عالئم و برچس�بهای عالئم و برچس�بهای ایمنیایمنی

::ارائه دهندگانارائه دهندگان

8114670581146705نرگس شیروانی نرگس شیروانی

8114830981148309فرساد صداقتی فرساد صداقتی

85بهار

عناوین مهمعناوین مهم

تعاریفتعاریفهدف از بکارگیری عالئم ایمنی هدف از بکارگیری عالئم ایمنی اس�تانداردهای بین المللی در این زمینه اس�تانداردهای بین المللی در این زمینه در اس�تفاده م�ورد اش�کال و رنگه�ا در اس�تفاده م�ورد اش�کال و رنگه�ا

عالئم ایمنیعالئم ایمنیمعیارهای سنجش بینایی معیارهای سنجش بینایی کدگذاری بصری و انواع آن کدگذاری بصری و انواع آن انواع وسایل هشداردهنده انواع وسایل هشداردهنده

تعاریف کلیتعاریف کلی

( ه�دف( ه�دفTargetTarget هرگون�ه ش�یء، ط�رح ی�ا عالم�تی ک�ه :) هرگون�ه ش�یء، ط�رح ی�ا عالم�تی ک�ه :)می ب�ایس�ت� جهت انج�ا�م عملی در� مع�رض دی�د ش�خص می ب�ایس�ت� جهت انج�ا�م عملی در� مع�رض دی�د ش�خص

قرار گیرد.قرار گیرد. رنگه�ای ایم�نی: رنگه�ایی ب�ا خصوص�یات مش�خص، ک�ه رنگه�ای ایم�نی: رنگه�ایی ب�ا خصوص�یات مش�خص، ک�ه

دا�رای م�عانی ایمنی� ویژه ا�ی هست�ند.دا�رای م�عانی ایمنی� ویژه ا�ی هست�ند. و اش�کال بک�ارگیری ب�ا ک�ه عالئمی ایم�نی: عالئم و اش�کال بک�ارگیری ب�ا ک�ه عالئمی ایم�نی: عالئم

ب�ه مش�خص �را پی�غ�ام �ایم�نی� ی�ک مختل�ف�، ب�ه رن�گه�ای مش�خص �را پی�غ�ام �ایم�نی� ی�ک مختل�ف�، رن�گه�ای بیننده منتقل می نمایند.بیننده منتقل می نمایند.

عالئم مکم�ل: مت�نی ک�ه در کن�ار عالئم ایم�نی و جهت عالئم مکم�ل: مت�نی ک�ه در کن�ار عالئم ایم�نی و جهت وضوح بیشتر آن آورده می شود.وضوح بیشتر آن آورده می شود.

اهداف استفاده از عالئم ایمنیاهداف استفاده از عالئم ایمنی

ک�ه و مس�ائلی موقعیته�ا ب�ه نس�بت اف�راد توج�ه ک�ه جلب و مس�ائلی موقعیته�ا ب�ه نس�بت اف�راد توج�ه جلب

از نمای�د، دچ�ار �مخ�اطره �می را� آنه�ا و �ایم�نی مت از س�ال� نمای�د، دچ�ار �مخ�اطره �می را� آنه�ا و �ایم�نی مت س�ال�

طریق:طریق:آگاهی یافتن افراد نسبت به خطر موجود آگاهی یافتن افراد نسبت به خطر موجود

تشریح و توضیح خطر موجود تشریح و توضیح خطر موجود

تشریح صدمات و لطمات ناشی از خطر تشریح صدمات و لطمات ناشی از خطر

آگاهی افراد در رابطه با چگونگی جلوگیری از ایجاد خطر آگاهی افراد در رابطه با چگونگی جلوگیری از ایجاد خطر

استانداردهای بین المللیاستانداردهای بین المللی

ISO 3461-1: 1988 “General Principles for the creation of ISO 3461-1: 1988 “General Principles for the creation of Graphical Symbols”Graphical Symbols”

ISO 3864 (1984)ISO 3864 (1984) “Safety Colors & Safety Signs”“Safety Colors & Safety Signs”

ISO 4196 (1984) “Graphical Symbols-Use of Arrows”ISO 4196 (1984) “Graphical Symbols-Use of Arrows”

ISO 7000 (1989) “Graphical Symbols for Use on ISO 7000 (1989) “Graphical Symbols for Use on Equipment Crane”Equipment Crane”

ISO 13200 (1995) “General Principles for Safety Signs ISO 13200 (1995) “General Principles for Safety Signs & Hazard Pictorials”& Hazard Pictorials”

