ชุดความรู้กินได้ |...

การท าลกประคบสมนไพรสด

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

ผจดท า นายสมชาย วงศเขยว หนวยงาน กศน.อ าเภอดอยสะเกด

การท าลกประคบสมนไพรสด


ชดความรท ามาหากน “การท าลกประคบสมนไพรสด”

สวนท 1 :

ท าไมตอง ลกประคบสมนไพร

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร

69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400


1.1 ความส าคญของอาชพ

จากหลกฐานการบนทกตางๆ ทมอยแสดงใหเหนวาแพทยแผนโบราณไดน าสมนไพรมาใชประโยชนในการรกษาโรคภยไขเจบกนอยางแพรหลาย ตวอยางการแพทยแผนโบราณทเปนทรจกคอ ทานชวกโกมารภจ ท เปนแพทยประจ าพระองคพระเจาอโศกมหาราช แหงอนเดย และตอมาไดมาเปนแพทยประจ าพระองคสมเดจพระสมมา สมพทธเจา เปนแพทยผหนงทน าสมนไพรตางๆ มาใชในการรกษาและมการจารกไวในประวตศาสตรเปนทรจกกนอยางกวางขวาง




1.1 ความส าคญของอาชพ(ตอ)

การน าสมนไพรชนดตางๆ มาใชเปนยารกษาโรคนน แพทยแผนโบราณจะตองมการเกบสวนตางๆของพชสมนไพรมาใชงาน และมการน ามาแปรรปหรอท าเปนยารกษาโรคในรปแบบตางๆ กนออกไปในแตละทองถน ลกประคบสมนไพร เปนอกรปแบบหนงของการน าสมนไพรมาใชในการบ าบดรกษาโรคของการแพทย แผนไทย โดยใชควบคกบการนวดไทย





ดงนนลกประคบสมนไพรจงเปนสวนหนงทมความส าคญในการนวดแผนไทย ซงลกประคบสมนไพร คอ การน าสมนไพรหลายๆ ชนดมาหอรวมกน สวนใหญจะเปนยาสมนไพรทมน ามนหอมระเหย ซงเมอถกความรอนจะระเหยออกมากลายเปนกลน เชน ไพล ขมนชน ตะไคร มะกรด การบร โดยเราสามารถน าเอาสมนไพรเหลานนมาหน ยอยอยางหยาบ ๆ จากนนหอดวยผาดบ แลวน าไปผานกระบวนการความรอนดวยวธการนงไอน า เพอใหสมนไพรละลายออกมาเปนตวยาซมเขาใตผวหนงตามรางกาย





การท าลกประคบสมนไพร จงเปนอกอาชพหนงทนาสนใจ เนองจากในปจจบนธรกจการนวดแผนไทยเปนธรกจทเปนทนยมเปนอยางมาก การเรยนรเกยวกบการท าลกประคบสมนไพร จงเปนอกทางเลอกหนงทจะชวยสงเสรมใหผ เรยนซ งเปนบคคลทอยนอกระบบโรงเรยน ซงเปนผมความรและประสบการณจากการท างาน และการประกอบอาชพ ไดเรยนรในเนอหาทเกยวของกบภมปญญาทองถน นอกจากจะไดรบความร มทกษะ เกยวกบการท าลกประคบสมนไพร มแนวทางในการสรางอาชพแลว ยงเปนการรวมสบสานอนรกษ ภมปญญาทองถนในดานนใหไดรบการสบทอดตอไป




1.2 กลมเปาหมายของชดความรท ามาหากน

• กลมผประกอบการนวดแผนไทยหรอรานสปา

• กลมผประกอบการธรกจขนาดยอม SME

• กลมวสาหกจชมชน หรอกลมผลตภณฑ OTOP

• กลมอาชพในชมชน




1.3 ประโยชนทจะเกดขน

- ประโยชนตอคนในพนท/ประชาชน

• สรางมลคาเพมใหกบสมนไพรพนบาน

• มความร และทกษะการใชประโยชนจากสมนไพรพนบานในการดแลสขภาพ

• ม ช อ ง ท า ง ใ น ก า ร ป ร ะ ก อ บ อ า ช พ สรางรายได




1.3 ประโยชนทจะเกดขน(ตอ)

- ประโยชนตอหนวยงาน

• มหลกสตร องคความรทสามารถน าไปเผยแพร ใ ห ก บผ เ ร ย น /ผ ร บบร ก า ร ของหนวยงาน

- ประโยชนตอผจดท าองคความร

• มความรเกยวกบสรรพคณ และประโยชนของสมนไพร

• มความรเกยวกบการใชลกประคบในการดแลสขภาพ




1.4 ขนตอนการจดท าชดความรท ามา

หากน

• ศกษาหาความรจากหนงสอ ต ารา เกยวกบสมนไพร

• คนควาหาความรจากสออเลกทรอนกส

• สมภาษณผร ภมปญญาทองถน




สวนท 2 :

เชคความพรอม

กอนประกอบอาชพ



ลกประคบสมนไพรสด

Infographic



การตลาด

การเงน

เครองมอ/อปกรณ/วตถดบ

การลงมอท า

ปจจยสความส าเรจ - การใชวตถดบทมคณภาพ - การควบคมคณภาพการผลตใหไดมาตรฐาน - ความซอสตยและรบผดชอบตอลกคา - การมใจรกในงานทท า - การมเครอขายทกวางขวาง

ลงทนนอยก าไรงาม

+ คาวตถดบ/อปกรณ 1,140 บ.(28%)

คาแรง 300 บ.(8%)

ขายได 4,000 บ. ก าไร 2,560 บ.(64%)

Q & A ชดความรท ามาหากน การท าลกประคบสมนไพรสด

1.วตถประสงค/เปาหมาย - เพอสงเสรมและสบสานอนรกษภมปญญาทองถน - เพอสงเสรมการใชสมนไพรพนบานเพอสรางมลคาเพม - เพอสงเสรมอาชพบรการนวดแผนไทย กลมเปาหมายผใชผลตภณฑไดแก กลมนกกฬา ผประกอบการรานนวดแผนไทย กลมผสงอาย และกลมบคคลทวไป

2.ความร/ทกษะส าหรบด าเนนการ - ความรเกยวกบสมนไพร - ความรเกยวกบลกประคบสมนไพร - ความรเกยวกบวธการผลตลกประคบสมนไพร

3.เงนลงทน/การจดการเงน - ใชเงนลงทนประมาณ 1,440 บาท ส าหรบเปนคาอปกรณ และวตถดบ - สามารถใชเงนสวนตวลงทนได - ใชเงนในการจดซอวตถดบทเปนสมนไพร ลงทนตอรอบ 1 ครงใชเงนลงทน 1,440 บาท ท าได 80 ลก ขายลกละ 50 บาท เปนเงน 4,000 บาท ก าไร 2,560 บาท ( 1 เดอนท า 3 รอบ เปนเ งน 7,680 บาท)

