1

پ ٤حى کې ىې ىپخ٣ښض پ حړ

ږ آي

ىه٣ذ حك ؼ٤ي ٤ک

ړۍ ټک

2

ډحۍ :

ټ ـ٤حىح ط چې پ هپ ححى ح هپحک ٤حى کې ى ٣ ظوذ حالی حک ظخ ى ؿړ څې

ح خي ک١ .

ه٣ذ حك ؼ٤ي

ځ۱ ىژ ىزخکې ٤خظې

کخ ، ۱ىحګض ى٤خظې

ثن هللا اـص اـص١

مـ١ک:

پښت ػا ٠ ى١ـ ػمتب ت ؿا پ١ؼا ىې .غاړ ػػې ١کې مـ١ک غ پښت ګـځ چې

امت ؟ جـ پبؿ ؿغػؿثبؿ ت ػع ا اـ٠کب٠ب ػ کـف ېچې تبمې ػ څ پبؿ ا

١اکګـ ت ػ څ ٠ېږ ػ نيـ کـف ػؿثبؿ ت ا اـ٠کب پ ػې عبغـ پب٠ؼ ډاګ١ق کړ چې:

څغ ػ صکت پ اؿ کې ػ ګډ ک یات١بف ػ عپ پ عبغـ ؿغ ا پ کې ػ غ

زبؼؿؿ صقة امال ػ ا١ـثک ػ ، تـې څ ؿ بػ ات١بفات غښتا ، غښت ػؿػ

٠ ػامې پال ا غـص ځب عپ ل ت ػ مې تګپ پال افق اؼبػ صکت١بؿ ػ ځبګړ

ي ات١بف غښت مـ ػؿػ چې ػعپ امال ګؼ ا امال تضـ٠ک پبؿ پ کې ػ ١څ ډ

عپ ل ػ صمب٠م څغ ،عپ ل مـ ت ىـ٠ک کړ ثک غښت عپ ػغ پال ػ ، کړې

کړ.ا ک چ١ـې چب مـ ػ صقة ػ غږ ؿا غې غږ مـ ١اػ ػ امتمالي ا افاػۍ ػ عجـ ا ػ

ىک ػ ځ ړ پبؿ څ ا بؼ کړ ا ػ پټ ػ یغ پب١ن پ اړ څ ىک ىت ـ ػ

3

، ږ ت پ کبث کې نإ١ تګ عپ ػؿ٠ځ اػال کړپ څـګؼ یځب ـاـ ا مبفى پ

اړ چې پ ػې ، مـ مپ١ عجـ کړېا ث١ـ١ اړع ػې مطې ت پ فغـػ تر کړ

ـ ښ ا ػ ثـ څغ پ ػ . څـګؼ ػ چې ػا ػؼ ږ ګا ػ ټېکؿۍ ا ړۍ اې عپـې

ک څـ چې ت تـ مـ کړ . ېتـ مـ ک یاتګ ى چټک

ى ک ، ې ح پ ٣ ٣ رڼږ ى ٤حى ىؿ ؿ٤ چې ى ى٣ کخ څو ٣خط ى ک٤ږ١ پ٤

هال ١ ٣ چې پ ر کې څو خ٣ ى ٣ ، كخض ځخظ هپ١ ی ريح هض پ

٣٢ ط ح پ طخ٣و اليې ، ى ـخي٣ ط خىژ٣ ط٤ې حخىىې. ى خ حـخ، ى کظخظې ١ښ

ـې ح ى یح ځظ حؿى ې ح ىهک ىټپ ىظ٢ ح ى خ حخ٣ ، ر٤خ ى ١خزخخکؿ٤ړ ظطګ

کخ هض ژىې ٢، ػخ ژې ح ٣خطكض، رر٣ض ،ی ى ح٣کخ٣خ ى ى ظ ىح

. پ کخ کې ص ړ حپ ک

پخڼې پې ډکې ى١، ک څ ىىې طخ٣ن ٣خط ره ٣خ ه پى٣ ى ٣ طخ٣ن ى ١ىح چې پوح څ ط٤

ژر٢ ،ه٢ حكک ى هپ حط٢ ٢ کړ٣حكـخ٣ ٤ وپ پ٤ ىښخ حؿح پ هخ١ ح ٣خ

ح ،هحهږ١ ښې هپ خح ڼ ٣ رڼ ٢٣ ى ٣ حړماليې ٤کې ح پ ٣ ر ىؿ٤ػز٤ظ

چې ږ ح ی٣ طخ٣ن ى ىح پ ص ، ر حړم ٣ی ىهپ يې ه٠خص وې لک کړې

طکې ر پې ه٠خص ک١ .

حى، پط ک رټ٤ ـ هض چې ٣٤ؼې ٣ږى٣ کخ ح پ ى٣وح، پ حۍ ك کې ٣ؼې ى

ى ،ظ ػخ پ رپ کې ى ى ٤٣ پ حکۍ ، طړ اليې ؿخزخ ح خح ىر ، ىػض

ح ر٤خ یځ٢ ٣ؿ اليې حؿپى ظو٤ یـ ، ىه ح ؿ٠ذ ى ړ پ هخ١ رځحک ى ٣ېح٣کخ

ط څګ ى ې خټ ى ؿړ ٤حى ځ٢ رځحک ىىې ٤حى ى ط پخطې حـخ ح ٤حک پخ ىپىؿ

، كخالص ډ٣ څ طزي٣ . ر٤حى هپې رپې ط ح ړۍ

یحـخ پ هض کې ٣ ک٤ي چې ى ٢ رځحک پ وخر کې ه٤خ ک څګ چې ر ى خ ى

ى ک١ ې ځخ٣ ر٤ط پ خ ١ ى١ چې ح ؼخ ٣ـ ى ٢ځک چ٤ې چې خ ط ی ى

حـخ پ هض کې پ يې ډ ى ح٣کخ٣خ ى ، ک ک٤ي ک ه٤ ح روخح.... ٤حى٣ ٤ ح٤خ

وخر ى حى يح ىال٣ ى ٣ ٤ کړ٣ هح ړحيې ک٤ي چې ى ح٣کخ ح خټ وخر ى ټې ړۍ

خ ىهپځ٢ ؿګ پ حر٤ ی٤حى چې يح ح ح ى خ ى کې هال یحكـخظخ رې

ى کې ى پ١خزخ يېځحک ٣ ى ط٤ ، حى ح ر٤خ پې ى ١خزخ ى ی ح ٣ـخړ حط

ه٤ ح ح ټ ح ىر٤ ح٢ ؿخ٢ کړ٣ وح پ ډ٣پ ګخ کې ى ىكخع خ٣ ټ ی څو ى ـ

پ ىې حخ ض ح ىىې طح ١ چې ٣ ح ض هغ الف ح ر٤خ پ رخط

ى ر حړه ىح ٣ ، هالف ى٣ږې پ ىۍ ح حظوال پخ ىىې ړ٣ح ځحکحځ ر٤خ ى هپې ح

، پوح ى خ ى٣ؿ پ وخر کې ټ ېري حؿې ى ٣خص کېح٣ط ى ح٢ هض پ ک٤ي چې

ه ح ى حال٢ ٤حى ظ ح کک، ، ګخډ٣خ ح ىى حكـخخ ط څګ الړ ړۍ

رک رػک ١ې رپ ح کک ک، ګخډ٣خ ٣حیڅ ى٣يح٣کخ٣خ ى ٣ؿ پ هض کې ىح

هالف ى٣ږې چې يحې . رک ىـ ځګ پىۍ ى ؿحر ى ح٣کخ٣خ پ هيض کې ى٤حى ىح

٣ن ٣ ى طخ یڅ ٣خص چې هک ط طز٤ـخص ک . ږ ګخډ٣ ٤حى چې څ کړ ـ ىـ

ره ى چې ى ټ ط و ى١ !!!

ي٣وح ح٣ط ح كخالط ى ىؿ کړ٣ طز٤ـخص رګ ى ٤حک ح حـخ څو ح پ ه ى ح٣کخ٢٣ رځحک

چې ى حكـخظخ )ـ٢ ح کخ (. ـ ح٣کخ٢٣ ژڼ٢ یح ى ٢٣ کخ ٤خ ى یػخرض کړ .ح ىحى

يې ى ېحکۍ ى طال ک پ هخ١ ٣ ۍچې ى څ ځ ی٤حک پخ حؿ٢ ح ـ ى پ

چې ه ٢ړې ح ىې پخ٣ ط ٤ي ک ې ح رپ ٣ یځ رپى پ٤خى ح٣کخ٣ی ژڼ

ځ پ ىې هخى ٢ پ پ زخ ګ یح ر ىى یى یىحكـخظخ ىح٢٣ ٤حک

ىې پخ٣ ط ې ی. ١ز٤ؼې ى چې ـ ١ ښچې ىىې ٤حى ى هپې ؿالۍ پ کړ٣ کې ح

چې پ یګ ح ىځپ وخر کې ى ؿخى ح ححىۍ ٣ ظ ؿ یـ ى ې، رکی٤ي ١پ ې ى

پې یـپ رک ح ٣ې پوپ ٤حکګح ح ، ې چې پ کخ رخ ک٤يړ٣ کې پې

ح ځ پ ځ ى ښ ى١ ډ٣ هحد كخالصکړۍ ىح ٢ ح پ ډحګ ح٢٣ چې ى ٤حى ح٤ظ٢ ٢حړي حكـخ

يح )ىې ٣ ( ې ى . ١ط ح ى ١ځ ى ډ٣ښض پ ځخې ى هحر٤ي پک٤ي پ ځخې ح ى

ک١ ى طګ ط و ٢٣ پ ح٣کخ کې پ ځ ى ؿح ک کټ ـ ٣خ ظ چې ىپح٣کخ٢٣

4

ځحک ى ٣خط ر ىكخالص ، ـ پ ډح ګ ٣ چې ىحكـخظخ ح٤ظ٢ طزػخط٢ کلح کې ح٣

ؿګ ٢چ ٢ ..... ىح ىىې ؼې ک١ چې ىح ٤حکګ ىىې ال خطک٤ږ کړک٤

، ١ ح ظخ ؼ٤ږ١الطړ١ ح ى ٤حک ظړ ٢حكـخ ىىې ٤حکګ ېطح ١ . ط څګ ٣

رک پ ىې هخ١ چې پ٤يح ې ٤ى هپ ٤حى ى ححىۍ ک ط یىح پ ىې هخ١ چې ـ

٢چخحک ډ٣ ړپړ١ ٣ ، کخر ط خ ىل پ هض کې ،. خط ېهپ حښض ال کړ ی ـ

ږ ى »پ حړ ح٢٣ چې (!!)ىـخي٣ح ږ ی، ىی ظړی ٣٣ چې ) ږ ىى

پ٤پ٢ طې څښ ح ، څو حه٢ ٢څک ٢٣ چې ى پ٤پ٢ ى ه١ څو ىحې کخ حهض ک ىې

ىـ پ ظګ کې پ «هطخ کې ......... ٣ې ٣ظحچې ؿحړ ، لظ٢٣ پخط ى ۍه١ ط

ح پ٤يح ... ٢څخڅک ښکىې هز رخيې ى ح

ح ٤خ٢ څ٤ړک٢ ى ٤حى ؼ ىى٣ څو پ ٣ كخض کې ط ٤کحال ، ي١حح ر ږ ڼ

څ٤ړې اليې ٢٤ .

، یټ ٤حى ؿګ ٢ ى ژىې پ ی، ٤حى يح ح ى وض ح٤ظ٢ رلح ن ى :ىح چې یړ

چ٤ې ، ک ژ ح ىى پښظ ط ، ١ ځ پ ګ کخ پ ٣ ح ر ژ ک٤ږ

ښځې ٣ې رې ، ې، ژ٢ ٢٣پط پښظې ٤ ٣ېچې ٣ې پ٤يح ک١ ى ١خذ، كر٢ ح حوخػيې پ

. طڅګ ٣ی ځ ړ١ ېحػض ٣ ١، رزخ١ ک ٣ېک٢ ، پ خىص ١ ېکچ٤خ ٣ ،ر ک١آ

ې هيح ىح ح٣ی چې ىحكـخخ ژ ږ ط ىطل٣ق پ څ٤ ىهلخۍ زذ ٤٣ ح٣کخ٣ی ؿګ

ګځ٢ .

١ک ٤کظذ ح ک٤ ١، ى ډ ٤ ـ٤ظ څو رې رهې ى ې ىىې طک کچ٤خ ح ښځ

( ح ٣خ ؿ٤ ىظ٢ ئ حړه )چې ٣ ک٤ږ١ ى ىظ٢ ح٤ظ٢ حىح کړ٣ ځ٤ کړ١ ى ېح ک پ٤يح ٣

پ خ ،یرې رخک ځحک حړه ح ى ٢ک ىح کخ پ ؿد کې ى ح٣کخ٣ ، ځ ړ ک٤ږ١

. پ ؿد کې ى یځحک ى حكـخ٢ کړ٣ حړه پ پ ځحک ح ى ٢کې ى ح٣کخ٣

پ خ کې ى كد ، ى ىه٢ ح ٤ ط څ ٣خط ېه ٣ح ح٤يک ژ

پې ښ ک٤ي چې ط٤ کخ حال٢ ى ٤ي کړ هيحح حکخ ٤ څکخ پوح ط پځ

٤ ط ىې ح ه ٣ېظخ ې ې ح پ خ کې ى كد حال٢ ى ګړ وح پ ىې حړ

٣خط ى . ظ پ خ کې حکخ ى كد هيحخ پ ىې هخ١ ط ک١ چې پ حطک

ى ـ كخ پ هالف کخ ک١ ی. ى ١ یح ټ څ ىى ، پخط ١ط ك٣ق کېټټخک

رې ٣ېى ژ٢ ط څ پخط یځک ى ، « ىې ىې ه ى »چې ح٢٣

١ . ١ ظ ح هپ کړ

ۍکځحظوال ح ٢، ٤حى هپحک ى ی، حكـخخ پخ ظ يح ګځ٤ي ټ ٤حى پوپ ى ېط څګ ٣

ک٤ض حخى ٣ې پ ر کې چې ى ٤حى ى ، حکخ ٤حى ح٢ ح ى ، رپړط٤خ ط پښظې اليې حؿې

. ح طىې چې ى ٤حى ١حک هخيحخ ىځ ظخ٢ ى ېح٣خف ط خ الي ح٣کخ٣خ ح ى٢، حه٤ظ

هالف ٣ هز کړ١ . ی پـ چې ى ١ ىىې ؿثض ١ىح٢ طخر ؿړ

ك٣ي ه پټ » ٣ېچې ح ېـ ظ ال هپ کړ ځحک ح ى پښظ ى ١ؿخى ى ٤حى ىپوح٤

ح٢ ېپ ىې حـخ ح ٤حک رخي یىحى چې ى یحىىې ؼ ١، پحط ىل، ىټ ه ط ه«رظ١ ى

یـ ٢. کخک یى یل٢ د کړى ې رک ، ل ى ېټ ك٤ؼ٤ض ٣ یک څ ىى ١، ح هخغ ى

حظوال ٤٢حى ى ٤خ ى ې پ ٤خ٢ طګ ه ٣ ،پ ځخ کې کص پ ظخ٢ طګ ى وخرې طح ک

. ه ريروظخ چې ک٤ي ط ر ٣څ ډحډ پ ره ،ې یهز ک څکۍ رپړط٤خ پ حړ ځح

لض ط ٣خ ١ؿخى یک٤ي ى ـ ؿ چپظ٤خ ح ى پى٣ ط اليې پ ىح هد ٣يى یى ـ

. ىی یحظ ٣ېې ح ط پښظې اليې

ح ر ى ى ئ ح پ ححىۍ ح حظوال ٤ ګړ ىي ىح ١ چې پ ىې ؼ ح كخالط کې ى

حې ظک ک حش ٣يػ) ٢ ح ـخړ١ ح ى هح ک٣ ىىې كک پ حخ چې ح٣ري پخ ال

پ كک ر ػ ک١ . ٢[ چې هک ى ه٤ پخ ح ر ١ظخې څو ر ٣ ډ هخوخ ]حو٤.....(

کې ط څ پ کې ى ىې کې ىح کخ ټ پ ٣ځ ح ٣ هض ٢ ط یځک پ ٤څ ځخ

. ىىې ط ١ښظ٤خ چې ظې ځخ ځخې ط حړط٤خ حر کړ ٢ ح ىح کخ پ کخ پخ حې٢ ر

کخ طک٤ ٢ځک ى ه٤خىص ى ؿى٣ض پ حخ ٣ حوالر ١، څګ ر ىىې کخ پخ ٣ ه٤خىص ط حړط٤خ

ـ ر ه ک ى ١ىىحې ه٤خىص پ کې طحكن ٢١ ټ ګړ ی. ک٤يح١ط ٤ږ

5

ـزح ر يؿ ه٤خىص ى حوالد ى زۍ ح الښې پ هخ١ ،ښ ح ړ ه٤خىص ٤ ١

ک٤ږ١ .

خ ط ٣ ٢ چې ى حې زخې ګ ګ٤ځىۍ ى ؿحآچې: ى ٤حى ى ؿخى ح یى٣ كخض ىحى

ى ٣ ، طړ وې ر ى پوح څو، ى ى٤حى څ چې ى ٢، ح٣کخ٣خ ط ط٤ ، څو ال حه٢

٤ذ ؼخ هپ ى ، ـې ط٤ پ٣ږى١ ١، ط پ ىحړ ال ط٤ ی٤ ػخ حړه ى

ر ف ط پې هښ٢ پ ٤٢ز٢ ؿګ پ٤ک ړي کړ١ ح ىځؿخړ کې ٤ذ ح پ هپ، کړ١

٤حى ډ٣ ره ځحخ ىې يح ح ى ی، ٤ذ ى پحهظ٤خ پخ پ٤ کړ ره کړ١ . ځک ىح ؿګ ر ى

ىرخ٣ز کظخر پ ١، ر کړى ػک ٣ ىي ىحى چې ى ٤ذ پ ی ىى ١، ې ط ح ک ک٤ږ

ى ګ ٣ېط څ ١، لض ح پط ک ه٤ظ ډحۍ کړ ١ ح ږ ځحخ ط ٣ې ژرخړ ظ ح ى١ ژرښپ

]هيحی خ ک ګځ١ ٤پ٤ ح ډح رخح پې کړ١ ح پ ىې ط ط٤ذ ىح خ ټ ى ٤ز

. کړ[

١، ٣ک٢ خؿظ٤خ ککړ ١ ىظک ط ر ؿط ١ چې ى حكـخظخ ځحخ پ ک ح٢ ح ك

ح ى ىې کۍ پ ري کې رخ٣ي ى ح٣کخ ى )٣ ح ، ک ح٢ ، څک چې ؿحړ١ ظ ٢ رخ٣ي

چې پ ىې ٤حى کې ط ٣ ٤ هز ک١ ح ح٢٣ ى ػخىص ک٤ي٤٣ هک ى ، ح٣ډ( رپ ط ال کړ١

ىح پوپ يح ح٣کخ٢٣ ح ؿر٢ کړۍ ى١ ح ١ػخىص ې٤ ٣خص ځحخ پ ٣٤ ح حك٤ رخي

(ک٤ي ى ػخىص Edictػخى١ )ى ېه پ ډح رخي ١، ىې رې ال٣ ط حکخږ ١ چې ږ ى ځحخى

٤حى پ ټ ىظ٢ حىح کې ىح ػخىص ى يې کړ٣ وح ريروظخ چې ى ، پ حړ څک څ ح٢٣

ؼخ ط څګ ى ٢ح طىې چې ى ح٤خ خ٣ ط خ اليې پ ګ کخ ط ىىظ ، ېح ى

چې ی. ح ىح ـ ح٣ډ٣ک ى ک ک٤ږ١ ډح٣ ؼخ یکړ٣ حړه ٤خظ ٢يې ح٣کخ٣

ح هيح ح ٢ه ، ال ح ئ ېط څګ ٣ رکې ، ې ځح ٣ې ږ ى ټې ٣ح

ر٢ ر ك٤ح ٢ چې ٣ حكـخ چې ى ٣ ٢ظک ١، ىهيحخ خطکې ډې ح ح ـښ٢ ى

ىح ى ح ١طوح خ٣ظۍ« ح٣ »ځ ٣ض پچې ٢حى ىلخص پخ پ کخر کې کخ ک١ ح٤٣

ـ حظ٤خحط حهح ى١ چې ى حړي ٤حى حړه ط ط٤ ک٤ږ١ . ىح ح ىحې .....

ط ٤ي یح٢ رلح ى پخ ٤حى ى ګ ىښظط څځ٤ ال ىحى چې ى ؿخى١ ظخ ډ ى ظخ٢ هېى

چې ږ ٤حى ح طې پ پ ػطي طګ هال ي ٢ ك ىحې ٣ ال پخ ى

ى )٢ح٣ ـې پوپ چې ح ځک . ح٣خف ځحک ٢ ح ط څګ ٣ې ح٣کخ٣خ ح ى خټ ح

ىك پخ رخ٣ي ٣ې پ ىې حخ ١،ظخ٢ الې ٢ ى ې ىرلح څو ط ٣ح حكـخظخ ى

ح ى پ پ٤يح ک٤ي کې ى رلح ى ك ىالې حي پ یـ . ک څ ى (٢ الې چخې ټ ٤٢خ

ږ پ ٤حى کې هپ ١ؿحړ ١ى ٤خګ ١ځک ح٣کخ٣خ ىحى ، ي کې ډ٣ ٣خص طپ٤ ظحوخل٤ پ

پ ىحې كخ ، ى پځ ط کخ پې ١ ٣ېح ٤ ، ٣خص کړ١ى٣پخط٤ک پ

طپخطې حـخ ٤حى ى ک ى ، ٤حى کې ىى پ خط ٣ ؿ٣ذ پکې چې ى حكـخظخ پ څ٤

ى ې ى كخ الې ى هپ ١ح٣کخ ؿحړ ٣ېڅګ ط ، ؼ٤ږ١ یؼ رې ،ع ١

، ي، ؿحړې چې ظ پ څ ال٣ظ کې ک هيخ ، ځ ى ظ پخ ٣ ـ پ٤يح کړ١پ

٢پخطې ګڼ٢. ١ز٤ؼحک٢ طح پ ىې طط٤ذ هپ ، حډی ١ ېځح ک ٢ح ح کخر کې ظخ، ګخ

ىې پې ى ح٣کخ٣خ ١پ پى٣ ٣ېحكـخ چې هپ ؼ ح ح٣خ یؿښظک ۍىحآى چې ٤څ

ظخ٢ طځخ٣ ظ ږ ى ٤حى ح ح٤ض ى ى پى٣ ى ٣ې. طڅګ یؿښظې ط ٢ ټ٤ټ

ځک ږ ګخډ٣خ ک څ ح ى ح٣کخ٣خ پ چپړ ، ١ط کخږ ١کک ى یػزخص پ ځخ

ځحک ظ ځحک ظخ٢ ١ط څګ ى ح٣کخ پ څ٤ ٣ حظؼخ یکې ى١ ه ر٤خ ؿحړ١ ى ـ

ى ظخ٢ ظ حكض یـ پ ګټې حهظ ى كخالط وخ ى ٤حى ى ر هخ یـ ، ظ ١

.ح ىح کخ ر پوپ ح٣کخ٣خ ؿګ ط ح کخږ١ ، ١ک

ى ر٤ ېح ٣ح ېپ ىحې كخ کې چې ٣ح ، كد حال٢ ىىې ټ حړه ى پ ظ کې ٤

حک پ څ٤ ح ى ډ٣ ځ ٢وخض ط ىح ک١ ى ٣ ظ ٤خ ١هالف هپ ظخ٢ ح ؿخى ځحک پ

ی پ٣کړ کړ چې ىىې رلح ى ك پخ رخ٣ي ى ټ ى ٣ځخ ػ٢ کي پ ىى ړ

كد حال٢ حكـخظخ ٣ېحىۍ ىؿ ؼخ چې ح آ. طڅ ى ٤حى ى حظوال ح ٢څ ح خي ک٤ي

حىۍ ؿښظک ٤حى آى ټ ، ګ پ پ ٤ړح ح ؿثض ريګ ک١ ځ١خزخ حال٢ ؿ ح ى

ىىې رکېې ر هپ ط ى چې ىح ؼخ ږ ٤ؼ٢ح ؼخ ګځ٢ . ١ز

6

ي حړ ٢ر٤ ح ـ ځخ٣ ى هپ ى ټ پګ ى حطی ی پخ رخ٣ي ٣ ىي ٤جض کخر ط

ح ى ك ال ط ط ن ک٤ږى١ . ٢حړه پ طخ کې

کخ ۱ ژىې زخې ى هپې چې ح ، حكـخظخ چې كد حال٢ طڅګ ٣ې رخ٣ي ػ کړ

ټې، چخې الې پخ ى طڅو ى رلح ې٣ كخالط کې رلح٢ ډ٣ ى ٤حى پ ، ط١٤

ى کې ؿګ ح پ ى هپ ک ؼو ٣ پ ٣ې ح ـ ١ؿړ کړ ې٣ ح پال ١كې

ى طـخ ښک ى خ ى ى١ . ړحيې کړی ى پال ح ١كې پ څ٤ ې ى ډ ط ځ حښک٤

ى هپ ځ٢ پ هض کې ىكکض ظ ى پ حطالف ى ـخي٣ ـ ې ح ىک پ هض ١ح ط٤

ىښخ ىحه٢ ح ر٢ ږ ى ٤حى چې ه ريروظخ . پخ څو ى هال کک

چې ١. څګ ظخ هپحک ح کې پ پخک حىۍآحظوال ح ى هپ ی٣خړ حكـخ ١پ٣ږى

ى حښک٤ حړه ط کې ؿګړ پ ط ې٣ هخ١ يې پ ،طپ ١ كد حال٢ؿګړې ط پ

عښې ت پـې ػ ل ت ېنئ ٠ ػ ل١بػت ع ػ ل ، ړحيې کړې هپ ١ك پخ ح طلخ ې

ػ . الؿ ػ عښې ػ ل الؿ ؼم ۍف٠ا ػ ټبک ػ ل١بػت چې ـ پ ػې ثبؿ صقة ځک ا٠ښې .

ح ح ځظ كخالص چې ک پ پخ٣ کې ى ح٣کخ ى ررډ ط١٤ رخيې پ حكـخظخ کخ پ

ى طخ٤ض یکځح ٢هپحک ٤حى ح ى یاليې حؿ کې ط ځحک ٣٢ى ح٣کخ ٤ؾ پ ٤ـ ٤ىح

ح ى کړ ه٤خ هالف پ ى کې ى ر٤ ه٤خىص كدى پ خؿ هض کې ،٣ي کې ر٤خ پ ال

، هالف پ ک ى خ ى طـخ ، کې ګ ګ پ پخ حهظ ى ر٤ط ى حظوال ٤حى هپ

کړ ٣ې ح حػال کړ ړحيې ١ك هپ پخ ط ٤ي یى پخ حـخ کې ح ى ىې ٣ې ى٣ي ح

ر٤خ ى چې ړۍ ىح : الې ى پخ ى هال څو ى ٤حى کې ى ر٤ ږ چې

٤حى ږ ١ ی طحكن پې حړه حړه چې ى ىحړ الې ٣ خ ؼو ٣

ه ک ، ٢ ؿړ هپحک ظخ ، پط پى٣ ى ال الې ى ى ټټخک ٤حى کې حر٤خ پ ١پ٣ږى

ېهپې ځخ ځخ ى ر پ هخ١ حهظ ح حظوال ى ر٤ط ى هپحکۍ ى ٤حى ،٢ ىحې

.خط٢ ګ ګ

یډ٣ چې ، حكـخخ ٣خط ۱ ى هض کې پ ىې ، پخې ط ٤يې کخ حـخ ى ح٣کخ٢٣ یىحى

ى ټ ٢ى ر٤ ح ، ی ال کړ ژي هپ پ ال حـخګح ى ح٣کخ٢٣ ١ى پښظخ ٣ې

ى حالړ هالف ح کې پ ٣ؿ ىر٢ ۵۷ ژىې ، ٤ضح ى ال٣ظ ٤حى ى ، وې پټ

ېهظ کې ٣ ٣ړپ چې ى حـخ ، پوپ ح٣کخ٣خ ح . یکې ى ١ وخض ح ـخي٣ پ ال

يې پ الې ح ؿګ ى چې ح ح٢٣ ک١ حهح پ ىې ګڼ ٢ظ ح هپ هخ هپ حكـخظخ

٢ ى . .... ر کې ٤حى

خى ې ۷طخ اليې ٣ « ـخص ى٢ ٤ؼخم»كد حال٢ حكـخظخ ىىې ؿ٤ې ىپخې ط پ هخ١ ى

ىؿ ٢ړحي٣ ک چې ىح ظک ١ك ړحيې کړې چې پ ظ٤ ٤ک کې ر ٣ی ت. ه

ى ٤ؼخم ى ؿږ ٣ کړ ١ . ٢ ح هپ ؿږ ؿ پ ٤ؼخم

چې كد حال٢ حكـخظخ پ ىې ٤ؼخم ٢ىىې ٤ؼخم ى ض ظ ر ټ ظک ط ىح ډحګ٤

ح ی ؿږ ىىح ى ى حټ پخ ٣ رکېؿښظې یحظ٤خ ى ىهپ ځخ پخ ٤څ ډکې

ط څ پ هپ ، ې ، ١چې ى ٤حى ى حظوال ٤ ط یح ـ ، ط ټ ٣ ږ ىح ؿږ

. ٤١ک ح هپ کې پ پ خض ىىې ؿږ الطړ کړ ، هز

ح ٤څ هض ٤څ ک ظخـخكد حال٢ حك، ظو څوى ط ٤جض ٢ رخ٣ي ډحګ٤ ١ چې ىىې

پ هز حط کې ، ، ى ٤٣ ګړ ى وې کظ پط ى كکض ى کخر طګ پ ښکخ ٣خپ پټ ح

كد څګي ح ډحګ٤ ى . كد حال٢ طګال ح پ پټ هز رخ ١. ى ېکړ ىې ګډ

، ١ړحيې کړ ١كې ؼوېپخ ى الـې ح ؿ٤ې ى ك ى ٤حى ح٣ط کې ډ ح پ هض

ح حپخ٢٣ ٤حى ى حـ یکړ رخيې کخ ١ك ٣ پ يؿ ډ ږ ط ىې پوح

ى ٣ ح ې ېپ ى خط ٢ ح حط ح چخ ر٤ ى ؿړ، پخخ ى حګظخ

پ څ٤ ٤جض كد ى ٢ ى ې٤ي ه ىح ټې ،کړې ې٤ي حړ پ ىې ٤خظپخ ٤

. ېط طګ ګړ٣ پ رکې

ه٣ذ حك ؼ٤ي

۱ کخ ى حګض ى

7

هللا

ړې ك

کخر ط ل

٤خ٢ كد حالی حكـخظخ ى كکض ى ٤خض چې ى ح٣کخ ى ١(کخ ى ؿ ى)

ط څ ى یهز حکړ چې ى كد حالی ى ح٤ وح ٣ ٤جض ټخک ١حړ٣ک ئ لي ىحى ػخري

كد ح ى طف ( ١ك چې څ ى وظ ى كد ىح٤ وح خى ١ ۷ كد حالی پ ـ)

، ى ٣خص رلغ پخ پخکظخ ط ل کړ . خ ط ىح یحالی ى حؿح٤٣ ح وح ط٣ذ

كد ى خط ى ٣ېح ط څګ ، ٤ذ حړه ى ر٣ښخ ٤ک پ ٣ؼ ح ٤ږ ١١ك ى ػخري

٤حى کې ىكد حالی ټ ٣٢چې ىح ١ك پ حپخ ىكظ الې ال ښ ې ١ ک

ح کې ى ٣ېكد حال٢ پ حؿح پې حؿډې کړ ط څ ى ېيح ح یئ٤ ط ٤ږ حىـ

كد پ ر حړه پ حپخ ح ح٣کخ کې ح ى ٣٢ځ ر٤خ رلغ حڅ٤ړې پ هض کې طې ګټ حهظ

( ٤ؼخم ٢ى ژؿې ى (( ١كې څو چې ٣ېخى ۷پې حړي ټ ٤خی ئ٤ ىىې ) ٢حال

هز ح پ ؿ٣خ کې ٢. ، ي خ ې پ

٢ى كد حال پ ګډ پ حپخ٣ی ٤حى کېحګظخ ح کخټډ ىخ پ هپ ح ىؿ ١ك

: چې٤ږ . پ ىې طز کې حؿ٢ ٣ځخې ئ٤ ط ى ٣ې کچۍ طزې ٤٢خ

!پې حړي ټ ئ ڼحال٢ طل٣ک پ»

!حال ػ٤ک كش هللا

. ٤ هلخ ژيح ؽى ى هللا ىرخ

ط څ ى ؿ ، ح ٤يې (۷ ) ( ط ػح اليې ى ىې پ ى ٢ ٤ؼخم ېىؿ اليې ٤ک ى )ژؿ

ىؿ ٤ک چې پ كخک ح حظ ې ىرخ کټ یىحى خ ح رلغ پخ ټ ئ٤ ط ٤ږ ٢ .

ح ګخ کې ط پ هپ ېط څ ٣ ، ى حظ ېټ ىظ ح و کړې ح ظخې لظ٤ پخ ٣

ر٤ط ٣ېح ى پخ٣ پ حړ ، ټ ڼ حي حكـخخ ٣ک کړة ېؿ اليې حړة ح ر٤خ ٣

«ږ ط ٤کت.

(ح كن . ٢هللا طؼخې ر٣خ)

پ ىښض

۵ىىې

: ى١ ٢ح ظ ې پ کې حؿ٤ؼخم ىؿ ١ك چې خط ٢ى ژؿې ى

ر هللا حك حك٤

ػ ژغؿې ١خبق

پ خ ژ ک چې ى ح ىىخک كخض ى٤حى ى ژؿ پخ ٣ ر ط ال یږ ى هللا طؼخ

٤ کړ . ر٤ ځحک پ ٤حى کې ډحډ ح٤ض طؤ ، ط یک، چې ؿګړ ى ط پخ پخ

كيص ال ٣خص ١٠ کړ ح ض ٢هپ ، هي١ حكـخظخ ؿړ کړ كخؽ ح ى پى٣ ال

، هپې ػو٤يې ح رخ طخرن ظخ ؿړ کړ١ ط ىح هغ رحر کړ چې ى هپې هښې ػخض ؿ ح ى

: یحيحك ط ى ٤ي پخ پ اليې ١كې طحكن کړ ىؿ ړ ح پ٤څ

ى ط پ٤ کړ١ ح ى پږ ححک ىې ى ح ٤الى١ کخ ى ؿالې پ ٤خض کې ٤ر٢ ځ .1

٤خظ پ طڅ کې ىې ـ رپړ کړ١ .

پ یک١ حک کې ىې ځخپ ىې ىې کې ىې ښخ ح ګڼ ٤ظ ٤ ځ٢ ح پ ػ .2

٢ . یځخ

ر٢ ځحک ر ى حكـخظخ ، پخ ٢ړ طګ ٢ حى ح پ٤ ط ى ح٤ض چخې ىې پ رپ .3

ح پ ٤څ كخض کې پ هپ ى ظخ٢ ػ٤خط، ى ک طال٢ ح ٤ كن ېپ ٤څ ګټ ک

. ١

8

خ ىې ط ـ هپ کخ ط حىح کړ١ چې ىىې ؼخيې طخرن حظوخرخص كکض ح پخ یح .4

ظوذ كکض ح ځظ ک٤ږ١ . ه پ ىې كکض کې رح یط ک٤ږ١ ح ې ظوز

يح ، ؿخ٣خط ط کخ ١ ٢رې ى٣ۍ ح ؿګ ، ٢ ه٤خض ، ظخع ك٤ څ٤ې ح پ كخى

ىې ګ ح٤ظ٢ هح پ طخر کې ر ىحې کخ ١ چې ى ٣ې ډې پ كکض ى ى ح

١ . ٢رې ډې پ ي ؿګ٤ي پۍ ح ى

ؿړ٣ږ١ چې پ یى ټ حكـخ٢ پ حطلخم ر ى ٢ ح٤ض پ خ ٣ ىحې ح ک٤ .5

و ر پ ىحې ال٣ض ی، ىىې ١پ٣کړې حک ٢ خ٣ کې ر ى ظۍ

ځحک پ کې ی پ ال کې ١ ح ٤څ رپ رپړ طګ ى حكـخ٢ ځحک ٣ېکې ١ چې ح٤ض

. ١

٣ کخ پ پ٢ کې ى ظخذ طؼ٤ پ رټ ى ۳ى ر٤ ځحک ط ظ ر ى .6

٣ ځ ح خ حظوخرخص ط ، یح ال٣ظ٢ حګخ پخ ٣ ځخ ې٢ ؿګ ، ١ ٣خضؿ

. ٢

ؿړ١ ح ح٤خ ٣حې پ ـ ص کې ى رهې حه٤ظ كن ېىې حظوخرخط کې ى كکض ى کخر٤ .7

کړ١ .ىې ٤خظې وکې هپې ىيې حظؼلخ ې١ چې ى حظوخرخط ط ٤ټ

ر یـ ى حح پ طخذ ١ ح ره ى ١ ړ١ ظوذ كکض کې ر ىپ .8

ىې کق ١ چې حثظالك٢ ی پ٣ ط ال ک١ ه ط ىې ظ ر ر٣ حى حػظخى

كکض ؿړ کړ١ .

ړ٣ حظوخرخط کې ى رهې حهظ كن ١ چې پ ـ كد ٣خ حظوخر٢ ـع ر پ رؼي١ .9

١ . ې ط ال کړ ٣ېحظوخرخط کې

ټ ٤خ٢ ، پ ىې ىې کې ر پ ؿګړ کې ى ښک٤ ط ځ رپړ حري طؤ٤ ١ .10

هيص ط ى ٤ي ر ژ ک١ چې ىې ظ ر ١ټ ، ري٣خ ر ه٢ ک٤ږ١

ځپ پخ کخ١ . ه٤ذ ى ح ر ى هپ ك٣ق ح ١پخ خح الې ټ

څ٤ړ١ ح ى ٢ هح٤ حخ ١ر ىحكن ١ چې ىى٣ هح حػال یړۍ ظوز .11

هخ پ حړ ظۍ پ٣کړ کړ١ . ٤٢حى ى حخ

چې پ حكـخظخ کې يح ١، ک حكـخ لخک ح ٤١حى ر ىح كن ی٤څ ر .12

کې ٣ې لز ح لخک ی پخ ر ط حظوخ ح ر ر ځخ ېى لخک ې٣خ ٣ ، ١ـخحص کړ

کړ١.

ؿخ٣خط ط کخ ر ٢ګى ٢ ظ٤ پ ؿذ ح پ ؿ ، ى وي حى هخچخم ، پ حهظال .13

پ څګي ٣خ پټ طګ ىكخع ک١ . یر ـ یخ ک٤ږ١ ح ٤څ پط ېػ٢ لک

ى ر٤ ځحک ط ظ ر ر٢ ؿګ٤خ٢ پ حكـخظخ کې ١ . .14

لض ح ى ؿګړې پ ىح وخچې ى ؿې ؿړې ىې ٤ؼخم ١ک ک٢ ح ر٢ .15

ږ ټ ر پ ګډ ح ط ـ ى ؿګ ؿښظک وخر ک چې هپ ٤حى ح ١کړټ٤ګخ

ى ـې ژؿ.

. ب مي ک١ ی هللا ػ

پ ځحد ، ېظظ پخط پ پې ېى هپ ٤ک ى ځحد ح ى ىې ١كې پ حړ ى پخ څ ځ

ى ٣ې یځخ ٤ ح طزي٣ پ٤ ى ک طـ هىى يآ٣ ٤ ئ٤ ى ١كې پ حړ ؼزض ٣ېکې

حي٣ښې ىىې . پ٢ ک٤ي پ حړ ـې ى

پ ؿ٤خد ح٤ چې ى كد حالی ى ، ليكک٤ كک٤ ٢ىكظ ى ئ هخ ١ک حخ ى كد حالی ى

٤جض ګډ ؿښظ کړې چې ى ٣ېچې پ ـې کی ی حړه پ٤ـخ حؿ ، كد چخې پ ن ر٤خ٢٣ کې ى

رخ٣يىكد پ کی ىكظ کې حټ ٢ حر٤خ ى ظ پ ىې ١كې رخيې ى ڼ ٢کک

کړ١ . حړه ىرلغ ح حکې پخ ل حړي

پ ـ کې ىكد ، یى ئ پ حظ ىكظ ١پ ـ ٤ک کې چې ى كد ح٤ ى كد ى ک

ح٤ ىحې يح٣ض کړې :

لظ .......حال ػ٤ک كش هللا رکخط .»

. ى حىح ک طك٤ن ط پ ره هپ ح٣خی ئ٤ظ ى هلخ حكن ح ، ؽ یهللا طؼخ

9

حپخ ، ٢څ ح٤ پخ کخر ط الړ ى یڅ ځ كظ ىح خذ ګڼ چې ٣ ىي ٤جض ى

٣ ٢ىحه٢ ح هخؿ ټ حړي ، ى ٤ت ١ح٤ ک٣ ح ػخري ، حح٣کخ حظخى ؼ٤ي

«....پ ىښض .)ال٤ک( ، ظ ؼ کړة یىى ، هپ ١ك ط ط٤ق کړة ، ة ګ

ث٤ چې ـ رخ٣ي ىىې ٤جض ى ، ليكک٤ كک٤ ى ٣خط ك٤ظ پ حخ ٤٢ک پ حه کې ى هخ ى

: ٢ښکحؿح٤٣ ح ىحې ٢ى كد حال ، یح ی یپ طګ ى ٤جض ٣ ځخ

څ پ ٤ک کې ى ٣خى حخ١ ټخک ط ٢ر٤ ٤ذ ح ػ ، پخ لظ ٣ ال ٤ذ»

........« ، ١خ٣ض ط یپخ ی ٣ ځخڼ

ىكظ ط ١كد ک خ٣ي ىىح چې پ حپخ حح٣کخ کې ږ ى ٤جض ؿړ ط پخښظ ې چې ر

پ٣کړ .ځک ىىې ٢ډ٣ ح ، ١طخرن هپ کخ پ٤ کړپال ى ـ ځخ٣ ر٤خ الړ٢ ح ى

ح ط ځ ى ظ ٣ حی حط ح ر ٤جض ط ىح ډحګ٤ ٣ې٤جض ى ؿړ ح ى حؿح څو ى ېؿډ

( ١كې ٣ېخى ۷پ ىې هز ٢ چې ىىې ) ٣ېحطڅګ ١ الك٤ض څ یې چې ى

ي ى ححې ح ٣طزي٣ پخ ح ٣خ ىح چې پ ـې کې ى ٣يه حړه ى ح ح٤طـ٤ پ کحى کې ى

!؟ . ١ک٤ي ځخی ظ ی٣ځخ

ح ١پخکظخ ح حكـخظخ ط ځ ى حړ٣ک خرحر ډک . ځک ىه ظ پخکظخ ط لک ى ظ

ح ې ى چې ى پخکظخ ى ، یلخط ډ٣ ل٢ حؿ٤ ٤ي ٤حى کې ى پخکظخ پ ٣٢هحرظ٤خ پ حپخ

چې حكـخخ ط ىې ى ې حص حړه ر هپ لخط ط پ کک الښ ر٤ چخ ى

١ل . ک څ ط ح پې ٣خص ٤ حكـخخ ى کې ى حكظ٤خ١ کخ حه٢حؿح ک ٣ې پ

کښې ح ط څګ ٣٢ى پخکظخ ح ح ١حخى ى کښض پ حخ ى پخکظخ الې حكـخظخ ط ل ک

ه ر٤خ پ ى٣پخط٤ک طګ ى ح ، ىې الې ډ٣ ٣خص ػخ٣يحص طال ک١ ى ېى٣پخط٤کې چ٤ ٣ې

ػزيهللا ى ٤حى ى ر٤ یټحې ؿړ ظې ـ هض ح ځظ ې چې پ حكـخظخ کې ى خ ى

هپې ٣ېڅ ک پې ړۍ کخر٤ کې ص ح ح ط ک١ پ ى طګچخ ى ٣ پ

ځک چې ػزيهللا ، ېپوح څو ط٣ګې پخکظخ٤خ ط ځ حړ٣کې ال ى ىيې ط ىح کړ. ى ػزيهللا ح ى

ى پخکظخ ى پوحۍ ح ، پ هخ١ ۍخ ىهښ ي، ح٣ح ح چې ى یحې ـ ؿړټى خ

ـ يؿ ي ح خپ٢ ى ح یپخ ی حړ٣کې ې٤حى ښ ١ىىې ګخډ ٣ېپ حخ طرګۍ ىپخ

ى ١٢ز٤ؼ ، ى پخکظخ ى ٣ې ط ال ک ظ ګځ پخ حكـخخ ى ٣ې چې پ ټ ړۍ کې

ح ىىې حؿ٤ پخ٣ې ږ ط ح ، حؿ٤ ىى ٢ټ حكـخخ ډ٣ ل چې ىؿ ډ کؿ٤ړ ػ پ

٤حى ى الې ح ږ حكـخظخ پ ک٤ چخ کې ى ى ، ٤يې . ک څ خ پوپ ى پخکظخ څو

ښ هخ١ ىى ح ىىې چې ٣خص ٤ ، ښ ٤ض ى ىى پ حخ ح پخ ى

، ١ظ پ حخ، پ پخکظخ کې ح٤ږ ظ ى ٢پ هپ ٤حى کې ى ح٤ظ ، ط ح ىظخ ې

ه ح ـز چې هپ پخپص ىپخکظخ لخص ط ى ، یکړ ډ٣ ى پخکظخ ط ل

ې خ پخپص ظ پ لخص کې ٣ې ى ط ال ک پخ ٤ږ . ىح کخ ې کړ ه ظخلخ چ

ر٤خ ې پ ډ٣ كض ى ٣ې ى حهظ پط ط ال کړ . پ ىې حخ پ ژىې ځې ک ، ح

ح پ ؿډ کې ګډ کړ ح پ ٣ېكد حالی ى حؿح ـ هض کې پ ىې هخى چې ى

چې خط پ هپ ى ظ ه٤ ، غ ظ ى هپې حپخ ې ىيې ى حؿح پخىې ١كې رخيې ى رل

پال طخرن ػ کړ . ى ، کخ ښکخ٣ي

٤جض رخ٣ي :» حړه هز حکړ چې ٤ذ ١ػخري ى ال پ يې کک کې چې ر ځ

٢ى حال ٤ېخ٣ پ ګډ ى طک حص ى ى ر٤ چخ ى ٤ېى طک ط ٤ېپ ػخؿ طګ طک

کخ ى حپ٣ ى ٤خظې هز پخ ظ ٢ . ىح پګح ى ٠ض ى حظخى حرکخ ى

٤٢ک کې حؿ ٢وک٤ چې پ ، . ٤جض ى پوح پ څ٤ پ ـ کخ رخيې یى یؿړ ځ پ

.«ه ح ى حپخ ح ح٣کخ څو ټخک ١ ى ٤جض ؿړ١ رخ٣ي ىې ؿډی ط الړ٢ ی،ظ ى ، ١ى

چې ىح ل پوپ ى ػخري١ ٤ذ ح ى طک٤ی ىحال٢ ؿګ ط ځ ى حړ٣ک ؿط هر٤خ ظ حط

حالی ى ک١ ىكظ ى حكوې ظ ٣ی ږ ط ر حکړ . ه ظ ې ح ىكدپ پخ٣ کې

ىىې ل ټ ږښظ پوپ ى ٤جض ى ؿړ پ ؿخړ .

پخپص پې ١هپ ک پ ىح هز خط ىحې هض کې ط ال چې ى پخکظخ پ لخص کې

ي ح پظې خ٣ ى ځ پ حط پخپص ظ پ لخص کې اله ى پظې ى ٤خګ٣ي . ر

پ ىحې كخ کې ح پ٤يح چې ى لخص ى ٣ې کطې ى ٤ اليې پص . خ ى هپ ٤جض ىحړ

10

ځک ، کړةح حـ٤ ح٤ ک٣ ط ٣ چې طخې هپ پګح ط ىح ١ؿړ ٣ ليىحى ػخري

٤جض ؿړ ىح حح کخ چې رخ٣ي پ . حخ ظ ى١طک٤ ي١کخ ال ط ح ١خ ل

ه ، پ ح ٤ېطک پخپص ى پ٤يحک٤ي ظ ى ى ، اله خىې ؿډ کې ؿى ح . ر

پګح پ طخرن هپ کخ ط ١ض ىې ى ؿړ ى پوح څو ى ؿړ خ ى طګ وظ ظ ى٤ج

خ ى ٤ي ټ ؿ٣خخص ح ط ٣. طک٤ ح ى ٣ېر٤خ ح ، یډ٣ پې ط

پوح٢ طخ٣ن ح پ ٤ې ىىې پخ چې ى طک ١ ر یحكـخظخ ى ؿ٤ې پ حړ ؿحړ١ ٣ ځګړ

اليې ٤کې ط طؿ ح حړ : ، ظخ پ حړ ؼخص ط ال کړ ٢ى ح

٭٭٭٭٭

٣ېيې ؿړ٣ظد پ حخ ح ى خټ ى ، ٤حى ىې یې حالی ؿړخټ پ ؿړ ٤حىکې ٣ح طک٤ ى

ػ٤خط کې ٢پ ظخ ٣ېځحک ٢چې ظخ ٣٢ح ه، ١ى ٢ځحک حكـخظخ ط حظ ٣٢ ٤ ظخ

ګډ ١ .

کخ حطخطک حړه ٤٢حى ىی چې ط ىې ژىې ىې پې ى طکخ ى پوح ٢طک٤ ٣حال

ۍ ى ړګ٤يحپح١ ٣٢ ٤ک ح ىى٣ حذ څو ححى کض حػال ې . ى طکخ ى ػؼخ

ـ ط ټ ،ځ ى ټپک پ کخ حطخطک ځحک ط خپ ٢طک ظ ـ هض چې

٣ې هخ ؿړ کړ چې ط خ ٢ى ځ ړ پخ ٣ ىحې حخ ٣ض ٢ى حال ٤ېى طک ړې

ط پ هخ کې هخ پځ ٤ېىې هخ ى خطې پخ ى طکى ـ، ى٣ي پځځحک ٤ېى طک

چې ى ٣ې٤ک ٤حى ٢کې حؽ کړ چې ح ؿر ٤ېپ طک ٣ېکړ . ىحې ٤ک٣ یځخ

كکض ذ الړ پ یځخظ ك٤ح کړ. ځک ى ٤ک٣ ؼ ی٤ک٣ رټ ح٣ښىک

ح ىحې هپ هښ چې ط ى ى زذ ١پ ىحې ظخ کې ى حخخ ححى ، یى

٣ې٤حى کې چې ى ؿ٣ض خط ٢چې پ ټ ؿر یط٤٠ ې ١ . يح ػض ى ٢ګځ

یپ حؽ ح کظ رخيې ري٣ ى یذ ح ىـهک پ ى ، ى٤ک٣ كک ح ح٣ډ٣خژ١ كخک ى

٤٣ډ، ، ځک ى كحې ، ي کې ح ډ٣ څ ري ط ظګ ک٤ږ١آګ٤يې . ک څ پ ىې

ى ـي ى ، زخ ٢كـخد، حال ٤٢حى کې پ حال ١، خ٤ډ ح پ ٣ ٤ کي٢ؿ

هپح١ ح ىې پ حپخ کې ى حال ى ، ح ى خ ښځ ى وخد پ حؿظ رخيې ، پ ؿړخ

٤٢يې چې پ هپ ىىې ټ ى حخګهخ١ ٣ ړ خح ري٣ ط ى هک ى ؿلخ ى ري٣ي پ ١

٤ېه ى طک ، یحؿ٤ ٤يې ى ٢ ل ٣ې حىىې ٤حى پ ١ وخق ى ٣ې هحهږ١ كوه

ى ٤ک٣ پخ ىحې رټ ؿړ کړ چې پځ ١ـ پ ٤حع ح پخط ى ى کخ حطخطک ح

طک٢ خ ښځ ط ىىې ـخ ک ک٤ي ح ح ک ک٤ږ١ چې ىهپې هښې ى ٣ېط و

ئ ح پظ ٢ى كـخد ى حؿظ پ هخ١ ى ػ ېزخ حؿي١، ٣خطې خې ـ ال٢ح

پخخ ط ى هک ىح٣ پ حخ ټخک ې خ ښځ ٤ېح ط ىې چې ى طک ، څو ړ ې

پخخ څو ړ . ـ ٤حى ى ىى هپ څو ى كـخد ى پړې ى ې ک پ حخ

. ې ىکظ ٣ ره ى٣٤ؼې ى طک ىی ٢حال طک ، یطؼ٣ق ېپ طک٤ کې ىح حال»

كح١ حوالد چې ى ک ػې ک٤ږ١ ىحې٤خض طځ ى ر٤ظ ىض حذ پ طک٤ کې ٤څ٤ ٣خ ى

ذ ٤خ٢ كؼخ٤ظ ىض چې پ ىې خخ ىی ٤څ٤ژ ٣ل١ . پ طک٤ کېطؼ یى ض ح ذ ر٤ ح

ک١ ٣ې و ځ یړحيې ح ٣خ ىض ک كؼخ٤ظ چې ى ىض پ ـ ٤خ٢ څو غ کړ١ ح

٢ کټ ک٤ږ١ ذ ٤خ ٣ ډ ٢ رڼ ١ . ېطځ حړ٣ک ذ ى ىض ح ،پ ېک٣ کې١ړ

٤خ٢ ٢ . ط څ چې ذ

٣ ره . کخ الز هک ى١ټ طپ ىحې كخ کې چې طک٤ ٣ الز ٣خ ېک ىض ١ . ه

. ى١ ح ر ره رټپخ حالپخ رټپخ ٤ک

رټ٤ حښظ رخ٣ي ۍچې ى حک ې هز ک١ ٣ ح٣ي٣ ( ٣ ليیچخ)پوح ى طک٤ې ى ز٢

١ . ېحال٢ ٣ښ رخ٣ي پ حال٢ ٤حى کې ٢ز٢ رټ ١ . حک

ط حړ ىض چې ذ ىی ی٤ي ح یپ طک٤ کې ىـې پې پخ، چخ)ىؿ پوح٢( ٣ ٣ ٢ى ز

یټک ی ىپخپ هپ ٤خ٢ کظ ١ى ط ٤خضر٤ظ ذ ح ىض طځ ى . يې ى

. ح٣ښى ک٤ږ١

کخ( کې ـ حي٣ حرکخ ى ٢ ۳۵ګي حځظ . پ) کې ز٢ ٢ ذ الړ ىض پ

ډ ؿښظ ځخې ٣ ډ حال٢ ىظ٢ ٤ظ پ ٢ى ىؿ خ حال٢ طک ،ک٤ښى. ىی ګي رټ ۍالظ

11

ط ال ١ر ط خ اليې ټ ط ىػي ظخ حظ ، کخ( کې ر٤خ ى كخ ګي ىهپ ؼخ وې ۳۳. پ )

١ ح ػي ظخ پ حال٢ ىض کې ټ ګي ى . ىؿ ېګټ ٣ېټخکې ٢ ؿګې کخ( ۳۳۱ي ح ى)

حرکخ هپ ٣ ٢ . ړ١اليې ح ځ ېپ ط پښظ٤پ ىظ٢ چې ىې کخ٤ظ٢ ر٤خ٣،

کپخ٣ پ ى. ىټخکظک ؿړ ٣ې ګي ٤ ىح ط ط کړ ح ىحهح ح٤ز٤خ، ح٣ ړ١ ل

. ک ک٤ي پخی ؼخ ى ښ٣ي ح ى ٤ک٣ خ ؿ ر٤ؿ

يحه کړ ح پځ پ حق ډ ى كخ ګي پ ٤خض کې (۱پ) ١کخ( کې ى كز ۳۳۵پ)

.ى ػيحض ح پوظګ ح.ک .پ څو ر٤خ ى ٣ ی ګحښ ىی . ى يې ګي ٤حى طحال٤حػال ٣ې کړ چې

. حځظ ۍذ ٤١ذ حىګخ پ ؿكخک ګي ى

ښض ځرټپخ ه حال٢ړی ځ ٣ کې پ کخ٤ظ٢ طک٤ې پ طخ٣ن پ ٤خض ى کخ( ى ؿالې ۳۳۱پ)

. چې ىىؿې ٤حى طخ٣ن ټخکې پ٤ کړ

ى ٢ ؿګې ټخکې حال٢ ٤خض الې ١پ ى٣ ېټ ح.ک .پ .ى ېکخ( ى حز ٤خظ پ )

٢رټ ح٣ښىک حىګخ ح ػزيهللا ګ ى ګي . ؿذ ٤١ذح حک ٣ې طال کړ ډ ګټېپ ك٤حکې

کړ .ى یپ هپ ٤خض کې ځخ ۍ طژ) ى٣ړ هخ ـز٣ظ وې ( کخ٤ظ٢ ح٣ډ٣خ پ ٤حى کې

حک لخ كظ کخګي ؼك٢ ک١ ک پ حخ کې ؼخ١ كکظ و ٣ې ٤ . ىح ګي ح ځخ ٢

.ګي حص حطلخى٤ل٢ ىک

پال ح ېپژ ېحال٢ ز٤ک ؿذ ٤١ذ حىګخ پوح ى پخړ ٢٤٤ ښخ حظخز ښخح پ طګ

، ړک ؿ ژي ١کظ ي٣ځ ډ٣٣ ٤ کې،ى پ ٣ ظؿخص ى طو٤ ، کپ٢ کړ١ ١ك ح

. ېپژ ې ىحې پ حر هڅ ږ څ ري٣ ح

ح ښ ى ځهظ٤ ٢ح ځ ېى ٤ ح کخ ى حىګخ یښخؿ حهزخ ۍکخ( کې ى كخ پخ٤ ۳پ)

ى ، ٤خض پ حړ هپ٣ږ١ ر٢ ى ى ح٣کخ ۍ چې یكخ پخ٤ پ خ ټخک . ى ٤خ٢ ح و

پ حړ حهزخ ى حىګخ . رخ ی٣ ی رـخړ ۍحطېژح ظ ۍړ٣حې ى٣پخ ٣ ٣ې ى یطک٤ې ړ

٢ح ۍ٤خض ح ډ٣پخ ى ځهظ٤ ٢ىی ح ى ځ ، ىی ی ی ٤خ٢ چخحکحىګخ ک» ٢: ٤ک ىحې

طد ١ . ىححړ٣کې ى خړ ؿګ پظحط٤ژ٣ک ګ ٤ پوح څو٣ى ححطک٤ ػالا ىی . یرـخړ

ه ى «. ړحيې ظلي ٣کې ى پوح٢ ١ حطلخى پىحړ ى ح ٣٤ي١ . طک٤ ح ححؿړې ٣ خ

ى ، ٤خ کک رخکړ١ ١ى ژي ى ٣ېچې ى ؿې طړحيی ط ، ر٤ړۍ ٢ـ کک پ ٤ېطک

ېط ځ حړ٣کې ډ٣ ٤ېى ححث٤ ح طک ى ژ ظ ححث٤كې حپ ـ ر٤ړۍ کې ى ک طکخ

ځ الړ٢ . ٣ې حړ٣کېح ې ى چې ى٣پخط٤ک ېې پړ ې هړ

ځال ٤ ٤خض ى ؿې پ حړ ى٣يې وظ ح٣ط کې هپ وخلض ى حح حىګخ ـز پ

پ ٣٤ کې حىګخ ى ححډىح ښخ پ ؿرېګې پ طګ ى ٣ ى ٢ . ى٤پ ځ کې ښ خخ

٢پ ي٣ي طګ لظ ؿګړې څو ظ ۍځى ىؿې ى ړ٣ح ٤ ن ط ٤ پ٤

. ک٤ږ١ ګڼ ال څو لزر٤ض پ ٤ کې ى ى ى )چې ىـ ىح ػ ( ګح کړ .

ي. چې ىى٣ حښظ رخيې حؿ٤ کړ٣ ٤خض ح ىظ٢ ٢٣٢ ٤خض پکى ح.ک .پ . كخک ګي حپخ

١ . ح .ک .پ . ګي ح كکض پ ىې ی٤خض ط ط ح حال٢ ګي كخ ح کال٤ک کخ٤ظ٢

طړ ٤خ٢ ٤ظ ر هظ حپخ٢٣ ١ ىی . پ ړ٣ح ال٤ک ٣ ظ٢ ٣ کخ کې ىطک٤ې

ري حځظ ټ٤ ، ي٤٣ظ ٣ل ط ، ى کـې و ٤ ٢ه٠خ٣ ، ػ ک٤ږ١ رخيې

پ پځ کې ىکخ٤ظ٢ پ٤ز طڅ ىی چې ىی ز ک١ ىحې ي١ . ى ح.ک.پ .٤خض ى پځ پ حړ٣

٤خض ځخی کړ١ . ى طک٤ې پ ځ کې ځخی پ پ پ ؿحال ى ظوخػي ک٤ي هپ هک خطک

ز ىی ٢حژ٤ چې ى٤حى ٢ ٣ ١ح ى طکې ژرې کظ کې ى کخ٤ظ٢ ې٤ پخ١

کې ح پ ښځ٤ ي١ .کى١ ژرې طپ٤ ٣ ېي .پ ىظ٢ ط٣٣ کې کى١ هپ٣ کظ پې ر٤خ

. ي٣١پ٤ ژر ځخ٣ ط ک ى١ح پ ک حؿخ ظ

٢کخ٤ظ ح ؿګػؼخ٢ پخ طک٤ حال٢ ١ح ډ٣ وظ زخ ى پ ٤خض کې ى طک٤ې

پ ٣٣ظ پ٤ړۍ ک ٣ هح ر پ طک٤ کې . ىح ر طخ٣ن ػخرظ کړ١ چې ېېکال٣ظخ طځ پ٤

. ٢ ېرال کې

طک٤ ٣ ډ٣ ښ پن طې حال٢ ح٢٣: پ ؼزض حي ىطک٤ پ حړ ٣ ٣ پوح٢ ٣کې ى ر٤چخح ى

ټککې ،پ ؿزګ کې پ وظ یچې څ ى وکې ىيې ګښ ٤ح طک٤ې ٤حى ىی . ى

. ی٤حى ى ٣ الړذ پ رکې طک٤، ٤حى ىی طک٤ ٣ حال٢ ، ٣

12

٣ حال٢ طک٤ ، ٢٣ ټې څو ړ ٢خحپ ى ح٣کې پخ ى . ک طک٤ ى، پخ طک٤ ى حپخ

ط څ طک٤ پ ٢، هپې حؿ٤ې څو کخ حه ح پ حپخ٢٣ ټې ر طې ؿړ ٢ . ح٣کخ يې

. ٤حى پ څ٤ چي ٢ ١ؿړ ى ٣ حپخ٢٣ ٢ حرحر کې حپخ٢٣ ټ

وح ٣حپي کخ( څو ۳۱۷رېړۍ ى . طک٤ې ى) ړکې طک٤ ح٣کې ط ٣ ډر٤يکې ى ؿګې حطک

ی ر پځ زخ ډ ېړ پ( ۱) خړ ؿګ پ پېکې پ خټ کې ى

ړۍ ظ ١، چې ى (٤٤خى ر٤ ح ط٤ ۷ حټک) کې ٢. پ حهظخى١ کچ ى کپ٤ پ يګ ىی

رخک څو ط٤ پخ٣پ ال٣ ى١ . ى ې٣ ې ېکپ٤ ط ډ٣ ٢ح٣کخ٣ىح . ظ ٣ څو ګڼ ک٤ږ١

. ر٤ږ١ پخ٣پ ال٣ ک٤ کېپ ط ېڅ٤ ى طک٤ې ط ک٤خ ري پ ط ېرل٤ ىکپ٤

رزخ٣ ط ح٣کخ٣خ هپ ح٢٣ ، ځ پځ٣ظ پ ح٢٣ ر٣ي حكـخظخ رخيې ى ح٣کې پ

كکض څو ؿښظ چې ٢پ حو کې طک ح٣کې چې ٤ هز کړ کړ . ډ٣ ډ٤

( ټ٣٣ NTVحظ١ . ى) ړحيې پخ ى ١خزخ پ ېټحې ىطو٣ ح حكح ى خ٢ ط١٤ ٢طک

ى ى ې پخ حؿښظ، طڅ هپ کخر٤ ٣٤ض ړۍ ٣ رض ـ خ ى هز کړ چې

ځحد ٣ګخ ى ؼزض ر٤خ هز کړ چې حوې څو ( ټ٣٣ CNN ى) ح٣کې ؿښظ څ٤ړ١ .

ؿح ىظ چې پ ٢ ٤خ٣ ىی . طک٤ ډ٣ې ىې څو ى خ٢ ټحې پ ط٤ ر٤خ یحؿ

. حړ٣کې ١ ېږى ىی ؿ ط ٢ؿګ

، طک٤ پ ر ډ ګ١ ړۍ يی .ى٣ځهخ ك حځ ط کړ٣٣ ى ىض طک٤ پ حال٢ ړۍ کې

ححال٢ ړۍ چې ط ګ١ . ػحم ، ـې ط ګ١ ک ګخډ١ ٤حى ٣

ځ ط ىؿ ؿز ظ . ى پوح٢ ١ حطلخى پ ، ؿړ طک٤ې پوحى خټ ٣ې ؿز

پ ح پږ ؿ٣ظ پيې ؿې ح پ ٣ ٤٤ ځحک ري٤ږ١ . ځک ى ک١ ح٤خ طک٤

ح ګ ک څو ږ ک٢ پ ٣،ػحم،ح٣ح ٢طک ې ح٤ږ١ .ځ ٢طک ٤٢حى کې ږ ک

. ١ پ حكـخظخ کې ظ ږ

ډ ٣خ ړۍ ح پخ ػر٤ ػر٢ ټ ک ه ط پ کظ ٢ض ح طک٤ؼىؿ ؿ٤پ٤ظک ه ېى طک٤

روخ څو ٤ې څو هزې کړ. ىؿ ٤ ى ړۍ ٢ ى طک یږ ک ال يې، ځخ ط ؿ ک١

پ ى طکخ هح ط هظ٤ځ طکظخ ٣ ک٤ږ١ . ى چ٤ . پې ٤ږ١ خ ٣ي٣ځ ط چ٤ ؿ٣ض

٤٤٢ طک ( ۱حټک ) . ىؿې ړۍ طخ طکخ ژي ک١ حط ٤٤ ک٤ګ ال٣ض کې حټک

. پځ ژر رخيې هز١ ک١ ړۍ پ ى ګي٣ږ١ . ى ٣ک پ كح ىی

ىض ٢حپخ٢٣ ټ طک ىی، طڅ چې یى طک٤ې ى پخ طک٤ ح٣ډ٣خ ى ىی حپخ٢٣ پ ٤خض ال ژي

ىظ طځ ىؿې ٢کړ١ . ځک الط ح ى طک ط ىح ٤خضىی ر حپخ٢٣ پ پ ګټ طخ٤ږ١ ط

، کؿ٤ظخ، هحهظخ، طک٤ ، ىظ حر٤ـخ ٢طک يی . ىپخ طک٤ط ؿړؿخړ١ حځظ ١ ېلک

کظ١ حړ٣کې، يح طک٤ ى طکخ رکظخ ح خ٢ هز ٤حى ى١ ح، طکظخ

ى ٣ي٣ځې ړۍ طظ١٤ . کخ٤ظ٢ طک٤ ٢پ ک١ ح٤خ کې ى ٣ ١ ؿ٤پ٤ظک حطک

څو ر١٤

طځ چې طک٤ ح ى پ ک١ ح٤خ کې پ هخرض رهظ ى . ى ح طک٤ې ٤ ٢رخ٣ي

څو ک١ ح٤خ ط ډ٣ پخ چې طک٤ ى روخ ١پ ىې رخى ٢ګ .کظکر٤خپ ؿګړ کې ٣ رې ٤خض ى

ڼ ٢ىؿې هې ط حال٢ ح کخ٤ظ٢ ط، ري٤ږ١ ػؼخ٤ آي حال٢ ١ک١ . ػؼخ٢ ٤حع ح پ

١ . ىؿې پخ څو حځ ط ک ؿحړ ٢ى طک ػؼخ٢ حپحط١ حي١ کخ ک١ . ىی ـ پوحۍ

. ح٣ح ح ػر٢ ٤حى پ ٣ کې ى١ طک٤ څو

هح ېيی . ٣٣ کظ١ کړ٣ هح کى پ ډ طګ رخ٣ي ح٣ چې : طک٤ ٣ ٤حى ىی چې ى

ى . طک٤ ى وخن ػر٢ ٤حى ى حؿ٤ رې هح ىح ځحک حهظخى١ ، حپخ هپ ٤خ٢

ح . ىؿ ال ېححپخ ط ٣ې و کړ ی٤حى څو ر٤ اليې ػر٢ ح حال٢ ۍحطخطک ط

. يطکخ ط ډ٣ ګح ٣

ې ى١ . ښ٢ حړه پ ٣ ه پ هپ کې الط ح حړ ىحپخ٢٣ ټې پ ى حپخ٢٣ ټې ح

حپخ٢٣ ټ ٣خ ى٤ل٤ض کپ طؼ٣ل١ . ک٤ڼ حړه ګي ټ ى ػ٣٤ض ى حښظ ٣ ګي حپخ٢٣

ک٤ڼ حړه ګي طک٤ پ پط ښ٢ حړه ګي ټ ٣ ٤خ٢ حهظخى١ ټې پ ډ پ٤ژ٢ . ىحپخ٢٣

يى ؿخط پ خ ري٣ ګ، چې ډ کې ښ٢ حړه ګ٣٤ ط ږ هڼي ن ط ک١ .ىرېګې پ ډ پ

13

ى خخ ى١ . ښ٢ حړه ٤ل٤خ پ حپخ کې حال٢ ځحک ښې ىی حىػخ ک١ پ حپخ کې خې ى

. چ ک١ طپ١٤

. ١يړحيې پ٢ ٣ كخى پ ١ىحىح ظ ٣ل کخ طک٤ ى . پ طک٤ کې ظ ۳۱طک٤ ى ۍ

ػؼخ٢ حال٢ پخ طک٤ ی٤حى طک٤ ى خ الړ ى . څ الې کې ري پ ى٣ طک٤ ح

ى حال ح طک٤ ځال طځ، ٣ حال٢ىح ىؿګ طک٤ ى حال٢ ، ٤کال٣ طځ حکخ٤ظ٢

ى ىؿره٤ک ټخکک حړه طځ ى . پ طک٤ کېالړ طک٤ ى حپخ ح ح٣کې طځ ، ځ طځ٣ي٣

څالې څو ىؿې كخی٤خض پخ پ ډ٣ حكظ٤خ١ ىض ح ح ٢طى زخ ح ى . طک

.ۍ هيحی پ حخ٢ ک١ژ. طکخ ىکخ٤ ح٣ډ٣خ ر٣ښ٢ ٣ي پ كخ کېى ط٤

طک٤ ٢ کې چې ى حال٢ چې، ٢ ٣ېپ ؿزګ کې رخ٣ي ی کې ىګټ ط١٤څ٤ړې پ پخ ېى ىؿ

ح ډ ٤حى ى١ . یخ٤ ٣خ ځړ حپخ٢٣ ټې ٤حى ٢ ک حخ ح كح چې ى یړۍ ځړ

وخلض کړ١ . ىؿ ېکې ػر٢ ح ػر٢ حال٢ ٤حى ر ى طک٤ ځک پ ح٤ ٤خ٢ كخالط

. ٤حى ګځ٢ ی ځړ ٢ى طک ٢ چې یه طک٤ ک

ى ح٢ كخالط پخ ک ى حكـخظخ . ېک٣ ١ ېطخ٣و٢ حړ٣ک ې حږى طک٤ حكـخظخ

پى٣ ح٣ډ٣خؿ٤،٤خ٤ ٣ ى ږ حكـخخ رخ٣ي حكـخظخ . ؿ،طه طـر طکح ر ١ ک٤ظ٢

. یکو ډ٣ څ ى څ ح ٤ رخ٣ طخ٣ن ٢حى ډګ ګځ. رې ک ږ ى طک

، ٣ وکښ ح ړ٣ح ک٢ ط پ کظ ى حال٢ ړۍ حخ پ ډ٣ هح٤ۍ رخ٣ي ٣ ٢، چې

(). ىی ط ځخی ال حال٢ ډ ىض ط ى ړىض ټ حک ح ىحال٢ هخ، ځال١

٭٭٭٭٭

ح ط ىې چې ى پوح٤ كکظ پ ظ،ژىې حړ٣کې ېپوح څو ډ٣ ح حكـخظخ ط ځ ى ٤ېى طک

ظ ٣ ى رې ک ىىحړ ٤حى هک ، ځ ى ٣ې ظ ىح کې ىىې ٤حى ط

ژي ژيح پ طګال ح ى ى ، حؽ ، کظ ، ر ٤حى ط ل کخ. ىى ې ىحړ ٤حى پ ذ

حيح ښ٢٤ ، چې ىىې ىحړ ٤حى ؿال ک ظ١ ١ظ یپ كلې کې ى ٣ خظ ح

. ک چې ى الخ ؿال حي٣ روې چې پ رن کې پ٤يح ی ؿى ط ځ ظک طخ٣ن یچې ىى

ـه٤خ ح ى ۍى ؿ٣خ ى کۍ ړ ٣ېى ـ ځخ٣ ه٤ ط ـص کړ . ط څګ ٣ې ح ر٤خ ی

يې . ځخګړې حؿ٤ کړې ٣ې چې ىىې ىحړ ٤حى پ ١حهؼ٤ظ څو ى ٢يې طخ٣و ړۍ ى

. ٢ويحص ح ـښظ ٢يح ح پ ٣ ك کې ىىې ىحړ ٤حى طخ٣و

ر حړه ظ پ ىې ٤حى ح ى ١ؿړ٣ظد ٢پځ٤حى څګ چې طک٤ ٣ حړه ى خټ ى ټحې ى

حكـخظخ ى ح٣کخ٣خ ى ررډ پ ىې حخ پ ،ظ ١ډې پځ٢ح٣کخ کې ى ډ٣ پوح څو ى

حكـخظخ ط هپ ػک حظ. ح ح ٣ېحـخ ٢پځ٣ؿ ح ر٤خ ظ ى خټ ى ټحې ى

ظ ١ . پځ٢ یظ ى خټ ىؿړ ٤حى ط ځ پ ډحګ پ٤ې

ړ ځحد ١ځحک حظ ٢خ ىې ؿښظې ط چې حكـخظخ ط ىې ؿګى ح٣ک ٤ېه طک

ػ٤خط ى خكې څو ر٤ پځ٢هپ ځحک ى ؿحړ١ ىیچې ٣٢ئ٤ ح ٤ېىطک ، یکړ

، ځحک ١ ٢ظخ( ۱) ىېژ پ ٤ږ پځيح ح ى هپ حخكی ٤ېخط٢ . طک

٢پ ح ٣ـخړ ح ؿګ ځپ طڅ یظ حظ پځ یې ؿګ٤يک٣ح ىیچې ٣٢ه طکخ ح

ى حكـخظخ ى ح٤ظ٢ ځحک ٣ېح ط څګ یر٤خؿې پخ کخ کړ حكـخظخ کې ى ې ح ػزخص ح

١ .پ کې ظ کړ

ى ، و٢ؿګ٢ ه کې ره ح ر ٤څک پ پځ ىیچې ى ٢طکخ ح٣کخ٣خ ط پ کک ٣

حرخخ حۍ ٣٢ؿ ٤ څګي کړې ى چې ى ح٣کخحى ر٤ چخ ٣ حكي ىحإى ٤ېطک

ړ١ . ـ ژ کړ چې ـ ر ى حكـخظخ پ ر٤خ ىحۍ ح ر حكـخظخ ط ح ػزخص ح ١ټحط٤ژ

څو پ ٤ې حرخخ ى طک ٣٢ځحک ى ې پخ کخ کړ١ . ک څ ح٣کخ ٢ظ ى ح٤ظ

کخ ط ډحګ٤ رخ٣ي پ ؿګ کې ره حه٢ ه ط پځ ٢يکؿګ٤ یـ کک ؿښظ چې ى

« .٤ یږ ط ىح كض ى» کړ چې :

طک٤ پ حكـخظخ کې ى خټ ىټحې ى ؿړ١ پ لض ح ى ح٣کخ ى ښ ګطد الې ک ى ٣ې

پخ رلح ىك ٢ر حړه ى حكـخظخ ى ح ه ى ١ظ پځ٢هح پ حكـخظخ کې

ح پ ک٤ږ١چکخټ کې ىىض وح ط ٢ پ ېځ ېظړ٣ک٤يکې ې ځې ک١ . ىح

14

١هالف ى ح الړ حـخ پ ٢ظخ ح ظ پ حكـخظخ کې ى ر٤ ح٢طګ ى حكـخظخ ى ٢ؿ٤

ى حر پخ ط ى ـیهز پخ ط ى ٤ېح طک ؿخى١ وخض ى طخ ح حړ٣ک پ ٤

ک٤ږ١.

٤حى پ حكـخظخ ىؿهخؿ ٣ حكي ىحإى حؿ ث ى طک٤ې پ ٤خض کې ؿ١ کخ ( ى ى)

هز کې ى . ـ پ هپ ٢ری حخ٢ک پخ ځخیر٤ ى ١خزخ ى ٣ ٤خ٢کې

ک ځخی٣ ر٤ ى ٤خ٢ط٤ځ پ طخ٣و٢ پ٤ي پ ټ٤ګخ ٣ ى حكـخظخ حكـخظخ ح طک٤ې

() پخ ى ١خزخ ح٢ ک ىؿ ٤حى ط ى ځحک ٤ږ ال ى.

ر کړې ح پخکظخ ح ط طک٤ې ى ىې حړه٤ې ؿډې پخ ى حكـخظخ ٢٤ښ ىؿ حپ يح ح

ىؿ . پ طک٤ې کې ؿړ (۷ر٤خ ى پخکظخ حكـخظخ ح طک٤ې ى ح ؿډ ى ؿۍ پ) ح

ځک ؿړ ، ( ؿړ٣ي۱ىې حړه٤ ؿډ ىي ى کخلح څو ط و، چې ى ؿ١ پ )

ـې وې ى طکخ څ ک طڅ ىحې ٣ چکخټ ځظ حړ١ چې ىچې پ ىې ؿډ کې

ئ٤ظ پ هپ حږ حه٢ . ح٤ظ٢ظخ ىىې ؿګ ٢ چې ى ٤حى یححكـخظخ

٭٭٭٭٭

ى حـخ پ پخ٣ کې ى کخ ىحکظر ىحې څو ى حپ٤يح ١ كخالط ح ى ح٣کخ٣خ پ ال ى ٤حى ى

حكـخظخ ى حال٢ ٠ض پې ٣ ٤ حړي ـ کړ٣ ط چې ى ظخی هښض طح حك ٣ی

ال کړې ، ىح آي ح پ٤يحې ىې چې ى خټ ح ح٣کخ ى كځی رځحک پ وخر کې ه٤خ ح ىـې ى

ح وخض رک ى طک٤ی ى ح خډ څو ګټ حهظ ى١ . ىح ډ کې څو ى ٤حى ٣ظ ال

ګړ١ ى حظخى حرکخ ط ۍ اليې ى حالی ؿګ ى حپ٤يح٣ښض ح ىىې حال٢ ؿګ ح ى طک٤ی

٣ ګڼ٢ «كخ »ى ٤کال ٣خؿ٤ز٢ كځ ط ځ ى حهظالكخط ح ټک٤يې ې حال٢ ؿګ

چې ؿحړ١ طک٤ ى کخ حطخطک ى٤ک٣ ى کې څو کخږ١ حر٤ط ٣ی ـ پوح٢ حالی ٣ض ح

ػظض پ ځخې کړ١ .

ګي ىح ىې ح ى كکض ى٣ې كې کې ىحه٤ږی ، ژىې حط کخ ٣ی پ طک٤ كکض کړ، ى « كخ »ى

څو کخ حهض ، ح ٣ی ځحک٢ ىې كې ط ٤يې چې ګخ كځ ٣ی ى ځال١ ٤خض

ک٤ږی ر٤خ ؿ٤زی ډ ټپ ط كکض پ ال ٢ .

ىيې آي پ حخ ىحكـخظخ ىحالی ؿګ ٤٣ ػخ پ ىې طک کې ى١ چې پ حكـخظخ کې ٣

ى ى حۍ ؿ٤ې څو ر٤ کړ١ . ح پ٤يح کړ١ ط څ ىؿ ٤ح«حىګخ »ې

ه ىحكـخظخ ح طک٤ی ؿ٤پ٤ظ٤ک٢ ح٢٣ ٣ ىر ډ٣ طپ٤ ی . ـ څ چې پ طک٤ کې ىحال٢

هښض پ وخر کې ح پ٤يح حر٤خ ىـې ځ ى كخ ګي ح ټک٤ي ، ى حكـخظخ حال٢ ٠ض

ح ـ ىح چې : ډ٣ طپ٤ ١

پ طک٤ کې ٤خ٢ ګي ححى ى١ ، ظ پ حال ري٣ هپ حالی حښظ ري٣ ګ ی حىح

ري٣ پوپ ى طک٤ی ى ٤ک حطخطک حړه پ هخ٢ طګ خك ی چې ط خ ٣ی ى طک٤ی

څګ ٣ی پ ذ الړ ه٠خ٣ی ه پط . ٣ؼې ى طک٤ی ى ٤ک ٣خپ ذ الړ كځ ح ط

حال٢ ګي ظ پ هپ پ طک٤ کې ح ک پ څګي ٣ ٢ ىـې ظ پ هپ ى طک٤ی ى

٤خ پ ىې ح ىطک٤ی ى٤ک ظخ ط ځ ، ظ ر٤٤ کړ٣ ى ظ حؿ٤ ىى، ځک ر

ډحډ چې ى طک٤ی كځ حه٠خ٣ ه ىىې ړط٤خ ١ چې ى حال ححال٢ هښظ و ٢٤ . يح

ػض چې ک چې ى طک٤ی حال٢ ؿګ ىحظخى حرکخ ط ۍ اليې ىكکض حګې پ ال کې

ظخ ٣ی ځ ٣ړ ، حر٤خ حظخى حرکخ ري١ کړ حهظی ىـې پ وخر کې كځ هي حهض ح ـ

. ى حظخى حرکخ ى ري١ ک٤ي ظ ىـ ځخې حال٢ ګي څ ښظ کړ ح ى كخ ى ګي ط ؼخ

اليې ٣ی ح ىې طک٤ی ى ؿړ ډ کړې ىې.

15

، ه پ حكـخظخ کې ىح ؿ٤ ى حكـخظخ ى ٢ حى حخ پ حكـخظخ کې ؿ٤پ٤ظ٤کې ح٢٣ ر ګ ى١

ح ط ځ ى ح پ حكـخظخ کې ىحطخطک پ څ٤ ک ؿړ ې هخ ؿى ی ، ى حكـخظخ كځ

کړ١ ح پ٤ ىيې خ ٣ ره ى ح ٤څک ر ى هپ ګټې ى پخ ځخ

.حكـخظخ ط ى پى٣ ى ٣ؿ ښکخ ې ىې . ک ـ ى حګ٤ ٣ؿ ، ح ک ىخ ٣ؿ ح ٣خ ح ى

ح٣کخ٣خ ح خټ ٣ؿ ىې . ى ٣ؿ ح حـخ ١ز٤ؼې پخ٣ې ىح ې چې ـ ٣ الپڅې ظخ ک١٤ حپوپ

حک٢ ى حكـخظخ ى كخک ظخ پ ال کې ظ رک ى حکۍ ٣ی پخ ح خط ک١ . ىظ پ ٤حى کې

ح٢ څښظخ پىې ح٣ؿګ ى١ . ىظ ر ٤څ ظخ ى پى٣ ىهښې پط ځظ ح ٢ ، ىظ ک ىپخخ

ػخ٢ طز ؿړی ټخک ک٤ږ١ ، ک ىه٠خ٤٣ ؿړ١ ح٣خ ى کخر٢٤ ؿړ١، ح طىې چې ى ح٤خ ح ث٤خ ح

خ٣ ى ټخک پخ ى حـخګ حكو حړ٣ ى . طک٤ ىهپ ٤حى ى٤خې ح ؿـحك٤خ٣ی پ پ

هپ ئ هى حكـخظخ ٤خض ح ؿـحك٤خ٣ی كيى ى پى٣ پ ال کې ى١ . پ طک٤ کې ري ى طک٤ی

، هپ حكـخظخ کې ى وح ىح کخ ې ىې ، ؿ ک٤ږ١ ، ى ى هح ح ځظ ک٤ږ١

ټخک يم ط ک ک٤ږ١ ه پخ٣ی ٣ی ـې چې ى حـخګح هښ ١ حػال٤ږ١، چې ىح ط٤ې

ى چې ٣ې ټخکې ح٣خ ىح حۍ پخخ٢ ټخکې ٣ی ښ ر٤ګې ى١ . پ ىې حخ پ ٤څ طګ ې

٤خ٢ ر ر ٢ .« حى ګخ » پ حكـخظخ کې ىې ى طک٤ی ى

٭٭٭٭٭

ط ٤ي ظ هز چې ال ٤ذ ځخیحوې ط ى ٤ي ظ ک چې ى ح٤ي

کې ٤ض ځخیـ ظ پ ـ . ی٤يې خؿظ٤خ ح حوې ط ى ػالؽ پخ حؿ ى

ى خ ى ، ؿړ حك چې پ کې . څګ چې ى پې خ هظ ې ؿښظ ى ٤جض ى

زخخ١ پ هض کې ې ظ ى ټ پ ټحټ کې ى٤جض ى ؿړ پ ګډ ى ال ٤ذ

هزې کړې . ژىې ٤ ځ ى ٤حى پ ٢ىؿې حړيې ع طل٤ح پ ، کظ

پ ىې ٣ېپ ښظ رخيې ح ط څګ حال٢كد كخالط ح يح ح ى ې پ حړي ى ٤خ٢ح

حؿې ظ خى ی( ١ك رخيې هزې ې . څګ چې ال ٤ذ ى کخر ۷حۍ)

طې ى ح٤ظ٢ ؼې حىح چې ک چ٤ې ږ ىح ٤جض کخر ط الړ ٢ ى ک ظ ر ن ٢

ى ، ک چې ـ ظ پ کخر کې ، . حوې ط ى ال ٤ذ ى حط ط و ې حړه٤ هزې

ظ پ کخر کې ځډ ٢ ى٤جض ؿړ١ ځېې ک چېی څ ٤جض حړه هز کړ چ

، ٢٢ ط څ ى ې پ ىؿ ٤ؼخم رخيې ى حړي حړه هزې کړ ځخیر ظ ٣

پ ، ١ځ ؿهپ پحګح خط یـ طح٤ي ، ه ى پوح څو ى پال ې پحګح پ حخ

ـ ى ؼخ٣خط ط هال پې يظ ح٤ږ١ . ٤جض ؿړ ط کړ چې ى ىې حخ ـ ى

طګ ژ ى ږ ه ظ پ کخر کې ږ ى حړ٣ک ئ کخر طىـ ال ډ٣

.پخ حح کخ

ط ځ ىح هز طف چې ک چ٤ې ى ٣ې ظې ؿزې پ ؿړښض کخ پ حو کې ى ٤جض

کړ ٢ ح ځخیطظ٤ ى څ و٤ظ ح ٣ ؿخى١ پوح٢پ٤ ٢ ح ىىې پخ ټ

١ ! ىح کخ ر څ هالف ٣ ګډ ؿز ؿړ ح ٣ګډ حح پط کړ ٢ ر٤خ ى ح٣کخ٣خ پ

ک ې خهض کې ىح ج ر ح٤٢جض ٣ ٤ ؿړ ط پ څ ډ ١ ؟ ه ى ٣ېح پخ٣ې ر

ؿخى١ طظ٤ ط خ اليې و٤ظ ىې ط ځک چې ٣ حړه پ کخر کې خض ى ، ښکخ٣ي

ى . يح ح ٢خ ح خټ ى حـخ پ وخر کې ٣ څګي ح حق هق ٤ى ح٣کخ٣ كخ

، ٣ ٤ ګړ ط ى ح٣کخ٣خ ح٣خ ى ګ ظ حړه ډ٣ ٣خص حظ٤خحص ک ک٤ږ١ ـی

ؿړ١ ٢ى طظ٤ ډ٣ ک ى ـیځک پخط . ی ى ځخیض پ ٤ك٤ؼ پوح٢ـ ى ـیر حړه ح ى

ى ـیپ ىې حخ ، ٢ى ىض پ وظل ىكظ کې ىظ ظ ح ز هخيح ګ٣ي

٣ېيې . ط څګ ص پ رټ حظح ٣ ى ظوخر ٣حېح طظ٢٤ىهپ ىؿ حړ٣کې

ځخیپ ځخی٣خص ٤ کخ ى ٤حى پ پخ٣ظوض کخر ح يح ح پ ال٣خط کې ډ٣ې ظۍ يیى

ږى١ . ح ئحې پخ ؼخېخط پخ ډ هي١ح ـی ر ىىې ظې ى ١کړې ى

ټحې څ ػخ ح ټ خ ىكکض پ وخر کې ى ى ١ى ر حړه يح ح ى ک

ک څ پ ىې حپ٤٣ کې څ ، یپ حطالف ٣ حپ٤٣ ؿړ کړ ٣ېهالف ـ پ ح ى ١

16

ؿړ١ ١ظخ ح ى يې حـخ الطړ ، ئ٤ ى يې كکض ى ـیف حؼخ ظ ځک

چې پ حكـخظخ کې ، ٤ډ٣خ ط پ ىې هخ١ ٣خص ح٤ض ک١ ؿر٢ هر٤خ ؿد ح ١،ى

١ . ک چې ږ پ ىې ظ٤ کې کظ چې ک ى ٤حى یى ال ح ح ګډحګ ى ـیحپ٤٣

ح کې پ و٤ې ٤حى پ ټ ى ٣ېځحک ر٢ ى ټټخک پ ک٤٤ کې ٣خ کړ ح

حپ٤٣ ٣ يظې ح٣کخ٣خ پ ىې رخيې ط کړ چې ىى ى ، يحهې رخيې ط کړ

. یيي کړې٣ېظ ح طخ ړ٣١خض پ ټټخک کې ى ؿ٢ ؿ١ى ٣ې ځخیپ

چې پ ىحې ٣ې ؿزې کې چې پ ـې کې ى یګ كخ ىځؿ حال٢يح ح ى ١خزخ

ى ؿځګى ـیى ٣ېح ط څګ ١ځحک پخ ح ؿيؿي خ ظخ٢ح٣کخ ى

پ ؿى٣ض کې ـی. ح ـ ؿز چې ى ٢ ر٤ؼض ی ط ې ى چخ ٣ک

هالف ٣ پ ؿځګىهپ ٣ې١خزخ ر رکې ١ ر ىح چې ګټ ٣حېر ـ ، ١ؿړ٣ږ

ې ئح ګڼ٢ .

ؿز کې پ ټ ٤خ٢ګ ګ ط څګ پ ظخ٢حكـخظخ چې يح ح ى حال٢كد

، یط ال ک ٢ړښض څو ک ځخګړې ګټ ى ؿ ؿزې ىىې ډ ، یطح ف ى

هې ححيحف و کړ ؿزېرخ٣ي ى ، پ ؿړ٣ي ک ی ٢ ؿزېځک چې ىىحې

حىىې حيحك ى طال ک ١يې حيحك ح ه پ خهح رخيې ح څه٤ږ حټې هحې ى ٢

. ح ىح ١رخ٣ي ىح ؿز ٣ ظ ک ه٤خىص ح٣ ظک ح ٣ې. ط څګ ١ ٣ کړپخ ال

. ځک ى ٤حى پ ىحه کې ىىحې ٣ې ١ح ى ١خزخ ى ه ظخه ى حال٢ىحړ ى كد

يظ٢كؼخ٤ظ ظخ٢ټ هالف چې ى حـخ پ ١طړې ؿړ ر ىىحې حثط ؿزې

ـې ى ه٤خىص ح ؿزېى ٣ېط څګ ، ح ١ ٣ېچې حـخګح ١ظهق ٢ . حىح ـ څ ى

ح ٣خ ١خزخ حال٢كد ک چ٤ې ىحې څ پ٤ښ٤ږی ر٤خ ه ى ، ٢ حال٢پ٣کړې رخ٣ي كد

خطې ح ٣خ پ ظخ٢ ګ ګهالف چې ٣خ ه ى حـخګح پ ک٤ږ١ پ٤يح پخ ٤څ ـ

. ٤١ږى ى ظ ډکې پې زخ کړ ـص ح ح٤ږی ح ٣خ ى ځخیهپ ح ٣ پټځخ٣ کې ى

ىكد حال٢ پ ګډ . ک چ٤ې هز ى ٢ک ظلخ پ ىې حخ ىىؿ ډ ٣ې ؿزې ؿړ٣ي ر

ى ىیح ٢وخض ى هح هز ک٤يی ١هالف ى ح الړ ١خزخ ح ى حـخ پ ى

ىح ر ؼزض ري ١ . ٢ یپګح پخ پ ٣ ق کې ح ټ٤ي حكـخظخ ى حطک

هض کې ح٢رخ٣ي ط کړ ٢ . ه پ ١ یکې ک څ کخ ١ىؿ ر پ ىې حخ پ

٣ ېىؿ رکې ، کړ ـ ظک ؿز ك پخ ه ح حټ ک ږ ؿحړ ى رلح ى

ټ ئ٤ ک ـ هپ ح ىحځت ، یىح ٤ؼخم ح ږ پ ال کې ى ٤ؼخم ط حړط٤خ ى ح

ک ، ١ػخ حكخ٤ ح ګخې ى ک ى ، ١ټې ى ي٢ ، ک ىپخخ ؿړ١ ، ١ح ى ٤خ٢

ک ، ټ ىؿ ٤ؼخم ط ح ر ، ١ى ١ح ڼ حي ١حګخ ؿړ ال٣ظ٢ح ک ى ١ح ى ه٢

پ څ٤ هپ کړ ح ټ پ ىې ېػ٤و ٢ چې ىح ٤ؼخم ى هپ پخ ى ٣ې ږ پ ىې كن

ىىې ٤ؼخم پ ټ حړه رخيې طحكن کړ ر٤خ ه ر ج پ ډ٣ ښ طګ ٤ؼخم حټ ح ٢

ح ٢ .

ح ٣ې( ٣ږى٣ کخ ى حز پ ۱ک کې چې ى) ح٤ پ هپ ٣ ٤ حال٢يح ح ى كد

ى ؿړ ح ىکخر پ كکض ؿزې٣خکې ډې ى ١ ک» پ څګي طګ ښک٢ چې : یحظ

ؿحړ رکېح ىى ې هې پخ کخر ط ى ٤جض ى ٤ږ ححى . ، ٤ي ١ك کې ى خ

() ....«ىكد ١ك ټ رلغ کړ ٢

ىىې هز ظ پ ىې حكو چې ى ٤جض ىؿ ىې ک ؿړی چې يح ح پ حو کې

ح ر٤خ پ کخر کې ٣ېر ١، پخط ؿړ١پال ح پګح پ طخرن کخر ط ل کړ ى ١ح ټ

٢ ح پ ىې طګ ر هپ کخ ط ىح کړ١ . ځخی٣

٭٭٭٭٭

٤جض ؿړ ؿښظ پ ص . ږ ى یکخر ط ى ط پګح پ ډ٣ ػـ٤ز طګ ط٤

ظ پ کخر کې خى ی ( ١ك ٤۷ؼخم ىؿ) ٢ح٤ ى كک پ طخرن ى ژؿې ى ى حال٢ى كد

طګ ٢ر٤ط ى كد ح٤ط پ کظز ٣ې حړي حړه طف کړ١ ح پخ٣ې ر٤ى ک٤ ح

١رخ٣ي ى كد پ ک کې حټ ٤١جض ؿړ ى ، ٤ږ١ . ه ک څګ چې وکې ٣

. کخر کې رخ٣ي ى ىض ى ی ٢ټ پ ٣ ح کخر ط طح پ هپ ځ کې ى رلغ ظ یح

17

. ح ىح کخ ى وظل یچ٤ پې هزې ې ح ح٤ظ٢ طخر ى٤جض ح يح ح ى ٤حى ى

ؾ کخر رخ٣ي ٤ ځخی ى ٤جض ؿړ١ ى ک پ ، . حخ ح كخالص ىحې حؿ چې یچ٤ الې

حی. ٢ط ط

ح ئ حـ٤ ى حال٢پګح ىحې حؿې چې ږ ى ٤جض ٣ ؿړی ح پ كح کې ى كد

، ؿښظ ى ی ى یچې پ ػ٤ هض کې پ حپخ کې ى ې ح ححىۍ ىک٤٤ ؿړ (۱) لي ح٤ ک٣

، ؿخړ ١ ح پخ ئ٤ض پ ؿظ٤خ٤٢٣حى ى پخ٢ح چې پ کخر کې ى خپ٢ ډحکظ

ط ځ ى پوح څو ښ حړ٣کې ؿى ى١ ح ىیح ر٢ .ى ٣ېح ى ې حطلخ ح ط ، طخ ٢٤

کې حـ٤ لي هز پ هض ٣٢ ر ښ پ٤ژ٢ ح پ هپ ځ کې ښ ىظخ ى١ . ى ط٤ل

ـې څ کښې ٣ې ى ٣ې ى كد ى ې ١كې ٣خى کړ ح ط خپ٢ ډحکټ ح٤ ک٣ ى

ىىې ١كې پ چې ږ ظ کخر ط الړ ح ی ط ٢٣ چې ږ ط يح٣ض ٣ېې ح ىح

ط ځ ى خپ٢حـ٤ ليح٤ ک٣ ح ډحکظ وخن هزې کړ . ىطخر ٤جض ى کخرحى ى

ط چې ١ىح هز ډحکټ ـ٤ذ هللا ـيى خپ٢ ډحکټ ، ٤جض پ پ ډ٣ ػخط رلغ ې

ى ىكظ ى ١ کىح هز ى (۷) ١ر ژىې ىظخ ىې ٣خى کړې . ډحکټ ـ٤ذ هللا ـيى ٣ ى

ک١ ٣خى کړې . ١ىحى١ ى ک ٢ر٤خ ښخؿ ح ١ث٤ لي ػ ىحى

ط ٣ ـی ٣ېـی ى ه څو هز پط ځډ ى ګډ کک ؿړ ح ک چې ى٤جض ى

هزې ٢ . ژىېى چې ٤جض ىې يظ کخر ط ح٢ ط څ

٣ ړ طز ٤جض کخر ط ى حال٢ح٤ ح حؿحث٤ ح ډ کړ چې ىكد حال٢ىح چې ې ى كد

ځک ، پوپ ىپښظې ړ هز ، ١ ئ٤ ىهز پخ ٤ږر٤ى حړي ک٤ ح ځخیـ

هالف ى ؿخى خ پر٤ػال ى حال٢ حر٤خ پ ىحې ك٠خ کې چې كد چې کخر ط ى٤جض ٤ږ

چې پ ٤١خ٢ ى٣ځ پ ىحې كي کې ى حال٢ح ى ر حړه ى كد ١ى خط٢ګ طخى

ى كد ىىحې ې پ ٤جض ک ح پ ط٤ ر٤خ ، ه٤١څ ص ى کخر ى حۍ ؼې

پ رکې یکړ یىى٣ځ پ څګي کې ٤څک کښض ى حال٢ى كد ـیچې ګړ ګډ

پ ٤حى کې ٣ېح یټې ط ن ړحيې کړ ٢ى٣ځ ى ح ر٤ ح حال٢ ى كد ٣ېکک ټک

کخر ط پ ٣ې ـې ح خخې ك٠خ کې ٤ږ ، یى یکحـخ پ ډ٣ کک ټک ټ یر٤

ىح کى خص کړ١ حى ٤حى ىؿ٤ې ٣ حړه ه٤خىص ؿښظ حال٢پوپ ى پښظې ړ . ه ى كد

حړه ـ ، ح ىرپ هپ ٤حى کې پ٤ کړ١ ځخی ى٤خ٢ ك پخ ىهز ر٤ ى ر٤٤ ٤حى پ

طز٤ـخص ډ کړ١ چې ى كد ٤٣ ګړ ىهپ و٢ ګټ پ هخ١ ى ې ىؿډ ط خ اليې ىظ

ط ، ٤ؾ پ ٤ـ حپ ظو٤ طګ ط ٢ ىح ر٤ ى كد ه٤خىص ؿښظ. حظ پ کخ حچ٢

حىح ى ال حظوزخحط٢ح ى ر٤٤ ٤حى ى ١ پ ىې ر٤ کې رخ٣ي ى٣ ال ؿى ٣ېڅګ

ػرظخ کې ى کخر ى كکض ح وخل٤ ؼى١. ځک ىىې وظ ٣ ځ ى پ ٢زذ ګځ ې

. پ ـې ط ځ ىهز ى ر٤ هز کړ ح پ ډ٣ پحه پ٤خ پ ړ٣ح هپ کې ح ؿزګ

ح یؿړ ګډ کړ ؿځګ ٢ح ى١خزخ ى حال حال٢كد چې پ ىې ٤جض کې ى ١کې ٣

. ىح پ ىحې كخ کې چې یػرظخ كکض ى٤ځګړ١ حىح کړ ؼى١ط ځ ى ىیىح چې ى

ح ىحړ ، ىح ج پ ک طګ ى کړ حړه ح ى ١خزخ حړه حال٢ ىكد

ح طې هز ى١ . ه ىىې ډ هز ډح ١حړه ٣ چې ه پ ىې ډ هز کې ره

ټ ـیـ ١خذ ح چې ىىې هز پخ حهظ ک٤ي ځک ى ، پ هپ ك٤حکې

ىې ځخ٣ حهظ حر٤خ پ هک ىی ى ، ١ح ىکخر ى ىض ئ٤ پ کخر کې ى ، ١پ کخر کې ح٤ږ

ه ح هز ىح ح ح ى ، ػرظخ کې پې هزې ک پ هپ ٣ ړ پښظې ح الړ١ ؼى١

ى ح الړ پ هالف٤حى ى حـخ ط څ ى ١کړىؿې ححې هپې ؿحړ١خ ؿر٤چې ح٣کخ٣خ ح

. ط څګ ١ح پ٤يح کړ یط ځ ٣ ډ ړ ريح ، ک٤ږ١ ؿښظیطل٣ک چې ح ځ پ ځ ١

ى ح٤ حال٢ى كد ک٤ږ١چې ٣ ١پ ٣ ٤ ٤حى کې ىؿې ډحې حې ى ٣ې

ى طخر ٤جض ح ح٤ پ هپ حال٢كخ ىح چې ىكد ، ی ؿړ١ پ کې ګډ کړىکۍ ک

پ٤ږ ح ږ ٣ېر٤خ کې ىح څګي کړې چې ږ پ ٤څ ىحې هز کې چې پ حؿډح

) پ ىې حړ ر طل٤ ی کړګډ ک ح پ کې ګډ ٢وخي پ کې پ ظ کې ٤

١ىح هز ح ځظ کړ ، پوح پ څ٤ حكـخظخ ؿښظ، ک ى حال٢ظ ح٢ ( . پ ىې حخ كد

٤جض کخر ط حظخ ط څ ى ٣٢ ړ طز ډ ځ پخ ىؿ ړ١ى حال٢چې كد

18

. ح ١پ هپ پ هپ ٤حى کې ط کړ ي حړه ط ځ ىهز ر٤ حړح ټ حال٢كد

. ١ى هپ ٤حى ى هپ ح ٤ الې هپ حح هپ ط

پ ظ کې ٤ ىى يې ط٤ پ حخ ى ٤جض ؿړ ى ټ ح٤ظ٢ ظ حال٢كد ى

ح ظ ر پ ډ ٢ى ح٤ ى كک ر کخر ط ځ حال٢ پ٣کړ کړ چې ى كد

ح٣ط کې چې ٢ ې ىؿ ى ې ح ح ١ك ى ئ٤ ط رلغ اليې حړ١ .

چې یوح هز حؿ ح ىکخر څو ږ ى حړ٣کى ؿؼې پ ځ ى خچ ى ٤خظې پ پځ

ه١ ېپ ځ چې ى خچ ى حط ېظخ ى ٤جض ى حطکې ٣کز ١ؿحړ یک

، هپ ىې ل پ ټ حړه هزې کړې . ىىې هز ى حط پ حخ ږ ٣ ځ ر٤خ ک٤خظ ح ى٣٢

ظ ، ح چ٤ې ر ځ ٢ډګ څو ر ږ څک حه ٣٢ى ح ، ٤ې ح٤ږىح چې ږ ر پ کخر کې چ

ځحک پ ال کې ٣ي ٢ح ىح چې ک چ٤ې ږ ى ح٤ظ ، خ٣ څ ډ ډحډ ٢ ح٤ظ٢ر ږ

ر څ ډ ١ ؟ ح٣خ ى ر٤ک حټ ى کپۍ ال ط ؿ ره٤ک ـی ى ح٣خ ى ح٣کخ٣خ ح

څ رخ پې ١، ٣ېح ک ؟ ک ط ال کړې یږ حړ٣کح پ ىې حړ څ ډحډ ط ال کړ

اله خر ، رلغ ح څ٤ړې اليې حؿې طىح ح ىحې ې حي٣ښې چې طو ې ټې ، ٢ ک٤يی

٤ي حظ پ حو کې ى )ح٣خخ حكـخ حی کض ( ځ پخ ؿ ٣ؼ ګږ « هللا طک »پ

لظ ى ټکټ ى حهظ پ هض کې ، کخر پې ى ط حط ىې ټکټ حهظ طىكظ ط الړ ح

ږ ر الړ حى ې ال ٤ذ هز يحې ؿټ چ ى ، ال ٤ذ ح

٤جض ى ؿړ ى ر ط کړ حر٤خ ر ظخې ح، ى ځې کظ چې ى و ط٤خ ې ى ې٣کز

ط څ کخ پ ګډ وظ ٣ . ىيې ط٤ پ حخ ږ ى ٤جض ىې ، ى حطګ حظظخ کخږ

رـ( ى کخر پې پ) ح حـ٤ لي ح٤ ک٣ ى ٣١ لي ىحى ػخري خ پ ګډ ، ک ؿړ١

ه پ حطک کې ى هظ ط و ٣ ځ ر٤خ پ ، پ حص ط ط٤خ . ړ خ ړ حطکې ط ؿ

ک کړ ح ٣ چې پ ٤حى کې ى ل رخيې ؿ کړ ح ٣ځ ر٤خ پ هللا ط ٢هپ ىؿ خ٤ي

ه ږ ر ږ ط ږ ى هپ ، ١حپ٤ښ ې ر ، ٢ې ح ح پخ ک ږ ط څ حپ٤ښ

١ . یحهپ پ وکې هپ ئ٤ض حىح کړ هيحی

٭٭٭٭٭

ښ ، ى حكـخخ ط ځ ، الحرې هظ ک٤ي کض ى پح ى ځډ ٣٢ح٣خخ حكـخ ح ى

کض ٢ىظ ی. ىح ٣ح ٣٢کض ح« خءهللا ح» پ يې حخ ط ٣خص ٤ حكـخخ ى ، ١

ى کى ٢ظ ٢ىح ظ ژىېکض کې ى حىح١ كخى ح هپ پخې پخ٤ ٢ه پ ىې حې یى

ـ ٣ حط ، ١ږ ٣ څ ک ځح حكـخ طـخح پ ىې لکې ګ ، وخن کړې ى

ک ، ټکټ ظ ٣٢ ىط ح ېه ک چې ک ىح٣خخ کض ک ىكظ ط ى ټکټ ى پ٤ پخ

هک چې ىل پخ ، یؿخ ډک ى ٢٣ح ٣ې ح ح ک ١يح کىط پ٤ ٣ېر٤خ ې ږ څ ط

ې. ـ څ ډ٣ ىحې کخ٣ظ حګ٤ ١ کې ۍ پ کې ٣٢ؿخ ط ځې ط ٤خ ٢حې

پ ىكظ کې ښظ٤خ ػخرض ې . ډ٣ کخ ظ ى ټکټ ى حهظ ٢هزې يظ ـ ىح ه ى ، کړې

چې ټکټ ط ى ؿخ ى ٤ ى پ ک٤ي پ هخ١ کړ هک چې ږ حطکې ط

ح ٢پخط ٤١خ ې هخ ؿخ کې ظ ح ٢٣ ک کخ پ ح ٣٢هظ کظ چې ط ٤خ

رـې ې(رـ ح څ ىه٤و ښ ې ح ط ٣ې ٤ پ ) پح چې ېى ٤١خ ٣ېط څګ ، ى

هپ ىظخ ى حهظ پخ ى ډګ کې ى ٣ېح ٢پې ځډ٣ي ح ـ هک چې ى کخر پ ر٤ ح

. یظ حظظخ کړ ٣ې ح ط رـ ٢رـ ى پګح پخ حؿ حطکې ى ٤ي ى ح

٢ظۍ ى ٤خع ٣ ػ ٢ځک خ ط ى هپې ، ظ چې پ ىې خهح ې ړ ډ٣ ري هيحی

پ ن کې پط ، حپ ظګ ې کظ.

ظ ، ح٣يېؿخ ط ى هظ ظ خ حكخ ډ٣ ري ، خ ظ پ هپ ژر هزې ٢حې

ح یىچخ ، ژر هزې کې ١ټ پ پښظ حى ، ک ـې ې ک کخ ، ګخح ټ حكـخخ هيظ

، ړح یچخ ٣ېګ٤ال کې ٢پ حكـخ ، یخط یحؽ ژي ىى ح ٢ـ حكـخ ٣ېډډۍ هض کې

٤ک کې ٣٢کخ ( ظ ى ح٣خخ پ ح ٣۵خ ۱حخ ژىې )، ىى ٣ېښظ٤خ چې ٣ ػـ٤ذ ک٤ل٤ض پ

ى ٤حى ى ٢پح کړې . خ ىىې وظ پ ـ هض کې چې حظخى رخ حي٣ رخ ٢ر٤ ح

خ٣ي پ څ٤ ى ګډ ى حال٢لح کې ىكد پ ک (ح٣کى ) ځخیـ ٣ پ طګ ىي حؿح ک ى

پ ـې حطک کې ، . ـ يحې ظ حطک یط ٣ ح ځې ل کړ ٤ې پخ طک

19

٢ ټ حطک هخ ، کال کې ړ١ه ىح کخ ټ پ ، ږ ټ ژىې کخ خض

ط ى٤ي ظ ـ حطک ژىې ح ځې ږ پ یلح ى پخک ٢ر٤خ ىىې ځ ،

ه ىپخکظخ س ٢کې ىپخکظخ يحػظ ح ى ح٣ح حؿ کلحپ ـ ، ښخ ګ٣ي

ه ، حى ط حؿ ر٤ط هپ ٤ پخط ح ېح٣ح ى پ ٣ پ ح ى ٣حېيحػظ

کې ک چې پخیږ ى٤جض ئ٤ ظ ى څ خخ ك٤ظ پخ ځډ٣ي .ىـې ل پ

٢حؿ ١ ى ټ ئ٤ پخ پ ګ ګخډ ، ډحګ ط ح ک ح٢٣ ٢حطک ى کخر ر٤ ح

ه خ ٤څ ک ح ک ټح ، حص ټې ظ الړې ې چخ ى ر٤، ى

پ ال کې حى ګ٤ ٤ىظ ى ګ٤ ؿ ډګ ى ح٢٣ىح ىحې هض چې ، ځخ حهظ

پ ى حهز هر٤خ خ ځ٤ ک ح ، ډ٣ ٣خط ٢ؿ ح كد حال٢ طځ ط رګ

ىكد حالی ى خ٢ چخ پوحې ث٤ . ک چ٤ې پ ـ هض کې یط ک٤ظ ٢ګ ک

خ ی،ح ٤ي یخ څګ ط ، ک٤ چخ ى حص ؼخ ى حػزيحـ٤ي چې ٢

٤ذ ٣ چې خ کظې چې ط پخط ٢؟ خط ظ ر٤خ ره ٤ک ر خ چې څ ر ک٤ي

هي١ ٣ې ژي یىې هک ط پ ګط ؿ پخط ح یړې ډ٣ ط ې ٣ چې ک ىح

ځخیڅګ چې خ پ کخر کې ک هخ ، ر٤ط ح ګځ٤ي ط څ طخ ځخ حه، پخط ک٤ږ١

كد حال٢ ىـ ځخ٣ ى ٣ې پ ىې هخ١ ، كد پ ک چخ ح٤خد کې ح٤ي ظ ى ح ، ىى

ليح٤ هخى ك٣ۍ ط ٣ړ . ٢هخ ىپوح٢ ؼخ

٣ ىح ځ حوې کخر ط ى ط پ هض کې خط ـ ل ط ظګ . ځک ه ې ګ ط

٤ذ ډحډ حکړ چې ١ه خط ػخري ، ٢ډګ څو حه ح٢٣ط څ ى ، چې هپ ىظخ ح ؿحړ١

٢پ ٣ حکز هخ ٤ کې هپ ٣ ک ى يې پخ هخ ٣ېح طڅګ ١ـ څ کخ حؿښظې ى

. یپخ حخى ى ى ط ح ح٤ي ږ ځخیحـ یى یپی ح٣ښ

٣ېح پ ډ٣ ٤ ح ښ ـ ، کې ى حطکې هيظګخح ى هپ خك٣ پ ه٤خ خط پ ح

ژىېک چې خ ، یحؿ٤ کړ یچې ىې کخ خ پ حكخخط ٣ځخګړ ، پ هپ ژر هزې کې

ى ٤حى پ ط ط ط چې هپ ٤حى ى ژىې څو رـ خهح کې حطک ح

ه ى حكـخظخ پ ط پ ، ح٣ح پ ك٠خ کې ط کړې ږ ىىې وظ ډ٣ ل ى ، ٣

ى خ پ ڼخ کې ر ک ط چې کظ ټ پ٤ ؿ ط ظګ ک٤ي، ک ١ط ې

١ ط ظګ ـ ر ک ى ٣ ټخپ پ څ٤ ى ٣ې چ٤ی ٣خ کخ٣ خهح ط ؿړ ١حرخى

کې ې . پ ٣خط ځخ٣ کې ځګ ځ ط٢ ح ى ؿ ك٠خ ى ځک ح ى کک٤ې

ډګ ط ح٢٣پۍ حطک ىکخر ى اله ږ خپ حخ هړ پړ ې . ر ٢ح رټ ى ظح

پخ ک٤خظ خهح کظ چې ٣خص ٤ کچۍ حطکې ح ٤٢ي ح ک چې ى ځـخظ

ى حطکې ى کړک٤ څو ىح يح ږ ، ظ طګ حطګ کخ پځ ر٤ ، ؿخ الړ ٢څه

. هپ وظ خخ ره٤ک پ ح کظ ح ى

ال٢ رک ح حهظ ٢ ږ پ هپ رض هپ کچ ، ک چې حطک ى ط٤ ط څګ ى٣ي

خ چې کظ ، پ ىح کې څ کخ الړ ط حؿ . ىظ ېح ى خك٣ پ هطخ کې ى حط ىح

، خ٤ي یډحکظ ك٤ هللا کخکړ . ـ ى ډ٣ حظظخ ح ظخظ٤خ څو ظړ کې ٣ ـیپ

خ ـ خ ح . خ ؿږ کړ چې ډحکټ ٤ذ ال ػ٤ک . کښظ ح پ ک كک کې ډد الړ ٣ې

ږ ط الښ کړ ٣ېظ چې ډ٣ هلخ . ى ؿزړ ظ هيحیګ پ کظ رخيې ى

پ ٣ ټ کې ط ط٤ ٣ېـ ځخ٣ چې ى ط٤ ى ـ هخې ىحې څو ښکظ ح ى

ږ ځډ پې ظ ط .پ پ ىښض ږ حظوزخ کړ ح ط ٣ېحر٤خ ظ

حص ؼخ ح ح پ چخ ى ؿظ٤خ٢٣پ كکض کې ى ک١ډحکټ ك٤ هللا کخکړ چې ى

، ١ذ کې ىکظح ١ ١، پ هخ٣یح کې ى ى ځخګړ٣ خ٣ ډې څو ى ؿظ٤خ٢٣

٣خص هض ٣ېحر٤خ ى ؿخى پ هظ کې ٢پ ح٣کخ کې ط ٣ېطل٤الص ٢هپ ىکظح ح ػخ

حكـخظخ ى پظ ث٤ حال٢ډ٣ې ىې پخ ى كد ـ ى ، یى ـخي٣ پ هيض کې ط٤ کړ

ى کظې . پ هپ ډحکټ کخکړ ک پ ټډ ط ٤ک ٣ېچې خ ی . ډ٣ هخکخ ح ك٤ حخ ى

ـ ىح ٣ چې ډحکټ ـ٤ذ هللا ، ١رـ ح٤ې ىىې حطکې حظظخ ک ى ح ژىېږ ط ٣ چې

ـ څ ٤خ حؿ ـ ى ىظ ظخې حظظخ کخ ه ىىې وظ حطک کی ى ١ـيى

الړ . ـی

20

ه ډحکټ ٤ذ ، ٤ي ځطؼخ ظ ږ ى ډحکټ کخکړ پ ظ٤خ ه ٢ډګ کې ى څ ٢٣پ ح

٣١ چې ږ ح طخې ى ٣ طظ٤ ؿړ یىىې پخ طظ٤ق کړ ٣ېږ ط پ ال کې ٣ چې

٤ې ىې طخې ر ځخی طخې ط ظ پ ټ کې . ح ١ر پوحۍ پ٤ژيګ ى ٣ ح ٣

اليې ٤. پ ىې طط٤ذ ـ ېپخط پګح ر ظ پ ټ کې ط رلغ حڅ٤ړ ، ظ ح٤ږة

ط ٣ كي پې ځ الړې حږ ى كک کې طخ٣يې ح طخ٣يې حي٣ښې چې ږ پ

ط ٤ي . ځخی٤يټخک ی ح

ىح٣ی ډګ ح ښخ ط ځ ړک ح ؿزګ ؿړ ١ ىی ،ه ى ال هحرح٢ ح پ ځخې ځخې کې ح٤ظ٢

پ څ ډ هښ ري٣ ى ټګڼ ګڼ ډ٣ کړې ، ٤چخ ى طحك٤ک٢ ح كک کخ ، چخ چې

ى الې ګى ح چې ح ىىې ړک ؼ هحر کړې . ال ، طڅګ ٣یهپ ټ ٣ی ځـ

حخ ىرخى ح هخ ٤ظ ؿړ کړ ١ ټ ٣ی پ حپخ٣ی ظ ظ ط ظګ ک٤ي، چېخهح

کې . پ ٣ ک ى هک ى طګ حطګ ړۍ ح ىډ٣ح رې رخک٢ ٣ ال هړ پړ الړ .

