11/4/2011

1

ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ &&

ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΠΡΑΣΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΓιάννης ΤσουλόφταςΓιάννης Τσουλόφτας

tsouloftas@cytanet.com.cy

ΤΕΠΑΚ, Λεμεσός, 7 Απριλίου 2011

Δομή Παρουσίασης

1. Κλιματική Αλλαγή

2. Πράσινη Ανάπτυξη

3. Πράσινη Ενέργεια (ΑΠΕ)

4. Εθνικό Σχέδιο Δράσης και Εμπλοκή Κύπρου στις ΑΠΕ

11/4/2011

2

Τι Είναι Κλιματική ΑλλαγήΚλιματική αλλαγή ή «φαινόμενο του θερμοκηπίου»

• αύξηση της θερμοκρασίας της γης, λόγω αερίων αερίων που έχουν την που έχουν την ιδιότητα να παγιδεύουν θερμότηταιδιότητα να παγιδεύουν θερμότητα

• (όπως ακριβώς το γυαλί παγιδεύει τη θερμότητα σε ένα θερμοκήπιο)( ς ρ β ς γ γ η ρμ η ρμ ή )

Αίτια:• καύση ορυκτών καυσίμων

(π.χ. πετρέλαιο, μαζούτ, φυσικό αέριο) 

• αποψίλωση των δασών• χρήση λιπασμάτων• ανεξέλεγκτη διάθεση απορριμμάτωνανεξέλεγκτη διάθεση απορριμμάτων• βιομηχανικές διεργασίες

Η Η κλιματική αλλαγή συμβαίνεικλιματική αλλαγή συμβαίνει!!

Πως μας Επηρεάζει η Κλιματική Αλλαγή

• Οικονομική δραστηριότητα

• Κοινωνική δραστηριότητα

• Περιβαλλοντικές επιπτώσεις

συνιστά τη μεγαλύτερη απειλήγια το κοινό μας σπίτι, τη γη!

11/4/2011

3

Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί η Κλιματική Αλλαγή; 

Θα πρέπει άμεσα να:

• Να περιοριστούν οι εκπομπές των θερμοκηπιακών αερίων.

• Να περιοριστεί κάθε δραστηριότητα που καταστρέφει ανεπανόρθωτα το φυσικό περιβάλλον.  

• Να στραφούμε προς την Εξοικονόμηση Ενέργειας, τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και γενικότερα προς την  Πράσινη Ανάπτυξη.

Το Πρωτόκολλο του Κιότο• Διεθνής «οδικός χάρτης» για τη μακροπρόθεσμη 

αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος

• Τα κράτη δεσμεύονται να ελαττώσουν τις εκπομπές αερίωνΤα κράτη δεσμεύονται να ελαττώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου την περίοδο (2008‐2012) κατά ένα συγκεκριμένο στόχο 

• Με τον πιο οικονομικά αποδοτικό τρόπο, ώστε να μην επιβαρυνθεί η παγκόσμια οικονομία. 

• Περιλαμβάνει τρεις ευέλικτους μηχανισμούς:

– την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών, 

– την κοινή εφαρμογή, και

– το μηχανισμό καθαρής ανάπτυξης.

11/4/2011

4

Τα Αέρια του ΘερμοκηπίουΤο Πρωτόκολλο του Κιότο αφορά τις εκπομπές έξιαερίων θερμοκηπίου:

• του διοξειδίου του άνθρακα (COCO )του διοξειδίου του άνθρακα (COCO22)• του μεθανίου (CH4)• του πρωτοξειδίου του αζώτου (N2O)• των υδροφθορανθράκων (HFC)• των υπερφθοριωμένων υδρογονανθράκων (PFC)• του εξαφθοριούχου θείου (SF6)6

Το διοξείδιο του άνθρακα αντιστοιχεί στο 80% των εκπομπών όλων των αερίων του θερμοκηπίου.

Τι είναι Πράσινη Ανάπτυξηδεν είναι απλά μια πολιτική για το περιβάλλον! • Είναι η ριζική αλλαγή του τρόπου με τον οποίο παράγουμε 

πλούτοπλούτο. • αντιμετωπίζει το περιβάλλον ως αναπτυξιακό απόθεμα.  • ικανοποιεί τις ανάγκες των τωρινών γενιών χωρίς να 

διακυβεύει τη δυνατότητα των μελλοντικών γενιών να ικανοποιούν τις δικές τους και 

• χωρίς να επηρεάζει αρνητικά τις συνθήκες διαβίωσης των γειτόνων μας.γειτόνων μας. 