رنگهای ایمنی و معانی آنهارنگهای ایمنی و معانی آنها

رنگ متضادرنگ متضاد معنی رنگ در عالئم معنی رنگ در عالئم ایمنیایمنی رنگرنگ

سفیدسفید ایست – ممنوعیتایست – ممنوعیت قرمزقرمز

مشکیمشکی آگاهی از خطر آگاهی از خطر موجودموجود زردزرد

سفیدسفید الزام – اجبارالزام – اجبار آبیآبی

سفیدسفید موقعیت امن – عالئم موقعیت امن – عالئم انگیزشیانگیزشی سبزسبز

اش�کال هندس�ی درعالئم ایم�نی و اش�کال هندس�ی درعالئم ایم�نی و معانی آنهامعانی آنها

نمونه ای از نمونه ای از عالئمعالئم

معنی اشکال در عالئم معنی اشکال در عالئم ایمنیایمنی

شکل شکل هندسیهندسی

بازداری یا الزام به بازداری یا الزام به انجام کاریانجام کاری دایرهدایره

هشدارهشدار مثلثمثلث

اطالعات و آگاهی اطالعات و آگاهی رساندنرساندن

مربع و مربع و مستطیلمستطیل

سایز و جنس عالئم ایمنیسایز و جنس عالئم ایمنی

:سایز عالئم:سایز عالئم 250250 ** 180180میلی متر میلی متر

350350 ** 250250میلی متر میلی متر

500500 ** 350350میلی متر میلی متر

:جنس عالئم:جنس عالئم میلی متر میلی متر5/15/1 ت�ا ت�ا 8/08/0 ف�والد رن�گ ش�ده ب�ه ض�خامت ف�والد رن�گ ش�ده ب�ه ض�خامت میلی متر میلی متر44 تا تا 33 پالستیک به ضخامت پالستیک به ضخامت 22 ت�ا ت�ا 5/15/1 آلومی�نیوم ب�ا روکش�ی از رن�گ ب�ه ض�خامت آلومی�نیوم ب�ا روکش�ی از رن�گ ب�ه ض�خامت

میلی مترمیلی متر میلی میلی 55 ف�ایبر گالس ب�ا روکش اپوکس�ی ب�ه ض�خامت ف�ایبر گالس ب�ا روکش اپوکس�ی ب�ه ض�خامت

مترمتر

واحدهای اندازه گیریواحدهای اندازه گیری

زاویه دید زاویه دید((Visual AngleVisual Angle)) << minmin ofof arcarc

روش�نایی روش�نایی ((IlluminationIllumination)) << ft-ft-cc

درخش�ایی درخش�ایی ((LuminanceLuminance)) << LambertLambert

بازت�اب بازت�اب ((ReflectionReflection)) << %%

مغ�ایرت مغ�ایرت ((ContrastContrast)) << %%

تشخیص اهداف رنگیتشخیص اهداف رنگی

ق��درت اف��زایش در م��ؤثر ق��درت عوام��ل اف��زایش در م��ؤثر عوام��ل تشخیص اهداف:تشخیص اهداف:

پس و نوش�ته م�ابین تب�این پس اف�زایش و نوش�ته م�ابین تب�این اف�زایش زمینه آنزمینه آن

:رنگ پس زمینه: رنگ پس زمینه تیرگی تیرگی

سادگی سادگی

اس�تفاده از نوره�ا و رنگه�ای فلورسانتاس�تفاده از نوره�ا و رنگه�ای فلورسانت

تش�خیص اه�داف دارای زمین�ه ه�ای تش�خیص اه�داف دارای زمین�ه ه�ای طرحدارطرحدار

:عوامل مؤثر بر تشخیص بهتر هدف:عوامل مؤثر بر تشخیص بهتر هدفانتخ�اب رن�گ دارای تب�این ب�اال و درخش�ایی مناسبانتخ�اب رن�گ دارای تب�این ب�اال و درخش�ایی مناسباس�تفاده از رن�گ س�فید )روش�ن( در پس زمین�ه ه�ای تیره اس�تفاده از رن�گ س�فید )روش�ن( در پس زمین�ه ه�ای تیره اس�تفاده از رنگه�ای فلورس�نت در پس زمین�ه های تیره اس�تفاده از رنگه�ای فلورس�نت در پس زمین�ه های تیره عدم استفاده از پس زمینه های راه راه عدم استفاده از پس زمینه های راه راه :استفاده از زوجهای رنگی مناسب: استفاده از زوجهای رنگی مناسب

