ชุดความรู้กินได้ |...

การเพาะเหดฟาง ดวยกากทะลายปาลม

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร 69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

ผจดท า นายสรชย สมนตรฐ หนวยงาน วทยาลยชมชนสตล

ชดความรท ามาหากน “การเพาะเหดฟางดวยกากทะลายปาลม”

สวนท 1 :

ท าไมตองเพาะเหดฟาง

ดวยกากทะลายปาลม

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร

69/18-19 อาคารชดมว บลดง ชน 18-19 ถ.วภาวดรงสต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

1.1 ความส าคญของอาชพ ทะลายปาลมมเปนจ านวนมากในพนทท มการปลกปาลม ซงเปนเศษวสดเหลอใชจากการผลตน ามนปาลมและสามารถน ามาเปนวสดส าหรบเพาะเหดฟางได ทงเหดฟางเปนท ตองการของตลาด ราคาแพง สามารถน าไปประกอบอาหารไดหลายชนด

1.2 กลมเปาหมายของชดความรท ามา

หากน เกษตรกรปลกยางพารา ปลกปาลมน ามน หรอพชท มรมเงา เพราะการเพาะเหดฟางดวยทะลายปาลมไมตองสรางโรงเรอน แตอาศยรมเงาจากพชเหลาน




1.3 ประโยชนทจะเกดขน

- ประโยชนตอคนในพนท /ประชาชน น าวสดทางการเกษตรเหลอใชใหเกดประโยชน ไดทงเหดฟางและปยอนทรยจากการยอยสลายทะลายปาลม

- ประโยชนตอหนวยงาน ด าเนนการควบคกบโครงการจดการความรสรางชมชนเขมแขง

- ประโยชนตอผจดท าองคความร เพมทกษะการเพาะเหดฟางดวยทะลายปาลม




1.4 ขนตอนการจดท าชดความรท ามา

หากน

1) ศกษาการเพาะเหดฟางดวยทลายปาลม จากผรภมปญญาทองถน และเอกสารวชาการ

2) สงเคราะหความรจากการศกษาสการปฏบตจรงและงายตอการปฏบตงาน




สวนท 2 :

เชคความพรอม

กอนประกอบอาชพ




Infographic



บรโภค/ตลาด

ป ยอนทรยบ ารงดน

แปลงเพาะเหดฟาง เชอเหดฟางบนทะลายปาลมหมก

วสดเหลอใช/ทะลายปาลม

ผลปาลมเขาโรงงาน

Q & A ชดความรท ามาหากน การเพาะเหดฟางดวยกากทะลายปาลม

1. วตถประสงค/เปาหมาย - น าวสดทเหลอใชมากอใหเกดประโยชน - ตอบสนองความตองการของตลาด - เปนอาชพเสรมใหเกษตรกร

2. ความร/ทกษะส าหรบด าเนนการ - เปนคนขยน อดทน รางกายแขงแรง ไมจ าเปนตองมทกษะพเศษ

3. เงนลงทน/การจดการการเงน - ตนทนถาวร 6,000 บาท - ตนทนสนเปลอง 5,300 บาท - มก าไรประมาณ 10,000 บาท

4. การจดการก าลงคนส าหรบทะลายปาลม 5 ตน - หมกทะลายปาลม 2 คน - จดท าแปลงเพาะ 3-4 คน (แขงแรง) -เกบเกยวผลผลตและตดแตง 2 คน

5. เครองมอ/อปกรณ/วตถดบ - ทะลายปาลม EM - เชอเหด อาหารเสรม - สวนยางพารา/ปาลมน ามน ผาพลาสตกด า - แหลงน า ปมน า

6 การลงมอท า - หมกทะลายปาลม - จดท าแปลงเพาะและลางทะลายปาลม - โรยเชอเหด - ดแลแปลงเหด จดท าโครง - เกบเกยวผลผลต

