ระบบหมนเวยนเลอด ระบบนำ��เหลอง และระบบภมคมกน

ก�รลำ�เลยงส�รในร�งก�ย

ก�รลำ�เลยงส�ร หม�ยถง ก�รนำ�ส�รอ�ห�รทยอยแลว ออกซเจน เอนไซม ฮอรโมน แรธ�ตต�งๆ ฯลฯ ไปยงเซลลและกำ�จดของเสยต�งๆ ออกจ�กเซลลรวมท�งชวยควบคมอณหภมของร�งก�ยใหเปนปกตดวย

ก�รลำ�เลยงส�รในร�งก�ยสตวสงมชวต จำ�เปนตองเคลอนย�ยส�รต�งๆ จ�กท

หนงไปยงอกทหนงเสมอ เชน หลงยอยตองลำ�เลยงส�รไปเกบไวทเซลล หรอเมอมก�รสล�ยโมเลกลของอ�ห�รเพอใหไดพลงง�นกจำ�เปนตองลำ�เลยงก�ซออกซเจนจ�กภ�ยนอกเข�สเซลล เมอมของเสยทเกดจ�กเมท�บอลซมของร�งก�ยกจะลำ�เลยงไปกำ�จดออกทไต

สตวทมโครงสร�งซบซอนและมขน�ดใหญ   เซลลทอยภ�ยในร�งก�ยไมไดสมผสกบสงแวดลอม   โดยตรงจำ�เปนตองม ระบบลำ�เลยงส�ร

อะมบ� (Ameba) และ พ�ร�มเซยม (Paramecium) มก�รแลกเปลยนส�รระหว�งเซลลกบสงแวดลอม โดยกระบวนก�รแพรและก�รไหลเวยนของไซโทพล�สซม

ภ�ยในเซลล (cyclosis) ทำ�ใหส�รอ�ห�รเคลอนไหวไปโดยรอบๆเซลล เพอใหทกสวนของเซลลไดรบส�รอ�ห�รไดทวถง สวนของเสยจะแพรผ�นเยอหมเซลลออกจ�กสงแวดลอม ถ�เปนนำ��จะถกขบถ�ยโดย contractile vacuole

ฟองนำ��เปนสตวทไมมเน�อเยอ แตมเซลลเรยงตวกนอย�งหลวมๆ มเซลลปลอกคอ (collar cell) ทำ�หน�ทจบอ�ห�รโดยใชเท�เทยมโอบลอมอ�ห�รแบบฟ�โกไซโทซส (phagocytosis) มก�รลำ�เลยงอ�ห�รโดยกระบวนก�รแพรและกระบวนก�รแอกทฟทร�นสปอรต

ไฮดร�มเน�อเยอ 2 ช�น คอ ช�นนอก (ectoderm) และช�นใน (endoderm) มชองว�งกล�งลำ�ตว (gascovascular cavity) ทำ�หน�ทเปนท�งเดนอ�ห�ร และลำ�เลยงส�รต�งๆ มเน�อเยอช�นในทำ�หน�ทยอยอ�ห�ร เมอยอยแลวส�รอ�ห�รทมโมเลกลขน�ดเลกกจะแพรผ�นออกจ�กเซลลไปสชองว�งกล�งลำ�ตว และจะถกขบออกไปนอกลำ�ตวท�งชองป�ก ก�รแลกเปลยนก�ซของไฮดร�ส�ม�รถแลกเปลยนกบสงแวดลอม ไดโดยตรง เพร�ะเซลลเกอบทกเซลลสมผสกบสงแวดลอมได

พล�น�เรยเมอกนอ�ห�รเข�ไป อ�ห�รจะเข�ท�งป�กแลวผ�นไปยงท�งเดนอ�ห�รทแตกแขนงไปทวร�งก�ย เซลลจะสร�งนำ��ยอยม�ยอย อ�ห�ร อ�ห�รทยอยแลวจะแพรเข�สเซลลทผวของท�งเดนอ�ห�รทแทรกอยทวไป หรอใชกระบวนก�ร active transport กได

