A

จดทำ�โดย :

น�ยสรพล เศวตเศรน ผวาการการทองเทยวแหงประเทศไทย

น�ยอกกพล พฤกษะวน ทปรกษา ระดบ 11

น�งส�วเพญสด� ไพรอร�ม รองผวาการดานสนคาและธรกจทองเทยว

น�งจฑ�พร เรงรณอ�ษ� รองผวาการดานตลาดยโรป แอฟรกา ตะวนออกกลาง และอเมรกา

น�ยสรรเสรญ เง�รงษรองผวาการดานตลาดเอเชยและแปซฟกใต

น�ยประกตต พรยะเกยรต รองผวาการดานสอสารการตลาด

น�งวไลวรรณ ทวชศร รองผวาการดานบรหาร

น�ยชยสงค ชฤทธ รองผวาการดานนโยบายและแผน

น�ยธวชชย อรญญก รองผวาการดานตลาดในประเทศ

น�ยสวรรณชย ฤทธรกษ ทปรกษา ระดบ 10

น�ยอภช�ต อนทรพงษพนธ ผอำานวยการภมภาคภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

น�ยปรเมศวร อำ�ม�ตยกล ผอำานวยการภมภาคภาคใต

น�ยสภภกตต พลจนทร ผอำานวยการภมภาคภาคเหนอ

น�ยศล�ชย สหร�ย ผอำานวยการภมภาคภาคตะวนออก

น�ยสมช�ย ชมพนอย ผอำานวยการภมภาคภาคกลาง

3

4

5

6

บทนำ�เคยไดยนไหม..ใครร จกยกมอข น..เมองท อย เหนอจนตนาการนะ..!!.. แลวเมองน ละท เลาขานกนวานารกมากๆ.. เปนเมองท ไมหมนไปตามกาลเวลา..!!..ไมเคยมใครเลาใหฟงเลยเหรอ..มาส..จะเลาใหฟง เมองเหลานฟงแลวคงชวนใหคดถงเมองในเทพนยาย หากแตสำาหรบนกแรมทางผทองเทยวมาอยางโชกโชน..ไดสมผส..ไดพบเหน..ไดลมรส..และรบรถงสวนผสมพเศษทคลกเคลากนระหวาง ธรรมชาต ชมชน คน ศลปะ วถชวต วฒนธรรม จากดนแดนตางๆ พวกเขาจะไมปฏเสธเลยวา..เขาเคยไดสมผสอารมณเมองแบบนนมาแลว

อารมณเมอง..ทใครไดเขาไปอยแลวกอยากจะอยนานๆ ใครไดเขาไปสมผสเมองเหลานแลว..กแสนสขใจทไดมาพบเหน กลายเปนเรองบอกตอเลาขานความประทบใจทเลาสกนไปจนแทบไมเชอวาเมองไทยจะมเมองแสนพเศษแบบนแอบซอนอย

เหลาบรรดานกเลาเร องตางเรยกเมองเหลาน วา..เมองนารก และคงดวยความนารกคอสงทเมองไทยของเรามเปนทนตนไวอยแลวทกมมเมอง ทวทกภมภาคของเมองไทยจงมเมองนารกเหลานแอบซอนอยมากมาย บางอยในขนเขา บางอยกลางทะเล อยกลางปาหรอกระทงอยกลางใจเมอง

“คนเลาเรอง เมองนารก” จงนบเปนอกความภมใจทการทองเทยวแหงประเทศไทยไดรวบรวมและเปดเมองนารกทแอบซอนอยทวทกภมภาคของเมองไทย มานำาเสนอใหคนไทยไดสมผสกบความสขจากทองเทยวในอารมณทแปลกใหม

7

ซงกเชอเหลอเกนวาเมอทานไดอานเรองราวเมองนารกเหลานแลว ทานจะไดซมซบการทองเทยวแบบหวใจใหม..ทตองเทยวดวยความเขาใจ..ความเขาใจนแหละ ทำาใหเราเขาถงความนารกของเมองเหลาน..ยามไดไปเยอน

เมองปาย..หายไปไหน?..เชยงคานกนารก..ทำาไมไมถกบรรจอย ในเลมน ?.. กเรยนใหทราบกอนเลยวาอะไรทเหนชดเจนจนขนหงเปนเมองนารกยอดนยมไปแลว เรากขอละไวในฐานทรจกกนถวนทวไป.. สวน “คนเลาเรอง เมองนารก” เลมนจะขอทำาหนาทเปนผแนะนำา เมองบางเมองททานอาจไมเคยนกถง รวมถงสถานทใหมๆ ใหแอบซอนอารมณนารกมาเลาสใหทานไดอาน..อานแลวจะไดอยากไปเทยวสมผส..เมอไดไปสมผสสถานทจรงแลวทานจะไดรสกภมใจวา..เมองไทยของเรานแหละ..นารกทสดในโลกเลย

ทานสามารถรบหนงสอ “คนเลาเรอง เมองนารก” ไดฟรท การทองเทยวแหงประเทศไทย หรอ ทปมนำามนบางจาก เมอทานสมครเปนสมาชกแกสโซฮอลคลบ สอบถามรายละเอยดไดท 1672

และพเศษสดสำาหรบทานทตองการเดนทางทองเทยวไปสมผสกบเมองนารกอยางเขาถงในอรรถรส ทายหนงสอเลมนไดแนะนำาบรษททองเทยวชนนำาทพรอมเคยงขางนำาทางทานไปในฐานะ..คนเลาเรองเมองนารก ซงจะทำาใหทานไดรบความสะดวกสบาย สนกสนานและสมผสกบประสบการณเมองนารกไดอยางเตมอมอยางแทจรง

สารบญภาคเหนอเมองวถธรรมชาตหวใจย งยน อ.แมแจม จ.เชยงใหม 12ชมชนคนอารต จ.เชยงราย 18เมองท ไมหมนตามกาลเวลา จ.ลำาปาง 24เมองเหนอจนตนาการ จ.อทยธาน 30

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอถนไดโนเสารลานป จ.กาฬสนธ 38เมองเท ยวสบายชายโขง จ.นครพนม 44เมองภผาพศวง จ.มกดาหาร 50เมองดอกไมสายหมอก จ.เลย 56

ภาคกลางเมองขนเขาพาโนรามา อ.ทองผาภม จ.กาญจนบร 64นครสขใจ จ.นครปฐม 70วจตรนคร จ.เพชรบร 76เมองสายนำา สามเวลา จ.สมทรสงคราม 82

ภาคตะวนออกเมองศลปถ นอญมณ จ.จนทบร 90เมองหมเกาะมหศจรรย จ.ตราด 96304 เมองหวใจสเขยว จ.ปราจนบร 102เมองเกาะแกวพสดาร จ.ระยอง 108

ภาคใตเมองหตถศลปถ นใต จ.นครศรธรรมราช 116เมองยอนยคแหงอนดามน อ.ตะก วปา จ.พงงา 122เมองรอยเร องราวรมทะเลสาบ จ.พทลง 128 เมองความทรงจำาหลากรส จ.สงขลา 134

10

ภาคเหนอ

11

12

อ.แมแจม จ.เชยงใหม

เมองวถธรรมชาต

หวใจยงยน

13

สายหมอกยามเชาท

แมแจม

เวลาเราดภาพ นาขาวขนบนไดสเขยว สวยนะสวยอยหรอก แตมนกคงงนๆ ถาขาดมดของชาวนาลงไปเดนยำ ขาดเจาทยไปเดนไถ เหมอนกบภาพนทเรามาเหนในแมแจมทครบองคประกอบของชาวนาและเจาทยซงทำ ใหนาขาวธรรมดากลายเปนผนนามชวต

ขนเขาและสายหมอกเรมจางลง คณจะพบความสดใสหลงหมอกจาง เพราะแมแจมเธอกจะเผยความงามของความเปนเมองในออมกอดของขนเขาทเตมไปดวยธรรมชาตอนอดม เดนเลนไปตามนาขนบนได แมไมไดเกดเปนลกชาวนา แตกวาพวกเขาปลกขาวใหเรากนแตละคำาๆ มนนาเหนอยจรงๆ ความสวยจากรวงขาวสทองไมไดสวยเพยงตาเหน แตยงสวยซมลกไปถงใจทเราไดซมซบถงคณคา ใครๆ กอยากมาชมนาขนบนไดของแมแจมทงนน แตจะใหแจวกวานน ตองลองเรยนรวาพวกเขาปลกขาวบนขนบนไดไดอยางไร นน

และถาสมผสกบเมองนถงแกน คณจะรเลยวา ชอแมแจมเขาแจมสมชอ และเมองนไมไดแจมเรองนาขาวอยางเดยวเทานน หากยงแจมไปถงจตใจคนทมลมหายใจเปนหนงเดยวกบธรรมชาต บางครงชวตมนกใฝหาความเรยบงายซงถาลองเดนกาวไปในแมแจม คณจะรสกวาจงหวะกาวของคณนนมนเชองชาลงเรอยๆ อยากหยดกหยด อยากแวะกแวะ จดหมายมไวเพอบอกปลายทางเทานน แตสงทตกหลนระหวางทางหากลองเกบขนมามองใหลกซง นาจะทำาใหคณทงในความหมาย และเมองนกใชเลย...แมแจม ยามเชาเมอสายหมอกโรยตวปกคลมเมองทงเมองกตกอยในความสลวๆ ดมนๆ แตมเสนหนาคนหา ครนพอแสงตะวนแรกโผลพน

14

เพราะวถชวตของผคนผกพนกบพทธศาสนา แมแจมจงมวดวาอารามสวยงามหลายแหงและมของดอยเพยบ เชน วดพทธเอน เหนวดนครงแรกตองอาปากคางในความงาม วดนคลาสสกสดๆ ทนเปนวดสำาคญของแมแจมซงดานหนาวดยงมพระอโบสถกลางนำาเกาแกงดงามและเปนสถาปตยกรรมหนงเดยวไมเหมอนทใด และไมไกลคอบอนำาศกดสทธทเปนตานำาใสไหลรนชวนาตาปจนคนทนไมตองซอนำาประปาใชแตมาขนนำาจากตานำานไปใชดมกนไดไมมวนหมด

กเพราะเขาเขาใจธรรมชาต รจกวธกกเกบนำาและปลอยใหไหลลงมาตามนาขนบนไดนนเอง และถายอมตนกอนพระอาทตย ออกมารบนำาคางทำาตวเหมอนยอดหญา พอแสงแรกแหงวนปรากฏ คณจะพบภาพของพระสงฆเดนบณฑบาตไปตามทองไรทองนาผานตนขาวกลาเขยวขจมผคนทยดมนในศรทธามายนตกบาตรรมทง ทำาใหเราเหนถงความนารกนาเลอมใสในพลงศรทธาของผคนทน ครนพอถงหนาหนาวตนขาวสเขยวกจะออกรวงเปลยนสเปนสทองเหลองอราม และนคอวนเวลาของฤดกาลเกบเกยวตกตวงผลตผลจากการลงแรงลงใจไปบนผนดนอนเปนทรก

บอนำาศกดสทธ

วดพทธเอน

15

ถาลองเดนกาวไปในแมแจม คณจะรสกวาจงหวะกาว

ของคณนนมนเชองชาลงเรอยๆ

สวน วดย�งหลวง วดเกาแกอกแหงหนงมปรากฏการณประหลาดซกซอนไวคอภายในพระวหาร เมอปดประตหนาตางใหไดมมมองพอเหมาะ องศามหศจรรยของแสงกจะทำาใหเกดภาพของพระอโบสถสะทอนเขามาอยในวหารทงหลง เหนไดชดเจน แถมไมกลบหวอยางพระธาตหวกลบเมองลำาปางทเคยโดงดงมาจาก Unseen Thailand ดวยนา มาแมแจมแลวตองไมลมด “ตนจก” ผาทอ ชนเอกของคนทน ตนจกแมแจมไมเหมอนทไหน เพราะสวยบาดใจแมวาราคาตอนนจะแพงลบ และถายงไมอมพอ ตองขอไปชม ก�รทำ�ปนทองเหลอง ทพออยบานทำาปนปกผมบานทพ ซงใชเวลาในแตละวนบรรจงสรางสรรคงานทำาปนโบราณโดยไมหวนอาการหลงขดหลงแขง

วดยางหลวงและภาพเงา

สะทอนของพระวหาร

16

วากนวาแมแจมเปนเมองในหบเขา ทมอากาศหนาวทสดแหงหนงในเชยงใหม มาเทยวแมแจมหนาหนาวแลวไดนงผงไฟมองดหมดาว มนคงโรแมนตกสดยอด ชชวนกนชมฟากฟาไกลซงระยบระยบจบตาดวยหมดาว และทางชางเผอกมองเหนไดชดเจนอยลบๆ ทอดขามขอบฟาเหนอหบเขา ปลอยจนตนาการลองลอยไปไกลเกนฝน การนตไดเลยวาไมมเมองใดจะแจมในใจคณไดเทาเมองน

วนเวลาของฤดกาล

เกบเกยว

โปสการดทระลก

ใหนกถงแมแจม

18

เชยงราย

เมองชมชน

คนอารต

19

สำ หรบอารตตวเปงเชนคณ เมองใดหรอจะเหมาะเทากบเชยงราย เพราะทนเปนชมชนคนอารตหลายแขนงทตางพากนมาอาศยสายลมแสงแดดของเชยงรายเปนแรงบนดาลใจสรางงานศลปใหเกรยงไกรไมแพทใดในแผนดน

ภาพพระอโบสถสขาวบรสทธทแวววบกบแสงตะวนคอภาพทใครไดเหนตองรองวาว และจากวดขาวกตองมาชม บ�นดำ� ของอาจารยถวลย ดชน กลบมงานสถาปตยกรรมทลมลกและสวนใหญมกใชโทนสดำาในการนำาเสนอในรปลกษณของเรอนลานนาแบบตางๆ แถมดไมธรรมดาดวยการประดบดวยเขาควายสอถงธรรมชาตและวถชวตดงเดมแบบเกษตรกรรมของคนลานนา สถปเจดยบางแหงอาจตกแตงไวเปนสขาวดแลวใหระลกวาโลกเรานกมเพยงสองดานคอขาวกบดำาความดหรอความชวเทานน

เปนนกวาดกอยากมาปกหลกทเชยงราย เปนนกปนขอไดฝนวาจะมาอยเมองน เชยงรายจงมฝนของศลปนทกแขนง จนบางครงกรสกวาเมองนมนอารตโคตรๆ และอาจทำาใหคณรสกอยากตสตแตกขนมาซะอยางงน เคยเจอแบบนไหมละ ปาทองโก ในตลาดเชา ทมาพรอมกบเสยงเพลงคลอเบาๆ จากกตารของคนขาย...อะไรแบบนละทคณจะพบไดในเชยงราย จนถงระดบศลปนรนใหญ ดอยางทานอาจารยเฉลมชย โฆษตพพฒน ทานกยงมาสราง วดรองขน วดเดยวในเมองไทยทมเอกลกษณเฉพาะตวดวยสขาวอรามตา ประดบไวเปนสดยอดศลปะของเชยงราย ทกเวลาเชา

วดรองขนของ อ.เฉลมชย โฆษตพพฒน

20

พอเคลอนตวมาถงใจกลางเมอง คณจะพบ หอศลปไตยวน อาจารย ฉลอง พนจสวรรณ ผรงสรรคงานศลปนาอศจรรยดวยการใชปากกาลกลนจดลงไปบนแผนกระดาษสขาวทละจดๆ นบหมนนบแสนครงดวยพลงสมาธยงใหญจนเกดเปนภาพงามในเชงพทธศลปและปรชญาชวตทยากจะหาผใดเทยมได ในขณะท คำ�จนทร ย�โน กลมศลปนแกะไมบานถำาผาตอง สวรรณ ส�มส บานชาง 108 ลลา ตามสไตลของคนอารมณด ลงคำาจนทร แกชอบแกะไมสะทอนชวตคนลานนา บางชนยงแอบมมขขำาๆ ตามสไตลศลปนพนบานอยางลงเขา นอกจากทานแลวกยงม ลงอำ�นวย บวง�ม ผสรางงานไมแกะสลกไดอยางวจตรพสดารทงนำาบวยกะลามะพราวแสดงวถชวตชาวลานนาทมกลไกใหขยบเขยอนไดอกดวย

บานดำาของ

อ. ถวลยดชน

หอศลปไตยวนของ

อ. ฉลองพนจสวรรณ

สวนท บ�นดอยดนแดง ของอาจารยสมลกษณ ปนตบญ ทนกลบมงานศลปรวมสมยผานเซรามกชนงาม มใหชมตงแต ถวยชา กาแฟ จานชาม กานำาจนถงงานศลปแนวแอบสแตรกแบบอนสตอลเลชนทอาจารยเคยไปโชวผลงานของทานในญปนมาแลว สไตลงานของแกเลยคอนขางมกลนอายของเซน และกลมกลนกบธรรมชาต

21

ศลปะกบชวตบางทกแยกจากกนไมขาด และชวตใดทขาดศลปะ มนกคง

มแตความจดชด ขาดสสน

และครนเดนทางไปถง อ.แมสรวย คณจะพบวา ผเฒ�ผแกบ�นป�แดด ตางเกบความฝนในวยเดกมาสรางสรรคเปนของเลนเดกแบบโบราณนารกนารและนาเลน ของเลนทนทำาจากธรรมชาตลวนๆ จากหนงสมองสองมอของทานทงนน มนอาจไมวจตรซบซอนเหมอนของเลนสมยใหม แตมนกเรยบงายเสยจนตองทงและซงใจไปกบความนารก