لظ ح ػخ٤ ى ګ ٣ . ىټ ى ى٣ي ى ح کک ډ حړه ټ لخ ک٤ي

....

٭٭٭٭٭٭

ـ ٣خض پ هض کې، ؿ١ځک ى حظخى رخې ى ، ټ خط خ حخ کخر ىح پځ ظ٣ى

يحػظ ، پ ىې ټ کې ژىې ىې ٤خظې ح٤ي . پ ـ ٣ي ى ٤حى حظخى ػزيحز كهض چې

٣ېر٤ ح ى هد ه ٣ې ځخی٣ ٣ ه چې ى ک٤خظ ، یحکړ ځخیخط ډ٣ ښ ٣ېهض کې

٣ چې ىىې ٣ې خط ، خ پ٤ژحي ، یر٤ . پ ـ هض کې ى ټ ى ج٤ څو ٣ ک حؿ

كو٢ ٣حې ٣ې هزې ط حؿې ٣ ، ه طخ ډ٣ ښ پ٤ژ ، ط ر خ پ٤ژې ، ٣ یټ ٣ کخکک

ظخې ټې هزې ک ، چې ىط ح٣ چې ىح کټې چې ح طخط ىکړې ټې څخک٢ حالص ١

کخ ٢ظخ ىې هې ط وخن ه ح ط څګ ه ى ىظ ٣ېط څګ ،ح ک ښکخ ػزظ٤ږ١ ١پټې

ى ؿړ حال٢كد طخ ط ىحهزې پ ىې هخ١ کړې چې ى کخ ى١...... خ ح ى ظخ ى ح ى

ىىې هز پخ . هيحی ىې پ ، څو ٣ ح پ ىې ټ کې ى ډ٣ې ىې ح٤ې کخ ک

هپ ټ کخ ط ظؿ کړ . ٣ېص . حږ یـ ګړ

ىح ځ ظ پ ټ کې ى ح٤ي ځخ٣ ط ى ط ظ ى ح٤ض پې حړي څ کخ حؿ، ح

هز کړ ...... ٣ېڅو ىى ىکخ ى ـی ، کخ ى ظ ح٤ظ٢ى ح، څ الښې کړې ٣ېږ ط

، ټ ښخ ط ې کظ ، پ ى ټ ر٤ ظې ؿډۍ ط ؿ ۍړک چې پ ـ

ه ک چې ى پ٤ظو٤ک پ ظؿ ظ ی ـ ـي چې ږ پ ، ډ٣ ښکې ښکخ٣ي

ح ى ډډۍ ی کړې ط ظګ حر٤خ ې ى پ٤ظو٤ک پوځړۍ ژکې ىهپ ګ

ړ٣ پط ٣ړ . ( کخ ٣۱۳ ځ ر٤خ ـ ى) ٣ېط ظګ ځخیهړ

کخ( ى کخر پظ ىخ٣ پ ۱۳ کخ( ى ګخ ى ٤ې څو كخؽ حر٤خ پ ) ۱۱ پ)

ځخیکخ پ٤ ړ٣١خىښض پ هخ١ ږ ى پ کی ٤٤ کې ى ل٤ ى ، کې خ ٢ځپ

خظ ؿخص یکچ یط څګ ٣ ډ٣ ښک ځخیپې ظ پ پ٤ظو٤ک کې ټخک . ى پ٤ظو٤ک ى

چې ، ح پ٤ګخ حخ ٣٢ ظوډ ، کې ؼ ٤ىؿخص حخ ظ پ ک ، ؿړ ې

ظ ر٤خ ى کظخ حړه پ خىص ٤ي. ږ ر ىهپ ځ ى حىح ک پ هخ١ يې ـي

، ىپظ لې ط ى حط ٢ح ټک٤ي ١ ١ښظ ځه کظ٢ط حط. پ ـ هظ کې

کخ چې ى ى٣ څو ى ٣ېې ط ک٤ښى، ح كک ر ٤ هپ ى٣ ح ذ ٤٣ لر ٣

ږ ، ط ډ٣ طز٤ـخص ک . ى ځ ک ډ٣ ګح کخ ١کظخ ر ىې ، یهال هض حؿ

ى ه څو پ ى ـیخخ حړه ر ر چې ک ى خځ پ ط ى ٣ ٤ خ ح ح ؿخ ح

پک ح ى ض ډک حح ک . ٣ېح ط څګ ر ، کخڼ ح٣خ پ چ ډډۍ ٣ظ ک٤ي

ک ، ٢څو ٣ ٤ خ ل٤ حؿ ځخی٣ پ پ يې ـي کې ى پظ ى کی پ٤

کخ( کې ٣ ظ ؿړ کړې ، ه ۱۱طظ٤ ط خ اليې پ) حال٢حخ ى ىځ ـیڅ

ى ؿړ ى ر٤خ ټخک پخ ى ېكو ډحګ٤ ک٤ي ح ى ـې ى ح ى ٣ کخ پ ط٣٤ي ى ل٤ ط ځ ى

پ ىې خظ کې ر څ کخ ګډ چې ١ح ح ٤ ى ، خوظ ى خځ ظ ٣ خظ

ؿخص ط هې پې ډک . ر٤خ ټ حچ ح ىىې ظې پخ ٣ یه ىؿ کچ ، یکړ

حـ٤ ګذ حي٣ كکظ٤خ، حـ٤ ٤ق حي٣ ، کخ ٣ حـ٤ كز٤ذ حك ٢ځ ر٤خ خؿ پوح

21

ټخک ظې ى ړیػط٤ ..... ټخک . ىىې ٢حظخى رخ، یزيحك٤ ٤خحظخى ػ ، ط٤خ

چې ط یز څو ى٤ژي ىډ٣ ؿ ح ىح ٣خړ ې ى ، پ هض کې ى هپ ټ ى ک ٣خړ

. یح پې ې پ کې طخ ى

چې ، ٤يځ ى ډ٣ ظ ظ ٣خى ى حطخ ک زذ ګ ځخیىىې طڅګ حط ى پ٤ظو٤ک ډډۍ

ح٢ . پ طل٤ی طګ کې پ کظخد « ٤خ٢ ژي » خ ىپ ؿيح طګ ٣ې٤ک ر

ح ، پ هپ پګح هزې کې ، ى پې ى هپ ګ يظ ىىې ؿډۍ پ ګ٣ي

٣خىىحښظ ح طخ ک . ٢پوح

ح ژ٣ ى کظ٢پ ىې هزې ح څهې چې ى٢ رځحک ى ط ح پ ٤حى کې ى

هک هښې ط ى٤حى ى ځخی پ ٢هپ ځخ ى ػ٣ض حپط ح ظ ک چ٤ې ى کخر ګ٤ک ح ٣خ ى

ح ر ، ىح ی ح ٤ړی ٤حى ى پى٣ ځحک پ ک کې پ٣ص ر یؿع ې ح

پ هپ ىؿ ټخټر٢ کې، چې ىػ ډ٣ ره ىـې ىححىۍ ح هپحکۍ پ ال کې پ زخ حؿخى ږ

. ٤خ کې ط٤ کړې ،

ل٢ هللا ؿى . یى پـخ ح٤يک خ ، ـ هض چې ىظ پ ىې ټ کې ح٤ي

ـ ر ډ٣ هض ظ ى ټ ط و ى پظ ى ئظل٤ ړې ډ٣ ښ ډ٣ح ٣ک ګړې .

ىی ، ١ى ١ىظ ظخ پ حطګ ىح هک وض هحري »حط ٣ چې : ٣ې٣ ځ ، خظ ک

٣٢ـ ىح ٣ چې ى پظې خ٣ ح ، ٢ګځ ې ىیح پ کې یچې کخر ږ ٤ ٣٢ح

«...... یح ح ږ رض ى یچې پښظ پ حكـخظخ ژىې ىې کخ كکض کړ

ىح هزې ې ، حهظ ح خ چې ـ هض ى ې پ هز کې ره ، ىح هزې ټې پخکې ې

ى ٢چې هپ حک ١ىحې حګ٤ې چې حال پ كکض حک ګړ١ ىې ط كخ ى

پ ، یى یـ حكـخظخ ر٤خ ى ، ١ چې څک چې پ کخر ک کړ ي ىحح ى ـی٣ک کړ١ .

ػي وخل٤ ط ى ط حؿخ ک . .....ح ى ژ ح پ کخر کې ٣ېىې حخ

. یى ٤ک ؿګ ى ٣ې ځخیپ ګ ٣خى ىحښظ چې ىح

٭٭٭٭٭

یحؿ ځخیؿؼ هخ يى ى هپ ٣خي ف هللا ٣ ٢ړۍ پ ى پکظ٤خ حټ کې پ

ى٤ى ګ٤ ؿ ى ٣ېهيح پخط ې ح ر٤خ ؿښظیى ځحک٣ حال٢كد ى پ خ کې ىي یښخؿ

١خزخ ط هظ . ىىط٤ کړې ٢ټحې ډ٣ ري طرګ ٢ى خ ٣ې ؿح ىظ ح طڅګ

طح٤ي ىىې څپ و ىیې چې ه ى ١خزخ څپې ى ګې ، پې ى پ ځحک هخي

ظ ر٤ط هپ يظ٢ح٣ح ط ـص کړ ح پ حكـخظخ رخيې ىح٣کخ٣خ ىکې ٣ېر٤خ ، ٢٤

ځک ، ٣ځ ر٤خ ىپوح پ څ٤ ى ډ٣ خړ كخالط ن ٣ې٤حى ط ح ظ . پ ٤حى کې

ى ـیىې یګړ ی ؿښظ ى ؿؼ هخ يى پ څ٤ ٣ ړ٤خ ټحې ح ى ىظ ه ى

حـخګح ر٤ز ح ګړۍ څ ک ى ٤ ٣ې پ ىې حخ ، ک٤ږ١کط څګ ر٤ط ح ټ

ه ، پې ى ځحک څو هال کړ١ یهالف ک ى٤ ؿړ ح ړ پ ډک کړی ح ىى ؿږ

ړ٣ . ـ پ ٢خطپ ىې طح٤ي چې ځخ ژيې يى ىىې ټ كخالط ډ٣ ښ وخر کړ ح

کې ى ځخیه پ ٤څ ی پخط ٣٢ ٣خ ى ال٣ظ ح هظ کې ى رـال پ ګډ پ خ کې ى

پ ٢اله ىپکظ٤خ ى حخچې ر ، ط هک ح پخ ٣ې پ ىې حخ ، ٠ ړ ى خ ټحې ط

ح پ پ یح ط یژک ر٣ي څو ژي ٢يى ط ح پې ى څ ځخ ګ ، ك٤غ ټخک

ن ړ١ . پ کخ ٤ړح

ظخ ط څګ ى حـخګ ١ ح ى ر حړه ظ ى ٣ ٢ط ط څګ چې ږ ډ٣ ى ظ کخر

، ٤ض پ ىې حخ ى كخالط پ حړ پ ؼخص ىىپځځحک پ ګ

پ كخالط، ح ط یځخـ ى ـ ى ، ږ ظ ى يحې ىظخ ال ح ط حړط٤خ ىى

پې ى پ ن ر٤ پ هخ١ پ رلغ کړ . يح ح حـ٤ ك٤يهللا زخ چې ى ې ى ٣ېڅګ

ح کې ى کې پ ى٤ح ږ ى ط پ هض کې ظ پ یالکخ ٣ ى ک١ى

ـ ر٤خ ، پ پپې طګ ږ پ طخ کې ، خ طې ې ى پې ک پى ه ى الـ

ـ ى ، یهز پخ ظ ږ ظګځ٢ ط حؿ ډ٣ ژ ى ـ ځخ٣ حګ٣ي ح ږ ى

22

حړه ېطـر ح ى ېىـ ې حالې ډ٣ې حښظخک ، ح ـخ ىى ې پپې ؿډ

. ٢ػ

ـخي كخؿې ١ح ى ؿخى ى ړ یؿړ یى حؿح٤٣ ح پوح حال٢كد حـ٤ ك٤يهللا زخ ى

كخؿ٢ړ٣ پ کې ى . ـ ى کظخ ى كکض پ خؿ یى یګ ړیک٤ هخ ى ق

پ ىې ال کې ډ٣ې طىې ٣ې ح زخ پ٤ کړې ح ر٤خ پ کړ کې هپ ځخیک٤هخ ٣

کظې . ه ـ هض چې ١خزخ پ ٤حى ک کړ حـ٤ زخ ى كد ى ح٤ لظ كکظ٤خ ېړ

ى خؿ ٢رخى حظخى ځخیحخ ر٤خ ظ ى ٣ څ كر٤خ ٣ ، ح٣ح ط ٤ږى کړ ځخی ٣

پ كکض کې ى ک١ؿړ کړ ح ح ى ٣ېهپ ګي ، ٤خ كکض ګی

ط ځ ى وړ پ ح کې پ پ ال ک١ . ى ـیح ١ه ى ؿړ ؿخړ

ږ حهال ـې ح ٣ېګ ط څ ، یړط٤خ ح حظؼيحى هخي ى ېؿګ خ ح ى ښ یـ پوح

. یځ پې ږ ظي٣ ح الطړ ١پوح څو ٣خص ح ږى ل ط حه ٣خ ک ح٣ ى

چې ، ړ٣ کې پ ؿال حرخى کې ـ هض رې ر٣ي ٤خظې پ ك٤يهللا زخ رخيې ى حګض ى پ

پ ىې ر٣يکې وض ی . ړ ی ى ؿړ ؿخړې ى ؿګې څو ر٤ط حظ ح ى ه٤ى یړ

. ې ٢ټپ

څ ځې ظ یص ي ٣ې٣ پ خ كخؿ٢چې ى یلي ػخف یط څګ ښخؿ ىیى

کړ . ى ىې ځې ږ ظ٤خ ٣ېټ ١ح پ پ حهال ح ه یط حؿ ٢ځږ ظګ

یکلي ٢ ک١ى ٣ېپ ک کې ٤ظ٤خ کړ ح ږ ى کظ پخ ٣ې

ح ى ٣خض ال٣ظ٢ډ٣ ځحک و٤ض ګڼ ک٤ږ١ ح ىهيخ ى چې ى ک١ پ كکض کې

ح ؿښض . ، یى یطکړ الطړ ک١ هپ ح کې ى ه٢ط څګ پ

ى ١خزخ ى کخر ٤ض ح ٣ې ېح څ ځ ٣١ ى ې پ پ کې ډ٣ كؼخ ډ كخؿ٢

خروې ؿخى١. ـ ى هپې پوحۍ ١ػرظخ ح څ ځخ٣ کې هزې حطې کړې ى ؼى١ ، پ ىرۍ

څ ځ ى كد ٣ېژىې حړ٣کې ١ ح ى ې ى پې پ هخ١ ې ډ٣ حال٢ حړه ى كد

ط ى حال٢ حړه كد ک١. ح ـ هض چې ى ېککې کړ حړ٣کېى ىكخط حال٢

ىىض ک٤ږ١خ کې ط پ ىې حكو چې هزې ر پ ح هز ک ړحي٣ ح

هز ـ پ ى پ٤ ى و ى٤جض ىث٤ پ طګ خ . حخ ى یحړه پ ـ ٤جض کې ړ

ىح٣کخ٣خ پ حخ ى حخ٤خ حړه ډ .

ې ټخک خچ ى٤خظې ح ح ږ ى ٤جض طځ ىک٤خظ پخ ى ک١ک څ ى

چې ١ ٣ ر٤ ح . پخط ىې ٤ ٢ه ږ ى ٤ي ظ پ کخر کې ى خڅخپ ،

١پړ ځحک ظ ١ ىىې ٤حى ټ ړ ظخ٢( ٤حى ۱۵څګ چې پ حكـخظخ کې ى )

حر٤خ ى حكـخظخ كکض ط ىهپ حط ح ى ١ال پط حكـخظخ ط ل کپ ٢ىوک٤ ٢چخحک

. ١ ى هز پخ هز ک

ـ ىحػال ى ه ى ، ژحى حػال کړ چې کخر ط ى ځی ل١ ١ى ح٣ح حكي

ح پ ىې طط٤ذ ږ ، ح ى حګظخ ى ىكخع ٣ کخر ط ح ٤ي ح٣کخ ىىكخع ٣ حرټ ګ٤ټ

ى ح٣ح ى ، رکېږ ٤ي ؼط ٣حې ، ٤ي ٣ حۍ پ حزخ کې ځډ٣ي

. ځډ ژحى حطګ ١حكي

ؿال٣ ښخؿی ېح ېى ښ ، پخ ٤ رحر پ ىې حۍ کې ږ ط ى ٣خط ٤ي کظ

ږ ٣ېپ ډ٣ ٤ یكخم ىګ ىهپ ٣خط ك٤خط ظ ږ ظګځ٢ ط حؿ

ض ح ظ ژىې ٣ خػض پ وظل خ٣ رخيې هزې کړې . ښخؿی ىګ ٣ ځ ر٤خ هپ هض ٣

ږ پخ ى ٤ظ٤خ ؿړ کړ چې پ کې ږ ىىې ک٤ ٤جض ػال حـ٤ ك٤يهللا ٣ې

ى حال٢ . پ ىې ٤ظ٤خ کې ى كد یؿؼ هخ يى، حال ؿخ ح .... ګډ کړ ، زخ

ط رلغ ٣ېـې ى پې ک٤ي حکخخص ړ ح ىرلغ ح څ٤ ٢ې پ ىؿ ١كې رخيې طل٤

اليې حؿ .

، پ٤ژيګی ىى ژىېخ پوح ، یى ظؼي٣ څو ى حال٢كد ډحکټ كخم ىګ ى

ک ، ه ک طخ ٣ېىكظ ئ کې کخ کخ ح ى ٢ځک ښخؿی ډحکظ ىګ پ ؿ٤ ىظ

ح ر٤خ ى ټخک چخ ٣ ٢ى کې ى پخخ ٢پ حظوخ ک١ځ پخ ى ړ١چې ـ ى

ړ پړې چخحکې پښظ کړ پوح٢ې ى ؿګې خ څو ىکظخ ى هض ٣

23

خ ط پ ك٤حظ٤خ ٣ چې ى ډحګټ ، څ ىي ىىکې حال٢چې كخم ىګ پ كد

حظؼيحى ح ېکې ىحې ړط٤خ حال٢هلل پ كد ه حلي ، ىګ ى طخ طخ حخ ې ٣

١. پ کخ کې ى حكـخظخ ى ح ى حىحې پخ ر ک ٣ېچې ٣ ېظ چې حص ه څ ک

ى هک ى٤ي کظ پ كخى ط پې ظ ح ١ص ح حىح ى، ١ړط٤خې ، ١و ى

کړچخ څو ځخ ې خط٢ . ٢هض کې ى

حال ؿخ چې پ ـ هض کې ى كي ىچخ ى ٣ پ طګ ې یښخؿ ٣ېطڅګ

ک څو ٤ ک٤ي .ى طکړ کخ ک حال٢د ىك

خ ىـ ، یط حؿ ٢ ږ ىکظ پخ ظ ږ ظګځ خكی ږ حړ٣کح ښخؿی ډحکټ

ؼ٤ي چې ىې ى پې ى پن رط څ ٣ېى حهال ، ځ پخ کظ ړ١ ى

ىـ ى څ هز ، حؿی ١ر٤خى يې حړ٣کح پ حط ښخؿی ډحکټ ـ٤ذ هللا ـيى . یژ ى

ظ پګح ؿړ کړ ط څ ى حكـخظخ ى خ ىـ ح ى ې ىک٤٤ ى ث٤ لظ زـض

ږ ى رط ـيى١ډحګټ ـ٤ذ هللا ى ـ ىکظ هض ټخک ح پوپ ، ٣ ١هللا ـيى

ك٠ص ٤ذ ىکظ پخ ٣ړ . لظى ٣ېح ږ حؿی پخ

ـخي٣ ى »ک څ پوح ډ٣ې ګې ې ه حړ٣کېط ځ ـيى١خ ح ىلظ ك٠ص ٤ذ

حژح ى ث٤ ١ـ هض چې ى حكـخ هز ظ ح ؿړښض ى حال٢حطلخى «ى ح ګ٢ حطلخى

٤جض ى ى ؿخى ى زۍ ى کړ طڅڅ ح خي ىىيې ؿښظ ىح چې خ ، پ طګ ټخک

ـيى١ى ښخؿی ك٠ص ٤ذ حړ٣کېپ ىې حخ خ ، حړ٣کېټ ؿړ ٤کې ح ښې

هزې ک١، ږ ې٤پ ، حښ حكخ هخي ىی ، ې پخط ی . پوپ ك٠ص ٤ذ ى ډ٣ ٤ک ٤ک

٣ېحظوزخ کړې ٣ . ط څګ ٣ېچې ى هپې ىيې پ حړ ک طې هض ؿښظې پ پحه ټډ

پ پ٤ښ کې پ ٣ ؿظ ال٤خ ګ ك ى٣ري١( ىوظې خؿظ ١ـ هض چې خ حي )

ى خؿظ٤خ ٣ېپ ىحې كخ کې چې پ هپ ېى ځ ١ ك٠ص ٤ذ ـيى یکې رظ

ىػخ ط ٣ې٤ذ ١ر٤خ چې ک خ حي كخص ؿخد ـيى ح، کخ٣ض کخ ىـ پښظې ط حؿی

حک . ٢خط ط ٣ېح ط ډ٣ پې حؿیظ کط

٣ې٤ذ ر٤ط خؿ ح طڅګ ١ه ک چې حكـخظخ ى ١خزخ ال ط ؿې ـيى

ى ض پ طح کې خط ح٤ چې ـ ه حال٢ط حؿ حيظ پخط . ک څ ىكد ١خ

ح ١ه خ پخ ى پ٤ښ حې٢ ډ٣ هحد ، الې ٣ چې ر٤ط ظ ط٤ل

طح٤يې ر٤ط ظ .

٤ذ ظ پ کخر کې پخط . ١ ـيى، ک حک ځحكـخظخ پ ه ک چې ح٣کخ٣خ ى

ډخک ط حؿی څ الهپې خؿظ٤خ ٤ذ ى ١ې ـيى کخ ( ښخؿ٣۱ځ پ)

خى٣ګ ىهپ څ ک ګ ظ ډخک ط ؿ ح ى ، کړ چې ظ ٣

ښ ٣ چې ډ٣ ٣ې ححط ٤ښى هپ پګړۍ خ پ ک ٣ېځ کړ . ىخځ پ هض کې

ـ ٣ چې ىظ ر ک ، رښت ر ح خط ح خ ؿښظ چې ىح پګړۍ ، ى ښکخې

ک کخر ط حؿې ر ر ىکړ .

، ٤ير٤ط کخر ط ظ ـيى١ ٣ ځ ظ ك٠ص ٤ذ ظ پ ډخک کې ږ ى کظ

خ څو پښظ چې ظ ه ـ كخالص چې طخې يح ح ر٤خ کړ ظخې ى طګ پخ رحر

. ه ر٤خ ظ ښخؿ٢ ٣١ : چې څ کړ ح٣کخ٣خ پ٣ږى ٣ې ر٣ښ٢ ر٤خ ې ځت ؟

یحػال کړ چې حكـخظخ ٤ ظؼ ٤حى ګ٣ي٤ذ ى خ پ ؿډ کې ى ځې پ ډحګ ١ـيى

( ۱) . یى

یىکظ پخ ىـ ىكظ ط ؿ ـيى١پ ص ک چې ږ ٤جض ى ښخؿی ك٠ص ٤ذ

ښ » ٣ چې ٣ېچې کظ ٣ې ، کې ؼ٤ي ، ٣ې چکۍ خض ـ ظ پ ه کې پ

ؿزړ ٣ې، ر٤خ ى هپې چکۍ څو ح پط ح پ ډ٣ ٤ «کظې ی چې ط ه ې پ٤ ږ٣

، ٤ؼخم ( پ حړ هزې ې ٢ى ) ىژؿې حال٢كد ى ، ـې ظ ک٤خظ کړ ح ى

ږ پ خ٤کې طګ ؿى ـ ط ک پخ ٢پ حـ ٤کخ٤ چې ىىې ١كې ى

٤جض ط څګ پوپ لظ ډحکظ پ ىې هز کې ږ ى ، ط٣ق کړ . ژىې ٣ خػض هز ىح کړ

ګډ ىى . ر٤خ څ ٣خىګخی ػک حهظ ح طې ح هض ح ـيى١ـ٤ذ هللا

24

ط حؿ .)ىهز حرلغ ى طل٤ ى٤ک څو پ ىې ځخیپ ظ٤خ ر٤ط هپ ط ـيى١ټ ـ٤ذ هللا ىډحک

٣ .( هخ١ چې ىې ىې پې ط ک ٣خ ١ ؼ

٤حى پګح وې ږ رخ٣ي ى خچ پ ح ى ١وکې څو ى ؿړ ک وظ چې ٣خى کړ ى

كوء ې( ٤۷ذ ى ـ ه حـ ) ک٤١جض حپ ځخګړې طګ ى ى طخر ى

ى لظ ح٤ حـ٤ ٢پګح ى رلغ پ هخ١ چې ى كد حالې ى حؿحث٤ ح ح ى كد حال

ك٤ظ پ ٢ګح ى ى څ خڅخپ حړه ح پخ ی ، هزې کړ . ه ىح پ كکظ٤خ

ک١ى ړیحخ ږ څ خط ؿ٣ي. پ ىې هخ١ ږ ى پګح پ طخرن ط څ

کظ . ظ ى ث٤ لظ ػ ىحى١ ى ىك

٤حى رخيې ى خ ى ښک کۍ پ پ ىكد حالی ىپوح٤ ؿړ څو ىې ، ـ یلظ ىحى

کخ کخ . ژىېډ٣ پ ىكظ١ ح کې ږ ظ ٣ی ح ر٤خ ـص کړېهض کې پخکظخ ط

څګ چې خ ـ ډ٣ ه ظ ٣ی ر٤خ پ ىهپ ړط٤خ پ حخ پ ر٤ ح٢ ئ کې کخ پ٤ کړ .

ىځحۍ حځ پ ظګ کې . هک ې چې ى ؿې ېې خط ىـ خؿ پوحى کظ

. ی ی٣خض پ خڼۍ کې کص ـ ک ږ پ څ٤ پ٤ ږ٣

هپ ى ، ى ک٤خظ ىکظ پخ ؿې ـ ږ ىحىة ک چې ږ ٤جض ىلظ

ځخیژىې کخ وظ ې ى حظخى ؼ٤ي ٣ »ذ ح وخ څو حهح پ هيح ه ٣ چې

«. یيخ٣ض کړې

ى ىىكظ ث٤ ، ىحى١ ، ږ ژىې ٣خػض ٤ي ىى ، پ ىې ٤ي کې ط ىهپ ل

ـ پال چې ږ ځخ ىى طل٤ی هزې کړې، ط څى هې ، ح ط څګ پ

ـ ىؿ٣خخط څو هز ح٢ ، ـ ط ى ىې پال ٣و کې ږ ى٤يې پ هض

ط٤ کړ .

ىکظ ک٣١خض کې ى ؿ ث٤ ؿ١ ږ ٤جض ظ پ ۱ى خچ

ى خ پ ح ٤ ىػيې. ږ پ هپ ه کې ى ١خ پ حط رـ ر پخ ى

. ٤١ږى ٤ ح ٤ږ رـ ط٤خ خض ط څ ږ ى ٤ږى پخ ى ۍ ى خڼۍ څو ى

ؿ٣١خض پ ٤ږى . ى ٤ږى پ هض کې ظ ١ؿى ٣ېږ ، ک چې خ٣ حؿ

٣خض خڼۍ ط ى ٤ي ط و ډ٣ې ٣خطې ى طخالۍ ح پټې پظې ې . پ ې پظې کې ر ږ

وظ ز٤ن حر٤خ ر ىـې ظ ر طط هظ ک٤ي ح ىحى ٤ږى خ٣ ى ک٤ي ح ر٤خ ر ض ح

ط حؿخ حک ک٤ي .

٣خض پ هض کې ح ى ؿ١ىې ى ٤٢ذ ى حظوخ ـيى١خ ى لظ ك٠ص زـض هللا

٤ظ٤خ کې ظ ې پ وظل ؿډ ح ، ى ٣خض پ ىح کې حګ څ ځې کظې ٢حظخى رخ

حګ ط ى ٤ي ح ط پخ ى ـ هض ک څ ډ٣ حخ٢ ه ه ، یړګډ ک

٤ږى ٤ پط طخالۍ ح پټې ـ هض ر ږ ى ، ځخ٣ ط ظګ ک٤يپټ ٣خطې پظې ح

ر٤ط ر٤ ط ک٤ېظ ظ ى پخک ک پخ ږ ى ٣ېط٣٤ي ح ى ګ هخې خڼۍ ط ن ر

ى چې ىح ر ىـ ځخګ یه ىح ځ ى ک١ پ كکض کې ىحې . ،٣ظ ک٤ي

هالف ص ٢٤ ح څ ځې ظ ى ر٣ي ى ٣ې پ حخ چې ى رې ځحک ى حـخ پ

١ ط ٣خض ى خڼۍ ط څګ ى ي پ لخص ح٣خ ې ژىې ځخ٣ کې ىحې ر٣ي ؿ١

. ى١

٣ی ظ ى ط پ ىح ږ ، ط الړ ٢ ١ىىې پخ چې ع ح څو ر ، پ ص

ى٤ک خ٣ ٣ی حڅو ظ حهظ ح ط ط ٣ی کې ى ، ٣ی پټ ، ط٤ل ، ه ح

ظ ى ګوخې خڼۍ کې ى حظظخ هې ط ٣ړ . ٤ى پټ ح طخال پ٣ښى ط څ وظ الړ .

حظ ح ط ى ک٤خظ ح حظظخ ک پخ ٣ .

پ ډ٣ هيح ح ی٤ ک پخط ې چې ږ ى ېال ط ح حط رـ ط څ ىه٤و

٣ېح پ ډ٣ ٤ ٢ى ح٣ پحظ ٣ېال ، حؿیهلخ طګ ږ ى ښ حؿالض پخ

ى ط ى هپ ٤جض ګ١ پ٤ژي . پ ىې هض کې ږ ؿزړ کړ . خ

. ١ى ح٤ض ٣ ٤ کخ ګ٣خض لظ ػ ىحىة ح ـ ى ىكظ ى ى

ـ ى خ ى ، خ پ٤ژيګ١ ډ٣ خرو ىى ک١رخ٣ي ٣خى کړ چې ى لظ كخي

زؼض هللا ى لظ ك٠ص ٢ى ؿز ء ـخص هالف ى ؿخى پ ډګ کې ښک ى حـخ پ

25

پ ؿډ کې ٣ح کې ر ط ى ـخي ٤خ٢ح ٢ىهخ کخ څو چې پ طزػخط ـيى١

كد ٣ؼې ـ هض چې ى ، حطلخى پ هض کې ٢ک٤ي. ىىې ط څګ ى ـخي٣ ى ح ګ ځخی ٣

ط پ څ٤ ى حطلخى ى ک ٣ېى حطلخى ىح٢ ث٤ ي٣ كکظ٤خ لظ حـ٤ ګز حال٢

، هپ طزػخط٢ کخ ط څګ ى حطلخى ىکط٣ض ىي پ ن رط خ . خ ىظ ګ

ـ ٣ېي حړه ظي٣ . ط څګ کط٣ض ى هپ ګ ى حطلخى ى ١لظ كخي ک

طګ چخ پ حص کې ى ؼخ پ ر٤ى ـخي٣ پ كکض کې ى یکهض چې لظ كخي

يحص ى طزػخط ى ىكظ ث٤ ح ى ػظی يحص ی پ ـ هض کې ى ػظ، ټخک

یکيحص کې پخط ک٤ي. ى خى٣ګ وې ر لظ یى پې ظ پ ػظح ، ٣خي

٤حى پ ح كخض ح پ ٣ ٤ وظل ى هض خ هض ظ حط ح ډ٣ هض ر

ػخط رخيې هزې کې......

چې ظ پ ک٣ټ کې ى ، ک١ ٤ي خط ػزيحالكي پال ک١.....يح ح ىلظ

٢خؼ کخ وح پ ډ٣ رې كخ طګ پ خىص ٤ي، ږ پ ٤٣

کخ ځخیػخط کې كد حال٢ ٣ ٢پ يې ٣ېح ؿښظ ، ػخط کې ح ګډ

هپ کخ ى طک٤ ىو ځ ٣ض ى ٣ېه طوي٣ ط ر ىحې خز ر٣ښ٤ي حـ ، کړ١

.......

ږ ط ى ٣ې رې ، پ الړ ى ظړی ٢ هح ٢ ظ ؿزړ ح ى ښ حؿالض ح

ح ی٣ ، ط څګ ـ هې ط الړ ٣ېږ کې حـ و ، هخې هې پ ى ط ر حکړ

ږ ىىې ٤ ، ٢ ځخی٢ پځ ٣خ پ٤ظ کخ پې پ ٣ هض کې ک٤يیظ ٤ پص چې

٣ ږ پ ىې خظ کې ى ٤جض ػال ږ ٤٣ ٤رخخ ، پ ٣ کې ک٤خظ

ظ ىى . ٢خپ ح ډحکظ ١ډحکټ ـ٤ذ هللا ـيى

خظې پ ح یىخ ىچخ ، پ حړي ػخط رخيې ، ى ٣ ځ ر٤خ هپ ځ٢٤ پ٤ژيګ٣ ظ

پ هز پ٤ کړ. ، چې ى پوح څو ظ پ ٤ رخيې ط٤ ې ،

ږ څ ي، ، ػال ی چخ٤ى ط ح ، پ ىې خظ کې ، خظ ډ٣ خى ح ؼ٢ ى خ

ح څ ټټې چ ډډۍ ح ... ؿى . ، ٤ې ى ډ حر پ ډ٣ کچ٤ ګ٤ال کې ى

چخ٣ پ ؿډې څ کخ ى پوپ ح ىڅګ چې ىح ؿډ کخ١ ؿډ پ ىې حخ

ح څ ځ ړ یچې ـ چخ ، جض ګ پ هپ رض هزې کې٤ ى پ٤خ ال ح ح ږ

كو٤ ٤حى ى ـې خظې ږ څ ګټ پط کړ ه رخ کړة چې ږ ى . ظ ر٤خ ى

خط ى ـ څر هحک څو ډ٣ ؿ ښکخ چې ډ٣ ک ی٣خض ىح خ ١ؿ

. ١ى ږې الى ىى ٣ې ١ح ٣خص ٤ ګړ ٢ رډح٣خ طې ګټ حه

طخې ط يح ډ خ ى ى څګ ى ٣ ګې څو ظ پښظ چې ىح ږ هض ىحې ىې ک

ـ حط ٣ چې حظخى: ىح ه ظخې رکظ پ کې ٣ ى ه حخك کړ ح ک ، ډډۍ هة

ى ٤حى ټ ئ٤ ح ظ ٢يحې خىګ ٣ښظ٤خ خ ٣ ک چ٤ې ، ډ٣ خى ١ ی ږ چخ

پ ،رخيې ٣ ٢ خف هپ لظخؿ ٢حخك کې هپ کړ ٢ ح حح پ ټ ، ١هپ کړ

ىې کې ک ظ چې پ ٤حى کې ر ىح حې کؿ٤ړ ؿرض ک پ ١ ږ طږ ه ر حک

کړ ٢ .

٭٭٭٭٭

ح ږ ى ؿ٢ ٤جض ط ځ پ ک١ى پ ىې ځ ک څګ چې وظ ٣ ،

خپی خض . ى ح لظ ډحګظ ٤١جض طڅګ لظ ډحګظ ـ٤ذ هللا ـيى هز کې ږى

٣خض ٣خض ى ح٤ض ى ؿ١ى ټ٤ څو ىـ ى ىكظ ث٤ لظ ػ ىحىی ح ى ک١

ؼخ لظ حـ٤ حرح٤ پ ؿډ کې ګډ ىى.

ګح چې ىپ خى ې( ۷ى هز پ پ٤ال کې ى ٣ې ډې ح وظې ويې ظ ږ ـ )

ى ط٣ذ ظ ږ ط ی ح٤ لظ كکظ٤خ٤ذ حړه ح ى كد ى حؿحث٤ ى حال٢كد

ـې پګح پ حړ پ ډ طګ ؼخص کړ . ط ن ک٤ښى ح ى ک١ى ی حکړ

ط ډحډ کړ چې ک ک١ ، ک څګ چې ى ـ پګح پ حړ وظ څګي ې ى

ژ ٢ ٤١ؼخم ط خ اليې ٤ک ٢چ٤ې ږ پ ىؿ وخ١ رخيې چې ى ژؿې ى

26

٣خى ٣ې ى ط پ ٣ ؼو خ ٣ چې پ ىې ٤ؼخم کې پځ ر٤و پ کې ى ىټ طح

ى ځخیچې پ ح٢ كکض کې ى ګډ پ ی كد حالې كخ ى ،ې طحكن ص ٢٤

هض ١ الې پ ټخک ېيې حكوظخ ى هپ ژ پ ڼخ کې کخ کړ١ ح ى يې كکض

. ـ ط پ ـ وي کې څګي کړ چې ږ ى حهظيح ح حک ى ٢پ ټ ټخک کې ره حه

٢ى ؿښظ پخ ٣ حؿ ځخیخ حپ هخ١ ىک و حال٣٢خ طخې څو ى كد ګډ پخ ح

چې يح ح ، ح ىح ر ظخې پخ ، ٣ې ژې کې ح ـخړ ؿحړ ټ پ ىؿې رکې

چې ٤حى پ ىحې طګ ى پى٣ ى ال څو ٣ظ ٢ؿخړ ة ى ٣خړ ړ ګځ ى ئ٤ظ پ

ځ الړ ٢ ح حک٢ ر٤ط ط پ ال رټ ١ؿړ ٢ح ٢ چې ىؿ

، ر ى ټټخک پط پ ٤څ ظخ کې ګډ کړ١ حال٢ ٣ چې كد ـ ط ىح ، ٢

ىی . كد پوح ګځ٤يی ط ى وړ زذ ظخ ٢ح حثظالك ١ظخ رخ حثظالك٢كد حال٢ پ

ې ح ټ ط ى ىښض پ حخ ټخک ٢ .٣ى ه٤خىص ى ى ح ؿحړ١ ح ح

ىىې ، هز ط ؿږ ٤ې پ پ حهال ى ١كې ى طل٤ ک پ هخ١ خ ک١

پ ىې هض کې ط لي ،څ ٣ ؿحړ١ ـی ط ن کړ چې ک ږ ګ ٣ېظ

حظوال ؿحړ ...ـ هز حږى ېح ٣ح ٣حېپط ځډ ٣ چې ږ ١ىحى ػخري

ى ح٤ض ه ؿښظ ٣ی ىؿډې ىهز ډ٣ ٤ک٢ ، ه ٣ی ؿښض ح ٣ی ٣ چې ږ ه ظ،کړ

کخ حهظ٢ ى١ ، کې ىىې هزې پ ح٣ي ږڅ هحريې ح ىهپ ئ٤ ې ط ٣ی

کظ چې ې ىحې پ٤ښ ١ ، هر٤خ ٣ی هز ط٤ کړ ح ٣ی ٣ چې ح٤ظې ظې ډ٣ې ىې ح ىح کخ

ى ډحکظ ٣ې٤جض ى حط ح ىح چې څ ډ ک٣ ح٤ ىر٤خ حـ٤ لي ک ک ى ٤ ک٤ږ١ .

پ ډ طګ څګي کړ . ، ١ط څ ىىې ٤يې کظې پخ ٤ رحر کړ ې حړ٣کې ٤ خپ٢

ح ، ی ( ١ك کظې٣كو ۷ حړه ح٤ږ ې ىؿ ) حال٣٢ : خ ى كد ک١ر٤خ

. یى یـې کظ ډ٣ ر٤خ کړ يح ح ح ط خ ىىكظ ث٤ لي ػ ىحى١ ظخې ى کظ ح ى

چې رخ٣ي رلغ پې ٢ . ٣١ څ خىې ى ، ډ٣ حى ظ ږ ى ١كې ى

هپ ٣څ ک ګ ى حؿخ کړ ىح هزؿښظ چې ک هپ ىښض پ حخ ږ ى، ک١

څو ىې پ ه ط ٣ چې ىىحې هک ، ح ګډ کړ١. ږ پ ىې هز طحكن کړ

٣ې. ـ ىحهز ډ٣ څ٤ړ ح ١چې ىىې ١كې ى طو٣ز څې ک ٢ړ٣ کې ډ ډ

ىحې ؼ٤ي چې ـ ږ پ ه ، کړ چې ږ يف ر ىىې ډ هک څو څک ١پښظ

. یطذ ښ پ

ح ى پ ډ طګ ى ې ح خپ٢ ډحکظح ـيى١ى هز ط و ډحګظ ـ٤ذ هللا ١ ک ى

حظ پ هخ١ هزې کړې.

ږ څو ٤ کړ چې ږ يظ ى څ هض پخ پخط ط څ پ ىې ١کر٤خ

ح ځخی ى ح٤ي ى هپح ، کړ حكو . ږ ٢طل٢٤ رلغ حڅ٤ړ ػخط رخيې

ىكظ هپ ى يظ٢ ـ خط هز ح ٣خى کړ . هي١ى هپ ځخ ح ى ٤جض ى ح٤ض ى

ث٤ ط پ ىې حړ الښ کړ . ر٤خ پ ىې هز کړ چې ک ږ طح٤ږ ح ٤ حط رحر

ک١ ٢ټ ى ئ٤ ح کخکک ٤يې کظې کړ . ښخؿ ي٢ح ٤خ٢ط څ ى ٤حى ى ٢

٣ ط څ پ ىې ال ٣ې ښى ح ئ٤ ط ٣ې ٢ىچپ رکېحكو کړ حې٣پ ىې حړ

کړ١ . ظکې ږ

ى ځخ٣ ر٤ ح ط . ه ى ېر٤خ ټ ى ؿډ ح ، ط ٤ي پخیىح ؿډ پ ډ٣ ښ ح هلخ طګ

ظ ٣ ٤ ، ىحې ر٣ښ٤ي چې ى ٣ح ى ح ى ؿډې هض ، ؿډې ى ځخ٣ ى حط

ه پ ىې هض کې ظؿ چې ط خ ، الړ کخ ؿزړ کړى ټ ، ٣ح الړ

خ کظ چې ، ىحږ ال ک٤ښ ـ خ پ (۵) ، یحط الړ ى یې ى ک٤ چخ ٣ ښخؿ

خ حطخ ظ پ پ٤ښ کې ، يچې ىې ک چې پ٤ژ ٣٢حط ح ، ١پ ال کې ى ح هخي ٣ېخ ح

پ ىې حخ ې ى ؿزړ ، حط پ ط٣ ډ٣ کظې یښخؿ . خ ه ٢کظ ٢ډ٣ ٤ي

ط ، ١. ـ حط پط ويې ٣ چې : حظخى : څ چې حړ١ ى پخ ال حږى کړ

ټ ٤١جض ګ ح ږ ى یکک چې ، کړالړ ٣ . خ طې ډ٣ ٣خط څګ

ظ ى ٤٣ حط حط الړ حږ ر٤ ېى ٣ح ى ح ؿډ یک یر٤ ح ط ښخؿ

ؿخړ ى٣ي . ىظخ ى چ پ

27

. حؿی ٢ک٣ ه٤ یظ الړ ح پ څ هز هزې کې چې ى ى٣ ؼخ ښخؿ

ك پ٤الې څو ـ هض چې ـ ى ح ى ؿخى ى ١ خ پ٤ژيګ ه٢٤ک٣ ښخؿ٢ ى

كد پ ٤ظ کې ح ر٤خ ظ پ پ٤ښکې پ الۍ ىحې کې ى حؿیىکخر ځخی ٣ ح١

ژىې ٣ ٤خض ظ پخط ح ر٤خ ح٣ح ط الړ . ىـې ظ ر٤خ ک . ىې ىحړ ږ ٤

ظخ ح حطلخى یح ، ( ک کې ى كد كيص ۳۳كکض ؿړ ح پ ) رخ٢چې ىحظخى

حال٢كد ى ري کړ ح یر٤خ كد كيص هپ ط ځ پ کخر کې ؿګ ښظ ح حال٢

ک ک ى پخکظخ ه٢٤ یښخؿ پ خؿ هض کې ر ږ ،ى خګۍ ى ح ط خ اليې ظلي

ـ ى ډې پخ ى ګخ ح ى ٢ه٤ ٢پ ـ هض کې ىښخؿ ، طه الې خ ى څو کخر ط

ح ـخ ط٣٤ي ډ٣ ظ . ځک ر ږ ط ى كد ى ح٤ حړه پخښظ ک٤ي چې ښخؿی

یى پـخ ح٤يک هض کې خ ډ٣ خ پ ـ . ٣ېپ هپ ريګ کړ حظ ه٢٤

ه٢٤ ح ٤١ذ ط ک ٣خ ٤ږ ٢ـ ر څ ک چې ه٤ ، ـخي و٤ض ډ٣ طکړ ح ح

هللا ؿخ چې ټ رې ځخ٣ ىې . ٤٢ذ ر ط ٣ چې ګ ل

٣ېډ٣ ښ ؿزړ حؿیوظ ، ظ ح ګ٣ي ږ پ کظ ه٢٤ک٣ ى ى٣ ؼخ

ط ى کظ هض رحر کړ١ . ه ٣ې٤جض ګ١ ئ٤ ط ٣ چې ى حظخى ح ىظ٢کړ حر٤خ

. یي ط ط ال خؿۍ چې ـ ى یکظال پ ىې هخ١ ه٢٤ ښخؿ٢ر٤خ ږ ى

ى ح حؿی ، ېى یىكظ کخکک ٢ى طزػخط چې ى ٢كخي ػ ى ه ى حط پ هض کې

ه څګ چې ږ ط ط ـ هظ پې حؿخ ، ى ٤يې پ حړ پښظ ٣ېال ػ٤ک ظ

هپ ىكظ پ ىې حړ چې ى ١ ٣ چې ښ ر ىح ط ىې حخ پ ،چې پ ىې حړ هزې کړ

پښظې .

پخ٣ ـې ى ى ى ٤ي کظ ظ ږ ٤جض ر٤ط ټ ط حظ ح ر٤خ ظ ى هپ هز ح

رلغ کړ. طل٢٤ حطک پګح پ حړ ى پ٤ کړ . ح ٢پ حړ ح٣خر

٭٭٭٭٭

ىې ى څ هض پوپ ى حړه ړحي٣ چې ىح ٤جض ، لغ ظ ىر ک١ ى

، ى٤جض رلغ کړ ٣ېهپ ګ هزې کړ حر٤خ ط څ ږ پ ىې حړ ى ، ح٢پخ يظ

ىې پ ىؿ كخؿ هظ کې ى حړي هح ٤ي ىی ٣ چې ىح ٤جض ؿړ ط ـ ى

.کخط کړ١

ږ ى ٤جض ىحظخى ػ٢ حخ١ څو پط ، پ ى٣ ځ کظ کې ، ږ ى ځ کظ ک١ ى

١ ځخی٤جض ح ٣ ٤ ىؿ٤ص ر ښخؿې هطذ حي٣ ال ح ښخؿې ټ ؿړ ګډ ىى.

ډډۍ پ هض کې ى ېىح ځ ىح کظ ى ؿ ٣خض پ خڼۍ کې ، ه ؿ١ځ کظ ظ ى حى .

. ږ ط هز حکړ ې چې رخ٣ي ى خپ٤ښ٤ پ ٣ رـ ظ خڼۍ ط ى ط پخ ط٤خ ط ط٤ذ ې

٣خض ى ه ـي ط ٤ي، پ ٣ رـ ى ؿ١ پخ ک ٣ چې ږ ظ ى خپ٤ښ٤ ح، ى

یکط څ ٣ رـ ٢، پ يې هض کې ظظ ږ ض کړ، ، خپ٤ښ٤ ځ ک٤ي

پخ ېکړ ح ر٤خ ى ؿؼ ږ پ ډ٣ ٤ ؿزړ ٣ېر٤خ ، حىح کړ ٣ېض ، حؿی ؿخص ط

ځخ ٣ې ط څګ ى٣ي ح ځ پ ګډ حىح کړ. ى خځ ظ ٣ېږ ، طکز٤ ٣

ډډۍ پ ٤ ک٤ښ ېظ ى ٤ي ى ئظل٤ حړه ى ؿ، ط ٣ړ هېىکظ ځخی ٣

ح ى هض پ ګټې حهظ یږ رخ٣ي ډډۍ هړې ، ١کخ ىح ډډۍ ه ږ ،

چې ډډۍ ط ى ، ډډۍ ک ى خؿ زخخ١ پ څ٤ ډ٣ خى ؿې ى ، یکړې ح هپ هز

پ حړ هپ کخکک څو ى ؿښې ى ک٣١ـې حالص ، ، ١څګ ږ څ طکخ

٣ېر٤خ ږ ط ن کړ ح ، ک ط ٣ چې رې پ ې پګح کې ؿښ ظکخک ، پښظ

، ټظه ښ چې پګح کې ؿښ ،ؿښ ځې٣ چې ږ پ حۍ کې ى

ږ ط ى ښ ٣حې. ه پ٤ږ چې ىح ډ ؿح ر ې ٣ ٣ ر پ هپ رض هزې ک ، هړډډۍ

پ هخ١ ط٤خ٣ي ح ک ښظ٤خ ر يحې ػخى١ پګح .

ى ژؿې ى ، ظ هزې ح ط ىې رـ پې ؿ٣يې یى ډډۍ ح ر٤خ ٣ې پ٤خې چخ ؿېى

ىىې ٤ؼخم پ ک ره چې طحكن ، رلغ پې ، ې ېهز طل٤٢٤ؼخم پ ٣ ٣ ري ٢

حړه ط٤ ح ٣خىښض ى ـیحهظالف ح ٣خ پ کې چې پ ک کې ېؿى ـ ح ٣ظ

.ېط حړط٤خ کظ ک٤ي ـ ح ٣ظ

28

، ٣ چې طخې ک٤ ٣ې ، حړ پښظى هض پ څو ک١ ىرلغ پ ؿ٣خ کې ى

ى ، ط ٤ي پخیط ىح ک . پ ص ىح ؿډ پ ډ٣ ښ طګ ر٤خ ر ظ ٤ي

، ٢ىض حړه ر پ ىې ١ك رخيې ى رلغ پخ ٣ ک٤٤ ټآک چې ى ک١ ړحي٣ ىح

ؿښظ ظ پ کخر کې ىىې ٣خص ٤جض ٣ ٤ ؿړ ه ى ، ١ح ظخې ٤جض رخ٣ي يظ ح٤ږ

ىكظ ـ ى ح ى ک١ر٤خ ، ط ٤ي پخیيظ ى ړی هز ى پ ىې حخ ١، ځډ٣ږ

٣خى ګخ پ طګ څ ػک پ ګډ حې ط و ىى ى ، ر٤ ح ط ځخی٤جض ٣ ى ئ

٣خض خڼۍ ؿ١ ى ى٣ ځی ححه١ هز ظ ى ک١پ ىې طګ ى ح ، حهظ

.څو ط

ى٣ ىرلغ پ پخ٣کې ىح څګي چې ط ټ ډ٣ ظ حهظالك٢ ع ى ر٤ كځىط پخ

ؼو خ ٣ خى ، ىح ـ څ چې ى ک١ ٣ی ى طحكن پخ حک . ځک ـ پ

ؿى ٣ چې ح٣کخ٣خ ؿحړ١ پ حكـخظخ کې ظو ظخ٢ ؿى٣ض ١. ـ ـ ځخ٣ پ ګط

ؿړ ؿحړ١ ، ه ىح ـ هز چې كد کړ چې ح٣کخ٣خ پ کې هپ ځخ ط كځی طځخ٣

حالی حكـخظخ پ ٤څ طګ طحكن کې . ىې ـخص ى ٤ؼخم ې خىې ى ک٢ ظ ى

ؿړښض پخ ې حپ ـې کې ىږ څ ط٤ ح طؼي٣ ظ طحكن ک٤يحې .

کړ٣ ػ٢ح ٤خ٢ى ٣خص ٤ ى٣ض پ هض کې ږپ کخر کې ږ ىژىې ٣ې ٤خظې ؿ

ى حال٢ؿؼ٤ض ى ، حال٢ ى لظ حظخى ٤خفى حطلخى ،کظې ىىې. پ ىې ړ کې ٤يې

٢ؿډحکټ حف ث٤ لظ پوح٢ى پظ ، ى كيص ى لون ى ډې ى لون ، رخ٢لظ حظخى

ث٤ لظ لي٣ ى ى ٢ ؿګې ، ګي ى لظ پ٤٤يحكي ګ٤ال٢ لخ ى ٢، ى ١حكي

ى ، ٣ ٤ ښځ٤ ح خ٣ ؿړ پخخ ى ى ، ظ٤خ لظ ه٤ ك٤ ړ١ى ؿ١ ٣خض ى ، هخ٢

ح ي٢ ى حظخىح ح ى پظ ى ، ګخ ى ؿړؿړ، ى ال٣ظ ى ح ىظ٢پې حړي ؿ٤ حال٢كد

. ٤ ؿړ ى ٣خى ړ ى١ټ٤ كو ى ٣

كخض ح٢ى حكـخظخ ى ٣ېىح ډحګ٤ چې ټ ط هز پ هض کې ږ ىىې ټ ىظخ ى

ى كد ١حپ ه٤ض چې ٢ ٤١ږ ط پخیؿحړ١ ىح ؿ٤ ح ، حخهښ ى١ هح٢وض خ

ح ىپ حۍ ١ك حال٢كد ه ى ، پ څ٤ ٣ ظ ٤خ٢ ح ټ٤ ځحک ډګ ط ح ىحګ٢ حال٢

ح ـ طپ٤ پ ٤حى کې ى ر٤ كځ ى ظ ح ى٤حى ى . پ آيکې ږ څ طپ٤ ط ظګ ک٤ي ىی

پ حړ ى ـې ګګ ى٣ځ .حظوال

ر٤خ ىح ١ك ى پخخ پ ح ، ٤حص ح٤٢ؿښظ پ ىې ١ك کې ږ څ طـ هخ٢پخخ ث٤ لظ ى

ـ پ ىې ال کې و ، طخث٤ي ح ط٣ذ کړ١ ٣ېپ طګ ېػ٤و ٢ح ى ٣ې ١ؿډ کې طف کړ

چې خ پ ؿډ کې ٣خى کړ .ظ پ پخخ کې ٤٣ ک٤ال ىحې پخ ى ٣ېح ىح ١ك ، ښکخ٣ي

ىظ٢ کړ٣ ط ځ څ ح ى١ ؟ پ ىې ى ٤جض ح ى حال٢ؿښظ پ ىې پ٤ږې چې ى كد ـی

ځحد ح٣ . ط هخ٢پخخ ث٤ لظ ٣ چې ى ېحخ ٣ ک٤ پ ىې حړ پښظې کړ

٣ چې ىې ط ـی ، ٢پ ن ځ چې كخالص ـې چې حګ٤ ک٤ي حيحظخىح ىحړ پ ىې

ح ى ىې ګي ٢چې كد حال یى یىح کخ ـ هض ٠ض ر٤ط حك٤خ ٢ ح حال٢حړط٤خ ى چې

ى ؿځګ حال٢ى رکې ، ىې حظخىح ٣حېچې حيخ پ حـ٤ كکظ٤خ ډګ ط حىحګ٢ .

حک ح حهظ٤خحص ، ځ طې ې ٣ې ۍحک، کړ٣ پې حړي ټ هح هپ ځخ ل ګڼ

ځخګړ ؿډ . ه پ٢ـز چې پ ؿډ کې حـخګح ط پ ىښض هخ٣ ، ى ر ٣ې

چې ه ىىې ؿګ ، ٢ؼې ىى ، پ ٤څ طګ هخغ ، هز هيحیى ړ ٣ېکې

ې پ طګ ى كد كيص ښخؿ٢ لون ى هپ هپ ځخ ى حـخګح پ وخر کې حهغ کړ١ . ى

، کړې ى ٢ ح ىښ ٢ ىښ حال٢ ى كد ږ ، کې ٣ چې ځخیهز پ ٣

ه ىح ،٣ ږ پ ىې پ کې ظخې ط څګ الړ ، پ ىې حخ ى ې هز ط حړط٤خ ظ

٣ېکړ ح ى . ـ ٣ ؼخ ېىح ، ظ ى چې ږ ىىې ژي څو ٣ ځ ر٤خ ؿ ط

، خڅو حيح پ٤ژ ٣ېځخ ، ٣ چې : ٣ ځې ى رې ٤ ط٤ل الې حط ٣ چخ ګ ح

ژىې ،یكد ح٤ لظ كکظ٤خ ى چې ـ ى حيخ پ٤ژ ، ى خظ هيح کړ ١پښظ ه وخر

٢هز ظ ىح ع يظ ـ ى خ ى ،ح کړې ٣ېهزې ېڅ٣ښض ىه٤و

. ـ ٣ چې ٣٣ي چې زخ یط٤ل کړـ ك٤ح چې كکظ٤خ ى ط ، ط ٣ ک١

29

ګ ح كکظ٤خ ال ې . زخ ر٤خ ـ ک چې ط ى ١ر ح٣کخ٣خ خ ىک ىړې ح خطې کړ

ط٤ل ح هض . ٣ېح ه خ

ځک كکظ٤خ پ هپ ط٤ل ١ک څ ىحې ؼ٤ي چې لظ لون چخ ټکې کړې ى

ـ پ ٣ ٤ک هپ ټ ، ط٤ل ى حظؼخ حؿخ ک١ ګپ ط ى ٢حظؼخ١ ح هپ چ٣ک

لون هز ىىهض ٢ښ کړې چې ى ط٤ل ى حظؼخ څو ځخ خط٢ . ه ى ښخؿ کخ ط ال

٣ ځ ر٤خ ى ؿ پ کې ګىح یلون ٣ چې كخ ى ٢ړ . پ ىې حخ ښخؿ

پې زخ کړ١ .

ىى، ـ ىح ٣ چې ږ ط ږ هض حکړة یح ٣ خظ حيى ک١ خؿ ى حيى حظخى ٤خف

ؿح ك٤ ح .... ګ ح ږ ټ پ ګډ ىىې ، هخ٣٢ ، رخ٢ حظخى ، ک١ط څ ى

٤جض ټخک حر٤خ پې هزې کړ . یپړ ړ رلغ پخ ٣ ١كې ى

ى حهظ ظ ىكد حي٤ؼخم ى ـ ى ٢هز ح ى ژؿې پ ١ ىحه ک١ه ى

ـ ط څ ى ، ح ظ٣خص ر ى كد ح٤ ط حظ١حي٤جض پ ګډ پ٣کړ کړ چې ىح ټ حال٢

.ظ ٢هي حه یى حؿحث٤ ح ى الښ حطک ٢ى پ٣کړې ظ ى كد حال

پ ىې ، کظ ىى طل٢٤ حړه ر٤٤جض ى هپ ل پ ىح کې ىک٤ حړه ط څګ ى

ل٤ ٤حى ى خ٣ي ح يح ح ى كحې ى حپخ٢ى ، حړ ى٤جض ؿړپ کخر کې ىګ ظ ى خ٣ي

ط ٣ې ټ طف خى پ حړ ىکخط ىى، ح ى ٤ؼخم ٤ي ٢پ ىكظ کې ـی ى

. ېخكض ح څګيې کړ

ل پخ٣ې: ى

٣ پ ډ طګ چې ىظ ٢٣ ى هپ ٣خ ى ىحظ څو ډ٣ې ښې پخ٣ې ط ال کړ١ ږ ىىې ل څو

٤ک : کښېڅ

پ ٤خ٢ ح ټ٤ ره کې : -1

ک٢ ک٤ ٤خ٢ ح ي٢ کړ٣ ى طخى ٣خص ٤حال٢ ىؿ ٤جض ى كد ى -

٣ ٤ ح ، ٢ ٣ ېکظ پخ ٢٣ پ پحه ټډ ٣ چخط چې ى ن .

ح ىکظ پ هض ی ر٤خ پ ډ٣ ػاله ږ ى کظ پخ هض ؿښظ

پخخ ى ډ٣ ښ حهظې . ېح ىح رلغ ٣ ی رلغ کړ ى ٤ؼخم پ حړ کې

٣ ٤ ؿړ ږ پ ىې رلؼ کې ره حهظی.

ى ، ك٤ لي ه٤ خخ ؼخ ړ١ىـ ى کړ٣ کې ى ٤ې ٢پ ىظ -

٤ذ ك٠ص ؿګې ىث٤ ى ح ىح ، هخ٢لي٢٣ ؿګې ى ث٤

رکېپ پحه ټډ ږ هزې کړې ٣حېـيى١ پې ټ زـض هللا

ح ى هپ ړ هح ٢٣ ږ ١ټ ٢ چکخټ ٢٣ ٣ ې کړ

پ ٢ هخ٢ ىح ج پ پخخ کې ىې چې لي ٣ . ح ح ط ې کړ

طګ طف کړ .

کخ٣خ ؿښظ ح٣ ړی. ط ټ ٢ ډ٣ ٣خط ٤حى ى ى٣پخطخ ىچپر٤ ى -

٤ي خط ؿ. ى ـیه ى پظخګ ى حرګ٤ټ ر٤خ ، ىې ٤جض ٢٣

ې كح ى ، ى ٣خخ ، ېى٣پخطخ ډ٣ کخ ک ى حپخ ى حطلخى٣ ر٤ ى

ېچې پ وظل حؿ٢ ح ى ٤جض ٣ ح ٣ ٤ ـی ى پخکظخ ل٤ل٤

ى ېى ک پ ٤کخ٤ ٣ ېح ىې ٤ؼخم ط ى ػ٢ رڼ ېىىې ٤ؼخم پ حړ هزې کړ

. ١ض طل٢٤ کې کړې ى٤ج

ره کې : ٢پ طزػخط -2

پ ح٤ظ٢ ظ ح ى ځ٤ ىظخ پ ځ کې ى ړ٣ک څ ٤جض پ -

ه ، ى طزػخط څو ې خط ، ک١ ى ٤ي ط و هپ ځخ، ى حخ

پښظ کړ طې ٤ي ح پ ىې حړ ٤جض ى ر٤خ ک چې ى ښخؿ٢ ک١

ت ىح ٤ؼخم ى طزػخط طف ی ـ پ ډ٣ حهال ٣ چې طخې کال

)ى هظ کې ړ٣ پ ې ٤ ېکړة. ک چې ټ٤ ٤ ږ حړ٣ک

، پ رې طګ هپ حيحف ط٣ق ک حخ (ح٤ظ٢ ظ ى پ ظ کې ٤ پ

30

ر٤خ پ ؿى ډګ ط ح ط . ى ٤حى ټ طزػخط ږ حږ ظ ه

پ حږ ىح پ وظ رط .

پ ک څ ، ى ؿر٢ ٤حى طزػخط ىح ج پ ډ٣ ىچپۍ طؼو٤ز -

ى يې ٤ک پ حخ ى كد حال٢ . ر څ ل٢ وخ١ ٤کهپ ؿر٢ ٤کحال

ىحكـخظخ ې٣ ټ ړۍ رڼ هپ کړ ح ٢ حړه ىؿ ١ ك ١ ٤ؼخم ٣ ر٤ ح

.ى جې ى٤خې ك پ ظؿ کړ

پ کې : -3

، حړ٣ک ح ٣خ ى هک ى طګ حطګ څو چې ږ ط ک هز ح ٤يى ـ ط٤ل٢ -

ټ ىىې هز ح کخ چې ى ې٤ حړ٣کې ڼح ٣خ ى ې ال٣خط څو چې ک

کې ى پ ټ پګ رکېىكد حال٢ پ کړ٣ کې ٣حېكد حال٢ ٤جض

. پوپ پ کخر کې ى ؿخط حخخ پ هپ هطز کې ىح ېپخې ى٣ ې ف ح

٢ څپ الې ٣چې ږ ر٤ط ى ط٣ کې٣خ ـ پ ىی ، ج طف کړې

ر٢ ٢ ح ىكد حال٢ ىح ١ك پ کک ىىض ؿښظ چې ى، ح٣يې

٤ي پخ يح ح٢ ال هپ کړ١ . پ ال٣خط ح ٣خ پ هپ پ حـخ ى ځخ ى هال

ه پ ٣ رخ ح ٣خ ر رخ چپ حړي ؿ٤ىظ٢ ؿړ١کخر کې چې ى كد حال٢

ح ږ ٣ » ٣ چې ې ر ٣ ۍ ظلک ح پ ډ٣ هښ ـی پحط

، ه پ ډ٣خهحۍ رخ٣ي « چې ح٣ ږ ى كد حال٢ ؿړی ٣ ځ ر٤خ حكظوخ ک

ح٣ چې ىكد ډ٣ ؿښظې حپوحې كؼخ ؿړې حظخى ػزيحك چې ىي څو ٣ی

ږ پ ط٤ل هزې کړې حىهپ حط ػي ٣ی کړ پ خؿ زخ ى خؼ

٤ي.کخ وح پ خىص

٤جض ى ظ پ هض کې ظ پ حټ کخټټخ ټ کې ى چې ى ح رخ٣يډحګ٤ کړ ى

کې ډ٣ک٢ ىیؿ٣خ ىى. پ ٤خ ٢!! حګخ ىې ځټخکال٣ظ٢

١يګژک څ ږ پ٤ ، كد حال٢ ؿړ٣ظد ىى ى ـی چې ١ىحې ؿړ

ر ډ٣ هض ږ ـی ، ږ ى ې څو پ٤ژي ـی ک ه

٣ېح ى ٤جض ى ظ پ حړ ېپ وظل خ٣ هزې کې ح ىىې ١كې پ حړ ٣

حک چې ک ال٣خط ط ل ېر ٣ رکېډحډ حکخ ېږ ط ٣ ، ښ ٢هپ هښ

ې رلغ کړ خيح و پ ىې ١ك ر ػخ ، ى حګخ ى ـیکړ ح ظ

...

پ ، پ ؿى ح رې کې ٣ې هپ ى٣ځ حػالخ ، ږ ى ٤جض ظ ، حليهلل

ى ح ح حى٢٣٣ رلؼ کې پ پ ؿثض ګډ٣ي،.....ظ پ ٤ح ٣٢ط٣

ى ٣ ٤ ٤خض پخ ح ح... ، یى كد حال٢ ى٣ځ پط کړ ٣ېکې

٣ېح ره یىىح ګډک چ٤ې پ ىې هض کې پ ټټخک کې كد يآ٤کحال پ

٣ېح ډ٣ېط ر چخ ح ر ګي چې كد حال٢ ر ې یپ کې حهظ

،...یط ال کړې ح

پ حهظخى١ ره کې : -

، ٤ي وې چې ى ٤٣ طـخح ح خک٤ټ هح ٤جض ط ح ڼـ حپ ى

پې ه٤ظ ، یپ کې ٣ ک٤ي چې ىىې ٤جض پ ح ط ى حكـخ٤ حښض ٣خص

ح ى پخګ حچک كې ٣خطې ٢ه٤ظ پط ط ڼکح ځکى ، یحظلکخ ي

پ ٤حى کې ى یپ٤خ ؼ كد حال٢ ى ې ى چې ى ١ټ پ ىې كک کې ى ، ی

...... ١ح ى٤ط ح ظ٤ي پخ ال ر ې ى

وظل حړه ط ٤جض ح ى ى رلؼ ٣خى چې ږ ٣٢خى : خ ىظ ى ـ ٤خ

ى٤جض ح ى حال٢كد پ ىې هخ١ ى کړې چې پ حطکې کې ى ، ځ ې

حړي حړه ط ځ ىهز ى پ٤الی پخ ظې ح ټک١ .

31

ى٣ ك

ې ځې: حال٢ى ې ح ح پخ ى كد

ط ٤ي ح ظ پ ح٣کخ کې ى ى٣کحص ګي ى پخیؿؽ ډر٤ ر، ىژ٣ ى ، ٣٢ى ح٣کخ

ې ح ح ى ـ ى څګي ؼخ ح پ ړۍ کې ى رخک ك٤ حرخخ ى ر٣خ حى ١

ر ى یحګ٤ چې ړ ىحې٣خ څو ٣خط ک ړ٤ـ ى حظلکخ پخ ى

ح ىىې ١ې ىيحـخ ال پځ٢ ح٣کخ٢٣ ط چې يح ح ، حكـخظخ حػحم پ څ٤ ى ٤حى پ حړ

ک٤ږ١ هرخ٢رخى حطک ح ړي ٤ح٣ ( ۷ ٢ر )ى ىیګخ ح ظ ښخ٣خ ځ ى ې٤حى ر

١، هپ ظحط٤ژیښځ ح پ کې ط ح پې هپ ژي ال کړ ، کچ٤خ ح پ ګ

. ٢ټکې ک٤ښى پخی طزي٣ کړ١، ط څ ىؿ ػخ ژ ط ى

چې : ٢٣ حرخخ پ هپ حػال کړې ظحط٤ژۍ کې ح٣کخ٢٣

ا تبف ؿاثػ رړ. تمبث اصتـا پـ ث١بػ ا ۍػ ثـاثـ چې ػ ړۍ نبب مـ ث ػا »

پبؿ ث ثيپړ کښښ ک.اکبي تـ پب ث ػ گاتبب فؼا ثؼ.ػ ړ٠اي ٩٠٠٢چې ػ ػا

« افغبنتب ا ػـاق څغ ث عپ ػنکـ لطؼبت ثبم.

اثبب ػ عپ پځ ا اؼػ غـث ىک پ ٠ ؼ ػ ىې. ٠ېع ػغ ػؼ څغ ال تـام

پؿ عپې کړې ػؼې پ ؼې امبك تا١ؼې ا ػ، ؼامتغجبؿات کړ٠ غا تـ مغت فيبؿ ال

( ۸) «کړ.

پ ړۍ کې ى ح حخ ى ټ٤ګښض ، ىرخک حرخخ ىيې پخ٤ ى حػال پخ٣ې ې چې ى خې كکض

ى ر ى ې ؿخ٣ کړ . ٣ېظخ٣ ح پط ځډ خ، ىـ پخ٢٤ پ

حپ٤يح یح حظؼخ١ ظحط٤ژ٣ ى حال٢ ٤حى ط ځ ډ٣ ړ ريح ر ى كکض ژک ى

،ک څ یو هال يحظؼخ څ ٣٢حپخى ٣ېټ ـ ٤حى چې طخ طخ ، کړې

ؿ٣١خ ٢يې حظؼخ١ ٤حى پ الى ذ کړ پخىخ ىىې ٤حى ى

پ ٣ کې ې ىؿې ز٢ ححىۍ پ حړر٤خ ى هپ ،١ې پې زخ ک يط ٤ې ال ژ٣ ١ى٣کظخط

( پ حخ ىؿ حظؼخ ط New World Order) ظخ ١ح ؿحړ١ ىهپ ٣ي . ځک ح٣کخ ؿښظ

٤حى هپ خ ى ححىۍ پ هږ ح حال٢چې ى ىؿ ١ږىپې ح ١پ ې رڼ ىح کړ

. ٢کې حه

ـ ىح چې ى ړۍ ط ټ حښظخک ح ی٤حى ط پ ړۍ کې ٣ ډ٣ ظ حظ٤خ پ ره ى حال٢

٣ېړۍ چې ټې ظګې ؿر٢ح ، پط ى کېيې ٤حى پک٤ ٣ پ رڼ کې ځى ٢حظ ظ

ىؿ ظې ٣ې ر٤ط پ ٣ ډ ٣ ؿحړ١ ، ېىيې ٤حى پ ر٤ط ظؼ ک کې ټز

ړیح پخ٢٤ يحډ هې ١ چې ط څ ١پ ک کې حړ١ . ىح٣کخ ظحط٤ژډ پ ه

ىې ط حړ کړ چې پ ٣ېـ ر٤ؽ پخ ح٤پ ػحم کې ىـ ژ٣ يح ك٤ ط ٣ې

هالف ژ٣ پ ١ى ح٣ح ى ې٣ـې ط و ى ، حړ١ ٣ېې يح ط هپې کې ال ١ک٣ټ ٣ؿ کړ

پ کې ٣ېچې پ ک حخخ ، ـخړپ ىحه٢ ښظ کې ح ٣ېيحې هي پط کړ ح ى ػحم

ال کړ ح ٤ؾ پ ٢يؿ ى٤ پ پخ٣ کې ػحم هپ هپحک پ ز کې ٣ظ کړ . ى ى ح

ږ ى :»چې ٣٢) ح پخ ( ح ح٣کخ ىکخګ ٣ ؿړې پوپ ى ، حؿیې يحظؼخ ال ح٣کخ٢٣ ط٤ـ

ى ى ػحم ـ ح٣ح ېى٣کظخط يح ك٤ پ ي، چ ٢ کخ پ ؿ١ کی پ ځ٢ هظ٤ځ کی ى ػحه ۳۳

کړک٤چ ـ خ پ٤ښ ١كي. ى ک٣ټ ح ػحم ط ځ ؿګړې ط ؿ ، یګؿګړې پ خ ږ

( ۳) « څحؽ ګخ .... ٤چی ږ هخؿ حص ى يح ړ١ ٣ؿ ط

، پ ٣ېػرظخ ٣ؿ کړ حپ ـ ٤حى کې ؼى١ يح ح ىک٣ټ ى ؿګړې پ هض کې ح٣کخ٣خ پ

ځخیپ ځخی پځپ هپ ، یى ېيػ رظخ يح ح ىػحم ط ګحښ ال ؼى١ىې چې

كخ ح٣ط څو پ ګټې حهظ پ ىؿ ؿګ ځپې ٤حى حكـخظخ ى ٣ېىىې ط څګ ، کړ

ې ى کې ط څګ ى خيک٤ ٣ رځط څ ى حكـخظخ پ ، پ٤ کړ خيې ى کې ک څ ح خير

و ٣ې. ى حكـخظخ ى حـخ پخ ١يې الې هپ ک کک کړ٤حى پ ظ٤ ح٤خ ى ١ک

، ى يې کخ پ ٣٤خک ى پظز ى ٣ې ى ٣ې کخ ى حکظر پ ح ى رخالهط٤خ کړ ح

. ر٣ي پ رخ، پ ىؿ ٤حى هپ ح٤ښض کړ

٣ېح ىىې ه ى طال ک پخ ، ې ک١ يح٣کخ٣خ ىح پظ٤ېې چې حكـخظخ ر ىپښ ال

. ١پ څګي طګ ډ٣ ظ طز٤ـخص پ٤ کړ

32

ظخ٢چې ـ هض پ ح٣ح کې حظګ ،ى ح٣کخ ى ، ي٣ كکظ٤خح٤ حـ٤ ګز حال٢كد ى

زکې )٢ ح ح( پ ٣ ک کې ٣ چې : ې٣ وظ ى ح٣کخی ط٣يحهې

پغاف اـ٠کب٠ب ت تص١ ک چې ػػامې اىتجب ـتکت ى. اپ افغبنتب کې ػ »

ع ک چ١ـې څغ ډ ډ کړ . ېاتضبػ بکب تزـث تکـاؿ کړ، ا پ افغبنتب ػې ػص ىؿ

پ غ صؿت کې ث افغبب ػ عپ ١اػ ػ ٠يت غاړ عبغب پ افغبنتب ص کړ غی

عپ ا ف ث ػ ػفبع کړ عپ ١اػ ػ . افغبب ث زجؿ ـ٠يت ػػفبع څغ ث الؿ

.«کړ ث ػفبع ١اػعپ عک تـ څګ ػؿ٠ږ ا ػ

ث پ رګ کې ؿګډ ى ؟ ٠ : امالغ ػػې پښتې پ ځاة کې چې : ا٠ب فکـ کئ چې صقة

ػ افغبنتب ػػفبع پښت طـس ، ػ رګ پښت طـس ػ، ږ ػ اـ٠کب پـ عالف رګ ت ځ»

ث ػفبع کړ . عپ ١اػ ػ ٠يت ٠يت ػؿ٠ږ ا ػګ تـ څ افغبنتب ػ ـ ګړ ػ . ږ ث ػ

ا ػػې پـت ث ، ىت ځبیعپې عبؿې ػفبع کړ ا پ ػې کې ١څ ػ ىک اپـت ىک ث ػ

غ ټي عپ ػ تزبف پ مبث کې ػ ب ک چې افغبب ث ػ ث١ـچبؿ ـ. ١څک ػې ػا ګ

ت تزبف چې پـعپ ١اػ ث١ـ غ چب التړ کړ ا٠ب ث ػ، تبؿ٠ظ مـ ثې تفبت پبت ى ٠بړ

.... «٠ج١ک ا

٠ـغ تـ غ پ عپ ٠ ث ث١ب کې ػامې ې ػاـ٠کب٠ب ػبؼافغبنتب ث ـيـ پ امالصقة ػ

:٠

ص١ و چ ػ ىؿ ځاو بوب تزـث تىـاؿئ. افغبنتب ت ت اـ٠ىب٠ چبؿاو ت ت»

آمب ػ ع ت تـې ګـا. ػت ډېـ عپ مـ عړ، ډېـ پ نه مـ ؿاغ ع پ ټ١ټ متـګ ت،

«و عپ ػښ غچ اعئ افغبنتب ثـ ئې اعئ.

غ ګـ ت ػ ې ػ اـ٠کب٠ب ػ ؼاعې تـ غ ػبؼافغبنتب ث ـ ا١ـ پ امالؼا ؿاف ػ صقة

٠ېػػؿ٠ځ ػ څـګؼ پ عبغـ امالچې ػ صقة یاب ت ٠ اږػ کتة ١ک کف يعت مـ

ږ ػت ٠ ثـع ؿا اع :

حخ پ ٤ک : ٢ګ ظ ى ٢ کك ى

ت. ٢ لظ کك٢ حخ ! ږ ٤خ حكظحخ ص ګظ ى

طف ک حړ٣ ح ٣ېححكـخظخ ى كخ كخالط پ حړ ٣ړ طخذ چې طخې ېى ٤

ګټ ګڼ .

ر ؿګ ى ح ى، ظې ط چېړ٣حې ټې ؿښ ح ى، ٤حى ك کړ١ چې خ پ یح٣کخ ډ کړ

. )يح ح( ى ح٣کخ ٣خ حپ ځخګړې طګ ى ٣٤خک ى ٤١څ حػظخ ک ، ١پ ر٤ي طخک٤ي ک

ىىې ٤حى ى ظ هک څو ى ريې ى حهظ ح ېې ىكخيح٤يک ؿښظې ط چې پ حكـخظخ ر

څو ډ ډ ېچې ږ پ ٤حى ى ك ١ح كخ ى ٤١څ ډ حظلخص ١ حكن ى

کړ١ .

ى ٣٤خک ح حګظ ى ٣ؿې پ٤ښې ٣حېخيحح ى څګي څو ډحګ٤ ک٤ږ١ چې ىح ح٣کخ٢٣ ى

ې خيپ حكـخظخ ر ٣ېىىې حهيح څو کېر ، حهيح ىې یح ري حهظک یکک ٢ىئ٤ څو ٣ طالك

چې ح٣کخ٣خ ١. ح ىح ټ ـ څ ى١( ىر ز ىکض ې ک ح )ىهپې هښېى٣ ك ، ک

پ طکح ٣ ـی ، پې کړې ٣ېح خ٣ ګح١ ، ط ى ډ٣ې ىې ح٤ې پال ؿړ

وع پخىخ یىىحې ٣ ژ٣ ځظ حړ چې پوح ځخی ـې پ ى کض ى و١ حچې ى ١خزخ ى ك

٣ېچې هپ ځحک ، ی١ حطلخى ى طـری طکح ى پوح٢پ ح کې ١ الطړ ک١ . ح ىح ى ٣ې

ی٣ ر ال پڅ ٣ې کخر کې ح پ ، حژ ٣ېـې ث٤ ؿ ٤، ى ٣ېپخ٣ظوض ، حكـخظخ ط ح ٤ږ

٤ز ح ه٤ حږى رزک کخ ذ کړ . چې ى ډ٣ ٣ېـې پ ح کی كکض ؿړ ح ى

٣ ر ٣ ، پخ٣ې يحې ط ظګ ک٤ږ١ ې٤ي. ى ح٣کخ٣خ ى كځؿګ ى حځظ ک٤ي زذ ګ

ي ح هظ هظخ.٣ېط ې٣ ، ـط ، ١ررخى ح ٢طزخ ، ٣ حږى ؿګ ، ط٣کې كخؿؼ

رخ٢ػ ه ٢کک ٢هپ ىؿ طالك ې ك کړ١ ح حكـخخ ىخي٤حى ر ږ پ ١ح٣کخ٣خ كن

٢هچې ى ٣٤خک ححګظ ى ؿـې پ٤ښې ى ئ٤ ري ح ١.ک چ٤ې ح٣کخ٣خ ححى ١کړ

چې ى ٣٤خک ح ٢ح٣کخ٣خ ط ح پې ىې طح٤ي ، ٢ر٤ حه ٣ې ږ ى ٤حى ىې

هالف الي ح حي ړ٣ح ط كکض ح ٣خ ى حخ ر الى پ حګظ پ پ٤ښ کې ى ١خزخ ى

ى ح ر رډ ح ى ر٤ ٤ػخ ٢ىىې پ٤ښ ى ح ١حړ ک چ٤ې ح٣کخ ښظ٤خ ؿ ، پ ډحګ کړ١

33

٤جض ٢چې ٣ رې ١ك ر٤ ح ١ؿښظکې ١ حؿخ ىې کړ ېهالف ى زخ ط٣ پ ٢ح

..... ٢ىح ه٤٠ پټ

ى رلح ىك پخ ى ٣ ټې پ څ٤ ىحكـخظخ ١.......ک چ٤ې ګ١ ظ ى٣ې ړ٣حې رخ

ل ٢ى ٣ ظو ، ىې ځخی ؿ٣خ ٤خظ ى الطړ پ ١ ى ح٣کخ ى خؿح یؼزض رک

حظوذ كکض ى ٢ى ې ى حػخىې ح ى ٣ ټخک ، څو چې ى ټ ؿګ وخق ځحک پ ګډ

٢رلح ىك پخ ح ىىې ٤حى ى حطک ـ ط٤ چې ى حكـخظخ ىح ١ؿړښض الطړ کړ

ـې ى ـې څو ى كخع ح پ ټ ځحک ىې ى ، پ٣کړ پ حخ( ٤ ى ره٤ک پخ) ىيې ل

چې ى حكـخظخ ١ؿحړڅو ٤ې ى ح٣کخ ح ٣ې ېحكـخظخ ى ګخډ٣خ ح ط څګ ى رپ کړ١ ح ى

خط ى حظ ح پ ؿګ کې ى حښک٤ ډ ى ؿګ٢ظ ى ې ح ، يحهې پ ک٤ چخ کې ى

٢ر٤ . حكـخخ ط ىې هغ کړ١ چې هپ ره٤ک پ هپ پ هپ ال، ى٢الطړ څو ال حه

ټخک٢ . كخ پط

١ىحې هي پط کړ یې ٣ ػخؿ ح ـ يال ۍظ ر ظخې ط ګ١ چې ٤ ٣

پ٤الې و٤ی پ ىؿ ٤حى کې ى ٣ر حږى ؿګ ى چې پ حكـخظخ کې ى رې كخؿؼې ى ٣ږ٣ي ح

( ) «کړ١.

ې ىخيحكـخظخ ر چې پ یئ٤ ډ کړ ٤خ٢٢ ح ظخ ې ؿؽ ډر٤ ر ى حىح ح٣کخ٢٣ ى

و ګح پخ ح ى پظز ى ٣ې ىپ٤ښ ىىىې پ ىی. ١رڼ کړ ٢هپ ٣ؿ پال ط ػ

ي څګ٤ػخ ٣ېـ پ٤ښ چې ال ط ح ېىح پګح ى پظز ى ٣ ىیحخ ى پګح ىى.........

ې ى ٣ؿ پ حړ ط٤ ٤. پ خيحكـخظخ ر پ ٣ېح ى پټ ګ٣ پط ، ح وظ کړ ، ١ ى ١

ح٤خى ط٤ ىچ٤ ى ط ال ک پخ ١ى ک ٣ېپوح څو ح٣کخ کې ى ؿؽ ډر٤ ر ژ٣ چې ال ى

ىىې ر٣ي ظ ىړ٣ح ى حكخخط څو پ ګټ پ ٣٤خک ح حګظ کې ، ال پښې ې

ړۍ ىهپ ځخ ط خ ى . ٣ې ېپط کړ ح پ هپ ىؿ خپخک ؿګ ک

، ظب صبک غؿځګ امالغبجب ػ ٠ـغ پ عت کې ت ػ ا ېص افغبنتب ػ اـ٠کب٠ب ػ ـپ

ټ١ګي اړ٠کېػ زبؼ٠ مـ ١څ ډي غؿځګػ غ ، ې ؼکې التـ ٠ېعبؿ ا ژػې ټ

ا غبجب تـ ځ ػ ١ځګړ پ څ څ بڅ عجـې امالک څ پ ػې عت کې ػ صقة ، غښت

ػا٠ـا پ ځګړتة پ امالت ؿم١ؼې . ا صقة پبیؿاې ې ع ػا عجـې پـت ػک پب٠

ى چې ػ عپ صبک١ت ځبیػ ػامې ظب مـ پ ػامې عت کې ٠ ؿثبثـب اؼ٠ امتبػ کبث کې ػ

ا نؼػ مـ ػ عجـ پ عت بؼا١ـ ػ ل امالاعـ مب اعنت. پ ب١پـ کې ػصقة ٠ې پبؿ

کې پ څـګؼ تګ ٠ :

ږ پ خطې ښظۍ ٢ ى پېږ، هط ى گډ١ وخرې پخ خر ط ى، ى څ حظ٤خحط ال »

ظ ېؿزې ح پږ ٤خظ ې٣خض كض ثې ظخ، حت پ گډ هخغ ېط حړ پخ، پيې ١ك

( ) «طحكن ړ. ېخيحظوخرخط ر

کخ ى ؿح ى ۵۷ى كکض ط ځ ى رخ٢رخ حي٣ حظخىح ى ال٢حه ـ طړ چې ى كد

ح٤ لظ حال٢ـې طړ وې ىكد ح ى ی٤خظې پ څ پ خ٤پکې ال٤ک

ى رخ ٣ې کې ځخیكکظ٤خ ى يې کخ ى ١خ پ پږ ى چخزې پ ځ کخر ط الړ، پ ٤څ

ح ط ىې چې ى ٣ح ى ح پ٣کړې ، کړال پ٤يح کړ ٢كکض ى ئ٤ وح ػ ى رخ٢حي٣

ىح چې ى ٣ې خي حړه ظى٣يې . څ ح خير ؿ ث٤ ط ى ٤ي ى و ى ـ ى ٣

، ح پ ىې طط٤ذ ـ ١٢ ٣خض پ کې حګ٤ كکض ښ٤٤حى كکض ٣ رې ح ى ؿ

ى ټ ط و ى١ . ١ىحى ٣ې ٢٤.چې پخ٣ې یطړ ٣ وې خ٤ي

هپې هخې ح هپ ه٤خىص ى حال٢ر ځحک ى ٣ؿ پ هض کې ى كد ظخ٢ى ح٣کخ ى ه

حظوال پ هخ١ ر٤ط ى زخ١ ح ؿخى ګ ط ح ىحګ . ٤حى ى ححىۍ ح ىىكخع ح ى

ر ځحک ى خطخړ پ حړ هپ کړ پ ح٣کخ٢٣پ حكـخظخ ى حال٢ړۍ حػال٤ چې كد ـ

. ٢ـې کې حؿ

پ کک كېخ ٤هح ك ظخ٢ى ٤ېى ح٣کخ ح ر١خ ، حكـخظخ ، هپ ٤حى ږ حكـخخ پ»

هپ كو٤ ح ؿګ ځپې ٣ رې ى ظلي٣ حړه پ ى ـیىح ى ح٣کخ٣خ ح لک . ح

، کړ رخ٢ ه ٣ېچې ى رې ىكخع حكـخخ څو كېګڼ . ىؿ ؿۍ یكخ طـخ ح ط٤

ىـ ٤حى پخ ى رکېګظ ح ي ى ـ حکخ پخ ٣خړ ګڼ ک٤ږ١ ى ح ٣حې

34

ږ ى ظ ح رې ىكخع پ ، هپ ډ ح پوظ خ٣ پ حط چې ى یى ځخی ح ګ

٤ي . ځ ګ٤حى پ ٣خط ح ح٣ـخړ کې ره ژ ح ى

ى هپ رزخ ، ط کړ ٣ېپ پ ى حکظر پ ح ېح٣کخ پ هپې ىؿې ؿۍ ك کې چې ى ٣کز

ح٢٣ ، ر٣ي پ حط ږ ى ٤حى پ طخ٤خط ٢حطک ى څ ځ پپې رزخ٣ ح حکټ

ږ ى پځ ٣ې، پ ىې ٣ؿ کې یې ٣ؿ کړخيځخ٣ ر ظخ٢ح ٢ډګ ح ک

کې ى كېپ هپې ىؿې ـیپ ٣ ح هخ کې ض پض کړ١، ه ١ګړ ظخ٢ک ر٤ګخ ح ؿ٤

، یژ ی٣ ى ، ١ض کې خ ٢ هح پ ط٣ظ ىیى ٣ېـ کخ څو چې

ى کخر ح هيخ ښخ٣خ چې ى پې پ هحږ هد ٣ي ى هپې ريې ح حظوخ پ ح کې پ ٣ېرػک

پ ـیحکظ پ حط ى ٣ ١ى ز ٣ې ک٤هټ ى ـی ح ، ٣ ح كض کې حچ

«() .ر٣ظخ٤خ ١ ح٣کخ ح ړ ىې ١ حپ٣ظ . ړ ىې

٭٭٭٭٭

حكـخظخ پ ٣ېط څګ رکېپ ىې ر کړ ٣حېكکظ٤خ ٢ ح ح٤ ښخؿ حال٢ى كد

هک ى حې ى حګځ پخ ى ح٣کخ ى پ هخ١ ى ح٣کخ ى ١كې ىو٤رځحک ى ح٣کخ٢٣ى

٤ک ٤ک چې پ ـې کې حؿ٢ ى١ : ی٤ې پحظکخګ پ ٣ طل

ى ح٣خ ى ى٣حص ګي ح پ خګ ٢ ى ىې ګي ؿړ ط:»

٠تة ا ػ اـ٠ىب ػ ام رؿ ؿئ١ل رؿد ډث١ ثو ػ غ فػا ١ه ػ افغب ظ ا ځؿ٠ؼ ل پ امتب

ى تبم ت ١ى چ و غ١ ئې ي ړۍ ا پ عپ برـاغښتى ا رګ فېږى م١بمت پ

عطـبو پب٠ مـ غبظ وړ چ رجـا ث ئې ١چبت ى . ػ ػې رگ ػامېاـ٠ىب ث

غښتى م١بمت څ اړؼ اړع ت متبم تر ؿا اړ:

ښبؿ، ـ، پېػ غ١ـظب١ب ثې ؿصب ژ ػ اـ٠ىب ػ ظبب ا بؿا ثـ٠ؼ، ېبؼپ افغبنتب ث

فؿ ا ؿټ ى فنؼ ال١ت تپ چ ػ رگ ا ػ ػامېافغب ل ػ ٠ ـو١، ا ربت ثجبؿۍ، پ

ېاػ ػ ؿا ػب ػ، ا ... ػا ػا ثبػج ى چ پ افغبب و ػ اـ٠ىب تضؼ ا٠بالت پ ظؼ ژؿ

الړ ى.ػ ژؿ وـو ؿ ؿ ػ نضب مبت ثڼ غؿ وړ، عى پ عپ متـګ وـو ا فـت ؿا

غبجب ا امبػؼې مـ ظؼ٠ت ا ػؼات ـ ثى ػ ـ نب ا زبؼ مـ ې٠اف ١ؼي چ اـ٠ىب٠ب

ؼ ػ غ ػ صب٠ و چ ې،مې ؿ اع، غ ډئې ټ ؿڼػښ ـ، افغبب مپى،و

ؿمب ګـ ، ػ ػغ ډ ؿل١جب غبجب مـ ػ ګـت١ب پ اتب ١ن، ػ عپ اډ پ ضجن و ئې

ا ١ؼ چ ځب ػ افغبنتب فبتضب گڼ ػامې١ب چؼ ئې پځ. ػ اـ٠ىبئ ، ا ګاتب ت ئې اتمبمبت

څ و، ا ػ ټ غ ځاو ا ىغص١ت ١ي، ژي ا مطې ا اوۍ ېپ ػې ېاػ ػ وب

ټ١ګبؿ و چ ثـ ېثبؿ ـ ا پـ ػ ۍا عپاو ۍېاػ ىړي غاړ چ ػ عې ېاػ پ آفاػ

چ عپ ثـع١ه پ ػ ېاػ پ وؿ١ چبؿ و ؼاعې ډډ وړ ا افغبب ػ پـېږػ ېځاو ػ

١ب ػا ػ تضم١ـ، مپىب ا تؾ١ پځمتق پ عپ ص وړ. افغبب مـ ػ اـ٠ىبئ ېبو ا عپعپ ټ

ا ثبػقت افغبب ئې ي فغ، ػ ػ ػقت ـګ چؼ و ث ـ ل ا ل ت ػ فغ ، ع مـړ

ػ پـػ٠ اوۍ ت غبړ ي ا٠ښػ. ػ ؽت ا مپىب تـ ژؼ م ځ غؿ ګڼ، ـ صبت ى ع

ېګب ئې ػ وؿ ػړبؼلص ث اؿ٠ؼې چ اـ٠ىبئ و ېغ١ـت ا ثب ت پښتې ېـ ېىب٠ؼ ػ غ

غږ وړ چ وؿ ت بؼپبؿ اربفې پـت وؿ ت ځ، غې ؿث ۍت ػؿېؼي ا غښت ئې ػ تالى

ېـ ػ ګاښ پـا ىړ، ػړ ئې بت ا وؿ ت ې٠ب ػ پښتبؼغـؿ و ؿاځ، بؿ٠ يت، ع

غ١ـت ا ت ؿاپبؿېؼ، ػا مپىب ا تضم١ـ ئې ي فغ، پؼ ئې پـ پنې ېت، ػ افغب ېـ

ړ، ـوق ئې ضبصـ و یئې ژث وړي، ؿ پ ت١ښت ىي، و ډف پ١ وړې، ػ ئې ژي ا ګڼ ىېـ

پ مـ ؿاڅـګؼ ىې!! ېغ١بؿ م١ 22ا ؿپنې ث 11ئې ـمت غښت، چ پ ت١ز و ړ ا٠ف

و ثجبؿۍ ت چت ػ اـ٠ىبئ ځاو لؼا ػ و عى ت ٠: ػا ېـ ث صتب ږ ت مپبؿ

ع ږ پـػ٠ ځاو ت ػ ٠ې یىق پؿ و ى ۍ!! ع عى پ ځاة و ؿت ٠: تبم ػ ثجبؿئى

تبم الت ٠بمت چ ػ ػې ېػ مپبؿ تبؿ٠غ پ١غؿ ي !! فږ ػ ػػ ػمتؿ غ ١ـېافغب

پـت ا ػ بؿ٠ پ غ١بة و ت ٠بمت !! ع١ـ ػ و عپ ػ٠ ا بك ػ ېوؿ ت اربف ١ـې

ت ػ ىـ ا پ١غؿ عجـ و١ پ څېـ ثجبؿػ ى!! آ٠ب ػا اـ٠ىب٠ب 7ػ اؿفګب ػ ا یفږ وػفبع پ عبغـ

امتفبػ و؟!! ثبؿ وړ چ پ ټي 22ا ث 11پ عالف ا٠ف ١ـېؼ چ ػ ٠ې افغب

، پ څېـ ػ ١ـېب افغبنتب و متبم ػ رګ ؼا و١ف١ت ػ، متبم پ ظؼ رګېؼى ػ ؼې افغ

35

، ػ٠ ا بك ػ ػفبع پبؿ متبم پ ۍا ػ امبػؼې ګـ، عپ ػقت، عپاو ػ غبجب غړ ػ

غ١بؿ مبث ي و ػـ ع و 22ا ث 11ظؼ مبت ت زجؿ ى، و ػ متبم ػ ا٠ف

تبم ت ث لص ېتپبت ا ػې ت ؿت پ مګ ؿ ېلص ېپښت ېوړي. ػ ػغ ١ـې ېپښت ېى چ ػغ

صىت وي ا ػ ػې ېاػ ػائ اىغبي ١چب ت و ـڅـ فؿؿ ا ېبؼافغبنتب ث ـحبثت وړې چ پ

پ آعـ٠ بډي ژى م مجبي ى ؼ!! تأمفب ػ رؿد ډث١ ثو ػ اػاؿې نئ١ ا غ

غبړ ـ، عپ ت ت ػ صمب٠م ٠ ډډ ـنئ١ت پ ېرګړ ېىبئ افنـا چ ػ افغبنتب ػ ؿااـ٠

ؿو چ اـ٠ىبئ ل مـ ػا ؿؿاپ ػامې، عپ ل غ ا ػ صم١مت عالف یو، ػؿؽ ا٠

، ا ػ ت لؼ پ لؼ ػ ګال ١٠ب ت ښ ؿاغالمت اپځب ؿاپ١ؼا وېږ چ ګاو افغبب اـ٠ىبئ ګ

: ػا ث ډېـ و ػ چ ػ ت ا٠ ونب ىېـ ػامېو. تأمفب ت پ اـ٠ىب و ػ ېاؼړ ۍګ١ډ

ثې ػفبع ا 22000ػ ٠ ظ ت ې٠ـغ ا صي١ب ثجبؿ٠ پ ت١ز و ػ پځڅګ چ فږ ػ

ځب غ ت ښ ـا لبتال ػ اتمب پفػ عپ ې، ا غ ػپ لت ؿمېږ غ١ـظب ګړ

!! ى١ؼ ېػ ګال پبڼ ېمـ ظ ػ ـ، ا پؿاغالمت ا٠

ړۍ ػ فبتش مت ګټ، ػ ػې وبؽة ىـت ػ ګټ ېب و چ رؿد ډث١ ثو غاړ ػ ټږ ګ

ػ اـ٠ىب ؿاتى مـ، ػ عپ ىق پؿ و و ا ېپبؿ ػ ظ افغبب ٠ مـ ث

، ع ىب٠ؼ تبؿ٠ظ تىـاؿ ېئې غؿ وړ ېپ ګب ا٠ښ، ػ غ م١بمت ا تګالؿ ـپبؿ ئې ػ ټـ ا ثـ٠ژف پ

ى ا ػ اـ٠ىب غ پب٠ مـ غبظ وړ چ ١ټـ رـ ؿمـ غبظ وړ ا ثـ٠ژف اتضبػ

ګـ ئې ػ افغبنتب فتش و ػبرق ټ ړۍ ث څګ فتش وړ؟! اـ٠ىبئ . و ثو ا ىؿ

ثې ګب افغبب ئې 22000افغبب ؿي، ـث ا ؿاوټ پ 72000پ ىپږ ړ١ ١بىت و پځ

١بؿػ ډاـ ئې پ رګړ صـف وړي، ع ػې ټ ػ ػ صبص ػا : 17ژي،

ت اتمبي وړ. ػا غ وبؿ چ ؿمب ا ػ ػ ېىب ټا الؼېلؼؿت ئې غبجب ػ ؿك تـ صب٠ې

ؿت وړ. ػ افغبنتب فبتش پ صم١مت و پت١ م١١١ق اډ٠اال پ ډېـ صبؿف ي وړ، ع اـ٠ىب٠ب

ػامېو ثى ػ ؿك پ ډ پ الك و ػ. اـ٠ىب ػ ثو. افغبنتب ػ اـ٠ىب پ ډ پ الك

ډ پ افغبنتب و ـ چ پ ػې ېاػ ػ صىت و تا ا وفب٠ت ـ، وبثبؿ ا بټ وپ

ػ ثـ٠ؼ پ ت١ز ثبؼېافغبنتب ـصىت ي و. پ ېبؼؿاغډ ى ونب ػ افغبنتب پ څېـ ېاػ ث

٠ىبئ چبؿاو ػ غ ېاػ پ ګټ وبؿ وړ چ: غبجب تـ ؿ ېاػ ػ ت عطـبن و اـ

ت ئې پ١نې ا مې ېوړې ا ىب ټا ېڅ ېثـېښ١ؼي ا پ تېـ و و ئې ػ غبجب ػ عت ډېـ

ت ا ګـت١ب غاړ : و اـ٠ىب ږ ػ افغبنتب پ څېـ ـم. غ ېاػ چ ا٠ېؿو

ػ ىب الؼې: و ږ ا فږ تـ صب٠ې ګـت١ب ت ػ ػ١ب پ ـ ګټ و چت ٠، غ چ ا٠ ػامې

ـمت اـ٠ىب ١څى پ ػې تاېؼ چ ػ افغبنتب پ رګړ و پ ػـ آمب ا ېټا

پ اتمب صىت و ػ عپ پ٠ب ثـع تـ عپ اتظبؿ تـالم وړ!! غ چ ېمـػت مـ ػـ ثـ٠ب

!! ف٠بت گڼ

ػ تـ ام ىپږ م ونب پ افغبنتب و ١ ا ګاتب ت ئې اتمبي وړ، ػې ىپږ

ېـ ېپ ف٠بت مـ عپ . ؿاق ف١ډ ػ ىېـم ونب ىپ١ت ئې ػ غبجب ا امبػؼې غړ ؼ

ت ػ ثـ٠ب ؿګ ؿو پبؿ ئې ػا ونب ١. ػ ۍف٠بت، ا پ عپ بوب١ ػ ثـغ ا٠ښػ ا بوب

بوب م١بمت مـ عت ى. څن چ ػ ػغ ډ پ ى ػامېغبجب ا امبػؼ عت وړ ا ئې پ

عبص ټ١ق صبالت فېږؼ ػ. ػ ػ ػ يـا ػ ېډېـ و ؼبت ـ پ ػې پېږ چ ػا ډ

ػ څ ونب پ ١، ثؼ و ا ژ مـ ي عت١ؼ. ېػؿر ېا ػؿې١ ېغصصب ػ ػ

ػ ػ ثـ٠تب١ب ػ ټ١ګبؿ پ ر، غع پبچب، چ فړ ػ، ث١بؿ، پ ېاػ صىت

صب٠ت ضـ، ػ عپ ټ، م ا پ١ن پ فؿ افغبنتب ؿو ػبرق ا بمت ا ظـ

ا پ مـ ؿوېږػ ـتبد پ اتمبي ا پ اؿګ و ئې ځب پ ځب وړ، ع پ ػې تاېؼي چ ىب ت ؿا

پ م١بال و ٠ ث ېتغت ئې وښ١ ا پ ػې مـ ػ ى ا١قاثت ؿس عىضب وړ چ ػا ػئ ػ ى

ظب ت ا عپ ځب رؿ چ ىب ؿژ٠ پ عتېؼ ػ ی ػال ى، ١څن ثب٠ؼ ا٠

!!پـېږػ

پ اـ٠ىب و ػ افؼبنتب ام مف١ـ و رؿد ډث١ ثو ػ عپ ثـ٠ب ػ ىېـ پ تـڅ و ا٠ :

ع١قاػ افغب االص اـ٠ىبئ ا فږ ػ اـ٠ىب تبثؼ١ت ـ" ٠ؼ ٠ اـ٠ىبئ ػ افغبنتب مف١ـ ػ"، ف

ػ!! صبؼ وـف فږ ػ ت١ ػ وپ ٠ أؿ فػ ا١ت غړ اك پ ػې ېاػ و فب عب امتب

36

! پ غ ې٠ عت ثـ٠ژف و ېعجـ ػامېاك ػ ػې ېاػ رؿ ؿئ١ل ػ ا ... ع ف غ ت ا٠:

ډېـ ؿم غړ ػ KGBځى ا فعبء ػ ىؿ ځاو او ، ػ ـعت و چ ػ افغبنتب پ

ؼامېوبؿ ثـ٠ژف ت ګټ ؿم ا ئې اتضبػ ىؿ ت. پ ېافغبنتب اوب ګڼ وېؼي، ع ػ

ثږى عجـ ع ثب٠ؼ رؿد ډث١ ثو ػ عزبت اصنبك و ػ افتغبؿ ا غـؿ اصنبك!!پ ؿ

نػ وي ػ ىـ وبؿ ػ ػ فغـ ا جببت وبؿ. ثو ثب٠ؼ ػې ت ثبؼېتېـ ا عپ ربممب ؿېاػ

ا متبم ػ ظب صعؿ تـ ؿمتۍ الؼېمتبم ػ ظب صعؿ تـ چتـ ې تر چ ػا ونب ٠اف

و. پېږ و ىب٠ؼ ػ غ صم ظـ ػ افغبنتب اوب ګڼ ى چ متب پ څېـ فىـ ېؿځ

، پ ټي مبت ا١ت ئې پـػ ثبػم ا ثبظ١ـ انب ث غ څن ػ ٠ ېاػ او ګڼ چ ىغص

ػاع ځان پ ظـ ؿځ چ ػ ػ ا١ت پ ػامېېاػ و پ ١څ ېاػاي اػتبػ ي و، ا

گب پ صب٠ت و عپ ال٠ت ا عپ ل ت ػؿ ؼباؿګ و تأ١ وړ ى!! ا چ و ػ اـ٠ىبئ و

پ ت١ز و پ ػې تاېؼي چ ٠ب ې ػ پؿ ٠ وبي نن رګړپځثـ٠ؼ وېږ!! و اـ٠ىبئ ثبؼېؿ

ػې ېاػ نػ وړ، ػ ػ پ ـعپ ا١ت پ افغبنتب و تأ١ وړ ا ٠ب ػ غ ونب چ ػ پ

ىغص١ت، ا ف٠ـا تـؿ وېږ ا پ الؼې ګق ثـ٠ؼ وېږ ا ػ ػ تـ صب٠ې ثبؿو ا

رؿ ؿئ١ل ئې ثـ٠ؼ وېږ!! آ٠ب ؼا عجـ رؿد ډث١ ثو ا ػ ػ ګـ ت وفب٠ت ى چ ػ افغبنتب پ

اؿتجبغ عپ م١بمت غػ ګڼ ا پ غ و تزؼ٠ؼ ظـ وړ؟!!

ګـ ػ اـ٠ىبئ ل ػ غ پبؿ ٠: ظبـ عب پ افغب ټ و ػ رؿد ډث١ ثو

ؿاغډ٠ؼ ثبؼېؿ ېغ١ـتبفع ف١ ىغص١ت ػ چ ػ افغب ثې ثې پـګ ی٠فضجث١ت ـ، ا غ ٠ا

ع پ ى!! صبي ػا چ ػ تـ ټ ف٠بت تبفع ف١ ول ػ، افغبب ىب٠ؼ پ ث ـ ىغص١ت ؿاغډ٠ؼ ى

ظبـعب . افغبنتب ت ػ ػ ػ ؿامت ؼا ٠ الؿ چ ثو غؿ وړ: ػ افغبنتب اىغبي، پ افغبنتب

پ ىي ټي ښبؿ، ائ ١ؼا، ا متـات١ژ٠ه مبغ ېامتمـاؿ، ػ پالف١ پځ ثـ 20000و ػ

پ ػې وبث ت اتمبي!! اـ٠ىب٠ب الؼېش ځاو تـ صب٠ې و ػ ثـ١ ن ېپ ظب غ١بؿ ی١ي ا ث١ب ػ

ؼامېرـګې ػ ت ؿأ٠ تـالم وړ چ ػ ؼې مصؼ پبؿ رړ ىې ، پ ې٠ ېتاېؼي چ غ

ػ غ و١ن١ ؿ غؿ ى ېرـګې غړ ػ افغب ل ؿ ثى ې٠ صبي و ػ ػې لالث

٠ؼ ا ٠ ؿځ ػ غ ئې ؿمب اػال بؼ٠ىبئ چبؿاو رړ وړ !! غع پبچب ػ ؿ٠بمت پبؿ وچ اـ

رـګې ػ ې ف ع١قاػ ػ ؼې فـب٠ي ٠فوړ چ ـ عؼت ت چت ػ!! ع ػ ثو عب امتب

ـ٠ىب پبؿ ػ عزبت ثبػج ٠ؼ٠ؼي ث ػ ػ ا ابؼؼي چ ػ ظبـ عب و ػامېتب٠الت غړ اصنبمبت ا

٠ؼېؼ ىق ؼ وړ!! بؼ٠ؼېؼ غ ١ ا ػا ث١ب ئې ؿوړ چ پبچب ١څى ػ وبؼى، ځى ئې ػ ػ ػ و

پ صم١مت و ئې ػ ظبـعب عالف ېپ ػې ٠ رـګې و ټ غ ونب چ صبؼ وـف ت ئې ؿأ ؿوړ

ؿأ ؿوړې.

