دکتر سید ضیاء الدین مظهری متخصص تغذیه و رژیم درمانی...

دکتر سید ضیاء الدین مظهریمتخصص تغذیه و رژیم درمانی

رئیس انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سالمت ایران

پیامدهای روند سیر سوء تغذیه ناشی از عدم دریافت مواد مغذی مورد نیاز روزانه

وب سایت www.DrMazhari.com

تغییرات فیزیکی تحت تأثیر تهی شدن ذخایر بدنالف.

تغی?یرات بیوش?یمیایی ناش?ی از ع?دم دسترس?ی ب?ه س?لول ی?ا ب?افت ب?ه ب.این یا آن عنصر حیاتی

تغی?یرات ف?یزیولوژیکی تحت ت?أثیر ع?دم وج?ود و ی?ا ناک?افی ب?ودن م?واد ج.مغذی

مرحل?ه آناتومی?ک و مش?اهدات ب?الینی؛ در این مرحل?ه ان?دامها، ارگانه?ا د.و بافتهای مختلف بدن از نظر ساختاری دچار تغییرات می شوند.

نت?ایج و پیام?دهای س?وء تغذی?ه عب?ارت می باش?ند از عوارض?ی ک?ه قاب?ل ترمیم یا غیر قابل ترمیم و رفع می باشند.

: ضعیف، متوسط و شدیددرجه بندی سوء تغذیه


یول

سلی

های

نگس

رگ

درشت مغذی ها ریز مغذی ها

آمینو اسید 20

اسیدهای چرب ساختاری

ویتامین 13

ماده معدنی 16

مرکز گرسنگی

احساس گرسنگی

یصب

عم

ستسی

هر ی?ک از هفت?اد ترلی?ون س?لول ب?دن نیازمن?د ان?رژی )درش?ت مغ?ذی ه?ا( و ری?ز

مغ?ذی ه?ای م?ورد اش?اره در ش?مای زی?ر می باش?د ت?ا دچ?ار گرس?نگی س?لولی

یا پنهانی نگردد.


قسمتی از عالئم بالینی متداول در کمبودهای مختلف مواد مغذی

نوع کمبود عالئم عمومی و اختصاصی

انرژی و پروتئین

کمبود وزن، کوتاهی قد، افت فعالیت، ضعف، بی حالی، افسردگی و افزایش ابتال به بیماری ها

پروتئین کم پشتی مو، دپیگمانتاسیون، بی حالتی و باز شدن تاب مو، پرچمی شدن موها و ادم در کل بدن

Bویتامین کمپلکس

زبان قرمز مخملی دردناک و متورم، آتروفی پاپی زبان، زخم و خشکی لبها و بروز زخم در گوشه های دهان که در آغاز بی رنگ سپس سفید و پوسته

پوسته می شود.

Cویتامین تغییرات لثه ها و عفونت آنها به علت اختالل در ساخت کالژن. در کمبود نیز چنین عارضه ای بروز می کند.B12فوالت و

B2درماتیت سبوریک، در چنین بینی و لبی و دپیگمانتاسیون و و پروتئینMoon Face

روی راش اریتماتوز در اطراف دهان، عدم رشد، تغییر ذائقه، هایپوگنادیسم و اختالل در سیستم ایمنی و ترمیمی )عدم بهبود سریع زخم ها(

آهن کم خونی، قاشقی شدن ناخن ها، تاکی کاردی، خستگی، بی اشتهایی، کم توانی، خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دستها و پاها، عدم مقاومت در قبال

عوامل بیماری زاوب سایت

www.DrMazhari.com

قسمتی از عالئم بالینی متداول در کمبودهای مختلف مواد مغذی ادامه...


