تامين منابع ماليتامين منابع مالي

اسالمي اسالمي حسين حسين

شريف عمران شريف دانشكده عمران دانشكده

13871387مهر مهر

تسهيالت ساخت در مالي منابع تسهيالت تأمين ساخت در مالي منابع تأمينتواند مي كه است وجهي كردن فراهم مالي تواند تأمين مي كه است وجهي كردن فراهم مالي تأمين

پر پروژه در را درآمد كسب و هزينه ميان پر فاصله پروژه در را درآمد كسب و هزينه ميان فاصلهيافتن. مالي تأمين متنوع روشهاي ارزيابي در يافتن. كند مالي تأمين متنوع روشهاي ارزيابي در كند

. است نظر مورد روش ترين صرفه به .مقرون است نظر مورد روش ترين صرفه به مقرون ،پيمانكاران مالك، براي پروژه مالي پيمانكاران، تأمين مالك، براي پروژه مالي تأمين

كدام هر مصالح و كاال كنندگان تأمين و كدام فروشندگان هر مصالح و كاال كنندگان تأمين و فروشندگان. دارد موضوعيت خود جايگاه .در دارد موضوعيت خود جايگاه در

هزينه گذاري –نيمرخ سرمايه هاي پروژه در درآمد

زمان

بازگشت دورهسرمايه

هزينه

درآمد احداث دوره

مالي فرايند

برداري بهره دوره

مالي( 11 تأمين مالي( روشهاي تأمين روشهاي

داخلي( منابع از تأمين داخلي( الف منابع از تأمين الف

شركت- 11 داخلي شركت- منابع داخلي محفوظ ––منابع محفوظ عوايد عوايد

22 - ) و- ) مديريت سازمان با موافقتنامه عمومي بودجه - منابع ) و- ) مديريت سازمان با موافقتنامه عمومي بودجه منابعريزي ريزي برنامه برنامه

داخلي- 33 مالي موسسات و بانكها داخلي- منابع مالي موسسات و بانكها قالب ––منابع در وام قالب اخذ در وام اخذمشاركت يا تمليك شرط به اجاره اسالمي، عقود از مشاركت يكي يا تمليك شرط به اجاره اسالمي، عقود از يكي

و .. و ..مدني مدني

مشاركت- 44 اوراق مشاركت- انتشار اوراق ، ––انتشار مستقيم غير گذاري ، سرمايه مستقيم غير گذاري سرمايهتضمين” سود از حداقلي در مخاطره پذيرش بدون تضمين” معموال سود از حداقلي در مخاطره پذيرش بدون معموال

شده.شده.

سهام- 55 واگذاري يا سرمايه سهام- افزايش واگذاري يا سرمايه افزايش

محصوالت- 66 فروش محصوالت- پيش فروش پيش

نياز- 77 مورد مستغالت يا تجهيزات از بخشي نياز- اجاره مورد مستغالت يا تجهيزات از بخشي اجاره

المللي( بين مالي منابع از تأمين المللي( ب بين مالي منابع از تأمين ب

المللي- 11 بين مجامع و موسسات از المللي- وام بين مجامع و موسسات از وامInternationalInternational LoansLoans

توسعه بانك جهاني، بانك پول، المللي بين صندوق توسعه مانند بانك جهاني، بانك پول، المللي بين صندوق مانندخارجي، معتر بانكهاي ، المللي بين مالي موسسه خارجي، اسالمي، معتر بانكهاي ، المللي بين مالي موسسه اسالمي،

و ... اروپا و ...اتحاديه اروپا اتحاديه

خارجي- 22 گذاري خارجي- سرمايه گذاري سرمايه

مستقيم- 2-12-1 گذاري مستقيم- سرمايه گذاري Foreign direct investmentForeign direct investmentسرمايه

خريد يا خريد تملك يا تملك گذاري سرمايه در گذاري مشاركت سرمايه در مشاركت توليد در توليد مشاركت در مشاركت