•• Ανάπτυξη και περιβάλλον πρέπει να εξετάζονται Ανάπτυξη και περιβάλλον πρέπει να εξετάζονται μαζίμαζί• Η ανάπτυξη εξετάζεται από την πλευρά των 

περιβαλλοντικών επιπτώσεων προληπτικά. 

11/4/2011

5

Συνιστώσες της Πράσινης Ανάπτυξης

Γιατί Πράσινη Ανάπτυξη ‐ 1 

• Παγκόσμια στροφή προς την Πράσινη Ανάπτυξη

• Ένα έκτο του συνολικού δημοσιονομικού πακέτου τόνωσης της οικονομίας παγκόσμια, πέραν των 3 τρις $ ετήσια 

• μεγάλο μέρος των ιδιωτικών επενδύσεων

• στροφή των καταναλωτών προς τα πράσινα προϊόντα και υπηρεσίες. 

•• πράσινη πράσινη επανάστασηεπανάσταση!

11/4/2011

6

Γιατί Πράσινη Ανάπτυξη ‐ 2 

• η ταχύτητα

• η ποιότητα καιη ποιότητα και 

• η ευστοχία

της κίνησης της οικονομίας μας προς την Πράσινη Ανάπτυξη θα κρίνει και το βαθμό της ανταγωνιστικότητας μας σε διεθνές επίπεδο στη νέα οικονομική πραγματικότητα. 

Είναι η Πράσινη Ανάπτυξη Ακριβή;

• τεχνολογίες και τα συστήματα που σχετίζονται με την πράσινη ανάπτυξη, όπως οι ανανεώσιμες 

έ έ ύ λ δ ίπηγές ενέργειας και η ανακύκλωση, δεν είναι καθόλου φτηνές

• πως συνυπολογίζεται το κόστος μιας κόστος μιας περιβαλλοντικής καταστροφήςπεριβαλλοντικής καταστροφής; 

• πράσινη ανάπτυξη δεν σημαίνει ακριβή ρ η ξη ημ ρ βήανάπτυξη! 

• πράσινη ανάπτυξη και επιχειρηματική κερδοφορία δεν είναι έννοιες αντιφατικές. 

11/4/2011

7

Πράσινη Ανάπτυξη και ΕπιχειρηματικότηταΠράσινη Ανάπτυξη και Επιχειρηματικότητα

ευκαιρίες και προοπτικές επιχειρηματικής δραστηριοποίησης στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης, πχ:ανάπτυξης, πχ:

• ολοκληρωμένη διαχείριση στερεών αποβλήτων

• ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση υλικών

δημιουργεί μια νέα αγορά και ποιοτικές θέσεις εργασίας

• στην  έρευνα και την ανάπτυξη τεχνολογίας, η ρ η ξη χ γ ς

• στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, 

• στην κατασκευή και λειτουργία μονάδων επεξεργασίας κτλ.

Πως οι Απλοί Πολίτες Επωφελούνται Πως οι Απλοί Πολίτες Επωφελούνται από την Πράσινη Ανάπτυξη;από την Πράσινη Ανάπτυξη;

Από την στροφή στην πράσινη ανάπτυξη έχουμε να επωφεληθούμε όλοι:

• Οι επιχειρήσεις ά δύ• Οι επιχειρήσεις ‐ πράσινες επενδύσεις

• Οι αγρότες ‐ πιστοποίηση προϊόντων

• Η τοπική αυτοδιοίκηση ‐ διαχείριση απορριμμάτων

• Οι εργαζόμενοι ‐ νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας

Ο έ ή• Οι νέοι επιστήμονες ‐ ανάπτυξη και τεχνολογία

• Οι καταναλωτές ‐ ποιότητα ζωής, καλύτερη υγεία, εξοικονόμηση ενέργειας, οικονομία

11/4/2011

8

Ανεπάρκεια Υφιστάμενου Ανεπάρκεια Υφιστάμενου Αναπτυξιακού ΜοντέλουΑναπτυξιακού Μοντέλου

