Методическое пособие для наблюдателей за выборами в...

МЕТОДИЧЕСКОЕ ПОСОБИЕДЛЯ НАБЛЮДАТЕЛЕЙ РЕСПУБЛИКАНСКОЙ

ОБЩЕСТВЕННОЙ КОМИССИИ ПО КОНТРОЛЮ ЗА ВЫБОРАМИ В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН

г. Астана, 2015

РЕСПУБЛИКАНСКОЕ ОБЩЕСТВЕННОЕ ОБЪЕДИНЕНИЕ

«РЕСПУБЛИКАНСКАЯ ОБЩЕСТВЕННАЯ КОМИССИЯ ПО КОНТРОЛЮ ЗА ВЫБОРАМИ В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН»

«ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА САЙЛАУДЫ БАҚЫЛАУ ЖӨНІНДЕГІ РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ КОМИССИЯ»

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ БІРЛЕСТІГІ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ САЙЛАУДЫ БАҚЫЛАУ ЖӨНІНДЕГІ

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ КОМИССИЯ БАЙҚАУШЫЛАРЫ ҮШІН

ӘДІСТЕМЕЛІК ҚҰРАЛ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ САЙЛАУДЫ БАҚЫЛАУ ЖӨНІНДЕГІ

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ КОМИССИЯ БАЙҚАУШЫЛАРЫ ҮШІН

ӘДІСТЕМЕЛІК ҚҰРАЛ

«ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ САЙЛАУ ТУРАЛЫ»КОНСТИТУЦИЯЛЫҚ ЗАҢ

Шет мемлекеттердің және халықаралық ұйымдардың байқаушылары

Саяси партиялардың,

өзге де қоғамдық бірлестіктердің, коммерциялық

емес ұйымдардың байқаушылары

БАЙҚАУШЫЛАР


БАЙҚАУШЫНЫҢ ӨКІЛЕТТІКТЕРІ

өзінің тегі, аты, әкесінің аты көрсетілген жазбаша нысанда жасалған

байқаушыны жіберген ұйымның мөрімен расталған

байқаушының жеке басын куәландыратын құжатты ұсынған кезде жарамдықұ

жат

пен

куә

лан

дыры

лады

Сайлау комиссиясының төрағасына

Сайлау комиссиясының төрағасын алмастыратын адамға

құжаттар

ұсын

ылады

Тиісті сайлау комиссиясы

байқаушыны тіркеудің күшін жоюға

ҚҰҚЫЛЫ(20-1 б. 4 т.)

Қазақстан Республикасы саяси партияларының,

өзге де қоғамдық бірлестіктерінің, коммерциялық

емес ұйымдарының байқаушылары Қазақстан

Республикасының заңнамасын бұзған

жағдайда

байқаушы туралы деректерді есепке

алу журналына енгізу арқылы оны

тіркеу үшін(20-1 б. 1 т.)

1

3

4

сайлау комиссиясының

отырысына қатысуға

дауыс беруді өткізу және дауыстарды санау

кезінде тиісті сайлау учаскесінің дауыс

беруге арналған үй-жайында болуға

дауыс беруге, соның ішінде үй-жайдан тыс жерде дауыс беруге қатысқан сайлаушылардың саны туралы ақпарат алуға

тасымалданатын сайлау жәшігін бақылап жүруге, соның ішінде оларды тасымалдау кезінде көлік құралында болуға

2


саяси партияларының, өзге де қоғамдық бірлестіктерінің, коммерциялық емес ұйымдарының

БАЙҚАУШЫЛАРЫНЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ

5

7

8

сайлау учаскесінде, дауыс беруге арналған пунктте

дауыс беру барысын, дауыстарды санау және дауыс беру нәтижелерін ресімдеу рәсімін барлық

аталған рәсімдерді анық көру мүмкіндігін

қамтамасыз ететін жағдайларда байқауға

сайлаушылардың дауыс беруге арналған үй-

жайға келу мүмкіндігі болмаған жағдайда

олардың дауыс беруге арналған үй-жайдан

тыс жерде дауыс беруін өткізу кезінде қатысуға

тиісті сайлау комиссиясының және (немесе) оның мүшелерінің шешімдеріне, іс-әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) жоғары тұрған сайлау комиссиясына немесе сотқа шағымдануға

