گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه...

69
ب آ ي ي دآ دز ن گ ي ي م دوآ ي ح م: ز ي ظ ن ت ه و ي ه ت رآز ي" ش$ ان ن س ر ه" ش س هدآ ت ز ك ر م لاب ض ا و ف ب گاه آ" ش ي ما ز اس آ ن" س كاز۲۰۲۲/۰۶/۱۱ ۱۸:۰۲

Upload: lorant

Post on 10-Jan-2016

152 views

Category:

Documents


8 download

DESCRIPTION

گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز. گند زدایی آب قرن ها است که گند زدایی آ ب آ شامیدنی انجام می شود. طی قرن گذشته کل ر زنی به عنوان روش قابل قبول گند زدایی آب در آ مده و این فرایند مهمترین کشف در زمینه تصفیه آ ب به شمار میرود. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

گندزدايي آب

تهيه و تنظيم: رحيم دواني

شيراز شهرستان بهداشت مركز فاضالب و آب آزمايشگاه كارشناس

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 2: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

آب زدایی گندزدایی گند که است ها شامیدنی آب آقرن

. شود می انجامکل گذشته قرن قابل رطی روش عنوان به زنی

زدایی گند فرایند آدر آب قبول این و مدهتصفیه زمینه در کشف شمار آمهمترین به ب

میرود.تصفیه آ بآگندزدایی مرحله یک شامیدنی

هاي ارگانیزم حذف یا تخریب برای اختصاصی. است زا بیماری

با نباید حذف پس یا تخریب که کردن استریل . شود اشتباه است زنده هاي ارگانیزم همه

صفر مقدار به رسیدن هر Ecoliهدف درلیتر 100 بر آمیلی .رب است آبی منابع تمام وی

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 3: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

گندزدائی•اصلی • مرحله به آب ورود برای الزم شرایط

گندزدائیمی • واقع موثر هنگامی فقط خوب گندزدای یک

شود . مصرف خوب کیفیت با آبی برای که شودکم • امکان حد تا آب در باید نامحلول مواد میزان

از ترجیحا نباشد .1و بیشتر، لیتر در گرم میلینیز • آب مطلوب NTUواحد1کدورت وحد باشد

.0/3آن است واحد•TOC ) ( ورود لحظه در کربنی آلی مواد کل آب

از کمتر زنی کلر پیش مرحله در 2به گرم میلیاز . کمتر ها هالومتان تری تشکیل تا باشد لیتر

باشد . ماکزیمم حد/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 4: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

گندزدا • یک پذیرش برای الزم شرایطاثر • دو دارای باید شود می انتخاب آب برای که گندزدائی

باشد متفاوتباکتریائی • ضد گندزدا: اثر عامل کشی میکروب قدرت به که

دارد . بستگیابقائی • باقیماندن: اثر لحاظ از گندزدا قابلیت به که ابقائی اثر

کیفیت کننده تضمین و داشته بستگی توزیع سیستم درباشد . می مصرف نقطه در آب باکتریولوژیکی

قابل • وبوی طعم آن باقیمانده آب سازی سالم از بعد واینکه. نیاورد بوجود اعتراض

را • آب شیمیائی کیفیت و نیاورد بوجود خطرناک جانبی فرآوردهندهد . تنزل

ومقرون • ، نبوده خطرناک آن سازی ،ذخیره ونقل ،حمل تولیدباشد صرفه به

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 5: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

گند فرایند انتخاب در اصلی های فرضیهاز عبارتند : زدایی

منبع 1. در زنده موجودات شرب آوجود بزدایی 2. گند روش از استفاده بودن عملی

سازی فعال کیست log3معادل 99/9غیرسازی فعال غیر یا يا، معادل 99/99ژیارد

log4 ویروسییی (cxt)رابطه 3. گندزدامیزان 4. و زدا گند جانبی محصوالت تشکیل

ممکن حد کمترین در ها آنفرایندی 5. آب کیفیت.6 ( وارد ها گندزدایی از ناشی مشکالت

بو و طعم و سمیت رنگ نکردن آب و در ) شده زدایی گند

ها 7. زدا گند از یک هر هزينه/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 6: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

ضد عمل بر مؤثر عوامل تحلیلها کننده عفونی

را گندزدایی کارایی که عواملی از برخی : از عبارتند دهند می قرار تأثیر تحت

اورگانیزم 1. میکرو غلظت و نوع

غل 2. و زدا ظنوع گند ت

زدا 3. گند تماس زمان

شیم 4. آب یکیفیت دمايي و ایی

.5PH آب کدورت و/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 7: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

ها کننده عفونی ضد های مکانیزمعفونی ضد عمل نحوه تشریح برای که مکانیزی نوع چهار

: از عبارتند است شده پیشنهاد ها کنندهسلولی آسیب- 1 دیواره دیدن

و شدن متالشی به منجر سلولی دیوار تخریب یا مرگ آسیباز سيلین پني مانند عواملی از برخی شود می سلولی

می زسنت جلوگیری ها باکتری سلولی دیواره کند. وترمیمسلولی - 2 تغییرتراوايی

تراوايی ، ها شوینده و فنلي ترکیبات مانند عواملی بعضیشوند می باعث و دهند می تغییر را سیتوپالسم غشائی

وازت فسفر مانند مغذي . عوامل شوند خارج سلول ازپرتوپالسم - 3 كلوئيدي ماهیت تغییرات

کلوئیدی خاصیت قلیایی و اسیدی عوامل و تابش و گرماتأثیرمرگ و دهند می تغییر را سلول پرتوپالسم بر باری

قلیاها و اسید و لخته را ها پروتئین که گرما مانند دارند،می تجزیه را پروتئین کنند. که

آنزیمی - 4 های فعالیت از ممانعتها آنزیم آرایش تواند می کلر چون اكساينده تغییر عوامل را

سازد . فعال غير را ها آن و دهد/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 8: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

های روش از استفاده شامل عفونی ضد های روشاست : زیر

فيزيكي عواملشیمیایی عوامل

هاي مکانیکی روشتابش

اشعه روش و دمایی روش شامل فیزیکی UVعواملبنفش ماورائ است . يا

را • زا بیماری های باکتری اکثر جوش نقطه تا آب دادن گرما . برد می بین از دهند نمی هاگ تشکیل که

مدت • به آب و 10تا 3جوشاندن ها باکتری اغلب دقیقه . برند می بین از را ها ویروس

مدت • به آب کلیه 20جوشاندن رفتن بین از موجب دقیقه . شود می آب در زنده موجودات

زدایی • گند عمل راندمان از آکارایی بعد دقیقه 3ببه رسد 100جوشاندن می درصد

اشعه با زدایی گند می UVروش داده توضيح جداگانه شود.