• ανεπάρκεια και αποτυχία του αναπτυξιακού μοντέλου που παραγνωρίζει την προστασία του περιβάλλοντος

• Τα σοβαρά προβλήματα είναι αποτέλεσμα λανθασμένων αναπτυξιακών επιλογών

• πλασματική ευδαιμονία σε βάρος των παιδιών μας και των επόμενων γενιών

• ατμομηχανές για την ανάπτυξη η οικοδομική βιομηχανία και ο μαζικός τουρισμός, και η παραγωγή ηλεκτρισμού από υγρά καύσιμα σε βάρος του περιβάλλοντος

Ποιο Αναπτυξιακό Μοντέλο Πρέπει να Ποιο Αναπτυξιακό Μοντέλο Πρέπει να Υιοθετηθεί;Υιοθετηθεί;

Πράσινο Αναπτυξιακό Μοντέλο που θα βασίζεται :

• στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας• στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, 

• στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη διαχείριση της ενεργειακής ζήτησης,

• στη μείωση των απόβλητων, 

• στην ανακύκλωση, 

• στη βέλτιστη αξιοποίηση των υδάτινων πόρων και 

• στην προστασία του περιβάλλοντος.

11/4/2011

9

Τι είναι Πράσινη Ενέργεια;• Ενέργεια που προέρχεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας 

(ΑΠΕ)

Ηλιακή Ενέργεια

• [Θέρμανση][Θέρμανση]

• Φωτοβολταϊκή

• Ηλιοθερμική

11/4/2011

10

Φωτοβολταϊκή Ενέργεια  ‐ 1

Φωτοβολταϊκή Ενέργεια  ‐ 2

11/4/2011

11

Φωτοβολταϊκή Ενέργεια Οικιακά Συστήματα ‐ Αυτόνομα

Φωτοβολταϊκή Ενέργεια  Οικιακά Συστήματα‐ Συνδεδεμένα

11/4/2011

12

Ηλιοθερμική Ενέργεια  ‐1

Ηλιοθερμική Ενέργεια ‐ 2

11/4/2011

13

Ηλιοθερμική Ενέργεια ‐ 3

Αιολική Ενέργεια

• Ανεμογεννήτριες

• Θαλάσσια Κύματα

11/4/2011

14

Ανεμογεννήτριες ‐ 1

Ανεμογεννήτριες ‐ 2

11/4/2011

15

Ενέργεια από Κύματα 

Ενέργεια από Κύματα 

11/4/2011

16

Γεωθερμική Ενέργεια ‐ 1

Γεωθερμική Ενέργεια ‐ 2

• ΥΨΗΛΗΣ ΕΝΘΑΛΠΙΑΣ (> 150° C): 

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ– ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

• ΜΕΣΗΣ ΕΝΘΑΛΠΙΑΣ (80° – 150° C):

– ΘΕΡΜΑΝΣΗ, ΞΗΡΑΝΣΗ ΞΥΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ

• ΧΑΜΗΛΗΣ ΕΝΘΑΛΠΙΑΣ (25° – 80° C):

– ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΧΩΡΩΝ & ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ– ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΧΩΡΩΝ & ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ

– ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΙΕΣ

– ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΛΥΚΟΥ ΝΕΡΟΥ

11/4/2011

17

Παλιρροϊκή Ενέργεια 

Βιομάζα‐ 1

• ό,τι προέρχεται άμεσα ή έμμεσα από τη φωτοσύνθεση των φυτών (συμπεριλαμβανομένων των κτηνοτροφικών προϊόντων και των τροφίμων)(συμπεριλαμβανομένων των κτηνοτροφικών προϊόντων και των τροφίμων)

• βιοδιασπώμενο μέρος των προϊόντων, αποβλήτων και υπολειμμάτων που προέρχονται από τη γεωργία, τη δασοκομία, τα βιομηχανικά και αστικά απόβλητα. 

• Τα βιοκαύσιμα είναι στερεά υγρά ή αέρια• Τα βιοκαύσιμα είναι στερεά, υγρά ή αέρια καύσιμα τα οποία παράγονται από τη βιομάζα. (προέρχονται από οργανικά προϊόντα και θεωρούνται ανανεώσιμα καύσιμα)

11/4/2011

18

Βιομάζα‐ 2

Τα βιοκαύσιμα διακρίνονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:

• Στερεά όπως πριονίδια, κλαδέματα, γρασίδι κτλ.

