ระบบประกั�นสุขภาพและทิ�ศทิางระบบประกั�นสุขภาพและทิ�ศทิางกัารจั�ดบร�กัารด�านสุขภาพในชุมชุนกัารจั�ดบร�กัารด�านสุขภาพในชุมชุน

ของ อปทิของ อปทิ . . ร�วมกั�บร�วมกั�บสุถานบร�กัารของกัระทิรวงสุถานบร�กัารของกัระทิรวง

สุาธารณสุขสุาธารณสุขผู้"�ชุ�วยศาสุตราจัารย% ดร . สุงครามชุ�ย ล'ทิองด'

คณบด'คณะสุาธารณสุขศาสุตร%มหาว�ทิยาล�ยมหาสุารคาม

songkramchai@gmail.com

ประว�ต�ว�ทิยากัร

• สุาธารณสุขศาสุตรบ�ณฑิ�ต มสุธ.• ว�ทิยาศาสุตรมหาบ�ณฑิ�ต (สุาธารณสุข

ศาสุตร% ) ม.มห�ดล• บร�หารธรกั�จัมหาบ�ณฑิ�ต M.B.A. ม .

ขอนแกั�น• น�ต�ศาสุตรบ�ณฑิ�ต ม . รามค*าแหง• Ph.D. Health Science,

Swansea University, UK น�กัเร'ยนทินร�ฐบาลไทิย (กั.พ.)

• ผู้"�ชุ�วยศาสุตราจัารย% ดร . สุงครามชุ�ย ล'ทิองด'

• คณบด'คณะสุาธารณสุขศาสุตร% มหาว�ทิยาล�ยมหาสุารคาม

• เคยด*ารงต*าแหน�ง ผู้"�ชุ�วยอธ�กัารบด' รองคณบด' ห�วหน�าสุาขา ใน มมสุ

• ผู้"�ร�เร�.มกั�อต�/ง คณะสุาธารณสุขศาสุตร% มมสุ

• อาจัารย%ว�ทิยาล�ยกัารสุาธารณสุขสุ�ร�นธร จั . ขอนแกั�น

• ชุ�วยราชุกัาร กัองสุาธารณสุขภ"ม�ภาค ,กัองแผู้นงาน , สุภาบ�นพระบรมราชุชุนกั กัระทิรวงสุาธารณสุข

• songkramchai@gmail.com,

• 080-7429991

ประเด0นกัารน*าเสุนอ• บทิน*า• กัระแสุกัารเปล'.ยนแปลงของสุ�งคมยคใหม�• ระบบบร�กัารสุขภาพไทิยและกัารปร�บเปล'.ยน• ระบบบร�กัารสุขภาพในพ1/นทิ'.กั�บกัารสุร�าง

เสุร�มสุขภาพ• กัารพ�ฒนาสุขภาพในพ1/นทิ'.โดยกัลไกักัองทิน

สุขภาพ

บทิน*า

กัระแสุกัารเปล'.ยนแปลงของสุ�งคมยคใหม�

กัระแสุกัารเปล'.ยนแปลงของสุ�งคมยคใหม�

1 .กัารเปล'.ยนแปลงด�านประชุากัร- population change2. ชุ'ว�ตเป5นด�จั�ตอล-life style3. กัระแสุสุ'เข'ยว-Green society4. กัระแสุสุร�างสุขภาพ Health trends5. ความร"�และภ"ม�ป6ญญา Knowledge and wisdom6. ความค�ดสุร�างสุรรค% Creative and Value added7. ของแทิ�เทิ�าน�/นทิ'.อย"�รอด Professional era

กัารเปล'.ยนแปลงด�านประชุากัร

• กัารเชุ1.อมกั�นของคนทิ�/งโลกั ง�ายและเร0ว• องค%กัรจัะเล0กัลง• โอกัาสุเป8ดกัว�าง สุ*าหร�บคนทิ'.เกั�ง • เกัาหล'และจั'นบกัโลกั • จั'นเป5นทินน�ยมแบบใหม�• อาเซี'ยน 600 ล�านคน

อาเซี'ยน และ

“ประชุาคมเศรษฐกั�จัอาเซี'ยน”

AEC

อาเซี'ยน ASEAN (Association of South East Asian Nations)

ป; 2510

ป; 2510

ป; 2510

ป; 2510

ป; 2510

ป; 2527

อาเซี'ยน 6

ป; 2540

ป; 2542

ป; 2540

ป; 2538

สุมาชุ�กัใหม� CLMV

• กั�อต�/งเม1.อป; 2510(1967) ครบรอบ 40 ป;เม1.อป;ทิ'.แล�ว (2550)• จัดประสุงค%เร�.มแรกั สุร�างความม�.นคง เพ1.อต�านภ�ย–คกัคามคอมม�วน�สุต%สุมาชุ�กั และป;ทิ'.เข�าเป5น

สุมาชุ�กั

ประชุาคมอาเซี'ยน (ASEAN Community) ป; 2558 (2015)

ตารางด*าเน�นกัาร

Strategic Schedule

•พ�มพ%เข'ยว AEC•AEC

Blueprint

ประชุาคมเศรษฐกั�จั

อาเซี'ยน (AEC)

ประชาคมสังคม-วัฒนธรรม

อาเซี�ยน (ASCC)

ประชาคมควัามม�นคง

อาเซี�ยน (ASC)

เป<าหมาย AEC

1. เป5นตลาดและฐานกัารผู้ล�ตร�วม

AEC

แผู้นงานสุ*าค�ญภายใต� AEC Blueprint

2. สุร�างเสุร�มข'ดความสุามารถแข�งข�น

3. กัารพ�ฒนาเศรษฐกั�จัอย�างเสุมอภาค

4. กัารบ"รณากัารเข�ากั�บเศรษฐกั�จัโลกั

ม�งด*าเน�นกัารให�เกั�ด…….