6. การตลาด -ขายปลกแบบเรขาย - ขายปลกแบบนงขาย - ขายสงผรวบรวม

8. ปญหา/กระบวนการแกปญหา -การลางทะลายปาลมไมสะอาด - กอนเชอทซอมาใชดอยประสทธภาพ

9. ปจจยสความส าเรจ - การคดเลอกสถานทเพาะเหดฟางตองอยใกลแหลงน าและมน าเพยงพอ พนท รมมความชนสง น าไมทวมขง



1. มความเขาใจในคณประโยชนของจลนทรย (EM) และสามารถน ามาใชในการเพาะเหดฟางได

2. เขาใจธรรมชาตของเหด

3. มทกษะการขายและค านวณตนทนการผลตเพอก าหนดราคาขาย

ความรทตองม/ทกษะทตองใช



สวนท 3 :

ลงมอท า




3.1 กระบวนการผลต

1 การหมกทะลายปาลม

น าทะลายปาลมกองรวมกลางแจงแสงแดดสองถง รดน ากองทะลายปาลมใหเปยกชม (มน าไหลออกจากกองทะลายปาลม) ใชบวรดน า รดสวนผสมน า 200 ลตร ตอกากน าตาล 3 ลตร ตอ อเอมขยาย 3 ลตร ทะลายปาลม 5 ตน สวนผสมขางตน 1,000 ลตร ใชผาพลาสตกคลมใหมดชด ทกๆ 2 วน เปดผาพลาสตกเพอรดน าใหเปยกชม หมกทะลายปาลม 12-14 วน จงน าไปท าแปลงเพาะ





2 การท าแปลงเหด 2.1 เตรยมพนท ตดหญา ปรบพนท

ใหเปนทราบ ตดแตงกงไม

2.2 น าทะลายปาลมทผานการหมก

มาจดเรยงใหเปนรองกวาง 70 ซ.ม.

ความยาวแลวแตขนาดพนท ใชน า

ฉดลางใหสะอาดโดยการสวมรอง

เทาเยยบย าบนทะลายปาลม

2.3 ขยกอนเชอเหดใหเปนชนเลกและ

คลกเคลากบอาหารเสรมในอตราสวน

เชอเหด 12 กอน/อาหารเสรม 1 ถง





2 การท าแปลงเหด (ตอ) 2.4 น าสวนผสมของเชอเหดและ

อาหารเสรมไปโรยบนแปลง 10

เมตร (กอนเชอ 12 กอน)

2.5 รดน าอเอมผสมกากน าตาลดวยบวรดน า

2.6 คลมผาพลาสตกด า

2.7 ประมาณ 4-5 วน ยกผาพลาสตกขนเปนโดมโดยใชไมไผทเตรยมไว





3) การดแลแปลงเพาะเหด

3.1 ชวงคลมแปลงดวยผาพลาสตก ตองรดน าบรเวณแปลงเพาะใหมความชมชน และเปดชายผาพลาสตกเพอระบายอากาศและไมใหรอนจนเกนไป

3.2 ชวงขนโครงไมไผและเหดฟางออกดอกแลว กตองรดน าบรเวณแปลงเพาะใหมความชมชน และไมใหผาพลาสตกด าเปดออกเพราะจะท าใหสญเสยความซนในแปลงเพาะ





4) การเกบเกยวผลผลต ควรเกบเหดเมอดอกเหดยงไมบานหรอดอกทก าลงตมซงเปนขนาดตลาดตองการไมควรปลอยทงไวใหดอกบาน

วธการเกบเหดใชมดปลายแหลมกดขางดอกเหดโดยรอบโคนเหด กรณมรากเหดเหลออยตองตดเอารากเหดออกเพราะจะขนรา

