ชุดความรู้กินได้ |...

63
เส้นทางเห็ดโคนน้อย ใส่ภาพ สานักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู 69/18-19 อาคารชุดมิว บิลดิ้ง ชั้น 18-19 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400 ผู ้จัดทา.....นางสาวศิรินภา ธงภักดี หน่วยงาน....กศน.อาเภอสันทราย

Upload: office-of-knowledge-management-and-development

Post on 08-Apr-2016

229 views

Category:

Documents


8 download

DESCRIPTION

ศูนย์ความรู้กินได้ สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน)

TRANSCRIPT

Page 1: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

เสนทางเหดโคนนอย

ใสภาพ

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

ผจดท า.....นางสาวศรนภา ธงภกด หนวยงาน....กศน.อ าเภอสนทราย

Page 2: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

เสนทางเหดโคนนอย

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

Page 3: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

บทน า

- หลกการและเหตผล การสงเสรมอาชพการเพาะเหดโคนนอยใหแกชมชน นาจะมสวนชวยเสรมสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจและสงคมฐานรากของชมชนภาคเหนอโดยเฉพาะในจงหวดเชยงใหมไดอกชองทางหนง เหดโคนนอยจดไดวาเปนเหดอกชนดหนงทมศกยภาพสงทสามารถนามาสงเสรมใหประกอบอาชพได ในปจจบนการเพาะเหดชนดนเรมมการผลตแบบโรงเรอน เพอตองการผลผลตใหเพยงพอกบความตองการในทองตลาด

Page 4: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

- วตถประสงคของการจดท าชดความรท ามาหากน • เพอลดรายจายในครวเรอน • เพอเพมทางเลอกและพฒนาดานงานอาชพ • เพอเปนอาชพเสรมเพมรายไดหรอพฒนาเปนอาชพ

หลก • เพอใหคนในชมชนไดรบประทานอาหารทมคณคา

และปลอดภย

- กลมเปาหมาย : ประชาชนทวไป

Page 5: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

- ขนตอนการจดท าชดความรท ามาหากน

ชดความร “เสนทางเหดโคนนอย”

อบรมเชงปฏบตการ

แหลงเรยนร ภมปญญา

ศกษาคนควาขอมล

Page 6: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

- ขนตอนการจดท าชดความรท ามาหากน (ตอ)

• หนงสอ วารสาร เอกสารประกอบฝกอบรมเกยวกบเหด

• เวบไซตความรเรองเหด

ศกษาคนควาขอมล

• อ.สนตชย มกดา

• ฐานเรยนรเหดแมโจ มหาวทยาลยแมโจ จ.เชยงใหม

แหลงเรยนร ภมปญญา

• โครงการเรยนรเศรษฐกจพอเพยง “การเพาะเหดโคนนอย”

อบรมเชงปฏบตการ

Page 7: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

- ประโยชนทคาดวาจะไดรบ • ลดรายจายในครวเรอน มรายไดเสรม สงผลใหคณภาพชวตดขน

• สามารถเพาะเหดโคนนอยไดอยางถกวธ • มทกษะกระบวนการความรพนฐานการเพาะเหด เพอน าไปพฒนาทกษะการเพาะเหดชนดอนตอไป

• ไดรบอาหารทมประโยชน ปลอดสารพษ

Page 8: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

Mind Map

Page 9: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

Infographic

Page 10: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา

1. กระบวนการผลต

- ความร/ทกษะส าหรบด าเนนการ

เหดโคนนอย ในประเทศไทยมชอเรยกแตกตางกนไปเนองจากมการกระจายพนธทวทกภาคของประเทศไทย มชอเรยกตามวสดเพาะ เชน เหดถว เหดถวเหลองหรอ เหดถวเนา เหดโคนบาน เหดโคนขาว(ภาคเหนอ) เหดคราม เหดปลวกนอย (ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ)เหดโคนเพาะ เหดโคนนอย เหดหมก(ภาคกลาง) เปนเหดทขนงาย ลกษณะคลายเหดโคน สขาว สหมวกสวยงาม สมสวน กานดอกขนาดเทาดนสอดา ความยาวของตนเหดประมาณ