เคล1.อนย�ายสุ�นค�าเสุร' เคล1.อนย�ายบร�กัารอย�างเสุร'

เคล1.อนย�ายกัารลงทินอย�างเสุร'เคล1.อนย�ายแรงงานม'ฝี;ม1ออย�างเสุร'

เคล1.อนย�ายเง�นทินอย�างเสุร'มากัข>/น

1. เป5นตลาดและฐานกัารผู้ล�ตร�วม

AEC

แผู้นงานสุ*าค�ญภายใต� AEC Blueprint

EAFTA (East Asia FTA) (ASEAN +3)

CEPEA (Comprehensive Economic Partnership in East Asia) (ASEAN +6)

AEC

กัารขยาย FTA ของอาเซี'ยน – อนาคต…

New ZealandAustraliaChina Japan

KoreaIndia

ASEAN10 : 572 ล�านคน ( 9%ของประชุากัรโลกั ) GDP 1,275 พ�นล�าน$ ( 2% ของ GDP โลกั ) EAFTA (ASEAN +3) : ประชุากัร 2,068 ล�านคน ( 31%

ของประชุากัรโลกั ) GDP 9,901 พ�นล�าน$ (18% ของ GDP โลกั )CEPEA(ASEAN +6) :ประชุากัร 3,284 ล�านคน (50%

ของประชุากัรโลกั ) GDP 12,250 พ�นล�าน$ (22% ของ GDP โลกั )

ชุ'ว�ตด�จั�ตอล

• 1984 โลกัม'อปกัรณ%เชุ1.อต�ออ�นเทิอร%เน0ต 1000 เคร1.อง

• 1992 โลกัม'อปกัรณ%เชุ1.อต�ออ�นเทิอร%เน0ต 1 ล�าน เคร1.อง

• 2008 โลกัม'อปกัรณ%เชุ1.อต�ออ�นเทิอร%เน0ต 1000 ล�านเคร1.อง

โลกัออนไลน%• สุ1.อกัว�าจัะม'คนใชุ� 50 ล�านคน

– โทิรศ�พทิ% 38 ป;– โทิรทิ�ศน% 13 ป;–อ�นเทิอร%เน0ต 4 ป;–Facebook 2 ป; –ข�อม"ลข�าวสุารทิ'.เผู้ยแพร�ในอ�นเทิอร%เน0ต สุองสุ�ปดาห% ม'

มากักัว�าทิ'.เข'ยนลงในหน�งสุ1อพ�มพ% สุารสุารทิ�.วโลกั 1 ป;–

Facebook- Mark Zuckerberg• ว วชุ�รเมธ' ม'แฟนเพจั 700000 คน• ย�.งล�กัษณ% ชุ�นว�ตร 550000 คน• อภ�สุ�ทิธ�@ เวชุชุาชุ'วะ 880000 คน• เลด'/ กัากั�า 48 ล�านคน

• ม'ทิกัสุ�.งในโลกัออนไลน%• ตลาดอย"�ในโลกัออนไลน%

กัระแสุสุ'เข'ยว

• ว�นโลกัแตกั• กัรงเทิพฯ เม1องบาดาล• อากัาศร�อน• ภ�ยพ�บ�ต�ทิ'.เกั�ดถ'.ข>/น• สุ'เข'ยวค1อทิางออกั

กัระแสุสุร�างสุขภาพ

• แพทิย%ร�กัษาคนไม�ปBวย• ความงามและสุขภาพด'• พ�นธกัรรมและรห�สุพ�นธกัรรม DNA

กัระแสุความร"�และภ"ม�ป6ญญา• ความร"�ด'ๆในอด'ตทิ'.ถ"กัมองข�ามจัะกัล�บมา• สุร�างว�ฒนธรรมขายได�• เปล'.ยนกัารศ>กัษาใหม�• เอาต*าราเป5นศ"นย%กัลางมาเป5นผู้"�เร'ยนเป5นศ"นย%กัลาง• เด�มเน�นเน1/อหาในกัารสุอนเปล'.ยนเป5นเน�นว�ธ'กัารสุร�างกัารเร'ยนร"�• เน�นทิ�องจั*ามาเป5นค�ดว�เคราะห%• เน�นปร�ญญามาเป5นเร'ยนร"�ตลอดชุ'ว�ต• กัารศ>กัษาไม�ได�อย"�ทิ'.โรงเร'ยนและมหาว�ทิยาล�ย แต�อย"�ทิ'.สุ�งคม

กัระแสุความค�ดสุร�างสุรรค%

•Creative + knowledge = Innovation

• ว�ทิยาศาสุตร% และเทิคโนโลย'.•DOS to window to touch screen•1+1=3

ของแทิ�เทิ�าน�/นทิ'.จัะอย"�ได�

• กัร'ซี ล�ม• เถ�าแกั�ว�ยร�น• แฟนพ�นธ%แทิ�• เดอะ สุตาร%

ระบบสุขภาพและป6ญหาสุขภาพในภ"ม�ภาค

Since 2006 Guangxi Province, ChinaLand Area: 240,100 sq. k.Population: 46.33 million

