โดย รองศาสตราจารย� ดร. เจ�ยมจ�ต แสง

ส�วรรณ

รู�ปแบบการูจัดการูเรู�ยนการูสอนโดยใช้�ช้�มช้นเป�น ฐานในรูายวิ�ช้าศึ�กษาทั่�วิไป มหาวิ�ทั่ยาลัย

ขอนแก$น(Community based Learning Model in general Education Program,KKU)

ส�านั�กว�ชาศ�กษา ทั่��วไป

มหาว�ทั่ยาลั�ยขอนัแก#นั

WHAT IS COMMUNITY-BASED LEARNING?

Community Based Learning (CBL)

คื'อ การูจัดการูเรู�ยนการูสอนโดยใช้�ช้�มช้นเป�นฐานการูเรู�ยนรู�� เป�นรู�ปแบบการูจัดการูเรู�ยนการูสอนทั่��เน�นให�ผู้��เรู�ยนได�เรู�ยนรู��ในสถานการูณ์+จัรู�งของช้�มช้น

ส�านั�กว�ชาศ�กษาทั่��วไปมหาว�ทั่ยาลั�ยขอนัแก#นั

WHAT IS COMMUNITY-BASED LEARNING?

Community Based Learning (CBL) เป�นการูจัดการูเรู�ยนการูสอนทั่��ช้$วิยให�ผู้��เรู�ยนได�เรู�ยนรู�� ในการูเช้'�อมโยงคืวิามรู��จัากทั่ฤษฎี�กบคืวิามเป�นจัรู�งหรู'อ

เรู�ยนรู��จัากช้�มช้น ในการูน/าทั่ฤษฎี�มาปรูะย�กต์+ใช้�ในสถานการูณ์+จัรู�งหรู'อ

การูปฎี�บต์�งานในช้�มช้นการูเข�าถ�งป2ญหา การูแก�ป2ญหาช้�มช้น

ในการูให�บรู�การูในศึาสต์รู+ทั่��ผู้��เรู�ยนได�เรู�ยนรู��มากบช้�มช้น

ส�านั�กว�ชาศ�กษาทั่��วไปมหาว�ทั่ยาลั�ยขอนัแก#นั

คื/าทั่��ม�คืวิามหมายใกลั�เคื�ยง/เหม'อนกน

• Community - based education

• Work-based education• Practice - based learning• Service learning • Experiential learning• Authentic learning

ส�านั�กว�ชาศ�กษาทั่��วไปมหาว�ทั่ยาลั�ยขอนัแก#นั

เป4าหมายของการูจัดการูเรู�ยนการูสอนแบบ CBL

• ให�ผู้��เรู�ยนม�การูต์'�นต์วิในการูเรู�ยนรู��• ให�ผู้��เรู�ยนเป�น active learner• ให�ผู้��เรู�ยนเก�ด insight ในองคื+คืวิามรู��ทั่��สอน

ส�านั�กว�ชาศ�กษาทั่��วไปมหาว�ทั่ยาลั�ยขอนัแก#นั

เป�นการูพัฒนาผู้��เรู�ยนในด�านต์$างๆเช้$น• ทั่กษะส$วินบ�คืคืลัของผู้��เรู�ยน...ทั่กษะทั่างสงคืม• การูทั่/างานเป�นทั่�ม...การูทั่/างานรู$วิมกบสาขาวิ�ช้าอ'�นๆ• ภาวิะผู้��น/า...บทั่บาทั่การูเป�นสมาช้�ก• การูบรู�หารูจัดการู...การูแก�ป2ญหา• คืวิามรูบผู้�ดช้อบต์$อสงคืมในฐานะพัลัเม'อง• ทั่กษะทั่างวิ�ช้าการูหรู'อวิ�ช้าช้�พั• การูเรู�ยนรู��ต์ลัอดช้�วิ�ต์• คืวิามพัรู�อมในการูทั่/างาน

กรูะบวินการูของการูจัดการูเรู�ยนการูสอนแบบ CBL

เป�นการูเรู�ยนรู��ทั่��ต์�องใช้�• 1. คืวิามรู$วิมม'อ• 2. การูม�ส$วินรู$วิม• ภายใต์�บรู�บทั่ของสงคืมแลัะวิฒนธรูรูม