• Υγρά όπως βιοντίζελ, βιοαιθανόλη κ.ά. τα οποία προέρχονται από καλλιέργειες  ενεργειακών φυτών (ελαιοκράμβη, σιτάρι, ζαχαρότευτλα).

• Αέρια όπως βιοαιθάνιο βιομεθάνιο κ ά ταΑέρια όπως βιοαιθάνιο, βιομεθάνιο κ.ά. τα οποία προέρχονται από επεξεργασία αστικών και κτηνοτροφικών αποβλήτων.

Βιομάζα ‐ 3

11/4/2011

19

Υδροηλεκτρική Ενέργεια ‐ 1

Υδροηλεκτρική Ενέργεια ‐ 2

11/4/2011

20

Υδροηλεκτρική Ενέργεια‐ Αντλιοταμίευση ‐ 1

Πηγή: ΑΗΚ

Υδροηλεκτρική Ενέργεια‐ Αντλιοταμίευση ‐ 2

11/4/2011

21

Υδροηλεκτρική Ενέργεια‐ Αντλιοταμίευση ‐ 3

Υδροηλεκτρική Ενέργεια‐ Αντλιοταμίευση ‐ 4

11/4/2011

22

Κυψέλες Καυσίμου (Υδρογόνο)

• Η κυψέλη καυσίμου αποτελεί ένα μηχανισμό για την ηλεκτροχημική μετατροπή της ενέργειας μετατρέποντας υδρογόνο και οξυγόνο σε νερό, παράγοντας ταυτόχρονα με τη δ δ ί ή λ όδιαδικασία αυτή, ηλεκτρισμό και θερμότητα.  

Κυψέλες Καυσίμου (Υδρογόνο)

11/4/2011

23

Εθνικό Σχέδιο Δράσης για ΑΠΕ

• Απαίτηση Ευρωπαϊκής Ένωσης

• Εμπλεκόμενοι Φορείς:Εμπλεκόμενοι Φορείς:– Υπηρεσία Ενέργειας (Συντονιστής)

– Υπ. Γεωργίας – Υπηρεσία Περιβάλλοντος

– Υπ. Οικονομικών

– Υπ. Συγκοινωνιών και Έργων

– Γραφείο Προγραμματισμούρ φ ρ γρ μμ μ

– Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕΚ)

– ΑΗΚ

– Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς

Εθνικό Σχέδιο Δράσης για ΑΠΕΚύριοι Πυλώνες

ά ύ ύ• Ασφάλεια Ενεργειακού Ανεφοδιασμού

• Ανταγωνιστικότητα

• Προστασία Περιβάλλοντος

11/4/2011

24

Εθνικό Σχέδιο Δράσης για ΑΠΕΔεσμευτικοί Στόχοι μέχρι 2020

• ΣΤΟΧΟΣ: 

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΑΠΕ ΣΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ:  13%13%

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΠοσοστό επί συνολικήςΕνέργειας

Διείσδυση

ΘΕΡΜΑΝΣΗ‐ΨΥΞΗ 6% 23%

ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 2% 10%

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ 5% 16%

• ΜΕΙΩΣΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ:  5% 

– ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ 2005 (ΓΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΚΤΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ)

Σημερινή Διείσδυση ΑΠΕ (Δεκ 2010)

Είδος ΑΠΕΕγκατεστημένη Ισχύς Δεκ 2010

Στόχος 2020Ισχύς Δεκ 2010

Βιομάζα 7,2 MW 17 MW

Φωτοβολταϊκά(συνδεδεμένα)

5,5 MW

192 MWΦωτοβολταϊκα(αυτόνομα)

0,63 MW

Αιολικά 82 MW 300 MW

Ηλιοθερμικά 0 MW 75 MW

Πηγή: ΡΑΕΚ

11/4/2011

25

Περιορισμοί και Προκλήσεις από τη Χρήση ΑΠΕ

• Κόστοςς

• Τεχνικά Προβλήματα– Περιορισμός στη διείσδυση ΑΠΕ

• Χώρος

• Κανόνες Αγοράς• Κανόνες Αγοράς

• Εφεδρεία

Συμμετοχή της Κύπρου στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα για Καινοτόμες ΑΠΕ και Δέσμευση 