งานศลปรวมสมยทบานดอยดนแดงของ อ.สมลกษณ

ปนตบญ

22

ของเลนเดกโบราณ บาน

ปาแดด

ศลปะกบชวตบางทกแยกจากกนไมขาด และชวตใดทขาดศลปะมนกคงมแตความจดชด ขาดสสน คงไมตางจากเมองเชยงรายทไมเพยงอดมไปดวยทวเขากลางสายลมหนาว หากยงเตมไปดวยความฝนและจนตนาการของผคน ไมวาโลกจะหมนผานคนวนเชนไร พวกเขากยงคงกาวตอไปในโลกใบเลกๆ ของงานศลป เชยงรายจงกลายเปนเมองของคนชางฝน จบหวใจทกดวงใหอยหมดดวยจนตนาการนารก และไมมทางสมผสอารมณแบบนไดจากเมองไหน

เชยงราย

ทางหลว

งหมา

ยเลข

1

ทางหล

วงหม

ายเลข

118

บานดำ

วดรองข�น

ของเลนโบราณบานปาแดด

เคร�องปนดนเผาดอยดนแดง

หอศลปไตยวน

24

อ.เมอง จ.ลำ ปาง

เมองทไมหมนไป

ตามกาลเวลา

25

มคำ พดกลาววา.. อารมณเมองมนไมวงเขามาหาเรา เราตางหากทตองปรบใจใหสนกและหลวตาตามไปกบเมอง แลวทานกจะเขาถง..ฉะนนถาจะยลเมองเกาเมองนใหถงอารมณ..กตองแบบทลงอมปนวา

ยามรถมาของแกวงจากถนนตลาดเกาวนไปยงถนนทพยเนตร มนใหความรสกเหมอนเราหลดเขาไปอยในเมองลำาปางในสมยรชกาลท 5 อนเปนยคทลำาปางเปนเหมอนศนยการคาขายของเมองทางเหนอ ตลอดเสนทางถนนตลาดเกาเลยบคไปกบแมนำาวงน เราจงไดเหนสภาพของเมองทมมากไปดวยสถาปตยกรรมและวถชวตแบบดงเดม ทลวนยงคงสภาพเปนเฉกเชนเมองเกาทยงมชวต

“ไมนงรถมากมาไมถงเมองลำาปางหรอก..จะบอกให รถมาทเมองเนย..ใครไมเคยขนไมรหรอกวามนสงงงงงขนาดไหน ดเมองไดรอบแบบสามรอยยยย..หกสบองศา” ลงอมปนหรอลงหลาน เปนคนเลาเรองอารมณด ชกรถมามาแลวกวา 50 ป คยฟงถงสรรพคณรถมาและเมองลำาปางใหเราฟง แกวาเดมลำาปางมหลายชอ แตแกวาชอกกกฏนคร (อานวา กก-ก-ตะ-นคร แปลวาเมองไก) เนยเหมาะกบเมองนทสด..ทำาไมเหรอ..?? กเมองนมนเมองไกชดๆ หนไปทางไหนจะหวสะพาน วงเวยน ซมมณฑป ปายถนน กระทงตราสญลกษณเมองกเปนตราไก เปนตราไกทคงอยคเมองแบบนมานบรอยปแลว

สะพานแขวนทเคยงคมากบ

สญลกษณตราไก

บรการรถมา

พาเทยวชมเมอง

26

มนจงใหความรสกเหมอนเปนเมองทไมหมนไปตามกาลเวลา ทกอยางตกรามบานชองของทน ยงเปนอยเชนเดม ความงามของ อ�ค�รหมองโงยซน ทไดรบรางวลสถาปตยกรรมดเดนจากสมาคมสถาปนกสยาม ประเภทอนรกษดเดน และยกยองใหเปนสถาปตยกรรมแบบขนมปงขงทสวยทสดในประเทศไทยทยงคงความดงเดมไวอยางสมบรณ รานขายยาในแถบถนนยานนเกอบทกรานยงเปนแผนโบราณลวนๆ มทงแผนยาไทยและยาจน

ถนนสายนจงเปนถนนทมากรายละเอยด สมควรอยางยงทจะตองนงรถมาชมหนงรอบ และเดนเกบรายละเอยดใหเตมอมอกหนงรอบ เอาเปนวา แคฝาทอระบายนำาบนถนนสายนใครชางสงเกตกมดสกนดกจะเหนลายปมนนเปนรปรถมาสวยงามเกนกวาจะเปนฝาทอฉะนน แนะนำาใหเดนชาๆ ดละเอยดๆ แลวทานจะอมไปกบความนารกของเมอง

อาคารทรงขนมปงขงหมองโงยซน

รายละเอยดของฝาทอระบายนำา

27

เสนหของเมองนจงไมใชแค

เมอง..หากแตผคนทน กเหมอนยงคงหวใจแบบไทยๆ ทเตมไปดวยรอยยม

แหงการตอนรบ

ยงถามาวนเสารอาทตยประมาณหาโมงเยน ถนนสายนกจะปดสนท รถทกชนดรวมถงรถมากวงผานไมได เพราะนเปนเวลาของ “ก�ดกองต�” (แปลวา ตลาดตรอกทานำา) กาดทชาวลำาปางและชมชนในยานนเขารวมพลงกนปรงเสนหใหถนนยานเมองเกาแหงน ทกบานจะชวยกนเปดไฟ ทกรานจะชวยกนเตมแตง จนดเปนถนนเมองเกาทนาเดนนาเทยว ทใครไดมาสมผสกจะไดความรสกถงความรวมแรงใจของคนเมองแหงน

ถนนคนเดน

กาดกองตา

28

สถานรถไฟ

ลำาปาง

ผคนนารก..เมองจงนารก เสนหของเมองนจงไมใชแคเมอง..หากแตผคนทนกเหมอนยงคงหวใจแบบไทยๆ ทยอนสมยไปอยในกาลเวลาทเตมไปดวยรอยยมแหงการตอนรบ ใครคดวาลำาปางเปนแคเมองแวะหรอเมองผาน ลองมาสมผสทยานเมองเกานด..พกซะหนงคนแลวทานจะไดพบกบความคมคานารกบางอยางทแอบซอนอยในเมองตราไกแหงน

บรรยากาศยอนยค

ยงคงมใหเหนในเมองลำาปาง

28

30

อทยธาน

เมองเหนอ

จนตนาการ

31

อทยธาน เมองเลกๆ อนสงบเงยบรมฝงแมนำ สะแกกรง นอาจเปนเมองทนกทองเทยวไมเคยรเลยวามความงดงามอยางเหนอจนตนาการมากอน

แตไมไกลนกภายใตความเรยบงายของชมชนจนดเหมอนจะเปนเมองทไมมอะไรใหรสกพเศษเหนอจนตนาการ หากเดนทางเลาะเลยบแมนำาสะแกกรงนไปท วดจนท�ร�มหรอ วดท�ซง ของหลวงพอฤาษลงดำา ซงผคนไปกราบไหวเนองแนนอยทกววน..ทนทานจะไดสมผสกบประกายแสงแวววบอนนาอศจรรย อยภายในมหาวหารขนาดใหญอนมนามวา..วห�รแกว

สงทเราจดจำาไดทเมองแหงนคงเปนภาพของพระภกษราว 500 รป ซงพากนเดนจากยอดเขาสะแกกรง วดสงกสรตนคร เพอลงมารบบาตรจากพทธศาสนกชนในวนออกพรรษางดงามราวกบวาเดนลงมาจากสวรรค นคอเมองทแสนเรยบงาย เลกๆ แตมากดวยวถชวตของชาวเรอนแพทเรยงรายอยตลอดสองฝงแมนำาสะแกกรงอนคดโคง ไมใชเรอนแพรสอรทแตอยางใด แตเปนเรอนแพแทๆ เปนแพทผคนใชชวตอยกบมน เปนทงทพกทอยและททำากนในเมองอทย ทถอวาเจรญทสดของทน ยงคงอดมไปดวยบานไมและไรตกสงใหเหน อนเปนเสนหของเมองทใหอารมณยอนยคอยางเตมเปยม

พธตกบาตรเทโวทวดสงกส-

รตนคร

32

ทวหารแกวแหงนใหญโตอยางยง เพดานสงอยางยง ภายในวหารจงมากไปดวยเสาทเรยงรายอยมากมายอยางยงเชนกน ทกเสาทกตนรวมถงผนผนงทกดานลวนถกประดบประดาไปดวยแกวกระจกใสทอดยาวเหยยดถง 100 เมตร เมอยามเปดไฟกระจกแกวใสมากมายเหลานนจงสะทอนประกายแสงเจดจาไปทวทงหองปรากฎเปนวหารแกวทสวยงามเกนกวาจนตนาการ เชอวานคอวหารแกวทอลงการทสดในเมองไทย จนเปนเรองเลาขานกนวา..ใครกตามทเขามาในวหารแกวนจะลมโลกภายนอกไปเสยสน กเหนจะจรงดงวา..เพราะการไดเขามาอยภายใตความระยบระยบของเมองแกวแหงน ดมพลงอะไรบางอยางทสะกดตาใหเราอมอลงการกบความสวยงาม และในเวลาเดยวกน

มนกสะกดใจใหเราจดจออยกบแสงธรรมทระยบระยบไปทวทงวหาร ชวงเวลานนดเหมอนโลกภายนอกจะเปนอยางไรกลมไปจนหมด เหมอนคนสลดหลดจากบวงของความยงเหยง เขามาอยในเมองทสวยปานฝน จงไมนาแปลกใจทจะเหนหลายคนหมขาวมานงสงบจตใจทน หลายคนเขามานมสการทำาบญ และอกมากคนทเขามาดวยความอยากไดมาเหนและสมผสดวยตาตวเองสกครง วาประกายแกวจะกอเกดปรศนาธรรมอะไรใหใจเรารบรไดบาง ทวหารแกว วดทาซงแหงนเปดชวงเชา 9.00 - 11.45 น. และชวงบาย 14.00 - 16.00 น. ใครจะมาสมผสความวจตรเหนอจนตนาการของทนกกะเวลากนมา ใหดจะไดไมเสยจนตนาการ

วดจนทารามหรอ

วดทาซง

33

เมองทแสนเรยบงาย เลกๆ

แตมากดวยวถชวตของชาวเรอนแพทเรยงรายอยตลอด

สองฝงแมนำ สะแกกรงอนคดโคง

เมองเลกๆ เมองนยงมสงทเหนอจนตนาการอยอกหลายอยาง บานเรอนเกาแกแถบถนนศรอทยวนน ยงมความงามของวถชวตทนาคนหา โดยเฉพาะท ตรอกโรงย� ซงเปนยานสบฝนสมยโบราณ แตวนนกลบเปนยานคาขายทมเสนหกบนกทองเทยวซงชอบบรรยากาศแบบยอนยค มของอรอยใหลมลองอยหลายอยางชวนใหไปสกครง บานฮกแซตง เปนบานเกาของคหบดชาวจนสมยกอนทเปนรานขายยา ทวาวนนเขาปดกจการไปนานแลวเหลอไวเพยงความทรงจำากบบานเกาทเปนตกซงลกหลานอนรกษทกสงทกอยางไวไดเปนอยางด จนเมอเดนเขาไปชมความรสกกเหมอนกบวาบานนยงมชวตและจตวญญาณทไมเคยเปลยนแปลง เพราะยงมใหเหนทงตยาโบราณ

ยานบานเรอนเกา

แถบถนนศรอทย

34

ครกบดยา มมพกผอน โตะชงตวงวดและชนบนยงเปนทบชาบรรพบรษซงมบรรยากาศและของเกาแกทสวยงามยงนกยากจะหาทใดเหมอน เขยนมาขนาดน..ใครทไมเคยมอทยธานอยในบญชการทองเทยวมากอน กคดใหมไดเลย แคสองชวโมงกวาๆ ใกลๆ กรงเทพฯ แคนเอง จะมาคางคนกพกในเรอนแพกมจดเปนโฮมสเตยอยหลายแหง พกในเรอนแพนแหละไดฟลลงทสด ถามาวนเสารกมถนนคนเดนทตรอกโรงยา มของเกาๆ ใหเลอกดเลอกซอดวย

แตอลงการเหนอจนตนาการอยางทพลาดไมไดนนคอวหารแกว แคไดไปเหน ไดไปนงนงๆ ในวหารสกพก รบรองจตใจสวยงามเปลงประกายดจแกวใส..สดๆ อยางน เราเลยขอยกใหอทยธานเปนทสดแหงความนารกอกเมองหนงของเมองไทย

วดอโบสถาราม

วถชวตชาวแพรมแมนำา

สะแกกรง

36

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

37

38

กาฬสนธ

ถนไดโนเสาร

ลานป

39

ผใหญอยางเราๆ อาจมจนตนาการในขอบเขต แตสำาหรบเดกๆ คณจะพบวาพวกเขามจนตนาการไรจดหมายไมมทสนสด ไดโนเสารสำาหรบเดกนอยคอการผจญภยครงยงใหญสโลกทเตมไปดวยความลลบ มากมายไปดวยสตวหนาตาประหลาดทงบนบก ในนำา และเหนอขนไปบนทองฟา และดเหมอนวาฝนกบจนตนาการของหนนอยไดมาบรรจบกบโลกของความจรงใน พพธภณฑสรนธร หรอ อทย�นโลกไดโนเส�รภกมข�ว อำาเภอสหสขนธ จงหวดกาฬสนธ ซงเปนแหลงใหญทสดและสมบรณทสดในประเทศไทย

และมนยงทำาใหคณยม ทกคนทเหนกยม แมแตเจาตวนอยทมาพรอมกบพอแม ตองรองโอโห และยมตอบเจาไดโนเสารผนารก ถงอสานขนชอเรองความแหงแลง แตดนแดนน กมดกวาภาคอนๆ ตรงทมการขดคนพบซากไดโนเสารมากทสดและสมบรณทสดในเมองไทย โดยเฉพาะทเมองนารกอยางกาฬสนธแหงน จนเราอยากจะยกใหทนเปนจราสสคพารคฉบบไทยแลนดซงจะพาคณยอนกลบไปสวนเวลาทไดโนเสารยงมลมหายใจอยบนโลก

“ไปดไดโนเสารยมกนไหม?” “ไมไดพดเลนนะ ไดโนเสารยมไดจรงๆ” ไมไดโมเสยหนอย เพราะถาคณไดเหนไดโนเสารทภกมขาว จ.กาฬสนธ ลองกระพรบตาซำ อกครงแลวเพงมองดโครงกระดกของมนใหม ภาพของมนทกำ ลงแสยะเขยวจะหายไปกลายเปนไดโนเสารยนยม

ซากฟอสซลบางสวน

ทขดคนพบ

40

กจะไมใหญไดอยางไร ในเมอมการพบซากไดโนเสารกนพชซอโรพอดสถง 7 ตวนอนตายกองรวมอยดวยกนและพบซากปลาโบราณสายพนธใหมของโลกอยบรเวณนดวยเมอราว 130 ลานป แหม! ถาไดเจาโดราเอมอนมาเทยวเปนเพอนกคงตองขอนงไทมแมชชนยอนเวลากลบไปดใหเหนกบตาวา บรเวณนเคยเปนบงนำาขนาดใหญทอดมสมบรณและไดโนเสารเหลานกคงใชชวตอยกนอยางมความสข แตถาเจอเจาทเรกซจอมปวนกำาลงวงมาคงตองกระโดดขนยานแลวกลบมาสเวลาปจจบนทนท นอกจากทภกมขาว ขาวคราวของไดโนเสารขนาดเลกทพบทวนอทยานภแฝกซงมอายเกาแกกวาคอ 140 ลานปกเปนหลกฐานอกอยางหนงทสำาคญวากาฬสนธเปนแหลงท

อยอาศยของไดโนเสารมาเกากอนในอดต เดนในเมองกาฬสนธ บางทยงนกวาอยในเรองจราสสคพารค ตามวงเวยนตางๆ ในตวเมองเขายงจำาลองไดโนเสารตวมหมาเอามาไวเปนสญลกษณใหเดกๆ ไดตะลงพรงเพรด กอนถามวานคอไดโนเสารพนธอะไร คณพอแม ตอบไดไหมเอย? นเปนเพยงการเรยกนำายอยใหเดกๆ ไดไปสนกสนานกบสวนสตวไดโนเสารทจำาลองขนมา ณ สวนส�ธ�รณะทอำ�เภอสหสขนธ ซงเปนทางผานกอนจะถงภกมขาว สวนสาธารณะ

สวนสาธารณะไดโนเสาร

ท อ.สหสขนธ

41

แผนดนกาฬสนธอาจจะยงม

ซากเหลานนอนรออย

อกมากมายใหคนยค

นไดคนหาเพยงแต

รอคอยวนและเวลาท

เหมาะสมเทานน

แหงนเขามการปนประตมากรรมเทาของจรงเปนรปไดโนเสารชนดตางๆ มากมายหลายชนดทงชนดกนเนอจำาพวกทเรกซและพวกกนพชจำาพวกซอโรพอดสไวอยางนาดจนใครผานไปผานมากตองขอลงไปถายรปเปนทระลก แมแตถงขยะทนเขากยงทำาเปนตวไดโนเสารชวนใหเดกๆ อยากทงขยะลงถงชางนาปลมใจแทนคณพอคณแมจรงๆ พอไปถงภกมขาว กอยาลมแวะเขาไปด พพธภณฑแหลงขดคนภกมข�ว ของกรมทรพยากรธรณ ทนเปนหลมขดภาคสนามทเขาพบซากทสมบรณทสดในประเทศไทยของไดโนเสารซอโรพอดสและเปนแหลงใหญทสดทพบไดโนเสารชนดนทเดยวถง 7 ตวรวมอยดวยกนในทเดยว นอกจากนทพพธภณฑสรนธรทตงอยใกลกน กยงเปนอกทหนงซงนา

พพธภณฑแหลงขดคนไดโนเสารภกมขาว

42

พพธภณฑสรนธร

ศกษาคนควาเพราะมนทรรศการเรองราวเกยวกบธรณวทยาและซากดกดำาบรรพตลอดจนววฒนาการจนถงยคสตวเลยงลกดวยนำานมไวใหเดกๆ และผทสนใจไดศกษาหาความรอกดวย ใครเลยจะรวาใตแผนดนกาฬสนธอาจจะยงมซากเหลานนอนรออยอกมากมายใหคนยคน ไดคนหาเพยงแตรอคอยวนและเวลาทเหมาะสมเทานน และถาหนงความฝนของ

แหลงเรยนร

แสนสนก

เดกๆ ทไปเทยวชมวนนจะเปนอกหนงความหวงของผคนในรนตอไปใหตระหนกถงคณคาของซากดกดำาบรรพ เรากคงตองยกใหกาฬสนธเปนเมองนารกทสดแหงหนงของภาคอสานสวรรคถนไดโนเสารลานปอยางไมมขอสงสย ออ! แลวอยาลมยมใหเจาไดโนเสารดวยละ!