ใชมดตดแตงเหดโดยเอาเศษวสดเพาะออกและตดแตงใหเกดความสวยงาม





5) การบรรจภณฑผลผลต

- กรณขายสงหลงจากตดแตงเหดเสรจแลว ใสเหดลงในตะกราทมรระบายอากาศไดด และใชใบตองปดตะกรา

- กรณขายปลกใสถงพลาสตกทมรระบายอากาศ และเกบเหดไวในทรมระบายอากาศไดด




วตถดบ



ทะลายปาลม กากน าตาล

ผาพลาสตก อาหารเสรม

เชอเหด ไมไผเหลา


วตถดบ (ตอ)



EM/น าหมกชวภาพ EM ขยาย


http://www.google.co.th/url?url=http://topicstock.pantip.com/lumpini/topicstock/2008/12/L7369511/L7369511.html&rct=j&frm=1&q=&esrc=s&sa=U&ved=0CBcQwW4wAWoVChMIkpys54ayxwIVUhyOCh0FHgE6&usg=AFQjCNFzYrpzZeKjkHUZv-7BE2Rr15hFCA

เครองมอ/อปกรณ



ปมน า/เครองสบน า สายยางน า

บวรดน า จอบ

เครองชง ถงน า 200 ลตร


http://www.google.co.th/url?url=http://www.3sc.co.th/index.php%3Flay%3Dshow%26ac%3Darticle%26Ntype%3D2&rct=j&frm=1&q=&esrc=s&sa=U&ved=0CBkQwW4wAmoVChMI6eSgqoeyxwIVwhqOCh2rqgrK&usg=AFQjCNGd-gGmxKxgCF01YtW6Na8p5npOzw

เครองมอ/อปกรณ (ตอ)



ถงน า รองเทาบท

มด มดพรา


http://www.google.co.th/url?url=http://pantip.com/topic/31405616&rct=j&frm=1&q=&esrc=s&sa=U&ved=0CBUQwW4wAGoVChMIo-ergYayxwIVlJCOCh2PzQAG&usg=AFQjCNEwnVWNf0LccbLSBqApL4SwSEj6tA

http://www.google.co.th/url?url=http://www.24plast.com/product-th-293051-1983641-%25E0%25B8%2596%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%2599%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%25B3%2B%25E0%25B8%259D%25E0%25B8%25B2%2B14%2Bgl%2B%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%25B3%2BN.html&rct=j&frm=1&q=&esrc=s&sa=U&ved=0CBsQwW4wA2oVChMI6LH5rYayxwIVAx-OCh1fTApm&usg=AFQjCNFGxtiTTac6BmkWDL8n_kaIHr9WRw

http://www.google.co.th/url?url=http://lotto.bugaboo.tv/dream/%25E0%25B8%259D%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25A7%25E0%25B9%2588%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2588%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%259A%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%259E%25E0%25B8%25A3%25E0%25B9%2589%25E0%25B8%25B2&rct=j&frm=1&q=&esrc=s&sa=U&ved=0CB0QwW4wBGoVChMI8tjKwYayxwIVwliOCh2DAAaE&usg=AFQjCNGzBZ5_VW8A_mDvYdYP6h_1WZFipA

การจดการก าลงคน 1. หมกทะลายปาลม ใชแรงงาน 2 คน

2. จดท าแปลงเพาะ ใชแรงงาน 3-4 คน (แขงแรง)