กัารเปล'.ยนอย�างรวดเร0วของสุ�งคมRegional integration and

economic liberalizationExpansion of

infrastructures Greater use of natural

resourcesIntensification of financial,

information and people flows

Changing lifestyles

… but Inequal

Income gaps persistent and even increasing

Differential costs and benefits to different countries and groups

Income gaps persistent and even increasing

Differential costs and benefits to different countries and groups

ระบบบร�กัารในพ1/นทิ'.กั�บงานสุร�างเสุร�มสุขภาพ

ประชุาชุนทิกัคนเป5นเจั�าของระบบหล�กัประกั�น

สุขภาพ

กัารปฏิ�ร"ประบบบร�กัารสุขภาพ

ผู้"�ซี1/อบร�กัาร

ผู้"�จั�ดบร�กัาร

ผู้"�ร�บบร�กัาร ผู้"�จั�ด

บร�กัาร

ผู้"�ร�บบร�กัาร

ผู้"�ซี1/อบร�กัาร

Board

สุธ

ผู้"�จั�ดบร�กัารผู้"�ร�บ

บร�กัาร

กั�อน-UC กั�อน 2554 integrated model

หล�ง-UC 2544-2554Purchaser-provider split

Next stepArea health

2555

23,796 25,553 27,640 26,693 27,594 24,003 25,385 27,467 28,584 28,223

27,612 30,538 33,57340,790

54,429

67,36476,599

85,11289,385

101,057

-

10,00020,000

30,000

40,000

50,00060,000

70,000

80,000

90,000100,000

110,000

120,000ป; 2

545

ป; 254

6

ป; 254

7

ป; 254

8

ป; 254

9

ป; 255

0

ป; 255

1

ป; 255

2

ป; 255

3

ป; 255

4

เง�นเดื�อนภาครฐงบกองทุ�นUC (ไ ม!รวัมเง�นเดื�อนภาครฐ)

งบเพิ่��มมากขึ้$%นจากป' 2545=266%

งบเหมาจั�าย ป'2545 ป'2546 ป'2547 ป'2548 ป'2549 ป'2550 ป'2551 ป'2552 ป;2553 ป;2554

รายห�ว 1,202

1,202

1,308

1,396

1,659

1,899

2,100

2,202

2,401

2,546

                     

งบประมาณกองทุ�นหลักประกนสั�ขึ้ภาพิ่แห!งชาติ�

งบป' 2555=2,895 บาทุ/คน

ประชุาชุนเข�าถ>งบร�กัารสุขภาพมากัข>/นป<องกั�นกัารล�มละลายจัากัโรคห�วใจั มะเร0ง เอดสุ% ไตวายระบบบร�กัารปฐมภ"ม�และ P&P ย�งม'ข�อจั*ากั�ด

สุรปสุ�บป;ของระบบหล�กัประกั�นสุขภาพถ�วนหน�า

ยทิธศาสุตร%กัารพ�ฒนาระบบยทิธศาสุตร%กัารพ�ฒนาระบบหล�กัประกั�นสุขภาพแห�งชุาต� หล�กัประกั�นสุขภาพแห�งชุาต� ป; ป; 2555 – 25592555 – 2559

ยทิธศาสุตร%กัารพ�ฒนาระบบยทิธศาสุตร%กัารพ�ฒนาระบบหล�กัประกั�นสุขภาพแห�งชุาต� หล�กัประกั�นสุขภาพแห�งชุาต� ป; ป; 2555 – 25592555 – 2559

ผู้�านคณะกัรรมกัารหล�กัประกั�นสุขภาพแห�งชุาต�

ว�นทิ'. 21 กัมภาพ�นธ% 255431

กัรอบยทิธศาสุตร%กัารพ�ฒนาระบบหล�กัประกั�นสุขภาพฯ 55-59

32

ยทิธศาสุตร%ยทิธศาสุตร% - 2- 22. พ�ฒนากัระบวนกัารทิ*างานร�วมกั�นอย�างสุร�างสุรรค% และ

ปราศจัากัชุ�องว�างกั�บองค%กัรด�านสุขภาพ/ภาค'ทิกัภาคสุ�วนเพ1.อน*าไปสุ"�ความเป5นเจั�าของระบบร�วมกั�น (ownership)

2.1 กัารด*าเน�นงานร�วมกั�บองค%กัรด�านสุขภาพ เพ1.อข�บเคล1.อนงานหล�กัประกั�นสุขภาพโดยเฉพาะกัระทิรวงสุาธารณสุข

2.2 เสุร�มสุร�างความร"� ความเข�าใจัในด�านหล�กัประกั�นสุขภาพอย�างเพ'ยงพอ ให�แกั�องค%กัรภาค'ทิกัภาคสุ�วน ทิ�/งในระด�บบคคล สุถาบ�น และเคร1อข�าย

2.3 ให�องค%กัรเอกัชุน,อปทิ,ภาคประชุาชุน , องค%กัรสุาธารณะประโยชุน% หร1อกั�จักัารเพ1.อสุ�งคม (Social enterprise) ได�ม'สุ�วนร�วมในกัารบร�หารงานและด*าเน�นกัารในระด�บพ1/นทิ'.