غيرمستقيم- 2-22-2 گذاري غيرمستقيم- سرمايه گذاري Foreign indirect Foreign indirectسرمايهinvestmentinvestment سرمايه دخالت بدون دار بها اوراق خريد سرمايه مانند دخالت بدون دار بها اوراق خريد مانند

. پروژه اداره در .گذار پروژه اداره در گذار

پاياپاي- 33 پاياپاي- معامالت Compensation TradeCompensation Tradeمعامالت متقابل متقابل خريد Counter PurchaseCounter Purchaseخريد متقابل متقابل بيع Buy – BackBuy – Back بيع

UsanceUsance يوزانس- يوزانس- 44

اعتباري- 55 اعتباري- خطوط Credit LinesCredit Lines خطوط

ContractsContractsقراردادها- قراردادها- 66

پروژه- 6-16-1 پروژه- فاينانس Project FinanceProject Finance فاينانس

فاينانس- 6-26-2 انواع يا مهندسي نويس فاينانس- قراردادهاي انواع يا مهندسي نويس قراردادهايپروژهپروژه

انتقال ، برداري بهره ، انتقال احداث ، برداري بهره ، ..B.O.TB.O.Tاحداث

” ب - “ سه بفروش بگردان، بساز، ”يا ب - “ سه بفروش بگردان، بساز، يا

بردازي بهره تملك، ، بردازي احداث بهره تملك، ، ..B.O.OB.O.Oاحداث انتقال و برداري بهره تملك، انتقال احداث، و برداري بهره تملك، احداث،

B.O.O.TB.O.O.T.. برداري بهره ، انتقال برداري احداث، بهره ، انتقال ..B.T.OB.T.O احداث، انتقال ، اجاره انتقال احداث، ، اجاره ..B.L.TB.L.Tاحداث، انتقال انتقال احداث، ..B.TB.Tاحداث،

مالي( 22 منابع تأمين هاي گزينه مالي( ارزيابي منابع تأمين هاي گزينه ارزيابي

APV=)NPV(APV=)NPV(rr + )FPV( + )FPV(rfrf

يك : : مثال مثال خريد جهت مالي تأمين گزينه سه ذيل مثال يك در خريد جهت مالي تأمين گزينه سه ذيل مثال در. است گرفته قرار مقايسه و ارزيابي مورد ماشين .دستگاه است گرفته قرار مقايسه و ارزيابي مورد ماشين دستگاه

: ماشين اوليه هزينه اوليه : اطالعات ماشين اوليه هزينه اوليه ريال، ريال، 300.000.000300.000.000اطالعاتساالنه ساالنه درآمد استهالك 100.000.000100.000.000درآمد هاي هزينه استهالك ريال، هاي هزينه خطي خطي ريال،

مفيد 60.000.00060.000.000ساالنه ساالنه عمر مفيد ريال، عمر موثر 55ريال، نرخ ، موثر سال نرخ ، سالحداقل 5050ماليات ماليات و حداقل درصد و معادل نرخ نرخ درصد جذاب معادل بازده جذاب .1010بازده .درصد درصد

شركت( محفوظ عوايد از دستگاه خريد شركت( الف محفوظ عوايد از دستگاه خريد الف

ساده( بهره نرخ يا وام يك از استفاده با خريد ساده( ب بهره نرخ يا وام يك از استفاده با خريد درصد درصد 1212ب

ماشين( كردن اجاره ماشين( ج كردن اجاره ج

مالحظه با مالي تأمين لحاظ به برتر گزينه است مالحظه مطلوب با مالي تأمين لحاظ به برتر گزينه است مطلوبماليات ماليات تأثير تأثير