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 9: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

شیمیایی روش به گندزداییهیدروژن ، ازن ید، برم، ، آن ترکیبات و کلرعوامل کل در که پتاسیم و پرمنگنات پراکسید

می نامیده کننده شوند. اکسیدمی نیز قلیایی یا اسیدی بسیار آب از همچنینزا بیماری ی ها باکتری بردن بین از برای توان

. کرد استفادهبا آزیرا از PHب از PHیا 11بیش 3کمتر

. شود می سمي q نسبتا ها باکتری اكثر براياین در که دارد وجود بسیاری شیمیایی عوامل

نمی مطرح شوند. جامکانیکی زدایی گند : عمل روش شامل

- - غشاها و نشینی ته سازی لخته انعقاد هایتا باال های روش که میکروب 90است درصد

. دهند می کاهش را آب هایتابش که: عوامل قدرت پر انرژی از استفادهنيست . درتصفيه رايج آب

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 10: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

آب گندزایی در کننده اکسید عوامل

پتانسیل با کننده اکسید عوامل تواناییکردن فعال غیر یا کشتن در متفاوت هاي

. کنند می فرق ها پاتوژن

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 11: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

OxidizingReagent

OxidizingPotential

Ozone 2.07

Hydrogen Peroxide 1.77

Permanganate 1.67

Chlorine Dioxide 1.57

Hypochlorous Acid 1.49

Chlorine Gas 1.36

Hypobromous Acid 1.33

Oxygen 1.23

Bromine 1.09

Hypochlorite 0.94

Chlorite 0.76

Iodine 0

Oxidizing Potential of Various Reagents

Page 12: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

ها • پاتوژن حذف برای گانه چند مراحلاولیه – 1 • فعال= گندزدائی غیر یا نابودی هدف

می آب منبع در موجود بیماریزای موجودات سازیباشد .

آزاد • کلر ، کلر اکسید مناسب ازنو دی بعنوانشوند . می معرفی اولیه زدائی گند عوامل ترین

آب C*Tمعیار • گندزدائی برایو C*Tمقادیر • دما نظیر عواملی تاثیر phتحت

میباشد .دما • افزایش با ها میکروارگانیسم غالب برای

شود . می بیشتر سازی نابود سرعتتغییرات • مورد افزایش phدر با گفت phباید

یابد . می کاهش ها میکروب نابودی

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 13: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

موثر • گندزدائی• میزان • مصرف و تماس زمان رعایت مستلزم موثر گندزدائی

باشد . می گندزدا عامل از مناسبخاص • ارگانیسم هر از معینی صد در سازی نابود C*Tبرای

. شود تنظیم معین حد در گندزدا هر برای بایدمقدار • واحد گندزدای یک هر ارگانیسم C*Tبرای برای الزم

است . متفاوت مختلف هایمقدار • نیز خاص ارگانیسم یک از معینی درصد سازی نابود برای

C*T . داشت خواهد تفاوت مختلف گندزداهای برایکه • ، بود خواهد تر قدرتمند و تر موفق گندزدائی، رابطه این در

رساند . C*Tبا انجام به بهتر را گندزدائی عمل کمتر،کلر – 6• اکسید ودی کلر از تر سریع بسیار ازن رااز E.coliمثال

برد . می بینسازی – 7• نایود جهت اینکه ها 99/9یا ویروس پلی از صد در

*Cمیزان •T به مربوط رقم از بیشتر باید کلر باشد .E.coliبرای

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 14: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

آب • ثانویه زدائی گندرشد – 1• از ممانعت از عبارتند آب ثانویه گندزدائی اهداف مهمترین

آلودگی بروز برابر در حفاظت ایجاد و توزیع های سیستم در ها میکروبباشد می ناجور اتصاالت به مربوط های

تعدادی – 2• که است واقعیت این به مربوط میکروبی مجدد رشد مسئلهایجاد آب توزیع های سیستم در توانند می ها میکروب و ها باکتری از

نمایند . به کلنیعوامل – 3• به مساعد شرایط در توانند می ها میکروب این از برخی

شوند . تبدیل طلب فرصت بیماریزایعبارتند – 4• گروه این های ی باکتر ، لژیونال از مهمترین

باسیلوس ، سودوموناس ، س آئرومونا ، مایکوباکتریوم ، است . فالووباکتریوم سوبتلیس

میزان- 5• با ها طرف 2تا 1قارچ بر آب در کامال کلر لیتر در گرم میلیتا ها وقت گاهی و شوند است . 3می نیاز کلر لیتر در گرم میلی

. لژیونال – 6• باشد می آب شبکه در مجدد رشد نظر از باکتری مهمتریندر – 7• ویژه به کشی ولوله توزیع سیستم در لژیونال باکتری تجمع

شود . می دیده اند شده جمع رسوبات که هائی قسمت

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 15: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

آب • ثانویه گندزدائی های روشگندزدا – 1• از باقیمانده یک ایجاد منظور به سنتی بطور آب ثانویه گندزدائی

شود . می انجام بیولوژیکی رشد پدیده بروز از جلوگیری هدف وبامصرف – 2• مورد آمین ، کلرگندزدای گاهی کلر کلر ، اکسید دی

باشد میآب – 3• کم سرعت یا کور نقاط دارای که هائی یخش توزیع سیستم در

باال را ها میکروب مجدد رشد قابلیت و شده گندزدا اتالف ،موجب ، باشندبرند . می

با – 4• که است شرایطی جمله از ها لوله خوردگی از آمده بوجود ناصافیشود . نمی طرف بر شستشو انجام

شود- 5• می گندزدا مقابل در ها میکروب حفاظت محل منزله به ها ناصافی .

،برای- 6• میدهد نشان مقاومت کلر برابر در تشکیل از بعد لژیونال های کلنیبه معموال دارند . mg/ L 6تا 4کنترل نیاز کلر

کلر تصفیه – 7• شوک و خطوط حرارتی در لژیونال با مبارزه روشهای ازاست آب لوله

اندازی هیپوکلریناسیونانجام – 8• وراه نصب بر مشتمل که اضافیاست . حفاظت ایجاد برای دیگری ،روش است ساختمان محل در کلریناتور

ها وکارخانه بزرگ های ساختمان و منازل و کار های محل برای عمل اینشود . می محسوب الزم

حفاظت – 9• ایجاد موجب الستیکی های واشر و درزگیرها که شده گزارشهستند . حرارت و کلر برابر در ها لژیونال برای

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 16: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

کلر با گندزادیی زدایی گند در q غالبا که است شیمیایی ماده کلر

. شود می استفاه آشامیدنی آب آشامیدنی آب تصفیه در کلر کاربرد مورد اولین

. است بوده بو و طعم کنترل مصرف با عنوان به کلر حاضر حال زدای دگن ماده، در

. شود می استفاده آشامیدنی آب درتصفيه اصلی بو و طعم کنترل شامل کلر کاربردهای سایر

سولفید کنترل حذف منگنز و آهن حذف ها جلبکاست و هیدروژن رنگ . حذف

اشکال به كلريت CL2کلر هيپو جامد ترکیباتصنعت در گازی کلر اکسید دی و پتاسیم و سدیم

. است موجود /آب /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 17: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