33

ยทิธศาสุตร%ยทิธศาสุตร% - 5- 55. เสุร�มสุร�างและพ�ฒนาธรรมาภ�บาล (good

governance) ของกัารบร�หารระบบหล�กัประกั�นสุขภาพ5.1 พ�ฒนากัารบร�หารกัองทินหล�กัประกั�นสุขภาพแห�งชุาต� ให�ม'

ประสุ�ทิธ�ภาพ5.2 พ�ฒนากัารบร�หารงานหล�กัประกั�นสุขภาพให�ได�ร�บกัารยอมร�บ

โดยทิ�.วไปในด�านธรรมาภ�บาล (Good governance)

5.3 สุน�บสุนนกัารกัระจัายอ*านาจั ควบค"�กั�บกัารพ�ฒนาระบบกัารต�ดตาม ตรวจัสุอบ ประเม�นผู้ล โดยเฉพาะผู้ลล�พธ%ทิางสุขภาพ (health outcome) อย�างต�อเน1.อง

34

ยทิธศาสุตร%ยทิธศาสุตร% - 5- 55. เสุร�มสุร�างและพ�ฒนาธรรมาภ�บาล (good

governance) ของกัารบร�หารระบบหล�กัประกั�นสุขภาพ5.4 สุ�งเสุร�มกัารพ�ฒนาศ�กัยภาพของบคลากัรในระบบหล�กั

ประกั�นสุขภาพ ทิ�/งในด�านความร"�ความสุามารถในงาน และด�านจัร�ยธรรม เพ1.อกัารบร�หารและอภ�บาลระบบทิ'.เป5นกัลไกัระด�บชุาต�ในระยะยาว

5.5 พ�ฒนา สุปสุชุ.ให�เป5นองค%กัรแห�งกัารเร'ยนร"� และธ*ารงไว�ซี>.งว�ฒนธรรม และคณค�าหล�กัทิ'.พ>งประสุงค% รวมทิ�/งเพ1.อเป5นแหล�งศ>กัษา ถ�ายทิอด แลกัเปล'.ยนความร"�ระด�บชุาต�/นานาชุาต�

35

หล�กัประกั�นสุขภาพเพ1.อคนไทิยใน 5 ป;ข�างหน�า

จัากัให�สุ�ทิธ�ทิ�.วถ>ง เป5นธรรม

สุ"�หล�กัประกั�นสุขภาพทิ'.ประชุาชุนเข�าถ>งด�วยความม�.นใจั

5 นโยบายเน�นหน�กัใน 5 ป;ข�างหน�า

1 .ระบบบร�กัารใกัล�บ�านใกัล�ใจัและสุขภาพชุมชุน (ระบบบร�กัารปฐมภ"ม� และกัองทินสุขภาพ อปทิ.)

2. สุร�างน*าซี�อม ชุ�วยคนไทิยห�างไกัลโรค ( P&P)3. ป<องกั�นและควบคมภ�ยเง'ยบ ( DM/HT )

4. ป<องกั�นล�มละลายจัากัโรคค�าใชุ�จั�ายสุ"ง (ห�วใจั/มะเร0ง/ไตวาย)

5. บร�กัารด�วยห�วใจัความเป5นมนษย% (ม�ตรภาพบ*าบ�ด เพ1.อนชุ�วยเพ1.อน ฟF/ นฟ"สุมรรถภาพคน

พ�กัาร ผู้"�ปBวย และผู้"�สุ"งอาย)

กัารบร�หารภาคร�ฐแนวใหม�New Public Management (NPM)

เป<าประสุงค% เพ�.มประสุ�ทิธ�ผู้ล ประสุ�ทิธ�ภาพ และความร�บผู้�ดชุอบของภาคร�ฐ

Responsibility - แยกบทุบาทุนโยบาย ก.ากบจากการจดืบร�การ- หน!วัยบร�การม�อ�สัระบร�หารPerformance

- เน/นผลัลัพิ่ธ1การจดืบร�การ- กลัไกติลัาดื/การแขึ้!งขึ้น

Accountability - ประชาชนเป2นศู4นย1กลัาง- ติอบสันองควัามจ.าเป2นดื/านสั�ขึ้ภาพิ่

39

40

ระบบบร�กัารสุขภาพ

ระบบบร�กัาร ระบบสุน�บสุนนบร�กัาร

PHER : Public Health

Emergency Response

EMS : Emergency

Medical Services

Referral System

ตต�ยภ"ม�ข�/นสุ"งทิต�ยภ"ม� ตต�ยภ"ม�ปฐมภ"ม�

ภารกั�จัพ�ฒนาภารกั�จัพ�ฒนาระบบสุขภาพระบบสุขภาพ

ทิ'.ม�งเน�นทิ'.ม�งเน�น

ระบบบร�กัารสุขภาพ ระบบบร�กัารสุขภาพ แบบเบ0ดเสุร0จัผู้สุมผู้สุาน 4 ม�ต�1.สุ�งเสุร�มสุขภาพ 2.ป<องกั�นโรค3.ร�กัษาพยาบาล 4.ฟF/ นฟ"สุมรรถภาพสุ�ดสุ�วนบร�กัารสุขภาพ สุ�ดสุ�วนบร�กัารสุขภาพ (SERVICE SPECTRUM) •ปฐมภ"ม�ให�บร�กัาร 1,2 >3,4•ทิต�ยภ"ม� ตต�ยภ"ม�ให�บร�กัาร 3,4>1,2 •ทิกัหน�วยระด�บเห0นพ�องต�องจั�ดบร�กัารครบ•รพศ . รพทิ.อาจัมอบอปทิ.ด*าเน�นกัารปฐมภ"ม�ภารกั�จับร�กัารสุขภาพภารกั�จับร�กัารสุขภาพกัระทิรวงสุาธารณสุข 4 สุ�วน1.ร�กัษาฟF/ นฟ" 2.สุ�งเสุร�มป<องกั�น 3.ควบคมโรค 4.ค�มครองผู้"�บร�โภค

ระบบบร�กัารสุขภาพแบบบ"รณากัาร(Integrated Health Care System)

คณภาพบร�กัาร

เชุ1.อมโยงไม�ม'ชุ�องว�างไม�ซี*/าซี�อน

ContinuousCare

IntegratedCare

HolisticCare

TertiaryCare (3 Care)

Secondary Care 2( Care)

Primary Care 1( Care)

Excellent Center Tertiary Medical Care

Primary Medical Care General Practice Family Practice Primary Health Care -Self Care

Referral Center Secondary Medical Care Special Care Referral System

กัารพ�ฒนาระบบบร�กัารสุขภาพ แบบเคร1อข�าย

Ex. Cent.

