ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣΑίτια-Αντιμετώπιση

Χουντάλα ΜαρίαΧορταργιά Μαρία

Συμεωνίδης Χαράλαμπος

Ο πόνος που ακολουθεί τις χειρουργικές επεμβάσεις στόματος, είναι πολύ συχνό σύμβαμα στην οδοντιατρική πράξη

Η ίδια η χειρουργική πράξη είναι συνδεδεμένη άρρηκτα με τον πόνο

Ο χειρουργός για να θεραπεύσει τον ασθενή άθελα του προκαλεί πόνο

Εκδηλώνεται μετά την παρέλευση της αναισθησίας

Ερευνητικά Δεδομένα-Αποτελέσματα

Παρατηρείται πόνος(ήπιας έως ισχυρής έντασης)σε περισσότερους από το 65% των ασθενών στο πρώτο 48ωρο μετά την αποχώρηση από το οδοντιατρείο

Μ.Βρετανία-->το 70% των οδοντιάτρων θεωρεί σημαντικό πρόβλημα τον μετεγχειρητικό πόνο

-->το 90% των οδοντιάτρων χορηγεί αναλγητικά φαρμακευτικά σκευάσματα για την ανακούφιση των ασθενών

Οδός άλγους

Μετεγχειρητικές Επιπλοκές

Άμεσες-εκδηλώνονται κατά τη

διάρκεια της οδοντιατρικής-χειρουργικής επέμβασης

Απώτερες-εκδηλώνονται σε μικρό

χρονικό διάστημα μετά το πέρας της οδοντιατρικής πράξης

Παραδείγματα Μετεγχειρητικών Επιπλοκών -Εκδήλωση Πόνου

Επώδυνο Μετεξακτικό Φατνίο

Μετά από εργώδεις εξαγωγές οπισθίων

Τραύμα που χαίνει Αιχμηρές οστικές δοκίδες

και μεσορρίζια διαφράγματαερεθισμός περιόστεου

Παράταση τυπικού μετεξακτικού πόνου

Εμφάνιση μετά την παρέλευση της αναισθησίας

Πολτώδης Φατνιίτιδα 3-4 ημέρες μετά την

εξαγωγή Δημιουργία φλεγμονής

με ανάπτυξη κοκκιωματώδους ιστού εξαιτίας οστικών τεμαχιδίων ή ξένου σώματοςαναστολή επούλωσης τραύματος και παράταση πόνου

Παραδείγματα Μετεγχειρητικών Επιπλοκών -Εκδήλωση Πόνου Ξηρό Φαντίο 1-2 ημέρες μετά την εξαγωγή

κυρίως οπισθίων δοντιών-διάρκεια έως και 2 εβδομάδες

Υπεύθυνοι τοπικοί παράγοντες(πυκνή υφή οστικού πετάλου και μειωμένη αιμάτωση περιοχής)-όχι μικροβιακά αίτια

Απουσία αιμοπήγματος απ’το φατνίο,παρουσία γυμνού του οστικού τοιχώματος του φατνίου,δυσοσμία,ισχυρός πόνος που δεν υποχωρεί με τα συνήθη αναλγητικά

Παραδείγματα Μετεγχειρητικών Επιπλοκών -Εκδήλωση ΠόνουΕπιμόλυνση τραύματοςανεπαρκής ασηψία της

περιοχήςανεπαρκής αποστείρωση των

εργαλείων ήδη σηπτικό υπόστρωμα της

περιοχής της επέμβασηςύπαρξη συστηματικών

νοσημάτων που παρουσιάζουν αυξημένη ευπάθεια στις λοιμώξεις

απρόσεκτη συμπεριφορά του ασθενούς και μη σωστή τήρηση των μετεγχειρητικών οδηγιών

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΑνάπτυξη φλεγμονώδους αντίδρασης στην

περιοχή της επέμβασηςΔημιουργία οιδήματος στην περιοχή του

τραύματοςΚακώσεις σκληρών και μαλακών μορίων λόγω

πυκνού οστίτη ιστού ή απρόσεκτων χειρισμώνέντονος πόνος τα πρώτα 2-3 24ωρα

Τραυματισμός συνδέσμων κροταφογναθικής λόγω άσκησης ισχυρών δυνάμεων κατά την εκμόχλευση(υποχώρηση μετά από 5-8 ημέρες)

Χαρακτηριστικά Μετεγχειρητικού Πόνου

Η ένταση του πόνου εξαρτάται από:Την έκταση του χειρουργικού τραύματοςΤο βάθος της ιστικής βλάβηςΤη διάρκεια της επέμβασης-βαθμός δυσκολίας