44

นครพนม

เมองเทยวสบาย

ชายโขง

45

รวทรายเปน

ลอนคลนยามนำาแลง

แมนำ ทใครๆ พากนเรยกวา “มหานท” คงไมไดมเพยงแคขนาดอนใหญโตเพยงอยางเดยว แตความยงใหญของสายนำ โขงกบซอนอยในอารมณอนนารกทกครงทมองดลำ นำ สายน

อากาศรอนๆ ในนครพนมจงถกดบดวยอารมณเยนๆ ของสายนำา ยงกวานนนครพนมยงเปนเมองรมโขงอนงดงามดวยธรรมชาตวถชวตวฒนธรรมและประเพณทมความนารกในตวเอง เชาๆ คนหาปลาตามลำาโขงกออกเรอลำาจว ลองเออยๆ ตามนำา เจอรองนำาเหมาะๆ ทเตมไปดวยฝงปลา กเหวยงแหผนใหญทงลงไปในแมนำา กอนคอยๆ ดงมนกลบขนมาพรอมปลานำาโขงตวโต ชวตแบบนเปนเรองธรรมดาของคนทน และมนกสะทอนออกมาในตลาดยามเชาของเมองนครพนม ปลานำาโขงตวโตเรยง

สายนำาโขงกคงเหมอนกบคนตวใหญ เวลาอารมณรายๆ สายนำากไหลเชยว เหวยงทกสงอยางทขวางหนา แตพออารมณสงบ สายนำาโขง กปลอบประโลมทกชวตไดอยางอบอน...อนจนเราตองขอกอด กอดสายนำา กอดสายลม กอดชวตทรายรอบรมฝงลำานำา รวมถงกอดเมองน...นครพนม เสนหของการยำาเมองรมฝงนำาคอบรรยากาศสบายๆ ทไหลเออยมาพรอมลำานำา แตแมนำาโขงในชวงทไหลผานนครพนมพเศษกวานน เพราะนอกจากผนนำาแลว ยงมผนทรายรมฝงทหนารอนในยามนำาแลงจะเผยใหเหนรวทรายเปนลอนคลน พอแสงแดดสทองยามบายจบทาบลงไปมนจะกลายเปนความระยบระยบวบวาวราวภาพเขยนของศลปนชนคร

46

ราย ตามนใสแจวแสดงถงความสดใหม แมแตพชผกตางๆ ทวางขายสวนใหญกไดมาจากรมฝงนำาโขงนเอง เหนไหมวาสายนำาสำาคญเสนนเปนดจดงเสนเลอดใหญของคนนครพนมเลยทเดยว แมความเปนเมองจะเดนไปอยางเชองชาจนเราตองผอนจงหวะกาวใหชาลงตาม แตอกดานนครพนมกกำาลงเตบโต คาทเปนเมองเชอมโยงระหวางไทยและลาว ทอกไมนานการสรางสะพานมตรภาพขามแมนำาโขงกจะเสรจสน เชอมทางหลวงหมายเลข 13 จากฝงไทยไปเมองทาแขก แขวงคำามวนของลาวและเชอมไปถงเมองวนหซงเปนเมองทาตอนกลางของเวยดนาม ยกระดบของการเปนบานพเมองนองใหแนนแฟน นครพนมนไมธรรมดาเลยจรงๆ...

อยางไรกดวถชวตของผคนทนยงคงเรยบงาย และคงความเปนเมองนารกรมโขง ดวยศรทธาความยดมนในพระพทธศาสนาอยางลกซง นครพนมจงมพระธาตสำาคญใหผคนทงฝงไทยและฝงลาวไดกราบไหวบชาถง 7 องค ใครเกดวนไหนกสกการะพระธาตประจำาวนเกดของตน วนอาทตยตองไปไหว พระธ�ตพนม อำาเภอธาตพนม คนเกดวนจนทรใหไปไหว พระธ�ตเรณนคร อำาเภอเรณนคร เปนตน ซงเชอกนวาจะทำาใหชวตอยดมสข สำาหรบพระธาตพนมนนถอไดวาเปนพระธาตสำาคญทสดในภาคอสาน ซงทงคนไทยและคนลาวใหความเคารพนบถออยางมาก โดยเฉพาะในทกเทศกาลงานบญ เชน งานนมสการพระธาตพนม ง�นประเพณไหลเรอไฟ กจะมผคนมารวมงานบญนอยางเนองแนนดวย

พระธาตพนม

47

แรงแหงศรทธา ไมเพยงเทาน นครพนมยงเปนเมองผสมผสานของผคนหลากหลายเชอชาตสายพนธทง คนลาวไทยโส ไทยแสก ไทยขา และผไททมกอาศยอยนอกเมอง สวนคนเวยดหรอชาวเวยดนามมกคาขายอยกนในเมองและสวนใหญจะเปนชาวครสต ทนจงม วดนกบญอนน�หนองแสง พอถงวนครสมาสตผคนจะพากนประดษฐดาวรปแบบตางๆ แหแหนมาประดบไวทนอยางสวยงาม สวนใครชอบตกเกา สามารถเดนชมตกเกาๆ ของเมองได แตละหลงมสไตลเปนเอกลกษณ คลาสสก ดวยสไตลโคโลเนยลซงเปนอทธพลของสถาปตยกรรมยคนน เชน อ�ค�รของศ�ล�กล�งเก� วนนกลายเปนหอสมดแหงชาตเฉลมพระเกยรต สมเดจพระนางเจาสรกตฯ อาคารตกเกาภายใน วดศรเทพประดษฐ�ร�ม ทเคยไดรบรางวลจากสมาคมสถาปนกสยาม

รอยยมททำ ใหเรารสกวาเมองนม

แตความอบอน ละมนดวยความรกทมาพรอมกบสายลมสบายรมฝงโขง

อาคารศาลากลางเกา

สไตลโคโลเนยล

48

ฟงเพลงแคนหวานๆ

ทบานพนอม

ความนารกของ

ชาวผ ไท

รวมทงตกรามบานชองหองแถวใจกลางเมอง พอออกนอกเมองไปถง อ.เรณนคร คณจะพบความนารกของชาวผไททมกตอนรบแขกบานแขกเมองดวยการทำาพธบายศรสขวญเลยงอาหารแบบพาแลง การดดอหรอเหลาหมกจำาพวกกระแชและการฟอนรำาทสวยงามเฉพาะตว ทกสงนแสดงถงไมตรทแสนจะอบอนของเจาบานทใครไปใครมาตองตอนรบขบสใหด จากนนกไปฟงเพลงแคนแววหวานจาก หมบ�นทำ�แคนบ�นพนอม อ.ทาอเทน แหลงใหญของคนเชอสายลาวทสรางสรรคงานเครองดนตรแคนใหกองไกล ตราบทผคนหลากหลายเผาพนธยงรรกสามคคและอยรวมกนอยางมความสข ความสขของพวกเขาคอการไดตอนรบทกคนดวยรอยยม ยมททำาใหเรารสกวาเมองนมแตความอบอน ละมนดวยความรกทมาพรอมกบสายลมสบายรมฝงโขง

50

เมองภผาพศวง

มกดาหาร

51

ใครจะเรยกทนวาอยางไรกชาง แตเราขอเรยกวาเมองมหศจรรย เพราะรอบตวเตมไปดวยประตมากรรมธรรมชาต หนหลากรปทรงวางเรยงซอนกน บรรยากาศรอบขางเหมอนวากำ ลงยนอยบนดาวดวงหนงในจกรวาลทยากจะเชอวาเปนโลกใบสวย พอแกแมเฒาเขาเรยกหนพวกนกนวา “หนเทบ” ...เปนฝมอของศลปนชอ “โลก” ทไดสรางประตมากรรมชนเอกเหลานขนมา โลกสรางสรรคความงามเหลานโดยใชแรงฝนแรงลมเปนดงพกน ปดๆ ปายๆ จนทำาใหหนเปนรปทรงตางๆ เรยงซอนกนนาอศจรรยใจ กลมหนเทบยงพาเราจนตนาการไปสารพด บางกวาเปนรปมงกฎบาง บางกดเหมอนรปหอยเชลล จระเข สฟงซ จานบน ปลาโลมา ผเชยวชาญเขาบอกวาหนเหลานชนบนท

ซอนทบอยจะเปนหนกรวดมนในกลมชนหนโคราช สวนชนลางมกเปนหนทรายซงจะผกรอนไดเรวกวา พอสาวเทาเขามาถงลานหนดานบนทเรยกวา ล�นมจลนท หากเราคอยๆ เดนเพลนชมไปเรอยๆ จะมหนรปรางแปลกตาอยอกหลายแหง ทนาทงคอหนรปรางคลายหมวกเจก หนรปดอกเหดและหนรปอฐ

52

แมเปนเพยงกอนหน แตหนทกกอนกไมเหมอนกน มาชมหนเทบตางเวลา คณจะพบความงามตางซซน ถามวาฤดไหนเหมาะทสดนน ตองยกใหปลายฝนตนหนาวเพราะอากาศจะเยนสบายและตามลานหนจะมดอกไมกนแมลงเลกๆ อยางเชน ดอกสรอย

ธรรมชาตคงไมไดตงใจสรางใหเปนรปรางเอาไว แตพอใสจนตนาการความนกคดของมนษยเขาไป การเดนเลนชมหนเทบใหความรสกเหมอนกำาลงเลนเกมถอดรหสขมทรพย ยงตความรปทรงหนไดเทาไหร เหมอนกบวาเราเขาใกลขมสมบตทซอนอยเตมท แลวถาลองเดนขามหบเขาไปยงเนนอกฟาก กจะพบหนรปรางคลายเตาอยอกทหนงลกษณะเหมอนกบเตาขนาดใหญกำาลงคลานอยบนพน มนนาทงทสด!

53

การเดนเลนชมหนเทบใหความรสกเหมอนกำ ลง

เลนเกมขมทรพย ยงตความรปทรงหนไดเทาไหร เหมอนกบวาเราเขาใกลขมสมบต

สวรรณา ทพเกสร ดสตาและไมหลงฝน เชนกระดมเงนบานสะพรงอยตามพนดนบรเวณทมนำาเฉอะแฉะบนลานหน จงหวะดๆ อาจพบพชกนแมลงอกจำาพวกหนงคอ จอกบวาย ทมกขนกระจายแซมอยในบรเวณเดยวกนหรอหมอขาวหมอแกงลงทมกระเปาะคอยดกจบแมลงขนอยตามพมไมทวไป ลองเรงดกรความสนกในอารมณนกผจญภยของคณขนอกนด หาเวลาขนไปยนบนผามะนาว ซงเปนหนาผาเรยบสงชน จากบนนคณจะไดมองเหนทวทศนของกลมหนเทบและแมนำาโขงไกลสดสายตา ถามวาชอผามะนาวนไดแตใดมา วากนวาบรเวณนมตนมะนาวปาขน

มหศจรรยธรรมชาตกอใหเกดหนรปรางหลากหลาย

54

เปนจำานวนมาก เขาเลยนำามาตงเปนชอหนาผาแหงน หรอหากอยากเดนเทยวถำา เรากอยากแนะนำาถำาฝามอแดง เถอนถำาซงนกโบราณคดสนนษฐานวาภาพเหลานมอายไมตำากวา 5,000 ป และเปนทอยของมนษยสมยโบราณ...นกแลวใหความรสกเหมอนเปน อนเดยนา โจนส ชะมด! หากมาชมทนตะวนตน เมอแสงสทองสาดตองหมหน หรอในยามเยนทแสงสสมเขมทาบทอลงบนพนผวหยาบๆ ของมน ภาพนคงทำาใหเราจนตนาการโบยบนไปไกล เหมอนวากำาลงโลดแลนอยในโลกการผจญภยในภาพยนตร กอนหนทวาแกรงเมอโดนแรงลมฝนกคงตองออนไหวกนบาง จะแปลกอะไรกบ

หวใจคน...ลองมาเจอภาพความพศวงอนนามหศจรรยใจเชนน หวใจมนคงสนไหว เตนไปตามทวงทำานองของความสข และมนคงสขจนลนเมอคณพบวาความงามนาตนตานนปรากฏอยทกมมไมวาจะหนมองไปทางไหน นละ เขาเรยกมหศจรรยเมองไทย...ไมไปไมรจรงๆ

56

เลย

เมองดอกไม

สายหมอก

57

เหมอนดง “เมองเลย” สำาหรบหลายคนเมองนคงไมไดมแตความหนาวเยนเทานน เพราะเลยในความทรงจำาของพวกเขาคอบทเรยนนอกตำาราของการทองโลก เคยไดยนไหมละในยคสมยหนงทเขาบอกวา เสมดคอปฐมบทของการเดนทาง ถาอยากแบกเปไปทะเลคนเดยวแลว ตองเรมตนทเกาะเสมด สำาหรบเมองเลยนน เรากคงตองยกใหเปนบทเรยนแรกของการเดนปา อยากพชตภ แหงนหนาดดาวพราวฟา กตองมาเมองเลย เพราะทนเปนแหลงรวมภสดฮตถง 3 ภดวยกน... เรมจากภแรก ภกระดง ทกคนตองเคยผานอารมณน เดนแบกเปคอยๆ ไตความสง

ไปตามเสนทางสภกระดง โดยมลกหาบเดนลวงหนาไปกอน เหนอยหอบตอนไหนกหยดพก แตพอไปถงแลว ความสวยบนยอดภนนฉดอารมณเหนอยใหกระเจงหาย กลายเปนเสยงกรด วาว โอ แมเจา และอกหลายคำาอทานทแปลประมาณวา “สดยอดดดด” ถามาชวงตนฤดรอน ดอกกหลาบแดงจะบานสะพรงทวทงภ ในปาดบของภกระดงดานทศเหนอแถบนำาตกถำาสอคอดนแดนทงดงามทสด ในลำาธารนำาสองฟากมดงกหลาบแดงขนเตม พอมนรวงหลนลงมากระจดกระจายเหนอลำาธารเทานน กทำาใหภกระดงกลายเปนสวรรคนอยๆ ไปเลยทนท

ทกกาวทเราเดน ประสบการณ และวนวานทยำ ผานกกลายเปนความทรงจำ คงเหมอนเมองบางเมองทไมไดมคาเพยงแคเปนเมองทองเทยว หากยงเปนจดเรมตนแหงความทรงจำ ดๆ ทนานวนเขามนกกลายเปนเมองแหงความหลง หวนนกถงซำ เมอไหรกเรยกรอยยมไดเสมอ

ดงกหลาบแดงขนรมผาทภกระดง

58

เอาละ พอฝกปรอฝเทาทองปาไดแขงแกรงขน จากภกระดงกเขยบขนไปเดนปา ณ ภหลวง ซงบนนนเตมไปดวยดอกไมปามากมาย เมอสองเทาของเราแกรงพอทจะกาว กถงคราวตองเตมความรสสมอง บนภหลวงโดดเดนมากในแงของดอกไมปาทใหคณไดศกษาหลากหลาย ทงในแถบโคกนกกระบาและลานสรยนกเกลอนกลนไปดวยกหลาบแดงสสวยสดใสไมตางกน ซงมมมองพเศษสดจะอยทผาเตลน ซงมกหลาบแดงขนอยรมผาและเปนมมมองทสวยงามทสด เพราะจะสามารถมองเหนเทอกภหลวงสลวรางอยในมานหมอกควนของฤดรอนสวยงามไปอกแบบ ถามาเดนกลางฤดรอน คณจะพบกลวยไมฤดรอนทมอยมากมาย เชน เอองคำา ครงแสด เอองตาเหน

และอกมากมายทออกแซมอยตามลานหนหรอคบไมใหญในปา...ตลอดทงสามฤด ภกระดงและภหลวงมอะไรมาอวดสวยใหเราชมอยเสมอหนารอนชมกลวยไมเมองรอน พอฝนโปรยปรายกชมดอกไมกลางสายฝน ครนลมหนาวมาเยอน ไฮไลทยอมเปนทะเลหมอกสขาวโพลนยามเชา เหลานคอเสนหทงามจบใจเกนบรรยาย และจากภหลวง หลายกาวมกมาตบทาย

ดอกไมปาทพบได

บนภหลวง

59

แทบทกเชาตามเหลยมผาตางๆ

ของภกระดงจะมทะเลหมอกใหชมไดแทบทกวน หรอแมตามทงหญาปาสน

กนท ภเรอ ทมสองมตใหเราเลอกสนก จะสนกกบการเดนปาชมดอกไมในอทยานแหงชาต หรอจะชอปปงตลาดดอกไมกนจใจในตวอำาเภอ อยากไดความรนรมยแบบไหน ภเรอจดใหไดไมตกหลน โดยเฉพาะชวงหนาหนาวซงเปนวนเวลาของการชมทะเลหมอกฤดหนาว แทบทกเชา ตามเหลยมผาตางๆ ของภกระดงจะมทะเลหมอกใหชมไดแทบทกวน หรอแมตามทงหญาปาสน กอาจมสายหมอกปกคลมราวกบภาพแหงความฝน โดยเฉพาะยามเมอพระอาทตยขน ซงมกจะเหนเปนดวงกลมโตเหมอนกบไขดาว เปนทชนชอบของ

ปาสนกลางสายหมอก

และสายฝน

60

ธรรมชาตอนอดมสมบรณ

ภกระดงยามตะวน

ตกดน

ตดมอกลบบาน โดยเฉพาะไมดอกเมองหนาวทเขาเพาะไวใหดอกสวยงามดราวกบสวนสวยแหงสสนของไมพรรณพฤกษา นละ...สามภสามแบบทแนบองไปกบความนารกของเมองเมองเดยว “เลย” เมองทคณไปแลวตองไปซำา และจะซำาสกกครงกไมมวนเบอ เชอส!