ติติ�ยภ4ม�

ทุ�ติ�ยภ4ม� ระดืบ 1

ทุ�ติ�ยภ4ม� ระดืบ 3ทุ�ติ�ยภ4ม� ระดืบ 2

ปฐมภ"ม�ทิ�องถ�.น ชุมชุน ครอบคร�ว ตนเอง

บร�กัารระด�บต�นประชุาชุน-ทิ�องถ�.นด*าเน�นกัารได�

• บร�กัารระด�บสุ"ง ต�อง ค�มค�ากัารลงทิน• ความเชุ'.ยวชุาญเฉพาะ• เป5นเคร1อข�ายบร�กัาร

2 ล�านคน 1

ล�านคน

2 แสุนคน 8 หม1.นคน

- 35 หม1.นคน 1 หม1.นคน

บนหล�กักัาร• ประกั�นคณภาพ• ประกั�นราคา• เข�าถ>งบร�กัาร

แพทิย%ระด�บปฐมภ"ม�และทิต�ยภ"ม� ระด�บต�น 1 : 10,000 GP:SP = 40:60

Seamless health service network

• เชุ1.อมโยงบร�กัาร3 ระด�บ (ปฐมภ"ม� ทิต�ยภ"ม� ตต�ยภ"ม� ) ตามสุภาพภ"ม�ศาสุตร% และคมนาคม • 12 พวงบร�กัาร โดยแต�ละพวงบร�กัารครอบคลม 4-8 จั�งหว�ด ปชุกั -46 ล�านคน ม'กัรรมกัารบร�หารเคร1อข�าย 1 ชุดภาคกัลาง 3 เคร1อข�ายภาคใต� 2 เคร1อข�ายภาคอ'สุาน 4 เคร1อข�ายภาคเหน1อ 3 เคร1อข�าย

นครชยบ�ร�นทุร1

Provincial health service network

..

Level

A advance

S standard

M1 mid level 1

M2 mid level 2

F1-3 first level

P1-3 primary

High level

Referral hospitalCascade

- สุามารถรองร�บกัารสุ�งต�อตาม

มาตรฐานระด�บจั�งหว�ดได�อย�าง

สุมบ"รณ% อย�างน�อย 1 เคร1อข�าย

- รพทิ.เป5นแม�ข�าย ร�บผู้�ดชุอบกัาร

จั�ดบร�กัารของ รพชุ.และCUP

- Refer นอกัเคร1อข�ายเทิ�าทิ'.จั*าเป5น- บร�หารในร"ปแบบกัรรมกัาร

..

Level

A advance

S standard

M1 mid level 1M1 mid level 1

M2 mid level 2M2 mid level 2

F1-3 first levelF1-3 first level

P1-3 primaryP1-3 primary

High level

Referral hospitalCascade

รพิ่.สัติ เคร�อขึ้!ายรพิ่.สัติ เดื��ยวั

PCU เขึ้ติเม�อง

รพิ่.สัติ เคร�อขึ้!ายรพิ่.สัติ เดื��ยวั

PCU เขึ้ติเม�อง

รพิ่ช.ใหม! 10เติ�ยงรพิ่ช.2.1รพิ่ช.2.2

รพิ่ช.ใหม! 10เติ�ยงรพิ่ช.2.1รพิ่ช.2.2

รพิ่ช . Nodeรพิ่ช . Node

รพิ่ช.ขึ้นาดืใหญ่! ทุ��พิ่ร/อมเป2น รพิ่ทุ.รพิ่ช.ขึ้นาดืใหญ่! ทุ��พิ่ร/อมเป2น รพิ่ทุ.

รพิ่ทุ.

รพิ่ศู.

เปร�ยบเทุ�ยบ ชน�ดืสัถานบร�การแบบเก!ากบแบบใหม!เปร�ยบเทุ�ยบ ชน�ดืสัถานบร�การแบบเก!ากบแบบใหม!

กัารพ�ฒนาสุขภาพในพ1/นทิ'.โดยกัลไกักัองทินสุขภาพ

ผู้ลของกัองทินสุขภาพต*าบลต�อกัารเสุร�มพล�งอ*านาจัทิ�องถ�.นและชุมชุนในกัารจั�ดกัารป6ญหาสุขภาพในชุมชุน

ทิ'มว�จั�ยจัากั สุวปกั

ว�ตถประสุงค%กัารศ>กัษา

1 .เพ1.อศ>กัษากัารเปล'.ยนแปลงบทิบาทิและกัารม'สุ�วนร�วม อปทิ . องค%กัรชุมชุน และเจั�าหน�าทิ'. สุธ .

