1

รายงานทางการเงนกบความโปร�งใสของธุ�รกจ

SMEs

ดร . วรศักด� ท�มมานนท�อาจารย�ประจ�าคณะพาณชยศัาสตร�และ

การบญช'จ�ฬาลงกรณ�มหาวทยาลย

2

1. งบการเงนและองค�ประกอบของงบการเงน

รายงานทางบญช'ท'*ฝ่,ายบรหารของกจการจดท�าข-.นเม/*อครบรอบระยะ

เวลาบญช' ซึ่-*งเป1นผลของการประมวลรายการบญช'จ�านวนมากเพ/*อจดกล��มเข3าด3วยกนตามลกษณะ

หร/อหน3าท'*ของรายการน.นๆ เพ/*อเสนอข3อม6ลทางการเงนเก'*ยวกบ

ฐานะทางการเงน ผลการด�าเนน งาน และกระแสเงนสดของกจการ

1.1 งบการเงน ค/อ

3

1.2 องค�ประกอบของงบการเงนงบด�ล

งบก�าไรขาดท�น

- สนทรพย� - หน'.

สน - ท�น/ส�วนของเจ3าของ- รายได3 - ค�าใช3จ�าย/ต3นท�น

4

- แสดงการเคล/*อนไหวของ เงนสด โดยแสดงถึ-ง

การได3มาหร/อใช3ไปของเงนสดหร/อส*งเท'ยบ เท�าเงนสด

งบกระแสเงนสด

1.2 องค�ประกอบของงบ การเงน (ต�อ)

O เงนสดท'*ได3มาจากการด�าเนนงานO เงนสดท'*ได3มาจากการจดหาเงน O เงนสดท'*ได3มาจากการลงท�น

5

นโยบายการบญช'และหมายเหต�ประกอบ งบการเงน

1.2 องค�ประกอบของงบ การเงน (ต�อ)

- เกณฑ์�การจดท�างบการเงนและนโยบายการบญช'- ข3อม6ลเพ*มเตม

ให3ข3อม6ลเพ*มเตมเก'*ยวกบตวเลขต�างๆในงบการเงน

6

นโยบายการบญช'หมายถึ-ง หลกการโดยเฉพาะ หลกเกณฑ์�

ประเพณ'ปฏิบต กฎเกณฑ์� หร/อ วธุ'การท'*กจการใช3ในการจดท�าและ

น�าเสนองบการเงนภายใต3สถึานการณ�และป?จจย แวดล3อมเด'ยวกน บรษทท'*ม'นโย

บายการบญช'ต�างกน ท�าให3งบการเงนแสดงผลการด�าเนนงานและ

ฐานะการเงนแตกต�างกนได3มาตรฐานการบญช'จ-งม'การก�าหนดให3ท�กกจการเป@ดเผยนโยบายการบญช'

7

ตวอย�างนโยบายการบญช'ท'*ส�าคญวธุ'การรบร63รายได3

การต'ราคาสนค3าคงเหล/อ ค�าเผ/*อหน'.ส6ญและหน'.สงสยจะส6ญ การบญช'เก'*ยวกบสนทรพย�ท'*

เส/*อมราคาได3และ วธุ'การคดค�าเส/*อมราคา

8

สนทรพย�ท'*ไม�ม'ตวตนรวมท.งวธุ'การบญช'หร/อการ ตดจ�ายท'*เก'*ยวข3อง การแปลงค�าเงนตราต�างประเทศั วธุ'การบญช'เก'*ยวกบภาษ'เงนได3 ก�าไรต�อห�3น

9

มาตรฐานการบญช'“ ” มาตรฐานการบญช' หมายความ

ว�า หลกการบญช'และวธุ'การปฏิบตทางบญช' ท'*รบรองท*วไป หร/อมาตรฐานการบญช'ท'*

ก�าหนดตาม กฎหมายว�าด3วยการน.น

10

ระหว�างท'*ยงไม�ม'มาตรฐานการ บญช'ท'*กฎหมายก�าหนด ให3ถึ/อว�า

มาตรฐานการบญช'ท'*ก�าหนดโดยสมาคมนกบญช'และผ63สอบบญช'รบ

อน�ญาตแห�งประเทศัไทย ซึ่-*งคณะกรรมการควบค�มการประกอบวชาช'พ

สอบบญช'ได3ม'มตให3ประกาศัใช3แล3วเป1นมาตรฐานการบญช'ตามพระราชบญญตน'.