คนรกธรรมชาตทพากนปนปายตามภตางๆ เพยงเพอไดพบเหนภาพงามนทปหนงมเพยงฤดเดยว หรอแมแตบนภเรอทไปไมยากกจะเกดปรากฏการณของนกชมทะเลหมอกลนหลามแทบทกป ครนลงมาสพนราบสองฟากถนนเขตอำาเภอภเรอ-ดานซาย ใครไปเทยวกมกจะพบวาสองขางทางคอแหลงเพาะพนธไมดอกไมใบใหซอ

ภาคกลาง

64

กาญจนบร

เมองขนเขา

พานอรามา

65

ขนเขากบสายหมอก เปนของคกน ขาดอยางใดอยางหนงคงเหมอนกวยเตยวทมนจดชด ขาดเครองปรงรสสำ คญไป ทองผาภมกไมตางกน เพราะมปราการแหงขนเขาทมหมอกขาวลอยคลอเคลยอยทกเมอเชอวน

ใสบาตรพระตอนเชา ทงมอญ พมา และไทย มลมหายใจกลมเกลยวกน เหนแลวมนนาชนใจ สายหนอยคอยออกไปเกบความทรงจำาจากทองผาภมกนดกวา บางคนเลอกทจะไปยนชมสะพ�นข�มแมนำ�แควนอย ภาพขนเขาหนปนททอดยาวประดจปราการฉากหลงของเมอง และถาคดวาขาของตวเองยงเจงพอ ลองออกกำาลงกาวขนไปสกการะองคพระเจดยบนยอดเขาของ วดท�ขนน เหนอยมาขนาดไหนกหายเปนปลดทง เพราะบนนนจะไดชนใจไปกบววทสามารถเหนเมองทองผาภมไดดทสดแบบ 360 องศาเลยทเดยว

ทองผาภมจงเหมอนเปนเมองทปรงมาอยางดมรสชาตกลมกลอม หอมหวาน และทสำาคญชมแลวตองกลบมาชมซำาใหอมหนำาในหวใจ เสนหของเมองนมใหดมดำาตงแตเชาตร ตล�ดทองผ�ภม จะเรมคกคกดวยผคนทออกจากบานมาจบจายขาวของทวางขายอยในตลาด ปลาตวใหญๆ จากเขอนเขาแหลมทงปลาคง ปลากด ปลานล ปลายสก และปลาบก จะถกนำามาวางเรยงรายใหผคนเลอกซอ ปลาจากเขอนสดๆ นอกจากเปนอาหารเลศรสของคนซอ ยงเปนเหมอนเครองมอตอชวตของชาวบาน จากแผงขายปลา ทอดเวลาไปอกนดอาจไดเหนแมคาพมาทาแกมดวยทานาคานยนตาคม กำาลงขายผกหรอดอกไมไหวพระ ชาวบานทเขาซอกเพอนำาดอกไมเหลานไป

เสนหแหงวถชวตท

ตลาดทองผาภม

66

สวนบนยอดเนนสงเขาหวโลนนอกเมองทองผาภมบนเสนทางส เขอนเข�แหลม ทนทกเชาจะเปนอกมมมองหนงทมองเหนพระอาทตยขนกบยอดเขาแหลม โดยอกดานหนงมกจะเหนเขอนเขาแหลมเลอนลางอยในสายหมอกยามเชาอยเสมอ ภาพนใครเหนตองตาคางเพราะมนงามงดจรงๆ จากทองผาภมลองมงส บ�นอตอง ชมชนคนเหมองในอดต แมเสนทางคดเคยวและคอนขางแคบตองคอยระวงรถวงสวนทาง แตตลอดทงเสนทางกเหมอนไดววทวทศนมานงรถเปนเพอน ไตขนเขาไปใหถงจดสงสดบนสนเขาทปนเขตแดนระหวางไทยกบพมา ซงกอนถงปลายทางราว 15 กโลเมตร จะไดรองวาวอกครงกบววทดทสดบนเสนทางสายนทมองเหนมมมองพาโนรามาไกลไปจนจรดเสนขอบฟาของเขอนเขาแหลม

มาถงบานอตอง คนทนเขาอยกนเรยบงาย เมอกอนทนเปนชมชนคนทำาเหมองแร แตพอเวลาเปลยนไป อาชพเหมองแรกหมดความสำาคญ บางคนหนไปทำาคาขายเลกๆ นอยๆ พอเรมมนกทองเทยวเดนทางมาทกทายมากขน บางคนกพอมองเหนลทางทจะทำาใหบานอตองกลายเปนเมองทองเทยวในฝน เปดโฮมสเตยเบาๆ ไวรองรบ เตมความนารกใหอตองดนาเทยว ชวงหนาฝนอากาศบนอตองจะชนมาก และไมตองแปลกใจถาเหนชาวบานเขา “ยางผา” ดวยสมไก เพราะตากแดดยงไงผากยงไมแหงสกทเลยตองใชตอบตามภมปญญา

บานอตองชมชนคนเหมอง

ในอดต

67

ทองผาภมจงเปนเมองทนารกดวยขนเขามากมายกบหลากหลายเรองราวททำ ใหการเดนทางของเรานนนาทง

ชาวบานแบบน พอถงหนาหนาว ดอกไมเมองหนาวกจะสะพรง มรานอาหารทมเมนเหดสารพดใหไดลองชม ยงกวานนคณอาจไมเชอสายตาตวเองเมอพบวาเมนตรงหนาคอปดำาและอาหารทะเลหลากชนด...เชอเหอะวาบนนกมอาหารทะเลดๆ ใหอรอย เพราะเขาสงอาหารมาจากฝงพมาทอยใกลกบอาวเมาะตะมะ นนเอง อมจนพงกางกบเวลาทผานพนไปจนหมดวน ครนถงยามเชาตรของวนตนฤดฝนกอนฟาสาง ทจดชมววเนนกดดอย ทะเลหมอกสขาวโพลนจะลอยฟฟองอดแนนอยในหบเขา โดยม เข�ช�งเผอก ตงตระหงานอยทางดานซายซงใครจะดนดนปนขนไปถงบนยอดเขาชางเผอกทตองเดนไกลถง 10 กโลเมตรกคงตองใชเวลาเดนกนเปนวนไปคางแรมบนนน ครนฟาเรมเปดเพราะดวงอาทตยเรมทำางาน ดานหลงสดของภาพจะมองเหนทะเลหมอก

ววพาโนรามาบนเขา

ชางเผอก

68

งามเบองหนาคอทวเขาทางสงขละบรและทะเลสาบเขาแหลมเหนอยลบๆ มมนคอสดยอดของความงามทโลกไดมอบใหเปนของขวญกบมนษย ทองผาภมจงเปนเมองทนารกดวยขนเขามากมายกบหลากหลายเรองราวททำาใหการเดนทางของเรานนนาทง ถนนบางสายอาจทอดยาวไกลเกนฝน แตบนถนนททอดยาวสทองผาภม แมคดเคยวบางเปนบางชวง แตเมอไปถงปลายทาง คณจะพบกบความนารกของเมองเมองหนงทไมไดอยไกล...เกนจรง

รอบทางรายลอมไปดวยขนเขา

70

นครปฐม

นครสขใจ

71

ผกหลากชนด

ปลอดสารเคม

ครงหนงนานมาแลว ไมไกลกรงเทพฯ สกเทาไร ในบรเวณเลยบแมนำ นครชยศร จ.นครปฐม ดนแดนสมโอหวาน ขาวสารขาว ลกสาวสวย ยงมชมชนคนนารกหลายชมชน ทสวนใหญยงทำ ไรทำ สวนอยอยางพอเพยง

เพอนๆ ในชมชน รเรมเผยแพรความรเกยวกบเกษตรอนทรยไปยงชาวบาน จนผลผลตเปนทนาพอใจ ทงยงชวยลดมลพษใหกบแมนำานครชยศรอนเปนทรกของพวกเขาดวย จนในทสดจงจดตลาดตวอยางขน ชอวา “ตล�ดสขใจ” เพอรองรบผลผลตเหลานนและจำาหนายใหกบชาวบานใกลเคยงในราคาถก เปนการสนบสนนสนคาทองถน และชวยใหคนในทองทไดซอของดๆ ไมเพยงเทานน ทกเดอนยงจดเชญวทยากรมาอบรมพนองชาวสวนชาวไรทนำาสนคามา

และพงพาอาศยชวยเหลอซงกนและกน มสมสกลกไมกแบงปนแลกเปลยนกน เขาเหลานนลวนมความภมใจในความเปนชาวลมแมนำานครชยศร ทสมานฉนทและยงคงรกษาเอกลกษณของบานตวเองไวจวบจนปจจบน และแลววนหนงทโลกเรมเปลยนไป มลพษจากความเจรญกำาลงรกรานแผพนทออกไปเรอยๆ แตชมชนเขมแขงแหงน กยงพยายามรกษาพนทสเขยวนไว เพอลกหลานในอนาคตนาชนชมผประกอบการ โรงแรมโรสกาเดน รเวอรไซดสวนสามพราน รมแมนำานครชยศร ทเนนการประกอบการแบบสเขยวมาโดยตลอด และในฐานะทเปนหนงในสมาชกของชมชนนดวย กอรปกบมความมงมนทจะสรางสรรคใหยานนเปนสเขยวปราศจากสารเคม จงอาสาชวยเหลอ

72

เลากนวาคณปาคนหนงรกการมาขายของทตลาดสขใจนมาก ตนตงแตต 4 เตรยมผกทจะขาย เฉพาะนงรถมาทตลาดก 2 ชวโมงแลว ขายไมทนไรของกหมด กำาไรอาจจะไมเทาไร ผกกแคกำาละ 20 บาท ขายมง แจกมง แถมใหอกตางหาก แตความสขใจทไดมาพบเพอนพองในชมชนตางหากทเปนแรงบนดาลใจของคณปา ของดไมมใครเหมอนของทน กเรมตงแตบรรยากาศของตลาดทนารนรมย เคลาเสยงเพลงแบบบานๆ ไดอารมณชะมด ตลาดกสะอาดสะอานและแบงโซนอยางเปนระเบยบ

ขายใหมความรเกยวกบการจดการ การตลาด และหวขออนๆ ทอยากเรยนรตามคำาขออกดวย แบบนส ถงเรยกวารกกนจรง เหมอนคำากลาวทวา ใหปลาหนงตว มกนไปหนงวน สอนใหจบปลา มปลากนไปตลอดชวต ถาใครชนชอบการเปนพระยานอยๆ ชมตลาด แวะมาทนแลวคณจะหลงใหล เพราะเปนบรรยากาศทแตกตางจากตลาดอนๆ ทคณเคยยำามาอยางแนนอน “ตล�ดสขใจ” ตงอยรมถนนเพชรเกษม บรเวณทางเขาโรงแรมโรสกาเดน สวนสามพรานนนเอง ทนคณจะพบกบผขายทเปนชาวเมองผนารกจากชมชนตางๆ ในละแวกนน ทมารวมตวกนทกวนเสาร-อาทตย นำาผลไม ผกสดปลอดสารพษทตวเองปลก มาขายคนกนเองและผมาเยอน และยงใจดบอกขาวไปยงชมชนจงหวดใกลเคยง ใหนำาของมาขายไดอกดวย

ผก-ผลไมสดๆจากสวนคนทองท

73

ทนคณจะพบกบผขายทเปนชาวเมอง

ผนารกจากชมชนในละแวกนน ทมารวมตวกนทกวนเสาร-อาทตย

คอ แผงผกสดผลไม กงหอยปปลา แผงสนคาโอทอป สนคาเบดเตลด ซมอาหาร เครองดม ทมของอรอยๆ ใหเลอกจใจ อยในเมองเคยเดนซเปอรมารเกต ลากรถเขนหรอควาตะกราพลาสตกกอนเดนจายของ แตทน ตะกราหวายใหมเอยมใบเของ แขวนราวไวเปนทวแถว รอใหลกคาหยบไปจายตลาดอยางสบายใจ สงทนาประทบใจ คออธยาศยของผขาย คณยาย คณปา คณลง คณหลาน ทกคนยมแยมแจมใส และจรงใจ ของแจกของแถมของใหชมฟร มไปตลอดทาง ไมเพยงกบลกคาผมาซอ แตกบเพอนแมคา-พอคาดวยกน กสนทสนมกลมเกลยวและชวยกนขาย ฝากกนไดทกรานราวกบอยบานเดยวกน ใครตดธระไมวางมานงขาย กเอามากองไว จะมคนกลกจอ

ขาวเกรยบวาวปงรอนๆสงกลนหอมฉย

74

อกกจกรรมทไมควรพลาด

ลงเรอลองแมนำานครชยศร

เปนธระใหจนหายหวง นารกไหมละ ชางเปนภาพแหงความสข ทสขใจทงผขาย สขใจทงผซอ ถาทกชมชนเปนแบบนทวประเทศ เมองไทยคงสงบสขและรมเยนขนเปนกอง ตลาดสขใจเปดเฉพาะเสาร - อาทตย 10.00 - 17.00 น. แมตลาดจะวายแลว แตไมมใครขนของกลบ เขาจะถอยทถอยแบงปนกนเองในหมพอคาแมคาทเปนเหมอนญาตสนทกนไปแลว อยากเหนนำาใจอนแสนนารกของชาวลมแมนำานครชยศรทนาอจฉา เขามารวมกนอยทนแลว แลวคณจะไมอยากมาสมผสไมตรจตแบบไทยๆ กบของสด ของดทนเชยว หรอไหนๆ กมาถงดนแดนคนนารกแลว เพอไมใหเสยเทยว ออกจากตลาด

สขใจแลวยงสามารถเขาไปชมหมบานไทยในบรเวณ โรงแรม โรสกาเดน รเวอรไซด ไปเทยวชมชนในตลาดนครชยศร และลงเรอลองแมนำานครชยศรไปทกทายชมชนชาวเรอ การไดเขามาใกลชดกบคนนารกทน คณอาจหลงรกพวกเขาโดยไมรตวกได ใครจะร

76

เพชรบร

วจตรนคร

77

ในบรรดาสกลชาง ทมฝมอของเมองไทย ไมวาจะเปนจากอยธยา สโขทย ชางจากเมองเพชรเขากมฝไมลายมอไมนอยหนาใครเหมอนกน

แตละแหงกบอกเลาเรองราวความเปนมาของเมองเพชรบร ตอกยำาวาคนเมองเพชรเขาเกดมาในความเปนสกลชางทมนฝงอยในเซลลของคนเมองน ชางเมองเพชรนเขามชอมาตงแตสมยอยธยาตอนปลาย จะแกะจะปนจะทำาอะไรกตองอาศยชางจากเมองน เพราะความเปนเลศในงานศลปทยากจะหาใครเทยบ โดยเฉพาะงานปนปน ซงบรรพบรษคนเมองเพชรคดคนสตรผสมของปนตำาทนำาไปปนเปนลวดลายวจตรพสดารตามหนาบรรณโบสถวหารตางๆ

เพชรบรจงเปนอกจงหวดในภาคกลาง ทคณ สามารถดมดำาความงามวจตรศลปได ตงแตวดวาอาราม บานเรอน ไปจนถงวถชวต เมองตาลโตนดเมองนจงไมไดมเพยงความหวานหอมจากรสนำาตาล หากยงมเรองราวของงานศลปะทถกถายทอดความประณตผานสถาปตยกรรมมากมาย เพราะฉะนนมนคงไมใชเรองบงเอญอกตอไป ถาจๆ จนตนาการของคณจะพลงพลานบรรเจดอกครง เมอเหนภาพพลไฟตระการตาเหนอปราสาทราชวงซงไดรบการประดบประดาอยางสวยสดงดงามในเทศกาลงานพระนครครเมองเพชร และภาพนนยงเปนแรงผลกใหคณขยบกาวไปเดนชมวดวาอารามตางๆ ทกระจดกระจายเรยงรายอยสองฝงแมนำา

เทศกาลงานพระนครคร

เมองเพชร

78

โตทมเปลวกระหนกงดงามออนชอยดงเปลวเพลงพลวไหว แถมบางทยงแทรกอารมณขนทำาใหเราเผลอยมตามวสยของศลปนทอยากใหเราชนชมผลงานของพวกเขาดวยความสนกสนาน จากงานปนกมาสงานวาด คนเมองนเขาถนดวาดวมาน แตไมใชเปนวมานในอากาศ เพราะวมานของคนเมองเพชรคอความจรงทเราพบเจอไดจากภาพจตกรรมสวยๆ ภายในโบสถวหารของวดวาอารามหลายแหง ซงงานจตรกรรมฝาผนงอนงดงามไดถกบรรจงวาดไว เชนท วดใหญสวรรณ�ร�ม และ วดเก�ะแกวสทธ�ร�ม และไมเพยงเฉพาะงานวาดอยางเดยว งานแกะสลกหนงใหญคนเมองเพชรกไม

