บทบาทของธรกจตอมนษยและระบบนเวศของทองทะเลไทย

สฤณ อาชวานนทกล

กรรมการผจดการ ดานการพฒนาความร

บรษท ปาสาละ จ ากด

27 สงหาคม 2557

2

อตราการจบสตวน าตอการลงแรงประมงลดลง อตราการจบสตวน าตอการลงแรงประมง (Catch Per Unit Effort: CPUE) ของประเทศไทย ระหวางป พ.ศ.2504-2553 (หนวย: กโลกรม/ชวโมง)

ทมา: ทวป บญวานช และสชาดา บญภกด, 2552

3

ปรมาณปลาขนทาฝงอาวไทยลดลงตอเนอง

ทมา: กรมประมง, 2554

ปรมาณปลาขนทาฝงอาวไทย ปรมาณปลาขนทา (ตน) ปลาทงหมด

ปลากน ปลาเปด

4

ผลผลตอตสาหกรรมปลาปนในจงหวดสงขลา จากสถตของกรมประมง ในป 2554 สงขลาผลตปลาปน 39,402 ตน คด

เปน 12.03% ของผลผลตทงประเทศ จากการสมภาษณโรงงานปลาปน 8 โรง จาก 9 โรงในจงหวด คณะวจย

ประเมนวาทง 9 แหง ผลตปลาปนรวมกนไดราว 29,300 ตน ในป 2556 วตถดบทใชผลตปลาปนในจงหวดสงขลาตงแตป พ.ศ.2542-2554

ปรมา

ณ (ต

น)

ป พ.ศ. ปลาเปด ปลาอนๆ เศษซาก

5

ผลการประเมนชวมวลทขนฝงจากเรอประมงในสงขลา

62% เปนปลาเปด ขนทาเฉลยประมาณ 6.5 ตน/ล า ประเมนวามปลาเปดขนทาราว 25,000 ตนตอป

ทมา: การส ารวจภาคสนาม, 2557

รวมทกล ำ

6

ผลการประเมนชวมวลทขนฝงจากเรอประมงในสงขลา (ตอ)

ทมา: การส ารวจภาคสนาม, 2557

องคประกอบของปลาเปดทขนทาในจงหวดสงขลา เนาเปอย, เสอมสภาพจนจ าแนกไมได

7

ลกษณะของ “ปลาเปด” ทเอามาท าปลาปนเกรดต า

8

หวงโซอปทานอตสาหกรรมปลาปนในจงหวดสงขลา

สงออก บรโภคภำยในประเทศ

9

เรอประมง ใชเครองมอ และ/หรอ วธ

ท าการประมงไมเหมาะสม

ท าลายแนวประการงซงเปนทอยอาศย

ของสตวน า และจบลกปลาเศรษฐกจ

ผานการใชเครองมอประมงทไม

เหมาะสม แพปลา/ โบรกเกอร

รบซอปลาเปดและขาย

ตอใหผผลตปลาปน

ผผลตอาหารสตว

ผผลตปลาปน

รบซอปลาปน/ ขอ

เอกสารตรวจสอบ

ยอนกลบ/ ตงมาตรฐาน

การรบซอ

ปลาเปดคณภาพต ายงขายไดเนองจาก - สามารถน าไปผสมเพอเพมคณภาพได - มความตองการในตลาด - ปราศจากมาตรฐานการรบซออยางยงยนทมประสทธภาพ ไมสามารถตรวจสอบกจกรรมประมงไดอยางแทจรง

ผลกระทบทางสงแวดลอมจากกจกรรมของผมสวนไดสวนเสย

รบซอวตถดบ/ขอเอกสาร

ตรวจสอบยอนกลบ/ผสม

ปลาปนเพอเพมเกรด

10

สรปผลการวจยหวงโซอปทานปลาปน จ. สงขลา

อตสาหกรรมปลาปนสงผลตอระบบนเวศและวถชวตของชมชนชาวประมงพนบาน

พยงใหการประมงแบบท าลายลางด าเนนตอไป เนองจากเปนตลาดหลกของ “ปลาเปด” ซงรวมถงลกปลาและปลาขนาดเลกทตดไปกบอวนประมง

ป 2556 ผผลตปลาปน 8 ราย จาก 9 รายในสงขลา ผลตปลาปนรวม 28,509 ตน ใชวตถดบ 100,215 ตน >>เศษซาก 79,965 ตน (80%), ปลาตว 20,250 ตน

(20%) ในจ านวนนเปนปลาเปด 5,760 ตน ผลผลต 66% (18,814 ตน) ขายใหผผลตอาหารสตว รายใหญไดแก ซพ

เอฟ 45%, เบทาโกร 17%, ไทยยเนยนฟดมลล 11%

11

สรปผลการวจยหวงโซอปทานปลาปน จ. สงขลา ปลาปนทผลตจากปลาเปด 1,527 ตน ขายให

ซพเอฟ 37.6% หรอ 575 ตน > ตรวจสอบทมาได 300 ตน ฟารม 19.7% หรอ 300 ตน > ทงหมดตรวจสอบทมาได โบรกเกอร 42.7% หรอ 652 ตน > ทงหมดตรวจสอบทมาไมได

ระบบรบรองปลาปน ผผลตอาหารสตวทเขารวมมเพยงซพเอฟ ตรวจสอบไดเพยงเอกสาร ไมสามารถตรวจสอบกจกรรมประมงทเกดขนจรงได ยงคงมตลาดรองรบปลาเปดทกรปแบบ

บทเรยนจากเปร : การประมงทย งยน มาตรฐานทก ากบผเลนไดทกคน ใชกฎหมายควบคกบการก ากบดแลของเอกชน ใชประโยชนจากเทคโนโลยในการก ากบดแลและตรวจสอบ คนหา “เหตผลทางธรกจ” ทชดเจน เพราะเปนแรงจงใจทมประสทธภาพ

12

สงแวดลอม-สงคม-ธรกจ แยกจากกนไมได

ทมา: ปรบจาก Brasheres et. al, “Wildlife Decline and Social Conflict,” 2014

พลวต

ระดบ

โลก

พลวต

ระดบ

ทองถ

น

ปรมาณปลาลดลง

ปรมาณปลาลดลง

อตราจบปลาตอการลงแรงลดลง

อตราจบปลาตอการลงแรงลดลง

ลงแรงเพม

ลงแรงเพม อปสงคแรงงานราคาถกเพม

ความตองการปลาตางแดนเพม

คนตางแดนมาจบปลาทองถนมากขน

คนทองถนจบปลาขายสงออกมากขน รกรานนานน าประเทศอนมากขน

ลงแรงเพม

ตนทนตอหนวยลงแรงลดลง ความยากจนเพม ละเมดสทธแรงงานมากขน

ความไมมนคงทางอาหารเพม ความไมมนคงทางรายไดเพม

ศาสต

รทเกยว

ของ สทธมนษยชน

นเวศการเมอง นเวศวทยา, ชววทยาอนรกษ

อาชญวทยา

สาธารณสข

เศรษฐศาสตร

ปลาเปด

แรงงานเดก

แรงงานตางดาว

Thank you!

ดาวนโหลดรายงานวจยฉบบสมบรณไดจาก

www.salforest.com

หนา “Knowledge”

13