האתרוג ומסורת מתן תורה

Upload: some-one

Post on 07-Mar-2016

59 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

מאמר זה דן בארבע השערות שהוצעו במחקר לתארך את ראשית נוכחותו של האתרוג בארץ ישראל, ומסיק כי עלינו לדחות את ההשערה המקדימתו לתקופת המקרא, וכן את ההשערה המאחרת אותו לימי הביניים. על סמך ראיות רבות עולה כי האתרוג הגיע לראשונה לא״י בשלהי התקופה הפרסית, והשתרש בה רק בשלהי התקופה ההלניסטית ובמהלך התקופה הרומיתמסקנה זו מאתגרת את אמונתם של הדתיים, ומפריכה את הטענה הדתית בדבר רציפות המסורה. מסקנה זו גם מהווה דוגמא לכך שמצוות חשובות שדתיים בטוחים כי הן נוהגות עוד מימי משה רבינו, אי שם באמצע האלף השני לפנה״ס, למעשה התפתחו לקראת שלהי האלף הראשון לפנה״ס, בסוף תקופת בית שני ובמאות הבאות. כך בכוחו של האתרוג הקטן לגרום ערעור גדול באמונה הדתית.

TRANSCRIPT

  • , " " ) (. " " " , ,

    .

    " , : "" " , " ) -(. , ...

    : " . , , , , ... ) (, , , , , .

    . , ... . ."

    " 1 " ? , : " , . , , " ",

    , ... ... , ,

    ." " .

    " ) (: " , , ,

    , , , ...".

    " ", " , , . " ,

    2 " .

    , " " " . , , " , ) :

    3( ".acidem surtiC

    ..1

    " , " .2) " " (.

    , , , ".3",. , " 33-82, ", '24 " "?", ,

    ( )"(, ', ), )'( , " ", , 292-882, ' , , , ". , " 871-571

    rof ecnedive lacigolonylap tsrif :learsI tneicna ni seert tiurf suoigitserP" :)4102( tuggnaL anfaD(. :6691). ,secneicS tnalP fo lanruoJ learsI ,"secneicS tnalP fo lanruoJ learsI ,acidem surtiC dna aiger snalguJ gniworg

    , , , "" ": , ", '. , , " 95 ", ,

    , ". , " 051)( ", , ", ,

    srA ,"gortE eht dna valuL eht fo segamI yhpargonocI dna scinatoB" ,nossaS-neB akviR , , ".. , " " " ", : -2102 ,aciaduJ

    ., , ". 9991,

    - 1 -

  • , " " ,, . , , 4 .

    " , , , .

    , ) ( , , . ,

    ,AND 04 5. )( .

    .

    , 6 , , . , " ) ' "(. , )?( ) ' "(,

    ".

    "" '. (. , jnurut ,jnarutajnarut )

    ) (, )" (, , ) ( ) , (.

    " . "" " , ", . , " ", " , , , ,

    " ".

    . , , ".

    " , , , , ,, , , , , , , , , , , , , , , , ,, , , , , , , . , , , , , ,

    .

    , , ,

    !

    (, . 8442" )2131" " ", " " .4 , , .

    . .adepaP .5

    , , , ' . ,.6 .

    - 2 -

  • ". , , ,, , . ! , , " "

    ,7 . .

    8 " ) -(, .

    , " , ". ". , "

    ) ' "( " " , " "9 .

    , , , " , .

    , , : " , .

    " ) -(. 01 , " ", ,

    .

    , , 11 , . "", . , ,

    .

    , , ' , )" '"(. "" " " )" '"( )" '"(. " " , " " ) " "(. ' , , , ? ) -,

    -(, ' , , .

    , - , ' 21)' ( )' -(, " ,

    " " , 31. ' , ' 41 .

    ..7

    " ", ..8

    , " " nossaS-neB. .9" ". " /".

    , " ".01 " . ' " "" ,

    , " " "", ' .