учаскелік сайлау комиссиясы мүшелерінің пайдаланылмаған сайлау бюллетеньдерін санауы және жоюы кезінде қатысуға

6




9

11

12

дауыс беру барысына және оның қорытындыларын

шығаруға кедергі жасамай, фотожазба, дыбысжазба

және бейнежазба жасауға

дауыс беру өткізілгеннен кейін дауыс беру

қорытындылары туралы сайлау комиссиясының

хаттамаларымен танысуға, олардың

куәландырылған көшірмелерін алуға

дауыс беру нәтижелері туралы хаттамаларды жоғары тұрған сайлау комиссияларына беру рәсімін байқауға

сайлау комиссиясы мүшелерінің назарын ҚР сайлау туралы Конституциялық заңының талаптарының бұзылуына аударуға, оларға бұзушылықтар туралы тиісті жазбаша мәлімдемелерді, актілерді табыс етуге және табыс еткені туралы белгі соқтыруға құқылы. Сайлау комиссиясының төрағасы, оны алмастыратын адам сенім білдірілген адамдардың, байқаушылардың өтініштері бойынша дауыстарды санау хаттамасына олардың жасаған актілерін қоса беруге міндетті

10





БАЙҚАУШЫЛАРЫНЫҢ МІНДЕТТЕРІ


БАЙҚАУШЫЛАР МІНДЕТТЕРІ

сайлау процесіне, сайлау комиссиясының дауыстарды санау және шешімдерді қабылдау рәсіміне араласпауға

сайлау комиссиясының жұмысына кедергі келтіретін іс-әрекеттер жасамауға

сайлау учаскесінде сайлау комиссиясы төрағасының тиісті сайлау комиссиясы белгілеген тәртіп ережелерін сақтау жөніндегі талаптарын орындауға

жеке басы мен өкілеттігін куәландыратын құжаттарын өздерімен алып жүруге

Қазақстан Республикасының ҚР сайлау туралы Конституциялық

заңының және өзге де заңнамасының

талаптарын сақтауға

алаламауға, нақты кандидатқа,

саяси партияға артықшылық

бермеуге міндетті

өз ескертулерін құжатталған,

шынайы және тексеруге болатын

фактілермен негіздеуге

ДАУЫС БЕРУДI ӨТКІЗУ

Дауыс берушiлер

сайлау бюллетеньдерiн

толтырады

Бюллетеньдердi өз бетiнше толтыруға мүмкiндiгi жоқ сайлаушы (таңдаушы)

ХАҚЫЛЫ өзi сенетiн адамның көмегiн пайдалануға, оның аты-жөнi дауыс бергеннен кейiн сайлаушылардың

тiзiмiне тiркелiп, тұсына сайлаушының (таңдаушының) бюллетень алғандығы

жөнiнде қолы қойылады

Сайлаушы (таңдаушы) өзi дауыс беретiн кандидат тегiнiң оң жағындағы бос шаршының iшiне кез келген белгi соғады

тиiстi сайлау комиссиясында

тiркелген байқаушы

Мыналар ондай адам

БОЛУҒА ТИIС ЕМЕС

жергiлiктi өкiлдi немесе атқарушы

органның лауазымды

адамы

кандидаттың сенім бiлдiрген

адамы

бұқаралық ақпарат

құралдарының өкiлi-

журналист

сайлау комиссиясының

мүшесi


ДАУЫС БЕРУДI ӨТКІЗУ

дауыс беруге арналған

кабиналарда

Бюллетеньге қарындашпен белгi қоюға,

сондай-ақ оған қандай да болсын түзету енгізуге

жол берiлмейдi

басқа кiмнiң болса да кiрiп тұруына тыйым

салынады

Толтырылған бюллетеньдердi

сайлаушы (таңдаушы)