4.การจดการก าลงคน - แรงงานทใช ท าดวยตวเองได หรอถาจ าเปนตองใชแรงงานชวยกประมาณ 2 คน

5.เครองมอ/อปกรณ/วตถดบ - มด เขยง ตะแกรง กาละมง ซอใชครงเดยวจนกวาจะช ารด - ตะไคร ไพล ขมน ใบมะขาม มะกรด การบร เกลอไทย ซอตามรอบการผลต หรอจะซอตนไวส าหรบฤดทขาดแคลน - ผาดบ เชอก ถงพลาสตกบรรจภณฑ ซอตามรอบการผลต

6.การลงมอท า - น าสมนไพรทเปนวตถดบมาหนซอยใหเปนชนเลกๆ ไดแก ตะไคร ขมน ไพล สวนมะกรดน ามาปอกเอาแตเปลอก ใบมะขาม ใบสมปอย น าไปตากแดดใหแหงใชเวลา 7 วน - น าวตถดบทแหงแลวมาคลกเคลากน ใสการบร เกลอไทย - ผาดบน ามาตดเปนชนสเหลยมจตรส ขนาด 35x35 ซม. - น าสมนไพรมาหอดวยผาดบน าหนกลกละ 120 กรม รดดวยเชอกใหแนนและสวยงาม และบรรจถง

7.การตลาด - ขายเปนลกขายใหกลมเปาหมายไดแก กลมนกกฬา ผประกอบการรานนวดแผนไทย กลมผสงอาย และกลมบคคลทวไป - สถานทจ าหนาย หนารานของตวเอง รานคา OTOP รานนวดแผนไทย รานขายยาแผนโบราณ ราคาขายลกละ 50 บาท ขนาด 120 กรม

8.ปญหา/กระบวนการแกปญหา - ปญหาจากการตากสมนไพร ถาแดดไมแรงจะท าใหสมนไพรขนรา แกปญหาโดยใชตอบ - บางฤดกาลอาจขาดแคลนวตถดบในการท า แกปญหาโดยการท าสตอกไวในชวงทวตถดบมมาก

9.ปจจยสความส าเรจ - การใชวตถดบทมคณภาพ - การควบคมคณภาพการผลตใหไดมาตรฐาน - ความซอสตยและรบผดชอบตอลกคา - การมใจรกในงานทท า - การมเครอขายทกวางขวาง



1. ความรเกยวกบสมนไพร 1.1 ความหมายของสมนไพร ค าวา “สมนไพร” (Herbs) มค าจ ากดความไดหลายอยาง ทางดานพฤกษศาสตร HERBS หมายถง พชทมเมลด ทไมมแกนไม

(nonwoody) และ ตายเมอสนสดฤดกาลเพาะปลก ทางดานอาหาร HERBS หมายถง เครองเทศ หรอ ผกทใชแตงรส

หรอ กลนอาหาร ทางดานยา HERBS มความหมายทเฉพาะเจาะจง ค าจ ากดความทถกตองทสดของ HERBS คอ ยาทมาจากพช ใชรกษา

โรค ซงมกเปนโรคเรอรง หรอ เพอบ ารงรกษาสขภาพใหแขงแรง ดานกฎหมาย สมนไพรยงจดเปนกลมพ เศษ คอ กลมอาหาร

และ กลมผลตภณฑเสรมอาหาร หากสมนไพรใชเพอการรกษา หรอ บรรเทาอาการโรค หรอใชเสรมสขภาพ (เกยวของกบการวนจฉย หรอ ปองกนโรค) จะจดเปนยา

ความรทตองม/ทกษะทตองใช



ตาม พระราชบญญตยา หมายถง "ยาทไดจากพช สตว หรอแร ซงยงไมไดผสม ปรง หรอเปลยนสภาพ" เชน พชกยงเปนสวนของ ราก ล าตน ใบ ดอก ผล ฯลฯ ซงยงไมไดผานขนตอนการแปรรปใด ๆ แตในทางการคาสมนไพรมกจะถกดดแปลงในรปตาง ๆ เขน ถกหนใหเปนชนเลกลง บดเปนผงละเอยด หรออดเปนแทง อยางไรกตามในความรสกของคนทว ๆ ไป เมอกลาวถงสมนไพร มกจะนกถงเฉพาะตนไมทน ามาใชเปนยาเทานน ทงนอาจเปนเพราะวาสตว หรอแร มการน ามาใชนอย และใชในโรคบางชนดเทานน

พชสมนไพร หมายถงพนธไมตาง ๆ ทสามารถน ามาใชปรงหรอประกอบเปนยารกษา โรคตาง ๆ ใชในการสงเสรมสขภาพรางกายได




1.2 ความส าคญของสมนไพร ความส าคญในดานสาธารณสข

พชสมนไพร เปนผลผลตจากธรรมชาต ทมนษยรจกน ามาใชเปนประโยชน เพอการรกษาโรคภยไขเจบตงแตโบราณกาลแลว เชนในเอเชยกมหลกฐานแสดงวามนษยรจกใชพชสมนไพรมากวา 6,000 ป แตหลงจากทความรดานวทยาศาสตร มการพฒนาเจรญกาวหนามากขน มการสงเคราะห และผลตยาจากสารเคม ในรปทใชประโยชนไดงาย สะดวกสบายในการใชมากกวาสมนไพร ท าใหความนยมใชยาสมนไพรลดลงมาเปนอนมาก เปนเหตใหความรวทยาการดานสมนไพรขาดการพฒนา ไมเจรญกาวหนาเทาทควร ในปจจบนทวโลกไดยอมรบแลววาผลทไดจากการสกดสมนไพร ใหคณประโยชนดกวายา ทไดจากการสงเคราะหทางวทยาศาสตรประกอบกบในประเทศไทยเปนแหลงทรพยากรธรรมชาต อนอดมสมบรณ มพชตาง ๆ ทใชเปนสมนไพรไดอยางมากมายนบหมนชนด ยงขาดกแตเพยงการคนควาวจยในทางทเปนวทยาศาสตรมากขนเทานน