    , ..11

    , , ' .21. " ... "

    , .

    )' (, ..31

    ' ' ) (..41

    - 3 -

  • , 51 . .

    ". 161-341 , , , : " )(

    , . ,, . , )(

    , " ) , -(. , .

    . , " - .

    61 ." , , " "!

    , , , . .

    ( , sutsarhpoehT . ) 71"(,013, . " " )

    , . ) '81 . " "

    (, , . , " ,

    91." " " muertic . ,

    - , ) (: " .51 . , . , ." , . ' ",

    , .

    , , " , , . ' . " , . . ,

    , .

    , ' " " " "", : ".61 ] , ? [: ". ' " ", , " ",

    uoy ekat llahs ey dnA : "elbiB semaJ gniK " ". -", . seert mlap fo sehcnarb ,seert yldoog fo shguob eht yad tsrif eht no

    , ' ", " " , ' " " " ,

    .

    .213-113: ' ' boeL. 3-2.4, stnalP otni yriuqnE.71

    , .11.81, 95.51, 32.51, 41.51, 1.41, 7.21.81

    , ' " '.91.

    - 4 -

  • ) ' (02 , ,12 .

    "(, ) 804-433 "" ) ( , , , ,

    , . 22 . , .

    ' ", )(.

    "(, , 581-921 ) , .

    32 ' " ' , .

    , , , . , , . " " " ,

    , , .

    " . ", , , " ,

    , , ,

    , , .02 .

    " ] [ '' ... ... , ][ ". ,

    . , .

    )=: " 48-38:3(,eatsihposonpieD ).12 (. " "

    ." . -

    ": ; ! : , . : ! .22 , )= (. : , ,

    , ; . : , ".

    , . , , . .

    . 103 .32 . 61 ,

    : " " ) (.

    ".

    - 5 -

  • 52 , 42.

    , " .

    " . , . ' ", ) ' ' "(, .

    ' ", .

    , . . , , 2102

    62( .nellop , ) , " .

    ' ", ., .. "

    , , , . , ,

    , .

    . , ,72 , .

    ,

    , , . .42 , , .

    " ..52 , , , , , ". , . , , , ", , . , , , " ) " , (, , , . . . ), " " (,

    .

    ( ) (.nellop" ).62 ) ( ) (, ,

    . , " " . .... ) (. )( .

    , , , ." , .

    : " ] [ .72". , , . : . , " . . ," , ". , . . , " , ' ", ' " . " ' ", ' " ) , (

    .

    , , , " . ", ,

    .

    - 6 -

  • , . , , .

    ", , " ", 82 " .

    , ". , , , . , . ? ,

    .

    . "' " , , , ,, , , ",

    .

    ". , , , , , , , , . , . . , ,

    .

    " , , " , . ,

    .

    92 , .

    , " , ".

    03, ".

    . , " '" , , ) (. . " "

    , ..82, , "

    , ". " " , ,

    " , .

    ' , " : "..92

    ' " , , , , " ,.03 , ,

    , . ... ".

    - 7 -

  • , , .13 .

    . , , . , ", , , " " . " ,

    , 23 , , .33 ' , .

    , , , ' 43 , ".

    " , , " .

    , , .53 ) (, ' , .

    63, ' ,431

    ' ,83 .73

    , " ) .13.02( , ". , , '

    "- " , ..23

    , , ..33

    , , : " , " .43 . - . " " , ,

    ."

    , , : " ... .53 , " ) (. , , ' " ) (. ) , , (, . '

    .

    ) (, , , . ' ,

    . ) (, "", " ", , .

    "", , , . , .

    " .63. )= (

    " ) (. , " ".

    -, , , , , , ..73

    . .83" ) (. : " . : "

    " ) (, : " ) , "( ?" . ? '

    ) ' (, , , )" (. ' : " ." , " ' ' ' ' ,

    - 8 -

  • , " ". " , "

    .

