آشنایی با مفاهیم بازرسی و

بازرسی بهداشتی مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی

فارسی حسین فارسی مهندس حسین مهندسمحیط بهداشت مهندسی گروه محیط کارشناس بهداشت مهندسی گروه کارشناس

اصفهان اصفهان استان استان

مقام معظم رهبري

مسئوليت خطير بازرسي: مسئوليت خطير بازرسي:   

بازرسي يكي از دشوارترين مسئوليت ها را در نظام اسالمي است.

اين بار سنگين را و مسئوليت خطير را مهم بشماريد و خدا را شكر كنيد و با دقت و وسواس اين وظيفه را انجام

دهيد.

حضرت علی )ع(

  . عيوبي الي اهدي من اخواني احّب4

نشان دادن عيوب، هديه كردن است. كانه يك لطفي است در حق او. منظور از

عيوب فقط عيوب شخصي نيست بلكه عيوب مجموعه نيز هست. مدير،

وظيفه اش مي داند كه در مقابل عيوب از مجموعه اش دفاع كند.

بازرسی

تعریف بازرسی تعریف بازرسی •

اهداف بازرسیاهداف بازرسی•

اخالق بازرسیاخالق بازرسی•

مهارت های بازرسیمهارت های بازرسی•

دانشیدانشی-

ارتباطیارتباطی-

بررسی طراحی،محصول،خدمات،فرایند ویا

کارخانه و تعیین انطباق آنها با الزامات معین یا بر پایه اظهار نظر تخصصی با الزامات عمومی است.

- بازرسی ابزار اولیه سازمان نظارتی برای تشخیص روش ها و عملیاتی است که ممکن است برای جامعه

خطرناک بوده و با اقدامات اصالحی قابل تصحیح باشد

تعریف بازرسی

هدف

- تامین امنیت•- اجرای قوانین•- پیشگیری از عرضه موارد غیر مجاز•شاسایی و معرفی متخلف•- تعطیل نمودن موارد غیر بهداشتی•

مهارت دانشی بازرس بهداشت محیط

مهارت:انجام ماهرانه و فنی یک یا چند •وظیفه

شرایط احراز مهارت:•آموزش-تجربه-دانش-الزامات-توانایی اظهار نظر•

الزامات مهارت دانشی بازرس بهداشت محیط

آگاهی از از مسائل بهداشتی و زیست •محیطی

آگاهی از مقررات و استانداردهای •مرتبط

آگاهی از قوانین•آگاهی از تکنیک ها و روش های بازرسی•آگاهی از عملیات بهسازی•

الزامات مهارت دانشی بازرس بهداشت محیط

دانش کافی از کاربرد عملی •میکروبیولوژی

دانش کافی از فرایندهای تولید مواد •غذایی

مهارت فنی استفاده از امکانات•مهارت تحقیق و تحلیل برای مطالعه•مهارت تجزیه و تحلیل اطالعات•مهارت حل مشکل•مهارت های خوب ارتباطی و نوشتاری•

مهارت ارتباطی

مهارت ارتباطی

ارتباط: فرایند تحت تاثیر قرار دادن •انسان ها نسبت به یکدیگر

شرایط احراز مهارت:•جستجو ،تفحص و پرسش-توانایی گوش دادن-مشاهده کردن دقیق-توانایی نطق-

ویژگی های شخصی بازرسمدیر و مدبر•وقت شناس•انظباط و جدیت در امور•خوش رفتار و خوش برخورد•نکته سنج•مستقل،بی طرف و درستکار•عدم انعطاف پذیری یاتند خویی بیش از حد•عدم استبداد رای•

اخالق بازرسی و مالحظات آناخالق مقدم بر دانش و عملکرد•منابع اخالق : قران – سیره نبوی – احادیث•رهبری موثر•اخالص در ارائه خدمت•عشق به کار•عدم پذیرش هدیه•سعه صدر و انتقاد پذیری•عدم تبعیض •

اخالق بازرسی و مالحظات آن

مهارت و بصیرت•جلب اعتماد مردم•خیر خواهی و آموزش ناصحانه•حسن خلق•پرهز از غرور و رازداری•

عواملی بر سالمتی افراد دخالت دارد

مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی-- اماکن عمومی-- بهسازی و بهداشتی بودن-

نظpارت بpر مرکpز و امpاکن عمpومی بpه اسppتفاده سppالمت حفppظ منظppور کننpدگان از اینگونpه امpاکن هم برعهpده بهداشppت بppاالخص بهداشppت وزارت

محیط میباشد.

گزارش سازمان جهانی بهداشت

میلیون کودک 2/ 2درصد از 2مرگ حدود - سال بر اثر بیماری های اسهالی2زیر

درصد افراد از 30کشورهای صنعتی حدود -بیماریهای منتقله از آب و غذا رنج می برند

درصد 80- در کشور های جهان سوم حدود درصد مرگ ومیرها 33کل بیماری ها و

ناشی از مصرف آب و غذای آلوده می باشد.

