Inventory Management

สิ�นค้�าค้งค้ลัง หรื�อสิ�นค้�าค้งเหลั�อ (Inventory) เป็�นสิ��งที่��จำ�าเป็�น สิ�าหรืบธุ�รืกิ�จำ เพรืาะจำดเป็�นสิ�นที่รืพย์�หมุ�นเวี�ย์นรืาย์กิารืหน!�งซึ่!�ง

ธุ�รืกิ�จำพ!งมุ�ไวี�เพ��อให�กิารืผลั�ตหรื�อกิารืขาย์ สิามุารืถด�าเน�นไป็ได� อย์)างรืาบรื��น กิารืมุ�สิ�นค้�าค้งค้ลังมุากิเกิ�นไป็อาจำเป็�นป็*ญหากิบ

ธุ�รืกิ�จำ ที่,งในเรื��องต�นที่�นกิารืเกิ-บรืกิษาที่��สิ/ง สิ�นค้�าเสิ��อมุสิภาพ หมุดอาย์� ลั�าสิมุย์ ถ/กิขโมุย์ หรื�อสิ/ญหาย์ นอกิจำากิน�,ย์งที่�าให�สิ/ญ

เสิ�ย์โอกิาสิในกิารืน�าเง�นที่��จำมุอย์/)กิบสิ�นค้�าค้งค้ลังน�,ไป็หาป็รืะโย์ชน�  ในด�านอ��นๆ

สิ�นค้�าค้งค้ลัง (Inventory) หมุาย์ถ!งวีสิด�หรื�อสิ�นค้�า ต)างๆ ที่��เกิ-บไวี�เพ��อใช�ป็รืะโย์ชน�ในกิารืด�าเน�นงาน อาจำ

เป็�นกิารืด�าเน�นงานผลั�ต ด�าเน�นกิารืขาย์ หรื�อด�าเน�น งานอ��นๆ สิ�นค้�าค้งค้ลังแบ)งได�เป็�น 4 ป็รืะเภที่ใหญ)ๆ

สิ�นค้�าค้งค้ลัง

1. วีตถ�ด�บ (Raw Material) ค้�อสิ��งของหรื�อช�,นสิ)วีนที่��ซึ่�,อมุาใช�ในกิารืผลั�ต 2. งานรืะหวี)างที่�า (Work-in-Process) ค้�อช�,นงานที่��อย์/)ในข,นตอน

กิารืผลั�ตหรื�อรือค้อย์ที่��จำะผลั�ตหรื�อรือค้อย์ที่��จำะผลั�ตในข,นตอนต)อไป็โดย์ที่��ย์งผ)านกิรืะบวีนกิารืผลั�ตไมุ)ค้รืบที่�กิข,นตอน 3. วีสิด�ซึ่)อมุบ�ารื�ง (Maintenance/Repair/Operating Supplies) ค้�อช�,นสิ)วีนหรื�ออะไหลั)เค้รื��องจำกิรืที่��สิ�ารืองไวี�เผ��อเป็ลั��ย์นเมุ��อช�,นสิ)วีนเด�มุเสิ�ย์หรื�อหมุดอาย์�กิารืใช�งาน 4. สิ�นค้�าสิ�าเรื-จำรื/ป็ (Finished Goods) ค้�อป็*จำจำย์กิารืผลั�ตที่��ผ)านที่�กิกิรืะบวีนกิารืผลั�ตค้รืบถ�วีนพรื�อมุที่��จำะขาย์ให�ลั/กิค้�าได�

สิ�นค้�าค้งค้ลังแบ่�งได้�เป็�น 4 ป็ระเภท

กิารืบรื�หารืสิ�นค้�าค้งค้ลัง หมุาย์ถ!ง

1. กิารืเกิ-บที่รืพย์ากิรืไวี�ใช�ในป็*จำจำ�บน หรื�อในอนาค้ต เพ��อให�กิารื ด�าเน�นกิารืของกิ�จำกิารืด�าเน�นไป็อย์)างรืาบรื��น ผ)านกิารืวีางแผน

กิ�าหนดป็รื�มุาณสิ�นค้�าค้งค้ลังที่��เหมุาะสิมุ

2. กิารืจำดกิารืต)างๆ ที่��เกิ��ย์วีกิบรืาย์กิารืสิ�นค้�าในค้ลัง ต,งแต) รืวีบรืวีมุ จำดบนที่!กิสิ�นค้�าเข�า- ออกิ กิารืค้วีบค้�มุให�มุ�สิ�นค้�าค้งเหลั�อ