дауыс беруге арналған

жәшiкке салады


шет мемлекеттердің және

халықаралық ұйымдардың

байқаушылары

Қазақстан Республикасының

әрбір саяси партиясының,

өзге де қоғамдық бірлестігінің,

коммерциялық емес ұйымының

байқаушысы

қызметтік куәлігі және

редакцияның тапсырмасы болған кезде

әрбір бұқаралық ақпарат

құралының өкілі

әрбір кандидаттың

сенім білдірілген адамы

БІР МЕЗГІЛДЕ БІР-БІРДЕН

ҚАТЫСУҒА ҚҰҚЫЛЫ

Дауыс беру үшін сайлау учаскесі

ашылған кезден бастап

сайлаушылардың дауыстарын санаған

кезде дауыс беру нәтижелері

анықталғанға дейін

ДАУЫС БЕРУ КҮНІСАЙЛАУ УЧАСКЕСІ

2015 ЖЫЛҒЫ 26 СӘУІР

ДАУЫС БЕРУДІ БАЙҚАУ


Дауыс беру аяқталған соң бюллетеньдер салынған жәшіктердi ашқанға дейiн учаскелiк сайлау комисси-ясы сайлаушылардың тiзiмдерi бойынша бюллетень-дер алған сайлаушылардың есебiн жүргiзедi және олардың жалпы санын анықтайды. Учаскелiк сайлау комиссиясының төрағасы не оның орнындағы ко-миссия мүшесi санау нәтижелерiн жария етедi және оларды дауыс беру нәтижелерi туралы хаттамаға енгiзедi (ҚР Сайлау туралы занның 43б.3-1т.)

• учаскедегi (дауыс беру пунктіндегі) сайлаушылардың жалпы санын; • бюллетеньдер алған сайлаушылар санын; • комиссияның әрбiр мүшесi берген бюллетеньдер (ҚР Сайлау туралы занның 43б.4т.)

Дауыс беруге арналған үй-жайдағы дауыстарды санау жүргiзiлетiн столдар учаскелiк сайлау комиссияла-ры мүшелерiнiң iс-әрекетiн үй-жайдағы қатысушы барлық адамдардың көрiп отыруы қамтамасыз етiлетіндей етiп орналастырылады. Дауыстарды са-нау кезiнде қатысатын сенім бiлдiрiлген адамдар мен байқаушылар дауыстарды санауды бюллетеньдердегi белгілердiң көрiнiп тұруы қамтамасыз етiлетiндей қашықтық пен жағдайда байқап тұрады (ҚР Сайлау туралы занның 43б.1т.)

САЙЛАУШЫЛАРДЫ САНАУ

САЙЛАУ КОМИССИЯСЫ САЙЛАУШЫЛАРДЫҢ ТIЗIМДЕРI БОЙЫНША АНЫҚТАЙДЫ

БАҚЫЛАУ ЖАҒДАЙЫ

ДАУЫСТАРДЫ САНАУДЫ БАЙҚАУ


САЙЛАУ ЖӘШIКТЕРI

Бiрiншi болып

тасымалданатын сайлау жәшiктерi

кезегiмен ашылады

Дауыс беруге арналған

тасымалданатын жәшiктер ашылғаннан

кейiн тұрақты жәшiктер ашылады (ҚР Сайлау

туралы занның 43б.3-1т.)

Жәшiктердi ашардың алдында

пайдаланылмаған барлық бюллетеньдердi

тиiстi сайлау комиссиясы

санайды және жояды

Тасымалданатын сайлау жәшiгіндегі

бюллетеньдердің саны дауыс беруге арналған үй-жайдан тыс жерде

дауыс беру мүмкiндiгiн жасау туралы жазбаша өтiніштердiң санына

сәйкес келуге тиіс

Егер тасымалданатын сайлау жәшiгiнде

белгiленген үлгідегі сайлау бюллетеньдерiнің саны жазбаша

өтініштердің тиісті санынан артық болып шықса, онда бұл жәшіктегі барлық

сайлау бюллетеньдерi жарамсыз деп танылады. Бұл жағдайда тасымалданатын сайлау жәшігінен алынған барлық сайлау

бюллетеньдерiнiң жарамсыз деп танылғаны туралы акт жасалады, онда сонымен бiрге осы тасымалданатын жәшiктiң көмегiмен

дауыс беруге арналған үй-жайдан тыс жерде дауыс берудi өткiзген

комиссия мүшелерiнiң тегi, аты, әкесiнiң аты

көрсетiледi

ДАУЫСТАРДЫ САНАУ НӘТИЖЕЛЕРI БАЙҚАУ


Дауыс беруге арналған жәшiктердi төраға дауыс берудiң аяқталғаны туралы хабарлағаннан кейiн тиiстi сайлау комисси-ясы ашуға тиiс. Дауыс беру аяқталғанға дейін жәшіктерді ашуға тыйым салынады !!! (ҚР Сайлау туралы занның 43б.3т.)