ความตนตวทจะพฒนาความรดานพชสมนไพร จงเรมขนอกครงหนง มการเรมตนนโยบายสาธารณสขขนมลฐานอยางเปนทางการของประเทศไทยในป พ.ศ. 2522 โดยเพมโครงการสาธารณสขขนมลฐานเขาในแผนพฒนาการสาธารณสข ตามแผนพฒนา การเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ. 2520-2524) ตอเนองจนถงแผนพฒนาการเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท 7 (พ.ศ. 2535-2539) โดยม กลวธการพฒนาสมนไพรและการแพทยแผนไทยในงานสาธารณสขมลฐาน คอ 1) สนบสนนและพฒนาวชาการและเทคโนโลยพนบานอนไดแก การแพทยแผนไทย เภสช กรรมแผนไทย การนวดไทย สมนไพร และเทคโนโลยพนบาน เพอใชประโยชนในการแกไขปญหา สขภาพของชมชน 2) สนบสนนและสงเสรมการดแลรกษาสขภาพของตนเอง โดยใช สมนไพร การแพทยพนบาน การนวดไทย ในระดบบคคล ครอบครว และชมชน ใหเปนไปอยางถกตองเปนระบบสามารถปรบประสานการดแลสขภาพแผนปจจบนได อาจกลาวไดวาสมนไพรส าหรบสาธารณสขมลฐานคอสมนไพรทใชในการสงเสรมสขภาพ และการรกษาโรค/อาการเจบปวยเบองตน เพอใหประชาชนสามารถพงตนเองไดมากขน




ความส าคญในดานเศรษฐกจ ในป จ จ บ นพ ช สม น ไพรจ ด เ ป นพ ช เ ศ รษฐก จ ชน ดหน ง ทตางประเทศก าลงหาทางลงทนและคดเลอกสมนไพรไทยไปสกดหาตวยาเพอรกษาโรคบางโรคและมหลายประเทศทน าสมนไพรไทยไปปลกและท าการคาขายแขงกบประเทศไทย สมนไพรหลายชนดทเราสงออกเปนรปของวตถดบคอ กระวาน ขมนชน เรว เปลานอยและมะขามเปยกเปนตน ซงสมนไพรเหลานตลาดตางประเทศยงคงมความตองการอกมาก และในปจจบนกรมวชาการเกษตร กรมสงเสรมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณไดใหความสนใจในการศกษาเพมขนและมโครงการวจยบรรจไวในแผนพฒนาระบบการผลต การตลาดและการสรางงานในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 6 (พ.ศ. 2530-2534) เพอหาความเปนไปได ในการพฒนาคณภาพและแหลงปลกสมนไพรเพอสงออก โดยก าหนดชนดของสมนไพรทมศกยภาพ 13 ชนด คอ มะขามแขก กานพล เทยนเกลดหอย ดองดง เรว กระวาน ชะเอมเทศ ขมน จนทรเทศ ใบพล พรกไทย ดปล และน าผง




1.3 ประโยชนของสมนไพร • สามารถรกษาโรคบางชนดได โดยไมตองใชยาแผนปจจบน ซงบางชนด

อาจมราคาแพง และตองเสยคาใชจายมาก อกทงอาจหาซอไดยากในทองถนนน

• ใหผลการรกษาไดดใกลเคยงกบยาแผนปจจบน และใหความปลอดภยแกผใชมากกวาแผนปจจบน

• สามารถหาไดงายในทองถนเพราะสวนใหญไดจากพชซงมอยทวไปทงในเมองและ ชนบท

• มราคาถก สามารถประหยดคาใชจายในการซอยาแผนปจจบน ทตองสงซอจากตาง ประเทศเปนการลดการขาดดลทางการคา

• ใชเปนยาบ ารงรกษาใหรางกายมสขภาพแขงแรง

• ใชเปนอาหารและปลกเปนพชผกสวนครวได เชน กะเพรา โหระพา ขง ขา ต าลง




1.3 ประโยชนของสมนไพร(ตอ) • ใชในการถนอมอาหารเชน ลกจนทร ดอกจนทรและกานพล

• ใชปรงแตง กลน ส รส ของอาหาร เชน ลกจนทร ใชปรงแตงกลนอาหารพวก ขนมปง เนย ไสกรอก แฮม เบคอน

• สามารถปลกเปนไมประดบอาคารสถานทตาง ๆ ใหสวยงาม เชน คน ชมเหดเทศ




1.4 การใชยาสมนไพร • ยาสมนไพรคอ ยาทไดจากพฤกษชาต สตว หรอ แร ซงมไดผสมปรง

หรอ แปรสภาพ

• ยาสมนไพรมมานานแลวตงแตอดตจนถงปจจบนมการเลาขาน บนทกเรองราว และใชสบทอดกนมา

• สมนไพร เปนยารกษาโรคทไดตามธรรมชาต หาไดงาย ใชรกษาไดผลด มพษนอย

• สมนไพรหลายชนด ใชเปนอาหารประจ าวนอยแลว เชน ขง ขา กระเทยม ตะไคร กระเพรา เปนตน

• ชวตประจ าวนผกพนกบสมนไพร ทงในรปของอาหารและยารกษาโรค พชแตละชนด จะมคณสมบตหรอสรรพคณในการรกษาทแตกตางกน ตามสวนตางๆของพช จงตองท าความรจกกบสวนประกอบของพชสมนไพรเสยกอน วาในแตละสวนนนมอะไรบาง และใชประโยชนไดอยางไร




1.5 สวนประกอบของพชสมนไพร ราก • มหนาทสะสม และ ดดซมอาหารมาเลยงบ ารงตนพช

• ลกษณะของราก มทงรากแทและรากฝอย

• การสงเกตราก ควรดทงรากสดและรากแหง ลกษณะภายนอก ขนาดของราก ความเปราะของเนอราก ส กลน รส

• การทจะจ าแนกรากสมนไพร ตองใชความช าราญพชสมนไพรทวไป จะสงเกตอยางคราวๆ และจดจ าไว แตถาสมนไพรทใชรากมาท ายา จ าเปนตองสงเกตอยางละเอยดเพอทจะไมเกบสมนไพรผดตนไปรกษาโรค

• สมนไพรสวนทใชราก เชน กระชาย แกอาการทองอด ทองเฟอ ปลาไหลเผอก แกไข มะละกอ ใชขบปสสาวะ ฯลฯ




1.5 สวนประกอบของพชสมนไพร(ตอ)

ล าตน • เปนโครงการค าทส าคญของพช ปกตเกดบนดน หรอมบางสวนอยใต

ดน ประกอบดวย ตา ขอ และ ปลอง ซงแบงตามลกษณะภายนอก เชน ประเภทไมยนตน ไมพม ประเภทหญา ประเภทไมเลอย เปนตน

• การสงเกตล าตน ดวา ล าตนของพชมลกษณะเปนอยางไร ลกษณะตา ขอ และปลอง เปนอยางไร แตกตางจากล าตนของพชอนอยางไร

• สมนไพรสวนทใชล าตนเปนยา เชนออยแดง ใชแกอาการขดเบาชงชาชาล บอระเพด ใชแกไข





ใบ • เปนสวนประกอบทส าคญของพช

• การสงเกต ดทรปรางของใบ ปลาย รม เสน และเนอของใยอยางละเอยด และ อาจเปรยบเทยบลกษณะของใบทคลายคลงกนจะท าใหจ าแนกใบไดชดเจนยงขน