สตวช�นสงมระบบหมนเวยนเลอดชวยในก�รลำ�เลยงส�รไปยงสวนต�งๆของร�งก�ยแบงออกเปน 2 ระบบ คอ1) ระบบหมนเวยนเลอดแบบเปด ( Opencirculatorysystem) เปนระบบทเลอดไหลออกจ�กหวใจแลวมท�งอยในเสนเลอด ชองว�งในลำ�ตวและทว�งระหว�งอวยวะต�งๆ พบในสตวไฟลมอ�รโทรโพด� เชน เเมลง กง ก�ง ป ไรนำ��(ไรเเดง) เพรยงหน เเมงมม เเมงปอง เหบ ไร เเมงด�ทะเล ตะข�บ ก�งกอ ฯลฯ และไฟลมมอลลสก� เชน พวกหอย เป�ฮ�อ หมก ลนทะเล ท�ก หอยท�ก 2) ระบบหมนเวยนเลอดแบบปด ( Closed circulatory system ) เปนระบบทเลอดไหลอยในเสนเลอดโดยตลอด พบในสตวไฟลมแอนเนลด�(ไสเดอนดน เเมเพรยง ( ไสเดอนทะเล ) ปลงนำ��จด ) คอรด�ต�(เพรยงหวหอม เพรยงลอย เพรยงส�ย เเอมฟออกซส ) และสตวมกระดกสนหลงท�งหมด

ไสเดอนดน มหลอดเลอดทอดย�วตลอดลำ�ตวท�งด�นบนและด�นล�งโดยหลอดเลอดท�งหวมลกษณะเปนหวงหลอดเลอดรอบบรเวณหลอดอ�ห�รตดตอระหว�งหลอดเลอดด�นบนและด�นล�ง   ทำ�หน�ทสบฉดเลอดไปต�มหลอดเลอดเหมอนกบหวใจ   จงเรยกหวงหลอดเลอดบรเวณน�ว� หวใจเทยม(pseuduheart) โดยเลอดของไสเดอนดนจะไหลวนอยในหลอดเลอดตอเนองกบตลอด เปนระบบหมนเวยนเลอดแบบปด (closed circulatory system) 

             แมลง มหลอดเลอดใหญอยท�งด�นหลงของลำ�ตว   หลอดเลอดบ�งสวนขย�ยขน�ดข�น   ทำ�หน�ทสบฉดเลอดไปต�มหลอดเลอดเรยกว� หวใจ   บ�งชวงเลอดจะออกจ�กหลอดเลอดแทรกซมต�มชองว�งภ�ยในลำ�ตวสวนต�ง  เลอดจะสมผสกบเน�อเยอโดยตรง  และมก�รแลกเปลยนส�ร  เลอดทเล�ยงเน�อเยอแลวจะไหลกลบเข�สหวใจ  โดยก�รหดตวและคล�ยตวของกล�มเน�อลำ�ตว  สวนกงมก�รหมนเวยนเลอดทแตกต�งจ�กพวกแมลงเลกนอย  กล�วคอมหวใจอยท�งด�นหวเพยงตำ�แหนงเดยว  เลอดสวนหนงทออกจ�กหวใจจะไหลผ�นเหงอก  เพอแลกเปลยนแกสกบนำ��ภ�ยนอกกอน  แลวจงไหลกลบเข�สหวใจไปเล�ยงเน�อเยอสวนต�งๆของร�งก�ย 

ปล�มระบบหมนเวยนเลอดแบบวงจรปด ซงประกอบดวยหวใจ (heart) ม 2 หอง คอหวใจหองบน (atrium) ทำ�หน�ทรบเลอดทมก�ซออกซเจนตำ�จ�กร�งก�ย แลวเข�สหวใจหองล�ง หวใจหองล�ง (ventricle) ทำ�หน�ทสบฉดเลอดทมก�ซออกซเจนตำ�ไปยงเหงอก

atrium ventricle

ก�รลำ�เลยงส�รในร�งก�ยของคนคนจำ�เปนตองลำ�เลยงส�รไปสเซลลต�มสวนต�งๆ

ของร�งก�ย แลวนำ�ส�รทร�งก�ยไมตองก�รไปกำ�จดออกเชนเดยวกบสงมชวตอน อวยวะทเกยวของกบก�รลำ�เลยงส�รในร�งก�ย คอ หลอดเลอด และ หวใจ