Сайлау бюллетеньдерiн санау кезiнде комиссия төрағасы не-месе комиссияның белгiлi бiр мүшесi қатысушыларға сайлау бюллетенiн көрсетедi және сайлаушының ерiк бiлдiруiн жария-лайды (ҚР Сайлау туралы занның 43б.1т.)

Дауыстарды санау әрбiр кандидат әрбiр саяси партия бойынша жеке-жеке жүргiзiледi (ҚР Сайлау туралы занның 43б.3т.)

Бұл ретте бюллетеньдер әрбiр кандидат, партиялық тiзiмiн ұсынған саяси партия бойынша және жарамсыз бюллетеньдер бойынша жеке-жеке қатталып жиналады (ҚР Сайлау туралы занның 43б.1т.)

Жәшiктердi ашқаннан кейiн сайлау комиссиясы бюллетеньдердiң саны бойынша анықтайды: • дауыс беруге қатысқан сайлаушылардың (таңдаушылардың) жалпы санын; • әрбiр кандидат үшiн, әрбiр саяси партия үшiн берілген дауы-стар санын; • жарамсыз ден танылған бюллетеньдер санын; • учаскелiк сайлау комиссиясы алған бюллетеньдер санын; • жойылған бюллетеньдер санын анықтайды

Дауыс беруге арналған жәшiктерден алынған бюллетеньдердiң саны сайлаушылар тiзiмдерiнің және дауыс беруге арналған үй-жайдан тыс жерде дауыс беру туралы өтiнiштердiң негiзiнде берiлген бюллетеньдер санынан асып кеткен жағдайда, сай-лау комиссиясының әрбiр мүшесi берген бюллетеньдер саны анықталады

Учаскелiк сайлау комиссиясы сенім бiлдiрілген адамның талабы бойынша дауыстарды қайта санауды белгiленген мерзiмде бiр рет қана жүргiзедi

ДАУЫСТАРДЫ САНАУДЫҢ БАСТЫ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

ДАУЫСТАРДЫ САНАУДЫ БАЙҚАУ


ДАУЫСТАРДЫ САНАУ НӘТИЖЕЛЕРI УЧАСКЕЛIК САЙЛАУ КОМИССИЯСЫНДА ҚАРАЛЫП ХАТТАМАЛАРҒА ТҮСIРЕДI

хаттамалар сайлау комиссиясының төрағасы

мен мүшелерi, ал сайлау комиссиясының төрағасы

болмаған жағдайда оның орнына хаттамаларға учаскелiк сайлау

комиссиясы төрағасының орынбасары немесе хатшысы

ҚОЛ ҚОЯДЫ

дауыс беру нәтижелерi туралы хаттамаларды қарындашпен және әр түстi сиялармен толтыруға, сондай-ақ оларға қандай да бiр түзетулер енгізуге. Бұл ретте дауыс беру нәтижелерiнiң сандық мәнi сөзбен жазылып қайталануы тиiс

ЖОЛ БЕРIЛМЕЙДI

хаттаманың көшiрмесi жалпыжұрттың танысуы

үшiн сайлау учаскесiнiң үй-жайындағы арнайы белгiленген

орынға дереу iлiнедi және үй-жайда екi күн бойында

комиссия төрағасы мен хатшысының қолдары қойылып, сайлау комиссиясының мөрiмен куәландырылған хаттаманың көшiрмесiн (ҚР Сайлау туралы заңының 43 б. 8 б.)

БАЙҚАУШЫ АЛУҒА БОЛАДЫIЛIНІП ТҰРАДЫ4 3

1 2


БАЙҚАУШЫНЫҢ МІНДЕТТЕРІ

Сайлау комиссиясының шешімдеріне және іс-әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) он күннің ішінде жоғары тұрған сайлау комиссиясына немесе сотқа шағым жасалуы мүмкін. Көрсетілген мерзімдер өткеннен соң сайлау комиссиясының шешіміне және іс-әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) берілген өтініш қарауға жатпайды

Өтініштер сайлау комиссиясы мен сотта бір мезгілде қаралған кезде сайлау комиссиясы сот шешімі күшіне енгенге дейін өтінішті қарауды тоқтата тұрады. Сот түскен өтініш туралы және оны қарау нәтижелері бойынша сот шешімінің заңды күшіне енгені жөнінде сайлау комиссиясын хабардар етеді (ҚР Сайлау туралы занның 20 б. 9т.)