και Αποθήκευση CO2 (NER 300)

• Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα NER300: – Έργα επίδειξης (με καινοτόμες τεχνολογίες ΑΠΕ) σε εμπορική κλίμακα

– Έργα περιβαλλοντικά ασφαλούς δέσμευσης και αποθήκευσης CO2

– Θα χρηματοδοτηθούν 42 Έργα, τουλάχιστο ένα σε κάθε Κράτος Μέλος

– Χρηματοδότηση μέχρι 40%ρημ η η μ χρ– Προέλευση Πόρων: Πώληση δικαιωμάτων εκπομπής 300 εκ. τόνων CO2

– 12 αιτήσεις από Κύπρο (5 με συμμετοχή της ΑΗΚ)– Επικρατέστερες τεχνολογίες για Κύπρο: Ηλιοθερμικά

11/4/2011

26

Επίλογος– Μακροπρόθεσμη Ενεργειακή Στρατηγική

– Συνδυασμός Κινήτρων και Υποχρεωτικής Νομοθεσίας για Εξοικονόμηση Ενέργειας και Διαχείριση της Ζήτησης 

– Η Κύπρος αξιοποιώντας Ευρωπαϊκά Κονδύλια να αποτελέσει ένα μικρό πρότυπο που να μπορεί να μεταφερθεί στην Ευρώπη

ΤώραΤώρα είναι η ώρα της δράσης!  είναι η ώρα της δράσης!  

Αύριο θα είναι ίσως πολύ αργάΑύριο θα είναι ίσως πολύ αργά

Ευχαριστίες• Ευχαριστίες για τις εποικοδομητικές συζητήσεις που είχα μαζί τους κατά την ετοιμασία αυτής της παρουσίασης οφείλω στους συναδέλφους μου, στελέχη της ΑΗΚ:

–Δρ Ανδρέα Πουλλικκά

–Δρ Κωνσταντίνο Ρούβα

–Δρ Κωνσταντίνο Βαρνάβαρ ρ β

11/4/2011

27

Πηγές– Το Ενεργειακό Μέλλον της Κύπρου – Α Πουλλικκάς, 2009– Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ανανεώσιμη Ενέργεια με Βάση την Οδηγία 2009/28/ΕΚ –

Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού– Οδηγία 2009/28/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης

Απριλίου 2009 – www.renewableenergyworld.com– www.pasok.gr, Ομιλίες Γ. Παπανδρέου για Πράσινη Ανάπτυξη– Ομιλία Γιώργου Παπανδρέου στην ΔΕΘ, 12 Σεπ. 2009, 

www.youtube.com/watch?v=yn884l5nHfI– www.ypeka.gr– Ομιλίες Τίνας Μπιρμπίλη

• 8 Μαρ. 2011, Βουλή των Ελλήνων• 21 Δεκ. 2010, Βουλή των Ελλήνων• 30 Νοε. 2010, 21ο Συνέδριο Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου • 10 Noε. 2010, εκδήλωση: Περιβάλλον και Πολιτισμός • 2 Δεκ. 2009, Συνέδριο Economist

– Άρθρο Ανδρούλλας Καμιναρά: European energy policy needs to move forward, Cyprus ρ ρ ρ ς μ ρ p gy p y , ypMail, 4 Feb.2011 

– Ομιλία Σταύρου Δήμα, 5 Μαρ. 2009, «Πράσινη Ανάπτυξη: η πρόταση του ΠΑΣΟΚ»– Παρουσίαση Γ Σιαμμά, εκδήλωση ΟΠΕΚ, Λευκωσία 9 Φεβ 2010– www.ner300.com– www.wikipedia.org– Φωτογραφίες και γραφικά από διάφορες πηγές στο Ιντερνέτ 

Σας ευχαριστώ!Σας ευχαριστώ!

Γιάννης Τσουλόφτας

Βοηθός Διευθυντής Αγορών ΑΗΚ

Αμφιπόλεως 11 Λευκωσία

Τηλ. 99636323

Email: tsouloftas@cytanet.com.cy