کلر شیمی ايده زدای گند يك عنوان به را ماده اين کلر زیاد خواص

كند . مي مطرح آل آسان آکلردر آن کاربرد لذا است محلول بسیار ب

است. . شود می کنترل و گیری اندازه آسانی به کلر آب در پایدار باقیمانده بشكل ماند کلر مي قي با . است تر ارزان كلر ها زدایی گند سایر با مقایسه در کلرو هیپو اسید به تبدیل شود حل آب در کلر وقتی

HOCL و کلر هیپو یون شود OCLو میHOCL به نسبت تری قوی بسیار کننده OCLاکسید

است به وابسته کلر کشی میکروب و PH قدرت است

را PHافزایش كلر کشی میکروب می قدرت کاهشدهد .

درPH بودن آکلر 9حدود باال دلیل به باقیمانده زادکلرو هیپو یون . CL Oغلضت دارد کمی زدایی گند قدرت ،

که شود می سبب کلر گاز از کاهش PHاستفاده آبدهد.

كلسيم يا سديم کلريت هیپو از افزایش استفاده باعثPH . شود می آب

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 18: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

کلر با آب گندزدائیکلر گندزداي: شيمي يک عنوان به را ماده اين کلر زياد خواص

مطرح آل .ميايده کند باقيمانده کلر

موجود ترکيبات با سرعت به شود مي آب وارد کلر هنگاميکه . آب در موجود آلي ترکيبات با کلر شود مي واکنش وارد آب در

. مواد با همچنين کند مي توليد را تريهالومتانها و داده واکنشيونهاي آهن، هاي يون هيدروژن، سولفيد مانند کننده احياء

. شود مي واکنش وارد نيتريت منگنزوواکنش دو هيدروژن سولفيد با کلر واکنش در مثال، عنوان به

. ميدهد رخ زير متفاوتHydrogen Sulfide + Chlorine + Oxygen Ion → Elemental Sulfur + Water + Chloride Ions

H2S + Cl2 + O2- → S + H2O + 2Cl-

Hydrogen Sulfide + Chlorine + Water → Sulfuric Acid + Hydrochloric AcidH2S + 4Cl2 + 4 H2O → H2SO4 + 8 HCl

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 19: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

ها واکنش اين از بعدتشکيل و شده هيدروليز زير معادله طبق شود مي حل آب در کلر وقتي

ميدهد کلرو هيپو اسيد

Chlorine + Water → Hypochlorous Acid + Hydrochloric Acid

Cl2 + H2O → HOCl + HCl

HOCl يون وبه شده واپاشي زير صورت به که است ضعيف اسيد يک. شود مي تبديل هيپوکلريت

Hypochlorous Acid ↔ Hydrogen Ion + Hypochlorite IonHOCl ↔ H+ + OCl-

مجموع نامند . OCLو HOCLلذا مي مانده باقي آزاد کلر رانسبي هاي در pHبا OCLو HOCLغلظت موجود کلر غلظت و ، دما ،

کند . مي تغيير محلولHOCL به نسبت تر قوي بسيار کننده در HOCLاست . OCLاکسيدpH= 6 وOCL درpH= 7/5

افزايش . با کلر گندزدايي قدرت لذا است غالب مي pHترکيب کاهشيابد .

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 20: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

هيپو 9حدود pHدر يون غلظت بودن باال دليل به قيمانده آزادبا کلردارد . کمي گندزدايي قدرت کلريت

شود . مي اضافه آب به نيز کلريت هيپو هاي نمک شکل به آزاد کلراست زير شکل به وسديم کلسيم هاي کلريت هيپو واپاشي هاي واکنش

Calcium hypochlorite  + Water → Hypochlorous Acid + Calcium Hydroxide

Ca(OCl)2 + 2 H2O → 2 HOCl + Ca(OH)

2Sodium hypochlorite + Water → Hypochlorous Acid + Sodium Hydroxide

NaOCl + H2O → HOCl + NaOH

کلر گاز آيد مي بر ها واکنش اين از که گونه مي pH همان راکاهش آبدهد.

ها کلريت هيپو که صورتي برند .pH در مي باال را آببافري ظرفيت داراي آب به شده اضافه کلر مساوي مقدار يک در لذا

است . ها کلريت هيپو از باالتر کلر گاز گندزدايي کارايي ، کم/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 21: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

باقيمانده ترکيبي کلرترکيبي کلر که کلرآمين تشکيل و داده واکنش آمونياک با فاصله بال کلر

ميدهد شود مي ناميده باقيماندهباقيمانده و است ضعيفي گندزداي شکل اين در کلر زير معادالت طبق

کند . مي ايجاد توزيع شبکه در پايدارAmmonia + Hypochlorous Acid → Monochloramine + Water

NH3 + HOCl → NH2Cl + H2O

آمين کلرو دي و داده واکنش هيپوکلرو اسيد با سپس منوکلروآمين. گردد مي تشکيل

Monochloramine + Hypochlorous Acid → Dichloramine + WaterNH2Cl + HOCl → NHCl2 + H2O

آمين کلرو تري و داده واکنش هيپوکلرو اسيد با کلروآمين دی نهايت در. شود مي توليد

Dichloramine + Hypochlorous Acid → Trichloramine + WaterNHCl2 + HOCl → NCl3 + H2O

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 22: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

و شده ترکيب آمونياک با کلر آب در آمونياک حضور درصورتبه تواند مي که کند مي توليد ها کلروآمين به موسوم ترکيباتکلروآمين تري ويا کلروآمين دي و کلروآمين نو مو صورت سههيپو يون و هيپوکلريت اسيد و آزاد کلر به صنعت در باشدکلر . که حالي در گويند مي موجود آزاد کلر مجموعا کلرو

نامند مي موجود ترکيبي کلر را ها آمين کلرو صورت بهنسبت به بستگي شود مي توليد ها کلروآمين از کداميک اينکه

دما، مصرفي، کلر مقدار آمونياکي، نيتروژن و و pHکلردارد . قليائيت

چشم تحريک و سوزش ايجاد اصلي عامل کلرايد تري نيتروژناست شنا هاي استخر کلرزده آبهاي در

تولید به منجر است ممکن شرايطي در فوق هاي واکنشهستند کلر فاقد که شود ترکيباتي

2Cl2 + 2NH3 N2 + 6HCl

4Cl2 + NH3 + 3H2O 8Cl- + NO3 -+ 9H+

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 23: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

کلرزني شکست نقطهاکسيد صرف اول وهله در شود، زده آب به کلر وقتيگردد . مي آب در موجود ترکيبات مختلف انواع کردنکلر هيچ نشود طرف بر کلر به اوليه نياز که زماني تا