ในป็รื�มุาณที่��เหมุาะสิมุ มุ�รืะเบ�ย์บ เพ��อให�สิ�นค้�าที่��มุ�อย์/)ตรืงตามุค้วีามุ   ต�องกิารืของผ/�บรื�โภค้ที่,งในด�านแบบ สิ� ขนาด แฟช�น

“โดย์มุ�จำ�ดมุ�)งหมุาย์ เพ��อรืาย์งานแกิ)ผ/�บรื�หารืวี)า รืาย์กิารืสิ�นค้�าใด ขาย์ด� สิ�นค้�าใดขาย์ไมุ)ด� สิ�นค้�าใดค้วีรืสิ�งซึ่�,อเพ��มุ หรื�อสิ�นค้�าใดค้วีรื

ลัดรืาค้าลั�างสิต-อกิ หรื�อค้วีรืตดสิต-อกิ เพรืาะสิ�นค้�าเสิ��อมุค้�ณภาพ-” ลั�าสิมุย์แลั�วี

ป็ระโยชน�ของสิ�นค้�าค้งค้ลัง

1. เป็�นกิารืตอบสินองค้วีามุต�องกิารืของลั/กิค้�า ที่��ป็รืะมุาณกิารืไวี�ใน แต)ลัะช)วีงเวีลัา ที่,งในฤด/กิาลั แลัะนอกิฤด/กิาลั โดย์ธุ�รืกิ�จำต�องเกิ-บ

สิ�นค้�าค้งค้ลังไวี�ในค้ลังสิ�นค้�า

2. เป็�นกิารืรืกิษากิารืผลั�ตให�มุ�อตรืาค้งที่��สิมุ��าเสิมุอ เพ��อรืกิษารืะดบ กิารืวี)าจำ�างแรืงงาน กิารืเด�นเค้รื��องจำกิรื ฯลัฯ ให�สิมุ��าเสิมุอได�โดย์จำะ

เกิ-บสิ�นค้�าที่��จำ�าหน)าย์ไมุ)หมุดในช)วีงที่��จำ�าหน)าย์ได�ไมุ)ด� ไวี�จำ�าหน)าย์ตอน ช)วีงเวีลัาที่��ลั/กิค้�า หรื�อผ/�บรื�โภค้มุ�ค้วีามุต�องกิารื ซึ่!�งในช)วีงเวีลัาน,น

อาจำจำะผลั�ตไมุ)ที่นกิารืจำ�าหน)าย์

ป็ระโยชน�ของสิ�นค้�าค้งค้ลัง

3. ที่�าให�ธุ�รืกิ�จำได�สิ)วีนลัดป็รื�มุาณ (Quantity Discount) จำากิกิารื จำดซึ่�,อสิ�นค้�าจำ�านวีนมุากิต)อค้รื,ง เพ��อเป็�นกิารืป็9องกินกิารื

เป็ลั��ย์นแป็ลังรืาค้า แลัะผลักิรืะที่บจำากิเง�นเฟ9อ เมุ��อสิ�นค้�าในที่�องตลัาดมุ�รืาค้าเพ��มุสิ/งข!,น

4. ป็9องกินสิ�นค้�าขาดมุ�อ ด�วีย์สิ�นค้�าเผ��อขาดมุ�อ เมุ��อเวีลัารือค้อย์ ลั)าช�า หรื�อบงเอ�ญได�ค้�าสิ�งซึ่�,อเพ��มุข!,นอย์)างกิรืะที่นหน

5. ที่�าให�กิรืะบวีนกิารืผลั�ตสิามุารืถด�าเน�นกิารืต)อเน��องอย์)างรืาบรื��น ไมุ)มุ�กิารืหย์�ดชะงกิ อนเน��องจำากิของขาดมุ�อ จำนที่�าให�เกิ�ดค้วีามุเสิ�ย์

หาย์แกิ)กิรืะบวีนกิารืผลั�ต ซึ่!�งจำะที่�าให�ค้นงานวี)างงาน เค้รื��องจำกิรืถ/กิ ป็:ด หรื�อผลั�ตไมุ)ที่นค้�าสิ�งซึ่�,อของลั/กิค้�า