س�فید – قرم�ز س�فید – قرم�ز - س�بز روش�ن - س�بز روش�ن قرمزقرمز

زرد روش�ن – مش�کی زرد روش�ن – مش�کی - زرد روش�ن - زرد روش�ن آبیآبی

مزایای کدگذاریمزایای کدگذاری

قابلیت اندازه گیری اطالعاتقابلیت اندازه گیری اطالعات

افزایش اعتبار و کیفیت اطالعات افزایش اعتبار و کیفیت اطالعات

قابلیت آموزش و یادگیری باالتر قابلیت آموزش و یادگیری باالتر

خصوص�یات کلی�ه ک�ددهی توان�ایی خصوص�یات کلی�ه ک�ددهی توان�ایی کمی و کیفی اهدافکمی و کیفی اهداف

انواع روشهای کدگذاری بصریانواع روشهای کدگذاری بصری

Color CodingColor Coding Colored lights for codingColored lights for coding Surface colors for codingSurface colors for coding

Shape CodingShape Coding Numbers & lettersNumbers & letters Geometric & pictorial shapesGeometric & pictorial shapes

انواع روشهای کدگذاری بصریانواع روشهای کدگذاری بصری

Magnitude CodingMagnitude Coding Area CodingArea Coding Line length CodingLine length Coding Visual number CodingVisual number Coding Luminance CodingLuminance Coding Flash rate CodingFlash rate Coding Stereo depth CodingStereo depth Coding

Inclination CodingInclination Coding Compound CodingCompound Coding

کدگذاری رنگیکدگذاری رنگی

استفاده از نور جهت کدگذاریاستفاده از نور جهت کدگذاری:عوامل مؤثر بر طیف نوری قابل تمایز:عوامل مؤثر بر طیف نوری قابل تمایز

میزان درخشایی نورمیزان درخشایی نورزاویه دید زاویه دید رنگ نور رنگ نور

ب�ا ن�وری طی�ف در تش�خیص قاب�ل ب�ا رنگه�ای ن�وری طی�ف در تش�خیص قاب�ل رنگه�ای ::1mL1mLدرخشایی درخشایی

قرمز – زرد – سبز – آبی – بنفشقرمز – زرد – سبز – آبی – بنفش ی�ادگیری در اف�راد ی�ادگیری توان�ایی در اف�راد از 3030توان�ایی ت�رکیب از ت�رکیب 6060

ترکیب نوریترکیب نوری

کدگذاری رنگیکدگذاری رنگی

استفاده از سطوح رنگی در کدگذاریاستفاده از سطوح رنگی در کدگذاری رن�گ متم�ایز در سطوح رن�گ متم�ایز در سطوح99توان�ایی اف�راد در تش�خیص توان�ایی اف�راد در تش�خیص ب�ه توان�ایی اف�زایش رنگه�ا، م�یزان ش�دت تغی�یر ب�ا ب�ه توان�ایی اف�زایش رنگه�ا، م�یزان ش�دت تغی�یر ب�ا

رنگ رنگ5050تشخیص تشخیص :رنگهای مورد استفاده برای افراد کوررنگ: رنگهای مورد استفاده برای افراد کوررنگ

قرمز – آبی – سبزقرمز – آبی – سبز :بهترین ترکیب رنگی مورد استفاده: بهترین ترکیب رنگی مورد استفاده

قرمز – نارنجی – زرد – آبی – ارغوانیقرمز – نارنجی – زرد – آبی – ارغوانی

خاکستری – زرد نخودی – سفید – مشکیخاکستری – زرد نخودی – سفید – مشکی

کدگ�ذاری ب�ا اس�تفاده از اش�کال و کدگ�ذاری ب�ا اس�تفاده از اش�کال و حروفحروف

استفاده از حروف و اعداداستفاده از حروف و اعدادآموزش راحت و سریعآموزش راحت و سریع:عوامل مؤثر در قدرت تشخیص:عوامل مؤثر در قدرت تشخیص

وضوح باالوضوح باالتعداد اعداد و حروف بکار رفته تعداد اعداد و حروف بکار رفته ترتیب اعداد و حروف ترتیب اعداد و حروف رنگ بندی رنگ بندی

ش�یوه کدگ�ذاری ب�ا س�ه ک�اراکتر: اس�تفاده از ع�دد ش�یوه کدگ�ذاری ب�ا س�ه ک�اراکتر: اس�تفاده از ع�دد د�ر کاراکتره�ای ا�ول و س�وم، �اس�تفاد�ه از ح�روف د�ر کاراکتره�ای ا�ول و س�وم، �اس�تفاد�ه از ح�روف