ไดอยางสวยงาม จากเปลอกหอยเผาไฟซงนำาไปตำาผสมกบนำาตาลโตนด กระดาษฟาง กาวหนง หรอเขาสตวเผาไฟแลวนำาไปตำารวมกนใหละเอยด ทำาใหไดปนทมความเหนยว สามารถปนเปนรปรางตางๆ ไดงาย พอแหงแลวจะแขงตวและทนแดด ทนฝนไดดอกดวย อยากชมงานปนปนชนคร หลายวดในเมองเพชรมใหคณไดดจนอมตา ทงวดสระบว วดไผลอม วดเขาบนไดอฐ วดพลบพลาชย วดใหญสวรรณาราม และไฮไลททสดตองยกให วดมห�ธ�ต ซงถอวาเปนสดยอดงานปนปน ชางเขาทำาไดละเอยดยบ ปนตรงโนนตรงนไดประณตออนชอย ซงสวนใหญมกทำาเปนรปครฑยดนาคประกอบกบลายกระหนกชอหาง

วดมหาธาต

79

เมองเพชรไมเพยงเปนแหลงรวมชางศลปโบราณ หากยงมความงาม

รวมสมย ทสะทอนถงอทธพลของงานชาง

แหงยคสมย

นอยหนาใครเหมอนกน ซงท วดพลบพล�ชย นนเปนวดเดยวในจงหวดเพชรบรทมการอนรกษตวหนงใหญเอาไว ตวหนงเหลานเปนงานสกลชางเมองเพชรอกแบบหนงทแมจะไมแพรหลายและสบทอดกนมาแบบงานปนปนแตกนบเปนงานศลปททรงคณคา และจากงานแกะหนงกมาถงงานแกะไม ชางแกะสลกเขายงฝากฝมอไวตามบานประต หนาบรรณพระอโบสถหรอตามฝาผนงตางๆ โดยเฉพาะงานแกะสลกไมทบานประตของศาลาการเปรยญของวดใหญสวรรณารามเปนลวดลายกานขดสองชนมยอดเปนลายกระหนกและหวสตวตางๆ อยในกรอบซมเรอนแกวอกทหนงซงทำาใหเพมความโดดเดนของลวดลายแกะสลกยงขน งานชนนเหนแลวตองบอกเลย

จตรกรรมฝาผนงทวดใหญ

สวรรณาราม

หนงใหญวด

พลบพลาชย

80

สดยอดงานแกะสลก

ทวดกฎ

พระราชนเวศน

มฤคทายวน

วา “เปนทสด” และถาอยากชมทสดของทสดซงมหนงเดยวในไทย ตองไปชม พระอโบสถวดกฎ อำาเภอเขายอย จงหวดเพชรบร ทสวยเจดจากงานไมแกะสลกจำาหลกลายทผนงดานนอกทวทงหลง แถมแกะไดราวกบวาตนไมและสตวในตำานานตางๆ ดโลดแลนคลายมชวตจรง

เมองเพชรยงไมเพยงเปนแหลงรวมชางศลปโบราณ หากยงมความงามรวมสมย เชน พระนครคร พระรามราชนเวศนหรอพระราชนเวศนมฤคทายวน ทผสมผสานศลปะตะวนตกเขาไปสะทอนถงอทธพลของงานชางแหงยคสมย วจตรนครเมองนจงมแตของดตางกาลเวลาใหเราไดชมจนอม เปนความอมทไมทำาใหเราจก เพราะเปนความอมสขทคอยๆ ซมซาบลงสหวใจ...

82

สมทรสงคราม

เมองสายนำ

สามเวลา

83

เรมตนยามเชาทตลาดนำา

ทาคา

ใครทเคยมาสมผส ตลาดนำ ทเมองสมทรสงคราม แตมาแลวกเดนเลนกนอยแตแถวๆ ตลาด มาแลวยงไมเคยไดใชชวตลองลอยไปกบสายนำ ลดเลาะไปตามรมคลองอนแสนบรสทธของเมองแหงสายนำ น ตองขอบอกเลยวา..ทานพลาดการไดสมผสเมองทแสนนารกไปอยางนาเสยดาย

เหมอนแบงกนไปกน นไมใชหรอ..วถชวตทเจอนำาใจแบบคนไทย “คณยายขายอะไรครบ” “ขนมกลวยจา 20 บาทจา” คณยายอายปาเขาไป 84 แลว แตยงพายเรอขายของทวนนำาไดอยางกระฉบกระเฉง ภาพทปรากฏใหเหนมนจงเปนความใสซอของชวตมากกวาตลาด..เหมอนไดเหนเดกๆ มาเลนขายของกน..ฉนมกลวยมาขาย..แลวของเธอละมอะไร..มแกงถงละสบบาท..ของฉนมนำาตาลมะพราว.. นคอความนารกทเราคงไมเหนจากตลาดนำาทไหน เพราะสวนใหญถาไมเซท..มนกเปนตลาดเชงธรกจเหมอนกนไปหมด

ไมเปนไร..แค 70 กโลใกลกรงเทพฯ แคน..มาลองใหม แนะนำาใหมาถงแลวจอดรถไว ณ ทพก แลวเหมาเรอสกลำาหนงวนกแคพนกวาบาท ไปลองสมผสวถชวตรมสายนำากบสามตลาดตงแตเชาจรดเยนด..มนใจเลยวาทานจะไดเหนเมองแหงสายนำาโดยแทและความสขในแบบททานไมเคยสมผสมากอน เรมตนยามเชา..พลาดไมไดคอ ตล�ดนำ�ท�ค� ทาคาเปนตลาดนำายามเชาทเปนตลาดนำาแทๆ..แมคาพอคาลวนเปนชาวไรชาวสวนตวจรง ทพายเรอเอาของมาขาย มบางทยงเอามาแลกกน สวนใหญกจะเปนผลไมและผกตางๆ แนนอนวา..ยกกนมาสดๆ จากไร สนนราคาก

84

จากตลาดนำาทาคาเรากลองเรอมาตามลำาคลอง สองฝงคลองลวนเตมเปยมไปดวยวถชวตทดำาเนนไปอยางชาๆ บางทำาสวน บางทำานำาตาลมะพราว รานโชหวยทตงอยในสวนรมคลองกมคนพายเรอมาซอของอยตลอดเวลา พระทานกพายเรอออกบณฑบาตไปตามทาหนาบานตางๆ ทน..เรอจงเหมอนปจจยทหาของชวต เสยงพายทจวงแหวกสายนำาจงเปนเหมอนทวงทำานองอนคนเคยทไดยนอยตลอดเวลา

สายแกๆ ใกลเทยง..เวลากำาลงเหมาะสำาหรบ ตล�ดนำ�คลองบ�งนอย ความนารกของทนคอความสงบ นอาจจะเปนตลาดแหงเดยวในประเทศไทยทดสงบเสงยมเรยบรอยดงผาพบไว อาจดวยเพราะเกอบรอยเปอรเซนตของรานคาทนลวนเปนเจาของรานเอง..ของทขายกทำาเองขายเอง ทกคนทน..จงไมไดเปนแคพอคาแมขาย..หากแตทกคนเปนเหมอนเจาของบาน..ทอยากใหมคนมาเทยวบาน..อยากใหไดมาสมผสและรกทนเหมอนอยางทพวกเขารก..เสนหของทนจงคอ..ผคน..ผคนอนแสนออนโยน

ตลาดนำาคลอง

บางนอย ตองมาตอนสายแกๆใกลเทยง

85

รอยยมและความจรงบางอยางของชาวบานจะทำ ให

เรานกถงคำ วา..“ดทสดคอ

เรยบงายทสด”

ทคลองบางนอยนเปดตงแตแปดโมงเชาถงหาโมงเยน มาทนแลวแนะนำาใหลองสมผสท “บ�งนอยคอยรก” ไมรจะเรยกโฮมสเตยหรอทพกรมนำาหรออะไรด เพราะเปนทพกทนารกมากแตมแคสองหองเทานน ทพลาดไมไดอกอยางคอ “ข�วผดปล�ทโบร�ณ” ทมาถงแลวตองลองเปนอนดบแรก เดนเลนนงเลนจนพอเยน..กไดเวลาสมผสกบ ตล�ดนำ�ย�มเยนอมพว� การเดนทางโดยเรอไปตลาดนำาอมพวาน..นาด..นาตนตาตนใจ..มากกวาเดนอยรมฝงอยางเหลอคณานบ นำาชวงนเตมตลงอยใน

เดนเลนจนเยนยำา

ก ไดเวลาของตลาดนำาอมพวา

86

ตลาดนำาอมพวา ยามเยน

ระนาบเดยวกบทางคนเดนและรานคาสองฝงคลองอมพวา แสงสวยจงอวดสสนผานสายนำาดระยบระยบเตมไปหมด ทำาใหเราไดสมผสสสนเตมๆ สองฟากฝง ถงนาทนใครอยากจะขนไปเดนเลนซอหาของฝากของอรอยกไปไดตามสะดวก เพราะตลาดนำาอพวาดเหมอนจะมทกอยางททานอยากซอ อยากชม และอยากชม หนงวนเตมๆ กบประสบการณใหมบนเรอ..สมผสมมมองจากสายนำากบสามตลาดนำาทน เชอไดเลยวา..มนทำาใหทานลมคำาวา..เรงรบ รอยยมและความจรงบางอยางของชาวบานจะทำาใหเราลมคำาวา..หนากาก ชวตแทๆ รมฝงคลองจะทำาใหทานเขาถงคำาวา..ดทสดคอเรยบงายทสด เสนหของทนจงไมใชมเพยงแคสายนำา แตมนคอชมชน..คอผคน..และวถของชวตทแสนนารกแหงเมองสายนำา

จะเดนจะชอปกทำาได

ตามสบาย

ตล�ดนำ�ท�ค�เปด วนขนและแรม 2, 7 และ 12 คำาเวลา 6.00 - 12.00 น.

ตล�ดนำ�อมพว�เปด วนศกร วนเสาร และวนอาทตย เวลา 15.00 - 22.00 น.

ตล�ดนำ�คลองบ�งนอย อ.บ�งคนทเปด 9 โมงเชา ถง 5 โมงเยน

ภาคตะวนออก

90

จนทบร

เมองศลปถน

อญมณ

91

ใครจะวาอยางไรกชาง เวลาไดยนเสยงเหนอๆ ของคนจนทเขาพดกนแลวรสกวา “ฮของจนทมนนารกแฮะ” เพราะมนไมไดมแคฮยาวๆ อยางทเขาวากนวา “ระยองฮสน จนทฮยาว” แตเปนฮหางเสยงคนจนทนนมาพรอมกบรอยยมหวานๆ ตรงมมปากของพวกเขา

ความรกจากพระเยซครสตมาสมวลมนษย โบสถนยงไดรบยกยองวาใหญและสวยงามทสดในประเทศไทย จากนนอยากแนะนำาใหไปยำาชม ย�นเมองเก� แถวบานทาหลวงรมฝงแมนำาจนทบร บนถนนสายสนๆ คณจะพบบานเรอนเกาๆ ทยงคงไดรบการอนรกษ แมบางสวนถกไฟไหมจนเสยหายและกลายเปนบานเรอนสมยใหม หากกยงมบางหลงทดแลไวอยางด และมอยหลงหนงซงเจาของอตสาหอทศใหเปนพพธภณฑมชวต ภายในรวบรวมภาพเกาๆ ของเมองจนทบร ขาวของสงสะสมตางๆ ทงแบบแปลนแผนพฒนาและอนรกษเมองเกาทเขาทำาไดดอยางไมมทต

มนจะหวานลำาเหมอนผลไมเมองจนทหรอเปลา หรอหวานเผดรอนเหมอนรสชาตของหมเลยงทเขานยมใสในนำาซปกวยเตยว ของแบบนตองลองไปชมและชมเอาเอง เทยวเมองจนทมนจงใหรสชาตทแตกตางไมเหมอนกบการยำาไปในเมองอน เพราะจนทบรเปนเมองทมรสหวานอยในตว คณอาจจะเรมจากความหวานคลาสสกอนเกดจากความรกทสมผสได ณ อ�สนวห�รพระน�งม�รอ�ปฏสนธนรมล หรอ โบสถค�ทอลก โบสถครสตศลปะตะวนตกแบบโกธคทสงผาน

อาสนวหารพระนางมารอาปฏสนธนรมล

92

กวยเตยวกง เจอด

และยานนยงเปนหนงในยานความอรอยของจนทบร ดโนนส ควนโขมงจากหมอซปรอนๆ ของ กวยเตยวกง เจอด ทแกขายชามละ 30 บาท แตใสทงกงทงกามปทะเลเนอปจนดแลวไมนาเชอวาแกจะขายได แตคงเพราะคนทำาคงมความสขทเหนคนไดมาทานของอรอยมากกวามองเหนกำาไร สวนของหวานของยานนกมใหเลอกชม ทงขนมดอกจอก ขนมกะละแม ขาวเหนยวแดง ขนมฝรงทนกขนชอและอยากจะบอกวา “อรอยมากกกกก” ไมไกลนกจะเจอรานขนมปงใสไสสงขยา เขาทำาขนมปงเนอนมใสไสหอมหวานอรอยทานไดพอดคำาชนไมใหญขายราคายอมเยาจนนกไมออกวาเขาเอากำาไรมาจากตรงไหน ออ... อกรสชาตทไมอยากใหคณพลาด คอขาวแกงแสนตง แมไมไดอยในยานนแตมดจน

ตองขอบอกตอ เจาดงเดมอยตรงขามวดจนทนารามมขาวแกงใหเลอกเปนสบๆ หมอ เครองแกงของทนมทเดดทงหอมทงเผดเคลดลบเจาของบอกวาใชของดตลอดแมกระทงนำาปลา หอม กระเทยม ฯลฯ เออ...ฟงแลวกอดคดไมไดวาคนจนทนเขาพอดในความสขอนเรยบงาย แครจกคำาวา “พอ” กรวยแลวนอกจากนทเมองจนทเขามวนพเศษใน 1 อาทตยอย 3 วน คอ วนศกร เสาร และอาทตยทมผคนจากตางถนเขามาหาซอพลอยกนคกคกแถบ ถนนศรจนทร และ ตรอกกระจ�ง คนเดนพลอยกมาขายพลอยใหกบคนซอทมาตง

ขนมดอกจอก

93

จนทบรเปนเมองทมชอเสยงเรองของทบทม

บษราคมนำ ด ไพลนและพลอยเขยวสอง

ทมมากในแถบน

โตะตอรองราคากนเรยงรายรมถนน แตสำาหรบนกทองเทยวทจะมาซอหาเครองประดบและพลอยเมดงามอาจไมใชการมาเดนดแถวตลาดพลอยดงวา เพราะจนทบรวนนเขามศนยอญมณและเครองประดบทไดรบการรบรองทงในดานคณภาพ ราคา จรยธรรมความนาเชอถอทางการคาจากสมาคมผคาอญมณและเครองประดบจนทบร ตงอยกลางเมอง ภายในศนยมรานคาใหเลอกซอเครองประดบทสวยงามไดถงกวา 40 ราน คณอาจหาซอพลอยหรอเครองประดบไดตงแตราคาหลกรอยหลกพนไปจนถงหลกลานทสวยงามจนหาทตไมได จนทบรเปนเมองท

ยานเมองเกาจนทบร

94

ฝมอการเจยระไน

ทแสนประณต

อญมณนำาดของ

เมองจนท

มชอเสยงเรองของทบทม บษราคมนำาด ไพลนและพลอยเขยวสองทมมากในแถบน ชนงานของพลอยเมองจนทนนขนชอในเรองของการเผาและการเจยระไนทกลาวกนวาฝมอดทสดในโลก ตงแตแหวนวงเลกๆ ไปจนถงตางห กำาไล สรอยขอมอ สรอยคอ ทมราคาไปจนถงหลกลานดงกลาว แมไพลนเมดละ 80 การตกยงหาดไดทนแตคงไมตองถามถงราคาวาจะแพงเพยงใด เคลดลบการทำาพลอยของคนจนทเปนภมปญญาทยงคงเกบงำาเปนความลบ ยามเสยงกรดเมอกอนพลอยเลกๆ สหวานสมผสกบจานเจยรกอเกดเปนเหลยมเปนมมระยบระยบจบตาแวววาวราวกบภาพฝนใหสสนสดสวย และในทสดจากพลอยสมวกกลายเปนอญมณ

สสวยหวานทใครไดมาเหนกบตาคงรสกไดวา..มนเจงจรงๆ ใครไมเคยมาไมมทางรหรอกวาสสนอญมณทเปลงประกายอวดสายตาไปทกซอกทกมมอยางน... มนจบใจขนาดไหนบอกไดเลยวาในเมองไทยนจะหาเมองไหนแวววบขบประกายหวานๆ ไดเทาจนทบร...ไมมอกแลว

96

ตราด

เมองหมเกาะ

มหศจรรย

97

จรงไหมทใครๆ เขาพดกนวาทะเลเปนเรองของคนขเกยจ...เพราะไปเทยวทะเลทไรจะรสกเหมอนอารมณถกสะกดใหอยนงๆ ไมอยากทำ อะไร เอาแตนงมองนำ ทะเลใสๆ ไดทงวน