Азаматтар мен ұйымдардың сайлау заңнамасын бұзушылықтар туралы өтініштерiн, егер осы заңда өзгеше көзделмесе, сайлау комиссиялары шағым түскен күннен бастап бес күннiң ішінде қарайды

Сайлау комиссиясының және оның мүшелерiнiң шешімдері мен іс-әрекеттеріне (әрекетсіздiгіне) жасалған шағымды, егер ҚР сайлау туралы Конституциялық заңында өзгеше көзделмесе, жоғары тұрған комиссия шағым түскен күннен бастап үш күннiң ішінде қарайды

10 КҮННІҢІШІНДЕ



ӨТІНІШТЕР САЙЛАУ КОМИССИЯСЫ МЕН СОТТА БІР МЕЗГІЛДЕ ҚАРАЛҒАН КЕЗДЕ


САЙЛАУ КОМИССИЯСЫНЫҢ ШЕШІМДЕРІ МЕН ІС-ӘРЕКЕТТЕРІНЕ

ШАҒЫМДАНУ ТӘРТІБІ

5 күн мерзiмде қарап

Соттар мен прокуратура органдары МІНДЕТТІ сайлау комиссиялары мүшелерiнiң, азаматтардың, заңда белгiленген тәртiппен тiркелген қоғамдық бiрлестiктер өкiлдерiнiң дауыс берудi өткізуге қатысты, сондай-ақ сайлау туралы заңдардың бұзылуы жөніндегі сайлауды әзiрлеу мен өткізу кезеңiнде келiп түскен арыздарын қабылдап

ал 5 күнге жетпейтiн уақыт iшiнде және дауыс беру күнi келiп түскендерiн ДЕРЕУ қарауға

Жергiлiктi мемлекеттік басқару және өзiн-өзi басқару органдарының, кәсiпорындар мен ұйымдардың, олардың лауазымды адамдарының сайлау туралы заңдарды бұзатын шешiмдерi мен iс-әрекеттерiне сотқа шағым жасалады

Соттар, прокуратура органдары мен сайлау комиссиялары өз жұмысын сайлау процесi кезiнде, оның iшiнде демалыс күндерi және сайлау өтетiн күнi, шағымдарды қабылдау мен қарауды ҚР сайлау туралы Конституциялық заңында белгiленген мерзiмде қамтамасыз ететіндей етiп ұйымдастырады (ҚР Сайлау туралы занның 49 б.)

5


САЙЛАУ КОМИССИЯСЫНЫҢ ШЕШІМДЕРІ МЕН ІС-ӘРЕКЕТТЕРІНЕ

ШАҒЫМДАНУ ТӘРТІБІ

МЕТОДИЧЕСКОЕ ПОСОБИЕДЛЯ НАБЛЮДАТЕЛЕЙ РЕСПУБЛИКАНСКОЙ

ОБЩЕСТВЕННОЙ КОМИССИИ ПО КОНТРОЛЮ ЗА ВЫБОРАМИ В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН

КОНСТИТУЦИОННЫЙ ЗАКОН "О ВЫБОРАХ В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН"

Наблюдатели иностранных государств и международных организаций

Наблюдатели политических партий, иных

общественных объединений,

некоммерческих организаций

НАБЛЮДАТЕЛИ


ПОЛНОМОЧИЯ НАБЛЮДАТЕЛЯ

составленным в письменной форме с указанием его фамилии, имени, отчества

заверенным печатью организации, направившей наблюдателя

действительным при предъявлении документа, удостоверяющего личность наблюдателяуд

осто

веря

ютс

я до

кум

енто

м

Председателю избирательной комиссии

Лицу, замещающему Председателя избирательной комиссии

докумен

ты

предъявляю

тся

Соответствующая избирательная

комиссия ВПРАВЕ

ОТМЕНИТЬ регистрацию наблюдателя

(п.4 ст. 20-1)

в случае нарушения законодательства

Республики Казахстан наблюдателями

политических партий, иных общественных

объединений, некоммерческих

организаций Республики Казахстан

для регистрации наблюдателя путем внесения данных о нем в журнал учета

(п.1 ст. 20-1)

1

3

4

Присутствовать на заседании

избирательной комиссии

Находиться в помеще-нии для голосования

соответствующего из-бирательного участка во время проведения

голосования и подсчета голосов

Получать информацию о количестве избирателей, принявших участие в голосовании, в том числе в голосовании вне помещения