11

บญช'รายช/*อมาตรฐานการบญช'แนบท3ายประกาศั ก.บช . ฉบบท'* 42 ( พ.ศั . 2543 ) และฉบบท'* 4

8 (พ.ศั.2545)ล�าดบท'*

ฉบบท'* มาตรฐานการบญช'เร/*อง1 - แม�บทการบญช'2 7 การบญช'เก'*ยวกบการเช�าซึ่/.อ-ทาง

ด3านผ63ให3เช�าซึ่/.อ หน'.สงสยจะส6ญและหน'.ส6ญ3 11 การบญช'ส�าหรบการวจยและพฒนา

144 เหต�การณ�ท'*อาจเกดข-.นในภายหน3า

และเหต�การณ�ภายหลงวนท'*ใน งบการเงน

215

6 24 การเสนอข3อม6ลทางการเงนจ�าแนกตามส�วนงาน

12

ล�าดบท'*

ฉบบท'* มาตรฐานการบญช'เร/*อง

8 26 การรบร63รายได3ส�าหรบธุ�รกจอสงหารมทรพย�9 27 การเป@ดเผยข3อม6ลในงบการเงนของธุนาคารและสถึาบนการเงนท'*คล3ายคล-งกน10 29 การบญช'ส�าหรบงานสญญาเช�าระยะยาว ผลกระทบจากการเปล'*ยนแปลงของอตราแลกเปล'*ยนเงนตราต�างประเทศั

11 30

สนค3าคงเหล/อ311213 32 ท'*ดน อาคารและอ�ปกรณ�

ต�อ

7 25 งบกระแสเงนสด

13

ล�าดบท'*

ฉบบท'* มาตรฐานการบญช'เร/*อง

17 36 การด3อยค�าของสนทรพย�18 37 การรบร63รายได3

ก�าไรต�อห�3น19 38 ก�าไรหร/อขาดท�นส�ทธุส�าหรบงวด ข3อ

ผดพลาดท'*ส�าคญและการเปล'*ยนแปลงทางบญช'

3920

21 40 การบญช'ส�าหรบเงนลงท�นใน ตราสารหน'.และ ตราสารท�น

16 35 การน�าเสนองบการเงน

14 ต3นท�นการก63ย/ม3315 34 การบญช'ส�าหรบการปรบโครงสร3าง

หน'.ท'*ม'ป?ญหา

14

ล�าดบท'*

ฉบบท'*

มาตรฐานการบญช'เร/*อง

25 44 งบการเงนรวมและการบญช'ส�าหรบเงนลงท�นในบรษทย�อย26 45 การบญช'ส�าหรบเงนลงท�นในบรษทร�วม27 46 รายงานทางการเงนเก'*ยวกบส�วนได3เส'ยในการร�วมค3า การเป@ดเผยข3อม6ลเก'*ยวกบบ�คคลหร/อกจการท'*เก'*ยวข3องกน

28 4729 48 การแสดงรายการและการเป@ดเผย

ข3อม6ลส�าหรบเคร/*องม/อทางการเงน

23 การบญช'ส�าหรบกจการท'*ด�าเนนธุ�รกจเฉพาะด3านการลงท�น

4224 การรวมธุ�รกจ43

22 งบการเงนระหว�างกาล41

30 49 สญญาก�อสร3าง

15

ล�าดบท'*

ฉบบท'*

มาตรฐานการบญช'เร/*อง

33 54 การด�าเนนงานท'*ยกเลก

32 ประมาณการหน'.สน หน'.สนท'*อาจเกดข-.นและสนทรพย�ท'*อาจเกดข-.น

5331 เหต�การณ�ภายหลงวนท'*ในงบด�ล52

16

การผ�อนปรนการใช3มาตรฐาน การบญช' ให3กบธุ�รกจท'*

ไม�ใช�บรษทมหาชนจ�ากดก.บช.ม'มตผ�อนปรนไม�บงคบใช3มาตรฐานการการบญช'ให3กบธุ�รกจท'*ไม�ใช�บรษทมหาชนจ�ากด 7 ฉบบ

