پرورش شترمرغ

DirectorMehran Mohammadi khah

1390آبانماه

به نام خدا

The Ostrich

تاريخچه كمربند در هاي امروزي سال پيش شتر مرغ بيش از يك ميليون

درياي شمالي كرانه هاي و در ط;ول آغاز در غرب كه از اسپانيا وسيعي تنها يك ميليون ,ميشود و به چين در شرق ختم يافته; امتداد مديترانه;

كرده و در شمال افريقا مهاجرت به كه; شترمرغها زماني از سالتوجه انس;ان به شتر ميگذرد اند گزيده اقامت قاره جنوب; اين,شرق

سال پيش برميگردد. 7500 بهآن تقريبا محصوالت ,ها مرغ

اولين اثر كه حاكي از وجود شترمرغ درصحرا مي باشد كه شكار بود سنگ منقوشي

شترمرغي را توسط يك پلنگ يا يوزپلنگ به سال قبل 5500درحدود تصوير كشيده است

مصريان; باستان; از پرهاي متقارن; شترمرغ به •از ميالد (عنوان; سمبل عدالت واز تخ;مهايش; براي مصارف

دارويي اس;تفاده مي كردند .فرعون; از بادبزن; ساخته شده از پرهاي ش;ترمرغ •

در س;فرهايش; به س;رزمينهاي دور استفاده مي كرددر تاريخ; اساطيري يونان; نيز ش;ترمرغ قبل از •

پيدايش; ارابه جايگاه خاصي; را به عنوان حيوانات دهند باربر به خود اختصاص مي

بيشه نشينها از تخم هاي خالي شترمرغ براي حمل و •نگهداري آب استفاده مي كردند

تورات كهن از شترمرغ به عنوان موجودي خشن ياد •مي كند در اين كتاب مقدس ذكر شده كه شترمرغها در

خانه ها و كاخهاي بياباني زندگي مي كنند كه آنها نسبت به فرزندانشان رفتاري بس خشونت آميزتر از

گرگها اعمال مي دارند .در سالهاي نه چندان دور سلحشوران انگليسي مجبور •

به استفاده از پرهاي شترمرغ جهت تزئين كالههاي . خود شدند

كارآگاهان از پرهاي شترمرغ براي ظاهر نمودن اثر •انگشت

استفاده مي كردند .

1857اولين جوجه كشي مصنوعي در سال •در الجزاير

واردکشورشده است . 1377ازسال•

+درجه در 50- درجه در اردبیل تا30تحملزابل رادارد .

استانهای تهران ، مرکزی ، اصفهان ، فارس •، خراسان رضوی ، همدان وسمنان بیشترین

جمع;یت پرورشی رادارند .

محسنات و برتریP شترمرغ

سازگاری با شرایط نا مساعد بیابانی و تولید محصوالت باارزش •

شترمرغ دارای گوشت قرمز با کلسترول پائین وعدم انتقال بیماری •مشترک

%( شترمرغ در استخراج انرژی نسبت به سایر 41توانایی بیش از)•طیور

سرمایه گذاری کم برای تاسیسات ونگهداری •

:صفات برجسته شتر مرغ ها به طبقه پرندگان تعلق دارند و يكي از

پنج زير راسته متعلق به راسته سينه پهنان آنها عدم قدرت محسوب ميشوند . مشخصه اصلي

استخوان سينه نقص در پرواز است كه به علتميباشند .

مشخصات شترمرغ : سانتیمتر و طول 280- 220ارتفاع شتر مرغ •

سال است .50-40عمر عدد و متوسط 70 - 50 تولید تخم درسال•

قطعه در سال 30- 15تولیدجوجه ماهگی 30 ماهگی وتولیدمثل 24 سن بلوغ درنر •

صورت می گیرد . 24 ماهگی وتولید مثل 18 درماده ها سن بلوغ •

ماهگی صورت می گیرد . روز است . 3دوره هچرینگ •

استخوانهاي ترقوه در اين حيوانات كامالَ از بين رفته و هردو استخوان شرم گاهي رشد كرده و روده ها

توجه است كه نوك اين برا در بر ميگيرند . جال استخوان مجزا تشكيل شده كه13پرنده از

به وسيله پوست محكم خارجي كنار هم قرار گرفته اند چنين ساختاري قرمز شدن منقار را

در طول فصل جفت گيري تسهيل ميسازند

فیزیولوژی دستگاه گوارش : دهان) مری )شتر مرغها چینه دان ندارند پیش معده )آنزیمها واسید از آن ترشح وروی غذا اثر

می کنند ( کیلو گرم ( 2 سنگدان )عضوی بزرگ با وزن روده باریک سکوم روده بزرگ کلواک

رفتارهاي توليد مثلي : ع دوران توليد مثل شتر مرغ هاي ودر شر•

يك تا دوساله در اجتماعات مشخص توليد مثلي توسط والدينشان رانده ميشوند .