2 - 3 นว

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

เนอหาชดความรท ามาหากน

Page 11: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา

1. กระบวนการผลต (ตอ)

- ความร/ทกษะส าหรบด าเนนการ

เนองจากความนยมบรโภคเหดโคนของประชาชนทวไปมสง เพราะเปนเหดทมรสชาตอรอย อดมดวยโปรตนและคณคาทางอาหารสง และมราคาคอนขางสง แตในปจจบนย งไมสามารถเพาะเลยงได เพราะเกดขนเองตามธรรมชาต โดยพบวามความสมพนธกบปลวก และจะพบขนในชวงปลายฤดฝน ประมาณ กนยายน-ตลาคม

ดงน นจงเ รมมผ นา เ หดถวนามาเพาะเปนการคา เนองจากเลงเหนวามรสชาตใกลเคยงแมวาจะไมเทยบเทาเหดโคน โดยตงชอใหเปนจดสนใจวาเหดโคนนอยหรอเหดโคนเพาะ ซงตอมากไดมการพฒนาและคดเลอกสายพนธของเชอเหดถวทมลกษณะดนามาเพาะเลยงจนกระทงเปนทรจกกนอยางแพรหลายในปจจบน ตามภมภาคตางๆของประเทศไทย เชน เชยงใหม ลาปาง กาแพงเพชร ลพบรและกาญจนบรเปนตน ซงในแตละพนทกมเทคนคในการเพาะแตกตางกนออกไป

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

Page 12: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย
Page 13: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต (ตอ)

- ความร/ทกษะส าหรบด าเนนการ

คณสมบตของเหด

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

1. รสชาตอรอยไมแพเหดโคน 2. ขบวนการและกรรมวธในการเพาะไมยงยาก ลงทนตา 3. ใหผลผลตคอนขางสงแนนอนและสมาเสมอ อตราการใหดอกเหดจากการเพาะดวยฟาง 1 กก. จะไดดอกเหดโคนนอย 1 กก. 4. สามารถใชวสดทมราคาถกไดหลายอยางในการเพาะ เชน ฟาง ขฝาย ไสนน ตนถวตางๆ ผกตบชวา ตนกลวย เปลอกมนสาปะหลง กาบมะพราว วสดทใชเพาะเหดอยางอนแลว เปนตน 5. เพาะไดตลอดทงป ทกฤด 6. เพาะไดในพนททจากด (หลงจากเกบผลผลต เอาปยหมกเกาออกและทาความสะอาดแลว กสามารถเพาะตอในทเดมไดเลย) 7. ใชเวลาในการเพาะสน (ประมาณ 7 วน) 8. ปญหาเรองแมลงศตรมนอย 9. คณภาพดอกเหดดกวาการเพาะแบบพนบาน 10. ไมจาเปนตองใชโรงเรอนกได

Page 14: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา

1. กระบวนการผลต (ตอ)

- ความร/ทกษะส าหรบด าเนนการ

สรรพคณของเหด

เหดชนดนนอกจากจะมคณคาทางอาหารสงแลวยงพบวามสรรพคณทางสมนไพร ชวยในการยอยอาหารและลดเสมหะ ถาตาใหละเอยดใชพอกภายนอกจะชวยบรรเทาอาการปวดตางๆได มรายงานวจย ทแสดงวา เ หดนสามารถยบย ง เซลลมะเ รง sarcoma 180 และ เซลลมะเรง Ehrlich

carcinoma ไดสง 90 -100% ตามลาดบ และยงพบวามสาร ออกฤทธทตานเชอรา ไดอกดวย

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

Page 15: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต (ตอ)

- ความร/ทกษะส าหรบด าเนนการ

สรรพคณของเหด

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

Page 16: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา

1. กระบวนการผลต (ตอการเพาะเหด 100 กอน)

- เงนลงทนเทาไหร/การจดการเงน

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

วสดถาวร

โรงเรอน

โรงเรอน ไมไผ

7,000.-

กระโจมพลาสตก

4,000.-

ถงตม

อาง อาบน าเกา

700.-

ถงน ามน

500.-

เชอเพลง

ถงแกส

500.-

5,000.-

8,200.-

กรณเพาะแบบกอน : ใชบลอกไมเปนแมแบบหรอตะกราสเหลยมแทนกได กรณเพาะแบบตระกรา : ใชตระกรา เบอร2002 โดยตดชองดานขางออก เพมคาตระกราใบละ 35 บาท 100 ตระกรา