شركت( محفوظ عوايد از دستگاه خريد شركت( الف محفوظ عوايد از دستگاه خريد الفجريان

نقدينگي ماليت بعد

با مالياتضريب

50 %درآمد

درآمد مشمول ماليات

استهالك جريان نقدينگي از قبلماليات

پايان سال

300- 300- 0

80 20- 40 60- 100 1

80 20- 40 60- 100 2

80 20- 40 60- 100 3

80 20- 40 60- 100 4

80 20- 40 60- 100 5

ريال 5= )79ميليون 10،،P/A )100 + 300- =NPV ماليات از قبلريال ماليات بعد 80 + 300- = NPV( P/A،5/10 = )3ميليون از

دستگاه( خريد دستگاه( ب خريد نرخ ب با وام از استفاده نرخ با با وام از استفاده باساده ساده بهره درصددرصد1212بهره

جريان نقدينگي

از بعدماليات

ماليات ضريب با

50 %درآمد

درآمد مشمول ماليات

استهالك جريان نقدينگي

وام

جريان نقدينگي از قبلماليات

پايان سال

300 300- 0

62 2- 4 60- 36- 100 1

62 2- 4 60- 36- 100 2

62 2- 4 60- 36- 100 3

62 2- 4 60- 36- 100 4

238- 2- 4 60- 36- 100 5

(5 ،10 ،P/F )300- )5 ، 10 ، P/A ( 62 = NPV ماليات از بعدريال =49ميليون

ماهيانه ( قرار از اجاره طريق از ماشين تهيه ماهيانه ( ج قرار از اجاره طريق از ماشين تهيه جريال 8080 ريال ميليون ميليون

جريان نقدينگبعد ي

از ماليات

ماليات 50

درصد

درآمد مشمول ماليات

از قبل نقدينگي جريانماليات

پايان سال

استهالك

مبلغ اجاره

بها

درآمد ساالنه

0

10 10- 20 - 80- 100 1

10 10- 20 - 80- 100 2

10 10- 20 - 80- 100 3

10 10- 20 - 80- 100 4

10 10- 20 - 80- 100 5

ريال ريال ميليون 10 = NPV10 = NPV( ( P/AP/A، ، 1010، ، 55 = ) = )3838ميليون

مالي تأمين يعني دوم گزينه كه شود مي مالحظه مالي لذا تأمين يعني دوم گزينه كه شود مي مالحظه لذاوام وام با بر 1212با افزون آگرچه بر درصد افزون آگرچه سرمايه سرمايه MARRMARRدرصد

مقرون مالياتي هاي جويي صرفه بداليل است مقرون گذار مالياتي هاي جويي صرفه بداليل است گذار. باشد مي ديگر روش دو از تر صرفه .به باشد مي ديگر روش دو از تر صرفه به

پيمانكار منظر از مالي پيمانكار تأمين منظر از مالي تأمين

20

15

10

5

ليا

ررد

يايل

م

1 2 4 5ماه ) ( زمان

دريافتهاي منحنيپيمانكار تجمعي

نهزي

هي

حنمن

يمع

تج يها

مورد اعتبارپيمانكاران نياز

پيمانكار 1شكل دريافت و هزينه تجمعي منحني

3

يك : يك :مثال مثال

پروژه يك خصوص در ذيل هاي پروژه دانسته يك خصوص در ذيل هاي دانسته . است اختيار در پيمانكار يك تعهد . مورد است اختيار در پيمانكار يك تعهد مورد

اضافه به هزينه نوع از پيمان اضافه اگر به هزينه نوع از پيمان اگرو 55 الزحمه حق بعنوان هزينه و درصد الزحمه حق بعنوان هزينه درصد

شرايط طبق پيمانكار و باشد شرايط سود طبق پيمانكار و باشد سودپرداختي پيش هيچگونه پرداختي قراردادي پيش هيچگونه قراردادي

در ماه هر پايان در و ننمايد در دريافت ماه هر پايان در و ننمايد دريافتبا كاركرد صورتوضعيت تسليم با مقابل كاركرد صورتوضعيت تسليم مقابل

، رسيدگي جهت ماهه يك ، فرجه رسيدگي جهت ماهه يك فرجهپرداخت هر از و پذيرد صورت پرداخت پرداختها هر از و پذيرد صورت پرداختها

