باسمه تعالي

گزارش پاياني پروژه

نفر از خبرگان شرکت 50مستندسازي تجارب

ملي گاز ايران

Knowledge Acquisition from 50 Experts in NIGC

مؤسسه مطالعات بين المللي انرژي

پژوهشكده مديريت و منابع انساني

گروه پژوهشي مديريت دانش

1388اسفند ماه

تعريف پروژه

نفر از 50 مستند سازي تجارب خصوصا مديريتي

خبرگان در آستانه بازنشستگي يا باز نشسته

:کل دوره فعاليت خبرگان در بازه استخراج دانش

شرکت ملي گاز ايران

:بر عهده کارفرما )شركت ملي گاز انتخاب خبره

ايران(

:استخراج دانش انسان محور با متد ترکيبي متدولوژي

)محدوديت زمان مصاحبه ها(( IEEM2007اکتساب دانش)

اهداف پروژه

خبره در حداکثر بازه زماني کاريشان؛50مستندسازي تجارب

امکان بازيابي تجارب به صورت بسته هاي دانشي تحت نرم افزار؛

ايجاد امکان ادامه روند در شرکت ملي گاز ايران به عنوان يک رويه؛

مقدمه سازي ايجاد بانک جامع تجارب مديران و خبرگان شرکت ملي گاز

ايران؛

مقدمه سازي اجراي طرح جامع مديريت دانش در شرکت ملي گاز ايران؛

فرآيند مديريت دانش

فرايند كشف، كسب، توسعه و ايجاد، تسهيم، نگهداري، ارزيابي و بكارگيري دانش مناسب، در زمان

مناسب، توسط فرد مناسب در راستاي اهداف سازمان

تسهيم دانش

كسب دانش

ارزيابي دانش

هدفهاي دانش

استفاده از دانش

شناسايي دانش

توسعه دانش

نگهداري از دانش

بازخورد

52%

2%

24%

17% 5%

تجارب شخصي

ديگرمواآموزش حين رد

خدمتپايگاه داده ساخت آموزش رسمي

يافته

كاغذي اسناد32%

ذهنيتكاركنان 28%

پايگاهداده 15%

الكترونيكي اسناد25%

ذهنيت کارکنان

پايگاه داده

اسناد کاغذي

اسنادالکترونيکي

42%26%

20% 12%

توزيع دانش سازماني

در مطالعات دلفي

مبناي فعاليت دانشكاران شيوه توزيع دانش در درون سازمان

%تجارب شخصي 78%ذهنيت کارکنان،68*نتايج تحقيقات ميداني در صنعت نفت:

%تجارب شخصي85%ذهنيت کارکنان،72*نتايج تحقيقات ميداني در پاستور:

اکتساب دانش

بر اساس مدل پايه هاي ساختمان مديريت دانش

يکي از مراحل کليدي و در عين حال مشکل مديريت

از (Knowledge Acquisition)دانش، اکتساب دانش

افراد سازمان خصوصا خبرگان است.

استخراج دانش

يکي از مراحZل کليZدي و در عين حZال مشZکل مZديريت دانش، اکتسZاب دانش

(Knowledge Acquisition نيZه مبتZت کZان اسZا خبرگZازمان خصوصZراد سZاز اف )

بر کسب دانش هاي پيشيني مي باشد.

دانش پيشيني

استخراج دانش به عنوان گام

نخست

دانش پسيني

KA

KMS

انواع متدولوژي هاي اخذ دانش

1( متدولوژي انسان محور -Human Driven)

2( متدولوژي ماشين محور -Machine Driven)

مشكالت استخراج دانش از خبرگان

فراموشي دانش ها از سوي خبرگان بديهي پنداشته شدن دانشها از سوي

خبرگان استراتژيک بودن دانشها و عدم تمايل به

ارائه آنهاکهنه بودن دانش و طي شدن بازه عمر آن تخصصي بودن حوزه دانش و عدم تسلط

مهندس دانش به آن حوزه وقت اندك خبرگان و وقت گير بودنKA شخصيت خبرگان و نحوه برقراري ارتباط

آنان با مهندسين دانش

انواع خبرگان)آسيب شناسي(

:به راحتي مي توان از ايشان استخراج دانش کرد.مطلوب : اين شخص موقعيت کاري خود در شرکت را وابسته به دانش خود مي مشکوک

داند و لذا گمان مي کند در صورتيکه دانسته ها و تجارب او استخراج شود ديگر به خود او نيازي نيست.لذا بندرت پاسخ سرراستي به سواالت شما مي دهد.

:از وضعيت کاري خود و اصوال از شرکت بيزار است. ممکن است اطالعات عيبجو نادرستي در اختيار ما بگذارد.

:گمان مي کند در رشته تخصصي خود زبده ترين است و پاسخ دادن به مغرور سواالت پراکنده يک مهندس دانش را اتالف وقت مي داند.