ฉบบท'*

*24

เร/*องการเสนอข3อม6ลทางการเงนจ�าแนกตามส�วนงาน25 งบกระแสเงนสด

36 การด3อยค�าของสนทรพย�

17

ฉบบท'*

เร/*อง

45 การบญช'ส�าหรบเงนลงท�นในบรษทร�วม *47

การเป@ดเผยข3อม6ลเก'*ยวกบบ�คคลหร/อกจการท'*เก'*ยวข3องกน48 การแสดงรายการและการเป@ดเผยข3อม6ลส�าหรบเคร/*องม/อทางการเงน

44 งบการเงนรวมและการบญช'ส�าหรบเงนลงท�นในบรษทย�อย

* ผ�อนปรนไม�บงคบใช3กบธุ�รกจหลกทรพย� จ�านวน 2 ฉบบ ค/อ

ฉบบท'* 24 และ 47

18

งบด�ลสนทรพย�

1. สนทรพย�หม�นเว'ยน1.1 เงนสดและเงนฝ่ากสถึาบนการเงน1.2 เงนลงท�นช*วคราว1.3 ล6กหน'.การค3า - ส�ทธุ1.4 เงนให3ก63ย/มระยะส.นแก�บ�คคลหร/อ

กจการท'*เก'*ยวข3องกน

บรษท...จ�ากดหน่�วย:บาท

25x1 25x0

1.5 สนค3าคงเหล/อ1.6 สนทรพย�หม�นเว'ยนอ/*นรวมสนทรพย�หม�นเว'ยน

19

2. สนทรพย�ไม�หม�นเว'ยน2.1 เงนให3ก63ย/มระยะยาวแก�บ�คคลหร/อกจการท'*เก'*ยวข3องกน 2.2 ท'*ดน อาคารและอ�ปกรณ�-ส�ทธุ 2.3. สนทรพย�ไม�ม'ตวตน รวมสนทรพย�ไม�หม�นเว'ยนรวมสนทรพย�

20

หน'.สนและส�วนของผ63ถึ/อห�3น

3. หน'.สนหม�นเว'ยน3.1 เงนเบกเกนบญช'และเงนก63ย/มระยะส.น

จากสถึาบนการเงน3.2 เจ3าหน'.การค3า3.3 เงนก63ย/มระยะยาวท'*ถึ-งก�าหนดช�าระภายในหน-*งปB3.4 เงนก63ย/มระยะส.นจากบ�คคลหร/อกจการท'*เก'*ยวข3องกน3.5 หน'.สนหม�นเว'ยนอ/*นรวมหน'.สน

หม�นเว'ยน

21

4. หน'.สนไม�หม�นเว'ยน

4.1 เงนก63ย/มระยะยาวอ/*น

4.3 หน'.สนไม�หม�นเว'ยนอ/*น

4.2 ประมาณการหน'.สน

รวมหน'.สนไม�หม�นเว'ยนรวมหน'.สน

22

5. ส�วนของผ63ถึ/อห�3น5.1 ท�นเร/อนห�3น5.1.1 ท�นจด

ทะเบ'ยน

5.1.2 ท�นท'*ออกและช�าระแล3ว

ห�3นสามญ

ห�3นสามญ

5.2 ส�วนเกนม6ลค�าห�3น

23

5.4 ก�าไร( ขาดท�น ) สะสม5.4.1 จดสรรแล3ว

5.4.1.1 ส�ารองตามกฎหมาย5.4.1.2

อ/*น ๆ5.4.2 ยงไม�ได3จดสรรรวมส�วนของผ63ถึ/อ

ห�3นรวมหน'.สนและส�วนของผ63ถึ/อห�3น

5. ส�วนของผ63ถึ/อห�3น (ต�อ)