Page 17: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา

1. กระบวนการผลต (ตอการเพาะเหด 100 กอน)

- เงนลงทนเทาไหร/การจดการเงน

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

วสดสนเปลอง

เชอเหด

แปงขาวเหนยว ฟาง แกส อาหารเสรม

กาก น าตาล

ปย ยเรย

ร าละเอยด

แคลเซยมในเตรท

....1,500...บาท

Page 18: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา

1. กระบวนการผลต (ตอการเพาะเหด 100 กอน)

- การจดการก าลงคน

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

เตรยมโรงเรอน

2 วน เตรยม

กอนเหด 3 วน เกบเหด

15 วน

20 วนๆละ 1 คน คาแรงวนละ 300 บ. เปนเงน 6,000 บ.

Page 19: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ภายนอก

ลกษณะโรงเรอนเพาะเหดโคนนอย ขนาดกวาง 5 เมตร ยาว 6 เมตร สง 3.5 เมตร สามารถบรรจตะกราเพาะไดประมาณ 100 ตะกรา โครงสรางอาจใชไมไผหรอไมยคาทงหมด หลงคามงดวยหญาคา พนโรงเรอนเปนพนดนอดแนนหรอพนทราย สวนผนงทง 4 ดานปดคลมดวยหญาคาหรอใชสแลมปดโดยรอบเพอกนลมและแดดฟาดโดนโรงเรอนโดยตรง มประตทางเขา-ออก 1 บาน หลงจากทท าโครงสรางรวมทงมมหลงคาและผนงเสรจแลวใหใชผาพลาสตกคลมปดภายในทง 4 ดาน สวนเพดานใชผาพลาสตกปด โดยความสงวดจากพนโรงเรอนถงเพดานพลาสตก สง 2.5 เมตร เพอกกเกบความชน

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- เครองมอ/อปกรณ

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

โรงเรอน

แบบไมไผ แบบกระโจม

Page 20: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ภายใน

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- เครองมอ/อปกรณ

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

โรงเรอน

แบบกอน

แบบตระกรา

Page 21: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

เชอเพลง

ถงตม

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- เครองมอ/อปกรณ

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

แบบอางอาบน าเกา แบบถงน ามน

แบบถงแกส แบบฟน

อปกรณตมฟาง

Page 22: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

เพาะในตะกรา

เพาะแบบกอน

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- เครองมอ/อปกรณ

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

แบบพลาสตก แบบบลอกไม

แมพมพ

ตระกราเบอร 2002 ถง 15 นว

Page 23: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

นว

ประกอบดวย • ฟาง 20 มด • น า 100 ลตร • กากน าตาล 1 กโลกรม • ร าละเอยด 1 กโลกรม • ปยยเรย 1 กโลกรม • ปยแคลเซยมในเตรท (15-0-0) 1 กโลกรม