كسر 1010 كار انجام حسن بعنوان كسر درصد كار انجام حسن بعنوان درصدصورت آخرين با همزمان مبلغ اين صورت و آخرين با همزمان مبلغ اين ومسترد كار موقت تحويل و مسترد وضعيت كار موقت تحويل و وضعيتنيمرخ ترسيم است مطلوب نيمرخ گردد، ترسيم است مطلوب گردد،

و پيمانكار منظر از پروژه مالي و جريان پيمانكار منظر از پروژه مالي جرياننياز مورد گردش در سرمايه نياز تعيين مورد گردش در سرمايه تعيين

. هاي هزينه ماه هر پايان در . پيمانكار هاي هزينه ماه هر پايان در پيمانكارپيمانكار مستقيم پيمانكار غير مستقيم ريال 500500غير ريال ميليون ميليون

. باشد .مي باشد مي

زمازمان ن شرشروع وع فعالفعاليت يت

ماه)ماه)))

هزينهزينه ه

ميليوميليون ن

ريالريال

مدمدت ت

ما)ما)ه(ه(

فعالفعاليتيت

00 50005000 22 AA

11 40004000 22 BB

5/15/1 60006000 5/15/1 CC

22 30003000 22 DD

) ماه ) زمان1 2 3 4

3000

6000

4000

5000

هزينه

هاي هزينهمستقميم

ماهانه 1500750065002500

A

B

C

D

500500500500 ماهانه مستقميم غير هاي هزينه

ماهانه هاي هزينه 2000800070003000كل

ماهانه تجمعي هاي 20000100003000هزينه 18000

ل

يار

نولي

مي

1 2 3 4 5

يمع

تجيها

نهزي

هي

حنمن

مورد اعتبارپيمانكار نياز

دريافتهاي منحنيپيمانكار تجمعي

9.45

2.83535

10

15

2017.01

زمان ) ماه)

جريان نيمرخنقدينگي پيمانكار

از استفادهاضافه حساب

برداشت

جريان نيمرخنقدينگي پيمانكار

از استفادهشخصي عوايد

3030

10130.3

7295.3 8833.253381.59

15448.2510941.59

3415.4

574.61516510550

2990

1000

30007165 8550

10000

پيمانكار نقدينگي پيمانكار جريان نقدينگي جريان

3000

7000

5165

4615

7560

3990

1 2 3 4 5 6 7

3030- = )0.01+1(3000- )110130.3- = )0.01+1()7000+3030(- )215448.253- = )0.01+1()5165+10130.3(- )310941.585- = )0.01 +1 ( )4615 – 15448.253( - )43415.4- = )0.01 + ( ) 7560 – 10941.585( - )5575+ = )0.01 + 1( ) 3990 – 3415.4( - )6

بانك با پيمانكار حساب وضعيت : صورت

صورت در پيمانكار براي سرمايه بازگشت نرخ صورت محاسبه در پيمانكار براي سرمايه بازگشت نرخ محاسبهخودش عوايد از خودش استفاده عوايد از ماه ––استفاده هر ابتداي در ها هزينه ماه فرض هر ابتداي در ها هزينه فرض