عجـ ؿو چې صمب٠ك ػ ػامېګړ ػ ؿا ظؼ١ت ا پب٠ پ ى اـ٠ىب٠ چبؿاو ػ ر

ػ ټ ؿاوټ ثبؼېغ، ػ پ عپ ـوق ا ګق یاـ٠ىب٠ ل ا ړ٠ا پټ مبت ا غ

ا ځب ګ١ؼي، ب ېص ا ثـ٠ؼ پ ى پ ؿت افبظ ا٠: ؿاوټ ؼف څ م تـ ـ

، ٠ ول ػ ون مطض فع١ب یى عا ى ېا غبجب ػ پبت ېتفبت ٠ې ػؿػي، ثـ٠ؼ ػ امبػؼ

!! ع ېعجـ ېؿمت عپ ػؼ ت ګـځ١ؼ، ا ػې ت ؿت عؼى ې٠ې ؼ ؼبز ېى چې ځ

ا اك ٠ې ېب ػ غ ؿمب اؿ٠ؼ څ و ېافغبب پؼغ عجـ تنغـ و ا ا٠ ػې ت ؿت عجـ

اؿ. اـ٠ىب٠ چبؿاو ػـ ػؿؽ ا٠ چې ػ ؿمب ظ ٠ې مپ١ وړ، ػ ؿمب ػ ـګ اـ٠ىب٠ب

ث ػ ړ صم١م ىېـ ت اػال ى چې ػ افغبنتب ت ا ىب٠ؼ ػ اـ٠ىب٠ب ىېـ ېژث

صىت ػ ثو ػ صـ٠فب پ الك وې پـ٠ځ. افغبب ا٠: ىب٠ؼ ػ یؿاتى اـ٠ىب٠بت اػال ى چې ػ

اـ٠ىب ػ عبص ځاو غړ غ صـا١ب چې ؿ ا پالؿ ـ ا اـ٠ىب٠ چبؿاو ػې ت اړ وېږ

ػ ػ تغـ٠ت ګؿ، ې٠ ېى ېػ تچې ػ ػ ـګ ژث اػال وړ و ږ ع ـ ؿځ ػ

ػ ػ ثـ٠ؼ ىبؼ ٠، ػ ػ پ اډ ػ ؿاوټ ثبؿا ـ ى ګبډ ګؿ، فع١ب ا ړ ٠ې ګؿ، پ

ضبصـ ى، ػ ا٠ف ځبی ېګق ثـ٠ؼ وېږ، ػ ـ ثـ٠ؼ ؿمت ګؿ چې ػ پېښ ـؿا ػ، ػ ػ پ

فع١ب پؿت وړ، ع اـ٠ىب٠ چبؿاو ؿاؿمېږ، ړ ا ېمـ ػؿ و، ١ىپتـ ـ٠ې پ ېغ١بؿ 11

وېږ چې ې١بىت ېاػال. ع ف تبم ت ا٠: ػؿ پ ثـ٠ؼ اػتـاف و ا ػ ړ ا فع١ب ىېـ

، ػا ػ ېى عا ػ ا ػ امبػؼ ېاـ٠ىب٠ ځاو ثـ٠ؼ پ١ ى، ػا ثـ٠ؼ ػ غبجب ػ پبت ـپ

٠ې ؿا ى، پ و١ ؿپ الك ژي ى، و عا پ١ ى چې عپا ٠ې ػ اـ٠ىب٠بغ افغبب

37

ې، ىغص میى یت ٠ې مپىب ٠ې تالى ى، ػ ا وؿ١ ؿا ربػت ٠ې ث ؿ٠ؼ، و

ؼي. ػا ثـ٠ؼ پ ، ػا بغ افغبب ػ چې ؿمب مـ پ ؼې عبغـ رګېې٠ې ؿ اع١نت ى

مبت ٠ې چې ػ ؿمب پ ظؼ ػ ړ٠ ػؿ٠ ١بىت تـ ؼغ ػؿ٠ ١بىت وې غ صؼ ت ؿمېؼ

١ب ػ تفبت تغ١ ىېـپځا ػ ػښ تفبت. ػا اك ـ ؿځ ػ اـ٠ىب٠ ی، پـاعایىؼت ف٠بت ػ

پ ـ ال٠ت وې تـ ړ. ػ وؼبؿ، عمت اویؼ پ صبي وې ػا ؿځ پ ؿځ ػ ف٠بتې یتـ پځ ف٠بت ػ

ػ ثـاثـ ١ب ػ ـګ ػ ىېـپځوې ػ اـ٠ىب٠ ېپ رګړ ټو و ػ و٠ ػ ړ ىېـ ام ػ اـ٠ىب٠ب

ػ ، ؼاؿاف پ پىت١ىب ا پىت١ب وې پ لت ؿمېؼ ، پ ػې ـ ال٠ت وې ػ څ٠ښت ف٠بت اـ٠ىب٠بیػ

، چې پ ی ف٠بت ػ 120تـ ىېـ ې، تـ ام متبم ػ ـګ ژثیظ پ ف٠بتېؼ ػ ػ ړ ىېـ اـ٠ىب٠ب

فع١ب ػ. ډېـ ژؿ ث ګؿ چې ػ ػ مبت ؿ ال٠بت ت عؿ ى. ېړ ا پبت 190ػې وې

ػا چې ػ غ م١ یػ یػ صعؿ وا پځپ ؿ ال٠بت وې ػ مبت ػ وا ر ػ اـ٠ىب٠

.یا ٠ب ٠ې ػ پـػ٠ پ مبث وې صنبم١ت عت ى ېى ېرؾث ړا ېػ غښت ۍعى وې ػ عپاو

پځاـ٠ىب٠ ېچې ػا ػ څ پبؿ ا ػ و م١بم صضت غ یتبم ػ ثو اػاؿې تپك وړ

ػ پښت پ ېفك تيى١ پ رګړ وې ښىې ى ا % 12ػ افغبنتب ػ پښت پ ظؼ چې ػ ل

م١١١ق ا٠تالف ؼ الؼې ۍظؼ ال١ت ا غ ډ امتفبػ و چې تبم ػ غ ػ ؿم١ تـ يـ

متبم ېرګړ پ ىـق ا رة وې ا پښت ١يت م١ وې ػ؟ ېټ ې امتفبػ و؟ ػا

، ت ېا پ رګړ ثعت ػ؟ غبجب ع پ ىبي او وړ ځبیپ ځبیؼغ م١ وې ځاو ٠افې پ

ى، پ رګړ ځبیپ ځبی پځ٠ې ډېـ غړ ا عاعږ ػؿػي، ػ څ پبؿ ت متبم

نش لطؼبت ېؿاټ؟ ػا ػ څ پبؿ تبم ػ ىب ټا ېتالى و ا م ؿثعت ػ، و

ېا م یپټ ثبؼېؿ ؿا ػ ػ و یرة ا ىـق ت ػ پښت پ عالف ػ رګړ پبؿ ځب مـ ث١ب٠

تبمو١نت رـاال ا ػ ػ پ عؼت وې صـف ػ ١ي غ ځاو امتغؼا ې؟ ػا یؿ غډ

متبم ېـ ػ؟ ػ ؿمب پ عؼت وې ا٠تالف وړ چې الم ٠ې تـڅګ ػ ظ افغبب پ ٠ م

څن چې ،یا ؿمب چې چب مـ رګېؼي تبم ؿمـ رګېږ؟ ځاة ٠ې څـګؼ ػ یپ عؼت وې ػ

ثبؿ ـ، متبم ظـ ؼـ ثؼ ػ ى ػ ؿم ښىېالن ۍا عپاو ۍت مـ ټ١ټ پ آفاػ ۍغال

ى ؿمب مـ. ېث تبم مـ غن الؼګـ ظـ ا ػ ػ

ػ ثبؼېافغبنتب ـافغبب چې و اـ٠ىب غږ ؿاػ٠، آفاػ ٠ب ث ث م ػا تج١غبت اؿ چې پ

، ػ ز ښځ پـانت ى، یګب اع١نت ى یپ ؿ ړ ۍ ؿمت ػ ػ٠وـام صېاـ٠ىب

، ػ چبػؿ ېث١ب پ١ ى ې، ػ ٠ؼ٠ ونت ػوب پـانت ى ا ػ ؼ ف ؼاؿېم١م آفاػ ى

افغبب عپ ځ وې ا٠: ږ ع ػ اـ٠ىب٠ …پ مـو ا ػ ږ٠ـ پـېښػ رجـ اصىب غ ى

ػ اؿتزبع ا ی عپ ظب تېـ یتـځ پ فـق پ ى، غ ۍا ؿم ػ٠وـام ۍػ٠وـام

صـوت ګڼ ا ػ الؼ ا ن ېپ ډ ػ صب٠ ۍاپـ٠ب١ق پ عالف ػ ػ٠وـات١ى ځاو ا ػ٠وـام

پ ػ٠کـامۍ، ظب تزبف ت ػ ی ا تبم ػ ػ پ پ ګب ږػ ګب ىېـ یپ ؿ ٠ې ړ ػ٠کـامۍ

وړ ا مړ ېچبػؿ مـ ـ ې ؼا چې ښځوبؿ ی، ػ غ ړیؿ ػ ړ ګب ؿو

، څب، ب٠ټ وپ ػب ى ا ږ٠ـ پـېښػي، تنج١ش ګـځي،ا ػ مپ١ ېپګړۍ، م١م، ػ ښځ مؼؿ ېعپ

پ١ـ ا صف ،ـتج ى، ـ ى١ظ، ال، صبر ثبؼېى ا ػ صجل ا ـګ مقا ؿ یرب اغمت رـ ګ

، متبم پځ چې پ و یى، تبم ؼا وبؿ و یمالة ظؼ ا جبس اؼ ګعبؼ، ا ېا ـ ػ ږ٠ـ

ؼف ٠ې ػ ال ١ي ، ػ ـ نب ا زبؼ ػ ػ پ تؿنت وې ١ى یړو ثـ٠ؼ و

ؿت وف وړ، ػ وؿ، وب ا ډډۍ ىؼبؿ ؿوي ا پ ػ وې ٠ې وؿ ؿت ګؿ ا وب ی!! و غیى

بت عبؿ مـ ثـاثـ وړ ي، ػ لؼ رګ ډ ا٠ق لت ا تبم ډېـ و پ ؼ٠ـ ثؼي وړي، ډېـ ر

ام١ـا ژي، ػ وؼف ػ ام١ـا ث١ـصب ژ ا پ فؿګ ونب پ ډ ا٠ق لجـ وې 700ت ػ

چې ؿم افنـا پ افغبنتب وې وړي، ږ افغبب ښغي،... متبم پ اـ تـ مـ ى ا ػا غ څ ػ

ېټ ـاوب پ ېؼت ا٠ چې: ػ ظب تېـ ا اىغبي فېږؼ ، ػ پـػ٠ ػ عښ ػ٠کـامۍ ېپ غ

تض١ وړ، لؼؿت غ پؿى ت مپبؿ، ػؿمب پ الك ؿفي ى ػ عبػ ر ىجى ٠ ځ ث١ب ان

ـافغبب ػ ث١ب ١، ځؿ ا ژ لغ ؿوړ، رګ رب٠ت وبؿا، غ ا ػاړ بؿا پ ت ؿم ا ػ

ل نػ وړ.

چې پ تېـ ػؿ٠يت و رګړ وې ې ځ ٠ړ ۍػ افغبنتب غ ىت یاـ٠ىب ع صت

پبت ټ تېـ رګ وې عؼ، چې پ ػ ې. ٠ خبي ٠ې ػ آؿ٠بب ائ ىـوت غ غ١بؿېتغـ٠ت ى

38

ػ اـ٠ىب٠ غ١بؿ ػ ثجبؿ٠ پ ت١ز وې ثبؼې، ع ػ افغبنتب پ ټ ظب ا ى ١ؼا یى

اف ـمت وړ، ػ ع پبونتب اؼػ رجـا پبؿ صت ػ ؼ پ ېعنبؿ ېػ ػ . اـ٠ىب٠بېمځ١ؼ

صبي وې ١څ ـمت ػامې غ١بؿ آؿ٠بب ائ ىـوت ت ؿوړ، ع اـ٠ىب پ مـ ػ ؿلبثت پ عبغـ ٠ فړ

١بؿػ ډاـ صـف وړ ا تـ ػ٠ ف٠بت صـف ت ٠ې 17ىړ چې ػ افغبنتب ػ ؿا پبؿ ٠ې تـ

ثې ې، ػ التړې!! ږ افغبب ا ١څ ثبػم انب ت ػ اـ٠ىب٠ چبؿاو ػا تګالؿ ػ ف ړ ؼ

آعـ٠ ېػ ؿا ا رګ ځپ افغبنتب ػ ق٠ؼ ؿا پبؿ عپ ېف افغبب مـ عپ فؿ آف٠!

ػ ػ التصبػ ا ظب ثـالم ا ػ ث فمـ، ږ، ېامتؼب؟ ػا ېم ېا تغـ٠جى ېبډي ژى

اصنبك ؿاپبؿ، ثـػىل پؼ وې ېوې ػ تـص ا ػبغفچې پؼغ مغت فړ ځبیپـ ېظؼف ا بتا ػ ػ

ػ عى ؿامت ا ػ ػ الؼې ېتىجـ، غـؿا نت ؿاالړ!! ا ػ عپ ؿػت ا ١جت تـ اغ١ق

ۍا ثې ا١ت ې، عف، ٠ـې ـګ، ژث ېو ېػ ېا٠ چ پ ػې اږػ ېځؿ ؾت اع؟! ػ ػ

؟! تبم ث ػ غبجب ػ التؼاؿ پ ړ٠ ىپ ؿځ و ٠: ػ افغبنتب پ ت څ ؿاړ پـت ئې افغبب

الؼې ۍى ػ غبجب پ ػؿوې چې ػ ػ تـ او یتېـ تبؿ٠ظ وې ١څى ػـ ا١ت تأ١ ى

ػغ م١ وې ػ ووبؿ تاېؼي چې ػ ٠ فـب پ صبػؿ مـ پ ټ ېم١ وې تأ١ ى!! ػ پ ػ

ا ػ ېاتمب اػاؿ ػ ا١ت پ تب١ فك ى الؼې ېػ وـ غ ١ن، ع تبم ا متبم تـصب٠

ېووبؿ ػ وـ پ غ١ وې، پ ٠ الؿ وې ا١ت ىت، پ ٠ ښبؿ وې ا پ اتمب اػاؿ

، پ بي، ځب ا ػژ ې، ػ ػ ډ ا٠قیم١ وې، ػب افغبب ع پـېږػ الؼېوې ػ ىب ډ تـ تنػ

اػاؿ بؿ٠ عؼ ػ. ګـ ػ اععـ ، صت ػ ګـ ت ػ اړؼیتېـ ع پـېږػ ثبؼېبك

غ بؿپ ٠ ښځ١ ېاثـا١ غ ٠ب متبم پبؿ ػ ىـ ا پ١غؿ عجـ ػ چې ا٠: ػ ػ ػ اػاؿ

چې تبم ت تـ ی عا ى ېډ ېػ ػ پ ٠ب ػ غ ی، ػا تېـیىی څڅ ځ پ ډ ا٠ق تګ رن تېـ

ا غ ډ چې ػ ؿبؼ ؿقف١ؼ پ یػ ا تبم تـ ټ ف٠بت پ غې اػتبػ ا صنبة و ېټ ف٠بت ږػ

ف٠بت ٠ې پغپ 1000ا تـ یؼ رګ وې ژونب پ ل 700تبمت ػا ىـا٠ػ ثـاثـ وړي چې ې٠ اـ

ژي ا ػ ىجـغب پ ډ ا٠ق لجـ وې ٠ې ښظ وړي!!

ػ رړېؼ ؿمت پ افغبنتب وې ـ ووبؿ وـي ى چې ػ ېاػ پ اږػ ېػ اتمب اػاؿ

غ ېت ؿوړ ېاػاؿ ېپ١نې ػ ېتبؿ٠ظ وې مبثم ـ، تبم چې ػ ووبؿ ػ فص ػ ړګ پبؿ و

ا ػ ړۍ ػ غ پبؿ ٠ې غ فص ؿا وړي چې څؿ ځ ؿ ېچبؿاو پ عپ ځ وې ٠ي

اپ١ ټي ى .

وې ؿاښىې وړي ا پ ػې مـ ٠ې رګړېبؿا عپېثو فږ ګبډ ېاػ ػ افغبنتب پ ظؼ پ

تغ وـ ا ػغ ېاػ ت ٠ې پ ػاع وې ص وېؼى ۍتـځ ػ ػښػ ېاػ م١ې ېػ ټ

ؿاالړ، فتې. څن چې ػ ړۍ ػ يـتبث ا١ت ـ غ پ ېاػ وې ېوړ ؿاالړې متقې

ػ ګبث، ػا ؿثـػىل عپ ؿمط ػ فت پ عت وې امتفبػ و، څن چې ػ فت ا

ت ېاؿ ثڅـو ث ػ ػ عؼ پبت ى، څن چې ث پ عپ وؿوې آؿا ؿځ ېو چې ػ ػ

ی ع١ـ پ ػې وې ػ ث ػ ث پ وؿ وې آؿا ىپ تېـ وړ. ػ اـ٠ىب٠ب ی و چې ػ ېػ ګبپـېږػ ػا

ب ػ ق٠ؼ ژ، وړ پ افغبنتب وې ت چې ل١ؼ، ىـغ ا ځډ پـت افغبنتب ځ، ػ افغب

چې یېاػ وې ػ ٠ الك پڅ صىت تپ الك اع. پ ػې وې ١څ ىه ى ېوېؼ ا پ ػ ېپبت

چې ىؿ اتضبػ ؿمـ غبظ ى. ىب٠ؼ نى ػ پب٠ېپ افغبنتب وې ث متبم ػ پبت وېؼ غ

ت ٠ې ظ١ف ؿوړ چې متبم عا ېې ػ اـ٠ىب ػ ثـ٠ؼ التړ وړ ا ىب ټابؼب ثافغبنت ـپبؿ پ ېؼ

چې یعطـبن ػا ګڼ ػامېػ عپ ل پ عالف رګېږ. ػا ٠ الؼې لؼېت ػؿېږ ا متبم تـ

.ېت غړ ېؿمب ػ غچ اع١نت پبؿ متبم ػ پښ غ

ـعا غاړ چې ػا حبثت وړ چې پ ٠ېثـ٠ؼ پ ګاښ مـ ػـاق ػ ظب ـرؿد ډث١ ثو پ

عا ېې ػ ػ ص ٠ وب١بث تزـث چې ثب٠ؼ پ ؿ ېاػ وې تىـاؿ ى، ثبؼافغبنتب ث

تأ١ ا اصتب عطـ ػ ېغاړ ښ١ چې پ ػې رګ غښتى م١بمت مـ غ ػ اـ٠ىب ګټ

ػـاق ص و. ع صم١مت ػا ػئ چې پ افغبنتب ػ اـ٠ىب٠ ځاو ثـ٠ؼ ٠ ـغؿ پبؿ پاـ٠ىب ػ ژ

ػ يـا پ ١ امبػؼې١څ ؼ تـالم وړ، ػ غبجب ا بوب تزـث ، پ ػې ثـ٠ؼ مـ اـ٠ىب٠ب

پبیتأ١ وړ ى، ٠ې رګړ ېګټى چې ػ اـ٠ىب یصىت رړ وړ ػامېا ژ وې فك ىي، ٠ې

پ ػې ېى. ػ ثو اػاؿ یم ا ا١ت تأ١ وړ عښې عپېى ا ٠ې پ ػې ېاػ وې ػ ېت ؿم

ژؿؿېړۍ ېا ػ اـ٠ىب پ ظؼ ػ افغبب ا ټ ېا ـګ ژثفت ػ عپ رګړ مـ اـ٠ىب٠ب

39

٠ښ اؼػ نتمج ؼ تـالم وړ. ربة ثو مـ و ػ اـ٠ىب٠با فـت پـت ث څ کـکې

چې یمصؼ ٠ې ػا ػ صېػ ثبؼېػـاق ـ چې پ یت ث ٠ې ؿښت١ب ٠ ا پ ػې ث ٠ې اػتـاف وړ غی

و پ ػې ، یتصـف وړ، ػا چې ا٠: ػـاق اـ٠ىب ت عطـ تر ػ ېػ ػ ېاػ ػ ت١ غ ف٠ـ

ا و١١ب مب٠ ث رړ ا ػ اـ٠ىب پ ظؼ ث ٠ې امتؼبي وړ!! عړ٠اي ېاػ ثـ٠ؼ ي ات

، و١١ب ا ث١ژ٠ى مب٠ ا٠: ػا څګ اـ٠ىب غ ېاػ ٠ـ ـ چې غى ت ات

و١١ب ا مـائ١ اػتـاض و چې وبف اتـ، ؿك ٠ـ ـ ا چ١ ، ا پ ا

م ػ ػامېپ ر ػ ېضبصـ ېصبي وې چې ػـاق ػ رګ ا اږػ ؼامېرړ!! ػا پ ېث١ژ٠ى م

ثجبؿ٠ غ ي ېػ اـ٠ىب٠ غ١بؿ ػ پـ پن عبؿې عپې رړ ب تا ـ ا ف، غ پـ

و چې ١څ ى١بؿ ا پ صمب٠م پ انب ث ػا ګبى!!؟ ږ ی رړ وړ ث ث څګ، اتې١

وې ػ غې ػ تىـاؿ تص١ ځبیا پ ث ڼتزـث ٠ وب١بث تزـث ګ صېافغبنتب ػ ـت وړ چې پرـأ

وړ.

ـ٠ىبئ پ١ټب ثجبؿۍ ا ػ ػ ػ ا ثبؼېائ ځاو ډپ آعـ و ثب٠ؼ تبم ت ا٠: پ وؼبؿ و پ وبب

ائ ګـ ژ ثب٠ؼ صؼك چ ؿ اـ٠ىبئ پ١ټب ث ػ عپ ثؼؼبى١ پ ت١ز ډعپ څؿ وبب

(پبیػ١ک «)؟ ېو څـ ثې ػفبع افغبب پ لت ؿم

٭٭٭٭٭

غ ػ مې ػ غږ ػ ؿاپؿت ک١ؼ ػ ې اپ١ال مفـ ػ ع پ اـ٠کب کې ػ ؿژ٠ ػ ثؼ١ؼ ا ػ اثبب ػ

ا١ـ ضتـ صکت١بؿ ػ امالصقة ؿم١ؼ پبؿ ػ ت ػ پبیې ػ م ػ افغبنتب ػ ل ػػې غ١ق مـ

ػ نإ١ امالچې ػا ١ک پ اؿپب کې ػصقة ، نيـ پ ٠ پـانتې ١ک ١ک اـ٠کب ػ

پبڼ کې ؼکل ى ا ػ اـ٠کب ػ کبګـك ٠ثـ٠ښب ا ث١ ا ٠ـ پـاع پ١ب پ افغب اړع پ ډ

ػا ١ک پ اګنتب کې ػ ٠ېؿ ؿم١ؼ. تـ څګ ػ فؼب١ پ الك امالصقة غړ ت ت ػ

( نإ١ ت الك پ الك Stop the war organistionرګ غبف کړ٠) پبؿب ٠ ى١ـ غړ ا ػ

چې : ػ ؿکړي ى . پ ػې ١ک کې ؿاغ

ىح ٤ک ى ـ ظ ح ځ٣ي٢ حكـخ پ حظخ٣ظد طخ ط ٤ږ چې پ ط٤ پځ ٣ظ ک کې ى »

حکيحح چې ى ک٤٣ ـ ١حؿ٠ ح ط پ١ پ ـ ح ک٢ اليېى ظ ځحک ط ر٣ي

ځحک پ ال ى ټپ٢ ټپ٢ ري پخ ١الث٢ ى ، ر کړ ح ح٣کخ٢٣ چخحک ط ث٢ پ ٤حع پ٣ښى

ى ژ ح ى ى ى ح ی ى ىپځ ؽ ١ چې پ آه٣ خډ ژک زخ ح٣کخ٢٣

چې ځ ث٢ پ گ ظ ح رې ٢ ١ح کخ ک٤ږ ٤حى ى ٣ي ح پخ ح څگي ح ىحىة

ي ح ؿخط ث٢ ر ٣ږ١ . ؿحړ پ ىې ، ښخ ، ڼک ، رچ٤خ پ ٣ کې ؿړ١ ح پ ک٤

ټ٤ ح ى پ٤ې خڼۍ ى ـ خؿحؿښظک٢ ٤٢ک کې ى ح٣کخ ى وک٢ ؿ ث٤ ؿؽ ډر٤ر ى ؿگ

ث٢ ى ؿ ري ک چې ړۍ ح پ هپ ح٣کخېگ ٣ږک٢ ٤خض پ حړ طخ ط څ طه كوخ٣ن ح ؿ

. پ ىې ک٢ ٤څ ک ظ چ٢ ک پ ىې ٤خظ کې یرې ح٤ ح ؿگړ وخن کړ، رلح ، ځ

ط ى حكـخ ى پ٤ـخ حخ٢ ټک٢ ط رخ٣ي ظظ . طخپخ٣ژ ري ح٢ ط ىې ال٣خط هطخک

ىحى١ :

چې ى ؿؽ ر پ ط ح ى ١ ړۍ ح ح پ هپ ى ح٣کخ ىح حظظخ ى ى ، حكـخخ

ۍخڼۍ پ ـ ؿط ٤خظ ک٢ ژ طزي٢٣ ح٢ چې ړ ېؿ ث٤ پ حط ر ى پ٤

چې ى ې ېـ خ ال٣خط ېىؿ ٤ ، وخن کړېرې ح٤ ح رلح ، ث٢ ؿگړ

( Change: ۍطزي٣ حظوخرخط٢ زخححط پ ىح ک٢ ثې طخ پ طخک٤ي ح پ ک طگ ى )

ى ح٣ظ ح ى گحظخخ يح ري پځپ ځخگړې طگ ک چ٢ طخ ػحم ى ، ؼخ ح٣ي

ح ث٢ ؿښظ چې ط ىې ٣خص ى هپ ح یى ح٣کخ چ٢ ؿگړ ظخ ، ړهز ک

پ حظوخرخط ک٢ ظخ ح ظخ ى ، پ ٤ طخ ط ح٣ ى کړ ۍطزي٣ ېى ىؿ ، طخرط حظوزخ کړ١

کړې . ېال٣خط ېگي هخ١غ ر٣خىح٤

ى ؿؽ ر ط ظ ى ـ خکخ ٤خظ طکح ىح ر ى ك٤حظ٤خ هز ١ چ٢ پ٤ خڼۍ

پ ػخؿ ح پځچې حكـخظخ ح ػحم هپ ځخیح ى ؿگ پ ىح ټ٤گخ کړ١ ح ى ىې پ

١ ح ٣ؿ ؿط٢ طکح١ ٤رپړ طگ رخ٢ ح ح٢٣ چې ىې ظ ر پ ٤حى ى ط

پ ٤ږ ح پرې گخ ح پځ ٤ږ ؿحړ١ !! ى حكـخظخ رلح ى ځپر ػک ى

ىح رلح ىې پط ر ى ك ال ١ چ٢ ، ٢ ك ک٤ي١ ېظ حكـخخ ى ر ى ال

40

حكـخخ ط ٢ ح ېري ېى ٤حى پ ک٤ چخ ک٢ ى ر٤ ال ، ټ ر٢ ځحک طې ځ٢

ى هپ ره٤ک ټخک هغ کړ ٢ .

حط ېک٢ ى ژ ح٣کخ٣خ ى حظوخ پخ ى ږى ېښ٤خک پ پ٤ېحكـخخ ح٣کخ٣خ ط ح٢٣ : آ٣خ ى

ک حكـخخ ح ػحه٤خ ژ کخك٢ ى١؟ طخ ى ح٣کخ٢٣ پ وخر ک٢ ږىې ى ٤ حكـخخ ح

آ٣خ پ ى ، ر کړ١ ح هپ ک ک٢ ـص ط حړ کړ١ژ ژ٢ ح پ گ ػحه٤خ

ح یح حۍ ړ ى١ خړ ١ ؟ څ ر ؿحړ ېرې كخ گ ژر

آ٣خ خحص ح ى٣کح٢ يح ى١ ؟ ، ر١ كوم ، ط٣ ؟ !! آ٣خ ظخ طي ې٣ ېڅ

؟ ی٤ق ػ٤ حال طخ ط يح ى ىکړ

ح٤ظ٢ هطؼخط ر ١ ى هپ ال پڅ٢ كکض پ ې٤خ پ ٣ې حۍ ک٢ ىې ځپځک ظخ

څگ ١ ؟ ! آ٣خ الى ى ؼ ح پ گ کخ پ ٣ کې ؿړ١ ؛ ػخ ر

ې ٤خض کې ط پځ ٣خص ؿ٤ ظخ٤خ ژ ؟ !! ک ى پ ٣پځظخ ح١الع ة چې

حرؿ٣ذ، کيخ ح رگح ک٢ ـ ؿخ٣خص ک١ چې پ طخ٣ن ک٢ ، پ هپ يح کې، پ گحظخخ

ک٢ ر ثې هک څ کړ١ ١ ؟ !! ظخ ى ځخ٣گ ح ؼخ ي٠ ؛ پ ٤ثې ږ ر

ـ ، كح٣خ ١ ٤يح ط حؿ٢ ، حكـخ ىې ط ط ى الؼ حثظالك٠ گ

پ حـح٣ ک٢ چې ى ى١ پ ک ؿخ٣خص ، ٤خ ى ړ٣ ځ ريظ٢ ک١پځظخ ى ، ى١

ثې ک٤٤خ١ خ٣ ىى چ٢ پ ىې طلخص چ٢ ـ خ ثې ، ـ ر٤خ طکح ١ کړ١

١ چ٢ ى ؿ ىحې٣ ٤حى هک ى ى١ پ حړ رخ٣ي ح٣ : ک ى ، کخ١ ح ىح کخ١

٤خ ط ټپک کړ ٢ ح پځک ى ى١ ٤حى ريظ ث٤ رخک٢ كخد پ٤ې ؿال ک١ ؛

، ٠ ٢ ٢ چ٢ ظ ثې څک لخک ک ىې پ کړ ږ ٢ ح پېپى٣ ک ط

ؼ ى چ٢ ى ـ ځخ رې ح رې ىكخع ، ح ک٠ ٢ پښظ طې ک٠ ٢ ح

هک ر څ ک١ ؟

پ ٤ږ ک ١ؼ ١ ؛ ک ى ػحم پځ ډ٣ ر ػـ٤ز ١ ک څک حكـخظخ ط ى

ح پږک پځڼ ځگ ؛٣ک حط٤خ ر٠ چ٢ ړ ړ ؿ ١ ح گڼ گ ېکځ ېآح

ظ٤ـ کړ ح ؿگړ ثې پخ ط پ حكـخظخ ک٢ ې ح ٤ېپ ، پځػحه٢

هخ ثې پ ىگ ىگ ؿ ح ځگ پښې ى څگ ر ک٠ ٢ چې چې پ ک٢ حط٤خ

ى ١ حطلخى ح ط ـ ، څ ٢ ط ال ک٠ پځىې ٣خص ؿگ گټ٢ ؟ ! ىظ ه ٣و٤خا ط

٤خ حكـخظخ ط پځ١ حطلخى ٣ ٤ ، ط پطې ى١ ېطـرې ږ و ېى ر٣ظخ٤خخکخ ېوک

ح كرې ې٤ ، پځىک٤ض كکض څ ک ، ږ ٣ک ط پ ؿگړ رهض ې

پط ثې ر څ پ ره ۍهيض ک٢ ح ؿگ٤ي ه خطې ح ح٣ق ؿړ١ ى ى پ

خ٢ ح ځخ٢ طلخط ثې ١ حطلخى ح وخن کړ . يې ؿگ خطې ح ى ،

ې٣و٤خا چ٢ ىح ىوکۍ ؿط ، ح چ٢ پ٤ خڼۍ ؿحړ١ ى حكـخظخ پ حړ ح٣ح طلخ کړ١

ى ر ؿگ٢ ټ٤ پ حكـخظخ حر٤خ پ ػحم ى ر٣ي پ ىح ک٢ ى ح٣ح گط٤خ ، یرې طکح ىطـ

ح٣ح ط ، كکض پ ک٢ ؿړ کړ یى ر پ ؿډ ک٢ چ٢ ى کخر پخ ثې هپ ال پڅ ، ط ال کړ

کړ چ٢ ى كک ض ټ ح ح٣ح پ ډ ط ثې ى ٣ ره ، حه٤ظ ر کړ ېثې ى ره

ى ؿ١ ٣خض ، ح٤ض ٣خض ى ، هخؿ حص ، ىحه حص ، خذ ک ى ىكخع حص

طح ط حظ٤خحص کړ چ٢ ، ډ ط پخ ؼخ٤ظ، لخط ح ال٣خص ىؿ

ـ خ ؿ ث٤ هخط٢ حص چ٢ ى ح٣ح ىى حظ٤خ ، ثې ح٣ح٤خ ط ک٠ ح ر چخ

ک٢ ځخیگط٤خ ط پ ىحېحوک٢ ؿ ث٤ ثې كـخ٢ ٣ : ږ ح٣کخ٣خ

ح٣ح پ ډ ط ثې ، ظ کړ چظ ٣ !! ى يې پخ ح٣ح٢ چخحک پ هال ال ظخ

ح پ٤ پ هپ ـ ه٤زخ ځپ٢ چ٢ ، ټ ىح ظخ اليې٣ چې ظخې ط چظ

ى ، یثې ظخ پخ ىة کړ کخ طړ ډ !! ه ىح ېطح ىى ح پ ح٣ح پ ېثې ح٣ح ى وخر

٤ې پخ ح رـيحى ى طح ح ى پ كو٤وض ک٢ ح٣کخ٣خ کخر ى ح٣ح ح ، هپ گټ پخ ثې کړ

ى ى پخ ثې پ ىې ىحړ ٤حى کې ـ څ کړ چې پ ط٤ ک حپ ، یپخ كظل کړ ن

ډ٣ ډ٣ گښظ ثې کړ .

ى يې پخ ، ى ىې ؿگ پ ىح ک٢ ټ١ ې٢ گټ هپې ، ح٣ح پ حكـخظخ ک٢ ى ؿگ ىح ؿحړ١

كخ ک٢ ح ى كکض ځ٤ وخل٤ ط ؛ ح پ يېې ح پ٤ې ک١ ط ې خ٢ ټح

41

ط ىحگ ى خك پ خ ک١ !! ىحى ىې پخ چې ى ک١ آ٤خ ١ ٤خض څک ډح ک

حكـخظخ ى ې٢ ح ىىې ٤ې خک٤ټ ح ٣ ړۍ ې٤حى ى حكـخظخ ال

ح٣ح ژ حكـخظخ ک٢ ى اليېط ط٢ ى ح٣کخ٢٣ ځحک ، ٢ پې ځ٢الې ى پ ال ک

کلح پ ي اليېخک کې ى حز طځ ى طوخد ط خ ٤ېچ٢ پ ت ی٤يل ىې ؼ

٢ خ ک١ چگ ىحېح٣کخ٣خ ېػـ٤ز ى چ٢ ځ٤ ، ط ط کلح پ کخر ک٢ ؿړ کړ ح٣ح ىې

، ک١ آ٤خ ٣ ط ځخ ١ حكـخظخ ال١ ى پ ي١ كخض ک٢ ر پ ىې طح٤ږ١ چ٢ ى

ط ٤ي هد ه٤خ ىة . ېهى کخر پ كکض ک٢ ىح٣ح ى ى ژ ل ىې

ىؽ ې٢ ـى ؿؽ ر ىكخع حص ح٢ آ حې چې ىحكـخظخ پ حړ ى ح٣کخ ط څ ح٣

و څکخ ى یى ، حط٢ ح گڼ ژ پ حړ ثې ٣ ح ى كو٤وض هالف ى١ ک چ٢ ى ػحم ى

چ٢ گة یه ىحى وخض ى هظ٤ي حػال کړ هخط ح ى ېپ حكـخظخ ح ػحم ک٢ ى ؿگړ

کخ پحه ح وخض ط ر ح کخ ظ ؿگړ ط ر ېط ٤ي رک پخیؿگړ ې٣ح

، ى ىؿـ حىػخ پ هالف ىظ ح٤ض طخ٤ یى ى ، هض ٣خص ٠ز١ ح پ٤خړ ىة

ح هيص ى هک ى ېي ح طـخص و ٤ ېط ، وي حى ى ک ى ېى٣کح٢ حؿ

ػخ رػک ـ ؿگ٢ ؿخ٣ظکخح پ حكـخ ىظ ى ر ىگ ى حى ، كکض ط پخ هښې

ى ى پى٣ پخ ى هپ پ ي ېط پ ېځ ۍ طل٤ ١ چې ى ١ حطلخى ړ

٤خ پ كخ٣ض ک٢ پځىؿ ؿگ٢ ؿخ٣ظکخح ى ح٣کخ٢٣ ، ؿگ٤خ پ څ٤ ؿگ٤ي٢ ٢حؿ٤ ح کح٣

ح٣کخ٣خ ـ کخ پ ، کړ١ ېخ پ هض ک٢ ثىحكـخخ پ ي ؿخ٣خص کړ١ چ٢ ى

ل٢ حډ٣حال پ ط٤ ک ک٢ پ حكـخظخ ٢ یحكـخظخ ر٤خ ٢ کړ چ٢ ى خ ح ى ى

پ حكـخظخ ى ح٣کخ ى ر٣ي ح٢ كخطل٤ ى ک ح طح چخحک٢ ى١ ؿؽ ر ، ک ؿښظ

هىر گ١ ، ، پ حكـخظخ ى طح حک گ١ كکض ک١ح ى ى ؿگ٢ ټ٤

حكـخظخ ک٢ ى پ ټ ، خطح ح ؼ٤ق ى١ چ٢ پ حگ ک٢ ثې ح٤ض ح٣کخ٢٣ کخډ خط٢

و٢ ح٤ض خط٢!! حكـخظخ ىح٣کخ پ یپ حگ ک٢ ى ى یكظ څک ١ چ٢ پ کخر

چ٢ پ ډ پ حكـخظخ ک٢ ١ ىحېى پ ډ پ ال ک٢ ىة، ح٣کخ ېپ ال ک٢ رک ډ

کخرخ ح خ٣ټ کز حؿډ ١ کخ ى ، ىې ٤حى ى كکض ک طح ح کلخ٣ض ١

كکض ٢ ک٠ . رخيېحكـخظخ پ څ٤ ٤حى

٢ حكح ط هپ ض ط ى پځک ح پ حكـخظخ ک٢ ى ى چخح ى ح٣کخ ى وک٢ كکض

ثې حپ ېح ى كو٤وض هالف ىح یهپ ثې ؿ ، ىؽ ٣ې ٢٣ ، كوخ٣و ٣ ډډ کړې

پ ، گحک٢ ؿگ ر گټ٢ ٢ چ٢ خ ح ٤ حپ٤يحگ حکړ١ چ٢ ح٣کخ٢٣ ى

ر ى ى پ ال ې٣ حكـخظخ ح ک١ آ٤خ ؿ٢ ، ػحم ى ، ٢ ػحم ر ٢ حكـخظخ ح

ى ٤خ ط ښ حؿالض ح٠٣ حپځػحه٤خ حکؼ٣ض ح٣کخ٢٣ ک٢ پ٣ځ٢ !!! ح ىحچ٢ ى حكـخخ ح

پ ٣ليى حه٤ض ى ى وخر ک١ !! ظخلخ ظ ٣حې ، ک١ ېحيط هي پ هي ى گال گ٤ډۍ ړ

ځ٢ ح اليېچ٢ ى ىؿ ىؿـ طز٤ـخط ط حؿ٤ یکخ ٤ ډې ږ ى ىحېح٣کخ ک٢ ى

ىحكـخ ې٢ ٣ؿ ح ك٤خ رزخ٣ پ ظ٤ـ ک٢ ىپځ: ىح ر څگ چ٢ ږ ى ٢ى ط ح٣

خؿ ېگ ىپ ، ىكخع ح ؿ٤ ظخ٢ گړ١ ژ ٢ ېػحم حط ک ر ح ى ۵

ځخ ـ ط ښ حكـخخ ح ػحه٤خ ى هپ ح هخطال ى حظوخ پ ې٢، ه ىې ى

٤ي١ !!! ېى گال پخڼ ېن ى ، ح پ٢حؿالض ح٣

خښ پ ، ېى ؿ٤ ظخ٤خ رې كخ ژ ، ى ح٣کخ ى ظخخ ح خح ر٣ي رخيېحكـخظخ پ ،

ل ح ټ ١ لي حه٤ض طپ چ٢ ى ىحېي ح ؿخط رزخۍ، پ حكـخ ى٣ ، ک٤

٤حى ى ح ػخ٤ ى١، ىح ػح رخػغ چ٢ پ حكـخخ ک٢ ى ح٣کخ ى ظلي ح٣خالط ؿگ ح ى

ى پحم لخ وخض رڼ ېکک ژې ېپ ي ژ کک ح لص حالړ ٢ . ى

ي٣ض ح ې ١خزخ ح حوخػي ٣حېح٣کخ٣خ ي چ٢ې ظگپهکپ ه ، ؿ کړ

خ، ١پخ ح آحى١ ؿښظک٢ ـخي ىښ٢ ١، حكـخخ ېػيحص ١ رک

ى وک٠ ى ک گ١ كخ٣ ک١ چ٢ ډېحه٢ ـ طې ېثې ټ١، پک١، ک

ى هپ حډ پ لز ک٢ ثې خط٢ ح ، ٤٢، ى ىؿ ډ ه٤زخ وخل٤ ى گط٤خ پ حطخ

٤ي چ٢ ځخ ى حكـخظخ كخطلخ گڼ٢ ح پ ىحې٤خ چيثې پځ ٢٣ظخخ ط ثې حظوخ١، ى ح٣کخگح

ژ ح ، ۍ څ ک١ ح ى ټ ـ ځحک ح و٤ظ ٤طې ح حک ېحى ى کخ٤٤ىې

42

حى ړ ؿحړ١ چ٢ ى هپ ٤حى پ آحىۍ ح هپحکۍ رخ ١ ح پ ىې ټ٤گخ ک١ چ٢ ر٢ ٤

ى پى٣ يحهې ري١ ٢ ح ې ک٤ چخ ک٢ ىپږ ٤حى ځ٢، ى ٤حى ېځحک ى

ح حكـخخ ، پ هپ ك کړ١ ظې هپېچ٢ هپ ره٤ک پ هپ ټخک٢ ح پېږى١ ېحكـخخ ى

ح ط٤ چي ک ر ه ح ط ى ؿ ١ ؛ ه ١پکخ ، ٤خ ىحى طلو٤پځ ى ح٣کخ٢٣

ځ ىض ح پکخ١ ط ژي ى ى ػص گ ، ړ١ ح رخػط حكـخخ ثې ٢ ؿ٢

ؿ گڼ٢، كخض ٠ ٢ ه ى پى٣ حک٢ ط ؿخړ ٢ ح٣ښى .

كکظ ى ٤ح٣کخ ى ط ى ړۍ حکؼ هک ک٢ ټ حال٢ حض ح ى ى حكـخخ ح ػحه٤خ پ څگ

٣ ح ؿگ ، ريؼخ ، چخحک٢ ىؿـ ٣٢خ ک١ چې ح٣کخگ ىحې طكخط وې

١كخى، ؿگ ح وړ ى ، ې چې ٤، چېى ړۍ ټې ظې ى حالړې کړ ، ١ؿښظک٢ ى

، ى ؿگړ حط ٢ ، ى ثې ط خى١، لي، ظخ، ک ىطخث٢ ح ى٣کظخط ژ٣ كخ٣ض ک١

ى ى چې ى ړۍ پ ټ ٤ح يې پخ ى ، ػخ٤ ى ى١ ٢ړۍ ى رلح ح ريح٤ ح ى

ى ح٣کخ ر٤ؿ ، ٤خظ ؿي ک٤ږ١ خڼۍ ېىپ٤ ، ى ح٣کخ پ ي ظخ ک٤ږ١ ک٢

پ ځخ ک٢ هک ى ، آحى ٢ گځ٤ي ٣٢ػؼ ٣خط ٤حى ک٢ ٤څ ح٣کخړۍ ط ى ک٤ږ١ ح ى

چ٢ ح٣کخ ؿگ٢ ٢ یىحكخض ـ خ ري٤ي ، ىښ پ ظگ ط گ١ ح ر٣ي پې ک١

ى ط٢ هد ح ه٤خ حکۍ ح ى ٤حى پ ٣ ړۍ ى ېپ ټ ، ٤٢خظ ال حه

پ ي ى هپ ح ى٣کظخط١ كکظ ح ژ٣ پخ ح ى ٢ظخ ، ١ى حظزيحى ، پ٣ږى١

ـ ؿگ ال حه٢ .

چې ؿښظ٢ ثې ى١ ى ېکړ ړۍ ؿگړ ح رلح وخنخڼۍ حکخ ـ خ ېىپ٤

ې ى ظ حكـخخ ح ػحه٤خ پ ٣ى ىې کخد ص ى گټ پخ ، ټ٠ ړۍ ى كخطلخ وذ گټ٢

ى هپ ، ٢ ثې ح٣کخ٣خ ح ىح٣کخ حطک کړې ح ېڅ٤ ى ٣ ر

ـ ٤خظ ح طگال ثې ؿ ى ، پ گخ ح٣ښ٢ ټ ح ر٣ژق پ پخ ثې ىم پ ک

وخن کړ١ چ٢ ٤ټ ؿ٢ پخ٣ى ر ح٣کخ ـ ، ه طخ٣ن طکح ٣ږ١ ، کړې

. ١ وخن کړ ح ر٣ژق حطلخى

٤پ ى ٤حى ى حـخ ىح طػحم خکخ طـر ښى چ٠ ى ى حكـخظخ ح ،

ې ى هخ حى ؿ٢ ٣ ، ح ى ٤حى ٤ حظؼخ گح ط خک٤ټ پ ال ک١

کړ١، ح آحى١ ؿښظک ط ؿگ آخ ح ىح چې هپ خف لظك ک ط ال

ى ى ؿگ ٤ږ١ ک٢ ى ى خف ٣ ډح ط ډح پ وخر ى ىښ ى ،

وخر ٢ پځچ٢ حظؼخ گح ثې پ ى ح ډ ح ٣خط ېؿ کړ ېال ىحې

پ چ٣ک٢ ؿگ ک٢ رې ، ١ې ى ښخ ح ح گڼ ژ پخ ى ېډ ى ى ىح ، ک٠

، ى ح ک ؿگ ، پځک ى ح٣کخ ږىې ى ک ، رحر ىةثې ٤څ کخ ى١ ح حؿ٤

ح ط ىې ٤خى ډح ٣خط گښظ ې٤خ ى گ ژرپځپځ ح٣کخ٠٣ ېږى

؟ !! ١ ټ ړۍ ر څگ كظق کړ ، ځپ٢ طح٤ي پ کخر ح رـيحى ٢ ٢ ح وخض

، پ حكـخخ ح ػحه٤خ ېپ ط٤ ح ک ک٢ ط ىې ک ٣خص ر ح حکټ ځپ ٢ح٣کخ٣

، كظ٠ ٤ ؿ٢ ١ ٣ح٤ ثې کخ ، ى ٤څ ې کخ ح ٤څ ؿخ٣ض ثې ډډ کړ

ثې ، حړ څ ؟ !! ثې وخض ځپ٠ طچ٢ ي ټ ثې ال یه طخ حث

٢ ى ک١ آ٤خ پ ٣ ې ىحكـخظخ ال ، ح حوخػي هظ کړ ١خزخ ، ـخي٣

ثې ح٤ض حظ٠ ح ثې ى ، ي ح طـخص و ٠٤ ېوي حى ى ط ثې ى ،

٤خ ژ پط څ حت گ چې ى ىػخ ك ، كکض ؿړ کړ هښې هپې

ح ى ژ ح ى ح ى ى ال پڅ٠ كکض څگ ري ؼ٤ض وخن ١کړ

ى !!

٤حى ى حكـخظخ پ ي پ هپې خح ؿگړې کې حښک٤ى ح٣کخ وک٤ چخحک ږ گخډ١

ىؿ ٤حى ط ٣ې پ ىښۍ طو ک ح حى طځ ى٤کړ ح پ ىې ٣ې ى ټې ٤ې ى

يکې ظې حالړې کړې. څک چې ى ړۍ ى طخر ح٤ض ١ ـ پ ٤ىحه کې ك ک

٤حى کې كظې حالړ١، رػک هپ م ى كظ پ هظ کې حظلخى ک١، څک

ى ىې ح رڅک ر ى ى هي١ پخطې ٢، ر١؛ ىح گخ ىې ک١ چې چې ى كظ ح

43

ى ر پ ک رخ ىې ک١ چې ى څک چې ر پ هپ ک کې آحې ځې ط پېږى١ ىح گ

کې آح پ ط٤ کړ١.

٣ي ى ح٣کخ٣خ ه٤ پ ىې کې ى چې ه٤ي، ١ ح ځډ پط حكـخظخ ځ٢، ى حكـخخ ى

ژ، کړ، پ حكـخظخ کې پخطې ک٤ي ح پ ىې ٤حى کې ى ٣ ال پڅ٢ كکض طپ ال

ې ١ چې پخ٣حه٢. پ ىې کې ىې ٤څ ک ک١ چې پ حكـخظخ کې ر ى ى ى پخطې ک٤ي ـ

ې ى ح٣کخ ى ر٣ي الطړ يخحكـخظخ ر ١ حطلخى وخن . ښخ٢٣ ک ى يې پخ پ

ې ى هپ يکړ ح خ٢ ټحې ط ٣ې ظ٤ل کړ چې ظخ هح ط ىېږ١ ح ظخ ط هيې ال

پ هالف ؿگ٤ږ١. ىح ٣ ىحې هطخک ىح گڼت چې خ ى ؿچ حه٤ظ پخ ظخ ى پښ

وې ط ؿړ٠.

ؿؽ ر ټ٤ پ حكـخظخ ح ػحم کې حهظيح، ؿ، لي٣، ى ح٣کخ رخ٣ي پ ىې پ ٢ چې ى

١ پک، ٢ هخثخ ح ى پى٣ ؿخخ ط پخ٠، ى حكـخظخ ح ػحم ى ر٤خ ىحۍ پ خ

چې ى ح٣کخ رخک څ ح٣ظ ک٤ږ١ ـ ظخ ى ؿحال ح ى ى ى حكـخ٢ ح ػحه٢ ؿ

ځ ې ک٤ږ١، ى يې پخ ح ک ط٤ېي ظ ى ىې ر٤خؿې ښې كظ٠ ى گ ط

کخر پ ښخ کې ط ظگ ک٤ږ١، طخ کخر ط حؿ٢ ة، کخ حگ ک٤ظ ٣ې رې

پ ې ظې ه پېږى كظ٠ ظخ٢ رىؿيهح ط ط٢ ة چې ظخې ى ر٤خ ىح ط خ ال

ؿگ٢ چخ ف ک٤ږ١ ح ظخ ؿحال ٣ې پ هپ ځ کې ې٢، ظخ حكح كظ٠

ې ظخ ى پځ طط ظ خيې، خص، ح ظخ٢ خ٣ هڅ١!! پ حكـخظخ ر

ککخ ى ك ى ککخ ک ١ چې ى ٤حى پ حږى طخ٣ن کې خرو ١، طخ چې ى

ړگ پخ کې ظې ى کخر حىحې ط کة ى چخحک پ ؿ٤ز کې ېږ١، ح ى ړۍ ح ى

حپ٤ طې ټ ١. ېؿ پخ ـ ك ځ ړ١ چې څ ځ

پ ٤حى ط ح٣کخ٢٣ چخحک ح کخ وکې ٣ چې څ ٤ خؿ٣ ىې ٤ ه

ض ى١! پښظ ٤ظخ ، ه ح٢٣ چې ح پ پخکظخ ح ح٣ح کې ىې ٤ خؿ٣

ي هز ک!! ٤ىح ى چې ىح ىې ٤ هپ ک ط ظخ ١ ح طخ پ ىؿ ى ى ى ظ

خؿ ١!ط ح٣ح ح پخکظخ ط ٤ح ک ى رې ح٤ظۍ ح ؿگړ پ ؿ ر

ح ى ٤طخ ط پ يحهض ح٣ چې پ حكـخظخ کې ح وخض ى حوخػيې ١ پ

١خزخ ١، ک طخ ى حوخػيې ح ١خزخ ټ ؿړ١ ژت وخض ر يحې ح ١

ح٣کخ٣خ پ ال ژ ١، چې هپح ٣ې ى ٤ک ، ىح وخض ـ حكـخخ هح پ

٣ې طال٢ ١، ى ح کۍ ٣ې ح ١، پ ک٤ ح ؿخط ٣ې ر ېي٢، ک ک

، ىح خؿ حكـخخ ى١ چې خ ېط ٣ې پکخ ، و٢ ې ٣ې طې حه٤ظ

ي.٤پ يې هخ١ ؿگ

ىح ى څ پخ ح ى ک ٤خ٢ لض وې ح٣کخ٢٣ پځ ى طخ ى ر حىحې پښظت چې

١ ح ې ى پښظ پ ٤% ل طک١٤ پ ؿگړې کې ښکحكـخظخ ى پښظ پ ي چې ى

ې ٤ ٤٣ يي حه٤ظ ح ـ ډ حظلخى ک١ چې طخ وکې ى ٤ې ط ۍ ال

ظ ٤ ٤ى ک؟ ىح ې ټې ؿگړې پ م، ؿد ح ؿد ؿد کې ح پښظ ح٣ظالف طې حظلخ

کې ى١؟ ې ظخ ځحک ٣حې پ ىؿ ٤ کې ځخ پ ځخ ح پ ؿگړ رهض ى١؟ ١خزخ ه

پ خ حک٢ کړې، ظ ٣ې ؿړ١ ح هحهږ١ ىى، ى څ پخ ظ ظخ پځ

طال٢ ک١ ح ې حټ١؟ ىح ى څ پخ ځخ ١، پ ؿگړ رهض ى١، کځخ پ

طخ ى خ٢ ټحې ق هطؼخص ؿد ح م ط ى پښظ پ هالف ى ؿگړ پخ ځخ ر٤خ٣ت

ى ى پ ې پټت ح ې طې ؿډة؟ ىح ې طخ ک٤ض ؿحال حخير ح ى ى ک

هطؼخص طې ؿړ کړ١ ېهيض کې ف ى ٤ ـ ځحک حظويح کړ١ ح ى پځ ح پ

چې ال ٣ې ط څگ ى ظ حكـخخ پ ٣ ى١؟ ى خ پ هيض کې ح٣ظالف ې

ځحد ٣ې څگي ږة؟ ٤ي طخ ؿگ٤ح خ چې چخ ؿگ ١ظخ پ هيض کې ى

ى، څک چې ؿالۍ ط ټ٤ټ١ پ آحىۍ ح هپحکۍ رخ ١، ظخ ظ ي ري ى١

ر طخ ـې ١ ک خ . الالکگ ظ ح ى ى ؼ٤ک ى ٢ ښک

ى ك ړ ى، ى ې رې ږ حكـخخ ح ٤څ رخػو حخ ط ى ح٣کخ٢٣ چخحک ىح طگال

حكـخخ هپ آ٢٣! ې ى ح ح ؿگ ځپ٢ حكـخظخ ى ٣ي ح پخ هپې

44

ح طو٣زکې ې حظؼخ١؟ ىح ې ى ى حهظخى١ ح ظخ٢ رال٢ ح ى ېآه٣ خډ ژک

چې پ ىؿ وض ړ کې ى طك ح ػخ١لې حكخ ر كو، ږ، ؼق ح خطح٢ ى ىې پ ځخ

٤حپخ١، رػک پ ى کې طکز، ؿ ح ظ٢ حالړ١!! ح ى هپ ػذ ح ٤زض ط حؿ

ې ى هک حظ ح ى ى ځ ص حه٢؟! ى ىې ح٢٣ چې پ ىې حږىې ىې يال

پط ٣ې حكـخخ ط څ ححړ١؟! کې گ، ژرې، هف، ېې ح رې ح٤

ې حظوخ٢ حىح ى ح٤ض پ طخ٤ كن ة ح ى ککخ ى ک پ يطخ ح ظخ ط كخ٣ې ال

کې، پ ٣ ال کې ح٤ض ظ، پ ٣ ښخ کې ح پ حظوخ٢ حىحې کې ى ٤١و

خ، ځخ ح ، ػخ حكـخخ ه پېږىة، ى ى ډ ٤٣ې ژې، پې ٤ کېيخ ډ ط ط٢ ال

ې ط١٤ ه پېږىة، كظ٠ ى گ ظ ى حړي حىح خ٣ هي١ ى١. گ ى خيخ ر

٣ ـ هز ى چې ٣ ٣ې: ى ى ى حىحې پ٤حه٠ حرح٢٤ ـ ٣خ ظخ پخ ى ح پ

ې څ څ ځ پ ډ ٤٣ طگ ؿ٢ ط٤ ، ىح ط٤ ى ى پ ٣خ ى ـې ډې هح ښځ٤ خ

چې طخ ط ط ټ ٣خط ږىې ى ح طخ ط ټ ٣خص پ ـې حػظخى ح كخد کة، ـ ډ

گ٢ کې ژت کخ پ هؼ ؿ ۵چې ى خي ك٤ډ پ ح ٣ې طخ ط ىح ح٢٣ رحر کړ چې

٣خص ٣ې پوپ ژ ح ى زؿخ پ ډ ٤٣ هز کې ٣ې ښن کړ!! ح ط

ې ى ى ك ٣ خيػحم ظخ٢ ر٣ي ؿښظ ىح ػخرظ کړ١ چې پ حكـخظخ ر ؿؽ ډر٤ ر پ

٢ چې پ ىې ر٣ي کخ٤خر طـر چې رخ٣ي پ ٤حى کې طکح ٢، ؿښظ ٣ې ښ٤

ؿحړ١ ى ح٣کخ گټې طخ٤ کړ١ ح حكظخ٢ هط ٣ې ژؿ١!! ه كو٤وض ىح ى چې پ

حكـخظخ ى ح٣کخ٢٣ ځحک ر٣ي ٣ خکخ طـر ، پ ىې ر٣ي ح٣کخ٣خ ٤څ ى١ طال

كن ، ٣ې ىحې كکض ؿړ کړ ح حوخػيې ى ح پ ٤ح ژ کړ١، ى ١خزخ

چې ى ح٣کخ گټې طخ٤ کړ١، ٣ې ؿگړ پخ ط ح ٣ې پ ىې ٤حى کې ى هپې هښې

ح ح٤ض طخ٤ کړ . ى ر حىحې پ ىې ؿگړ ح٣کخ٣خ ط ى هپ ح گ

ړۍ ژې ککې ح لص پط ر څ ى١ طال ژرې ح ى ح٣کخ پ ي ى حكـخخ ح ټې

کړ١. څک پ ىې پېږ١ چې ى ح٣کخ ح ٤ض پ ر کې ح پ گ ٤ ې پ ٤حى

کې پ ځخگړې طگ ى حكـخظخ ح ػحم پ څې ٤حى کې گحښ ى وخن، ح پ ىؿ

٣ې ٢ هي١ کې، ىح ې ى حـخگح رې رټ طن ى چې پ ک ٤حى ى ر٣ي الې

٤حى ى ر٣ي پخ ٣ې ى رخې پ طگ کخ١، چخ چې ى هپ ح ٤حى ؿ ١ ـ ى

ږ١، ىؽ ط ح٢٣، ٣ې ظۍ ى ؿ پ کې حچ١ ح ٣ې ٤هک ح ى گ ک٢ ط

ې پ ږرلح وخن ک١، رکې حکخخص ٣ې ى ى خ٢ ظ پ ك، ى كو،

یهظ حى حهظخى١ ظخخ طلخط پ ځ ړ گ١، کخ ؿؽ ر هپ ط ٢٣

ػحم وي ى ىې ٤حى ى ط٤ ؿ٢ ېې طال ک ى١، ىح چې كېچې پ ػحم ږ ى

٢ ح ک٤٤خ١ خ٣ ر ؿړ ح ى ىې ٤حى ر٣ي ٢ حط ح٣کخ ط هط ظؿ ى!! ک پ

ح٣کخ پ ي ر ٣ې حظؼخ کړ١!! ه ړ٣ح ح٢٣: ىح څگ ح٣کخ ـ ٤حى ٤څ ې

ې ١ ح چ٤ ٤خ١ ح ر٤ژ٣ک٢ خ٣ ١، ١٤ چې پن طې حط٢، ک

، ح پ ححث٤ حػظح ک١ چې کخك٢ حط٢ ک٤٤خ١ ح ر٤ژ٣ک٢ ې ؿړ١!! ىح پ ىحې

كخ کې چې ػحم ى ؿگ ح حږىې لخې پ ؿ ى ىحې ى ؿړ خ٢ طح ىى ح

ى پ پې رزخ٣ و ٤ې، حط٢ ك٢ کلخ٣ض، ـ پ هپې هخې ى ح٣کخ٢٣ ٤١خ

ر ٣ې ر ٣ې څگ ؿړ٠ !!؟

ى ړۍ ډې هک ىح حظظخ ١ چې ى ظلي ح٣خالط پ حظوخرخط کې ظخ ر٣خ ر ىې ٤ ح خ پ څ

پ هپ ى ط ال آح کړ١ چې ى ح٣کخ پ ط٤ ؿ٢ ٤خظ کې طزي٢٣ ح٢، طخ ر ټ ړۍ ح

ح٣کخ ـ هطخک گحښ ژؿة چې ى ؿؽ ډر٤ ر، ؿگړ خ، خؿح

ؿښظک ح کخرخ٢٣ ٤خظ حالړ کړ١. ى ىؿ ٤خظ ىح ړۍ پ ډې ېک٢ ١ ر٤خ٢٣،

الړ کړ چې ح٣کخ ىؿ ؿط ٤خظ پ ړۍ کې ى ح٣کخ پ ي ژ کک ح لص ح

٣ې پ ډې څ ح ډې ک کې ٢ ؿزحې.

ک ح٣کخ حكـخظخ ى رخػط ط ال ټ١ ږ ٣ې ظې ط چظ ٣؛ ه ى حكـخخ ظ ى

رلح ى رخػط ك ٣حۍ ال ىح ى:

_ ى ټ ر٤ ځحک ط.

45

کې ى ر٤ ال و٤._ ى ٤حى پ ک٤ چخ

_ ٣ هض رې ١ف كکض ط ى هيص حظوخ.

_ پ آحى ح هپحک حكـخظخ کې آحى ح ػخىال حظوخرخص.

_ ى ټ ٤خ٢ ري٣خ رال ه٤ي ١ آحى.

_ ىحث٢ حري.

٤حکگ ځحک ح ى ى ال پڅ _ ټ ـ طكخص ـ ح رخ١ حػال چې ى حـخ پ ىح کې ۵

كکظ ط کړ١.

_ ـ ؼخيې چې حـخگح پ حكـخخ طل٤ کړې ح ږ آحىۍ ح هپحکۍ ـخ٣ص ١؛ رې ۱

حػظزخ گڼ، ى پى٣ ظخ٢ حډې، يح، ى حكـخخ ٤، پ ؿ٤ حكـخ٢ لک کې ى ى لخک، ر٤

لز ط ى ى حظوخ حى ظخخ ح ؿ٤ حخ٢ وحط وې ى ى ـخحص ى ط پخ پخ ط .

حكـخ٢ ډې ح٤ظ٢ ط٤٠ ټ١ ح ى ىې پخ ى ر٢ خط٢ ځحک ې_ ږ ىح ٢٣ چې ک ځ۳٤

ط٣ كؼ کړ، ىح ک٤ي ٢ چې ك٠ ١ گڼ٢، پ ىې رلغ ک٤ي ٢، ږ چظ ٣ چې ىى

ټخکې ىې پخ پ ٤حى کې ځخ پ ې خط٢ ى هظ٤پ ىې ه ى رې ١ك حال٢ ٤حى ليى

ځخ ٢، پ ىې ١ چې:

o ١ چې ى حـخگح پ هيض کې ى١ ح خ٣ض ٣ې ى ٤ىح ر ى ؿى ىؿـ خط پ څ

ې ى حكـخخ پ ي ؿگ ى.يطخ٤ ؛ رکې ى ې ط ؿک٢ خ ال ې

o ښخ ر ر پ ػک١ حک کې ځخ پ ځخ ک٤ږ١، طگ ح حطگ ر ٣ې ى حكـخ كکض

پ حؿخ ح حكو ١، ىحې ک ى خټ ٤حکگ ح ؿگ ١ز ځحک چې پ هپ ځ٢ ح

ک ح ك٠خ لظك ٤ ح ط هپې ځښخ کې حک ١ ح گې ک١، ى حكـخظخ حځ٢، پ

ې گڼ٢.يطوې حکۍ ال

o ې ر ػ ک١ ح ى ئ حكـخ٢ وخخط حكوې پط ر ى ٤څ يى هض كکض ط هيې ال

١ چې پ هپ ػ٤خص ٤ظخ٢ طلک كن ١، ىحې چې ى ح٢ ٤حکگ ځحک پ څ

يح ؿخط ر ١، ځ پ گ ظ ح رې ٢ ک١، پ ک٤، ک

حكـخخ پ ٣ کې ؿړ١، ى حكـخخ ح ړۍ ح پ پې ح ؿي١ حػظحخط ط حػظخء ک١ ح

ې ط چې ط ػ٤خط وکې رخ٣ي ى ى هپ ال پڅ٢ كکض ى چخحک ک حظخ ح ؿښظ

هز کړ ٢!!

o ؿښظې رلغ کړ چې ى ر٤ ځحک ى ط طڅگ رخ٣ي ى يحح كخ ٣ پ ىې حړ ى ى پ

ړ ٢، ږ ټ هح ط ح٤١خ ک چې ٤ـخي٣ پ ٤ک ک ى ر٤ ؿگ٤خ٤ ظ څ

٣ چې پ حكـخظخ کې ىې ر٢ ځحکگح ١ ح ر٢ ىې پ رپړ طگ حكن

ؿگ٤خ٢، ىې ى ـ پخ ظخ٢ حډې ١ ح ى ىؿ پخ ظخ٢ حک، ک څ ټ ط ىح هز

ؿط ى چې ح حوخػي پ ػحم کې ؿگ٤ږ١ ح پخکظخ٢ ١خزخ پ پخکظخ کې، ٣ ٣ې پ

ي ح ى ظخ٢ حک ىى ط ص ١، پ حكـخظخ کې ى ى ى ٤ؿگحكـخظخ کې ى

ظ پ حړ طز٤ـخص ى هخ ٤خ٢ ه پ ؿ ط ک٤ږ١.

o ي ح طـخص و ٤، ېىې ط چظ ٣ چې ط٤٠ کړ پ حكـخظخ کې ر ى وي حى ى ط

ص كح گڼ، ى٤حى ظوز ر ى حخ٢ خث ي ح طـخېږ ى ٢٣ حى کض،ط

ط څگ پ ىې ه٤٠ې رلغ ک١ ح ال طيحر٤ ر ٢٤، پ ىې کې ٤څ ک ظ چې ى وي طک٤

رخح ى ٤حکگ ځحک وح طى ، ى ؿخ٣ظکخح ح ى وي طک هخچخهچ٤خ پ څگ کې

ړ پړ١ چخحک٢ ى ر٤ ځحک ړ پړ١ حكح پ ګډ پ ىې ، ى ال پڅ٢ كکض ٤٢

ى چې ى ر٤ ځحک حط ى ٢گي كؼ کې ال ١، ى ىې حىػخ ى حػزخص پخ ىح ى٤ کخك

ي ى. ى ىخ ىح طز٤ـخص ٤ي ط وکې څ ځې ٣خص ح کخ ن پ ٣خطېوي طک٤ ط

ړ طگ رې رټ ح ىؿـ ى١ چې ـخي٣ پ ىې خح كؼ کې پ ال ط١، پ رپ

ـخي٣ ه ـ ى١ چې ى هپ د ى خء ح ى هپ ٤حى ى آحىۍ پخ هپ هرخ٢ ک١، ى

خىص ط ٣ې ىې ط چظ ک١ چې رخط ډک حکټ حؿي١ ح ى ىښ پ هح کې چخى

ي ح طـخص هپ ح٣خ ط طخح ېکړ١!! ىح كظ لظ ـخي٣ ر څگ ى كح طک٤ پ ط

١ ح ى هپ د ى خء پ هالف ر ػ ک١؟!!

پ آه کې رخ٣ي طخ ط ح٣: ى ىې پ ځخ چې ح٣کخ ٤خض ط ٤خى ډح ٣خطې پ٤ې ى ؿگړ پ

46

هک پ ژ گ١؛ آ٣خ ښ ر ١ چې ىح پ٤ې ى ح٣کخ ى حه٤ظ، وخا ظ ىح ح ى رې

ړۍ وخن ى١، ظخ ى ر٣خ ى حػال پ ځ ٤طپظ ى ـ ظ پ هظ گ ٢ چې ىح څ پ

٤ حژيۍ ک٤ي ښ ح ى ط پظ پ ظگ کې ـ حښکې ٤يې چې ک ٣ې هح ى ړ ټ ړۍ

() .«گڼ ک٤ږ١ رې هح ى ړ پخ، ل٤ظ، ظ٤ظ ح طلو٤ ؿخ١ ک١

٭٭٭٭٭

پ٤ ې ال ط ح کخ ى حکظر پ حررډ ٣ؿ چې ى پځ٢ى ح٣کخ حكـخظخ پ

ی حطلخى ى پوح٢هض کې پ٤ چې ږ ٤حى ى ٣ؿ پ ىحې پځ٢ىح ، ىح ١

٤حى پ٤ کړې. ک ٣ې هح ی ې ښک ې ى ښک پ ال ىؿړ ه ػالؽ ال

حخ خيىهپ ځخ پې هپ پوحې هحىحى١ ه ٣ېطګ ٢طګ طې ې ه پ ح٣ي٣خژ٣ک ٢څو پ ك٣ک

ح ر٤ط ؿړښض ط پې ٤٤حى ٢ى ىؿ ؿګ ـیح ١ الپڅې پی ح٣ښې ح

پ ىې ٢. ٣خص ٤ ک پ کې ح ىح ه ې پي٣ي چې ى١خزخ ې ښى . ىح ظې ال حې

ػرظخ ١پخکظخ حؼى ، حګظخ ، ٤ي کې ى ح٣کخپ ح پ٤يح ک ېرخ ى١ چې ى ١خزخ ى پي٣ي

زخې ـ ظ حؿ٤ چې ح ىځک چې ىې ٤حى ؿښظ ى ؿخ ، كکظ ظو٤ ډ ىى

حپ ىې طط٤ذ ىىې پ ، يې ځ ٢٣ ٤ ٣ېح٤خ ى ٤حى پ ١ىک

پ حكـخظخ کې ى ١خزخ ح ـخي٣ ط ځ ى ٣ې٤ حچی حط څګ پط ک هډ ک٤ ٣ځ

ؿښظ ١خزخ ىیطوخ ح ؿګړې ظ ى هپې هښې ظخ ذ کړ١ . ه ىـ څ پخ چې

١خزخ ى حکۍ ىط ال ک ظ ر٤خ هپ ځک ، ر٣خ٢ى ـې پ الظ حړ ، حظؼخ کړ١

ى ظلي٣ ټې ٤ې پ خ٤٤ ريې کړې . ک څ ى ـیح٣کخ٣خ ح ى ٣ېظخ ؿړ کړ ح پ ىې طط٤ذ

چې ى ،ک ٤خ٢ حكـخکې پ ح٣کخ کی ظګ ٣خص ٤ ړ٣ ى ١خزخ ى كکض پ

هک چې ، ى ٣ي٣خ پ څ٤ کخ کخ ى ـی ، ١حكـخظخ کې كخک ى پ ځخیح٣کخ٣خ ى ښک ٣

١خزخ ى ر ى كکض ى حح ى ډ ډ کړ حپ ځخګړې طګ ـ هض چې ى ح٣کخ كکض

ګخڼ ح ىپ٤ښ ئ حخ ر الى ى ٣٤خک ى پ حكـخظخ کې ى حوخػيې ږپط څ٤ړ ګ٣

١خزخ ح٣کخ٣خ ط ى ـ ى ، ى ١خزخ ى كکض هزې کړې ٣ېـ ى طال ک پخ

زخ ډ ډ کړ. ح٣کخ ط٤ ٤ چې ى ١خ ، ې ک پطحيىک الي ى ړ ، ط٤ څو

ذ کړ١ . هپې هښې ژ٣ ى ٣ې ځخی پ كکض حک کړ١ ح

ټحې ٣خص ٤ ح٣کخ٣خ ى خ ى ، و پ٤الې څو ى ى كېهالف ىح٣کخ ى ١خزخ ى كکض پ ى

ى خ ى ٣ېطګ حهظ . ح پ ىې ډ٣ ک پ٤ى زح پ ګډ پ ى ـیړپړ١ چخحک٢

ت. یپ حړي کظخر کې کظال ٣ېکخ حهض . چې طل٤ پ څ٤ ټحې څو ى هپ پ٤خى ػک

٭٭٭٭٭

پ ؿ٣خ کې ى ١خزخ ىكکض ى ک٣ي ظ كېح ىىې كې کخ ى حکظر ىى

کخ ى ظخ ظ هخ٣ کړی . پ ىې حخ پ یڅهپې هښې ال پ ح٣کخ٣خ ډ کړ چې ى

ې ډح ؿړ کړ . پ ىې کؿ٤ړ طړ کې يى ر ى طړ ط خ ال ٣ېکې ړ٤٣خظې پ ډز ى

:یې طګ ىيپ ال ٣ې٤ک ې چې ظ ېې ٣ پ٣کړ ٤ک ح څ ٤يګ ظ ط ظ ال ى

ر هللا حك حك٤

ى حكـخظخ پ حړي ى هظ٢ حهيحخط ح حكخحكوض ٤ي ى ىح٢٣ خط ط ؿړښض پې ى ىض

ى حكـخظخ پ حړي ى ګ ظ ى ې ى هز ره حيخې الى حكـخظخ پ حړي ى ګ ظ ط څ

ژ ١ چې پ حكـخظخ ې ؿـ ړ٤چ پخ ط ١، ٢ ٢ ى ځخګړ١ حظخ١ پ ك٠ ې،

ظخ حكـخ ګخ ١ چې ى٤ر٤خ ټ ػزخص ټ٤ګ ح پ ٤حى ې ى ر١ كوه ىخ ٢، پوال٣، طپخطې ،

حكـخظخ ى ه ىؿ كن ٢ چې پ ى هپح٢، ٢ حظد ح ى هخې رپړط٤خ هي١ خط ٢،

ىحۍ، پ٤ ح ټ٤ ػيحض ى پ٤پ حال، ححى طګ هپ ٤خ٢ حطې ره ٤ي ى

حظد، ى هخې پ حږى ې ى هپحت، ٢هيىح٢٤ ٤ږ١ چې ى حكـخظخ ـخي٣ ى ټخ٢،ى ىې

ې ٣ې پ ړ پې ر٠ ح ى حيپ ړ ٣٢خط رپړط٤خ ح ٢ ٣ح٢ څو ىكخع ړ٣ي ح ى ط٣، ظ ح

.ى١ ېح ى هپ ګح ٤حى حكـخظخ ى ر٤خ ىح ح آحظ٤خ حطال ګځ ىة هرخ٤ ح ـة ى ؿخى، ې

طير٤ ٤ ح ػ٢ ٢. ى پ٤ږ١ چې پ ٤حى ې رې ػزخط كخض ىېظ حړط٤خ ١ چې هض حطح١

١ چې هيص ـې هظې حىحې ط پخ١ ٢هيىح ؿالظخد پك٤ رخ حي٣ رخ٢ ى ىؿ چظح٢

47

٤ګخ ١ چې پ ىؿ هظ طير٤ ې ى پ ىؿ ص ټ ط حځ٢، چې ى ىؿ حكوظخې پ ظ٤ـ ې ځ

ى ې رپړ ى ټ پګ ح ى ـ ډ چې ى ګ ظ پ ح٤ هز ې ٣ې خ٣يګ٢ حكـخظخ ى

ىحې پحم رټ ح خ٣ي كض پ پ پخ ې خط٢ چې ىؿ هض طير٤ ى ٣ حظخ٣ظد رخ١ ٢،

ټ ه ح ى ـ ډ رپړ حظخ٣ظد ١ ح ى ټخې پ٤ پ ې ١، پ ـ ې ىچې ؿ٢ ط

،ىح ٢ چې هض پ خ ى ط څ حكـخ ح٤ظ٢ ځحى ېړ١ ړ ګخ ر ىې څو ٣خص ىح

طير٤ چې ى ىؿې ٤ظ٢ح ړ ٢ هپې ىيې پ پ طګ ط ړ١. پ ىؿ ى ې رخ٣ي ـ ح ؿړ

ګ١ ظ ٣ پ٤ژيې ې ړ٣ح ىح ٢ چې حكوظخې پ ړۍ ٤ ې پ ګط ١ پ٢ ٢،

ې ط پخطې خص ځ ط حځ٢ هخ ح و ر١، چې ر٤طك ى ح ط ـ چې پ حكـخظخ

:ى١ ې ډ حكوې ط ٤ي٢يپ ال ې پ ګط ١ ى١،حكوظخې پ ى ٤ طل٤الص ٣ې ى ىې

هظ ح٢

ػ٢ حكخ –ح

٤الى١ خ ى 2001ى ٢ حظوخ حځ ط ٤ږ١، ى هيص ى حظوخ ٤ټ ى هظ ح٢ ى هيص -

. ټخ ې ى 22ډز

٢٣ ٣ ث٤ ى، ى حطح١ ٣ې ؿګې ى حر ى پ ېهظ ح٢ ر ى ٣ې هظې حىحې چې -

ى حكـخظخ ى ظې لې ح ـ ل چې ى هظې حىحې هح پخ ى ٣ ځخګړ١ هپحى ٤٤،

پ ىې خىى ٣ېؿړ١. ى هظې حىحې ح ځخګړ١ هپحى ٤ ؿړښض، ىيې، ح حؿح ځ ط حځ٢

.حكوظخ ې ځخ پ ځخ ١ ى١

ى حكـخظخ ى ٢ حظد طؼ٤ ١. پ ىې حخ ى هظې هظ ح٢ ى هيص ى ٢ حظوخ-

ر هظ ح٢ پ ر٤ حړ٣ ې ى حكـخظخ حظخ٣ظد ١؛ ى ګ ظ پ ىې پ حږى ې

ړ٣ح خط ح خ٣يګ٤ ې ى حكـخظخ څۍ حـخ١. يؿ خ پ ح ى ىؿې ې ح هخ

.لح ې ى حكـخظخ حظخ٣ظد ١

حۍ ى ؿړښض ى پږ ٤خظ پ ى ې ر حطح١ ٣ ؿګ حر ٤ږ١، چې ى ى هظې-۱

٣ ؿګ ر ى حظوخ٢ هح ر پحظ ٢. ىح حطح١ حكـخظخ ى پوح٢ پخچخ حػ٤ل٠ص ليظخخ

حىح ر ط ـ هظ پې ى حكـخظخ طد حۍ ح ى پحم رټ حىحې پ پ٣ړ ١. ړې

ىؿ حظوخرخص ى ، ى ححى ح ػخىال حظوخرخط وې ځ ط حځ٢ ١ ط څ ٣ رپړ خ٣ي كض چې

.ؿګې ى ؿډ٣ي ى ٤ټې څو ى ى خ پ ى ې ٢ طح١ ٣ېح

.حظوخ٢ حۍ ى طخ٤ هظ ح٢ ى ځ ړ١ حطح١ ٣ ؿګ ى-۷

٤خظ پ حږى ې ى حخ٢ هخ ى ط٣ذ پخ ٣ ؿګ حر 18ؿړښض ى ى حظوخ٢ حۍ ى-۱

ې ػ٢ حظوخرخط يال ٢ هخ ر ى حكـخظخ ى حط٢ كض چې ى ګ ظ ى څخې٤ږ١. ىؿ حخ

ى پ٤خى ١ حخ٢ هخ ى ط٣ذ پخ ى پ ظ٤ـ ې ځ ط حځ٢ ٤ رحر ړ١. ى ىې پخ چې

٤خظ پ حږى ې ى ګ ظ حىح ى هپ طخ٤ رخ٣ي ى ى ٣ې ؿګ٢ ظ ١ ١، حظوخ٢

.حخ٢ هخ ٤ ؿړ ړ١ پ ظ ى

هخ٢ چخټ ح ه٠خ٢٣ ظخ –ى٣

.ططز٤و٤ږ١ ت چخټ پ هظ٢ طګ ط ـ چې پط حخ٢ هخ خك ٢اليې-

حكوظخې ى حى پ ط٠خى ې ٣ې ى ىې چې حكخځخ٣( حخ٢ هخ طـ ٣1964 ) 1343حق : ى

ـ هض ى حؿحث٤ ح و هح حطزخ١ پ٤يح ١ ١ ح ى ـ ره پط چې ى خ٢ ژ٣ ح ى

.ى١ حكخ ٣ې ى ططز٤ن ړ

ى چې هخ٢ حؿزخط چې ى ىؿې حكوظخ٢ ح ړ٣حځخ٣د : ؿى هح٤ ح وحص ط ـ

ططز٤ن ړ حكخ پ ط٠خى ې ١ ى ططز٤ن خ ى حخ٢ هخ ى 1343حكـخظخ ٣ې ٣ ١ف ١ ح ٣خ ى

.ىؿ هح٤ ح ال٣ل٢ كن ح طؼي٣ ړ١ ړ ى١. هظ ح٢ ىح هيص ١ چې

ل څو چې ى هظې ه٠خ٢٣ ه ى ظې لې ح ى ـ .ى حكـخظخ ه٠خ٢٣ ه ر ظو ١-

ط٤ ې ى. هظ حىح ى ګ ظ پ ظ ٣ ه٠خ٢٣ ٤ ؿړ١ چې پ حىحې هح ؿړ٣ږ١

ػؼخط پ ظ ې ٤ حكـخظخ ې ى حال٢ حښظ، ى ړ٣ح كوه٢ ؼ٤خ ح ى ىحه٢ كوه٢

.ه٠خ٢٣ ٤ظ ر٤خ كؼخ ړ١

48

حىح هظ - ى٣

ط٤ذ –حق

.ؿړ څو ؿړ ى 23 هظ حىح ى ٣ ث٤، پځ ظ٤خال ح -

.حىح١ څخګې ٢ ى ث٤ پط ؿړ ٠ ٢ چې ى هظې حىحې ى ٣ې

٠ص لي ح ى حكـخظخ ى پوح٢ پخچخ حػ٤ل ى حكـخظخ پ رخ ې ى ګ ظ ى هز ره-

حىحې ١ پ ؿخړ حه٢. حػ٤ل٠ص ٣خى ړې چې ؿ ګڼ٢ چې ٣ ظخخ ر ړې چې ى هظې

.چې ى ره ح ى ړ ١ پ ىؿ ىي ګخ ٢ ر خذ و٤ض

ظ پظ٤خال ح ؿړ١ ر ٣ې ى ـ ى ظ څو چې ى ګ ى هظې حىحې ث٤، -

طو، ك٤ؼ٤ض، ححط ې ى ره ح هح ړ ١ ى١ پ ر١ څخګ ې ى ىۍ ى ٢

ى ښځ ى وخ ى ح٤ض پ پخ ې ٤ ٤خهض، لخ٣ض ح ى حكـخظخ ى هخ٢، ؿـحك٤خ٢٣ ح ز٢ طخذ ح

١ ى١ چې ٣ې ى ىې حكوض ٤ي پ څ ٤ هح ټخ ى ګ ظ ى هز ى ره ح

.حؿ٢ ى١ ې ى ٤ض پ رڼ

٣ې ؿګې ى ؿړ٣ي ى پخ ى ى هظې حىحې ٤څ ؿړ ٢ ال چې پ ػ٤ هض ې ى حطح١ -۱

.ځخګړ١ هپحى ٤ ؿړ ٢

د : خىى )١حؼ(

ظ٤خال څو ٣ې ٣ ى هظې حىحې ى ؿډ خ ى ـې پ ؿ٤خد ې ىى هظې حىحې ث٤ ح ى ـ ٣-

.ې ١حيحى حؿيح ؿ ط ړ طد پ ؿخړ حه٢ ح ى هز ح

حطلخم پ طګ ړ١. چ٤ې ى پ٣ړې پخ ح هظ حىح څ ١ چې هپې پ٣ړې ى ؿؼ٢-

ؿړ ى ح٣ پ حؼ٣ض پ٣ړ ٢، ګ ىح چې پ ىې حكوظخ ې كخ حهظې ط حړ ٢، ى ى

21ؿډ ې پ ګط ١ ١. پ ىې ١ چې ى پ٣ړ پخ ح حهظ پ ص ې رخ٣ي پ پ ر طګ

.پ٣ي ١ ؿړ١ كخ ١ پ ىحې كخ ې چې ى ح٣ ٤ خ١ ٢، ى ث٤ ح٣

ىيې –ؽ

ر٤خ٢٣ ى ې، ح٤ض ح ظ ى ټ٤ګښض ح ى رظې حىحې ى طخ٤ هظ حىح ى ىض ځۍ چخې پن-

.چې كخ خى ړ١ پخ كن ١

ظ٤خال څو رخ٣ي ى هظې حىحې ړ ح ښ ى هظې حىحې ٣خ ح ٣خ ى ـ پ ؿ٤خد ې ٣ -

.د ړ١طؼ٤ ح حظخ٣ظ

حىحې پخ٢٤ ض ١ چې ى هظېېؿخړ ١، ج هظې حىحې ـ ؿړ١ چې ى وظل څخګ ىي ٣ې پ ى-

.ى هپ خ پ خك ې پ٢ ړ١

حىح پ هخ٢ الك٤ض ١ چې ى پ٤ پ چخپ ح چي ې حهيح ړ١ ح ى هيص ى حظوخ هظ -۱

ګ ظ ١ چې ى ړ٣ح خ٢ خخ څو پ٤ې طال ړ١. هظ حىح ر ى طګ كن پ ځخګړ١

ظ، لخز١ ح څګي خىى وې ى ېرخج پ ظ ى حكـخظخ ١ رخي ر٤خ كؼخ١. ىح رخي ر ى

.حهيح ١ پ٤ پ ط٤ ې ى هخ وې

٤٤ ؿړ١. ړ١ ٤٤ هظ٢ ظ پ ظ ى ٢ خ٣ هپحىهظ حىح ر ى ګ -۷

٣يح ډ ظ چې ى حىح١ څخګ پ خيرخلخ٣ظ ح رخ ح٤ظ حۍ ح حطې حظوخ٢ حۍ ط ى ـ

.١يؿ خ ى ح٤خ ح حال پ ىي ګخ ٤ږ١، پخ ىي ح

پ ر ى ګ ظ پ ظ ى ر١ كوه ٣ هپحى ٤٤ ؿړ ړ١. ى ىؿ ٤٤ هظ حىح-۱

ح ى ر١ كوه ى ىي ې ى ر١ كوه ى ػخ٣ض څخ، ى ر١ كوه ى حػض پ ص ې طلو٤ن

ګ ظ پ ظ ى ـ ظ پ ٤ خط ط ى خ ى١. يؿ خ هظ حىح ى

.ځخ ١، ٤ ؿړ٠ ٢ چې پ ىې حكوظخ ې ى١ ځخ پ

ې ى ٣ ړ ٢ حرط ػخ٣ض ړ١ چې ى ړ٣ح ؼ٤خ ر پ هپ ړ ړ ١ى هظې حىحې ؿړ-۵

. رحر ١

ؼ٤خ ح١خػض ؿړ پ هپ ړ ړ ې ى پط ٣ ړ٣ح چ٤ې ى هظې حىحې -۱

٣خ ى حىحې څو ى ـ ح٣ظ رخ٣ي ى ث٤ ح ړ١، رخ٣ي ى هپې ىيې ګښ ړح ٢. ى ٣ ؿړ١ ګښ ح

.ح٣ ى ى ػؼ پ حؼ٣ض ػ٢ ٢ ٣ ح ىحي٣خ ى ـ ى ظ٤خ پ ړ

49

ىيې ح الك٤ظ ى ګ ظ پ ظ ط٤ ح ط٣ق پ ص ې ى هظې حىحې ى ؿړى -۳

.٤ږ١

حطح١ ٣ې ؿګې ى حر پخ ځخګړ هپحى ٤٤ ى -څ

ې ٣ ٣ې ؿګې ى حر پخ ٣ ځخګړ هپحى ٤ ى هظې حۍ ى ؿړ څو ى ى حطح١-

ىې ٤٤ ٣ ٤ ط ؿړ٣ظد ١. ى ٤21خظې پ ى ې ؿړ٣ږ١. پ ىې ځخګړ١ هپحى ٤ ې

٣يح ى ظ خي ٤٤ ؿړ١ ر ى ـ ؿړ١ رخ٣ي پ حخ٢ هخ ٣خ ػؼ١ هح٤ ې طو ١. ى ىې

ې ١ ح يؿ خ ى حيه ح هح ړظ پ هز ې ى ر څو چې ى حكـخظخ پ حړي ى ګ

ي٢ ټ ى ډ هح وې طط٤ذ ١ ؿ ٤ږ١. ګ١ ظ ر ى ىې ٤ پ حكـخ ظو٤، ى

.ؿړ، كؼخ ح ى ٤ ى خزې ىححالخ پ ؿړ ې ظ ړ١

ى ؿړ ى ٣ې ؿګې ى خىى ح ى حطح١ ٣ې ؿګېىؿ ځخګړ هپحى ٤ ر ى حطح١ -

ر ى وحط ح خىى ٤ پ ټخ ې ظۍ ط٤ ٤ې ؿغ ١. ىؿ ځخګړ هپحى ٤

:ې ټ٢ ر پې پ ګط ١ ١يى ؿړ١ چې ال

پخ ى ؼ٤خ پ چ٤خ ى رهې ى ټخ ى ح٤ي ح پ ٣ ؿګ ې پ ٤حى ې ى - حق

.ګط

ې ى حكـخ٢ ډح ى پخ ى رهې ى ټخ ى ؼ٤خ پ ګط پ پخظخ، ح٣ح ح ى ړۍ پ ٤حى -د

خ، رخل خ ې ى حال٢ ػخخ پ ګډ ى ي٢ ټ،خي ح ى ٤حى ى ر ٤حى ې ى پ -ؽ

ؼ٤خ پ ګط . ىؿ ځخګړ هپحى و٤ظ، ښخ كح ح ىحګ ى رهې ى ټخ ى پخ ى

حظخ خذ ٤ رخ١ ح ى حكـخ ى پګ ى ٤ ر پ حطح١ ٣ ؿګ ې ى ښځ

وحص، ى ؿګې ى پح٤ظ ٤ټ، پ ظ ې ٤ ٣ې ؿګې خىى، ۍ وې ى حطح١ ١. ح

.ى چخپ ح هپ ړ١ ځخ ح

٣ي ى پې ح ى ـې ى څخې ح خيى ى حطح١ ٣ې ؿګې ى پخ ر ځخګړ هپحى ٤٤ -

حظوخرخط ٣خ ؿ ططز٤ن خىى غ ١. ىؿ ٤٤ رخ٣ي ى حطح١ ٣ې ؿګې پخ ى ؿ٤ ظو٤

ح لخ طګ ٣و٢٤ ړ١. ىؿ ځخګړ هپحى ٤٤ ر ىحې ٤خ٤ ح وحص پ پ څګي

.حځ ط ١ چې ى ـ وې خ٣ظ ػزض ح ى وړ پ ص ې ك٤ض ٢

٣ چې ى حظوخ٢ حيړ حظوخر١ ح ـحطح١ ٣ ؿګ ر ى حظوخ٢ حىحې پخ ى ىض -۱

.ط٣ز١ حىحې ى ؿړښض ح ى ړطز خ٣ پ ١ ١،

پځ: خ٢٣ حكخ

٤حى ې ټ ـخي٣، حكـخ ح ځح ح حې ډې ى ى هيص ى ٢ حظوخ ر پ -

ر ى ې حځ٢. ح ى حكـخظخ ى ح٤ظ٢ ح پځ٢ ؿښظ يې الخيظ ح ه طهظې حۍ

.٤حى پ ح ح ح٤ظ٢ ځح ې طظ٤ ٢

حطح١ ٣ ؿګ رخ٣ي ى ړ٣ح ـ حخ٢ پ٤پ ح حكخ طخرن ػ ړ١ هظ ح٢ ح-

.١ ١ ح حكـخظخ ـ ٢ ى١ى ر پ كوه ح حخ٢ هح٤ ې هي چې

ړ٣حې ټې هظ ح٢ رخ٣ي ى ط٣، وي حى، ح طظ٤ ؿخ٣ظ پ ي زخ ې ى -

ګ١ ح ى هپ ګخډ٣ ٤حى ح ړ٣حې خ١ ړ١. ىؿ ح٢ رخ٣ي ړ٣ح هح٤ ط پ ى ظګ

.ټ٤ګې خط٢ ٣ ح ىظخ حړ٢٣ټې ح

حطح١ رخ٣ي ىح رخ١ ړ١ چې پ هظ ح٢ ح ى ٣ې ؿګې ى حر ځخګړ هپحى ٤٤ -۱

.ى٢٣ ټې ػخىال حظخ٣ظد ١ ٣ ؿګ ح هظ حىح ې ښځې، ټې هخ٢ ح

١ ح ٣خ ٣ې ى حخ٤ض پ ي ېح٤ ٣ې ؿړ ړر١ ه هظ ح٢ ـ حوخ چې ى ړ٣ح-۷

.طؼو٤ذ څو ٢ ؼخف ٠ ١ ػي٢ یؿخ٣ض ړ

ز ٣14 خ پ٣ړ ٤ي ) 1380ح٤ض ى ح ى ى هظې حۍ ټ حهيحخص ر ى ګ ظ ى-۱

.ړي پ٣ړ طخروض ١پ ى ح٤ض ح ح ٤الى١ خ( ى حكـخظخ2001

ظ ې ر ى ټ حګخ پخ وحص ح خىى پ ؿ طګ ى ګ ظ پيال هظې حۍ ط-۵

.حځ ط ٤ږ١

٤الى١ خ ى ىز ى ٤خظې پ 2001ى ٤ې ى ىې حكوظخې ىحه٢ رهې ؿړ١ چې حګ٢٤ ظ ٣ې

ظ ى ح رخ٣ي ى ګ ظ پ ح٤ق ې هي١ خط ٢. ح٢ ی ٣ و ې طط٤ذ پځ ٤ټ پ

50

ى هخ حظخ١ هح ر ٢پښظ، ى١ ح ـ ژر ې چې ى ګ ظ ى ٢ ظ ر پ

حګ٢٤، پښظ وې پوې ٢، طط٤ذ ٢. ى ګ ظ ى ٢ هخ حظخ ر طي٣ن ې

.ح ى١ ٣ ګډ٢ ط حظ١

ه٠ ح طګ ى ګ ظ پخ ى خي پ ى هز ى ګډګ پخ ګ ظ ى حكـخظخ پ ى

حظخ ځخګړ ى حكـخظخ ى ګ ظ ى ٢ حرح٢٤

ړۍ ٤

ړ٣ح ح٤ظ٢ ځحى

ى ګ ظ پ هز ې ره ح ىح ٢ چې پ ټ ٤حى ې ى ح٤ض ټ٤ګښض، ظ حكـخظخ پ حړيى -

ژ ١ چې حكـخخ ر ى ض ى. ىؿ يف ط ى ٤ي پخ ىحېح ى هخ پې پوپ ى حكـخخ ج

پخ پ ى ګ ظ ح ړ٣ح كظ٢ ح هپ ټ خ٣، طح ح ل ح٤ض ى ټ

.خ٣ چې پ حكـخظخ ې ځخ پ ځخ ٤ږ١ ٣و٢٤ ړ١ ؿ٤ كظ٢ خط ح

ې ٤ ى هز ره ح ؿښظ ١ چې ړ٣ح ټ ر ى حكـخظخ ى ٣ ى ىې يف پ ظ-

.ظ ١ ٣ ح ح ح٤ظ٢ ځح پ ح ؿړ٣ي ېح ى حكـخظخ ى

ځح ى رپړ ؿړ٣ي ح پ خ ٣ي ى ىې طذ پ پ٤ي چې ى حكـخظخ ح ح ح٤ظ٠-

ى ح ز ى ګ ظ پ هز ې ره ح ى ح٤ض پخ ٣ څ هض ط ص ١، ىې

٢ پ حكـخظخ ې ځخ پځخ ط طؿ ېپځ څ ژ چې ؿښظ ١ چې هپ ظق

٢ یځحى ځحى ر ى خر ح ى ـ ى چخپ٣٤خ ى ح٤ض ى خط پ ال ې خ١ ړ١. ىؿ ړ١. ىح

.٢ ط پحهظ٤خچې ى پ ص ې ى ٤حى ښخ١ ح خك

ښخ١ ح خك څو پ ى ګ ظ پ هز ې ره ح ژ ١ چې خر ح -۱

ټ پځ٢ حكي رخ٢. ىح ر ښ ١ چې ىؿ ځخ ٤ږ١، چې ى ګ ظ ظق ځحى ځخ پ

.ؿې پ ال ې خ١ ړ١چ( ى ر٤خ ټځح ى حكـخظخ ى ٣رخ)حلح

ى ٤

ى ې ى ګ ظ ى خخ و پ هظ

حظخ پ حكـخظخ ې ى ګ ظ ى حړه٤ خ پ ټ ره ې ى ګ ظ ى ٢ ځخګ-

.١ ضېج

يؿخص څخ١ ح ى ططز٤ن پ ال ې خې ټى ګ ظ ى ٢ ځخګړ حظخ رخ٣ي ى ىې حكوظ-

.٣ې ظ ړ١

ړ١ ط څحۍ ط ى ٣ ٤خ٢ ر٤طك چخپ٣٤خ پ حځظ ٤ي ې الښ ګ١ ظ ر هظې-

ىح١ ـ خط ح ح حطح١ ٣ ؿګ پ ححى ح لخ ح٣ط ې حؿډ ٢. ګ١ ظ ر ى

ې حړ١ يظ٤ـې پ ظو٤ طګ ى ل ال څخګ چخ چي ط چې ى حطح١ ٣ې ؿګې ىح٣ ح ى ـې

.هخ طؿ ړ١

٢ ى ٢ ځخګړ حظخ ح ٣خ ى ـ ح ـې هح ټخ ١ ٤جض ط ر ر ړ ى ګ ظ -۱

پ ؿډ ې ره ى حر ى ځخګړ١ ح هپحى ٤٤ ې٣ې ؿګچې ى هظې حىحې ح ى حطح١

.حه٢

٤٤ ى هپ ؿډ څو غ ٢ ح ٣خ ى ىې ؿګ ى ى٤ پ ؿ هظ حىح ٣خ ځخګړ هپحى-۷

ى ګ حؿډ٣ي ى ػخط پ پ٣ړ ړ١، پ ىې ر ١ چې ى حطح١ ٣ې ؿګې ى

ې ځخګړ حظخ، ى هظې حىحې ٣خ ى ځخګړ١ هپحى ٤٤ هح ى ظ٣خط پ ظ ظ ى ٢

پخ حخظ٤خې رحرې ح ٤ ى هپ ه٤ ح ښ٤ګڼې خ٣ض څو خ حه٢ طڅ پ ىې رخ ې ى ك ى

.٣خ پ٣ړ ړ١

ې ٤ي پ ص ې طلو٤ن، ح ص ير١ كوه ى پښ ال ىګ١ ظ رخ٣ي كن ١ چې -۱

پخښظ ړ١. يحګ ګ١ ظ ى ر١ كوه ى پحهظ٤خ، ى ښې ح ې ٢، ى حالك٢ ػ

.١ ضېپګح ى ططز٤ن ح ى ر كوه ط ى ىخ١ ح پخې پ ال ې ج ى

51

ى٣ ٤

ګ ظ ى هز ى ره ح ؿښظ ى، ظ ى خخ ى حكـخظخ پ حړيى ګ

:پ ىې ٤ ى ګ ظ پ هز ې ره ح

حكـخظخ ٢ حظد، ى هخې طخ٤ض ح ٢ ټې څو ؿښظ ١ چې ى ېى ګ ظ ح ړ٣ح-

حهيحخص ړ١. يحګ ى حكـخظخ پ ٤ چخ ې ى ر٤ ٤حى ى ٣١ح٢ ى خض پخ

.ى ري پ ال حهيحخص ړ١ الې

ځخګړ١ ډ ى ظ ٤حى ح څحړه٤ خط څو ى ګ ظ، ړ٣حې ټې پ-

ؿې، پ پښ پخ هظې حۍ پ ګډ ى حكـخظخ ى ر٤خهپ ػي ى پ ؿښظ ١ چې ى

.ح ططز٤ن ړ١ ؿښظیطخث٤ي، ى٣ي ح ر٤خ ىح پ ال ې هپ حؿزخص ح خ١ ٣ ځ ر٤خ

ى ى ػزظ خ ى ػ٢ ژ ى ح٣ ى ګ ظ ى خخ څو ؿښظ ١ څ-

ط٣ذ څو ظ ىح٣٣ږ١ وې وې ط ١ ح يحګ پ خرخط چې ى حخ٢ هخ ىحظو

.ل ٤ رپړ ړ١ حكـخظخ ې

ؿښظ ١ چې ى حكـخظخ ى هپحۍ ح ه ى ػص پ ى ګ ظ ى خخ ح ړ٣حې ټې څو-۱

هخخ و پ پ٤ژي ال حهيحخص ح ى هظې حۍ ظ ړ١ هي١ خط ې ى ـخي٣ ى

.ى حكـخظخ پ ح ح ح٤ظ٢ ځح ې ـخي٣ ر٤خ يؿ ړ١ ط څ

ځپ ح ى ؿګ ظ ح ړ٣حې ټې ط ر ١ چې ى ٤يح ٤ ح حػ٤، ى ؿګ ګ-۷

.٤ر٤ ى ظې يم ؿړ ړ١ى ؼ

هظې ړ٣حې ټې ح ى ٤ ح٣ ظي٣ خط څو پ ؿښظ ٤ږ١ چې ى ى ګ ظ ح-۱

زخې پ ال ې ى هظې حۍ حۍ ى ړ٣ح ط٣، ى وي حى ى ې ح ٤ږى پ ي ى

خى١ ح طو٢٤ ظ پ رحر ٤ خػي كـخ٢ يګ ى پخ ى خ٢، خ١ ٢ ح ح

(۱) ي ړ١. ې هح٢ پ٤يحح ط ړ١، چې ى حكـخظخ يګ

ح ١ې ى حكـخظخ څو ى خ ىټحې ٤٣ ګړيظ ط ظخص ال ګ ـ هض چې پ ر کې ى

ې ى خؿ٣ پ خ ٣ ٤جض ح ى څو ى يۍ ال ط ٢پ٤ښ څو ى پ٤ ګ٤ال ى ٣ېط څګ

ې ٣ څ کخ ح يط خ ال ېپخچخ ليظخ ى ډې حظخ١ ح يح ح ى هز ى ؿډ پوح٢

ى ػې خ٣يګۍ كن کړ . كخ حكـخ ٤ي ح٣کخ٣خ يې ظله کخح ډګ٤ ط ى

ګړ١ ٢ پ هپ کې ػ٤ض ىى ح ى ټخک ، ٣ې ې٣ ٣ېىح چې ىىې ډ څو

ح ى ١خ٣ ١ىې ـی ى ٤٣ ـ کخ پ ال کې چې ٢. ى خ٣يګ

يح ح ى خ ټح ى ، ځخ هي١ ګڼ ٣ې پ کې وع پخ چخ لي ظخ هخ

ى كد ځخیحې ٣ کړې . ىکخر څو ى خ ټرخ ى ال ٣ېظظظ چې ٣ پ ر

یپ٤يح کړ ځخیخظې ط ى ځخ ٣ې٣ ٤ پوح٢ ګړ١ چې ى رخ حي٣ رخ٢ پ كکض کې حال٢

ګړ پ هپ ځ کې كک١ ٣حی ىى ح ی. ى هز ح پ٤ښ ى ؿډ ډ٣ خ

حال٢. پ ىې ؿډ کې ى٤حى ظ حځحک ګي ک كد ١حظخ ١ى چخ ټخک

ى ر ى ٣ې. ط څګ ١ ؿځ حي ٣ ؿځګ حال١٢خزخ حكـخظخ ح ى

ى ګډ كن ىى ح ٣ېچې پ ؿډ کې کخ ىحې ١څ ٤ ٣ېڅو کؿډ ى ګډک

پ ٣ؼ ى ط٤ل ى پ٤ټ رګ ى.خط طل٣ق ف ظ پ ر کې پ ٤ ح ٣ېپخط

» ٣ښې ٣ چې : حيځ کې پ ډ٣ حك ح ١پ حه ؿډېى ٢کک٣ ګډ ؿډې

حكـخظخ پ ح پ ډ٣ حح ه٤ض پ . ټ حک٢ ګ ظ ط کړ ، يروظخر

.....« ى ګ ظ خ٣ي ١ كخک ح٢حكـخظخ ح ح ر ى

٭٭٭٭٭

حكـخظخ ح٤ لظ كکظ٤خ پ هپ ٣ حػال٤ کې ىحې ٤ک : حال٢ر ىحکحط پ حړ ى كد ى

ػ ث ػ ؾاوـات پ ى ثب٠ؼ ا٠:

ؿت ؿاث ى چ ػ ف امتبػ غ ډ ٠افېـ ػ ث غډ ػ اـ٠ىب پ عښ ؿاث ىې غډ ػ، 1

52

ؿت ث ى چ ٠ب ئې ػا ص غؼې ؼفامتب ډېو ػامېاـ٠ىب ػ ظب ػ١بت التړ ئې وړ. ػ

چ ػ اـ٠ىب پ څګ و ػؿ٠ؼ ا ػ عپ ل ا ه پ عالف رګېؼ. صت ېضى وړ ډېا ٠ب ئې غ

ړ ىې.ث١طـف ډ ت ث ؼ ؿو

تـالم وړ: ېػ پـ٠ىړ الؼې ېغښت ػې غډ ـ اـ٠ىب٠ب2

ا ؼا رـګ ث ػ رـګ رړ إلت اػاؿ چ غ ث ٠ اتصبث ػامې٠ عښېاف: ػ اـ٠ىب ػ

ف١ص و. ۍؿاتى ظب ا ػائ صىت پ ى ؿمت

. ېږيپځ ة: افغبنتب ت ػ ګڼ ١ت

ػ ثـ١ الؼې ۍغاړ چ ػ ػغ پـ٠ىړ پ امتبػ ٠ې عا افغبنتب ت ػ اـ٠ىب تـ يـ اـ٠ىب٠ب

افغبنتب نتمج ېږي تر١ وړ ا غ ت يـػ١ت ؿوړ ا ثې عا ػ افغبب ثـع١ه ا ػپځ

٠ صم غؿ عښېػ اـ٠ىب ػ ېب ثىټبو چ غړ ث ئې افغب ېرـګې الؿ اتصبث ػامېػ ٠ې

و.

رړ ى چ تـ ػ حخ ف٠بت غړ ػ اـ٠ىب ػ ػې ػاړ غښت ػامېتـو١ت ېـ ػ غډ3

رړ وړ چ و پ ـ ػامېظؼ١ت ئې ېالتړو. چ څن فړ بفړ غ ئې اع١نت ا ػ غډ

تـالم وړې ې. ػ ؼې پبؿ ېطك اوخـ٠ت مـ ث ئې ػا پـ٠ىړ پړاو ػ غړ ؿا ت ؿرع ىې پ

پ وبث و ػا عجـ اػال وړ چ ػ ىب ائتالف ١ئت ت ػا ان ؼ ؿوړ ى چ ػ إلت اػاؿې ؿثب

ې غبفت مـ مـ غى ٠ چ ػ ؿثب ػ غړ پ ک پـ٠ىړ وړ، ا ػ ػ ػ ١ئت يـ ٠ل لب

٠څ ا ػ ػ ١ئت ث څ ٠. پ ى ؿثبپځځ ا ػ لت اػاؿې غړ ټبو. ػ ثـ١

پ ١ؼا و ا ػ رګړېاـ٠ىب چ ػ افغبنتب ػ ثضـا ػ ص و پ اړ و پـ٠ىړ ـ غ ػ

الؿ. ػا عجـ پ اص و ػ صي١ب ا ثې ؿصب ثجبؿ٠ الؿ پ و ػ ث ػ غډ ػ عجـ آتـ

ػ ػ ظب ػ١بت ػ تر١ پبؿ ا ػ ػې ػ١بت الك ؿاړ ت ػ يـػ١ت ؿو پبؿ پ١ ى.

تـ ت بمت ػ ا ت پ افغبنتب و ػ اونب عجـ عښېػ ػ ػ الؼېپ ث و ػ اـ٠ىب تـ فيبؿ

ـ ؿځ پ نب ثې ګب ا ثې ػفبع افغبب پ لت ؿمېږ، پ لؼ اـ٠ىب پ غبف١ ث ؿېږ.

صبي و پ ډ ا٠ق تګ پ لت ؿمېږ چ الم ئې تـىب تړي ى، پ ؼامېو ىپږ م ام١ـا پ رګ

وټ ػ پ ؿا ېؿېږ ا څ٠ښت اـ٠ىب٠ ١ىپتـ ټېغ١ـ نش ام١ـا ػ ضجل پ اګړ و ث ا ؿاو

. ېپبؿ پب ؿړ ې.ا غ څڅ ت اؿ اچ چ ػغ ثې ف ام١ـا ػ ځب ژغؿا بى١ ګڼ

ؼامې ا څن چ و ػ افغبنتب ػ ثضـا پبؿ پ ث و ػ ص الؿ ټي وېږ ګبو ونب چ

ؼ.ېغډ غغ ا تلغ ـ، ٠ب ثې عجـ ػ ٠ب غ

ظـ ػ افغبنتب ثضـا ت ص وېؼا ى چ:فږ

اف: رګړ تلف ى.

. افغبنتب ځپځة: ثـ

د: اـ٠ىب، ؿم١ ا فږ غ ګبډ ېاػ چ ؼ مـ ګـ ى ا فږ ػ ېاػ پ

وړ ا ېبؿا ؼاعې ثؼ ېعپو ا رګړ بؿ ډ ت مې ا پ١نې ېږ، ېوؿ١ چبؿ و الم

پـت ص وړ. ېچ عپ يى پ عپ ػ ثـ فيبؿ ا الم افغبب پـېږػ

ىؿ رړ ى چ غړ ئې افغبب غؿ وړ ا ػ افغب ل تغت ػامېػ: ړ ٠

. فامتب

لب تؼ٠ ا تص٠ت وړ، ـ : ؼا ىؿ إلت صىت رړ وړ، ػ ېاػ پبؿ امبم

اؿػ ا نتم ا ثب صالص١ت متـ ضى رړ وړ.

: ػ لت ػ پ پب و ػ امبم لب غښت مـ م آفاػ ا ػبػال اتغبثبت تـمـ ا

څ ػ افغبنتب لؼؿت تغت صىت ت اتمبي ى. ٠ تغت پبؿب ا تغت صىت پـت پ ث

رـګې ا ػ پـػ٠ پ الك لؼؿت ت ا لـ مطب٠ ثضـا ي ص وېؼ، افغبب اتصبث

صىت. ؿمېؼ

پ ػې ـص و ػ صقة وړالؿ څ ػ ؟

ىكخع ١، هپ ېحى ۍكد ر ى ط پ څې ى هپ ېحى حال٢ ٣ض، حظوال ح هپح

ض ى ـ ېح ال ١ ح ږ حال٢ ج ١ ى ح٣ظ پخ ر ـ څ ١ چ٢ پځى پى٣

ؿښظ ١، ح ټ ـ و٤ظ ح ډ ٣ ګډ حال٢ ؿز ؿړ چ٢ ى ر٢ طـخ وخق ١،

٢حال٢ كض ؿحړ١ ح ى حؿز هښېخخ ى حال ح هپ ېحى ىكخع ١، ح پ حكـخظخ ٢ ى حكـ

53

( ۷) پ ك١ ح راله٤ي ح ١ ط ټ٤ګخ١.پځ

هپ ٤حى ىح٣ح څو خطخړ پ هض کې پط ځډ پځ٤٢حى ى ح٣کخ٣خ ى ح٤ چې پ حال٢كد ى

ى ـی ح یح ظخ پ ک طګ ځ طط حظ . پ ىؿ هض کې ى ١خزخ كکض

ى پ ىې حخ ح٣کخ٣خ ح ، ی پخط هي١ك٤ؼ٤ض ى وظ رزخ٣ ح طؼو٤ز پ حخ ٢طظ٤

ح ، ې ک کک ې ىخيحكـخظخ ر چې ح ېې پ ، ظخ كک کخ ١ې ؿړ يط چظ ال ـی

پوپ ىح٣کخ ، پ وخر کې ى حپط ک٤ي ځحک ظ پځپ ٤چخ کې ى وخض ح ى ح٣کخ ى

ک پ ې ح ٣ېې خي ؿؽ ر پ هپ ٣ ٣خ کې ىح څګي کړ چې پ حكـخظخ ر

ىح هد ـ هض ى ى ـیه ، (Mission is accoplished)چې: ٣ هپ كڅ ط ٣ېژر پ هپ

هپ ٤حى ى ر٤خ حظوال ح ححىۍ ط څګ ى هپ ى كد ح٤ ط٤ ٤ چې طؼز٤ ص چې ى

ط ي ال٣ض كد ح٤ ى طح څو ى پخ ى ظ خ٣ څو پ کخ حهظ هي پط کړ١ . ى

ر ځحک پ وخر کې هپ کخ ح٣کخ٢٣ى ځخیى ـخي٣ ٣ حال٢كد ى ٣ېح ظ ح ىظ

حكـخظخ ى ححىۍ ط ىپځح٣کخ٣خ ح ر٤خ ى ح٣خف ٣ېىې ٤خظ کې ړ٣پ ـ پ٤ کړ. ح

پ ه ى ١خزخ ٣ېح څګي کړ . ط څګ هپ ؿى٣ض ححظوال څو ىىكخع پخ

٤٢ز پ ٤حى کې ى ح ، حظوال ٢ ح ى ححىۍ ح ځخیې ؿږ کړ ط څ ى ـ ٣ خيؿګـ٣خ ر

ځپ پخ حږ پ حږ هي حه٢ . ځحک ى

کې ىحې ٤ک : ٤ېكد ح٤ پ ٣ې حػال کخ ى ړ١حـخ پ ـ ىپځ ح٣کخ٢٣ى

ک٤ې پ خزض : ۍړحكـخظخ ى ح٣خ٢٣ ځح ى ك٤خ ر٣ي: ى پ

ګب ػامېؿاتى پ ى ځ صم افغبنتب ػ اـ٠ىب٠ ځاو ثـ٠ؼ ؿمت ػ ػې ېاػ ػ ـپ

، ػ ػې ېاػ نػ وېږ ـظب ث پ عښېاډې ثؼېږ، ػ اـ٠ىب ػ و چ افغبنتب ػ اـ٠ىب پ ػائ

ؿا ډې ې!! ػؿژ٠ نىؿي ى ػ څاـ٠ىب پ عالف ػ مبت اىب ىت ا ػ اـ٠ىب ػ الك پ

فېؼ پ ث١ـ مـ ػ ت ف١ص وړې ، پ ػې لطبؿ و ػ مؿېؼ پبؿ غى١ لطبؿ ا ثن ػ ؿاو

پؿ پ ػؿ صبي و ، غښت ئې غى١ ګـ ا صفف عپ ؿاثط لطغ وړ، ا ػ اـ٠ىب٠ب

ټبو!! اـ٠ىب٠ب ېېږ چ ػ پ عپ ثىځثن و ػ غ زي مصؼ پ ؿ ع

پ صېاك ا ػ اـ٠ىب ػ ځب ت تر١بت ـي، ٠ ئې چ فږ ػ ېاػ ا ل ظؼ١ت ډې ېػ

متړ ى، ػ اـ٠ىب تـ رګړېپ عت و . ل صېځاو ػ عت و غ ؼ چ ػ ىؿ

ړۍ و صـ٠ف ا ؿل١ت ـ. پبونتب، فږ ېړۍ اي ائتالف ـ ځاو ػ چ پ ټ الؼې ۍيـ

مبت پ ػؿا و ػ افغب ل پب ځ ا متـ غ ګبډ ېاػ چ ػ ىؿ ځاو پ عالف ػ

، ا ػ افغبنتب پ اړ ټي غ څ و ت ت١بؿ ػ چ اـ٠ىب٠بیالتړ اك ػ اـ٠ىب پ څګ و ػؿ٠ؼ

رګړېئې ؿ غاړ، و ػا ػ صقة امال پ عالف ػ غبجب صب٠ت ا التړ ا و ػ غبجب پ عالف

ت پ عال الك ػ امتفبػې ا فعبء اـ٠ىب٠ب ېت ظب اډې ؿوي اػ پبونتب ځى ـ٠ىب٠بو ا

اربف ؿوي .