24

งบก�าไรขาดท�น แสดงแบบข.นเด'ยว หน�วย :

บาท25x1 25x0

1. รายได31.1 รายได3จากการขายและหร/อ

การให3บรการ1.2 รายได3 อ/*นรวมราย

ได32. ค�าใช3จ�าย2.1 ต3นท�นขายและหร/อต3นท�นการให3บรการ2.3 ค�าใช3จ�ายอ/*นรวมค�าใช3จ�าย

2.2 ค�าใช3จ�ายในการขายและบรหาร

25

3. ก�าไร ( ขาดท�น ) ก�อนดอกเบ'.ยจ�ายและภาษ'เงนได35. ภาษ'เงนได36. ก�าไร ( ขาดท�น ) จากกจกรรมตามปกต7. รายการพเศัษ - ส�ทธุ8. ก�าไร( ขาดท�น ) ส�ทธุ

4. ดอกเบ'.ยจ�าย

9. ก�าไรต�อห�3น9.1 ก�าไร (ขาดท�น) จากกจกรรมตามปกต9.2 รายการพเศัษ -

ส�ทธุ9.3. ก�าไร ( ขาดท�น ) ส�ทธุ

26

งบก�าไรขาดท�น แสดงแบบหลายข.น

หน�วย : บาท25x1 25x01. รายได3จากการขายและ

หร/อการให3บรการ

6. รายได3 อ/*น

2. ต3นท�นขายและหร/อต3นท�นการให3บรการ

7. ค�าใช3จ�ายอ/*น

4. ค�าใช3จ�ายในการขายและบรหาร

3. ก�าไรข.นต3น5. ก�าไร (ขาดท�น) จากการขายและหร/อการให3บรการ

27

8 . ก�าไร(ขาดท�น ) ก�อนดอกเบ'.ยจ�ายและภาษ'เงนได3

10. ภาษ'เงนได3

9. ดอกเบ'.ยจ�าย

11. ก�าไร ( ขาดท�น ) ส�ทธุ12. ก�าไรต�อห�3น

28

หมายเหต�ประกอบงบการเงนหมายเหต�ประกอบงบการเงน

ต3องจดท�าให3สอดคล3องกบ มาตรฐานการบญช' โดยม' 2

ส�วน ค/อ1. สร�ปนโยบายการบญช'ท'*ส�าคญ2. ข3อม6ลเพ*มเตมอ/*น

29

ตวอย�างข3อม6ลเพ*มเตม ภาระผ6กพนต�างๆ เช�นข3อจ�ากดหร/อ

พนธุะตามสญญา การค�.าประกน บ�รมสทธุ การด3อยสทธุของตราสารหน'. ในการรบช�าระหน'.ค/นและสทธุเร'ยกร3องต�างๆ รายการกบกจการท'*เก'*ยวข3องกน หน'.สนท'*อาจเกดข-.นภายหน3า เช�นการถึ6กประเมนเร'ยก เกCบภาษ'เพ*มเตมและการถึ6กฟ้Eองร3องเร'ยกค�าเส'ยหาย

30

เหต�การณ�ภายหลงวนท'*ในงบการเงน รายละเอ'ยดเพ*มเตมรายการท'*ปรากฎในงบการเงน ข3อม6ลท'*ม'สาระส�าคญท�กอย�าง ซึ่-*งจ�าเป1นเพ/*อให3 งบการเงนม'ความชดเจนและไม�หลงผด

ตวอย�างข3อม6ลเพ*มเตม (ต�อ)

31

2. ข3อควรพจารณา / ข3อควรค�าน-งในการน�างบการเงนมา ใช3ประกอบการตดสนใจ2.1 งบการเงนเป1นเพ'ยงข3อม6ลส�วน

หน-*งในการตดสนใจ จะต3องใช3ข3อม6ลอ/*นประกอบ2.2 องค�ประกอบของงบการเงนจะต3องครบถึ3วนสมบ6รณ�2.3 งบการเงน แสดงรายการครบ