หวใจ             หวใจคนและสตวเล�ยงลกดวยนมชนดต�งๆ มโครงสร�งทคล�ยกน

โครงสร�งภ�ยนอกของหวใจ

โครงสร�งภ�ยในของหวใจ ก�รทำ�ง�นของหวใจ

หองหวใจม 4 หองดวยกนคอ 1.หองบนซ�ย (Left auricle) ทำ�หน�ทรบเลอดซงฟอกจ�กปอดแลวออกท�งเสนเลอด พลโมน�ร เวน (Pulmonary vein) 2.หองบนขว� (Right auricle) รบเลอดทใชแลวจ�ก ซพเรย เวน�ค� ซงนำ�เลอดจ�กสวนบนของร�งก�ยและอนฟเรย เวน�ค�ว� ซงนำ�เลอดม�จ�กสวนล�งของร�งก�ย

3.หองล�งซ�ย (left ventricle) ทำ�หน�ทสงเลอดซงรบม�จ�กหองบนซ�ยเข�สเสนเลอดแดงใหญ เอออรต� (aorta) เพอไปเล�ยงทวร�งก�ย หวใจหองน�ผนงหน�ทสดเนองจ�กตองใชแรงในก�รบบตวม�กกว�หวใจหองอนๆ4.หองล�งขว� (rifht ventricle) ทำ�หน�ทสงเลอดทใชแลว ซงรบม�จ�กหองบนขว�ไปฟอกทปอด โดยผ�นไปท�งเสนเลอด พลโมน�ร อ�รเตอร (pulmonary artery) หวใจหองน�มผนงหน� เชนกนแตบ�งกว�หองล�งซ�ยเนองจ�กสงเลอดไปยงปอดเท�น�น ไมตองใชแรงบบม�กนก

หลอดเลอด ทำ�หน�ทลำ�เลยงเลอดจ�กหวใจไปยงอวยวะสวนต�งๆ ทวร�งก�ย และเปนเสนท�งใหเลอดจ�กอวยวะต�งๆทวร�งก�ยกลบเข�สหวใจ    

1.หลอดเลอดแดงหรออ�รเตอร ทำ�หน�ทนำ�เลอดออกจ�กหวใจไปยงเสนเลอดฝอย ไดแก เอออรต�(aorta)มขน�ดใหญทสด อ�รเตอร (artery) ขน�ดต�งๆ และอ�รเตอรโอล (arteriole) ซงเปนเสนเลอดแดงทมขน�ดเลกทสด หลอดเลอดแดงหยดหยนไดด เนองจ�กมอล�สไฟตกเบอร (Elastic Fiber) อยม�ก เสนเลอดแดงขน�ดใหญจะยดหยนไดดกว�เสนเลอดแดงขน�ดเลก เสนเลอดแดงมกมผนงหน� เนองจ�กมกล�มเน�อเรยบคอนข�งม�ก เพอต�นท�นแรงดนของเลอดทสงออกจ�กหวใจและปรบระดบคว�มดนเลอดไมใหลดลงม�กหนก

2. หลอดเลอดดำ�หรอเวน ทำ�หน�ทนำ�เลอดเข�สหวใจ ไดแก เวน�ค�ว� (Vena cava)มขน�ดใหญทสด เวน (Vein) ขน�ดต�งๆ เวนล (Venule) ซงเปนเสนเลอดดำ�ทมขน�ดเลกทสด เสนเลอดดำ�ขน�ดใหญมอล�สตกไฟเบอรและกล�มเน�อเรยบอยบ�ง แตนอยกว�เสนเลอดแดงม�ก เสนเลอดดำ�เลก เชน เวนลมผนงบ�งม�กไมมกล�มเน�อเรยบเลย เสนเลอดดำ�ส�ม�รถยดขย�ยไดดจงมคว�มจสง ส�ม�รถบรรจเลอดไดถง 60-70% ของเลอดท�งหมด เนองจ�กคว�มดนในเสนเลอดดำ�ตำ� ดงน�นภ�ยในเสนเลอดดำ�จงตองล�นอยดวยชวยปองกน ไมใหเลอดไหลยอนกลบท�ง