ثې عا ا٠ـا فږ ث ګبډ ېاػ، چ ػ اـ٠ىب پ عالف ػ افغب ل ػ مبت ػ التړ ا صب٠ت

ث١ ا ائتالف ػ څ التړ و، ػ ىبي رج ئې ػې ت ػ الؼېغغ ؿ وېؼ، اك ػ اـ٠ىب تـ يـ

پ څېـ ػ وړ، ا پ م١بم ډګـ و ػ ث غ پځڅ چ پ ظب ډګـ و ػ اـ٠ىب ػ ځى١

تـمـ ىي ا پ ت١ز و ئې ٠ې عا ػ افغبنتب الؼې ۍؾاوـات و ثـع اع چ ػ اـ٠ىب تـ يـ

اػاؿ رړ ى، ا ػ غبجب امال ابؿت ا ػ ىبي ػ رجې امال ػت ئې ث ٠ عښې ػ اـ٠ىب ػ پبؿ

ػ ؿات مؼ پځػ عبؿر الؼې ۍعت و نىؿ وړي ا ثې عا ئې افغبنتب ت ػ ثـ٠تب١ب تـ يـ

ػ ال١ت ػ ائتالف رجې التړ وب، ث١ب ئې ېالؼاعبء وړ. ا٠ـا غى ػ پښت پ عالف ػ تبرىب تـل١بػت

چ ػ ث ػ ػ اـ٠ىب پ الك ػ غبجب ػ صىت ػ نىؿېؼ التړ وړ، ا اك غ صىت پ ؿم١ت پ١ژ

پ افغبنتب و نتمـ پځا صب٠ت پبؿ ثـ ېؾاوـات پ ت١ز و رړ ى ا ػ غ ػ مبت

ى.

ېاػ يت چ پ افغبنتب و ػ اـ٠ىب ػ ظب صعؿ غبفت وړ ػامېړۍ و ې ټ: پا ا٠

ا ػ اـ٠ىب پ ظؼ مبت و ػ افغبب تـ څګ ػؿېږ.

تګ، ٠ب غف پ څـګؼ ډېم١بم ېفىـ و چ صقة امال پـت ػ افغبب ټ ػامېػا صم

پ عالف غ ػ صعؿ التړ و، پ ػې عبغـ ػ ػ ظـ ػ اـ٠ىب٠ب اـ٠ىب٠با پ ٠ ا ث ډي ػ

چ افغبب ػ ؿم ځاو پ عالف وړي. څ وي ى ثـېښ

54

چ ػ فىـ و چ ػ اـ٠ىب پ ظؼ ث صتب بغ څ وېږ ػامې ډېپ مبث و ثې ېػ ػې صم

چ ىؿ ځاو ا اـ٠ىب ث ـ ـ بغ ثـع١ه مـ غبظ وېږؿمب پ عالف ىي ا

:ػال٠ ػا ػ ډېىؿ اتضبػ ؿمـ غبظ ى. ػ ػې

ځان . ١څى ٠ غبغتیػا ػ هللا مت ػ چ ـځان ت ئې ػ ػـد ا غغ١ب ٠ عب صؼ ټبو

صبت ػ فنبػ ػب ګڼ ا ػامېړۍ صىت وړ. لـآ ېټ ـػ پبؿ پ ېچ ػ اږػ پـېږػ ػامې

ځاو پ فاي ضى. ػ ػ فنبػ پ ث ځان ػفغ پبؿ غبغت ١)د( ػ ػې فنبػ ػ غ ا٠ چ هللا

ځب٠، ػ ػجبػت ا ػ عؼا ػ ٠بػ ا بځ ټي و. و ټ ړۍ ث تجب مـ غب ظ وېږ

اېږ.ث ؿ

كغ ال ر ؼ٠ حخ هللا ى ض رز ؼ ى غ ص ر٤ غ ي ـ ؼ٤حا هللا ح ك٤ خ ٣ هللا ٤

٣ هللا ا * حلؾ: و ٣ 40ػ

، ى زخخ ح ٣ى ى ېهي ى ځ پ ٣ؼ ىكغ ١ ٤خ ېح ىح ح٠ ض چ٢ ځ٤]

[ ح ؿخط چ٢ ى هيح پ٢ ٣خص ٣خىېږ١، ټ ر ح ١ .ځخ٣ػزخىص

نتب ت نش لطؼبت چ ػ ؿمب پ څګ و افغب و ىؿ ځاو ا ػ اؿمب ػ پىت ګڼ ىېـ

ـتغت ا ټي ښبؿ ػ ػ پ ان و ، ا ػ تېـ پ ړ١ ١بىت و پپب٠ېږي ى ،

پبؿ ػ ىؿ وب چ افغبنتب ػ ت ګبنػ ىي چ فږ ګبډ٠ ا ټ ړ٠ا ػامېافغبنتب

ېػ ېاصتبي ىت!! ع پل ډ ۍ ػ آفاػت، ؿ مبت ى ػ ا ػ افغبنتبپ و و پـ٠

ثـ٠ؼ پ١ ىي، ؿمب پ پځؿم ـئې عؿ ى، پ ـ ځب و پمبت پ١ ى، ؿ ؿ

عپ ظب اډ و پبت وېؼ ت اړ ا ښبؿ ت وفېؼ پ ػې عبغـ غ ىي چ پ ١څ افغب ئې

اـ٠ىب٠ب ېونت ګـ ٠ـ٠ؼي. ١څ ػ١ يت چ ؼا وبؿ ػ ې ږػاػتبػ يو، صت عپ

صبي و چ ؼامېا اګـ٠قا مـ ي!! ػا عجـ ػ ؼ چ ت ػا وبؿ ى ا اك ب ى ػ. پ

ؿص١ چ ئې تزـث ػؿػ، ػـ مب٠ ا ـ ل افغبب پ غ عت و ػـ رګ

ـ.

ػ اـ٠ىب پ عؼت و ػ افغب ډ ائتالف رج ث ډېـ ژؿ ژؿ ا پغال وېؼى اعتالفبت مـ

، اعتالفبت ث ئې نضب ىغړ ت ؿمېږ، ىـا٠ػ ث ٠ ځ ث١ب ػ ٠ ث پبڅ ا ػ غبظ وېږ

ل١ب پبؿ ثـاثـېږ.

چ څن ؿاټ ي ى اوخـ٠ت ئې ثې ؼف، ثؼاعالل، فنؼ ا غ ػ، ؼا اك ػ ػ رجې پ ١ى و

ئې پ ټ م١ و ػ غبؿت، ػ عى فؿ، ػ عى پ مـ، بي ا بك ػ تېـ ثبفاؿ تػ وړ. ى ؼ

چ ػا ظؼ ػ اږػ ػ پبؿ ػا وړ.

ي و چ ػ ت پبؿ ػا وړ. ػ غبجب تـ ث١ ا ائتالف الؼې يـۍػ اـ٠ىب تـ

نىؿ ػ ػ ؼف يتـن ، ع اك چ ػ غبجب صىت نىؿ ى، ػ افغبنتب ػ ؿاتى ا پ

اعتالف ىبؼ ٠ چ ؿ ػامې ػ پبت وېؼ پ مـ ث پ ؼې ائتالف و ػ پځػې ېاػ و ػ اـ٠ىب٠

. پ ػې اعتالف چ و تبئذ ـتت وېؼ ى غ ١څ ثب ػؿا٠ت ا پ انب پټ ېږؿ ث تيؼ٠ؼ و

.ؼ

ثې ؿصۍ، لنبت ا صيت مـ ػ وړ، ربت ػ بځ پ عت و ېچ پ و اـ٠ىب٠ب

ځب ژي، ػ افغبنتب الك تړ ا پ ٠ ١ـاثجبؿػي، پ و ث ؿي، ثې ګب عه ژي، پ مب ام

امـا اتمبي، وبث ػ نش افغب لطؼبت و نتم ضجن رړي، و١ثب ت ػ رګ عبؿېپ

ػا ټي صتب ا ثې ىى عپ ػىل اؼ …ا٠نت، ػ غ ډ يـا مپىي چ ػ ػ ګـت١ب ئې وړې،

ب ١څى ػ پـػ٠ تنػ ، ت ػ پـػ٠ ػ مطې پ عالف ؿاالړ ـ، افغبب ث صتب عپ غچ اع، افغب

ث ػ پـػ٠ پ عالف صنبم١ت ا ػ ػ ػ بػػ پ مبث و ػىل اؼ، ػ ػې ډېى، پل

ثڼ غؿ و ا پ نضب مبت ث ثؼېږ.

ثې ت م١ېػ و ا ئې ٠ې ػا ػئ ػال ګؿ چ مبت پ١ ى، پ ډېـ چټىت١ب

اـ٠ىب٠ ځاو ػ زبؼ٠ نن ثـ٠ؼ ا پ ـعؿېږ. و پ تېـ ػؿ٠ ١بىت و ػ مبت ظغ، پ

تفبت غ څ مـ مب٠ن وړ چ ػ ىؿ اتضبػ ځاو ػ تېـ پ ړ٠ ػې ثـ٠ؼ و ػ اـ٠ىب٠ب

ػ ثـ٠ؼ ىېـ ثبؼې غبظ ىي پ څـګؼ غؿ ث ګؿ چ پ اـ٠ىب٠بػؿ٠ ١بىت و ؿمـ

ف٠بت ػ ا ئې تفبت، ا ػ زبؼ٠ تىت١ى پبع ا تفبت ئې ١څ مـ ثـاثـ. آ٠ب اـ٠ىب

چ ا پل غ چ ٠ـېؼى ا لؼ٠ـ ا ع١ـابصـ٠ عؼا ب٠م ونب ت ػا عجـ وفب٠ت ى

55

ا ژث ـ ؿځ تـ پځ ف٠بت عپ ړپځػ مبت پ١ فمػ ػؿ ١بىت تېـېږ، اـ٠ىبئ

، عمت، پىت١ب، ا ړپ وؼبؿ، و ٠افېصبي و چ ال تـ ام مبت ؼامې!! ا ػا پونب ثګـا ت اتمب

ىې ا ؿ ال٠بت ت ؿ ې، ګـ، ګـبؿ و ئې ړ څـ٠ى څـګؼپىت١ىب و تيؼ٠ؼ ى، ا پ وبث

ؿ پ عؿېؼ ػ، اضؼهلل ت زبؼ٠ ځب ثـاثـ ا ډېـ ژؿ ث ګؿ چ پ ػغ م١ و ػ

ړ ؿ م١ پ څېـ ػ ىؼ٠ؼ مبت عؿ ى. ف ثبؿ ـ چ و مبت پ ؼې ىى ػا و

پبؿ پ افغبنتب و پبت وېؼ ت فړ ښ وړ ا ػا ؿځ ػې ېت ث ډېـ ګـا چ ػ اږػ اـ٠ىب٠ب

ػا تفبت تـ ٠ وبي ف٠بت فغ ېى چ اـ٠ىب ػ ګبپ ؿځ ف٠بتېؼى تفبت فغ. ف ١څ

.ى ث اوتثـ ا پ افغبنتب و بځػ ؿات ېى. ػ ػې اصتبي ډېـ ظؼ١ف ػ چ اـ٠ىب ػ

ىب٠ؼ اـ٠ىب ت ئې رجـا ؼـ ګـا پ ت چ و عطـبن تب٠ذ ـتت وېږپځػ اـ٠ىبئ

امال ړۍ و تـ ېافغبنتب ا ټ ـاحـات ث پ ى ؿمب ت. ا پ ػې مبت و ػ زبؼ ػ ثـ

پـاط چ ػ ىؿ ځاو پ ظؼ ئې پ ثـع ى.غ ډېـ ژؿ ا

غ ونب مـ چ ػ ٠ـغګـ ځاو پ څګ و ػ عپ ل پ عالف رګېؼ ا ػ ػ ػ ټ

ا افغب١ت عالف غ څ وړ چ ېپښت ـت، ػ امال، ې ا افغبب مـ ٠ پ فؿ لؼؿت ت ؿمېؼ

ت ؿمت پځغ١ـت ونب پ تبؿ٠ظ و ٠ خبي ي ؼ، ػ ثـ١ ېګ ا ث ېػ ډېـ ث

ث ؼ مـ بغ څ وېږ چ ؼ مـ ىب٠ ا ػ ػ مف مـ ى. وبه ػ ػ ونتب

.ی یپ پ ګب ا٠ښػ ٠ ډډ وړ غیا ػ ی یتزـث پؼ ا ػجـت اع١نت

غ ونب چ ػ اـ٠ىب پ الك رړ ى ظب مـ ػ ګـت١ب اؿاػ ـ ا پ ػې ث١ـ و ځبت ػ

پ اث ال و چ څېغ ربػ ېټ ېڅ و، ػ عپ تبؿ٠ظ ػاغز و ا عپ پ١ؼا و ځبی

پېږ ػ ث عپ ػ څګ . ې ېامال ػ ػفبع پ عبغـ ئې ػ پـػ٠ وفـ ځاو پ عالف وړ

ػا وبؿ ػ ؿمب پ عت و ىړ؟ څګ ػ ؿمب پ الك رړ ى ظب و ثـع ې٠ ېتر١ و،

اع١نت ؿت صـا ثـېښېؼ ع پ اـ٠ىبئ ظب و ثـع اع١نت ؿت رب٠ق ثـېښ!! څګ ػ ؿمب پ

ا اګـ٠قا پ عالف ربػ ؿت اىتجب ثـېښ!! عالف ربػ ؿت فـض ؼېؼ ع ػ اـ٠ىب٠ب

صبي و چ ؼامېپېږ ػ غ څن څګ الت چ ػ اـ٠ىب پ عالف ػ مبت پ و، پ

پـ ا ػ ؿمب پ عالف ٠ ػ ػ ػ مبت متب٠ و ؟!!

ېزـت و تېـ وړ، ػا صبت ئې تـ ػپ ېو څن عپ ټي ػـ پ ضجل و ا ٠ب ېاػ ـ

ا ػ صفبظت یظب و ػ بؿ پ څېـ وبؿ وړ چ ػ پـػ٠ پ الك رړ ى ػامېچ پ ٠ یډېـ غؿ ػ

پ ػې پ ى ېپبؿ ٠ وفـ ځاو فږ پ ه و ١يت ى ا پ افغبب ث ؿ. ػا ونب ػ

ځ ا ؿژ. ػ ېګـت١ب پ صؿت و هللا تؼب ػ ػ ا٠ب لج ا ٠چ وبفـ مـ ػ االت ا

څغ ګ وېږ ا جبس اؼ ػ چ ػ وبفـ پ څګ و نب ډېىـ٠ؼت ظـ غ څن ػ وبفـا

ػ و ٠ وفـ ػ مـ رګېږ. ػ ػ ١څ ػ١ ا ػؾؿ وېږ . ػ زجؿ٠ت پ صؿت و ػ ت

چ ػ وبفـا پ څګ و ػ نبب پ ظؼ رګېږ. ېى یع ػا اربف ؼ ؿوړ یى یؿعصت ؿوړ

ظب ت امال ظب ا٠ ا ػ امال صىت ػامېغ ونب چ ػ وفـ ځاو پ الك رړ ى

ا١ت ٠ ػ غ وفـ ځاو پ ې١ و، ػ پالفبؼږػ چ ػ يـ مبت ٠ اـ٠ىب٠ و ثبؼې ؿ

صبي و چ ػ ېاػ آمب ا ؼامې!! ا پیچ ا٠: پ افغبنتب و ػ ىـ٠ؼت فبؽ ػ ؼ یالك و ػ

ځاو پ ان و، ټي ائ ١ؼا ا متـات١ژ٠ه مبغ ػ ػ پ اعت١بؿ و، پ عپ مـ ا ېځى ػ ؼ

ى، پ ػاع و ضجن ـ ا پ مګ یا ژ ی پـت، ـ څن ١ ېافما ېػ افغبب اربف

و عپ ضجن ت اتمبي وړ .... ػا ػ٠ عـڅى فت١ب ٠ب ځب٠ثې ګب ثؼ٠ب ئې ػ ړۍ پ ؿ

ت غ. مـ عؼػ و ا عپ یعجـ ػ ا ٠ب اصال ا٠ب ـ. ػ عؼا ېامال ث

ػ چ ػ اص ػښ پ ظؼ ػ څ و ت ا رـأت ـ ع ػ عپ فړ ػامېؿ ث١ب ېتأمفب ځ

ؿ ع ې٠ب ػ ٠ډ٠ ونټ پ ػوب و پ افزبؿات مـ ثبم ا ٠ب ػ ىتج پ مف مـ!! ځ١ اكثړ

ال بت ا تؿ پ غالف و ېعالف رګړ ت ٠پ ػاع رګړ و ډېـ غښت ا تؿف ع ػ ٠ـغګـ

عا پ ػاع تصف١ و صـف ػ ا عپ ېى ا ث ځبیؿ ٠ې عا ػښ مـ ٠ ځېػ !! ا

الؼې ډډ ى چ تـ عپ تنػ ؼېګـ تـؿ و ا ػ م١بم ا تج١غبت اغـاظ پبؿ صت

مـا بي ػ عؼ ا غ ث ګب ښبؿ٠ب پ ٠ و ؿغړ چ ػ ٠ ػ ښبؿ و افزبؿات وړ

!! ؼا ػ چ ډاوټـ ػجؼاـص ا صبر ػجؼامؼ٠ـ ٠ تـؿ وړي ا ػ اغالػبت ا وتؿ ېمبت ؽ

افزبؿات وړي!! ېت ٠ ېفاؿت غ

56

ت فبػاؿ ػ، ػ امال ػښب مـ ػ ږ ٠ ځ ث١ب ټ غ افغبب ت ث ؿو چ امال

ػ مىت ا مبفه پ ت١ز و عپ ػ٠، ا٠ب ا آعـت تجب و، ػ ېاؼګـت١ب ا ػ ػ پ ړ

پ ىت ا ؿظب٠ت ا ػ ت تن١١ؼي، ا ػ ػ پځعپ ېاػ امتمالي ا عپاو غاړ ا پـػ٠

ګڼ ى ػ ؿمب پ ظؼ، ػ ت ؼامېپ ظؼ ربػ ګڼ، ا ػ اـ٠ىب٠ب بف ېب ا ػم١ؼګـت١ب ػ ا٠

یالك ؿوړ ا ػ ربػ پبؿ ال تړ ا پ ػې ثبؿ ـ چ لؼ٠ـ عؼا ۍث ؿو چ ٠ ث ت ػ ؿؿ

ګـ ث ٠ غ ى ػ٠ ېؿو ا اـ٠ىب ا ث یث ػ ػ ـمت و، پ ػښ ث ػ ت ثـ

( ۶۱) ثـع١ه مـ غبظ و چ ؿمب ا ػ ػ ونت ګـ ٠ ؿمـ غبظ وړي.

٭٭٭٭٭

كد حال٢ حكـخظخ ى ٤حى ى ححىۍ ح حظوال ى ر٤ط حهظ ح ٤حى ى ح٣کخ ى حـخ څو ى

ى ٣ېطګ ٢پ ػ رکې ٣١ کړحي پخ ٣حې ړط پخیهال ح ى حۍ ؿ٤ې ى

ى رکېى كد حال٢ حړه ٣حېي١. ىح هزې حړه پې هزې کړ٣حړي

ي١ ٣ى ؿښظې پ حخ ط چخ ى حص ر٤ح٣کخى ىض ح پ ځخګړې طګ ىـ ٤حى ى

ح٤ لظ ى ٤خ٢ حړ٣ک ى ئ ح ىكد ى حال٢. چې ږ ى ې پ طګ پ ح٣کخ کې ى كد

حړ٣ک ٣څ حهظزخخص ىظ ح حه : ٢كکظ٤خ ط ځ ى هط

ک ح ٤ ى كد ى حړ٣ک ى ئ ى ٣ېپ هپ ٣ ٤ک کې چې پ ح٣کخ کی ح٤ حال٢كد ى

٣ پ ځحد کې ٤کی ىحې کخږ١: حيړ

چې ى ؿؽ ر ؿګ٢ ټ٤ وخن کړ ح ٢ک پ٤ خڼۍ ؿحړ١ ح٣کخ ـ رلح رخ».....

ږ ظ ى رلح ى ك ، ږ ظې ط چظ ٣ ١،ى رخػط ط ال ټ څو حكـخظخ

ىحى :ال

٣ېر ړی ځحک ى ط پخ ؼو ح ى ړ خ ٣ ټخک . ىحې چې ر٤ى ټ

ښخ ....

٢ ی ال و٤ر٤ىحې طيحر٤ ٤ ٢ چې ى حكـخظخ پ ک٤ چخ کې ى ،

ح پخکظخ . ٤ې ، ي ، پ ځخګړې طګ ى ح٣ح

ىـ ډ ؿړ١ ١ ٣ې٣ ىحې هض رې ١ف كکض ط ى هيص حظوخ چې ح کخر٤ ر

ر پ حطکې كکض کې ره حهی ح ر پ ، ى ېره حه٤ظ ٣ېچې پ ؿګړ کې

. ک٤ږ٣١ي خيحظوخرخط کې ک

ې ححى ح ػخىال يى حظوخرخط ى ٣ ظو ک٤٤ ط ححف ال ځحک ط ظ ر٤ى

حظوخرخص

ري٣خ رال ه٤ي ١ ححى . ٤خ٢ى ټ

.ىحثی حري

ط٤٠ ټ١ ح ىىې پخ ى ر٢ خط٢ ځحک ك٠ ح٤ظ٢ډې ٢حكـخ ېک ځ٤٤

ط٣ كؼ کړ ىح ىیږ چظ ٣ چې ى ، ٢ رخ٣ي پ ىې رلغ ، ١٢ ګڼ

ېټخک٤ ېى هظ ٤٢حى ليى ٤ خط حال٢٢ چې پ ىې ه ى رې ١ ك یک٤ي

پ ىې ١ چې ىح ر ى ؿى خط پ څ٤ ، ٢ ځخی پ ځخیىې پخ پ ٤حى کې

ې ى حكـخخ پ ي ؿګ ىة يى ې ط خ ال رکېطؤ٤ ېى ٣ې٣ض ١ چې خ

.

ى حكـخ ٣ېطګ ح طګ ر ، ک٤ږ١ ځخیپ ځخیحک کې ١پ ػک ر ښخ ر

حكـخ٢ ې ر ػ ک١ ح ىئيى هض كکض ط هيې ال ، كکض پ حؿخ ح ح حكو ١

طلک كن ١ ظخ٢وخخط حكوې پط ر ى٤څ

ځحک ى ط ط ر٤پ ؿښظې رلغ کړ چې ى ىیيح ح كخ ٣ پ ىې حړ ى

خ٤ ظ څ٤ړ ٢ ږ ټ هح ط ؿګ٤ ر٤څګ رخ٣ي ى ـخي٣ پ ٤ک کې ک ى

ک چې ىې پ رپړ طګ حكن ٣ چې پ حكـخظخ کې ىې ر٢ ح١جخ

حډې ې ح ىىؿ پخ ظخ٢ ىې ىـ پخ ، ٢خؿګ٤٤حکګح ١ ح ر٢

حک. ظخ٢

57

ى ط٤ي ح طـخص و ىىې ط چظ ٣ چې ط٤٠ کړ پ حكـخظخ کې ر ىوي ح

ر ى یى٤حى ظوز ، ط٤ي ح طـخص كح ګڼ ، ىح کښض ٣٢ږ ى ، ٤

رلغ ک١ ح ال طيحر٤ ر ٢٤ ٤ېحخ خث طڅګ پ ىې ه٠

ح٣کخ٣خ رخ٣ي پ ٢ چې :

ى ىیؿحړی ى ، چې ض ټ٢ ى١ ١خ كخ٣ کح پ حكـخظخ کې ـ ډې ح حو ىی

ط څة ...... ٣ېږة، ح ه٤زخ ح وخل٤ ؿګ٤حهظيح پخ

حكـخظخ ح ، ١ ح ه١ كکض ؿړ ٣ ځحک زى حكـخظخ حىح ح ى ٣ ٠

..... ، ظ كد پط حکخ ١

٢ريخ ح خکخ كکض کې ره حه ح٢چې پ ١ ىې ط ط٤خ ىـخي٣ ، .......

١ چې خ٤ حډ ؿګ٤ ر٤ چې ظخې ط ظ ر حكـخظخ ى یږ ىح هز ط٤٠

.......

ى ، ك ٣حۍ ح حخ ال ګڼېى رلح ى ٣ېحىح یط پ حظوخرخط ټ٤ګخ کړ حال٢كد

چې هيص ىې ٣ هض كکض كد ١ك ىح خ ى ١ ى ځحک ىط پ

ى ـ٤ذ ى كکض ى ک٣ي پ ، ٢ر٤خ ىې ػخ ح ححىح حظوخرخص ط ، ط حظوخ ٢

هيص ٣ېـې ١كې الطړ کړ چې پ ظ٤ـ کی ر ى ګ ظ ى حال٢خ كد

طح ، ه ک ، ک٤ير٤خ ر حظوخرخص ط ډحکټ ـ٤ذ ٣ هض كکض ط حظوخ٤ي ح

ک پ ٣خ ح ى ح٣ح پ خ١ض ى ، ډىىې ١كې وخلض کړپې طړ ىیح پ

ګډ ىیپ ي ى حال٢كد ظالف ؿړ ح ى ډحکټ ـ٤ذ پ ي کىطخ ح ىحث ٢خ

ؿګړ پ٤ . ......

پ ىحې كخ کې چې ى کخر پ كکض کې ، پ حكـخظخ کې ى ١ حخ٢ هخ هز ک١ ىی

ـ حخ٢ هخ چې ، ١ظخ ؿحړپخخ٢ ځخیى ٣خظ٢ ظخ پ ، ډې ىح هخ ٢ ېخ

......پ ىې کې ر ګة چې ٣خظ٢ ، ىی ٢ط ىې هخ ډ٣ ظه یحػال ١ى كد

حخ٢ ٣ېح ګخې ال٣ظ٢ ېظوز ، ظوز کخر٤ ، ظوذ پخخ ، ظوذ ؿ ث٤ ، ظخ

پ څ ه٠خ٣خ کې طپ٤ ظ ح ـ ىح ٣ېهخ ٢حخ ٢ححزظ ى کخر ى ، رهې ى١

ليى ، ٣ ظوز ؿګ ځخی ؿګ پ ىى ، ١الك٤ظ ليى ېچې ى ؿ ث٤ ځ٤

ؿړ پ کې ؿ ګڼ ١ . پځى کل٤ض ىىې پ رټ ، حىح

كکض ى ٣ پ حړ چې ى ح٣کخ ىحيى ـ ړ د ىحړ٣ک ى ئ پ ح٣کخ کې ى ك ٣ېيح ح

، یزک ؼخ ىچې ى ٣چډ خ ، ئ ىكظىى حكـخظخ ى ٣ې چخ پ حص کې ر٤

: ىحې ٤ک ی کخ ى حپ٣ پ ح طف کړ ؿښظې پ حخ، ى ـ ى ى

ر پځ ر٢ټ ، ی، حوخػيې ح ډ٣ډ پ حړ ږ هق ـ ىپځ ر٤.........ى

ى ډ٣ډ)ىکښې( پ حړ ر ظوذ پخخ ، ١خ٤ حډ ؿګ٤ ر٤ حكـخظخ ر ى ، ځ٢

ظی ط٤ ٢٤ .

ې حيظوذ پخخ ط هپ الكظخص ړ ، ١الكظخص ليى ىهخ پ حړ ږ حخ٢ى

پخ یى ؿ ث٤ ح ، ړ حىح ، ی٣ ظوز ، ظخ ٣٢خظ ږ ، ک

حؿظخػ٢ ، خ ٣ ځ حظوخرخص، ـ ى ظخذ حظخ٣ظد پ رټ . ى حكـخظخ حهظخى١

كخض يح طوخخ ک١ . ٤خ٢ ح

حثظالف ٢خ ، ١خزخ ، حال٢ىػص ٢ . كد ېې هحيحکحط ط ىې ال كـخ٢ر٤ حال ،

ح١ ؿګ )کخر ( . ..... ٢ ، حكـخظخ )حخ ( یک٤٤ ق ححىی رح

كکض ؿړ ١ ٢ىې ى ٣ ىحې حظوخ حؿيح ؿډېږ ىې حكن ٣ چې ىىې

پ حظوخرخط کې ى رهې حهظ كن ٣ېؿړ١ ر ېکخر٤ چې كي حکؼ ٣ کخ ر ىح ک١ ث٤ ح ى

...... ١

ىح حظوخرخص رخ٣ي ٣ ځ ، ىې پ ظ٤ ى٣ ٤خظ کې ىې حظوخرخص ط ٢ ٢ى حظوخ

ح ګخ ح ى ح٤ ى حګخ ؿړ١ ر ال٣ظ٢ى ، ؿړ١ ېؿګ ٢ ى ، ث٤ ؿ ، ١

كد ح حظوخرخط٢ ـػ ر پ حګخ ، ى يې ٣ ځ حظوخرخط پ ظ٤ـ کې ټخک ک٤ږ١

٤ږ١ چې ط ـ څک ر ظوذ ؿ ث٤ ګڼ ک ، هپ حح پ طخذ ؿړ٣ظد ١ کې ى

ط ال کړ١ . ٣ېح ې٣خط ٤٣٢خ

58

ټې هحې رخ٣ي طؼي کړ١ چې ىې ظ ر حهظيح ط ى ٤ي پخ ى ط١ج ال ؿ

ى ، ک١ یط ر ىخ ٣ېى أ ، ح پ٤ پ ى ؿګړ ال ، ح ى پى٣ ى ټ ١ک

ى ځخ ح ه٤ذ پ حړ ٢ . ...... حکؼ٣ض پ٣کړ ر

خ ح ى کخګ ٣ ٤ ؿړ ط ح ى پړ چخحک ح چخ ى حص ړر٤ى ح٣کخ ى

ى ئ٤ ٤ي کخط کړ١ ح ىكد حال٢ پ ٤خ٢ حړ٣ک ى حال٢كد پې څ ځ ى

ى ژ حهظالف پ ځخڼۍ ط ېه ى پظخګ ح پ٤ ، یړهزې ک طل٢٤ ٣ې٣ حيړ

چې ى كد ١حخ ط ح ىې ٤ي کظ کې ځخګړې پخ٣ې ىىې. ىح ر ى ٣خى ړ

ې يح ط رلغ ح څ٤ړې ال ح٤ظ٣٢ ى ح٣کخ حرخخ ح ىىې ٤حى حيى ح٤ ړ حال٢

حؿ٢ ى١ .

٭٭٭٭٭

ې يح پ حكـخظخ کې ى خټ ط ۍ ال ی٤حى ى یؿړ حال٢ی طک٤ چې ى خټى ټحې ٣ح

ح پ ، هپ ط٤ې ١ ى حكـخظخ ى رلح ى ك پ حړ ى حړي حړه پ طخ کې ى

حكـخظخ خ٣ي ګخ ط څ ځې ظ حوی ط ى ط ر حال٢پ حپخ کې ى كد ٣ېىې ړ کې

٣ كد حيهپ ړ ٣ېالې پخ ٢ى ك ى ٣ې ې٤حى ى ؿ٤ ح ى ، کړې ى

كد ح٤ ط ى ځحد ٣ ىحيړ ى ـیئ٤ حال٢. ىكد ١ى ١ ٣ک کړ حال٢

ځحد ډ٣ ىظ ح ى ٣ ٤ک ى ٣حېې پ طګ ى ٣ې. چې ږ ٢ى حهظ پخ حظ

حه :

ىحې ٤ک : ٣ېى كکض ى حړ٣ک ى ئ ى ٤ک پ ځحد کې ٤ېپ حپخ کې ى طک

ىی ، ال ې ط ٢ یىى څ هي ک ح حكن ٣ چې ىح کخ ى ىیږ ى

٢ . یط ټ ښ ځګړ٣ظد ک

ځحک ى ط ر٤ ىحى١ : ى ٣ېټکی حخ٢ږ ١ك ر٤خ ط ط٣ق کړة چې

حظوخرخص ى ظخذ حظخ٣ظد پ ، كکض حثظالك٢هض ؿ٤ ، پخ ؼو خ ٣

یړځحک ر ، هض كکض ؿړ١ ره حه٢ ط کې ر ىپ حظوخرخ ، رټ

ر٤خ ر ط حظوخرخط وکې ځ٢، ى هض كکض پ ، ښخ ػک١ حک ط حظوخ٤ږ١

خص کی ٤ر ػ هپ ې ١ حپيهض کې ر پ پپړ طګ ى كکض ط حک ال

٢ ح طلکخص .

ږ پ کې ره حه ١حکحط حؿيح ىؿ حخ٢ ټکې ى ک.

ځ ١کخ ى ؿ ى٤خظې پ حه ٤جض ى پړی ٣ ړ حال٢يح ح ى كد

خ٣ حص ى چخ ىر٤ى ٤ېى طک ٣ېل ىى حظ طل٢٤ط ٣ ٤ېکې طک

هزې طل٢٤ې خير« ٤ؼخم ٢ى ژؿې »ې ې حيوح پ ړ حال٢ىكد

ىىی .

حال٢رځحک څو ى هال پخ ى كد ح٣کخ٤٢٣حى ى حظوال ح ححىۍ ى حػخىې ح ى ى

ره کې ٤خ٢ پ ،١خ ره کې پ پحه پ٤خ ؿ٣ ظخ٢ک ٣ حړه پ ېحكـخظخ ې ځ

ټر٤ ؿړ ى ړۍ پ ګ ٤خ٢حكـخظخ ى حال٢. ى كد یحؿ ی ٤څ ډ کښض ى ٣ې

چ٤ې چې ط ٤ رحر ې ى كد ى ح٤ى ې ح ح پ٤ـخ ح ىهپ ٤حى ى ، کې ټګ

ځې ر ط ـې ېـ ٤حى ئ٤ ط ې ح ىح ى ٣ېك ححىۍ پخ ؿړ کړې ١

ى هپې هښې ى ظوذ یطڅى ٤حى حظوال ر٤ط حػخى ٢ ح ږ ٣خړ ١پې ىح

. ٢كکض هخي حال٢

59

ى٣ ك

٣ :حيړوظل حړه پې پخ ى ى ې ى

کخ چې ى حكـخظخ ٤ړې ګخډ٣ ىح پځ٢ ٣ؿ ظ رځحک ٣٢٣کخ ححكـخظخ ى پ

خ حګ٤خ ح ، کي، چګ٤هخ ٢وي ح ى ١کړ یطخ٣ن ح ژي ی٣خړ یـ هپ پوح ر

٢هپ ٣خړ ى څ٤ ر ٣ ځ ر٤خ هپ پ ال کې حه٢ حپ پخڅححىۍ ح حظوال ى ى پ هالف

پخ ر ډګ ط ح ىحګ٢. هي١ خط ىکۍ رپړط٤خ ځحظوال ح ٤حى ى

حک ظ ى ډ٣ط ٢ حـخ ح ظ ى هپې هښې ى كکض پځى ح٣کخ٣خ حړه ى حكـخظخ

کخ ، چې ژ کړې ٣ې چې ٤حکګح ر ښظ٤خ ى حكـخظخ ى ر٤خ ىحۍ پخ ک څګ ىح حي

طګ پ هپ پښ ٤خ٢ح ٢حؿظخػ ، ٤١حى ر ر٤ط پ حهظخى یح ږ ى ؿ ؿګځپ ١کړ

ېى٣ چې ى ٣ېک څګ ر٤خ ىحۍ پخ ر كـخظخ ىچې ى ح٤حکګ ر ٣ . پ هپ ١ى

پ څ٤ ٣ ې ىـې کړ پخ خخ پال ؿړ ى ر٤خ ىح ؿ٢ؿګړې ظ ى ېړ٣ح

حـخ پ ه ى ١ى ـې پ پخ٣ کې ر ىؿ ٤حى پ څ ک کې پ هپ پښ ى خخ پال ؿړ ح

ؿ ٤حکګ ى رکې ، ى ٣٢ح ٣ې کې ىح ډحګ٤ چې هز ې چې ح٣کخ٣خ ړ٣ـ

ى ٤حىح ځخی ىح پ ى ٤حى ى ر٤خ ـیر٤خ ىحۍ ٤څ ػاله ١. ځحک حال ىحكـخظخ ى

ې ىخيػض ر ى ښځ ح پ ى ـی ، ػلض ى طـخ ک حک پ ى ـی ، پ ژ ح ٤

ى حكـخخ ححى ح ، ح ر ک پګح ١ حهپ٤حىح ى ځ ح پ ػ٢ طګ ى ط٤ې ک،

٣خ ٣ېهک ٢ځحخ ح ػ هړ ٢کط ، ګځخـخخ پخ ٣ظ يح پ هپ ى حك ٣ېظو ٤حى

٢پ ګ و ٣ېپ ټ ٤حى کې ، ٣خ ى رګح پ ريخ يح کې حچ ګحظخخ ط ح

ه پوپ ىؿ ٤حکګ ، حچ پخ ګړ١ ٣ې پ کې ٤حى خ ح ١ يح ؿړ ح ى

٤ږ١ چې ى خ ى ٣ی طکزح ط ىىحې ؿح٣ طکذ حپځ ٢حپخ٣ح ح٣کخ٢٣

خط پ٣ښى. ٣ېښک ى ط طخ٣ن حګ

ى ، پ ٣ځخ٣ طزي٣ کړ ٣ېى ى ؿ ى ـی ، ٤حکګ ځحک پ ډ ح٣ طګ حكـخخ ژ

٣ پ ر پې ط ٣ېح ه٢ ى ـی ، کړ ١ې رزخيط خ الى طګ ٣ې ؿډ ـی

، ځ ٣ړې ٣ې ځکې ٢حػظ ى ـی ، ل٤ ى ريخ پ هخ١ ژوخ ى ٣ې ػخ ى ـی ، کړ

پ ر٤خ ر٤خ ٤ږى ط ٣ېڅو پ حکټ ح ر ٣ظې ح ى هپ ک ٣ې ېکخخ ح ى حر ه چ٤

٤حکګ ځحک ىؿ کخ ىى پوپ حكـخ ط ىح څګي کړ چې ى ٤حکګ هې ـز کړ . ى

ى . ٢حطزخ ١ررخى ى ـی رکې ١حرخى ى ـی

، ر حږ کړ پخ ٣ ىټخټر٢ ى ححىۍ ٢ ىهپ ىؿ ؿګ ځپ ٢پ يې حخ حكـخ ٤ړ

ر٢ ٣ېيې پخڅ پ پخ٣ کې کړې ح ى ٣ې ېښي ، پ٤ کړ ٣ېپ ح ح ټ٤ پخڅ

پخیرلح ط ى ٢هز الې ى ٤حى ح ٢ى ٤خ ځخی ظ حړ کړ١ چې ى ؿګ پى٣ ٤١حکګ ىح ى

ک٤ږى١ . یټک

٤٣ ګړ ى ح ؿز٤ي پ هخ١ وخل٤ ى ٤کڅو ى خظخ ىض ى ٤حکګ ځحک پ ىحكـ ى

٤خظې پ کخ ىخچ ى۷ې پ ىيط ۍ ال ـيى١ى خ ى ؿګې ى ك٠ص زـض هللا

Afghanistan National Independent Peace andپ٤ظ ) ٢ې پخړ ى

Reconciliation Commission ( ۵)ې ٣ ک٤٤ ؿړ کړ. ي(طخ ال

هز کې حػال کړ ٢طزػخط ړ٤پ هپ خؿ ـيى١ک څ ىک٤٤ ك٠ص زـض هللا

كد ى اللي ػ حى ؿځګ حال٢ى ١خزخ پ٤ظ ىک٤٤ ىحې ى ٢ې ى چې ى

ړ٣ح ښک٤الک ـ ىې هز ى ه ى ، ى١ ېې پحظحيي٣ كکظ٤خ پ ړح٤ حـ٤ ګز ى حال٢

ى ړ٣ح ځحک ى ح حړه څ خػظ ګ ظ ح ى ٣ېـ هز هطخ کړ ح ىحځحک

ـ هزې طزػخط ى ٣٢ظ حړ کړ چې حى٣ ٣ې ـيى٤١ذ ظ ظى کړ، ح پوپ ك٠ص

( ۱. ) ١يؼک کړ٣ ېؿط

ظګې ظ پط څ ى وخل٤ کڅ ٣ې الطړ ر٤کې ىض ح ړ٤٣حک پ ٤حى ىى

ى ٣څ خح کخ ح ٣خ ى ٣حېىؿ ټ وخلض یهالف ح الړ پټ٢ کړ١ ح ى ٤حى ى ٤حک پ

ه ځ٤ كوخ٣و ، ١وخلض څګي کړ ٢ى ح ٣ و حال٢ح كد ؿځګ حال٢ ١خزخ ى

٣ي ىؿ ـې ه ٤حى ره ط ى وخض ځی ځحک٤ي ح ى حـخ پ هالف ى ر٢ ح ى

ك٠ص ٤ذ پ څ٤ ى ٣ې الطړ ر٤پ ىې هخ١ ىض ح ، ی پ٣ښالكو٤وض پټ٤ي ط

60

ر٤خ . ک ٣ حړه ىض ى خط پخ ګ ٤ک ى وخل٤ ى ٣ ؼ ح ىي و٤ض ى

څګي ه ى ر حړه ىؿړ ٤ ډ٣ ږ ؿځګ ١ځحک څو ى حظوال پخ ى حالړ

ح ١خزخ حال٢ـ ال٣ض کې ى كد ر ىؿ ک٤٤ ژىې ځ حػال کخ چې پ ىې ح

ز ى ه ىې حػالخط ح ، ځخی ٣ ېپ٤ظ ى پ ٢ى ې ى ګړ١ګ ؿځګى

ډحګ٤ ک . ٣ېوخل٤ ى ٤ک پ٤خړط٤خ ح ىؽ ػخرظىض ټ طز٤ـخص ى

ې ط څګ څ پ٤ پ٤ظ ى پې ى ٢ ې ى الطړ هح ى ر٤ى حكـخظخ ىىض ح ى ـې ى

٣خى ى ېځ ې(۳)٣ الکخ ٣ چې پ ـې ډ کې ىىض ى ، ې پې پ پټ پ کخ حچ

٣ ٤ ؿړ پ ىرۍ حپوح٤ى ؿځګ حال٢ړ١ څ ځ ى ١خزخ ى ، ړ ى١

ظ پ ١ؿړ پوح٢ټ ؿځګ ٤حى کې ٤ي کظ کړ١ . ىح پ ىحې كخ کې چې ى ١خزخ ى

ې هپې پې زخ ک١ . يال الطړ ط ظګ ح ظخص ر٤ى ـیکخر کې ى ىض ح ى

ې ٣ ک٤٤ يىىې ټ ط څګ پ حپخ کې ى ٤٣ حكـخخ حړه ى ې ح ححىۍ ط خ ال

ىحې ښکې : ( ) خيپ ىې حړ ى ى ې ک٤٤ ٣ ، هپ کخ پ٤ کړ

۵ کخ څو پ٤ ح ط ۱کخ پ٤ال ى ١ې ح ححىۍ ىک٤٤ ى ؿړښض پخ ى كک ى

ښظ حخ ى حكـخ ى ، ع ګخې حخ٢ىح کړ . ى ک٤٤ ى ؿړښض پخ ٣ېکخ پې

ىؿخى ححظوال ى حښظ خط . ح څ ک٤ي چې ىىې حښظ ، ٤حى ى ح٤ ح ى ، څو ىكخع

ـ هض ى وظ ح٣ط ح كخالط ى پ ظ کې ٤ ټې ى حپخ٢طال ک پخ ى

الطړ ط ال کړ١ . ٤خ٢

کخ ( ى خچ پ ٤خض کې ى څک ه٣ي ح۵رلغ ح څ٤ړ ظ ى) ٤خ٢ىىې کخ

کز٤، ٢حـ٤ ، حـ٤ لي ح٤ ک٣، ډحکټ ك٤ ک٣ ، ډحکټ حكيحى ىح پ ځخګړې طګ ڼ

، ٢ل ٣ل ه ، ٢ح٣د ٣ل ، ه ـخ حكيحى ، یحـ٤ ـ٤ذ هللا کچ ، ه٤ حك ححى

پ ګډ ، ظخى ګخګح ، ٢ک ، ډحکظ ظخ ط٣١ خ حكي ى٣، ٢ډحکظ ػ ، ٢ك٤ لي ٣ل

ى. حر٤خ پ يې کخ پ کې ګډ ى( ۷ى)حخ( ى ح پ ښخ کې ٣ ؿډ ؿړ چې ژىې )

ت پ ٤خض خؿ کخ ى ې ٣ ک٤٤ ؿړ ح ىيؿډ کې ى حكـخظخ ى ې ح ححىۍ ط خ ال

كخالط ى پ ظ کې ٤ پ حخ حـ٤ لي ػظ٤ حري ىىې کړ . ىؿډ ۍړهپ ٣ېکې

ټخک . طګ پ خيک٤٤ ى ٣

: یې طګ ح ډاليى ې حححىۍ ىک٤٤ هې پ ال

، ٤حى ط٣و کک ١ې ى ط٤خيحكـخظخ ر ټې ح پ ٢ك ك پخ ى ر٤ ح ى وړې ى

هز الې ك ك ٤خ٢ى هپ ځ٢ ځخی پ ځحک ى ظخ٢ط څ ى حكـخظخ رلح ى

٢ .

ک . ١ر٤ط ح ژي ضو٤ ٢طل ى حكـخظخ ى ض ى٤خ ٢پ ر٤ ح

خط . هي١حكـخظخ ى حظوال ح ححىۍ ى

ځحک ىکړچخ لک . ظخ٢ې ى ٣ؿګ ى خيطق پ حكـخظخ ر ٢پ ر٤ ح

ى حـخ پ وخر کې ى حكـخ ى وخض حػخى ک.

كکض یحح ى حكـخظخ یپ ړۍ ح طل ىىې ٤ض ؼک چې حكـخظخ حـخ

.كکض ىې یىحـخګح ال پڅ

ې كخ حړ ط څ ى وړې ىك پخ خيى وړې پ ىحړ حړه ) ىوخض ح حـخګح ( ر

. ١ال هپ کړ ٤٢خ

ى ٣ېچې ى ړ٣ح پ حكکخ کې ، ښض ځه ړیې خيى ې حححىۍ ک٤٤ پ ر٤ حې طق ر

.()حؿ٤ ګخ حهظ ٣ېکړ ح پ ىې ال کې حـخ ح وخض ل طف

٣ېه ط څګ ، وخض پ٤ کړ یړهپ پ هالفک ٣ حړه ى حـخ ، حكـخظخ حال٢كد

حظوال ححىۍ ح حكـخظخ ى ى ، کې ح٤ حـ٤ كکظ٤خ ال پ ح٣ح حال٢كد ـ هض چې ى

ك ى هض ى رلح ى ٣ېح ط څګ ېـ ظلي٣ ط پ حكـخظخ کې ى يحه ى پخ ح٣کخ٣خح

ګ ١هپ ؿخى حال٢ چې ىىې وظ ک . ه ـ هض چې كد ی٣ کړحيپخ ړ

كد ى ؿګ ى ، ر٤ط ډګ ط ح ص ؿځګ ٢حالر٤خ ى١خزخ ٣ېګ خط حط څګ

ح ک٤ حړه ط ٣ ر٤حږى٣ي ح ط ى ـ ى٣خ ىکښض پ هخ١ پ حكـخظخ کې ټ

ې کړ . حي٣ ړحيځ ر٤خ ى رلح ى ك پ هخ١ هپ ړ

61

ر ىحكـخظخ پ څ٤ ٣ ٤حى کې ى ىحې ىی کخ چې ګخ ىح پځې حک خيپ حكـخظخ ر

پ ، وخل٤ ى هز ٤ ط ح ىحګې ظخ٢ح ٤خ٢ر ىهپ رخالهچې ک٤ږ١ظ ن

ط کخ . ٣ې٣ پ کڼ ؿږ ح٣ي. حڅ هخ حظلخص حيى كد ړ ٣ېىې حخ

خټ ؿړ ٤حى ط هپ ىؿ ى ې پال ح٣کخ٣خ ح ى ٣حېحكـخظخ حال٢كد

٣ ى حيئ٤ ىؿ ړ ٤خ٢ حال٢كد پ حپخ ح ح٣کخ کې ى رکېې کړ حيړ

ې يو٤ظ ط رلغ ح څ٤ړې الى ٤خ٢ ٣ې٤خ٢ کړ٣ حط څګ ىؿ ٤حى ى

. ٤

٤حى ىهپحکۍ ح پ ط چې ى ـک٤ي پ هخ١ ح ټ ٢ى هپ ى ٣ ټ حال٢ه كد

٤ؼخم ط ٢ ېهپ ى ژؿ ، ظخ ى ؿړښض ٤ ١ حال٤٢حى کې ى ٣ حک

طخر ٤جض ط ى کخر ى ٣ې طز ٤جض پ ال ٢ړ ح ى هپ ػخپال ؿ() ې ٣يخ ال

٣ک ى حظخ ېى ر٤ حې ټ٤ ٣ېحړه ح يح ح ٤خ٢ ، ي٢څګ ى ټ

( )ټ ط خ . ٣ېحىح پ رپ ٤حى ى هپ٤ څ٤ړک ح ى ، کړ

ځحک ر٤چې پ ٤حى کې ى ، ؿځګ حال٢حكـخظخ ط څګ ى ١خزخ حال٢كد ى

( پ حكـخظخ كکض -۳۳۱ژىې پږ کخ )ى ، ک٤ږ١هالف ظ ځحک طل٣ک ګڼ پ

. ى ن پ حط ى و١ ٣ؿ پځ٢كکض ح ظخ ىح٣کخ٣خ ى ى ـیه ،کړ

كکض ١پ ال ى ؿړ ـیح٣کخ٣خ ح ٣خ ى کې ى ځخیپ ٤څ ؿځګ١خزخ ىؿ

ط پ هپ حػال٤ ح هپکې ىح هز پ ډحګ ـی. ١ى هز حط پخ ط٤خ ښکخ٣ږ

ى ٤حى ط ط پځ ٢ر٤ ح ، ی٤ي ١ط پخیچې ط څ چې ى ٤حى حـخ ١ک

ظخ ١پ ال ى ؿړ ى ـی ح پځ ر٤ ط ـې ر ى ، چظ ٢

اللي ػ ـخي ؿځګ١خزخ ى ى ه پ ىې ظ٤ هظ کې ، هز حط ط ک٢٤

پ ٣ېښې ح ط څګ ١ى هز حط پخ ط٤خ ػرظخ پخ چخ ط ى هپ حړه ١ى ؼى

: یګح پخ هپ پال ډحګ٤ کړ٤حى کې ى ې ى پ

١ ك حظې . ى ٣ېػرظخ پخچخ ک ػزيهللا ط ى ې هپ ح خى ١اللي ػـخي ى ؼى

هپ حړ٣ک ى ک حکحط حيح ح ى حوخػيې ى ض ىى كک ک١كخي ـ حړه ى

پخى خ ؼى١١كې پ رڼ ى حى٣خ پ کلح کې ى ٢٣ى ٣ې ح خى ، پخ ى ١خزخ ظ٣ ح٢٣

ک ػزيهللا ط پخ :

. پ ى ې کلح کې ى یښض پ ٣٤خک کې ؿړ ک ػزيهللا پ چخپخ ىؿ کلح ى ؼى١ ى

يې کظې پ ؿ٣خ کې ک ػزيهللا ى ، ط ځ کظ ک١ک ػزيهللا ح ى حكـخظخ ى كخي

ى هلخۍ زذ ک١ط پخ . چې ٣ ک٤ږ١ ى كخي ک٣١ كخي حي١خزخ ى هز ړ ى

چې : ٢. پ ىؿ ١ك کې حؿ ٢يګ٣

ؿي: ٢ ى ٣ظ پخ ٣ خپځ ر٤/ ى

ک ې ى١ . پ ىې ١ك کې ١خزخ خحى پ ٤ک کې ى ١خزخ ؿر ر ٢پ ىې ې ١ك کې ى

ـې پ ڼخ کې ط څ ى، ټخک ٢ ى ط پخ ىې ٣ خ ٣پځ ر٤ؿښظ کړې ى چې ى

ى ىض هزې حطې ص ٢٤ .

/ پ کی ح ٤ ح٣ كکظ کې ى ١خزخ ګډ :

ه پ ىؿ ې ، ې کخ ک١خيپ ړ پظ ر ١١خزخ ٤٣ ؿړ ک څ ى ىض پ ؿړښض کې ى

ګډ ؿښظ کړې ى . ٣ حىح کې ى ١خزخ ى كؼخ حپ ٤ ٣ې١ك کې

ځحک ؿر٤ي: ظخ٢حى پ ٤ک کې ى ١خزخى ٢/ ى

چې الليػ ى ١ىحې څګي٣ږ ، یري ى ی٣کې ىح ري کخال ٣ حي١خزخ پ ړ چې ى ک٤ږ٣١

یى یض پ٤ژي پخ ٣ هي حهظ٤پ ظخ ى ح٢ ى حكـخظخ ى ى پ ط پځ ر٤

.

. ١رهض ى هالف پ ؿګ / ى ټ ـ ١خزخ پخ ػل ح رښ چې يح ح ى ىض پ۱

ک٤ي: ځخیپ ځخیځحک ٤حى ى حال٢/ پ حكـخظخ کې ى ۷

ى و١٤ پ هخ١ ال ګډډ٣ څو ٢ځحک ى ط پ ص کې پ ٤حى کې ى حکخ ر٤ ى

هپ ىې ١ك کې ى ی،ک ؿږ کړېي ځخیپ ځخی ى پځ٤حى ى حال٢پ ٤حى کې ى ، ليػ

ی.حهظ ی٤حى ى حال٤٢څ

62

هخ پ څ٤ حػال . ٢ ح حخ٢/ حال ىحكـخظخ ى ۱

يح ـیوخق ى١ . ، ١ ـ هخ چې ى حال طخروض چې ى ی١خزخ حػال کړ

١ؿحړ رکې ، ١پ ىې حړ ک ښض ط كخ ى ـی، ٢ګڼ حال٢هخ ؿ٤ حخ٢ یح

. ٢څ٤ حػال هخ پ حخ٢ حال ى ې٣ح

: حړ٣کې١خزخ /ى حوخػيې ى۵

ى ؿګ ٣حې حړ٣کېط ځ ىح ى ـیچې : ٣٢ح ١خزخ ط ځ ى حړ٣ک پ حړ ح ېال ػ ى حوخػي

ىح ط ىې چې ، ىحړ حړه ط ځ ډ٣ حټ ظ ١ پ ىحې كخ کې چې ى ، ١پې حړي ى

خ ى ر٤چې ى حكـخظخ څو ى ٣٢ر څو ؿال ؿال ى١ . ه ١خزخ ح ٣ ى ېخط ٤٤ػ ظخ٢ى ـی

ى ؿځګ حال٢يح ح ى١خزخ (۱) .هپ ىؿ ى٣ځ کې ري حړ١ ىیط ظ ر

حػال کړ ٣ې کخ( ى خچ پ ح٣ظ ۳ حرخخ ى ې ظحط٤ژۍ پ حړ چې ى) ح٣کخ٢٣

ى پوح پ څ٤ ىؿ ظحط٤ژ١ ى پظخګ ى ؿحال، ى ح٣ک٢ ى ٣ لخكظ ».... ىحې ػک حؼ ښى :

ىؿ ٣ ال ېي. يؿړ ٣ اليېى ظ پخګ ح ى ګټ ى هي١ ک ح كخ ېکخح ح ى ح٣ک

څګي٣ږ١ چ٢ ېطخ٤ کړ١ حىح ېى پخګ ح حظؼخ١ ګټ ې١ ظحط٤ژ١ ى چ٢ ؿحړ١ ى ح٣کحظؼخ

« ....ح پال ١خيکؿ٤ړ ح ؼ ، پخ پحم ح حږى ٤ې ېى ټ ېى حكـخظخ پخ رک ٣حېح٣کخ

حخط ى ځحک پ ال ح٣کخ٢٣چې ى پځ ح٢ پ يؿ وخ کې ى ١خزخ ى وح ى حكـخظخ ى

ې ى ک کخ ط ٤ږ١ ىحې څګي ې:ژى ٣ې ک٤ږ١ ح ٤

کخ ېګټ رېح ېظ٤ـ رې ال ېطر٤ کړ١ ى پ٤ ر ٣خص ح ح حى ېکخر ىحىح ى ېهز چ حرخخ ىح ى»

ى حـخګ ـی ح ځحکط ى ى ح ې ىکخر حىح٤ ۍ ح ححىحكـخظخ پ حال ى ېىی چ

ي،ځک حكـخخ ح ىىی پ طخح طخ ٣ لي٣ پ ظګ١. ىىښ ىح١ك وکې ال ګډحګ٤خح

هص ـخي٣ ، ىې ٣خط ح ځحکطؼيحى ېي ٤ي چی څ ى ړ٣ح پ ظګ

ى ح یلک پ ال ؿ ٣خص ال ى ؿخىپ ګټ ـخي٣ط پ وخق ق کې ى ٣خص ی ح

(۱).« وخض ٣خص ی ىی الطړ

ؿ کتې مف١ـ ػ ١اػ ػ ثضـا ػص پ اړؼ څ یپغاپ امال اثبػ کې ػ افغبنتب ) غبجب( ػ صکت

ې ک :اؼړ

ا م١بمثب٠ؼ ػ افغبنتب ػ رګ پ متـات١ژۍ کی ثؼ ؿاى . اغ پ ػې تګ چې ټي ړی

.اؿات ػې افغبب ت ؿ کړي ى ظب

ى چې ک چ٤ې ح٣کخ ٣٢ې هخث ٢ . ـ حخيهؼض ر ٤خ٢خذ ى ـیى٣ ىح چې ١خزخ ط

هز ک ٤ ١ رخ٣ي پ ى٣ ٤حى کې ىحې پګح ؿړکړ ٢ چې ى ١خزخ ١خزخ ى

پ څ٤ ګډ کړ١ .حظ ى١خزخ هزې کړ ٢ . ١وخر ٢ښظح پ کې ى

ى کړ ٢ ح ٣خ ىې ى حكـخظخ ىض ط رګح ح يح يح٤خ ىې حح ، ٤ ى ګحظخخېى

كح کړ ٢.

ک حكـخخ ري٣خ ( ۷کې) ځخیط ظخ٢پ « ىحد»ال٣ض ى ي ى چې ح٣کخ٣خ ى ٣٢ـ ح

ض ح چې ط ح ىىې يح څو ى حكـخظخ ى ٣٢. ـ حیټ ره٤ک خ ى ى ىیح ى ١کړېي

ګ١ ظ هز ١ .

یط ض ى ٣حېچې ٣٢ټکې ک٤ښى ٢ . ـ ح پخی ىح چې ى ض ح ض رخۍ رې ط ىڅ

. ٢رطال کښ پې حښک چې رخ٣ي ى ١څ ػـ٤ذ حؿ٣ذ ظ ؿړ رکې

ظخ ى ىض ىح٣کخ٣خ ح١خزخ ط ځ ى رخ ك٠خ حځظ چې ىىې حك ظ ر ى حكـخ ٣٢ـ ح

(۵) ح ٢ . ځ حکحط پخ ال ح ح٣کخ٣خ ط ، حكـخظخ ى ىض ى ، ١خزخ ٢ ح ر٤خ ر ى

ىكکض طځ ىې حکظرى٤خظې پ ٤خ٣ی کې ى ١خزخى٤جض ح ىحكـخظخ يح ح ٣ ک٤ږ١ چې ى

پخ هزې حطې ١ ىی ، ه ١خزخ ىح ع پ کک ى کړې حـ کخ چې ى١خزخ ط خ اليې

٣ی پ هز کې ره حهظې ى ىض ى ال اليې رظ ١ کخ ګڼ٢ ، پ ىې حػال٤ کې چې ى حکظر

ىح٣کخىظلي ح٣خالط طۍ اليې ىحكـخظخ » ې حؿی ى١ پ ړ٣ح هپ کې هپپ

حـخګح ىکخر ژ٣ چخحکح٤٣ؿر٢ طزػخط پ ىې ظ٤ کې پ ظ طګ څې پ٤ کړې ى١

ىحې ښ٢٤ چې ګيې ىحكـخظخ ىحال٢ حخص ـخي٣ الې طڅ ىک طز٤ـخط ح ححهپ

پ ىې حړي ى رخ حي٣ رخ٢ پ ګډ ،ىی حکحطط چظ ١ ى١ حپ ى١ ره کې پوظګ ی

63

ځ٤ ؼ ح٣ظ و٤ظ ط رخ٣ي ح٣ چې ىىحډ رې كو٤وظ حح ح پپخګي ىر٤خر٤خ حؿزګ

ه ىطال ک پخ طز٤ـخط٢ کپخ٣ چ١ حى٣ حكـخ الې ىې پوحۍ ک٤ې پخ٢ ح ىې ىح٣کخ٢٣

( کې ظ ک١ ک چ٢ ىپټخګخ حېپ لض ى١ ىؿح پ٤ټح٤٣ پ ـ ؿړ ٣ې ١ف )

١ کړ ١ ى ځک چ٢ ړی ؿح ؿحړ١ چ٢ ىح١ك ظخ پ ټ پ حكـخظخ کې پ ىح٢

«ړ١ چ٢ پ ظ٤ـ کې ٣ې حكـخظخ هيحی کړ ىحري ىپخ ىح٣کخ ظؼ ګځ١.ډ ػ٢ ک

٤حى ىححىۍ ححظوال ى ى ٣ظ حپځ ر٤٤حى ى ط ى ح ى پخیپ ٤حى کې ىىې ؿ٤ې ى

٤حى ى رکې ١ ١خزخ ځخظ ىحكـخظخ ح حال٢ر٤ط حهظ پخ پ ىؿ ٤خ٢ ډګ کې كد ى

ې خي پ ىې حړ پ هپ پال ر ١لک٣ ح هخ٣ي٣ چې پ وظل ٤حى کې ژي ک ١حي ڼ

٣ېهپ پ٤ـخ ى پخ هپې ټې ؿړې کړې ح پ ىې ړ کې ى ې ى ـی. ١کخ ک

. ٣٢خ ګخ٣خص

ك پ هپ ٣ حځ کې ىحكـخظخ ى جې ى ، ، ډحکټػؼخ ظخ ط ک٢ى حكـخظخ ٣طکړ كوم پ

: ٣٢پ حړ ىحې ح

٠ ېػ م ېپ ػؿى ک ېغډ ۍړرـګګۍ ػ ېػ م١ ا٠ق ې کبي ػ مپتبجـ پ ١بىت ک ٩٠٠۲ػ »

ېػ ٠ م١بم رړښت ) ػ م ېپ کبث ک ېپال پ ؿمت١ عت ک یړت مپبؿ . ١ډ٠ب پال

. یپ ې ثڼ طـس ا ؿات امتي ى٠ؼ ارـګ ( ع

مـ ې رـګې ػ غښت ػ ې١ مـ ا ػ م ېپ١ښ پ ظـ ک ػ ٠ کې ا ړۍ م١ې ، پ افغبنتب

ػ مـ کت ک١ږ . ډي الؼېپ ثبؼېم پ غک پال

ػ تـؿ٠ق مـ ېک ؿا ١ن ۲ػ ظب ټکبژۍ مجبي ػنکـ ٠ټ ې١اػ پ پـظ ت (۷۲) ػ

نتمـ ى٠ؼ . ېپ افغبنتب ک الؼې پېتـ رګړېػ

ػ الثـاتاؿ،پ مې ػ آف٠ ېچکبت تې ػ : افغبنتب ػ ړػ تـؿ٠ق مـ رګړ ػ عپ

صنبة پ ډګـ ثؼي ى٠ؼی . ېا ػ غتف م١ ا٠ق ىغړ ػ تصف١ ؽ٠فؼ ١اػ ػ ژ٠پت١ک ګټ ػ ټکـ،

ړ٠اي ظب کېػ عک مـ ػ رګړې ثڼ غؿ کړ٠ؼ . پ الؼ١ت ېتـؿ٠ق مـ جبؿف ػ کېپ افغبنتب

اږػېږ ا رګړ الپن ، ػی . ک الؼ١ت ت غبړ کښېږػ ائتالف ػ افغبب ػ تبؿ٠غ مبت مـ ظ

١اػ الف٠بت ؿا ا انب تفبت ف٠بت١ږ . ؿمـ ث

امتؼب . صکت ػ عپ مبصؼ ػ پبؿ یام افغبک ؿا١ن ړ٠اي ظب ائتالف ۲ػ

صکت ػ غ١ـ افغب کړ٠ پ چې پؿېغ عت ؼ عجـ ػ تـ ١افغب ؿئ ک متـات١ژ ـ . غج

ږ .کې پبتې ثـعې ثېػؿػ الك رړ ا التړ ى افغبنتب ػ متـات١ژۍ ػ

ا حجبت عا ت ػ ٠ اتمب ېم، عپاکۍ ػ څغ حجبتۍ ػ صبت ثېرګړې ا ، افغبنتب ثب٠ؼ ػ ث اکۍ

ږ .کېاک ٠ ډ بي صکت ت مپبؿي کېا پړا ت١ـ ى : پ اتمب پړهزې حطې ى ږ .کېپ١ څغ ګب ػ م ا غبف١ مـ ػ عجـاتـ یړػ اتمب پړا ػ رړ٠ؼ

څ پړح ط٣٤ږی:

:تـ مـ ى کېالؼابت پ چکبټ الؼېثب٠ؼ ػ ځې ېػ ؿاځت ک بثبؿ فع ػ ــ ړ

ػ ې ... ( چ تـګـ ، یکاؿپ ، تـؿ٠نت ، ) ٠بغ ېګب ۍتـ١بژ ۍغک کېا ١ډ٠ب پ طجػبت ــ

ثؼې ، رؾثبت ؼکن ېا پغال٠ ېػ اصطالصبت مـ چ ػ م ، ېؼکېم اي مبت پ پت صا

ى .

عى کېػا پ ث١ـ ثـع ػ عجـ اتـ ػ پبتېػ مبت ٠ ى١ـ ثؼ٠ب عى ى . ػ فؼا١ب ــ

ږ .کې

یت ىکېػ رګړې ػ اړع تـ ېن١ ت چ١ػؼ ګډ ک څبؿېــ اؿثؼ اػال ى . ػ اؿثؼ ػ

غبړ ػی . ـ ( پ ، ن١ يـتة ػ ګـ ت ) ١ږ . ػ ککېمپبؿي ى : یؼکېې ثڼ طـس پ ػؿ ػ عجـ اتـ م١بم چکبټ ــ ػ

٠ رـګ ــ . کفـالړ٠اي ــ ػ ا رـګ ــ

ث اتـت١ف ت چېى یکال ، تـ الم يې پب٠ې ېڅغ ک کې خجت ) ثؼ٠ ( ػ ـ ٠ اتـت١ف ېػ م

ػ چې ګ تـ الم ىثې ې . ک ټ١ګطـس ػ الؿېرـګګۍ ېظ اړ : ؼا اك م ػ م١ ا٠ق

ى . یت ـارؼ ک کفـالړ٠اي یغ څ ى رړ٠ږ ث اتـت١ف ٠ؼ

64

، ػ افغبنتب الؼې څبؿې تـ ، ثب٠ؼ ػ افغبنتب ػ کيبې ػ اؿ پ مصؼ ػ کفـالړ٠اي ی ػؿ٠ ــ

. رړ ى ؼېثبا ړۍ ػ الؼ١ت پ ثنټ م١ې

ػ ؿامت پ ع کبف فيبؿ ېػ م ثبؼېپ ام صکت چېثـۍ ـرغ ګئ ى ی٠اف کفـال

پ امط تـ الم کړ ا ػ ٠ ث کفـالػ ث ړ٠اي « م١بم ثبؿ » : رػ صکت اچئ ى

الم ؿکئ ى . ٠ې الؿېػ کفـال

ػ کبث صکت ا م اي مبت( ، ډ ) بټکېښ کېپ رګړ ٠افې٠ؼ ثب کې کفـالپ

ـ .ډګ

پ١چت١ب ا ب٠تب ػبکبۍ ال ګـځ. ، تـک١ت ت پـاعت١ب ؿکي ػعجـ اتـ ػ اږػ٠ؼ کفـالػ

ـ : ځبی ېث ػ ظػګب کېپ مـ اػ ارؼ کفـالػ

ت ا ړ٠اي ظب ائتالف تمبث ژ :ػ م اي مب ــ

افغبنتب څغ پځت پ ػؿب مـ پ بمت عت عپ ۍړ٠اي ظب ائتالف ػافغبنتب اک

عپ ثيـ ا التصبػ ا افغب ؿ ت ػ ػؼ ؼاعې ژ ؿک . ثـ ١اػ افغبنتب ت ثبم

ربؿ مبت . ـمتې

ػ ثـ١ کېػ ثـ١ ځاک پ ت مـ عپې اړ٠ ېت ژ ؿک چ کفـالم اي مبت

رګ١ب١ ا مبت مـ ػ التړ کک ١اػ مـ ىک .

بپ١١ ډ ب صکت ػ رړ٠ؼ ػ پبؿ ثؼ ا ثنت ک . ، کن ې ٠ېػ کفـالړ٠اي ــ

ػ کېپ م١ چې، ١اػ ثبؼېپ ثنت ػ ٠ ثباډي ثـ م١بمت چېى کیا صکت ٠ ـکق

پ ٠ متـ ضؿ ثؼي کړ . مې ا التصبػ پـغت١ ، ػ م١بم حجبت ، ػ پـاعت١ب پ ـکق ثؼي ى٠ؼی رګړې

چې ػ . ػ١ ٠ ػا ػی ػص الؿ متقې ػ ام صکت تـ١ ػ مبت ػ امتبف ػ ګډ پ ١ت ػ

ځ ځ تزبل الف٠بتپ ػ م١بم ػ صکت ، غړ ف٠بت١ږ کې« فؼؿام١ » ػ رگ١ب١ پ

تړ رگ رب٠ت کبؿا م١بم پبګب ا صئ١ت تـ الم ک . پؿېا ام ظب

ػؼې تـ مـ ک : الؼېػ پبؿ صکت ػ ػ ک ی : اتمب پړا څؿ ــ

٠ مب اػاؿ ؿاځت کي . ــ

ټ١ق ا کتؿ کړالؿ رړي . ، ا٠زبثبت مـ م ػ صکت التصبػ ػ ١اػ ػ ام١ ــ

ـلـاؿي.ث کېػ ثـ١ ١اػ مـ اړ٠ ثبؼېثـ م١بمت پ ثنټ ثب اډي ــ

کي . مېثې ػ ټ١ګ١ؼ پ ع ب لب رګړ بؿ ۍػ لب ػ اک ــ

پ ١ت ٠ پال رړي . ېپ ـمت ػ غؼؿ اػ مـ ػ مبث ېػ ړ٠اې ټ ــ

کقؿ ځ ت چټکت١ب ؿکي ١ پ ـمت غک ، ػ رګ رب٠ت کبؿا ػ ضبکې ػ پبؿ ػ ــ

.

ؿمت ثبؼېا١ت ١کب١ق ت ػ ؿکي ) پ ػغ ظع یپ ـمت کؿ ټېػ ړ٠اې ــ

ږ ( .کېتجصـ

ػ ثـ١ لا ػ تؼؿ٠ز ت پ مصؼ بي ٠و ټبک . ــ

امبم لب تن٠ؼي . ی ثبؼېپ ثنت ېؼبػ ېػ لا ػ ــ

ػػ٠ق ٠ رـګ ػ امبم لب ػ تص٠ت پ ع ؿاث . ــ

( . ي ی٠ؼبؼػ اتمب صکت غړ ځب ک کېپ اتغبثبت اتغبثبت اػالي . ) ــ

ػ ام امبم لب ػ غ اصکب پ چبؿې ، رړ٠ږ ی امبم لب چې پؿېــ تـ غ عت

اػ اړع ع کې کفـالػ ىـا٠ط مـ مای ـ ا پ ړ٠اي چېږ کېتـ مـ ثبؼېثنټ

تافك ىئ . ثبؼېؿ

ؿګب ت ا ړ ا١تثېثب٠ؼ پ ډ٠ـ ثبؼېثـ١ ـمت پ ثنټ اتمب صکت ػ ػ ا١ت متق :

ا١ت اؿګب پ چټکۍ ػـ ػ کړ چېږ کېګب ػامې ېع مـ ػ پ١بړت١ب ؿکړ.

ى . کږ پ ا١ت ضبظ پ ثيپړ تګ پ عپ اکببت ت چې

ػ بلب رگ ډ ا ثب٠ؼ کېپ مـ ا ػ ارډ چېـ څ ا( ضت اتـت١ف ) ثؼ٠ ػ ا١ت

مې کي ځبی ـ . ثېعصص کپ١

: ى ک١ؼیػا١ت ػ تأ١ پ اړ ػ اتـت١ف طـس

ا١ت ک١ټې ېػ صکت ػ ا١ت پـم ا ػ مبت ػ ١ي١ عا ګډ کېپ رګ ځپ م١ ــ

رړي .

65

ى پبتېػ مبت ١يې ػ غ صکت پ التړ فبػاؿ چې یػا ػػ ثـ٠ب١تة ظبت ېپـم ېػ ړ

رړې ى٠ؼ . الؿې ػ تافك کفـالػ ړ٠اي چې

ثب٠ؼ پ افغبنتب ، عپ ک ټ١ګ کړ ثبؼېپ اظبػ کېک١تې پ رگ ځپ م١ ېا١ت ګډ چېک

ا ېبت ىب ا ٠ؼ٠ق م١ ت پـاط کړ . ىب پػ عپ ظب تضـکبت امتم ېلا ۍ١يت ثـ کې

١ن . الؼې څبؿې کېتـ ک الؿېا اکبالت کېژمت١ ېػ غ مـ تړ

ثـ١ لا ، اک ى ثبؼېپ اظبػ ځپک١ټې ا ېا١ت ګډ کېپ ټي افغبنتب ېک چ

صعؿ ت اړت١ب ځ ځ . ، ى کې٢ پ ټ حكـخظخ یؿږ٣ي رخيې کلحړ٣ح چېظ٤ق، ح٤ض ى طؤ٤ پ ه ى حظ ى ــ

. یځحک حظوح ى ې ى

ح ، ٢٤ ځخیډ ١، ى ح٢ ړ٣ح ظخ٢ حثظالف کې١ ٤حى پ ډرخ٣ي حال٢ ؿ٤ ګخ چېىؿ هأ

هحې ط ې ى ، . ى یپ ؿړ٣ي ٢٣ طحكن کې کلحپ ړ٣ح چېى ـ كکض الطړ ک١

٢ حگخ ى ح٤ض ى طؤ٤ پ ه ړط٤خ ، حكـخ٢ ح٤ظ٢ چېږ١ کې پخطې کېپ حكـخظخ پېـ هظ

ح پ٤يح کړ١.

م ثـع ١ک ثـ١ ځاک عپ م١ب چېغـظ کړ٠ ېځ١ ثبؼې ا ػ ؼا اك ػ صکت پ ػ

اتغبثبت پ ػا٠ـ٠ؼ ت١ګبؿ یػ نيـ ی)مبتک ( مـ تړ ېػا ا ػ ام صبت مبت رګړېصعؿ،

ؿاتک ک ػ پبؿ ػ فـب٠ي ا ػمتؿ ۵رګړ ا افغب ژ ػ ، ک اىغبي ۲ ېک . ػی غاړ چ

ت .ا يـػ١ اږػ ى الؿېاتغبثبت

ػ کېپ ١اػ کېپ ام١ ىـا٠ط چېى یځ١ـ ى پ ډاګ صک ک ػ اتغبثبت طك ت ک ږ

اتغبثبت ػ تؼ٠ـ ػ پبؿ ف١ نبػؼ ؼ :

ثب٠ؼ ػ اتغبثبت ػ ػ مبصؼ ػ پبؿ ګت کې پ افغبنتب رې غې پ رګ ځپ ١اػ ا

: پؿت ى

ت يـػ١ت ؿکي . ۍاک ــ

ا٠ښػي. یکټ پبیت ػ رګړې، الؿېػ ؿارؾث کېم ا غبف١ ت پ م١بم پـم ــ

: ې١ ػ پبؿ ىـا٠ػ م ښکبؿ . ځک چبع امبي ػ ړ ع ػ ت

ػ ثـ١ چېعپاک ا اتمب صکت ػ رړ٠ؼ ، ػ ٠ ځې ېــ ػ افغبنتب کړ٠ عپې

لف ، پ اړؼ صنبة ا کتبة کړ ېا افغب ژ رګړېغ١ـ ػبػال ېبر لت مـ ػ تپ ى

(٩۸) کړ .

ػ ١اػ ػافاػۍ اامتمالي پبؿ ػ افغبب مـ ػ ، ډاکټـ فبؿق اػظ،پم١بمت ؼا ؿاف ٠ث افغب

ػ ځې ػ اؿپب غتف ١اػ ت ا تـ ، ٠ېچې پ ػ ې اړ ٠غ ا ، یيؿ پبؿ ګب اعنت

ػ کړ٠ مـ عجـې کړې ا غبافػ غتف ٠ېا پ ػې ١اػ کې اـ٠کب ت مفـ کړ ٠ېڅګ

ػ ځبیې کړې . تـ ام پؿې ػؿې ځ افغبنتب ت ػ غ اؼؿت ړ ٠ېپال عپې مې غـص ا

١ـ کړ٠ مـ ١ؼ کبت ػ ٠ ى امالػ غبجب ا ػ صقة ٠ېکړ٠ مـ ػکت پبؿ تې ا م١بم

ې پ ػې تګ تـت١ت ؼص تـ ػا ال م١بمػافغبنتب ػ نئې ػ ، ې پـګـا. غ عپ ػ م کړ ػ

کړې ػی : اليېحخ ىی ى حطک حظوخرخط پ ځخی ٣ ؿګ پ ى كک پ (ېخى 64 )ى حكـخظخ ى حخ٢ هخ ى

٢:ډ حر

هز پ٤: ٢ىحكـخخ ىهپځ حق.

. یى اليې٤حى ى ر٤ هح ط حـخ ــ

ج٤ض ١ . ٢کک ی کز ح ۍى خ حکې ى ٤حى پ ٣ ٣ ره ــ

. یي کک ٤ ؼ یى ظلو ح ى ظح٢ ىک ېى ػ٢ ٤ ــ

. یڼي ط١ج ګ ېى کېحظوخرخص پ ح٤ ظ ح٣ط

. ٢ ح يحهض ط حړط٤خ ١زېحهؼ ، ٤خ٢ ححى ٣حې ى ال ح ح ښخ ېى

پ ىې رګړې غن ٠افې ػ افغبب پ الك بتې ى. پ ػې ػت ، ږ تپ ى٠ؼ ـرګړ پ فؿ پ

ىـغ چې :

ػ ١چب ؼېثبػ افغبنتب ػ م١بم لؼؿت ػ ډګـ ١١ب ػ پـػ٠ ػ ث م١ ګـځ . ػ ګت پ مـ ــ

کړ . المـ ؼ

66

پ٤ ىو ىظوخ ډ طځ ى رخ ى ىطحپ ظ ىهز ې ٠٢خء حځظ ک: ى ىح٣ىرخ ك]

ى کېر هالف ٠ طز٤ـخص ري ح پ ػ ى ٣ کېي ى١؛ پ حط کېك٠خء حځظ

ک. هزېپوال٣ی

ځ٢.طك ح ىه٤ هک ګرېطلخ پ ظ ى ېىظوخ ډ طځ ى

ى ك ٤ض ى ښ پخ ى ٤٣ ري٣خ ه٢ ک.

حه٤ظ ح پ ى ؿخ٣ ـ ک. ىط پد ٣

ىحؿحء پخ ړ١ ې ط ى ىي٤ک٤ ېح ىحړ هح ١ ک٤ى حري حػال. ى حري څخ ٣ ګډ ک٤

ح ال حکخخص رحر١.

٣ ؿګ : د .

٣ي ؿړ حالكـخ٢ ؿګګۍ رې ې٣ى حكـخخ، ګخډ٣خ ح ړ٣ح ط طلخ ظ، حال٢ کلح ى

کړ١. ؿړ کړالپخ ىؿړ٣ي ح حر ؿګېى ٣ې چې ظ ک١

کلح پ حال٢ ىحكـخ٢ ټ ظوخ، طف، ؼظخر ډ ح پ و٤ظ ځ څو ٣ ؿګ ى

ږ١. حري ىح ١ ح ح کېټ ٤خ٢ ري٣خ ه٢ کېې ؿګې پ ى ٣ږ١. ى کېظ حر

.١ؿګړ ػال هظ٤ږ الېک ځخیپ کی ى ٤خ٢وخل٤ ط پ

ح ى ٢ال طؼي٣الص ح کې هخ حخ٢ى حېي پ ظ ٣ ؿګ پ ح٢ الېحرظکخ ط ى ېى

ظو٤ ح ؿ٤ ١ کېحكـخظخ پخ پ ٣ ښخ ك٠خء ٢کح ح پوظآحى، آحكـخخ طځ ى ٣

پـ٤ی. هزې

طف و ىكکض پ ؿړ رېظ١ ح ٣ زېى ٤حى پخ ه٤خىص طؼ کېطلخ پ ظ٤ـ ٣٢ ؿګ ى هپځ

ې ؿګې ٣ؿګ٢ هح ط هخر هز ١ کل١. ىىض ؿى ث٤ هپ چکۍ ح الك٤ظ ى ټ چې

طؼي ح كخىحۍ ىؿ ظوذ و ط پخ١ ح ـ پوپ ح حال، ٤حى ح حخ٢ هخ ط ى کېپ و

ړ ک١.

ؼض ظ ٣ ؿګ هظ٤ږ١ ح رې ط پ حال٢ ٣١و ط ١ىؿړ وح ىىض ؿګې ى ٣ې

پهپ ځخی ى ال٣ض څو ىې ط خ٣يګخ پ٣ږى١ )ى٢٣ ػخ، ه٢ ح ىػ١ ػ طؼ٤ ٣خكظ(

ې ىؿ ؼی ٢ ؿګې ط ى حػظخى ى حثرېظ٤ل حؿحء کړ١. ىىض ی ث٤ هپ کخ ؿګې٢ ى چې

ک١. ٢ى حه٤ظ پخ ؼك

: كکض ؽ.

کخپخ څو ؿړ ىی. ٢ح ک كيص ط ظؼي ح ى خپـېـ٤ ٢كکض ٢حظوخ .

.کخ ى ىېى ٢حظوخ .

٣ې ح ٣خ ١کح ک ډ طو٣ ١ي ؿړ١ ېؼ٤ی ډ ېى ٣ ٣ې ١ ح ى كکض ؿړ ېى ٢ى حظوخ .

.١ى ح ى ـ پخ کخ ک ې ظ کپ ٣ېى ټ ض گټ رکې پ٢ځ

چې ١ح حؿخ ک ١يحه ک کېچخ ىحه٢ى ٤حى پ چې ١ىحكـخظخ ىض طؼي ک .

ال ؼزض کېح ړۍ پ ػزخص ح پوظګ ٤ې ى ک١ي حظؼخ ٢. ح کښښ پ هخ ٣ې ى

ر١.

ى ح٤ض ی . ح ى . . طؼي ک١ يحهض ى ػي کېچخ ىحه٤٢حى پ ؿ گخډ٣خ ىىى حكـخظخ .

يحه کېى حكـخظخ پ چخ کې کېپ حط چېح پـ ٤حى طؼ٣حص ګ١ ١ط٤٠ طؼيىىی ىؿ

ک١.

ىض پ حظوخ٢ى گ ظ ئ ىی. ؿړی٣ كؼخ ټې ېړ٣ح حكـخظخ ى٣ حح ٤حى پ طګ ى .

. ک١ح ى ـ الطړ ٢ض پ٤ژ٤

ک١طؼي ړ٣ح ټپال ؿړ١ ح حکخك٢كکض ى ٤حى ى حظوح ح پوظګ پخ پځک حظوخ٢ .

. خط٢ كخ١ ظې حهظخى١ هپېحكـخظخ ط چې

٢كر ٢ححث ٢ط ـ ځک پځى حكـخظخ خټ . ځ٢ حكـخظخ کې پځ ى ٣کخ پ ى هخؿ٢ .

ګخډ٣خ کېپ ـ چې٢٤ پځ حال٢ځخی پځ. ىخټ ى١ح پخ ى ىحه٢ى چې ١خ٣ پ٣ږى

١. پځ کېح پ حكـخظخ چېح ـ ٤حى خ ي١

ظ٤ږ١ پ ظ حكـخظخ ط ېى . . ى ئ کېپ ى کخى ټ خؿ٣ ى کېپ ح٣ح ح پخکظخ .

١. ږکېکۍ ځخی پځخی ې ځخ٣رې ىحه٢ح

67

ق حكحى حګپ حكـخظخ هظی. ر٢ىض ټ ؿ٤ـخ حكـخخ ټ١ ح حظوخ٢ .

ږ١.کې خؼ ډىىض ى وحط طخرن ى خؿ پ ح ک 1951ږ١ ى ؿ٤ح ى پخطېک څک

ړۍ ى حال٢کلح پ ظ ى حال٢حض ٣ ره ى. ى حال٤٢حى ح ى حال٢حكـخظخ ٣ .

ک١؛ ح کېخث حال٢كکض ط پ ځ٤ حظوخ٢ػخإ حكـخ٢ؼظز ػخإ ٣ ډ ى

ښځ كـخد، ى ښځ طؼ٤، ى ٣ي. ک ى الڅک ؼ کېىح ډ خث پ حال٢ ٤حى ګ١ ى

. ىحېح ٢ػ١ ػ ى کړ، ٤و

ح حکؼ خؿ ح ې ېټ ېطې، ېهخؿ٢ هح چې کې کخ ٣پ ى ېى هپېكکض ى حظوخ٢ .

. ١ ٣ېپ ط٣ذ ؿګې ٣ېهخ طي٣ ح ى حخ٢کۍ پځخی ی ١ ې ځخ٣رې

کلح ح ګظ پ ظ حال٢هخ طخرن ى حخ٢ى کېكکض پ حه٤ پږ ٤خظ حظوخ٢ .

ظوذ ؿ ث٤ ط ١حک کېپ پخی ىې هپېىح ک١پخ حظوخرخص ی حىىض ى

.پخ١

ط یىىض ى ٣خض ح ٣خ حص ىي کېړی ى کېپ حطح ث٤ ح ٣ ىې حظوخ٢ى .

(۳) کالی.

چې : ٢کح ٤ ٣١ کړحيى حكـخظخ ٢ ح١ ؿګې ى ٤حى ىظ ىك پخ ړ

خ کظ کړ١ ح ىرېى ىې هض ح ېيی، چې ړ٣ح ټ ى حكـخظخ پ حړ پ هپ ظحط٤ژۍ يحږ پ

و ړ٣ح ټ، . ط څ ى٣٢ ح٣ط ح ح٣ـخرخط پ ڼخ کې پ هپ ظحط٤ژۍ کې ژ ري ح

ظخ ىض ٣ ګډ ظحط٤ژ١ ١ك ح ىکړ١ ح ى حكـخ ېح٣کخ ح خټ رخ٣ي هپې طګالې ـږ

و٤ی ح ؿزح کړ١. پ ىؿ ١ك کې یـې پ٢ ک ى ټ ـ طېط، چې وکې ط

ک چېې ىی ى رخ٣ي ړی ح وخل٤ حړ٣کې ٤ ٢ ح ـی ط ډحډ کړ ٢، چې

خ ې وې حكـخظخ پېږى١ ح ىی ط ر ٢ ر٢ ځحک ر ى ٣ ټخک ې پې ط ح ګډ ٢،

ح وخل٤ حکحط ظ٤ـ کړ، کېيحی ى حک پ ټخک کې ره ک کېږ١.ک چېې

ې حؿښظ يظۍ ال حالكـخ٢ کلح ى ګ ظ ح حال٢ کلح ط پرې٢ ى ٢ پوال٣ې ٣

خ پ ـ کې ى ٣ې ٢ ٣ې ػؼ١ ؿګې پ حړ، ى ـې ى ېکخې ح الك٤ظ پ حړ پېکړې رې٢ ح

٢ ح پ ىې طګ ى ٣ ىحې كکض پخ ال حح ٢ چې ى ى ښظ٤ حظخ پ ګډ ى ټ حړه

٣ ک١، چې : ى ګ ظ ى ح٤ض حيخظخ ٢ ح١ ؿګ ړپخ ى ړ ١.پ ىې طګ ى حكـ

ې ىې، ى ه٤ يى حكـخظخ ى پږ ګخډ٣خ ط ظو٤ې څخې ال ح، ى حال٢ کلح، خپ٤٤ ٤حى ح

ح ى ؿګې ؿړ٢ ح ػؼ١ ؿګ ٣ خخ ٣ ېؿښظک حكـخخ پ حط، ى ک٤ې پ ښظ٤

ى ، ٤کخ٤ پېکړې ىې ى ړ٣ح څخک پ حط ط٤٠ ٢.ى ػؼ١ ٣ې ؿګې طؼ٣ق، ى ؿړېي

ال طل٤ کې پ پېکړ څګح٠ ح ى ـ پ٢ ک ى حكـخظخ ٢ ح١ ؿګې ى ې پ ١ك

ګ ظ ى ح٤ض ح ى لظ وخ الې څېړ ې ى١.پ پخ کې ى حكـخظخ ٢ ح١ ؿګ ى

ى ټې ړۍ ېحى، ىظ، ځحک ح رټ ط ىح پ٤ـخ حظ١، چې :ږ ط ى كکض ح ظخ ؿړ

ې طپت ! ږ ط پخ٢٤ ح ظحط٤ژ١ ؿړة ! ږ ى هپحکۍ، ٢ خيوې ٤کت ! پ ٣ې حر

كخد کړة، ى ځخګړ ډ، ال ۍې ى حكـخ ح پ ىظى ځکۍ رپړط٤خ ىخ کړة ! ٣ح حکۍ ح

« کخح، ؿخخ ح ژرخړک پ هز.

ح ړۍ پ ګټ ى !! حكـخظخ ٣حې ى حكـخخ رکې ى ګخډ٣خ، ٤ې آحى ح رخ ػزخط

چې: ٢کخ پ خ پ ٣ ٤ک کې ٣٤ حكـخ ٤خض پ ى حكـخ

ۍىح٣کخ پ اليېى ط٣ طػح ېح ـ ېپ حكـخظخ ىح٣کخ ك ؿي ځېخ ړی »

الک کېښ ٢حظؼخ ح پې ١حګ٣ چېى. خ ٣و٤ ىی ک پوح ېىؿد ٣ حظؼخ١ څ ګڼ

ک ؿګ ى ك چېىی ږی. ح ئح ىحکې ر٣خی کېخ پوپ ىؿ حظؼخ١ يف ر ح٣ک ىحېکخ٤خد،

ږ١ ح پځخی ر ٣ې څ ډ كکض ١؟ ږ ډ٣ ځ کېخ ر څ رې٢ ځال ١ ح ح٣کخ ر كظخ

ډ٣ ږ چېخ هپ ي زخ کړې؛ ح ىؿ زذ ىی رېه ىح ګټ ،ؿګ پ ډ٣ هرخ٤ ګټی ىی

ؿـ طخ٣ن ى طکح ن ې ىىؿ٣يی. څګ کالی ؿګ طل٤ یکخ ٣ طزخ کرېڅېښض کخ پ ږ

٤؟ ٣ طج ٤خ٢ ك ح رخػزخط ظو ىض ر ک ١؟

ح پ ظ ح٣کخ، حپخث٢ ٤حىي ك ى ٢ى حكـخظخ ىکړکېچ ى٤خخ و ى ٤خظې٣

١ چخ ٣ پ ح ى چ٤ې چې کېطال ي پ ى کېىؿ ى .کړل حكـخظخ ح پخکظخ ط پې

، ٣ ٤ ٣ح، ح٤خ، ى ک١كخي ې کېپيؿ ؿی ٣. ىې حښ٣خ ډ پ ىى ىى حكـخ

68

كد ، ؿخ٣خ ح ىىؿخى زحپ٤ ږ١٣، ه٢ ال، ىپظ حظخىح، ٤کحال، پخ،کېی

يح ئح طف ېـی ټ ط يی. کړ٣ ېح ل ـ ٢حال٢ ح ١خزخ ح ٤ي

پ چېـ ر ک ك ١ ك ر ٣ې ک ١؟ ٢ك٤يحی ٤خ ٢ک ى حكـخظخ ج پ ؿګ چېکړ٣يی

ړ ١: خى الرې اليې

يحی ٢؟کېژ كغ ط حكـخظخ ح حـخ ىی ح ىح حـخ څګ ژ -1

حکؼ٣ض ٣ې هپ ګڼ٢ ح الطړ ٣ې کړ١ ه ک کخ چې٢ څ ډ ٣ كکض رخ٣ي ح کېپ حكـخظخ -2

ټپک پې ححه٢. چې٣ې هپ ګڼ٢ ى ځخ ل حكخ کړ١ چې ٢کح ږ

خخ ح خى اليېګخډ٣خ ك٣، خكن، ى حال طخ چېپحط ٣ کې٤ ٣ ىحېږ پ -3

چېيحی ٢ کې. څګ یډپخی خص يظ ى ح ى ٢ال ېري ګخډ١ ر څک ىګح ى١. ه ى

کې٢؟ ک ىظخ حړ٣ري ۍىګخډ٣خ ٠ هخرض ح رخکخ ؿګ پ کخ کېږ پ ٤حى

خطالی ک ط ک ػخى١ حر٢ ه ؟ ٣ې كيحه څګ ځخ خطالی ؟

٣ كؼخ ټې ې٣ ره ٣. حكـخظخ رخ٣ي ى ړ٣ح ٢ىچخ ؿال٢ ، ىړ٣ح ک چې کېكخ يحېږ پ .4

پ ٤ چېطؼ٣ق کړ١؟ ح څګ کالی ٢ ېګټ هپې چېر څګ ىض ١ . ـ١ح ر پخټـ یؿړ

() «ړۍ ى ٣ ١خهظ ع ګټې طو٤ ح ى حكـخظخ ىګټ ٣ې ږؿی کړ١؟ ى ګخډ٣ ح ى کې

٤ض ى ټ٤ګښض کې ىې ح حهخيح ٣ې ډې پ حكـخظخ پ ح٣کخ کې ىحكـخخ ى ړې پې ى

(. ) ک١ې کخ خي، ح ى٤حى ىې پخ پ وظ ١ك رېخ ې ځې پ٤ کړپ

ط ٤ي پخ پخی ٤حى ىىې ؿ٤ې ى ټې ى ١ح کظحكـخخ وظلې ډې پ ح٣کخ ح حپخ کې ى

ح ى . يح ١ پ هپ ځ کې خګ ىټ کخ ىیه ريروظخ چې ى ، ٢ال پښې

( .) ک١ ٣ ٤ ٣ ىىې ؿ٤ ې ىك پخ کخ حكـخظخ ى

ى ک١چې پ حكـخظخ کې ح٢ خؿ٤ړ كخالص ى ١ طګ ىحې حګ٤ګړ٣٣ ٤ حكـخخ پ

ک١ چې ى یىحى حي ى ـی پ ىې حخ یط ځ ى هيص ؿګ ى وخل٤ ى ى ـیكکض ح

چې وخل٤ پ ٢ح ىحې ح٢٣ رحر کړ ٢ح پخ ال هز وخل٤ ط ځ ى ىىض ح ى

چې ېڅې کړ. ه ٤٣ ر٤خ پ ىې پې پښې ح ٢ح کې ح ګډ کړ ٢کې پ كکظ

پ٤ ىې ېح ٣ح ٢ ځ الړ ٣ېحى ىې ، کړ ٢ ېحكـخظخ ىې ى٣ ٤ي پ څ٤ رې

رې ك ح ى ٤ېؿـحك ى ېى ٤ ـی. ىح پ ىحې كخ کې چې ٣خ ٢ئ٤ظ پ ؿخړ حه ح٤ظ٢ ٣ې

طـخ حؼخف ک١ ح ؿحړ١ پ ى حكـخخ پښې ىې رې ح ٣خ ىح چې ١څو رې هز ى حيحكګخډ٣ ى

ال کړ١.ك ګخډ٣ ط

ـ٠ق اؼ١اػ ػ امۍ غ١قې ػص فص پبؿ ٠ ى١ـ ړ ػ ىک م١بم٠ ى١ـ ؿ

: اؼپ ػیػت ډ٠ق ؿا اع. ػ ٠ېچې ږ

حكـخظخ ( ى حال٢ح كد ؿځګ حال٢)ى ١خزخ ى ىؿ ى كکظ ېط څ ى و ى -

ىحړ حړه ٣ ٤ ې. ى هپ ض حى حكـخظخ ى الظ٤خ پ هخ١ ى ٢هز حط پخ ال ح

٢كخ ٢ى ري زذ ګځ کې ط ک ـ پ ځحک رخ٤ه

٣١ ٤ حىح ـېى چې ١ح پ٣ږى ٢خىم ح ٣ښظی ح کې٣ حيرخ٣ي پ هپ ړ یک -

٣١ پ حطالف خی ؿ٤ک کړحيىؿ خىهخ ړ ـېى ٢ګڼ کېهپ ځحک پ هط چېکخ

ک ک څ ـ پ ١ى هز حط ٤ ط حؿحړ ٤٢يځى وخلض زذ ګ چې ىؿ ىحړ كکظ-

. ٣٢ ط پ پ ىهض کظ حيـی ړ ی ح ى کې٤حى ر٢

پ هال ېحهظ ىىض ى ګټېح ١خزخ ( رخ٣ي ىهغ پ حال٢وخل٤ ) كد -

١.ټ٣ حخ ال پ هخ١ ى كيکې هي١ح ى هپ ى خ٤ض ح ظ ى ح حخ ى ٢ کښ٤

ېح ى حكـخظخ ىض ط پ ى ١كخک٤ض ح حظوال ط حكظح کړ ٢ځحک رخ٣ي ى حكـخظخ ر٢ -۱

. ١پوپ ك کړ ظې هپې چې ١کړ ١ح ححى ٢کک پ هپح

هز حط ى ٢خ٣ي ى حكـخخ ىهپ ځر ٢حكـخظخ ط ى ح٤ض ى ټ٤ګښض پ هخ١ حؿ چېځحک ر٢ -۷

ي ؿح کېـی ى پخط ى کې. ځک پ ـ ص ١ي ى هپ ر٤ط ط خ ٣ حػال کړکېپ٤

. ځ٢ ځ

ح ى ٤حى ٢رخ٣ي پ وظګ ص ٤ کېپ٤ پ ٢حى ى ځحک ح ٢ ى کېپ ٤حى -۱

ى ؿى٣ض پځ ح٣کخ٢٣طط٤ذ ى خټ ح ې.ح پ ى ٢کړ کېپ٤ پ حک ٢ى خېچ ح٤ظ٢

. ٢ص كغ

69

ح ى ٢ر٤ط حه ېګ ٣ې٤٣ ح پ چې ېټخپ ېح پ٤ ېط هپې ېيح ح ح٣کخ٣خ رخ٣ي ټ-۵

. ٢٣ځخ ر٤ط ح٣کخ ط ٣ېط هپ ػک ى

ح ىح ١کړ طزي٣ ېظ ى ٣ ٤ ح پ ک ى ح٣کخ٣خ پ حط ی پ٣کړ ګ١-۱

ح پ٤ ١ط کړ ١ط چېڅک کېط څ ږ ى هپ ػيحض پ طح ١حكـخ ه ط پ٣ږى

( ) .« ١پ٤ کړ

ځحک پ ىې ح٣کخ٢٣چې ى ک١ ىض ح ک١څ ۍ٤ کړيح ح پ کخر کې ٣

ځخی٤حى کې ١ح ١خزخ( ى ه٤خىط پخ پ ک ى٣ ګړ حال٢چې ى ـخي٣)ىكد ١هخغ کړ

٤ظ کړ٣ کې ىح ډ ١خزخ پ کخر ط ) پ کخر کې( ط٤ کړ ٢ . ى ىی ٣ېح ګي ، کړ ٢

ىظ٢ؿړ١ ى١ چې ح پ ٢ـ ٤ پوح حال٢كد ى ٢کډ٣ حيظ ١ ه ىىې حي

ىه٤خىص حړه ح ى ١خزخ ى حال٢كد ى حيىح ډ ى ـیححط کې ړ ړ ځخ٣ ١ .

.يیک طګ ظى ې حړه پ ؿځګ حال٢

صقة ػ اىغبگـا »پ هپ ٣ حػال٤ کې څګي کړې چې : حال٢يې ډ هک پ حړ كد ى

پ ظؼ پ ربػ ثبؿ ـ, ػا ربػ ػامې گڼ ک ػ ؿمب پ ظؼ ربػ ا اـ٠کب٠ب ت تن١١ؼي ػامې گڼ

ک ؿمب ت تن١١ؼي.

ا ثـ کې ػ ېاػ پ ػ ې ؼؿمت١ کې پ عبص تگ پ کبث کې ػ صقة امال تـ ػا ال پ ػې

٠ ړ ىب٠ؼبت ا افابت عپبؿ ى چې گ٠ب صقة امال افغبنتب ػ ېاػ ػ اىغبگـ ا ػ غ ػ

قػؿ ظب مـ ػ مبفه ا ؿغې رړې الؿ عپ کړې ػ.

ې تگ ؼک صقة امال افغبنتب عپ لف ا ػؿ٠ځ پ لبغغ ا غڅ ډي پ الػ ػغ ىب٠ؼبت پ

اػال :

_ ػ ػ صقة امال امتبف ػ ا ػ صقة ػؿ٠ځ تخ١. صقة ػ اىغبگـا پ ظؼ پ ربػ ثبؿ ۶

ې گڼ ک ؿمب ت ـ. ػا ربػ ػامې گڼ ک ػ ؿمب پ ظؼ ربػ ا اـ٠کب٠ب ت تن١١ؼي ػام

تن١١ؼي.

_ ػ اىغبگـا پ ظؼ مکت، ػ ػ ډب ٠ب اږػب صعؿ مـ تافك ا ػ اىغبگـا تـ ٩

ې ػ کبث پ الك پڅ صکت کې ثـع اع١نت پ اظش ا پـېکؼ افبظ ضک کړ ا ؼم١ؿ ال

.ېضک ٠

پ ىت کې اتغبثبت ١څ اؿفښت ـ. ػامې پبؿب ث رړ٠ږ ک اىغبگـ ځاک ج_ ػ ص٣١

چې ث ث ٠ې کړ؟ ، ام، ػې پبؿب څ کړ ىي

ځاک رػ ) ا ػ٠ ؼمي _ صقة امال افغبنتب تـ غې چې پ ېاػ کې ښکېالکگـ٤

ا ثل. ١ۍ الؿ ربػ ثػ ص ٠اځ ظـ ى (بي ٠و الؿې ػ ١اػ څغ ػ ت پبؿ صب

ن کې ػ تظ١ پـ ېب پ ار١ـې اؿػ ا پچې_ صقة امال افغبنتب پـ عپ ت غږ ک چې عپ ث٥

( ٣۷) «١ک کې ځب پـ ځب کړ. ځب ػ ربػ پى ټ ٣ې٤ؼخم )ژې ( ٢ حرظکخ کړ ح پ ٣ ی٣ رخاله حال٢ط څګ كد ځىىې ټ

ى رلغ ح ٣ېپ ىې ١كې رکېې کړ حيړ ٣حې١ك ١ي پخ هپ حهکې ځخی ى ح ٣

حړه ر٤٤جض کخر ط حظخ ط څ ظ ى حړي ک٤ ح یپړ څ٤ړ پخ هپ ٣ ړ

ې ٣خى ې ي٤ؼخم ( طخ ال ٢خى ی ( ١ك چې ى )ژؿې ى ۷کړ١ . ى ح) پې رلغ حڅ٤ړ

ره کې پ طل٤ حؿې . ړیى ىىې کظخد پ

رخ٢ىىې ؿ٤ې څو ځخ ح ؿحړ١پوپ ، پ ښکخ طګ ، طخر ٤جض ىکخر ى ىض ئ٤ ح ى

ک کې پ ٤حى ١هپ كکض پ ىؿ حه ى ١هپې ٣خ پ حخ، ححى ـ ى ، ىی. ک

٣ې. پ ىې هخ١ ١کړ ي ح ى ٤حى ى حظوال ىر٤ط ط ال ک پخ کخکېکې ى ې ى حځظ

پ ه٤ کې ٣ ٣ې ؿګې ىښخ ى کخر ى ، پې (۱څو ط ) ٣٢کخ ى ؿزګ( ۱۳ )ى

ظ ؿډ ح ر ط څ پ ٤حى کې ى ې ى حػخىې ح ى حكـخظخ ىحظوال ح ححىۍ ؿښظک

ې ى ک١ كکض ط حړ٣ ې کړ١. ى خيځحک ى هز پ ال چخ ر

حال٢كد ، ې حؿيوظ ٤ک ال ط ې ىؿ ؿډ ى وخل٤ حړه حړه حر ک١

: ٢ هپ کړې ىحې ٣ ٣ېحكـخظخ پ هپ ٣ حػال٤ کې چې پ يې خزض

ػ عب ا١ت ـ چې ػ ػت ػ عښې عک پ کې ؿاغډ٠ږ، الػ کـف يؿت رـگ ػې »

کې پـېکړې اک ـ ٠افې يؿت رـگ ػ. زبؼ٠ پ کې ثـع اع، اـ٠کب٠ب ػا اعت١بؿ

70

ػ ت ا ػ ثضـا پ اړ ػامې پـېکړ کړ چې ػ افغب ل ػ ١ تـرب کړ ا پځؿک چې ػ

چې اك ػ صضې ا غبف١ مـ ػ فږ گټې تع١ کړ. اـ٠کب٠ب تـ رـگې ػ غ اػال کړ

عجـ بمت عت ػ، ػ کبث چبؿاک ت ٠ې اـ کړ چې رـگ ځډ، پ غ صؿت کې ث ػ ػا٠ـ

( ٣۵) « اربف ؿک چې ػ ػ ىـا٠ػ ـاػبت ى.

٠ اږػ (۶۸/۱/۶۷٣۶)عالف پ ابؿت غا ػػې يؿتی رـګې پ امالؼا ؿاف ػ غبجب ػ

چې : ػ پ ږ څ التجبك مـ ؿا اع . پ ػغ اػال١ کې ؿاغ ٠ېاػال١ عپـ ى چې ږ ػکپ ٤ی کې ر٤ح ى ې ىی يخ طحـخ الر٤ى حكـخظخ ح٣طکېح٤ىحچې پ »--

ګټ و٢ ىة ىـ ٣حې څ خر٤ ىحـخګخ پ كخ٣ ىىؿې ؿګې پ ر٤ى

« يالی کېط ٢ طی هخۍ حکخۍ ٤څ ږ١ ح ىحكـخ ځ٣ي٢ پخ ىکېظد څ ر هي٣ى

حكـخظخ ىؿ٤ې ظ ح ح ګډح ى ط٢ ؿګې ط پ ى ىؿې ىحكـخظخ حال٢ حخص»

ؿخى پ طيح حال٢ پ وخر کې ىة ـ ح خحپ٣کړ وخر ر ى ىة ـ ى ح ٢ر ٤ح٢ ػخ

٣ هپحک ح پ ى پ ظ ر هپ خ ض ى ؿ ؿال پ ص ح هيحی یى، ححظح ک١

ظ ـز١ چې ىه٤٠ې حخ٢ ح حهؼ٢ ى٣خ ر ر٣٤ؿګ ، ک١پخ زخ هپ پښالړحال٢ ظخ ى

( ۱) . « ږى١ کېك ط ؿخړ

٢پ پخ کې ، چې ى ې ٢ ط ، ىىؿې ط٢ ؿګې ؿړښض ى ځ ى ځډ وخ ن

پېه ىؿ ؿګ ى ٣خى ١ کې٤ ى ، ٤خظې پ ى ٤ټ ؿړ ې ح ؿګ ى ؿ٣ې ى

کخ( ىؿ ى ٤خظې پ ى٣ ى ى) ځډ ،ه الى ٣ ې ؿ ىال٣ ٣خ،

ىح څګي٣ي چې ح٣کخ٣خ ح ىخټ ټحې ىح ٣ څګي ٣ې ػض كخي ک١ هح پح٤ظ .

ى ـیح ١ حـخ وخق ر٢ى ـیچې ١کړچې ک پ ؿډ کې ى ىحې کخ ګډ

ى ٣ظ پخ پځ ر٤ ى ظ ىوخل٤ ال ٣ کړ١ ح ى حكـخظخ څو ى پځ ر٤

ې چې ى ٣ښې حي. يح ػض ح ځ٢ګح٢ ټې پخ ٣ خ٣ ىح ر ى ر٤ ١،ؿږ پط کړ

ح ک چې ، کخ( ىت ى٤خظې پ ٣ ح٣کخ ط رخ ى) ٣ې یک٤حى

پ کې هپ ٣ېؿړښض حؿخ کړ ح پوپ ى ىې ؿګې ى ٣ېح٣کخ٣خ پ ډحډ ط ال کړ ر٤خ

کړ . كظ٢ګډ

ا افغبب ػ ټ ١ک اف١تـ څګ پ ١اػ کې ػ ام١ؼک ؿڼ ػغ بؼؿ٠ق غډ ػ غب

ؿځ ٠ پـ٠کړ پ عپ اعـ غډېا ژػې ػؿې ؿځې ػا کړ . ، ىـ اػتـاظ مـ ث١ب ػا٠

ػ ١ څغ ډ٠ـ ، ١ ػؿػ ٠ېع ػغ پـ٠کړ ػغ څ څغ چې ػ ل ډ٠ـ ک ،١ک صبػؿ کړ

څـګؼ ک . پ ػې عبغـ ف٠بت ى١ـ ١کاال ا م١بمت پب ػػې پـ٠کړ ١ک څغ عپ بعښ

١اػ ػ امتمالي ا ا ػ یې ؿاغؼم١بمت تـ ثضج ال یکړ . ځک پ ػې رـګ کې غ پغا

رـګې ػ رړښت . ػ ې٠نت پ اړ پ کې ١څ ٠بػ ى ػ پځ ثـ١څغ ػ ١اػ افاػۍ ا ػ

ػ اىغبي ثـ١ا ػ لؼ اع تبؿ٠غ چې ػا رـګ ث ٠ متـ ػا اؼغ ػ ٠ى١ـ م١بمتپب ػ

ا ػ پؿت کړت ػ ٠ ؼمي بي ٠و پبؿ غږ ػ ػ غیڅغ ث ػعپ ١اػ ػافاػ٠ؼ پ ؿ

پ ٠ ډي ک اىغبګـا ػ رـګی ګډثـ١اب ، افغبب ػ ػػ٠قې رـګې ػقت ا ٠بړ ث مبت

ؿډېىې . مبت٠ـي تـ څ ػػامې ٠ غږ ػ پؿت ک څغ ځب ٠ې٠ب ع تط١غ کړي ا ٠ب

پ٣کړ ٤ک خى کړ:ىىې ځ رلغ ح څ٤ړ ظ ىح ډ

ػ مې ػ يؿت رـګې پـېکړ ١ک پې ۱څو ط ٣٢کخ ى ؿزګ ۱۳ى

ى ٣ې ؿګې ه٤، کخر ښخ

ط پېژي ٣ حظخ پ ګډ چې ى ٢ ۱ى ې ٢ ط٢ ؿګ ى حكـخظخ ى ځېي٢ ض ى

ح پ ىحړ ـ کې ى ض ى ظوز حظخ، ال٣ظ٢ حګخ، ػخی کح، ه٢ و، ى ي٢

ى حظخ ح ى ټې ى پګ پ ټې ى خى، پ ح٣ح ح پخکظخ کې ى ېظ حكـخ خؿ٣

کټګ٣ کې طظ٤ ح ىػص ١ ، ؿى خح٤ څو ى ط ى ال ى ټ ح پ ېحى کې چې پ

ؿړ . ېيال ۍط رخ٢پخ٣يحې ې ط ى ېي پ وي ى ې پخ ى پك٤ رخ حي٣

ط٢ ؿګې ؿړ ى ى٣ ځ پ طڅ کې ى ١ك ې حؿيح طخرن ى کخ١ ک٤ټ پ ګڼ ى ې ى ٢

ې حى حكوې ط ېي: يې ؿډ ح ػ٢ ؿډ کې حړه٤ې هزې حطې کړې ح پ ال

71

ط پ ى هپ ى٢٣ ح ٢ کل٤ظ پ ىک ک ح ىې ٢کږ ى ې ى ٢ ط٢ ؿګې ګډ ک

ض ى ؿ٣پخې چې ى ژيح ٣ حړط٤خ ح ى ىې ض ى كى ؿښظ ى، ى حكـخظخ ى حال٢

ښض ح ژې څو چې ض ى ې پ رټ پ ېحى کې ى ؿګړې ح ٣ې ٣ېؿ

ى ېي پخ ٣ې کړې ى، حړه٤ الطړ ې الې پخ٣يحې ې ط٣ېط٣ ى پخی ط ح

ک.