ประมวลเนอหา

1. กระบวนการผลต

- วตถดบ

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

เตรยมฟาง

Page 24: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประกอบดวย

• หวเชอ 100 กอน

• แปงขาวเหนยว 3 ถง

ประมวลเนอหา

1. กระบวนการผลต

- วตถดบ

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

เตรยมเชอเหด

Page 25: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

1. ใสน า100 ลตร ลงในหมอตมตามดวยกากน าตาลและร าละเอยดอยางละ 1 กก. ตมจนเดอด

2. จากนนใหน าปยยเรย 1 กก.และปยแคลเซยมในเตรท 1กก.ใสลงหมอตมคนใหละลาย

4. น าฟางลงตมในน าปยนาน 3-5 นาท จนฟางนม

3. ตดเปนทอนยาว 40 เซนตเมตร

การเตรยมฟาง

Page 26: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

5. น าฟางขนจากหมอตมโดยชอนขนมาคางไวจนสะเดดน าแลวน าไปกองรวมบนพนเพอบมทงไว 1 คน

6. กองรวมกนแลวคลมดวยพลาสตกใหมดชด 1 คน กอนเพาะ

การเตรยมฟาง

Page 27: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

7. น าหวเชอ 1 กอนมายแลวผสมดวยแปงขาวเหนยว 2 ชอนโตะ คลกใหเขากน โดยแบงเปน 4 สวน

การเตรยมหวเชอ

Page 28: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

10. น าเชอเหดโคนนอย 1 สวนมาโรยรอบขอบตะกราดานในทง 4 ดานใหสม าเสมอ

11. น าฟางทบมไววางลงทบในแมพมพหนาประมาณ 4 ซ.ม. เปนชนท 2

วธเพาะแบบกอน

8. น าแมพมพวางบนพนและ น าฟาง 2 เสนวางลงในแมพมพ

9. น าฟางทบมไววางลงในแมพมพหนาประมาร 4 ซ.ม.

Page 29: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

12. ชนสดทายปดดวยฟางบางๆ 13. มดเชอกฟางทงสองใหแนนๆ

14. คว าตะกราเพอเอากอนออกจากตะกรา

วธเพาะแบบกอน

Page 30: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

15. น ากอนเชอเหดเรยงกบพนเพอรดน าอกครงกอนน าไปบม

16. รดน าใหชมพอประมาณแลวใชพลาสตกคลมใหมดชดบมไว1 คน

วธเพาะแบบกอน

Page 31: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

18. บมกอนเชอเหดในโรงเรอนอก 5- 6 วนกจะออกดอก

วธเพาะแบบกอน

17. น ากอนเชอเหดทบมครบ 1 คนมาวางบนชน

Page 32: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

วธเพาะแบบตะกรา

Page 33: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

19. ขอควรปฏบต ตองตรวจดความชนใหได 80 เปอรเซนต

20. การเกดดอกเหดหลงเพาะได 7 วน

การดแลรกษา

ความชนในโรงเรอนทเหมาะสม (ดหยดน าเกาะทผาใบดานบน)

Page 34: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา ชดความรท ามาหากน

“..เสนทางเหดโคนนอย..”

1. การสรางโรงเรอนเพาะเหดโคนนอย ไมควรสรางหลงใหญหลงเดยว แตควรสรางหลงเลกหลายๆหลง เปนการปองกนการระบาดของโรคและศตรเหด

2. โรงเรอนควรมการระบายถายเทอากาศดแตสามารถเกบรกษาความชนไดดวย

ดอกเหดแหง ลมโกรก ความชนนอย

ดอกเหดแฉะเนา ความชน มากเกนไป

ดอกเหดผดรป หงก งอ กาซคารบอนไดออกไซดในโรงเรอนมมากเกนไป

1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

การดแลรกษา

Page 35: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา

1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

การดแลรกษา

สาหรบการดแลรกษาโดยทว ๆ ไป หลงการเพาะจะตองดแลเรองศตรพช เชน มด ไรตาง ๆ ไมใหมารบกวน อาจโรยปนขาวรอบๆกองหรอรมควนเพอไลแมลงศตรเ ห ด แ ล ะ ค ว ร จ ะ ใ หอณหภมอยประมาณ 30 -35 องศาเซลเซยส

Page 36: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

สตร สมนไพรไลแมลง

การดแลรกษา

ประโยชน : กาจดแมลงศตรพช เชนหนอนผเสอ หนอนดวง ขบไลแมลง เพลยออน แมลง หวขาว วธใช : ๑. เมลดแก ประมาณ ๑ กก. บดและในนา ๑ ปบนาน ๑ คน กรองเอานาไปฉดฆาแมลงหรอไลแมลงไดหลายชนด ๒. ใบสด ๑-๒ กก.บดแชนา ๑ ปบนาน ๑ คน กรองเอานา ฉดไลแมลง เนองจากใบสะเดามกลนฉนรนแรง สวนทใช : ใบ เมลด

สะเดา

Page 37: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

สตร สมนไพรไลแมลง

การดแลรกษา

ตระไครหอม

ประโยชน : ใชขบไลแมลง วธใช : 1) ตะไครหอมใชผสมกบนามนอน ฉดพนไลแมลงศตรพช

2) ใบสดแกจด 4 กก. หวขาสด 4 กก. ใบสะเดาสด 4 กก. บดรวมกนแชใน นา 2 ปบ 1 คน กรอง เอานาเปนหวเชอ เวลาใชใหนาหวเชอ 10 ชอนแกงผสมนา 20 ลตร ฉดกาจดแมลงในผก ขาว และ ไมผล สวนทใช : ตน ใบ