کلسیم هایپوپاراتیروئیدیسم، تحریک پذیری در انقباض عضالنی، گیجی، نرمی و پوکی استخوان

کروم عدم تحمل به گلوکز، نوروپاتی محیطی، کاهش وزن

منیزیم مور مور شدن دستها و پاها، تحریک پذیری نوروماسکوالر، اسپاسم عضالنی، هایپوکلسمی و هایپوکالمی

الکتوفالوین دردناکی و برافروختگی لب، دهان و زبان، چاک چاک شدن و ترک خوردگی بر زبان، خارش چشم و احساس جسم خارجی در داخل چشم

نیاسین اسهال، زوال عقلی، زخم های پوستی تحت تأثیر تابش آفتاب

B6 پلی نوروپاتی، افزایش تشکیل سنگ های اگزاالتی، آنمی میکروسیتیک، التهاب زبان

اسید فولیک کم خونی ماکروسیتیک، مگالوبالستیک، التهاب زبان و دهان، اسهال، سوء جذب


قسمتی از عالئم بالینی متداول در کمبودهای مختلف مواد مغذی ادامه...


بیوتین ، کاهش ایمنی بدن و ECGکبود شدن الیه های مخاطی، غیر طبیعی شدن استفراغ

B12 آنمی ماکروسیتیک، نوروپاتی محیطی، التهاب دهان و دردهای کمری

Aویتامین عقیمی در مردان، کاهش روند رشد در کودکان، اختالالت ترمیمی و عملکردی در پوست و مخاط، شب کوری و گزروفتالمی

Dویتامین راشیتیسم در کودکان، استئوماالسی در بزرگساالن، هایپو کلسمی و هایپوفسفاتمی

Eویتامین آنمی همولیتیک، رتینوپاتی، دیس پالزی و برونکو پنومونی در نوزادان

Kویتامین افزایش زمان پروترومبین، اکی موز و خونریزی

ید گواتر، هایپوتیروئیدیسم، بی حوصلگی


برآورد آرزوی کم وزن ها و الغرها به آسانی و سهولت کاهش

چرا؟وزن نمی باشد. اف?راد این گ?یری وزن در ع?دم فاکتوره?ای مختل?ف و متع?دد اینک?ه عوام?ل برای

تأثیرگذارند.

عوامل مهم و تأثیرگذار در قالب بیشتر الغری ها عبارت می باشند از:

( عدم دریافت مواد مغذی مکفی )درشت مغذی ها و ریز مغذی ها(1-1

( گ?رایش ب?ه ت?ک خ?وری ه?ا و ع?دم رغبت ب?ه می?ل نم?ودن س?ایر گ?روه ه?ای تش?کیل 2-1

دهنده هرم غذاییبیم?اری ه?ای 3-1 بیم?اری ه?ای زمین?ه ای همچ?ون خش?کی م?زاج، هموروئی?د، ( داش?تن

دهان و دندان، اختالل عملکرد معده و روده ها

( تنهایی یا تهی دستی و یا هر دوی آنها به طور توأمان4-1

( افزایش دفع ترکیبات مختلف بدن تحت تأثیر؛ 2

( عدم تأمین نیازهای روزمره:1

از مح?ل 1-2 ادام?ه ترش?حات دف?ع ش?ده دی?الیز، خ?ونریزی ه?ا، آبس?ه ه?ا، تخلی?ه )

جراحی ها و سوختگی هاوب سایت

www.DrMazhari.com

عوامل مهم و تأثیرگذار در قالب بیشتر الغری ها ادامه...

( داروه?ای مص?رفی از قبی?ل آن?تی اس?یدها، ض?د تش?نج ه?ا، مس?هل ه?ا و آن?تی 1-3

بیوتیک ها( مس?مومیت ه?ای غ?ذایی و ش?یمیایی، اس?هال و اس?تفراغ، اس?تئاتوره و ابتال ب?ه انگ?ل 2-3

های روده ای( ابتال ب?ه بیم?اری ه?ای عف?ونی ح?اد و م?زمن و ج?راحی ه?ای دس?تگاه گوارش?ی )مع?ده، 3-3