نيست . موجود گيري اندازه قابلترکيبي کلر و داده واکنش آمونياک با کلر سپس

شود . توليد باقيماندهترکيبي کلر غلظت کلر بيشتر مقادير افزودن با

يابد مي افزايش ، مقدار حداکثر به باقيماندهمي ترکيبي کلر کاهش باعث کلر حد از بيش وافزودن

مي . کلرزني شکست نقطه را وضعيت اين شوديا . نيتروژن اکسيد به ها کلرآمين نقطه اين در نامند

شوند . مي اکسيد ها گاز ساير/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 24: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

است موضوع اين گوياي زير نمودار

Breakpoint Chlorination 

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 25: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

فاصله در تزريقي اکسيداسيون 2تا 1مقدارکلر صرفچون شود . SH2يا Feموادي مي

نقطه فاصله مي 3تا 2در ترکيب آمونياک با تزريقي کلرکند مي توليد را ها آمين کلر انواع و شود

فاصله آمين 4تا 3در کلر اکسيداسيون صرف تزريقي کلرخاصيت بدون ترکيبات توليد با که طوري به شود مي ها

چون کشي اسيد N2Oيا N2باکتري و ازت اکسيد تريخود . کنندگي عفوني ضد ارزش عمال و شود مي کلرئيدريک

دهد . مي دست از رانقطه فاصله خاصيت 4در تماما آب به تزريقي کلر بعد به

. هيپو اسيد به هيدروليز اثر در و داد کنندگي عفوني ضد . نقطه شود مي تبديل کلريت هيپو يون يا و را 4کلريت

غلظت شود مي سعي عمل ودر گويند مي شکست نقطهبين شکست نقطه از بعد باشد .PPm 1تا 0/5کلر

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 26: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

کلر دوزاژيک توليد براي آب به شده اضافه کلر مقدار به دوزاژکلر

معين تماس زمان يک انتهاي در مشخص باقيمانده مقداراست .

و ترکيبات وسيله به شده ايجاد کلر اوليه نياز منهاي دوزاژکند مي مشخص را کلر باقيمانده آب در موجود آلي موادو آب شرايط ساير و ، دما ، خام آب کيفيت با دوزاژکلر

گستره . در دوزاژکلر معموال کند مي تغيير 4تا 0/2هواييدارد . قرار ليتر در گرم ميلي

بين بايد باقيمانده ترکيبي کلر در 1تا 0/6معموال گرم ميليباشد . توزيع شبکه دور نقاط

به است pHبسته ممکن ، آب مشخصات ساير و دما وباشد . الزم نيز باقيمانده کلر بيشتر مقادير

موثر گندزدايي بايد مشخص، تماس زمان براي باقيمانده کلرنا هاي ارگانيزم مجدد رشد برابر در حفاظت و خانه تصفيه در

کند . تامين را مطلوب/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 27: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

مانده باقی کلر انواع کارایی تخمین جدولآب در

با مقایسه در تخمینی کاراییCLHO

1

صدم یکهشتادم یک

پنجاهم و صد یک

نوع کلرو هیپو اسید

کلرو هیپو یونآمین کلر دیآمین کلر منو

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 28: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 29: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

با کلر اسید PHرابطه تولید چگونگی وکلرو هیپو

OCL

0

3-2

25-17

53-42

68-60

68-67

97-95

HOCL

100

98-97

83-75

58-47

40-32

32-32

5-3

PH

5

6

7

7/2

7/5

8

9

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 30: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

کلر گاز الکترولیز از تجارتی مصارف برای کلر گاز

. شود می تهیه طعام نمک خلوص درجه با فشرده فوالدی سیلندر درون

می 99/9 شود. تهیه زرد به متمایل سبز اتاق حرارت درجه در

است. 2 5/2تا . است تر سنگین هوا از برابر های کپسول کیلوگرمی 800تا 300 – 60در

می شود. تهیه . شود رعایت باید کامل ایمنی کار هنگام صورت کامل احتیاط با باید آن نقل و حمل

گیرد. . باشد می کلر اشکال بقیه از بهتر کلر گاز تأثیر

نا . زیرا است کم خیلی آن خالصی

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 31: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

کلرزنی • سیستم طراحیشش • از متشکل آب گندزدائی برای زنی کلر سیستم یک

است جداگانه بخشکلر- 1• بحائی- 2تامین جا و - 3ذخیره

ایمنی اقداماتکلر –4• وتماس- 5تزریق اختالط - 6انتشار

کنترل سیستم•-------------------------------------------------------------کلر- 1• تحت : تامین مایع متراکم گاز صورت به معموال کلر

بزرگ ویا کوچک سیلندر ویا ظروف در و میشود تامین فشارشود می تهیه

بجائی- 2• وجا بر : ذخیره باید بجائی وجا ذخیره سیستم یکسمی بسیار کلر زیرا شوند طراحی ایمنی مالحظات اساس

. است خطرناک وایمنی- 3• طراحی : اقدامات در ایمنی مهم مالحظات

برداری، بهره کارکنان مواجه حدود شامل زن کلر سیستم . است انتقال و ذخیره بار، وتخلیه تحویل حریق، اطفاء تهویه

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 32: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

متشکل : تزریق- 4• اساسا کلر تزریق سیستماست زیر اجزای از

خودکار • کلید کننده تبخیر کلر برداشتانژکتور رگوالتور

وتماس - 5• محلول : اختالط سریع اختالطبرای تماس زمان ایجاد آن دنبال به و آب با کلر

. است ضروری موثر گندزدائیکنترل : – 6• به سیستم باید کلرزنی سیستم

تماس زمان انتهای در تا شود طراحی ای گونهوجود آب در باقیمانده کلر مقداری مشخص،

باشد . داشته/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 33: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

کلریت هیپو CLO(2CA( کلسیمکلر نسبت با است کلر از پایداری q نسبتا و خشک و% 50مخلوط

اکسیژن% 28کلسیم % 22وخلوص با q معموال که باشد می قرص یا توده دانه صورت تا% 60به

70 . شود% می تولیدگازکلر به نسبت بیشتری زمان به احتیاج کلریت هیپو کلسیم تهیه

دارد. و وگران شده مخلوط آب با پالستیکی ظرف در باید کلرین پر های ل

. شود می مصرف بعدکلریت هیپو CLONAسديم

ب باال غلظت در خانگی کننده سفید کار عنوانیا به کننده عفونی ضد . رود می

خانگی کننده . 5/5تا 5سفید دارد فعال کلر درصدصنعتی . 10تا 8سفیدکننده دارد فعال کلر درصد

. کند نمی ایجاد رسوب کلرین پر خالف بر ژاول آب . است پایدار نا بسیار کلریت هيپو سدیم یا ژاول آب