Page 38: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

การเกบดอกเหด

ใชมอสอดเขาไปทฐานของดอกเหดบดซายขวาแลวดงออก ใสตะกราโปรง

ใชตะกราโปรงและไมควรใสดอกเหดเกน 3 กโลกรมตอตะกรา

น าไปท าความสะอาดดวยการลางน าหรอการใชมดขดกานเหดไมใหถกน า

Page 39: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา ชดความรท ามาหากน

“..เสนทางเหดโคนนอย..”

1. หากเกบไวในทมอณหภมสงจะท าใหดอกเหดไมมคณภาพ น าหนกเบา บานงาย ดงนนการเกบเกยวเหดโคนนอยไมควรเกบใสในภาชนะททบและอบ ไมควรใสเขาไปในภาชนะใหมปรมาณมากจนเกนไป มกจะนยมใชตะกราโปรงทสามารถใสดอกเหดไดประมาณ 4-5 กโลกรม 2. เมอท าการเกบเกยวเรยบรอยแลวควรรบน าไปตดแตงท าความสะอาดแลวน าไปจ าหนายโดยเรว หากปลอยทงไวดอกเหดจะบานและกลายเปนสด าอยางรวดเรว เนองจากเหดมการสลายตว แตถาตองการ ยดอายในการเกบรกษา ควรเกบไวในตเยนท อณหภม 8-10 องศาเซลเซยส สามารถเกบในรปเหดสด ไดนานขามวนได

1. กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

การเกบดอกเหด

Page 40: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 2. การตลาด

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

ดอกเหดทตลาดตองการไ ม ว าจะ เ ปนตลาดสด หรอโรงงานแปรรป จะรบ ซอในลกษณะของดอกเหดตมทเจรญเตม

แชน าลางท าความสะอาดกอนจ าหนาย

หรอ ใชมดขดท าความสะอาดกานเหดแทนการลางน า กรณเกบไวไดหลายวน

Page 41: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 2. การตลาด

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

บรรจถงละ 1 ขด ( 20 บาท ) หรอ (3 ถง 50 บาท)

ราคาขาย 1 กโลกรม :

100 – 120 บาท

ราคาขาย 1 กโลกรม :

120 – 150 บาท ราคา

ขายปลก

ราคาขายสง

Page 42: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 2. การตลาด

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

หมายเหต : ชวงการเพาะเหดหนงครง สามารถเกบเหดไดประมาณ 15 วน

1 วน

รายได

เหดราคาขายสง กโลกรมละ 120 บาท

10 กโลกรม เกบเหดได

15 วน 150 กโลกรม เกบเหดได

(ตอการเพาะเหด 100 กอน)

1 วน 1,200 บาท มรายได

15 วน 18,000 บาท มรายได

Page 43: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 2. การตลาด

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

ตลาดสด

ซปเปอรมาเกต

Page 44: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา

3. ปญหา/วธการตดสนใจ/กระบวนการแกปญหา

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

2. ดอกเหดเกดชา เกดจากอณหภมโรงเรอนตงแตแรกเรมต า มกเกดขนในฤดหนาว หรอความรอนภายในโรงเรอนสงเกนไป ในฤดรอนไมควรท ากองโตหรอสงเกนไป หากอณหภมภายในโรงเรอนสงเกน 45 องศาเซลเซยส ใหเปดผาพลาสตกดานขางโรงเรอน เพอใหความชนและความรอนสวนเกนระเหยออกไปบาง หรอท าการฉดพนน าทพนโรงเรอน ขณะทอากาศภายนอกรอนจด เมอน าทฉดรดลงไประเหย ความรอนภายในโรงเรอนจะลดลง 3. ดอกเหด ดอกเลกไมยอมโต สวนใหญเกดขนเนองจากการปรบสภาพแวดลอมไมเปนไปตามทเหดตองการ อาจท าการรดน าขณะทเหดก าลงเกดดอกหรอความชนระเหยเรวเกนไปจนกระทงดอกเหดขาดน าตาย

