هواللطيف

جلسه پنجم

دستگاه استخوانياستخوان هاي ستون مهره

ها

90-89نيمسال دوم سال تحصيلي

ستون مهره ها

نامنظ�م )مهره ها( و دو 24از عدد اس�تخوان نام ب�ه اس�تخوان و sacrumقطع�ه )خاجي(

coccyx.دنبالچه( تشکيل شده است(

:وظايف آنمحافظت از نخاع

پايه و نگهدارنده سرمحل مناسبي براي ايجاد اتصال با قفسه سينه،

لگن و عضالت

انحنا در ستون مهره ها

از زي�ر جمجم�ه تا نشيمنگاه از •شده تشکيل انحن��ا چهار

است:: در ناحيه گردنقوس اول

در ناحيه پشتقوس دوم: در ناحيه کمرقوس سوم: : در ناحيه لگنقوس چهارم

انواع مهره هاCervical vertebrate:)مهره هاي گردني(

C1-C7 عدد و به صورت 7 Thoracic vertebrate :)مهره هاي پشتي(

T1-T12 عدد و به صورت 12Lumbar vertebrate :)مهره هاي کمري(

L1-L5 عدد و به صورت 5Sacral vertebrate:)مهره هاي خاجي(

S1-S2 عدد و به صورت 5Coccygeal vertebrate:)مهره هاي دنبالچه اي(

Co1-Co2 عدد و به صورت 4

شباهت مهره ها

.1Vertebral body : توده حجيم و گرد جلوي مهره ب�ه گفت�ه م�ي شود، ک�ه در سطح باالي�ي و پايين�ي ب�ه وسيله ديس�ک بي�ن مهره اي ب�ا مهره هاي ديگ�ر مفص�ل مي

شود.

.2Vertebral foramen : در که اس�ت بزرگ�ي س�وراخ پش�ت تن�ه قرار دارد؛ و در دوطرف و عق�ب ب�ه وسيله

قوس مهره اي محدود مي گردد. از روي ه�م قرار گرفت�ن اي�ن س�وراخ ها، مجراي مهره اي تشکي�ل م�ي شود ک�ه جايگاه نخاع و اعص�اب نخاعي

است.

.3Vertebral arch: توسط • و دارد قرار مهره ي3ک خلف3ي بخ3ش در

pedicle .شکل مي گيرد

مهره • بااليي شيار ب3ا باالي3ي مهره پايين3ي شيار پايين3ي، س3وراخ بي3ن مهره اي را تشکي3ل م3ي دهند ک3ه مح3ل خروج اعص3اب نخاعي از مجراي مهره اي

مي باشد.

وسيله • ب3ه دو طرف و عق3ب در اي مهره قوس vertebral Lumina.کامل مي گردد

س3وراخ مهره اي از جل3و ب3ه عق3ب ب3ه وس3يله تنه، •pedicle و Lumina.تشکيل مي شود

transverseدر دو طرف از تيغ3ه ها زايده اي به نام •process خارج م3ي گردد ک3ه در ناحي3ه س3ينه اي با

دنده ها مفصل مي شود.

در مح3ل اتص3ال تيغ3ه ه3ا در عق3ب و در خ3ط وسط • بيرون مي آيد.spinous processزايده اي به نام

در هر طرف دو Lumina و pedicleدر مح3ل اتص3ال •زايده مفص3لي يک3ي در باال و ديگري در پايين وجود دارد ک3ه مهره ه3ا عالوه بر تن3ه در اي3ن مح3ل ني3ز با

(.articular processهم مفصل مي شوند )

شباهت مهره ها

مهره هاي گردني عرضي زايده در

گردني هاي مهره وجود هايي س��وراخ مهره عروق که دارد مي عبور آنه�ا از اي

کند. گردني دوم مهره

(axis دارد زايده اي )که درون قوس مهره اول گردن�ي قرار مي با بنابراي��ن گيرد.

نخس�تين مهره گردني (Atlas يک حول )

محور طول�ي دور اين زايده مي چرخد.

Sacrum bone

مثلث ب3ه شک3ل اس3تخواني ب3ه ص3ورت قطع3ه اس3ت ک3ه قاعده آ3ن در باال و راس ان در پايين

است. با پايي3ن در کمري، مهره پنجمي3ن ب3ا باال در

يک ب3ا طرف ه3ر در و دنبالچ3ه اس3تخوان استخوان لگن مفصل مي گردد.

.مهره هاي آن به يکديگر چسبيده اند لگن3ي، چهار س3وراخ ديده مي شود در س3طح

نيز پشت3ي س3طح در ه3ا س3وراخ اي3ن ک3ه اعصاب خروج مح3ل ک3ه شون3د م3ي مشاهده

نخاعي است. و باز شده اي در س3طح پشتي مجراي مهره

sacral hiatus مي ايجاد را خاج3ي( )س3وراخ کند.

Sacrum bone

Coccyx bone

به هم جوش sacrumمهره هاي دنبالچه نيز مانند خورده اند.

اس�تخوان زي�ر اين sacrumدر ب�ا تنه�ا و دارد قرار استخوان مفصل مي شود.

