ประเภทของ ทรพยสทธ

ประเภทของทรพยสทธในอสงหารมทรพยทรพยสทธในทรพยของตนเอง

ทรพยสทธในทรพยของผอน

กรรมสทธ สทธครอบครอง

สทธครอบครอง สทธอาศย สทธเหนอพนดน สทธเกบกน ภาระจำายอม ภาระตดใน

อสงหารมทรพย

เปนทรพยสทธ ทแสดงถงอำานาจแหงการเปนเจาของทรพยสนสงใดสงหนง ตงแต การใชสอย การจำาหนายจายโอน และไดซงดอกผลแหงทรพยสนนน

1. กรรมสทธ (OWNERSHIP)

และมสทธตดตามเอาคนซงทรพยสนของตนจากบคคลผไมมสทธจะยดถอไว

และมสทธขดขวางมใหผอนสอดเขาเกยวของกบทรพยสนนนโดยมชอบ

สทธของบคคลผมกรรมสทธในทรพยสน

มาตรา 1336 “ภายในบงคบแหงกฎหมาย เจาของทรพยสนมสทธใชสอยและจำาหนายทรพยสนของตนและไดซงดอกผลแหงทรพยสนนน กบทงมสทธตดตามและเอาคนซงทรพยสนของตนจากบคคลผไมมสทธจะยดถอไว และมสทธขดขวางมใหผอนสอดเขาเกยวของกบทรพยสนนนโดยมชอบดวยกฎหมาย”

สทธผมกรรมสทธ1. มสทธใชสอยทรพยสนนน2. มสทธจำาหนายทรพยสนของตน

-เฉพาะเจาของทรพยเทานนทจะมสทธจำาหนายทรพยนนได บคคลทไมใชเจาของไมมสทธจำาหนาย

-ผไดทรพยจากผทมไดเปนเจาของทรพย ยอมไมไดกรรมสทธในทรพย นนไป (ผรบโอนไมมสทธดกวาผโอน)ยกเวนแต มกฎหมายกำาหนดไวโดยเฉพาะ3. มสทธไดซงดอกผลของทรพยสนนน

สทธผมกรรมสทธ

5 .มสทธขดขวางมใหผอนสอดเขาเกยวของกบทรพยสนนนโดยมชอบดวยกฎหมาย

4. มสทธตดตามและเอาคนซงทรพยสนของตนจากบคคลผไมมสทธจะยดถอไว

แดนแหงกรรมสทธมาตรา 1335 “..แดนแหงกรรมสทธในทดนกนทงเหนอพนดนและใตพนดนดวย”

ขอจำากดแหงกรรมสทธและแดนแหงกรรมสทธ

1. เจาของทดนจำาตองรบนำาซงไหลตามธรรมชาตจากทดนแปลงสงมายงทดนของตนเอง(ม.1339)

2. เจาของทดนจำาตองรบนำาซงไหลเพราะการระบายจากทดน สงมาในทดนของตน ถากอนทระบายนนนำาไดไหลเขามาในทดนของตนตามธรรมดาอยแลว

เจาของทดนตำาอาจ เรยกรองใหเจาของทดนสงทำาทางระบายนำาและออกคาใชจายในการนนเพอ ระบายนำาไปใหตลอดทดนตำาจนถงทางนำาหรอทอนำาสาธารณะ (ม.1340)

3. เจาของอสงหารมทรพยจะทำาหลงคา หรอการปลกสรางอยางอนทำาใหฝนตกลงยงทรพยสนซงอยตดตอกนไมได(ม.1341)

4. เจาของทดนจะขดบอ สระ หลมรบนำาโสโครก หรอหลมรบปยหรอขยะมลฝอยนนในระยะสองเมตรจากแนวเขตทดนไมได (ม. 1342 ว.1)

ถากระทำาใกลแนวเขตตอง ใชความระมดระวงตามควร เพอปองกนมใหดนหรอทรายพงลง หรอมใหนำาหรอสงโสโครกซมเขาไป