در کاراکتر وسطدر کاراکتر وسط

کدگ�ذاری ب�ا اس�تفاده از اش�کال و کدگ�ذاری ب�ا اس�تفاده از اش�کال و حروفحروف

اش��کال و تص��اویر از اش��کال اس��تفاده و تص��اویر از اس��تفاده هندسیهندسی

شباهت ش�کل و ه�دف م�ورد نظرشباهت ش�کل و ه�دف م�ورد نظر

ب�ه ب�ه تم�ایز اش�کال بک�ار رفت�ه نس�بت تم�ایز اش�کال بک�ار رفت�ه نس�بت یکدیگریکدیگر

تغی�یر در پ�ارامتری خ�اص از شکل تغی�یر در پ�ارامتری خ�اص از شکل

مقایسه کدگذاری تصویری و رنگیمقایسه کدگذاری تصویری و رنگی

قاب��ل اش��یاء تع��داد رنگی: قاب��ل کدگ��ذاری اش��یاء تع��داد رنگی: کدگ��ذاری تشخیص بیشترتشخیص بیشتر

ب��ه احتی��اج ع��دم تص��ویری: کدگ��ذاری ب��ه احتی��اج ع��دم تص��ویری: کدگ��ذاری آموزشآموزش

به�ترین روش: ت�رکیب تص�اویر و رنگها به�ترین روش: ت�رکیب تص�اویر و رنگها

مقایسه کدگذاری تصویری و رنگیمقایسه کدگذاری تصویری و رنگی

کدگ�ذاری ب�ا اس�تفاده از تف�اوت در ص�فات کدگ�ذاری ب�ا اس�تفاده از تف�اوت در ص�فات اشکالاشکال

:گامهای تهیه کد:گامهای تهیه کدتعیین حدود باال و پایینتعیین حدود باال و پایینتعیین تعداد گامها تعیین تعداد گامها

ق�انون تع�یین ط�ول گامه�ا: بای�د نس�بت بین ه�ر ق�انون تع�یین ط�ول گامه�ا: بای�د نس�بت بین ه�ر در �مقی�اس� �لگ�اری�تمی �یکس�ان � گ�ام� �مت�وال�ی در �مقی�اس� �لگ�اری�تمی �یکس�ان �د�و گ�ام� �مت�وال�ی د�و

ن�س�بت� ی�ک ب�ا� گ�امه�ا دی�گ�ر ب�ه �عب�ا�ر�ت ن�س�بت� ب�اش�د،� ی�ک ب�ا� گ�امه�ا دی�گ�ر ب�ه �عب�ا�ر�ت ب�اش�د،� مشخص بزرگ و کوچک شوند.مشخص بزرگ و کوچک شوند.

کدگ�ذاری ب�ا اس�تفاده از تف�اوت در ص�فات کدگ�ذاری ب�ا اس�تفاده از تف�اوت در ص�فات اشکالاشکال

تفاوت در مساحت یا طول خطتفاوت در مساحت یا طول خط :55حداکثر تعداد تنوع: حداکثر تعداد تنوع مس�احت کم�ترین و بیش�ترین بین نس�بت مس�احت کم�ترین و بیش�ترین بین نس�بت

66)طول خط(: )طول خط(:

تفاوت در درخشایی تفاوت در درخشایی :44حداکثر تعداد تنوع: حداکثر تعداد تنوع :22 تعداد تنوع در حالت ایده آل: تعداد تنوع در حالت ایده آل

کدگ�ذاری ب�ا اس�تفاده از تف�اوت در ص�فات کدگ�ذاری ب�ا اس�تفاده از تف�اوت در ص�فات اشکالاشکال

(( Visual number Coding ))(( Visual number Coding ))

تع�داد نق�اط تش�کیل دهن�ده س�یگنالهای ارس�الی از هدفتع�داد نق�اط تش�کیل دهن�ده س�یگنالهای ارس�الی از هدف:عوامل مؤثر بر افزایش دقت: عوامل مؤثر بر افزایش دقت

افزایش زمان دید هدفافزایش زمان دید هدفمرتب بودن نقاط مرتب بودن نقاط

(( Flash rate Coding ))(( Flash rate Coding ))

سرعت متفاوت سرعت متفاوت44قدرت تشخیص قدرت تشخیص س�رعت چش�مک زدن و م�دت زم�ان خاموش�ی و روش�نی س�رعت چش�مک زدن و م�دت زم�ان خاموش�ی و روش�نی