περιστατικούΤην ιδιοσυστασία του ασθενούς

ο πόνος καθαρά φλεγμονώδους αιτιολογίας αυξημένος το πρώτο 48ωρο - μειώνεται αισθητά τις επόμενες ημέρες πλήρη απουσία του περίπου στην 7η ημέρα (στην πλειονότητα των περιστατικών και με εξαίρεση την ανάπτυξη μόλυνσης στη περιοχή)

Αντιμετώπιση Μετεγχειρητικού Πόνου1.Πραγματοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερο

ατραυματικών επεμβάσεωνκαλή γνώση ανατομίας της περιοχής

επέμβασηςκαλή γνώση χειρουργικών μεθόδωνεμπειρία οδοντιάτρουήπιοι χειρισμοί μαλακών ιστώνόσο το δυνατόν μικρότερης έκτασης

οστεοτομία όπου απαραίτητηαποφυγή απότομων χειρισμώνμικρή διάρκεια επέμβασης

Αντιμετώπιση Μετεγχειρητικού Πόνου 2.Αναγκαιότητα επαρκούς ελέγχου της

φλεγμονής Χορήγηση ΜΣΑΦ Κορτικοστεροειδή Παρακεταμόλη

Αντιμετώπιση Μετεγχειρητικού Πόνου 3.ψυχολογική προσέγγιση-προετοιμασία του

ασθενούςδραστική μείωση της αντίληψης του πόνουπόνος ηπιότερος όταν ο ασθενής είναι

πεπεισμένος ότι μετά από την επέμβαση θα ακολουθήσει αποτελεσματικός έλεγχος του πόνου

όχι πολλές πληροφορίες για την επέμβασηπιθανή πρόκληση προεγχειρητικής ανησυχίαςεντονότερος μετεγχειρητικός πόνος

διατήρηση μετεγχειρητικής επικοινωνίας

Ξηρό Φατνίο-Αντιμετώπισηβύσμα βάμβακος με

ευγενόλη στο φατνίο αλλάζει κάθε 24ωρο μέχρι να εξαλειφθεί ο πόνος

φύραμα οξειδίου του ψευδαργύρου με ευγενόλη για 5 ημέρες

γάζα ιωδοφορμίουτοπική εφαρμογή

ενζύμων ο πόνος υποχωρεί σταδιακά

Επιμόλυνση Τραύματος-Αντιμετώπισηχορήγηση αντιβιοτικών

(4ημερη χορήγηση) σωστή στοματική

υγιεινή στο σπίτιαν υπάρχει απόστημα

παροχέτευση αυτούανακούφιση ασθενούς

Επώδυνο Μετεξακτικό Φατνίο

Πολτώδης Φατνιίτιδα

Ομαλοποίηση οξύαιχμων περιοχών

Περιποίηση τραύματος

Αφαίρεση οστικών τεμαχιδίων

Καθαρισμός Νεαροποίηση τραύματος

με χειρουργική απόξεση της περιοχής

ΜΣΑΦΦάρμακα εκλογήςΣύμφωνα με ερευνητικά αποτελέσματατα

καταλληλότερα Ισχυρή αναλγητική δράσηΠεριφερική αντιφλεγμονώδης δράσηΣε συνδυασμό με

παρακεταμόλη(δράση σε ΚΝΣμείωση πόνου,ΟΧΙ αντιφλεγμονώδης δράση)

ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΜΣΑΦ

Προεγχειρητικά αναστέλλουν την παραγωγή

των προσταγλανδινών άρα και την ανάπτυξη της φλεγμονής στα αρχικά στάδιά της

βρίσκονται σε σημαντικότερη συγκέντρωση, όταν θα αρχίσει να περνάει η δράση του αναισθητικού φαρμάκου

αισθητή μείωση του πόνου

Μετεγχειρητικά χορήγηση πριν την

παρέλευση της αναισθησίας

καθυστερεί περισσότερο την έναρξη του πόνου

μειώνει την έντασή του

Μηχανισμός Δράσης ΜΣΑΦ

ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗαναλγητικά-

αντιφλεγμονώδημετά από χειρουργικές

επεμβάσεις όταν υπάρχει εκτεταμένο οίδημα

μόνο όταν η δράση των ΜΣΑΦανεπαρκής

καμία αντένδειξη για τη χορήγησή τους

Με βάση όλα τα παραπάνω η ανάγκη ελέγχου του μετεγχειρητικου πόνου κρίνεται επιτακτική και πρώτο μέλημα του οδοντιάτρου πρέπει να είναι η εξάλειψη του και η ανακούφιση του ασθενούς

Ευχαριστούμε