2 m

5. เจาของทดนจะ คหรอการขดรองเพอวางทอนำาใตดนหรอสงอนซงคลายกนนน ใกลแนวเขตทดนกวาครงหนงแหงสวนลกของคหรอรองนนไมได ยกเวนแตจะทำาหางแนวเขตหนงเมตรขนไป (ม. 1342 ว.2)

6. เจาของทดนจะ ขดดนหรอบรรทกนำาหนกบนทดนเกนควรจนอาจ เปนเหตอนตรายแกความอยมนแหงทดนตดตอไมได เวนแตจะไดจดการเพยงพอเพอ ปองกนความเสยหาย (ม. 1343 ว.1)

7. ถาเจาของทดนไดรบคาทดแทนตามสมควรแลว ตองยอมใหผอนวางทอนำา ทอ ระบายนำา สายไฟฟา หรอสงอนซงคลายกนผานทดนของตน เพอประโยชนแกทดนตดตอ ซงถาไมยอมใหผานกไมมทางจะวางได หรอถาจะวางไดกเปลองเงนมากเกนควร (ม. 1352)

ขอสงเกต1. ถาจะตองสรางสงดงกลาว

เหนอพนดนเจาของทดนอาจเรยกใหซอทดนของตนบางสวนตามควรทจะใชในการนน โดยราคาคมคาทดนและคาทดแทนความเสยหาย ซงอาจมเพราะการขาย นนดวย

2. เจาของทดนอาจเรยกใหยายถอนสงทวางนนไปไว ณ สวนอนแหงทดนของตน ตามแตจะเหมาะแกประโยชนแหงเจาของทดน

8. ขอจำากดกรรมสทธเกยวกบกงไม หรอรากไมรกลำา

มาตรา 1347 “เจาของทดนอาจตดรากไมซงรกเขามากจากทดนตดตอและเอาไวเสย ถากงไมยนลำาเขามา เมอเจาของทดนไดบอกผครอบครองทดนตดตอใหตดภายในเวลาอนสมควรแลว แตผนนไมตด ทานวาเจาของทดนตดเอาเสยได” รากไม ตดไดเลย โดยไมตองบอกกลาวกอน กงไม ตองบอกกลาวใหเจาของทดนตดกอน จง

จะตดได

มาตรา 1349 ทดนแปลงใดมทดนแปลงอนลอมอยจนไมมทางออกถงทาง สาธารณะไดไซร ทานวาเจาของทดนแปลงนนจะผานทดนซงลอมอยไปส ทางสาธารณะได ทดนแปลงใดมทางออกไดแตเมอตองขามสระ บง หรอทะเลหรอมทชน อนระดบทดนกบทางสาธารณะสงกวากนมากไซร ทานวาใหใชความในวรรคตนบงคบ”

9. ทางจำาเปน

1. ทดนแปลงใดมทดนแปลงอนลอมอยจนไมมทางออกถงสาธารณะ หรอ

2. มทางออกไดแตตองขามสระ บง หรอทะเล หรอมทชนอนระดบทดนกบทางสาธารณะสงกวากนมาก

หลกเกณฑ

ถนนทางจำาเปน

ขอสงเกตทางจำาเปน1. เจาของทดนสามารถเรยกรองคาทดแทน จากการ ผานทางได

2. ถามพฤตการณเปลยนไปทำาใหทางจำาเปน ไมเปน ประโยชนอกตอไป เจาของทดนสามารถเรยกรองใหเพก ถอนลกษณะทางจำาเปนได

3. ทางจำาเปนถามไดกำาหนดไวเปนประการอน บคคลอน กมสทธใชทางจำาเปนดวย (บรวาร, ญาตพนอง)

หมายเหต

1. การเปลยนผถอกรรมสทธในทดน ไมเปนเหตใหทางจำาเปนสนสดลง

2. ทางจำาเปนนไมจำาตองจดทะเบยนกสามารถยกขนตอสบคคลภายนอกได (เปนขอยกเวนการจดทะเบยนทรพยสทธ)

2. สทธครอบครอง (POSSESSORY RIGHT)