مرحله بعدي جنگهاي تشريفاتي است •

:محصوالت با ارزشترين به عنوان امروز الف (چرم : شتر مرغ

پوست ميباشد از محصول اي حيوان مورد توجهچرم با باال و قابل قياس با كيفيت شتر مرغ چرمي

نرم بوده شترمرغ چرم آيد مي بدست تمساح وفيلفوليكول و وجه تشخيص آن وجود نقاط مربوط به

. ساقه پر مي باشد هاي

: گوشتب ( كم چربي ترين نوع گوشت قرمز موجود شترمرغ يكي از گوشت:عبارتند و خواص آن ميباشد

درصد 1/1 از كمتر : استيك بودن)فيله يا ; كم چربي1 ميلي گرم در هر 600ميزان كلسترول )در حدود پايين بودن ;2

كيلو (. %20 بيش از پروتئين ميزان بودن ;باال3 .ادويه جات مطلوب نسبت به واكنش ;4

به از پاهاي شترمرغ تجاري استفاده از لحاظ گوشت قابل بيشترين آيد دست مي

: ج( پرطي مي كند : را مرحله تكاملي4شترمرغ پرهاي

تخم از بيرون آمدن از پس كركهاي ;1گي جوجه ;پرهاي زمان2 جواني دوران پرهاي ;3 . دوران بلوغ پرهاي ;4

اطالعات توليد مثلي

عملكرد صفت

عدد 30-100 تعداد تخمهاي يك شتر مرغ ماده در سال

%30-%90 باروري تخم

%60-%98جوجه گيري از تخمهاي نطفه دار

% 90 ( ماهگي3ميزان بقاي جوجه ها )

تعداد شتر مرغ هاي نتايج باقيمانده تا سن كشتار به ازاء هر شتر مرغ ماده در سال

% 40تا پرنده

:تغذيه قادر به را بين ، شتر مرغ چشمان تيز و گردن بلند•

كه جيره است مهرگان كوچكي نموده بي يافتن مينمايد تكميل را اش غذايي

غذاهاي با خوار بوده و چيز همه ها شتر مرغ•َ را باال كيفيت سوخت ، رشد جهت انتخاب و سريعا

خشك مواقع را نيز براي و مقداري وساز نموده . ذخيره مينمايند سالي

زيادي از روز را جهت يافتن غذاي شتر مرغ زمان•ميكنند صرف خود

و يا در حال قدم ايستاده معموالَ تغذيه در حالت•انجام ميشود زدن شتر مرغ

به وسيله آن كه نوع عمل چيدن است يك تغذيه•ميشود توسط منقار كنده علوفه

ساعت معموالَ تغذيه بين ماه هاي تابستان در طول• انجام ميگيرد عصر 20 تا 18صبح و 9 تا 7

تغذیهمواد گیاهی60%

%میوه ها وبقوالت15 تغذیه در حیات وحش; شامل • پستانداران کوچک ودانه 25%ّ

غالت و... جنبه های ویژه تغذیه شترمرغ :•

وجود فلور باکتریایی در روده بزرگ وسکوم 1.

متر درشترمرغ بالغ (15 طویل بودن این بخشها )بیش از 2.

ساعت( 40ماندگاری طوالنی غذا در دستگاه گوارش )حدود 3.

%فیبر خام را دارند .50 توانایی هضم جیره بابیش از4.وهمکاران برروی swart طبق آزمایشات انجام شده توسط •

شترمرغهای درحال رشد نتیجه گیری شد که آنها میتوانند بیش از %از انرژی متابولیسمی مورد نیاز خود را از شکستن سلولز 76

بدست آورند .

:ارتباط رشد بامصرف غذا تغذیه شتر مرغهای پرواری با غذای کنسانتره ای باعث •

ماهگی می گردد ولی ممکن 1-4رشد بسیار سریع از سن است دفرمه شدن پا خصوصاً مفاصل را به دنبال داشته

باشد .غذای مصرفی شتر مرغ بستگی به وزن پرنده ومیزان •

انرژی موجود در جیره دارد. روز اول 210 شتر مرغها بازده تبدیل غذایی باالیی در •

روزگی بازدهی غذایی کاهش می 330زندگی دارند وبعد از یابد .