    (, 07-96 " " )(, " " ) 63-231, " " )

    (. , 93 04 , ' ) (. ,

    ) (. 31 , 14 ) ' (,

    , ) ' (, ) ' (, )-'(, ) ' (, .

    , , , , , . , ,

    24 , .

    . , ' " . ' ' . , '

    .

    , , ' 34 . ' " ' ,

    . , , . ) (,

    44, . ' "., , ' )" ",

    , (."" . ) '

    " ". 54) ' (,"(, 74 . ,64 ) ' "(,

    " ), , , ' (. . , , , .

    , .

    ' , " ". .93

    - ..04

    , ,.14 )' (.

    .51 ' nossaS-neB, ' .24

    .97 .34

    eht gnirolpxE :noitavonnI dna edarT ,noitpmusnoC" ,neeV red nav ekjiraM" , '.44. " 8-68 .p ,"tpygE ,midaQ-lA riesuQ ta stroP cimalsI dna namoR eht morf sniameR lacinatoB

    ", .

    .3( ailanrutaS ).54

    , ..64

    . , , .721-621, , .74

    - 9 -

  • ) ' (,84 ) (,) ' (,15) ' (, 0594,

    , , , , '.

    . ) , , , , (,

    25 , , .

    " " " ", ) (, , surtic muertic

    " , ., " ,

    ".

    *

    " ' ", . ) "( ' ", ) (. ' " , ) , (, ". ' , , , . , . , ,

    .

    " , " , . ,

    .

    "

    " , . , .

    .35' " " , . ,

    " " , 45 . . , "

    , ,airtic, alemordec"] [ , , .84 ". , .

    airetaM eD. , " " )661.1" "( , , acideM

    ".

    (.337 ): 9, .94

    . .73 , .05

    .32 .15

    , , , " .25 ".

    , , " , .35 ) ' '(

    , , ), -( ".

    , .45

    - 01 -

  • : "' ' ? !" 55 .

    1981' , - 572 . " ",

    "( , ".0941-6241 ) " ,

    .

    , 65 .

    , . , "" ,

    75 .

    ". 0004' , . . , . , , ., ) (, ' ' " , , ) (. , ) (, ".

    " , .0002 ",

    0021, ekkeT natluS alaH' ". , , ), (

    .

    . , . , . , . . ,

    , . , .41, , .

    , , .

    : , , . . , , , "

    .

    , ..55

    , " , .65 ". ,

    , , , , " .

    , .

    . ) (, .75 . ) (, , .

    , ?

    - 11 -

  • ". , , ,, .

    " "?! .

    . , , . , , , , , .

    .

    , , . , , . "", " ". , " ! ,

    , , , .

    ?

    , , . , .

    85 , " " , .95. ,

    795-185 " 06. , : ", 835",

    ". , , . , , ' .

    . , ' "

    . , 16 ".

    , , ' ". , " ' ,

    .

    . " ' " : "" , 26",

    (. 72 )' , " "

    ' ", 36 .

    , ..85

    , . .95, , ,

    , .

    , " : ", , .06(.5301 , " )

    , ..16

    , / , . ..26

    ( ", 1 ) " '.36

    - 21 -

  • 46 , ' ". , " , , .

    . ' ) '( "

    , .

    :

    . , .1

    . , .2

    . " " , , 356.

    . ' , , 4 .

    ". " ' ",

    .

    : ' , ' " " . , " , . " " ,

    . , 0001-008 . , .

    : , , , " " ,

    .

    , . . , , . " , , , . , . , , , , ,

    , , .

    .moc.liamg@vihsatehsamad, " FDP /

    ", 013". 233. " ,

    ' ", ' ".

    , ' , . .46 .

    , .56 . ' )'( " ) (, , , . ' , ", ,

    .

    - 31 -

  • : . ,

    : ' ), ' (

    - 41 -

  • :

    :

    - 51 -