• สมนไพรทใชใบยา เชน กระเพรา ใชไดทงใบสด หรอ ใบแหง แกปวดทอง ทองขนจกเสยด ขเหลก รกษาอาการทองผก ใบชมเหดเทศ ขย หรอ ต าในครกใหละเอยด เตมน าเลกนอย ใชรกษา โรคกลาก





ดอก • สวนประกอบของดอก มความแตกตางกน

• การสงเกต ตองดลกษณะดอกอยางละเอยด เชน กลบดอก จ านวนกลบดอก การเรยงตวของกลบดอก รปรางของกลบดอก ส กลน เปนตน

• สวนของดอกทใชเปนยา เชน กานพล น ามนหอมระเหยในดอกกานพล มฤทธขบลม ฆาเชอแบคท เรย ฤทธขบพยาธ ดปล แกทองเฟอ





ผล • ผลทเปนยา เชน มะเกลอ ดปล มะแวงตน กระวาน ฯลฯ

• การสงเกต ตองดทลกษณะผล ทงภายนอก และภายใน

• นอกจากผลไม เมลดภายในผลยงอาจเปนยาไดอก เชน สะแกฟกทอง จงควรสงเกตลกษณะรปรางของเมลดไปพรอมกนดวย

สวนประกอบของพชสมนไพร สามารถน ามาใชไดทกสวน ตวยาในพชสมนไพรนน จะมากหรอนอย ข นอยปบปจจยหลายอยาง เชน ค านงถงชนดของยาวา ถกตองหรอไม สวนไหนของพชทใชเปนยา ราก ล าตน ใบ ดอก หรอ ผล พนดนทปลก อากาศ การเกบในชวงระยะเวลาทเหมาะสม การเลอกเกบยาอยางถกวธกจะมผลตอคณภาพ หรอ ฤทธของยา ทจะน ามารกษาโรคดวยจงตองมหลกเกณฑในการเกบสมนไพรอยางถกวธ เพอใชไดยาทมคณภาพ




1.6 การเกบสมนไพร ประเภทรากหรอหว

• เกบในชวงทพชหยดเจรญเตบโต ใบ ดอก รวงหมด หรอ ในชวง ตนฤดหนาว ถงปลายฤดรอน เพราะชวงน ราก หว มการสะสมปรมาณของตวยาไวคอนขางสง

• วธการเกบ ใชวธการขดอยางระมดระวง

เชน กระชาย กระทอ ขา เปนตน

ประเภทใบ

• เกบทงตน ควรเกบในชวงทพชเจรญเตบโตมากทสด หรอในชวงทดอกตมเรมบาน หรอ อาจเกบในชวงทดอกบานผลยงไมสกกได

• วธเกบ ใชเดด เชน กระเพรา ขล ฝรง ฟาทะลายโจร เปนตน




1.6 การเกบสมนไพร(ตอ) ประเภทเปลอกตนและเปลอกราก

• เปลอกตน โดยมากเกบระหวางชวงฤดรอน ตอกบฤดฝน ปรมาณยาในพชสง และ ลอกออกงาย

• การลอกเปลอกตน อยาลอกออกทงรอบตน เพราะจะท าใหพชตายได ควรลอกจากสวนกง หรอ แขนงยอย ไมควรลอกออกจากล าตนใหญของตนไม

• สวนเปลอกราก เกบในชวงตนฤดฝนเหมาะทสด

ประเภทดอก

• เกบในชวงดอกเรมบาน แตบางอยางเกบในชวงดอกตม เชน กานพล เปนตน




1.6 การเกบสมนไพร(ตอ) ประเภทผลและเมลด

• พชสมนไพรบางชนดอาจเกบในชวงยงไมสก เชน ฝรง เกบผลออน ใชแกทองรวง

• ผลแกเตมท เชน มะแวงตน มะแวงเครอ ดปล เมลดฟกทอง เมลดชมเหดไทย เมลดสะแก เปนตน

เมอรหลกทวไปในการเกบสวนตางๆ ของพชมาท ายากจะท าใหเลอกเกบสมนไพร และ ใชประโยชนสวนตางๆ ของพชไดอยางคมคา ใชเวลาในการเกบทเหมาะสม และไดประโยชนสงสด




1.7 ค าแนะน าและการปองกนอนตรายจากการใชยาสมนไพร • ตองไดรบการวนจฉยโรคทถกตองเสยกอน ใหรวาเปนโรคอะไร จะได

เลอกใชยาใหถกกบโรค

• ถายาใดไมเคยกนมากอนเลย ควรเรมกนในขนาดนอยๆ กอนรอดวา มสงผดปกตขนในรางกายหรอไมถาไมมจงคอยกนตอไป

• ศกษาใชยาสมนไพรใหถกชนดเพราะยาสมนไพรมชอ ในทองถนตางกน และยงมชอพรองและซ าอกคอ สมนไพรชอเดยวกนแตคนละชนด การรจกชอ แตไมรจกลกษณะของตนไมเหลาน จะท าใหเกดความผดพลาด และอาจเกดอนตรายจากการใชยาผดชนดได

• ตองใชสมนไพรใหถกสวน หรอ ถกอาย

• ใชใหถกขนาด ขนาดยามความส าคญมาก เพราะถาใชนอยไป กไมไดผล ใชมากไป กอาจจะเปนพษได

• ตองใชใหถกวธ ถาผดวธอาจจะเปนพษได




1.7 ค าแนะน าและการปองกนอนตรายจากการใชยาสมนไพร(ตอ) • การใชยาครงแรก ไมวายานนจะเปนยาภายนอก หรอ ยารบประทาน

ใหทดลองใชแตนอยกอน ถาเปนยาทา กทาเฉพาะบรเวณแคบๆ ถาเปนยารบประทาน กลดขนาดลดลงครงหนง

• การรบประทานยาสมนไพร ไมควรรบประทานตดตอกนเปนเวลานานๆ โดยปกต รบประทานยา 2-3 วน ถาอาการไมดขนควรปรกษาแพทยแผนโบราณ เพราะอาจตองเปลยนยา เพราะยานนไมถกกบโรค และ การรบประทานยาตดตอกนเปนเวลานานอาจเกดการสะสมสงทเปนพษแกรางกายได




1.7 ค าแนะน าและการปองกนอนตรายจากการใชยาสมนไพร(ตอ) • การน าสมนไพรมาใชและเกบรกษา ควรค านงถงความสะอาดเปนส าคญ