Сопровождать переносные избирательные урны, в том числе находиться в транспортном средстве во время их перевозки

2

ПРАВА НАБЛЮДАТЕЛЕЙот политических партий, иных общественных объединений,





5

7

8

Наблюдать за ходом голосования, процедурой

подсчета голосов и оформления результатов

голосования на избирательном участке, в пункте для голосования в

условиях, обеспечивающих возможность четкого

обозрения всех перечисленных процедур

Присутствовать при проведении

голосования избирателей вне помещения для

голосования в случае невозможности их

прибытия в помещение для голосования

Обжаловать решения, действия (бездействие) соответствующей избирательной комиссии и (или) ее членов в вышестоящую избирательную комиссию или суд

Присутствовать при подсчете и погашении членами участковой избирательной комиссии неиспользованных избирательных бюллетеней

6







9

11

12

Делать фото-, аудио - и видеозаписи, не мешая

ходу голосования и подведению его итогов

После проведения голосования знакомиться

с протоколами избирательной комиссии

об итогах голосования, получать их заверенные

копии

Наблюдать процедуру передачи протоколов о результатах голосования вышестоящим избирательным комиссиям

Обращать внимание членов избирательной комиссии на нарушения требований Конституционного закона РК «О выборах в Республике Казахстан», вручать им соответствующие письменные заявления, акты о нарушениях и получать отметки о вручении. Председатель избирательной комиссии, лицо, его замещающее, обязаны по заявлению доверенных лиц, наблюдателей приложить к протоколу подсчета голосов составленные ими акты

10




НАБЛЮДАТЕЛИ ОБЯЗАНЫ

ОБЯЗАННОСТИ НАБЛЮДАТЕЛЕЙот политических партий, иных общественных объединений,


НЕ ВМЕШИВАТЬСЯ в избирательный процесс,в процедуру подсчета голосов и принятия решений избирательной комиссией

НЕ ПРЕДПРИНИМАТЬдействия, препятствующие работе избирательной комиссии

председателя избирательной комиссии по соблюдению правил поведения на избирательном участке, установленных соответствующей избирательной комиссией

ВЫПОЛНЯТЬ ТРЕБОВАНИЯ

ИМЕТЬ ПРИ СЕБЕдокументы, удостоверяющие их личность и полномочия

СОБЛЮДАТЬ ТРЕБОВАНИЯ

Конституционного закона РК и иного законодательства

Республики Казахстан

СОХРАНЯТЬ НЕПРЕДВЗЯТОСТЬ

не выражать предпочтение конкретному

кандидату, политической партии

ОСНОВЫВАТЬ СВОИ ЗАМЕЧАНИЯ

на документированных, действительных и поддающихся

проверке фактах

ПРОВЕДЕНИЕ ГОЛОСОВАНИЯ


Голосующиезаполняют

избирательные бюллетени

Избиратель (выборщик), не имеющий возможности самостоятельно заполнить

бюллетени

ВПРАВЕ воспользоваться помощью лица, которому он доверяет и фамилия которого

после голосования заносится в список избирателей рядом с росписью избирателя

(выборщика) в получении бюллетеня

избиратель (выборщик) ставит любую отметку в пустом квадрате справа от фамилии кандидата, за которого он голосует

наблюдатель, зарегистрированный в соответствующей

избирательной комиссии

лицом, оказывающим такую помощь,

НЕ МОЖЕТ БЫТЬ

должностное лицо местного

представительного или

исполнительного органа

доверенное лицо

кандидата

журналист - представитель

средств массовой информации

член избирательной

комиссии

ПРОВЕДЕНИЕ ГОЛОСОВАНИЯ


в кабине для тайного голосования

не допускается проставление отметок в бюллетене карандашом, а также внесение в него