3. เสนเลอดฝอยหรอคะปลล�ร(capillary) เปนเสนเลอดทอยระหว�งเสนเลอดแดงอ�เตอรโอลและเสนเลอดดำ� เวนล เสนเลอดฝอยเปนเสนเลอดทมขน�ดเลกทสด ผนงประกอบดวยเซลลเพยงช�นเดยว ส�นกนเปน ต�ข�ยร�งแหแทรกอยทกสวนของร�งก�ย ก�รท เสนเลอดฝอยมขน�ดเลกและผนงบ�งม�ก ทำ�ใหเลอดไหลผ�นเสนเลอดฝอยอย�งช�ๆ และเกดก�รแลกเปลยน ก�ซส�รอ�ห�รและของเสยต�งๆ ระหว�งเลอดใน เสนเลอดฝอยและเซลลทวร�งก�ยไดอย�งเพยงพอ

คว�มดนเลอด ( blood pressure)หม�ยถงคว�มดนในหลอดเลอดแดงเปนสวนใหญเกดจ�กบบตวของหวใจทดนเลอดใหไหลไปต�มหลอดเลอดคว�มดนของหลอดเลอดแดงทอยใกลหวใจจะมคว�มดนสงกว�หลอดเลอดแดงทอยไกลหวใจ สวนในหลอดเลอดดำ�จะมคว�มดนตำ�กว�หลอดเลอดแดงเสมอคว�มดนเลอดมหนวยวดเปนมลลเมตรปรอท (mmHg) เปนตวเลข 2 ค�คอ

• ค�คว�มดนเลอดขณะหวใจบบตว และค�คว�มดนเลอดขณะหวใจคล�ยตว เชน 120/80 มลลเมตรปรอท - ค�ตวเลข 120 แสดงค�คว�มดนเลอดขณะหวใจบบตวใหเลอดออกจ�กหวใจ เรยกว� คว�มดนระยะหวใจบบตว (Systolic Pressure)• สวนตวเลข 80 แสดงคว�มดนเลอดขณะหวใจคล�ยตว เพอรบเลอดเข�สหวใจ เรยกว� คว�มดนระยะหวใจคล�ยตว (Diastolic Pressure)

เครองมอวดคว�มดนเลอดเรยกว� ม�ตรคว�ม“ดนเลอด จะใชคกบสเตตโตสโคป (stetoscope)'' โดยจะวดคว�มดนทหลอดเลอดแดงปกตคว�มดนเลอดสงสดขณะหวใจบบตวใหเลอดออกจ�กหวใจมค� 100 + อ�ย และคว�มดนเลอดขณะหวใจรบเลอดไมควรเกน 90 มลลเมตรปรอท ถ�เกนจะเปนโรคคว�มดนเลอดสง ซงมส�เหตหล�ยประก�ร เชน หลอดเลอดตบตน คอเลสเตอรอลในเลอดสง โกรธง�ยหรอเครยดอยเปนประจำ� พบม�กในผสงอ�ยหรอผทมจตใจอยในสภ�วะเครยด นอกจ�กน�ยงเกดจ�กอ�รมณโกรธทำ�ใหร�งก�ยผลตส�รชนดหนงออกม� ซงส�รน�จะมผลตอก�รบบตวของหวใจโดยตรง

ชพจร หม�ยถง ก�รหดตวและก�รคล�ยตวของหลอดเลอดแดง ซงตรงกบจงหวะก�รเตนของหวใจคนปกตหวใจเตนเฉลยประม�ณ 72 คร�งตอน�ท ก�รเตนของชพจรแตละคนจะแตกต�งกนปกตอตร�ก�รเตนของชพจรในเพศช�ยจะสงกว�เพศหญง