ارزش ارزش كنونيكنوني

i=i=%2%2

ارزش ارزش كنونيكنوني

i=i=22،،55%%

ارزش ارزش كنونيكنوني

i=i=5%5%

جريان جريان نقدينگنقدينگي ي

خالصخالص

دريافدريافتت

هزينههزينه ماهماه

3000-3000- 3000-3000- 3000-3000- 3000-3000- -- 3000-3000- 00

6863-6863- 6829-6829- 6669-6669- 7000-7000- -- 7000-7000- 11

4965-4965- 4916-4916- 4685-4685- 5165-5165- 28352835 800-800- 22

43494349 42854285 39863986 46154615 66156615 2000-2000- 33

69846984 68496849 62206220 75607560 75607560 -- 44

36143614 35273527 31263126 39903990 39903990 -- 55

119119 84-84- 1022-1022- 10001000

درونيابي :RORRORمحاسبه محاسبه از استفاده درونيابي :با از استفاده با

I=%2

ROR= %2.29

I=% 2.5

84-

119

صورتيكه در پيمانكار نقدينگي جريان كنوني خالص ارزش صورتيكه محاسبه در پيمانكار نقدينگي جريان كنوني خالص ارزش محاسبهMARRMARR معادل معادل ساالنه برابر ))درصد درصد 1818ساالنه برابر ماهانه وتامين ((درصد درصد 5/15/1ماهانه وتامين باشد باشد

. پذيرد صورت پيمانكار شخصي عوايد از استفاده با .مالي پذيرد صورت پيمانكار شخصي عوايد از استفاده با مالي

نرخ با اعتباري مالي موسسه توسط پروژه مالي تامين صورتيكه نرخ در با اعتباري مالي موسسه توسط پروژه مالي تامين صورتيكه % % 11دراز وجوه كل شود عمل برداشت اضافه حساب طريق از ماهيانه از سود وجوه كل شود عمل برداشت اضافه حساب طريق از ماهيانه سودپايان در پيمانكار عوايد و شده پرداخت برداشت اضافه حساب پايان طريق در پيمانكار عوايد و شده پرداخت برداشت اضافه حساب طريق

برابر برابر پروژه 6پروژه 574،6 574،: لذا :است لذا است

ساالنه نرخ با مالي تامين اينكه بر نظر شود مي مالحظه ساالنه چنانچه نرخ با مالي تامين اينكه بر نظر شود مي مالحظه 1212چنانچهماهانه ) ماهانه ) درصد ( 11درصد رده با نرخ حداقل حاليكه در پذيرفته صورت ( درصد رده با نرخ حداقل حاليكه در پذيرفته صورت درصد

معادل ساالنه پيمانكار معادل جذاب ساالنه پيمانكار ماهانه ) 1818جذاب ماهانه ) درصد 1درصد 5،1 است، ( ،5 است، ( درصد درصدشخصي عوايد با مقايسه در برداشت اضافه حساب از وي شخصي استفاده عوايد با مقايسه در برداشت اضافه حساب از وي استفاده

. شود مي تر صرفه به .مقرون شود مي تر صرفه به مقرون

: دو :مثال دو مثال

. فرض با است ذيل بشرح پروژه هاي هزينه . جدول فرض با است ذيل بشرح پروژه هاي هزينه % % 88جدولها، هزينه بر اضافه پيمانكاري ها، سود هزينه بر اضافه پيمانكاري حسن 1010سود كسور حسن درصد كسور درصد

هر از كار هر انجام از كار انجامزمان از پس ماه شش يكجا بازپرداخت با وضعيت زمان صورت از پس ماه شش يكجا بازپرداخت با وضعيت صورت

وضعيت صورت پرداخت و رسيدگي دوره موقت، وضعيت تحويل صورت پرداخت و رسيدگي دوره موقت، تحويلتسليم از پس تسليم يكماه از پس يكماه

، ماه يك معادل ها هزينه پرداخت براي پيمانكار اعتبار ، آن، ماه يك معادل ها هزينه پرداخت براي پيمانكار اعتبار آن،پيمانكار 44 ادعاي مورد كار اجراي حين اضافي هزينه پيمانكار درصد ادعاي مورد كار اجراي حين اضافي هزينه درصد

. شود مي پرداخت وي به موقت تحويل از پس ماه سه . كه شود مي پرداخت وي به موقت تحويل از پس ماه سه كه

اين نقدينگي جريان بيني پيش است اين مطلوب نقدينگي جريان بيني پيش است مطلوبپيمانكار براي پيمانكار پروژه براي پروژه

ماهماه 11 22 33 44 55 66 77 88 99

هاي هاي هزينه هزينهماهانهماهانه

22 22 33 33 44 44 44 33 22