمونه زیر LOW FLOWپمپ دبی 500بابا برداری نمونه برای دقیقه در سی سی

فعال ذغال نظیر جامد جاذبهایفردی • برداری نمونه ,…SKC-GILIAN-SIBATAپمپ

دبی با 1-5با برداری نمونه برای دقیقه در لیتروایمپینجرها ها وبابلر فیلترها

دبی • با برای 25-45پمپهای دقیقه در لیترآالیندههای نظیر باال دبی با محیطی نمونهای

محیطی زیست

هوا آلودگی برداری نمونه هوا وسایل آلودگی برداری نمونه وسایل

ها هلدر ها فیلتر هلدر فیلتر

هلدرهای • استایرن 3فیلتر پلی جنس از قسمتیقطر برداری 25و 37با نمونه جهت متر میلی

روغن – – میستهای فلزی فیوم وغبارکلی گرد•IOM قطر با ها فیلترهلدر از جدیدی 25نوع

وغبارکلی گرد برداری نمونه جهت متر میلیقطر • با داالنی هلدرهای متر 25فیلتر میلی

آزبست ذرات از برداری نمونه جهت

سیکلونها سیکلونها

استنشاق • قابل وغبار گرد از برداری نمونه جهت ) ( سیکلون مینی سیکلون نام به وسایلی اززیر وغبارهای گرد اند قادر که میشود استفاده

کنند ( RESمیکرون )5 برداری نمونه راپلی • یا اتیلنی پلی یا آلومینیومی جنس از

میشود ساخته استایرنونمونه • نصب کارگر تنفسی منطقه در سیکلون

میشود انجام برداری

وایمپینجرها وایمپینجرها بابلرها بابلرها

جاذب • محلول شوی گاز وسایل این داخل دردبی با وسپس میشود دقیقه 1ریخته در لیتر

عمل مکانیسم میشود انجام برداری نمونهمایع درون جذب اساس بر وایمپینجرها بابلرها

میشود انجاممحلول • جهت مدرج مخزن یک دارای گازشویها

انتقال جهت نازل یک ودارای باشند می جاذببه که خروجی ویک هستند محلول درون به هوا

میشود وصل برداری نمونه پمپ

بطری های گاز شویبطری های گاز شوی

بطريهاي گازشوي•

بابلرهاي متخلخل

بطريهاي نمونه گير با لوله هاي مارپيچي

ستون هاي حاوي گوي هاي شيشه اي

فیلترها فیلترها

هستند • مشخصه سه دارای ها فیلترجنس •قطر •پورسایز •

متد به توجه با فیلترها وپورسایز قطر جنسگیری اندازه ووسایل برداری نمونه وروش

میشود انتخاب

فیلترها فیلترها انواع انواع

وغبارهای: PVCفیلتر • گرد برداری نمونه برایمیشود استفاده فیلترها این از وآلی معدنی

های : • فیوم برداری نمونه برای ممبران فیلترشمارش برای همچنین میشود استفاده فلزیمیشود استفاده فیلترها این از آزبست الیاف

گرد : • از بعضی برداری نمونه برای گالس فایبرکاربرد حرارتی های وغبار گرد خصوصا وغبار

دارند بیولوژیکی : • وغبارهای گرد برای تفلون فیلتر

... و کپکها قارچها نظیر ومیکروبی

جامد جامد جاذبهای جاذبهای

تیوپ • چارکل فعال ذغال های لولهتیوپ • سیلیکاژلآلومیناژل •طول • به هستند هایی وقطر 7لوله متر سانتی

داخلی 6خارجی وقطر متر متر 4میلی میلیشده تشکیل وشاهد سمپل قسمت دو از کهجامد جاذب ذرات از مشخصی مش وبا است

است شده پر

جاذب های سطحیجاذب های سطحی

جلjو و عقب بخش دو دارای سjطحی هjای جاذب هستند

1/10در صjورتیکه کjه االینjده در بخش عقب بیشjتر ازبخش جلویی باشد نمونه فاقد اعتبار میباشد

می خjارج و نمjوده تjرک را جjاذب مjرور بjه آالینjده شود . در نتیجه باید سریعا آنالیز گردد.