کلریت- هيپو سدیم رفتن بین از سبب خورشید و نور رطوبت گرما . شود می

کلریت هيپو سدیم مفید . 90تا 60عمر است روز . است کلریت هیپو کلسیم از تر گران کلریت هیپو سدیم

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 34: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 35: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

کلریت • هیپو های سیستم• این • شود می تامین جامد منبع یک از مایع شکل به آزاد کلر روش این در

است بوده تر خطر کم گازی کلر به نسبت روشبه • توجه کلریت هیپو تزریق های سیستم از برداری بهره و طراحی در

است ضروری زیر موارد• آورند = خوردگی- 1• فراهم را خوردگی توانندموجبات می ها هیپوکلریت

.کیفیت - 2• واز= افت شده تجزیه زمان گذشت اثر در ها هیپوکلریت

شود . می کم محلول قدرتمحلول - 3• در موجود های با= ناخالصیی ها هیپوکلریت تجزیه

شود . می تسریع نیکل مس آهن ذرات نظیر معین های ناخالصی حضورداری – 4• نگه داری= زمان نگه مدت حداکثر که شود می توصیه

سدیم کلریت هیپو تجزیه 90تا 60محلول آن از بعد که چرا باشد روزشود . می

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 36: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

آفتاب – 5• مستقیم در= تابش که کلریت هیپو محلول مفید عمرواشعه خورشید نور معرض در مدت طوالنی دوره از UVیک ناشی

یابد . می چشمگیری کاهش گیرند می قرار آنمحلول - 6• های= غلظت غلظت در میتوان را سدیم کلریت هیپو

های غلظت در معموال کرد تهیه هیپو 16تا 12مختلف و درصدهای غلظت در را کلسیم سازند .3تا 1کلریت می درصد

•7 – PH =از کمتر که وقتی کلریت هیپو محلول 11پایداریمحدوده حفظ بنابراین یابد می بسیار PHبرسدکاهش پایداری جهت

است . الزمکلریت= دما- 8• هیپو های محلول تجزیه سرعت دما افزایش با

یابد . می کاهش آن وپایداری افزایشفوری – 9• سازی= احتراق ذخیره عملیات در احتراق احتمال

است . ناپذیر اجتناب ای مسئله کلریت هیپو محلولخطرناک – 10• شیمیایی های محلول= واکنش صورتیکه در

کلریت هیپو صورت به آزاد کلر باشد داشته را الزم قلیائئت هیپوکلریتودر) ( . شود می تبدیل است خطر بی نسبتا ای ماده که PHیون

از است 7کمتر قادر که شود می تبدیل کلرو هیپو اسید به آزاد کلرشده خارج گاز بصورت کلر ترتیب وبدین نماید تولید را کلر مولکول

دارد . همراه به را وخطراتی/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 37: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

کلر • برد موارد• ساده – 1• plain chlorination کلرزنآب . • مانند ندارد احتیاج خاصی تصفیه به آب که زمانی

چاه ، چشمهزنی – 2• کلر pre chlorination پیشبیولوژیکی • کیفیت که آبهایی برای مقدماتی زنی کلر یا

رود . می بکار دارند متغیرکار • این میکروارگانیسم: اهداف از صدی در بردن بین از

وبوی – – طعم کاهش کننده منعقد مواد مصرف کاهش هاها - جلبک و ها باکتری از ناشی آلودگی بار کاهش آب

نهایی – 3• زنی post chlorination کلرکنند • می گندردایی تصفیه عملیات از بعد را آب روش این در

.مجدد – 4• زنی double chlorination کلرکلر • صافی از خروج از وبعد صافی به ورود از قبل را آب

کنند . می /زنی /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 38: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

زنی – 5• کلر super chlorinationسوپربه • نیاز ومورد اندازه از بیشحدود . • تا آب در کلرزنی از بعد که بطوری شود می تزریق کلر 5ppmآب،داریم .• باقیمانده کلرکلریناسیون - 6• shock chlorination شوکونمو • رشد کنترل هدف با کلر از دوام وبا زیاد باقیمانده یک حفظ منظور به

ها فیلتر سطح روی آلودگی ایجاد از گیری جلو و تاسیسات در بیولوژیکیحدود . شود می تزریق آب به کلر از باالیی نسبتا گرم 50تا 20دزاژ میلی

لیتر درکلر - 7• مقدار– دوزاژ یک تولید برای آب به شده اضافه کلر مقدار

خام . آب کیفیت با دوزاژکلر است معین تماس زمان یک انتهای در باقیماندهدوزاژ– . ومعموال کند می تغییر وهوایی آب شرایط وسایر دما

گستره • در دارد 2تا 0/2کلر قرار لیتر در گرم میلیباید • باقیمانده ترکیبی کلر دور 1تا 0/5معموال نقاط در لیتر در گرم میلی

باشد توزیع شبکه

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 39: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

باشد : زیر اجزاء به مجهز تواند می کلرزن پمپاسید - 1 ضد پروانه و شفت با اسید- 2همزن ضد مخازن

لیتری 500تا 200مناسب - پوشش با ساده - 4اسکلت یا مکانیکی برق تابلو

کلرزن : دستگاه اتاقک شرایطو. 1 سرما ، خورشید مستقیم وتابش باران از را دستگاه

نماید . محافظت گرماحهت. ) 2 کفشور ، کافی روشنایی ، مناسب تهویه دارای

تک ( ) برق دستگاه نوع برحسب برق و دستگاه شستشوی. ) باشد فاز سه یا و

لوله. 3 روی بر ممکن صورت در و کلر تزریق مکان نزدیکشود . ساخته آب

دستگاه : از استفاده طریقهپر. 1 آب از ، دهانه متری سانتی بیست تا را همزن مخزن

نمایید .بریزید. .2 آن داخل در را کلر پودر الزم مقدار بهدهید. 3 اجازه کرده روشن را دقیقه 10الی 2همزن

نمایید . خاموش را همزن سپس شود همزده محلولرسوب. 4 شده تشکیل آهک تا دهید اجازه دقیقه ده حداقل

نماید . می. 5 تزریق آماده محلول مخزنه تک دستگاههای در

باشد .6 .، واسط شیر کردن باز با مخزنه دو دستگاههای در

باشد . می استفاده قابل و شده پر تزریق مخزن در محلول

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 40: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 41: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

Electro Chlorination)تهيه کلر در محل( چيست؟

عملی و س�اده تکنول�وژی خالص�ه بط�ور تب�ديل نم�ک ي�ا آب ش�ور ب�ه هيپ�وکلريت س�ديم

را مصرف نقطه در يک Electro درجه Chlorination گويند.