3. เกบและตดแตงเหด ใชแรงงาน 2-3 คน

เคลดลบในกระบวนการผลต 1. ลางทะลายปาลมใหสะอาด

2. ผสมเชอเหดกบอาหารเสรมใหเขากนอยางทวถงและโรยสวนผสมใหสม าเสมอ

3. ขณะเกบเหดเปดผาพลาสตกไมมากปองกนการสญเสยความชน

4. เมอเกบเหดแลวตองเอาโคนเหดออกจากวสดเพาะเพอปองกนการเนาเปอย




3.2 การบรหารจดการ

- การเงน/การลงทน

1) ตนทนถาวร จ านวนเงน 6,000 บาท ประกอบดวย

- บวรดน า 1 ใบ 30 บาท

- ปมน าแบบจมขนาดทอ 1 นว จ านวน 1 เครอง เปนเงน 3,500 บาท

- รองเทาบทยาง 3 ค ราคาคละ 150 บาท รวมเปนเงน 450 บาท

- สายยางน าขนาด 1 นว ความยาว 50 เมตรเปนเงน 1,500 บาท

- มดปลายแหลมเกบเหด 1 เลม ราคา 20 บาท

- ถงพลาสตก200 ลตร 1 ใบ ราคา 500 บาท ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร




การเงน/การลงทน (ตอ)

2) ตนทนสนเปลอง 5,300 บาท ประกอบดวย

- ทะลายปาลม 5 ตน 2,500 บาท

- ผาพลาสตกสด าแบบบาง 2 มวน 1,200 บาท

- เชอเหดฟาง 72 กอน 1,080 บาท

- อาหารเสรมเชอเหด 6 ถง 180 บาท

- ไมไผเหลา 130 บาท

- คาไฟฟาส าหรบลางทะลายปาลม 60 บาท

- กากน าตาล 6 กโลกรม 60 บาท

- น าหมกชวภาพ 1 ลตร (EM) 90 บาท





การตลาด

1) การขายสง กโลกรมละ 60 - 80 บาท ขนอย กบฤดกาลและทองถน ฤดฝนปรมาณเหดมากราคาถก ทองถนทการเดนทางไมสะดวกและไมใชแหลงผลตราคาสง

2) การขายปลก ผผลตบรรจถงทมรระบายอากาศ200 กรม ขายราคาถงละ 20 บาท หรอกโลกรมละ 100 บาท เดนหรอใชมอเตอรไซตขายตามบานเรอนในชมชนหรอตางชมชนกได




สวนท 4 :

ท าอยางไรใหประสบความส าเรจ




4.1 ปญหาและแนวทางแกไข

1) ปญหาทเกดขนในกระบวนการผลต

- ลางทะลายปาลมไมสะอาด เหดออกนอย

- เชอทซอมาใชดอยประสทธภาพ

- การเอาใจใสดแลแปลงเพาะเหด และควบคมอณหภมและความชนใหเหมาะสม

2) การแกไขปญหา

- ลางทะลายปาลมใหสะอาดมากทสดเพอใหเชอเหดเดนไดดและเหดออกมาก

- คดเลอกแหลงผลตเชอทมาตรฐาน

- หมนดแลแปลงเพาะเหดใหมอณหภมและความชนทเหมาะสมกบการงอกของเหด




4.2 ปจจยสความส าเรจ

1) ปจจยทส าคญทสดเกอบ 80 % ทจะท าใหการเพาะเหดฟางดวยทะลาบปาลมประสบผลส าเรจคอการลางทะลายปาลมใหสะอาดมากทสด เพอใหเชอเหดเดนไดเตมทสามารถใหผลผลตมากตามความตองการ

2) ปจจยรองเกอบ 20% อยทการเอาใจใสในการระบายความรอนและเพมความชนใหแปลงเพาะเหด




4.3 แนวคดใหมในการพฒนาอาชพ

1. การผลตป ยอนทรยจากทะลายปาลมหลงเพาะเหดฟาง

2. การผลตเชอเหดฟาง




แหลงอางอง



• เจาของความร

องคความรการเพาะเหดฟางดวยทะลายปาลม ชอ นายบญฤทธ ละอองวจตร ทอย 360 ม. 4 ต. ควนขน อ. เมองสตล จ. สตล โทรศพท 081-4794471

องคความรการเพาะเหดฟางดวยทะลายปาลม ชอ นายกมปนาท เกปน ทอย 68 ม. 2 ต. ควนสตอ อ. ควนโดน จ. สตล โทรศพท 085-6701583