หมายถง สทธในการยดถอ และใชประโยชนในทรพยสน

หลกเกณฑการจะมสทธครอบครอง

1. บคคลนนจะตองยดถอทรพยสน และ

2. บคคลนนจะตองยดถอทรพยสนโดยมเจตนายดถอเพอตน

สทธของผมสทธครอบครองมสทธใชสอย ตดตามเอาคน และปองกนผเขาเกยวของกบทรพยนนโดยมชอบ แตไมมสทธจำาหนาย และทำาลายซงตวทรพย (ยกเวนแตจะมสทธครอบครองในฐานะเจาของ)

เชน นายดำาใหนายแดงเชาทดน และนายแดงไดเขา

อยอาศยทดนแลว เชนน นายแดงมสทธครอบครองในทดนทเชาจากนายดำา จากการทนายแดงไดยดถอและใชประโยชนในทดน มใชเพราะจากทำาสญญาเชา

3. สทธอาศย

สทธทบคคลหนงมสทธอาศย ในโรงเรอนของบคคลผอน โดยไมตองเสยคาเชา

-คาเชา คอ คาตอบแทนในการไดใชประโยชน ซงอาจเปนตวเงน หรอไมกได เชน ขาวเปลอก

เชน นายแดง ไดใหนายดำานองชาย อยอาศยในบานของตนทตางจงหวดโดยนายดำา ไมตองเสยคาเชา เพยงแตนายดำา เปนผรบผดชอบคานำาคาไฟเอง กพอ

ลกษณะของสทธอาศย1. สทธอาศย จะไดมากแตดวยทางนตกรรมเทานน2. สทธอาศย จะโอนไมได และไมตกทอดเปนมรดก3. สทธอาศย ถาไมไดจำากดไวใหเฉพาะแตผอาศยเทานนบคคลในครอบครว และบรวารของผอาศยจะอยดวยกได

4. สทธเหนอพนดนสทธของบคคลทมไดเปนเจาของทดน แตมสทธ

เปนเจาของโรงเรอน สงปลกสราง หรอสงเพาะปลกบนดน หรอใตดนในทดนของผอน (ตางจากสทธอาศย ผทรงสทธอาศยไมไดเปนเจาของโรงเรอน)

เชนนาย ก ยกทดนใหแก นาย ข. และยกบานบนทดน

ดงกลาวใหแกนาย ค. อยอาศยจนกวาจะตาย

3. สทธเหนอพนดนไมสนไปเพราะเหตทโรงเรอน สงปลกสราง หรอสงเพาะปลกสลายไป

4. สทธเหนอพนดน ถามไดกำาหนดไวเปนประการอน สามารถทจะโอนกนได หรอตกทอดเปนมรดกได

ขอสงเกต1. สทธเหนอพนดนจะไดมา หรอกอ

ใหเกดขนไดดวยทางนตกรรมเทานน

2. สทธเหนอพนดนจะมคาตอบแทน หรอไมกได

5. สทธเกบกน

สทธของผทมใชเจาของทดน แตมสทธครอบครองใชและถอเอาประโยชนจากอสงหารมทรพยของผอน โดยจะเสยคาเชาหรอผลประโยชนตอบแทนหรอไมกได ตวอยาง

นาย ก. กเงนจาก นาย ข. โดยใหนาย ข. มสทธใชประโยชนในทดนของตนทำากนตางดอกเบย จนกวาจะชำาระหนหมด

2. สทธเกบกนจะไดมากโดยนตกรรมเทานน

ลกษณะทสำาคญของสทธเกบกน

1. ผทรงสทธเกบกนมสทธเพยงครอบครอง และใชประโยชนเทานน ไมมสทธโอน หรอทำาลายทรพย

6. ภาระจำายอม (SERVITUDES)

๏ การทอสงหารมทรพยหนงจะตองยอมรบภาระบางอยาง หรองดเวนการใชสทธบางอยาง เพอประโยชนแกอสงหารมทรพยอน

ภารยทรพยสามยทรพยถนน

ถนน

ภาระจำายอม(SERVITUDES)ขอสงเกต

1. ภาระจำายอมอาจกอใหเกดขนไดโดยนตกรรม หรอทางอนนอกจากนตกรรมกได เชน ทางอายความ โดยบทบญญตของกฎหมาย