یکسانیکسان

دیگر روشهای کدگذاریدیگر روشهای کدگذاری

کدگذاری بر اساس میزان انحراف خطوطکدگذاری بر اساس میزان انحراف خطوطمهم�ترین ک�اربرد: تع�یین جهت در اه�داف متحرکمهم�ترین ک�اربرد: تع�یین جهت در اه�داف متحرک کاهش خطا کاهش خطا>> افزایش طول خط افزایش طول خط

کدهای ترکیبیکدهای ترکیبی انتق�ال مق�ادیر بیش�تری از اطالع�ات ب�ه بینن�ده، توس�ط انتق�ال مق�ادیر بیش�تری از اطالع�ات ب�ه بینن�ده، توس�ط

یک وسیلهیک وسیله:عوامل مهم در پیشگیری از پیچیدگی کدها: عوامل مهم در پیشگیری از پیچیدگی کدها

ب�ه ب�ا روش�های مخص�وص از اطالع�ات ب�ه کددهی ه�ر ک�دام ب�ا روش�های مخص�وص از اطالع�ات کددهی ه�ر ک�دام همان اطالعاتهمان اطالعات

تع�داد روش�های ک�ددهی براب�ر ب�ا تن�وع اطالع�ات نمایشی تع�داد روش�های ک�ددهی براب�ر ب�ا تن�وع اطالع�ات نمایشی

انواع وسایل هشداردهندهانواع وسایل هشداردهنده

چراغه�ا چراغه�اSignal lightsSignal lights

پرچمهای مکانیکیپرچمهای مکانیکی Mechanical flag signalsMechanical flag signals

سیگنالهای صوتیسیگنالهای صوتی Auditory signalsAuditory signals

استانداردهای وسایل هشداردهندهاستانداردهای وسایل هشداردهنده

:یک وسیله هشداردهنده کارا باید بتواند: یک وسیله هشداردهنده کارا باید بتواند

توجه اپراتور را به خود جلب نمایدتوجه اپراتور را به خود جلب نماید

اپرات�ور را نس�بت ب�ه مش�کل پیش آم�ده آگ�اه نماید اپرات�ور را نس�بت ب�ه مش�کل پیش آم�ده آگ�اه نماید

عالئم س�ایر ب�ه اپرات�ور توج�ه ک�اهش س�بب عالئم س�ایر ب�ه اپرات�ور توج�ه ک�اهش س�بب هشداردهنده نگرددهشداردهنده نگردد

دچار نقص فنی نشود دچار نقص فنی نشود

چراغهای هشداردهندهچراغهای هشداردهنده

:تعیین محل:تعیین محل : درجه درجه3030حداکثر م�یزان انح�راف از خ�ط دی�د مس�تقیم : حداکثر م�یزان انح�راف از خ�ط دی�د مس�تقیم استفاده از استفاده از Master lightMaster light

:شدت نور: شدت نور در ح�دی ک�ه ب�ه خ�وبی دی�ده ش�ود و ب�رای بینن�ده ایج�اد در ح�دی ک�ه ب�ه خ�وبی دی�ده ش�ود و ب�رای بینن�ده ایج�اد

مزاحمت ننمایدمزاحمت ننمایداستفاده از حروف تیره با پس زمینه روشن استفاده از حروف تیره با پس زمینه روشن

:درجه اهمیت: درجه اهمیت چش�مک در چش�مک در 44اس�تفاده از چ�راغ چش�مک زن ب�ا فرک�انس اس�تفاده از چ�راغ چش�مک زن ب�ا فرک�انس

هر ثانیههر ثانیه

چراغهای هشداردهندهچراغهای هشداردهنده

نم�ایش وض�عیت قس�متهای مختل�ف سیستمنم�ایش وض�عیت قس�متهای مختل�ف سیستم:جلوگیری از استفاده بیش از حد: جلوگیری از استفاده بیش از حد

اس�تفاده از رن�گ قرم�ز فق�ط در م�وارد خطراس�تفاده از رن�گ قرم�ز فق�ط در م�وارد خطر اطالع روش�های س�ایر از اس�تفاده در س�عی اطالع روش�های س�ایر از اس�تفاده در س�عی

رسانیرسانی در فق�ط ش�لوغ محله�ای در ن�ور از اس�تفاده در فق�ط ش�لوغ محله�ای در ن�ور از اس�تفاده

موارد اضطراریموارد اضطراری:رنگ نور: رنگ نور

قرمز – سبز – زرد – سفیدقرمز – سبز – زرد – سفید

آبی – ارغوانی آبی – ارغوانی

با تشکربا تشکر