ږ ې، هپحکۍ ح ى ېحى ػخ کخۍ ط ى ېي پخ، ى حكـخظخ ى خ هک ى ؿ، ز ح

هيىح٢ ک. رخ٤ه

کې ى ح٣ى حكـخظخ هک ى ېحى ى ٢ خى ح رټ پ ر٤خؿخ کې ى ړ٣حې ټې پ ه

ي پې ى ـی ى کې ٢کظلي ح٣خالط حړه٤ الطړ څو هيىح٢ ک١ ح ى حكـخظخ ى ىض پ ځخ ط ظ

ى١. ٢کپحه، حؿ٤ ح رټ٤ کخ٣ ى ىح ؿښظ

ى١ ػرظخ ى څ، پ ځخګړې طګ، ى ك٤ ٣ل٤ ى هخى ى ؼحيږ ى حال٢ ېحى ړ

، چې ږ پ ؿګ ځپ٢ ېحى الض حهيحخط ح ښظ څو ى ـ الطړ ؿ٣ې ى کېپخچخ ح ى ط

٣. ٢ککې ى ې زذ کېږ١ هيىح٢ ک ح ى ـی ى ډې کخ٣ ى ىح، ط٣غ ح پحهح٢ ؿښظ

ې حى پ حړ پېکړ ک ح ى حكـخظخ حال٢ يى ال ٢کږ ى ې ى ٢ ط٢ ؿګې ګډ ک

ؿ١ ىض ح ـ ښکې وخل حړه ٤ ک، څ پ ػ٢ ک کې ٣ې چټک، خىهخ ح ى

ړ حهيح کړ١.

:پب٠ؼاؿې مې ت ػ ؿمېؼ پبؿ فب، ؾاکـ ا افمپ ؿګړ کې ټ ښکې حړه څو ؿښظ ک، څ ٢کګې ګډ ک. ږ ى ې ى ٢ ط٢ ؿ

ى حال ى وي ى٣ ى حخىحط طخرن، ى حكـخظخ ى هک ؿږ ح ؿښظې ط ى ؿګړې، ژې ى ري ح

كـخخ طځ ى ح ى لخې ح حکې ال هپ کړ١. ىح ى ټ ح ٣٢ىح٢٣ ې ط ى ېي پخ ز٤ک ح

ې ح پوال٣ې ښض ىی ح پ ېڅ طګ ر٢ حكح٢١ ػخ ح ړ٣حې طګې زکې حـخړ١.

پېکړ پ پخ کې ٣ . ىض رخ٣ي ى ې ى پې ى پ٤ پخ ى ې ى ٢ ط٢ ؿګې ى

ى ٣ې ٢ ح ىح٢٣ ظحط٤ژۍ پ طګ حػال ېيح رخى طخ٤ پخ ىح ېحړه٤ پګح ؿړ ح ى

کړ١.

چې پ ېحى ٢ې ح يى ې څې رخ٣ي ى ظخ الظ حړې ح ى ـ هخ٢ حښظ ط پښظې ال .

کې ى طخ کړکېچ ى حځظ کېي زذ ٢.

حړه٤ې ح خىهخ ژې ٣ ١ کخ ىی. . پخ٣ ىحې ې ط ى ېي پ وي ى ټ حړه ۱

ؿي١ ٤ ، څ ى حكـخظخ ى هک ح ى ې ى ٢ ط٢ ؿګې ى ګډ کک ٢کږ ګډ ک

ؿښظ ط ىخی ٢ ح ى ىې ؿګې پېکړې پ ؿي١ طګ پ ػ کې پې ٢. پط ىې ر ى ؿګ

طخ٣و٢ حښظ ط ٣خ ٤ږ١

هح څو ٤ ک څ ـ وکې ١ څو چې ى حکې ح لخې ى پ٤ کې. ږ ټ ښ۷

ې ٢٤ يچي طال ال ٢کح حؼطخف ٢کک١، ډډ کړ١ ح ى طلخ ى پ٤ پخ ؿړ ی٤ خ

ح هپ ښ ٤ض څګي کړ١.

چې ى ٢ ، ح ٤خ٢ خ٣ ط ى و٤ی ٢زطظ٢٤، ، ژر٢، ظ٢، ٣ې. ه٢، ٤ ۱

هح پ کخ١ ړ٣ظر کې ٤ ٢.کېكيص ى ٣خ زذ کېږ١، ى ښ

. ى حهظخى١ رټ ى پ٤خړ١ ک پخ ى پخګې حچې ى ٤ رحر، ى رهظ٤خ ى پ٤يح ک پ وي ى ر١ ۵

حى ى رټ پوظ٤خ ح ى، ى رې ۍ ک ح ى حال٢ ح ػ٢ طؼ٤خط ى ظك٤ظ ړ خرؼ ح ى ې

ىې ى ىض ى رخ پ کې ځخی کړحی ٢.

بؿاظ١ب مـ ػ ؾاکـې ػ چکبټ رړي

ک چې:. ږ ى حكـخظخ ىض ح پ حكـخظخ کې ېظ ړ٣ح ځحک څو ؿښظ۱

ى ښ ٤ض پ ػح ىې ىض ى ـ ې حكحى ى آحى پ حړ چې ى ؿط پټ ح ٣خ -

پ رټ پ رېالرې ؿې کې پحط ى١ ال٢ ح ؿي١ حهيح کړ١. ڼخػخرظط

ېظ کې چټک ىض رخ٣ي ړ٣حې ټې پ طلخ کې ط ض څو ى وخل٤ ى پ -

حهيح کړ١.

72

ىض ح ړ٣ح ځحک رخ٣ي ى ـکخ چې ى ې پې ٣ ځخی کېږ١ ى ح٤ض ح -

هي١ ژيح ط ى رېط حظېي ٤ ،ظد ى طخ٤ خض کړ١ ح ى ـی پخ ىېهي٣

رحر کړ١.

پوپ ظ کېږ١، څ رې ى ٤ ح ى ک ړ٣ح ح حكـخ٢ ځحک څو ؿيح ؿښ -

طلخط زذ کېږ١، پ کک ډډ کړ١. ٢کې رزخۍ څو چې ى خي ح ى حظګې پ ٤ ر٤طخال

خط ى ز١ ک ح پ حكـخظخ کې ى ېظ ځحک طځ ى ـږۍ پخ ٤ىض رخ٣ي ى پځ٢ ػ -

ؿي١ حهيحخص کړ١.

ح خح٤خ رخ٣ي طخط٣وحی ح ـ ټ كؼخ٤ظ چې ى ګح ېحىح ى ژ ح ى رټ ى -

طګ زک پې ٣ېطو٣ز زذ کېږ١، پېږى١ حهپې حړ٣کې ىې حوخػي ح ٤

کړ١.

پ طـ٤، ح پ٤خړ١ ړ٣حې ټې څو ؿښظ کېږ١ څ ى حكـخظخ ى ح٤ظ٢ ځحک -

ک کې ؿي١ کخ١ ح حهيحخص کړ١ څ ىح ځحک کالی ٢ ى ېحى ح هک ى ح٤ض ى

طخ٤ ٤ض پوپ ؿخړ حه٢.

٤خ٤ ى ٣ې٣ څ حكـخظخ ر٤خ ى ٤ ٢کږ ړ٣حې ټې څو ى حږىخ ژ ؿښظ -

کخ٣ ى پ٤خړ١ ٣ې ال و٤ی ٢ ح ى ٤ ر٤ګ ري ٢، ى کړکېچ پ ډ

ک پخ ٤ خػي ٢.

ې ى يږ ړ٣حې ټې څو ؿښظ ک څ ى حكـخظخ ى حال٢ ؿ١ ىض ط ۍ ال -

ې پې څو حړه٤ الطړ کړ١.

ې كکض ىحۍ ى ؿړ، کخ ى کخ ح ط ى پخ پخ ح ىض ىې ى هک پ کخۍ ى ښ -

ي حهيح ى ځکې ى ؿخز٤ پ چېحىح١ ح حهاله٢ كخى ى زخې ح ى ک ح ال٣ظ پ ک

کړ١. ىح حهيحخص پ ىض ى هک ى رخ پ طال ک ح ىض ى ض پ ږىې ک ح ى

ې پ ر١ کې ک٤ي١ ر١. ې ى پ

ى١ چې پ ـې کې ى ښځ ح خخ پ ى ېحى کېى حكـخظخ هک ى ػخىال ې ؿښظ -

ى ټ حطزخػ كو پ پخ کې ٤ ١ ١ ح ى ټ٤ ػيحض ى طخ٤ پ وي ؿګ ټ٤ګخ ک١

٢.ټ حطزخػ ٣ خ ططز٤ن څ هح٤ پ

ػخی کح، ى چخپ٢، ط٢ ح ط١٣ ٤ ٤ ح ٢ک. ږ ى ىې ؿګې ګډ ک۳

کخکک څو ؿښظ ک څ ى ې ى طز٤ؾ ح طخط٣وح٢ ى پېښى پخ ى ؿخط ز ح

٤ څو خظي ح ال حظلخى کړ٣.١ېډ

هپ ټ ى٣يح هک څو ؿحړ څ ىض ٣ ځخی ى ٢کىې ؿګې ګډ ک. ږ ى

خحح٤ ى پخی ط پخ ٣ ر ط ال کړ١ ح ى ىې پې ى ر١ پخ څ ح٤ېحى ى

ې ٢٤ څ ى يال ال کړ١. ىض رخ٣ي ى هک پ کخۍ ټ ال طير٤ ى ح٤ض ى طخ٤ پخ ط

ؿخ٣ظکخح ح طګ٣ حػخ و ٤ ٢.

: بؿاظ١ب مـ ػ ؾاکـې پبؿ ػ ١کب١ق رړي

ړ ح ى ؿګې ى ى ػ٢ ک پخ ىې ى ال٣ظ ح ن . پ ېحى کې ى ې ى پې ى پ

ذ کېې٤ ٣خ ى ې ػخ٢ ح ؿړ ٢، چې ى ـ پ طح٤ ى خ٣يګ٤ پ ، حک ک

١ و٤ظ، ػخی کح، ه٢ ح، ى ٢ حيپ ق، ړ ڼکې ىې ى ه٣ي ح

ح ىحړ ـ څو ٣ـ ٣ ط حظخی ح ـ وخل٤ چې طخط٣وح٢ څو ٣ې ال حه٤ظی

ح رخ٣ي ري٣خ ط ى ېيګۍ، هال ح ػخى١ ژي ط ى ـی رېط ظ٤ي پخ ١، خ ٢. ىح

ى ېيې پ وي ځخګړې ک٤ټ ؿړ کړ١.

ژ ک څ ى ىې ؿګې ى ې ى پ٤ـخ کک پ ٢ک. ږ ى ىې ٢ ط٢ ؿګې ګډ ک

خ ى ىې ؿګې پ٤ـخ هپ هک ط ح پ ىې ال طګ هپ ٤ ح ځخ٣ ط ى رېط ظېي پ

حړه٤ې څې کړ څ حىح، ػخ، ه٢ ح، ځحخ ح ښځ پ کخۍ ٣ېکې ر ى ٤

هپ ٢ ح ى٢٣ ډ ى ې پ طخ٤ کې حىح کړ.

ې ټې ى الطړ ى طال ک پخ، ى .ى ې ى ٢ ط٢ ؿګې پېکړ ٤ک څو ى ړ٣ح

حكـخظخ حال٢ ؿ١ ىض کل٤ض ١ څ ـ ى کخر ى کلح پ حؿيح کې خ کړ١.

73

. ىض رخ٣ي ى ـ ٤کخ٤ الې چې ؿړېږ١، ى ې ى رخې ى پوظګ پ حړ هک پ ىحيح ۱

ح ښخ طګ هز کړ١.

ګ ک٤ټ پخښظې ى ح١ ې ى ػ ى رخې ح ى ې ى ظحط٤ژۍ ى ۱ى . ى ؿګې۷

ؿړ ح طؼو٤ز پ وي ىې پېکړ ٤ک ى١.

. پ پخی کې ى ې ٢ ط٢ ؿګ ى حكـخظخ ى خ ض پ حظخ٣ظد، پ ړ٣ح حر کې ى ۱

٣ هک پخ ى ؿې پ طړحګ کې ى رىظخ ظ پکخح ى كط٤ ى رې ح لخ

خ ر٣ي چې ى ګ ط ى ژ ح ټپ٢ کېي زذ پ کک ؿي١، ى ٤ ى پځ٢ ځحک ك٣ېحح

ح خ ک٤ ح ټپ٤خ هپ يى١ څګي١ ح ى ی هيحی ى رخ څو ـی ط ز رخ٤ه

حظوخض ؿحړ١.

ى ګ ظ ح ړ٣حې ټې څو پ کک ؿښظ کېږ١ څ ى ؿې ى طړحګې ظخخ لخې ط

( ۵)کېږى١. کېپخی ټ

ؿډېح ى ې حؿی چې ى حكـخظخ ى ػخيپښظې ال طحخى ط٢ ؿګې پ٣کړې ـ هض

( کې ػ امب پ ثب پـ افغبنتب ٩٠٠۶اـ٠کب پ م ) :»کې ٤ک چې ظ پ هپ ٣ حػال٤

پ ؿخ٣خطافغبنتب ټي ؽعب٠ـ ٠ې چؿکړي. ػ ؿمب رب٠بت ػ اـ٠کب٠ تزبف کړ. فاړ ا اړ لت ا ػ

ؼبػ ا ؽعب٠ـ پ چؿ غبړ نبب پ لت ا ػ مبث ػ افغبب ېـ ىي. ٠افې ػ ک پ لجع ا ػ

ثبم. ػ لـآ ز١ؼ پ ػض کې ٠ې ٠ کتبة پ ب ػ افـلب پ ١ټ کې يـ کړ ػ ا پ ک٠ټ ا صـ

ص هللا ػ١ م ػ هللا ر رال پ ىب کې غنې غ١ـ کې تمن١ کړ ػ. پ غ کې ٠ې لـآ ز١ؼ، ج

ت يؿ څغ عالف ػ. ػ ړۍ ىـ١ږ ا ػ اػ٠ب ت١ ػ گـافبظ ٠ ػ چې اث١ل پـې

پ ت کې ٠افې کنتب ػ اػ٠ب ت١ کب، اك اـ٠کب ػا کبؿ ىـع کړ ػ ا ػا ل ػ١ ػ چې

اغـض: اػال ب ػ ٠ػ٠ت ا صـا١ت ػ٠ ت راة ؿکړ، ػ ک١ق ػم١ؼ ٠ې اعت١بؿ کړې ػ.ثېغـ

اـ٠کب پ يـۍ ػ ٠ رـگ رړ٠ږ. فږ پښت ػا ػ چې پـ افغبنتب ػ کېى ػ چې پ افغبنتب

صبي ږ. پ ػامېکېغ څ ٠ې کړي چې ػ ثيـ پ تبؿ٠ظ کې ٠ې خبي ډېـ ک پ١ؼا لجع ػ، ػ١ب ػ کفـ ېټ

نک ت ث څک پـ٠ږػ ا مبث ٠ې ک. افغبب چې ص١ابت، ١، چغبي ا ١ږې غ١ـ عپچې کې

ا صـ٠ت کې ؿاغ ػ، ػ ػ پ ثـکت ټ ړۍ ػ اگـ٠ق ا ؿم ػ څاؿل م کب ؿا١نې پ امال

ؼت څغ عالص ى. غ ل ث څ ؿگ ػ امالف تبؿ٠ظ ثؼب ک؟ ػصـ صبظـ فـػ اـ٠کب پ

کب ٠ې، پ ب ٠ې رـگې ت ؿت ػاـؼاـ٠کب تـ ل١بػت ال ک؟ عالص ػ کال ػا ػ؛ چې ػ ث لبػت ۍغال

چې ـ څک کړ، غ ػ اـ٠کب٠ب پ ػ ؼي کېتزبف ت لب١ت ؿکي ا ػ ػ پ تزبف ا لب ؿاظ

. ػامال ػ مؼك یـػب صـا ػصک کې ػ. فؾا ػا رـگ ىـػ رـگ ػ، افغب، ىـکت پ کې کي ى

صبظـ ػصـ فـػ، اـ٠کب پ مبث ػ لب پ متع ا ػ امالف ػ تبؿ٠ظ طبثك ټي افغبب ثال امتخبء ثب٠ؼ

(٣۸) «کې ػؿ٠ږ. ػ هللا ر رال پ صـت ث افغبنتب ا رب ػ ػې رجبؿ ظ څغ عال ى.٣ح ى ؼى١ ػرظخ پ حي حړه ى حکحط ى ړ ى ـی ه ى ط٢ ؿګې ى پ٣کړ ح

حكـخظخ پ هپ ٣ پ٣کړ ٤ک کې ىحې حال٢پ حړ كد ېپ٤ال ٤ځګړ٣ظد ى هز حط ى

: ٣

ټ١گبؿ کړ صکت پ رړ٠ؼ عښېت ػ پ ػبر ا ػائ پب ت ؿمېؼ ا ػ ېرگړ ت ػ صقة امال»

چېپ اظش افبظ ا کـؿ تگ ٠ ت ئې ، ؾاکـت مـ ئې عپ تافك اػال کړ االفغبثېا

ى ا اىغبگـ ځاک ېثؼ ېک ػا الم ، اثـ ځاک ػرگړ ػ اػاې ثبػج ػ ېثـۍ الم

ػ عپ ثـع١ک ټبک ا م١ږ، پ ػې مـ افغبب ت ػاص ػا پب ت ؿ ېرگړ افغبنتب ځ، ػ

١څ ىک يت کېاؿ٠ږ، پ ػې اتأ١ پبؿ الؿ ػ ېم ا ػ ؿځظب رړ لغ پ الك عښې عپې

ػ پب ت ؿمي تـ ټ غؿ، آمب ا ېرگړ ػ الؿېطـس افغب ؿ ٠ تـځ ػعجـ اتفب ػ چې

االفغب ؾاکـاتمـ پ ػې ثېػغ صمب٠م ت پ پب مـ ږ ػ مؼػ ػـثنتب پ مبغت الؿ ػ .

بمت پ څ١ـ ، صکت ػ پـػ٠ پ عښ رړ ى ا ث ػ ػا بمت ػ چېىـغ افك ٠

کښ گبډ٠ب پـې اغ١ق کېا فږ ػ تړ ډتـ ځ ٠ي ى، ثـ ځاک پؿېفاؿت پ پـػ٠

تـ ػ ارؼا اعجـ ا ػ گڼ ١اػ اىغبي يـع ت يـػ١ت ؿ کړ ا فږ ػ ـ، ثـ ت١ـ

اص ظػبت ػا :

ػټ ثـ١ ځاک ت. -

ثـ١ الم غ١. ػ کېېاػ پ کؿ١ چبؿ ػ -

74

.٠ لت صکت ت ػلؼؿت اتمبي -

آفاػ ا ػبػال اتغبثبت. کېپ آفاػ ا عپاک افغبنتب -

ػائ اؿثؼ. - ىـغ آفاػي. ػ ټ م١بم ثؼ٠ب ثالل١ؼ -

١اکگـ ځاک ا ػ ػ الك پڅ کېػاىغبي پ ػؿا چېاػالي ټي غ تصـفبت غ اثبغ -

صکت تـ مـ کړ .

چې٠ۍ ـرغ گڼ اټي غ لا١، ا٠ش امـؿات ثبغ اػالي فػ ټ لا١ ٠اامال ىـ٠ؼت -

امال مـ اړط گ.

اىغبگـا پـ افغبب تض١ کړې افږ آفاػۍ ا عپاکۍ مـ غب٠ـت ـ، ثې چېغ ؼبؼې -

ثـ١ ، ػػ ضبک کې١، پ غ١ـ افغب ضک افغبب اػتجبؿ گڼ، ػپـػ٠ ظب اډې، فؼا، ػ

ت پبؿ پب ت ػػ زبفات ػ ېظبب ا غ١ـ امال مـؿات غ ػ ضجن ت ػ ػ اتمبي ا

( ٣٢) « ؿمي.

ـ ځاک ث ، ځاک پ ١اػ کې ػ مې پبؿ عپ پال ـ ثـې نػ بؼپ افغبنتب ث

چې عپ ک څ عػ څ الؿ څغ عپ ػ تنػ ا مې پـم پې کړ . اـ٠کب٠ب ٠ اړ غاړ

ې ٠بػ ؼ( ګړ تـ ب الModernػ ځالؿ ٠ب ) ٠ې٠ ثـع ، يپ څ ټټ ٠ غؿځګغبف

( Extremestػ افـاغ ٠ب) ٠ېکړ ا ث ثـع بؼا ؼ څېکې ځبیػ ٠ ٠ېعپ ځب مـ ا ػ کړ

فثـ ځاک نإ١ پ عپ عجـ کې ک چې ػ مې اـ٠کب٠چې ػ یپ ب ځپ. ؼا ػت ػ

نتب صقة امال افغب پ کې ػ ځ پړ ٠ب ډؿ غبجب اع . ػ ،ک٠ق اؼ پبؿ ړ

ػفتـ مـ ػ عپ ػ ػ غی ؼامې پب١ن عپ کړی. اـ٠کب٠ب ؼا ډي ګړ ا ٠ېپ اړ

. کغ١ـ ػت إمن الؿې ډ٠ـې ف٠بتې ب ثنپې

ؼ ػ بټ ػ غړ ١اػ ػ ټاې يـا پ افغبنتب کې ػ م١بم ګ څګ اـ٠کب٠ب ا ػ ػػې تـ

تظ١ رړ م١بمچې عپ ػې ت څ ٠ې٠ ى١ـ ګړ ، یرړ٠ؼ پ پـم ډ٠ـ اږػ کبؿ کړ

٠ چې څ کچ ېپ فاؿت کې حجت کړ . پ کبث کې ػ ٠ې ا١ق ١ېػ ػؼ ٠ېا کړ

٠ع غ ا، ځبت ٠ م١بم ګؼ رړ کړ پ بػ ـمت غیچې ػ یځ اـ٠کب٠ب ؿ غښت

پؿ ېچې فب ػ ػـ غښت ػا چې ف ػػامې ٠ کبؿ پبؿ ځب چت کړ چې پ ك

چې ؿګب نإ١ پ١ژچې ػ ف٠بت ى١ـ ا ٠. غ ا ی ؼؾؿت ې تـې غښتې ػ ،

ؼا ؿاف ، ثنټ ػ ټ١ګښت پبؿ کبؿ ک م١بمزې څغ ػ عپ ٠ـ٠کب٠ب ػ ثػڅ ډي ػ ا

إمن ػ فؼب١ت تـ ػت اـ٠کب٠ب ا ؿ اىغبګـ ځاک ت پ افغبنتب کې ػ عپ غ١ـ

ا ػ ٠ى١ـ افغبب څغ عپـ١ق مب٠ پ کبؿ اچ ا چبپ ٠ؿاػ٠ ، ٠څګ ٠ ى١ـ ت٠ق

اىغبي پ اـ٠کب٠ ؿ٠بمت پبؿ ػ ت١ـ ټبک پ عت کې ا ػ رؿپ ػې الؿ کې کبؿ اع. ػ

زې څغ پ ٠پبؿب ټټبک پ عت کې ف٠بت ى١ـ کنب ػ اـ٠کب٠ب ػ ثػ ػ٠ ځ ػؿا کې ػ

١اػ ػ پغا پبؿب پ اړ ػا ډاګ١ق ىې چې ػ ػ ، ک کې ګډ کمـ پ ػې ټب ګټې

ؼې إمن ػ إمنبت غا اربؿ کړي ى ا ػ ػت ا بؿ٠ غړ ػ ؼې غ١ـ ځ١پبؿب ښ

(Donor) ١اػ ػ ډاګ١ق ىې چې ػک ١اػ پ ګټ تـې کبؿ اع . ؼاؿ ؿاف ٠ب ـمت ک

( ۷۶) ( م غړ ػ ا٠ـا ؼبه عاؿ ػ .٢٠پبؿب)٪

ربت ٠ ٠ى١ـ کنب امتغؼا کړ ا ػ ؼې الؿې څغ ػ ٠ې ېؼػ ػبؤ ػ ىؿا تـب ال

ې ؼػ ػب تـ ب ال ، اع بڅ تغا ؿ ؿم تـ څ پ عپ ګټ تـې کبؿ ى١ـ ال٠ب ت څ

کفـن الؿې ٠ ى١ـ ػبء تط١غ ؼې ک ا ػ فـن رړ٠ږا ٠ب ا١ق ک ػؿې ؿځ

عالف پـې تج١غبت ک . پ غؿځګػ افغبنتب ػ افاػۍ ػ ا

ػ اـ٠کب٠ب ، پبؿ ک عجـ پ١١ږ ص ػػې ټ ځ تـ څګ ک چې ػ افغبنتب ػ ثضـا ػ

، ږػکېټ ځالؿ غبجب ت چې م پ فک » چې ا ػ بټ ػ ټاې ىـاېػ ث١ب ػامې تکـاؿ٠ږ

ع ػا ټي ىـاېػ ػ الؼ١ت « . ػ عجـ اتـ ث ؿک ، ػ ښځ صمق تبئ١ؼ کړ ، امبم لب

افاػ غښتک زبؼ٠ تـ ځ ځالؿ ٠ب ؿ : ػ غبجب ا ړیـ ـې ػ . ځک چې : ډ٠

چې ځب ت غیټي ػ ٠ې الؿې عبؼا ا ػ ٠ې غښتې ػ تـ الم ک عک ػ . ، ىت

پ ، ى ځبیػت مـ ٠ ې ػؼاـ٠کب٠ب تـ م١ؿې ال ال ػ پغا څغ ػ غی ٠ا ځالؿ

٠ب ػ ال٠بت ا ؿ٠بمت پ ػ ا ١ؼځګـ غړفاؿت کې بمت ٠ب ػ پبؿب ا مب ػ زل

ػعپ غیاب ٠ق ىاؼت ډ٠ـ ػا ډي ړ غی بمت ػ . ع ډ٠ـ ػامې ى١ـ ىت چې کېچ

75

ر١ؼ ػ . ػ ک پـت ػې ټ ړ ړ پړ اعنت ت صبظـ ى ػۍ ػ تـ الما١اػ ػ اف

مـ مـ عځ ع ػیػبؤ ف٠بت ى١ـ کنب پ ػامې صبي کې چې ػ عپ صئ١ت پ عبغـ ػ

ػ . ػ عپ ربت جـ ػ افاػۍ ا امتمالي ػغږ ـکق ګـځ ٠ېعالف پ ػیػال ػ

څ ك

ىې ؼیکېا٠ب افغبنتب تزق٠ حكيخ رخرخ حكـخظخ : ى

ف کبي (کې ػغ ۶۲۷۲ې امال اپـاتؿۍ ـکق . اصؼ ىب ثبثب پ) ٠افغبنتب ٠ عت ػ عپ پېـ ػ

.ػ ػ ٠ا ینټ ا٠ښػکاپـاتؿ ؿاځت کړ. پ ؼې امبك غ ت ػ ٠ب ؼبصـ افغبنتب ث

ې ؼې ١اػ الځ١ ١ب٠ ف٠بت ا٠ـا ا ػـکق ام١ب ، ١پبي ، پبکنتب، ثګ ػ٠و، ؼ مـث١ـ

کړي ا عپ مطت ٠ې ؿ غځب.

پ١ؼ. افغب ػػ ا ۍ. ػی ػ عپ ل پـ مب٠کبر يـ اصؼ ىب ثبثب فړؿ ا اف١ښتکبؿ

ا ػ ؼې پبؿ ػی ػټ افغبب م١بم ا ثب ؿار ښ عجـ . ػ ػ ل الؿښ عپ بؿ٠ت

بک ى. ټپځ يـ

ػبػ ا فې ېې پښ کېا ک١اې ربې ، ػی ػافغبنتب ړی پبچب چې پګړۍ ېې پـ مـ ک

ل يـا مـ يؿې کې. ٠ې چبؿ کې ث کښېبمت. ػ پ ټ پـ ټغـ عک مـ

ډک هض کې حګې ط ال کړې: چکېحكي خ رخرخ کړ

ػ ػښب ثـ١ػ ٠ا څی پښت ػ ػ چې١اػ نيـ ى اصؼ ىب ثبثب پ ػامې عت کې ػ

ژؼ ب٠ې ځبګړی لجؼل يـ تـ څبؿې الې ػ اړؼ جې٠زبړ ىی . ـې ل الېـ ا ٠ـغ ت

ؼې ې. ا٠ـا ا ؿ ګبډ٠ ١اػ ػ کې تـ ځ ػ ا ل ٠ا ؿمۍ ىجېکب ا ػ پښت ل

. پ ػغ پغپ کې مـ اچ ٠ې افغبنتب پ کؿ١ چبؿ کې ػـ الم ک چې پښتب ل

. ػ ټ ل مـ عجـې اتـې کړې . رړ ربړی ٠ې يـۍ ت ؿم١ؼصؼ ىب ثبثب صنبك عت کې ا

ؿاځت کړ ا ػ پښت ػ ث١الث١ پـګ تـځ ٠ې ټ١ګ ٠ای رړ کړ ا پ ػې تګ ٠ې ػ افغبنتب

ػ ا نبصت ٠ې ـتچې١اػ پ ػ ښػ. غ عت افغب پـګ ت څـګؼ چې ػػیکېثنټ

ک څ پښت ل پ١ړ٠ پ١ړ٠ ؿا١نې پ ػغ م١ کې پـات ، ع ١څک تـ ٠ څـ ػی؟

کېتي ٠ې ؿت ٠ ١اػغی مـ ؿاټي کړي ا اصؼ ىب ثبثب ې ؿاټي ى.ؼځبګړ يـتة ال

.کړ

کې ث١ال ث١ ١اػ . ـ ١اػ ػ ٠ ځبګړ ل پ غ عت پ م١ ، ػ افغبنتب پ څ١ـ

رړ ىی . پ ـ ځبګړ ١اػ کې غ ل ام١ؼ چې ػ ١اػ ٠ې ؿمـ تړی . ک پ ا٠ـا کې

جام١ؼي. تبرکنتب کې تبرک ام١ؼي. پ ؼمتب کې ؼا ام١ؼي ا ػ غی پ ؾ ثپبؿم ژ

کې ؿمب ام١ؼي. اصؼ ىب ثبثب فکـ کړ چې افغبب ) پښتب ( ثب٠ؼ عپ ؿم١ ١اػ رړ ى. پ غ

( ۷۶) ب مـ تړی ١اػ ـ .ػ ث١ب ػ افغبنتب پبؿ پې غؿ کړې.

حظؼخ١ ګې ږ ى هپ طخ٣ن پ حږى کې ىح طـر کړې چې ک ى هض ر ځحک پ حكـخظخ

ط ط حړ١ ح ط خ ٣ې ىې ښوې کړ١، ډې ژ خطې ن ، چې رخاله ىې هخې

. ط ٣ې ؿ٤ې پح٣ښ٢ ى١

ېحى ؿ٢ ح ؼخ طخ٣ن پ حږى ى هض ٣ؿګ ١ ىح ګح هړ٢، ىىې حكـخظخ ىهپ

پېړۍ کې حګ٤خ ى ۳ ک چې پ ، هؼ٤ض ـ هض ړ٣ح پخ ځخظ ححړ كخ ظح ط٤ژ٣ک

حځـخظ .ى ې پېړۍ ٤خ٢٣ حپيېوح چې ح حـخ کړ ح ن پ حكـخظخ ٣ې چي ٤ ٣

ږ١ ٣٤ ر ې پېړۍ پ٤ ىح پ ډګ حښض (great game) ى ٣ې رې ظ پېړۍ ى حكـخظخې٣

٤ې ح پ ړ٢ کې ٣ې ػي رـخړ١ طح١ ٤ ح حګ٤ . پ ځۍ آ٤خ کې ى طح١ چې

٤ې ؿښظ ىحكـخظخ الې حګ٤خ طځ ٤خ٢ ٤خ٤ ـ هض پې حه٤ض، چې ک

ىې ٤ض هز ، ژ ط ژ ٣ې ى حكـخظخ ې ک ى ٤ې پپ ي ښک ک٢ کړ١، حګ٤خ چ

٠ حؿزخ١ ؼز ) ٣حېې ځې پ٤ کړې، ـ خ ي ط ى ط پخ ٤ېو الې پ ي ى ٤ې ى

76

طىې چې ،حكـخظخ ، حګ٤خ ى حكـخظخ ى ٤حک پخ هپ ټ حکخخص پ کخ حچ ېږىېيکې( ال

خکخ ٣ؿ کړ، ه ى ىې ځ وې ٣ې پ حكـخظخ ( forward po- icy) رخاله ى پوظګ پخ٤ۍ

ح خ رې ې ٣خ کې خطې ن ح ى پ ال حكـخ ېړ٢ ح ـخي

حښظ

ه ر٣خ ٣ې پ ره ، ى هپ ټ ح ځحک ٣ؿ کړ حګېح پ حكـخظخ پپې ىې ځ

٢.ې حيچې ىىې ححى ري کړ١ ح ى٣ ١ پ څې ٣ې ط هپ حخص ال کال

حېظې ح ى هال پخ کې حګېح ى حكـخ پپې ؿګړ ح وخظ ى حګېح پ

وې خرى کړ١، حګ٤خ ى هپ ٤خض ٣ې ىىې ېحى طـ٣ ، طڅ ح كـخظخ ى ړۍۍ ال٣حې

حكـخظخ ح ي ى ط پ خ ىحړ ېحى طـ٣ کړ dived and rule) ) حې ٣ې کړ، رې ٣ې کړ–

ظ٤ کې ک ې پېړۍ پ ى خ پېښىېحى ح طځ ٣ې ٣ طپخطې ؿ٤ ط چې ى ٤ې ى

ط ره٤ک ن ، ى ط هپې چې خ پ حكـخظخ ٣ ؿ کړ ى ى حګېح پ خ

حخ ٣ې ى حكـخظخ پ خي ح آ ځ٤ ؿخى١ ه طؼز ط ٢ز٤ ٤٣ ح ، ې ه٢

.ې ې، ه ى ىې هخې وظ ح ٤ي٢ ططـ٣ې کړې کړ

چې ، پ ـ رې طو ح حكوخ څګيې حڅه٢ ٢کپوح٢ ح٣کخ٢٣ چخح ىظ ى رلغ ح٢ ل ى ٣

. حكـخظخ کې ى ح٣کخ ى حۍ ؿګړې ر٣خ ىىې ېحى پ طـ٣ کې ٢٣ پ

ې ح ٢٣ ٣ې ل٤ )حرټ ر٤ک( ىح ٣خ ى ي پ ټخ٣ ځپخڼ کې هپکې ى ح٣کخ ٣ پوح٢ پ ي

ح ىح ېحى )حكـخظخ( ېخطې هړ ى١، چې ح٣کخ ح پ حكـخظخ کې ى ١خزخ ح ط٣ ي ؿګړې کې

ط پېښى ١خزخ پ کې پ ؿګړ رهض ى١ رخ٣ي ـ ٤ې چې ٢ررخ٣ي پ ى ره ې ٢، ـ ؿ

ال٣ظ کې چې ګړ١ ٣ې ى ح٣کخ ظ پ حكـخظخ کې وخلض ط١٤ پ خ٢ ٢٣٢ ح ح٣کخ

. ى ١خزخ پي ؿګ٤ږ١ځخ٣ خؿ ، ١

ظ ى )حرټ ر٤ک ٣( ظ ١، ىح ى پ٤ې خڼۍ کېچخح كک ک چې ىح ر ى ٣ ػخى١ ح٣کخ٢٣

ؿګړ رخ٣ې ح ځخظ ى طېښظې الې چخې ټ١، ح٣کخ پ حكـخظخ کې خهح چې حخ ٣ې ى حكـخظخ

حكـخظخ کې ى ح٣کخ حښظ، پ کخ رې هې ح خکخ ؿګړ کړ، ډې ٣خص خ٢ حځخ٢ طلخص حط

ظلي٣ ٣ې ځ پ ځ طې ن حړ١ ح ٠،خکخ ؿګړې ى ړ١ ېحى ك٤ؼ٤ض ط ٣خ

ى ح٣کخ پ حكـخظخ کې حې ؿګړې وض ىؿګړې ټ پېټ٠ ٣ې ى ح٣کخ پ حږ حچ٠،

چې ح٣کخ ٣ې ال ک کړې. ح٣کخ ىىې پځخ چې ى حكـخظخ ې وخلض ک١. ىح ټ ـ څ ى١

٣ې ډېې ې رپخ٣ح حخ٢ ال ٢، پ ىې ډ حكوخ پژ ال پې ک١، چې ؼو ط ى ك

.(۱) طهې ١

هر ـ کخ ېى حكـخظخ ى طـ٣ چې : ٢ کپ حړ ٤ ٣ېپ ى حكـخظخ ى طـ کخ ٤خ٣٢ حكـخ

خ حص کې هظ کړ، هظب كهظخ ى رې ح (ک حىح پ هيخ 150( چې ٣٤ ٤ک ى ل٣خ )1709)

ږ١. ى حكـخظخ پ هظ٤ځ کې چې ط کخر ح ک ک ر ط ؿ٢ پې ى کېؿ٤خ وح، ط ح پې ٤ي

( ى ېپ پ٤ړ٣ 17ح 16( ح ى ـ كظی ط ٢ پې )1585-1525ى رخ٣٣ي ښخ ) ، ـ پ ال کې إ

ى٣ي ح ى هلخ هخ هټک ى ىې ؿګ ح وخض ط ٣ې ىح کړ. پ ٣ ؿګ کې ـ پ وخر کې

ؿټ، ه ک حك٣ي١، حک١، رګښ، 11( ى ى رخ٣٣ي ښخ ٢، ػزيحوخى، ى پښظ 1630)ؿ

ط ٤ي ى لي١، ګ٤ګ٤خڼ٢، طک١، رڅ٢، ط١ ح ځخځ٢ چې ٤ ٣ې څ٣ښض ، ي، ٣ل١

ح٢ پ خ پ ىې ظخ ى ؿ١ لى ح حكي خ ىي ـیپخ ح ٣ظ. ک څ كېپ٤ښ ى

٤ه ـ ى پ ىې حږى كخ٢٣ ؿګ کې ؼ٤ق چې حګ٣ح پ ک وخض کې

ى حكـخظخ خ رهې ک هي، طخؿوؿخ، رن ح پې ح٤ي. پ ىې هض کې ې ط ډ ۍخآ

ى روخ٣خ څو . ىح حرک ٤ رهې ى روخح ى ح٤ح ط چې ى ګډ ط٤ ، ح ٤١ کې حرکخال

کې ک ح ږ پ خ کې ى حرک حک ح ٣خ هک هح ى روخح ى ح٤ح پ وخر ېې يکې ال

.ض ٣ئوخ

ى حكـخظخ پ خ کې ى روخح حک٢ ح ى طکخ ى ى ه)ى٢٤، خ ح خم( چې ط ٤ې

پ٤ړې 19حكي خ هظ کړ. ري ؿ ى حكـخظخ ىح رهې ى یپې ر پ چ ح چپخ پ أخ حط،

خ ى حرکخالح پ ال رېطض پ ؿګ ح ، پ حكـخظخ کې ى چې٤ کې ۍړپ

خ ک رېؿې چې ـ ح٤ ىض لي هخ ى ىې ىې، ى ح٤ ى ژي پ ظ٤ پ ځ کې

( ۱) « ښې

77

ى ه پ ىې ىپځې ٤حى ي کخ ى ګ ظ ى حپ وې پ حكـخظخ کې ال ۱ى

ىىې ٤حى الړ ح ٣ ٤ ط پځ٤حص حؿ . ى٤٣ ٤حى ٤٤ کې ظ طـ

پ حكـخظخ ط ح ظخ٢ ۱ ژىېػک ح حظ .ىىې ډې څو ىح٣کخ ظلي ال٣خط

حظخ.

ى٤حى ىػک٤

ىػک ګڼ

٤

ګڼ ى ٤حى ىػک٤ ګڼ ى٤حى

حظح٤خ ۱۷۷ ح٤٤خ ۱ حزخ٤ ۷ -

۱ رـ٤ ۷۵۷ ۷ حرخ٣ـخ ۳ ۱ حظ٣خ -

۳ کخخډح ۱ ۱ رـخ٣خ ۱۷ ۵ ر٤خ -

ګ٣ ۵۷ خی ۷ ؿ٢ ۱۷۳ -

۷ ګ١ ۱ ۱ پطګخ ۷ پډ ۱ -

۱ ٤ګخپ ۵ خ٤خ ۵۷ ۱ ح٣ډ ۷ -

خکېح ح٣ټخ٤خ ۱ ۳ ح٣ډ ۱ -

۱ ک٣خ ۵ حى ۱ ح٣خ ۵ -

۵ ٤ظ٣خ ۵ ۱ ٣ډ ۷ ۷ پ٤ ۷۷۷ -

ډ٤خ ۱ - خ٤ک ۳۷ ۳ ظح٤خ ۱۷ ۱

خکېط ۵۱ - کچې ۷ کزګ ۳

۱ ډخک ۵ ۷ خ٣٤خ ۱ ۱ حکح٣ ۷ -

ػری ۷ -

حخص

حظ٤خ ۱ ۱ ګ٤خ ۳۷ ۵ ۳

۱ ك٤٤ډ ۱ ۱ ظ٤ګ ۱ حګظخ ۳۷ -

۱۷ كح ۵۷ ۱۱ ٤ي٤ډ ۱ ۱ ح٣کخ ۵۱۱ -

پځټ ۳،۱۳ ۱۵ ٤٣٤ډ ۷ ۱۱ ؿؿ٤خ ۳۷ - -

٣ېى٤ یهطخک ك کې پص ى چې :حكـخظخ ى طخ٣ن پ ډ٣ كخح ٢ک٣ حكـخ كوهپ ٤

ى کخ ح٤ې پ ىې ٤حى ځخیځحک ٣ ظخ٢هپ ټ (٤حى ى۱۵چې ژىې) یيح ى

ـ کړ١ ٢هالف ؿګ ګڼ ط٣ پ ى ٣ې ىیپ ـ څ کې چې ٣ې کې ګ حچې . ح ځخ

٢حكـخظخ ح پخکظخ ط هپ ه ٤حى هظکې ى حكـخظخ پ ه٤٠ کې ح ـښظ ١ې حه. پ ى

ې ې ٤حى ط حړ٣هز حط الې هپ ط څ ى حړي حړه ى ٢خ٣يګخ ټخک ٤خ٢

. خزک ى ٣ګال٣خ پخ ى ح٣کخ ی٣چخډ خزک ى ى ډې څو ٣ ـیکړ١ . چې ى

ى ى هحىح ي کېـ ٤حى ى ټټ پ حړ ښ طـر ١. ى ٣ېـې ٤حى ى طـ ح ى یحظخ یځخګړ

ل٤) پککال( ى پخکظخ یطګ حګظخ پ کخر کې هپ پوح. پ يې ی ى یال٤ک کک

پخکظخ چې ى حكـخظخ ح ږ١ېحظزخ١. پ ىې حخ ىىې ىح یى یححكـخظخ پخ ګډ خ٣ي ټخک

٤حى هح ١ . ٢رؿ ؿ٤پ٤ظک کخپ٤ک کې ى ، ٤خ٢ ، ظخ٢ىحړ طـ٣ پ ٣ ظک

78

ګټ څو پ ٢ى حكـخظخ ى ١ ىحى چې ى حكـخظخ پ ىحه کې ظخلخ ىحې كکض چې طح٤ږ

كکض ى ط٤ څ یچې ح یىحى ٣ېؿى ١ . ى٤ ، ١پ٤ظ٤ک ؼخالط کې ىكخع کړظ ؿ٤

حكـخظخ پ ىحه ح ر کې ح ى یيکی خط ې حړه ؿړ ح ډ٣ ځحکر٤ى ېکخ ح٤

ر حړه ى هپې ىكخع . ح ى ١هيص ط٤ کې ى يحهې الك٤ض ح ح٢ح ر٤ ٤خ٢پ

ط څ ، چې ١ ١ ٣ې٤حى ک حكـخظخ یټ څو ؿړ ١ـ ٤کخ٤ چې ى هز٤

٢ . ځک ىؿ ؿړښض پ حهؼ٤ض کې پ حكـخظخ کې یطخ٤ض څو ىكخع کړح ح٢خكؼ ح ٢ ى

ځحک پ حط پ هخؿ٢يې ىح ى ح ٤١حى پ طوخر کې هح ر٢٤ى حښظ

ږ١ .... کې حكـخظخ ى هيص پ هال کې حهغ ح ږ١کې کیطګ طي٣ـ٢

كکض ظ ١ک ه١ ٣ هض کې ح٢پ ىې حخ رخ٣ي ٣ ٢ چې پ حكـخظخ کې پ

ط حکخږ١ . ١چې ى خ٣ګخ پښې ىې ؿحړ٤١حى ر٢٤ ، ١

ىح ىحې ٣ ، ډ٣ هطخک ح ٣ـخړکې هز ى ګخ ح ک ٣حكـخظخ پ ه٤٠ کې ى خ٣ ى

.. یپ حړ طې ک څ حهک ٤ې٣خ ى چې ږ ى حكـخظخ ح یكکض ى

ط ؿګ٢ ډې ى١ چې ى ر٣ ځحک پ هالف ٣١ ، ١پ حكـخظخ کې ى ؿګ هحې ؼ ى

. ى کخر یهحی ى هخؿ٢ ٣ې ط څګ یىکخر كکض ى ١ک ٣ ٣ې حړم حر ١ږؿګ٤

٢حكـخظخ ـ ه ، حىح ؿګ خالح ط ډ٣ كي ىیكکض ى ؿګخالح پ حک کې ى

( ۱۱).... ١ؿړښض ؼک

ىې ځ کې پ ىح کخ ۱ ى چېة ظخ ـ ري ٤ذ ېحى ىحكـخ چې : ٣٣٢ر حكـخ ٤خ٢ کخ پ ح

پ ، حګ٣ح ٤ی کېحكـخظخ پ پ٤ړۍ ة . حؿی ى ېي٤ی ال پځ٢ط ځحک ى هض ى ظ

ـخ ى ړ٢ حة . ح٣کخ٣خ ٤ی ى کېپ ٣٣ظ پ٤ړۍ ة ح ىح ى ، ٣خ ٤ی کې پ٤ړۍ

ظ ، حكـخظخ ٣ښې ړې ح ىې٢٤ حـخ رېو پی کښې . ، کړې ېى٢ حـخ ـ

ځ ى ظ طلخط ح ٣ېح ٣ؿګ ة پ ي کک وخض کړ ېحكـخ ط ى پى١ ٣ؿ ح رۍ ٤

چېكن پ ؿخذ « ډ ال ال» خ حک ظېي٣ي هږ٣ وخن کړ١ ى١ . ى يظخ

.« حط ٤څک ؿ٢ ېيحكـخخ ر كو كظی هط ډک ژي ګخ٢ ه ى پى٣ ط حک ال» ٢ک٤

پ ى « ـخي٣ » ى ، پ ى حګ٣ح ؿګېي« زخ٣ ٢» حكـخخ ى چېة يح ػض ى

ط چې ٤٢ږ١ . خرو ح طـر ښؿګ٤پ ى ح٣کخ٣خ « ١خزخ »٣خ ؿګېي ح ى

ى چې ١. ىح ر كن طل٢ ح خځح٢ ١ ٢ ١ وخض ر ح ١،څ ى حكـخظخ ٤ ؿخ١

79

خ٢ ض حػظزخ ټ ط حچ ح ى حكـ کېحكـخخ ىح ؿ٤ص ح ښي ى پى٣ ) ؼأل پخکظخ ( پ پ

هي ح ػو٤ي ر چېښ پ٤ږ کېپ رخ١ چېهق کړ كخ ىح ک . ېخيىح څ رخ پ ک هخ ع

(۱۷ )

پ ، ٣ ى ظ پ حخ ١ز٤ؼ٢ک٤ ځحكـخظخ ىهپ ؿ٤ظحط٤ژ٣ک هؼ٤ض وې ح ى هپ

، کي ٢. وي یى ی٤يځ ډګ ګ ٤ حښک کپځى ظ ظ ځحک ى هپ ؼخ طخ٣ن کې

حګ٤خ پې څ ، ٢٣ ٣ېهپ ښک طح٤ي ىح ٤حى ټټې کړې ح ځ چګ٤هخ ى

٤حى ى ٤ پخ ى پښظ ح٤ښض کړې ه ى خکخۍ ن ې . حګ٤خ ىىې ېځ هپې ښک

ى حـخګح ٣ېچې ط ، پ حط پ ى ره ٣. ط څ ىىې کېظ ى ٣ې خهخ٢ ٤

ي څې کې ه کېح ټټې ٣ېکړی . حګ٤خ ىحكـخخ ى طـ هي١ى ك ځخ ، ه٤خ کړی پ هالف

ح١١ ال کړ .هپ حپ ٣ېپوپ

ک کې ىىې ٤حى ى ک ک پ ۳۱حې پ ټ ظخ٢ى خ حپح١ۍ ح ى حخ

چې ىىې ٤حى ٤ پظ٤ ٣ېى خکخۍ ن ر٤خ ـیهخ١ هپې ښکې ح٣ې . هک چې

ېټحې څ ظخ٢خ ح خ ح ى . ک چې ى ٢ؿګړ ط ى ه ح ط ځ ؿګ

ح ؿزګ کړ . حخ ى حكـخ ى ٣ېي هز کېح ټ ټ ٣ېى خکخۍ ن ې ىىې ٤حى ى طـ

٣ې ځخیي پ کېى ټټ ى حكـخظخ ىح څې ى خکخۍ ن ې . ح ى ـی٢ ه٤خ پ وخر کې

٣حې ٣ېړ٣ي ح ح ټح خطې ظ ظخ٢ ال کړ . ى حخ ١هپ حپح١

. یى طخ٣ن پ پخڼ کې پخط ى

ى خ ٣حېى حخ ى ظخ٢ پکض پ وخر کې ى ٢ ه٤خ ح حړه٤ ؿخى پ هض کې

ي هز ر٤خ ر٤خ طکح . ى ح٣کخ کېح٣کخ٣خ ى حكـخظخ ى ټټ رکېهزې کې ٣ېحكـخظخ ى طـ

پښظ ١ ى ګي کې ى ؿخى١ ک کې ٤ک چې : ى حكـخظخ پ ٣۱ې ې ـې پ

ي٣ كکظ٤خ ط حـ٤ ګز حال٢كد ښکخ طګ ى ، ىې ـې پ١پخکظخ خ٤ض ط ګحښ پ٤ښ

پښظ ط څګ ى پخکظخ پ پښظ کې پ ٤ ى حكـخظخ ى ح یګط ٤ چې ـ ٣ پښظ ى

. ىې ١ې کړپ حكـخظخ کې ه٤خىص ى پخکظخ پخ ظې ح الړ ٣ې پ ىې حخ ر ،ح ١

پ ىې هخغ کړ١ چې ى حكـخظخ ه٤خىص ىحې چخط ٢ؿړک ٢ـې څ ک ط څ ى پخکظخ پخ٤

پخ ٢ چې ـ ى ٣ ځحک ٤خ٢ ګي هخي ١ ح ى حكـخظخ ى حطکې پخ ٣ رپړ ح

كد حال٢ . يح ٤ک ىىې زذ چې پخکظخ پ حكـخظخ کې ى ١ حړه٤ ؿړکې حؿډح

پخکظخ ى ـ ى ، كکض ى ؿړ ح ٣خ پ ـ هض کې پ كکض کې ى ګډ٣ي وخلض کخ پ ال ى

٢حهځحک پ ال کې حال٢ې كد چېهض ى حظوزخحط ث٤ پ ډحګ٤ طګ ٣ چې : ک

( ۱۱) رې حک کړ١ . ـیځحک پ کخ حهظ پځ٢پخکظخ ر ى

٣ؿ پځ٢ح٣کخ٣خ ى ٣ؼې ـ هض چې حكـخظخ ى ، ې حپ ى٣وحح کخ ى حکظر ىه ى

ې پ ګډ پ ىې طح٤ي ىح ټح ى خټ ىپځ ى ـیح پ ىې ط٤ کخ کې یې حؿيال

. ک١هز ٣ېطـ پخ ىکېښ ى ح ىىې ٤حى ىی ٤،١حى پ هپ ال کې ک کړ

طک پال ط څ ى هپ ح ١ ى پ ح ٤ک کې هپخ کړحيىؿ ډ ؿحړ١ح٣کخ٣خ

. ٢ یح کړحال پخ

ـې ډې څو ى١ چې ى ١ ډحګ٤ کړحي٤کحال ح ډ٣پ خطخ هپ ح٣کخ٢٣پ ىې حړ څ ک

پخکظخ ح ٤حى پخ ې و ؿړ ، . حق پ٤ټ ى حكـخظخ ی٣ ) حق پ٤ټ ( ى ٣ې

٣ ح ې وې ى ١ى ٤ېګظ ئ٤ ى حق پ٤ټ ى ې وې ح ى کړې .ک څ ى ح

کخ پخ ىح ٢ چې ىح ډ ٤خ٢ح ٢هځې ه ډ٣ ک ی ى حيؿړ

ک ه ى ط ال ک پخ هپ حط يحې ګړ الې ى طز٤ـخص ى ح٣کخ٣خ حړه ى

هک ى ى ٣ې٣ څ ې هز ى چې ح٣کخ٣خ ی پخ ى پ٤ټ ح ٤ې ږ١ ح ىکېکخ

کخ ى حګض ۳ې ٢٤ . پ٤ټ ى يال هپ٤ پګح کې ط ال ى ؼ پخ پحي

ډ٣ ىظ ٣ېچې ږ ی٣ کړحيې وې ړ ى ې ٣ پخ ى ځهظ٤ ٢ځخ ح ىپخکظ۱پ

ح حه :

٤ک کې طل٢٤ې ٣ ي( ط ٤ک الB- ood borders( حق پ٤ټ حړه ى )Ra- ph Petersى )

ط ځ ى پ ټخک ډ٣ ؿ٤ػخىال ح ٣ ٤حى ٤٣٢حى ح ى حك٣وخ ى ځهظ٤ ٢ځ: ى ٢حؿ

، ؼى١ ػرظخ ، ػحم ، حړه٤ ې ح ىرخ ؿړښض ط حړط٤خ ١ . پ ىې ې و کې پخکظخ

80

ؼى١پخکظخ ح ٣ېي١ . ط څګ ري پخ پ ګط ٣ پ ځخګړې طګ ى ىرخ کېح ط

ح پخکظخ ٤حى ؼى١چې ى ک١ؿ٤ ١ز٤ؼ٢ ٤حى پ خ ٣خىکړ ١ ى١ .ح٣خى ظخ ىػر

ک ى ، ١کې ح ي٣ې وي ښخ ى خخ ى ح رخ٣ي ځ الړ ٢ ح ى ١ؿ١٤ز٤ؼ٢ ٤حى ى

ؼى١چې ى ٣٢ک حىح کړ ٢ . ـ ح ٢ىح ٤حى حړه پ حال٢ى ، حط٤کخ پ څ٤ ١ػ٤

ح ى ح ؼى کۍ ط ىې ٤٢حى ط کړ ٢ؼ ػر٤ىی ې ؿړ ې ٤ې٣ ٢ى ١ز٤ؼ

حيـ ک کړ ٢ ط څ پ ححى طګ پ کې ژي کړ١ . ىځظ ى ٣خ ط څګ ږ څ

ؼ ػر ححى ٤حى ح ححى رچظخ ط ٤ى ، رخ٣ـخ ح ححى کىظخ ک حځر هپ ډ٣ ح٣ح

ه ى حكـخظخ ى حص ال٣ض ر ح٣ح٤خ ط کړ ٢ . حپ ىې طط٤ذ ر ح٣ح ٣ ځ ر٤خ ٣ ، پ٣ږى١

ح ٣خ ر ـ خط٢ر ري ػزخ ٣خ ځخ ح ىض . يح ح ى ح٣ ځ٢ګ٤حى یكخ٢ ژر ١ىحژ

ه پ م کې ١،ال٣ظ ح٣ح ط پ٣ږى ٢رؿ٤حى ط ط٤ کړ١ .حكـخظخ ر هپ ٢ؼ ػر٤ ی

کړ١ . ځخی ه٤ز پوظوح ح٣خض ح ى هزخ٣ ٤ې ټې ځخ ح ٣ یى پخکظخ څو ؿال

پخکظخ ر ى حډ ى ١ز٤ؼ٤٢ ى ححى رچظخ پخ پ٣ږى١ حپ هپ ٢پخکظخ ر هپ رچ

.(۱۵)..... ره ر ال کړ١ ٢رؿ ۍـ ؿخړ پخط ٢ ه ىکحچ ى٣خد پ

ى ح٣کخ كکض ط کې ى ح٣کخ پوح٢ ل٤ يپ ۱ىؿالی پ ، ک څګ چې وظ ٣خى

ى ره ٢٣، ى ؿد پښظ٢ ٤ې ىې پېږى١ ح ى کخر پ ٣ کړی چې حكـخظخ ىې هظخا پحيړ

« ک ٤٣حرټ ر»ى ح٣کخ ى پوح٢ ل٤ . ى ىؿ ٤ ى حېيک پ کخۍ خط٢ خ ح ېي٣ځ ىې

٣کخ پ پ٤ظ٤ک٣ې ح ى ي پ ټخ٣ ځپخڼ کې هپ ی . پ ـ کې ٣ ١ چې ى رح ٣ ى ححيړ

ي حۍ ظحط٤ژ١ ظ٤ـ ١ ځک چې ١خزخ پ ىې هخ١ چې ى ؿګړې پ ٤يح کې ى١ خص ١

کټ ١خزخ ط پېږى١ .ال٣ظ ٢رهز ح پوال٣ې ط كخ ى١ . ح٣کخ رخ٣ي ى حكـخظخ ى ؿ

٣ کړی چې حيخ ؿرخ٣ډ پ ٤٣ ح٣کخ٢٣ چخحک ړظېې ىح٣کخ ى ح٢ حيڅ کخ ړ

ح٣کخ ىې هپ ځحک حكـخظخ رخ٢ ح ٣حې ىې پ ٣ حډ کې ى کخډ ح ح٢٣ ځحک پ ٤ ى

١.١خزخ ک پ ښ ک

کخې پخ٤ۍ ظ ى ىؿ ٤حى ههړۍ -ک ٣ ح٢٣ پ حكـخظخ کې ى ح٣کخ ک٤حرص ر

څو ى ط پخ حخ، چټک ح رې ك ال ظ ه ټ ظ ى ح٣کخ پخ ى ظحط٤ژ٣کې

کړ١.خطې طټ ښ ظزخى ىح ىی چې حكـخظخ طـ٣

هپ پخ ر خ٢ ح ېي٣ځ ٤ ط ، ٤ې ١خزخ ط پېږى١ ٢رىی ح٢٣ ک ح٣کخ ى حكـخظخ ؿ

حړ١ چې ى کخر پ ى حكـخظخ خهح پېظ ك٤ي ل پکې ىې ىی.ى ىؿ ٤ ى حېيک

حکؼ٣ض پښظخ ى١ ح ى ح٣کخ ځ ګ١ ى١.

ى ىې خخ ر ىح ١ چې :» ح٢٣ مف١ـ( پؿې پ ؼ کې ػ اـ٠کب ٩٠٠٣تـ ٩٠٠۶ک ٠ چې ) ١ث

ح ى حډ ح ىؿ ح ى ١خزخ پ ح٣کخ کخالا ځ٢ رکې ى ىې پځخی ر ږ پ حكـخظخ کې ى حوخػي پ

و کخ حه.ږ ر ىؿ ح ٣ ټخک ٣ ك پخ ح٢٣ ځحک ح هخ ځحک)پې ك( څ

ح ى پخکظخ ى پ پ حږى کې ى ط٣ظخ پ پخځخ٣ ر٣ي پ پ حښظک حكـخ ١خزخ ح يح

«ک.

ى ډ ٢زخ ح کخر ى خطې څ ک١ چې پ ، ک ٣ يحح ٤ک٢ :ح٣کخر ى حكـخظخ ى ېي٣ځ٤ر

ک ٣ پ ظ ىې ر پ حږى ى کې پ حكـخظخ کې ى ډې ١٤خزخ ك٠ ح ل پکې ک ىی .ى ر

خ حړط٤خ پخط ٢ ح ک څېښض ٣خ پځ کخك٢ ١ ځک چې ى ى پ ظ ىی پځ٤ې ح٣کخ٢٣

ې پښظ الطړ طال کړ١ ح ى خټ ى ظليح، کی ٢ پ ىې کخ کې ى حرک،ح ،طخؿک ح ٣

، ى ځۍ ح٤خ ٤حى ح ى ګظ ى ح٤ض ح كخ٣ض ؿذ کړحی چېک ، ې، ي، ح٣ح٤

.٢

٣ کې ىح ح٢٣ چې ى ح٣کخ ال ر هال ١ چې كظی ى ١خزخ پ حيىح ح٣کخ٢٣ ى٣پخص پ هپ ړ

ح ى حكـخظخ پ ؿد کې ر٣ي کړ١.ؿ٤ظخ٢

ىی ىح ح٢٣ چې ىح ر پخکظخ هحريی کړ١.پخکظخ ى حكـخظخ هظ٢ طـ٣ې وخق ىی ح ى

ځحک ٢حال حرخى ػک حؼ خى هز ى ځک چې ى پخکظخ پځ ط ١ چې حكـخظخ ى ح٣کخ٣

(۱۱) ط ظ ر پ هپ ظحط٤ژ٣ک ری طال کړ١ .

81

چې : ) ٢ؼخ پ٤ټ ګخز٣ټ پ هپې ٣ې ې کې ٤ک ٢خ٣ي پوح پ حكـخظخ کې ى ګ ظ ى

خ رخ٣ي څو ؿړ ، چې ٣ ځخ ک ٣ې ى ح٣کخ پخ ظ ى١ ح ح٣ک حكـخظخ وظل ه

ېحى هپ ط١٤ رخ٢( ىې

الطړ ک١. ى ٣خط١ چې ځ٤ې ګخزېټ ٢٣، چې ى ح ١خزخ ٣ ره پښظخ ى١ ح پښظخ ى ى

.حرک ح ح ګخ ى١ ، ح٢ وخل٤ طخؿک پښظخ ظ چې ى ١خزخ وخلض ک١، ه ى ١خزخ

ځحک ى١ چې پ هک ال ٢٣، چې ى حكـخظخ پ ؿد ح هظ٤ځ کې ١خزخ ىېګخزېټ پ ىې ٤ک کې

.کې پحم ل ١

ؿګړ ى. ګخزېټ ىؿ ح ي ي ؿګړ ى پښظ پ ړ حىػخ ک١ چې پ ي ح کيخ کې ى ١خزخ پ

څو ؿړ ، ډ٣ هض ٣ې ى ١خزخ ه ح٢٣ چې پوحۍ خ ټح چې طخؿک، ح ح حرک

ې ـ پوحۍ خ ټحې څو ى هپ حيړ چې ى پښظ ١خزخ پ ؿګړ کړ ح ح٣کخ ط پ کخ ى،

.کخ حه٢ ه پ هخ١

«ی. يح ى ح ػح ٣ې ٣ کړ ى ح ى وخې ى ٤ک ح٢ حګ٤حيګخزېټ ى حكـخظخ ى طـ٣ې ړ

(۱۳ )

، ٢کچې ى حكـخظخ هپح ح ح٢٣ ېى ګخزېټ څګيې ى حكـخظخ حهؼ٤ض څو ې ر ٢کحكـخ چخحه

.ح٢ طخ٤ض ح ٢ كخک٤ض ک ګحښ ن ى

خطې ن ى، ځک ى ٤خ٢ خټ » ى١ چې : ٣ېکړ٣ي، ح٢٣ پ ډحګ« پډ١ حډ»حګ٣ ٤خظح

٣ښ کړی ٣ چې هد ې حيىې ؿګړې ى ىی ؿګړ پ ک ى ى الطړ ال ک١ ح

(۷«)طښظ٤يی

ط خ ٢٣ ىى پټ پال ښکخ١. ح٢٣ چې پ ښکخ ىح ى ح٣کخ ى٣ځ ى، ه ٢کى ٤خ٢ چخ

ال ـ خطې ى، چې ح٣کخ٢٣ ځحک پ حكـخظخ ح پال ح٢ړ١ ح٢٣ چې ىىې ډ څګي

رخ٣ي پ کې٣خط١، ح٣کخ٢٣ چخح ىی .ډ کخ هپ خطې پټ کړ١ کې ن ى١ ح ؿحړ١ پ ىې

ر ىى پيک٠ ېحى ى ح ىح ډ څګيې ح پالکېطـ٣ ىې پ٤ږ١ چې حكـخظخ ٣ حكي ح

« .پ٤خړ کړ١ ي ح وخض ال

چې ٣٢پ حړ رلغ کړی ح ح ٣ېحكـخظخ ى طـ کخ پ پ هپې ٣ې حږىې ې کې ى ٤خ٢حكـخ ٣

. ږ ى ؿ٣زۍ ح ؿ٤يک یىحږى طخ٣ن هخي حكي ٤حى ى ، یيککېحكـخظخ ٣ طـ٣ »

كيص پ پ ړ ط٤خ ٢ح ىهپ یؿ خط ٢ل ػص ح ح٣ط ط څګ ر٤خ هپ ى

حـخ پ هض کې ح ح٣کخ٣خ پ ٣ .... خ ىحكـخظخ ىږ ى ٣ چ ګ.« ی ىكخع کړ

ه ٤څ ٣ق ؿ٤ ی،ې ږ ٣يخ ال ط کې ح ډ٣ کېىؿ ط٤ کخ کې ىږ

( ٣ ٤ ۳۱۱خ ىحكـخظخ ى حـخ پ هض کې ). » یح پخڅ٤ي یهالف ى پښظ ى پښظ پ

ي ٤ ژخض حكي ٢پخکظخ ى( ۷) ه كن . ی٣ کړحيړ ٣ې٢ هيحخ ط ى طـ٤٤

ط ځ ى ؿخص پ ى کې څې کې چې ى ح٣ح حح رخ٢ک کې ىحظخى ۳۱ح٣ح پ ، ٣خپ

پ حکۍ کې ک١ . )حخ ى كخي ٢ه ر٣خ ، حكـخظخ پ ؿد کې ى ٤ ح ځظ کړ١

ح٣ح کې ٣ ٤ کړ٣ پ ىح کې پ طخؿکظخ ح ١خزخ ىكخک٤ض ح٣ح٤خ ىؿ يف ط ٤ي ( ى

ى ، ر٣ي . پخکظخ څ کړ ط څ ى حكـخظخ پ خ کې ٣ ظ طخؿکظخ ؿړ کړ١ ه

ظخ ىحكـخ ٢هز کړ چې ١خزخ ر٣خ ٣ېـ هض ى حكـخظخ ى طـ ، ٣خ وې ي ى٤حكي

.«ې حړ١ . ه ١خزخ ى پخکظخ٤خ ىح هز پ ؿڅ طګ ى کړ يرهې ط هپ پ کظ ال ٢خ

(۷ )

ؿ٤ پ وخر کې ى خطې وخن ١ هض چې ى حـخګح حظؼخ١ پال ږ ى

ىكيح٤ ... ؿؿخ ح ، ې ى ؿړ٤ ى ، ډ٣ الك٤ض ى ک ر٤خ ى ک ى کۍ ح ح٤خ ط ى

ى خ ىح حظؼخ١ پال يح ح ږ ط و ى١. ، ى ٤حى ى ٣ ج ح ځظ ک١

چې : ٢کكيص پ حړ ٤ ٢ح ٣ېى حكـخظخ ى طـ ډحکظ كخم حػظ ،حكـخ ٤خض پ

ح حكي یچې ږ ٣ ټ ١ ١ پخ ح ى ٤حى ٤ ىح ؿط کې٤حى ى ډ٣ ى

ػخ ر ىې کخ ط هښ ١ ١ـ خڅ٤ ح ى پى٣ پ ال ټی٣ ٣حې ىی .

ه ىىحې ، ١ي١ ګحظؼخ پ ظ کې ه پ يحه ح ىر٤ ى ، چې هپې ګټې پ ؿګ

. ځ٢ل پ کې ح حكـخظخ ى ګړ ٤ ى

82

پ هپ ځ کې ، حړ٣کې : حكـخخ ى ګخډ٣خ رػک ٢طخ٣و ېحكـخظخ ى وظل ١زو ط ځ ګډ ى

. ک١ژي پ ټ ٤ کې پ ګډ ح ک١پ هپ ځ کې ى ، ١ حړ٣کېژىې ېډ٣

كيص ٢ى پ ٤ کې ى ګډ ح ظګ ف ك٤ؼ٤ض ١ حيح ږحال ى ټ ٤حىح

ى وخض ح ؿخى پ څګي پ هالف پځىح هز ى ١ حـخګ ، ږ١کې ګڼ

پ هطز کې پ ځېى ېکړې ى. ىىې طڅګ ىکخر ىښخ ټ ؿ٤ پښظ حخخ ىؿؼ

. ٢څګي طګ ى ح٣کخ يحه ؿي١ ح هک ى ىې خؿ٤ پ وخر کې ه٤خ ط ح ر

ک څ ظ ى، یڅو ٣خص ى ې ٤۱حى پ خ کې ىپښظ ظ ژىې ى ى

چې ظ یيح ػض ى ، ١ى ر ه ٣خص ىی ه ى یک ه پ ـػ٢ طخذ ږ

٣ حيړ ٣ې. پوپ ر٤ک ٣ چې ى حكـخظخ ىطـ٢ ګڼ ٤٢څک ى ٤حى طـ٣ ػ

ک ط و ى يې پښظ ظ ٣ ظ ظ ٢پ خ کې ىهپ ىؿ پال ىػ ک١

ګڼ٢ .

ې پ طګ حص چې ٣ پښظ ه ژي ک١ ى ٢ک پ پښظ ٤ظ ٤ کې ږ

كکض پ هض ى ک١ىكخي ، ي١خص ٤ض ېؼ ٤٣ظ ح طخؿک ح ، ی٤ظ ښخ ى

كح ال٣ض کې پ ، کړ ې ح٤ض ځکېکې پ ګ ح ګخ ط ظ

ؼ ح٤ږ١ ىهيخ ى ښخ پ ړ کې ـ ٤. پ ي کې پ ګ ١ىطخؿک ٤ض ی

پکظ٤خ، پکظ٤کخ، ، يحې ى ؿ٢ ، ١ ځخی پ ځخیح ح ٢ؼ ګخ چې ى ح٣ح حؿ٤

ى حه . ٤ې....... ، ګى٣

حط هپ ځخ ى ړ٣ح پ ظګکې پ ٣ېچې ىحكـخظخ ى طـ ١ىح ر ى ح٣کخ٣خ پ ګټ

٣ حكکض پې ٣ې»حګ٤خ ى خؿ ى ٣ې٤خض ح ، ٣١ ظ حظؼخ١ ځحک ػخرض کړ

ي ػخرض ٢. ځخی خ ط ى ګټې پرېؿ٤خض ١ . ىح کخ ر « کړ

ـخظخ ط الړ ح ظ چې حك ٢ط ٣ هيحیؿؽ ډر٤ ر حىػخ کړې چې

٢ې ك ٣ ٤زخيحكـخظخ ر ى كوه ىكخع کړ . ـ پپ٤خى کړ ح ى ښځ ٢ى٣کح

ط پ پ٣ښ ح ىىې ٤حى ٣ ره ١خزخ ٣ېطـ ؿ٤ز ګڼ . ى حكـخظخ ى ٢ؿګ ح ز

ښځ كوم څ ډ ى ى٣کحۍ ره٤ک ح ؟ ح ظ ر ى٢٤ ځخی ر ىح حىػخ ک

.٢ح ح٣کخ ر ى ړ٣ح پ ظګ کې څ ډ پ٤ژي ک١ ٢ح٣خر

خ ح پ ځخګړې رېؿ ٣ېپښظ کړې ح ګټ رخ٢ى طـخ پ وخر کې ط ټ ظ ه ١ى

ځ ى ١خزخ پ وخر کې ىح٣کخ پ ؿګ کې يح ه پ طګ ح٣کخ٣خ ط ٤يې . ه

. یؿخړ ى رخ ىيې ه پ یؿګ ىؿ ىي ح٣يک ى . ح ١ح ٣ږ

پ هض کې ر ٣ېطـ ٢ ى حكظخ ١ ٢خ ٤څ ډ ىښرېؿ چې حكـخظخ ى

ح ٤١حى پ رڼ ىح٣کخ وظ ح٢ ... چې ىح كخ ر ىح٣کخ پ ګټ ـ ى ىض ح ىښ

٤حى پ ګټ ..... ى ٤ې ى

ک٣خ( پ څ٤ پخط ٢پ ص کې ر ح٣کخ ىحكـخظخ پ خې ره کې )ک ى ؿر ٣ېطـ ى

پ ٤ کې ر ى طؾ رکې یګټ ى ٢ چې ىح پ ٤څ ص ى حكـخظخ ىګخډ٣ ٤حى پ

. ځ٢ى ډ٣٣ي زذ ګ

ن ٣ېپط ک ى طـ یپخکظخ چې ٣ ؼ٤ق حز٤خى ٤حى ى ، پ ص کې ٣ېطـ ى حكـخظخ ى

ىهپ ح٣ح، ږ١کې ځخی( څ٣ښض ٤٤ ل ر ىحكـخظخ ٣ پښظ ىـ ٤حى ) ى ح ږ١کې

ح څ ١يحې ٣ كض ط ظظ ى ٣ېح ىښخ ، ی٤حى ى یؿړښض پ ډ٣ ه هړک

، ړۍ ى وې څو ې کړ١ . يح ح ږ ګخډ٣خ ک طکظخ، حرکظخ چې ح٣ح ى ک١

( ۷). ....ږ١کېح طخؿکظخ ى وض ګحښ ن

چې : پ ىحې كخ کې چې پ يظخ کې ٣٢حكـخخ پ ىې ګ ى١ ح ح ٢ک ١حي٣ ٤ ڼ

٤خ٢حكـخظخ هک پ هپ ى، حكـخظخ ى ټټې ټټې ک هز طف کړې ل٤ ى پوح٢ح٣کخ ى

ى چې پ ې. ح ی٤څ ډ كک ىې کړ ٣ې ه پ ىې حړ ، ١ک پ څ كک کړی ، کېحي

ی. پ ىې حخ پ هخ١ؼ٤ض ٣ال ٢كک ک ى هپ ځخ پخ حړ٣ ١ ګڼ ٣ېىې حړ

رخ٣ي وخر ٢. ٣ې ١ ي هز ٣ حىحط٢ هز ى ح ىکېچې ى طـ٣

چې حكـخظخ ١ى ٢ل٤ هې ٤ک پوح٢)پ٤ظ٤ک( پ هپ هپ کې ى ىې هپې ح٣کخ٢٣ىح چې

یىحى ٣ېػض ، رهې پخط ٢ ٣٢ ٢ ح کخر ىې ى خ ، ٢رح ؿ ٢خ ، ىې پ ى ره

83

ح ىىې ، رې ظ٤ـې ى ظحط٤ژی ؿګ٢ح ى ح٣کخ حۍ ١چې ح٣کخ٣خ پ حكـخظخ کې خکخ ى

ال٣خط کظ كر٢ى ٣حېرخ٣ي ځخی ى خلې پ ، ځ٢ ګ ٢پخ چې ١خزخ ى ٤يح ګټک

. ١٢خزخ ط کړ

خ حكـخ ه ى ږ١کېك ٣ ال ګڼ ح٣کخ٣خ پخ ىحكـخظخ پ ى ره ٣ ى ظ ى ى

ىىحې لکې پ حط ر ىحكـخظخ ظې ىـ څو رکېپخ پ ٤څ طګ ى ك ال ى

ږ١.کېک چې ط ى ٢ډ٣ې ٣خطې

چې ى ٣٢ح ح ٤٢حى ګڼ یيککېهخ حكـخظخ ٣ طـ٣ ٢حخ یحى حكـخظخ ٣ېط څګ

ط ځ ر٤ظ ٣ ىیى ، چې ى ٣ ض پ څ٤ ر ٣ ى ر ط څګ ح٤ږ١ یحكـخظخ هک ىح ډ کړ

ػ ىی . یيککې ط

هز پ ٤څ ٣ېهک حړه ه ى طـ ٣ ظى کړ ى حيې ى ك٤ډح٤ چڅګ

ى ـیط څ ، پخ کړ١ ١ى . ږ رخ٣ي ى ىښخ ىخ٣ ط ؿي ص ى ړ

٢ . ى ط٣ پ ىح کې ح ګ٤

پ ىې حړ هپ کک ، حي٤کحال ح ڼ ، کخپخ ٤خ٢، ټ ١يح ح ٣ ٤ کظ

ح٣کخ٢٣چې ى یؿږ کړ ٣ېهپې کړې ح پ حكـخ ٤ېه ډکې حػال ى ح ٢ؿزګ ښ

طلون ټې ح ى حكـخظخ ى طلخ ى ٢حكـخظخ ى ک و ٢٤ . ى ٢پ حظؼخ ىىحې ط١ج ى

پې کړې . ى ـخص ه ٤ېحكـخظخ ى ححىۍ ک٤٤ ؿال ؿال حػال ې ح ى ـخص ؿګې ح پ حپخ کې ى

پال ى حګ٤خ ى حظؼخ١ ځحک ٣ېىحكـخظخ ى طـ».... ى ؿګې پ ٣ حػال٤ کې ٣ ١ ى١ چې

٣ ره پې ٣ېؿى څو ٢حكـخظخ ى ه هړ پ ال ى ډ٣ډ ى کښې پ ٣ظ ػ٢ ح ى

رهې ى خ ى ل ى خكې ى خ٢خطې پ هض کې ى ٤حى کړ . خ ى هپ ښک ى

خکخۍ ن . ک پال طف کړ، ه ى هپ ټ پال ح پخګې حچې ى ځخی٣

ه ١کړ ځخی٣ ى خ ى ل ى ٤ ح ٤ې خ٢خطې پ هض کې ؿښظ ى حكـخظخ خ ى

ىؿ پال ى خکخۍ ن . ح )حرص ر٤ک ٣ېپخګې حچې ٤خ٢ح ١ى خى

ک هز کړ١. ٢پ رې ال حرې ٣ظ کخ الې ىىحې پال ى پوح٢خؿ ى ؿحړ٣١(

ححىۍ ، ظخ ټ٤ ؿړښض ى ګ کخ پ ىح کې ى حظوالىح ى ک ح طىى پط ى چې ى حكـخ

ډګ کې ى ظخ٢ک ٣ ٣خې پ ٤.ى حرص ر یيکې حري ېظد هي٣طخ٤ض پ ٢کځح

( ۷۱) .« ١ى ٣ېيح٣کخ٣خ ى خطحۍ ح خطې ښکخ

پى١ ى ح ٣ر ١، ېڅ ٤ و ٢٣، حكـخ ٣ ، ٣ ح ٤ظ ٤ ٣ پ ٤حى کې ى»

ېحى طـ٣ې ط حړ ط٤خ کال. ى ٣خط١ ک پ ىې هخ کې ؿګ ى؛ ه ىىې ال ىح ٢ ؿال

« .حڅګيې ى١ ظ. ړ١ ح٢٣ ىح پ حظوزخحط٢ کړ٣ پې طړ٢ ظ

پ ښکخ ډ ىىې ېحى ٣ېحىح ېڅګيې ؿخ٣ظکخح ګڼ خ کې و ىحر ط ى ٤حى پ »

٣ ډ٣پخص ظح كخ٣ ى، چې ىح ډ كخ٣ ح٢٣ ىح ى ىیال ګڼې . پ ػ٢ طخ٤ض کې

ؿ حكخ٤ظ خډ څګيې ىحكـخ پ ىې رخ ى١ چې ىح ىیىې ېحى کې ٢ پ٢ کېيال پ

ح٣کخ رخ٣ي ىـ چخ ٣خ ح٣کخ ح ى پ ىیحپخ١، ىح ډ٣پخص رخ٣ي حكـخخ رښ ؿحړ١. ى

«ح ط ٢ لخم پ ځ کې ى ه طړ١، چې ى

حو ٣ېحظې چې ىظ ٤ک یپ ىې حړ ٣ حكـخ ٤خ٢ کخپ ر٤ک ٣ ط ٣ پ ړ پې پحظ

چې : ٢کحړ٣ ګڼ : ـ پ هپ ٤ک کې ٤

ظ. ، ٣ پ کې کړی حيل٤ ٤ذ ! ظخ ـ ک ې چې پ ي١ ۍ کې ىې ى حكـخظخ ى طـ٣ې ړ

٢ ٣ېؿ ېږى ح ى پم ړی ح ى ح هز! ىح ه ى کخرخ٣خ ى ؿ٣خ ګ ى چې ؿحګخې پ

ىح ى ىې ې حرحخ ک ط کخ چې ې ې ح٣کخ ٣ې ٣ کؾ ط کړ، ى ګ ټخپ پې ګ.

؟ ى لخص طـر ى حكن ةرېط ٣ کړ؟پ ږ چې ط٤خ ظلي ٣ ر٤خ طـ٣

٣ ټټ هخ ، ې ه٤خ ىح پګې ې طخىك٢ ح ؿډې ظخ پ ؟ؿحړ١ې چې حكـخظخ طـ٣ ک

ىح ک ح٣ک پڅ٢ پ کې ىی ې حېښی ىی؟خيحكـخظخ ر رې کړې ح ر٤خ ٣ې ى٣٣ې ګخډ

ې ح٣ښی ١. پښظ ېي چې ىی پ ىې ځک کېخيکق کړی چې ر٤خ هک پ ري کې ى ح٣کخ ر

حکؼ٣ض ى١، يح ؿ ٣ې ټخټری ىی پخچخ٣خ ح ړ ړ کخ ط ې رخؽ کړ١. يې ط

ط، ه پ ټ٤ټ ٣ کخ طخ ح٣کخ٣خ کړ؟٣ ډ ټ٢ حګظخ حؿت، طي، هخطال، ؿې

ک طخؽ ٢ې کړ ر٤خ ى هپ يپ چ ال ې ى ؿحد ح . ى پظ ځک ځ٤ ، پ٢ځ

84

كم ىح چې پښظ ى ر چخ ځک ى ٤ې، ر هپ ح طوض پ ظ ح، ځک پ پ هپ هح کړ.

ټخټری ٣ې ح٣ح ح طح رې کړ، حكـخظخ ٣ې حػال کړ، هپ ٣ې پ ټخک، ک ٣ې . ک

چې ؿ٤ پښظ ې ژرۍ ډې ظ ظ چې ـی حكـخ ى١، ىح ى حك٣وخ حظ ١ ېح٣ط

ظ حؿ٢ ؿخ، خ٤ډ٣خ....... ح ىح ى ز هک، ٣ىح، ٤طح، ىح پظ٢، ىح ى

پ ، ږ يحې ىر، طخؿېک، حرک خ ح٢٣؟خخ، خخ، يح ..... ىح ټ ځخظ ح٣کخ٣

..... ح څ ټک حکېيې چې ط طـ٣ کې چې حكـخظخ ىې پ خ ح ؿد ې ٢. ږ پ ٣ې

کې؟ چې ر٤خ ح ٢ط ر٤خ طـ٣ ح ى ګخډ ک ال پڅ ، پېړ٣ هح١ کړې چې ځخظ ټخټری

( ?Divide and rule ٤خ خ؟ ) ؿد ې ر

چې کګخ ىح ىح ې ى.ة. ى پښظ ګخ ىح رې چې طخ ٣ې پ هپ ک کې هښېږ

. یطخ ٣ت چې پښظخ ٢ ؿ ٣حې٣ې، چې ړک ډز ک هښېيې ٣ې. ح ة هښېي

ط ـې ډې ى ، ٤خ، ر٤خ يح څ ى پخ ٣ ٤ ى و ٣ې ى خط طخ ىو ٣ې ظخ ٣ې، پګ

و ٣ې ى ح٣ح، چګې، رخر ح ط٤ يح كخد ىى. ټ ط ٣ې يح ٣ هز ک: خ ځکې

ږ ې ى.ږ ځک ط ى حپح١ح ي٣ پخطې ، ځ! ى حكـخخ وخض ٣ ػې ػؼ ى

( ۷۷) پېږىة هپې كو٤ۍ ط، طخ پې ى چې پ و ښ ک ري.

ى ، ى ې طخ كخالط څو ىحې ر٣ښې چې ح٣کخ٣خ ـ ى ر٤ک ٣ ى ٣ پخ٢٤ هپ کړح٤ى

ى ځحک پخ ىیچې ى ، حګ٤خ ىي پ ال٣ض کې کخ ى حګض پ ٤خض کې ح٣کخ٣خ ح

پ څه٢ حطک کې طې ٣ېػک ، طځخ٣ پ٣ښ پځ٢، هپ څ ږ١کېګڼ یډ٣ ګ

پ ٤حى کې ىې ؿحړ١ر٤خ ح٣کخ٣خ ٣ېطڅګ پ ر حې . ه ٣ېالړ ح پخط حرخىۍ

ې ى . ) پ ىې ي ى ٤حى پ خ کې ط کخ ال ٣ېچې ٣ ١کړ هحګخې ؿړې پځ٢ې ظې

ت.( یحړ طل٤ پ حړيې ره کې کظال

ىح ، ١پ٤ ې ى ېچې ى ٤حى ى خ څو ى پښظ ى رې ک ک څ ک١ډحګ٤ يح ح حپ

هيح ؿح ىظ حړه ې ى٤ؼى ح ى ګ٤ـ ى حې ى هيح حكيخټ پال پوح ى خ ى

هپ ى ٣ې کړ ح پخط کې ٣خص ٤ پښظخ ح ط ى خ ىحـخ پ هض ـی ، ې یپ

ى ڼهپ کڅو ٤ږى ط لز کړ چې يح ح ى حص ح هيخ پ ىښظ کې ر٤ط ى ڼک

ظ ح ى ګ ظخ٤٢حى ۱۵كکض ح ىىې ک١ه ى ، ط ؿږ ط حظظخ ک١

. ىىې طڅګ طوخ ط ى ظ٤يک یى یي پ حړ څ کخ کړکېر٤ط ٤ظ ظ حىحې ىىې هک ى

ږ١ ح ظ ى طوخ پ يح کېط پ٣ښ ڼ هپ کپښظ ک٤ ژىې ح کخ ال ط ح

٤٣ الپڅ پ حط ح٣کخ٣خ ى ږ١ چېکېح ىحې حګ٤ ، کې ى رې ۍ پې زخ ک١

. ١خط پښظخ ىىې ځخ٣ کډ کړط څ ىح پ ، کړ١ ېخط٢ خكې ؿړ٤ؿحړ١ ى پښظ پ ٤ کې هپې ػ

ک ٢ک ط ظظ ى١ . حخ حكـخ ط ر ىىې کخ پ ٢پ ٣ېچې ح٣کخ٣خ یح ىح خؿ پال ى

. ١ډ٣ې هطخکې پخ٣ې

ټحې چې ىح٣کخ٣خ حړه پ خ کې ى خ ى یى حيپ ىې یک ٤خ٢يح ح ى حكـخظخ ٣

٢ هيح ؿح ٤٤ـ ى حکۍ ىپحه پخ ى ى ح ح٢ ؼ ػطخ خط ح ح ح ىهي یپوح

١هخ حظخ ک پ٤ال ى. ى هيح ػطخ ىح٣کخ ى ٢ط طزؼ٤ي ىيې پال ى پ ېکېىظ ط

یىىې ؼ ، ړ طز خ٣ ط حط ر٤ ح ظ ى حړ٣کېژىې ېزک ډ٣٣چخډ خ

چې ح٣کخ٣خ ظ ى يحې ٣ پال پخ ى پوح څو الطړې ى . حخ پ ىې حړ پوپ ى ک١

ح ک ٢ح٣کخ٣خ پ ىې کې ح ښ چې ح٣خ ـ ر ى یحؿ یوظ ى ح ال ط حيهيح ػطخ

ر ى حكـخظخ ى ١هپ طي پ حکګ ىح پال ډ کړ١ حرټ ر ىىې ٤ خروې پ ١ؿخى ۍىهپې پوح

. ١ښى ط پی ږىکې٣ ىح ط ىحؽ

ګ چې حكـخظخ پ ى ره ٢٣ ى ؿحړ١ح ک یح٣کخ ٣ ړ٣ح حظؼخ١ ځحک ى

٣ څ الپڅ ط ىح کخ ى ، پ٣کړې الې، ى حكـخ ى ټ وخلظ چظ ح ظ ى

٤څ رخ٢حكـخظخ ه هپ ر ححظکزخ ى خط پخ ى ط ى ـی، یى یخحكـخ پ حهظ

چې ى خکخ٤ پ هض کې يحې پال ط یښکخ١ . ح ک وظ چې ٣ ىح ى حظؼخ ػخىص ى

٣ېک ىىې ط و چې حګ٤ کړ١ ح ٣خ ى ٣ظخ، ک٣خګخ ح .... ى ؿګ پ پخ٣ کې ، ال حچ١

ح٣خ يح ح ى ډح ىره٤ک پ حړ ط ظګ ىې. چې ږ ٣

85

حيى ٣ حكـخظخ ک ٣ چې پ يظخ کې ىح٣کخ ل٤ ح ىږ١ چې ر٤کېپ پخ٣ کې ىح ډحګ٤

حي٢ ى چې پ ىې ، ځپخڼ کې هپ کړ ١ځ پخ پ ي ١ړکې ى ځخی پ خؿ ٣ې

٤حى کې ى ٣ چې ږ پ ١. ىح ـ ٤حى ى١کې ر ي، ح٣ح ح خ ګډ

ې يط ط٢ ال ىیؿحړ١ چې پ ىې ٤حى کې ٣خ ى ىی. ١ىى څو ٣ ح ځحک ظخ ى ه١

. ح ىح ځ٢ه ىه١ ح ځحک كکض هخي ګ ، ٢ح٣خ ىح ٤حى ټټ ١ظخ كخک ی٣ الپڅ

ح ٣ ى ر ى ؿ الې ، ٣ح٢ ، حطلخى ٢ىهپ ځ ېى حظؼخ ىح ط١جحكـخخ پې حړي ى چې پ

هالف چې ظلي ح٣ حـخ پ خ ى ک ى ، چې ټ یى یح ىح کخ ـ هض ، ډې کړ١

. ١هالف ٣ ټی ح ظلي ى٣ږ ټی الړ ـې ٣ ځ ر٤خ ىىې ٤حک پ

پځ فص

افغبنتب : ٠ ګټګی رګ:

Afghanistan: The Unwinnab- e War

: ٣٢ال ح٤ې٣ک خښخؿی پټ ١ػک یى حكـخظخ پ ؿګ کې ښ طـر ک

ځحک پ ، پ زخ ، ظخ٣٢خط حطلخى ى څو ى ١ پوح٢ چې کېكخ ېپ ىح»

ى حكـخظخ پځهپ چېظ حړ ح ى٣ ، ١حكـخظخ کټ کړ کېپ حط٤خ چېحط کالی

كخ ې. پ ىح ١حكـخظخ حـخ کړ چېهپ ټ طح طح٤ي پ ١حپح١ ٢کخږی . حګ٤ څو

چې ٣ېځحک ى حكـخظخ پخ٣ظوض حـخ کړ. ه ک ٢حګ٤ کېحط ى٣ ۱۳پ چې کې

٢ حګ٤ى هپ پخړ ٣ې کېخ پ وخر ؿګ٤ حكـخ٢ ى ١کړ کېى کخر څو پ ېڅ ک هپ پښ

؟ ح ىح رخ٣ي ـ ٢خټ ى يؿ ډ وي ن چې ٢يحی کېػک پ طلخط ىح کخ ط کړ. ح

.« ١ کېپ ٣ې ې١ ح ػک ٤خ٢ى خټ چې ١ښظ پ

ی حطلخى ؿښظ چې ٣٢ح ، ح٤کحډ کحف ، څ٤ړ ک ظخ٢ى کېپ ک »

ط ې. ه ىحړ ح ى خکخۍ څډ ١هپ کړ ٢ى٣کح چې ؿحړ١ح ح٣کخ٣خ ٤١خ٤ هپ کړ

وخن ږ١کېرپ ٣ې ړۍ وح حال٢ى چېځحک ٢ ٢کحر٤يح٣ي . ح ىی ى ١ى ٤٢ي

(۷۱) .١طـر ؿګ٢ پ هالف ېيحه ۍرى چې ١هک پ ډؿ ى ې. ح ىحړ ى ىح١ى

پوح٤ـ ٢پ ٣خى ( ى ځې ځحک ى ط ى ٢حكـخظخ څو ى )ى ږ هض ىو ېژى

ح پ ىؿ ؿړ١ى ـ ښک کېپ هض ١ى ښک ى ط٤ ٢ى ېخيپ حكـخظخ ر چېػک

کېژخض ح٣کخ٢٣ى ٣ کې طـر پ ڼخپوح٤ ى هپ ح خي ى ؿګ ح ؿګړ کې٤حى

ى ـی ى ط کېح ر٤خ ى ح٣کخ٣خ حطګ حكـخظخ ط ح پ ىؿ ٤حى ېخهح هپې کېح پ ىؿ ک ېکړ

ېىى چې ېکړ ې ې٣ړ حړي ٣ېح ح٣کخ٣خ ح خط ط ېښخ کړ ېطـر هپېي پ ک کې

پ ډ طګ ۍ. ٣ېر کېپ حږى ې٤ک

٣ کېى حكـخظخ پ طخ٣ن ه١ ېى پځ ېى ٤خظ ١ك ى چېپږ٣ظ ېى ى

ى څ ليى هطؼ ط ػح چې پځحطلخى ١ پوح٢ظ پ٤ښ ى . پ ىؿ ځ ى کې٤ي

ېيح ػزخص ى حظ ط خ ال ېى کې ى الطړ ح پ ىؿ ٤حى ىک ظ ژ٣ کېپ ٤حى ېيال

پ ګ ک ػک چېى حكـخظخ څو ط کېكخ ىحې پ پکخ١ پ پ ض ح ٢حؿ

ح کخڼ ىىؿ حيړ ، ګډ ، ، ٣ېګ ظ ح ر٤خرخ هحک ح پ ښى ى حكـخظخ ى ٣ې

ى ٣ېټ ړۍ چې٤حى ى رخط ـخي پ ال ر٤ط هپ ٤حى ط ظخ . ىؿ ـ ځحک

ې پ ډ٣ح ، ړې ٣ې ېخڼۍ ظ ېى ح٣کخ ى پ٤ چې ېح ح ط ى ، کېىض ح كض څو پ ٣

ک ى ح ، کېى حـخ پخ ىي هي ح٣ښى ح ږ پ ٤حى پېى ٤حى ٣ پ ر ې٣ ېىرير

ى ، ېپې ؿګړى کخ پ، ي ح هيح ريګ ٤ پ ػخ هح ى ګ ٤ پ څ٤، ى ٣

86

پ ، ک ظ ټې ټېي ح ى ټ ٤حى ى کې ى ری کحكـخ ى ٤٤ ٤يح ح ى ٤٤

ىی چېـ ٤حى ط پخط ٣ېح ېپ پښ څپۍ ٣ې چېهپ ٤حى ط ظخ کېكخ ىحې

ط ې٣ حهظخى ، ځخ ځخ٣ پ حط ځ طی ى حكـخ ى ١حپح١ ٢. ٢حؿ ېط

پ چې٤حى حال٢ح ؿ٤ حال٣٢ ٤ ېيح ى حظؼخ ال ، ح پ٣يی ېيال ې پ ېپ ١حه

ېط ال کړ . ح پ ى ١ هپ ححى ١حکښ کېحطلخى پ ه ١ ح ى کې ى حخ پ پکټ

ح طزخۍ ژرې، ى ګ ٣ې اليې خ ک٤ ح ٤خ٤ ط ى چې ، ط٤ذ ى طخ٣ن ٣ ظ رخدط

٣ځ ح ى ط پخ طړ . ح پ هللا )ؽ( ٤ پ ال ٤٢ړ رکې ى حكـخ كو٤ ١ وخن کړ

ى حظؼخ ى ٣ېګخډ٣خ ـېحكـخظخ ح ى ٣حې ځخېځخ ظې ىؿېحكـخظخ ى ى

. ىؿد ٢ي ؿ ٤چېټ ړۍ ى ک٤ ى ٤الد ى کېکړ ر هي١الد څو پ څګ ح ٤

کخ پ ٤٤خى ٣ې کېپ ـ هض چېطګ ى ح٣کخ٣خ ح ٣خ ط ځ ړ ؿګ ېح پ ځخګړ

٤ ى ٤الد پ حط ى حخ ى ک چې٤حى ٣٢حپخ ه٢ط ٤ي . یډح ف ىى پخ

ړۍ ېى٣ ى چېحخ ه٢ ر٤ط ى هپ ٤ ٤حى ٣ځخی . ١پکټ ط ال

ؿر٢کړ ی ر٤ط ى ٢ ٣ېکښ٤طی ح ټ ٤ظ کېظ ى خ پ ال ؿګړېحی

ککپ څ٤ ېخ ى ىحړ حخ ط ٤ځ ىحپ چې کېكخ ىحېحخ ٣ځخی ح ىح پ

٣ځخی ىحړ حخ ر ٣ځ ر٤خ چې ېڅو خ٣ ېړۍ ىى ؿر٢ى٣ح ؿړ کړی ح

٢ چې ٢هض ر ح ىحې چې حط کې پ ـ ٣ېىح ه٤خ ح كک چې ېح ح ط ى ، ١کړ

ه٢ح ىحړ حخ ح ٣خ ى ٢ ړې ىړېر ١حپح١ ١ى ٢ حظؼخ ر ځ الړ

.١ـخړح کېحپخ ٤حى ر ٣ ځ ر٤خ پوپ

چې ځ ٣ړ کېكخ ىحېپ کېؿخى پ ىح ٢که حكـخ ىح ل ى هپ ؼـ

حطلخى ر حړه ٣ ى ر ى طزخۍ ح ٣ پ ر ى رالۍ ى ښ پ هخ١ ١ح٣کخح حپخ ٣ حړه ح

پ ګډ ى ډ پوظ٤ ى حزخ پ ؿړ ٢کح ر٤ژ٣ حط٢ى ػخ ژک هطخک

ى طزخۍ زذ ١ـ ر ى ړۍ ى ـ ١ی پ٤ښ٤ږچې ک ى٣ ړ٣ح ؿګ ر چېي کېګ٤خ . ح ىح ٣

، ظهر ځحک ح ٢ګح حكـخظخ ى حؿی ىی . ه پ اليې كېط ړیط ټ چې ځ٢ګ

ى حخ پکټ خص ح ىىؿ پکټ پ ٤حى چې ېى ي ح ح طځ٤پوپ ى ـی ى ګ زذ ګ

. ١ږړېطځخ٣ ؿ ػک١ ١ اليې طخ ى خټ کې

ؼېى ى٣ ړ٣ح ؿګ طو ٣ ٣ې٣ ، ٢پړح پ ىی ك ٣ طخ٣و٢ ظي ړۍ ى هپ پوظګ

۳۳څو ط -۱۳ـ ى ) چې ٢ى٣ ك ى ړ ؿګ ك ګڼ ، ك ى پېکخ ۳۱۳ط

ح پي٣وح ۳۳ى چېحطلخى ى خط٤ي کخ ىی ح ىـ ظ ى٣ ك ١ى چې پې٣ږى٣کخ

ی رخد پح٤ض . ح ٣ کېړۍ پ طخ٣ن ېى ټ ى خ ى حپح١ۍ ړګ٤ي ؼېی طخ٣ن ىی . ٣

.٢ډحډ ح ح٤١خ خ حه ، ح ححۍ ۍ٣خړۍ ى

پږ ى چې ک١ خي٤٣ کخ څ ح چېځ ى . ه ريروظخ طخ٣و٢ړۍ ط ىؿ ځ ٣ ظ

ى چې ، ېى خ ى ښک ى٣ؿ ځ ى، ح پږ٣ظ ى ى رخيېپ حكـخظخ چې ، ؿيی

٣ې طخ٣ن ح ٢ح پ ټ٤ټ ى حكـخظخ څو ى ط٤ښظی ځ ى، ى ٣خى رخ ، خطې ې٤ي ښک ى ٢

، ک١حخ هيح طز٤ـخص يېـ ګځی . پ کېپ ١زوې ېږ ى ى ځح

حكـخظخ ى ىی ٤ ک٢ چې ٣٢ح ح ١ى کېپ٤ښ ى پټ پ څ يېى ٣ېحط٣ ح طزػخص

٢پىی ال پ څ ، ېيحهپىۍ ، ک٤څ ر٤ګخ ػ کېىی ٤ ېؿګ ښکخ ی ىی . ٣ؼی پ ى

ؿګړ ځ٢هپ ىحه٢ ح ىح ؿګ ٣ ػخ ح ......... ٤څ ى پى٣ پ ټخک پخ ى ، ژ٣

.