โดยเฉพาะการน าสวนตางๆ ของพชมาใช เชน ราก ล าตน ใบ ดอก และ ผล ควรลางท าความสะอาดสวนของสมนไพรทจะใชกอน เพอปองกนสงปลอมปน รวมทงภาชนะทกชนดทใชในการปรงยา ตลอดจนความสะอาดของผปรงยาเอง สวนสมนไพรทเหลอใช อาจท าเปนสมนไพรแหงได โดยท าเปนชนเลกๆ ตากแดดใหแหง เกบในภาชนะปดสนทกนฝนละออง สวนขนาดทใชนน เปนขนาดส าหรบผใหญถาเปนเดกกควรลดลงตามสวน




1.8 สมนไพรทใชท าลกประคบและสรรพคณ

ไพล • เหงา เปนยาแกทองขน ทองอดเฟอ ขบลม แกบด ทองเดน

ขบประจ า เดอนสตร ทาแกฟกบวม แกผนคน เปนยารกษาหด เปนยากน เลบถอด ใชตมน าอาบหลงคลอด น าคนจากเหงา รกษาอาการเคลดขดยอก ฟกบวม แพลงช าเมอย

• หว ชวยขบระด ประจ าเดอนสตร เลอดราย แก มตกตระดขาว แกอาเจยน แกปวดฟน

• ดอก ขบโลหตกระจายเลอดเสย

• ตน แกธาตพการ แกอจาระพการ

• ใบ แกไข ปวดเมอย แกครนเนอครนตว แกเมอย




1.8 สมนไพรทใชท าลกประคบและสรรพคณ(ตอ)

มะกรด • ผวลกมะกรด ขบลมในล าไส ปรงเปนยาลม ขบระด แกปวดทอง

• ใบ แกไอ แกอาเจยนเปนเลอด แกช าใน มสารตานมะเรง

• ราก แกไข แกก าเดา ถอนพษ แกลมจกเสยด แกพษฝภายใน แกเสมหะ

• ลกมะกรด น ามาดองกนเปนยาฟอกและบ ารงเลอด





ตะไคร • ทงตน ใชเปนยารกษาโรคหด แกปวดทอง ขบปสสาวะและ

แกอหวาตกโรค หรอท าเปนยาทานวดกได และยงใชรวมกบสมนไพรชนดอนรกษาโรคได เชน บ ารงธาต เจรญอาหาร และขบเหงอ

• หว เปนยารกษาเกลอน แกทองอดทองเฟอ แกปสสาวะพการ แกนว บ ารงไฟธาต แกอาการขดเบา ถาใชรวมกบสมนไพรชนดอน จะเปนยาแกอาเจยน แกทราง ยานอนหลบลดความดนสง แกลมอมพาต แกกษยเสน และแกลมใบ ใบสด ๆ จะชวยลดความดนโลหตสง แกไข

• ราก ใชเปนยาแกไขเหนอ ปวดทองและทองเสย

• ตน ใชเปนยาแกขบลม แกเบออาหาร แกผมแตก แกโรคทางเดนปสสาวะ นว เปนยาบ ารงไฟธาตใหเจรญ แตถาเอาผสมกบสมนไพร ชนดอน จะแกโรคหนองใน และนอกจากนยงใชดบกลนคาวดวย





ใบมะขาม • ใบออน น ามาตมเอาน าโขลกศรษะ แกหวด คดจมก น ามกไหล

สวนใบสดกน ามาตมน าอาบหลงสตรคลอดบตรใชผสมกบสมนไพรอน เนองจากในใบมะขามสดมรสเปรยวมกรดหลายชนดชวยท าใหผวหนาสะอาดขน

• ใบและดอก ของมะขามน ามาตมรบประทาน น าชวยลดความดนโลหตไดดมาก





ขมนชน • เหงา ใชรกษาโรคผวหนง ผนคน โดยท าเปนผงผสมน า หรอ เหงาสด

ฝนน าทา น ามนหอมระเหย และสาร curcumin มฤทธยบยงการเจรญของเชอหนองไดด รกษาโรคทองอด

ทองเฟอ และแผนในกระเพาะอาหาร

ใบสมปอย • ใบรสเปรยว ฝาดรอนเลกนอย สรรพคณชวยขบเสมหะ ขบระดขาว

แกบด ฟอกโลหต แกโรคตา ดอก รสเปรยว ฝาด มน แกเสนเอนพการใหสมบรณ ฝก รสเปรยว เปนยาขบเสมหะ แกไอ ท าใหอาเจยน แกน าลายเหนยว แกโรคผวหนง ชวยขจดรงแคและบ ารงเสนผม เปลอกรสขมเปรยว เผดปรา เจรญอาหารกดเสมหะ

แกไอ ซางเดก ตนรสเปรยวฝาดแกตา

พการ ราก รสขม แกไข แกทองรวง




2. ความรเกยวกบลกประคบสมนไพร 2.1 ความหมายของลกประคบสมนไพร

ลกประคบสมนไพร คอ การน าสมนไพรหลายๆ ชนดมาหอรวมกน สวนใหญจะเปนยาสมนไพร ทมน ามนหอมระเหย ซงเมอถกความรอนจะระเหยออกมากลายเปนกลน เชน ไพล ขมนชน ขมนออย ตะไคร มะกรด การบร โดยเราสามารถน าเอาสมนไพรเหลานนมาหน ยอยอยางหยาบ ๆ จากนนหอดวยผาดบ แลวน าไปผานกระบวนการความรอนดวยวธการนงไอน าหรอใสไมโครเวฟ เพอใหสมนไพรละลายออกมาเปนตวยาซมเขาใตผวหนงตามรางกาย ถาใชไมโครเวฟจะตองพรมน าใหชมมากกวาการนงดวยไอน า สมยโบราณจะใชเหลาขาวไปพรมดวย เพราะเหลาขาวเปนตวน ายา (หรอกษยยา) เปนการชวยท าใหสมนไพรละลายและซมเขาสผวหนงไดดยงขน การนงระยะแรก จะใชเวลา ประมาณ 10-15 นาท หากใชไมโครเวฟในการอนลกประคบ หามพรมดวยเหลาขาวเดดขาด เพราะอาจท าใหเกดอนตรายได ลกประคบ เปนวธการบ าบดรกษาของแพทยแผนไทย ซงสามารถน าไปใชควบคกบการนวดไทย

โดยใชการประคบหลงการนวดหรอ

ประคบพรอมนวดรางกาย




2.2 ชนดของลกประคบสมนไพร

ลกประคบม 2 ชนด คอ ลกประคบสมนไพรสด และลกประคบสมนไพรแหง

1. ลกประคบสมนไพรสด

• ขอด คอ การใชสมนไพรสดในการปรงลกประคบนน สมนไพรจะมน าอยแลว จงไมจ าเปนตองพรมน ากอนน าไปใช ไมตองตากแหง ไมตองอบฆาเชอ ไมตองกลวขนรา