ปจจยทมผลตอคว�มดนเลอด  มดงน�

1 . อ�ย ผสงอ�ยมคว�มดนเลอดสงกว�เดก2. เพศ เพศช�ยมคว�มดนเลอดสงกว�เพศหญง ยกเวนเพศหญงทใกลหมดประจำ�เดอน จะมคว�มดนเลอดคอนข�งสง3. ขน�ดของร�งก�ย คนทมร�งก�ยขน�ดใหญมกมคว�ม

ดนเลอดสงกว�คนทมร�งก�ย ขน�ดเลก4. อ�รมณ ผทมอ�รมณเครยด วตกกงวล โกรธหรอตกใจง�ยทำ�ใหคว�มดนเลอดสงกว�คนท อ�รมณปกตคนทำ�ง�นหนกและก�รออกกำ�ลงก�ย ทำ�ใหมคว�มดนเลอดสง

เลอด (Blood) ประกอบดวย 2 สวน คอ สวนทเปนของเหลว 55 เปอรเซนต ซงเรยกว� นำ��เลอดหรอ“พล�สม� (plasma)”และสวนทเปนของแขงม 45 เปอรเซนต ซงไดแก เซลลเมดเลอดและเกลดเลอด

       มลกษณะคอนข�งกลมตรงกล�งจะเว�เข�ห�กน ( คล�ยขนมโดนท ) เนองจ�กไมมนวเคลยส องคประกอบสวนใหญเปนส�รประเภทโปรตนทเรยกว� ฮโมโกลบน ซงมสมบตในก�รรวมตว“ ”กบแกสต�งๆ ไดด เชน แกสออกซเจน แกสค�รบอนไดออกไซด    

ในระยะเอมบรโอ สร�งจ�ก ตบ ม�ม ไขกระดก ภ�ยหลงคลอดแลว สร�งจ�กไขกระดก เมอสร�งม�ใหมๆ จะมนวเคลยส แตเมอเจรญเตมทจะไมมนวเคลยส

หน�ท แลกเปลยนแกส โดยจะลำ�เลยงแกสออกซเจน ไปยงสวนต�งๆ ของร�งก�ย และลำ�เลยงแกสค�รบอนไดออกไซดจ�กสวนต�งๆ ของร�งก�ยกลบไปทปอด            แหลงสร�งเมดเลอดแดง คอ ไขกระดก ผช�ยจะมเซลลเมดเลอดแดงม�กกว�ผหญง เซลลเมดเลอดแดงมอ�ยประม�ณ 110-120 วน หลงจ�กน�นจะถกนำ�ไปทำ�ล�ยทตบและม�ม     

มขน�ดใหญกว�เซลลเมดเลอดแดง มอ�ยร�ว 2-3วน แบงออกเปน 2 กลมใหญ กลมแรกlymphocyte ทำ�หน�ทสร�งส�รตอต�น จำ�เพ�ะ (antibody) กลมทสอง แบบไม จำ�เพ�ะ ไดแก phagocyteทำ�ล�ยเช�อโรคแบบฟ�โกไซโทซส

หน�ท ทำ�ล�ยเช�อโรคหรอส�รแปลกปลอมทเข�ม�สร�งก�ย        แหลงทสร�งเมดเลอดข�ว คอ ม�ม ไขกระดก และตอมนำ��เหลอง มอ�ยประม�ณ 7-14 วน

ลกษณะเพลตเลตไมใชเซลลแตเปนช�นสวนของไซโทพล�สซมชนดหนงของกระดกไขสนหลงทข�ดเปนช�น เพลตเลตมเยอหมเซลลแตไมม

นวเคลยสมขน�ดเลก มเสนผ�นศนยกล�ง 1-2 ไมโครเมตร

มรปร�งไมแนนอนภ�ยในประกอบดวยทอมโบรพล�สตน (thromboplastin) ซงมสวนประกอบสำ�คญเกยวกบก�รแขงตวของเลอด

หน�ทของเพลตเลตเพลตเลตเปนตวก�รสำ�คญในกระบวนก�รแขงตวของเลอด (blood clotting)