2. เพ1.อว�เคราะห%ป6จัจั�ยสุน�บสุนนกัารเสุร�มพล�งอ*านาจัแกั�ทิ�องถ�.นและชุมชุนด�านสุขภาพ

– ต�นทินเด�มของชุมชุน (บร�บทิ ความเข�มแข0ง ล�กัษณะผู้"�น*า ศ�กัยภาพบคลากัร)

– กัารสุน�บสุนนจัากั สุปสุชุ.– กัารสุน�บสุนนในพ1/นทิ'. (จั�งหว�ด อ*าเภอ)– กัารม'โครงกัารสุขภาพชุมชุนจัากัแหล�งทินอ1.น

3 .เพ1.อพ�ฒนาข�อเสุนอเชุ�งนโยบายในกัารพ�ฒนากัองทินต*าบลเพ1.อเสุร�มพล�งอ*านาจัด�านสุขภาพแกั�ทิ�องถ�.นและชุมชุน

มโนทิ�ศน% ระบบข�อม"ล กัารทิ*าแผู้น และกัารบ"รณากัารโครงกัาร

ประเด0นข�อม"ล• ความตระหน�กัและกัารให�ความสุ*าค�ญและใชุ�ข�อม"ลย�งม'ไม�มากั ประเด0น

ค1อทิ*าอย�างไรให�กัองทินเห0นความสุ*าค�ญตรงน'/ อาจัต�องค�ดเคร1.องม1อบางอย�าง แผู้นทิ'.ทิางเด�นยทิธศาสุตร%ม�นยากัไป ประเด0นค1อต�องม'กัารวางแผู้นว�าจัะเกั0บข�อม"ลอย�างไร ทิ*าให�ม�นง�ายได�อย�างไร

• กัารร�บร"�เร1.องราวระหว�างกัองทินไม�ม' ทิ*าให�ไม�ม'กัระบวนกัารเร'ยนร"�แลกัเปล'.ยนข�อม"ลระหว�างกั�น

• บางแห�งกัรอกัแต�ข�อม"ลแต�ไม�เคยน*ามาใชุ� ขาดกัารค1นข�อม"ลระหว�างคนว�เคราะห%ข�อม"ลและกัารใชุ�ประโยชุน%ในพ1/นทิ'.

• ข�อเสุนอควรม'เร1.อง กัระบวนกัารทิ*าข�อม"ล กัารแชุร%ข�อม"ลระหว�างพ1/นทิ'. และระหว�างกัองทินกั�บ สุปสุชุ .

ประเด0นข�อม"ล• ข�อม"ลทิ'.ใชุ�ในกัารตอบ สุปสุชุ . ม'และข�อม"ลทิ'.จัะใชุ�ในกัารวางแผู้นกัารพ�ฒนาต�อ

ไม�ค�อยม' • ล�กัษณะข�อม"ลควรม'ความครอบคลมทิกัม�ต� ด�านสุาธารณสุข สุ�.งแวดล�อม ด�าน

สุ�งคม ควรเป5นฐานข�อม"ลสุขภาพชุมชุน area-based มากัข>/น ผู้นวกักั�บข�อม"ลบร�กัาร เน�นกัารม'ข�อม"ลสุ*าหร�บใชุ�ไม�ใชุ�สุ*าหร�บรายงาน

• กัารจั�ดกัารข�อม"ลเพ1.อกัารเร'ยนร"�ระหว�างชุมชุน ในกัารทิ*ารายงานสุ�งและม'กัารเร'ยนร"�ระหว�าง กั�น ป6ญหาค1อ ใครควรเป5นคนจั�ดกัารตรงน'/ สุปสุชุ.เขต /จั�งหว�ด / อ*าเภอ หากั earmark เง�น 10% เป5นเร1.องกัารจั�ดกัารข�อม"ล ทิ*าให�สุามารถมาสุ1บค�นได�ของกัองทินอ1.น

• ระด�บอ*าเภอไม�ม'กัารประชุมประจั*า ไม�ม'กัารใชุ�ข�อม"ลมาเพ1.อกัารวางแผู้นกัารพ�ฒนา

กัารพ�ฒนาศ�กัยภาพคณะกัรรมกัารกัองทินฯ

ร�อยละกัองทินทิ'.คณะกัรรมกัารได�ร�บกัารอบรม

ร�อยละกัองทินทิ'.ได�ร�บกัารน�เทิศจัากั สุสุอ.

ร�อยละกัองทินทิ'.ได�ร�บกัารน�เทิศจัากั สุสุจั.

ร�อยละกัองทินทิ'.ได�ร�บกัารน�เทิศจัากั สุปสุชุ.เขต

กัารบร�หารกัองทินฯ

รายร�บเฉล'.ยกัองทินต*าบล

สุ�ดสุ�วนกัารสุมทิบของอปทิ.

ป;ทิ'.เร�.มเข�าร�วม ป;งบประมาณ

2550 2551 2552 2553

เทิศบาลเม1อง        2551   50 50 50

เทิศบาลต*าบล        

2550 26 34 55 612551   33 45 522552     35 432553       42อบต.        

2550 16 14 27 352551   25 29 352552     24 262553       42

กัองทินเทิศบาลต*าบลทิ'.ชุมชุนร�วมสุมทิบ

กัารประชุมคณะกัรรมกัารฯ  2550 2551 2552 2553

ร�อยละกัองทินทิ'.ม'กัารประชุมโดยม'ต�วแทินครบสุามฝีBายเร�.มป; 2550 77 92 96 100เร�.มป; 2551   77 90 93เร�.มป; 2552     78 100เร�.มป; 2553       90

รวม 77 84 89 95จั*านวนคร�/งเฉล'.ยในกัารประชุมทิ'.ม'ต�วแทินครบสุามฝีBาย

เร�.มป; 2550 3.0 3.9 4.0 4.8เร�.มป; 2551   2.8 4.3 4.3เร�.มป; 2552     2.1 3.8เร�.มป; 2553       3.5

รวม 3.0 3.3 3.5 4.1ร�อยละกัารประชุมทิ'.ม'สุาธารณสุขอ*าเภอเข�าร�วมประชุม

เร�.มป; 2550 30 25 28 38เร�.มป; 2551   26 22 31เร�.มป; 2552     31 26เร�.มป; 2553       36