:اخذ دانش از او مشکل است زيرا عموما مشتاقانه از حواشي موفقيت پدر دلسوز هاي خود مي گويد و کمتر به مطالب اصلي مي پردازد.

:با جمالت کوتاه سخن مي گويد و ظرافت ها و جزئيات کاري خود را نمي کم حرف گويد.

:با هيچ يک از نظرات و برداشت هاي مهندس دانش مخالفت نمي کند. بي تفاوت ممکن است ناشي از کمرويي يا بي تفاوتي در قبال پروژه باشد.

ترکيب مديران )آسيب شناسي(شرکت ملي گاز ايران

هاي كسب دانش تكنيك

protocol-generating. تكنيك 1

Protocol-Analysisهاي آناليزي . تكنيك2

بندي هاي طبقه . تكنيك3

هاي دياگرام محور . تكنيك4

. ارايه يك روش تركيبي براي اخذ دانش از خبرگان5

Z مرحله شناخت1

Z آموزش2

Z مرحله كسب دانش3

Z مرحله ويرايش دانش4

5 سازي از Z طراحي بانك دانش و بسته

دانش

روش تركيبي براي اخذ دانش از خبرگان

1 مرحله شناخت ـ

Z تشكيل تيم مديريت دانش1Z شكل دهي بانك اطالعاتي خبرگان و صاحبنظران2

Z شناخت فيلدهاي دانشي3Z برنامه زمان بندي پرسشگري و تخصيص خبرگان به فيلدهاي 4

دانشي

2 آمادگيـ

جلسات هم انديشي با خبرگان)يا هم انديشي -1کتبي(

Z برقراري ارتباط1Z انجام مصاحبه هاي سه گانه2

Z پياده سازي در فرم ها3

ـ مرحله كسب دانش3

1 Zقالب دهي دانش دفتر چه سازي دانشي.2

3.Teach Back

4 دانشويرايشمرحله ـ

Z پياده سازي سيستم1Z ورود اطالعات و بسته سازي از دانش2

پياده سازي بانك دانش و بسته سازي از ـ 5دانش

ترکيبي روش شماتيک مدل) روش) مراحل

Generating Knowledge Base

KC

KC

KC

KF

KFQuestionnaire

RevisedTeach Back

Interviews Laddering

Questionnaire

RGTCodification

Interviews

مراحل طرح به صورت شماتيکاختصاص پرسشنامه به خبرگان

PKQ

Questionnaire Questionnaire Questionnaire

KC

KFS

KC

KFS

KC

KFS

Different types of Experts

Complete PKQ

Extract KCS and KFs

Design Questionnaires

Allocation of questionnaires

مراحل طرح به صورت شماتيکطراحي پرسش نامه هاي مختلف براي فيلدهاي دانشي

متفاوت

AllocationKC

KFSClose End

KCSOpen End PKQ

نمودار ـ پياده سازي در فرم ها و استخراج سؤال هاي :فعاليتها

ساخت يافته

طراحي پرسشنامه هاي اوليه

تخصيص پرسشنامه ها

پرسشگري اول

مستندات دانشي سازمان

استخراج فيلدهاي دانشي سازمان

جلسات آشنايي

فرم هاي پرسشنامه دانش شخصي

ويرايش دانش

كددهي و قالب دهي دانش

وارد نمودن به نرم افزار دانشي

استخراج كتابچه هاي دانشي افراد)و تاييد لز سوي خود خبره(

سيستم گزارش گيري دانشي تحت وب

MTA-KA

ماه(21فعاليتهاي انجام شده در حين طرح)

212019181716151413121

11

0987654321

هفته فعاليتها

بررسي مستندات سازماني

طراحي فيلدها

بانك هاي اطالعاتي مديران

مصاحبه

پياده سازي و ويراستاري

كددهي و فيلددهي

استخراج دفترچه هاي دانشي

طراحي مفهومي نرم افزار

باالگذاري نرم افزار

ورود دانش به نرم افزار

زمان بندي مصاحبه ها)بر اساس معرفي از سوي ماه(15 مصاحبه در 152کارفرما-

جمع بندي کمي

:مصاحبه152تعداد کل مصاحبه هاي انجام شده

:مصاحبه28تعداد کل مصاحبه هاي لغو شده

:مصاحبه22تعداد کل مصاحبه هاي شهرستان

مدير50هاي تمام شده: تعداد مديران با مصاحبه

:1348بسته هاي دانشي استخراج شده بسته

:فيلد120تعداد فيلدهاي دانشي

نمونه صفحات سيستم جامع استخراج دانش

MTA-KA 2.1

راه پيشرو

پياده سازي روند دائمي مستندسازي تجارب

خبرگان در شرکت ملي گاز ايران

پياده سازي طرحهاي جامع سيستمهاي

مديريت دانش در شرکت ملي گاز ايران

پياده سازي نقشه جامع دانشي شرکت ملي

گاز ايران