پ چې ، کېػک پ ٣خ ح ٤ک ٢پوپ ى ـ ، خطې طخ٣و٢ر ځحک ىؿ ٢ ى تحځ

٣ې رخيې ٤کی ح پ ٤حى کېډؿ ظ ى هپ طـر پ ڼخ ى ٢ى حكـخ ګ٤خ ې٣ کېحكـخظخ

، ح ح ىىؿ ٣خ٣ېـخ ظ ح ٤حى ى ېښک پ ال ىى ىؿې٣ؿ ح ى ښک ى ح٣کخ٢٣ى

٤ حطلخى ح ح٣کخ٣خ ى ښکک ١ ى رخيېحكـخظخ پ ـی. ځ٢ږ څک ح ػک حؼ ن ط ح

حكـخظخ يح ح »ح ح٣کخ٣خ ط ک١ چې ٣٢ یطځ ٣ح هى ى ـیح

«. پ٣ږىة، يح ح

چې : ٢کپ ىې حړ ٤ ی٢ ک ٣

87

پح١ۍ ى ړګ٤ي ظ ىححطلخى ى ح ١ح ى خطې کېى ٤ي ځحک ٢ ى کې]پ حكـخظخ

پ ىی چې ٣٢ح ؿګ٤ي٢ کېظ پ حكـخظخ چې٣خص ٤ ـ ػک ، حط کخ ط٣٤ږی ژىېىی

ـ هض )ى چې. ح٣کخ٣خ ږ١کېط ؿږ ٣ېخؿ ډ طخ٣ن ى طکح٣ي حح ى چې ١رخ

ى ػحم ى چې ر٣ښ٢ ىحې ، خ ى وخض ط خ ٣ ظ هص ( ى حكـخ کېپ هض ط١٤ حطلخى ى ١

(، ١حګ٤ کېـ هض پ حكـخظخ چې)ک خ ١ حګ٤ ح ٢خؿ ډ ښظ کېؿګ پ ىي

ـ څو څ ډ٣ طپ٤ )ىحځحک ( ى ح ، ٢حؿ اليې لخېځحک ط ىحېى (ط١٤ ح٣کخ٢٣)

٣ې حطلخ ىحپ پخ ک ح پ خ٣ ١ى ٣ېى و ٤ېى ژىې چې ، ١

( ۷۵) . [ ر٣ښ٢طد څو ٣خص ٣٢ زخ.. ى ډ٣ پخ ىؿ ٣خحی ى خػض ح

ر پ حط ١ ړک ط هح ح٣ښ ى ٣ کېپ حكـخظخ ٣ې کخ پوح چېپظخ کې]٣ ٢ ظوخػي

ح ٣خ پ ی کېک پ ػحم ، کې ک چې پ يؿ ډ ط پ٤ښ ، ې ال کړ ظګېىحړ

٣٢ح ح ١څډ ېحږ هپې ١ي هز حکېح ٣خ هی ړ٣ېػک ى ح٣کخ٢٣ىک ، کېحكـخظخ

ط ح ط کړی (، ىح ل٤ق چېى )ک خ ېؿګ ط ٣ ځ ر٤خ ٣ ېىی ـ» چې

[ ٢ح ـ ]خکخ ، ١ ېخؿ ٣ېر ېر٤ښ ظخ٢ چې٣ رخ١ه ١ ر ر ګ ٤خ٢ چېى

، ـ كکظ رح يح ح ١يحه ىال٣ ر ٣ ر طپ٤ ػک١ىحړ ېى . ک څ ىى

ىح ٣ې. ځک ح٣کخ٣خ ػحم ط ط ح ى٤ ١، ٣ ر وظق ٢يځ٤يحه زذ ګ ىىې چې

هپ يف ظ ٣ېه ر٤خ ، ٢٣ ځ یى يى ټ٤ ژک هخ چېى ػحم ى٣کظخط ژ٣ چې

هپ کېکخ( پ حكـخظخ ۳۵۳ق پ) ٤٤ډ ر٣ژ٣ىحطلخ ١ټ٤ګښض حػال کړ. ى ۍکحىىې

ې ٣ ې٤څک ؿړ ٣ېظ چېى ک٤ خط کېځخی ىحېپ ٣ ٣ې ٣ظ ح يف پځ

( ۷۱) « ې ېښو

پ ک (٣ؿ ػک١ ىىېپخ ) ػک١زيحح ح ، ػک ٢ ٢که پوپ طـر

ي ح هيح ٤ پ ى ګ کېخ پ حكـخظخ چې ٣٢. ح ح ٣٢خظ حی ط ګط ٤ ډ٣ خرخطح

پ ځ ٤ې ېي . ى حط٤خؿګ٤هص ػک١ ېححي ې٣ خر يحې حظوزخ . ح ى

پېط ى٣خ کخ ې ګړ ط ٤ي ح کخ طػک ٤ ٣ ح ٢ظ ى کې

الړ . ښظ٤خ طېض ر٤ط پ حؿ ه « حكـخظخ ط »ي . ـی ى ٣ رځحک پ څ٤کېژ

( ۷۳) . ی٣ؿګ څ ط ح چېح ٤څک ىح ىک کړ ٤خ٢ى ـی چې

ځ ېيحهخپ ى (کې ٤ىظ پ ، ىىی کېپ حكـخظخ چېخ )ح ـ ري ر٤ښ پ ى

كکض ى حكـخظخ وخض رپ کړ ط څ ى ؼى١ ، ح٣کخ٣خ ح ىږ١کېښ ٢ پښ٤خ

خ ؿګـ٣خ ړۍ څو حال٢ ټېى ٣ېهخ١ پيې. ح ٢٣حيحف ځ ېخ ى پحم ؿښظ

ـ يظ چېڅو ٣ خکخ)هپ هښی( حخ ر الى ىی ډې ـې ىظ ى ؿګ ٤يح ط حټ کړ . ى

،هپ ؿخى، ٣ېهپ ؿخى حػال کړ . ه ىحځ ٣ې الې يې٣ طظ٤ ؿړکړ حى ٣ېپ حوخػيېپخط ح ى

٣ ٤ ـ ژىې . ٢ک طزخ خ پخ حكـخظخ ٣ کړ. ىهالف پ٤ خ پؼى٣ى ح٣کخ٣خ ح

پ ٣حې. ځ٢ ح اليېط رلغ کې حځ ٤خ٢ى ٣ پټ )ح( پ څ٤ پخط ح الط ح پ

ط٤کخ ح څګي . ېطـر پ رټ ؿړ يؿېى چې٤خ کې ٢ړۍ

حطلخى ؿښظ ٤خ٤ ١ چې ٣ېح ، ح٤کحډ کحف ، څ٤ړ ک ظخ٢ى کېپ ک

. ١ى ٢ط ٤ي ې. ه ىحړ ح ى خکخۍ څډ ١هپ کړ ٢ى٣کح چې ؿحړ١ح ح٣کخ٣خ ١هپ کړ

. ح ىحړ ى ١وخن ى ږ١کېرپ ٣ېړۍ وح حال٢ى چېځحک ٢ ٢کح ىی ىحر٤يح٣ي

حكـخظخ ٤څک » .١طـر ؿګ٢ پ هالف ېيحه ر٢ى چې ١هک پ ډؿ ى ىحې

٤حى ىی. ٢ظؼ څو ح پخط ٣ ؿ١٤ز٤ؼ ٢ح ػحم هى حګ٤« . ىی كظق ی

ى ح٣کخ٣خ ؿګ ٣ ځ ر٤خ ى کېح پ حكـخظخ ، خػک پ ٢ پوح٤ چې ٣٢کحف ح

ػحم ر » چې ١رخ رخيې ې٤ک ډ٣ پ ى ، ک١ح پ ړ ېؿګ هخ١ ٣٢ؿـحك٤خ ٤پوح

. ( ۱) «ى خ پخ چېک حكـخظخ ١ ىحېى ح٣کخ٣خ پخ

٤ېپ رې طېى کېى حكـخظخ پ م ٣ې کېک ۳۱ى چې کف٣کظ ٣ ظوخػي ؿح

ي کېى كخالط ى ښ کېپ ػحم چېک ٣٢پ ؿخړ ىى ح ١ػک ى څ٣ښظ ځحک ١ى کې

ح٣خ چې٤ی ٢ ط٤ ١( حکې) پ حى٣ګخح طزػخط ې ح ى حكـخظخ ى كخالط ىکظ٤ي هز

ػک حظظخ ح٣کخ٢٣ى چې کېـ حط چې ٢٣٢. ح ح ېح ېـچېهپ ټک١ ح ک

ؼزض کخ ىحې٤څ کې[ . ظ پ ػحم ٢ رخ٢ـ ] ى ـی ګ ىی ه ـی ر ى ٤څ پخ ه ک١

88

ح٣کخ٣خ حكـخظخ يح ح »: چېى ى ح ـ ىح . خ ډ٣ خ ٢ط چې ږ١کې ٤ي

ی کړ. ح ی حيپ طګ ړ ې ٣ؿ ى پځ ح٣کخ٢٣ط ر ى ـ پ«. ، يح ح ةپ٣ږى

ط ال کړ. ح ىح ډ٣ ظ ٣ېکظ رې طېى چې ى حح٣کخ٣خ پ ىی کخ ډ٣هښ چې٣

ىح کخ خ ىی ځ ط کړی ىی چېه رخ٣ي ح٣ ، ظ حړ ىال

ځ خ ـ چېپ طخق » چېپ خهښۍ هځخ ٣ ٣ېهپ چې کېكخ ىحېـ پ

څک ر ىی ح ٤ ېـ ح خؿ ، كظل کړ ٣ېىرخ چې ېر٤خی حړط٤خ ي ېځخی ط خ ګځ

پوح ط ىی چېګړ څو ـی ى ـ چېىی رخ١ ض پ ىی ٣٢ـ ح« . ٢ ري

. ١ډ٣ ٣ک ى ٢ىظ حؿ

ى ٣ ژخض پ څ٤ ى خ ححكـخخ ؿګ پ طزػخط ح ٣ې کېپ ـ هض چېح٤کحډ ګټ

څو ى خکخ٤ پ ح . ه ړ٣)ىـ هض (ؿګ ى خؿ چې ح٢٣ ، پ خ کې٤

طګ ١ز٤ؼ٢پ چې (٣ېخط پ خ ٣خى )ح ٣ ٤ػ ٢کى ک کېهظ ړ٣ح ـ پ ٤خ٢ ٢

( ۱) .٤١ر ى ؿ ؿګ ح ح پوظک ط ال پح

چېي . کېحړ « ى حح ډک طخرط »٤ حرخډ ط ر ـ هض حطلخىک ١ىټ ، چې ح٢٣ـ

پ هظ کېر پ ک ح ځخی وې ( حپظخ٢) ى چې، پحط ړ١ػک ر ى ـ کې ـېپ

چېخ . ى ګټ پ ٣ ١ى ىؿ طخرط څو ى هک طؿ حړ چېح څ ک ٢. ٤٢ي

ځ ٣ ؿح ٣ چې ح٢٣ ى څو و٤ی کخ. ـ ح ر ى ؿګ ى حپ ٢

ح ١کظز ؿړ ٣حې ، ک١ږ ػک ىظ ر ٤څ کخ » چې٤ک چې٣ ٣ېى . ححط

(۱) «.؟ ١څ ډ ر ږ کخ چې ښخ٣ ، ١ږى ٤٢خګ

ظ ، حپ ٣خى کړ ګډ کړی کېپ ٣ېڅکخ ى و چېى پحګ ى کلح ـ ؿډ ، ټ٤٤پظخ

اليېځحک ط چظ ػک١ى خټ ى ٣ېظ چېى حكـخظخ ى ؿګ څو چېک ػک چېـ ى ٣

٣ ېؿګ ه ىىې(ک ږ چې ح٢٣.) ـ ېکړ هزې ح طخ ح ګ٣يی ېره حهظ کېؿګ

پ وظل هظ چېوظل ؿګ ږ ى چې ېکړ ې٤ هزې ډ٣ ژ ىح ې،کړ ېر ري

ح ى خؿ ٣خ ىښ ٢ګ٣ي رخيې. ـی پ خؿ ٣خ ځک هزې کپ ک ، ١ى ١پ٤ښ کې

ى خؿ خ طي٣ي ن .ي حؿګ٤هالف پ

خؿ ى خ ى طخر ـ ط ١ح هزې ١ټ٤ى ر ى پوظګ ح ر٤ک چې

. ١ح پ ٣خى٣ږ ېک ٣ېر کېپ ـ هض چې ې٣خ

ح ى ږ١کېخح ح پ٤يحخک ١ح ر ى ؿګ پخ حي پ خؿ ک١ىح ؿګ ىح چېڅ

ه١ي ط٣٤ىښ ر ى هض پ » چې ح٢٣. ـ ږ١کېي الېى هخچخم پخ ر ی ې

پخ ېى ر کې. ه پ ح هض ٢ پوظی ح ح٣ډح ېر ېـی . ى ٢ ه١ح

(۱) .«[ طګ ال طی ىی ٤څک ښ ، پ ډحډ چېک ، چخ

ؼ٠ صکت١بؿ پ افغبنتب يـ از١ـګج امالػ صقة غېمب٠ت اټـ١ټ افغب٠ ػ ؼا ؿاف

پ افغبنتب کې ػعپ الؿېتډپـ٠ل ي١ػ ام٠ ٠ېپ ػؿ٠يت ػ فجـؿ چې کېعپ غ اػال١

عپ ځاک ػ ېعت ػ ظب٠غ ک پـت ػ ػ چې ػ اـ٠کب٠ب څغ غښت ، ېربػ مګـڅغ عپـ کړ

اـ٠کب پ چې ػ ی عپؿ ىی ٠ چې کې. غ پ غ ٠ؼ٠ پ١غب افغبنتب څغ ثبم

. اړ پـ٠ږػؼ تا الم ؿکړی ا ډ٠ـ ژؿ ث ػغ ١اػ ا ػـاق ػکېػ ت ېػ ېػ اږػ کېافغبنتب

کبي ػ افغبنتب څغ یکاـ٠کب٠ب ؿات چې ګب ګ١ږ چې٠ کړی اؼړ کېغ پ ػغ ث١ب

ی،ػ اىغبګـ ځاک پ څ١ـ پبت کېځاک پ افغبنتب اـ٠کب٠ چېتـ غ چې . غ ٠ ځ

( ۱۷) . ـث ػا متقې رګ ا

ح ح٣کخ٣خ ط ېىؿ ی څګي کېح ى هپ طـر پ ڼخ هزېج٤ ظخ٢ح ٤خ٢ى ې٤ ى

ټ ړۍ ى ط٢ ح پ اليېح٣کخ٣خ ىګرال٣ ط ػح چې ږ١کېحوظ کېكخ ىحېپ ې

څ حخخ ى کېپ ىؿ ٤حى ح ، یط څ پ٤ښ٤ږ کېپ ػحم ح حكـخظخ چېډ کړی . ىح ېهز٠

ى کېپ حكـخظخ چې ٢پ ٤ي ېظ ح ال طح پ ى٣ ېپ ٣ېپح ، ١طزخ٤ ح الکظ ن ى

. ١کخږګړد څو ىىېحهظ هپ ځخ ګټېػک ى ره ٤ک څو پ ٢

ثؼ : کېفکبي ( ؿا١نې پ ړ٠اي م١بمت ٩٠٠۶ػ)

ى خح کخګ ىحړ پخ ط چې کېټخک پخخ٢ى ح٣کخ پ کېى پږ ٣ږى٣ کخ پ ز ى

ن خطېپ ى ر ى خکخ ح ؿخكخ ٤خظ پ حخ ى کېى ر ډ پ ړۍ ، ې

89

چکۍ پ ډ٣ښض هپ ری حػال کړ. ې ى ٣ ٣ې کېح پ خ کخګ ى ر وخل٤ كظق کړ ،

ىح٣کخ ٤ حػاله چېى ر وخل٤ ـ ؼخ ريګ کړ ک کېپ ىی ځ٤ ټخک

ط ىىې. ٢ژ ى ـ ٤حى څو ح ٣ظ رخ٣ي هپ ٤ض ػک ژ ط کېپ ػحم چېىى ح ـ ىح

ى کېخ٣ پ هپ طـ٣ ح طل٤ ډې ېى ح٣کخ ٣ اليېو ى ػحم ى څ٤ړ ى ګپ ط ػح

کړ ط څ پ ٣ېګخڼ ح ر ط ٣ؿ ٣ خکخ کخ ػک١ػحم ح٣کخ٣خ حړه پ

١ کېى ر پ حىح کېپ ظ٤ـ خ ىىؿ حظوخرخط. ى ح٣کیی ظ کړ کې ۍىی ک پ هپ پخ٤

حل٤ډ پ ٢څو ګ ښ کړ .ى ښخؿ ېىي هپېىكخع ٣ حل٤ډ ى ري حؿ. ى ىؿ ٤حى ى

خح ح ی و٤ض ىی ر پ ، ی] ـ ٣ يچې ٢ک٤ کېډحډ، پ هپ کظخد ، ک

حل٤ډ ېچې ک ١ رخ څګي کړی ح ـ ى ػحم ى ؿګ ٣ ال ح كؼ٤ض پ ـ

[. ډحډ، ١ح کض ظحىف خطې ىح ر ى ىؿ ؿګ ى ٢څو ګ ښ ـېح ٣خ ى ١هپ ىي پ٣ږى

ىهپ ؿط ه٤خالط ى چېکړی الض پيې ٣ېى ر ىهق ى ک٣ ک کړی ح ـ کېپ هپ کظخد

ى ػحم ح حكـخظخ ى ؿګ هظ حخ ال کېحګظ ، ک١ ګ ٣٢طى٣ي پ ځخی ـ ط ى هيح

ح٣کخ٢٣ ح ـی څو ى ١ؿګ کحص ګي ړ پړ چخحک ؿږ ىىېر چېىحى

(۱۷) .[ ١ر ىؿ ال ؿ کړ ٢يحی کې. ؿحړ١ ظ کېػک پ ر٤ط ح ط

چېك ؿښظ ىحى ح٢ى ې: ]ګ ى چې ٢ک٤کح ٣چډ ک ٤ ح٣کخ٢٣پ ک ظې يې ى

ځک ـ ١ی ط ښ پ ګط کړحهپ ٢ری ؿۍ څو ال حه هپې ر ) ىک ر پال(

[. ١ طزخ ک پط ر ٤څ ح٣کخ٢٣ىح ر ى چې ١طړی ښکخ پېال ى هپ پ ٣حې

یپوح ېحىح حی ( ، حی ، ي ظ ىـ ځخی خظی ى ح٣کخى ؿخۍ )یکېى حل٤ډ ى ګ ښ

٣پ طګ ټخک . یحرټ ګ٤ټ ىىكخع ى

٤ېـ ٤ ح ض. ٤ى ػحم ىګپ ى څ٤ړ پ حخ ک طـ کېكخالط خ٤٢ح ظخ٢پ ېګ٤ټ ټخک ى

ى ػحم چېحـ ىح ١ـ ٣چخ چېډ ډ ل ظ ر ط ىح کړ ىط

ې ىؿ پ٣کړک رـيحى ط ى ح٤ض ى حظ پ هخ١ ٣پ٤ظ ح پځ ػک حظی. ى ر

ى ح٣کخى کېؿزګ حپخ حپ ىحړ ؿډ ١ کېکخګ ح خ، ، ى ح٣کخ پ ىحړ ؿډ

ى کېپږپ٤ظ پ ۱۱۶ ژىېپ ک وض ػک حؼ ښ . ى ح٣کخ ېپ٣کړ ىؿې ى

.(۱۱) پ هپ ي ټ٤ګ الړ ىی ح٣کخ٢٣ح٣ کړ . ه پ هالف ېپ٣کړ ىؿېر ى

١ى ېپ٤ ېزخ ېى ۍ ى ټټخک پخ ی ټخک٤ ى ح٣کخ چې کېكخ ىحېح پ

ىػحم څو چېى څو ؿښظ کېکپخ٣ ٣٢يی ٤ کظ پ هپ ٣ حظوخرخيکحص ګي کىىې

.ى ح٣کخ کخګ پ هپ ٣ ١هپ پ٣کړ کړ کېځ ١۳ظ پخ پ ىر٤ط حپځىهپ

. ١ى هپ ػک ى٤ږ څو ډډ کړ ېىػحم څو ى چېى ر څو ؿښظ کېپ٣کړ ٢ حح

چېهض الړ ېىى چې٣ کېط پ هپ ٣خ ؿډې ، ٢پ ٤٢ ېى کخګ ث٤ چې ېح طى

. ٢ک کړ چېپ٤ کېح ىحېپ٣ډټ ر ط پ

ى ػحم څو ى چېى ١ز٤ؼ٢حګ٤ ىی . ح کېػحم ح حكـخظخ پ ک ر پ ډ٣ ري ؼ ى

. ر٣ښ٢ ي کې ى ټ٤ کېح يح ح پ حكـخظخ کېر٤خ پښ پ ه٤ؾ ح ػری ٤حى ٣ېط ظ

ط ١ ىح٣کخ ى ح ىکخګ ح خ ىكخ ن ى کې ٣ حړه پ ىحه ېخڼۍ ېىپ٤

حډ٣حال ح پ ٢ى ح٣ظالك کېح ى هپ ـږ ګ ک پ ػحم ٢ ػحه رخپځڅ هپ

ظ ىحګ٤ يحػظ ٣پ ٣ ١. يح ى ك ١حهظ ى کې ى خټ ى ځحک پ ظ کېحكـخظخ

ر ى ػحم څو ى هپ ح ػک څو ط ىی پېکخ ط حه ىىې چېر٤ حػال کړ ٢ټ

ط کخ ىىې چېحؿ٤ کړ ح ىؿ ٤حى ٣ ٢ يظ رخيېخ٤ي ى ر٤ حػال پ ، ؿحړ١ر٤ط ح

. ى ٢ر٤ط هپ ٤حى ط حر ١ ٣ې کېپ ػحم چېر هپ ـ پځ پځ ػک پېحګض

رخيېځحک ١پ ػک ـېى کېخك ظخ٢حګ٤ ح خي ىؿ حػال ى ح٣کخ پ ٤خض ح پ

ى ح٣کخ ى هپ ح ى چې کېض ه ىحېځک ىح حػال پ ، ١حؿ٤ ٢ډ٣ ٣خط ل

ػحم ط ى ګ ػک ى ٤ږ ط٤ ، هالف ٤حى ى خح کخګ ى ؿډ ى پ٣کړ پ ـې

ځ پ کېح پ حكـخظخ کېى ح٣کخ٣خ طلخص ح خ٣ؼخص پ ػحم کېهظ يې٤ی . ح پ

. ى ١ى ې ح ، ١لص ېط٣ ٣ېض چې ، ړې ځ ىؿ ٤حى ط ى ړ کڅ ح ١ځ ٣خط٤ږ

. ٢طګ ٣خ ډ٣ښض حهظخى١پ ٣ېطګ ١ز٤ؼ٢ح پ ١ځ پ ځ ٣خط٤ږ ٣ېه٤خ ٤

90

ېال ک ظ ى پ٤ى ط ١ر ى ډ٣کحص ګي ى کې ح پ ح٣کخ ېک څ ى ږکخ ى پ٤ال

ځ٤٢حى ى ګړ پ حط پ ن ر يېى حكـخظخ ح ػحم ؿګ رخ٣ي ى چې ط٤ ٤ېخڼۍ

کېپ ٢کط ظخ٢ چې ى حكـخظخ پخ ى ػخ٣ پږ ٤٤خى ډح رپ ٣ېحخ ېح پ ى

ګړ ى ٢ح پ٤ ػک٤١حى ى ـېحط٤خ ٤٤خى ډح ى ېىژى ػحم پخ ٣ېحػال کړ ح ١خ ى

ېىىؿ ٤حى ىىكخع حص پ چې ېپط ى ٢کىؿ ط ٣ېپ هخ١ حػال کړ . حكـخظخ ط ې

ځحک ػک١ظخ ى حكـخ چېهالف حػال کړ پخ٤ پپوح٤ى هپ ٣ې ٤ږ ح ١هزط٤خ

،،ى ٤حى كخالص خړ چې. ځک پوح ک١ ښ ٣ېح ى پ٤ ر ٤١ ر ړ

٢پ٤ رخ٣ي ٣حېځحک ى ډ٣ښض پخ حړط٤خ ظ ػک١ىظ ى چېح٣کخ٣خ ر٤خ ر٤خ ٣

ىىكخع ى حص ح ى ک٤ چخ چېپ كح ح حپ٣ېكخ. ه ى ـ ح خط٢ هي١ط څ ح٤ض

ظ ر٤ط هپ ټپک ېى ، کخ ١ىؿ چې ږ١کې٣ ١ى حص حړه هپخ

. يح ط٤ ٤خض ى ک٤ چخى حص ٣ حػال کړ ١ط كخ٣ږ ېح ر٤خىي ١ړځخ

ال ١ى الو٤ خ٣ کېپ چېپ٤ هپ ټ خ٣ ١ کېى ط٣ پ وخر ېچ

ګړ١ک چې اليېحى طخ ٢. ى ١ ١ىؿ خ٣ ټ پ چې ږ١کېح ٣ ١کړ

١ كخ ى ٢ى ژ پخ ط٤خ ؿـخ پ هخ١ ى ر ه٢ـی ک ى ٤ ح٣ ح٣خ ږ١کې

. ١ى٤څ پخ ځخ ال کړ چې

،ږ١کېې ٤کې طظګ خيکخخډح پ ٤خض کې ى ح٣کخ پ ح٢ کخىى ر حكـخظخ پ حړ ى ى

ى١ چې: حيح٤خض پخ پ ىې ٢ىىې ٤حى ٣ ٤ ک ح

پ حكـخظخ ط ى ى٣ پځ ط٤ ، خ حهظ ېپ ک ؿګړې ر ى حكـخظخ ى »

. ىظ ـ څ ١کړ کېحپ ېپښ هپېى حكـخظخ څو چېى کخخډح٣خ پخ ىح ظ کړ ، ٣ې٤ږ

پال ح٢ـ ګی ىی . ک څ ىح ى ح٣کخ٣خ ٣ ځ ر٤خ حكـخظخ ط ن چېـ ىح ١ ى چې

٣٣ض ط٤ ى کښض پ ى هپ ٤ظ څ ى وظ ح٣کخ٣خ،ح چېى ک پ ک ، ره ى

ګ ک کخخډحط ژىېـی ر حكـخظخ هپ چېى ح٣کخ٣خ ظ ىح کې. پ ـ هض ېک هزېک

ظ ح٣کخ٣خ ى هپ ځحک يې. پ ١هپ ن ر پ پ طګ ىػحم پ حړ ح ١پ٣ږى

ى خط ځحک ط پخ . ه ىح څ ى کخګ ى ټخک ط و ، ٣ؼی ـ هض کې پ حكـخظخ خيه

ـ ر ىؿ خحح چېکخ ٣ېكک . ح١ح ى ػحم پ ک ححى ال چې ر كک کخ چې

حړه ر ح ـ ؿ١ ١،کحطخ هح کظ٤ږىې ىکخګ چې. ه ح ٤١حى حح کړ

٤څک ر ، چې ـ ىح ١ډ٣ ښخ ى چېكک کخ . ح ـ څ ٣ېى ک پ ک چې ١ححى ال

ـ چې ١ ح٣کخ٢٣ ړ١ـ ر چېىی کې٣ ېـ ح پ ى. ٢ر کېپ ػحم

( ۱۵). ١پ٤ کړی ، ر٤ کړ ٣ېپ هپ ححى چې ٣ېؿګ

. ٢ؿ خطېىح ډ چې، ىح ډ٣ ګح ى ٢هض ګڼ هپ ځخ ى ؿګ ى چې، پخ ٣١ ړ ىحېى

ىحېپ ٢ح ګڼخيه ٢ټ ځحک ػ هپ ځخ ى چې ١ک پخ ګړ١ ىحې ىحر څګ ى ٣

ږ څ هض . ى ١ر٣خ يی کېه ږ طږ پ ٣ ؿګ ٣ې کېپ ړۍ چې ١هپ ىكظ پ٣ږى کېكخ

ط٤ پی چې کېكخ ىحېحی . ىح پ ېح٣ح ر ط ىح ډ ٤ رحر کړ چېپخ ىح ک

رپ الطړ کړ ط څط حر٤ذ ظ ى ح٣ح وح ى ط١٤ررډ ى٣ېى حح رخيېزخ حګظ پ

ىح کخ ط کړحی .حخ ر ى ح٣ح پ ٣ې. ه حح ٢٣ځحک ځ ظخ٢كد هللا ٢کحهظ

ېحيړ ٣ېهخ حطخ کړ ح ى٤ یپوحى ى ى ى ېپخط . ـ ٣ ځ ر٤خ ىػخ ژ ېک خؿ

ر ىؿ حظيال ح ىح ى ړۍ پخ طي٣ي ىی . ى ١ ؿړ کړ ١ظ چې ک١ح٣ح څ چېکخ

حپخ٣خ حوض .

ټ ځحک رخاله هپ ؿحړ١ح٣کخ٣خ چېط ىح ډ٣ ډحډ هز ىی کخخډح ح ى خټ ؿړ ٤حى ى

چې. ه كو٤وض ىحىی ١ ن کړ خطېطط٤ذ ى ١خزخ وخلض ېځخی کړ١ ح پ ى ځخی پ کېحكـخظخ

ط٤ی ح ظ هپ کړی ـی پ) يحېحطلخى ١ پوح٢. ر٣ښ٢ىح هز ٤څک ل٤ق

پ څ٤ هپ ال ک١ كخي ح٢ک ى ٣ېکړ حظ یط٤ رخيېحكـخظخ پ کېکخ( ۳۵۳

ح ى ښځ كو ـی ط ر٤ط کړ١ . ١ ؿښ پ ؿځګپڅی كکض ؿړ کړ . طڅ وخق

خ خکخ . چېه طخ٣ن ىح ښ

91

ىی حؿی ح كخ ى حړ څو پ طګظ ى ړ ى ه ح٣کخ٢٣ چې ح٢٣يحح طخ٣ن

پ ٢کحط . ه ىح ټ څ ى ح٢٣ح ـښظ ړ ػک ط ښ حؿالض کې ظ ح پ هظه ېى چې

. ػ کاـ٠کب٠ب اك ث١ـت ؿات چې. عصم١مت ػاػی هخ١ ىی

ر٤ط حط پخ ال ىهپ ػک ى چېؿښظ ١زوې ړېىکخخډح ، ى ر ى هز ط و

چې کېپ ـ ص چې ٣١ کېحپ ېط٤ حۍ ىکخخډح ى خ ىک٤ټ چې ېح ط ى ، ١ټ

. ی ػک ظ ٣٢کخخډح ې ر٤خ ١حظ حكـخظخ ط ػک ؿحړ٤١حى

ى چېح ږ ط ک رخ ى پخط . ګ ىح ، ښ٤ښىکې٣ هي وظ ګ١ږ ظ چېح

ح ک ږ وي ر٤خ ظ ى پخط ، ١ ؿ کړ رخيېکخخډح لک٣ ٣ځ ر٤خ ىىؿ ؿګ پ حهؼ٤ظ

(۱۱) .ي ىیکې

حكـخظخ ى هض ى »ې چې ي( ط ىې ٤ک ال ٤کح )ح٣ک خګ٤ ېى ټټ ى ځپخڼ

چې : ٢ک٤« پ٣ښى ىی

؟ کب ت ؿ څ پځ١ ٠ کببډا ، ګټ کېؼای ىػغ رګ چېصؼؿاػظ ػا چېػا

ګټ ٢ى حكـخظخ ىح ؿګړ چېاله حػظحف کړ يحػظ ټ٤ل خپ رخ چېهح ډې هض ٣ې ٤

كو٤وض ٣ې خ ح چېړ ىی ې ښ ىی . خپ ر٤خ ځک ى ظخ٣ط ٤څ ه يح خهظ ، کېيحی .

کخخډح٣خ ط ٣ې ښظ٤خ ٣ .

يح ؼخ چېى هط وخن ىی ؟ ىح ٢خ ژي چټپځ٤ ٣٢ى کخخډح ې ر٤خ ، ګټ کېيحی ٢ک ىح ؿګ

ک؟ رخک کې ى ىې هط پ ه ال ځخ ې ، ى حكـخظخ پ ىېح ٤کیظ

. ١کړ ېرخ٣ي ځخ يح پښظ ، ١خ حكـخظخ ط ٤ږپځ٤ ؿحړ١ چېحرخخ

هړۍ ؿګړې پ کېي ى ىې ٣خطېي هک پ ٢ږ رخ٣ي ځخ ظ پ پک ى ـ ؿ٤ هزخ٣

، ؿټ ح ٤کپظ ، ځحک ط ى ر ٣ ح٣کخ٣٤٢٣ض خػظ ى ځ څ چېکړ ک كک

پې اليېى طپ ط ک ك ژک رې پ٤ټ ٤١خ ح ى ، حطک طپ ک حې ٢

پ چې ک١حی ر طل چېؿ ېـ چې. آ٣خ ږ پ ښظ٤خ ى ـ هک ټ٤ګ ػ ح٣ ک١زخ

ښ ىحېح ١ځ ېؿښ ټې پې ط ډک چې ١پ٤ كخل ېټټې ح ـ ېګ طې ط

خهظ ٤کپظ ح ١؟ آ٣خ ى کخخډح وح ر ى ک١ح ري ټټ ټټ ک١ ېږ١ څ٤ چې ک١طل

؟ ٢ټګی خهظ رې پ٤ټ ٤١خ حظؼخ ى حكـخخ ړ ٤حح٣ا

خ٢ ؿګ٤. ه ـی ځخ ـ ٢ټخپ « ط٣ټ ١خزخ » ى رخيېهزخ٤٣خ ٢ىؿ پښظ پپخګډ پ ږ

. ى حوخػي څ ١ږؿګ٤ي طخؿک ح حرک ګ پ ، ک٤ټ ٢ى ٣ي٣ځ ځحک ح ى ىی ى ل چې ٢ر

ال ل ١ ى١ . کې ؿړ١ ډې و

ى ٣ي٣ځ ط حک کېپ ح ، پ ؿ ٤ی ېح٣ حكـخظخ ى ښځ ى خط چې ېحكوخ حىػخګخ ږ ىح

پ يظخ چې ح٢٣طخ حپ ة . ٣ رطخ ږ١کېپ طګ ځې ېښځ ى پ پې ري حكـخ٢ى اليې

ى هپ ٤ړ ک ط ٣ې چې ىک ک٢ خخ آالط ى هپ ـ ېځ کخ ٣ ک ) ( ښ کې

ځ ، ١ړح ږ رخ٣ي ي ط هپ پځ ٤ږ ؟ ، ى ىحې چې. ږ١کېژيۍ

ف ړی ګخ ـ

ف ړی ګخ ىی . ، خطالی ٢ح٣کخ ح خټ حكـخ وخض ى ط٤ پ ؿ چې هزېى ىې

٣ؿ٤ ګې هپې ، ٢پخط کېخ پ هپ حډ پځ٤ ٣٢کخخډح چېؿ ىح ى ، ټالی ګږ ٣ې چې ىح

. ى خټ ؿړ١ رخ٣ي کټ ټ يح کخ ١کړ ېري كېهک کېپ ح ى ١خزخ پ الطړ ح ، ١ى

کېر ، ٢ ىښخ ژهپ ې٣ح چې ١ؿګړې ى ىې پخ چېرخ٣ي پ چې. پې ګخ ىح ىی ١کړ

. ١يك پ ؿ حپ٤٤ږ ٤خ٢ى ـ

: ېا پ ػی ک پ ښت متقېػ بټ ػ غړ ١اػ ى چې کېپ هپې ې ( Patrick Sea- e ال٤ې) پټ٣ک ، یک ٤خ٤٢کح ح ٢ حګ٤

: چې ٢ک٤ اليېؿګ( ط ػح یکګټ٣ ، پ حط هپ ې ى )حكـخظخ ١ك

ح ى)خط( کخ ح ىي ، ١ؿګ وخن ى ٣٢ګ٣ال ىحه٢ ، ى خط ځحک ى ٣ وض کېپ حكـخظخ

ط څ ـ حهظالكخص ٣٢ ر ٣ کېحق ى. ح ى خټ ى ؿړ ٤حى ىىكخع ٣ح پ ٣٤ال

ى ط ک پخ ى ح٤ض ړ ېځحک ىکخ ح ىي ٢ح ى ح٣ظالك ١ځحک ط ځ ؿى ى یى ح٣ظالك چې

. ١ك کړ ، یى

92

١کړ ٣ېط ال چې ١.؟ ح ـی څ ؿحړ ٤١ض ى کېى خط ځحک پ حكـخظخ ې؛ چې ٢ـ پ ښظ

١حـخړ ېىؿ حۍ ٣ ر ټ کېک پ ٣٤الح ى ك پ يؿې؟ ى خط ىىكخع ٣ح ر ى

ېح ځحر ر پ ى ىىې چې ١ى خط ى ؿړ ٤حى ط ځ حهظالكخص ى ژ ى ر٣ښ٢ چې. ک

. ١ط ډ٣ ظ کېؿډ

٣ ک ح حړه٤ ؿګ طزي٣ ی . ى، ى ح ىي پکېپ حكـخظخ ، ى خط ى ؿړ ٤حى کېپ ط٤کخ

ځحک پ حكـخ٢ک ىىی ح چېخط ؿړ ٤حى ط ىح ښکخ ى ك٤حظ٤خ ح ى هط ى ګ ړ هز ى

، ر٣ي حکټ٢ظو٤ رخيېط ځخ٣ پځ٢ى خط پ ، ر ؿخړېى ړک ى ، ر٣ي ٢ځخ ګ ، هالف

ح ى ، پ ډ٣ ښ زخ چې ، ٤ي . ١خزخ پې ېپ ېځخګړ ېط ٣ رکې٣خص ٣حې

ط٤ کخ پ حكـخظخ ٣حېى . ېح پ ؿځ ٣ې٤ ٢خط٤ػ هپ ، ١يپوح پ زض ښ ظ ٣

ى ١خزخ ر ر رىظ کې ٢پ ژ .ح پ ګړ١څ ژىېحړي پېى وخل٤ کې

ال٣خط کظ ر٢ؿى هيخ ح ي پ څ٤ ى ٣ېيف ږ١کې ګخ چېى کېيکېپۍ ك

١ . (۱۳)

؟ ٢ څ رخ٣ي کړ

ډ، څو پ ډ٣٣ډ ٣چخ ، ؿح ٢ى حګ٤ ، ٤ېډ ٤ک ، ؿح ١ظڅ ح٣کخ٢٣ـ هض چې

ـ ر ى وخل٤ پ چې حكحخص هپخ ىحې حهظ . خيځحک ه ظخ٢ى خط ى کېحكـخظخ

. ١ اليې يېخه هپېپځ ى٣ ح پځ ػک ى ژىې. ـ ر ٢هالف وض هق ٤

ځحک پ ، پ زخ ، ظخ٣٢خط ى څو ى حطلخى ١ پوح٢ چې کېكخ ىحېىح پ

ى حكـخظخ پځهپ چېظ حړ ح ى٣ ، ١حكـخظخ کټ کړ کېپ حط٤خ چېحط کالی

كخ ىحې . پ ١حكـخظخ حـخ کړ چېپ هپ ټ طح طح٤ي ١حپح١ ٢. حګ٤ ١کخږڅو

چې ٣ېځحک ى حكـخظخ پخ٣ظوض حـخ کړ. ه ک ٢حګ٤ کېحط ى٣ ۱۳پ چې کې

٢ى هپ پخړ حګ٤ ٣ې کېخ پ وخر ؿګ٤ حكـخ٢ ى ١کړ کېى کخر څو پ ېپښ ېڅ ک هپ

؟ ح ىح رخ٣ي ـ ٢خټ ى يؿ ډ وي ن چې ٢يحی کېػک پ طلخط ىح کخ ط کړ. ح

. ١ کېپ ٣ې ې ػک١ح ٤خ٢ى خټ چې ١پ ښظ

ؿګ ٣٢ګ٣ال ىحه٢ ، ى ٣ وض کېخټ پ حكـخظخ چې ١ـ ىحى ١ډ٣ ښخ ى چېه ـ څ

ح ى کې څو ىکر٤پ پ ځحک ح ى پې ېى ېګ ط حږىـی ىؿ ؿ ٢ح کالی ، ن ى

. ١کک ٣ښ پ حخ ىح کړ ٢ح هزخ٣ ېػو٤ي حال٢

ى ری ګخ حكـخخ چېح ـ ىح ځ٢طګ ى ال٣خط ٣خ زذ ګ كظ٢خط ډ٣ښض ر پ ٤ػ ظخ٢ؿګ ح ى

، خ پخ ال٣خص ل ص ح ککر٤ح ى ، ٢ڼی ى ځک ٣خط طزخىک ح ىک ، ى ال٣خط ژ

ال ۍطګال ـ ٣ح ظخ٢ال چخ پ ځخی ٤خ٢ح٣خ ى چې ک١ىح ټ څ ىح پ ښظ ح پط

..١ػزخص ح ح پ ح ګځ ىؿ ؿګ ځپی ٤حى ى چېى

، . ط٤ پی څ ځ ال پ ال کېډ هظ ېی کال، پ ى ، ٣ کی کېؿد ى حكـخظخ پ

چېګړ ط حک پخ . ه ـ څ ٣٢ځخ ٣ې کېػک ىؿ ځخ٣ ١خزخ ٣ظ ح پ ري حګ٢٤

ېپ ک طګ ځ ط کېح ښظ حؿګړ پ ى ىؿ ٤ ى چې کړ ی ـ ىح ٣ېح پ

. ک ١ک ط ـز ېپ ى ـ ځخ٣ څو کډ ٢ک ح٤ي ژىېځخی ـې ح ى

ال ، حخيه ٣٢ى ١خزخ ٣ ځخ ۍط٤ ح ٣حې چېحط ١خزخ ر٤ط ګ٣ي . ېحګ٤خ ط چې

ګړ ط پ ک ه٤ض پ٣ط ؟ ځک ٢ژ ، ه ىح ژ کېر٣ي ح٢٣پ ػزيحـل، ى خټ

چپخ ـی ر٤خ ى هک پ ک ٢طخط ط ٤ځحک ى پټ ح طزخۍ پ ػ ظخ٢ ؿر٢ چېهض

کېځحک، ک پ ػحم ٢ظالكکړی . ح پ ىی ط ط٤ذ ح٣ اليېط پښ ٣ېخ ښځ ػلض ح ى ١ړ

ال کړی . ، ١ط ال کړ چېپ ځخی ىىې ٣ېالطړ ٢ ، کېح ک پ حكـخظخ ١

كکض ډ٣ کی ىی ١. ک ١يح پ٤يح کړ٣ ظې ېظ ېظ ېخط ډ٤٣ػ ظخ٢ کېپ حكـخظخ

ح ، ظ کېپ ېحخظ٤خ ېږ ېښک پخ ډ٣ ٢پوظ ى ٣. ١ ېځخګړط٤خ رې خ١ح ٤ ،

پ ػخ ، . حكـخخ ١يطؼ٣ذ ح کـ ٣ ٣ې ګړ٤١حى ى ؿګ پ حط ى طزخۍ ن ی ح

ح ې٤يػو حال٢ى ، ح پ ډ٣ ژ طګ ى هپ ػص، ػلض ١ ى ط٢ کک ح لص ر٤ ى ، طګ

(۵). ک١کظ خط

ى حكـخخ پې ېى حك٤ ط کڼ یړ. ١ ن ى ېرۍ ښک چې ١ى ظې ظې ېى

٢ر چې ١كک کړ چېګړ پخ ىح ٣ پ ى ٢ح ى خکط٤ک طـخص ىی . ى ، پ٤ي حهظخى١

93

ط ېح پ ى ، ٢٣ك ځ یکىؿ ښ ک ؿحړ١ ې ٤خ٢ـی ځحک ح ٣خ ى ظخ٢

. ٢پ پ ىښۍ ح پط کېط٤ذ ى ـی پ وخر

کېپ حال حرخى ٤ېح ىح ، ١ز٤ؼض ىی ېح٣ـ٤ ط ٤ځ ى پ ٢هزخ٣ ٢ى٣ ظ ى حكـخظخ ح پخکظخ

كخالص ى ٢وض ؿ ٤ې ىىې٣٣ظخ پ څ٤ . ى ١كکض ى کظ ر٤ ى ١ى پخکظخ ى ک

هپ ځخ ىرخ ، ٢ یيی ىی . ظ ـی حح کځ١٤خزخ ى وخض پخ ٣ ډحډ ى ح ځخی ګ

. ٢ یط ح ټ ١ ر ېخط پ هخ١ ى پ٤ ځخ ى ػ ګ١ ١ح یزخ

ډ ټپ ط ٤ځ هپ ٢ ى ټ حكـخخ ح هزخ٣ کېپ حكـخظخ ، ٢٤ښ ٣ېهض ر چې کېک پ ػحم

ک ـ پښظخ ی ح ک ر څک، ح پ ځخګړی طګ ، ٢ډ٣خګ ح هز ط ال ح کړ ځ٢

پ ، کېپ ػحم چېح ١خزخ ط ٤ځ . ک څګ ک١ی كخي ىح٣کخ پ الطړ ټخک

١ټ ګخډ کې ـېپ چې ږ١کېط حړط٤خ ٤ي الې٤ ح٣ ى ك ې٣ يحې کېحكـخظخ

.١خط ى ال٣خط٤ي څو ښ ح ؿ ال ٤ػ ظخ٢ح ىح ر ى ، ٤١حى ګډ

حخ ى ٣خط خيه ظخ٢. ٣١ ر حهظالف کې٤حى پ ډ٣ رټ٤ ح ؿړ١ى خټ

. ى ١ىح کخ کړ چې ١ح ډ٣ خهښ ى ٤خ٢ کې٤حى ٣ېه پ حپخ ک١ ؿ ښظ پځ

طظ٤ هح ح ٢ ى هپ کی چپ حړه، ډیظ يحػظ پ ګةپ طګ ح٣ټخ٤خ ط ې

ى پځهپ چېىی اليېطظ٤ هح ط ٣خص كخ ٢حډ٣کخال چپ ٢ى هپ ح٣ظالك کې پ كکض

٣ چکۍ ٣خط ېى وخل٤ څو ٣ح کېكکض پ پخخ ٢ـی ح٣ظالك . ى ٢حكـخظخ څو ح رخ

. ٢كکض ځ الړ ٣ې ېپ ى ٢ يحیکېح ١

پ چې. ١حړي ى ې( پ ( ح حګ٤ )٣خص ٤ ٤ض ػک ى ح٣کخ ) کېپ حكـخظخ

ر ٣خىښض ح٢ . کې٤ ېى

پ ظحط٤ژ٣ ح حيحك ٢ى خټ ى ؿړ ٤حى ط ٤ځ ؿى ىی ـ ىىؿ ٣ح چېپ٤ ٣ ډ٣ رټ٤ ط

، ٢ى ح٣کخ ظلي ح٣خالص ى ٣ )ی خټ( ى ؿړښض پ هي حه چې ر٣ښ٢ ىحېحړي ىی . پې

هپ ىي ى کېهظ٤ق پ ٤حى ٢حك٣وخ، حى ځ ، ح٤خ ١پ ک ، پ حهح ٣٢حپخطڅ ـ ى هپ

. ١ پخ٤٤ ط کړر٤ح ىىؿ ٤حى ى ظحط٤ژۍ ېح٣کخ ى ړ٣ح

ک ک ېح پ ى ١ګډ کې پ ىؿ حيحك ګ١ ٣٢حپخه ى ح٣کخ ٤٣

ىحې٣ اليېىخط ط ر٤ؽ ېحكـخظخ ى چېک ې. ـی ى ح٣کخ٣خ پ ى ک١ ١يى

ر٢ؿح ١ځخ٣ ر٤خ ح٣کخ٣خ ى ه٤ؾ ى٤حى حى ک ـې چې ځ٢ ی ح طخرغ ٤حى ګظؼ

. ١ځحک حظؼخ کړ پځ٢ح٤خ ى ٤حى پخ هپ طح ح

ح ىڅو ى ح٣ ېوط يېطخ ى حيحك ح ى ېيحهى ح٣کخى کېح حهظالكخص ک پ ػحم ظېىؿ

ى ح٣کخ٣خ ح ې يؿې. ح ر٣ښ٢ډ٣ ژ ح پ كو٤وض الړ ٢لخ ک ظ کظ

ي. ع ح الړ کړ٣حپخ٣خ ط٤ځ ى طپ٤ ط ټ

ېړط٤خ ظخ٢ح ٤خ٢ پخ ٣٢ح ېح ى ى ٢ى خط ىي ډ٣ رلح کېپ حكـخظخ چېكو٤وض ىحىی

ىىې ږ١کېخټ ى خکخ٤ ن کېپ حكـخظخ ېچېک چې ږ١کې. ح ح ىح ډ٣ ٣ ک١پ ګط

.١ي کېؼی ر ى خټ ى ځ طګ ح ل

پ چې ېکړل ( څګي ٤ؿح کط )ؿق ډی ف ٣٢ح ىؿپ ک ى ېى خټى ىي کېپ حكـخظخ

ى پخ ىي څو ط ټ پېط ط ح ٢ىؿ ٣ح ، ىي ېخټ ط پخ کېىؿ ٤حى

. ږ١کېګخ ګڼ ١ح٤ض پخ ىح ٣ ؿي ح٢ظ چ٤ؾ ىی . ه ى ر٤

چېخټ ى ـ څ څو چېـ ىحح ، ١ رػک هز ر ښظ٤خ ـېى چېح٣خ ىح هز ښظ٤خ ى ؟ ح ٣خ ىح

رپ ح کې کې ح هپ ۍ پ هپ ٤. ح ىىی يح کخ ى حخ ١ړډ٣ ځ ، ٣ې ١ؿړ

. ک١کک

٣خ ، . ح٣خ خټ ١ى حكـخظخ ى ػزخص پخ ر پځ کخ ګ٤ږ چېىی رخ١ ې٣ ٤ پخ پ ى

] ، ى پظخګ ى ى حط کخ چې کېكخ ىحې؟ پ ٢ ر ظ ي هض ط٤کړحی ح٣کخ٣خ

چې ، ى اليېـ [، يح ح ط رلغ ٣پږ ح پځ ٣ض ٤٤خى ډح ٣کخډ رى«] ۱۷۶»]٤٤خى

ر ى ح٣کخ پېط ک هض چېىحى . پښظ ١کېخك ٣ پ پځ ره ط ىظ٢ح ى حي ىىې

ډ٣ څ کېىظ پ ٤حى چې کېكخ يحې؟ ىح پ ١خ٣ؼخص رىحض کړ ىحې ګړ٤١حى ىؿکخګ ح ى

؟ ٢رخ٣ي حـخ کېح يحح پ ر ٢رخ٣ي ط چې ١پخط ى

حى ط ٤ځ حهظالكخص:ىؿګ پ خي٣ى خټ ى ؿړ ٤ کېپ حكـخظخ

94

څو ى ځې ې ک چېځحک ، ح٣ظالف ظخ٢ح٣ظالظ٤ک ى ؿړ ٤حى خ٢ح٣کخ ح ى ٣خ ى ى خټ

١ي٤ځ ظ ظ ى ح پ٤يح ٣ىىی ط ېح ٤ ځېى خؿ ١حكـخظخ ؿګ ط ح ک کړ

ځخګړط٤خ ح ىىؿ ٤الد ٤٢ ېک٤ ى پحهظ٤خ ؿښظ ٢ټح ى ح ى ٣٢ ىكخػ چې. ىؿ ټح

٤حى ى ٣٢حپخى ٣حې ٣ېخط ح کخ خك ٤ ى ػ ې پخ ؿړ ېګحښ ى وخر ظخ٢ى

ىؿ ټح ى چې٤حى ىی ی ىى. حكـخظخ ٣ح ٣ېک ٢خط ح ىكخػ هي١پ ح٢٣ح ځک٤

ى حكـخظخ ى ر٤خ کې ړ٣ ح حيحف پ ـ ېه ېټح ىؿېح٣کخ٣خ وح حؿزخح ک کړ . ى

ه ، ي ځ٤ي ظ ى ح٤ض ح ػزخص ر٤ط ح ګخطېرځحک ى ٢ ح ىؿ ٤حى ط ى ېپژ ۍىح

، ى ـ ځخی ى ى وض وخض وخ ن کې ظ پ ػحم پځ ى ح٣کخ ح حګ٤ چېک

ح ىؿ خك خټ ط حړ١ط ١هپ ټ طؿ ـ چې ح٣کخ٣خ ح حګ٤خ ىح ؿ ګڼ

ګط کړ . ځک ٤ځ . خټ ىؿ ىي پ حهظ ه ٤حى هپ ػک ط ىح ځخ٣ پ پخ١

. ى خټ ى ؿړ ٤حى ط ٤ځ ىؿ ١کړ رخ٢هپ ػک ى ٤څ پخ ه چې ؿحړ٤١حى ؿښظ ح

٤ي . ځګى ١خزخ ى ډ ط٣ کېػک ى ؿګ پ ډګ ټې ىؿېى چېحهظالف ـ هض ډ٣ښض ي

كخک ٤حى ىىېطګ ېح پ ځخګړ ، کې٤حى ټحی پ ىؿې حطګ ىظىىؿ ؿګ څو ى ړ ى ه

٣ېػک ېچېک چېىح ٣ ح ط ح پ٤يح کړ ، ١حکؼ٣ض كخک ى ١پ ډ٣ چې کېظخ

ى ٤خض ؿښظېى ح٣کخ ى پحم ٣ېى ر حړه ډ٣ ، ځ٢كکض ځ ٣ې کې ىظ پ ک ١

ىىې. خ ١ح پ هظ ى ح٣کخ ى ګټ پخ ى هپ ١ ح ٤حى ؿحړ١ح ١وض وخق ى

کېڅ ى وظ پ پخ٤ اليېطخ ؿډې ې ې٣ح ى ډ٣ خټ ى ىكخع ى ى چېحهظالكخط ٣

: چېح ـ ىح ې ٤ څو حهظزخ کړځ٤ ى ېؿړ

افغبنتب ت ػغبجب مـ ػ رګ پ عبغـ چې١اػ ػ اـ٠کب ػا غښت ؿػ کړ غړبفب ]ػبټػ م

ػ ېػ نپب١ چې کې. ػغ تص١ ػ بټ ػ غړ ١اػ پ غ غډ ١ږ ت١ـغ ١اػ ت ؿ مـ

ػ ؿ چبؿ ف٠ـا ګډ ػ١ثـافغبنتب ػ ا ېؿم١ػ کې غېتـ مـ ى ا پ کې پ ښبؿ ٠ېم

اػال ى .

چېرـاي رب کـاػک ت ٠ اـ٠کب٠ ، ػ نپب١ب ػػفبع ف٠ـ عم ات١ان کېپ ػغ غډ

عجـې پبؿ . ػا رګړې ػ رګ ا ا ا ػ ؿامت پ عبغـ ١ږػي ى مېافغبنتب ت ػنکـ ػ

غړ ػ عپ ١اػ پ ب٠ؼګۍ ػ ا٠تالف ػ غ ػ چې ېکړ کېپ مبث غښتې غې ک ػغ ػ رب کـاػ

. ؼا ػنکـ امت بت پ عبغـ ١ػ ىؿا څغ غښت ک تـ څ افغبنتب ت ػ غبجب ػپنـ١

ػ بټ ػ ځاک چېکب ؼکېتب ېػ اب ػػفبع ف٠ـ فـاقژفف رګ پ ػ کېغډ ې ؿاف پ ػ

ېػ ېتـ اږػ کېپ ػغ ١اػ ى یا ػا کبؿ ک تـکق ثبؼېپ کبؿ ۍتر ثب٠ؼ ػ ث١بػا

ؿمب ػ مفؿ ف٠بت کېپ ػؿا ن١قې ېػ ات١ب چې. غ ٠ م ا ا١ت تع١ کړ پؿې

١ي ا١ت ، ػػفبع ف٠ـ ې ىي . ػفـان ا١ت پ ټ١ګښت ثـ٠ب افغبنتب ت امتي ع ػ ت١ـمـ

، ػ عپ ځاک ػ ف٠بػښت پ ؿ تر کړ کېبټ پ ؿ ١اػ چې ېپغا ػ چېبؿی ٠

ا٠تالف ػ الؼېتـ څګ ػ اـ٠کب تـ يـۍ ػػې. اړؿ ډ٠ـ اؿفښتبک اؼاف پ ؿ ظ ثب٠ؼ ػ

چېپ پ ىفـ، ػ غړ ١اػ څغ غښت چې ، مکـتـ بټ ػ غړ ١اػ ػ ا ا ػبؼل

م١ ػ کتـي پبؿ ػ څؿ ا پځ فؿ کنب پ ثرػافغبنتب ػ ژػېمـ ېػپبکنتب ػ پ

ػ غبجب کېبت ١ػ اک ث پ پنـ١ػغ ځ چېرـاي ٠ اـ٠کب٠ت١ کړی . ګړ کېىبعا

ؿېا ېکپتـؿت ١ چې. رـاف کـاػف ػ غړ ١اػ څغ غښت ىپ عالف امتؼبي کړي

ېؿمپبؿي ى عپې چې ىبټ ثب٠ؼ ػـ ځاک چې. پ ىفـ ٠ ىؿکړي ېغ١بؿ کېثجبؿک

ػغ چېػ اـ٠کبػػفبع ف٠ـ ؿاثـت ګ١تل ٠ کې. پ ػغ غډ ىړای پ ښ تګ تـ مـ ک ػؼې

ػ کېکبي ػی ا پ ػغ کبي یک٠ ثـع ١ک رړ ، ی کبي،ػ افغبنتب ا ػ ا٠نبف ا بټ پبؿ

. ـىک بت ثب٠ؼ تبر١عالف فږ ػ غبجب اؿ غبف١ پ

چې ىعالف اػال پ پال پغا١ػ چېمجت ګـف٠ؼ ػػې بکب غډې ػػېپبؿ ػاـ٠کب٠ب

غبړ ـپ کې١بىت ک پ ؿاتبؼځاک ل اػکبث ػ ا١ت پبؿ ػ ث١ یک ىنپب١ب

ػ کېپ افغبنتب غاړ چېکب ػا اػال ېؿا ١ن ػې ېبټ ػ ډ٠ـ چې کېصبي ػامې. ا ػا پ اع

٠ کېپ ځاة غښتېػ اـ٠کب ػ ، ان ، ػفبع ف٠ـ ػ ١ې. ػ نپب ى١ـ ف٠بت کړپځعپ

. ېب غډ ػ څ ځبګړ ټبک ى المت ؿاړ پبؿ ػ رړ ى٠ېػ م چې

95

: ږ چېمـ ٠ ۍبعښ ېا عجـ ؿمت پ ډ٠ـ ېکتػػفبع ػ ف٠ـ مـ ػ ١ېؿاثـټ ګ١ټل ػ نپب

افکبؿ پ ک پؿ تر ػػ المت ؿاړ پبؿ ثب٠ؼ ػ غېػ چېټي ٠ى١ـ تؼؼات ـ

ام.

ػغ غډ، پ چېپب ی ت ؿم١ؼ کېصبالت ػامېػ بټ غډ پ کېب، ٠ېم ، پ ښبؿګټ ١ېػ نپب

پ چې. ږکېتـټ متـ ا غډ ګڼ ېټ ػغېػ، کې١اػ ٠اؿپبپ ػغ ، کې١ـ ن١ق ت

ػ ٠افې کېص١ ګډ کړی . پ ػی غډ ا م تغص ژػېػ پځ ػ٠ـه ١اػ څغ کې

پغو پبؿ تـ پځ م ف٠بت غډ ػ يـ ا ػػې١ت ى١ـ ٠م ا ىپ١ت کنب ت ؿم١ؼ . اـ٠کب٠

مـ مـ ث١ب ػػېمبت . ع عؼات ٠ېن ېپځ فؿ پ ژػېا عجـګبؿا ا ١کاال ؿاغ

ػ اـ٠کب پ ښکـ کيۍ ػاػتـاض پ تګ ىؼبؿ ؿکي . ػغ ظبـ ػ ثبؼېړۍ ـپ فؿګ کنب پ

(۲۶) ا ػؿػ.[ػ پؿې ېتـ ؿمتۍ ػل١م غډې

ا پ ټې ا ث١بػ عپ ځب مـ ػ رب يراف ا بؿا ښکـ ک ېػ اـ٠کب ث ثبؼېافغبنتب ـپ

بټ ؿمت ػاػی ػ ېا ػب ژ رګړې١اػ ؿا کيي ا ػڅکب رګ غړتګ ػ بټ ػ ېځبګړ

ػػغ چېځاک ا غی اـ٠کب٠ پـی ا ػا پ عپ ١اػ تـ ځ ٠ ی ػؿف پ١ؼا ى غړػ

ګؾاؿ ػی .١کټټـ ا ٠ البت کېپ افغبنتب ٠ېځاک ػ التړ پبؿ اـ٠کب٠

ػ چېعجـ يـ ى کېپ ؿم١ کېپ١ښ ػ ػؿد ک ا ١ک پ عت ې( ػ ػ ـؿ)ػ٠يت ف ؼا

ػ ګډ کک ػبصـ تـ ځ ػ افغبنتب څغ ػ کېپ صکت چېغ رزبي پ مـ ػ ، ا٠ټب١ب صکت

ػعپې ٠ی چکۍ ػ کې ػ ث١ـت ؿا غښت پ مـ ؿا پ١ؼا ىی ػ غ ځبی صکت پ پبؿب پځ

ى. اکخـ٠ت ػ الم ؿک پ امبك نتؼف

ىىې ږ١کېى ډخک پ ٤خض کې څ ري کظ اليې ٤ک ( طؿګ ٢رخ٣يح ح ى )

ګښ کړ . ىيې ، رخ٣ي ظخ٣ ی حی چېـ ؿح کېپ حكـخظخ چې : ) ٢ک٤ ٢ک٤حى

ز کړ ه٤هپ ؿګ پ حړ ځخ پ حهؼ ى کېپ حكـخظخ چې كک ک ح ـ هض ح٤يی ىی

٢ى ) رخ٣ چې ېىح ؿګ ح پ څ خ ر . ر٤ ى چې پ٤ږ ١.ږط٣٤ظ څ چېپ پيېح

ؿحړ ر ښ ط پ٤يحکړ . ٣ ٣خ ى کخ ظ ک ي٣ چې ١وظ ر ، ٣خى کړ ٣ېخ ؿګ ( پ

پ حح ظ ر ١خزخ ٣ح ر٤خ هط حكـخظخ ح رخ ح هپ چېظ حړ ؿحړ ږ ر ى٣ ح ٣خ

١. ښخ ط

ځخ رخيې پيې ړحيېږ رخ٣ي څ چې ١ى ٢ح٣ي ېىكخع ٣ ه ٢ ٤حى ى خ ىهپ

. ه ٢ه کخ ر٣ي پ ى ړحيېپ ځى٣ ر٤خ ى ح ىحكـخظخ هخ ٣ چې کړ ډپ ښ طګ ډح

الې ى ؿګ ى ، ٤يالی الېى ١ىؿړ ؿخړ ط ږ پ حخ طګ ى ١خزخ هې ېى چېكک ک

یخطط٤ ځ٤خ ژي ٢کط ډخ ۷ږ ى ط حی ح ر ږ ىحکخ ح کړی چ٤ې. ک

٤ ه ک . پ ږ١ط٣ظخ پ ٣خص ٤ ظ حوخػيېظ ى چې٣خى ړ ى ى حی . ىح

.يالی ٣ې ، خ٤خ ط

ى ؿګ حېږ ظ حكـخخط پ چې ١طکح ٣ېح ط ٣٢ي٤خظح څو ډ٣ ح ې ىح

حكـخخ ىح ظۍ چېځک ىح . ی حط رط ر څ ر ٢ىحهز ر٤ هحى . ېړط٤خ ک

ح ١ښ ى کړ کېىی پيؿ ى چې ٣٢حۍ ، ١ ىکېښ کې پ ؿګ ېر٤ هل ٤ېىی ژىې

ؿګ٢ى ېچ ١ي ظ حړهخ١ ىی ى٣ پيې. ١ى چخې ؿګ٢ ح ـ ؿګ ١يکړ٣ ېپو ې ښ ٣ې ېحږ

ې هپ ى کړی حيپ ړ ىیڅ کخ پ ى کې ى ىىې کېپ كو٤وض . ږ ږ ٣ېپخ ړط٤خ ى

ږ ک کخ پوح ىی چ٤ې. ک ١ږؿګ٤ ړحيېڅګ ى وخل ح پ چېکړ خص ٤ ؿګ٢

(۵) .« ډ٣ ال٣ن خګىح : » چې کالی چې ح٣ ، الی ىی کخط

ؿګ یىحؿګ ح ٣ رخ٣ چېک ح٣ ١ه پځخی ر ، ىحهز ر ىظ ػـ٤ز ښکخ ٢ ک څ

ډ ىؿګ ح خط پ ٣ ٣خ ر چېهخ١ ىحڅ ک پيې ېټ هز ٣ح ىىېىی، ک ږ ر

ېىح ر٤ پ ى ، ١ ن پخک کړ کېىځ رزخ٣ پ ټ ١خزخ ح٢٣ى ک١ح ح٣کخ٣خ څ چې. ىح

. ٢پخ ړ رالی ٤څ ى کې١خزخ پ ځ ړ ى ، ٢ګړ ژي حه ٢کى ٣ېډ٣ ره چې

ؿګ ى حښظ پ ټ ٤ګړط٤خ ر٤خ ږ ىىؿ خړ ىىې چېځخ٣ کخ ىی ېر ىح ډ٣ ګخخ پ

١ ط چې ١ى ؿګ٤ي٢ ړحيې حكـخخ ط ى ـ پى١ پ چېکړ . ىح رخ٣ي ٣خى رخ هزېک

هپ خ ح ى ېه ٣ح ، ؿګ ږ رخ٣ی ىی چې. ىحهز ح ط پ٤ ى ١ى ٢ال حؿ پ ٣ې

( ۵) ه پټ ٤. خيېرػص ى خط پوخ١ پ ىؿ هز

96

٢رظ ېګړ څو هپ ح٣کخ٢٣ى ېحىح« Rasmussen Reports»ى کېپ ره ؿګړې ى کېپ حكـخظخ

ح٣کخ٢٣ ۶ کېپ ٣حې چې ١ؼ٤ږ ىحېڅو ؿښظېظ ىىې. ١يط کړ٣ ؿښظېظ

ى ىض پ وخل٤ ر٣خ٤ظد کېخظخ پ ک ؿګړ حكـ ىح٣کخ ظلي ح٣خظ ى چې ١رخ ى پيې ګړ١

ح٣کخ ؿګړ چې ١رخ پيې ١پښظ ۱۱۶ څو ى کېپښظی پ ځحد يې ى، ٢طال کالی

ېپ ک ىځحد ٣ څو ػخؿ پخط ؿګړېى کېپ حكـخظخ ١ ۶ پښظ کېپ ېګټالی. پخط ٢

.١ي٣

۶ ۱۱ کېپ ٣حېط ی کېپ پخی ې٤خظ ى ې ى ح کخ ى چې ؿښظېـ ظ ى

ؿګړې ىر٣خ٤ظد پځخی ى رخيې ح حپ٣ ى ىض پ کېپ حكـخظخ چې ١ظ ى پيې ١پښظ

هح ر٣خ٤ظد ط ٣کخ٢٣حى کېپ ؿګړ ۶١ پښظ ۱ کېپ ٣حېيف ىی. حخ٢پخی ط

ک١ډ٣ حښض

ح٣کخ٢٣ى کې ؿښظېظ پيېوح ط ی.« News Week» ى چې وې ؿښظېظ ېرې ٣ ى

ګټالی. پ ٢ؿګړ کېح٣کخ ظلي ح٣خظ پ حكـخظخ ى چې ١رخ ۶١ پښظ ۱۱ کېګړ پ

. ١پ پط رػک )ىر٣خ٤ظد( ظ ١ى پط٤ ك٤ي ۶١ پښظ ۱ کېپ ٣حې کېره يې

.٣٢( ٤خض ـږی ښخظخ٢)پځ٢ رخحک حرخخ ى ى ۶١ پښظ ۷ کېپ

ى کېپ حكـخظخ ۶١ پښظ ۱۵ کې پ ؿښظېظ ى «Rasmussen Reports»ى ىىې

ي پ رخد ى رخحک حرخخ ىکېګښ ح ؿح ظی ک ک٣ظ ىخيه هح ى خټ ى حح٣کخ

پ ي پ ک وخق حکېګښ ى ؿح ى ۶١ پښظ ۱ کېپ ٣حېح ک١څو الطړ ېپ٣کړ

.١ي٣ ېځحد ٣ څو ػخؿ پخط ى ۶١ پښظ ۵ کې

پ حكـخظخ کې ى چېح ؿح ډ٣٣ي ډ ٣ګ ٣ خيځحک ى ز ه ح٣کخ٢٣ى کېپ حكـخظخ

ر٢ ى ـې پ طڅ ١خزخ چېؿ ٤خض ږ پخ ط ټ ګې ٤خض کخ ى

حډ ح ح٢ى ١خزخ ٢کحږ ګ چې٣ې ح٣کخ٣خ ى١ . ؿح ى ىې طلخط ػض ىح رخ ۱ چېخ ژ٢ پځ٤

ىی ځک کېؿګ ح ى ػؽ پ كخ چېک ط ځ ځک رخ٣ي طلخص ډ٣ کړ . ى ٣

ػخرض ېګ٣خط ځحک ط ىىې ح٣کخ٢٣طلخص ډ٣٣ږی . ه ى ؿالې ٤خض ٢کګح

ى کېک پ ط٤ ى کخ چې ح٢٣ه خ٣ ، ک ط ٤ي ۱۵ طلخص ىی ځک پ ىې ٤خض کې ى

(۵۱) . ١ ى ىؿ ؿح ػ ؼو ښکخ ، ١خزخ ى ك ډ٣ښض ګ

خ پځ٤ ح٣کخ٢٣ى کېح کخ پ حكـخظخ چې ک١حپ « حې ری ی ٤ » زک ١هز ح٣کخ٢٣

کېي ط ٢خ هپځ٤ى کېی ىی . پ ىؿ کخ ط ټ ى طلخط څو ډک کخ ػخرض پخ ى ط٤ کخ

ه٤خ ح٣کخ٢٣ى کې پږ ٤خظ پ طڅ ړ٣ى ږ کخ ى چېک څګ ، ١ ى١ ټ ک ډ٣

ى کېپ حكـخظخ پې ېى ؿالی ط ىې٤ چې ح٢٣. حپ ١ی ىطؼيحى ى ط٤ ټ کخ ؼخى ر

. حپ ۳ىح طؼيحى کېپ ط٤ ټ کخ چې١ ى١ كخ ىح ح ؼ٤د ٢خ هپځ٤ ح٣کخ٢٣

چې ١ى ط٤ کخ ىؿ طؼيحى ر٤خ پ هپ ح ى خهز کخ ط طؼيحى ىې چي ٣خص ح ى ىې څو ػخرظ٤ږ چې ٣١خط

پږ ړ٣ى ط٤ کخ پ چې ١ى١ . حپ ٣خط کېکېي ېي٣ي كېخ ح ى ١خز یکحكـخ ؿګ پحهېي

ط ؿګ . ۳ـ کېى ږ کخ پ يې ى چېكخ ىح ، ۱۱۷ح٣کخ٣خ طؼيحى ٢ى ه کې٤خظ

ړه ى ػک ى ظ پ حړ ى ٢ ری ح ح ح٣کخ٢٣پ حكـخظخ کې ى ؿګ پ ىح ح ظ ى

حرخخ ر ى» : یى ٣٢ ٣ې ػخ پښظ ط ې چې پ کې ډ٣ ۱کخ ى ؿالې ى ٤خظې پ

١ ح٣کخ٣خ پ ىې ػو٤ي ى۱يې ظ پښظې پ حخ ى.« حكـخظخ پ ؿګ کې ر٣ي ٢

هک پ حكـخظخ کې ۱۳كـخظخ پ ؿګ کې ر٣خی ٢ . ح چې ىح٣کخ رخحک حرخخ ر ى

ى حط پخ ى پځ هک ى حكـخظخ څو ى هپ ۷۱. ی ى ظ وخلض کړپځ ح٣کخ٢٣ى

( ۵۷) ٣ خ ٣ ؿښظ کړې .

٠ك ا٠ چې ػ افغبنتب ک رګړ صنبمې ـصې لؼا پ١تـاپځ اـ٠کب٠پ افغبنتب کې ػ

ږ پ مغت رګړ کې ښکې ى ٠. :»ت ؿمېؼې ػ. ػ پ کبث کې ػ بټ ځاک پ ـکق کې ٠

صنبك پړا ت ؿمېؼ ٠. رـاي ث١تـ٠ك ٠ چې پ افغبنتب کې رگړ کې رګړې ؿمت ږ

يح ح ى ػ ظؼ١ت پ ثؼ کې پـغتګ کړ.!؟ ږ ث ع ػې مـ مـ، ػیگټ څ امب کبؿ

ځک چې ، ځ٢ط ح ېچې رخ٣ي ل یحكـخ ح ط ګحښ کړ« ؿرخ٣ي» ؼخ ح٣کخ ى

ږ ى ط پخ ىظ ، چې ) رخ٣ي پ ر کې ځت ح٢٣ږ ر ىظ ط پخطې ح. ـ

(۵۱)ږ .(کې پخط

97

خ پ ىؿ ظخخ پځ٤ىىې ٤حى رکې ١هالف ى ىىې ؿګ پ ح٣کخ٢٣ح ٢٣پخح ٣حې

ې پ طګ : ک١ . ى یح٣ؿګ کې ى ګډ څو

حړه پ يح کې حچ پځى حګ٢٤ ( پ ىې هخ١ Joe G- entonخ ) ػک١حګ٤ ٣ ى

پوح٤خ٣ض ط ىح کړ١ . ـ يح ح ى هپ پځ٢ؿښظ پ حكـخظخ کې هپ ٣ېچې

ىحكـخظخ »چې ح٢٣ ـیهالف هزې ک١ . پ حكـخظخ کې ى ؿګ پ ځخیګ ٣ ػک١

ظ ١خ ظحط٤ژؿر٤ . ح ى٤ک کټ پ ې ک ى ی٤يځظ رلح ګؿګ ح ٣

ىىؿ رې يك ح رې ظ٤ـې ؿګ ى حږى٣ي پ حخ ظ رلح ځ پ ځ ډ٣ښض ٢ . ، ې ى

. پ ىحې كخ کې چې ى ځ٢ګ رخ٢ کخ ىىې رې ظ٤ـې ؿګ ه ګړ١ کېپ ګ حكـخ

پ پپې طګ ٣ېى١ ه كکض پ هالف هک پ حكـخظخ کې ى حګ٤خ ى ګډ ۵۵حګظخ

ىح ډ٣ »ؿګ کې ٣خ ژ ٢ ح ٣خ پوپ ١. ٢ط څ ظ پ ىؿ رخ٣ ی پ ٤ږ ګ٤خ ىپځى طخ

(۵۵) «ح ح هض ىې چې رخ٣ي طې ال حه. یخکخ ؿګ ىىح ٣ ، یؿ٢ ؿګ ى

( This war is wrong, this war has fai- ed and it's Time To Go

چ١ز: ػؿ٠ځ اػ اـ٠کب٠ب تـظ حپح١ۍ ى ړګ٤ي ) ١حكـخخ پ ټى ى ، ١کخى حظکزخوح ړۍ پ ک طګ ى ح٣پيې( ح ۳۳

حىح اليې( ٣New Wor- d Orederخ) ٤ ډ حډ ظخ ١ظخ ى ٢ح ـ کپ٤ټخ٤ظ ١حظؼخ

ی ر پال ؿخؽ ر وح حػال ح خك ی ى ح٢ځ پخ ى ړ١ى چې ظخ. ىؿ ږ١کې

ټ ېطړ ٣ښ ظخ٢ى خټ ى چېال ح پګح ىح ؿړ پ کېهظ ړ٣ر وح پی کړ . پ

کخ کخ ٣ې اليېحطلخى ى ړګ٤ي ط و ى حخ ى پکټ ١ ى چې٤حى ط ٢ ک٤ظپوح٤ ـ

٤حع ه ١ى چېپ ى چټکۍ ط ١. ىح کخ ى ح٣کخ٣خ ٢ ؿ

، ١حىح ىحه٢ ې٤ک ى چېي کېىح ګخ. ح ېکړ ېط ځخ٣ ري ظخ٢ ى خټ پ ٣ې ېخ پ

حهظخى١خ ى هپ چې ٢يحی کې ١ ظخ ى يح ډ ؽ ؽ ن حهظخى١ ح ٤خ٢

. ١پ٤خړط٤خ پ هخ١ ى ح٣کخ٣خ ح خټ پ و کړ

خ٣ ى ظخ٢. ـی ى ١ طح٤ي هپ ړګ ح کی حهظخى ر٤ط پ هپ پښ ى ېخ خ پ ىح

چېح ط٤ طـخص ط ى کړ . ىؿ کخ خ ط ـ هض ډ٣ ګټ ػخرض پ ط څګ ى ګخ

هالف پ ى ح٣کخ٣خ پ کېپ ظ٤ـ ط١٤ ىىېحکړ. ط١٤ ػک١ رخيېحكـخظخ ح ػحم ح٣کخ٣خ پ

ي کې ګخ کې ړ٣وخض پ٤ . ک څ پ اليې وحى ححىۍ طخ ى کې٤حى ىؿ

ه ى هض پ ١،ر ىح وخظ ډ٣ ژ هپ خ ال کړ کېى ح٣کخ ى ر ځحک پ وخر چې

پ ۍ٣ ى خ حخ ېىهک ى کظ حػو٤ي ٤ېػک ى ـح رهى ح ى ح٣کخ٢٣ح ى ي ط٣٤

ځحک ٢. ح٣کخ٣ ١هپ حؽ ط ٤ږ ؿحړ١ىی حخ ىؿ وخض ګړيی ح ح ىح

ګ ال ى پوح څو ىؿ ؿګ ٢طط٤ذ ى ح٣کخ ٣ ٤ ح٣ظالك يې. . پ ٢ خطېهپ ١ى ژىې

. ١يححؽ حالړ ٣ کېهالف ى لص ح ک ىىؿ ؿګ پ کېپوپ ى ح٣کخ پ ح ، ېط خ حړ

هالف پ ٣ېپږ پ٤ظ کېهک پ ٢وخق ىی ح ى ٣ېکحطخ کخګ ح خ ىې ىىىؿ ٤حى

ح٣کخ ط ىح ډ٣ ګح ى ح ى یړح اليې ېر ېوظ ط٣کخ حهظخى . ىؿ کخ ى ح ېح ٣ کړ

)ى ړ١پټ کې ظ ځ ط پ ه چېخف پ هپ حږ رخ کړی ح ٣خ ىح ې ٢ىؿ ډ حخك چې

ښى ٢ .کېط ن خ ى پټحح پ څ٤(ى ک

ټ پخ ى هپ ګټ ځخګط٤خ پ هخ١ ح ى ٤٢حى ى ٤٤ظ ىىې، خض٤ یرح٣کخ ى کېپ ړۍ

كه٤ض پځ٢ى هپ کېى پ خکخۍ وخن ىی . ک څ ح٣کخ پ ه٤ؾ ، ک پ حخ رخ٢ه ى

٣ې ې٣ ې ح ګخ ح ى ط٤ ١حک پ کظ پ یى ـ ځخ کې٤حى ٢پ هخ١ پ ټ ػر

ح ى ېى ټ حک٤ ح ټ کړ کېپ هپ رخک ٣ېػر ټ خ٣ ح ى ، ١ى کېپ حک

ح ى يی ١ټ٤خ، حى٤خ ح ......ټ ى يی هح ټخک ک٣ ، خؼى٣ى ېى زخک ٤

٤ې ىىې ٣حې٣ؿ ځحک ح٣کخ٢٣ى رخيېػحم ح حكـخظخ ه پ ک١كکض رخيېپ ١ز٤ؼض

٣ځ ر٤خ ح٣کخ٣خ ى ړۍ ى ححى ٤حى ى چې ږ١کې ګخ ىحې رکېكخالص طزي٣ کړ کټ٤ېؿ٤پ

کې ؿ٢ پ ٢ى چې٣ ظ چ٤ؾ وخن ى . ح ىح هز ـ هض ډ٣ ح څګي

ې٤ح٣کخ٣خ ط پ ، ېک هزېى حۍ وظ ژىې ٣ېى ړۍ ى ح٤ض پ ک چېحټ ٣ ړ٣ح ط

: ١يىح ډ ؼک ٣ کې٤ ١هزپ چې ېکړ ېڅګي

98

هپ طړۍ ى هپ ځحک پ ؿحړ١ چې الى٤٣ پط٤ ى ح٣کخ٣خ پ ىی څ ٤ې ])ى

ږ ک « ؟ ح٣٢٣هطزی ړۍ څ ط » چېوض پ ؿ ی ىی .ـ پ ښظ ، ١ړح اليېط٢

ـې ح ى» ؼی خؿ ٣ ى ـېح ٣زخ طګ ر٤خ کړ ر٤خ ى ېڅ ىؿ حلخظ پ ډ٣ ښک

٣ؿړ کړ اليېىىكخع ح ح٤ض ط خ پ ط٤ ىح هز« ىی خټ ٣ ى ځحک ٣ ک ح یؼ

ؿړ ی کېپ ښخ ن٤٤ى ؿ٢ى چې کې کلحپ ىؿ .کړ کېط پ هپ هز کلح ١

پ ږ چې ګ ى کېى ډ٣ ىح چېکحۍ ٤څ ډ طړح ١ ځک ىىېىح » چېپط٤ ٣ ٢ښخؿ

ږ ط چېه ـی ، ک١هک ږ ط ط ى ډ٣کحۍ ى ح ېځ٤.« » ږ١کېر٣ي رخيې کې

.«ى کړی ٣ېهپ پ چې ؿحړ١ ک١ح ى ٢ډ٣کح

ـ خح٤ي . ى ېـ ى پ ط٤ پ هز ك٤ح ىی ح ط چې٣ خيخڼۍ ٣ ېى پ٤ ، ګډ ؿخډ

حطخخص ؿ٢ ىی .

چې٣خط کړ غ « ػ عؼړۍ ډ٠ـ ږ ضفظ ا» چېپ فغـػ ٠ نيـ پ ت١»

٣ېكي څو حهح هي حهظی ح پ ىی طط٤ذ ٢ر٤خ ر٤خ ى هپ، ٤حى پط ؿر٢ح٣کخ٣خ ى

هي١ړۍ ى ٣ې٤څک چېى ٢پخ٤ ىحې. ح ىح ١ى ١ړح اليې ېكي طپښظ ح٢هپ ر٤

کړی .

. ٢طد پ ى هي١ ې؛رػک ړۍ ځ پ ځ ى ر چېـ ٣

. ١کړ٣ي ېريط ٣ېري ى ، رکېېکړ ېؿڅ ١ ى ظې٣حړه٤ کړ ٤څک ى ړۍ چېپ ط٤ ٣

ح٤٢څک ى ر٤ چېځک ، ١ حكخ هي١هپ ځخ ې٤څک پ ى ، ىی ىح ډ٣ هطخک کخ

پټالی.([ ٢هح٤ ط خ هپ ځخ

هي ري پ ١ى ٣ کېړۍ پ ٤خض ظ٣خ ېحڅګي ېډحګ٤ ېىؿ پ ط٤ ى

هپ خپ٤ي هيص ى ىح پ هخ١ ٣خ ه ى ح ى ې٣ ى ح٣کخ٣خ ى چېض .ح ډ٣ ٤ ـ ٤حى ٤حه

خ حهظ . ېډحډ٣ ى ر٤خ ٣ ځ ېچپ ه ٤ ٣ې ح٣کخ٣خ ؼخ پ پټ ظګ ريګ ک ح ٣خ ه

(۵۱)

ى ښخؿی ٣ېخي چې ، حؿ ؿځګ٤حى پ ٣٢خ ظ ٣ ٤ ػر ىىې پ ط٤ ى

حى ح هط ط کړ پ څګي طګ پ ظ حؿ. ځک پ ط٤ ، ػرظخ ؼى١ چې کېپط٤ پ ل

ک١ػرظخ پ ل ؼى١ځ پخ ى ړ١ى کېڅ ٤ ېپ ى ېچ ىی ٢ یړ

پ ډ٣ ښ طګ ښ حؿالض ٣ې٤ پخ کړ ح ـ ط پېحک ى پ ط٤ ډ٣ پ ړ ؼى١. ى

ـې ى ې٤ىح ى چې حچخ ح ښظ٤خ کېپ ط٤ ط ٣ ډح پ ؿخړ ٢حک ښخؿ ؼى١ح٣ . ى

خ ؼى٣هپ ىښ ګخڼ ح ؼى١ ٣ې پېط ح چېر ځحک ى پخ ډ٣ ى حكظوخ ړ

کېحطلخى ى حپح١ۍ پ ړګ ١ ح هپ ىښخ ګڼ .ى ر حړه ى ٤خ ى ک٤ ى هپ٣ي ػخ

طڅګ ىىېالطړ خ . ح٢ح ر٤ ظې ٤خ٢ح ٢ـ ٤حى خـخي٣ ى ى حكـخظخ ى

کپ ح٣کخ٢٣ ى پ ډ٣ ى طګ حظوزخ ٢ ظ ى چې٤حى حال٢ىؿ ىی حړ

١ػ یک٤هح ى ح٣کخ٣خ پخ ر ىح ډ٣ چېهز ى ١ز٤ؼ٢. ح ږ١کېحړي ٤حى ګڼ پې

.

حال٢پخ٤٤ رػک ى كط٤ ى كخ ى ى٣ېى ه٤ؾ ٤حى ط ى پط٤ ل ح ظ ىح٣کخ ح حح

ږ١کېط کېكخ ىحېح ىح پ ، ۍ ړىی٤هح ى كکض الطړ ى ح٣کخ٣خ پخ ى ؿځګ

ه٢ ، ٢ ى ط ج هپ ٣ې٤ څو ى حح ٢ك ح ى حـخ ى ه٤ؾ ٤حى ى كط٤ ى ع چې

ې ى ؿخك٤ض ح ٣ېى حح چې ، ى ك پ ک ى ح٣کخ٣خ څو جې ىىې. ـی ٢ج ګڼ ى٢٣ح

پ څ٤ ٣ ې٤ى ؿحړ١ح ١ خ٢٤ ک١ػ پ ډحګ ح څګي طګ الطړ ٢خح ح ط٣ظ

. ١ ى کېر ځحک پ هپ څګ

ى ٣ې کېى كط٤ پ ټخک چې ېپ٤ کړ ېخ ـ هض ى خخ ى ړ ى الظ حړ ر٣خۍ څ

ى ح٣کخ٣خ ى ه ح حػظح ى ٣ېګي هخي ؼ ىىېكخ ى كکض ر٣خ ظخ٣ ح

خ ىؿ حهيح ٣ځ ر٤خ ى ح٣کخ ى حػال کړ ى٣ې الطړ ٤خ٢ رخ ح هپ خڼۍ ط٤ک

هالف ى خخ ړ ځخظ ح حړ . ـح ح ظکزح پخ٤٤ پ

ى ٣ظخ ح ١کړ خطې کېح٣کخ٣خ ط پ ٤ ؿحړ١خ ٣ځ ر٤خ چې ١څ ګي٣ږ ىحېى كخالط څو

٤حى حال٢ى ګټې ېى ح٣کخ٣خ ډ٣ چې. څګ ١څو خکخ ح خحى ړ ٤ېى ٣ېى ؿګ پ څ٤

پ٤ کړی ح کې٤حى يې پ ٣ېال ؿګړېؿګ ح ح ى ١ى کېطګ ى ه٤ؾ پ ٤حى ېح پ ځخګړ

99

ى ط٤ ح کېطګ پ ېپ ځخګړ چې ، کې ډ٣ ححط ح پ ١ ګټې کېظحط٤ژ٣ ېخ ىظ ځخګړ

٣ ځ ر٤خ هپ حؿ٤ ح کېپ ىی ٤ ؿحړ١ ، ١ ګټې ې ګډ ، ١ګخ هح

، ى پى٣ ک ى ح پ څ٤ ، ح ط ١پځ ط ٤ږ څ ژىې ٣ې٤ چې٤حى حال٢. ١ژيی کړ

، ويې ١٤ګټ حض حال٢ى ګټېى پى٣ هضح ږ١کېڅ وح حىح ح ح ال پى ى

ط ى ځحک حډ ط ١،کړ ژىې کېپ هپ ٤ځ چې ١ پ٣ږى ٣ېخ ؿر٤ح ح٣کخ٣خ ح

٤حى حال٣٢ ٤ ږ١کې ګخ چې ، خ ی هي ح٣ښی ىی کېځ ى ځحک پ حډ ح ىح ګ١

٤حى څو ى ح٣کخ٣خ ى ٣ظ څ ىىېطګ ر خ يې. ح پ ١ى حؿ٤ څو ګټ پط کړ ٣ېر

طؼخ ح ؿځګ حال٢ـ حړه ر ى ظخ٢ پخ ى ال ط څګ ى ىىېح ک١ خي ح

کحۍ طخ ىىې چې ، ؿؾ ح ؿالۍ څو هپ ٤حى ى ح٣کخ ح حګ٤ ؿحړ١ چې ، ١رپ کړ

ى کې. پ ػحم ح حكـخظخ ١. ح ىحکخ يح ح ؿ٣خ ١هال کړ ، ىی ٤حى ح٣ښی پ ٣ې اليې

ځې ى . يح څؿ ؼخ ح ٣ېپ٤ کړ ی وخض یح کې٣ؿ پ وخر پځ٢ ح٣کخ٢٣

ى ، حهظ ګټېح٣کخ٣خ ى کط٤خ څو پ ى کېخ پ حكـخظخ چې حؿ کېىو پ ٤

ح وخل٤ . ح ک ىؿ خ٣ ى ـ١خ٣ رحر ظخ٢ط ېپوح پ څ٤،ى حكـخظخ ىخ ټح

ېر ډ٣ ېى ؿګ ر٤ښ چېى ١ز٤ؼ٢ ١ى ٢ښظ کې پ ح وخلض يح ح چې ٣١ږ کېپ ال

ى ـ خ پ وخر چې ١ ر ځخ ط ىحكن کړېى وخض . ح٢څهژ ى وخض پ ګټ

خص ط خ٢ظ ح ، کړی ى ح٣کخ٣خ څو، ٣ ر ط ى حړط٤خ پ هخ١ ط١٤ ٣ېىىی پ ٤حى چې کې

ځحک ى ړ پخ ى ىؿهپ ٤حى څو ى ح ىځحک ى خط ؿر٢ ح ى يؿ ،ال ک

٢. ح ىح کخ ىح٣کخ٣خ ىك١خ٣ ط ال کړ اليې ك طخ څو ى خؿ ٣ر ط ى حړط٤خ

٣ؿ کړ پځ٢حكـخظخ خ پ چېک ېچښ . طخ٣ن ىح ر٣ښ٢ک ط٤خ ک

ى پط ٣ې ر٤خ ىـ ځخ٣ څو ١ږىکېپښ چ٤ې چېىح ك٤ چې ٣ې٣ هطخ ححخ ؿر٤ح٣کخ٣خ ح

٣ږى٣ ۳۵۳ى ښک ى ٣ؿ) ١ى رخيېپ حكـخظخ چېي طح چخ ظ، يح ال کې

طظ٤ ١حكـخظخ ى ؿخى ح٣کخ٣خؿښظ ى چېک کې ړ٣پ ې٤ ې٣خ ىح ط٤خ کېپ٤ کخ ( پ

ړط٤خ ىىېي حكـخخ ې چې ٣ې. ه ک ې اليې ېپى طح ېپټ ٣ې ظې ټې ١کړ ظې ظخ٢

٣١و ح ؿګړې ى ؿګ ح ځحک ٢ى ٣ېح ى ر حړه ١کړ خطې ېىىؿ رځحک پښ چې ١

ح ى ١ ح٣ط ظظ ى يحې. خ ى ېډحګ٤ کړ ظې هپې ٣ېکظ ر٤خ ٣٢حهطخ

ټ کخ ىىې حړ٣کې ېګي ښ حال٢ ى كخ ى ٤حى ط ل ح حال٢ر٤خ ح یحپط٤

وي ى .

ي ح ، ې٤ ى ، کېپ ي چې هز ظ ٣ ر ظ طل حؿی ح ـ ىح ٢خطى پط٤ ىىؿ وي

حهظخى١ چې ١ړۍ ـ ىی ظ ٤حى ى ٣ح ؿډ . ىؿ ٤حى ى چخ ىر٤ ى چې

١ړ٣ح ځحک هخيح ى طګ ى ظخ٢ح پ ١ځحک

۳۳حپح١ۍ ىړګ٤ي) ١ح ى حكـخخ پ ال ى ١طکخژۍ هخيح ى حط٢ى خ ى پوح څو

ى پې ىې ېک ى ږ ٢ظ ٤خ کېډګ ٢ى ح٣کخ پ ړ ؿګ ح ط٤لخط ٣ې( وظ

خ خ ٣ځ ر٤خ چخ ي پ حړې ى ٤ډح ٣خ ط٤ ح ګخ ى ر ؿـخ ح ظ ن ه ى پټ

٤ح٣ ٤ک٢ى رالظ ؿحړ١ چېحػال کړ ٣ېح يح ح ح ١پ٤يح کړ پ هپ ظحط٤ژ٣ ظ کړ

پخط .حى ٣ ډحډ پ ١لخظ خ ى ٤چخ ظ ى حهظخى١. پ ١ظخ ط٤خ کړ

. ٢ځخ رخ کېح٣کخ٣خ پ ظګ ى ٢ىى هض کالی

ى ١طکخژ حط٢. ح ى ىی ٤حى ١ ېځخګړط٤خ ظخ٢ح حهظخى١ ېط ټ ظ کې پ ړۍ چې

حخ٣ ح ىؿ کخ ٢پږکۍ ٣ظی چېـ طؿيی ٣ېو ى ځې څ ژىې چې ېپن ط

ى ح٣کخى ؿ ٣ ؼخ ، ىكزی ى٣ظ. يح ١ي٣ښ کړ٣حيخ ټ ؿر٤ح٣کخ٣خ ح

پوظګ ړۍ ط هط پ٤يح کړی ح ىح رخ٣ي کظ ظخ٢ چېى چې ٣٢ کې٣خ ې٣ هپېپ ٢چېډ٣ک

٣ ېى هخ چېى چې ، ې ٤حى ى طخ٣ح ى ټخپ چېى چې. ک څ ح٣کخ٣خ څ کړی ٢

ىؿ کخ څو پ ډ٣ حكظ٤خ١ ځخ ژؿی ىی ه چ٤خ٣خ خط٢پ ؿګ ح ؿګړ ف ، ره ى

رخيېټ کېخ پ ـی ى ط٤ ح طؼ٤حط ټ طڅګ ىکې٤حى ى خ ٣٢ ى حك٣وخچې. ىر حړه

ح ىح کخ پوپ ړې ځ ٢ى ح٣کخ٣خ ح حګ٤خ پ ې٣. ح پ ىی ک ٣١خص ط٢ ژىې

ى ٤څ ع ؿ ى ححطکخد ډډ ٣ېى الظ حړ پ هخ١ چېټ پخ کېخ حهظخى١ى ح٣کخ٣خ ى

. ږ١کېډ٣ ظ ر ګڼ ک١

100

طړ ال٤ک کړ ح ىؿ ٤ژۍ ظطظح ٢حطح٣کخ٣خ ى چې کېكخ ىحېپ ، يح ح ي

ى ٣ ، ٤حى ىی یکحژۍ ى هپ ى طړ ال٤ک ک حط٢ى چې کېكخ ىحېپ ٣ې٤حى

پچېى کې ٢کىؿ ٤حى پ حط چې يف ىح ٣ېڅو ىىې ح حيض پ٤ژ٤٤حى پ څ٤ پ حط٢

ېخؿ ٢رۍ پخ٤ هپحهظ ٣ځ ر٤خ ګټېه يح ى هض پ ، ١ځ ګ ١هالف هپ حطلخى

، ٢ح٣ چې٣ک کېؿزګ ې ىحړ پ ىچېح ، ې٤پوح ٣ځ ر٤خ حػال کړ ح ى چې

. ح ړۍ ى الړی ٢پوپ وظ الېى ٣ ځحک ظې ظخ٢ح ٤خ٢رخ٣ي ى ړۍ

. ٢ح ى ړ٣ح ى يؿخط پ حخ ٣ک کېړ٣ح خ٣ پ ك

ى ٣ې ېښ ېڅګي چېژ حؿ٤ کړی رخيې٤خض ر٢ ىىؿ ىی حړ ٤حى ګډ ى٣ځ ى ح٣کخ٣خ پ

هظ٤ځ ح ٣خ ٢ځ چېل څو ېری ظ٤ـ ـې٤ ح٣ ى ېپوحۍ ٣ چخ ىر٤ح٣کخ ى

. ځ٢پ ظ ح ، پ ډ٣ ګړيۍ طګ ط ک ٣ې٤حى ط ٣٢ح٤خ

١ ى خکخ ح هپ پځح خټ ى ٣٢کخ٣ح ي ح ىط٣٤طڅګ پ ٤ ح٣ طګ ى هض پ ىىې

١څ ګړي کېح ى ىؿ ٤حى ىګخډ٣خ پ پخ٤٤ کې پ هپ پ حكـخظخ کېخط پ ړ ٤ػ پځ٢

. ږ١کې٤حص ٤ي ٤طـ

کک رخيې ٢ک پ پ ٢ى ؿړښض ح ى ٣ح٤ ى ؿ ې حط٢ح حګ٤ ى ى ح٣کخ چېح٣ح

وح ېګ ظ ى حىحح٣کخ پ كک ى ى چېـ هض ري٣ کېىی ى ح٣ح پ وخر ح ىح ١حهظالف

ؿحړ١ح٣ح كکض ح پ هپ ػ الړ ىی ح حػال ی ط٤ ه ى پې ١ظ ى ك٣ط ٣

ط ىىې. ١ړ٣ح ح٣ رحر ىی ى ال کړ ى چې ، ک پ ٢ى ٣ح٤ ى ؿ ، هپ ىؿ كن چې

چې کېكخ ىحېپ ، ى وخض ى ډ پ طؼخ ظ کړی کېحكـخظخ څګ ح٣کخ٣خ ح٣ح پ ػحم ح

رخيېح٣ح ؿحړ١ ٣ېح٣کخ ح حح چې ځ٢ح کې ٤ ځ٤. ح ح ه پ ١پ کک ظى ٣ېح٣ح

. ح ٢٣ ځ ٣ېط ځخ٣ ظخ٢حژۍ ى حک پ ټ حط٢حى ١ر٣ي کړ ح٢٣خڅخپی ٣

كخ ح٢ر٤ ح ى ١ى پ خکخ٤ ن ى کېپ ػحم کېپ ىی هض چېى ح٣کخ ر

ـ ر ى هپ خکخ٤ ى پټ پ چې ږ١کې ګخ رخ ال کړی کېپ هپ ٣ېطڅګ

کې. ځک ح٣کخ٣خ يح ح پ حكـخظخ ح ػحم ١کړپط ک څو ډډ ٣ هي ىحېىهخ١

پوپ ى کېىی . حزظ پ ىی کخ اليې لخې ١ػک ط ٣ېح ح٣ح ١ځحک ٤١ ػک ٢کخك

کک کړ ٣حې کې٣ؿ پ هض پځ٢ى رخيېپ حكـخظخ ٣ېح٣کخ٣خ ط چېح٣ح پوحۍ حىح

چې څو ې پوح٤پ الظ ى ح ى ح٣ح ى هپ ې ښ الې ٣ېى ـی پخ ېرک

.ه ح ى ح٣ح پ ١خکخ پخ٤ۍ پ ښظ کړ ىؿېى ، ١کړ ژىېپ ىی طط٤ذ ځخ ؿد ط ٣ېؿښظ

ح ى ح٣کخ٣خ پ ګډ ى ٢ـخ ی ٤حى ګڼح ـی ح حكـخظخ ٣ ح ٢ حؿ٣ ړ ري کېپخ٤٤

چې ظ ر ، . ه ١ كخالص ىڅ پټ ح ح ئح هزې ک١ک١ ى ط ؿښظ پځ ر٤

ح څګي کړ ٢ .

ح ط ىی یګ، ٣ ، ح ى ېپ ښظ ېى ح٣کخ٣خ ٣ ر کېؿګړ اليېى ط٣ ط خ چېپخکظخ

پوح٢ ىی ظى کړی ح ٣خص ٤ ١خڼۍ څو ط ی ېى پ٤ چې٤څ ـ كک ٣ې پېح

ى٣ ړ ، ٢پخ ځحک ط ح٣کخ٢٣ پ هالفپ٤پ ح٢ى ټ ر٤ ٣ېػد ـخي٣ ح حكـخخ

ح٣ح پ چې ٢ ٢ح ې٤څک ر پ ى . ح ىی اليېحض ط كخ حال٢ظ ط څګ ى ىحه٢

حهظخى١ ، ې٣ښ کېک ېح٣ح ح پخکظخ ط ٤ځ ډ٣ . ى ١ي کړ٣ېطخ كېپ څ٤ ى پى٣ ک ى حكـخظخ

رخيېح٣ح پ چېؿړکحػال کړی ٢ى پخکظخ پخ٤ چې. يح ػض ىی ١ى ېؿى حړ٣کې ظخ٢ح

. ١ي کړ٣ېکخ ك طخر ى ح٣

خ٣خ پ چې. ح ک ى خ ح ١هص ط ګ پځ٢ځحک ح٣کخ٢٣ ح ى خټ کېپخکظخ پ حكـخظخ

پخ٤ۍ حػال ې پ ـ ځ ر ر٤خ ى ١، ن ى ېىؿ ځحک ى خکخ٤ ح ط٤ښظ چې ٢ک ٣، څ٤

.ک ٣ ١ك ى ر٣ښ٢پخ٤ۍ هخيح ې٣ښظ ې ى ٣ې ىظ٢ظخ ى پخک چې. يح ػض ىی ک١

ح ٣خ پ ١ى ډ٣ډ پ کښ حؿ ٤ ږى پ هالف ېطګ ى پښظ ى هښ ېپخکظخ ٤حى ى حكـخخ ح پ ځخګړ

ه ر حړه ى ١کی ر ى ټ وخل٤ و٤ چې ک١ح طؼي ، ١ى٣ح طخ ېط کې ځخ٣ ځ٤

وخض ک هپ ٢ ٢کؿښظ ١وخض ى ٣ ححى کېپ حكـخظخ چې ١پ ؿى حػال ٢ح پښظوح

: ېحؿ ىحې کېپ ٤ هزې ـ الطړ ط پ ره ىی .ى ٢کړی ح

101

ؿځګپ ٣ ؿښظېىۍ حى ح کېخظخ ١خزخ وخض پ حكـ ى چې ٢وخ ٣ ١ړپ ړ ىپخکظخ ٣])

ىىؿ ېىړ ى ځ ړ پ هخ١ ى ى حړ چېؿښظ کړی ٣ېطزي٣ ی، ح ى حكـخظخ ىىض څو

. ١وخض ى هز ىح پح٤

ؿځګ١خزخ ى چې ٢حكـخظخ ط ٣ ١لي ؿخ حک ٢ؿح ػ پوح٢ ، ٢ح٣خض حپښظوح ى

ري٣ ی ىی. ؿځګ پى ححىۍ کېيح ح پ حكـخظخ

ځحک پ وخر ٢پخڅ ح ى ح٣ظالك ٢ح ى ٣ ؿځګىؿ چې٣ کېـ ى ٤کحال پ ٣ ؿډ

ى ححىۍ ٣ وخض ګ٣يی ىی.([ کې

٣ ی ه٢ پ ګط کېپ څګي طګ ىىؿ ٤حى پ پخ٤٤ ٣خ ١حک ٢ښخؿ ٢ى ح٣خض ى ح پښظوحى

ېح كکض ظ ح ک کظ ٢حال حرخى ىكي ى ح کې. ځک ى حكـخظخ پ ک ى پخ٤٤ پ ؿړ ک١

.ک١ط ى پخ ړ ح٤ض

٢ح ىحه٢ چې ؿځګ ښظ٤خ ى ځک ٤څ طل٣ک ح پېىحهز ط ډ٣ كي ٢حړ١ ى

کېپ چې ٢ یػخ ک ١ح پى ، یک ٢ کېـ ظ پ ١الطړ

ځک ١ ١الطړ ٢ىؿ وخض ر ر٤ چې٤څ ک ظ کې. پ ىی ١پښ ځخی پ٤يح کړ ځخط ى

ىی ـی ؿځګيحی . ح ىر حړه ک ى ١خزخ کېط ٢الطړ پط ر٢ ظکخ ى ىؿ ډ

كد ٣ېح ط څګ ١ځخظ ځخی کې کض کړی ح ى پ ټ پګپځ کخ ك کېه پ حكـخظخ

ى ح ححىۍ ى ؿخ هالف ى پ ېيحه پځ٢ؿخى ح ى خ ى حال٢ىحكـخظخ ى چېحكـخظخ ىی حال٢

پځ٢ ١ ٣ ځخی ى ٣ حػال ؿځګ حال٢ ح ىؿ ىحړ ، يکېوخض ى ال ط٤ ګڼ

ىؿ ىحړ ظ ظ طظ٤ ېچې. ک ١ح وخض رهض ى ېزخ ېهالف پ ح ځحک پ

ىؿ ىحړ چېک ل٤ق ى خ. ىح ر ٢كخالص ک ګڼ پوح٢ ٣ې ر٤خ ه ر ١ ېؿړ ٢

يح ح هپ وخض رخيې پ کک ح ټ يېح ى ١ى ېپط کېى پ ځ ، ١ى ډې ٢ ډې

ى كخالط پ کظ هض ري ک ىی . ه کې. پ ىی حخ ى پخکظخ پ پخ٤٤ ک١ط ىح

ى ى . ١ ط پ ک چې ٤٢هځښظ ښ ػک١ کېىح ر حط

ىح کېح ى پ خ٣يګخ کېي ظ پ ط٣٤ ى پځ کخ کېط څګ پوپ پ ٤حى ىىې

پ٤ښ څو ػال څ ږىی. ىکېهپ هي ىض چې ح٢٣ ځحک ط ر٤ص ح پ٤يح ی ط څ حؿ

کړ ظ حړى٣ ٣ېح ال٣ظ٢ګخ ى چېكخالص حالړ ىحېڅ کې ى ګخ پ ال٣ض ى وظ

هالف هپ ىكظ ى حكظـخؽ پ طګ ى څ ځ پخ خط پ٤ػ ١هپ ظخ٢ ى پځ ح٣کخ٢٣ى چې

ؿزګ ي: ىحېهز ىىې کې. پ ٤ ١طړ

ى ط٤ ح٣کخ٢٣پ ځ ى ېز ى ېى ح پ حط ى ال٣ظ٢ګخ ى، وې ٤ ١هز])ى

ى پږ ګړ طه٤ل ظ ى حػظح پ طګ ط څ کېخط پ ىح ٤ػ ىىېخط ح ٤ػ ١هپ

پږ کخ ى کېخط پ طڅ ٤ػ ظخ٢ځحک ى اليې ېخيطړ . ى ح٣کخ ط ههپ ىكظ پېځ

پ هظ خ. ٣ېى طظ٤ ى طړح پ حطخ ځخ ٣ړ ح٣ ک حوخػيې

ى ٣ ۍى هګ٤خڼ ى ح ګړ١ري٣خ کړ ی چېک ٣ ېح ث٤ پ ى ال٣ظ٢ ګخ ى ى

حص ٣يی . ىک٤ چخ ى١ حړ٣کې زک ٢ح ى ٤څ ډ ط٣ظ ١ى ٢کح٤ي ٢ک

ى چېپط پ هپ ط ی. ـ ٣خط کړ ٢حګخ ى ٣ح ٢ل خص ى٤ىؿ ػ چېي کړ ٣ېطخ

ال٣ظ٢ګخ طڅګ ى ىىېپص ىی . کېک پ ري٣وخ ١کخ ط څګ ى ژ پځ ېى

ح ١ځحک ىؿ هپ ح٣کخ٢٣خط حػال کړی ح ى ٢ى پ٤ښ٤ي ظ ېپ٤ښ ېـؿ ىؿېح ى

ی ژ پ کک لک ٤لي ٣ل ١ى ٣ې کېخط ٤ػ ې. ح پ ى ١ى ېپ کک ؿي ٣ې ېؿ٤ال کړ

. ١يکړ٣

کړ ٣ېظ کړ ح ٣خط رخيې ټ ـی څو ى وي پ٤ پ خ ح ى ځحک ى هک ى ٢ـ ح٣ظالك

يخ ح ه ، ى ي چې ٣ېک يح ح ١ظۍ طزي٣ کړ ېر ىحېال٣ض پ ه٢ىؿ ؿحړ١ىی چې

١يحر ال٣ظ ککړ کړ٣

چې ٢ى ل٤ ح يح ح ى حګ٤ ى ل٤ څو ؿښظ ى ـ ، حخخيه ح٣کخ٢٣ـی ى چېـ ٣

ېګخ ى ال٣ض ـ ى ٢ى ټ څو ال حه ڼخط ح ى هک ى ک٤ػ ١ىؿ ډ هپ

ى چې ٢پخط حؿ کې ې پ ىېىؿ چې ١ى ٢ح ٣ ١ى ډ٣ خړ كکض پ ک لک کړ

ګډ ر ى ګخ ى ال٣ض ى هک ى پ چې ح٢٣.ـ ح٢٣خط ځحد ٤ػ ١پى٣ ػک ى هپ

102

ک ر ډ کېپ كخالط کېږ ى حػظح پ ځحد چېګ ىح ٤٢ پ ک ط٤ ٢کحط

.([ ٤٢ ح طزي٣ ح٤طـ

ځحک ى هپ ٣ پ ر٤ ىؿطګ ى ٢پ ٣ې چېوخ ٢ یړح ال٣ظ٢ګخ ى

خط ح ى هپ هي١ګړ ى ٢ى ٣ېص هپ حكظـخؽ حػال کړ ح حپ پ ؿ کېوخر

ح ى ؿړ ر ک ى پخخ ال٣ظ٢ګخ ى ى چېي کې ى يىۍ ى ښ ؿګ . كک ىح

ح ګخ ال٣ظ٢ال٣خط ى ى ټ حكـخظخ ى ږ ط ږ ه ر ى ګخډ٣ ال٣خط ح ٣خ، ١ ؿړ١

ىؿ ؿړ١ ١ؿګی ط ټخک ٢ح ٣خ ه ر ى ګخ څو ٣٢ ځخی کېپ ىؿ حكظـخؽ ح خط ؿړ١

٤څ ح ٣خى ىحې. ه ريروظخ ١کړ ړحيې پخ ېى رلغ ح څ٤ړ کې ېؿګ ٢ع پ

خط کې ى ګډ ک ؿږ ح پط کړ. ٢ح پ ىؿ ال٣ظ٢ى خ ګړ ى ګ

ه ى ١ځخی کېح پخخ ؿګ ٢ح پ ٣ې٣ ٤ چې ـخي٣ ح پوح٤ى حكـخظخ ى

ـی ى چې کې كخ ىحې. پ ٢حؿ اليېط ٣خص كخ الېكوه ى حىحی ٢ح٣کخ٣خ وح ى حخ

پ هپ ض چېـ ح هخط ػخ ط ٤هپ ځخ ى هال پ هخ١ ٣ ٣خص ٤ کظ ح

ى ژ هک ټ کې٤ پ ؿګړ ى٣ ٤څ ډ ك ىی کړی حىؿ حۍ غ ح ى ٣ېح

پ ؿ٤ږ ک١ح ى ٣ېح هز ١ړح يېال ى ؼخكۍ ط كخ ، ؿخړ ىی ض ىى ی پې

پ چې ١ىی پ ٣ږى ېحىح ح٢ح ر٤ ح٣کخ٢٣ه ، ١ک حهظ٤خکړ هخ٢ط څ ېؿ کې

ط ى ر٤ پ٤ کړی ط څ الېح پ ٣ې هخ١ ې. پ ى ٢حح ى پخخ ى ٤ض څو ره

یړ چې الې. ىؿ ١ج کړ الې ېى ـی ى ٣ پخ ځخ ى ى ښ حهپ الطړ ى

ى ح٣کخ ي ؼخ ٣ېط ح ى ح٣کخ ىلخص ط و کېپ ى٣ظ پ کخر یى كز ٣ې

الې. څک ىىؿ ٢پ ی هي حه ١ ١كخالص ىک چې ږ١کېپ٤ال ګڼ هزې ىىې ، کړ

كض پ ىىېطط٤ذ هک ېح پ ى ١ ال٣خط ط ؿ٣ږ ٢يحی کېړۍ ى ـی ى حػالخط ط و

.٢رخ هپ ى ړ حح ح ېحظلخى

ىح ر ط ډ٣ ګح چې ر٣ښ٢ ىحېه ١پ الې ىىې ؿښظې هپې ؿحړ١ک څ ىح ح

پ ؿ چې ګ پوح٤ىىؿ ح ٣ ٤ يح ح ى هپ ـ چېخ ٢. يح ػض ىی ط

. .ح ٣١ځ ر٤خ ځخ ٣ځخی کړ کېطل پ ڼخ ١ىىؿ ؿحړ١ح ېکړ ېکک حړ٣کې ١خض ى کې

ځخی ح ر ىک ظ . ر ، ځخ٣ پط يې ى ، ـی پخ ى چېىح كو٤وض ىی

پ ىې هخ١ چې یې ٤څک ٢ حطاليچې حكـخظخ ى ٤حکګ ط کې ال ی ! ىح كو٤وض ى

٤حى ټ ٤خ٢ حړ٣ ى چې ى ، ١هخې رپړط٤خ ط ک ٣خ ٤ږ كيص ح ى ٢ى حكـخظخ

ح ک پ هخؽ کې ى وخض پ ٤ک کې ـ ى١ رخ٣ي پ ٣ ق کې ١کي ک پ ىحه کې ى

ىح کخ رخ٣ي پوح ىې چې ډ٣ ، حټ ح ىح ض ىىې ؿ٤ې څو کخږ١ ح ى ـخص ال پ٤يح کړ١

يح ح رخ٣ي ط ٢ . ٢خهظ

پږ ك

ظې ح هډ :

يحه ح حـخ پ حط ځ٢پپى٣ ى ال ح پ ىې ظ٤ ى٣ کخ کې ى ې ٣ححكـخظخ

خپۍ ، كو ظخ هپ ٤حى ح ط ى ٢ىـ ىو پ ىؿ ٤حى كخک خ رکې یى ظ ن ى

کخ ى حګض پ ۳۳ى ٣ېحګ٣ح څو کړ١ . حكـخظخ چې ى ١ح رې کخۍ پط څ ى

ګښض ىې ٤حى كخک ظخ ىهپ ځحک ى ټ٤ ـ هظ ح٤ې پ ى ، ر٤ط حهظ ١ هپ ححى۳

هپ ى ى ٣ېح ى ححى ٤حى پ څ٤ ، یيې کخ کړېخي رکې پخ ى پ ښ

ظخخ ىی ح ر٤يح ٢ ح ى ٣ېچې ١ چخ ىې ٣ې ال کړپوظګ ټ

طظ ح ىػ٤خۍ ځخې ځ ٢٣ .