2. ภาระจำายอมเกดขนเพอประโยชนอสงหารมทรพยอน มไดเกดขนเพอประโยชนแกเจาของอสงหารมทรพย

การไดภาระจำายอมโดยการครอบครองปรปกษ1. ครอบครองทรพยสนของผอน2. ดวยเจตนาจะใหไดภาระจำายอม3. โดยสงบ4. โดยเปดเผย5. ครอบครองตดตอกนมาครบ 10 ป

หลกเกณฑ

ภาระจำายอมกรณน แมไมจดทะเบยน กสามารถตอสบคคลภายนอกได

สามยทรพยภารยทรพย ถนน

การไดภาระจำายอมโดยการครอบครองปรปกษ

สทธและหนาทของเจาของสามายทรพย

1. ไมมสทธทำาการใดๆ เพอเปลยนแปลงในภารยทรพย หรอในสามายทรพยซงเปนการทำาใหเกดภาระเพมขนแกภารยทรพย

2. มสทธทำาการใดๆ เพอรกษาและใชภารจำายอมไดโดยเสยคาใชจายของตนเอง แตตองกอใหเกดความเสยหายแกภารยทรพยนอยทสด

3. ในกรณทเจาของภารยทรพยไดรบประโยชนในการรกษาหรอซอมแซมภารยทรพยนนดวย เจาของภารยทรพยตองออกคาใชจายตามสวนประโยชนทไดรบ

สทธและหนาทของเจาของภารยทรพย

1. เจาของภารยทรพยจะทำาการใดอนเปนเหตใหประโยชนแหงภาระจำายอมลดไป หรอเสอมความสะดวกไปมได

2. เจาของภารยทรพยมสทธขอใหยายภารจำายอมไปยงสวนอนของภารยทรพยได ในเมอไมทำาใหความสะดวกของเจาของสามายทรพยลดนอยลงไป

ผลของภาระจำายอม ภาระจำายอมยอมตกตดไปกบสามาย

ทรพย(เปลยนเจาของสามยทรพย ภาระจำายอมกยงคงอย)

ภาระจำายอมซงเจาของรวมแหงสามายทรพยคนหนงไดมาหรอใชอยนน ใหถอวาเจาของรวมไดมาหรอใชอยดวยกนทกคน

การระงบสนไปแหงภาระจำายอม เมอมนตกรรมระหวางเจาของสาม

ยทรพย และเจาของภารยทรพยตกลงใหภารจำายอมทมอยระงบสนไป

เมอภารยทรพยหรอสามยทรพยสลายไปทงหมด

เมอภารยทรพยและสามยทรพยตกเปนของเจาของคนเดยวกน

เมอมไดใชภารจำายอมถง 10 ป

7. ภาระตดพนในอสงหารมทรพย • เจาของอสงหารมทรพยมความผกพนท

จะตองชำาระหนจากอสงหารมทรพยนนเปนคราวๆ ใหแกบคคลอน เรยกวา ผรบประโยชน หรอตองยอมใหผอนไดใชหรอถอเอาประโยชนจากอสงหารมทรพยนน

เชน นายดำา ยกทดนพรอมหอพก ใหแกนายแดง โดยมขอกำาหนดใหนายแดง แบงคาเชาใหแก นองชายของนายแดง ครงหนง

ก. ให ข. เดนผานทดนของตน เพอไปทำานาในทนาของ ข. ซงอยถดออกไปเฉพาะฤดกาลทำานาเปนเวลา 20 ป

ขอสงเกตเกยวกบภาระตดพน1. จะไดมาโดยทางนตกรรม

เทานน 2. ภาระตดพนใน

อสงหารมทรพย เปนสทธเฉพาะตวจะโอนใหแกกนไมไดแมทางมรดก

ภาระตดพนในอสงหารมทรพยนอาจจะระงบสนไป

ครบกำาหนดเวลา เมอผรบประโยชนตาย ทำานตกรรมระงบ ผรบประโยชนและเจาของอสงหารมทรพยไดกลาย

เปนบคคลเดยวกน อสงหารมทรพยภายใตภารตดพนสลายไปทงหมด มไดใชอสงหารมทรพยภายใตภารตดพนถง 10 ป เจาของภารตดพนบอกเลกสทธของผรบประโยชน