و خ?ونریزی ه?ای مختل?ف و ی?ا ابتال ب?ه روده و کیس?ه ص?فرا(، ابتال ب?ه دی?ابت کن?ترل نش?ده

بیماری های متابولیکی و عدم تحمل مواد مغذی مادرزادی

( افزایش نیازهای افزون یافته و عدم توجه به تأمین و 4جایگزینی این نیازها

( جذب ناکافی مواد مغذی تحت تأثیر عوامل متعدد و مختلف:3

( پرکاری تیروئید، تب و جراحی ها، سوختگی به درجات مختلف، عفونت1-4

( حالت های فیزیولوژیکی خاص، پیش بلوغ و بلوغ، حاملگی و شیردهی2-4

( بی اشتهایی های ناشی از؛5

( ع?دم ت?أمین ریزمغ?ذی ه?ای کلی?دی، آهن، روی، من?یزیم، مس و ویت?امین ه?ای گ?روه 1-5

Bکمپلکس ( اختالالت عملک?ردی دس?تگاه گ?وارش و ض?مائم آن ب?ا ی?ا ب?دون اختالالت غ?دد درون 2-5

ریز

اق?دامات درم?انی در قب?ال مبتالی?ان ب?ه الغ?ری ه?ا ب?ا درج?ات مختل?ف و عوام?ل

تأثیرگذارالف(. مبتالیان به گرسنگی های سلولی و پنهانی

نcوع کمبcود؛ 1 بcا ارتبcاط در بcالینی مشcهود و رفcع (. تظcاهرات

کمبود مشخص شده از طریق تغذیه درمانی و مکمل یاری

(. مبتالیcان بcه مجموعcه ای از کمبودهcا )درشcت مغcذی هcا و ریcز 2

مغcذی هcا( دیرپcا بcا سcابقه ابتالی مکcرر بcه بیمcاری هcای مختلcف

بcانوان، در پریcود ماننcد قطcع از گرسcنگی هcای سcلولی ناشcی

صcدمه دیcدن سcلول تخم، عcدم بcاروری در بcانوان، کم تcوانی در

هcر دو جنس عcدم تناسcب قcد بcه سcن، وزن بcه قcد در کودکcان و

رفcع کمبcود مشcخص شcده از طریcق تغذیcه درمcانی و مکمcل نوجوانcان؛

و تغییر منش و روش زندگییاریبلنcد 3 تغذیcه از سcوء بcه اسcهال هcای مcداوم ناشcی (. مبتالیcان

مcدت بcه خصcوص در کودکcان و سcالمندان بcه علت عcدم تولیcد یcا

تولیcد ناکcافی آنcزیم هcای هضcمی و حcاملین جcذبی، بcا دارا بcودن

هcایپوپروتئینمی شcدید بcا/بcدون کمخcونی مشcهود و آزردگی کبcد و

اولین اقcدام برطcرف کcردن نیازهcای حcاد ریزمغcذی هcا مخcاط روده هcا؛

بcا مcواد NG-TUBE سcپس تغذیcه دهcانی یcا TPNاز طریcق تغذیcه وریcدی یcا

غcذایی آسcان هضcم و راحت جcذب بcا کیفیت بیولcوژیکی بcاال در پرسcیون

های کم حجم و در فاصله های کوتاه مدت وب سایت

www.DrMazhari.com

اق?دامات درم?انی در قب?ال مبتالی?ان ب?ه الغ?ری ه?ا ب?ا درج?ات مختل?ف و عوام?ل

تأثیرگذارب(. اف?راد الغ?ر، پرتح?رک، کم خ?واب، تحری?ک پ?ذیر، بی اعتن?ا ب?ه ن?وع، کیفیت، کمیت

و زمان تغذیه روزمره

انcرژی 1 تcأمین جهت در تcدریجی تناسcب و تعcادل ایجcاد .)