جدول متوسط غذای مصرفی روزانه شتر مرغها در دوران مختلف زندگی

غذای متوسطروزانه مصرفی

(Kg )

وزن متوسط(Kgبدن)

به سنماه

مختلف مراحل پرورش

0.12

0.36

3-0.75

15-3

1-0

2.5-1جوجه

1.52.52.2

60-1580-60

100-80

6-2.511-6

14-11نیمچه

3.2

5.2

120-100

120-110

14<

30<

جیره نگهداری

مادرجیره

تخمگذاری

میزان احتیاجات مواد مغذی انرژی :

وهمکاران بر روی دسته های cilliers بر اساس تحقیقات •تایی شترمرغها :5

%بیشتر از سایر 41خوراک برای شترمرغها MEارزش 1.طیور است.

در مقایسه با خروسها شترمرغها توانایی باالتری درهضم 2.جیره های با نشاسته باال وفیبر باال دارند .

بخش عمده ای از انرژی بصورت اسیدهای چرب فرار جذب 3.شده از روده بزرگ حاصل می شود .

ارزش انرژی متابولیسمی برای جیره های پایانی وجیره های •مولدین باید نسبتا” پایین باشد

جدول احتیاجات مواد مغذی شترمرغها درسنین مختلف

AgeChichenGrower Breeder0-11-22-56-1111-14Maintai

nProduct

ME)MJ/Kg)1211109989

CF)%( 7101214163016CP )%(22181614121214Lys)%( 1.210.850.60.60.50.7

فیبر خام :

بخش پسین دستگاه گوارش محیط مناسبی برای تخمیر میکرو فلورهای موثر برروی فیبر

خام فراهم میکند .

7در جیره استارتر حداکثر مقدار مصرف آن-دستگاه %است وبا رشد میکروفلور های5

هفتگی درصد هضم فیبر خام رشد 17گوارش تاتصاعدی وسپس ثابت می شود.

مواد معدنی و ویتامینها :

مهمترین عناصر معدنی در جیره کلسیم و فسفر است و تحقیقات نشان میدهد

افزایش کلسیم عناصر منگنز و روی که وباعث را از دسترس پرنده خارج کرده

دفرمه شدن پا ودر شتر مرغهای تخمگذار کاهش تخمگذاری وجوجه

درآوری میشود. مهمترین در جیره EٍوBوA ویتامینهای

جوجه های جوان ومولدین میباشد . وتعادل ClوNaنمک برای تامین عناصر

الکترولیتها ضروری است وحداکثر مقدار مصرف آن در جیره باید

درصد باشد .0.5

جیره : تنظیم

که دارد مدیریتی سیستم به بستگی جیره ترکیبات تنظیمباشد . وباز متراکم نیمه ، متراکم صورت به است ممکن

مجزا جیره نوع چهار حداقل باید جیره تنظیم برایآغازین: ) جیره ماهگی(0-3شامل

رشد ) پایانی ( )3-11جیره ،جیره جیره ( 11-14ماهگی و ماهگیگرفت . نظر در مثلی تولید

قابلیت از بایستی بالغین به نسبت جوان شترمرغهای غذایباشد . برخوردار باالتری پروتئین و انرژی و آسانتر هضم

است ضروری خوراک ومصرف هضم تحریک در طعمی خوش.

آب آشامیدنی : وهمکاران برای مقدارآب مصرفی Lavyآزمایشات

شترمرغها نشان داد که :

این پرندگان مقاومت باالیی نسبت به کم آبی دارند .

ادرارسفید رنگ نشان دهنده کمبود آب است .

مقدار آب مصرفی به آب وهوا وماده خشک .جیره بستگی دارد

به طور متوسط به ازای هر گرم ماده خشک گرم آب احتیاج دارد .2.3مصرفی

سنگریزه:

درپرورش در محیط بسته برای هضم بهتر غذا دراختیار شترمرغها قرار می گیرد.

سنگریزه زیاد اگر در اختیار جوجه ها ی جوان قرار گیرد سبب یبوست می گردد .

شترمرغ : جوجه شترمرغ :تغذیه جوجه تغذیه

برای غذایی منبع زرده ها 4-6کیسه جوجه زندگی اول هفته

اختیار در وآب غذا است بهتر اول درروزهای زرده کیسه باوجودجذب عدم باعث زیاد مقدار به غذا مصرف ولی گیرد قرار ها جوجه

شود . می وتلفات زرده کیسه

سن تا ای تغذیه مشکل از 2مهمترین جلوگیری برای ماهگیتوری یا سیمانی کف از است بهتر ویبوست اطراف اشیای خوردن

شود . استفاده

باید از 2غذادهی وبهتراست آردی صورت به وغذا باشد روز در بارشود . استفاده علوفه برگ