ป็ระโยชน�ของสิ�นค้�าค้งค้ลัง

วัตถุ�ป็ระสิงค้�ของการบ่ร�หารสิ�นค้�าค้งค้ลัง1.ค้วีามุป็รืะหย์ด2.ค้วีามุสิมุด�ลัของอ�ป็สิงค้�แลัะอ�ป็ที่าน3.เพ��อป็9องกินสิถานกิารืณ�ที่��มุ�ค้วีามุผนแป็รืในกิารืซึ่�,อขาย์

MRPMRP

การวัางแผนค้วัามต�องการวัตถุ�ด้�บ่ (Material Requirement Process : MRP) เป็�นกิารืวีางแผนค้วีามุต�องกิารืเกิ��ย์วีกิบวีตถ�ด�บที่,งหมุดที่��จำะน�ามุาผลั�ตเป็�นผลั�ตภณฑ์� เป็�นเที่ค้น�ค้ที่��ที่�าให�กิารืไหลัเวี�ย์นของวีถ�ด�บมุ�ป็รืะสิ�ที่ธุ�ภาพโดย์จำะใช�รืะบบค้อมุพ�วีเตอรื�แลัะสิารืสินเที่ศในกิารืค้�านวีณป็รื�มุาณแลัะเวีลัาที่��ต�องกิารืวีตถ�ด�บน,น เพ��อให�สิามุารืถสิ�งซึ่�,อได�ตามุป็รื�มุาณแลัะเวีลัาที่��ต�องกิารื ซึ่!�ง MRP น,นถ�อเป็�นรืะบบผลักิ (Push System ) ค้�อ เรืาวีางแผนวี)าเรืาจำะผลั�ตเที่)าไหรื) แลั�วีเรืาต�องกิารืวีตถ�ด�บเที่)าไหรื)แลั�วีเรืาจำ!งสิ�งวีตถ�ด�บเข�ามุา (หรื�อกิารืสิ�งเมุ��อมุ�ค้วีามุต�องกิารืเที่)าน,น )

วัตถุ�ป็ระสิงค้�แลัะป็ระโยชน�ของ วัตถุ�ป็ระสิงค้�แลัะป็ระโยชน�ของ MRPMRP

- ลัดป็รื�มุาณวีสิด�ค้งค้ลัง - ลัดเวีลัาในกิารืผลั�ตแลัะจำดสิ)งผลั�ตภณฑ์� - สิามุารืถผลั�ตสิ�นค้�าได�ตามุOrder ที่��ลั/กิค้�า

สิ�ง แลัะสิ)งมุอบได�ที่นตามุที่��ลั/กิค้�ากิ�าหนด - สิามุารืถตอบสินองกิารืเป็ลั��ย์นแป็ลังที่��

รืวีดเรื-วีของตลัาด

กระบ่วันการของ กระบ่วันการของ MRPMRPจำะเรื��มุจำากิบรื�ษที่ได�รืบค้�าสิ�งซึ่�,อหรื�อมุ�กิารื

ป็รืะมุาณค้วีามุต�องกิารื(พย์ากิรืณ�ย์อดขาย์ ) ในแต)ลัะช)วีงเวีลัา จำะที่�ากิารืป็รืะมุวีลัผลัด�วีย์รืะบบ

Com โดย์ใช�ข�อมุ/ลัเหลั)าน�,ในกิารืจำดที่�า MPS (Master Production Schedule) MPS กิ-จำะให�ข�อมุ/ลักิบฝ่@าย์จำดซึ่�,อให�ที่รืาบถ!งค้วีามุ

ต�องกิารืวีตถ�ด�บแต)ลัะตวีตามุรืาย์กิารื BOM (Bill of Material) แลัะตรืวีจำเช-ค้ป็รื�มุาณ

วีตถ�ด�บที่��ย์งมุ�อย์/)ในโกิดง (Inventory Record หรื�อ - On hand Inventory) เพ��อ

ผลั�ตตามุจำ�านวีนที่��ลั/กิค้�าต�องกิารื

B. B. EOQ (Economic Order EOQ (Economic OrderQuantity)Quantity)

เป็�นรื/ป็แบบของกิารืบรื�หารืสิ�นค้�าค้งค้ลัง EOQ ค้�อ ป็รื�มุาณกิารืสิ�งซึ่�,อที่��ป็รืะหย์ด โดย์กิารืสิ�ง