ک کې ٣۳۱ ځ پ ػ٤ض ٤خ٢ح ٢ځکۍ رپړط٤خ ح ، كخک٤ض ٢ ږ ى ٤حى

حظوال ٢ز ٤ړحې پ وخر کې ط ح ه ى حكـخ ى ، ې کړي الحطلخى ط پښ ١ پوح٢

ځکې ، كخک٤ض ٢ږ ې کخ ى حکظر ح٣٤ځ ر٤خ یى ه ح ىح ، ر٤ط ط ال کړ

ححى ح حىح ح٢ .یې ي٤حکګ حړه ط پښ ال ح٣کخ٢٣ ػ٤ض ى ٤خ٢ ح ٢رپړط٤خ ح

.ږ١کېح ى ېحى ى ره٤ک ط٤ ى ـ ى پ څو ر ٤ ى کېک ى پى٣ پ ال رخ

103

٣ظ ٢ؿخ٣ ى کپ٤ ى كې ح ځۍ آ٤خ لظ ح٣٢ پ ح « ط٣ » چېحي ػخرظ کړې »

٤ ى کحكـخظخ ى ى ػي ظحط٤ژ٣ چې. ى ىح یظخ ىيح حكـخ ٣ېىح چې ١ط ځخ ى

. ١آ٤خ ى ح حګټ يې وطې ط وظ حړط٤خ ر٢ؿځۍ آ٤خ ح ، هظ٤ځ یځـ چېطړ وط ى

( ۵۳) «. ٢ګخ ېح ى هپ ىؿ ى٣ځ حة ي٣حكـخظخ ى هپ كخ هؼ٤ض هرخ٢ ، پيې كخد

ي، ى ح٣کې ى ط٤ ى کپ٤ حطلخى٣ېځ٤ ى ١خزخحګچېؿګړې ۍپ حكـخظخ کې ى ح ٣ېطڅګ

UNOCAL (څو ى حؿټ٤خ ى ط٤ ح ګخ کپۍBridas ١ ى ک١ آ٤خ ى ط٤ ح ګخ څو ى )

ط ګځ٢.ړحيېښ ح٣ط حكـخظخ ٤خې ى ي ي ط ى پخ٣پ٤ ى ؿ ى

ى ګ کې کخ ىر٤ پ ښخ کې ىؿالې پ ؿ٢، چې ى کلح کې پ حړ پ ـ حكـخظخ ى

چخ کط، ٤خ خ٣ک ط کړ ر٤ح٣کخ٢٣ چخحک ى پخکظخ ى ؿړې ،ظ ١

ى )ر ؿ٢ "ر پ ٤خض کې ح حښکظ ٢، ږ ر پ حكـخظخ ك کړوکې يې چې ى حکظ"چې

چې پ حكـخظخ کې ر ى ٣چخډ( ه چې ى حكـخظخ پ حړ ى ى کظخر ٤کح ىی، ى خ٣ک ه٤خ ىح

ى پخ٣پال٣ پ پوظې پژې ريې ٢. UNOCAL ژ٣ ى یح٣کې ال پڅ

پوح٢ حك، ک٣ټ کخ ط حخ ک١ چې ى ح٣کې ط ٣کخ٢٣ ژخ٤ض، ٣چخډ ى ٢ آی حې ٣ح

ې! ړحيېط رخ٣ي ىح ٣ "ړ خ ړ کړ ح ط ٣ې ٣ ٢کې حکحط کې ٣ې ١خذ چخحيال ۍز

( ۱) "ک ږ ر ىې ى ر پ ك کې ښن کړ

هپ ح حظؼخ ى ١ى ٣خ وې ى حكـخظخ ح ػحم ؿګ حظؼخ١ ؿګ ى ٢ک ؿر٢ ى ٣

هخ حچ پ هخ١ ډ٣ ؿړ ح پ ړ ػخ پ ظګ کې ى ىې ؿګ ىپوظ پخ ح ى

ر٤خ پ هض کې ٣ چې : ه ى ګ ىکې ىىې ؿ ړ٣پې ؼخحظؼخ١ . ح٣کخ٣خ پ

طڅګ ، طڅ ر٤خ ح٣کخ ط ک ګحښ پ٤يح کړ ٢ ، کخږ١ط٣ ؿړې پ حكـخظخ کې ى ؿحړ١

ي ېض ح طښ چې ى وي حى ک یډ کړ ٣ېيح ح ، ١رخ٣ي پ حكـخظخ کې ى٣کح٢ پې کړ ٣ې

كوه حػخى ر ک١ . ښځ ى ح ى ١ړځ ر

٤حى پ ګډ ىړ٣حې ټې ى ټ ٤حى څو ح٣کخ٣خ ىىې ظخخ ؿګړې پخ ى خټ ى ټحې ى

حكـخظخ ى ىې ؿح حهض چې ى ط٣ پ هالف پ ٣ېګ ظ څو ػک حټ کړ ح ى

ج٤ض پخ كخ ې ىهپ ىؿ هخط٤ ىخير ک١پ ٣ېې ٣ؿ کړ١ . ط څګ خير

ى١ . ٢طلخص ط حښظ ٢ پ حكـخظخ کې ػخ هک ک یى چې ىح ، خى کړ

چخحک څو حؿخ ط ى حىحې ى٣ؿ پخ ح٣کخ٣خ ى ګ ظ ط٣ پ هالف ى ک څ ى

ىىې حؿخ ىى ٣ېحـخ حؿخ کړې ح حكـخظخ ى ح٣کخ٣خ ط ى ـیال کړ ه

، حظوال ، ١. ح ىىې ٤حى ححى ١ې حړيهپې کې ال طحكـخظخ پ څ٤ ٣ ٤حى ى ط پخ چې ى

. ١ې کړيپښ الط هخې رپړط٤خ خ٤ض ح ىکی طځ

هيص ى٤ ؿډ کې ٣ ٤ ػخى حكـخظخ حظوال ـ هض ځ الړ چې ى ر پ خ

. ٣خ ٣خخ پ ؿ٤ږ کې حچ ګ ظ ح ٤حى ټ حک٢ ى طال ک پ هخ١ ى ح حکۍ ى

پ حخ پ حكـخظخ کې ٣ ؿډېې چې ى ر ى يپښ ال طهخې رپړط٤خ ـ هض ح ى

ط پ هال ر٤خ ىىؿ ژ٣ طخر ح٣کخ٣خ ح ٤حکګ ح حؿیالپڅې ژ٣ ځظ کی

.کړ حؿخ ى رزخى ح ژ ى ـیټ ح ىىک ى ـی ، ک ١ري ، ال ى حكـخخ ى ٤

، پ ىې ٤حى ی٤حى ى یحكـخظخ پ ک طګ ٣ حـخ »زکې وې: ٣٢ر٣ښخ ( ىAl terNetى )

څو ٤ې ر٤خ ط رګح پې ط ٣ ٣ ځخیط ػک١ ٢ح پ څ٤ ى کچ٤ګخ ى کې ى

چې ٢ک١ طځخ٣ پې چې ىح٣کخ٣خ ى ښخګټ پ څ٤ ښکخ١ خ ى١ . ى ػ

:Total l y Occupied ظ ١. ىؿ ر٣ښخ پخڼ ى )ځخ٣ط ػک١وې پ ىؿ ٤حى کې ح

700 Mil itary Bases Spread Across Afghanistanح٣خف ى ٣ هيح ې ى ي( ط ػح ال

(Wayne Shanksهې ٤ )هخؿ٢ ػک ح پخط ىې ى ک٤ کې څ ى ىیچې پ ٢ک

( ۱) «.ػک ٤ض ى١ ح٣کخ٣٢٣ ى١، ه ىک٤ ػک پ طځخ٣ کې خػکطځ

ح ٤٢ ٣ېؿړ١ ، ٢٣حوخػيې ک ځ ٣ؿ ٣ يف ىح چې ى ى کېې ى ح٣خيحكـخظخ ر پ

٣ وې ، چې ى ح٣کخ٣خ ى حكکخ ط ط٤خ ، حكـخظخ کې ى ١خزخ كکض پ ٣ېط څګ

١ . ح پ ىحې كخ کې چې ى ح٣کخ ى ٢ حی کېهپې هښې كکض ى ٣ې ځخی پ چپ کړ١ ح

۱حوخػيې ىؿړ ٤ ى چې پ حكـخظخ کې ى ح٢٣ ( Michael Haydenى حىحې ث٤ ) ( CIAحې)

حخ٢ كوه ګڼ ٤ ححى کخپخ پښظ ک١ چې ح٣خ ح٣کخ٣خ ىىې ؿح ى ی،ح طځ ى

104

٤حى ط پښ ی٣ ححى ح ظو ؿړ ټې ٢ط پ هخ١ ى ر٤ ح چې ى ى ږ کخ پې ى ١

ى چې ح٣کخ پ ١ز٤ؼ٢کړ١ ؟ ځخی پ ځخی ىې ٤حى کې پځح هپ ٤٣ ک ح ١ې کړيال

ن ى ح پ ػطي طګ ى ځخ ىهال هپ ه کې ح ط هض ٣خط ى ډ٣ ظ

. ١ پخ الې چخې ټ

پ ېټخک ټ رخ ځ ٣ړ . ىح ټخک هک ط ځ ى ى، ۍ ى ى٣ ځ ټخک ى پ حكـخظخ کې

( ظو٤ی United Nations Assistance Mission in Afghanistanىحې كخ کې چې ى ٣خخ )

. ٢کېپ ط ټک ٣ېحكـخظخ طخ٣ن ر ى ى ګډډ٣ ډکې ې چې ى ې ط ې يڅخې ال

ح٣کخ٢٣ىىې ىكظ ( ىكظ ح٣UNAMAخخ) حکۍ ح٢ ک ىح٣کخ لخص ح ى پ حكـخظخ کې ى

ږ١ رخ٣ي ى ٣خخ ىکېظ پ٣کړ ىكظ حړه چې کچۍ ٣خ ۍ ى حكـخظخ ى ئ٤ ى١ . ى

٣خخ ح ح٣کخ٣خ حكو . ح ط ىې چې ى ح٤خ ح ث٤خ ى ټخک پ حړ رخ٣ي ى ١ىكظ حؿخ

ک١ ي پ هخ١ چې ىکېؼې ى ښ ح٤ظ٢ظ ١ . ډ٣ې ىحې پ٣کړې چې ى ٤حى ى

هح ح٣کخ٣٢٣خخ ىكظ ح ى . يح ح ى ېظى کړ ٣٢خخ ىكظ ـ يظ ی ى حړه

كکظ٤خ ح ى ١خزخ ى ح٤ ى ح٤ حـ٤ حال٢كد چې ىړحيې ک١ ـ ح ىخيه

پ هالف ٣ېى ح٣کخ٣خ حړه هز پ حړ کړې پ څ خػظ کې ى ٣خخ ىكظ ح الليػ ى

ى وخل٤ ى ې ـيى١وض ؿزګ ح پط . يح ح ـ هض چې ك٠ص زـض هللا

ى كد یکې حػال کړ چې كخ ى کلح ړ٢ىک٤٤ ى پ څ٤ ټخک ـ پ هپ

. ى١څو هزې کړ ژىېظ پ حړ ى حې ى ح ى ٢کې ح ح ى ١خزخ ى حال٢

ظ ى ٣خخ ح ح٣کخ٣خ حړه هل کړ .ىح هز ژىې ى خػظ ـ

ږ١ کېپ خك ط يیې ى يڅخې الط يح ح څګ چې پخخ٢ ټخکې ى ٣خخ ى ىكظ

لې څو ر حڅک ى ٣٢ي ر٣ي ګڼخيچې څک ح ک ک ١ ىې حخ ٣خخ پ کې ححى ال پ

ر پ پخخ کې ٣ ډ حډ خط٢ . حک کخ چې ـیىكظ پخ٢٤ ىحى چې کړ١ . ى ٣خخ ى

پوح٤طګ پ ٢کخږ١ . ىح کخ پ ػ ېل ـی ی ٢ هپال ٣ېح٣خ ١طې ٣ ـی

٣يح ى ح٣ يه ى خيټټخک کې ـ هض ط ظګ چې ى ګڼ ٤ خطر ک پخخ٢

ح هط٤ . یظؼ٤ څو

٣ېټ کېخ ١هپ حهظخى ، ى ر٤ښ څو ظ ګټ پط کړ ؿګړې ظې ىىېح٣کخ٣خ

خ ؿر٤ . ح٣کخ٣خ ح کېټ پ ټ کېخ يحط پخ ى ٣ېح ط ظخ٢هپ ى ، کړ ٢ح٣خر

ى هپ ځخ پخ پ کېى ک٤ پ وخر حپح١ۍ ١څو ى حض حال٢ى ٣ېـ هض چې

ى ک٤ ح ٣ېځک ـ هض ، ٢ؿخذ ېک٤ پ ١ چې ىح ٣ې٣ ۍ٣حې ؿړ کړی

( ى ړۍ پخ ح ىهپ کپ٤ټخ٤ ٢ڼ٣ي ګه ٣ېظ حال٢ى چې) ک ٣يک٤ چټک ه

پ کېک٤ پ وخر ٢ ى چې ؿځګ حال٢ى ٣ې کېح پ ځخی ، پخ ظ هط ګخڼ

چېه ، ط ک ٣ېي ح طز٤ـخص ٣ېطخ ، ډ پ ؿخى ح زخ ف ٢کح ك٣ ٢کح٣ډ٣خژ٣

هښ چې ٣ېط چې ، پص ىی کېح ټ ځحک ى ح٣کخ٣خ ح حګ٤خ پ ال ې ٢ړۍ ٣ هطز

هض ح پ اليېـ ى ط٣ض ط خ ٣١ ح ط چې ٣ېح ى چخ څو ک١ظ يحه ١

ى ػخ٣ض ک ؼی ىىی پخ ى كوه ٢. ى حخ ٤٢ اليې ېر هپې ط ؿحړ١ چې کې ځخی

ى ې ظ کېىی ػک پ ګ ى. ک ى کېخط ح ى پ ژ هي١هپ ح٤ض پ

پ اليېح ى ط ط خ ، ١ى حزخ ظ ظو ، ١ړ ځکی طخ٤ض ځ ٤حى حظوال ح

حړ ح ځحخ ى هپ خپخ ح ، ېځپ ګ ح ګ کچ٤خ ح ښ ، ک١ پېػخ ژ ال

رخ٣ي ى هپ ٤حى ى ٣ېی ىح کخ ح ىی ح ى ، ١ړر پ حط ځ ٤١خکې ٢كخل

٣ې پټ ږ١کې ٢ىىی ى ٣ ػک پ ه چ٤ېه ک ، ١ح٤يک ى ح٤ض پ هخ١ ط کړ

ی ح ىح ک ځخ٣ ح ىک ٤حى څو ىىؿ ٤حى ى ګړ پ ٢ىح پ ک ډ ه چې ک١

. يح ح ح پ ږ١کېظګط کېپ ػحم ح حكـخظخ ٣ېؿ ؼخ چېى . ې٣ي کېال

ح کېى ػحم زخ٣ ط پ چېى ح٣کخ ر ح٣ح پ ىی ظ کړی چې ځ٢هز ح کې٤

ىحډ خ٣ ى ١ چې ٢ح ى هپ ټ طز٤ـخط ٢ژ ېطڅ ح٣کخ٣خ پ ک١ ېىی

ػحم ححكـخظخ ط ې ېطخ چې ٢پښظ ې. ه څ ک ر ط ږ١کې پن ړ٣ح ط ښ ٣٣ط

چې یؿحړ ې؟ ک طخ ېىظ ح ظ ېر٤ړۍ ١ح رل ې ېظ ظې٣خض؟ ح ىح ى ٢حؿ

ىؿ كخ ىی . پ کې حكـخظخ طط٤ذ پ يې. پ ١الض پخط ت ؿ ځخی ىط هپ ٤حى ى

105

ى ٢ يظ ، ٢ـی ىوخل٤ حړه ک حهيح ص ٤ هالف ى پپځى خټى چې ک کې٤حى

ي .حظؼخ ٣ کېپ. ډ چې ک١ط ٣ېح طـ ېطـر کېـ ډ پ ک الرحطح

٢ى حخ ، خکخۍ ن ى١ ېى ک خط پخ٤ۍ٤ػ ظخ٢خ ى ر٤خىحۍ ح ى ح٣کخ٣ کېپ حكـخظخ

کلخ٣ظ ح ـ ې٣ ٤ ر ٣ېرػک رکېط کړی یک ى پخ ړ کخ ى ٣ېپ ک ېكوه ى حػخى

ګي٣ حى ى حک پـی ى ٤ ٣ېح ېک پخ پخ کړ ېى ى کېػخ ط پ هپ

٢ى چې وېهيخ ح کخر ى يح ط څګ ى ـ حپ ، رګح، ٢ر ګحظخخ ى، ى١ ېکښ٤

چې ١ؿړ کړ کېپ ٤حى ٣ېيح ٢و ى٣ ژىې ، ح٤ض ىؿګګی هح ی ى ؿګې

ى حک ى کېيحح ى يؿ ـ ػخ پ ال ، ١ ر څک هز پېپوپ ى ح٣کخ٣خ پط

٢ح هپ و ېکړ ړېؿ ښکېهپ ځخ ط چې ٢ړ ګځ ىىېـی ٣ېک ٣ ځخی

كوه ى حخ٢ىی پوپ ى چې. څګ ١ پخ خ٣ ېح ط ېح ى ٣، ېيح ح ى کـ

.١غ کړ طېکخډ خص کړی ىی څګ ر ػخ٣ض ٣

٢ډډۍ پ څ٤ ٣ ډ٣ ل ، ٢ ک ى خ ح کظخ ى ک، کخ ٣ېپ ر٤خىحۍيح ح ى

کېپ ىح ېيحه ټې هپېى ٣ېه ى حكـخخ څو ، ـی يح ؼخ ک ، يځ٤پ ګ

. ح٣کخ٣خ ى حهظ طح ىال کړی هک ى کل چې ېحهظ . ح طى ٢ډۍ ح کخ ک، ډ

ىىې. ح ې کړ ٣ې ېخ ى رؿ٤ رؿ٤ ډح حكـخظخ ط حؿ، ح پ ٤٤خى ډح ػيؿر٤ح

ږى پې٤حى ه ال ١ړه، ګخ ډظ ر حكـخظخ ى پوظګ ح ىې ېډ ېى ٣ چې٣ی کخ

پ ىظ طګ ى حكـخظخ ى چ٤ې. ح ښظ٤زخ ک ٢وظ الړ ، ٤حى ر ٣٢حپخى چې

ر٤خىحۍپ ح طـر ک ګړ ط ى ٤حى ى ، رخکلخ٣ظ ، ح ح ، ی پخ ى ړ کخ ی ېر٤خؿ

ک ٤حى ح ګ ظ ح، ګخ ٣خ پ حطالف ى رپ ک ، ٢ؿ، ح ى ح٣ ی ١ ححص پخ

ګح ٤حى ى پوظګ چېىؿ ى ؿخۍ ى حګخ ؿخ حی هپ ی ىح ى حړه ک

پ ١ى ( ىحې.ح ګخ٢ؿ، )ح . ځک يح ح ط ىی ٣خط رۍ٢ګخ حه ١ح طهۍ پ ګړي

ـ ر٤ط ى ږ١کېى ر څو ٤حى ط ح ړ چېح څ خ٣ ، ١خګ کخ ګ٤خىپ خ کې٤حى

یحځ چې کړی ړحيې کېطل٤ ٢کې. خ پ هپ ٣ وږ١کېر ط ر٤ط ٤ږى الېيی

کېظ ک ط ظو کړة . ح ى ٤حى پ ىې پځ پ٤ظ ح٤ىكظ ى ال٣ ١ىىؿ حىح ک

ېـی ىکخ ى پوظګ ى پ ح ى، یحۍ ط ٤ږى ې ، ى ىؿ ىی حـ٤ګخ څو

وظګ ر٤ړ ى پ٤حى پ څ چېګة ر٤خ ر ېپخة، طخؿګګۍ ط ېګړ ګډ ٢پټ ى

ح رخ ىىېحكـخظخ چې ١ ٤ ېػخ ى ٢ ه ر٤ چې. ه كو٤وض ىحىی ٢پ ى

. ىحىی ط کخ ٣خى ٢ى حرخى کخ حه ـېح ى هپ حـ٤ګخ څو ى ١ح٣خ پخ حرخى کړ

طګ ىحېړک پ ٢ال٣ظ ر٤خ طح٤ي ٣ر٤ حك٤خى ډح پ ظخ ى ٤ى ط٤ ه حكـخ

طؼ٤ ى ـې حهظ ٢ . ى طؼ٤ ظ رخ٣ي ر٤خ ى طېږ ط ږ ٣څ کخ کخ چې ١طؼ٤ کړ

ح ٣ـخړ ٤حى ى ٢ؿګ ځپ ىىېخ٣ ر٤ط ېط څ حؿ ٢ټ٤کيح ط کړ ر٢ټ٤ک ٣ ر

خ ک ى خ پ څ٤ ى حكـخخ څو ؿر٤ط ط٤ذ ح٣کخ٣خ ح ې. پ ى١کړ کېپ ېپښ هپېڅو

كخ ٣ېپ ګخډ٣ ، کښى ـص ى ط ځخ٣ څو ح ٣ېـی رکې ، ډډۍ حهظ ٢،ک، کخ ٣حې

ى حيىىی پ چې ٢حح ح ح٤ض پ هخ١ ى خؿ٣ پډ ؿخځحک ى ػک١ط څ ىىی ى ، حړ

كخ ىحېپ هپ ال٣خط ط پ ، ه ح ح خؿ٣ حؿزخح ح ١طړ ١وخض ى ګړ ک ؿړ

ې پ٤ح ، ١ؿړ کړ پېط څ هپ کډ ١ خ٣ ، ط ک پخط ىی چې ١حظخ کړ کې

ح٣ح ح پخکظخ څو خؿ٣ . يح ح ى ٢ګټكال م پېخ پخ چېى هپ ک ح ر چې ١

ؿګ ١ګړۍ ح ګى چېح ک ک ى ؿ ٢ح ى خؿ٣ ظ پډؿخ ږ١کېطګ ح ٣ظ ١پ ؿز

ډ٣ چې ګړ١ګخ ېڅ رپ ىی ط ط٤ذ ح ٣ي١ طړ وح ې حكـخ٢ح ٢ى پخکظخ ٢پډؿخ

ى ٣ ځ ر٤خ اليېى پى٣ ى ح٤ض ط خ ، ١کېط ګړ١ ط١٤کچ٤خ ح حړ ػ ، ځ٢ښ ٣ې٤

. ح ى ح پړکال ٣ېهپ ژي هحږ ح ى ، ک ې. ر حړ حظ ډک ژي ط ، ؿ

. ٢ اليېكوه ى ػخ٣ض ط خ حخ٢ى ٣ېحكـخخ چېر ٤ ى ٣ؿ ح٣کخ٣خ ى حكـخظخ ى

ى حكـخظخ پ حړ ى ح٣خ٣خ ظ ظ حظزخخص:

ښخ٢٣ ى حكـخظخ ى حال٢ حوالد څپې ى چېخ؛ ٤ ىې ېېي ى ط پپځى ٢

ږىې ح٣خ خ ى خ پ چې ېثې ح اليې ٢٤ ح ط هپ ٠ز١ حؿې ١ آ٤خ ـ ېحى

ځپ ١ ، ح ىح ېحى ى حكـخظخ پ څې ال ړ١، ى خ ٣ ٤ ېحپ٤ گ

106

ال٢ كض ر ى ىې رخػغ پ حكـخظخ ٢ ى ـخي ٤خ پ ال ح چې٤٣ گ١ ح٣ح ىح ې ىى

٣ خ ثې پ ح٣ح كض خ، ح ح ى ٤ؼ ى ظ پ گ ٢ ى چېح٣ح٢ ٤خ چې٢

حه٤ظ زېى ړۍ پ ٤څ گټ ٢ چېظخخ ى ېږ١ ىحېگخ٢ ح ځېل٤ض ري١

٢ ى١، ح پ كخ كي١ ٤ ٢ ېض ى١، ټ ر % 30 ېږ١، ى ح٣ح ى ل ىې پ

ى ـخي٣ کېپ حكـخظخ چېېښ حيى ح٣ح٢ ٤ؼ كض پ ي پخڅ ړ١، ي ىح

پ ټ طح ١خهض رخ٣ي چېحړ پ گډ ىح ك٤ ړ حډ ى پخظخ پ گټ ري ړ١، ىې ٤ېكض ر ى

ى حگټ هحهږ١ چېض حځظ ېي و٤ ړ١، ٣ې هح پ ىې طحېي كخ ىحېى

٤١ى ـخي٣ ى ر٣خ ح ى ٣ حال٢ كض ى ؿړېي پ و چېطال ړ١، پ٤ خڼۍ پ ىې هخغ ړ١

پخط ٢، اليېط حؿې ١ آ٤خ ى چې خ ال ٣ ړ١، خ ط ىح حظ٤خ ٢ کې

ى ح ح٣ح پ ډ څو ؿړ چېحثظالف ؿړ ړ ىحې کېر٢ هح ثې ى ح٣ح پ خ١ض پ حكـخظخ

ؿخړ حه٢. ٤گړ ؿگ٢ ؤ٣ض پ پځ کېى ١ حطلخى ى ط چې ح ؤ٣ض ثې ىح

ى حكـخظخ کېطړ ېحى پېالف الطړ ړ١، پ ح٣خ ى ىې حثظ چېح٣خ ثې پ ىې هخغ ړ

پېږى١، ى پ٢٤ خڼۍ ٣ ؿط٢ ىح کېى حكـخظخ ۍ ى ىې حث٤الف پ حى کېلخط ح پ گ ظ

ح٣ح ى ؿخړ ثې ى پ چېثې ى ـ چخ ظ ړ کېثې ې، پ حكـخظخ هزېى خ ىح ىحړ چې

رېؿ٢ کېثې ـ و٢ ى کېپخ پخيحح رگ ىخ ح پ پښ ثې ٢ رټخ ، ح پ ١ آ٤خ

ىظ ى ٤ظخ ى طې ى پخ ط ېي حخخص چې کېكخ ىحېپېښى، ىح پ کېريخ ؿړ١ پ حهظيح

وخن ې، ه ٤ي ډې پ ٤ض ى ه٢ حپخ چې يط ـ ډې ٠ز١ ح ځال

ى ٤ظخ ى حۍ پخ ط ېيح خك٢ گڼ ح ١ کېثې ح٣خ پ ه٢ حپخ کېؿد ح پ چې

پېښى. ؼو ح٣خث٢ چخح ر ـ خ خ ى ححط پ کېآ٤خ ثې ى ٤ظخ پ حى

ېښ ١ حيپ ىې حړ چې١ آ٤خ ى ١ حطلخى ى ري خ ره ى، ىح كن ١ چېطزخ١ ٣ ح

ح

پېړ١ ېىې ؿط چېثې ړ!! ه حت گ يحېېښ كؼ ړ١، حيحگټ ى ـ ې ح

ىح :ح٣خ٣خ ط څ ؿخط ىى؟ ح٣خ ط ثې څگي طخح

ح٣ح ح ٤ې چېح ړ، ـ څ ثې ړ حى ح٣ح ح ٤ې گډ١ ظحط٤ژ١ پ٢ ېي ط ثې ال

ؿښظ ح گټ ثې ى ط ېي.

ط ىې ى و ثې ى خ پ ي ى ـ ظ . چېښې کې ـ چخ پ ؿگ

طړ٢ . پېح پ ح ط چېى ـ چخ ظ ثې ړ

پېږى١ ١ آ٤خ ى خ گ ځ٢ ح ح٣ح٢ ٤خ ظ٤ض ح چېى ىې پ ځخ

ړې. ې٠ز١ ېل٤ض ژؿ ٢، رػ ثې ى ٤ظخ ح ظؼز ح٣ح٢ ٤ؼ حخ گ

١ ى ؿد ١ ط حړ، ـ ى ٤ پ ي ى ړۍ ح حال٢ طل٣ي و ثې و٢

ېىح ؿط٢ ة ړې ؿد ر ىې وړ١ هي١ ، خخ ر ثې ظ ىى، ؿگړ

. کېهال ېي ح ٣خ ر ى پ خهح کېىح ٣خ ر پ حكـخظخ

ري ړ، حوخػي ى ى ى ؿ٢ رخيې ېؿد پ ي ؿگړى پ هپ ال ى خ پ ي ؿگړ ى

پ چېؿخړ ىة ض ى ـ چخ پې٤خض ېږي ى، ى ٣ ظز ح ي ح ٤ ى پېښ ج

ړ١. ېپ خ هڅ ېى ى ٣ چېثې ـخي٣ ه٤خض ړ ح ؿښظ ثې کېحكـخظخ

پخظخ ى ى ږىې ىض وظ ظ وخن ، کې ظ٤ـ ى ى ى ؿط ٤خظ پ

ح كظ٠ ى حال آرخى کېح ، پ پخظخ ېؼ٢ طگ ر ى پخظخ پ ډې زېپ ١ چېـ ؿگړ

خ ىى٣ ط ى چېښې ړ، ـ ي کې ېخهح ح ى، پخظخ ثې ـخي٣ پ ؿگړ

ؿگړ چې، ىې ي ط ثې ىح هغ ړ ١ر ى ٤ې گ کې کېگ پخط ح پ حط

٠ ٢ چېح٢٣ رحر ړ ىحې کې٤ ٣ظخ ح حص ط حظوخ ړ١. ي ط ثې پ حكـخظخ

ړ١، پخظخ ط ې ېږ١ ح ؿگړ خح ١، كؼخ٤ظ ٢زپ پحه پ٤خ ى پخظخ پ ي طو٣

پ هپ ح٣خ٣خ ى ي پحه پخظخ ي ځ خ٣ض ١!! چېى

خ٢ ح ځخ٢ طلخص ثې ى گخ٢ چېؿگړ١ ټ٤گخ ١ ىحېه پخ ى١، پ ح٣خ٣خ ح ى ؿ پ

گ، کې ىې ؿگړ١ ثې پ طې حط چې کېكخ ىحې٢. پ ه گټ ثې ح٣ح ح ٤ې ط

کېو کېح ري ط ېړ ىحېژر٢ ح پ گ ٤خى ډح گ پط ٤څ ى١ طال ړ١، پ

ثې پښې کېى هپ ك٣لخ پ چېى ٤څ ڼخ څى ثې ط ظگ ېږ١، ال ى١ پ ١ چېى٢

107

ى ٣ ىې ډډ ى رخػط ط چېگ٤خ ى١، ى ىې پ ځخ کې ېؿگړ ېښظې ى١ ح پ ٣ې رېى ح رې گټ

ـخي٣ ط ح٢٣: ى چېپ ىح ټ٤گخ ١!! ػـ٤ز ال ىح ى ېال ټ١؛ ى ىې خخ٢ ح رې وي ؿگړ

پ ح٤ض ح حښض پېږ١!! ىح هزېه ى ى ىې رخػط ط ال ټة ږ ظ ٠ !!

ـخي٣ ط٤خ ى خ ى ط پ خ ثې ړ١!! ظ ـخي٣ ٣: خ رخ٣ي پي چېـ هز ى

ط ثې ى خط٢ پ ؼ٠ چې ىحېى ط پ خ ثې ى ؿږ هح ط ۍ طېېږ١، چې ىحېح ٤ ځ٢،

ـ ى ؿ گحف هز ړ١: پ حكـخظخ طې چېځ٢ ىحې ى ٢ ؿ٢ ؿړ١ پ ؼ٠، ١

( ۱) طح ړ!! کېخ ىح ؿط طـر پ ر ځخ رې٣ ظ حظزخ ، ږ ر

ى یيکېح ټه ىحكـخظخ رلح چې پوپ ى ح٣کخ٣خ ح خټى ټحې ى يحهې پ پخ٣کې

١خزخ پ هض کې ک څ ى ٣ؿ . پ حكـخظخ ىیط کال ٣ېحږى چې حـخګح

٣ې چې حكـخظخ ٤ېګ ىح پظ حكـخ٢ ى ـی ٤ي ح ح٣کخ٣خ حځؿژ٣ پ څ ح٤ کې ى پښ

پ ىې حخ ى یوخض ح وخرې طح ځ ط ٤حى کې پ هک کې ىح پ ىې ی ک کړ

پ ډ٣ ږ ه٤ض ٣ؼې ٣ېح٣کخ ىـ هض ر پ ډ٣ هښۍ حػال کړ چې ىؿ ٤حى

کې ز٤ ړ٣ ـ ږ١ چې پکې٣ ې حض . يې ط هپې کې الخير ٤٤ ډح( ۵۷) ٣حې

ض ٤ ی ط څ ى ح٣کخ ٤حک پ ړحيېحكـخظخ ط ى ى٣ ٤٤ ډح حال٢كد

٣ېرػک رکېىح چې ظى کړ ٣حې ړحيېه٤خىص ح ح ى ح٣کخ٣خ ىح حال٢ه ىكد ٢پ٤ژ

ه ک چې ى پ کې څو ال پ ٢ . طو٤ ح ىط ګحښ کړ چې ږ ى٤حى

هپې ححىۍ پخ ٣ پ څپ حؿ ـ هض ح٣کخ٣خ ىح حكخ کړ چې حكـخظخ ګ کې ى

. ١ى ې٣خط ېکې ط ظ

چې ى کې الړ ى ځخیخ پ خؿ خټ ټح ٣ ځ ر٤ ى کخ پپې ؿګ ظ ح٣کخ ح ى

چې ١ډحګ٤ ٣ېكخض کې . ړ٣حې حكخ ١ح ىـ هظ پ ډ٣ ک رکې ، کخ وظ

ح٣کخ٣خ ى١. ح ٣ې ۳ر٢ طې١ ژ ١ چې کخ ح٤ې پ حكـخظخ کې

پوپ ى ی. ىىې کخ پپې ح ١ر٤٤ ډح پې ٤ږ ۱ ح کخ ى ٣ېخف ١حهظخى

ځحک ر٤ې ؿي ى ي. الیى یالخطک ، ىحې كک کخ ٣ېچې ٤څک ، ح٣کخ٣خ پخ

: ک١ې حيؼخص ىحې ړ ٢ى طلخط پ حړ ٤خظ

پـېا بؿچ فـؿ رؿ کبي ر ئ ټي ډمجـ جـ اکتثـ متجـ اګنټ رال

2001 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 5 4 12

2002 10 11 9 5 1 3 0 1 1 6 1 1 49

2003 4 7 12 2 1 3 2 4 2 4 6 1 48

2004 9 2 3 3 8 5 2 3 4 5 7 1 52

2005 2 1 6 18 4 27 2 15 11 7 3 3 99

2006 1 17 7 1 11 18 9 10 6 10 7 1 98

108

پ ٤ټې څو ىىې ؿښظکې چې ړ١ رخک حرخخ چې ى هپ کخ ىخؿ ح٢ىح٣کخ

ظې پې ح٣کخ کې حالكخص پ٤ کړی ح پ ړۍ کې ىهپ خك رىؿ حک ح ى ح٣کخ ى

ر٤ط حرخ٢ . رخحک حرخخ پ پځػحم ح حكـخظخ څو ر هپ ىچې یك کړ١ . ـ ىح ډ کړ

. یحكـخظخ پ حړ ى ظ ظ ن ى ه ى ١کړ ېىې ر٣خی چې پ ػحم کې هپ پخ٤ې پ

ځ٢ې ح٣کخ٣خ ى حكـخظخ څو يحې ح چېچې ک ١ى حيکخپخ پ ىې ظخ٢ىح٣کخ

. ر٤خ ر پ ـ ص کې ىح٣کخ ١ې ډ٣ لی حؿ٤ خيړ٣ح ٤خض ر ى ح٣کخ پ ٣ېپخ٣ې ر

چې ى حكـخظخ څو ى پ ١ح٣کخ ـز ٣ې. ط څګ ر ٢کې ح ٣ي ځخیز پ ٤څ ه

١ حطلخى پ ٢کخږ١ ح ح٣کخ ر ى پوح پځ٤حى څو هپ ي پ ص کې ى ه٤ؾ ىکېخ

ح ځحک پ ال کې و١ کړ١ ح ٢ . يح ح حكـخظخ ر ٣ ځ ر٤خ ى ١خزخ حهظره٤ک

ى ح ر ر٤ط پ٤ ٢. یپوح

. یؿحال ط ځ ډ٣ حهظالف ح ځظ پځ٢پظخګ ى پ ىې حړ ى رخک حرخخ ى ټ٤ ح ى

. ى خط٢ک کې پ هپ ١هپ ٤حى ى ظوز پخ حكـخظخ پ ه٤ض چې ى ؿحړ١پظخګ

ؿحړ١ط ح پې پ ړۍ کې ٤څ ؿګ ىې ګټې ح ىیچې یى ىح حيؿحال پځ٢پظخګ ى

۳ې ى كخ حض چې پ خيپ حرخخ ر ٣ې. پ يې هخ١ ٢ګټچې پ حكـخظخ کې ىح ؿګ

ه حرخخ ى ط٤ ى ، ١حظ ١ػال کړ چې حكـخظخ ط ط٤پې ح ٣ېىز پ کخ ى

هپ ځحک ى ٣ظ حػال کړ پې ر٤ط ى ٤٣٢خظې ط ٤خ کخ ى ؿالې ىحظ ط څګ ى

کې کلحپ ى ؿې ٣ې. ح ىح ى ړ٣ظد ی. ه ح حرخ خ پ هپ ىؿ حػال کې ى ړې ى

ـ ټ٤ګخ « ٢ػـ کېى ط پ ره هح حكـخظخ څو ى ى چې ي » ح څګي کړ ـ ٣

٢ ې( پ ر٣خ٤ظد پ١)ظحط٤ژ ېکړ هپې چېيف ىحىی حخ٢خپخ کې٤ ح٣ط» پ چېکړ

«.ک١ رخ٢خ هږ ى٤حى ډ٣ ٤ چېک ه پخ ى

حكـخظخ څو ى کې کخ ىؿالی پ ٤خض ى ې) ىخټ هح چېه ى ر پ ـ ټ٤ګخ کړ

ى هح ى کې: ىى ٤حى ر پ حطک حږى ک چېح٣کخ ػي کړ ى يحې( ک١پ طپ٤

ىحكـخظخ پ ره . »ک١ظ ط ىح حهظخى١ک ح خطېى٣پ حكـخظخ هپ ط څو ظ ى

پخ ى ط٣ظخ ى ٢کڅو ى حط ىؿ ٤حى )حكـخظخ ( چېيف ىحىی حخ٢ح٣کخ ى٤خض ى کې

.«٢ك ک ؿړ ى حى ىی ې

ظ پ ىیح څ چې ین ى خکخۍ خطې ح حثظالف ى پځ٢ح٣کخ پ حكـخظخ کې ى

ال ر ېط٤ښظ ى ح ک١طې ځخ ؿيح ١ګ ٣ېح ر حيږ١ پ خؿ کېىی ٤حى کې حږى پخط

١ح ح٣ټخ٤خ يح ډ ډ ؿ٢ ، ځ٢کې کخخډح پ ، خ٤ي٣خ طىې يح ح . ىح ١هپ

١ ى ٣ظ ٤ پځىهپ ٣ېهک ۱۳۶ې کې ىحګض پ ح ٣ ې ې چې پ خ ،

٤خظې کخ ى ؿالې ى حرخخ حػال کړې چې ى ح٣کخ٢٣پ ىحې كخ کې چې ٣ حړه .....

ى ر٤ط ٣ظ کخ ر پځ حى هپ ١ځحک ط پخ ح٤ظ٢حكـخظخ ح٤ض ىىؿ ٤حى ظ ر ى

ېحى ىر٤چخ ٣ح ححظخ پ ۵ ى کې، چې خهح کلح کخر پ ى ٣ېطڅګ پ١٤ .

ر ٣ې ٢ک. چې ټېحړه٤ هزې ، پ حكـخظخ کې پ ظ ظ یکې ګډ کړ

کې ى کلحط ى ک . پ ىې حكـخظخ حهظخى ى هزې حوخل٤ ى ې حؿړؿخړ١

چې ى کلحىؿ ..ې هزې ال چخ حهظال ى هظ پ كخى ح حىح١ حكـخظخ پ حىححکې ى

ػال چې پ کخر کې ىح٣ ى حكـخظخ ى حړه ح٤۳خظې پ کخ ى ؿالې ى

کخ پې ى حكـخظخ څو رخ٢ ح ح٤ض ر پ ک طګ ۱ټ ر هپ ځحک ط ٢ر٤ ح

پ کې ر چټک ېپ حى ح ىح ژ چې ىحكـخظخ ى ٣ېحكـخخ ط پخ١. ط څګ

كکض ٤ ىى چې ى ډې . ١ک پې ٤ ر ط څ ىی ى ح ٢ګخ حه

ح٣کخ٢٣ پځ٤خپ طر ؿ ٢ کخ کې حكـخظخ څو ىپ ح، ېحىالطړر طال کړ١

.

2007 0 14 5 8 11 12 14 18 8 10 11 6 117

2008 7 1 8 5 17 28 20 22 27 16 1 3 155

2009 15 15 13 6 12 25 45 51 40 59 18 18 317

2010 30 32 26 20 34 60 65 29 X X X X 296

109

ى ح٣کخ٢٣ ځحک کخ کې حكـخظخ څو ى ٢کح٣کخ ح حكـخظخ ىحړ ېحى ٤ ١ چې حط

ك ٣ ٤خ٢ ال پ٤يحکړ١. ى پې ط ط

ح٣ ټخ٣ ر حړه ه ى ک١ ى ط هز پځحكـخظخ څو ىهپ حخ ح٣کخ٣خ ک ٣ حړه ى

.ېى ٣ پژ پ رخد هزې کړ هح ٣ېى حكـخظخ پ خ کې ى ح٣کخ ېځپخڼ

خط ٣ ٤ط ږىې ى هخ ػ ېال ١ ى ح پ ښخ کې ى حرکظخ پځپخڼ کخږ١ چې: ى ح٣کخ ىض پ

ى .ډح ځخګړ١ کړ١ ى١ ٤ ځک ح ى ح٣کخ ىض ىؿې پژې ط ح کټخ .ک ؿړ کړ١

ح٤خ ح ى حكـخظخ پ خ کې ى پ ک١ ک ط ځ ۱ح ى ح٢ خيک١ ه ح٣کخ

ىؿ ی ک ر ى . پ ګښض ى ٣ ٤ پځ٢ طخ٤خط ى ؿړ پال ١ ډح ح٣کخ٢٣خى ٤ ۱حػخ٣

.ظۍ کې ؿړ ٢کې ۷۱ښخ پ ح ښخ خ پ حرکظخ ږىې ى

.ګ چظ ١رپړ ط رخ٣ي ىؿ ک پ پې ړ٣کخ ط کخ ط پخی ح ى ږ١ چې ى کې٣

کخ ٣۳ې پال ١ پ خخ ط٤ ٤خض ٣ چې ٤حىى چې ى ح٣کخ رخک حر كخ کې ىحېىح پ

کخ کې ر حكـخظخ څو ى هپ ح پ ظ ى پخ ړۍ پ٤ کړ١ېط ى ټ کې حكـخ ځحک

.ط٤ ى ط ړۍ پ٤ کړ١

١ډګ ػک١ طځخ٣ ؿړ کړ ٢ح٣کخ ؿحړ١ ىې ظ ح٣ چې ١ کډحګ٤ ېچې يح ح پټې

کخ ٤خ٢٣ ظ رپړېږ١ چې ى ح٣کخ رخک حرخخ حكـخظخ ى ح٣کخ٢٣ ىح پژې ى ح

ځحک ى ح٣ظى پ٤ ېټ حػال کړې ى.

ډح ګ١، ى ىې خخ ىح ى چې پ حكـخظخ کې ٤ – ې ٣ې چې ح٣کخ پ، ه ىې ح٢٣ حډې

خص ىح ک٤.١ػ ٢رر ى ح٣کخ ك

ډډ ح٢٣ ٤ډح پ ګښض ى ٤ى ح٣کخ ىكخع حص پ پخ کې ١ چې ى حكـخظخ پ ېي٣ځ کې ى

ى حطک ى ، رې پېټ حطک ح کخك حطک، يححخط٢ ٢٤ کپظ٤ظ ى ځخګړ ػ حډ پحه کړ١ ح

ىح کړ١. خطې ح ط٤ طخ٤خص ؿړ کړ١.ىی ر ى پېظ پ پخ رخک

کېح٢٣ حډې ګ١ چې ر پ ي کې ى ي١ پ٤ ځحکى ډ٣ کپ پ٤

خط پخ ک٤ي١ ح٤ض ٤.١پکې ځخی پځخی ٢.ىح کپ ى هخ ځحک ى ػحطکې ح ٢٤ کپظې

(۱)خط حړط٤خ پکې ن پ ٣خطېي ى.٤ ى ح ٣ق پ ح٢٣ حډې كېږ١ چې ى ػ٤

ظخص ک٤ټې ح٣کخ ى خ ى پ ٤خض کې ىپې ى حظېح ؿح ى٣٣ي پخيپ حكـخظخ کې ى خټ ١ ه

پځ٢ حډ ؿړ ح خط ى ٤ې پخ ح٣کخ٢٣ پط كي١ ٤ کې ى ېط ٣ چې ى حكـخظخ پ

(۱۱) ك٤خط٢ ى

ح٣کخ٣خ پ حكـخظخ کې ى رخک حرخخ ى ۱۱پ کې ، ح٣ ٣ې ظپښظې رېى ٢

.٢ رؿګړې طکال ى١ ٣خ ٣ې خکخ

ى .پ ، ح٣ ظپښظې حکؼ ح٣کخ٣خ رخ ١ چې ى حكـخظخ ؿګړ پ ح رېى ٢

ك٤ي پښظ ٣ ح٣کخ٣خ ٢٣ چې ى حكـخظخ ؿګړ ري ٣خ ډې ري ط ح ۱ىې ظپښظ کې

خ ىح ډ ظ څګي کړی .ېکح٣ ۱۳ى.ى ې پ ظپښظ کې پ کې

رخک ط څو ى ؿالی ى حې ح ىې طځ پښظې ې چې ۳۱۱پ ىې ظ پښظ کې

ېيی ىی. حرخخ حكـخظخ ط پ ګ ځحک ېږ٢ ح پ حكـخظخ کې ى ؿګړې ى حؽ هض ح

خ ى ګ ژر پ پې هز پځ٤ې پ حكـخظخ کې ى ح٣کخ٣ی هض کې ې چ ىحېىح ظپښظ پ

هپېږ١ ح پ ؿګړ کې ى پوظګ ٤څ ح څک ګېږ١.

ك٤ي ۳ ، چې پ ىې رخد ٣ې پ ې کې ځخ ط ى څ ٣ ؿحص کړی، ه ى ـ کخ ې

( ۱۷) ك٤ي ط حک ی ىی

٣Richardچخىډ خ رک ) ښخؿ٣٢کخ حړه ى رخکخ ى ح ح ې ى طړ ؼخ ى ح ک څ

Ho- brookeډ٣ ظ یى یحرخخ ى كکض حړه ى حكـخظخ ى جې ىك پخ ټخک ( ى

خ كکض ؿحړ١ ى٣ . ىح پ ىحې هض کې چې ٣ حړه ى رخک حرخ ١ىي پ وکې

ى حكـخظخ ؿحړ١ىؿ ٤حى ط ى ؿګ ى ګټ پ هخ١ حظ١ ح ر حړه حػال ک١ چې ١ط٤

پ ٤ږ ر پ پځ . ى ح٣کخ ى ې١هپ ط٤ ى ط پخ خ ٣ حػال کړ څو ى

٤ ط ٣ک ح کخ څو ډ٣ ٢ . ح ىح ـ ٤ ى پځ ر٤ حكـخظخ کې ى ټ

چې پ ١ى کخ کې ىى . ى ح٣کخ٣خ هې ىح ۳۱چې خ ىهپ طـخ پ هض کې پ

110

ک ى ػحم پ څ٤ ط کظ ى ډ٣ښض پ حخپځهحد ح٤ظ٢ كخالص ىىؿ ٢حكـخظخ کې ح

ې حړ١ .يال

حې وې پ حكـخظخ کې ى ر٣يې حي( ى Rand Corporation )پېکخ ى ډ کخ ه پ

ح ط حړط٤خ ى . پ ىې حخ ر٤ يحهې ح ى ک حكـخخ ى کظ پخ

خط٢ . هي١ ػک حړط٤خ ى ط څ ظ ح٤ض ر٤ى پځ ۷ ط رخ٣ي ى حكـخظخ

ح٢٣طګ پ ١ز٤ؼ٢حط٤خ ر٢ ػک ظ ١ . ىؿ کښض پ ۱ ٣حېح ظ

Afghanistan : why.) یؿګ ى ح٢٣ کې ک ى١ پ ىې حخ ح پ حكـخظخ کېې طخيځحک ر

we shou- d get out? Page.. .)

The - imits of( چې ى )Andrew Bacevich) خييح ح ى رټ ى پظ ى ر٤ ح٢ حړ٣ک پ

Power: The End of American Exceptiona- ism,( ٤کح ىې ى ٣٤خک ټخ٣ )NY Times کې )

Crowe points out that by the mi- itary's own standards, a“چې ) کېپ هپ وخ کې ٤

successful counter insurgency coul d require 655,000 troops throughout Afghanistan, or,

if the mil itary simp- y wants to go after surge proponents - ike the 14 mil l ion

Pashtoons, we're stil l tall king 230,000 troops. ى ػک١ ؼ٤خ پ طخرن پ حكـخظخ کې ى )

چې ؿحړ١خ ظخ٤ې چېه ک ( ک ػک ط حړط٤خ ى 655,000رـخص ىخط پخ ژىې )

.«( ط حړط٤خ ٤٤230,000 پښظ ى ځپ پخ الړ ٢ ر٤خ ږ ) ۱ى ٣حې

ػک پ ګ ژر ح٣کخ٢٣( پ هپ ٣ ٤ک کې ىJoe Bidenىح٣کخ ى ؼخ ؿرخ٣ډ )

پږ ٣خص ۱ط ح پې پ حكـخظخ کې ط » ى١ چېډ٣ هلګخ ښکخ کړی ح ٣ې ٣ې

۷۷خ ٤ ط پځ٤ کخ کې ى ژ ۱پ ٣حېچې ىىې ډې څو ٢خ ځ طپځ٤

.«پې ٤ږ١

٣ ډحګ٤ ى چې څ ىح ح ډ» چې ٢ک( هز ح حه٢ ح ٣٤Andrew Bacevich٤خک ټخ٣ ى )

ه ـ څ چې ط ح پې خ ط ښخ ىی ـ ىحىې چې ې ى ، پ ؿط ال ح ىی

( چې ىح ؿط٢ پې ح ؿړ ٢ . ح٣خ ى ) ی( ػک ٤ږ ٣ حړ٣ هي ى )

حهحؿخص ې ى ږې پ ړ کې ٢ ط څګ ٣ې ټ خ ٤ږ ر ى ح٣کخ ى ػک حپځ

«ؿځ ١ ؟

چې ح٣کخ٣خ رخ٣ي ى ړ ح ه٤خ ى حړ ح٢٣( Joe Bidenپ يې طګ ى ؼخ )

ى ٤ږ طخر٤خ ک١ .حظظخ کړ١ ځک چې يح ح ى حرخ خ كکض حكـخظخ ط ى ػک

( چې ى ر پ ژ٣ کې ػحم ط ى ٣خط ػک ى John McCainح٣خ خط ) يح ح ى

پ حكـخظخ کې ى ػک »خ كکض ط حهطخ ک١ چې ى حرخ ږ١کې لک ګڼ طې٤ږ

.« ، ک پ ػحم کې ٣ې چې ىىې ١ډ٣ښض ر ٤څک ـې پخ٣ې کړ

حكـخظخ ط ى ٣خط ػک ٤ږ رخ٣ي ى ؿ٤ې » ( ط ٣ چې NYى ح٣کخ ى ىكخع ٣ حرټ ګ٤ټ )

« ٢ص ٤ ځخیظخ٢ ك ٣

حګ٤ ح خټ ، ح٣کخ . ى ١چې پ حكـخظخ کې ٤خ٢ ح ح٤ظې كخالص ځ پ ځ هحر٤ږ یكو٤وض ىحى

كخالص ٢ى ؿړ ٤حى ح ک حـخ ىح ښ چې حـخګ ځحک طح٤ي ى حكـخظخ ح٤ظ

. ح ى ١ ح ىپر٤ي حر ػک ىؿ كخالص ځ پ ځ ى ه رکې ١ړې حيط کظ ال

ى ډ٣ښض ر٤خ ى پځچې ىح كخالص ر پ ىې ى ٢ې ر٣ښ٤خ٢ ک وې ىح

( کخ ٤۱۷۷ وې )ثحكخ ٢ ٤ ى ر٤ حپځح٤ض پ ح ٢ . ک څ ىىې

کړ١ . يح ٤ػک پ ی وې ى حكـخخ پ ٣ رپېط ٤ږ١ ح ٣خ ى ډ کخ

ؿخ ح ٣خ ى ، ځحک ى ړي رزخ٣ څو چې ى ىر٤چې حكـخخ ى ک١ې ىح ډحګ٤

، ټحې ى ؿچ حهظې ى ٤خض وې ک١ خ٢ې ٣ې ى خيؿډ ح ٣خ پ ک٤ ح رخډ ر ه٤ ه٤حص پ

ح ، ښځې ، حكـخخ ( رې ۱ى١ . پ ىؿ رزخ٣ کې ط ح پې ژىې ) ١ډ٣ خ ح٤ي

٣خ ( ژـخظخ ى ٣ ظ طک )پښظى حك رکې. ٢کچ٤خ پ ډ٣ رې ىىۍ پ خىص ٤ي

چې ىىې ؿحړ٢١ ټ څو كوه ٢ح حكـخخ ىح كن ١ ر٤ ح ى طګ ح ١ؿ٤خ٣ډ پ هي

ـ٤ ٣ې ى ػيحض وې ط حړ١ . ؿ٤ خ٣ډ پ ک څ٤ړ ح طلو٤ن کړ١ ح

رر٣ذ وې پ ٤٤ حكـخخ پ ګڼ ٤ظ پښظ كض ح ىؿـ يػ٤خ ى ې ح ح ى يې ى

ى ټټخک ى حګخ ح ٤٢ظح٤حى ى .ى ١ ظ ن ى٤ کې ى هپ ک رې ک ح ى وظ

111

ظ ن ٢ال٣ظ ى وظ ح٤ظ ال٣ظ څو ژىې ۱ې ى ٤حى ى و ٣ېک٤٤ ى حكخ

، ک ٣٢ؿظ٤خ ،ځخیپخ ، ححړ٣ حړط٤خ ک ړ٤. ىىې ال٣ظ هک ى ژيح ى ډ ١ى

ح ....... ځخیى ګې څو ى پټې ١ى ژې ى ٣وۍ ح ى حړ

چې ى حكـخظخ ى ى٣ ٤ ل ښ٢٤ى ګ ظ ى حىحې وح هپ ې ى چېـ طو٤

. ١ى ظح٢ ن ى ٢ ٣ې ى هل٢ ح پخ ځخیڅو ژىې ٤خ٣

CHRIS ک چې ک حپ ى ى ک څ٤ړک )پ حكـخظخ ى ل ى ظ ح کړحى

NINEHAM and JANE SHAll ICE( وح پ )(.Afghanistan : why we shou- d get out?

Page.. پ پخ٣ کې ښک کۍ چېپځ ٣٢ کخ ح٣کخ ى» چې : ح٢٣ ی(.کظخد کې هپ

ه پوپ حكـخخ ح ح٣کخ٣خ ط پ ډ٣ ظ ه٤ض طخ . پ ، ژ٣ ح ک کړ ١خزخ ٣ې ى

ګ ى هپ ک رې ک . ى پګ حكـخخ پ کې پ هظ ٤ي ح

('international Security' حىح )خط پ حخ ٤ػ پځ٢ ى پځ حګ٢٤ح ح٣کخ٢٣ چې ى ح٢٣

ي ى هط ح طي٣ ژ٤٤ حكـخخ ى ىې ط ط٤ذ ٣ې پک ىې هک ط ظهق ح حخ٢ ک

کخ۱ډ٣ ٣خص هحد ١ . ى ، ځخیي پ کېخؿ هظ ح٤ې كخالص، ىښ ن کړ. ى

(United Nations Devel opment Reportى ګ ظ )

. ى ې پ طګ : ى یچې پ ىؿ ٤حى کې ى ر٤خ ىحۍ ګحف ن پ ښکظ ح ى ک١ح پ پ ډح ګ

ط پخ ١. ى ژي ږ١کېړ کې ى٣ ٤حى ٤ ١ړۍ پ ظ پخط ٤حى پ ض کې حكـخظخ پ حه

ې ړ٣. ىکچ٤خ ى یى یطکېکخ ط ح ۱کخ کې کخ پ زض پ ػ ى یي ځکې

ط ٤ږ١ . ى ى٣ ٤٤ حكـخخ څو ٣حې پږ ٤٤ هپې ٤۷ پ کخ کې

. ى ځحخ ښ ح ٢ یک حر ط ٤يح٣ هک پخ ٣حېړۍ حړط٤خې پ کې ٢ .

ګړ پ ىح کې طې ى . ح ط پې کچ٤خ ى ؿګ ح ؿکېې ط ح ۷،کخ کې ى

ي١ .ؼ٤ر ٣

ې پ ( ح پ کړ چAfghan NGO's کخ ى حګض پ ٤خض کې ژىې حكـخ ئ)۱ى

يې کخ ى ؿالې پ ٤خض کې ى ٣حې. یې ىؿې ط ٤يې ىطېحكـخظخ کې كخى ح طيى ـ ري

ې ٤ ړ٣ ىپځ يې ى کې ى حـخګ پ. يح ح رې ګخ کخ ژ ۱ژىې

وح څو ډ٣ ى .پ ى

هپ ى ژ ظ حړ کړ چې ىی ىې رزخ٣ کځېؿ ړي ح ىپځى ح٣کخ ح خټ ى

ح ى ري ١ې ٤ک کړخيحـخګح ر ٢پ ر٤ ح ٢ې ص ٤يپ هخ١ چې ى ط٣ ى چظ ال

خط پ طڅ ٤ػ پځ٢ يې ړي رزخ٣ ح هپ ؿښظ ٣ې کړ١ . ح طىې چې ـ پ هض کې ى

پخیې ىح هپ ١ چېهحهږۍ ؿږ پط کړ ح حػال ٣ې کړ چې ک کې ى ژ ک٤ ى

پ وخر کې څ ډ ى٣ځ پځچې ىىې ر٤ حې ٢ط ٤ږ١ ـ ر ى حكـخخ څو پښظ

(۱۱) هپ کړ١

ژىې څ ط ٤ږی ىىې طح ح ځحک ٣ې چې ٤ ېپ حى ح ٢حكـخظخ ى

حيکخ پخ پ ػک١ى ، ىىې ظ حګ٤ ، ١چې ى حټک ى٣ وخل٤ وخر کړ ١

ل٤ض ىح ډ کې ېى خ٣ ح ى ـی ، ١ږؿګ٤ى څ پخ ١ پ٤ږېىحى چې حى ح پ

.«١ږؿګ٤ى ؼخ پخ ٣ې ٢ډ٣ ک ـی. ر ىح چې ١ىىحې ؿګ ړ ى ـیچې یى

ېپ . ىػک ح یح ط ډ٣ كي پې ى ډحډ ړ ى ٢طـ٤حص ډ٣ خکخك ظخ٢خ٣ ح ى ـی

چې ح٢٣ ىكخع ٣ حكـخظخ ى ى ٣ېڅو کخ٣ض ک١ . طڅګ ٢خ٣ ى ظحهيحخ ډ٣ هض ى

ىهپې ىيې پ حړ ى ط ال کړې . رهې ګړ ٣ې ٤خېىپ

ى » ې کخږ١ چې :ي( ط ػح ال ږ١کېخطې ن ځپخڼ ى )خپ ح ګ٤چ ښک كظخ ى ٢رحوي حؼ ى

ح ١چې حكـخ ح٤ظ٢ ځحک ى ح٣کخ٣خ پ ال ١ ح طـ٤ ح٢٣خ ىىكخع ٣ ح٣ک

چې حيحكـخظخ پ ٣ ٤ ٤ کې ى ح٤ظ٢ ىي ى ط ک پخ پ ړط٤خ ١ . ىـ پ ى

ګ٤ض پ ىحې هض « . ي پ رپ کړ١کېى پ خ پځ ح٣کخ٢٣ىح کخ ر ى حكـخظخ څو ى

حى پ حک کې ػ١ ح پ ٢چې ى ح٢٣چې پوپ ى حكـخظخ ىىكخع حص ک١کې ىح ډحډ

کخ حهظ طېړط٤خ پ هض کې حط څ ى ١ځحک پ حک کې ح٢٣خ٣ ظ ح ٢وظ

٤کپظ ٢ې ىحكـخظخ ى حى پخ څ٣ښض څهخيپ خټ ر ک١ک څ خ څ ، ٢

112

ظخ٢چې پ ١ ړط٤خ ى ٣خط کړېپ ٢حكـخ حى ح ه ىح ر ٤څک ى ، پ١

ټک ؿګ ٢ . ګح کې ىوخل٤ ىپ

ى ٣حې. یې هپ رخ ال کړخي رېپ ٢ حىى ح ٢ح٣کخ٣خ ى ٣ېڅګ ط»

ح٣کخ٣خ پ ى رکې ١ پ ال ح٣کخ٣خ ح ى خټ ػک١ خ٣ ژ ېپ ٢حى ح ٢

ح ې ط ېپ ٢حى ح ٢ف حكـخ ى پږ ٤٤خى ډح پ ژىېطىې ى ـی ، حي

پ ١خزخ پ ١ ح ٣خ پ ط ٣ېپځ ژىېىىې پوظ څو ، ١طـ٤حص کړ

.« ږ١کېرخح کې يح ح ى پې پخ ػ

هپ ؿر٢ حړه پ پځ ٣کخ٢٣حىىې ٣خص ٣کې ٤ې چې پ ىې ط٤ هظ کې ى »

چې ى ، ٣ېځحک ژىې ى٣ ګړ١ ح٤ظ٢ حكـخظخ ى چې ى ١کخږ ١کې هپې ې ى

ى١ ٤٢يځګ ١وي حى ػخى ى ، ٢ؿخړ حه ئ٤ظ پ ح٤ظ٢ ى ط ظ رخ٣ي پځ ح٣کخ٢٣

ې٤يځچې ى خټ ى ځحک څو ي ٤ ى وي حى ػخى١ ګ ١کې ح ىح ر ك٤ح

١».

پ ؿګ کې ر٣خ یک ٢پ ىې حخ ى خپ ح ګ٤چ ػخ څو ؿړ ې حى ٤څک

پ ځخګړې ، ٤حى ؿر٢ى ى خطې حپځ ح٣کخ٢٣چې پ ي کې ى ١ح ىح ـ څ ى ، ٢

.(۱۵) .٤يځ ى ط٤ښظې زذ ګپځطګ ى خي، ى

زخې هالف ى كخى پ ٢. ىخ ېيح ح پ حكـخظخ کې حىح١ كخى ى پوح پ زض ډ٣ ٣خى ى کړ

ې ى. پ حپ کې ٣ رحر ړکخ پ زض ى ۱ى چچې پ ٤حى کې ى كخى ک ح٢٣حىح

حؿح پخ ص کړې هپ کخ ى ٤٤خى ډح ى ٣ ژىېکخ کې حكـخخ ۳چې پ ١يې

ىظ٢ډح ىهپ کخ ى حؿح پخ ۱ چه پ پټ کې ډحګ٤ ې چې حكـخ پ ځۍ ک

ى حىحې ث٤ )ؿخ ک ٤خ٣( ېزخ هالف ى . ىګ ظ ى كخى پ یيخ٣ ط ص کړې

ډح ٣خص ظص کړې ىې ىض خ٣ ط ى ٣ ٤٤خى کخ کې حكـخخ ى ۳چې پ ح٢٣

.

٣ ې ط کړې .ى حټګ٣ټ٢ حچ پ پټ کې ى ى حټګ٣ټ٢ حچ پ ړېحې حىحې ٣ېڅګ ط

.. ىؿ ې پ پږ٤ کخ ط ې ى یۍ ې حپ طخث٤ي کېو

پخ ى حؿ٢ چې ىې پښظ ې کخ څو ٣ ٢٣ چې پ حىح کې ى کخ هال پ پټ کې

هيص ٣خطېي ٣ ػخ پ كکض ٤خ٢٣ ٣خط ٢٣، چې ى ١خزخ ىط .یى یص ک ط ـز

چې ح ى حكـخظخ ى یحىح١ كخى ى پحم ېيې ، حظ٤ګ٣ټ٢ حچ ٢٣ چېیکې ى حىح١ كخى ؿى٣ض ى

.ي١ړ٣ې څې ٣ې ګحښ وخن کػزخص ى ټ٤ګښض پخ ى ړېحې ټ ىې ېحى کې ى ر٤خؿې ح پ

(۱۱)

چې ح٣کخ پ حكـخظخ کې ى ىحې ٣ یک١ ط ګحښ کړ ، ېکېؿخ ، ح٣کخ ى خ ٣ ؿړ١ ى

ک١. پخ کټ٢ حهيحخص ٤١كکض ى الطړ پخ رې پخ٣ ك ١ چې پ ېحى کې ى كخى ى و

ـ اتـ ػ پـمې ٠ ؼم ال٠ض ػ افغب متقې ػ ې ػ زبؼ٠ غا ػ عجاؼػ ږػې ػؿې ١بىتې ړ

ې ىې . ع غ بي اـ٠کب٠ پځ چبؿاک ػ عجـ پ ػغ ال٠ض ػ کي اؼم ١٠ق ص پ ع ړ

ػ ځب پبؿ ؽت ا ؿما٠ گڼ ع اك ػ عپ تضؼ رـ ېاػ ػ م١بمتا پ ع زبؼ٠ مـ ػ

٠ق ک. اؼړعجـ اتـ

ػ اـ٠کب ػفبع ف٠ـ ؿاثـټ گ١ټل چې تـ ؿ ف٠بت زبؼ٠ مـ ػ عجـ ا تـ پـمې مـ غبف

ې ػ رگړې پ ډگـ کې ػ اـ٠کب٠ ځاک پ بتې اػتـاف ک ا ا٠ چې پ اؼاك ػ زبؼ٠ پ ړ

ـغتگ پ الؿ کې ػ اـ٠کب ن رـگ متقې چبؿ ػ پ کافغبنتب کې ػ اـ٠کب٠ ځاک غا ػ

(۸٢) چبؿ پبؿ کبف ثػ٠ز ؿک. کؿاالړ. ٠ؼې ػ

پال ح٣کخ٢٣چې ـ پ ؿخړ حه٤ظ ح ٣ې ؿښظ ١ پ حكـخظخ کې ى ؿګړې ظېک چې ؿح پ

ږ١، پ ىؿ ره کې ى حكـخ کېق ېحيړ پ پی کړ١ چې وې ٣ې ک٤ح ى ځخ ى خطې پخ ى ١خزخ

.ن كخي ک١ ط٤ وخلض

ى هپې ىكخع ى ٤ظ ـی ى ېحيړ چې ى ک٤ح حكـخخ ق ک ح ى ١خزخ پ ٢کحګټ پض ٤

. ره ى حځ ط ک ى حكـخظخ پخ ى ح٣کخ ى ظحط٤ژۍ ٣

٤ ى حكـخظخ و١ط ځحککېچې ى ح٣کخ ىض ؿحړ١ ى حر ح٢٣ ٢کچخح ح٣کخ٢٢٣ طز ػخ

٣ښ ط ځحد کړ١ ح ى ـ حيى ک١ پ ر٤ال ر٤ ره کې څ ځ ړ کړ١ ح پ ط هض کې

113

ر ٣ ځ ر٤خ حكـخظخ ىچې ىؿ کخ ېح ر٤ کړ ې٣ښحيه ىؿې ې ـ .هخػض كخ کړ١

.٢ځې ر کټ څو ٤ ې پ ژ٣ ري کړ١ ح ىؿ حالېؿګخ

ر٤ګې ٣ې پ ٤يح ټګ٢ ؿړ ١ چې ٢خ ىؿ ډ حظلخ٢ حرک ى ؿح کظخ ى خ٣ض پ

ى حځ ط ک ى لکې کېحر ىظېچې ؿح پ ٢کحګټ پض ٤ .ږ١کېىګ ال٣ض کې ٤ي

.ږ١کې٤ یکپی ک ېىی ح ىی پ ػحم کې ى ىؿې لک وض پی

ػحه٢ ػک ر٤ ٢کپ ػحم کې ى ح٣کخ٢٣ ځح ک ـ ى ګ ط یک چې ړ

. يحېکد ٣ې کړ١ چې ځحک ح ځ ط کړ ط څ پې حوخػي ښ ټک١ ح ٢حرک

(۳ )

خ٣ ظخ١٢خزخ ٣ ٤ کړ٣ ط ح حګ٢٤ ځحک ى ح٣کخ٢٣چې ٤١ الي ىح ډحګ٤ ک ٣

کړ٣ ى كؼخ٤ض پخ٣ې ى١ . څګ چې ٢څ ىيې حګ٤پخح پ٤ې ک١ . پ پخکظخ کې ى ١خزخ

پ ىې حخ حګظخ ح ح٣کخ ؿښظ چې ک١پ ډحګ٤ طګ ى حكـخظخ ى ١خزخ الطړ پخکظخ

٣ېږی ح کړ١ پ ىې حخ ؿګ٤هالف ىظ پ ىیـ ١خزخ پ الطړ چې ى حكـخ٢پخکظخ ط ى

وې حپ ى ـ ، حکخخص کړط پ ؿځګظ ى پخکظخ ى رې ػزخط ک پخ ى ١خزخ

۱۵ هپخ کړ پ ـې کې ى پظخګ هې ٣ ١ چې چې پځ٢ ح٣کخ٢٣چې پوپ

ط کړې ې ېح پ پځ ٢حكـخظخ کخ ط ځ ى ۱ح ۱چې ى ٣ې ېىې حپکې

چې ٣١ یې حي( پ حپ کې چې کخګ ط ړ١GAO . ى ؿ٢ حې ح)رې ىک ې ى

( ۳) ږ١ . کېـ ىې حپکې ې چې حكـخخ ط کړ ی ح ط ظګ ۷

هالف پ يی ى چې ژىې ىح ټ پک ح ى ح ى ١خزخ ال کې ٣يې حر٤ط ى ې

حظؼخ٤ږ١ .

حطکې ١خزخ ط ٢ څهپځ ح٣کخ٢٣ح حګ٢٤ هز کړ چې چېيح ح ٣ ٤ پټ

ىظ٢ح څو ح ؿ١ . يح ح خ ط ى ١خزخ ى پ حړ خ٣ ى ٢ح ظخ٢

پوپ ، ېحطکې ىىې کخ پخ حظؼخ ٢ه٣ي٣ځ ٤حى څ ډحګ٤ کړې چې ىچې

ک١ىح ډحګ٤ ېچې٣ښ څګي کړې ى . يح ح ٣ ٤ پټې حي پ ډحګ پ ىې حړ هپ ک١

١ چې ظ ١ ى ١خزخ پ ډ کې هپې هپې ډګۍ پځ٢چې ټ ـ ٤حى چې پ حكـخظخ کې

پخ ک١ . ٣ېى حړه

ىظ ١خزخ »چې ح٢٣ح ک٤١ حكـخ ٤خض پخ پ خ کې ى ١خزخ ى ظ پ حړ پښظ ٣

؟ ىڅ پخ ٣ې خ ط حظ ېچکې کړ حظ؟ چخ ح الې حؿ؟ چخ ځکې حک ى ک ؟ى

حړ٣کې ١ چې ىی ٣ې ي پ ېؿښظ ؿړ١ ٤حى ى ح ډکې حخټ ک ؟ ١خزخ ى

ىخټؿړ١ ىڅ پخ ىحکخک١ ؟ ىچخ الې چک کې کي،رـال،ګخ ح ال٣ظط حړ ؟ ىح

ىی حک ؟کې٣ې ک١ ؟ ح٣خ ىض پ ىې کې ښ

يې چې ډ ډ ې( چکې پ هپ ظګ Chinookک)٤ ـ خ پ هپ ىر٣ظخ٣خچېحكـخظخ ک ى

خ پ ډحګ حؿکې حک . ٤حى ى پې ى ١خزخ ٣ې ى

طګ ې١خزخح پ ځخګړ کخ کې ک١ ى ـ رطخ١ ډ٣پخطخ چې ى ۱يحح پ

( ۳) .«٣خ ښې حړ٣کې ١ حكـخظخ څو ړ ىحىهللا ٣ې ىې ط حر طڅ ر٣ظخ

٢٣حکۍ ک٣ض ځ چې پ حكـخظخ کې ى ١ى حيظحط٤ژظخ پ ىې ح٣کخ٤٣٢٣ ه

٤٣ چې پ ٣ېک يح ح ، ىی هيحخ ط ظو کړ١، پ ىې طط٤ذ کېح حک ح٤خ ح ى حر

.١ؿځ ظګكکض ١حک ١کړ الال٣ظ کې ک١، ى ح٤خ پ ححى طګ ؼ

چې ىي ٣ې ى ح ىی،خيحۍ ػ٢ هخيؿح خټ٤ چې پ ح هض کې ى ح٣کخ ى ګډ هح ى ه

ؿړ ى١. ؿح خټ٤ ى هپې ىيې پ پالخط ٤خط الطړ ک ح ى حطک ظخ٢ ػ٤ح ظخ٢ ػ

کې خ ښځې پ ک ٢٣، چې ١خزخ ى هپې حکۍ پ حخ پ هز کېخيخ ى ؿګړې ه

ى ژ ځخګړ هي حه. ړ١ پ ١خزخ پ ظک ې ح ى ريې کړې ې ح ـ ر ٣ې

حګټ پض . ى وض ى٣ځ ژ څو ى هي حه٤ظې پ حړ هزې کړې ى١ػحم کې پرې

.طل٣ق ى پ حكـخخ ډې ډ٣ ښ ، چې ؿ٤ ظ ٢٣ ى١ کېځپخڼ ٤

کې پ ٣ې ٣خ کې ٢٣ کخ کې پ ى٣خګ ښخ ۷ؿح ؿ٤ ظ پ ، ىې ح٣کخ٢٣ ځپخڼۍ ٤ک٢

ې حكـخخ رخ٣ي ځ٤كـخد ١ ح ىې کز ک١ چې ټ٤ک١ ٣خ یپکخـ ښځ ط ، خ٣ حكـخظخ ، ى

114

ح ط ح ى ح٣کخ حطی، ؿح ظ حكـخ ي څګي ك ٣ ځ ر٤خ پ ډګ کې، ىې ظ. ړ ٢

. ځخی ٣ پځ ى ک کظ ؿـخ ىی هال ی،چې ې ظ

ك لې پ خ٤ى ى ى ـی طل٣ق پ طګ ػخ ژ٢، ح ى ک کې حكـخخ ۳پ ط٤ هخؿ٢ ځحک

.١ طګ پ حكـخخ ؿړې کړ٣ي

ىحكـخظخ پ ګټ ګټ کې چې هض ح ى چېحي٣ حكـخ ر٤، ٤ز ٣خ ى ښې پ ح٣کخ٣خ پخ ى ح ى

.ږ١کېپ٤يح کړ١، طوح هپ ښ پ، ٣ق کړ١ؿحړ١ طل

. ږ١کېآخۍ پ ښ خظ کې حكـخخ ى١ ح ډ٣ پکېىؿ ػخرض ح ظلک ٤ز ٣خ ښې پ كکض ح

ى . کړ١ ح طل٣ق کړ١وډ ؿحړ١ هپ ښ پ ح٢٣ ځحک پ حكـخخ پ رکېپ٤خى ٣حې

. ې پ آخۍ پ حكـخخ آخ٢٣ ې ـیر٤، ې پ ىې٣ ى چ

.کخ ې پ حكـخخ، ې ػخرظ ې چې ډ ډ ٣ح٢٤ ر ح ک کې ۳پ ط٤

پ ؿد ح هظ٤ځ کې ک ږ١ ح ىحكـخظخکې ى ىحې خىى کخ پخ٣ې ښخ

٤خ١ حى ککړې ى١ چې هک کې٣ح٤ ح ح، پ ې ح آد، ح ځګ٢ ٤ې.٤ي ١

.حر څښ ح طل الې ري ط ىحه١ پ طخ کې ى١ ح ٣خ ٣ې ى

٢ښکخ حؿ٤ې ٣ې ال٣خطې ، ږ١ ح ک ى چې ط څ کخ پېىحه٤ى ىؿ ګڼ حى پ ٤ ري ط

خخ حالػ٠خء ې خهځ٤ ح٤ي٢ چې ې ط رړې حپحي٣ ى چې څ ى ړ ى.

( ۳) .٣ږ٣ي٢

ح٣کخ٢٣چې : پ حكـخظخ کې ى ح٢٣خ ى كض پ حړ پځ٤ ح٣کخ٢٣څ٤ړ ک ى ٢ح٣کخ ى ر٤ ح ى

هک ح ى حىح١ كخى هپحی ى ىؿ ٤حى پ ، ډ٣ښض ٢وحطېکې ىطخ پ ىې ٤حى ، ځحک کخىى

غ ى پوح پ زض ډ٣ هحر ې ى . ىؿ ک ح٤ظ٢ي١ ح ىىې ٤حى کې خ خ٣ظ ډ٣ کړې

ى ىىې ٤حى ى ٢ ك پخ ک ر٤ړح٣ ال پ٤يح حكـخظخ ى ظې ى ې ىچېچې ک ح٢٣

خص ٤ػ پځ٢چې ى ح٣کخ٣خ ح خټ ١ىض ح هک ط ځ ر كخ ٣خط ٢. ک ٣خط

چې ګټ کړ١ ٣خ ػخرظ٤ږ١ ځخیىىې پ

ي کې ح ىىې ژ يکېژ هک ى ٢خ رزخ٣ ح پ حكـخظخ کې ى ک٤ك خټ ح ح٣کخ٣خ ى ى

ح هي ى حهظ پ حړ حكـخخ ډ٣ وض ػک حؼ ښې ىې . ح طىې چې ى ٤حى ى څو ى

٣ ٤ ٣ېؿيې ح حكـخظخ څګي طګ ىؿ ډ ژې پ ـيى١ى ؿګې ث٤ زـض هللا

ظؼ ٤حى ګخڼ .

حطلخى ى حپح١ۍ ١ پوح٢ ح پ حكـخظخ کې ى ٣٤ ٤ ړ ح ىؿکېحر ى

ىىې . ٣ېې پخ٣حړه طـر ی ه ٤څ ډ ؼزظې

»ح « ١رې ريرخ»هک ح پ ټ کې چې ى ١کخپخ پ ىې رخ ى پځ٢حكـخ

ک پخط ىې ځخیپ هپ یوحطېځظ حړ١ . يح ح پ حكـخظخ کې ى هز٤ ط ځ طخ « ١الخ

ي کېپ٤يح ى ډ٣ ظ ظ ى ح ، ١ې ىؿ ح کظ ٢ ح ک ګډ حګ٤ چې

ح حظ٤خحص ک پ ک حې پ ى ک٤ کې ږ چې. ک ځ٢زذ ر ګ

. یکحۍ ىح هالف کخ ىىىېح ىح پ هپ ځ٢ې حيى حؿ٤ ال ى ـیګ ر

پ ه ٣ پ ړ پې هپ کړې ى چې پ کې ېځپخڼ ټټ ى ح٣ک خګ ٣٢کخخډح

ح٣کخ ح خټ چې ، ٢چځک پ٤ ٣٢ط ؿږ ؿهېي ح ى ر٣خ٤ظد څو حټ ښخ کې :پ پ ٢حؿ

١ګ٤خ ى١ ى هپ رې ځخ٣ حكـخ هط څو ځخ حکخږ

» ح ى ى هخ ځحک ط ه ٣ې ح حطیا چې ، ؿح ح٣کخ٢٣ک ک٣ټ ٣ؼی ـ چې کېپ پخ

کړی . ه ک ک٣ټ ځک کخ ړ ړې ىړې کېپ پښ ې٤ ېځ٣ي٣ر حكـخ وخض ى « خك٤خ

کړ . ٣ ډ٣ ىخؿ ىكظ ٣ې ى پ٤ی خڼۍ پ ک ٣ رې چې ؿح ډ٣٣ډ پظ ى ٤خ٢ح ٢حىر څګي

٢.ػحهی وخض ئهظؤ ځپ چېکښې . پظ پ ىې طحېيی ک ک٣ټ پ ځخی

٣ؼی ـ « ٢ګټ» ىؿ حكـخ ؿګ ر چېۍ ى کخر څو ىح ډ کړ حكظ٤خ١ کخ پظ ط٤ ح ؿ ؼألي

ىی ظ ه ة طخ طلخط پخ ر٤ ډح ح څ ى ط ح٣کخ ط پ څ ک چېؿګ

، ةح٣کخ هپ هص ٣خص کړ چې. ځ ١حأل څ ؼخ ګټ چېطؼز٤الی ٢: ٤څک ىح چېىح ى

ح . ىیة ی ىی . حكـخظخ يح ى ح٣کخ ط ټ حږى ؿګ ػخرض ة وخض ط پ٤خړ

رخک حرخخ وح ى ى٣ . ى ځ٢ر٤ ډح ىؿ ؿګ ط ۵خ٤ کک ح٣کخ٤٢٣خض ى

پ ٣ چېى حكـخظخ ح ػحم ؿګ ـ . ر٤ ډح ک کړی ر ى٣« ػخؿ ډېښض »خ پځ٤

115

، پړې ى . ټ٤٣ ډح ،ح٣کخ يح چېطخ ١ ـ ى پ پ پ٤ چ٤ږی كخ ىح ټ٤٣ ډح

. ح٣کخ ى پ ح ؿګ ؼظخى ې ى

ډح ۷ى ی کۍ پ ر چې ، ر٤ ډح ف کړی ،۱حټک ېپ کخخډح٣خ ر ط

. ٤ږی

پ يګۍ ، ١ط٣ پېح ـ ٢ؿګ حػالالی چېى ح٣کخ کخګ٣ ٣ؼی ٣ح٣ۍ ـ ؿغ

٣ض ح٣کخ٣خ ى ؿذ کړ١ . حکؼ ېىح هيص ځ چېح ؿؽ ر ح رخک حرخخ ط حؿخ کړې

ى ىؿ ؿګ چې ١څ ٤خض ح ر٣٤ږ . ک ٤٢ريؿۍ ح ٤زض وخلض ښ ١ىې حظؼخ

ض ح وخلض ځ پ ېخخ ه ر٤خ ، ٢پ ط ګڼ « ه٤خض خ ىپځ٤ى هپ » وخلض زخىح

١.ځ ٣خط٤ږ

ى طرې څو حکښ يؿ پ٢« خ٣ک ټ٤ » ک٤ټې ٢ګي ى کېض ؿښظؿ٣ۍ ى ط٤ ح

طو٣زؤ ټ ، ه پړېي یکؿښظ ضؿ٣ ىی . ؿګړ پخ یکحكـخ ؿګ ګټ چېح ىح ٣ې

ؽ ض ؿښظک حظوخى٣خ ک ؿؿ٣پ ټ٤ ډ٣ خ٤ حؿ . ح ه٤خض ظ کړ ۍ٣ټ٤ پ رې كخ

. کښ ې ىېهيض څو ځخ پځ٢پوپ ى ٣ظخ ى ؿګ پ خ ى ٢چېر ح ډ٣ک

ر ٣ ح طپ ٣ ح٣کخ٢٣ؿښظ ٣ې ى چې ض ؿښظک ى ک ک٣ټ ىح ؼو کړال حؿ٣

طلخط پ ى ٢کى يې ٣خطېيک کېکړ١ . پ حكـخظخ ح پخکظخ حكـخخ طلخص حټ٤ټ ٢کى ال

. ي ى ه ٣ طي څپ ح٣ـخى ې ى ٣ي٣ځ پ

حخخ ژي ر ى هط ٢کى چېر٣ي پ خ ى ٣خط ٣ؿ٤ ٢کض ؿښظؿ٣

ح٣کخ ى خپ ح طخ٣کـی ى چې ٢ۍ حښ٤ا ٣٤ ځ ر٤خ پ هح ، ١ځحک کړ وخن ح ١خزخ ر

. كک کخ ٣ ګي ح ږؽ ىی

ه ى ىې ر٤خ . ږیؿګ٤حكـخ ؿګړ پحه کړ١ ط څ ى حوخػي ؿحړ١ چېحرخخ حىػخ کړ

. ځک ١حوخػي ح څو پط څ ظ ى ٣ څ کچ٤ کېپ حكـخظخ چې ک١پظخګ حټک

. ح٢٣ى حكـخظخ پ ک رخ٣ي ښظ٤خ ط چې ىیة حرخخ ى ح٣کخ٣خ پړ

ح ، ګ ٣ؼی خټ ى ـ ط ؿخښ ح ، ١خهض پځ٢ى ح٣کخ هح ظ ، ط کخ ؿګړې ظ

ګړ٤ ح کېکخر پ چېخص کړ١ ٣خ ىح ي ىؿ وخض ى ٣ي٣ځ حـخ پ چې کړحی حؿ٤ ځحک

. ی ىی ٣خص يې. ى وي حى ط ١ع كکض ؿړ کړ

٢که ، خځ ظخخ څو ى هپحکۍ حه٤ظ ځر٤څ ى ح٣کخ ى ؿالی پ چېڅګ

طپ ک ، پ ،څو ٤ې ط ټخک ډ ى ى ر ٣ کېخ ٣ې ر٤خ پ حكـخظخ پځ٤

طکخژۍ ک خ٣ ٢ح ډ ػخ ، ر ١ح چؿ ، طپ ٣ ى ، پ٤ټ ٤١خ ېر ، ٤کپظ

.حظؼخ څ پې

ححىې ح رې هپې ، ف کچ٤ ٣ څ پښظ٢ هزخ٤٣خ ح رګح ى هپ ، ه ى ىې ټ ١خهض

ح ـ ٣ې ح ٣ ١ږؿګ٤طګ ١ پ هل ح٤خ ؿګ٢ط٤خ ى ٣ي٣ځ ى ىؿ ظ كي ړ

. ىی یكخض ط ٢ىكخػ ٢کظحط٤ژ٣

٣ي٣ځ هيط پخ ى ػص ک ىؿ رې ك ؿګ ى کخخډح پ ى« ى ىحإى ړحيېګ٤خص پ » ى

ى ٣ کچ٢ چې ٢ؿګ ٣ ١خ ړ ٣ حظؼخ ىحې ٣ ر کېپ ر ـی ، ځخی ىی پې ٣ښی .

. ؿـحك٤ ى کېخرؼ ط٢ ح ظحط٤ژ٣ پح يف ٣ې ږ١کې ح ظ پخط هک

، كخي ک١ ى كکض ط طږ١ ى١ . ه ى ې ى٣ کخ ؿګ څو ى رپړ حکؼ٣ض حكـخخ ړ پ

حټخح ح ى حكـخظخ ى ٢ طخؿک ، حګټ ى ، ١ حظ کړ ؿحړ١ چې ې پخکظخ ىح څ١خزخ ح

ظ ى چې ی کېكخ ىحېىؿ ح ط پ کېي پ حكـخظخ . ږ١کېظالف وح هؼی ٣ح ٢ک٤ټ

. ىیة ښښ حپط کېک٤ اليې ي ط ٤ی

ؿګ ګټ ٢چټ ىؿ کؿ٤ړ ح ح٢٣ چېه ل٤ق ىی « ټ٤ » یکض ؿښظؿ٣ة ىؿ کخك ،

هح ډ٣ کېکخخډح ح حپخ ، ح٣کخ . پ ١ ر٤خ پخ٣ښض ١ ىی . ه ى حګټ حظؼخ یککېي

ټ حطلخى ر ى يې ى خ چېګڼ ٤ پ ىې ػو٤ي ى١ . ښظ٢ ى١ پېکخ پ ىې خع ؿګ ٤خ٢

(۳۱). ږ١کېخکخۍ وخن كظ٢ ېى حټ ؿي کېؿ حكـخظخ پ ؿ

٠ؼ وب١ـ تب٠ق ؿځپبڼې ػا عجـ عپؿ وړ چې ػ اګنتب صؼؿاػظ ػ٠ ډېػ م 13ػ ؿا وبي ػ ر پ

وړ . ؿځپبڼې ف٠بت وړ ېعپې ػؼې څغ ـػ اؿػ اؿوب صـة ) ػؿمت١ق ( بؿىبي رة مت١ـ اة

ې ؿاغ ؤ چې ړ پ افغبنتب وې ػ اګ١ن لا ؼچې بؿىبي رة پ ػې عبغـ تـ ١و ال

116

اګ١ن ػنىـ 300ې ١ز ػا ى چې پ افغبنتب ومـ پ ـمت و وښې پبتې ؿاغ ؤ ا ت

ژي ىي.

غا غبجب لا٠ږ غ ػ بټ ا اـ٠ىبکېا ېې ثضج ا عجـې ىبؼ متق چې ؿثث

ږ چې ػ افغبنتب پ کېا ؿ م ا ډ ت ػ ؿىت ؿوي ػ . ػا ؿىت ػػې ػ پبؿ ؿوي

اث ا ت١( ، ى ) غؾائ اػ ت ػ اؼاػ تو ا بټ لا٠ م١ وښې ١يت اـ٠ىبثېالثې

ې ػ پ آمب ػجؿ وړ . ػ غبجب پ الك و ټـې وال ى عطـبو الؿ څغ چې وتـي ٠ې

ې عجـې ؿاې ػ . ې ػ وبىـك پ ٠ و١ټ وبؼې ا اك ؿثؼػا ظع ىپږ ١بىتې تـ تضم١ك ال

اب ت ؿم١ږ ا ٠ ٠ ثـع ٠ې غبجب تـ الم و . بؼؿىت ػا پ١نې ض لػ ؿاپؿ غې ػ

( ٢۵) ػػې ؼ ػاػ چې ػ اـ٠ىې ػ عى ػ ټىل پ١نې پ غ١ـ نتم١ تو غبجب ت ؿم١ږ.

طځ حهظالكخص ٣خص ى١ . خڼۍ ح پظخګ ې٣ظ پ حړ ى پ٤ ىپځ ح٣کخ٢٣ى حكـخظخ څو ى

کبي پ رالی ١بىت کې افغبنتب ػ اـ٠کب٠ ځاک ػ ت ػ پ١ ېټ ٩٠۶۶مپ١ بڼۍ ا٠، ػ

ا بؼثؼېؼکې ػ ا پ ػې ثـع کې ېڅ ؿاف ىک يت.. ع پ افغبنتب کې ػ اـ٠کب ټبپ پځ ل

پ افغبنتب کې ػ ىـا٠ط څـګا مـ تړ . تېـ ؿځ ٠ چې ػ ځاک ت ث

ح ىىې ، ح٣کخ ګىحد ځ پ ځ ژط٤خ ٢ پ حكـخظخ کې ى:»ځپخڼ کخږ١ چې ٢رىحوي حؼ

ځ ؿحال ط ح٣کخ٢٣ى رکې یځخ ى طلخط ډ٣ښض ى حخ٢ ح کې ى ټخټ پ ى ٣حېزذ

ى پ خ پځچې ى ؿګ ى حىحې ح ى هپ ١ئ٤ ى ٤خ٢ىىې ٤حى ٣ېژ حهظالف ح طڅګ

. «ک١طګ پخ پ خححۍ ى هض حظظخ

ږ١ ى حطکې کېګښ څو ( کې ىهپې ىيې کخ) ٢ىح پ ىحې كخ کې چې ګ٤ټ چې پ حطک»

٣ې ى ؿح پ٤ټخيخ ٣ ر ١ ى ر٤ط ٣ظ پ حػال پځهپ پ ٤خض کې ىؿالې

.« پ ط کې ځډ حړ١ پځى ؿحړ١ ٣حهظالف ١ . ځک پ٤ټ

حكـخظخ ى چې ، ح٢٣ ٣ح ؿح ډ٣٣ډ پ٤ټخيپ حكـخظخ کې ى ح٣کخ ح خټ ى ځحک ػ٢ ه

ح٣کخ٢٣ ځحک ى ط پ٤ ح٣ط طړی کخ ىی ح ک ح٣ط ح٣ـخد کخ ښخ٢٣ ى ځحک ى ط

څګيې پ ٣٣خال ط ٣، چې ى ؿح پټهزېر رط خيپ ېټ کې ځډ ح٢.ه ى پ٤ې خڼۍ ٣

«ي١.ؿ٢ ل و ٣

پ هپ ځ کې پ ىې ىیږ١ چې ط ح پې کېڅو ډحګ٤ ظ٠خى ٣خ چخحک ى ح٣کخ٢٣ى

هز کړ١ . ح ىح ـ ٣١ظ پخ حه ىپځچې ى حكـخظخ څو ى هپ ١ال ې ى

. ١ي٣ح پ٤ظخګ طځ پ٤ خڼۍ پ٤ېپ٤ ى چې ى حرخخ ى ۍ ى ىې ى ١كخص ىحهظال

چې : ى ېچخ پ ح٢٣خڼۍ هح ٤ې ح پ٤ېک څ ى ح٣کخ ىىكخع ٣ حرص ګ٤ټ ح ى

ى ګ٤ټ ح « کخ پ ؿالی کې ر ى ځحک ط پ٤ ٢. ٢ چې ى ځکې پ ىې کې ک ګ

ى ظ ن ٣٢خص طپ٤ ظ ١ ح ىح کخ ىح٣کخ ى پخ٤ کې ډ٣حي پ ٣پ٤ټ

ک١ .

٣ؿ ى پځ ح٣کخ٢٣ حكـخظخ ى . پیکظ ظ ى ٢ح٤ظ ٢ر ظ پ حكـخظخ کې ى ه

ظ خې ځيط الکپ٤ ح٤ظ٢ ٢ظ پ ىې ٤حى کې پ ګ ح ګپ ى ه

هيحخ کپۍ پوح٤ ػال ى خ ټحې ى ر٤چې پ ىې ډ کې ى ، ځخې ؿړې کړې

ږ١ چې ط څ٣ښظ کې ى ه حټک ؼطګ ل٤قىىې کپ٤ ى ګړ ٤ پ ، ١ظ

کپ٤ ى ګړ ٢ ٤حى پې ى طړ هر٤ پي رهض ١ . حخ پې کخ ر پ کې پ ى

هک ، يح ١ ٢ۍ پ حكـخظخ کې ويح کپ ، ٤ ژىې پ٤ظ کخ ط ٤ږ١

٤حى پ ى ٣ېط څګ ، ١ى يیځ٤ګ ک ى رې ػلظۍ ؿذ ځ٤ط ح كض ؿړ١ ح ى ښ ، طښظ١

چخ کې ال ک١ .

ې يوظې ٤ک ال حړه ى ک١کې ى ړ٣ کخ ى حګض ى ٤خظې پ ىؿ کپۍ ى

كؼخ٤ظ ٢پ خح٤ ح ط٣ظ ۍپ هپې ٣ې ٣خ کې ىؿ ه٢ ح٤ظ٢ کپ ک١حؿې .

کړې ح ى ـ ى ژ ط ژ ځ ړ ؿښظ ٣ې کړ. کې پ ال طې

کپۍ ىې پ څ ٤خظ کې هپ ح٤ظ٢ ٢پ کلح کې حػال کړ چې ټې ه ٣ېح پ ډحګ

کې ح٣کخ٣خ وض ػک حؼ ښى ح ړ٣طړ ٢ . ه پ ٣ېح ىكظ ىې ١كخر پخک کړ

ح٣ټ پ رح٣ خيهپ وخلض حػال کړ . ى ح٣کخ ى ر٤ چخ ى حص ٣ ٣ې ړحيېىىې ١کى

هزىح١ وخلض کړ ح ٣ې حكـخظخ کې ى ه٢ ح٤ظ٢ کظ ى ري پخ ى کخر ى كکض ى

117

کړ١. ح٣کخ پ حكـخظخ کې ط كؼخ٤ظ ط ىح ٣ ىؿ کظ رخ٣ي پ حكـخظخ کې هپ

کظ ى ګړ ٤ ط څ٣ښظ پې ح٤ظ٢ ٢ى ه ٣ې٣خص ػک ١ چې ط څګ

ډ هظ هظخ چې پ حكـخظخ کې ى ١ى ګړ١پ حخ ى يې کپ٤ ٣خ . ى کخ پخ ى٤١ږ

ؿ ى حطکخد پ ص کې ى حكـخظخ ىلک ى١ ح ىح كک ى حـخ ٣خ ح ژ ح

ح٤ظ٢ه٢ چې ى ح٢٣وح کړ ی . پظخګ ک١پ کې ى ړ٣پ خؿ

خع حص ؼخ کخ ط ىىك ۳ کخ هحىحى ١ چې ىىې ډې څو ۱کپ٤

. ک١ چخ حص پ٤ې ر٤ى ٣ېحپخط ط ک١

٢کظ ىکخ ى ښ ح ٢ه ح٤ظ٢چې ى ح٢٣ؿح ؿف خييح ح ىح٣خف ى ځحک ٣

ټ کړ١ .ځحک هح ک ١ى ٣ ځخګړ ، ځخی ى حلال پ ، کخ ىیپ ه ر ى

کې ى ٤٣ حكـخخ ى ګډ ى١ . ضر ظ ظ ى ح٣کخ٣خ وح پ ط

پـ افغبنتب اـ٠کب٠ ٠ـغ مـ م ػ ګـ ت اػاؿې ػ اـ٠کب پ اىبؿ ػ غ کنب، ټ ا

ؿاک عا ػ غبف١ )ػښب( پ تګ پ١ژؼي چب ٠ک چې ػ اـ٠کبېګؼ پ تؿ نت کې

ػ ړ٠ا پ ژث بمت ػی. الػ تج١غبت ؼغ نت ػ کبث ا اىګټ ى ، ا مجب

پبڼ کې ١ک ىی، پ پ١ کې ػ افغب غبجب ػ، ۸۱تمـ٠جب پ ػغ نت چې ػی ٠ې تؿ ث

غص١ت ؿاغ چې ى١ـ ٠ې ػ افغبب ى١ـې ډ٠ـ ػ، ع ږ ٠افې ػ ؿپنې ػ ړ٠ا ى

افغبب ؿام کړي.

ىت، ډ٠ـ پکې ىب کنب ړ ى، ډ٠ـ ٠ې پ پ١ښؿا ۍػ ٠بػ ړ ػ چې پؼغ نت کې ډ٠ـی غط

ػ ګـ ت ٠جپبڼې ؿااعنت نت کې ىب کبث کې ػکب ا ٠ب بؿ٠ت ـ، پ ـ صبي

از١ـ ګجؼ٠ صکت١بؿ، کؼف، ػ صقة امال افغبنتب ا١ـ. (１)

٠بػ : ػ نت ػ تـت١ت ػ اص طبثك ١کی ػی، ٠افې ػ صقة امال افغبنتب ػ زبؼ

اص کې ػ غبجب چې غ پ یړپ مـ کې ؿا الا١ـ ؿؿ صکت١بؿ ؼې

ځبګړی ١ک ى٠ؼی.

ر حړه پ حـ٤ كکظ٤خ ى ح٣کخ ى، وې ېپخڼ ٢٣٢ ى ر٣ښخ ٢ر ٢ىر

ـ کخ کې ى ٣ ٤ حكـخ٢ وخل٤ پ كخ ى ط٣ظخط پ ض کې ٤ . ى

ح ١خزخ حوخػيېح ښى چې ـ ى ح٣کخ٣خ پ هالف پ ؿګ کې ى ى٤ ى ٣ې پخ

. یححىۍ هخ ى حكـخخ پخ ى حكـخظخ ى ٢که ـ ى ډ٣ ی،ال ٣ کړې ى

کخ ( ى ۍ پ ىؿؼې پ ځ ٢ حې حې څ کړ ىهپ رې ىىې ط و پ)

ډ . ٣ېه څ ، ګ ى کې ـ ژ٤٢ټ حطک الې پ پ٤

ږ ، ې حح کړ١خي ى ؿګ پ طيح رپځ ر٢٤ې چېک » چې ح٢٣كکظ٤خ

.«ؿګ ح ىكخع پط ر ال ى

کخ(کې پ هپ ٣ې ٣خ کې ٣ی چې ۱پ ) ح٣کخ٣خ كکظ٤خ پ ىې ط١ چې ـ

خ ر الى ى طې رې څو ى حط پ هض کې رپ کړی ى ـ ځحک ى ح ى»

(».۳۱ )

ى كکظ٤خ پخ حال ى »چې ک١پخ پ ډحګ ٣٢كکظ٤خ پ حړ ى ؿ٤ټخ ر٣ښخ يح ح ى

ره کې ط څ ډ٣ حښض ١ . پ يې هخ١ ـ ى ١خزخ ى ال لي ٤خض پ

٣ېڅګ . طیډ٣ هطخک ى ، یال٣خ ط ځ ح ګ٤ ى ٢ػ څو، چې ى ٣ ٤ خپ ز

يح ح كکظ٤خ پ ټ ، ١ظحط٤ژ٣ کې ډ٣ پ ٤خ٢ح ظخ٢كکظ٤خ پ

ى ګډ ګډ ٤ېح ى حكـخظخ ى ؿـحك یخ ىحـخ پ هض کې ؿګ ز١ کړ حكـخظخ کې ى

زۍ کې ى رخ پط ى . ـ پ ىې كکظ٤خ ړط٤خ ى ځحخ پ ؿد ح څو هزط٤خ ١ . ى

ى١ ټ ځحخ ٣ې ؿړ١ چې یى یؿړ کړ حال٢كد یڅ ط٤ ک کې رک ٣

».... (۳۵)

ا یؼا ؿاف ػ اګنتب ػ کؿ١ چبؿ پ فاؿت کې ػ ښبغ صکت١بؿ پ تؿنت کې ىب ػ

ا غاړاز١ـ صکت١بؿ پ افغبنتب کې ٠ امال ثنټ پب صکت » چې یػا څـګؼ کړ ٠ېػ١

...« یت مغت غبف ػکتؿ ا اؿفښ غـثػ

118

. ځک پ پغپ ػ٠ؼ٠ځ ؼ١بؿ غبف ػ عالف ګ١ؼ چې ػ ښبغ صکت١بؿ پ ؿػا ټي ت

ى پ افاػا تګ پ عپ ١اػ کې ػ عپې عښې ی٠ؼ٠ځ ؼ١بؿ کې ـ م١بم ډ اـ ګؼ ک

ځې کړ . ػ ظب ػ ؿامت پبؿ ې

نيـ ؿبډ پغااـ٠کب ػ پ نت کې ػا عجـ ىت چې غ ػ ؿې ػ تبؼصکت١بؿ ث پ ښبغ

ف٠بت غښت مـ مـ کت . ؿ٠ګ مـ ػ غ ػ

اړ ػا حبثت ػامې ىت چې ػ ښبغ صکت١بؿ پ ٠ېثې ثنټ اثې ث١بػ ػ . ١څ ٠ ؿع ػا ټي ت

٠ب متـ ػ یعالف ک کچ چې غ ػ عپ ١اػ ػ افاػۍ ا امتمالي اعا ػث ک ١اػ پ کړ

ػ ت پځربػ کې صکت١بؿ ػ ؿم عالف پ ػ . ػ ؿم ښکـ پ یػ یارـا کړ

اـ٠کب ػ اىغبي څغ ػ ې کې ا ػا اك اؼغـصی ړ غتفې ػ ٠ېغښت ک ا ػمې پبؿ

ځاک ػ ت پبؿ ػ ٠ ؼمي بي ثـ١ګـ مګـ تـ څګ ػ عپ ١اػ ػ افاػۍ پ عبغـ ػ ػ

. کظب غښت کپ ١اػ کې ػ افاػ ا ناک ټبک الؿې ػ ٠ نا ٠ې٠و اتـ څګ

صکت١بؿ متق ػاػ چې غ پـػ٠ . ػ غاړپ عپ ١اػ کې ٠ېچې ٠ؼ٠ځاي ا ػا غ څ ػ

چې ا٠پ ؼې عبغـ . کعپ ثـع١ک پ عپ ټب ٠ېل غاړ ، مـ ػ ټ١ټ ػبػت ـ ت ػ

طخخ ح ىه٤خ پ ٤ى ىؿ ٤حکګ ژ ٤ک٢ کېک ـی ژ پ ط ٤ض »

. « ٤٢ض کې ٤

٢ښخؿ ى ، ٤جض ط یړپړ حال٢كد هز پخ ى يح ح ـ هض چې کخر ط ىې ى

١ ى ىی خ ٤څک :»ـ ٣ یڅ ى حي ٣ې پښظ چې ى طض پ حړ ٣ېكکظ٤خ څو

طې ؿحړ .ىې ع ط ٣خص ح٤ض ٣ېىىې ظ ، رخ٢چې خ طظ ٢ؿښظ

ج ك ٢ ىح پوپ ك ح٢. چې یىح ږ ىى١٤ ػص ح حه١ ؼخىص ي ى ، کة

.«ږ١کې

ػ غبجب :

بػ ګـبؿ، ػ غبجب ػ عمت، پکت١ب ا ا ػ اغالػبت کتؿ فاؿت ؼ١.ی ػجؼاجبلی، رالي آث - ۶

ػجؼامؼ٠ـ ػجؼاجص١ـ، ګـبؿ پ امال آثبػ کې ػ افغبنتب پ مفبؿت کې ػ غبجب ظب آتي - ٩

ػجؼاغفؿ، کړ، ػ غبجب ػ فؿاػت فاؿت ؼ١. - ٣

کې تزبؿت آتي )غبجب صکت( جې اثظ ػجؼاب پ - ٤

ػجؼاـفاق ػ کؼبؿ اؿغؼاة نا، ػ غبجبت ػ تزبؿت ف٠ـ. - ٥

ػجؼابة، فبؿ٠بة، ػ غبجب پ صکت کې پ ؿ٠بض کې ػ افغبنتب ػ مفبؿت مـپـمت. - ٦

ػ پځ ضکې ؿئ١ل. ػجؼاـص آغب، اؿغؼاة کؼبؿ، ػ غبجب - ۲

ال ػجؼاامغ ؼتص آغب، کؼبؿ ښبؿ، ػ غبجب ػ ب١ې ف٠ـ. - ۸

ال ربب آغب، اؿفګب، ػ غبجب ػ فبؿ٠بة ا. - ٢

چبؿ فاؿت ػ پبمپؿت ا ثـ١ م١ؼ ضؼ ػظ١ آغب، کؼبؿ، ػ غبجب پ صکت کې ػ - ۶٠

٠قې څبګې ؿئ١ل.

م١ؼ غ١بث اؼ٠ آغب، فبؿ٠بة، ػ غبجب ػ صذ ا البف ف٠ـ. -۶۶

ال ضؼ اصؼ، ػاب نا کؼبؿ، ػ غبجب پ عت کې ػ افغبنتب ثبک ؿئ١ل. - ۶٩

ال ضؼ ىف١ك اصؼ، ػ غبجب ػ مګب ا. - ۶٣

١ت ف٠ـ.لبؿ اصؼ هللا، لـ ثبؽ غق، ػ غبجب ػ ا - ۶٤

ػجؼاجبؿ آعؼ، ؼ، ػ غبجب ػ ؼ ا. - ۶٥

اصؼ رب آعؼ، کؼبؿ، ػ غبجب ػ اث ا ثـ٠ښب ف٠ـ. - ۶٦

کټ کؼبؿ، ػ غبجب ػ فؿاػت فاؿت ؼ١. ې ػت١ك هللا آعؼ، ىب - ۶۲

ىـکت ؿئ١ل. ٠ېجب پ عت کې ػ آؿ٠بب اال ص١ؼ هللا آعؼ، کؼبؿ، ػ غب - ۶۸

بي.ـمتې ړال ضؼ صن آعؼ، کؼبؿ، ػ غبجب ػ ف٠ـا ىؿی - ۶٢

ال ضؼ ػجبك آعؼ، کؼبؿ، ػ غبجب ػ ػبې ؿغت١ب ف٠ـ. - ٩٠

٠ښب ف٠ـ.اضبد ال ضؼ ػ١نی آعؼ، مپ١ ثؼک کؼبؿ، ػ غبجب ػ اث ا ثـ - ٩۶

ال ػج١ؼهللا آعؼ، کؼبؿ، ػ غبجب ػ ػفبع ف٠ـ. - ٩٩

آعؼ فاػ، اؿفګب، ػ غبجب ػ اؿفګب ا. اصؼرب - ٩٣

ضؼ صؼ٠ك آعؼ فاػ، کبث، ػ غبجب ػ ىؼا ا ث١ـت ؿامت١ؼک فاؿت ؼ١. - ٩٤

119

لـ ثبؽ غق، ػ غبجب ػ غب ا. ضؼ امضبق آعؼ فاػ، - ٩٥

هللا ػاػ، مپ١ ثؼک کؼبؿ، ػ غبجب ػ تؼ١ـات )ښبؿ رړ( ف٠ـ. - ٩٦

ا١ هللا ا١، ػ غبجب ػ مـپ ا. - ٩۲

ػاګـی ػفتـ اضبد ضؼ صبػق ا١ـ ضؼ، غقی، ػ غبجب ػ عت پ پ١ښؿ کې ػ افغب م - ٩۸

ؿئ١ل.

ال ضؼ غبـ اؿ، فؿت پکت١ب، ػ غبجب ػ ب١ې فاؿت ػ اػاؿ چبؿ ؿئ١ل. - ٩٢

ػبؿف هللا ػبؿف، فؿت پکت١ب، ػ غبجب ػ ب١ې فاؿت ؼ١. - ٣٠

اؿت ؼ١. م١ؼ ػصت هللا ػبص، ګـبؿ، ػ غبجب ػ اـ ثبؼـف ا ػ اکـ ف - ٣۶

م١ؼ ػال اؼ٠ اح١ـ، ثؼعيب، ػ غبجب پ عت کې پ پ١ښؿ کې افغب لنګـۍ ػ مکـت١ـ. - ٣٩

ق چبؿ فاؿت ؼ١.ټېال صبری ػت١ك هللا، ػ غبجب ػ - ٣٣

تکب، پ ګـ ت کې ػ غبجب امتبفی.کې زبؼ ضؼ اؿګ، ىـ پکې ػجؼاض - ٣٤

ػق٠ق اـصب، پ اثظجی کې ػ غبجبػ مفبؿت ػؿ٠ مکـت١ـ. - ٣٥

بي.ـمتېال ػجؼاغ ثـاػؿ، ػـاػ اؿفګب، ػ غبجب ػ ػفبع فاؿت - ٣٦

ضؼ ػاػ، کبث، پ امال آثبػ کې ػ غبجب ػ مفبؿت اػاؿ اتي. - ٣۲

ب، ػ غبجب ػ ړ فػ کړ فاؿت ؼ١. اؿمال ؿصب ضؼ ػت، اؿګ پکت١ک - ٣۸

بي.ـمتې ىبة اؼ٠ ػالؿ، ګـ، ػ غبجب ػ متـې ضکې - ٣٢

ال ػمت ضؼ، ػاب کؼبؿ، ػ غبجب ػ غق ا. - ٤٠

ضؼ اػظ ػ، ػ غبجبػ کب ا صب٠غ فاؿت ؼ١. - ٤۶

چبؿ فاؿت ػ اغالػبت ؿئ١ل.ثـ١ػ غبجب ػ ف١ط، غق، - ٤٩

ػ ا ړړ غق، پ ؿ٠بض ا امال آثبػ کې ػ غبجب ػ مفبؿت اؼلبظ صج١ت هللا فف، - ٤٣

مکـت١ـ.

ق چبؿ فاؿت ؼ١.ټېی ؿمت صف صج١ت هللا، ػ آة ؿمتب، ػ غبجب ػ -٤٤

، پ کـاچۍ کې ػ غبجب ػ لنګـۍ تزبؿت آتي.کېصؼ ص ګ ا - ٤٥

ټ کې ػ غبجب لن.ک٠ ػجؼهللا صبػ، ؼ، پ - ٤٦

ټ کې ػ غبجب لن.ک٠ی صؼهللا، پ - ٤۲

ؽث١ش هللا ص١ؼ، ػ غبجب ػ ړ فػکړ فاؿت ؼ١. - ٤۸

يب، ػ غبجب ػ پال اړ فػ کړ ف٠ـ.لبؿ ػ٠ ضؼ ص١ف، ثؼع - ٤٢

م١ؼ اـصب صمب، کړ، ػ غبجب ػ کب ا صب٠غ فاؿت ؼ١. - ٥٠

چبؿ فاؿت ؼ١.ثـ١ ػجؼاز١ صمب، اؿغؼاة کؼبؿ، ػ غبجب ػ - ٥۶

فاؿت ؼ١. ػقت هللا صمب، غب، ػ غبجب ػ پال - ٥٩

رالي اؼ٠ صمب، ځؼاؿ عمت، ػ غبجب ػ مـصؼات ف٠ـ. - ٥٣

ضؼ ن صمب، ثغال، ػ غبجب ػ صذ ا البف فاؿت ؼ١. - ٥٤

ضؼ م١ صمب، ػ غبجب ػ اـ ثبؼـف ا ػ اکـ فاؿت ؼ١. - ٥٥

صمب، کؼبؿ، ػ غبجب پ عت کې ػ کؼبؿ ال٠ت ػ اغالػبت ؿئ١ل. ال م١ؼ ضؼ - ٥٦

مـاد اؼ٠ رالي اؼ٠ صمب، ځؼؿا عمت،. - ٥۲

مکـت١ـ. ړټ کې ػ غبجب ػ لنګـۍ ک٠ ػجؼاض ػظ١، غق، پ - ٥۸

فاؿت ؼ١. اؿػۍ کېؼا٠ت هللا، اؿغؼاة کؼبؿ، ػ غبجب ػ - ٥٢

ی ػجؼاـصب تک، غق، ػ غبجب ػ اغالػبت ا کتؿ فاؿت ؼ١. - ٦٠

ز١ت هللا صمب ؼا٠ت هللا، ػ غبجب ػ ب١ې فاؿت ؼ١. - ٦۶

ؿ رالي، کړ، ػ غبجب ػ کؿ١ چبؿ فاؿت اػاؿ ؼ١. - ٦٩

تب، ػ غبجب ػ اغالػبت ف٠ق.کې، ګـػ٠ق پ لؼؿت ربي - ٦٣

ؿصت هللا کبکب فاػ، غق، پ کـاچۍ کې ػ غبجب لن. - ٦٤

ال ػجؼاـف عبػ، اؿفګب، کؼبؿ، ػ غبجب ػ ـکق لي اؿػ لؼا. - ٦٥

. ع١ـهللا ع١ـ عا، اؿغنتب کؼبؿ، ػ غبجب ػ ـات ا - ٦٦

ال ػجؼاصؼ عبکنبؿ، کؼبؿ، ػ غبجب ػ ػاع فاؿت ؼ١. - ٦۲

ىل هللا کبي فاػ، پ ػثۍ کې ػ غبجب ػ مفبؿت ػ مکـت١ـ. - ٦۸

120

ال ػجؼاـفاق آعؼ الال آعؼ، مپ١ ثؼک کؼبؿ، ػ غبجب ػ کؿ١ چبؿ ف٠ـ. - ٦٢

کې ػ غبجب امتبفی. جېثظا رب ضؼ ؼ، پ - ۲٠

ظ١ب اـصب ؼ، غبمب تغبؿ، ػ غبجب ػ ګـ ا. - ۲۶

ػجؼاط١ف صؿ، فؿت پکت١ب، ػ غبجب ػ فؿاػت ف٠ـ. - ۲٩

ق چبؿ ف٠ـ.ټې ضؼ هللا ط١غ، اؿغؼاة کؼبؿ، ػ غبجب - ۲٣

کؼبؿ، ػ غبجب ػکبث ګـک ؿئ١ل. ىحخ،ال ط١غ هللا - ۲٤

اعتـ ضؼ ظـ، کؼف، پ پ١ښؿ کې ػ غبجب ػ کنګـۍ تؼ١ آتي. - ۲٥

بي.ـمتېال فع ضؼ ظ، اؿفګب، ػ غبجب ػ ی ػؿمت١ق - ۲٦

ظـضؼ، ػ غبجب ػ کؼفا. - ۲۲

ؼ ٠بؿ فم١ـ ضؼ، فؿت پکت١ب، ػ غبجب ػ ىؼا ا ث١ـت ؿامت١ؼک چبؿ فاؿت ؿصت هللا ص١ - ۲۸

ؼ١.

از١ـ ضؼ ب٠، ػ غبجب ػ اث ا ثـ٠ښب فاؿت ؼ١. - ۲٢

ضؼ ىف١ك ضؼ، اؿفګب، ػ غبجب ػ عمت ا. - ۸٠

ب، ػ غبجب ػ ثب١ب ا.ضؼ امال ضؼ، ؿؿی ػ آة مګ - ۸۶

بي، ػ ګـبؿ ا ا..ـمتې ػجؼاکج١ـ، ځؼؿا، پکت١ب، ػ غبجب ػ يـتبث ىؿی ػ - ۸٩

ضؼ ؿمي، مپ١ ثؼک کؼبؿ، ػ غبجب ػ ١ـف ای. - ۸٣

ػ اکـ ف٠ـ.، کؼبؿ، ػ غبجب ػ اـ ثبؼـف ا ې ضؼ - ۸٤

ضؼ ٠ؼمة، ػ غبجب ػ ثبعتـ اغالػبتی آژال ؿئ١ل. - ۸٥

ػ اغالػبت ا فـګ ف٠ـ .( ړېال ا١ـ عب تم، ؼ، ػ غبجب ػ ؼبؿف ف٠ـ. ) - ۸٦

ی ػجؼاض طئ، فاث، ػ ال ػـ ػ طجػبت ػفتـ ني. - ۸۲

بي.ـمتې ؿف١غ هللا إؽ، پکت١ب )ؿػګ(، ػ غبجب ػ متـې ضکې - ۸۸

ضؼ، کؼبؿ، ػ غبجب ػ غبثـات فاؿت ؼ١. ېال هللا ػاػ غ١ت - ۸٢

ز١ت هللا رؼ، فـا، پ پ١ښؿکې ػ غبجب لن. - ٢٠

ۍ ؿئ١ل.ال ضؼ صن١ نتؼ١ؼ، ػ غبجب ػ ػ اکبػ - ٢۶

اؿػۍ فاؿت ؼ١. کېال ضؼ ؼ١، ػ غبجب ػ - ٢٩

١ک ضؼ، ػ غبجب ػ تزبؿت فاؿت ؼ١. - ٢٣

صؼهللا ؼب، غق، ػ غبجب ػ ړ فػ کړ ف٠ـ. - ٢٤

ـت١ـ.مک ړفت ضؼ ػ١ ؿا، پ کـاچۍ کې ػ غبجب ػ لنکګـۍ - ٢٥

ؿهللا ؿ، ىب ری فاث، ػ غبجب ػ ثظ ای. - ٢٦

ال ػجؼاب ١بفی، پيت فؿغ ـات، ػ غبجب ػ کبث ا. - ٢۲

ال ضؼ ػـ، اؿفګب، ػ غبجب ا١ـ. - ٢۸

ی ػجؼازجبؿ ػـ، فاث، ػ غبجب ػ ثظ ا. - ٢٢

ؼ اثـا١ ػـ، ځؼؿا عمت، ػ غبجب ػ مـصؼات فاؿت ؼ١.اضبد ض - ۶٠٠

ډاکتـ ػجؼانتبؿ پکت١، پکت١ب، ػ غبجب ػ عبؿر فاؿت ػ پـتکي ؿئ١ل. - ۶٠۶

، چؿا اؿفګب، ػ غبجب ػ ػؼ١ې ف٠ـ.ثېال ؿ اؼ٠ تـا - ۶٠٩

ػ پې فاؿت ؼ١.ال ػجؼانال صمب، ػؿفاة فبؿ٠بة، ػ غبجب - ۶٠٣

، پ امال اثبػ کې ػ غبجب ػ مفبؿت ػ برـ٠ چبؿ آتي.ي ػجؼاغفبؿ لـ٠ - ۶٠٤

ال ضؼ ؿثب، کؼبؿ، ػ غبجب ػ يـتبث ىؿی ؿئ١ل. - ۶٠٥

کؼبؿ، ػ غبجب ػ غبثـات ف٠ـ. ا٠ال ٠بؿ ضؼ ؿص١، پز - ۶٠٦

ضؼ صن ؿصب، پزا٠ کؼبؿ، ػ غبجب ػ کؼبؿ ا. ال - ۶٠۲

ال صج١ت هللا ؿىبػ، غق، ػ غبجب ػ پټ ؿئ١ل. - ۶٠۸

ػجؼاض مبک، ػ غبجب ػ اؿفګب ا. - ۶٠٢

فاث، ػ غبجب ػ ػاؿاالفتبء ؿئ١ل. مب، - ۶۶٠

کبث، ػ غبجب ػ متـې ضکې ؿئ١ل.ؿ ضؼ حبلت، ثګـا - ۶۶۶

ثـک ګـ، ػ غبجب ػ صذ فاؿت ؼ١. کېاف، ثـ اؼی ل اؼ٠ مـ - ۶۶٩

ی اصنب مـ فؼا، لـ ثبؽ غقی، ػ غبجب ػ امتغجبؿات فاؿت ؼ١. - ۶۶٣

121

ق چبؿ فاؿت ؼ١.ېټی مؼؼ اؼ٠ م١ؼ، چ پبکنتب، ػ غبجب ػ کبؿ ا - ۶۶٤

صؼ٠م، غق، پ پ١ښؿ کې ػ غبجب ػ لنکګـۍ ػؿ٠ مکـت١ـ. ېلبؿ ػجؼا - ۶۶٥

بي.ـمتېػ غبجب ػ کبث ا ػجؼااصؼ ىف١ك، ګـبؿ، - ۶۶٦

ضؼ م١ ىب١، پکت١ب، پ امال آثبػ کې ػ غبجب ػ مفبؿت ػ مکـت١ـ. - ۶۶۲

م١ؼ اصؼ ىبؼ ع١، غق، ػ غبجب ػ ؼبؿف فاؿت ؼ١. - ۶۶۸

اؿػۍ ف٠ـ. کېاعتـ ضؼ صؿ، کؼبؿ، ػ غبجب ػ تـانپؿت ا - ۶۶٢

ىل اؼ٠، کي ثؼعيب، ػ غبجب ػ ؿػګ ا. - ۶٩٠

ضؼ ىـ٠ف، ػ غبجب ػ کؿ١ چبؿ فاؿت ؼ١. - ۶٩۶

ـ آال، ػ غبجب ػ فؿاػت فاؿت ؼ١.ى١ال ىو اـصب - ۶٩٩

اؿی، کؼبؿ، پ کـاچۍ کې ػ غبجب ػ لنګـۍ ػؿ٠ مکـت١ـ.ى١صبر ػجؼاغفبؿ - ۶٩٣

اؿ ګـبؿ، ػ غبجب ػ ػؼ١ فاؿت ؼ١.ى١اؿی، ى١ی رالي اؼ٠ - ۶٩٤

پکت١ب، پ امال آثبػ کې ػ غبجب ػ مفبؿت ػؿ٠ مکـت١ـ.ضؼ مـؿ صؼ٠ك ، ګ - ۶٩٥

ـ ضؼ ػجبك متبکقی، ګـ، ػ غبجب ػ ػبې ؿغت١ب فاؿت ؼ١.ى١ - ۶٩٦

غ، ګـبؿ، ػ غبجب ػ پکت١ب ا. - ۶٩۲

اؿػۍ فاؿت ؼ١. کېصبری تبص١ل، ػ غبجب ػ - ۶٩۸

١ت تغبؿ، تغبؿ، ػ غبجب ػ ث١ـت مت١ؼک چبؿ ف٠ـ.ی ػجؼاـل - ۶٩٢

ټ پبکنتب، ػ غبجب ػ رفرب ا.ک٠رب، ې - ۶٣٠

هللا، کؼبؿ، پ امال آثبػ ػ غبجب ػ مفبؿت تزبؿت آتي. ې ؾ٠ـ هللا صف -۶٣۶

بي.ـمتېا١ت فاؿت ػ غبجب ػ ػجؼاضك ح١ك، غق، - ۶٣٩

چبؿ فاؿت ػ ګـ ت ػ څبګې ني.ثـ١ضؼ راػ ف٠ـ، ػ غبجب ػ - ۶٣٣

ال ػجؼانال ظؼ١ف، کؼبؿ، ػ غبجب ػ کب ا صب٠ؼ فاؿت ؼ١ ا پ امال آثبػ کې مف١ـ. - ۶٣٤

چبؿ فاؿت ؼ١.ثـ١ ال ػجؼاـصب فاؼ، عـاؿ ګـ، ػ غبجب ػ - ۶٣٥

مفبؿت ػؿ٠ مکـت١ـ. ال ضؼ فاؼ، ګـ، پ امال آثبػ کې ػ غبجب ػ - ۶٣٦

(٢۸) ؿص١ هللا فؿتی، فؿت پکت١ب، ػ غبجب ػ اغالػبت ا کتؿ فاؿت ؼ١. - ۶٣۲

ح ك

پخ٣ې:

ډ٣ ىىې ؿړې ىهال ى چې څ ط ن ظ ظ ىحيککېږ ى ؿ٤ې ى ك پخ ى

ى ىک کړې ٣ی ىحىىې ؿ٤ې ىپخ٤٣ي رټ٤ې ؿړې پخ ؿځ٢ ح ک ط ح څ ک

يح ٢ې طل ١پ٤ ې . ٣ ٤ ګړ ېچې پ حكـخظخ کې ى ؿ٤ې پ٤ال ى ک ځخ٣ ې ح

وخل٤ ط ځ پ ح ګډ چې ىىې ؿ٤ې ك پ ٤حى کې ى ح٢ كخک ژ٣ ح ک١١ ح كک

حړم ح٢ ٤ېپ ىې ؿ٤ کې ى ه٠ ه ىح رخ٣ي څګي ١ چې . یکخ ک کې پټ ى

ح ٤خ٢چې ى حكـخظخ پ ٤١حکګح ى ځحک ح٢ رکې ، ح ى ـ ىض ح ظخ یى یک

پ ک کړې .، هالف حكـخ ى ححىې پ ى ٣ېې خيکۍ ك٠خ رځح

ؿحړ١ح یوخض ى ٢وخض ٣ یهالف ح پط ىىې ٤حکګ پ»حكـخ ٤خض پخ پ ٣خ ى

يح ح «. خط٢ رپړط٤خ پ هپ ځکېهپې ح ى ٤١ط حػخى کړر ١هپ ٤حى حظوال ح ححى ى

كکض ح ظخ ى ىې ٤حکګ ٣ ره ى . پوپ ک١ ى» چې یوخض حػال کړ

چې ی. وخض ىح حػال کړ یيپ ٤حى كخک ې ځخی ى ىې ٤حکګح ى ښک ٣ یک

ځک چې ى ، ـ ى ې هزې ح ر ى ١پ كکض کې ګډ کړ ک١ه ر ى

( ۳۳) «ک ړط٤خ. ٢کړ ى پپېى ٣ېح ١هز حک

122

ه ح ١ځحک هپ ى ط٤ښظې ال ټ ر٢ ١ىحى ، ح ح طزخ٤ ظ ، ژىې کخ، ژ ى

. . خط٢ پ٤ږې څ ډ هپ ػص ، ١ګ٤چ ح ګ ى ، ىحې ر٣ښ٢ چې ىح ال طې ک ى

پ ٣ېـ ځحک چې ط ى٣ ى، ی٣ښظ٤خ چې خپ ح ګ٤چ ښک ٤څک ؿګ ٢ ګټ

چې ى پ٤ ک١حػظحف ٣ېح٣خ ـ ځحک چې ئ٤ ١ ١پ پ ػخى ېوي حى ح ى

ى حۍ ٣ې ٢خىػ چې ى ي ى ی٤څک ٤يح ٢ ی . ىح ـ كو٤وض ى ١ږؿګ٤پخ

ـ ځحک ط پ٤ښ . ح ح٣کخ٢٣ ، ى حۍ وذ هپ کړ ٣ېچې ظ ، کې رهې خؿې

( ) کړ . ط٤ښظې ط حړ ٣ې ، پ ځخګړې طګ خي٣خ ، ځحک ؿر٢چې ک١څ ډحګ٤

طخ پخ ٣ ١ؿړ ١ح ک کټ ح ى حرخخ ى خيه ١خص ى ح٣کخ ى ٤ي ى خؿې ػ ى

پخ٣ې ، ح حطلخى١ ځحک ره حهظې ح٣کخ٢٣ پځ ٣خط خط کې ٤. پ ىؿ ػح٤ښض

ګړ ژ ح ى ٤٤ ٢رې ګخ ک ى ، ٢ټ ٤ظ طزخ ى ٤ې ى ، ٢ښک خکخ پځ٢ ى ح٣کخ٣خ ى ٣ې

٣خ ح ..... ٤٤٢ ډح خ

ظخ٢طګ ـ ٤حى ط چې پ حكـخظخ کې خط ړ٣حې ټې ط ح پ ځخګړې ٤ػ ظخ٢خؿې ى

. ١ ښکخ یرې ظخ٢ پ هالفحكـخخ خط ح ىىې ظ ١ ىح ډحګ٤ کړ چې ى

ىحه ږ ظ پځحكـخظخ ط ى » چې ح٢٣ ګرخچف یحطلخى ظ ١پوح٢ ى

حكـخظخ ط چې ېږ هح»چې ح٢٣ـ « پ ىې هخ١ ىح رخ٣ي ر٤خ طکح ٢

ی ر پ ىح ځخګړ، ٤ حط ٤ ېي ، ېحخ ى حكـخخ پخط٤ح٢ ؿګ وخن ېط

ح٣خېخ چې،ح ح يح ػض ى ض ح ىګ ىګ ؿ چ٠ ظ ږ ټخ خ خ٤ؼ٢٣ هخؿـحك٤

ؿ٤خ ٢ ځ ى حكـخظخ هي هخ یح پحر كال ٢ ح ح٤ض حظال ی ٤څ ٢ ال

( ) «چ٠ طو پېږى ح ځ ؿحړ١ ږ ـز

٢ ځحک حه١ ى ، ( ٢Gen. Boris Gromov's ځحک ػ٢ هيح ) پ حكـخظخ کې ى

حكـخظخ » چې ح٢٣ح ط یح ى خټ ځحک ط ګحښ کړ ح٣کخ٢٣ښى، پې ٣ېػک چې حكـخظخ

چ ى کېکړ ٤خ٢ى چې ېط پخ ىح خ ږ ط ډ٣ ػزطخک ى حکړ... يح ح ح ى

پځ پ ګ طخ ١ىح چې ح٣کخ٣خ پال » ح٢٣ك کړ . ـ ځحک پ ك

١ز٤ؼ٢. ح پ ٢ ی٤ حري ح ظ٤ى ١خزخ ح وخض پ ٤ک کې ر ٤څ طـ ، حكـخظخ ط حظ١

«١ . ٢پخ٣ې ل ٣ېطګ ر

ىحؿګ ى ػو » چې ح٢٣( Ol eg Samoil ov) ی ـ ط څګ ٣ ر ىحكـخظخ ى ؿګړې ى

٣حېطال کړ١، ١ى چې ٤څ ى ١ز٤ؼ٢ې ګڼ، ظ ږ څ کړ ؟ ح څ ط ال کړ؟

کډې... ح ىح ټ ـ ى ـی٤يې ح ى ـی ، ګ١ ١ږ ژ ، ح٣ښ٢ ىی پې خط ړ١

« چې ..څ

ط٤ کړ١ ٢ک ر حكـخظخ طپځي چې ړ٣ح کې ګخحکظر حپ ى٣وح ىحې کخ ى ى

ظ٤ . ه ىې ١پخڅ ك ح ىىې ٤حى ى ظ ښک پ وخر کې ر ٤څ څک ى

طلخط ح حخ٢پ يې هخ١ ح ړ٣ح ټ چې ى ، ط ػخرظ کړح حګ٤ ډ٣ ؿ حيک ىح

ى حكـخظخ ع ى ې ح چې ؿحړ١ ، ک٣١خ ى ؿ ړط٤خ ځ پ ځ ال ٢ ى خ

ېه ى کخ ىپ٤ال ٢ح٤يط حي ح ىؿې ٢چخحک ح٣کخ٢٣. پوپ ٢هز حط الې ك

حپح٣١ پ څ٤ پوح٤ـ ره٤ک ى ى ـیپ حكـخظخ کې خطې ر حيپ ى ـی. ١ ٣

. ١يکې ک خکخ طـرې طکح کړ٣ ې ىخيپ ىؿ ٤حى ر ٣ېچې ىىې وظ ١کړ

ىحىې چې ىح ع رخ٣ي ىهز حيکخ پخ ټ ٤خ٤٢حى ى حګظخ ح ى خټ ى ، ى ح٣کخ

حط الې ك کړ ٢ .