1. เชอเหดไมเจรญเตบโต ควรเ ปนสายพน ธ เ หด ทผ านการคดเลอกแลววา เพาะไดผลเปนอยางด ท งนเพราะเชอเหดจะมแรงและเจรญไดดกวาเชอเหดทวๆไป

Page 45: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา

4. ปจจยสความส าเรจ

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

การวางแผนกระบวนการผลต

เตรยมโรง

เรอน 1-2

เตรยมกอนเหด 3-5

เพาะเหด 6-12

เกบเหด 13-27

1 5 10 15 20 25 30 วนท

เตรยมโรง

เรอน 16-

17

เตรยมกอนเหด 18-

20

เพาะเหด 21-27

เกบเหด 28

( เกบไปอก

15 วน)

โรงเหด 1

โรงเหด 2

Page 46: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา

5. แนวคดใหมใน

การพฒนาอาชพ

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

แปรรปเปนเหดโคนนอยบรรจขวด โดยน าเหดทเกลาแลวมาลางใหสะอาด แลวน าไปลวกน ารอนใหสกปลอยใหสะเดดน า 5 นาท น าไปบรรจลงขวดทผ านการ น ง ฆ า เ ชอแลว เ ตมน าเกลอเขมขน 20 เปอรเซนต จนเตมแลวน าไปนงตออก 10 -25 นาท ปดฝาขวดแลวน าไปใสหมอนงความดนไอน าเพอฆาเชออก 30 นาท เมอเยนแลวปดผนกฝาขวดกสามารถเกบไวไดนานถง 2 ป

เหดโคนนอยบรรจขวด

Page 47: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 5. แนวคดใหมใน

การพฒนาอาชพ

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

อปกรณ/เครองมอ 1. กระทะ 2. กระชอน 3.เครองคนกะท 4. เครองปน 5. กะละมง 6. ตาชง 7. ถงขนาด 5x7 นว 8. ถงมอ วตถดบ 1.เหดโคนนอย 10 กก. 2.กระเทยม 500 กรม

3.พรกขหน ½ กก. 4.เกลอ 180 กรม

5.ผงชรส 3 ชอนโตะ 6.ขาวเหนยว 1.2 กก. ขนตอนการการผลต 1.นาเหดนางรมภฐานมาฉกฝอย นาไปลวกนารอนและบบนาออก

2.นาเครองปรงมาคลกเคลาใหทว

3.นามาบรรจในถงพลาสตก

4.บรรจ ขอควรระวง 1.ลวกเหดใหสกบบนาใหแหง 2.มดแหนมใหแนน

3.คลกเคลาเครองปรงใหเขากน

แหนมเหด

Page 48: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 5. แนวคดใหมใน

การพฒนาอาชพ

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

อปกรณ/เครองมอ 1.กระทะ 2.ตะหลว 3.กระชอนทอด 4.กะละมงเลก 5.ตาชง 6.ถงมอยาง 7.เตาอบ 8.กระดาษซบมน 9.เตาแกส วตถดบ 1.เหดฝอยแหง 6 ขด 2.น ามนพช 1 ขวด 3.ซอส+ซอว 2 ถวย 4.น าตาลปบ 7 ขด

ขนตอนการการผลต 1.นาเหดแหงฝอยลงทอดใหเหลองแลวนาขนสะเดดนามน โดยนาเหดท ทอดเทวางบนกระดาษซบนามนสนาตาล 2.นากระทะอกใบตงไฟเท ซอส+ซอว รอจนเดอดแลวใสนาตาลปบลง คนจนนาตาลละลายตามดวย แบะแซ ใสพรกไทยปนลงไปคนใหเขากน 3.เมอคนใหเขากนและเหนยวไดท นาเหดฝอยททอดแลวใสลงไปผสม กนใหทวแลวนางาควแลวใสลงไปคลกเคลาจนเขากน 4.นากระดาษซบมนสนาตาลปในถาด แลวนาเหดเทใสถาดเกลยใหทวถาด อบดวยไฟ 250 F 1 ชม.(คอยกลบเหดไปมาประมาณ 4-5 ครง) 5.นาเหดทอบแลว เกลยไปมาจนเยนบรรจใสถง