ซึ่�,อสิ�นค้�าในแต)ลัะค้รื,งจำะสิ�งในป็รื�มุาณหรื�อจำ�านวีนที่��ที่�าให�ค้)าใช�จำ)าย์รืวีมุต��าที่��สิ�ด ซึ่!�งค้)าใช�จำ)าย์รืวีมุน,นเกิ�ดจำากิค้)าใช�จำ)าย์ในกิารืสิ�งซึ่�,อ (Ordering Cost) แลัะค้)าใช�จำ)าย์ในกิารืจำดเกิ-บสิ�นค้�า

(Carrying Cost) (ค้)าใช�จำ)าย์สิองตวีน�,จำะแป็รืผกิผนกิน)

สิ%ตร EOQ = 2 DO / C D = ค้วีามุต�องกิารืสิ�นค้�าใน 1 ป็A O = ค้)าใช�จำ)าย์ในกิารืสิ�งซึ่�,อแต)ลัะค้รื,ง C = ค้)าใช�จำ)าย์ในกิารืจำดเกิ-บสิ�นค้�าต)อหน)วีย์ต)อป็A

ข�อจำ'ากด้ ของ ข�อจำ'ากด้ ของ EOQEOQค้วีามุต�องกิารืสิ�นค้�ามุ�ป็รื�มุาณแน)นอนรืะย์ะเวีลัาในกิารืสิ�งซึ่�,อจำนกิรืะที่�งได�รืบสิ�นค้�า (Lead

time) มุ�รืะย์ะเวีลัาแน)นอนต�นที่�นในกิารืสิ�งซึ่�,อสิ�นค้�าค้งที่��รืาค้าสิ�นค้�าต)อหน)วีย์ค้งที่��ไมุ)มุ�กิารืสิ)งค้�นสิ�นค้�าไมุ)มุ� Discount มุาเกิ��ย์วีข�องกิารืสิ�งซึ่�,อที่�กิค้รื,งจำะได�รืบสิ�นค้�าโดย์กิารืจำดสิ)งเพ�ย์ง

ค้รื,งเด�ย์วีสิ�นค้�าไมุ)มุ�กิารืขาด stock

EOQ EOQ ต�องต�องค้'าน(งถุ(งค้'าน(งถุ(ง

ต�นท�นในการสิ*งซื้,-อ (Ordering Cost) เช)น กิารืออกิใบสิ�งซึ่�,อ กิารืต�ดตามุงานกิบ Supplier

ต�นท�นการเก.บ่รกษา (Holding Cost) เช)น ค้)าป็รืะกินภย์สิ�นค้�า ค้)าเช)าโกิดงสิ�นค้�า

อตราการใช�สิ�นค้�า หร,อการซื้,-อซื้'-า (Reorder point) ค้�านวีณจำากิกิารืพย์ากิรืณ� แลัะด/ Lead time

ด�วีย์ Reorder point เป็�นกิารืตดสิ�นใจำวี)าจำะ

ที่�ากิารืสิ�งซึ่�,ออ�กิเมุ��อไหรื) ซึ่!�งอาจำต�องมุ�กิารืเผ��อ Safet y Stock ไวี�รืะดบหน!�ง เพ��อไมุ)ให�เกิ�ดกิารืขาดแค้ลัน

วีตถ�ด�บในกิารืผลั�ต สิ%ตร Reorder point = Lead time

х Demand + Safety Stock วีน

ป็ระโยชน� ของ ป็ระโยชน� ของ EOQEOQ

ที่�าให�กิ�จำกิารืสิามุารืถเผช�ญกิบค้วีามุผนแป็รืของ Demand ได� โดย์ไมุ)ที่�าให�เกิ�ดป็*ญหากิารืขาด St

ock ช)วีย์ลัดต�นที่�นสิ�นค้�าเน��องจำากิกิารืสิ�งซึ่�,อในป็รื�มุาณมุากิช)วีย์ป็รืะหย์ดต�นที่�นกิารืสิ�งซึ่�,อ กิรืะบวีนกิารืผลั�ตด�าเน�นไป็อย์)างสิมุ��าเสิมุอ ไมุ)หย์�ดชะงกิ