ทั่��เป�นอย�$ของช้�มช้น• 3. การูจัดการูคืวิามรู��

ส�านั�กว�ชาศ�กษาทั่��วไปมหาว�ทั่ยาลั�ยขอนัแก#นั

กรูะบวินการูของการูจัดการูเรู�ยนการูสอนแบบ CBL

• ในการูเรู�ยนการูสอนทั่��เน�นการูให�บรู�การูในช้�มช้นผู้��เรู�ยนจัะเรู�ยนรู��ในฐานะการูเป�นห��นส$วินหรู'อเจั�าหน�าทั่��คืนหน��งในหน$วิยงานทั่��เป�นหน$วิยงานของรูฐหรู'อเป�นหน$วิยงานหรู'อองคื+กรูทั่��ไม$หวิงผู้ลัก/าไรู ส�านั�กว�ชาศ�กษาทั่��วไป

มหาว�ทั่ยาลั�ยขอนัแก#นั

Outcome Based Education

Program Education Objective

TQF

KKU21st

Century

Program Learning Outcome

GE

Learning Process

Ethic & Moral

Knowledge

Interpersonal Skill &

Responsibility

CognitiveSkill

Numerical Analysis,

communication & IT Skill

CourseLearning Outcome

Community Based

Learning

Outcome Based

Assessment

กรูะบวินการูเรู�ยนรู��กรูะบวินการูเรู�ยนรู�� ม�คืวิามทั่นสมย เน�นการูม�ส$วินรู$วิม เน�นให�ผู้��เรู�ยนได�เรู�ยนรู��

ด�วิยต์วิเอง ผู้��เรู�ยนคื�ด แลัะหาคื/า

ต์อบด�วิยต์นเอง ช้$วิยให�ผู้��เรู�ยนได�เรู�ยนรู��

วิ�ธ�การูแก�ป2ญหาอย$างเป�นรูะบบ

กรูะบวินการูเรู�ยนรู��• บ�รูณ์าการูคืวิามรู��กบ

คืวิามรู��อ'�นๆ• บ�รูณ์าคืวิามรู��กบ

กรูะบวินการูเรู�ยนรู��• บ�รูณ์าการูคืวิามรู��กบจั�ต์ใจั• บ�รูณ์าการูรูะหวิ$างคืวิามรู��

แลัะการูกรูะทั่/า• บ�รูณ์าการูคืวิามรู��กบช้�วิ�ต์

ปรูะจั/าวิน

มาต์รูฐานผู้ลัการูเรู�ยนรู��ต์ามกรูอบมาต์รูฐานคื�ณ์วิ�ฒ� รูะดบอ�ดมศึ�กษาของปรูะเทั่ศึไทั่ย

( )ก ด�านคื�ณ์ธรูรูม จัรู�ยธรูรูม (Ethics and Moral)

( )ข ด�านคืวิามรู�� (Knowledge)

( )คื ด�านทั่กษะทั่างป2ญญา (Cognitive Skills)

(๔) ด�านทั่กษะคืวิามสมพันธ+รูะหวิ$างบ�คืคืลัแลัะคืวิามรูบผู้�ดช้อบ

(Interpersonal Skills and Responsibility)

(๕) ด�านทั่กษะการูวิ�เคืรูาะห+เช้�งต์วิเลัข การูส'�อสารู แลัะการูใช้�

เทั่คืโนโลัย�สารูสนเทั่ศึ (Numerical Analysis, Communication

and Information Technology Skills)

ปรูช้ญาวิ�ช้าศึ�กษาทั่�วิไปต์ามเกณ์ฑ์+มาต์รูฐานหลักส�ต์รู รูะดบปรู�ญญาต์รู� พั.ศึ. 2548

วิ�ช้าทั่��ม�$งพัฒนาผู้��เรู�ยน ม�คืวิามรูอบรู��อย$างกวิ�างขวิาง ม�โลักทั่ศึน+กวิ�างไกลั เข�าใจัธรูรูมช้าต์�ต์นเอง ผู้��อ'�น แลัะสงคืม เป�นผู้��ใฝ่>รู�� สามารูถคื�ดอย$างม�เหต์�ผู้ลั สามารูถใช้�ภาษาในการูต์�ดต์$อ ส'�อสารูคืวิามหมายได�ด� ม�คื�ณ์ธรูรูม ต์รูะหนกในคื�ณ์คื$าของศึ�ลัปะ แลัะวิฒนธรูรูมทั่?งของไทั่ยแลัะของ

ปรูะช้าคืมนานาช้าต์� สามารูถน/าคืวิามรู��ไปใช้�ในการูด/าเน�นช้�วิ�ต์แลัะด/ารูงต์นอย�$ในสงคืมได�

เป�นอย$างด�

คื�ณ์ลักษณ์ะบณ์ฑ์�ต์ทั่��พั�งปรูะสงคื+ของ มหาวิ�ทั่ยาลัยขอนแก$น

1. ม�คืวิามสามารูถในการูคื�ด วิ�เคืรูาะห+ทั่างวิ�ช้าการูอย$างม�เหต์�ผู้ลั2. ม�วิ�จัารูณ์ญาณ์แลัะคืวิามสามารูถในการูแก�ป2ญหา3. สามารูถทั่/างานรู$วิมกบผู้��อ'�นได�ด�4. ม�จัรู�ยธรูรูม คื�ณ์ธรูรูม แลัะคืวิามซื่'�อสต์ย+ในวิ�ช้าช้�พั5. ม�คืวิามรูบผู้�ดช้อบต์$อสงคืมแลัะปฏิ�บต์�ต์นเป�นแบบอย$างทั่��ด�6. ม�วิ�นยแลัะคื$าน�ยมทั่��ด�7. เส�ยสลัะ อ�ทั่�ศึต์นแลัะเหBนแก$ปรูะโยช้น+ส$วินรูวิม8. ม�คืวิามสามารูถในการูใช้�ภาษาไทั่ยได�อย$างถ�กต์�อง9. ม�คืวิามสามารูถในการูใช้�ภาษาต์$างปรูะเทั่ศึในการูส'�อสารูได�อย$างน�อย 1 ภาษา10. ม�คืวิามรู��คืวิามสามารูถในการูใช้�เทั่คืโนโลัย�ทั่��เหมาะสม11. สามารูถปรูะกอบวิ�ช้าช้�พัได�อย$างม�คื�ณ์ภาพัแลัะสอดคืลั�องกบคืวิามต์�องการูของผู้��ใช้�12. ม�จั�ต์ส/าน�กในการูใฝ่>ศึ�กษาอย$างต์$อเน'�อง

พัรู�อมทั่/างาน พัรู�อม ปฏิ�บต์�งานใน

วิ�ช้าช้�พั พัรู�อมต์$อการู

เปลั��ยนแปลัง เรู�ยนรู��ต์ลัอดช้�วิ�ต์

ม�ต์�ด�านวิ�ช้าการูหรู'อ

คืวิามรู�� ม�ต์�ด�านวิ�ช้างานหรู'อ

ทั่กษะ ม�ต์�ด�านวิ�ช้าคืนหรู'อทั่ศึนคืต์�

คื�ณ์ลักษณ์ะเฉพัาะสาขาวิ�ช้าการู หรู'อวิ�ช้าช้�พั

คื�ณ์ลักษณ์ะทั่�วิไป

คื�ณ์ลักษณ์ะเฉพัาะ

คื�ณ์ลักษณ์ะเด$น

กรูอบคื�ณ์ลักษณ์ะบณ์ฑ์�ต์ มข. รูะดบปรู�ญญาต์รู�

ก า ร จ� ด ก า ร ศ� ก ษ า ว� ช า ศ� ก ษ า ทั่�� ว ไ ป ต า ม ก ร อ บ T Q F: รูองศึาสต์รูาจัารูย+ ดรู. ก�ลัธ�ดา ทั่�วิมส�ข

ร%ปแบบของ CBL ของ GE - KKU

CBL

คื�นหา/ส'บคื�น

องคื+คืวิามรู��การูฝ่Dก

ปฏิ�บต์�ทั่กษะต์$างๆ

การูให�บรู�การู

•ผู้��เรู�ยน คื'อ ปรูะเดBนทั่��สนใจัทั่��จัะเรู�ยนรู��•ผู้��สอนก/าหนดปรูะเดBน

•ผู้��สอนก/าหนดก�จักรูรูมให�ผู้��เรู�ยนฝ่Dกปฏิ�บต์�•โคืรูงงาน

•ผู้��สอนก/าหนดปรูะเดBน•โคืรูงงาน

•คืวิามน�$มลั�กของคืวิามรู��คืวิามเข�าใจั•การูเก�ดคืวิามรู��หรู'อม�มมองใหม$•ทั่กษะการูเรู�ยนรู��•การูจัดการูคืวิามรู��

วิต์ถ�ปรูะสงคื+ของการู

น/า CBL ไปใช้�

วิ�ธ�การู

การูปรูะเม�นผู้ลั

•การูแก�ไขป2ญหา•การูทั่/างานเป�นทั่�ม•ภาวิะผู้��น/า•การูส'�อสารู•ทั่กษะทั่างวิ�ช้าการู•ทั่กษะทั่างสงคืม

•การูปรูะย�กต์+ใช้�•การูทั่/างานรู$วิมกบภาคืส$วินต์$างๆในสงคืม•PAR•การูสรู�างเคืรู'อข$ายทั่างสงคืม•คืวิามรูบผู้�ดช้อบต์$อสงคืม•การูทั่/าหน�าทั่��พัลัเม'อง