5.พรกไทย 1 ชอนโตะ 6.งาขา 1 ขด 7.แบะแซ 10 กรม

เหดสวรรค

Page 49: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

11

24

3

7

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

Page 50: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

หลกสตรการท าเชอเหดและเพาะเหดเศรษฐกจ โดย ฐานเรยนรเหดแมโจ คณะผลตกรรมการเกษตรมหาวทยาลยแมโจ จ.เชยงใหม

ครบญเลศ ไทยทตกล.การแปรรปอาหารจากเหด / ศนยการเรยนรภมปญญาไทย สาขาเกษตรกรรม “การเพาะเหด” อาเภอบางโฉลง จงหวดสมทรปราการ

นฤมล ลมปโชตพงษ. (2543). ผลของอณหภมและแสงตอการเจรญเตบโตและการสลายตวของเหดโคนนอย /นฤมล ลมปโชตพงษ.เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม.

วรพล สรพฒน. (2545). ผลของแสงตอการผลตเหดโคนนอย /วรพล สรพฒน. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม.

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

อารยลกษณ อดมแกว. (2554). การเพาะเหดฟาง / กรงเทพฯ

อมรนทร. (2552). เมนจานเหด / กรงเทพฯ

Page 51: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

!

!

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

CD-ROM การเพาะเลยงเหดโคนนอย สถาบนวจยและพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยเชยงใหม ต ปณ. 111 โทรศพท (053) 94 2454-8, 94 2477-9

CD-ROM เสนทางสรางเงน เหดโคนนอย http://www.nawatasanbook.com บรษทนวสาร

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

ผสด สายชนะพนธ. (2548). สมนไพรก าจดแมลงและศตรพช/ กรงเทพฯ

เกษตรโฟกส ปท 1 ฉบบท 5 ประจ าเดอนกรกฎาคม (2555) หนาท 56-58.การเพาะเหดโคนนอย(เหด7วน)สรางอาชพเพมรายได /กรงเทพฯ

การเพาะเหดโคนนอย ทางาย รายไดด http://www.chiangmainews.co.th

Page 52: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

การเพาะเหดโคนนอย มหาวทยาลยราชภฎเชยงใหมhttp://www.ist.cmu.ac.th

สถาบนวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยเชยงใหม http://www.stri.cmu.ac.th

สานกงานวจยและสงเสรมวชาการการเกษตร http://webcache.googleusercontent.com

ฐานเรยนรเหดแมโจ คณะผลตกรรมการเกษตรมหาวทยาลยแมโจ จ.เชยงใหม โทรศพท 0-5387-5840

ศนยบรการขอมลรวมถงฐานการเรยนรทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต เกยวกบเหด

Page 53: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

หนงตาบล หนงผลตภณฑ สนคา OTOP http://www.thaitambon.com

การแปรรปเหดโคนนอยhttp://www.ist.cmu.ac.th/researchunit/coprinus/processing.html

การแปรรปเหด การทาแหนมเหดhttp://www.ideajobmoney.com

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

Page 54: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

บรษท ฟารมเหดบานสวน จ ากด 117 หม 1 บานทงผา ตาบลวอแกว อาเภอหางฉตร จงหวดลาปาง 52190 ตดตอ : นายภาณวรรธน ชเลาตระกล โทร : 08 1432 3483 โทรสาร : 02 9098672, 02-9919648 e-mail : [email protected]

จระวฒนฟารมเหด จาหนาย วสดอปกรณ หวเชอเหด กอนเหดนางรมฮงการ นางฟาภฐาน และใหมลาสดเชอเหดโคนนอยสายพนธด ใหคาแนะนาการเพาะเหดทกชนด ตดตอ สนตชย มกดา 08 9554 2325 หรอทฟารม แมโจ เชยงใหมและรานไชยวฒนการเกษตร 053 869540,

http://www.ifarm.in.th บรการขอมล เกยวกบเหดโคนนอย ทงวธการเพาะปลก การดแลรกษา สรรพคณ ขอด ขอเสย