รวม 30 26 26 33

ประสุ�ทิธ�ภาพกัารใชุ�เง�น

กัารใชุ�จั�ายเง�นตามประเภทิโครงกัาร

ผู้"�เสุนอโครงกัาร

กัารใชุ�งบประมาณตามประเภทิโครงกัาร

กัล�มประชุาชุนทิ'.ได�ร�บประโยชุน%

กัารม'สุ�วนร�วม

กัารม'สุ�วนร�วมของแต�ละภาคสุ�วน

กัารม'องค%กัรเคร1อข�ายในชุมชุน

เขต สุปสุชุ.   N% ม'กัองทินทิ'.ชุาวบ�านร�วม

สุมทิบ

% ม'องค%กัรเคร1อข�ายใน

ชุมชุน

จั*านวนองค%กัรเคร1อข�ายเฉล'.ย

% ม'โครงกัารสุน�บสุนนจัากั สุสุสุ./สุกัว.

1 เม�องลั.าพิ่4น 16 31.3 93.8 5 56.25

2 เน�นมะปราง 8 42.9 71.4 2 14.29

3 โพิ่ธ�8ประทุบช/าง 7 57.1 85.7 5 14.29

4 บ/านหมอ 8 14.3 85.7 3 28.57

5 ทุ!ามะกา 7 28.6 85.7 4 28.57

6 บ/านโพิ่ธ�8 15 30.0 40.0 3 30.00

7 ช�มแพิ่ 13 0 54.5 2 27.27

8 เม�องสักลันคร 18 11.1 88.9 8 33.33

9 เม�องสั�ร�นทุร1 8 16.7 66.7 2 0

10 ค.าเขึ้��อนแก/วั 6 0 100.0 4 83.33

11 บางขึ้น 4 0 50.0 1 0

12 ควันขึ้น�น 10 0 44.4 4 44.44

รายจั�ายเทิศบาลเม1อง 2550-2553

รายจั�ายเทิศบาลต*าบล 2550-2553

สุรปข�อค�นพบ

• คณะกัรรมกัารของกัองทินฯ และผู้"�ม'สุ�วนเกั'.ยวข�องย�งขาดความเข�าใจัและชุ�ดเจันในเป<าประสุงค%ทิ'.แทิ�จัร�งของกัองทินฯ และไม�เข�าในในทิ�ศทิางของกัองทินฯ

• ระบบข�อม"ลสุขภาพในชุมชุนด'ข>/นแต�ย�งเป5นข�อม"ลด�านสุขภาพเกั'.ยวกั�บกัารปBวย กัารตายเทิ�าน�/น

• กัารจั�ดทิ*าแผู้นขาดกัารใชุ�ข�อม"ลเชุ�งประจั�กัษ% แม�จัะมรกัารพยายามใชุ�แผู้นทิ'.ทิางเด�นยทิธศาสุตร%แต�ย�งขาดความเข�าใจัและสุ�บสุน

• นโยบายสุ�วนกัลางย�งทิรงอ�ทิธ�พลในพ1/นทิ'. แผู้นงานจัากักัระทิรวงสุาธารณสุขย�งม'อ�ทิธ�พลมากั

• สุ�.งทิ'.น�าสุนใจัค1อ กัารลงทินของ อบต . ด�านสุาธารณสุขเพ�.มข>/น

สุรปข�อค�นพบ• ในกัารบร�หารกัองทิน

– ม'กัารต�/งคณะอนกัรรมกัารในกัารบร�หารแต�แตกัต�างกั�นตามพ1/นทิ'.– ร�อยละกัองทินทิ'.กัรรมกัารได�ร�บกัารอบรมเพ�.มข>/นในชุ�วงหล�ง– สุาธารณสุขอ*าเภอม'บทิบาทิในกัารน�เทิศเพ�.มข>/นมากัในชุ�วงหล�งในขณะทิ'. สุสุจั .

และ สุปสุชุ.เขตไม�ม'กัารเปล'.ยนแปลง– กัารประชุมคณะกัรรมกัารครบสุามฝีBายม'ความถ'.เพ�.มข>/นตามจั*านวนป;ทิ'.เข�าร�วม

แต�กัารเข�าร�วมประชุมของ สุสุอ.ไม�เปล'.ยนแปลง• ประสุ�ทิธ�ภาพกัารบร�หารกัองทินม'แนวโน�มด'ข>/นตามระยะเวลาทิ'.เข�าร�วม

แต�ย�งคงม'เง�นสุะสุมเหล1อในกัองทินค�อนข�างมากั ประมาณร�อยละ 4 0 เน�นกัารจั�ายเง�นเพ1.อกัารสุร�างสุขภาพมากัทิ'.สุด แต�กั�จักัรรมเกั'.ยว

กั�บกัารแจักัจั�ายว�สุดม'แนวโน�มเพ�.มข>/น

สุรปข�อค�นพบ• ประเภทิโครงกัารทิ'.ด*าเน�นงาน

– ม'ความแตกัต�างในกัารจั�ดประเภทิโครงกัาร– รายจั�ายสุ�วนใหญ�เป5นไปเพ1.อกัารแกั�ป6ญหาสุขภาพในชุมชุน– สุ�.งทิ'.ด'ค1อ แนวโน�มโครงกัารทิ'.ชุมชุนเป5นคนเสุนอเพ�.มข>/น แม�สุ�วนใหญ�จัะ