ها نمونه سازی آماده ها بخش نمونه سازی آماده بخش

متری : • گراوی روش در فیلتری های نمونه سازی آمادهشود : اعمال باید زیر موارد فیلترها توزین برای

گیرد 24• قرار دسیکاتور درون باید فیلتر ساعتشود • استفاده پنس از ترازو به فیلتر انتقال برایشود • اعمال دقت نهایت ها فیلتر جابجایی برایترازوی • از توزین شود 0/01برای استفاده گرم میلیاز • که صورتی با IOMدر فیلتر است شده استفاده

شود وزن ضمائم

ادامه ها نمونه سازی ادامه آماده ها نمونه سازی آماده

فلزی :• فیوم حاوی های فیلتر سازی آمادهبشر • به اتیلنی پلی پنس فیلتربا میشود 100ابتدا داده انتقال سی سیفیلتر • شود 10روی ریخته غلیظ نیتریک اسی سی سیروی • پلیت هات ودمای شود داده قرار پلیتن هات روی درجه 140بشر

گردد تنظیمشود • بسته ساعت شیشه با بشر دربپس • اسید وتبخیر فیلتر هضم ته پس در رنگ سفید رسوب ازتشکیل

شدن سرد از پس نمایم می متوقف را سازی خاکستر عملیات بشرنیتریک 10بشر اسید سی ونمونه 10سی نموده اضافه بشر به درصد

نماییم می ابزوبشن اتمیک دستگاه به تزریق آماده راانجام • استن بخارات توسط آزبست حاوی فیلترهای سازی آماده

آزبست الیف شمارش وجهت شده فیکس الم روی وفیلتر میشودمیشود آماده

مایع جاذب های نمونه سازی مایع آماده جاذب های نمونه سازی آمادهوجامد وجامد

میشود • خارج بابلر ویا ایمپینجر از که مایع جاذب های نمونهطبق نیاز مورد های ومعرف ریخته ارلن یک درونآنالیز جهت ها ونمونه شده اضافه آن به متد هر دستورالعملکروماتوگرافی گاز یا اسپکتروفوتومتری دستگاه با دستگاهی

میشود 0آماده• : سمپل قسمت دو ابتدا جامد جاذب های نمونه سازی آماده

کوچک ظروف درون در را فعال ذغال های لوله وشاهدکدام هر وبه ریخته مخصوص درپوش با سی 1دربسته سی

مدت وبه نموده اضافه سولفید دی در 2کربن ساعتاز پس کنیم می داری نگه با 2آزمایشگاه توانیم می ساعت

نبودن آماده صورت در نماییم قرائت کروماتوگرافی گازنگهداری یخچال در را ها نمونه گازکروماتوگرافی دستگاه

کنیم 0می

ها نمونه آنالیز های ها روش نمونه آنالیز های روش

متری • گراوی روشابزوبشن • اتمیک روشاسپکتروفوتومتری • روشگازکروماتوگرافی • روشx-rayروش •

کنتراست • فاز میکروسکوپ با شمارش روش

متری گراوی متری روش گراوی روش

های • وغبار گرد اکثر غلظت تعیین برای روش اینرود می کار به درهوا ومعدنی آلی

دقت • با حساس ترازوی یک از روش این دریا 0/00001 میشود 0/01گرم استفاده گرم میلی

به • قرارگیری از پس وغبار گرد حاوی فیلترهایشده 24مدت وزن ترازو با دسیکاتور در ساعت

گیری اندازه فیلتر روی موجود وغبار گرد ومیزانبرداری نمونه هوای حجم به توجه وبا میشودهوا مکعب متر بر گرم میلی حسب بر غلظت

میشود محاسبه

ابزوربشن اتمیک ابزوربشن روش اتمیک روش

ومواد • خاک آب هوا های نمونه در فلزات تعیین برایابزوبشن اتمیک دستگاه از بیولوژی های ونمونه غذایی

میشود استفادههای • متد براساس ها نمونه از کدام هر سازی آماده

آماده از پس ها ونمونه میشود انجامک ماده آن مخصوصمیشود خوانده ابزوبشن اتمیک دستگاه با سازی

المپ • کاتد هالو یک عنصر هر برای ابزوبشن اتمیک دستگاهدستگاه که عناصری وتعداد دارد را عنصر آن مخصوص

موجود المپهای تعداد به بستگی کند مقدار تعیین میتوانددارد دستگاه

های • محلول باید ابتدا عنصر هر غلظت گیری اندازه برایغلظت به توجه با وسپس شود ساخته عنصر آن استاندارد