• ขอจ ากด คอ เมอปรงลกประคบเสรจแลว ตองรบน าไปใช ไมสามารถเกบไวไดนานในอณหภมปกต ตองเกบในตเยนหรอภาชนะบรรจพเศษ

2. ลกประคบสมนไพรแหง

• ขอด คอ เกบไวไดนาน สะดวกในการน าไปใช สามารถเตรยมสมนไพรทใชใน การปรงลกประคบไดครบถวนมากขน เนองจากสมนไพรบางชนดไมสามารถหาไดในทองถน ตองหามาจากแหลงอน




2.3 ประโยชนของการประคบสมนไพร

• กระตนหรอเพมการไหลเวยนของโลหต

• ลดอาการเกรงของกลามเนอและบรรเทาอาการปวดเมอย

• ลดการตดขดของขอตอบรเวณทประคบและท าใหเนอเยอ พงผด ยดตวออก

• ลดอาการบวมทเกดจากการอกเสบของกลามเนอหรอบรเวณขอตอ ตาง ๆ หลงจาก 24-48 ชวโมงไปแลว




3. ความรเกยวกบการผลตลกประคบสมนไพร

3.1 การเตรยมวสด อปกรณ วสด อปกรณ • ผาดบส าหรบหอลกประคบ ขนาดกวาง 35 ซม. ยาว 35 ซม. • เชอก เขยง มด กาละมง ครก สมนไพรทใชท าลกประคบ(ลกประคบสมนไพรสด) • ไพล 1,000 กรม • ผวมะกรด 400 กรม • ตะไคร 200 กรม • ใบมะขาม 400 กรม • ขมนชน 200 กรม • ใบสมปอย 200 กรม • เกลอ 2 ชอนโตะ • การบร 4 ชอนโตะ

(ท าลกประคบได 20 ลก ขนาดลกละ 120 กรม)




3.2 วธการ ขนตอน การท าลกประคบสมนไพร ลกประคบสมนไพรสด

วธการเตรยมสมนไพร

• หนหวไพล ขมนชน ใหเปนลกเตา ตะไครซอยใหละเอยด มะกรด ปอกเอาแตเปลอก น าไปโขลกกบครกพอหยาบๆ

• ใบมะขาม ใบสมปอย เดดออกจากกานใหเปนใบ น าไปผสมกบสมนไพรในขอท 1 เสรจแลวใหใสเกลอ การบร คลกเคลาให เปน เนอเดยว แตอยาใหแฉะเปนน า

• แบงตวยาทคลกเคลาเรยบรอยแลวใสผาดบหอเปนลกประมาณลกสมโอ น าหนก 120 กรม รดดวยเชอกใหแนน




ลกประคบสมนไพรแหง

วธการเตรยมสมนไพร

• หนหวไพล ขมนชน ใหเปนลกเตา ตะไครซอยใหละเอยด มะกรด ปอกเอาแตเปลอก ใบมะขาม ใบสมปอย เดดออกจากกานใหเปนใบ น าไปตากแดดใหแหง ใชเวลา 7 วน โดยแยกตากสมนไพรแตละชนด

• เมอสมนไพรแหงดแลว น าสมนไพรตามอตราสวนมาผสมกน ใสเกลอ การบร คลกเคลาใหเปน เนอเดยว

• แบงตวยาทคลกเคลาเรยบรอยแลวใสผาดบหอเปนลกประมาณลกสมโอ น าหนก 120 กรม รดดวยเชอกใหแนน




การหอลกประคบ

• น าสวนทงหมดมาวางตรงกลางของผา เรมตนจบมมผา 2 มม ขนมาทบกน โดยจบทละมมจนครบทง 4 มม จากนนจะเกดมมผาขนมาอก 4 มม ใหรวบมมผาทละมม อกครงหนงจนครบทง 4 มม

• แตงชายผาใหเรยบรอย ซอนกนเปนชายเดยว จากนนคอยๆ จดแตง ลกประคบใหเปนรปทรงกลมทสวยงาม

• เมอไดลกประคบเปนรปทรงกลมทสวยงามแลว ใหน าเชอกมาพบครง รอยเปนหวง ใหชายทงสองเทากน จากนนพนทบกน 2 รอบแลวผกใหแนนดวยเงอนตาย 1 รอบ กจะท าใหเหลอปลายผาทเทากนทงสองขาง จากนนจงคอย ๆ จดระเบยบชายผาในสวนทจะท าดามจบ

• การท าดามจบ โดยการจบชายผาทเหลอมาซอนกนใหเรยบรอย เสรจแลวพบเขาหากนเพอเกบซอนชายผาทงสองดาน




• หลงจากทเราจดแตงและซอนชายผาเปนทเรยบรอยแลว ใหพบลงมาประมาณ 2 นวครง เพอท าดามจบใชปลายเชอกเสนเดมมาพนทบกนอก 2 รอบโดยการผกแบบเงอนตายใหแนน อกครงหนง

• จากนนใหซอนปลายเชอกไวในซอกผาตรงรอยพบท เปนดามจบ และเพอใหลกประคบมความแขงแรงสวยงาม คงทนตอการใชงานใหน าเชอกปานผกใหแนนอกครงโดยผกแบบเงอนตาย ใหปลายดานหนงยาวประมาณ 2 นวครง เสรจแลวใหยกขนมาแนบกบดามจบใชปลายเชอกสวนทยาวกวาคอยพนขนมา โดยใชปลายนวไลกดเชอกใหแนน การท าเชนนจะท าใหเชอกเรยงกนดสวยงามและเปนระเบยบ เมอพนจนสดชายเชอกแลวใหผกเงอนตายไวกบปลายเชอกเสนทแนบไวกบดามจบ ในตอนแรก จากนนซอนปลายไวในซอกผาทเปนดามจบ เพยงเทาน กจะไดลกประคบทสวยงามพรอมใชงาน




3.3 การเกบรกษาลกประคบสมนไพร • ลกประคบสมนไพรทท าในแตละครง สามารถเกบไวใชซ าได 3-5 วน

• ควรเกบลกประคบไวในตเยน จะท าใหเกบไดนานขน (ควรเชดลกประคบดวยถามกลนบดหรอเหมนเปรยวไมควรเกบไว)

• ถาลกประคบแหง กอนใชควรพรมดวยน าหรอเหลาขาว

• ถาลกประคบทใชไมมสเหลอง หรอสเหลองออนลงแสดงวายาท ใช จดแลว (คณภาพนอยลง) จะใชไมไดผลควรเปลยนลกประคบใหม