حظ پ رلؼ کې كکظ ٣ پ ر پې ړګ ى پځ٤حى کې حكـخظخ ط ى ٣٢حپخپ

پ ٤حى کې ىح ٣ېه ط څګ ى١كکظ ډخ ح ٤ېى ح٣ټخ ٣ېچې ؼخ ١

. یکک ح هپ حؽ ط ٤يې ى

ې غبف م ا مـ تفب چې پ افغبنتب ک ا٠« ګ١ؼ مټـ»ػ رـ ػ ثـ١ چبؿ ف٠ـ

ف١ ػ ډ ټ يـا مـ ػپـت ث الؿ يت. ػ رـ م١بمتاال ػ ال ػـ پ ىي ػ غب

ک ػ رـ ػ ػ١نب٠ ېيـغ عجـاتـ غښت کړ. ػ رـ ىپ١ګ زې پ عپې ٠ې ګڼې کې

٠ ػ ال ػـ ا « ل ف١ډؿ»ډ٠کـاټ اک ائتالف ګؼ ػ فـاکن١ ػ عبؿر م١بمت ػ ک١ټۍ ٠ؼی

کالی ى مې ت ػ عجـاتـ پبؿ ف١ ثـاثـ کړ. غې ٠ اجت از١ـ ګجؼ٠ صکت١بؿ پ ىب افغبب

123

غا ػ ډډې ک پ ىب ىـغ . ػ رـ ػغ تـېػغ کنب ثب٠ؼ ػښځ صمل ت ػاصتـا ا تب

ػغ ١اػ نإي ف٠بت کړ غبجب ا ػافغبنتب ؿ م ا مبت ډ مـ ػ عجـ اتـ ؼف پ

ػ افغبنتب « کـ٠نټ١ ـ »کښې ػ حجبت ؿاځت کي ػ. ػ رـ پ پبؿب کښې ػ ى ګؼ امتبف

«پ صکت کښې ػ غبف١ ګډ تف ثی ػی.

ږ١ ح پ ىې کې ګڼ چې رخ١، چې پ ٤ کې ى ح٣کخ٣خ ح خټ ي٤کخپ حكي یپخکظخ

«رخ٣ي ى حكـخظخ ى وړې ى حح١ پخ ١خزخ ژ ط ژ هزې ٢. » ىی چې رخ

خ پ رخ » پ ٣ کلح کې ٣ : یڅګي پخ ح ي ط ح ر ىيې هز ى چې ـ

ځحک ط ظ ر پ ر٤خ ى ى كخالط ى ال هحرېي ح حكـخظ، ک ىح هزې ژ ط ٢

«٤ کې ى ګډډۍ ح رې ػزخطۍ حکخ ډې ٢.

پ٤يح ط ى رخ ى ى ـی خ پ حؿخ حؿر٤ ر ىح هزې ىي٤حكي پ ىې کې ک ظ چې

پ پخ ٢ک ره کې څ ټچې ى ١خزخ پ » چې : ح٢٣ح ١ ځک ـ هز ؿزګ، ک١يپ هخ١ کې

ر ىح چې پ ظ٤ ک کې خ ى ك٠ وخق ى١ حر٤ىح چې ١خزخ پ حكـخظخ کې ى ة کې

«ې هض حالا ى ؿخى ک کخ کېږ١.ځ٤کې حظؼخ١ ح ى ىی پ هپ ىی ى ؿخى ک ډې ږ

ػخ ؼو ى ١خزخ پ ځ کې چې ى ى پ ظ ٢ح٣ ح ک١ىح ډحډ ـ پ ي کې ٣ي٣ځح ط

چې ېي٣ځح ٣ې ى ک١ ى كکض پ ، كکض پ طګ ىحې١ ١ چې ىی ى ٣ ک پ ىې پ

خ الطړ ک١، پ حكـخظخ کې حک ط ېږ١ ح ػالا ى طې طـر طکح وخن ٢.

ى ٣ چې پ ېي٣ځ ح پ حكـخظخ کې ى ح٣ظالك٢ ځحک طټ ٣ ظ ىح ى چې ىی ى هز پخ

كخ کې ى چې ١خزخ ى هز حط ع ډېې ىې ىحېک ؿي١ ظحط٤ژ١ ١ ح ىح پ

ر٤خ ر٤خ ٣خىېږ١. ېح٤

ى ١خزخ ح ى هز پ ره ح هزې ٢.ى ى پ ظح٢٣ چې رخ٣ي ى ١خزخ ـ

ػخ حكکخ ىک ى ځک چې کې ى ح٣کخ ح ى ـې ى ېي٣ځ ظليح ظ ى ىؿ ٤حى ى

کک ؿګړې ظ څګ هپ ط ح٢٣ چې ١خزخ هزې ک١.

كخ کې ٣ چې ى ىحړ هح طځ ى هز پخ ګډې ٤ې ظ.ؼالا ح٣کخ ح٢٣ چې ى پ ػ٤ ـ

کخ ؿال٣ حكـخظخ ى هپ ځحک ح٣ظ پ١٤ ح ١خزخ خ٣ظخا حكـخظخ ى ٢کحط

٢ چکخټ کې پ پ ٣ ٢کي پ ظ کېيحی ٢ ىح ګډ ټ٤ى١.ى حكي ٢کځحک ى طؿښظر٤

ظ کې ٤ ٢.

یى ک١ كکض پ ٣حې طګ ىح يف پن ٢ رې ى پ ىې هز ټ٤ګخ کخ چې پ رېالرې ىال٣

ػ افغبنتب ػ اؿ ػ ا ا٠ل ا پغا يـ ا() ىح پ ړ٣ح خض ط حړط٤خ ١ ى هز ح

م ا ا مـ پ « پـت پ افغبنتب کې ا١ت ى ؿات ػ ؾاکـات» : ػ ١ؼگ ٠کبؿپ رـاي ص

اـ٠کب ا ؼ پ م١ کې ف ؿي اػاء ک. اـ٠کب پ افغبنتب کې » :ځبگړې ـک کې ص١ؼگ ٠

اؿۍ ػ افغب ىغړې ػ» ې :ص١ؼگ ف٠بت کړ« پبکنتب ػکقؿ ک څې ک. بت عړ ا ؼ ػ

تـڅ پؿې چې ػعجـ اتـ الؿ ١ي ىې پ ١ک مـ عجـې اتـې ػ ٠ۍ الؿ ػمبت ػف٠ا

ې :. ص١ؼ گ ف٠بت کړ «افغبنتب کې م ا ا١ت ى ؿات

ـ ف٠بت عطـبک ځک چې ؿا ؿا صبت ث ډ٠ کړثېؿاې رگړې څغ ځب ؿا ػې ػ ػپبکنتب اکب »

.« ا عاى١ک

چې ا٠. غ کاثبب ث مږکبي ػ غبجب مـ م :» چې ا٠ؼا ؿاف ػغ ػ م١بم اؿ کبؿپ

غ پ . ػمږکبي ػ اجـ پ ١بىت کې ث ػ اثبب صکت ػ زبؼ٠ ػ ډ مـ ػ مې ػؿافې پـا١ق

ا ١چبت پ کبؿ ػ چې ػ افغبنتب پ ػاع اؿ کث عپ امبم لب ١ ػ مبت ډې اؼ

، ػې ؿت پ کؿ١ چبؿ کې الم کړ کې الم کړ. ځک افغبب ػا عښ چې پـػ

۷٠٠م١ږ ا اـ٠کب٠ب ث ػ ػت ث ډ٠ـ ژؿ عپ ازب ت ؿ کـف٠ کړې چې ػ صبؼ اؼغ ړ

١اػ ت تم کړ . غ پ ٠اؿپبژػې ػمتب عپ ځب مـ کـفپؿې ػ صبؼ ۵٠٠ تـ

( ۶٠٣) ى . زبؼې ډې غا اػاؿ کړي چې افغبنتب ث ػ غبجب ا ٠ب ثې یػې ثبؿ ػ

يـ امبتؿ،ښبغ افـام١بة عټک ، فب مـ پ ٠ کفـال کې ػ ګډ ػپبکنتب ػ ي ػا ګؼ ٠

پ عت کې پ ٠ ځبګړې ١ؼ کې پ ػې تأک١ؼ کب چې ػ از١ـګت اؼ٠ صکت١بؿ پـت ػ افغبنتب م١بمت

ػغ ١ګړې ػې اپ ـ صؿت چې ى ػامې الؿې ثب٠ؼ ټي ى چې ػافغبنتب پ م١بمت کې

ګډ صت کړ .

124

چې ػ غبجب ػ ال ػزيحال ؼ٤ق، مف١ـ، یپ امال اثبػ کې ػ افغبنتب ػ )غبجب( صکت پغا

:چې یػ اؼږ پ ػې کېګڼ یګړ ثبؿ٠ غؿځګ امال

چې ى حكـخظخ ىض ح٢٣. ـ ١ك ر ک ال ظ حكـخظخ ى رلح ى ى حکحط پط ى »

ػح هخؿ٢ رکې ى ىحه٢حكـخظخ ظ چې ى ٣١خط ىې ک پ حړ ٤څ طح ١ . ح

چې یى حي؟ ال ؼ٤ق پ ىې ک١١ ر٤خ ح٣کخ٣خ ىظ څ ىحه١٢ . پ ىې حخ ک ىح ظ

ى ح٣کخ٣خ ح وخل٤ ط ځ ى رخ ك٠خ ح ځظ ٢ حر٤خ ىح هزې پ ک ىې ړ١ط څ

پخیى ض ح ض رخۍ رې ط ى» چې ړحيې٤حى کې ط ٢ . ى الؼ٤ق ىىې ١ى٣ګړ

حي ى١ . ىىې ټ حيړ کخ پخ پ ىې ح ٤خ٢ ٢ح ر٤ ح حكـخ٢ګڼ ٤ .« ښى ٢ کېټکې

رطال چې رخ٣ي ى ١ؿ٣ذ ظ ؿړ څ ػـ٤ذ ح رکې یط ض ى ٣حېچې » یىحى

« .٢کښ پې حښک

١خزخ ط ځ ى رخ ك٠خ ح٣کخ٣خ ح چې ىىې حك ظ ر ى حكـخظخ ى ىض، ى ح٢٣ـ

حکحط پخ ال رحر ٢ ح ح٣کخ٣خ ط ځ ى ، حكـخظخ ى ىض ى ، ١خزخ ٢ ح ر٤خ ر ىحځظ

.(۱)

. ک څ ى پښظپ ٤ کې ١ى ؿګ الې ىىې ؿ٤ې ىك ال پ٤يح کړ ؿحړ٤٣١ هک ر٤خ

الې ىىې پخ ى ؿګ ؿړښض پ هپ ګټ کخ ىی ح ؿـخ ىك ك ىىحړ حړه ط ٤ځ ى

ى ؿګې ىحې. ه ى حكـخظخ ى حۍ ؿ٤ې ى ك پخ ١ك کړ ظې هپې ی ٢پښظخ ک

هالف ى ح وخض پ کښض کې څ ى ر ٤ ځ حک پ کېح ر پ حكـخظخ ر٣ښ٢ګټې

: چېځک ١حؿ٤

پ ٤څ ه ح چېوخص ىی ١وخض کخال ٣ كک یحهالف ځحک پر٤ى کېپ حكـخظخ -

. ١ـخړح کېټ ح ه پوپ ځخ کېر ږ١کې ښظ ح ـ کې

وظل ه ى ٣ې کې ټ ٤ح پ رکېيی کېط څګ ىی ح ټ ېى ډ٣ډ ى کښې ٣ح ؿځګىح -

. ١ى ېځؿ ې٣ښ ح ط٤ځ ٣ډ

ح ک ١ ه٢هپ وخق ک ـ ؿړ١ګ ح وخض ځؿ ىىې چېوظل پ٤ښ ښ -

. یړ ٣ېکړی ح ځ ېڅو وې هپېى ١ ٢ز

ىحه٢ك ؿ٤ې ى ىىې ١رخ٣ي ى حكـخظخ ٤ض ىض حى ـی الطړ ك پخ ى ېالـ ىىېحخ ېپ ى

:١ ىې يـ ىح ال ح ى ی چې. ١کړ خيى ك پخ څ ـې ح ى ١ ټ كکظ

حال٢ح كد ؿځګ حال٢ ط ٤ځ ىی . ى ١خزخ ؿـخ ىى كکظ یح کېپ ٤حى -

ر حړم ؿړ١ . ٣ې ١الطړ ر٢خ ٣ حړم ح ى حكـخظخ ىض ح حكـخظ

ې٣ښ ژې کې ح ه ١ح پ ځخګړ ١پ٤ژي کېىحړ كر پ ټ ض ١ى پط ٣خ-

.١ ١پ٤ژيګ ښ ح

و١ح ٣خ ط ٢ژر ، ٢ ٤څ حكـخظخ ( پ حال٢ح كد ؿځګ حال٢ىؿ كر )ى ١خزخ -

٤څ رخيېښض ځى ـی پ ه ېکړپېحخ ى ح ؿګ ح ىىې ؿګ ېپ ى ى١ طړی پې حړم

. یک ٢ډ حؿ٤

ى کخر ى كخ حىح پ ٣ېالص کېح ىؿ ط ١الص کېط ٤خ٢ح ظخ٢ىحړ كر پ پحه طګ -۱

. ١ى ٢يځ٤ؿ کېټ ٤حى پ

ى ، ؿ ٢ ١پ ح٢ ٤ېى ه٠ کې ى حكـخظخ ـیپ ىې حخ ىىؿ ډ ؿګ څو چې پ

ؿ٤ې ىك ٤ ىى ى پې ړ هز ر٣ښ٢ .

پ ٤خض کې ى ٤حى پ کخ( ى ؿ ي پخ )کېال چخ ى پ٤يح ك ٤خ٢ ؿ٤ې ى ٤حى ى ى

ؿډ ؿړ چې پ ـې کې ټ ـ ٤حى چې پ حكـخظخ ٢ک کخر کې ٣ ظ ر٤ ح

هح حػال چې ک١ ىىې ؿډې پ حه کې ى . یظ ١ ګډ کړ پځ٢کې

حى ح ٢ح ح٤ض ر ى حكـخظخ ځ٢کخ ط حه پې ۱ حكـخظخ څو ى ر ىپځ ر٢٤

ىىې حػال وخلض ښکخ کړ . ک١کړ٣ ى ح٣کخ٢٣ ط پخ١ . ه ظ ر٤خ ېپ ٢

ىحػال٤ې پ حخ ر ېژرې ـې پ٤ګ پ ىې حړ ٤ک٢ چې :ى کخر ى ړ٣ح کلح ى ط٣ذ ٢حخ

.ض حكـخ ځحک ط پخ ٢ېال٣ظ ى ح٤ظ٢ چخ ئ ۱حكـخظخ ى

٣ې ې خهح ٣ چې ىح خ ر ه پ ي کې ىح ى١ ٣ ١، پ ىې ېحى کې ىې ړ٣ح ځحک

.ک پځ ط ٤يی، ک حكـخظخ څو ځ٢

125

٣ ٢کىال٣ ؿې پ حط ؿ ث٤ رخک حرخخ ک ى ٤خ٢ ح ک٤ى پ٤ګ پ رخ، ى ح٣کخ

کړ١ ح ىې ر خټ ځحک ط ى ط ال ػک ح٣ظ پ٤ ٣٢کخ کې حكـخظخ څو ى ح٣کخ

.هال ٢

کخ ېټ ۱ط پخ ى ځحک ى ر٤، ى کخر پ ړ٣ح کلح کې حكـخظخ څو ى کېپ٤ګ ٤

. ز ح ګګ ر٣ښ٢

ټ٤ګښض ح پحهظ٤خ پ وي، ړ٣ح ټ ر پ حكـخظخ کې ى ح٤ض ى» ې كوې کې حؿ٢، ۵ى حػال٤ې پ

«کړ١. ى حكـخظخ ٢ پځ خ٢ ح پځ٢ ظ ط ىح

ر حړه يې هز ى ګخډ٣ ه ى ، ږ١کېکخ کې ى ځحک ى ط هز ۱پ ١ک ٣

ؿې پې ح پ٤يح کړې ى١ . ٤خ٢پ ګډ پ ٣ ٤ ٤حى کې

ړ٣ کخ پ پخکظخ كکض ح ظخ ى حكـخظخ ىك ى ٤خ٢ پې ى وظ ک پخ ى ى

كکض ى ک١)الػزيحـ٢ ( الرحى پ ىې هخ١ ٤ چې ـ ى یچخحک یخزخ ٣ ړپړکې ى ١

پخکظخ چې ي پط پ پټ ى ې ى پې کخ وظ کړې . حهزې ى پخکظخ ى ؿخ٢ ظخ ى

٤څک ؿحړ١ چې پ ىې ٢هپ ظحط٤ژ٣ک ه پخ ٣ رټ٤ ک ګڼ حكـخظخ ى

( ۷) ال کړ١. ١پ کې هپ ه٤خى

حډ کخر( ٤خ٣ي )٤ ٤خ١٢خزخ ى هز حط ى رې پ ط هپ يحح حګ٤خ ى

چې ػ افغبنتب ا پبونتب ػ پبؿ ػ اګنتب عب ګبؿػ٠ ؿځپبڼې ػا عجـ څـګؼ وړکخ ګښ کړ.

و چې ػ ؼ ت الړ ، تـ غښت وړې اب٠ؼ، م١ـ ى١ـاؿػ وبثـ، چې غبجب مـ ٠ې ػ عجـ

ـت م١ې ت مت ى. ثې ت پبتې ى ا

پ ۍافغبنتب وښې ٠ې ػ بټ ػ رګ ػ متـات١ژتـ پ١يبػ وړ ؤ ا پ اوبثـ غبجب مـ ػ عجـ

وړ چې ػ ٠ښ ښػې . ػ ګبؿػ٠ ؿځپبڼې ػ عجـ پ امبك ػ اګنتب ػ ػفبع ػ فاؿت اػالاؼاړ

20اګ١ن ػنىـ ژي ى ا پ ػـاق ا افغبنتب وښې ػ رګړې صبؿف 300ې افغبنتب پ رګړ و

ى. وبثـ عپې ػؼې وښ ډ ت ؿم١ؼ ػ ػػې اػال مـ رعت ١بؿػ اګ١ن پ

٤حى څو ؿښظ کړې چې پ حكـخظخ کې ى ح٤ض ى حظ پ هخ١ ؿر٢ىکخخډح ٣ې کخپ ډې ى

١خزخ هزې حطې ٢ . ىې ظ ى

چې: ١ى ٢ډې ىؿې کخپخ ى کخخډح پ ک کې ٣ټ٤ک ېؿ٤پ حكـخظخ ى طخؼخط ى ى

څو ى ـیحطګ ر ـی٤ ط ى ٤خ٢ه ر٤خ یهز كو٤ض وي ى ک څ ى ١خزخ ى

ى ػ ډګ ح هپ کړ١ .

پخ ډ٣ ښ چخ ١ . ى كو٤ض چې : ىح ر ى ح٢٣ل٤ ګ ح٤ض پوح٢پ خټ کې ى کخخډح

، ؿحړ ٣ېچې ١ح ١خزخ ىحې هک ى ١١خزخ هزې ر ډ٣ې ظې ح ىؿ ړ

الې ط حړط٤خ . ٤خ٢هز پط ر ال ٣ . ږ ى ك ٣ې ه ى

هز ؿښظ کړ . ـ ٣ پ ځ ى١خزخ ى کخ ( ى ػخح ى حكـخظخ ک١ ى)

٢. ه ى خټ یى یي٣ كکظ٤خ ى ځحک ى ې ؿښظکح ګز چې ى اللي ػ ـخي

ى ک١. يح ح پ کخر کې ى ح٣کخ ل٤ پ ډحګ٤ طګ ى ١چې ى ١خزخ هزې ګټې ى ح٢٣

ط حي. ىـ پ یي هز څو ؿ٢ طؼز٤ ېى١ چې ى ٣ېح ٣ی یهز وخلض کړ

.ی یحر٤خ حػال یځظ حؿې ٢خګ رخ٣ي پ ىې حړ ى ح٣کخ پ لخص کې ٣ ړ١ څ

ػک ر٢ .١ط ال کړ ٢ پ کخ٤خرى ژ چېکالی ٢ظلي ح٣خالص چې ١ى ٢ ٣ظېؿح پ٤

.٢ىح کخ کالی ١ى هک الطړ چېػک ٣٢خطالی، ٣حی ځخ ٣٢ ر٢ رـخص ح ښښ

خ ٣ کېپ حكـخظخ ٢يح پخ٤ .١هک پ ظ ١خزخ ټ کړ ٢ى ل چې ؿحړ١ ظېؿح پ٤

ېډ پ هالفى ٣ ر ٢ؿګخالح يظ ٢، لکېپ حكـخظخ .ح خکخ ١ظکړ، ه و ٢ ػ

چې ؿحړ١روح، څک .٢ک ح٤ کېيحی خ، ه ر٢: ؿګخالح کح٣ کېيحی ح٢٣حكـخخ .١پ٤

( ۱) ؟٢ ېط پخط ١ري کې، ح ر٤خ پ ظ٤ـ ٣٢ ١خذ ژ

٤حى ى ظي٣ ى ېي٣ځ کېپ حكـخظخ (e Figaro - ) ځپخڼ ٤ل٤گخى كحې لخكظ کخ

:چې ٢ک٤ کېکخکک ط ژ ظ پ طز

«.١خزخ ډ٣ ظؼذ ى١ چېخ ىح ښخ کړ رېىؿ ١ كخؿؼې ٣ح »

126

٢؟ر ح کې٤حى پ ىؿ ېچ٢ ځ ر ح ىحېآ٣خ چېږ١ کېط پښظ پ٤يح ١، ړ٢کځپخڼ ٤

ى حكـخظخ پ ظلي٣ یـ ح٣کخ٣خ ح ى چېح ؿگړ ې٤الى١ کخ ح٤ ى ځپخڼ٢ پ هز ى

ى. کېپ٤ کړې، ى رخ٣ پ كخ کېړ ح ژ

١خزخ ىپوال٣ې ى چې ىی ح٢٣خ هيح پځ٤ح٣کخ٢٣ ح خټ يح ح پ حكـخظخ کې ى

ح وخلخ حى ىض ١خزخ ى ٣ې کې ه٤٠ځ٤ح٣کخ ظلي ح٣خظ پ ځالطړ ک١ ح ى

كک ٤ ط٣٣ پ ک کې ٣ ظ کړې ى. ؿح ډ٣٣ډ پ٤ظ هز حط پوظګ ى

ح پ ىې ځ ؿخړ ١ پ٤ وکښ پ هز حط ى زخ ح ى١خ حكـخظخ كکض ى ى ٣

ه ، ٣ې حى کې ډې ظ کړې ح٣کخ پ»کې ح٣کخ ىح ر٤ ژىې څخی ىی. ى يحح ٣:

«.هپ پ هز کې ره ١

هز الې حح ٢. ى كـخظخ ؿګړ رخالهح ؿګړ پ خ ر ى ىړۍ ى» ٣: ٣ؿح پ٤ظ

!!؟ ىح کخ ى ال ٣ې ږ پ ٣ ککړ کخ هز ط کښېخظچې ىحېږ پ ػحم کې

حكـخظخ ٣٤خک ټخ٣ پ ٣ حپ کې ٣ چې ى١خزخ ح ى ړ ځ« ې رح پ پخی کې ی ىی.

( ۵)ظ٤ کې پ ىرۍ کې پټې هزې ې ى١. ځ پىكکض ط

ى ډخک كکض ى خټ ى طخر ىح ؿښظ چې ۱کخ (ى حګض ى ٤خظې پ ى) ٣ېطڅګ

- چخ ٣ )ر٤ظى کړ . ى ډخک ى ، ط٤خې حكـخظخ ط ظو کړ١ ۱ډخک ىې هپې ح٣ق

ene Espersenپال ټک ک١، ط څګ ػک ى ر٤ط ح ٣ظ ى ( ٣ چې ىح ؿښظ ږ ى

رخ پ ک حخك٢ خك ٢کى څ٣ښض ٤٤خى ډخ ١ طح٤ږ ٣ېچې ىض ح٢٣ـ ٣ې

. ه ٢خظخ کې ػزخص ح ح٤ض ح ځظ پ حكـ ؿحړ١ـ٤حى پ ډ کې چې حږ حه٢ . ږ ى

Gitte l illelچې پ حكـخظخ کې هپ كؼخ٤ظ ح ک کړ . ى ډخک ى ىكخع ٣ ) یح هض ح ٤ي

und Bech )(۱). یىىې کخ پخ ى خك رخ ٢ پط کال ٣ېچې ىض ح٢٣

ۍپې حړي کړ ـیږ١ چې ٣ي٣ځح ح پ کې پ رټ ىح ډحګ٤ ړحيې ح حيپط٤ ى

وخض ى ىې پخ٣ ط ٤ي٢ چې ى حكـخظخ ى ډډ څو ى ط ال ى ٤خ٢ هز ح ى حكـخظخ

ض پ حخ ط ک١ ـ ېزى وض ـ ٣ې ـ څ چې زخ ، ږ١ کېطلخ پط ط ظګ

. حـ ىح چې ى ٤حى ىې ؿ٤ې ط ى٤خ٢ هز حط الې ى ٢ یح پ ښ ى٣ځ کې ط ک

کخږ١ .پځ طګ هپ ښى ٢ ح پوپ طې پ پظکې یټک پخی

هطؼخص ػک١ځحک ى ٣ظ ظ ٤٣ ؿحړ١ ى ـیچې یىحى حيک څ ى ح٣کخ٣خ

١ ى ٣ظ پ حهپځى ٣ې کېچې پ ػحم کې کړ . پ ػحم ٣ېپ حكـخظخ کې خط٢ ک څګ

پ ر پ ػحم کې ط ػک١( ،۷) ى ـی ( حػال کړ چې ىحګض ځ )

٢ک( ٣خ طړ کcontractorsژىې ـ ) ٣ېح طڅګ ر ، پخط ١ حږىې ىې پې

ى ځخیـ ى ٣ې٣ ټ طړ ١ز٤ؼ٢پخط ١ چې ىػحم ى ر٤خىح ى پې ح ٣خى ـ ٤حى ى

ه پ حكـخظخ کې ، هز ىر٤ ١پخ٣ې څ ٣ې. ىح چې پ ػحم کې ر ١ىض ال٤ک کړ١ ى

زـ ١ ٢وخض چې حړه ٢ح»ح٣ ډحګ٤ ى١ حـ ىح چېىىحې ٣ پال پخ٣ې

ږ ٣ېط څګ ر « ٢ػک ظ ؿ ر٢چې پ ٤حى کې ر ى ٣ یحػال کړ

پځ٢ ىیى ، ؿ٢خظخ کې ى ح٣کخ٣خ ظ ح ٤حى پ حكـچېى ګخډ٣خ ح

، رپړط٤خ هط ن کړی ۍکځحظوال ح ٤خ٢ى ٤حى ٣ېظ ر ک څګ چې ح

ي ر٤ ح٣کخ٢٣ی ح ٤حى ح٤ظ٢ كخالص ى ٣خط ظ ن کړ١ . ځک ٤څ ګخډ ږ ى

طګ ٣ ٤ کخ ١ز٤ؼ٢ر پ ىیځحک ؿحړ١ ح٣کخ٣خ پ حكـخظخ کې ظ ١ ٢ح

هالف حظؼخ١ چې ىح کخ ر ٤حى ـې پ رې ػزخطۍ ح خ حۍ کې ى ح٣کخ٣خ ى ظخ٢ طځخ٣ پ

ؿځ١ .

ظخ و١ کړ١ . حخ ىح رخ٣ي یږىې چې ى حكـخظخ ح ر پې ىیچې ح٢٣کخ٣خ ک څ ح٣

حک ، ؿحړ١ ىح ظخ پ ٣ ښ رکېحكـخظخ ظخ و١ کړ١ ى ؿحړ١چې ٤څ ک ١ډحګ٤

٢کحى ټخک الې هپ ه٤خىص پ هپ ټخچې حكـخخ ى ح ١ږىپې. ح٣کخ٣خ رخ٣ي ٢ې طزي٣ خيظخ ر

. ١ـ ظخ روخ ط٤٠ ح ډحډ کړ پوپ ى . ح

ـخص ى ٤ؼخم ط خ ٢خى ې ١ك کې چې ى ۷حكـخظخ پ حال٢چې ى كد ١ىح ټ ـ څ ى

، ظ ١ .یې کړحي ط ړ حړهر٤ هپ ط ح ټ ک٤ ح ٣ېې يال

127

پ حكـخظخ ٣ې ځحک ى ٣ظ ح ر ره ر٤ى ٣ې٣ ره ، یىؿ ٤ؼخم پ ى ره ظ ى

ې ح څه٢ .خيکې ى ٣ ظوذ ظخ پ ؿړښض ر

ح ىىې ؿ٤ې ١ يح ٤حکګ ىپوحۍ ؿ٤ې ئ٤ پ ىې کې ک ظ چې ږ ى ٤حى ى

ىظ ظ ١ ىی. ح ط ـ چې ١ى يیح ط ىې كخ پې ى ح ٤ي ئ٤ ٢حږىک

ىح ؿ٤ ر ىح ک١ .

کې ىح ډحګ٤ کړې چې ر٢ ځحک ىې ى٣ خ ٣ ړحيېحكـخظخ پ هپ حال٢كد

٢ ، حى ٢ح پ ىې ؿ٣خ کې ىې پ ټ ال٣خط کې ، ١کړ ١الې ى حكـخظخ څو ى ط ط٤خ

ټې ـ حىحې چې پ ىې ٣ېؿخړ حهی. ح ط څګ ىې ى ح٤ض چخې پ ځخی ح ـخي٣ ٣ ېپ

ر٢چې یى یف کړ ٢ . ح ىحکخ ـ هض پخط ح حال ځخیهپ ىح کې ؿړې ی پ

٢. ٢ځحک ى ط پ خ٣ ح

کخ طهې پ٤ښې ٣ ځ ر٤خ طکح ٢ ح ى هيص ط ځظ ۳۳ىىې پخ چې ى ٣ېط څګ

پ کخ ط ىح کړ١ . ح ر٤خ ىې ټ حک ر٤خ ټخک پې ه ططړ وې يح ژ٣ ىې ى ، ٢ح

ټ ىې ى ٢. ح ر٤ ح ١٢ پخ ېط ال کړ ٣ېـ ګي ط چې ط ټ ٣خطې حېې

يحې حک ظوذ ظخ الطړ کړ١ .

کې پ ؿږ ړحيېپ ىې پ ىې حخ ، ىې ځخی ط ح پې ډ٣ ؼو ح پ ړحيېىح

ى ىـخص ح پ ، ى ډ طزؼ٤ پط چې ىيحې ٣ې ؼوې ١كې پخ ىې ی

کې ى ٣ ظوزې حىحې ى ؿړښض پخ ال ٣ کړ١ .

پخې

:٤

پخڼې ک : ٣٢ر٣ښخ ىىػص

، ئ ېپخڼ ٣٢ػص ى ر٣ښخظ پ خې کې ٤ض ىى يظ٤٢ي ځط ىل ى ر٤ط ح ګ کخر

ىهپ ل پ حړ ؼخص طپخڼې ى کظک پښظ ٣٢څو ؿښظ چې ىر٣ښخ خ ، ١خم رګ

کړ :

؟ةؼخص حکړ خى ى ١ف حړي ٣ څ ۷ى كد حال٢ ى ت ېىػص: ک

ح پ ، الې ټ ١ح ط ېر٣ښخ پخڼ ېط څ ى و حؿخ ح کړة طخې ح ظخې ى ٣

ط چې ى ١ ى کخۍ ح ظ ى ح ى ټ٤ګښض ح ى پى٣ ى کې څو ى هال ـیځخګړې طګ

ې کړ ح ى حيهپ ػخؿح ال ح ٤کې ٤ې ړ ، ک١ يکې ې ځې ط کې ېپخ ظړ

هض کې ى ٤حى ح ىىؿې ظې ؿ٤ې پ ٢ښخؿ ح حؿ څو ٤ کړ چې پ ح ـټ

ذ ځ ځ٢ حړ چې ځ پ کې پ ګ کخ پ ٣ ح ر پ پ كض ح رر٣

حکخخط الې ى هپ چپړ ١ى هپې ژرې ح ى هپ خى ، ى هپ ه ، رې ١ك پخط ٢ ،

. ١پې ږى ٣حېز کې هپ ٤ط ىحګ٢ ح ى طخ٣ن پ ىؿ خک

۱چې ح ى هپې زخې ژىې ، حكـخظخ ظخې ى پښظې پ حړ رخ٣ي ػ کړ چې كد حال٢

ى رلح څو ى ط پخ الې چخې ٣ېى ٤حى پ ډ٣ رلح٢ كخالط کې ، کخ ط١٤

پ ٣ ؼو ک ى هپ ح پ ؿګ کې ٣ېح ـ ١ؿړ کړ ٣ېټې، ١كې ح پال

ې کړی ى١ . ى خ ى ښک ى حي ډ ط ځ ى ې ى پال ح ١كې پ څ٤ ړکېحښ ى

ـ ظ ى پ حطالف ـخي٣ ىكکض پ هض کې ى هپ ځ٢ طـخ ح ط٤ې پ هض کې ح ى

ږىې پې٤حى ىحه٢ ح ر٢ ىښخ کک څو ى هال پخ . ه ريروظخ چې ږ ى

ى هپ حظوال ح ححىۍ پ پخک ح کې ٣ هپحک ظخ ١ . څګ چې كد ی٣خړ حكـخ

حړه ط ى ې کېط پ ؿګړ کې حښ ٣ېحال٢ ى ؿګړ څو کک ١ پ يې هخ١

ط ى هښې ط پې ح٣ښې . ٣ېه ى ى ه٤خىص ج ، ې کړېحي پخ هپ ١ك ړح طلخ

ى . ېۍ ال ى ى هښې پ حط ځک كد پ ىې رخ ١ چې ى ه٤خىص ى ټخک ٣ح

128

پ پخ٣ کې چې ک كخالص ح ځظ ح ې ى ح٣کخ ى ررډ ط١٤خيحكـخظخ ر کخ پ پ

طخ٤ض ى یکځح ٤٢حى هپحک ح ى حؿیې يکې ال طځحک ح٣کخ٤٢٣ىح ٤ؾ پ ٤ـ ى

هالف ه٤خ کړ ح ى ى کې پر٤خ پ ال کې ٣ي پ خؿ هض کې ى كد ه٤خىص ى ر٤

، هالف ک ى خ ى طـخ پ ، پ ګ ګ کې ٣ېپ ٤حى ى حظوال ى ر٤ط حهظ پخ ه

کړ ٣ېې کړ ح حػال حيط ٤ي پخ هپ ١ ك ړ پخیى ىې کې ح حـخ ى ٣ې ى٣ي ح

خ ى ٣ ر٤ىحچې ړ١ ، هال پخ ى الې کې څو ى ٤حىى ر٤چې ږ ى

١ږىپېږ ٤حى ١ یؼو خ ٣ الې چې ى ىحړ حړه حړه پې طحكن

ه ک ىحې ، ٢ظخ ؿړ هپحک ، حر٤خ پ ٤حى کې ى ټټخک الې ى پى٣ ى ال پط

خط٢ ې ګ ګ ٢ ى ٤حى ى هپحکۍ ح حظوال ى ر٤ط حهظ پ هخ١ ر ى هپې ځخ ځخ

.

چې ډ٣ې ٣ې ، ٣خط حكـخخ ۱ض کې پ ىې ه ، حـخ کخ ؿ٣خ ١ ٣ېى ح٣کخ یىحى

ټ ى پټ ٢ى ر٤ ح ، یحـخګح پ ال هپ ژي ال کړ ٣٢ى ح٣کخ ١پښظخ ى

هالف ى حالړ ١ ر٢ ٣ؿ ح کې پ ى ۵۷ژىې ، ٤حى ى ال٣ظ ح٤ض ى ، وې

حكـخظخ ٣ېهظ کې ړ٣حـخ پ چې ى ، . ح پوپ ح٣کخ٣خ یوخض ح ـخي٣ پ ال کې ى

يې پؿګ ح الې ط چې ى ٣٢ګڼ پ ىې حهح ک١ ح ح ٢هپ هخ ح هپ ظ

ى . .... ېر کې٤حى

ح پ ؿګ کې ح ګ٤ ى حكـخظخ ى ح٢ ظخ ئ٤ ىح ىک کړې چې ٤حى ٣ېط څګ

٣ې پ يې ېټ ېح ىىې ؿګ ح خحۍ پخ ر٢ ح ک٢ ـ ځحک ٢ چې ګټ یى

ى١ . ه كد حال٢ حكـخظخ ٣ ځ ر٤خ ى پوح پ ېؿګ کې ح ىىې ح پ طخ ک کې ح ـښظ

ى »ىښ ى خ ػح٣ ى خکخ پ هخ١ ٣ حړه٤ ١ك ى ط ح ىڅ٤ ىىې رلح څو

ې يې طط٤ذ کړې طڅ پ ٤حى کې ى حړي حړه ط رلغ اليط خ ال« ژؿې ى ٢ ٤ؼخم

ط ال ٢ ٤٢حى هپحکح ټ ٢ ط څ ى رخيېح ټ ک٢ حړه پ ىؿ ٤ؼخم ، ح ٢

٢ ـخص ٤ؼخم پ وک٤ )ى٤حى ه٤خىص ى الې ى ټټخک پ حط ټخک ٢ . ح ى

پ ىې هخ١ ىې ځخ٣ كف کړ( ، یپخڼ کې ط٤ق ی ى

څ چې طخ ى ک١ ح ى ـ ىػص: پوح كد حال٢ ى کخر ى كکض ى هز وخق ح

ى حىحې هزې کړې؟

ى ؿځګ کخ کې پ ٤حى کې ى ١خزخ ى حال٢ پ ، ظخ یک ډحګ٤ ى چې حخ ! ىح ر

وې ى طپ ، ىىې طړ کړې پ حط پپېى ر ى خې ، كکض ى ړګ٤ي ظ

کی طخ٤ض ح٣کخ٣خ ح ګ ظ ط هزخ کړ . ک څ پ ـ ځح ٢حكـخظخ هپحک

ح ى ېپوپ ى كکض ج یهض کې ى كد حال٢ ىح هز ى چخ ؿږ ط ٣ي ه ح ىحى

ح طىې چې ى ، پوپ ٤څ حک ١ ، یى ى ې٣چې حک ح حهظ٤خ ٣٢طخر ٤جض ح

٣ خ ټخک رخ٣ي ى ٣خخ ح ح٣کخ٣خ څو پښظ٢.

هپ ى ، ىیى ر ٣ې٢ چې حک کېكد حال٢ ؿښظ چې ىىحې ٣ ظخ ى هز پخ

ک طح ١ . ح كد حال٢ ىىې ظخ ىهز کړې ى پېپېکړې ح ر٤خ ى پې

ط « ژې »كد حال٢ ى ٤ؼخم رکې ، ؿحړ١ظخ څو څ پخ پ ىې هخ١ ىې خض چې ى

پ کې ټ ٣ حړه٤ ١ك ؿړ کړې ط څ ى ٤حى ى ح٢ طخر پ ګډ اليېخ

ټ و ى ٤حى ى حظوال ح ححىۍ پ هخ١ ح ظ ى ح ى ډحډې ك٠خ ى ى، ح ـخړ١

٢ ح پ ىې ېى ؿړ الې ري ېرۍ حکۍ ط ى رخ ، ي پ هخ١ ٣ ال ٢ ړېؿ

ط ٤ږ١ . پخیحـخ یطط٤ذ ر

ږ ٤جض ى ، کړ١ ٣ېح ر ی کړړحيېض پخ ک ېد حال٢ پ ظخ کې ى ك

پ ىې ظخ کې ګډ ؿحړ١ ىح هز ډحګ٤ کړې چې كد حال٢ ې٤حى ى ظخ ى ج

ط څ ى رۍ ، ت ځخیخم کې ح ٣ ى كد ؿښظ ىحى چې ږ پ ىؿ ٤ؼ رکې ، کړ١

ح پ ىې طط٤ذ ږ ى ٤حى ټ طف ، ط ى ٤ي ؿږ ى ټ ؿږ ګځ٢ پخیحکۍ ى

ح ک ١ى ٣ېګي ح ح ٤خ٢ک ـ ، حړه ک ـ ٢ ؿګ ى ح ک ى ح ؿګ

ح ک ې ..... ټ رخ٣ي پ ٣ حح ى ٤حى ى ١ک ـ ى ښځ ټې ى ، ٣ې ېجي٢ ټې ح

ى حی ح ټخکې ط ، ظخ ى هپ ځې طلخ الې یهپحکۍ پخ ؿږ پط کړ ح ر٤خ

129

ح ، حال٢ ٣ ظ طخ٣و٢ هي پط کړ١ چې كد ې هضـ كح کړ . ح ىح هز

، . ح رخاله ىح طخ٣و٢ ٣خړ ږ ط پ ره ١ږې٢ ح ړ پړې ٤جض کخر ط یړهپ

ږ پ ٤حى کې هپ يح ؿږ ى ٤ الې ح پ ځخګړ ٤ي کظ کې پ پ طګ ح

هپحکۍ ط ال ک حر٤خ ى ظخ ى یړپط کړې ح حړم ط پ ډحګ پ٤ې طګ ٢٣ چې

ؿړښض .

ىػص: ى ښخؿ٢ ک١ هزې ىح ى كد حال٢ ؿښظ ک ى کخر ى كکض؟

ظ ٢يکېهالف ى ح ټ ۍ پ! ىکخر كکض ى ط٤ څ کخ ح ٤ې ى رۍ حکىحړ حړه ى

ح طىې چې پوپ لظ ک١ څ څ ، ک١ي٣ حډ ى هز حط ړ ١وخض ح ؿخى

ى ؿځګې ى كد حال٢ ى لظ كکظ٤خ ح ى ١خزخ ى حال٢ چېځ ىح ٢٣ چې ک

ر پ ٤حى کې ى ى ـیح ٢حى ط څګي ٢ پوپ ر الړ ال لي ػ ـخي

ى كد حال٢ حک ط ٣ې. پ ىې ړ کې ١ې ح ح ى ح ظ پخ ى هز حط ىح پح٤

. ه كد حال٢ حكـخظخ یى یځحد ي ٣ېح ر٤ط ٤٢ږ ٣ېپ٤ـخ ، ر٤خ ر٤خ حؿؼ کړې

طخر پ ٤حى کې ى ې ح ح ى ر٤ط حػخىې ح ى پى٣ ى کې څو ى هال پ هخ١ ٣

ک چې وظ ٣ ٣ ىي ٤جض ټخک ط ، ٣ې١ك ط٤خ کړ ح پ ىې ١كې ى رلغ پخ

ى چې ى کخر ى كکض پ ګډ « ژ»ى هپ ٣ک کړ١ . ىح ٣ ٣ېکې څ ظ پ کخر

ىح ى كد حال٢ ٣ حرظکخ ح ، ١کخږې ح ٤حى ىىؿ ؿ٤ې څو پ کې رخ٣ي ټې ټې ح ټې

. ټ حظ٤خ یې ؿښظ كد پخ ٤څ ډ حظ٤خ ى ښض چې پ ىې ښض کې ى

چې ى هپحکۍ ط ال ک ظ ر ى ټټخک الې یط کړی ح پوپ كد حال٢ ډ کړ

پ ظخ کې ګډ٣ږې .

ىػص: ى ىې هز څو چخ ګټ پط کړ كد حال٢ ک ى کخر كکض؟

ى کخر كکض ، ط ٤ي ٣ېه ډ٣ ګټ ١ ې ر ګټ ط ال کړ١ز٤ؼ٢ ى چې ىحړ حړه

ېىى ٣ېپ هال طګ ، ځ پخ ى كد حال٢ ى ٣ ىي ٤جض کر ړ١ګټ ىح چې ى

« ژؿې ٢ ٤ؼخم »ى ىؿ رحر کړې ط څ ى ټ پګ ط ٣ې٤ ، ېکړ هزې٤جض

...ه ٣ښظې ، یرخ ح ړط٤خ ډ٣ښض ي ٣ېطګ ح٢پ ر٤ ، ٢٤ اليې ېط رلغ ح څ٤ړ

ال٤ک ځخیى ټ حړه ٣ رخيېګټ ر ـ هض ط ط ال ٢ چې پ ىې ٤ؼخم

و ى ٤حى ى هال پخ ٣ ظ هي حه٢ .ر٢ حـخ څ کړ١ ح ى

ط ټېهپ ىؿ ښض ح حرظکخ پ حخ هپ ط ح ړۍ حې كد حال٢ حكـخظخ ى

خط٢ ى ؿخى طخى ګ ګ ٣ېهالف پر٤ ٤حى ى حظوال پخ ى ىح څګي کړ چې ک ى

ط پ هخ١ ػ٢ پخیى رلح ح ؿ٤ې ى ٣ېح٣ښې ح ط پې ١ ى ٣ېپخۍ الې ىې ىه

.یهز حط ٤ ط ى خظې پخ ط٤خ ى ح ى ېکړ ړحيې١كې

٢ى ، ي حړه ځ پخ ى ٤حى پ پخ٣ظوض کې ى ټ حړ ړ١ى كد حال٢ ٤جض ى

ي٢ ټ .... پ طل٢٤ طګ هپ ى ، ٤خض پخ ، ؿګې ى ؿړ پ ګډ ى ػخؿګې حح

کظ چې ږ ، چې پ ډ٣ پحه ټډ ط ښ حؿالض ٣ ١ یې پحګح ٣ک کړ

ى ٤حى ، ١ يحې ٣ ؿږ ط خض ى١ؿږ څ حؿ٤ ىى، ټ طږ ږ پ ٤حى ح کې ږ

ح ږ ، ٤ ږ ؿږ پ ډ٣ پحه طګ ى هک ؿږ ط خ ٢ح چخپ ٢٣ټ ر٣ښخ

كد حال٢ ىىې ػخ ىپ ىې کخ کې حږ پ حږ پ ډ٣ ٤ړح ره حهظ . ى ؿخط ٣ې

پ کک ؿښظ ى كد ٣ې١كې څو پ هپ هطز کې الطړ حػال کړ ح ىىض ى ر٤ څو

پح رۍ حکۍ ىهال ٣٢ ط ښ حؿالض حړحيېى ح٤ لظ كکظ٤خ ىؿ حال٢

طګ كد حال٢ هپ ىح ى٣ځ حػال کړ چې ک ٢. پ ر٤ حهخ١ ىكد ال ٣ کړ١

هالف ځخ ځخۍ ال هپ کړې ه ى هز حط ح ى٣پخۍ حکۍ ىهال پ ىر٤ږ ى

ى ، ټې حړهؿ ٤ؼخم ى ر٤ ح٢ كد حالې ى پ ىې هخ١ ى ، ح٣ښې پېال ى

كد حال٢ ىؿ حرظکخ ط ښ ح ى طخ٤٣ي٤حى حړه ح ى ر٤ال ر٤ ٤حى حړه ٢پخ٣ح

. حؿالض ٣

١ ؿخىپوح٤ ، و ح ، ى وظل ال٣خط څو ى ال٣ظ٢ حګخ ؿړ پ ٤حى کې ى

طې حػال کړ . ٣ې٤جض ٤يې کظې ىىې ح هپ الطړ ػخ ى كد حال٢ ى ح ، يحخه

130

پ یي١، څ كک ک١خزخ چې طح ٣ې هزې ى کړ٣ىػص: كد حال٢ ى هز ٤يح ط حىحګ ح

ځ حټ ډ٣ ی ١.؟ر ح ى كد ح ١خزخ ط الهز کې ى رهې حه٤ظ

ىحړ ګي ى ، ظ یط ځ پ ډ٣ خ٣ کې ٣ح ؿځګى كد حال٢ ح ى ١خزخ ى حال٢

ى١ . ىحړ ١ح پ طى ګ کې ٣ ى ر الطړ ، ض كن ک١ې٤حى ححىۍ ح حظوال ط ى ح

ښک ى ط پخ ٣ خ ٣ ؿړ ر٤څ ى و ىې ى ٤حى څو ى چې ط ؿحړ١ګي

ځحک ى ط ر٤ى ؿحړ١حكـخظخ ٢ځک كد حال ، ظ . پ ىې ؿښظ کې ږ څ طپ٢٤

ظخ ح ه٤خىص ى یطکىې حې ح پ ٤حى ک ، پخ ٣ ؼو ح ى ړ خ ٣ ط٤خ کړ ٢

ر٤ط ى هپ ظخ ى حػخىې ؿځګحخ ى ١خزخ حال٢ ، پ هښ ح ى ټټخک الې ټخک ٢

. ک١ؿښظ

ى ٣ ٤ ؿړ ؿځګظک ح ١ ؼ٤ق پ ګډ ى ١خزخ ى حال٢ ١ږ ى

ې ږ طح٤ږ چې پ ىؿ ٤ؼخم چې پ ؿ٣خ کې کړ. ک ـی٢٤ کظ ىى ح طل

ح ېى هپ پګ، ى ط پخ ى خ ٣ ټخک ى١پځ ر٤ى ٣ېخى ۍړچې ، رخيې

ړۍ ؿښظ ږى ر٤خ ه ى ١خزخ ىحکې یټک خیپټې کړ ح پ ٣ حح ى ح٣کخ٣خ حـخ ط ى

طلخ الې ى ځ٢كکض ى ظخ ى ؿړښض ح ه٤خىص ى ټخک پخ ر ى هپ ه ى ، ږ١کېط ال

٤ ظ . ټټخک پط ر ال ى ظخ ى ؿړښض پخ حيحخ ى كد ، ك ال پ٤يح ک

پخیح ى١ ى ىىې ؿ٤ې ى هخېر چې ى يې ؿځګه ىحى چې ى ١خزخ حال٢

ط ٤ي پ هخ١ ږ پ يحې ٣ ٤ؼخم کې ح ګډ٢ .

؟یىػص: پ کخر کې ظخ ظ ح پ ٢ ډ ى كد حال٢ حظخ٣ظد څګ ح

كکض پ ى کخر ى ، طګ ه ک څګ چې وکې ٣ کخر ط ى كد حال٢ ى ٤جض ى

. کېح ښ« ژؿې پ ىې ٤ؼخم کې ى» ـیګډ ى ټ حړه هزې ک ح

ط ى ې ى حپ٤ـخ ٤ؾ پ ٤ـ ې ح ض ، یږ ىح کخ پ پ ر٣خ٤ظد ط کړ

. رخ٣ي ىح ډحګ٤ ١ یحظ ی. ١ز٤ؼ٢ ى چې ىې کخ ر ى كد حال٢ پ پظ٤ژ کې ډ٣ ٣خطح یى

ې رخډې حښخ کې ، چې پ ک٢ ی ګي ى یکړ چې كد حال٢ حكـخظخ ٣ح

چې ط ح پ ٣ رڼ ح٣خ ر چپ خض ؿړ١كد حال٢ ټ ـ ږ کظ چې ى ، ظ ١

ال کړ ح ى ټ ال پ ٣ېح ى كد حال٢ ى ې ى ؿ ٤ؼخم ، ٣ ځ ر٤خ ډګ ط ح ط

ى ډ کړ . ٣ې ط پګ

٤ ، ښىکېحكـخظخ ى ط ن پ پ طل٤ هپ ى ې ىؿ ٤ؼخم ى ح ه كد

. ٣٢ چې ر ږ ىؿ ؿږ ط ؼزض ځحد ح

، پوح ډ٣ یىػص: ىح ځ څ چې كد پ ښکخ ٣ چې ى کخر ى كکض پ هز رهض ى

رۍ، خي٣پ ح ځخ٣ کې ى كد حال٢ ح ى ک١ ى حظخ طځ ٤ي ى چې پ ١ځ ح٣ي

کخط ١ ى١؟

كد حال٢ حكـخظخ ٤څ ک ح ٤څ هض پ پټ ح پ ښکخ ، ىىې ٢ ٤جض ى ط ى و

٢ طګال څګي ح ډحګ٤ ى . ىكد حال ، یډ ى کخر ى كکض پ هز حط کې ګډ کړ

ې حيكد هض ح پ ډ ح٣ط کې ى ٤حى ى الـې ح ؿ٤ې ى ك پخ ؼوې ١كې ړ

٤حى ح ېپخ٣ح ې کخ کړې حـ ىخيپوح ط ىې ږ پ يؿ ډ ٣ ١ك ر ، کړې

چخ حط ح ح ى خط ٢ پې ې ح ى ٣ ٤ ر٤خ ؿړ، ى حګظخ ىپخ

پ رکېىكد ى ٢ ٤جض پ څ٤ ې٤خظپخ پ ىې حړ ٤ي٢ کړې ه ىح ټې ٤ي

كد ٢ ګډ ، ط حخ کړې . پ ټ ـ ځخ٣ کې چې طخې ې طګ ط کړګړ٣

ه ى ، طګ پ ـ ؿډ کې ګډ کړی ١ ١حلحى٢ ى كد ٣ ٤ ګړ پ يیکې ، یکړ یى

. یکړ یكد حال٢ ٢ خ٣ي پ ٤څ ىحې ؿډ کې ګډ ى

٤ؾ پ ٤ـ ، ح٤ پ ح چې ى كد حال٢ ى ٢ ٤جض ړ١ک څګ چې ې وظ ٣ ىح

. ىح رخ٣ي ډحګ٤ ېحكـخ٢ ح ر ٤ حړه هزې کړ حړي کخر ط الړ ح پ هپ ٤حى کې

ظخ ـ رکې ، ى ظخ پ ىښ٢ ١ ٣حې١ چې كد حال٢ حكـخظخ ى کخر ى ظخ

ىىې ؿحړ١ح یحؿ ٢ه ح چې ى کخر ظخ پ هپ ى پى٣ څو ط ظ ، ى پى٣ ى ال ح ګڼ٢

ر٤خ ر٤خ ى هز پخ ؿږ کړی ه كد ٣ې رخيېح پ كد حال٢ ، ٤زض ځخ هال کړ١

٣ې ې ىي٤ حړه ى ٤ؼخم ط خ الټ حړي ک ى ځخی حال٢ پ ظخ کې ى ګډ پ

131

رڼ هپې چې كد حال٢ ىؿې ٣ ٢. ح ىح ؿږ ـ هض ػ یژې پخ ؿږ کړ

ږ ډ٣ې ښې پخ٣ې ط ال ی. ح ح ىىې ػ وې ى هللا ك٠ ى ی یحرظکخح ػ ط کړ

ي١ . کړ٣

هح ى ط پخ رخ٣ي هض ټخک ٢، پ ىحې كخ کې ر٤ىػص: كد حال٢ پ ىې ټ٤ګخ ک١ چې ى

هح پ ر٤ر ىح حک ١ چې پ ىې حړ ى یکچې ى كد حالې هزې ى ښخؿ٢ ک١ ې ح٣خ

حظخ٣ظد ؿږ٣ږ١؟

ټې ى کخر ى ظخ طخر ٤جض ح ، حال٢ ک څګ چې ې وظ ػ کړ چې كد

ې ى طحكن ظ خيى١ ط څ پ ىې ٤ؼخم ر ط ح رې ١ح ي٢ پګۍ ح ټې ى ٣ ٤ؼخم ٤خ٢

پ ىې ، ږى١کېټکې پخیؿز ح کې ط ى ، حپ ځخګړې طګ ى ح٣کخ٣خ ىؿ كضر٤ى

ؿږ ط څ ى كد حال٢ ى یې ؿږ کړخي ركخي ک١ پ ګډ ټ پګږ ى لظ ، حخ

رۍ کې څو هال ٢ ح ر٤خ ح ى ، ٢ ځخیپ ىؿې ٣ ٤ؼخم کې ح ٣ ، الطړ کړ١

ى خ ح ٣خط٢ الې ى ، ځظ ح٢ ظخ ى پ هښ ى ټټخک الې یطک

ظخ ى ؿړښض و٤ی ٢ .

رخ٣ي ى یړږ ى کخر كخک ظخ ط ى ـخص ح هال ال ښې ح ط ٢٣ چې ط څ

کړې ىىې پ ګټې حهظ ټ ط ىی. ح ىؿ كض چې هللا حظوال پخ ال ٣ کړ

٣ ح٢ ٣ې خك ح ى ٤حى ى ؿ٤ ىؿ ر٤ړۍ ى ډر٤ي څو هي١ کړ ح پ پ ی٣ ټ

ح ي٢ ٤خ٢ ېټ رکېىض طخر ٤جض کخږ . ط ـ چې ږ حكخ کړې ٣حې ىط

ې . کې پ ىې ؿږ کې ٣ ټې ږ

ىىې پخ رخ٣ي ى ى کخر ى ظخ ى طخر پ کې ى ٣حېالک څو ژؿ کېښ ر٤٢ىح ى

کړ١ ط څ ى ټ ى ؿښظې پ څ٤ ٣ ظخ طخر ٤جض ى ټ حړي ځحک ال

ځ الړ ٢ .ک ٣٢ح٣کخ

ىػص: ک رۍ هحې ځ٢ ى ىې خض ر څک کړ١ چې ـ پوحۍ ر ٣خې طظ٢٤ ؿګړې ر

طکح٣ږ١ پ رـال ال٣ض کې ٣ې ى كد ح ١خزخ ظۍ ښظې ٣ ښ ر٤ګ ى؟

ک ىح ، یک پ کې کې ى ځحر٤چې ږ پخ٣ښض ى ک١كک ، ٣ښ ١ حيډ٣ هک يح

. كخ ىح چې ىح حګ٤ خ پ ٢ طظ٢٤ ؿګړ پ ح کې ح ښپوح٤ ٤حى ر ٣ ځ ر٤خ ى ١

ىح چې خ ى ـخي٣ ى ٣ طړ پط پ ػخؿ طګ ى حكـخظخ طښظ٤ي یړ٢ ى . حي

هپ ګح ط ىح ـیپ هض کې ى كد حال٢ ـخي٣ پ ې ىې چې ى خ ى ط٤ښظح ط ،

کظ٢ ډې ټپې ح ى ؿز ححؽ ى طړ ٣ېکخ . ى٣ ىح چې خ هپ ښک ٣ض ه ط خ

ح ط څګ ى ؿح ىظ ى ګ ظخ ىښى چې پ ـې کې ىپېح خ وي حطلخى یر څ٤ ٣خ

، ى كد كيص ګي ...ىحې ػخ ګډ ىى ، ګي ظخ٢ ح ٤خ٢ څ٤ېپچ ى ، ې٤ؿ

ک څګ چې ح ىح ه ىح ـیى ، ح٣ح٤خ ح يح ، الطړ١ پوپ خ ىیى

. ح ح ١پ حکۍ کې ګډ کړ ١كد حال٢ پې ږى ، ي١ حړه ح ررډ ٣ړکكوخ٣ن ى څ٤

ىح چې كد ٣ې خيې . څ ح ې خ ۍکړ ٢رطىې چې پ ىې خ کې پخکظخ٢ پـخ

ال کړ١ . ى كد ح پ ٤خ٢ ډګ کې الطړ١ ١کړ کیحال٢ پ ظخ٢ ډګ کې

. یې ى ٤چخ ىح کالخيحال٢ ى طخر ګخ ىح چې ـ ى هپ ٤حى پ هپحکۍ ر

پ ې ګح ١ هالف ډ٣ رې كخ ؿګ پ٤ کړ ح كد حال٢ پ ٣ېپ ىې حخ

٢ پ ىې حړ ى ر ٣چخډ کظخد ط حؿؼ يیکې) ١پې ډکې ى ح ېى طخ٣ن پخڼ ١چې ىحى

). ٢

٢ ، ٢ حى ، پخخ ، هپ ١ك کې ح٢ كکض په پ ح٢ كخ کې كد حال٢

ى ـیى رکې پې ح٣ښې ځخی ح ټ ـ خى چې ىىض ړط٤خې ړ١ پ هپ ېپ

كکظ ر ى یپ ؿږ کړی چې ح طک ٣ېط څګ ، یؿږ کړ ٣ې٣خط ؿښظ٢ ک پخ

ى ٣ېط پخ پخیح ى ټ ؿ٤ ى ، ږ١ کېى پ هښ ټخک ځخی ح ط٣ پ

ى١ .ح٣ښې پېه٤خىص ټخک ط

طخې يح ح ى ١ىحى ، ٤ي٢ ى١ځچې ى ټ كخى ػخ ګ ١چې ىح ر٢ ځحک ى یكو٤وض ىحى

ؿيحۍ ح ، طګ ح٣کخ٣خ څ پ كخى ېخ ح پ ځخګړؿر٤چې یح ې٣خ ک١لظ كخي

132

کړ٣ حړه ؿړ ؿر٢ كخى ى يې ۱حى چې ى ٤ ٣٢کړۍ ح ٢. پوپ كکظ١....کې ککړ ى

. ي٣

ى ټټخک ى پخ٣ يه ى ٣خخ ى ؿړ پ ال کې پ ٤خظ ح ح٤ ، ط٤ ټټخک پخ٣ې ٣ت طخې ى

ح٣ يه ږ١ چې ى ٣خخ هښ ١ . ح ى خهښ کخ ىکېح ر٤خ طې ـ کخ ټخک ١پحط

. ١هظ٤

٤حى ى ٣ ې ر٢ ځحک ى يې كکض پ ظ کې ىچېچې ک یكد حال٢ پ ىې رخ ى

ط ٢ ـ ګي چې ې پ رپ ټټخک٣خ ٣ الې ځ٢ ح پوپ ى حكـخ٢

ر٤ ى، ىىؿ ظخ حال٢كکض ؿړ١ . كد یـ ر ح طک ١ط ال کړ ٣ېډ٣ې ح

ط ٣ې هظې ىې پې ٢ ه پ ىې ظخ کې ى ، ى ٣ ٤ؼخم پ ال٤ک ک ، حکۍ پط

چې ٣ ١ هض هپ ګي پخ ٤څ ډ حظ٤خ ؿحړ١ . پ ىې حخ ر ىح ٣ وکې

ر ٣ ځ ر٤خ طکح٣ږ١ . رې٢ چې پوحۍ طـ

ک١ پ هز څک ډ٣ خهښ ح څک ٣خ کې ډې پې ٢ح ښخؿ حال٢ىػص: ظخ پ ظ ى كد

خهښ ښکخ٣يې؟

ى ٢ ؿګې ى ، خخ ليه٤ ك٤ ، ؼخ ړ١پ ګډ ىح ١ك ى ـ ى ک١ږ ى ښخؿ٢

٤ ڼ لظ زـض هللا ـيى١ ح ګ ؿګېى ح ى ، خؿ٢ لي ٣ هخ٢ث٤ ښ

٣ېچې ږ ى ١كې څو ىحې ٣ېه ګړ١ ېځ٤رخ کړة چې ، ړ٣ ط ف کړېک

ټ څو يح ؿږ ح٣ي چې ى كد حال٢ طخر ح ږ ى ، څ هي وظ پښ ح٣ښى

ح ط ىې چې ىح ١ك ، ىيې ظ پې ککې ې ځخیى ږ څ طپ٤ ٣ ټې کړۍ ، یپط کړ

حى ى لظ لي٣ هخ٢ حړه پ پخخ کې طف ح ږ ٤ ىحى چې ى ٤

ى ٣ې ٢ ػ٤وې پ څ٤ هپ « ژؿې ىؿ ٤ؼخم »چې ى ٣١خړ ط ال کړ ٢پخخ ر ىح طخ٣و

. ١کړ١ ح ى كد حال٢ ىح ؿږ ى ؿږ ګځ

ح ىى رکې ، ږ ٣حېىح چې ىح ؿږ ځخیرخ٣ي پ ډحګ کړ چې ږ ى ډ٣ې هښۍ

چې ى ح٣کخ ځحک ى ٤حى ى حرخىۍ پخ ی. ح ټ پ ىې پ ی ى ه٤خىط ؿږ ى

ى ظ څو ى ىی پ ىې حخ ى ،٤حى ى ررخىۍ پ هخ١ حؿ٢ ى ٤حى ى حـخ ح ى رکې ،

ح کې څو ١ط٤ ، ى طـخ ىی ال ٣ کړ ح ىهال ٣ ال ى ح ـ ىح چې ږ ټ

ځخ ژؿ .

ي ح ى هز حؿيح څ ؟ېىػص: پ کخر کې ى ک هک

ىىې پښظې ځحد ې ى وک٤ پښظ ى ځحد پ هض کې ح٣ .

؟ظیى هپ هز څ ح٢ ٣خ ىػص: پ کخر کې

٤خ٢ ح ي٢ ټ ط ح ى ظخ ئ٤ ط ى ، ک وظ ې چې ٣ ږ ه ٤حىح ط

پې رلغ ح څ٤ړ ح ى ـی ح ېې ىىې ١كيژؿې ى ٢ ٤ؼخم ط خ ال

، ١ږ ىح کخ ط ډ٣ كي پې ط کړ ىىې ١كې لظ٣خط څو ى ه ح هز .

چې ـیح پ ځخګړې طګ ، طؼو٤ز، ډحډ ٣ چې ږ ر طح٤ږ ټ ٤حىح ٣ې ېپخط پخ٣

ح ټ ح پ ، ٢حؿ ١ې يحؿ٤ ال طح خ ح كک ح ى ١ى ٤حى ى هپحکۍ ٤

ح٣ښ ؿګ کړ ح ط ر ىې ى ر٤ط حػخىې ى ټک٢ پخی ط ى کې رحر٣٤ ؿږ ر ى

ږ١ ح پپې څې کېپخ هپ ځ ط ىح ک . ىح پ پ ډ ى کې ط ال

ر ږ ح ږ ى پ ره ١ . یء هللا چې ر خ حؿحړ١ . ک حهال ظ ١

ىػص: ى هز پ پ٤ کې ى کخر كکض ظخ ى ظ ح هز هښ ؼ٤ي ه پ ظی هزپخڼ

؟یح ډ٣ هز٢٤ ى پ کخ، طخ پ ىې حړ څ ٣ی ١ى ٣٢حرظيح ېکې ٣ چې ىح هزې الډ٣

هز کې ړ٤ږ پ ، ١ړۍ هزې ىږ پوپ ىح څ څ ځ ٢٣ چې ىح ، ىح ٢ ى

پ ىې کې ى ښ حلخظ ى ١ ېځ٤ ٢ يیکېرلغ ک، رخيېپ لظ٣خط ېىىې ١ك ٣حې

ى كد حال٢ پ پحه ټډ حه ح ړحيې ـیح ږ ى کړ١ړحيې٣خط٤ي ح ٣خ ى ري

کړ٣ ٣ک کړ ر٤خ ى حړي ٣ېى ؼ ظ حيى ى ـیکړ ح ړحيې ٣ېر ط طخ

ح پ ىې ډحډ ٣ چې ک ږ طح٤ږ هپ ض ح ٢ و٤ظ ، . ږ هپ ىؿ کخ ط ډ ٣

133

ح ٢کهپح ځخی ح ټ کړ ر٤خ ر ى رحکۍ پ رخيې ىيحې ٣ې ١كې پ خهح ټ

. ٢ ی٤څ ر٢٤ ػ ر ږ ى رې حطلخهۍ ى ګټې ى حهظ ؿأص کړح

چې ح٣کخ٣خ ط ظخ ىػص: ح٣کخ٣خ ى كد پ ح هض کې هزې ګټې رې، ط ـ هظ

هزې ى ړ ١ ى ىې هز ظ٤ـ ح ګټ ر څ ١؟

چې ر٤ط یح ٤ږ ی ى پځىىې پخ پ ګ ٣ېحكـخظخ ط ، یح٣کخ ٣ حـخګ ٤حى ى

ح پ حكـخظخ کې ؿګ ط پ ، ١ ېګټ کېپ ٤ کې هپې ظحط٤ژ٣ ـی ، طې الړ ٢

ى حكـخخ ى ـی. خط٢٢ ك٠ پځچې هپ ک١ؿ٤ص چؾ ک پ ىې هخ١ ى حكـخخ

ح خ ط ى ٤خظې پ ګ ٢خ٣ ټخک ٣ېى ح٢ پخ ، ١ ى حهظ څې کټ پګ

٤ ط ح هيض ګخح ط پ ډح ؼخ ، ح ط ىې چې ى ؿخط ال٣خ ط ، ک١ډح ؼخ

ه كخالص ىحې ، پ ى حكـخ ححىې حه٢ طوحګخ ٣ى هپ ډح ؿحړ١ ـی ، ک١

ۍ حكـخخ ٣ ځ ر٤خ هپې پوح ، کړ٣١ ک١ چې ىح ر ى ح٣کخ٣خ ى حـخ پخ ر حيړ

چې حكـخظخ ط ح ط ى حـخګ پ هښ ى١ ه ر٤ط طې ط ر٤خ ى ٣٢ح ح ، ٣خى١ ې٣خړ

٢ چې ى حكـخظخ ؿګ ى ټپک پ رپخ ح پځ٢حكـخخ پ هښ ى١ . يح ح ح ى ح٣کخ

. پوپ ح٣کخ٣خ ٤٢ اليې پ ىې حخ ى هز حط پ رخ٣ي ط ال ، یی ىګټ

هزې کړې ح ىح ٣ې پ حړ ړحيېڅ ځ ى كد خ٣يګخ ط حؿؼ کړی ح ى ې ى

. چخ حص طخث٤ي کړې ى ر٤پوپ ى ح٣کخ ى

ص ىىكخع ح ، چخ ى حص ط ځ ظ ؿـخ ؿى ى١ ر٤پ ح٣کخ کې ى ىىكخع حص ح ى

ح ىح یوض وخق ى ٣ېپ ىحې كخ کې پ ؿګ ټ٤ګخ ک١ چې ى ر ٤ چخ حص

ظ ظ هز ؿړ١ . ػخص ح ى طزػخط

ى ٤حى ىحظوال ح ححىۍ پ هخ١ ح ى ېچې ک ږ ى ټې پګ ید حال٢ پ ىې ډحډ ىك

خ ط ر٤ ى ط پخ پ ٣ ٤ؼخم ح ژ کې ح ـخړ ح پ ٣ ډ پځ ٤ر

ر ى ٤حى ک ى ىیى ض ححى ١ چې رکې ، هښ پخخ٢ ح٣ ر٤خ ر ىح ح٣کخ٣خ هيحی

خ ح حګ٤خپ څ٤ ر٤ رخ٢.

ىػص: طخ ظ ى وظل څ٤ )رخ٢، ك٤، ٣ هخ٢، ٤خف، ـيى١ ح ....( ى ٤ي ح هز پ

حثظالف ١ ؿخى١ ډ پ ٣ پوح٤چې ى ې کړ ح ک څ حيخ ى كد حال٢ ى٣ځ ړ

؟یؿږ٣ږ

ي ټې٤ؼخم ى ح ېى ټ پ ي رکې ، ېحثظالف پخ هز ى کړ ١ږ ى ٤چخ ى

ى٣ ى ٤حى ى پ ، ح ټ رخيېټ ط ٢٣ ى١ چې ح ځت پ ىؿ ٤ؼخم ، ېؿښظ کړ

كکض ح ظخ پ ؿړښض پ هپ ځ کې پ ٣ طحكن ٢څو پ ګډ ژؿ ح ر٤خ ى ح طک کې

پ پ ېى ، ح ط٣ ه٤خىص ټخک هپ ط ل کړ . ى ٤٢ږ ح ى حطک

څک ىې ى ، ښ ٢ پېرخ٣ي ، ي کې٢ رال رخيېى پى٣ پ ټ پ ظخ ، كکض ؿز

ى چې پ ىې حړ ط٤ ږپې ، ه ح ط حؿؼ کړ١ ځخیحك ٣ هپ ح ح حي

. ٢٤

خ ٤يی ؟ ي ک خؿ کخر چې ى ؿګړ پېىػص: کخر کې ري

حرخى١ ح ى ؿ څک ط ، ې ٤ ٣خط ېى هک ى ټ ، ٣خص ري حؿ٢رې ! کخر کې ډ٣

٢ کپ ډ٣ ؿ٤ ، پ و٢ ٤کظ کې ، کړ١ ۍحرخى ځخی ځخیرۍ پخګ حچک ، ٤يې

يې . هککېښخې ط ظګ ه پ ىظ٢ کظ کې ى پوظګ څ هخ ښې یډ٣ کخ ، طګ

ح كو ح ږ ....ىح ـ یخ٢ كخى ى ح٤ض ظح ، حىح١ كخى ، ى حکۍ څو وض خ ال

ي.کېچې پ ښخ کې ډ٣ ط ظګ څ

هزې ح ى ـ رهى طخ څګ ؟ ک١ ٢ىػص: ى ښخؿ

ک څګ ی١ ى پوحۍ پ٤ژيګۍ پ حخ پ هز کې ـې پ ړ پې حى ښخؿ٢ ک

ى حكـخخ ى هپځ٢ رکېکړې ١چې پوح . ـ ى ٢ چکخټ ږ ٤ي کخط ى

٣ هښ چې هزې ى پى٣ ٤حى ى پ څ٤ پ پ ححىۍ ؿږ٣ي٢ ٣ . ـ پ ىې ډ ؿګې

ـ پ پ ححىۍ ح هښۍ . ، پ هپ ک کې ک ځخیي پ کېې ىيط ٤ې ال

134

حطې هزېى ـ ى ټ ټ٤ ږ خظ پخظ ح رکېكخيک١ ٤ذ ٢ى ښخؿ ٣حې

يې ح ىې ط ال ؿړ چې کېظ ې ى ۍ پ ك٠خ کې ط رک ى حكـخ٢ ىى ح ى

ک ړ ګځ٢ . ٢ ىؿ ٤ؼخم ى ټ پخ ى ح پ یڅ ډ ک

ږ١ هزې ح ک ؿګ؟کېپړح پخی ط ٤ي ى ىې ظ ر څ ړ١ىػص: ح چې ى هز

ږ ر څ ک ط څ ټې ، یې ږ ډ٣ څ ط ال کخي هپ ځ٢ هز رى چې پ ١ز٤ؼ٢

هال پخ ى ٣ ى کېخ ى ر٤حكـخ٢ پګۍ ى يې ٤ؼخم پ حط ح ښ ط څ ى

. ض پ څ٤ هي پط کړ ٢ح ٣ ټ ٢ح ـښظ ، حكي

خ ط ى هز حط ح ى ٣ ١ خ ٣ الې ى ٤حى ى ط ال ر٤يح ح

، چې ؿګ ى ك ال ى ١ى حيپ ىې ، ح ک ک٤خ ١خ ىر٤ح ه ټ ک ، ښ ٢

خ ىېظ كخ ٢ ر٤خ ر ى ر٤ې چېک ؿ ى چې ىح ج ى هز الې ك ٢

کړ ک١ چې پ يې ډ هپ پګح ط ىح ک١ پېوخض ی پ وخر کې ح الړ ر٤

کړ ک١ ؟پېح ک ر څ

ىػص: ى ػخ حكـخخ ؿزګ ح کخر ط ظخ پ طګ څګ ؟

، و ، ػخ ، ىې حړ وظ هپ هز کړې ه ر٤خ رخ٣ي ح٣ چې ى ػخ حكـخخک څ خ پ

خط ، ٤ک ګ ګخڼ ٣ېحخ .....ټ ډ٣ ښ ؿزګ ىى ح ىكد ى ٤جض ىؿ کخ خي هپوح٤

١ ح پ کې ؿښظ ک١ چې ىح پ رخ٣ي ظحيح ح ى کخر څو ىظخ ر٣ښخ ٤ک ح

ي ح ى ې ى ط ال ک پخ ى ك ٣ ال پ٤يح ٢ .ؿډېوظ الړ ٢ ط څ ى ض ى ح

٤ ؿزګ ح ى كد حال٢ ى ٤جض هزېىػص: طخ هپ ى ٣ ٤کح ح ژخض پ طګ ى حكـخ٢

ظ پ ک څګ ؟هزې ح

ح حځ٣ې هزېږ ىىې ټ ل ح ى ې ى پې ىىې هز حط پ هض کې ټې حكـخ٢

ېح ې ځپخڼ کېې ز٣ې ط٣ ، ېږ حږ پ حږ وظ ط ، ککېپط طل ، ۍ

طخ كخالص ٣ېح هپ ظک ح کظک ط ې٤ کېګ ږ حړ٣پ پپې ط ېچې هزېح

څ خػظ پ پپې طګ زک ٣٢ط٣ ى ىې ېچې ى ٤حى ط ې . ىحې پې حؿ

کې ر ى ـؼ٢ ى چې پ پ يې ع طخى رلؼ ىى . ١ز٤ ٣ېږ کې ح ط څګ

ې خيى يې پې پ ىح ر ٣ېه ډ٣ پ ړ پې ىح چې ډ٣ ک هخيح حيل٢

٤ څو ډ٣ ٣خص هښ ح ٢حځ٣ ح چخپ ، ٣٢ېټ٤ګخ کخ . پوپ ى ٤حى ى ټ ر٣ښخ

. ې ږ حږ کړ ٣ې کېپ پ ن ر ٣ چې ىىې پې

ىػص: ى هپ ل پ هض ى ک ظ وخن ی؟

ې چې چې ، یډ٣ ښ ښ حؿالض ح ط ٣ ، ى ٤څ ډ ظ ٣ ن ١

ظ كخي ک١ پ ګډ چې ى چخ ى ى ل ، یطخ ٤ې پ پحه طي١ ح ط ځحد ح کړ

ږ ىښض کړی حپ پ ٣ېپ پ ػص ح هخ ، ېکظ ؿښظ کړی يظ٢ ط

ټ ى ٣ ، ـیح ١ىىې ػض ىح چې ږ پى ، ېږ پخ کړ ٣ېهخ

ږ ىهپ ځخ پخ ٣ېح ى ٣ كک حػو٤يې هخيح . ط څګ ٢کهخې ح٤ي ى ٣ې ، ح

ي ؿږ کړی کې ځخیى ح ٣ رخيېپ ٣ ٤ؼخم رکېؿ٢ ىڅ ؿښظ ح ح پ هخ١

کخ . ٣ېهپ ؿږ ګخڼ ح ى ـې حظوزخ ـیپ ىې حخ ږ ؿږ

ىػص: پ ځخګړ١ ډ ى ښخؿ (ك٤ ه٤، ٣ هخ٢ ح رخ٢) ـ څګ ح٣خ پوح٢

ه طخ ک څ ٤ ١ ح هزې ى ح هض ى ؿښظ وې ې؟

ي ىك پ ال ح ىط ى ٤ پخیؿ٤ې ى ۍح ـ ى طخ كخالط ح ى ح ې ؿډ ى ـی

، ح ى ـخص پ الې پې ګځ٢ ـی . رخيې ١ك ړحيېكد حال٢ حړه پ

ګي ى الطړ پ ټ کې . ږ ؿحړ ح ٤خ٢كد حال٢ حكـخظخ پ څ٤ ى ٣ ځحک ح ى

ى ىؿ ه ک ط حړط٤خ ى ح ح ه رکېح طخ کړ ؿښظ پوح٢ ه

ح ټې ې . رخيې ږ ټې هزې پ يې حړط٤خ

ک ى یىػص: طخ ښخؿ )ك٤ ه٤، ٣ هخ٢ ح رخ٢ ( حؼخ ط ح ى ـخي٣ پ ظګ ګ

؟ ی٣ې ر ح٣کخ٣خ ح ى ال ح

ک ږ طح٤ږ ىح ټې ، ٤يې کظې کې ىیيې پخ ى ږ ٣ يف ح ى

پ يحې ٣ ٤ؼخم کې ح ـخړ ځخی ٣ خى١ څ٤ې ى ى پګپوحۍ ؿ

135

ې ى ح٣کخ٣خ ى خيچې ٤څک پ ځخ ر ١ ه كخالص ىحې ى١ . ح یر یىح ر ږ پخ

ه حځت چې ى ى ، ح ږ ح ح ٤ يح ى چې ط٤ پ ط٤ ، ږى١ پېکۍ ىحؽ

ـخص ح هال پخ ال ٣ کړ .

هص پښظخ یکيؿګ٤ ح ک٤ هح ٤رى پښظ پ ٤ ح ى ٣حېىػص: ې ؿګ ح ؿګړې

؟ یخ پښظخ ى١. طخ پ ىې ک ى ىػص ظک ط څ ٣ی رخ٤ح ى ؿګړ ه

ى ٣ې ځخګړې ې پ ٣ې٢ يیکېچې ، ىح ه ډ٣ ظ پښظ ى ح ډ٣ طل٢٤ ځحد ؿحړ١

ګخډ١ ې ح ى ٤ ډ طګ ىح رخ٣ي ػ کړ چې پ ک کې ى پږ . ه ېڅ٤ طخې ط ى

ىحګ٤خ هظ ، ١ځحک ه پ څ٤ ح پط کړ ٣ ظ ح ٤حى ؿحړ١ پښظخ ى

ځ٤ ظ ح حخظ٤خ ح ټ ېح ېى هزخ٢٣ ٤ظ وې ىح ى ښ ٣ېح٢٤

ىحړ هح ط ى ىحړ هح ى كکخ پ حط کېى ډ٣ډ ى خې ٤ ، ١څو رې رهې کړ

يح ح ږ ٣ ٤ ګخډ٣ ، حظؼخ کړ١ ٣ې پ هالفر ٣ ى ، طل٤ن ١ ح ځپ ١

...... ، یىې ه ى ط ډ کړح ذ پ ى رېى ژ

\ىػص: ظخ ى ل ګښض ى چخ پ ؿخړ ؟

ى حپخ څو ح ٣ ح٣کخ ، رخ٣ي ػ کړ چې ږ ىې کخ ، ىډ٣ پ ړ پې پښظ

ىى. ظ پ کخر کې هپ ؿخړ هپ طګ حطګ ټکټ پ ، ه چخ ى ګ١څو پ ىې ل کې

ه ک چې ى حطکې څو ح ر٤ ، ځخیپ ځخیږ ؿښظ ى ٣ ىض پ ک کې

پ ىې حخ ظ پ کخر کې ىح څ پې ، ٣خض ٢ ٤خ ٣ ١پ٤ي چې ږ ى ؿ

حؿ٢ ٣ . پ ىې هخ١ رخ٣ي ػ کړ چې ٢ط پ خؿ ټکټ چې ط٤ظ٤خ ط٤ کړې ى . ح ر٤

ح ظ ٢ؿخړ حهظ٢ . ى ر حړه هپ ٤حى ط ط رخ پ ٣ېږ خف ى چې ږ

. ځک ی کړې ي چې پې کې ى ىظخ ح هپح پ٤يح یک ىىض ٤خ

ږ ط ى څ ٣خص ى ى ې پ٤ـخ حښض ىى حىىې کخ ى ط ک ډ ىى.

ک ى طګ٤ هحط؟ یكخالص ى ڼخ هحط ح ى یىػص: ظخ پ و٢ ظ ى ېحى حطکې څګ ٣

پى٣ ى حکۍ ى ځخ ى ح ى ، ٢ یى . ط ـې چې ض ٣ ټ ٣ ظ حيپ ىې حړ ړ

ط ـې ر ى ه٤ ٤ ډ٣ ک ١ . ځک حـخ ىهپ ، پخ هپ ځحک حظؼخ کړ١ ژؿ

ط ٤ږ١ . ک ض ى پې ح پوظګ ؼ٤خ ؿحړ٤١څک ، ځخ ى كخى ټ ػح ١

يح رۍ حک٢ ح ٤څګ چې ې وظ ٣ ږ ر ٤حى کې يح ح ى كخى ححهظخم ظ ػخ

ى ٢ک٤حى هپح ى ، رې ى٣ـ ٣چېپ كخى کې ککړ ى١ . ى خ٢ ىی ۱ ، ی٢ ظ ىپځ

رې ، ى ٣خط هک ژ ۱ى ، خص ٤ػ ٢ځ هپ ، يکېپى٣ پ ال کې پخط

...... ىح ټ ـ ػح ى١ چې ځى ٤حى ه٤خىص ى ظ ؿ ، ح طط هز ٤حى رېپخپط ح

٤حى ٤څک پ ظ کې ر ىیچې ىى یىحې ظخ ح وظ کړ ىیحـخګ ځخ حړ١ .

پ ىی......ټ ى ، ږ خ٣ ، ېږ پ ، پځږ ، ږى١کېط هي ١ ىهپحکۍ

خک ى ې پ څ٤ ىح کړ١ طېچې ىح ى ؿحړ١ ىیږ١ ح کېږى١ رخيې ېحخك٢ ؼخ ح کړ

ر٤ط ح ، ٢ رخ٣ي پ ؿږ ، یح هض ال ط٤ ى . پ ىې حخ ی.... ىح ډ٣ هطخک کخ ى

ح ٣ظ ګح ٣ېص ر٤خ ر پېر٤يح ٢ ح ک ږ ځح ک ٣ ځ پ ىې چټظ٤خ کې

.١

ي ٢؟ ك رخ٣ي ط پځ٢يحی ٢ ک کېى حكـخظخ ظ ى هز الې ك حيىػص: ظخ پ

ږ ه ى هز الې ى ىې ؿ٤ې ى ك پخ کخر ط ل کړ ط څ ى حړي حړه ٣ې

ځحک ىح ٢ چې ىح ج ى ؿګ الې ك ٢کې ک کخيپ حكـخظخ ر ، پخ٣ې ط ٤ږ

. ږ ى ك پخ ډ٣ ٢ي ك ال ىىې ؿ٤ې ى هز ى ٤ الې ږ١ ح رخ٣ي ىکې

ى ١ک پې حړ ١ چې ک ال هپخ ک کر٤پ ې کړې ح ىح حيڅګي ١ك ړ

چې ی ىحكـخ ٣ې یرخ٣ک رکې ، ظ یهز حط ح ٣خ ى ؿګ . ه پ ؿګ کې ٤څ ګټک

ځ رې ى٣ـ هرخ٢ ک١ .

ىػص: وکې ىې چې حطک پ کخر کې ک ٢ څ حكخ ح ر٤ط ى ط پ هض حكخ

څګ ؟

ځ پخ ى ح٣خخ ړ١کخ ظ ٣ ځ ر٤خ ى ۱ژىې ، ډ٣ پ ړ پې حكخ ې ىى

حظز ښخ کخر ط ط . رخ کړة چې ې ـ ى ېکې٢ کض پ حطک کې ى ط٣حكـخ ح

136

ک پ پښظ ح ى١ ژر حػال کړ ى ـ ک چې کخ ک ٣ېر٤خ ه ، ښ ګ٤ي رخيېحطک ح

هظ٢ ى حكـخظخ هخې ط ط ى هپ ٤حى ى ح ک چې خ ، یهض حكخ ر٤خ

ډګ کې ٣٢پ کظ ې ړ هښ ح ؿ٣ي ځک خط ىح څګي چې ظ پ ح هخې

ږ حه٢ ډګ ط ح٢ ح ٣٢ږ١ . ږ څ ىظخ ط ٢٣ چې ظ حکېر ح څ ډ چي

ځخګړې طګ ى څخګې چې پ ح٤ظ٢ى٣ځ پ حخ ىح څګي چې ٤پوح ى ط ه ږ

ږ څ ډ چي ک١ . ه ک چې ى حطکې څو ر٤ ح ط ظ ١کې ى وخل٤ پ ال

ح ـ ږ ى ؿزړ ، الړ ظظ کص ى لظ كخي ک١ ٣ حي الکخ ٣

پې . ٢ى هپ ظګځ ٣ېظ ى هپ ځخ حهظ حپ ى٣ ػص

يې ح٣خخ ى حطکې پ حط حظز ه ظ ې ى پى٣ظد حكخ کړ چې ر٤ط ى کخر څو ى

هپ ٤ هپ ٤ ح هپ هخ هپ هخ ى ....يح حلخظ ، . هپ ١ هپ ١ ط ح ظ

ـخي ح پخ ، ٢ى حكـخ ٣خړ ٣ېې پ ژر ح ط ډ٣ پې ې طکح . هللا ىې

ى ې ح ح حګ ګځ١ ...

پ٣خ ـ څ چې ى هز یهپ پ٤ـخ حكـخ ط یهيض کې ىی ک ؿحړ ىػص: ىػص ظخ پ

ح ى ىػص ى ٣زپخڼې الې هپ پ٤ـخ یىػص هپ ګڼ ېخ کخر کې طخ ط ى ٣ ٤ ١ رحر

ۍ.

...( کې څ ښ ٤ک٢ ى١ ط١جې ېى كد حال٢ ح٤ لظ حـ٤ كکظ٤خ پ هپ کظخد ) پټ

یيککېح ى حال ح خخ پوال ، یـ ح رې ط ىض ى ، ح٣کخ ٣ رې رخ»چې

ى ح٣خ ٣ کچۍ ٣ېح ٣خ ١ې رخ ک١ ٣خ ه ډ٣ رې ػو ىخيچې ى ح٣کخ پ ىظۍ ر ـی ، ىښ

ىحې ى چې ى ، ى هښ١ رکې ، یې ظ . ح٣کخ ىض ح ګ پ ؿى ک

.« ١هپ ځخ ح هپ ٤حى هرخۍ ط چظ خط پ هخ١ ى ١ح٣کخ٣خ ى ګټ ى هي

کې حط٢ پى٣ ى ، ى هپ ٤خ٢ ح ي٢ ټ ط ح٣ چې ى هض ح هغ ګټ پط کړة

ح ح ؿګ ط ح٣ چې ک ؿحړة پ ٢هپې ، ت ټیهال پخ ٣ ى ځخ ى

ي کې ٢ټې ى ٣ خي ګڼ ت ى ض ى هال حـخص پ هخ١ پ يې ٤ؼخم ر ٢طخ٣ن کې ٣خړ

ې ؿحړة طخ٣ن پ٤ کړی ح ى حكيخ چېچې ک ر ط ح٣ى هپ ٤حى طخ ، ال هپ کړة

كض چې ح هللا طخې ط ىکړې ال ٢حريح٢ ح ٣٤ ٤ک پ ٤ک کې ګڼ ت ىح طخ٣و

ن ح ٣خړ طخ٣ ح ۍهپ ط ح٣ چې ىهپ ـخي ح هخخ ط څګ ى هپې ححى ، کة

حت ر٣خې ر ظخې ٢ؿښظ٤ک ط ح٣ چې پ هپ ػ کې ىهپ ى وخض ح ؿخ ، طخ کړة

ه ط طې ګح . پ ١ځحک ط ح٣ چې حكـخظخ ط ح ط حخ ى ر٤ح ١کښهي

پخ خ ٣ ټخکت ح ى رخ٣ي ىهپ ط ٢ ې خهظ خيىې حخ پوح ىې چې ډ٣ ىر

. هپ ٢کټخ هپ ره ٤ک پ هپ پېږىة چې حكـخ ، حكـخظخ ى حـخ څو ال حهت

ط هظ٤ي پخ هي پ حکۍ ى ۍ الې ى ر٤الېځحخ ط ح٣ چې ى هپ ح٣

کړة ح هپ ه٣ي ط ح٣ چې ٣ ى ٤ي ى الې پ څ٤ ګځ٢ ح ى هپ ٤حى ى حظوال

پخ ډګ ط ح ىحګ٢ .

ټډ ځحر ٣ ظخ ک.ږ ټ پښظ ط پ ٣ح یىح چې ى ىػص ٤ ىػص :

چې ږ ط هض ح کړ ط څ هپې څګيې پ پ ډحډ ظخې ى ظخې ډ٣

الې هپ ط . هللا ر٣ي ح ٣خړ٢ . ېيې ٣ې ر٣ښخ پخڼ

پخڼې ئ ٣٢، ىىػص ىر٣ښخرګلي ١خم

حهځخ٣ :

ح ح ىػص ر٣ښخ پخڼی()ىرزک ځيحڼ ٤ک ر٤ .1

حګظخ ټخث ځپخڼې( .2 ىؿخی ؿخ پښظ پ ٤ک ( .3

ىښ ؼخۍ ؿخ٣ حهظې ى ( ٣ېؼخ حـ٤ ىې چې ىكحې ىښخحۍ حړه .4

(١ې ح ى ې ىک٤٤ ئ٤ض پ ؿخړ ـيى١) ى ك٠ص ٤ذ زـض هللا .5 ېهپ ٣ې)ر٣ښخ .6

)حط ح ى هپې ىيې څو ګښ ې ىې ( .7

)اصبت ٠بؿ ىبػت ؿځپبڼ ( .8

137

)ر٤ح ىډحکظ ؼخحكي ژرخړ ( .9

)پټی تغئ ثـثډی څ١ـې ػضتـ صکت١بؿ ١ک ( .10 )پټی تغئ ثـثډی څ١ـې ػضتـ صکت١بؿ ١ک ( .11 حكـخظخ حػال٤ .( حال٢) طح : ىكد .12

حكـخظخ ى ح٤ لظ كکظ٤خ پحظ٠ حال٢ى ح٣کخ ١ ؿ ث٤ رخک حرخخ ح ى ى٣کحص گډ ؿړط ى كد ») ( وخې٣ پظز .13 «Thursday, 27.11.2008, 09:10pm (GMT) ۱//٤ک

)ىىػص ى ر٣ښخ پخڼې څو پ (. .14

)٣ پظز وخې ( .15

پ ې مـ ( )ػػػت ػ ٠پبڼې .1617. (Mujaddedi’s wikipidia

(Mujaddedi’s wikipidia)يح .18 )ليػخف ١( .19

) حـ٤ لي ػظ٤ حري( .20

)ىې ح ححىۍ ىک٤٤ حػال٤ ( .21 كو ې پال( ۷) ىژؿې ى ٢ ٤ؼخم .22

ىىې ىې ظ وظ ط٤ ې . ( .23

ګڼ ( ) ىحكـخ پ٤پ حهظزخ(. ۵۵ پې)حګظ .24 پ (.ال٤)ى١خزخ ى ٣پ پخڼې حالخ حال .25

پ (.ال٤)ى١خزخ ى ٣پ پخڼې حالخ حال .26

پ حال حرخى کې ى ١خزخ ىكکض ل٤(، )الؼ٤ق .27

١ک ( کېػ ډاکټـػخب ؿمتبؿ تـ ، ) ػمې الؿ ا مي .22

پخڼې( ٣ېىػص ىر٣ښخ، خم حػظ ٤کىډحکټ ك( .29

ر٣ښخ پخڼ څو ( حكـخ٢ى ، ډحکټ كخم حػظ ، )ىحكـخخ پ خ ٤ک .30 ې کخ ک١ (يى ډحکټ ي٣ن ١ پ ۍ ال ګړ١ىؿ .31

)ى خط ح٤ ې ډ ( .32

پخڼې ( ٣ې) پښظ ر٣ښخ .33

( ػىبػت ؿځپبڼ، اؿګب ؿم امال)ػصقة .34

ػىبػت ؿځپبڼ (، اؿګب ؿم امال) ػصقة .32

پخڼی څو ( ٣ې) ىحالخ ى ر٣ښخ .36

کړ ٤ک : ر ر٣ښخپخڼپېىطی ؿګې هپ کړ ې «) .37

اتضبػػبء افغبنتب اػال١ ( ن ػزيهللا حک١ پ ۍ ى٤ى) .38

ػ ىبػت ؿځپبڼ ( ، يـات اؿګب امالػصقة .39

ا ؿمۍ()ث١ .40

١ک ( ٠ېصب صج١ت ف، )ػ١اػ تکړ ژؿب١نت ا ١کاي .41 ) ىحكـخ کې ليظ٤ ٤ک ( .42

پخڼ ( ٣ېىػص ر٣ښخى ، يحم ٤ک زېډحکټ)ى .43

ىػص پ ( ، )ى ډحکټ ػؼخ ظخ طکې ٤ک .44

ػص پ ( ؼخحكي ي ٤ک: ى .45

)پخکظخ٢ ۍ ( .46

ىىػص پ (، ) حګظ پض .47 ر٣ښخ پخڼ څو ( خي)يظخ ټخ٣ ح ىط .48

) ېډټالډ ٣زپخڼ، حكـخ٢ ر٣ښخ پخڼې ( .49

ک (« ټخ٣»يکې ځپخڼې پې) ى ؿالی پځ ي ه .50 کې ( پ پښظ ر٣ښخ پخڼ ، ) ډحکټ كخم حػظ .51

ي (٤)ىپخکظخی ٤ک حكي .52

ښخ پخڼ څو(٣ېر حكـخ٢ى ، ) ډحکټ كخم حػظ ٤ک .53 ) ى ـخص ى ؿګې حػال٤ ( .54

ر٣ښخ پخڼی څو پ .( خيى٤خی ٤کح ؼيحي٣ پ ٤ک، ط .55

«حكـخظخ ٤څک ىی كظق ی» .56 ( پ ه ( Mathew Schofie- dکك٤ )ىک ک٤ظچې ځپخڼی ىظ٤ ) .57

ټ٤(٤پظخ الى٤٣ کې)ظوخػي .58

( ؿګ٤ي٢)٢ ػک چې پ حكـخظخ کې .59 ٣خې ( ، )ىح٤کحډ کحف .60

) ح٤کحډ ګټ ( .61

) ح٤کحډ ګټ ( .62

ټ٤( ٢پظخ کې .63

پبڼ ( ٠ې)ث١ا ثـ٠ښب .64 ح٢ ډحډ ىکظخد څو ()ى ٢ حې حې ى پو .65 ح طزػخط٢ هپ٤ې( ٣ېر٣ښخ ح٣کخ٢٣) .66

ې ځپخڼی ټټ ( ٣ې))کخخډح .67

(۱ىكز١ ، ) ټټټخ ى طخ حک ٣ ٤ک .68 ( Patrick Sea- e ال٤ې) پټ٣ک .69

( Patrick Sea- e ال٤ې) پټ٣ک .70

ح٢ ۍ(ټې حكـخ٢ حر٤ .71 )) ىظ حکپ ځپخڼ( .72

.پ كخؿی لي حىی ژرخړ()ىر٤ح څو پ ى .73

) حكـخظخ . ٣ذ پخڼ ىکــــــــخټ ريه٤ ژرخړ( .74 (ط٣ی زک CBS )ى .75

ۍ( هزې) .76

77. Stop the war website)

138

ح طزػخط٢ هپې ( ٣ېر٣ښخ ح٢)ر٤ .78

ؼخحكي ي ٤ک () .79 ر٣ښخپخڼی( حكـخ٢ ، حرخخ پ پحظې ٤ک کېىح٣ ١ىحكـخ کخپخ .80

زکې څو( ٣ې( ىر٣ښخA- terNetى ) .81

)ىخص ځپخڼ ى كو ٤ک ( .82 )حګظ پض ځپخڼ( .83

ى٣٤ ؿالی ژرخړ( ): ح٣ ټخ٣،. .84

ؿالې( ۱ خيط .8586. agony of occupation is pub- ished by CHRIS NINEHAM and JANE SHA- - ICE)

) ح٣خ ى حوي حؼری پ كح ( .87

٣٤ ؿالی ژرخړ ( ى ) حګټ پض ځپخڼ .88

)ػىبػت ؿځپبڼ .89 ى ٣٤ ؿالی ژرخړ ( ، ) حګظ پض .90

(٤ک Jitendra Joshi )ى .91 پخڼ( ٣ې ر٣ښخر ، )ع،ې .92

)حګظ پض ىؿال١ ژرخړ ( .93

)ىټټ ځپخڼ، ىؼخ حكي ي ژرخړ .( .94

)فع هللا ؿىت١ ػػت( .9596. http://news.bbc.co.uk/2/hi/midd- e_easst)

97. www.jamestown.org

(پبڼی پ ـمت ٠ېػګـ ت ػثـ٠ښب )ػىبػت ػ ؿځپبڼی .92

ر٣ښخ پخڼې( حكـخ٢) .99

)ر٤ حې ۍ ( .100 ىګرخچف حټ٣( .101

طزػخص(، ي ٣خ٤)ى پخکظخی کخپ حكي. .102

ػ١ـ٠ل رالقې ژثبړ ( ، ) اىګت پمت .103 )ىهپ ى الؼ٤ق ک ( .104

(«الرحى ح ححى ې ىې.»، ۍ ح٣کخ٢٣حې ، ٣٤ک) .105 )٣٤ک ـ، ىخی ژرخړ ( .106

(۱ى حګض خي)ط .107

٢ ٤ هز ( رې)ى حې .108

ى حظخى ه٣ذ حك ؼ٤ي ې پښظ ژرخړ١:

)چخپ ی(« ( ف»حال٢ ٤خص .)الخ ګ حك .1

ى چخپ اليې(«()ف»حالػ٢ ىى١ حال٢ ٣خض .) الخ حر .2

چخپ ی(«()ف»هالكض ح ک٤ض . .) الخ حرحالػ٢ ىى١ .3

چخپ ی(«()ف»پى . .) الخ حرحالػ٢ ىى١ .4

چخپ ی(«()ف»ى كي٣ؼ ى حکخ ى هح ط حکخ پې . )الخ ػزيحال ظ٢ .5

(چخپ ې ىې «()ف»ظ٢ ىزص پخة. )الخ ػزيحال .6

(ې ىیچخپ ىالف حي٣ ٣ر٢ ٣ښظې پ٤ښې )ىح٣خ پک ىحظخ ( ) حظ ( ) .7

چخپ ی(«()ف»ى هللا )( ى حوالد كکض .)٤ي حؼي ګ٤ال٢ .8

٣ ٤ ې کچۍ خې )پ حى ح پښظژر( چې ٣ې خ پ ٤ک کې کظالة ت. .9

) چخپ ې ىې (خ٣٣ي ٣ي طخ٣و٢ پ ړ پې خ .ى ر .10

)چخپ ې ىې (ىطخ ػال حي٣ هـ٢٤ پ ړ پې خ . .11

اليې ىې ( چخپى٤خ ې خ ) يح ح ى .12

الي ح ػ٤وې: ى هللا .13 ( هظ ط حي٣هلخإ پې )طچخپ اليې ىې

ږ آي )يح ح ىکخ اليې ىې (پ ٤حى کې ى ې ىپخ٣ښض پ حړ .14

139

ږ حطك٤ي)يح ح ى چخپ اليې ىې ( .15

ح ى حى ژر څو ژرخړ ې ح پ حګ٢٤ ژر ٣خص ٤ پښظ ٠خ٤ ح ىحګ٤ې .16

ژر ځپخڼ ح ٣ ٤ ح٤ ح ٤خظ٤ ٤خې ې ، وخې ح ٤کې چې پ پښظ ح ګ٢٤

کې هپخ ې ى١.) پ هح٤ۍ چې ٣کخډ ٣ې ژرخړ ظ .(

ػلـ٠ت اـص مؼ١ؼپ اړ

ى ٣ک٤پېډ٣خ وح

٤کح ح کخپ، ٤خ٢ژخض، طکړ٣ ى ګخ ال٣ض( ۳۷ى ؿ ) لـ٠ت اـص مؼ١ؼ

کې ى ح ى حكـخظخ ىرخيې پ حكـخ٢ ٤ کې ظې ٤کې هپې حكـخظخژرخړکی ىی. ـ پ

کړ١ ح ى ژر ٣ې ٣ ې کظخر پښظ ژرې ط ژرخړ٢ ى١.

هظ کې ٣ې ؼ٤ي ؿ کړی. ـ ى ١ ى ه٣ذ حك ؼ٤ي پوحی طو ١ حى إ چې ى ؿخى پ

ى حۍ پ خ ک٢ کې ىحطګ ك ى٣ري١ ی ىی. ړی ى حكـخظخ ى ګخ ال٣ض ى

ى هپ هض ٣ ی ػخ، ښ ٤کح ح خػ إ. ١ ګ ك ى٣ري١ېږېيی ىی. ى ړ١ پال

٢ ښځ٢ کې ط ٢ ر٤خ ى هپې ړۍ ى کړې ٣ې ى ىحط ى حۍ ى حكيحى پ ړ٢ ح ځ

کې ى خ٣ ى کخر پ پظټګ٢ ر٤٣ک حه٤ظی. ى ړ ى کړ پ٤ ٣ې ګخ ٤ې ٣ې ى

. کخ کې يؿې پځ٢ ر٣خی حطی. ۳۵۷پ څخګ کې کړی چې پ ېپېح ک٤٤خكخکظې ى

٣۱ېټ٢ )ى ي ى ښخ پظ( کې ى ژخ٤ پ ټ٢ . کخ کې ٣ې ى ي ۳۱۱ط ىې ظ پ

. کخ کې ۱ح٤ ک رپړ کړی چې پ ىې څخګ کې ٣ې ى خټۍ ط کچې ک ظ٢ ى١. پ

کې ى ټ٤ پ ى پځ٢ څو ى ٤خ٢ ح ټ٤ حهظخى ى ٤خ ى ح پ پظپ خې کې

ى ر٤٣ک پ ال ط حړ رهض ىی.طال کړی ح ى خ پ يې څخګ کې هپ ى خټۍ

ى ګخى ى ال٣ض ى ىحطى حۍ ى حكيحى پ ٤ کې ى ک٤٤خ ح٣خې حظخى. .1

پ حكـخظخ کې ى ٢ پځ ى ٣ؿ پ هالف ى ړېح ٤ ى حړ٣ک کې ى٤ږى پ ى٣خ .2

ج.

ى ىكظ ػې . (Press and informationى طزػخط ح ؼخط ) .3

ى ـص ى حى ژرې ـ٢ رټ ح٣ښکې ح ج ي٣. .4

140

( رټ ح٣ښکې ح ػې Afghan News Agency ANAى حكـخ هزې حژح ) .5

ى ح ګ٢ ٣ح٢ )ىحكـخظخ ىـخي٣ ىحال٢ حطلخى( ٣خي. .6

خؿ٣ ى کچ٤خ ى كؼخ ٣ كؼخ ډ ى ٤ ح ټ٤ ئ ح پ ځخګړې طګ ى .7

حهظکې.

ى حؿحث٤ ح ؿړی ، ى ىې ګي ى كګ٢ ک٤ټې ح ى يې ګي كد حال٢ى حكـخظخ ى .8

٣خي.

ى حكـخظخ ى ػظې يحص ى طزػخط ػې ث٤ ح ى يحػظ ٣خي. .9

ح ح ى ح١الػخط ح کظ ى حص ى ک٤٤ ث٤ ح ى ىؿ حص پض ٣. .10

.ؿړېې ى ؿګګۍ ٤خ٢ پخ٤٤ ؼ ح ىخ کې ى كد حال٢ حكـخظخ ىپ حپ .11

ځبګړ ړتث

( کخؾ کې ى حګ٢٤ ژر ى کړې يح ح Kingsway-Princeton collegeه٣ذ حك ؼ٤ي ى ي پ )

ې ژرې ى ى کړې ک . کخ کې ى ح٣کخ ى زحکخ ى پظ ى کخپ وې ى حګ٤ ۳۳پ

ښ پېږ١ ح رپړ کړ١. ـ ى هپې ۍ ژرې ط څګ پ كخ٢، ػر٢، حى، حګې١ ح خېژ١ ژر

هپې ٤کې پې کالی ٢.

.

141