Page 55: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

แหลงอางอง

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร

69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

• เจาของความร

อ.สนตชย มกดา ฐานเรยนรเหดแมโจ คณะผลตกรรมการเกษตร

มหาวทยาลยแมโจ

Page 56: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

โรงเรอนแบบไมไผ โรงเรอนแบบกระโจม

เพาะแบบกอน เพาะแบบตะกรา

Page 58: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

ตะกรา เบอร 2002 ถง 15 นว

บลอกไม ตะกราพลาสตก

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

พลาสตกคลมกอนเหด หวเชอเหด

Page 59: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

แคลเซยมไนเตรท ปยยเรย

ฟางขาว กากน าตาล

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

ร าละเอยด แปงขาวเหนยว

Page 60: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

แผนการถายทอดองคความร และรปแบบกจกรรมหรอนทรรศการ

แนะแนวการประกอบอาชพ

สอดแทรกในกระบวนการเรยนการสอน

กจกรรมอ าเภอเคลอนท

ประชาชนทวไป , นกเรยน ,นกศกษา

แหลงคนควา

สอมลตมเดย

เอกสารความร

Page 61: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 5. แนวคดใหมใน

การพฒนาอาชพ

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

เมนเหด แกงเหดใสยอดฟกทอง

1.โขลกน าพรก ไดแก กระเทยม หอมแดง กะป พรกขหน ใหเขากน 2.จากนนต งน า รอจนน าเดอดจงใสน าพรกทโขลกเตรยมไวใสลงในหมอ 3. ใสฟกทองลกเลกทหนไว(หากม) รอจนฟกสก ใสยอดฟกทองและเหดโคนนอยพรอมกน รอจนเดอดอกครง ยกออกจากเตา 4. หากมปลายาง กน าปลายางมาใสดวยได หมายเหต : ไมตองปดฝาหมอ เวลาน าเดอด เพราะจะท าใหผกมสเหลองไมสวยงาม

Page 62: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 5. แนวคดใหมใน

การพฒนาอาชพ

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

เมนเหด ผดเหดโคนนอยน ามนหอย

ต งกระทะใหรอน เทน ามนพชลงในกระทะ จากน นรอจนน ามนรอน ทบกระเทยมใสลงไป รอจนกระเทยมสงกลนหอม สเหลองนวล ใสหมทหนเปนชน หรอจะใชหมสบกได ใสชอวขาว ซอสปรงรส รอจนหมสก จากนนกใสเหดโคนนอยทลางเตรยมไวแลว คนไปมา ใสนามนหอยผดจนหมสก

หมายเหต : 1.ไมตองผดเหดนานเกนไป จะท าใหเหดเสยรสชาดและเหดเหนยว 2.สามารถน าเหดหลายชนดมาผดรวมกนได

Page 63: ชุดความรู้กินได้ | เส้นทางเห็ดโคนน้อย

ประมวลเนอหา 5. แนวคดใหมใน

การพฒนาอาชพ

ชดความรท ามาหากน “..เสนทางเหดโคนนอย..”

เมนเหด น าพรกเหดโคนนอย

ทบตะไคร 2 หว ตงนาใหเดอด ใส ตะไครลงไป เมอนาเดอดกเอาเหดถวไปตมใหสก แตอยาสกมากเดยวจะเละ กอนเหดถวจะสก กเอาปลาราลงไปตมดวย จากนนกเอาเหดถวออก นาตมถวทมสวนผสมของปลารา กเกบเอาไวสวนผสมของนาพรก มพรกหนม กระเทยม หอมแดง เกลอเมด และขาสก 2 แวน เอาพรกหนม กระเทยม หอมแดง ไปเผาใหสกแลวแกะเปลอกออก ตาขาและเกลอเมดใหละเอยด ใสพรกหนม กระเทยม หอมแดงทลอกเปลอกออกแลวตาใหละเอยด เหดถวทตมสกแลว พกไวใหเยนกอน จากนนกใสเหดถวลงไปบดในครกพอแหลก นานาตมถวเมอสกครทตมปลาราดวย เอามาใสในครกไมตองเยอะ คนใหเขากน แบงผกไผกบ ใบหอมซอยมาครงหนง เอาไปบดกบเหดถวในครก