Supply Chain Supply ChainManagementManagementกิารืจำดกิารืซึ่พพลัาย์เชน หรื�อกิารืจำดกิารืห)วีงโซึ่)อ�ป็ที่าน เป็�นกิารืจำดลั�าดบของกิรืะบวีนกิารืที่,งหมุดที่��มุ�ผลัต)อกิารืสิรื�างค้วีามุพอใจำให�กิบลั/กิค้�า โดย์เรื��มุต�นต,งแต)กิรืะบวีนกิารืจำดซึ่�,อ (Procurement)กิารืผลั�ต (Manufacturing)กิารืจำดเกิ-บ (Storage)เที่ค้โนโลัย์�สิารืสินเที่ศ (InformationTechnology)กิารืจำดจำ�าหน)าย์ (Distribution)กิารืขนสิ)ง (Transportation)กิรืะบวีนกิารืที่,งหมุดน�,จำะจำดรืะบบให�ป็รืะสิานกินอย์)างค้ลั)องตวี

กิารืจำดกิารืซึ่พพลัาย์เชนหรื�อกิารืจำดกิารืห)วีงโซึ่)อ�ป็ที่าน ไมุ)ได�ค้รือบค้ลั�มุเฉพาะหน)วีย์งานต)างๆ ภาย์ในองค้�กิารืเที่)าน,น แต)ที่��สิ�าค้ญจำะสิรื�างค้วีามุ

สิมุพนธุ�เช��อมุต)อกิบองค้�กิรือ��น ๆ อย์)างมุ�ป็รืะสิ�ที่ธุ�ภาพ เช)น

กิารืจำดหาวีตถ�ด�บ/สิ�นค้�า (Supplies) บรื�ษที่ผ/�ผลั�ต (manufactures) หรื�อผ/�จำดจำ�าหน)าย์ (Dis

tribution) รืมุถ!งลั/กิค้�าของบรื�ษที่ จำ!งจำ�าเป็�นที่��จำะต�องเช,*อมโยงกระบ่วันการด้'าเน�นธุ�รก�จำท�กข-นตอนด้�วัยกนเป็�นเค้ร,อข�ายให�เก�ด้การป็ระสิาน

งานกนอย�างต�อเน,*อง

*** Supply Chain ม1เป็2าหมายค้,อ ที่�ากิ�าไรืให�ได�มุากิที่��สิ�ด โดย์มุ�ค้)าใช�จำ)าย์

รืวีมุตลัอดสิาย์ห)วีงโซึ่)ต��าที่��สิ�ด แลัะกิารืบรื�หารื***

*** Supply Chainท1*ม1ป็ระสิ�ทธุ�ภาพ จำะที่�าให�เกิ�ดค้วีามุสิมุด�ลั

รืะหวี)างค้วีามุพ!งพอใจำสิ/งสิ�ดของลั/กิค้�าแลัะต�นที่�นต��าที่��สิ�ด***

ป็ระโยชน�ของการน'าซื้พพลัายป็ระโยชน�ของการน'าซื้พพลัายเชนเชน

เกิ�ดค้วีามุสิะดวีกิรืวีดเรื-วีแลัะเพ��มุป็รืะสิ�ที่ธุ�ภาพในกิารืด�าเน�นงานในสิ)วีนต)าง ๆ ลัดต�นที่�น

รืวีมุขององค้�กิรื เพ��มุผลัผลั�ตในกิรืะบวีนกิารืผลั�ตเพ��มุสิ)วีนแบ)งกิารืตลัาดแลัะป็รืะสิ�ที่ธุ�ภาพในกิารืผลั�ต ขนสิ)ง แลัะกิารืบรื�กิารืลั/กิค้�าสิรื�าง

ค้วีามุได�เป็รื�ย์บในกิารืเพ��มุกิ�าไรื เน��องจำากิต�นที่�นโดย์รืวีมุลัดลัง

1. รืะบบกิารืขนาดสิ�งซึ่�,อที่��ป็รืะหย์ด (EOQ)

2. รืะบบกิารืวีางแผนค้วีามุต�องกิารืวีสิด� (MRP)

3. รืะบบสิ�นค้�าค้งค้ลังของกิารืผลั�ตแบบที่นเวีลัาพอด�(JIT)

จำงหาค้วัามหมายของข�อม%ลัต�อไป็น1-ให�สิมบ่%รณ์�พร�อมยกตวัอย�าง