ถึ3วนเพ'ยงพอ ถึ6กต3อง เข3าใจง�าย เช/*อถึ/อได3 เป1นไปตามมาตรฐานการบญช'

32

2.4 สามารถึเปร'ยบเท'ยบกบงบการเงน งวดก�อน หร/อกจการอ/*น

ในธุ�รกจคล3ายกน ควรเป1นงบการเงน เปร'ยบเท'ยบ 2 ปB ข-.นไป

2.5 การแสดงรายการและจดหมวด หม6�สอดคล3องกบท'*

กฎหมายก�าหนด2.6 งบการเงนท'*ผ63สอบบญช'รบอน�ญาตตรวจสอบแล3วหร/อ ม'ระบบการควบค�มภายในท'*ด'2.7 ให3ความส�าคญกบข3อม6ลในงบการเงนแต�ละส�วนไม� เท�ากนตามประเภทธุ�รกจ

33

2.8 เป1นงบการเงนในงวดเวลาท'*เหมาะสม2.9 ม'ความร63เก'*ยวกบเคร/*องม/อท'*จะน�ามาใช3 พจารณาความสมพนธุ�ของรายการในงบการเงน2.10 งบการเงนเป1นผลของ

ตวเลขในอด'ต ความสมพนธุ� ในอนาคตอาจไม�เป1นแบบเดม

34

ความไม�โปร�งใสในการจดท�างบการเงน

แสดงรายการหน'.สนทางด3านสนทรพย� แสดงรายการขาดท�นสะสมด3านสนทรพย� ไม�แสดงรายละเอ'ยดท�นของผ63เป1นห�3นส�วน

แต�ละคน /

ท�นจดทะเบ'ยนหร/อท�นท'*ออกและเร'ยกช�าระแล3ว

การแสดงรายการไม�ตรงตามหมวดหม6� การแสดงรายการผดท'*ซึ่-*งท�าให3หลงผด

เช�น

35

การแสดงรายการในงบด�ล งบก�าไรขาดท�น งบอ/*น รวมท.งหมายเหต�ประกอบงบการเงน

ไม�สอดคล3องกน เงนสดในม/อส6งมาก งบด�ลไม�ปรากฎบญช'ธุนาคารแต� ปรากฏิดอกเบ'.ยจ�ายในงบก�าไรขาดท�นหร/อค�าธุรรมเน'ยม ธุนาคาร สนค3าคงเหล/อในงบด�ลไม�ตรงกบงบต3นท�นขายหร/อ งบประกอบ

ความไม�โปร�งใสในการจดท�างบการเงน

36

รายละเอ'ยดสนค3าคงเหล/อ ท'*ดน อาคารและ อ�ปกรณ� ค�าเส/*อม

ราคา ต3นท�นขาย ค�าใช3จ�ายในการขายและบรหารไม�ตรงกบ ยอดในงบด�ลหร/อในงบก�าไรขาดท�น ปรากฏิรายการสนค3าคงเหล/อในงบด�ลแต�ไม�ปรากฎรายการใน งบก�าไรขาดท�น ปรากฏิรายการงานระหว�างท�าในงบด�ลแต�ไม�ม'ในงบก�าไรขาดท�น ล6กหน'. / เจ3าหน'.กรรมการส6งมาก ม'รายการอาคารและอ�ปกรณ� แต�ไม�ม'ค�าเส/*อมราคาในงบก�าไร ขาดท�นหร/อในท�านองกลบกน

37

ม'หน'.สนในงบด�ล แต�ไม�ปรากฎรายการดอกเบ'.ยจ�ายหร/อ ท�านองกลบกน ท�นจดทะเบ'ยนไม�สอดคล3องกบหลกฐานทางทะเบ'ยน นตบ�คคล /บญช'รายช/*อผ63ถึ/อห�3น ก�าไรสะสมในงบก�าไรสะสมไม�สอดคล3องกบงบด�ล ม'รายการค�าเช�าในงบก�าไรขาดท�น แต�ไม�ม'สนทรพย�ในงบด�ลฯล

ฯ