ความใสของนำาทะเล ความขาวของทรายบนชายหาดททอดตวยาวเหยยด และอารมณลกลบนาคนหาของปรศนากอนหนดำาทวางตวระเกะระกะบนเกาะ วาหนเหลานมนมาจากไหนหนอ ครนปรายสายตาไปไมไกลกนนก คณจะพบเกาะหมากทงามดวยทวมะพราว เกาะหมาก สวยปานสาวเททจะพาคณไปแอคทฟกบนานากจกรรมไดทงวน สวน

ยงมาเจอหมเกาะทะเลตราดดวยแลว อาการขเกยจตวเปนขนคงคอยๆ งอกออกมาขนเรอยๆ หนำาซำาหวใจยงเตนแรงแบบไมมเหตผล เพราะแตละเกาะนนสวยบาดตางกนไปถาเปนนางงาม รบรองกรรมการเลอกไมถกเลยทเดยว อยาเพงทำาหนาแปลกใจวาทะเลตราดมหมเกาะดวยเหรอ...ไดยนไดฟงมากมแตเกาะชาง จรงๆ แลวตราดมหมเกาะนอยใหญมากมาย เรยกไดวาเปนบรวารของเกาะชางนนแหละ และแตละเกาะกมความโดดเดนไมแพกน ดอยางเกาะขาม ถาเปรยบเธอเปนสาวงามกตองบอกวาเธอคนนสวยใส สบตากนครงแรกกทำาใหคณปงเอาไดงายๆ เพราะ

ฟาใสหาดทรายขาว

ทเกาะกด

98

เกาะหมาก

เกาะกระดาด เธอคนนเกไมเหมอนใคร นอกจากลกษณะของเกาะทดแบนราบเหมอนอะทอลของมลดฟส บนเกาะนยงมกวางอยมากมาย ครนลองไปถงเกาะงาม เธอกชางดงามตานก เพราะแคมองจากระยะไกลกจะเหนทวมะพราวเรยงตวเปนแนวยาวอยบนผนทรายทคอดกวทำาใหดเหมอนรปตว H ยงไมหมดเพยงเทาน เพราะยงมเกาะเหลายา เกาะกระ เกาะรง เกาะกด เกาะหวาย ฯลฯ ทเรยงรายมาใหคณไดชนชมในความงามลำาไมซำากนสกเกาะเดยว นำาทะเลแถวนไมตองพดถง ใสยงกวานำาซปกวยเตยวเสยอก สวนผนทรายของแตละเกาะกมเนอเนยนนมเทา เมดทรายละเอยดยบ เวลาเดนยำาไปแลวรสกเหมอนเดนอยบนผนพรมออนนม เหนไหมวาไมตองไปไกลถงชายฝง

อนดามน แคอาวไทยใกลๆ กรงเทพฯ เรานแหละกสามารถสมผสสวรรคแหงทะเลเมองรอนไดแลว และหากจะเปรยบภเกตวาเปนไขมกแหงอนดามน หมเกาะทะเลตราดทงหมดกอาจเปรยบไดกบอญมณของทะเลตะวนออกคออาวไทยคงไมผด ชมหมเกาะกนจนอมตา ถงเวลาดำานำาชมโลกใตทะเลตราดกนบาง หมเกาะทะเลตราดยงเปนอกแหลงหนงซงสามารถมาดำานำาชมปะการงสวยงามเพราะมทง แสทะเล สาหรายสทองและฝงปลาหลากสสน ถาคณดำาแบบ

99

สนอรเกลหรอดำานำาตนแถบเกาะรง เกาะกระ เกาะเหลายา เกาะกระดาดและเกาะหวายจะพบดงปะการงทสมบรณทสดทงปะการงกอน ปะการงเขากวาง ปะการงแผนและปะการงพม ครนสนกกบกจกรรมมาตลอดวน ลองนงพกตรงมมเลกๆ อยาง เก�ะกระ ทยามนำาลดจะมพรวพรายระยบระยบกบโขดหนนอยใหญสวยงาม ลอนทรายทเกดจากรวคลนบนหาดทรายหนา เก�ะเหล�ย� กเปนงานศลปธรรมชาตทชวนหลงไหลจนนาอจฉาปลมพากนวงหากนเพลนใจบนหาดทราย หรอแมแตอาวกลวยบน เก�ะกด ทนำาใสหาดทรายขาว

หมเกาะทะเลตราดทงหมดอาจเปรยบไดกบอญมณของทะเลตะวนออกคออาว

ไทยคงไมผด

เกาะกระ

100

ราวกบสวรรคแหงทองทะเล และอกหลายเกาะทยงงดงามอยดวยทวมะพราวกบแสงอาทตยยามเชายามเยน นงมองตะวนลบขอบฟาจนรสกไมอยากลกไปไหน หรอเขาวาทะเลจะทำาใหเราขเกยจขนมาดอๆ แตเอาเถอะนา ทำาตวขยนมาตงหาวนแลว ขอแคสองวนในสปดาหมาทำาตวขเกยจนอนเลนในออมกอดของทะเลตราดดบาง...จะเปนไรไป

เกาะกดยามเยน

ตราด ทางหลวงหมายเลข 3

ทางหลวงหมาย เลข 318

หาดทรายงามหาดทรายเง�น

เกาะชางอ.เกาะชาง

เกาะหมาก

หาดทรายแกว

อ.เกาะกด

หาดบานชน

102

ปราจนบร

เมองหวใจสเขยว

304

103

เคยไหมทบางวน กร สกเอยนกบชวตกลางหมตก คลายๆ วาเจาอาการ “ซต ซนโดรม” มนกำ เรบขนมาเสยดอๆ จนอยากจะขบรถออกไปทใดสกแหง สดออกซเจนใหเตมปอด เตมสแดงใหเมดเลอดสบฉดอยางมชวตชวา

ทหลายคนอาจนกไมถง แมเทรนดแหงเคมบำาบดโรคกำาลงรดหนา แตพวกเขากไมสน กลบหนหนาเขาหาธรรมชาต ใสใจตอตนไมใบหญารอบตวจนในทสดมนกแอบกระซบบอกพวกเขาวาถาลองมองใหลกซง พวกเขาจะเหนคณประโยชนของกงกานใบหรอทกสวนของมนทสามารถบำาบดรกษาอาการเจบไขของมนษยเราได จากจดนนเองเมองเลกๆ เมองนกกลายเปนเมองแหงภมปญญาการรกษาโรคดวยสมนไพร

พกสายตาไปกบสเขยวของตนไมใบหญา ฟงเสยงนกรองและมองดผคนทกาวเดนไปอยางเนบชา นกๆ แลวกอยากหลบลหนกรงมงสเมองเลกๆ ทเหมาะจะใชเวลาสดสปดาหสนๆ เตมพลงทนอยลงเรอยๆ จนเกอบถงขดศนยใหดดตวพงกลบไปเตมสบอกครง วาแตจะมเมองเชนนดวยหรอทอยไมไกลจากกรงเทพฯ จนเกนไป....และถาบอกวามละ “จะเชอไหม” เชนนนลองมานงนงๆ แลวจนตนาการไปกบการรบฟงเรองราวนารกของเมองนกนด ทนอยไมไกลจากกรงเทพฯ มากนก เพยงขบรถไมถงสองชวโมง คณกจะพบสายนำาทเรยงรายดวยบานเรอนสงบงาม ผคนทนมภมปญญาอนเปนมรดกตกทอดจากธรรมชาต

เมองแหงภมปญญาการรกษา

ดวยสมนไพร

104

ในหมไมสเขยว ณ หมบานซงผสานชวตของชมชนเขากบการรรกษธรรมชาตดวยดวงใจสดใสหวใจสเขยว ทนคอ บ�นดงบง คลงแหงพชพนธสมนไพรทใครกเขาถงได ชาวบานทนทวทกหลงคาเรอนชวนกนปลกพชสมนไพรจนกลายเปนทงแหลงปลกแหลงผลตและแหลงจำาหนายสมนไพรทอาจเปนแหลงใหญทสดในเมองไทย เผลอๆ อาจไดชมนำาพรกแกลมสมนไพรสตรเดดของพวกเขาทนอกจากรสชาตอรอยลำาแลวยงเสรมสรางสขภาพใหแขงแรงอกดวย คณจะไดสนกไปกบปราชญทองถนรนหวใจใหความรพรงพรออกมาดวยภมปญญาสงสมมาจากรนสรน จนดเหมอนวาโรครายไมนาจะกลำากรายเขามาใกลคณไดอก นอกจากนทนยงเปนแหลงจำาหนายไมดอกไมประดบและพนธไมสารพดชนดจนทำาใหคดไป

ปราจนบร...เมองทไมไดมดแคทเรยนอรอย ผลไมหอมหวาน หากยงเปนเมองทชาวบานเขานำาเอาประโยชนของสมนไพรหลากหลายมาชวยบำาบดอาการเจบไขของผคน รสกเพลยลามาจากไหน ตองแวะไปท โรงพย�บ�ลเจ�พระย�อภยภเบศร ซงนาจะเปนเพยงโรงพยาบาลเดยวในไทยทเปนทงแหลงทองเทยว และสถานรกษาทงดงามตระการตาดวยงานสถาปตยกรรมชนเอก ความสวยคลาสสกของตกเกาเจาพระยาอภยภเบศรทตงของโรงพยาบาลสะกดทกสายตาตองหยดมอง และเมอเดนเขาไปภายในจะพบวาทนเปนแหลงจำาหนายเครองยาโบราณมากมายใชรกษาไดสารพดโรค ทงยงเปนการอนรกษการแพทยแผนโบราณ ศาสตรแตครงอดตใหยนยาวดวยภมปญญามาจากรนสรนเปนมรดกของคนไทยและมรดกของคนทงโลกสบไปอกดวย จากนนลองยอโลกของสมนไพรใหเขามาไวในกรอบของสายตาจากภาพของชวตจรง

โรงพยาบาลเจาพระยา

อภยภเบศร

105

ปราจนบรเปนเมองหวใจสเขยว

ทรรกษซมซบเขาใจในปรชญาสงแวดลอม

ธรรมชาต

ถงวาหมบานนนาจะไดชอวาหมบานหวใจใหมสดใสดวยสเขยวไปทงหมบาน ครนขากลบกอยาลมชอปปงของฝากจากธรรมชาตท ตล�ดผลไมหนองชะอม บนเสนทางหลกสายปราจนบร สระแกว หางจากตวเมองปราจนบรราว 16 กโลเมตร ใครไดแวะลงไปไมซอกคงอดใจไมไหวแนเพราะมผลไมใหเลอกมากมายหลายอยางหมนเวยนเปลยนไปตามฤดกาลเปนของสดใหมจากในสวนสเขยว ชวงเดอนธนวาคมถงเมษายนฤดนจะมมะยงชดลกใหญคลายกบมะปรางขนาดยกษหอยเรยงรายขายเปนพวงสทองเหลองอรามละลานตา พอหมดหนามะยงชดเขาสฤดรอนกเปนหนาทเรยนปราจนขนชอทตามดวยเงาะ มงคด กระทอน มะไฟไลเรยงกนมาในชวงฤดฝนไมนบขนน กลวยนานาชนดทออกกนตลอดทงปมใหเลอกซอเลอกชมกนอยางสนกสนาน

ตลาดผลไมหนองชะอม

106

เยอกระดาษกนำามาใชทำาเชอเพลงโรงไฟฟาใหพลงงานใหแสงสวางกบโลกไดมากขน เหนไหมวาเมองนถงจะเลก แตกไมธรรมดา เพราะปราจนบรเปนเมองหวใจสเขยวของการทองเทยวหวใจใหมทยงยน ทรรกษซมซบเขาใจในปรชญาสงแวดลอมธรรมชาต เมองทเขาใจสงแวดลอมเชนน ผคนตางมจตใจชวยกนอนรกษธรรมชาต และคณอยามวเอาแตนงฟงเรองเลานารกของเมองนเพยงอยางเดยว ใหดกวานนคงตองเดนทางไปสมผสจรงทกเรองทเลามารบรองวาจะทำาใหคณรสกยงวารก...ลองไปเตมความทรงจำาดๆ อกสกเรองทปราจนบรดสสดสปดาหนเลยเปนไง

ทายทสดถาเลาเรองเมองนตองนกถง 304 เมองน�รก ปร�จนบร ทนารกดวยปรชญาสเขยวกลางหวใจของทกคนทชวยรกษาสงแวดลอมแลว ยงเนนสราง “ความยงยน ความสข และสงดๆ ใหกบทกคน” เรมตงแตการใหผคนในทองถนมสวนรวมปลกตนกระดาษตามคนนาทวางเปลาไมไดใชประโยชน มาสรางงาน สรางเงน สรางรายไดเสรม ใหโอกาสกบผคน เพมออกซเจน ลดคารบอนไดออกไซดในอากาศสรางสภาวะแวดลอมทดใหกบโลกและชวยลดโลกรอน สวนกระบวนการผลตกระดาษคณภาพดในเมองๆ น เขา “ทำาของเสย ไมใหเสยของ” ทกอยางในกระบวนการผลตตงแตเปลอกไม เศษไมและนำามนยางดำาทเปนของเหลอใชจากกระบวนการผลต

304 เมองนารก

108

ระยอง

เมองเกาะแกว

แสนพสดาร

109

เสมด..เสรจทกราย นคงเปนคำ ตดปากมาหลายยคหลายสมย แตไมวาใครจะตความไปเชนไร..ในความหมายทแทจรงสำ หรบคนทมาเสมดมากกวาหนงครง คงตองยอมรบวา..เสรจ..ในทนยอมหมายถง เสรจในความนารกของเกาะเลกๆ ทมหาดทรายขาวจวเรยงรายอยทวทกหาดนนเอง

และมาถงระยองแลว ตองไมพลาดยานเมองระยองเกา ถนนยมจนด� ทเปนเพยงถนนสายสนๆ แตบานเรอนเขารกษาไวนนสวยงามและมคณคาในงานสถาปตยกรรมอยางยง ไปดบานพพธภณฑหรอบานสตยอดมบานเกาของขนศรอทยเขตร ทปจจบนลกหลานผสบทอดมรดกไดมอบใหเปนพพธภณฑแสดงถงวถความเปนคนระยองและเมองระยองในอดต มมมถายภาพทนกทองเทยวอดใจไมไหวตองไปถายรปเกบไวเปนทระลกอยหลายมม ตกกพง หรอตกสงหกราย ตกแรกของเมองระยอง วนนเขาอนรกษไวในสภาพดเยยมและ

แตกอนจะขนเกาะ มาเดนตามรอยใครบางคนบนฝงกนกอนดไหม และบคคลคนนนคอทานสนทรภ กวเอกทสรางเกาะแกวพสดารขนมาในวรรณคดทเรารำาเรยนกนมาสมยประถมนนแหละ วากวาไป การเดนทางตามรอยวรรณคดกนบวามเสนหอกอยางหนงในการทองเทยวหวใจใหมทไดทงความรการทองเทยวเชงประวตศาสตรจากสถานทตางๆจากวรรณคดและยงมหลายแหงทนารกนารนาเทยวชม เมองระยองเขาเลยทำา “หมดกว” ตามรอยสนทรภเพอเปนการยกยองถงคณงามความดของทานและนำาไปตงไว ณ สถานทตางๆ ทปรากฏหลกฐานจากนราศเมองแกลงถง 28 จดใหเทยวชมเชนท อนส�วรยสนทรภทบ�นกรำ� ซงทานเคยเดนทางกลบมาเยยมบดา

อนสาวรยสนทรภ

ทบานกรำา

110

สวยงามทสด บานยมจนดาบานของเจาเมองเกาเมองระยองตระกลยมจนดาปจจบนเปดเปนภตตาคารรมนำาใหคนไปนงชมอาหารอรอยตำารบดงเดมในบรรยากาศรมนำานารก ตกเถาแกเทยนสถาปตยกรรมชโนโปรตกสสวยงามกไมนาเชอวาจะพบไดกลางเมองระยองนเอง เสรจจากยานเมองเกา ไดเวลาออกเรอไปทองทะเล มงหนาส “เก�ะเสมด” หรอเกาะแกวพสดารในวรรณคด แตอนทจรง ถาเราลองตดเรองราวพระอภยมณออกไป แลวมอะไรกนละทบงบอกวาเกาะแหงนเปนดงเกาะแกวพสดาร แนนอนวาไมมอะไรเหมอนในวรรณคดนอกเหนอไปจากทรายแกวสขาว เมดละเอยดทใครไดมาเหยยบ หรอมานอนเกลอกกลงกจะตองตะโกนออกมาดงๆ วา “สดยอด” แตความสดยอดของหาดทรายขาว กยงไมใชคำาตอบสดทายของความพสดารอยด..แลวอะไรละ!..คอสดยอดพสดาร

หาดทรายทเรยงรายตลอดตอเนองนบสบอาวรอบเกาะนส..นบเปนสงพสดาร..เปนพสดารอนแสนนารก เชอเถอะวา..ไมมเกาะไหนในประเทศไทยททานสามารถเดนเลนไปรอบๆ เกาะไดสขอารมณมากไปกวาทเกาะแหงนอกแลว ดวยแตละอาว แตละหาดบนเกาะเสมดนน ลวนมขนาดกำาลงพอดเดน สาวเทาพอเหงอไมทนซมเดยวเดยวกทะลไปอกหาด ซงแตละหาดกมบคลกทนาสนใจแตกตางกนไป..และนคอเสนหของเกาะแหงน ในวญญานความรสกของนกเดนทางทกคน..อยางหนงทเหมอนกนนนคอ ความรสกผจญภย และไอความรสกผจญภยนแหละทกระตกใหตอมสดชนของคนเราใหรสกกระปรกระเปรา ชวตมเรองราวขนมาในทนใด