ก�รแขงตวของเลอด

- เมอเกดบ�ดแผล เพลตเลตจะปลอยเอนไซมทอมโบพล�สตน ทำ�ง�นรวมกบ Ca+ วต�มนเค- โดยเอนไซมทอมโบพล�สตนจะไปเปลยนเอนไซม โพรทอมบน ซงไมวองไว ใหเปนเอนไซมทอมบน

- เอนไซมทอมบนไปเปลยนโปรตนไฟบรโนเจน ใหเปนโปรตนไฟบรน ซงจะประส�นกนเปนร�งแหบรเวณ ป�กแผล และเพลตเลตกจะม�เก�ะทำ�ใหเลอดหยดไหล

ภ�พก�รประส�นกนของโปรตนไฟบรน

นำ��เลอดเปนของเหลวคอนข�งใส มสเหลองออน

ภ�พแสดงลกษณะของนำ��เลอด

นำ��เลอดประกอบดวย1. นำ�� ประม�ณ 90-93 % รกษ�ระดบของนำ��เลอด และคว�มดนเลอดใหคงท เปนตวกล�งในก�รลำ�เลยงส�ร2. โปรตน 7-10 % (โพรบรโนเจน, อลบมน, โกลบลน) ชวยในก�รแขงตวของเลอด3. ส�รอ�ห�รโมเลกลเลกๆ ยเรย ค�รบอนไดออกไซด เอนไซมและฮอรโมนชนดต�งๆ- ถ�นำ�ลอดทท�งใหแขงตวกอนแลวนำ�ไปป น เพอแยกเซลลเมดเลอด เพลตเลต และโพรไฟบรนออกจ�กสวนทเหลอจะเปนของเหลวใสๆ เรยกว� ซรม (serum)

หน�ทของนำ��เลอด1. ลำ�เลยงเมดเลอด และส�รอนๆ ไดแก อ�ห�รทยอยแลว แรธ�ต ฮอรโมน แอนตบอด2. ชวยรกษ�สมดลคว�มเปน กรด - เบส สมดลของนำ�� และรกษ�อณหภมของร�งก�ย

ระบบหมเลอด ABOคนทมเลอดต�งกนน�นมส�รพวกโปรตนภ�ยในพล�สม� ทเรยกว� แอนตบอด( Antibody ) ทหมนเวยนไปทวร�งก�ยแตกต�งกนและมส�รเคมทเรยกว� แอนตเจน ( Antigen ) อยทเยอหมเซลลของเมดเลอดแดงแตกต�งกน

ในระบบ ABO จำ�แนกหมเลอดออกเปน 4 หมคอหมเลอด A, B, AB และ O แอนตเจนและแอนตบอดในเมดเลอดในประช�กรท�งหมดคนทมเลอดหม O จะมม�ก

ทสดมอยร�ว ๆ  40 – 50 % หม A มประม�ณ 40 % หม B มอยร�ว ๆ 10 -50 % หม AB  มอยร�ว ๆ 5 %