ها جوجه به است بهتر اول روزهای در میکروبی فلور تشکیل برایشود . داده گاو ویا بالغ پرندگان تازه کود

سن برد .3از چراگاه به را ها جوجه توان می هفتگی

: شود رعایت چرا هنگام باید که نکاتی

بار ودو ساعت نیم از بیش بهتراست اولیه چراهایداد . افزایش را زمان میتوان وبتدریج نباشد روز در

سن تا علوفه باشد .6ارتفاع کوتاه هفتگی

چرای برای یونجه مزرعه هکتار بالغ 8-14هر شترمرغاست . کافی

رشد : حال در پرندگان تغذیه بی;ن جوان شترمرغهای شام;ل گروه کشتار 3ای;ن سن ت;ا ماهگ;ی

ماهگی (14-10)باشد . می

الیاف هضم باالی قابلی;ت و گوارش دس;تگاه مداوم تکام;ل بدلی;لدهیم . می افزایش را علوفه مقدار خام

س;ن آزاد 4در چرای از است بهت;ر دس;تی علوف;ه جای ب;ه ماهگ;یشود می خوراک بیشت;ر ومص;رف تحرک باع;ث ک;ه پرنده برای

. نمود استفاده

( طیور آماده غذای از نس;بت( CP=16%میتوان ب;ه یونج;ه به 2ب;انمود .1 استفاده تغذیه برای

مولد : شترمرغهای تغذیه

آغاز بهار درماه جیره پروتئین افزایش با میتواند جفتگیریوحدود بکشد .4-6شده طول ماه

“ جیره در ویتامینها و معدنی مواد خصوصا مغذی مواد درصد. “ شود کنترل دقیقا باید

;منگنز جذب در تداخل به منجر باال کلسیم با های جیرهشود . می درآوری وجوجه باروری کاهش نتیجه ودر وروی

نگهداری جیره با رامیتوان مولدین مثلی تولید غیر درفصولنمود . تغذیه علوفه باالی ودرصد

از نمونه چند به بيشتر آشنايي جهت زير جدول درشده . اشاره مصرف مورد غذايي فرمولهاي

گذلري تا تخم ماه ششگذلري تخم

تا ماه سهماه شش

تا ماه يكماه سه

يك تا روز يكماه

تركيبات

ذرت24/245063/47------43/21سويا6/2124/3493/33-----69/29

يونجه304535105/12كربنات 11------------8/2

كلسيم85/27/176/129/328/3DCP

نمك4/03/036/05/00/4و 25/025/025/025/025/0 مكمل

ويتامينهمكمل 25/025/025/025/025/0

معدنيمتيونين15/025/0--------------1/0

گندم ---------28/0--------20-------- سبوسجو-----------------78/1050/3216صدف----------------2/071/0-------

نتیجه گیری تغذیه ای:شتر مرغها از لحاظ •

جزء حيوانات همه چيز خوار محسوب شده و پرندگاني بسيار مقاوم هستند به گونه اي كه مي

توان آنها را با يك جيره ارزان قيمت حتي از .کردضايعات محصوالت كشاورزي تهيه شده تغذيه

بطور كلي غذاي شتر مرغ داراي تركيباتي مابين غذاي گاو و مرغ بوده و از دو قسمت علوفه

)مانند يونجه و شبدر ( و كنستانتره )شامل : جو ، ذرت ، سويا ، مكملهاي معدني و ويتامينه و....(

تشكيل شده است .

شترمرغ بالغ و نوجوان احتياج به فضاي باز براي حركت و •دويدن دارد كه وفور صحراهاي شن زار وهمچنين علفزارهاي

متعدد همراه با مقدار قابل توجهي ساعات آفتابي در ايران اين احتياج را بخوبي تأمين  مي كند.

نسبت تبديل غذا به گوشت و تعداد توليدمثل ساالنه شترمرغ •از گاو، گوسفند و حتي خوك نيز بيشتر است. با توجه به اين

كه پرورش خوك در كشورهاي اروپائي بسيار موفقيت آميز بوده است، لذا بديهي است كه پرورش شترمرغ، در كشور هاي اسالمي با موفقيت بيشتري روبرو گردد .

پرورش شترمرغ در ايران عالوه بر سودآوری باعث شکوفائی •صنايع جنبی از قبيل چرم سازی، تهيه خوراک شترمرغ ها، کشتارگاهی و بسته بندی گوشت، فرآوری سفيده و زرده

تخم های بدون نطفه و نيز انجام کارهای هنری بر روی پوسته گرديده و بدنبال آن فرصت های شغلی تخصصی و

عادی زيادی را ايجاد می نمايد