گردد محاسبه مجهول نمونه غلظت ها استاندارد

دستگاه اتيميك ابزوربشندستگاه اتيميك ابزوربشندستگاه اتيميك ابزوربشندستگاه اتيميك ابزوربشن

کروماتوگرافی گاز کروماتوگرافی روش گاز روش

گاز • دستگاه توسط آلی شیمیایی ترکیبات از بسیاریها نمونه روش این در شود می مقدار تعیین کروماتوگرافیدر تیوپ سیلیکاژل ویا اکتیو کربن روی بر اوری جمع از پسوتوسط شده یافت باز سولفید دی کربن توسط آزمایشگاهمی تزریق گازکروماتوگرافی دستگاه به میکرولیتری سرنگنمونه گازکروماتوگرافی ستون از نمونه عبور از پس شود

دتکتور به ترتیب وبه شده جداسازی رسد FIDیا TCها میدر پیک صورت وبه گردد می شناسایی دتکتور وتوسطتزریق دستگاه به استاندارد نمونه ابتدا میشود ظاهر مانیتوردستگاه به نمونه سپس گردد می ثبت استاندارد وپیک شده

گردد مقدار تعیین تا میشود تزریق

دستگاه گازكروماتوگرافيدستگاه گازكروماتوگرافيدستگاه گازكروماتوگرافيدستگاه گازكروماتوگرافي

اسپکتروفوتومتری اسپکتروفوتومتری روش روش

که • خاصی موج طول در ها نمونه روش این دربالنک توسط ابتدا میشود خوانده دارد جذب نمونه

در محلول نمونه وسپس میشود صفر دستگاهچنانچه میشود خوانده دستگاه توسط بالنک داخل

موج طول در داشته 200-400ماده جذب نانومتراسپکتروفوتومتر با طول UVباشد در وچنانچه

با 400-900موج باشد داشته جذب نانومترمیشود VISاسپکتروفوتومتر خوانده

استاندارد های محلول ساخت استاندارد بخش های محلول ساخت بخش

دستگاه • هر برای ابتدا آالیندهها غلظت میزان تعیین برایکه باشد می استاندارد های محلول ساخت به نیاز آنالیزبرای میشود ساخته استانداردها متد هر دستورالعمل طبق

( استوک مادر استاندارد محلول ابتدا کار ( ppm1000این سرب استوک ساخت برای مثال عنوان به میشود ساخته

در را خالص پودرسرب گرم نیترک 50یک اسید سی 2سیویا رسانیم می لیتر یک حجم وبه کنیم می حل 598/1موالر

در را سرب نیترات مقطر 100گرم آب سی تقطیر 2سی باراستوک تا رسانیم می لیتر یک حجم وبه کرده 1000ppmحل

های استاندارد سایر استاندارد این با سپس شود ساختهمیشود ساخته روش ودقت نمونه نوع به توجه با نیاز مورد

((uu-visuu-visدستگاه اسپكتروفتومتر)دستگاه اسپكتروفتومتر) ((uu-visuu-visدستگاه اسپكتروفتومتر)دستگاه اسپكتروفتومتر)

IRIRاسپکتروفتومتری اسپکتروفتومتری برای ترکیباتی

نظیر:ترکیبات آلی

اتیلناتان

پروپانبوتان

COCO2

UVUVاسپکتروفتومتری اسپکتروفتومتری

برای ترکیباتی نظیر:ترکیبات کربونیل

ترکیبات آروماتیکترکیبات چند حلقوی

ترکیبات خطی اشباع نشدهNH3NOX

O3SO2...........

دقت با حساس دقت ترازوي با حساس mgmgترازوي0.010.01

تعيين • متري گراوي روش به كه مواديبرداري فيلترنمونه توسط مقدارميشوند

ترازوي مقدارميشوند mg 0/01وتوسط تعيين - سولفات: آمونيوم گردوغبارنيترات نظير

- - ذغال - پآمونيوم - - گاليوم ايندوسولفان نبه- - كا گرافيت گليسيرين -ئميست شم پولين

تالك - - - - سيمان معدني روغن ميست شيشهاست - اكسايد دي ...ئتيتانيوم و روي ارات

ای شعله ابزوربشن اتميك ای دستگاه شعله ابزوربشن اتميك philipsphilipsدستگاه

( ( AAAA)) - - آب كار محيط درهواي فلزي فيوم غلظت تعيين جهت

- - بيولو مواد غذايي مواد ... ژخاك ازدستگاه و يكيميشود استفاده اتميك

به حرفه پالم 10باتوجه بهداشت آزمايشگاه در موجودباشد : مي گيري اندازه زيرقابل فلزات أي