เป5น อสุม.เป5นคนเสุนอ– สุ�วนใหญ�เป5นกั�จักัรรมด�านกัารสุ�งเสุร�มสุขภาพ ป<องกั�นโรค และกัารอบรม– สุ�วนใหญ�เป5นกัารจั�ดกั�จักัรรมสุ*าหร�บประชุาชุนทิ�.วไปและประชุาชุนกัล�มเสุ'.ยง

ในขณะทิ'.กั�จักัรรมสุ*าหร�บกัล�มด�อยโอกัาสุ ผู้"�พ�กัารย�งม'จั*ากั�ด• กัารม'สุ�วนร�วมทิ*างานอย"�ในระด�บสุ"งยกัเว�น กัารร�วมลงข�น และร�วม

กั�บหน�วยงานภายนอกั อปทิ.และจันทิ.สุธ.ม'สุ�วนร�วมสุ"งกัว�าชุมชุน

สุรปข�อค�นพบ

• กัารเปล'.ยนแปลงอย"�ในระด�บสุ"งยกัเว�นด�านกัารม'นว�ตกัรรม และ อปทิ . และ จันทิ.สุธ.เห0นกัารเปล'.ยนแปลงมากักัว�าชุมชุน

• กัารม'สุ�วนร�วมและกัารเปล'.ยนแปลงเพ�.มข>/นตามระยะเวลาเข�าร�วมโครงกัาร และกัารเปล'.ยนแปลงม'ความสุ�มพ�นธ%เชุ�งบวกักั�บกัารม'สุ�วนร�วมมากั

• ป6จัจั�ยกั*าหนดกัารม'สุ�วนร�วม ค1อ ประเภทิ อปทิ . ระยะเวลากัารเข�าร�วม ประเภทิต�วแทินในกัรรมกัาร และ พ1/นทิ'.

ข�อเสุนอแนะ• ควรม'ความชุ�ดเจันในเป<าหมายและทิ�ศทิางทิ'.จัะให� กัอง“

ทินฯ เป5นกัลไกัหร1อเคร1.องม1อในกัารเสุร�มพล�งอ*านาจัแกั�ทิ�องถ�.นและชุมชุนในกัารแกั�ป6ญหาหร1อจั�ดกัารป6ญหาสุขภาพของตนเองตามศ�กัยภาพ”

• สุร�างกัารเคล1.อนไหวทิางสุ�งคมโดยให�ชุมชุนม'กัระบวนกัารเร'ยนร"�ร�วมกั�นและให�ชุมชุนทิ�องถ�.นเป5นผู้"�จั�ดกัารโดยเร�.มทิ'.เร1.องสุขภาพ ลดอ*านาจัเจั�าหน�าทิ'.สุาธารณสุข เพ�.มอ*านาจัให�ทิ�องถ�.น

ข�อเสุนอแนะ• ควรแยกัหมวดเง�นของกัองทินออกัมาเฉพาะเพ1.อ

ป<องกั�นความสุ�บสุนกั�บงบประมาณกัารจั�ดบร�กัารสุขภาพ• ควรใชุ�ข�อม"ลและระบบข�อม"ลเป5นกัลไกักัารเสุร�มพล�ง

อ*านาจัให�แกั�ทิ�องถ�.น เทิ�าทิ'.เป5นข�อม"ลใชุ�เพ1.ออธ�บายสุถานกัารณ%เทิ�าน�/นย�งไม�ได�ใชุ�เพ1.อเป5นพล�งในกัารข�บเคล1.อน จั*าเป5นต�องม'กัารแลกัเปล'.ยนข�อม"ลระหว�างกั�นในกัองทินด�วยกั�นและทิ�/ง สุสุจั .และ สุปสุฃ . เขต

ข�อเสุนอแนะ• กัระบวนกัารจั�ดทิ*าแผู้นยทิธศาสุตร%เป5นเร1.องทิ'.สุ*าค�ญแต�พบ

ว�าม'กัารใชุ�แผู้นและจั�ดกัระบวนกัารตามแผู้นน�อย กัล�บไปเน�นกัารใชุ�เทิคน�คแผู้นทิ'.ทิางเด�นยทิธศาสุตร%เสุ'ยมากั ควรเน�นกัารม'สุ�วนร�วมในกัารทิ*าแผู้นให�มากั

• กัารพ�ฒนาศ�กัยภาพย�งขาดกัารจั�ดกัารและขาดความครอบคลม สุ�วนใหญ�เน�นกัารอบรมเชุ�งเทิคน�คและกัารปฏิ�บ�ต�ตามระบบราชุกัารไม�ได�เป5นกัารพ�ฒนาระบบกัารจั�ดกัารทิ'.เน�นกัารพ�ฒนาระบบและกัลไกัเพ1.อเสุร�มพล�งอ*านาจัอย�างแทิ�จัร�ง

ข�อเสุนอ• ควรม'ศ"นย%กัารเร'ยนร"�กัองทินในระด�บพ1/นทิ'. ในล�กัษณะกัาร

เร'ยนร"�ร�วมกั�นแบบข�ามพ1/นทิ'. และกัารเร'ยนร"�ผู้�านกัารปฏิ�บ�ต�จัร�ง

• ควรม'เวทิ'ในกัารแลกัเปล'.ยนเร'ยนร"�ระด�บอ*าเภออย�างต�อเน1.อง ม'กัองทินสุขภาพชุ�/นน*า เป5นพ'.เล'/ยง

• กัลไกักัารพ�ฒนาศ�กัยภาพคณะกัรรมกัารกัองทินควรใชุ�กัลไกัของสุ*าน�กังานสุาธารณสุขอ*าเภอ เน1.องจัากัใกัล�ชุ�ดเข�าใจัและม'ต�นทินเด�มทิ'.ด'กัว�า