مصcرفی و دریcافتی در ارتبcاط بcا سcن و جنس و نcوع فعcالیت هcا

(. الcزام بcه رعcایت نظم و تcرتیب وعcده هcای اصcلی )ناهcار، شcام 2و وضعیت فیزیولوژیکی مبتالیان

و صبحانه( و میان وعده ها )نیم روز، عصرانه و قبل از خواب(

از 3 قبcل بcدن بیولcوژیکی سcاعت بcا منطبcق خcواب تنظیم .)

و آغلcز ورزش هcا و شcب و برخاسcتن بcا طلcوع آفتcاب11سcاعت

نرمشهای صبحگاهی سبکتذکر کلی:

انcواع مبتالیcان بcه کم وزنی و الغcری هcای مفcرط نcوع درقبcال

تغذیcه می بایcد در آغcاز از غcذاهای مcورد عالقcه و بcه مقcداری کcه

اثcر زور اعمcال و اجبcار نcوع هcر پcذیرد. صcورت دارنcد اشcتها

وب سایت معکوس دارد.www.DrMazhari.com

روشهای سریع محاسبه انرژی مورد نیاز


در محاسcبه وزن مطلcوب در آقایان

Х24 مجذور قد بر حسب متر

در محاسcبه وزن مطلcوب در خانمها

Х22 مجذور قد بر حسب متر

نحcوه محاسcبه انcرژی روزانcه بcا توجcه بcه نوع نوع فعالیت

فعالیتعدم تحرک

سبک نیمcccccccه سنگین

سنگین فوق سنگین

فاکتور یا فهرست فعالیت

25 30 35 40 45

مثال

بcا ضcریب 78/1( و آقcایی بcا قcد 30 و فعcالیت سcبک )60/1خانمی بcا قcد (. 35فعالیت نیمه سنگین )

کیلو کالری و نیاز آقای مورد اشاره 1680نیاز روزانه خانم به انرژی 24 و آقا تا 22 خانم تا BMI کیلو کالری می باشد. در صورتی که 2660

وب سایت بوده باشد.www.DrMazhari.com

حال اگcر نامبردگcان چcاق تcر بcوده نحcوه محاسcبه انcرژی مcورد نیcاز بcه قرار ذیل می باشد:

فرض می کcنیم بcه جcای وزن مطلcوب نامبردگcان چcاق تcر بcوده و هcر دو معcادل BMIدارای بcا کسcر 30 این صcورت در باشcند. هcای BMI می

حاصcل را ضcرب می کcنیم بcا فcاکتور 30 از عcدد 24 و 22قبلی، یعcنی و اعcداد بدسcت آمcده را جمcع می کcنیم بcا مقcادیر محاسcبه شcده 33ثcابت قبلی

آقایان 6=24-30 6 Х33 + 2660 = 2858 انرژی مورد نیاز بر

اساس وزن خانمهاتعدیل شده 8=22-30 8 Х33 + 1680 = 1944

کcالری و اگcر یcک کیلcو 500حال جهت کcاهش نیم کیلcو وزن در هفتcه یابcد کcاهش هفتcه در بخcواهیم هcای 1000وزن انcرژی از کcالری

محاسبه شده کسر می گردد.


، فعالیت متوسط کمی سنگین186 کیلو، قد 68 ساله وزن 49آقای

وزن محاس????به

مطلوب

338010002380

23803568

166884

84481)150186(

84102186

کسcccccccر وزن

وزن کسcر متوسcط فعلی

انcرژی اضcافی جهت جcبران کسر وزن

% و چ?ربی 20%، پروت?ئین 50درص?د ان?رژی م?ورد نی?از از کربوهی?دراتها

%30ها وب سایت

www.DrMazhari.com

Kcal Fat gr Pro gr CHO gr EX گروههای خوراکی

3 شیر و ماست

---------- ---------- 4 میوه

---------- 6 سبزیجات

---------- ---------- ----------- 30 قند و شکر

870 15 36 156 جمع

کل کربوهیدرات= کل پروتئین=کل چربیها=

18 نان و غالت

----------- 11 گوشت

--------- ----------- 9 چربی

3135 115 167 426 جمع

36123 2483 1553 3601203

60154 240604

3056 1226 150256

120430

76.17155.2661565.422 g3.11779)5436(169 5.855.42)5515(6.112

2701518 54318 14408018 10

77711 55511

405 4559

8257511


اختالالت تغذیه ای( ناشی از عدم رضایت Anorexia Nervosaالف( بی اشتهایی عصبی )