การูปรูะเม�นผู้ลั CBL

ปรูะเม�นกรูะบวินการู•บนทั่�กการูเรู�ยนรู��

•พัฤต์�กรูรูมต์$างๆ•ปรูะเม�นต์นเอง•คื�ณ์ธรูรูม/จัรู�ยธรูรูม

ปรูะเม�นทั่กษะ ปรูะเม�นคืวิามรู��

ปรูะเม�นผู้ลัลัพัธ+•ภาวิะผู้��น/า

•การูบรู�หารูจัดการู•การูทั่/างานเป�นทั่�ม

•การูสอบ•รูายงาน•การูน/าเสนอ

•นวิต์กรูรูม•ช้�?นงาน

บทั่บาทั่ของGE

บทั่บาทั่ของ GE ประสานัความร#วมม)อก�บช�มชนั จ�ดส��งแวดลั*อมให*เอ),อต#อการเร�ยนัร% * สร*างความร#วมม)อก�บภาคส#วนัต#าง ๆ ในั

ส�งคม / ช�มชนั ส#งเสร�ม / สนั�บสนั�นัการเร�ยนัร% *ระหว#างสาขา

แลัะข*ามสาขา (Interdisciplinary and transplinary)

จ�ดส)�อการเร�ยนัร% * เช#นั Website หร)อ ส)�อทั่างelectronics

บทั่บาทั่ของอาจารย�บทั่บาทั่ของอาจารย� อาจารย�ต*องเป/นัผู้%*ม�ส�มพั�นัธภาพัทั่��ด� เป/นัแบบอย#าง อาจารย�เป/นัทั่��ปร�กษาให*ค�าแนัะนั�า ช#วยเหลั)อ ในั

ขณะทั่��อย%#ในัช�มชนั เตร�ยมช�มชนัแลัะส��งแวดลั*อมให*ผู้%*เร�ยนัได*เร�ยนัร% * สร*างส)�อการเร�ยนัร% *ต#าง ๆ ทั่��ช#วยให*ผู้%*เร�ยนัได*เร�ยนัร% *

ในัช#วงเวลัาทั่��จ�าก�ด เตร�ยมนั�กศ�กษาให*ม�ความพัร*อม

ประเม�นัว�ชา

ประเม�นัว�ชา ป3จจ�ยส#งเสร�มการเร�ยนัร% * ป3จจ�ยทั่��เป/นัอ�ปสรรคการเร�ยนัร% * ป3ญหาทั่��เก�ดข�,นัระหว#างกระบวนัการ ทั่�กษะทั่��ได*ร�บ สมรรถนัะทั่��ได*ร�บ

ประเม�นัว�ชา (ต#อ)

ความม��นัใจในัการทั่�างานั ส��งส�าค�ญทั่��นั�าไปส%#การประสบผู้ลัส�าเร6จในัการ

เร�ยนัร% * CBL ค#านั�ยมทั่��เก�ดข�,นัจากการเร�ยนัร% * ความสามารถของนั�กศ�กษาในัการเช)�อมโยง

ความร% *ทั่ฤษฎี�แลัะปฏิ�บ�ต� ช#องว#างระหว#างทั่ฤษฎี�แลัะปฏิ�บ�ต� ทั่�กษะการค�ดอย#างม�ว�จารณญาณ ก�จกรรมทั่��ส#งผู้ลัต#อความลัะเอ�ยดอ#อนัเช�ง

ว�ฒนัธรรม

ข?นต์อนของการูพัฒนาการูเรู�ยนรู��แบบ CBL ต์ามหลักอรู�ยสจั 4

ข?นทั่�� 1การก�าหนัด

ป3ญหา

ข?นทั่�� 2 ข?นทั่�� 3 ข?นทั่�� 4ต�,ง

สมมต�ฐานัทั่ดลัองเก6บ

ข*อม%ลัว�เคราะห�สร�ปผู้ลั

รู��ป2ญหา หาสาเหต์�วิางเป4าหมาย

ปฏิ�บต์�การู ผู้ลัทั่��เก�ดข�?น

ผู้ลัของCBL ผู้%*เร�ยนัม�การเปลั��ยนัแปลัง ค#านั�ยม พัฤต�กรรม เป<า

หมาย ทั่��ม�ต#อการเร�ยนัการสอนั ม�การประสานัความร#วมม)อในัการเร�ยนัร% * ม�การแลักเปลั��ยนัประสบการณ�การเร�ยนัร% * ผู้สมผู้สานัความร% *ระหว#างก�นั ม�ความส�ขในัการเร�ยนั เข*าใจคนัอ)�นั ให*ความส�าค�ญก�บการเสวนัาแลัะการสะทั่*อนัค�ดแลัก

เปลั��ยนัเร�ยนัร% *

สว�สด