3.4 วธการใชลกประคบสมนไพร • น าหมอนงใสน าแลวตงทงไวใหเดอด และน าลกประคบวางบนชนนงทง

ไวประมาณ 10 – 15 นาท แลวจงน ามาใช

• จดทาคนไขใหเหมาะสม เชน นอนหงาย นง นอนตะแคง ขนอยกบต าแหนงทจะท าการประคบสมนไพร

• น าลกประคบซงรอนไดทแลว ประคบบรเวณทตองการประคบ(กอนใชตองทดสอบความรอนของลกประคบดวยการ น าลกประคบแตะบรเวณทองแขน หรอหลงมอของผประคบกอน)

• ในการวางลกประคบบนผวหนงคนไขโดยตรงในชวงแรกๆ ทลกประคบก าลงรอน ตองท าดวยความเรว อยาวางแชนานๆ เพอปองกนผวหนงถกลวก ไหม พอง จากความรอน

• เมอลกประคบคลายความรอนลง ใหเปลยนลกประคบสลบกบลกทนงไวในหมอนง(น าลกประคบเดมไปนงตอใหรอนเพอรอการใชสลบกน ) ท าซ าตงแตขนตอนแรกจนถงขนตอนสดทาย จนกวาอาการจะดขน




3.5 ขอควรระวงในการใชลกประคบสมนไพร • หามใชลกประคบทรอนเกนไป โดยเฉพาะกบบรเวณผวหนงออนๆ

หรอบรเวณทเคยเปนแผลมากอน

• ควรระวงเปนพเศษในผปวยเบาหวาน อมพาต เดก และผสงอาย เนองจากกลมบคคลดงกลาว ความรสกตอบสนองตอความรอนชา อาจจะท าใหผวหนงไหมพองไดงาย

• ไมควรใชลกประคบสมนไพรในกรณทมแผลการอกเสบ(ปวด บวม แดง รอน) ในชวง 24 ชวโมงแรก อาจจะท าใหบวมมากขน

• หลงจากประคบสมนไพรแลว ไมควรอาบน าทนท เพราะจะไปชะลางตวยาออกจากผวหนง และอณหภมของรางกายปรบเปลยนไมทนอาจจะท าใหเปนไขได





สวนท 3 :

ลงมอท า




3.1 กระบวนการผลต

- กระบวนการ/ขนตอนในการท า

ขนตอนการเตรยมสมนไพร • น าสมนไพรทงหมดมาท าความสะอาด ลางเศษดนทตดมากบสมนไพร

ออกใหหมด พกไวใหสะเดดน า

• หนหวไพล ขมนชน ตะไคร ผวมะกรด ต าพอหยาบๆ

• น าใบมะขาม ใบสมปอย ผสมกบสมนไพรในขอท 1 เสรจแลวใหใสเกลอ การบร คลกเคลาใหเปนเนอเดยว แตอยาใหแฉะเปนน า

• แบงตวยาทคลกเคลาเรยบรอยแลวใสผาดบหอเปนลกประคบประมาณลกสมโอ รดดวยเชอกใหแนน






ขนตอนการหอ • น าสวนทงหมดมาวางตรงกลางของผา เรมตนจบมมผา 2 มม ขนมา

ทบกน โดยจบทละมมจนครบทง 4 มม จากนนจะเกดมมผาขนมาอก 4 มม ใหรวบมมผาทละมม อกครงหนงจนครบทง 4 มม

• แตงชายผาใหเรยบรอย ซอนกนเปนชายเดยว จากนนคอยๆจดแตง ลกประคบใหเปนรปทรงกลมทสวยงาม

• เมอไดลกประคบเปนรปทรงกลมทสวยงามแลว ใหน าเชอกมาพบครง รอยเปนหวงใหชายทงสองเทากน จากนนพนทบกน 2 รอบแลวผกใหแนนดวยเงอนตาย 1 รอบ กจะท าใหเหลอปลายผาทเทากนทงสองขาง จากนนจงคอย ๆ จดระเบยบชายผาในสวนทจะท าดามจบ

• การท าดามจบ โดยการจบชายผาทเหลอมาซอนกนใหเรยบรอย เสรจแลวพบเขาหากนเพอเกบซอนชายผาทงสองดาน






ขนตอนการหอ • หลงจากทเราจดแตงและซอนชายผาเปนทเรยบรอยแลว ใหพบลงมา

ประมาณ 2 นวครง เพอท าดามจบใชปลายเชอกเสนเดมมาพนทบกนอก 2 รอบโดยการผกแบบเงอนตายใหแนน อกครงหนง

• จากนนใหซอนปลายเชอกไวในซอกผาตรงรอยพบท เปนดามจบ และเพอใหลกประคบมความแขงแรงสวยงาม คงทนตอการใช งาน ใหน าเชอกปานผกใหแนนอกครงโดยผกแบบเงอนตาย ใหปลายดานหนงยาวประมาณ 2 นวครง เสรจแลวใหยกขนมาแนบกบดามจบใชปลายเชอกสวนท ยาวกวาคอย พนขนมา โดยใชปลายนวไลกดเชอก ใหแนนการท า เชนน จะท า ให เชอกเรยงกนดสวยงามและเปนระเบยบ เมอพนจนสดชายเชอกแลวใหผกเงอนตายไวกบปลายเชอกเสนทแนบไวกบดามจบในตอนแรก จากนนซอนปลายไวในซอกผา ทเปนดามจบ เพยงเทานกจะไดลกประคบทสวยงามพรอมใชงาน



ชดความรท ามาหากน “การท าลกประคบสมนไพร”

- วตถดบ



ไพล ขมนชน

มะกรด ตะไคร

ใบมะขาม ใบสมปอย


- วตถดบ



เกลอ การบร


- เครองมอ/อปกรณ



มด เขยง

กาละมง

เชอก ผาดบ

ครก


- การจดการก าลงคน แรงงานทใช ท าดวยตวเองได หรอถาจ าเปนตองใชแรงงานชวย กประมาณ 2 คน

- เคลดลบในกระบวนการผลต • ใชสมนไพรทมคณภาพ

• การต าสมนไพรอยาใหละเอยดมากเกนไป

• การน าสมนไพรมาคลกเคลากนอยาใหแฉะเปนน า




3.2 การบรหารจดการ

- การเงน/การลงทน • ใชเงนลงทนประมาณ 1,440 บาท ส าหรบเปนคาวตถดบ อปกรณ

และคาแรงงาน

• สามารถใชเงนสวนตวลงทนได

• ใชเงนในการจดซอวตถดบทเปนสมนไพร

• ลงทนตอรอบ 1 ครงใชเงนลงทน 1,440 บาท ท าได 80 ลก

• ขายลกละ 50 บาท เปนเงน 4,000 บาท ก าไร 2,560 บาท ( 1 เดอนท า 3 รอบ เปนเงน 7,680 บาท)