نوجوان از فرم بدن و تصویر رویایی و غیر واقعی از زیبایی بدن ساله بیشتر در دختران بروز 14-20در ذهن خود. معموال� در سنین

عالئم عمومی بی اشتهایی عصبیمی نماید.

( عدم تناسب وزن نسبت به قد و قد نسبت به سن و از دست 1دادن فرصت جهش قد و وزن در فرآیند پیش بلوغ و دوران بلوغ

( اختالل در سیکل ماهانه و بروز آن به مدت بیش از سه ماه و 2کاهش دمای بدن

( دردهای شکمی توأم با یبوست های دیرپا، نارسایی های قلبی 3و عروقی، گسترش نفرت از غذا خوردن و آغاز زودهنگام ابتال به

به طرف 5/18 از حداقل میزان BMIپوکی استخوان، کاهش مداوم خیلی کمتر

درمان های مرسوم بی اشتهایی عصبی

در حاالت پیشرفته و الغری های شدید و خطرناک، آغاز درمان با ، با تأمین نیازهای حاد بیمار اقدام به NG-Tubeتغذیه وریدی توأم با

تشکیل تیم درمان مرکب از متخصصین تغذیه، متحصصین بالینی، روانشناس و مددکار اجتماعی و تالش در جهت ایجاد رابطه

وب سایت صمیمانه و جلب اعتماد بیمارwww.DrMazhari.com

ادامه...اختالالت تغذیه ای

(: در نوجوانان سنین باالتر Bulimia Nervosaب( پرخوری عصبی )بروز نموده و به موزات آن ترس از افزایش وزن نیز در فرد دیده می شود. حتی در پاره ای از موارد ممکن است در فاصله زمانی

کیلو کالری به صورت غذاهای 2000 تا 1500 ساعت بین 2-1پرکالری میل شود.

عالئم کلی پرخوری های عصبی( دوره های مکرر پرخوری و بد خوری به صورت آشکار و پنهان 1

( پشیمانی و ناراحتی وجدان از پرخوری های انجام شده2تا حد احساس دل درد

( توسل به تحریک حنجره و ایجاد استفراغ عمدی و به کارگیری 3ملین های سریع االثر، حتی تنقیه و مصرف دیورتیک های مختلف

که منجر به اختالالت مختلف می شود.

عوارض و پیش آمدهای احتمالی

( اختالالت قلبی و عروقی، اختالالت کلیوی و دیابت1

( امتناع از غذا خوردن به مدت چند روز یا افزایش فعالیت های 4سنگین

( گشاد شدن معده و دوازدهه و در موارد نادر قسمت هایی از روده 2( مختل گردیدن عملکرد طبیعی کولون به علت کاهش مصرف مواد 3باریک و قسمتهای پایین تر

و غذایی حاوی فیبر یا استفاده مداوم از ملین یا مسهل های گوناگونکاهش سطح پتاسیم بدن و ایجاد اختالل در عملکرد ضربان قلب و حرکات

دودی روده ها، اختالل در فعالیتهای کبدی و افزایش نسبی ترانس آمینازها

ولع بیش خواری فراتر از نیاز؛ دامن گیر عده زیادی از افراد چاق بوده، شبیه پرخوری های عصبی بوده، فرق عمده آن عدم تحریک به باال آوردن

غذای میل گردیده می باشد.

تا درودی دیگر بدرود


دکتر سید ضیاء الدین مظهری متخصص تغذیه و رژیم درمانی...

Documents