каких бы то ни было исправлений

запрещается присутствие кого бы

то ни было, кроме голосующего

заполненные бюллетени опускаются избирателем (выборщиком) в урну для голосования

наблюдатели иностранных государств и

международных организаций

наблюдателю от каждой

политической партии, иного

общественного объединения,

других некоммерческих

организаций Республики Казахстан

представителю от каждого средства

массовой информации при наличии служебного

удостоверения и задания редакции

доверенному лицу от каждого

кандидата

ВПРАВЕ одновременно присутствовать ПО ОДНОМУ

С момента открытия

избирательного участка

для голосования

до установления результатов

голосования при подсчете голосов

избирателей

ДЕНЬ ГОЛОСОВАНИЯИЗБИРАТЕЛЬНЫЙ УЧАСТОК

26 АПРЕЛЯ 2015 ГОДА

НАБЛЮДЕНИЕ ЗА ГОЛОСОВАНИЕМ



После окончания голосования до вскрытия урн с бюллетенями участковая избирательная комиссия производит подсчет избирателей, получивших бюл-летени, по спискам избирателей и определяет их общее число. Председатель участковой избиратель-ной комиссии либо замещающий его член комиссии оглашает результаты подсчета и заносит их в прото-кол о результатах голосования (п.3-1 ст.43 Закона о выборах)

• общее число избирателей на участке (в пункте голо-сования);• число избирателей, получивших бюллетени;• число бюллетеней, выданных каждым членом ко-миссии (п.4 ст.43 Закона о выборах)

В помещении для голосования столы, за которыми производится подсчет голосов, размещаются таким образом, чтобы обеспечивался обзор действий чле-нов участковой избирательной комиссии со стороны всех присутствующих в помещении лиц. Доверенные лица и наблюдатели, присутствующие при подсчете голосов, наблюдают за подсчетом голосов на рас-стоянии и в условиях, обеспечивающих обозримость отметок в бюллетенях (п.1 ст.43 Закона о выборах)

ПОДСЧЕТ ИЗБИРАТЕЛЕЙ:

ИЗБИРАТЕЛЬНАЯ КОМИССИЯ ПО СПИСКАМИЗБИРАТЕЛЕЙ УСТАНАВЛИВАЕТ:

УСЛОВИЯ ДЛЯ НАБЛЮДЕНИЯ:

НАБЛЮДЕНИЕ ЗА ПОДСЧЕТОМ ГОЛОСОВ

ИЗБИРАТЕЛЬНЫЕ УРНЫ

Переносные избирательные

урны вскрываются

первыми поочередно

После вскрытия

переносных урн для голосования

вскрываются стационарные урны (п.3-1 ст.43 Закона

о выборах)

Перед вскрытием

урн все неиспользованные

бюллетени подчитываются и погашаются

соответствующей избирательной

комиссией.

Количество бюллетеней

в переносной избирательной урне

должно соответствовать количеству письменных

заявлений о возможности проголосовать вне

помещения для голосования

Если избирательных

бюллетеней установленного образца в

переносной избирательной урне оказалось больше чем соответствующее

число письменных заявлений, то все избирательные бюллетени из этой урны признаются недействительными. В этом

случае составляется акт о признании недействительными всех извлеченных

из переносной избирательной урны избирательных бюллетеней, в котором также

указываются фамилии, имена, отчества членов комиссии, проводивших голосование вне помещения для

голосования с помощью данной переносной

урны



Урны для голосования должны вскрываться соответствующей избирательной комиссией после объявления председателем ко-миссии об окончании голосования. До окончания голосования вскрытие урн запрещается!!! (п.3 ст.43 Закона о выборах)

При подсчете избирательных бюллетеней председатель комис-сии или определенный член комиссии показывает присутству-ющим избирательный бюллетень и оглашает волеизъявление избирателя (п.1 ст.43 Закона о выборах)

Подсчет голосов производится отдельно по каждой политиче-ской партии, кандидату (п3 ст. 43 Закона о выборах)

При этом бюллетени укладываются в стопки по каждой поли-тической партии, кандидату и в стопку для недействительных бюллетеней (п.1 ст.43 Закона о выборах)

После вскрытия урн избирательная комиссия по числу бюллете-ней устанавливает: • общее число избирателей, принявших участие в голосовании;• число голосов, поданных за каждую политическую партию, кандидата;• число бюллетеней, признанных недействительными;• число бюллетеней, полученных участковой избирательной комиссией;• число погашенных бюллетеней

В случае превышения количества бюллетеней, извлеченных из урн для голосования, над количеством бюллетеней, выданных на основании списков избирателей и заявлений о голосовании вне помещения для голосования, устанавливается количество бюллетеней, выданных каждым членом избирательной комис-сии (п.4-1 ст.43 Закона о выборах)