3.2 การบรหารจดการ

- การตลาด • ขายเปนลก

• ขายใหกลมเปาหมายไดแก กลมนกกฬา ผประกอบการรานนวด แผนไทย กลมผสงอาย และกลมบคคลทวไป

• สถานทจ าหนาย หนารานของตวเอง รานคา OTOP รานนวดแผนไทย รานขายยาแผนโบราณ

• ราคาขายลกละ 50 บาท ขนาด 120 กรม



นกกฬา รานบรการนวดแผนไทย

ศนยจ าหนายสนคาOTOP


สวนท 4 :

ท าอยางไรใหประสบความส าเรจ




4.1 ปญหาและแนวทางแกไข • ปญหาจากการตากสมนไพร ถาแดดไมแรงจะท าใหสมนไพร

ขนรา แกปญหาโดยการเกลยสมนไพรใหบางๆ หรอใชตอบ

• บางฤดกาลอาจขาดแคลนวตถดบในการท า แกปญหาโดย การท าสมนไพรแหงสตอกไวในชวงทวตถดบมมาก

4.2 ปจจยสความส าเรจ • การใชวตถดบทมคณภาพ

• การควบคมคณภาพการผลตใหไดมาตรฐาน

• ความซอสตยและรบผดชอบตอลกคา

• การมใจรกในงานทท า

• การมเครอขายทกวางขวาง




4.3 แนวคดใหมในการพฒนาอาชพ • การพฒนารปแบบผลตภณฑใหมน าไปใชประโยชนได

หลากหลาย เชนการท าลกประคบเฉพาะสวน การท าลกประคบส าหรบไกชน การท าลกประคบส าหรบนกกายภาพ เปนตน

• การพฒนาบรรจภณฑทมความสวยงาม

• พฒนาผลตภณฑใหมคณภาพ ไดรบการรบรองมาตรฐาน และเครองหมาย อย.



แหลงอางอง



• เจาของความร

องคความร ดานสมนไพร การนวดแผนไทย ชอ นางจนทรฉาย เขตสทธ ทอย 75 ม.6 ต.สนปเลย อ.ดอยสะเกด ชม. โทรศพท 086-1877987

องคความร การนวดแผนไทย ชอ นางผองพรรณ กาบใส ทอย 154/4 ม.6 ต.แมฮอยเงน อ.ดอยสะเกด ชม. โทรศพท 081-8812196



1

12

5

3


คมอประชาชนในการดแลสขภาพดวยการแพทยแผนไทย

กองพฒนาการแผนแผนไทยและการแพทยทางเลอก

เทคนควธน าพชสมนไพรมาปรงยา : ภาณทศน.ส านกพมพหอสมดกลาง.กรงเทพ

สมนไพร รกษาโรค : ลดดา.ส านกพมพบานหนงสอ 19 จ ากด.กรงเทพฯ,2548เพราะพชผกรอบตวคณลวนมประโยชนหนมามองสมนไพรทอยรอบตวคณแลวคณจะรวาเราไมจ าเปนตองใชยาราคาแพง

สมนไพรไทย : นจศร เรองรงส;ธวชชย มงคละคปต รวบรวมรายชอสมนไพรไทย 333 ชนดเนอหาประกอบดวยชอวทยาศาสตร ชอวงศ ลกษณะทางพฤกษศาสตร และสรรพคณทางยา พรอมภาพประกอบกวา 1,650 ภาพ

มหศจรรยแพทยแผนไทย สดยอดแพทยทางเลอก : พระ อธปธรรมวาร ศาสตรอยางหนงของไทยเราทเขาขายแพทยทางเลอกดงกลาวนกคอ การปองกนดแลตวเองเพอใหพนภยจากโรคทางกายและใจ โดยเนนไปทธาตประกอบตามธรรมชาตทอยในรางกายของคนเรา

สารานกรมสมนไพรไทย : เจนจบ ยงสมล สดยอดสมนไพร กวา 200 ชนด มสรรพคณ บ าบดรกษาอาการของโรคนานปการ แบงแยกตามหมวดหม อานงาย ไดสาระความร เชน นอยหนา นมแมว บวบก บอระเพด กระชาย หญาใตใบ มะเขอพวง ฯลฯ เปนยาสมนไพร ทมสรรพาคณบ าบดรกษาอาการของโรคไดหลากหลายชนด



สาธตการท าลกประคบสมนไพร https://www.youtube.com/watch?v=V0xiF83hyx0

ลกประคบสมนไพร https://www.youtube.com/watch?v=ZQJkLm9K6YU

ลกประคบสมนไพร https://www.youtube.com/watch?v=1MMKvecct24

วธการท าลกประคบสมนไพร(แหง) https://www.youtube.com/watch?v=H1__863KoOU

สาธตการท าลกประคบสมนไพร https://www.youtube.com/watch?v=83j8M4O4sSE

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา http://www.fda.moph.go.th/


เฮอนหมอเมอง : ศนยเรยนรหมอพนบานลานนายาไทย


เปนแหลงเรยนรดานการแพทยแผนไทย การนวดแผนไทย การท ายาสมนไพร และการท าลกประคบสมนไพร




แหลงจ าหนายวตถดบและอปกรณ

สนคา วตถดบสมนไพร ชอราน หาซอไดในทองถน ขอมลตดตอ -

สนคา เกลอแกง ชอราน รานคาทวไปในทองถน ขอมลตดตอ -

สนคา การบร ชอราน รานคาในตลาดวโรรส ขอมลตดตอ -




แหลงจ าหนายวตถดบและอปกรณ

สนคา มด เขยง กาละมง ครก ชอราน รานคาทวไปในทองถน ขอมลตดตอ -

สนคา ผาดบ เชอก ชอราน รานคาในตลาดวโรรส ขอมลตดตอ -


แผนการถายทอดองคความร และรปแบบกจกรรม

ครงท 1 ชอกจกรรม การเรยนการสอนวชาเลอกการท าลกประคบสมนไพร รปแบบกจกรรม การจดการศกษาขนพนฐาน ระยะเวลาด าเนนการ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 (พฤษภาคม – กนยายน 2559) สถานทจดกจกรรม กศน.ต าบลในพนทอ าเภอดอยสะเกด กลมเปาหมาย นกศกษาการศกษาขนพนฐาน

ครงท 2 ชอกจกรรม การฝกอบรมหลกสตรระยะสนการท าลกประคบสมนไพร รปแบบกจกรรม การฝกหลกสตรระยะสน ระยะเวลาด าเนนการ ตลาคม 2558 – กนยายน 2559 สถานทจดกจกรรม กศน.ต าบลในพนทอ าเภอดอยสะเกด กลมเปาหมาย กลมแมบาน กลมผประกอบการนวดแผนไทย นกศกษา และประชาชนผสนใจ



ชุดความรู้กินได้ |...

Documents