แอนตเจนและแอนตบอดในเมดเลอดและพล�สม�ในหมเลอด

หมเลอด แอนตเจนบนผวเมดเลอดแดง แอนตบอดในพล�สม�O - Anti A, Anti B

A A Anti BB B Anit A AB A, B -

หลกก�รใหเลอดและก�รรบเลอดของคนในหมเลอดระบบ ABO ผใหกบผรบ ควรจะมเลอดหม

เดยวกน จงจะปลอดภยทสด เลอดของผใหจะตองไมมแอนตเจน

ตรงกบ แอนตเจนของผรบ ผใหส�กล คอ เลอดหมโอ ส�ม�รถให

ไดทกหมผรบส�กล คอ เลอดหมเอบ ส�ม�รถรบไดทกหม

ก�รใหเลอดกลม ABO- หมเลอด A มแอนตเจน A และมแอนตบอดB ดงน�นหมเลอดA ไมส�ม�รถใหแกหมเลอด B เพร�ะหมเลอด B มแอนตเจน B และแอนตบอดA ( แอนตเจนตรงกบแอนตบอดของผรบ ) เลอดจะตกตะกอน- หมเลอด O ไมมแอนตเจนใดๆเลย ดงน�นจงส�ม�รถถ�ยเลอดใหผรบไดทกหมเรยก หมเลอด O ว� ผใหส�กล ( Universal donor ) แตจะรบเลอดจ�กหมเลอดอนไมไดเลย เพร�ะมแอนตบอดท�ง A และ B - หมเลอด AB มแอนตเจน A และ B ดงน�นจงไมส�ม�รถถ�ยเลอดใหหมเลอดอนไดเลย เปนผรบอย�งเดยวเท�น�น เรยกหมเลอด AB ว�เปนผรบส�กล ( Universal recipient )

http://www.dek-d.com/content/education/27003/

ระบบหมเลอด Rh

Rh + คอ เลอดทมแอนตเจน Rh อยบนผวเซลลเมดเลอดแดงแตไมม Antibody ( แอนตบอด ) Rh ในนำ��เลอด ซงคนไทยประม�ณรอยละ 90 จะเปน Rh +Rh - คอ เลอดทไมมแอนตเจน Rh อยบนผวเซลลเมดเลอดแดง และนำ��เลอดกไมมแอนตบอด Rh แตส�ม�รถสร�งแอนตบอดRh ไดเมอไดรบแอนตเจนRh( Rh+)

เปนหมเลอดอกหมทมคว�มสำ�คญแกชวต หมเลอดระบบ Rh ซงไดม�จ�กคำ�ว� Rhesus monkey ซงเปนลงวอกชนดหนงมชอวทย�ศ�สตรว�  Macaca mulutta หมเลอดระบบ Rh  แบงเปน 2 พวก คอ Rh+และ Rh-

ก�รใหเลอดและรบเลอดของคนทมหมเลอด Rh 1. คนทมเลอด Rh + ส�ม�รถรบไดท�ง Rh + และ Rh - เพร�ะคนทมเลอดRh+ไมส�ม�รถสร�งแอนตบอดได2. คนทมเลอด Rh - รบเลอด Rh + คร�งแรกไมเกดอนตร�ยเพร�ะว�แอนตบอดยงนอย แตจะเกดอนตร�ยรนแรงข�นเรอย ๆในคร�งตอไป3. ถ�แมมเลอด Rh + รบเลอด Rh - เมอมลก ลกจะปลอดภยไมว�ลกจะมเลอดเปน Rh + หรอ Rh –4. ถ�แมมเลอด Rh - พอ Rh + ถ�ลกมเลอด Rh - ลกจะปลอดภยแตถ�ลกมเลอด Rh + ลกจะไมปลอดภยโดยเฉพ�ะลกคนตอ ๆไป เพร�ะแอนตบอดRh ทอยในเลอดจ�กก�รต�งครรภคร�งแรกจะเข�สเลอดของเดกและเกดปฏกรย�ข�นได

ในกรณทหญงมเลอด  Rh- แตงง�นกบช�ยทมเลอด Rh+ ห�กเกดท�รกในครรภมเลอด Rh+ ซงไดยนม�จ�กพอ เลอดท�รกในครรภน�นจะกระตนใหแมสร�งแอนตบอด Rh ข�นม�ตอต�น Rh+ ท�รกคนแรกอยในครรภเพยง 9 เดอนแอนตบอด Rh ของแมยงไมม�กพอทจะทำ�ล�ย Rh+ ได ลกคนแรกจงคลอดออกม�ปกต แตถ�ลกคนถดม�เกดม Rh+ เปนคนทสองอก เลอดของแมจะสร�งแอนตบอด Rh เพมม�กข�น และส�ม�รถสงเข�ไปยงรกสท�รกในครรภ ทำ�ใหเมดเลอดแดงของท�รกจบกลมตกตะกอน ท�รกถงต�ยได โรคน�เรยกว� อรโทรบล�สโทซส ฟท�ลส  ( Erythroblastosis fetalis )