هفت

رش

پيت

قاقي

ح ت

تکرش

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 42: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

کلر اکسید CLO2 دی - آرد کردن سفید برای کلر اکسید دی که است ها سال

. شود- می استفاده پارچه کاغذطعم کنترل به q اساسا آب تصفیه در ماده این بردن کار به

. شود می محدود بو و: عبارتند کلر اکسید دی کاربرد و مزایا

قوی • کش ویروس و کش باکتریآمونیاکی • نیتروژن با واکنش عدمتشکیل • و لی آ ترکیبات با واکنش THMsعدمتجزیه • و های 40تا 30تخریب سازی پیش s THM درصددر • زدایی گند کارایی به گرفتن قرار تأثیر تحت 6بین PHعدم

10تا

معایب• ( q تقریبا شیمیایی ماده باالی ( 5 هزینه کلر برابر• . شود تولید محل در باید• . تولید جانبی فرآوردهای از ناشی بهداشتی خطرات امکانباال • دوزاژ در شده تصفیه آب در فلزی طعم ایجاد

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 43: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

اکسید دی خواصبوی • با سبز به متمایل گاز یک کلر اکسید دی

تر قوی کلر بوی از که بوده مطبوع نا شدیداست.

انسان • برای کلر اکسید دی استنشاق صورت در . است سمی

غلظت • در آن تشخیص PMM 0/1بوی قابلاست.

باالی • های غلظت در و بوده پایدار نا گاز 10یک. حجميدرصد شود می انفجار باعث هوا در

در • همیشه بودن پایدار نا دلیل به کلر اکسید دی . شود می مصرف فاصله بال و تولید محل

که • این وجود با است کلر از تر قوی زدایی گند . دارد کلر از کمتری پتانسیل

اسید • باشد داشته وجود اضافی آزاد کلر اگر . کند می تولید را دار برم ترکیبات و کلرو هیپو

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 44: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

I2ید حالت در سياه آید به متمایل آبی رنگ به و جامد شکل به زاد

. دارد وجود . پتاسیم یدور بنابراین دارد اب در کم حالليت آزاد حالت در

در . آکه شود می مصرف ید جای به است محلول خیلی ب اسید ايجاد و شده ترکیب آب با شدن ازاد محض به آزاد ید

عفونی . ضد ویک ضعیف اسید یک كه نماید می را دوس هيپوآیو . است خوب کننده

کلی طور . یبه است اثر بي ها جلبك مقابل در د ، حامله های خانم برای آب زدایی گند برای ید از استفاده

. که این مگر شود نمی توصیه تیروئیدي های بیماری دچار افرادکرانوله کربن مثل ید، مؤثر حذف نهانی تصفیه سیستم یک از

. شود استفاده در ید میزان q باالی آمعموال باید . 1ب است لیتر در گرم میلی با آب زدایی گند . ، عمل شود می کامل ساعت نیم از پس ید،. است تر گران كلر از يد

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 45: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

ید •می • مربوط اول جهانی جنگ به آب تصفیه در ید استفادهاز اولین

شود سربازان • برای آب فوری کننده استریل عنوان به آنرا که زمانی

. دادند پیشنهاداز 1922درسال • لیتر 5استفاده محلول میلی صد 7از تنتور در

حدود ید تصفیه برای دادند . 40را پیشنهاد آب لیتراز • استفاده ها محلول 2بعد از آب تنتوریدقطره لیتر هر به را

تماس زمان یک دادند .15ودر پیشنهاد دقیقهگلوبالین • های قرص هاوارد دانشگاه دوم حهانی جنگ فاصله در

قرص هر کرد ابداع کوچک منابع گندزدائی به mg 8جهت را یدکند می اضافه لیتر هر

مدیدی • مدت آب تصفیه گندزدابرای یک بعنوان ید از استفادهکلر . جاگزین توند نمی اما است گرفته قرار تایید مورد که است

شود. تصفیه • برای تنتورید یا قرص اشکال از استفاده مصرف عمده

است . شایع سربازان قمقمه نظیر کوچک منبع فوری/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 46: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

را ید• نامطلوبی فیزویولوژیکی، اثرات تواند میغلظت سالمتی 2تا 1در لیتربر در گرم میلی

سرویس . رهنمود براساس نماید ایجادمصرف امریکا عمومی قطره 5بهداشت

تنتورید زمان 2محلول مدت در 30درصدو پاک آب تصفیه برای برای 10دقیقه قطره

شود می توصیه کدر آب گندزداییمحلول 5• و 2قطره لیتر یک در قطره 2درصد

از 7محلول درلیتربعد گرم در دقیقه 30درصدشرایط در بهداشت حهانی سازمان توسط

. است شده پیشنهاد /اضطراری /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 47: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

ید • میکروبی ضد اثرات•.I2 وHIO میان در گندزدائی مهم عامل دو وید هیپویدو اسید

باشند . می ید ترکیبات مختلف های گونهنسبی • به I2مقادیر یدو هیپو دما PHواسید و محلول وقدرت

دارد . بستگی•I2 3 از 6تا بیش سازد .HIOبرابر نابود را ها اسپور توند می•I2 هیستولیتیکا آنتامبا کیست نابودی از 3تا 2در بیش برابر

HIO است موثراز • بیش یدو هیپو اسید ویروسی ضد اثر . I2اما است •HIO 3 از 4تا بیش باکتری I2برابر تواند نابود E.coliٍٍٍٍمی را

سازد .

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 48: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

برمقرمز مایع صورت به اتاق حرارت درجه در برمآب از بار سه و بوده ای قهوه قرمز یا رنگ

. است تر سنگینو است خطرناک العاده فوق آن سازی آماده

. سوزاند می را پوست سطحمزایا: . کند می تحریک را چشم کلر از کمتر

- - قوی کش جلبک کننده عفونی ضد کننده اکسید . است محلول و است بوده

معایب •. دارد انفجار قابلیت• -PH . دهد می کاهش را آب•. دارد تندی بوی• . بیاورد در سبز رنگ به تواند می را آبکلر • از . 10برم است تر گران /برابر /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 49: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

پتاسیم • پرمنکنات– . گسترده طور به و است قوی کننده اکسید یک پتاسیم پرمنگنات در

. شود می استفاده منگنز حذف و بو و طعم کنترل برای– . به گندزدايي براي بنابراین است ضعیف زدا گند یک پتاسیم منگنات پر

دارد . احتياج زياد بسيار غلظت و زمانباقیمانده – با زدایی گند زمان 2 برای به ليتر در گرم ساعت 24 ميلي

دارد . نيازبسیار – آب تصفیه در پتاسیم پرمنگنات کاربرد شده گفته دلیل به

است محدود– . است رنگ بنفش کریستالی نمک پتاسیم پرمنگنات– . شود می تولید پتاسیم منگنات با کلر واکنش از ماده اینته – ایجاد با حضورش شود می اضافه اب به پتاسیم پرمنگنات وقتی