ยานถนนเกายมจนดา

111

ความพสดารของเกาะนคอการเดน ยงเดนทานกยงรสกไดวาจรงๆ แลว ความสขของคนเราหาไดงายๆ

การไดกาวยางเหยยบเขาไปในดนแดนแตละหาด..แตละอาวทเกาะนารกแหงน มนจงเปนความสนกปนการผจญภยเลกๆ ไดลนวาการเดนทะลไปแตละหาดนนจะมอะไรตอนรบเราอย บางหาดกสวยดวยสะพานปลาทยนยาวออกไป บางหาดกเทดวยบงกะโลรมชายหาด แตแบบสบายๆ..ไมมความอนตรายนากลวอะไร เนองจากทกหาดกจะมรานอาหารและบงกะโลตอนรบเรยงรายอย ถาทานชอบธรรมชาตแนะนำาใหเดนไปใหสดทอาวกว ทนอกจากจะมหาดสวยทสดในเกาะแลวทนเรายงจะไดเหนทะเลทสองฝงตะวนตกและตะวนออกไปพรอมๆ กน

เกาะเสมดหรอ

เกาะแกวพสดาร

112

ใครชอบความนารกกอยาลมแวะชมบานบนตนไมหนงเดยวในเสมด ทตงอยบนตนตะบนขนาดใหญทนอกจากจะสวยงามอยกลางอาวลงดำาแลว ผลของตนตะบนนชาวบานยงชอบเกบเอาเมลดดานในมาเลนเปนเกมตวตอจนขนานนามกนวาเปนลกจกซอว..นารกจรงๆ เมอมาถงหาดวงเดอนทพลาดไมไดดวยประการทงปวงนนคอ โรตพสวทย โรตทอยคเกาะเสมดมากวายสบป..บอกไดเลยวา..อรอยสดๆ สวนยามคำาคนแมทนจะเปนเกาะแสนสงบ แตทหาดทรายแกวกถอวาเปนหาดไนทไลฟทมสสนใหหายเหงาไดเปนอยางด แนนอนวาตองไมพลาดถายรปคกบทานพระอภยมณทหาดแหงน ไมวาทานจะเดนครงรอบหรอเตมรอบเกาะ..ทสดทานจะคนพบวาความพสดารของเกาะน

คอการเชอเชญใหเราเดน ยงเดนทานกจะยงรสกไดวาจรงๆ แลวความสขของคนเราหางายยง เพราะเพยงแคหาดทรายขาวกบอาวเลกๆทชวนเราเดนไปไดเรอยๆ.. แคน..มนกเปลงภาพชวตอนแสนนารกของตวเราออกมาใหตวเราเองไดสมผสอยางไมรตว..มนจงเปนอกเมองนารกททานตองมาเดนรอบเกาะใหไดสกครงในชวต

ววแสนสบายจากบานตนไมบนอาวลงดำา

สสนยามคำาคน

บนเกาะเสมด

114

ภาคใต

115

116

นครศรธรรมราช

เมองหตถศลป

ถนใต

117

ทดคมจนบาดใจ หนมๆ คนไหนไปเทยวเมองคอนระวงตวไวใหด เพราะสายตาสาวๆ เหลานจะคอยๆ กรดหวใจและทำาใหมนละลายไดในพรบตา ความสวยของเมองคอนไมไดมเพยงสาวๆ ผวสนำาผงนยนตาคม แตยงลามไปถงหวใจทเตมเปยมไปดวยศลปะทฝงอยในสายเลอดของคนบานนเมองน...สงใหนครศรธรรมราชเปนเมองหตถศลปเฉพาะตว ดอยางหนงตะลงทเขาบรรจงแกะสลกออกมาแตละชนๆ ถาเปนฝมอของคนเมองคอนแลว ไมตองสงสยในความงามอนประณตบรรจง

ถายอนเวลากลบไปไดเปนพนๆ ป จะพบวา นครศรธรรมราช เมองทมความเปนมายาวนาน มพทธศาสนาเปนหลกธรรมประจำาใจใหมความสงบรมเยน กอใหเกดสมาธและปญญาทนำามาซงงานหตถศลปมากมายหลายแขนง อาท การแกะตวหนงตะลง หนงใหญ การทำาเครองเงน เครองถมฝมอชนคร การจกสานยานลเภา การทอผายกเมองนคร และแมแตจตคามรามเทพทโดงดงกมตนกำาเนดมาจากเมองน

เขาวาเมองคอน เปนเมองของคนด แตพอไดสมผสนครศรธรรมราชดวยตวเอง ตองยอมรบวาเมองนเขา “ด” จรงๆ แตเปนนยนตาดของสาวๆ

งานหตถศลปของคน

เมองคอน

118

เครองถมเงนถมทอง

อยาง บ�นหนงตะลงครสช�ต ทรพยสน ถงครจะรวงโรยไปบางตามกาลเวลาแตกยงมทายาทสบตองานแกะตวหนงตะลง หนงใหญไมใหสญหายไป พพธภณฑหนงตะลงของครทใชบานมาทำาพพธภณฑนนไปดมาแลวตองบอกวาเหนในความรกและความหวงแหนศลปะวทยาการดานหนงตะลงของครอยางนาภาคภมใจแทนคนนครฯ เพราะครแกสะสมตวหนงไวตงแตรนเกาอายนบรอยปจนถงปจจบน จดหมวดหมของกลมตวหนงทงตวพระตวนางตวยกษรวมทงหนงตะลงจากประเทศเพอนบานใหเราไดศกษาหาความร แถมมการแสดงจรงใหไดชม ณ โรงแสดงภายในบรเวณบานอกดวย สวนงานหตถศลปเครองเงนและเครองถมเงนถมทองนน นอกจากเดนเลนซอหาไดแถวถนนทาชางกลางเมองนครฯ แลว หากคณอยากรวาเขาทำาเขาคดเขาใสอะไรลงไปในชนงาน ตองไปชมท บ�นอ�จ�รยนคม

นกอกษร หนาวดพระมหาธาตฯ แกสามารถทำาลวดลายไดละเอยดออนชอยเปนแบบททำาสบทอดมาแตโบราณจากสมยอยธยาทงานเครองถมไดแพรลงมาสเมองนครฯ เครองถมบางชนทมฝมออาจมราคาสงถง 100,000 บาท แตพอดแลวหมดความสงสยเลยวาทำาไมถงแพง ชนงานของครสวนใหญมกเปนของชนเลกๆ จำาพวกสรอยนะโม สรอยสองกษตรย สามกษตรย มากกวาจะเปนงานชนใหญๆ อยางกระเปา ขนเงนหรออนๆ แนนอนวาทกชนสวยบาดจต ดบางชนอาจตดใจตองซอกลบไปเปนของฝาก

119

อกอยางหนงซงขนชอกคอการนำายานลเภาเฟรนเถาชนดหนงทขนอยตามปาเสมด ปาโปรงแถบภาคใตมาสานทำาเปนกระเปาและผลตภณฑตางๆ ง�นส�นย�นลเภ�ของเมองนครฯ ขอบอกเลยวามฝมอดมากและทำากนมาตงแตสมยรตนโกสนทรตอนตน ปจจบนไปดได ทบานหมน ทางไปอำาเภอเฉลมพระเกยรต สวนการทอผาทมลวดลายสวยงามของเมองนครฯ กเปนงานศลปอกอยางหนงควรหาเวลาไปแวะชมและชอป ผ�ทอเมองนครฯ ทขนชอคอผายกซงมลวดลายละเอยดสวยงาม เชน ลายดอกพกล ลายดอกรกและลายพมพทอง

เมองทมความสงบรมเยน

ตามหลกพทธศาสนา กอใหเกดสมาธและปญญา นำ มาซงงานหตถศลปมากมาย

หลายแขนง

ผาทอเมองนครฯ

120

โดยแหลงทอผายกอยทบานมะมวงปลายแขนทางไปสนามบน และททำาใหนครศรธรรมราชกลายเปนเมองทใครๆ กอยากมาเยอน นนกคอ ก�รสร�งองคจตค�มร�มเทพฯ ผรกษาพระธาตเมองนครฯ โดยนำามาทำาเปนรปเหรยญจตคามรนตางๆ ไวบชาและเปนกระแสไปทวประเทศไทย ซงถอไดวามทมาจากเมองนครฯ นเอง จตคามรนตางๆ จะมลวดลายรปลกษณและงานศลปะแตกตางกนออกไปและมราคาสงไปจนถงหลกลานซงกไมใชเรองแปลกถาเราจะแลกเงนจำานวนนกบศรทธาทตเปนมลคาไมได

เมองนจงเหมาะสำาหรบคนรกงานหตถศลปทมงานศลปะเรยงรายมาใหคณไดรนรมยไมรเบอ และถาใครคดวาคนนครฯ นากลวเพราะไดยนไดฟงมาวาเปนคนด ตองลองมาสมผสจรงเมองนดสกท แลวคณจะพบวาเบองหลงดวงหนาคมนยนตาดของคนเมองคอนพวกเขาซอนรอยยมพมพใจ ยมเมอใดกสงความสขไปถงใจผรบ...จนตองกลบมาเยอนเมองคอนอกครง

วดพระมหาธาตทมาของ

องคจตคามรามเทพฯ

นครศร�ธรรมราช

บานหนงตะลงสชาต ทรพยสน

กลมเคร�องถมเมองนคร

บานอาจารยนคมนกอกษร

ทางหลวงหมายเลข 41

ทางห

ลวงห

มายเ

ลข 4

01

ทางหลวงหม ายเลข 40 8

�������������������

122

อ.ตะกวปา จ.พงงา

เมองยอนยคแหง

อนดามน

123

สำ หรบใครบางคน กวาจะคนเคยกนไดกตองรจกนสยใจคอกนอยพกใหญ คงเหมอนเมองบางเมอง ทตองอาศยเวลาในการละเลยดรายละเอยด เกบเลกผสมนอยคอยๆ ทำ ความรจกทละซอกทละมม

ความเปนชโนโปรตกสของตะกวปาดสวยเรยบ ไมเกนงาม กลางสามแยกของเมองตรงหวมมถนนอดมธาราตดกบถนนศรตะกวปา ทเขาเรยกกนวาเปนใจกลาง “ตล�ดเก�” นนละ คณจะพบตกเกาเหลาน และมนดเหมอนภาพเคลอนไหวในละครยอนยคเมออากงอามาออกมาจดธปไหวฟาดนขอพรเปนกจวตรยามเชา เดนเลยบไปถงตลาด สภากาแฟเจาประจำากเรมคกคกดวยเสยงสนทนาปญหาบานเมอง วาจบประโยคกยกกาแฟซดเสยสกอกใหคลอง

แตสำาหรบ “ตะกวปา” มนแปลกตรงทวาแคแรกสบตากนกรสกไดขนมาทนทเลยวา “เรากบเมองนคงมเคมตรงกน” ใครทชอบเมองเกา ตะกวปากเปนเมองเกา และยงกวาเกาคอความเกาในฐานะเมองทาทเคยรงเรองมากมายในยคแรกๆ ของการคาขายแถบชายฝงทะเลอนดามน พอการทำาเหมองเฟองฟ คนจนกเขามาอาศยในเมองนกนอนหนาฝาคง แถมยงนำารปแบบสถาปตยกรรมชโนโปรตกสตดกระเปามาดวย ตกรามบานเรอนของทนจงเปนอยางทเหน และแมลวงผานเนนนานวน แตทกสงยงคงเดม ไมไดดดแปลงทำาซำา หรอแตงเตมใดๆ

สถาปตยกรรมสไตล

ชโนโปรตกส

124

รานนาฬกาสไตลคลาสสก

ทตะกวปา

คอ คนทนเขานยมกนกาแฟไมใสคอฟฟเมตหรอใสนม เปนกาแฟดำาใสนำาตาลเพยวๆ เรยกวา “โกป” และมกใชคำานำาหนาตวเองวา “โก” โกนนโกน สงยมใหโกเดยว เดยวอกหลายโกกสงยมตอบ บางครงชวนนงลอมวงสนทนามนเสยดวยกนเลย เรยกนำายอยดวยสภากาแฟแลวมาปดทายดวยขนมจนปกษใตเจาอรอย กอนกาวเดนตอไปทางถนนศรตะกวปา ทางทศใต สองฟากถนนมนนารนรมยดวยตกเกาชโนโปรตกสเรยงรายสองขางทางสลบฉากกบชวตชาวบานรานถน เขากใชชวตกนแบบงายๆ คาขายเลกๆ นอยๆ บางบานกรบซอมนาฬกา บางบานเปนรานตดผมแบบลมโชย และถามาตอนวนเสารอาทตย ความสนกคงเรงดกรขนอกนดจากบรรยากาศของถนนคนเดนเปดใหชาวบานมาขายของกนสนกสนาน

และถาเดนจากถนนศรตะกวปาไปจนถงหนาวดเสนานชรงสรรค กมตกเกาหลายหลงใหเดนชม หากขาเรมลาลองแวะนงพกสกแปบทรานชยกาแฟ อกรานทนานง สวนตรงแยกไฟแดงจะมบานไมเกาแกอยแหงหนงสภาพสมบรณมาก แตถาอยากรวาคหบดสมยกอนเขาอยกนยงไง ลองไปเลยบๆ มองๆ ทบานขนอนทรซงเปนบานชโนโปรตกสดงเดม อกยานหนงของตกเกาจะอยแถบถนนอดมธารา ยานนแมจะไมไดเปนสถาปตยกรรมตกเกาแบบชโนโปรตกสอยางยานถนนศร

125

บรรยากาศและสถาปตยกรรมแบบชโนโปรตกสในเมองตะกวปา

เปนภาพทไมสามารถเหนไดจากเมองใด

รมฝงอนดามน

ตะกวปา แตความเกาของตกแถวชนเดยวหลงคาแบบจนโบราณแถบนดเกาและแกมากกวา บางหลงยงมภาพเขยนแบบจนโบราณเขยนไวตามฝาผนงอยางนาด เลยไปอกไมไกลกจะเปนแนวกำาแพงเมองตะกวปาสมยโบราณและมหองแถวบานไมเกาอยอกแหงหนงซงแลดคลาสสกไปอกแบบ เทยวชมบานเกากนแลว เปลยนมาชมวดกนบาง วดในตะกวปากแปลกไมเหมอนใคร อนไดแก วดเสน�นชรงสรรค วดสำาคญกลางเมองทมพระอโบสถสขาวรปแบบรตนโกสนทรตอนตนกบ วดพระธ�ตครเขต วดนมพระอโบสถทมสถาปตยกรรมไมเหมอนทไหนในประเทศไทยมลวดลายปนปนทหนาบรรณสวยงามสะดดตา

ลวดลายปนปนทหนาบรรณวดพระธาต

ครเขต

126

ในขณะทแมเมองรมฝงอนดามนหลายเมองจะมสถาปตยกรรมชโนโปรตกสใหเราเหนไดไมยาก แตภาพยอนยคอยางเมองตะกวปาอาจจะไมสามารถเหนได ณ เมองใดๆ เมองกลางหบเขาทใครๆ กบอกวาจะไปทำาไม ไกลกไกล แตถาลองเขาคนนนไดไปเยอนสกครง เขาคงตองเปลยนใจและกลบไปเทยวตะกวปาซำาอกหลายๆ รอบ เพราะตดใจในความนารกอนเปนลขสทธของคนตะกวปาทคนเมองอนใดกกอบปกนไมได

ภาพยอนยคของเมองตะกวปา

128

พทลง

เมองรอยเรองราว

รมทะเลสาบ

129

เวลาแหงความสข มกผานไปอยางรวดเรวราวกบตดปก แตปกแหงความสขทบนวนเวยนอยรายรอบตวเราน กลบทำ ใหเรารสกวาเวลามนชางผานไปอยางเชองชาเสยจรง

เวลาทคณกำาลงหลบ ดอกบวสชมพกลางทะเลสาบกลบกำาลงตน แยมกลบแสนสวยของมนยวเยาเหลาแมลงใหเขามาคลอเคลยเพอชวยมนขยายพนธ และพอคณรบตนแตเชาตรเพอไปสดอากาศบรสทธรมทะเลสาบ ไมเพยงอากาศสดสะอาดทคณจะไดสดจนชมปอดเทานน หากยงมภาพบวสะพรงกลางทะเลสาบมาเตมความกระปรกระเปราใหใจและกายรสก

บรรยากาศของความสขทอยใตปกแสนสวยของเหลานกอพยพกลางทะเลนอย จ.พทลง ถาไมทำาใหคณเคลมเหมอนอยในหวงฝน กคงทำาใหหวใจคณแทบสำาลกความสขทมนไรทสนสดเหมอนผนนำาในทะเลสาบ ทะเลนอยกบพทลงเปนของคกนมาแตไหนแตไร เวลาพดถงพทลงทไร ตองมทะเลนอยตดสอยหอยตามมาดวย และหากโฟกสลงไปอก ขยายภาพของทะเลนอยซงเปนทะเลสาบนำาจดทอดมสมบรณ คณจะพบวาทนคอบอเกดของเรองราวหลากชวตรมทะเลสาบ

ดอกบวบานสะพรง

กลางทะเลนอย

130

นกกลาขาว ซงปจจบนพบเพยงไมกแหงในประเทศไทยกยงสามารถพบไดในแถบน แดดออนยามเชาจบตองบวบานใหดสวยจบใจ เรอยงคงพาเราลองไปอยางออยอง ชาวบานรมทะเลสาบเรมชวตยามเชา ลอยเรอพายลำาเลกออกมายกยอ ทอดแห วางขาย ดกลอบ และสารพดททำาใหเรารถงความสมบรณของทะเลสาบ และมนสำาคญตอชวตของพวกเขาเชนไร เพราะสำาหรบวถชวตของผคนแถบน ทะเลนอย และ ทะเลส�บสงขล� คอแหลงชวต แหลงอาหาร แหลงเรยนรทผคนสบสานภมปญญาตอมาจากรนสรน