- Избирательная комиссия по требованию доверенного лица повторный подсчет голосов проводит только один раз в сроки, установленные для подсчета голосов (п. 7-1 ст.43 Закона о вы-борах)

ГЛАВНЫЕ ОСОБЕННОСТИ ПОДСЧЕТА ГОЛОСОВ:



РЕЗУЛЬТАТЫ ПОДСЧЕТА ГОЛОСОВ РАССМАТРИВАЮТСЯ ИЗБИРАТЕЛЬНОЙ КОМИССИЕЙ И ЗАНОСЯТСЯ В ПРОТОКОЛЫ

протоколы председателем и членами избирательной

комиссии. В случае отсутствия председателя избирательной

комиссии вместо него протоколы подписывает заместитель

председателя или секретарь избирательной комиссии

ПОДПИСЫВАЮТСЯ

заполнение протоколов о результатах голосования карандашом и чернилами разного цвета, а также внесение в них каких бы то ни было исправлений. При этом числовые значения результатов голосования должны дублироваться прописью

НЕ ДОПУСКАЕТСЯ

немедленно копия протокола в помещении

избирательного участка в специально установленном

месте для всеобщего ознакомления и находится в

помещении в течение двух дней

копию протокола, заверенную подписями председателя и секретаря комиссии и печатью избирательной комиссии (п.8 ст.43 Закона о выборах)

НАБЛЮДАТЕЛЬ МОЖЕТ ПОЛУЧИТЬВЫВЕШИВАЕТСЯ4 3

1 2

ПОДСЧЕТ ГОЛОСОВ


В течение 10 дней могут быть обжалованы решения и действия (бездействие) избирательной комиссии в вышестоящую избирательную комиссию или в суд, если иные сроки обжалования не установлены Законом о выборах. По истечении указанных сроков заявление на решение или действия (бездействие) избирательной комиссии рассмотрению не подлежит

При одновременном рассмотрении заявлений в избирательной комиссии и суде избирательная комиссия приостанавливает рассмотрение заявления до вступления в силу решения суда. Суд извещает избирательную комиссию о поступившем заявлении и вступлении в законную силу решения суда по результатам его рассмотрения (п. 9 ст.20 Закона о выборах)

В течение 5 дней со дня поступления жалобы рассматриваются избирательными комиссиями заявления граждан и организаций о нарушениях избирательного законодательства, если иное не предусмотрено Законом о выборах

В течение 3 дней со дня поступления жалобы рассматриваются вышестоящей комиссией жалобы на решения и действия (бездействие) избирательной комиссии и ее членов, если иное не предусмотрено Законом о выборах (ст.49 Закона о выборах)

В ТЕЧЕНИЕ

10 ДНЕЙ

ПРИ ОДНОВРЕМЕННОМ РАССМОТРЕНИИ ЗАЯВЛЕНИЙ В ИЗБИРАТЕЛЬНОЙ КОМИССИИ И СУДЕ

В ТЕЧЕНИЕ

5 ДНЕЙ

В ТЕЧЕНИЕ

3 ДНЕЙ

ПОРЯДОК ОБЖАЛОВАНИЯ РЕШЕНИЙ И ДЕЙСТВИЙ

ИЗБИРАТЕЛЬНОЙ КОМИССИИ


и рассматривать их в 5-дневный срок,

Суды и органы прокуратуры ОБЯЗАНЫ принимать заявления членов избирательных комиссий, граждан, представителей зарегистрированных в установленном законом порядке общественных объединений, касающиеся вопросов проведения голосования, в том числе о нарушениях законодательства о выборах, поступившие в период подготовки и проведения выборов,

а поступившие менее чем за 5 дней до голосования и в день голосования – НЕМЕДЛЕННО!

Решения и действия органов местного государственного управления и самоуправления, предприятий и организаций, их должностных лиц, нарушающие законодательство о выборах, обжалуются в суде

Суды, органы прокуратуры и избирательные комиссии организуют свою работу во время избирательного процесса, в том числе в выходные дни и в день выборов, таким образом, чтобы обеспечить прием и рассмотрение жалоб в сроки, установленные Законом о выборах (ст.49 Закона о выборах)

5

ОБЖАЛОВАНИЕ И ОТМЕНА РЕШЕНИЙ И ДЕЙСТВИЙ В ХОДЕ

ИЗБИРАТЕЛЬНОЙ КАМПАНИИ


Методическое пособие для наблюдателей за выборами в...

Documents