. است تشخیص قابل چشم کمک به بنفش رنگزدا گند یک عنوان به پتاسیم پرمنگنات مزایای . است آسان آن تشخیص بنفش رنگ ایجاد علت به

. است آسان جامد صورت به آن حمل و جایی به جادر بنفش رنگ دیدن و جامد ماده تزریق با حد از بیش تزریق خطر

می کاهش یابد. محلول معایب

. شود می اطراف کردن رنگی باعث ان تزریق . است آن محلول از بیش جامد ماده تزریق کاربرد

است طوالنی نیاز مورد تماس زمان/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 50: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

پتاسیم • پرمنگناتآب • صنعت در مصرف پر کننده واکسید شیمیائی عامل یک پتاسیم پرمنگنات

باشد . مینقاطی • در ها گندزدا دیگر یا کلر برای جایگزینی بعنوان ماده این از توان می

بوده اولیه اصلی هدف شیمیائی اکسیداسیون که خانه تصفیه ازنمود . ،استفاده است

سال • در بار اول پتاسیم معرفی 1862پرمنگنات گندزدا عامل یک بعنوانگردید .

گردید . • مشخص وبا های اپیدمی کنترل در ماده این کارائی ابتدا همان ازیک • منازل در بلکه مشابه مراکز و ها بیمارستان در تنها نه پرمنگنات معرفی

است . بوده رایج گندزدایکننده • اکسید یک عنوان به پتاسیم پرمنگنات مصرف آب تصفیه صنعت در

وکاهش بیولوژیکی رشد کنترل و زدائی ورنگ وبو طعم کنترل هدف وبا قویاست . افزایش به رو ومنگنز آهن میزان

آب • خانه تصفیه در پتاسیم پرمنگنات ثانویه نقشنیاز THMs،کنترل • میزان از کاستن و ساز پیش مواد اکسیداسیون طریق از

است . دیگر گندزداهای به•--------------------------------------------------------------------------

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 51: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

فیزیکی • خواصارغوانی • های بلور شکل به پتاسیم پرمنگنات

یک نور معرض در که است رنگ سیاه ،تقریبا تیرهمیدهد . نشان خود از متالیک درخشندگی

دما • میزان به شدیدا پتاسیم پرمنگنات حاللیتذرات، . اندازه به انحالل میزان بعالوه دارد وابستگی

آب در موجود امالح سایر غلظت و اختالط شدتدارد . بستگی

• . اما باشد نمی الرطوبه جاذب خالص پتاسیم پرمنگناتشود می عرضه مشابه و صنعتی خلوص درجه با وقتی

چسبند می هم به آن های ،بلور مرطوب شرایط در/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 52: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

شیمیائی • خواصاست • فعال شدیدا مایع حالت در پتاسیم پرمنگنات

گرمازا آن شیمیائی های واکنش تمامی تقریبا ویا . اسیدی شرایط در پتاسیم پرمنگنات کال است

شود . می منگنز اکسید بی به تبدیل قلیائیدامنه • زیادی 9تا PH 4در تعداد پتاسیم پرمنگنات ،

البته . کند می اکسید را معدنی و آلی مواد ازمی صورت بهتر قلیائی شرائط در اکسیداسیون

گیرد .موجد • که ها وجلبک ها فنل نظیر آالیندهائی غالب

پرمنگنات بوسیله سهولت به هستند وبو طعمشده . اکسید نیز آب ومنگنز آهن شوند می تجزیه

بردن . باال با توان می حتی میکند PHورسوبدی انعقاد و نمود بیشتر را اکسیداسیون سرعت

بخشید . بهبود را منگنز اکسید/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 53: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

حیاتی • ضد اثراتشدن • تجزیه بعلت عمدا پتاسیم پرمنگنات حیاتی ضد اثرات

میکروارگانیسم از کثیری بر پرمنگنات اکسایشیاست . موثر ها وجلبک ها ،ویروس ها ،قارچ ا ،باکتری ها

• ، تماس ،زمان پرمنگنات غلظت داردبه بستگی اثر شدت ، وحساسیت PHدما شدن اکسید قابل مواد سایر ،حضور

پرمنگنات به نسبت میکروارگانیسم هر اختصاصیضد قدرت اسیدی شرلیط در پرمنگنات ،عموما پتاسیم

قدرت ،و قلیائی شرایط در تا دارد بیشتری حیاتیاز بیشتر معموال قلیائی شرایط در ماده این اکسیداسیون

است . اسیدی شرایطدر • پرمنگنات ساید باکتری بهتر PHقدرت اسیدی های

است ها • فرم کلی گندزدائی برای الزم پتاسیم پرمنگنات غلظت

اکسید . 4حدود عوامل است شده اعالم لیتر در گرم میلیساز فعال غیر عوامل موثرترین ردیف در معموال کننده

شود . می محسوب ها ویروس/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 54: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

در • پتاسیم پرمنگنات گندزدائی غیر مصارفآب تصفیه

در • وبو طعم ،کنترل آهن حذف شامل مصارف اینآب مخازن در ها جلبک وکنترل سطحی آبهای منابع

است خانه تصفیه های صافی و خامچند • از وبو طعم کنترل برای الزم ماند زمان چون

بکشد طول است ممکن ساعت چند تا دقیقه . کنند می اضافه آبگیر محل در را پرمنگنات معموالشود . تامین اکسیداسیون برای نیاز مورد زمان تا

نیاز • است .5تا 1دوزاژمورد لیتر در گرم میلیماند • زمان منگنز و آهن حذف منظور به

است . ودوزاژکوتاهتر/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 55: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

گند ماده غلظت و زمان رابطهباقیمانده C*Tزدایی

از عبارتند زدایی گند مهم بسیار عامل دوباقیمانده زدای گند ماده زمال و غلظت

. است تماس. شود می بیان زیر شکل به رابطه این

C*T = ثابت عدد

مانده Cکه باقی زدایی گند , Tغلظتmg/l حسب بر تماس . دقیقهزمان است

گند ماده اثر که است این مهم خیلی نکتهطوالنی تماس زمان با غلظت کم زدایزدای گند ماده غلظت با مساوی q تقریبا

باشد .. مي کوتاه تماس زمان با غلیظ

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 56: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 57: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 58: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 59: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 60: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 61: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 62: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

کلر حاد اثرات

بدن از قسمتی هر در شدت به مایع کلربوده گذار اثر

از بیشتر میزان به کلر هوا ppm 5وجود در. سوزاند می را ها چشم و بینی ،

خطر آ بدون و بو ستانهیک تا تنفسی مجاری سوزش با همراه ضعیف مرحله

ساعتتر شدید سوزش با همراه متوسط مرحله

تنفس مجاری

- و استفراغ سینه سریع درد با همراهسرفه

شدید مسمومیتاز بعد دقیقه 3مرگ

ppm 0.4 0.2 تا

ppm 3-1

ppm 15-5

ppm 30

ppm 40 60تا

ppm 430/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 63: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