สดใส จะใหดกวานนตองลองเรอเขาสออมกอดของทะเลสาบ เวลาแหงความสขมนจะตดปกมาบนวนเวยนรอบกาย ชวนใหคณใหลหลงตกอยในภวงคแหงฝน เสนหของทะเลนอยเปนเสนหทมชวต เพราะทำาใหเราไดรนรมยชมนกอพยพ แตละตวอวดความสวยของตวเองตางกนไป ฟงเสยงนกขบขานระงมยามเชาคราวเดยวกบทบวกลางบงสชมพบานสะพรง นกระมงทวาบงนำาแหงนเปนบงนำาแหงสรรพชวต เพราะทนนอกจากเปนบงบวทสวยทสดแหงหนงในเมองไทยแลว ยงเปนแหลงนกนำาทสำาคญทงนกทอยประจำาถน เชน นกยาง นกอโกง และนกอพยพในชวงฤดหนาวอยาง นกเปดนำาตางๆ เปนตน และสำาหรบนกดนก นกกาบบว ในธรรมชาตกเปนนกหายากทเคยพบทน รวมทง

บงนำาแหง

สรรพชวต

131

โนนทลานดนรมบง ชาวบานบางคนเรม ปเสอแบกะดน วางสารพดปลาทผานการตากแหงแลว จดเรยงเสยสวยงามเพอยวตานกทองเทยว ความเรยบงายทำาใหชวตทนดนารกไมวาจะยามไหน ใครเลยงววชนกพามาออกกำาลงรมทะเลสาบทามกลางเดกนอยทคอยวงตามเปนพรวน อากาศแบบน สายลมเชนน กกลายเปนฟตเนสดๆ ททำาใหเรารอง “วาว” ไดแบบไมตองงอสถานออกกำาลงกายในเมองกรง จะสนกกวานนถาคณพบวาเขาพาควายไปเลยงในทลมนำาขงขอบทะเลสาบซงไมลกมาก พอใหเจาทยออกเดนทางทองนำาหากนได และควายทใครมกเปรยบมนกบความเขลา คณจะพบวาแทจรงควายคออจฉรยะทสามารถดำานำาลงไปกนหญาได “ควายดำานำา” เลาใหใคร ฟงเขาคงไมเชอ คงตองชวนมาดดวยตากนเอง

ทนนอกจากเปนบงบวทสวยทสดแหงหนงแลว ยงเปนแหลงนกนำ ทสำ คญทงนกทอยประจำ ถน

และนกอพยพในชวงฤดหนาว

ชาวบานเรมวถชวต

ยามเชา

132

หาดไดทพทลงทเดยว

บางทชวตมนกนารกในความเรยบงาย ไมมอะไรยงยากซบซอน เพยงมยามเชาแสนสบายๆ กบสายลม แสงแดด ผนนำา ผนฟา บวบานและเหลาเจานกปกแสนสวย สงธรรมดาแคนกทำาใหพทลง “รวย” ความนารกแบบใสๆ ไมตองงอเมคอพ ถามาเยอนสกครงแลวไมตกหลมรก...ไมมทาง

ควายดำานำา

134

สงขลา

เมองความทรงจำ

หลากรส

135135

ความทรงจำ ของเมองน “กนได”...เชอไหมละ? ตอใหคณแปลกใจแคไหน เรากขอยนยนวาความทรงจำ ของเมองสงขลากนไดจรงๆ แถมอรอยลนเสยดวย ไดกดทละคำ ๆ นอกจากรสชาตคาวหวานมนจะตดอยทลน กลนอายของความทรงจำ สมยเกายงซาบซบไปถงจตใจ

เปนความคลาสสกสดเกแหงยคสมย ตกเหลาน รวมทงหองแถวแบบเกงจนจะเรยงรายใหคณเดนยำาชมตลอดสองฟากถนนนครนอก นครใน ถนนนางงามและเชอมตอระหวางถนนสายหลกตางๆ อาท ถนนยะหรง ถนนหนองจก ถนนรามญ ถนนปตตาน ถนนยะลา และถนนพทลง ทงคนจนและมสลม แมศรทธาตาง แตกลบอยรวมกนไดเกลยวกลมสงบงาม ทแนๆ เดนยานเกาเมองสงขลาตองไมพลาดของอรอยทซอหามาลมลองกนได และบางเมนมคณคาดงความทรงจำาใหคณไดกดไดกลนความอรอยลำาฉำาหวใจ

จำาไดไหมวาฝมอขนมหวานรสมอแมสมยเราเปนเดกอรอยลำาขนาดไหน สำาหรบคนสงขลาเองกเหมอนกน ของกนในอดตทเคยกนเคยทานกนในวยเยาว ทกวนนมนกยงไมเจอจางหางหาย จากของททำากนกนภายในบาน ปจจบนกลายเปนความหวานทเจอจานไปสคนตางถน จากบานสรานอาหาร แถมเปนรานอาหารทยงคงปลายจวกหลงครวของคนสงขลาไวไดเปนอยางด และความอรอยสดคลาสสกเชนนคณจะหาพบไดในยานเกา ย�นเก�เมองสงขล� มอายยาวนานถง 169 ป เคยเปนยานการคาของคนจนมฐานะในสมยนน ตกเกาบานเรอนจงแลดสวยงามตามสถาปตยกรรมสไตลชโนโปรตกส ทกลาย

ยานเมองเกาสงขลา

136

เดนเลนชมเมองเกาไมทนไร มอกลางวนกเคลอนเขามาทกทาย มสารพดเมนใหเลอกหมำา กวยเตยวหางหมทหาทานกนไดยากกหาทานกนไดทน หรอถาอยากลองของแปลกตองแวะไปชมกวยเตยวปารงใตโรงงวทคณตองออกแรงมดเขาไปกนอยใตถนโรงงว ไดอารมณซะไมม สวนกวยเตยวเตาควปาจวบซงเปนอาหารพนเมองของสงขลากยงหาทานไดในวนน วนวานรสชาตเปนเชนไร วนนความอรอยกยงเปนเชนนน คนสงขลาเขามฝมอในการทำาอาหารจรงๆ นอกจากนยงมสกนครในและภตตาหนำาเตาทขายขาวหมแดง ขาวมนไกและเปนเจาตำารบไสกรอกตบ ฟงแลวนำาลายสอขนมาทนทเชยวละ

เชาตรชวตผคนมกเรมตนทรานกาแฟ เจาดงๆ ไดแก รานขนมบอก ทมผคนแวะเวยนมานงสนทนาประสาสภากาแฟทนาจะเรยกไดวาเปนวฒนธรรมพนถนของคนปกษใต มอเชาๆ อยางนตองเรมตนดวยจานเบาๆ อยางโรตนำาแกงตรงสแยกถนนพทลงตดกบถนนนางงาม ใครชอบกนตมซำาชามจวทเขานยมเรยกวา“แตเตยม” รานโพยมละใชทสด สวนของรอนๆ อยางกวยจบกตองยกให เจนอย แกมสตรเดดเคลดลบความอรอยทตองบอกตอ รวมถงโจกเกาะไทย โจกเจานจะทำาใหยามเชาของคณมชวตชวา สวนของกนดงเดมทคนสงขลากนกนมาแตออนแตออกนนคอ ขาวสตเจาดงท รานเกยดฟง (เกาหอง) ซงเปนเจาตนตำารบ ตบทายดวยกาแฟรอนๆ ทรานกาแฟรอยปฮบเซง (เจบวย) รบรองวาถาไดลองชม หลายคนตองอจฉายามเชาของคณขนมาทนท

ตมซำาชามจวหรอทเรยกวา

“แตเตยม”

ใครชอบไอศกรมหวานๆ เยนๆ เมองนเขาแปลกไมเหมอนใคร เพราะนยมกนไอศกรมราดไขแดงกนสดๆ รสชาตหวานๆ มนๆ มหลายรานใหเลอกชม เชน รานไอศกรมยว รานฮะเฮยง (ไอตมโอง) รานไอศกรมบนหลเฮง และทไมควรพลาดคอ กลวยปงถนนนครในมขายมานานกวา 40 ป กลวยเจานเขาจะยางรอนๆ จากเตา และมกใชกลวยนางทองหวานอรอยซงหาทานไดเฉพาะทนเทานนจรงๆ พอถงมอเยนตองตบทายวนทสวยงามเชนนดวยอาหารอสลามซงมใหเลอกกนเดดๆ หลายราน ไมวาจะเปนรานกะฟะห รานสดา รานดาหวน และรานอสมา ทกรานทงซปทงขาวหมกไกสไตลมสลมเดดอยาบอกใคร ทพลาด

สำ หรบคนสงขลา ของกนในอดต

ทเคยทานกนในวยเยาว ทกวนน มนกยงไมเจอจาง

หางหายไป

ไอศกรมไขเจาดง

ของสงขลา

138

กบปายชอถนนใหสะดดตานาเขาไปลองนงชลๆ และสำาหรบคนชอบขนมหวานๆ ขนชอเมองสงขลาน ตองรานขนมไทยสอง-แสน ของปาแดง ขาวฟางกวนคณยาย ขนมคางคาวใกลศาลเจาพอกวนอ ขนมกะลอจเยองศาลหลกเมองซงเปนของทองถนหาทานยาก ไมแปลกหรอกถาเราจะบอกวาทกรสชาตคอความทรงจำา ในความงดงามและหลากหลายในวถชวตของผคนตางเชอชาตตางศาสนาแตกลบมามวถชวตอยรวมกนไดอยางสนตสข ถอยทถอยอาศย อยกนอยางนารกภายใตรมเงาเมองเกาเมองเดยว..สงขลา

ไมไดอกเชนกนคอ กวยเตยวเสยงโชค หมผดวดดวงกระทะใหญทใครสงตองลนเองวาจะไดหมกชนมากหรอนอย ขาวตมปลาเจน ทอรอยทงขาวตมปลา ปลาลวกและลกชนปลารสเยยม ใครทชอบอมทงอาหารตาไปดวย ลองแวะเวยนไปทราน J-Glass ตกเกาสเหลองสะดดตาหวถนนนครในทในรานตกแตงสวยเก รานกาแฟอองเฮยบฮวด รานกาแฟสวยตกแตงสไตลโบราณดวยตะเกยงเกาของเกาตางๆ มากมาย กบอกรานหนงชอ รานแกวโปรด รานนเตมเสนหโมเดรนทดคอนทราสตกบบรรยากาศของสงขลา แถมทำาชอรานเหมอน

อาหารมอเยนกมใหเลอกหลากหลาย

140

141

บนทกเมองนารก

ของคณ

142

เทยวเมองนารกใหสนกเท ยวไปกบคนเลาเร องมออาชพ

บจก. ซนสก�ยทวร จำ�กด 98 อาคารบานเลศไพรวลย ถนนจนทร แขวงทงดอน เขตสาทร กรงเทพฯ 10120โทร. 0 2211 7393แฟกซ 0 2872 8641sunskytour@hotmail.comwww.sunskytour.com

หจก. ทวรอนไทย แอนด อะเมซง แทรเวล 83/120 เสนา103 ถนนเสนานคม 1 แขวงจรเขบว เขตลาดพราว กรงเทพฯ 10230โทร. 0 2578 3998แฟกซ 0 2907 1534Thailand_tour@hotmail.comwww.tourinthailand.com

บจก. ตรซซน 10/189 ซอยโชคชย 4 (ซอย 46) ถนนลาดพราว แขวงลาดพราว เขตลาดพราว กรงเทพฯ 10230โทร. 0 2530 1029แฟกซ 0 2530 1257three-ss@hotmail.com

บจก. ไมคทมทวร อนเตอรเนชนแนล633/86 หมบานรงเรอง ซ.ลาดพราว 80 ถ.ลาดพราว แขวงวงทองหลาง เขตวงทองหลาง กรงเทพฯ 10310โทร. 0 2530 2675แฟกซ 0 2932 7633miketeamtour@yahoo.co.th

บจก. หนมส�วทวร 133/19-20 ถนนราชปรารภ แขวงมกกะสน เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400โทร. 0 2246 5659แฟกซ 0 2248 8420info@noomsaotours.comwww.noomsaotours.com

ปกเตยนค�บ�น�บช รสอรท141 หม 3 ถนนคนกนนำาเคม ตำาบลปกเตยน อำาเภอทายาง จงหวดเพชรบร 76130โทร. 0 3244 3126-7แฟกซ 0 3244 3145contact@puktiencabana.comwww.puktiencabana.com

143

บจก. เดอะเมมโมร กรป ดอท คอม 6 หมบานเศรษฐกจ 48 ถนนเพชรเกษม แขวงบางไผ เขตบางแค กรงเทพฯ 10160โทร. 08 9027 2233แฟกซ 0 2421 7610memorysrevice@gmail.comwww.thememoriesgroup.com

บจก. ด.ด.เรสซเดนท (โรงแรม ไอยรเพลส)481/14 หม 12 ถนนทพพระยา ตำาบลหนองปรอ อำาเภอบางละมง จงหวดชลบร 20150โทร. 03 8303 9805แฟกซ 03 8303 3986info@aiyaree.comwww.iyaree.com

บจก. 896339/26 แกรนด คาแนล ดอนเมอง ซอยเวเนเซย 2/1 ถนนเชดวฒากาศ แขวงสกน เขตดอนเมอง กรงเทพฯ 10210โทร. 02-1970288แฟกซ 02-1970266bob@896travel.com

บจก. นนทน�ก�รทวร55/121 ถนนรามคำาแหง แขวงสะพานสง เขตสะพานสง กรงเทพฯ 10240 โทร. 0 2728 7404-5แฟกซ 0 2728 7406neung6800@hotmail.com

พ.เอส. สย�ม แทรเวล เซอรวส503 อาคารเคเอสแอล ถนนศรอยธยา แขวงพญาไท เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400โทร. 0 2642 6243-4แฟกซ 0 2642 6159yuu@pssiamtravel.comwww.pssiamtravel.com

บจก. สวนะ (โรงแรม ฮอลเดย ก�รเดน เชยงใหม)16/16 ถนนหวยแกว ตำาบลชางเผอก อำาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50300โทร. 0 5321 0901-4แฟกซ 0 5321 8467info@holidaygardenhotelandresort.comwww.holidaygardenhotelandresort.com

บจก. สสน ฮอลเดย 7/1 ซอยมหาทรพย ถนนสาธประดษฐ แขวงชองนนทร เขตยานนาวา กรงเทพฯ 10120โทร. 0 2674 8402-3แฟกซ 0 2212 3625seasunholiday@hotmail.com

บจก. ลเบนน แทรเวล เซอรวส 599/78-79 หมบานกลางกรง รชวภา  ถนนรชดาภเษก  แขวงจตจกร  เขตจตจกร  กรงเทพฯ 10900โทร. 0 2192 1931-8แฟกซ 0 2192 1930leebentravel.adt@gmail.com

144

บจก. เอสซ เดคเคอรเรชน (สไมลไทยแลนดทวร)329/29 หม 3 ซอยรามอนทรา 125 ถนนรามอนทรา แขวงมนบร เขตมนบร กรงเทพฯ 10510โทร. 0 2906 4469แฟกซ 0 2518 0566smilethailandtour@hotmail.com www.smilethailandtour.com/

บจก. รงโรจนทวร แทรเวล เซนเตอร 208/2 ซอยสาเก ถนนตะนาว แขวงบวรนเวศ เขตพระนคร กรงเทพฯ 10200โทร. 0 2622 0341-6แฟกซ 0 2622 2296roongrojtour2002@hotmail.comwww.roongrojtour.com

หจก. หนงเดยวทร�เวล แอนด เซอรวส141/52 ซอยประชาอทศ 27 ถนนประชาอทศ แขวงราษฎรบรณะ เขตราษฎรบรณะ กรงเทพฯ 10140โทร. 0 2673 9396แฟกซ 0 2211 5000edward@ndtravelthailand.com

บจก. รงทองทวร แอนดเซอรวส2332 ถนนเพชรบรตดใหม แขวงบางกะป เขตหวยขวาง กรงเทพฯ 10320โทร. 0 2318 3922-3 แฟกซ 0 2716 5548rttour@cscoms.comwww.roongthongtour.com

โรงแรม เคพ แกรนด จนทบร35/200-201 ถนนตรรตน ตำาบลจนทนมต อำาเภอเมอง จงหวดจนทบร 22000โทร. 0 3932 3201-10แฟกซ 0 3932 3215kpgrand@yahoo.comwww.kpgrandhotel.com

บจก. สตล. ซ. พ. เอส แทรเวล จำ�กด13/2 ถนนสตลธาน ตำาบลพมาน อำาเภอเมอง จงหวดสตล 91000โทร. 0 7471 1049แฟกซ 0 7472 2249satuncpstravel@yahoo.comwww.satuncpstravel.com

Napira Travel Stylist17 ซอยอดมยศ ถนนรามคำาแหง หวหมาก แขวงบางกะป กรงเทพ 10240โทร. 0 2719 8009www.napiratravel.comInfo@napiratravel.com

ออกแบบรปเลม ปก และ ภ�พ : บรษท แบงคคอก ไรเตอร จำากด อาคารพหลโยธนเพลส ชน 12 เลขท 408/52 ถนนพหลโยธนแขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400โทรศพท 02 619 1985-9

เรอง : รอยตะวนพนดาวนายนกเขา

ภ�พประกอบ และ แผนท :ศกดชย ศรวฒนาปตกลอนพงษ สขศรวงศ

ขอขอบคณ : ทมงานหนกรงเออเฟอภาพประกอบในเลม

ขอมล และภ�พ :บรษทโฟโตสแควร แอนด กราฟฟค จำากด และ สรจต จามรมาน