گزارش سازمان جهانی بهداشت

یکpا، حpدود • آمpر هpا بیمpاری کنpترل بررسpی مرکpز 77طبpق

دpرpصpد مسpموpمیpت pهpاpی غpذایpیp ناشpیp از مpواpد غpذایpی عpرضpه

،pاpه pرانpتوpرس pی وpمpوpمpاکن عpمpا pدر pهpدpواد 20شpمp pد ازpصpدر

pدpرصpد ناpشpی اpزp مpواpد pغpذایpیp تجpاpری می 3غpذpایpیp منpاpزلp و

باشد.

بازرسی بهداشتی مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی

اصطالحات و تعاریف

محيط • بهداشت :EHOبازرسمتصدی • یا مسئول شخصعمومی • اماکنغذایی • مواد توزیع و تهیه مراکزبهداشتی • کنترلمتقاطع • آلودگیخطرناک • بالقوه غذایی مواد

بازرس بهداشت محيطشخصpی کpه مسpئول توسpعه، پیpاده سpازی •

وp pاجpرای سpیpاسpتp هpایp بهpدpاشpتی از جpملpه بهداشpت محیط ميp باشد.

خطpرات بهداشpتی بpالقوه پpیرامون محیpط •یpا روش pو نpمpوده شناسpایی رpا زنpدpگی

روش هpای اصلحp آن رpا توصیه می نمایدمقطpع • در دانشpگاهي مpدرک داراي بايpد

کpاردانی، کارشناسpی یpا کارشناسpی ارشpد در pرشpته مهpندسpی بهدpاشpت محیpط باشند.

شخص مسئول یا متصدی

شخصی که در مرکز یا امکنه عمومی •سرمایه گذاری کرده ومسئولیت دارد

اماکن عمومی

بر اساس تعریف آئین نامه •بهداشت محیط مصوب هیئت

وزیران اماکن عمومی

مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی

اساس تعریف آئین نامه بهداشت بر •مراکز محیط مصوب هیئت وزیران تهیه و توزیع مواد غذایی

مواد غذایی بالقوه خطرناک

مواد غذایی طبیعی و یا مصنوعی که به •

دلیل توانایی رشد سریع میکروب ها بر

روی آنها نیاز به کنترل درجه حرارت دارند

کنترل بهداشتی

بازدید و بررسی وضعیت بهداشتی •مراکز و اماکن مشمول آئین نامه به منظور اعمال ضوابط بهداشت

محیطی می باشد

آلودگی متقاطع

آلودگی که از طریق تماس یک •ماده غذایی با سطوح آلوده اطالق

می گردد

وظایف و مسئولیت های بازرس بهداشت محیط

پایش و کنترل خطرات بالقوه برای •مردم

بررسی عوامل مضر سالمت•نظارت بر ایمنی مواد غذایی•نمونه برداری•بازرسی های روتین•بازرسی های مکان ها برای انطباق•اقدام قانونی جهت نقض قوانین•

وظایف و مسئولیت های بازرس بهداشت محیط

آموزش مردم•همکاری با رسانه های عمومی •

جهت آموزشهمکاری بین بخشی جهت توسعه •

سیاسی در منطقه

مراحل انجام بازرسی

طراحی برنامه•آموزش بازرسان و کارکنان•انجام بازرسی•مستند سازی بازرسی•تنظیم گزارش بازرسی•اختتام بازرسی•

طراحی برنامه

منابع•تجهیزات بازرسی•تقسیم بندی واحدهای صنفی•میزان ساعات اختصاص بازرسی•انواع بازرسی•

آموزش بازرسان و کارکنان

آموزش پایه•آموزش میدانی•استاندارد سازی و گواهینامه•آموزش ضمن خدمت یا مداوم•

تجهیزات بازرسیلیست تجهیزات ضروری•فرم ها و آئین نامه ها•شماره تلفن های مهم•لباس کار و پوشش سر•پنبه الکل،ترمومتر،رطوبت سنج،کلر •

سنج،فشارسنج،نورسنجچراغ قوه،عینک،محافظ گوش•تجهیزات نمونه برداری)چراغ •

الکلی،قیچی،پنس،کارد،ظرف نمونه برداری و..(ماشین حساب،دوربین عکاسی،سرد کننده•

انجام بازرسی

مشخص شدن حدود منطقه •بازرسی

فراهم نمدن چک لیست و فرم •های مربوط به بازرسی

تعیین منطقه بازرسی•آمادگی جهت بازرسی•ورود به محل بازرسی•مقدمات و شروع بازرسی•

انجام بازرسی

بررسی فهرست فعالیت•آموزش کارکنان با مثال و مشاهدات •

اولیهتمرکز در بازرسی•پرسش در رابطه با شیوه بهره برداری •

واحد صنفیاندازه گیری پارامتر های مهم•

مستند سازی بازرسی

ضبط و نگهداری مدارک•یاد داشت های دقیق پیش نویس•دفتر ثبت روزانه•

تنظیم گزارش بازرسی

هدف•متصدی- اطالع لزوم

باشد- پرونده مکمل

گزارش • تکمیل و سازی آمادهنامه- آئین با مطابقت

نواقص- بندی تقسیمشده- بازرسی محل ارزیابی

Good Writing:Good Writing:

Good communication

Good Listening

اختتام بازرسی

اطالع رسانی مدیر یا مسئول•

زمان•

مهارت کالمی•

صریح و روراست بودن•

اقدامات جایگزین و تعیین مهلت•

خود بازرسی یا خود ارزیابیتعریف:تعریف:•

- استفاده ازابزارمناسب برای ترغیب متصدیان به رعایت بهداشت

هدف: هدف: •شناسایی و رفع مشکالت احتمالی-شناسایی نقاط آسیب پذیر و میزان آسیب پذیری آنها-پاکیزه نگهداری محل کسب،عرضه مواد غذایی -

سالمتر،جذب مشتری و ارتقاء سطح سالمتراهکار:راهکار:•استفاده از چک لیست استاندارد- تکمیل دوره ای آن در بازه زمانی مناسب)ایده ای روزانه(-

پارامترهای مهم درچک لیست خود ارزیابی

دیافت اجناسدیافت اجناس•

بهداشت کارکنانبهداشت کارکنان•

انبار و ذخیره مواد غذاییانبار و ذخیره مواد غذایی•

نمایش و عرضهنمایش و عرضه•

تاسیسات فیزیکی و بهداشت محیطتاسیسات فیزیکی و بهداشت محیط•

تمییزکردن و گندزداییتمییزکردن و گندزدایی•

چند توصيه

هنگام نوشتن به خواننده خود •فکر کنيد.

هنگام نوشتن •دقيق بنويسيد.–واضح بنويسيد.–کامل بنويسيد.–

سادگی و اختصار نشان دهنده •اعتماد به نفس شماست.

کلمه15هر جمله حداکثر –باشد.

از کلمات چند سيالبی و –ثقيل استفاده نكنيد.

خوب نوشتن نياز به وقت •دارد.

چند توصيه

گزارش و معرفی متهم به دادگاه •دلیل بر محکومیت وی نمی باشد فلذا دقت شود به همراه گزارش

سوابق ،معاینه محلی،گزارش بازرسی و موارد تخلف در صورت

نیاز ارسال شودهنگام نوشتن گزارش:•

دقيق بنويسيد.–واضح بنويسيد.–کامل بنويسيد.–

سادگی و اختصار• باشد. کلمه15هر جمله حداکثر –از کلمات چند سيالبی و ثقيل –

استفاده نكنيد. خوب نوشتن نياز به وقت دارد.•

روش صحيح شستن دست-فاصله فرد تا دستشوئي رعايت شودتا در هنگام 1

شستشوي دست لباس كار خيس وآلوده نشود-حلقه وساعت را بيرون آورده وسپس آستين هارا 2

باال زده وآب بافشار ودماي مناسّب تنظيم گردد.-درحاليكه دست ها سرازير هستند آنهارا خيس 3

نمائيد تاآب به طرف نوك انگشتان جاري گردد.سي سي صابون مايع دركف دست ها 5-10-مقدار4

بريزيد دستها را بهم بماليد تاكامالً كف ايجاد گردد-شستن دستها را با حركت مالشي و دورا ني آغاز 5

نمائيد و كف دست راست را به پشت دست چپ و بالعكس كشيده شود

روش صحيح شستن دست

-كف دستها به هم كشيده شود به طوری كه انگشتان بين 6

هم قرارگيرند و كامال به هم ساييده شود

-پشت انگشتان دست راست را در كف دست چپ به 7

طوريكه انگشتان به حالت قفل شدن در كنار هم قرار

گيرند وبا فشار شسته شود

-نوك انگشتان يك دست را در كف دست ديگر قرار داده و 8

با حركت چر خشي كامال شستشو دهيد

-دستها و مچ را كامال آبكشي نمائيد 9

-دستها را با جوله كاغذي خشك نموده وبا همان حوله 10

كاغذي شير را ببنديد و از دست زدن به شير خوداري

نمائيد

45

دستها را بايد شست

46

پيشگيري بهتر از درمان است

مطالعات نشان داده است كه يك سوم افراد . جامعه دست خود را بخوبي نمي شويند

47

مايع هاي ضدعفوني كننده بدون نياز به آب براي مصارف در جلسات يا ادارات قبل از انجام پذيرايي هاي مختصر نيز توصيه شده است

48

استفاده از صابون جامد يا مايع الزامی باشد

49

توجه نماييد كه فقط كف صابون است كه ميكروب را از دست جدا می کند نه ريختن حجم زياد صابون روي دست و هدر

دادن آنهم با حجم زياد آب

50

ثانيه چهار نقطه كور 15 تا 10 مرحله هر مرحله 8دست شستن :

بين انگشتان - زير ناخن ها مچ ها --پشت دست

-گودي كف دست