ترکیبات و کلر جانبی فرآوردهایکلر

موادی آب به آن کلروترکیبات افزودن از پسها تری ها آن به که شدند یافت اب در

: گویند می ها لومتانشامل محصوالت این

ها لومتان ها تری ها نیتریل هالواستو ها استیک هالو ها كتون هالوئیدها دآل کلروفئل

عنوان به توان می را ها لومتان ها تریهای فرآورده سایر حضور برای شاخصی

. برد کار به آب به زنی کلر کلی

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 64: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

با منفرد اتم یک با دار هالوژن تی ترکیبا چیست؟ لومتان ها تریفرمول CH3xفرمول بین در فل Xکه است - وممکن کلر- ئور

. باشد- ها آن از ترکیبی با ید برم . . دی فرم برومو شامل دارند زیادی اهمیت ها آن از نوع چهار

مو . برو است- فرم کلرو و متان کلرو مودی و بر کلرومتان . باشد می ها آن ترین متداول فرم و کلر

باال مواد آن ترکیبات و کلر با آب کردن عفونی ضد طی درمی شود. تشکیل

مؤثر ها هالومتال تری تشکیل در فاکتورهایی چه است.

PH تشکیل بیشتری های هالومتان باشد تر قلیایی آب چه هرشود. می های هالومتان باشد بیشتر آب در کلر میزان چه هر کلر

. شود می تشکیل بیشتری میزان چه هر های ررنگ هالومتان باشد بیشتر آب در نگ

. شود می تشکیل بیشتری باشد بیشتر آب در کدورت میزان چه هر الومتان هکدورت

. شود می تشکیل بیشتری های - هالومتان باشد بیشتر آب در آلی مواد میزان چه هر آلی مواد

. شود می تشکیل بیشتری های

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 65: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

. دارد بستگی عامل شش به ها هالومتان تری غلظت و تشکیل نرخاولیه • آلی مواد مقدارمانده • باقی آراد کلر مقدارآب • دمای•PH آبآب • در برم غلظتکلر • تماس زمان

اولیه آلی مواد مقدارگونه • هیچ باشد نداشته وجود آب در اولیه مواد که صورتی در

. شود نمی تشکیل هالومتانی تريتری • تشکیل در مستقیم طور به باقیمانده آزاد کلر مقدار

. دارد تاثير هالومتانآب • دمای• . دارد تأثیر هالومتان تری تشکیل در مستقیم طور به آب دمای

می افزایش را هالومتان تری تشکیل سرعت زیاد دهند دمایبر عکس و

• pH =pH را هالومتان تری مقدار و واکنش قلیایی و زیاد . دهد می افزایش

• : کلر تماس زمان مدت تابع هالومتان تری میزان تماس زمانغلظت با هالومتان تری ایجاد سبب طوالنی تماس زمان است

. شود می زیاد• : اولیه های مولکول و برم بین واکنش سرعت برم غلظت

است اولیه مواد و کلر از تر بیشتری سریع هالومتان تری و . شود می تولید

برای • مؤثر روش یک ای دانه فعال کربن و ازن از استفاده . است ها هالومتان تری میزان کنترل

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 66: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

بهداشتی اثراتگذاشته – اثر مرکزی اعصاب سیستم روی کلروفرم

. کند می ایجاد را اختالتی و– . دارد سوء ثیر تا کبد روی کلروفرم– . است موجود ارتباط فرم و کلر و مثانه سرطان بینهالو آدر – تری خام . مب باشد نمی موجود تانترکیبات – امریکا، زیست محيط حفاظت سازمان

معرفی مهالو تری را سرطان مواد عنوان به را تان . است کرده

به – را هالومتان تری نیز بهداشت جهانی سازمان . است کرده معرفی زا سرطان مواد عنوان

–EPA را هالومتان ي تر در 80میزان گرم میکرورا و لیتر آن میزان اروپا به در 100اتحاد گرم میکرو

را آن میزان ایران استاندارد و گرم 300لیتر میکرولیتر نموده در اند. اعالم

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 67: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

شده ( ) توصيه سطوح براي كلر كننده عفوني ضد مقاديربتني كلريت سطوح ليتر هيپو در گرم PPM ميليبتني 5000- 1000" “ سطوح

فيلم 800 - 500" “ بيونقاله 500- 300" “ نوار

بو 200- 100 " " كنترلمتخلخل 200 " " سطوح

نزن زنگ 200 " “ استيلتفلون 200- 100 " " سطوحاپوكسي 200- 100 " “ سطوحكاشي 200- 100 " “ سطوح

در كاربرد براي آن سازي سالم منظور به آب كردن كلرينههاي CIPسيستم

از كمتر نبايد باقيمانده كلر مورد اين باشد 7تا 4 در ليتر در گرم .ميليباقيمانده كلر منظور اين حدود براي بايد كلريناسيون عمل ختم از پس آزاد

باشد PPM 20 تا 10/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 68: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

كلر : گيري اندازه هاي روشاورتوتوليدين- 1 روشمتيل ) DPDروش- 2 ( 4و 1دي ديسك آمونيم دي فنيلين

كمپراتور دستي –رنگي سنجي رنگ كيتالكترودي- 3 روشفتومتري- 4 روشتيتراسيون- 5 روش

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵

Page 69: گندزدايي آب تهيه و تنظيم: رحيم دواني كارشناس آزمايشگاه آب و فاضلاب مركز بهداشت شهرستان شيراز

منابع

آب. 1 خصوص در رهنمودهایی کتاب آشامیدنی جهاني آآب سازمان شامیدنیسپهر محمد مهندس ترجمه های بهداشت

مرت. 2 مهندس تألیف آب تصفیه حسینیان ضاصول یلیلی آتصفیه . 3 مصطفی و محوی دکتر بامیری. 4 چالكش دکتر آب تصفیه اصول5 - مهربانی. ارجمند دکتر پیکری محمد دکتر آب تصفیه مبانیسوسوکاوامورا. 6 آب تصفیه سیستم جامع بری وراه طراحی7 - طراحی. و ریزی برنامه آب غالمرضا –مهندسی دکتر ترجمه برداری بهره

موسوی مظاهري : . 8 دكتر غذايي صنايع هاي واحد در يهداشت رعايت دكتر –اصول

حبيبي پناهي. : 9 شريعت دكتر فاضالب و آب تصفيه اصول

اتشارات. : 10 از ها پاتوژن كنترل و آب ، WHOتصفيه ليلي مصطفي ترجمهزاده انصاري محمد

واعظی. 11 فروغ دکتر تالیف گندزداها از برداری بهره و آب گندزدائی مقرراتشود می توصیه بخصوص کتاب این خواندن

/ /۲۰۲۳ ۰۴ ۲۱ :۰۱ ۵۵