- - - - - - سلنيوم كادميوم مس نيكل كروم سربآلومنيوم - - - - قلع آهن آرسنيك

الم شدن فراهم صورت نظيرالم پدر پسايرفلزات ... - فلزات- اين و موليبدن سديم منيزيوم منگنز

. هستند گيري اندازه نيزقابل

ابزوربشن اتميك ابزوربشن دستگاه اتميك دستگاهperkinelmerperkinelmerهمراههمراه

ویپر وسیستم گرافیت کوره ویپر با وسیستم گرافیت کوره با))AAGAAGژنراتور ( ژنراتور ( محيط • درهواي فلزي فيوم غلظت تعيين جهت

بيولو- - - - مواد غذايي مواد خاك آب ... ژكار و يكيميشود استفاده اتميك ازدستگاه

به • بهداشت پالم 20باتوجه آزمايشگاه در موجودباشد : مي گيري اندازه زيرقابل فلزات أي حرفه

آهن – – – – – – • مس روی آرسنیک سیلیس جیوهباریوم – – – – استرانسیوم آلومینیوم نیکلفسفر – – – – – سلنیوم نقره کروم کلسیم

کبالت – – – - کادمیوم سرب منیزیوم

اس اس دستگاه - UV - UV كترفتومتركترفتومترپپدستگاهVISVIS

كه • هايي صورت آالينده طول به در موج محلول

اين 200 -900 توسط باشند داشته جذب نانومتر

- : آمونياك . نظير هستند گيري اندازه قابل دستگاه

فرمالد - هيدرازين متيل نيتروؤن - - ئدي كتن يد

فس - - ازن اكسايد آرسين - - - ژدي بين استي ن

... و - سرب كروميوم

visvisاسپکتروفوتومتر اسپکتروفوتومتر

موج • طول در محلول صورت به كه هايي آالينده

توسط 400 -900 باشند داشته جذب نانومتر

: نظير . هستند گيري اندازه قابل دستگاه اين

كروميوم - - - - كتن فرمالدإيد آمونياك سرب

...-

unicamunicam گازکروماتوگرافیگازکروماتوگرافی

گیری روش اندازه به که وبخاراتی گازها. میشود انجام گازکروماتوگرافی

مجددا) است وقرار است تعمیر حالت در دستگاهشود ( اندازی راه

دستگاه وكاربرد فعاليت گيري شرح اندازه دستگاه رديفناممحيط درهواي گردوغباروگازوبخارشيميايي برداري نمونه

كاربرداري پمپ SKC1نمونه

محيط درهواي گردوغباروگازوبخارشيميايي برداري نمونهكار

برداري پمپ GILIAN2نمونه

محيط درهواي گردوغباروگازوبخارشيميايي برداري نمونهكار

برداري پمپ نمونهSIBATA

3

كاربادبي محيط درهواي گازوبخارشيميايي برداري نمونهیینپا

دردقيقه (1 - 300) سي سي

فلو پمپ برداري نمونهGILIANپایین

4

بلندمدت دتكتورتيوپهاي با گازها برداري متر پمپنمونه پلي برداري 5نمونهمدت كوتاه دتكتورتيوپهاي با گازها برداري برداري نمونه نمونه پمپ

كوانتيمتر6

مدت كوتاه دتكتورتيوپهاي با گازها برداري دراگر نمونه برداري نمونه پمپدستي

7

مدت كوتاه دتكتورتيوپهاي با گازها برداري پيستوني نمونه برداري نمونه 8پمپمحيط درهواي گردوغباروگازوبخارشيميايي برداري نمونه

كارباال ) دبي دقيقه (25 -45با در ليتر

برداري نمونه پمپNEGRETTI

9

كاربادبي محيط درهواي گازوبخارشيميايي برداري نمونهليتردردقيقه (1 - 12)

برداري نمونه پمپDESAGA

10

كار محيط درهواي آلي گازهاوبخارات برداري وسيليكاؤل چنمونه تيوپ اركلتيوپ

11

درهواي جاذب بامحلول گازوبخارشيميايي برداري نمونهكار محيط

ايمپينجر - 12بابلر

موفق موفق باشيدباشيد