مقايسه مشخصه مهره هاcervical Thoracic Lumbar

body Small Large Largest

foramina One vertebral and 2 transverse

One vertebral One vertebral

Spinous process Slender and bifid (C2_C6)

Long and fairly thick

Short and blunt

Transverse process

small Fairly large Large and blunt

Articular facets for ribs

Absent Present Absent

Direction of articular facetsSuperiorinferior

PosterosuperiorAnterioinferior

PosterolateralAnteromedial

MedialLateral

Size of intervertebral discs

Thick relative to size of vertebral bodies

Thin relative to size of vertebral bodies

Massive

sternum

.1Manubrium :)دسته( بريدگ�ي آ�ن قدام وجود jugularدر جناغي فوق ي�ا

دارد. از اطراف ب�ا اس�تخوان کالويکوالر کمربن�د شانه اي

مفصل مي شود. دومين ب�ا پايي�ن در و اول دنده غضروف ب�ا باال در

غضروف دنده اي مفصل مي شود. تن�ه اس�تخوان جناغ مفص�ل م�ي شود که ب�ا پايي�ن در

اي�ن مفص�ل داراي ي�ک زاوي�ه ب�ا تحدب قدام�ي است و گفته مي شود.sternal angleبه آن

.2Body :)در کناره هاي )تنههايي بريدگ�ي تن�ه طرف�ي با شدن مفص��ل جه��ت دومين تحتان��ي قس��مت

و اي دنده غضروف تا س��وم هاي غضروف

هفتم وجود دارد.3.Xiphoid process زايده(

زايده غضروفي خنجري( :آويزان تنه از ک�ه اس�ت زمان اثر بر و اس��ت به شود. م�ي اس�تخواني هي�چ دنده اي مفص�ل نمي محل رو اي��ن از شود عضالت از برخي اتص�ال

جدار شکم مي باشد.

sternum

Ribs12 په�ن و پيچ جف�ت اس�تخوان منحن�ي شک�ل و نس�بتاً

خورده هس�تند ک�ه از ي�ک طرف ب�ه مهره ه�ا ي پشتي و به مربوط هاي غضروف وس�يله ب�ه ديگ�ر طرف از

استخوان جناغ مفصل مي گردند. بااليي و از دنده هاي دنده هاي ميان�ي طول بيشتري

پاييني دارند. ،در فضاي بي�ن دنده ه�ا، عالوه بر عضالت بين دنده اي

عروق و اعصاب نيز قرار دارند. جف�ت دنده ک�ه ب�ه طور مستقيم 7دنده هاي حقيق�ي: 1.

به جناغ متصل مي گردد.کاذب: 2. هاي وسيله 3دنده ب�ه ک�ه را دنده جف�ت

غضروف دنده هفتم به جناغ وصل مي شود.دو دنده آخ�ر ک�ه ب�ه جناغ س�ينه هيچ دنده هاي مواج: 3.

اتصالي ندارد.

Ribs

.1Head : داراي دو روي�ه مفص�لي اس�ت ک�ه ب�ه تن�ه هم شماره و

تنه مهره باالتر از خود مفصل مي شود. تنه�ا ي�ک رويه مفصلي 12 و 11، 10، 2، 1دنده هاي

دارن�د ک�ه جه�ت اتص�ال ب�ه تن�ه مهره هم شماره خود استفاده مي شود.

.2Neck : از دنده گفت�ه م�ي شود ک�ه بالفاصله در ب�ه قس�متي

س�انتي متر طول دارد 2/5ادام�ه س�ر قرار داشت�ه و و تنه در ادامه قرار دارد.

Ribs.3Body : بيشتري�ن قس�مت طول دنده ار تشکي�ل م�ي دهد و پس از گردن

قرار دارد.نام • ب�ه ي�ک برجس�تگي تن�ه و گردن دنده( costal tubercleبي�ن )تکمه

وجود دارد که با زايده عرضي مهره هاي مربوطه مفصل مي شود.جاي�ي ک�ه تن�ه ب�ه طور کام�ل ب�ه طرف جل�و ادام�ه م�ي ياب�د، خميدگي پيدا •

مي کند و به آن زاويه دنده اي مي گويند.در کناره پايين�ي بيشت�ر دنده ه�ا شياري وجود دارد ک�ه محل قرارگيري •

عروق و اعصاب بين دنده اي است.انتهاي جلوي�ي دنده قدري په�ن اس�ت و ب�ا غضروف دنده اي مربوط به •

خود مفصل مي شود.

تفاوت ميان دنده هادنده اول از دنده هاي ديگ�ر کوتاه ت�ر و په�ن ت�ر است. •

بر خالف دنده هاي ديگ�ر ک�ه دو س�طح داخل�ي و خارجي و دو کناره باال و پايين�ي دارن�د، داراي دو س�طح بااليي و

پاييني و دو کناره دروني و بيروني است.ها • دنده اول و س�اير دنده بي�ن دنده دوم مشخص�اتي

دارد. از بقي�ه کوتاهترن�د و در ي�ک مح�ل با 12 و 11دنده هاي •

مهره مفصل م�ي شوند. در اي�ن دنده ه�ا گردن، تکمه و شيار دنده اي مشاهده نمي شود.