แหลงอางอง



• เจาของความร

องคความรการเพาะเหดฟางดวยทะลายปาลม ชอ นายสรชย สมนตรฐ ทอย ทอย วทยาลยชมชนสตล 271 ม. 4 ต. เกตร อ. เมองสตล จ. สตล โทรศพท 081-767-5695

องคความรการเพาะเหดฟางดวยทะลายปาลม ชอ นายด ารงครกษ รกบร ทอย วทยาลยชมชนสตล 271 ม. 4 ต. เกตร อ. เมองสตล จ. สตล โทรศพท 085-0544036



5

4

3


คมอเหดฟาง โดย ภาณพงศ เลศลลาภษต เหดฟางเปนเหดทคนไทยนยมบรโภคกนอยางแพรหลายและมากกวาเหดชนดอน เนองจากเหดฟางมรสชาตอรอย มคณคาทางอาหารสง ใหพลงงานและไขมนต า ปลอดภยจากสารเคม

เหดฟาง (ปกแขง) : ชด เกษตรกรรมลองท าด ชด : - ผแตง : จรวรรณ โรจนพรทพย , ปรชญา รศมธรรมวงศ บรรณาธการตนฉบบ : ดร.โชคชย เอกทศนาวรรณ , ฤทย จงสฤษด , อจฉรา พยพพานนท , เมทน สคนธรกษ

รวบรวมขอมล "การเพาะเหดฟาง" ในแบบกองสง การเพาะเหดฟางแบบกองเตยจากวสดเพาะทหลากหลาย ขนตอนในการเพาะ การใชเทคโนโลยมาชวยในการเพาะ รวมถงการดแลรกษาตามหลกวชาการเกยวกบการเพาะเหดฟางดวย

โรคของเหดฟาง กลมวจยพฒนาธนาคารเชอพนธพชและจลนทรย ส านกวจยพฒนาเทคโนโลยชวภาพ (ตกโภชากร) กรมวชาการเกษตร เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900

การเพาะเหดฟาง กลมสอสงเสรมการเกษตร ส านกพฒนาการถายทอดเทคโนโลย กรมสงเสรมการเกษตร


https://ws1.se-ed.com/Storage/Originals/978616/758/9786167586069L.jpg

https://ws1.se-ed.com/Storage/Originals/978616/746/9786167466309L.jpg


วธเพาะเหดฟาง https://www.youtube.com/watch?v=eZYgIobjDdk

วธเพาะเหดฟาง https://www.youtube.com/watch?v=RXk4vGijXSM

วธเพาะเหดฟาง https://www.youtube.com/watch?v=1akzTlF5TOU

วธเพาะเหดฟาง https://www.youtube.com/watch?v=yYjyyUtM-C4


https://www.youtube.com/watch?v=eZYgIobjDdk

https://www.youtube.com/watch?v=RXk4vGijXSM



https://www.youtube.com/watch?v=1akzTlF5TOU





https://www.youtube.com/watch?v=yYjyyUtM-C4






แหลงจ าหนายวตถดบและอปกรณ

รานเซาทแลนดฟารมมง 27 ม. 5 ซ. เจรญจตต ต. ควนลง อ. หาดใหญ จ. สงขลา 90110 Fax: โทร. 074-552-128 : 089-733-8158

โรงงานปาลมน ามน

โรงงานแปรรปน ามนปาลมทวไปทใกลสถานทเพาะเหดฟาง


แผนการถายทอดองคความร และรปแบบกจกรรม

ครงท 1

ชอกจกรรม การท าเกษตรผสมผสาน

รปแบบกจกรรม ฝกอบรมระยะสน

ระยะเวลาด าเนนการ 28 วน

สถานทจดกจกรรม ต. วงประจน อ. ควนโดน จ. สตล

กลมเปาหมาย เกษตรกรปลกยางพารา ปาลมน ามน

ครงท 2

ชอกจกรรม การท าเกษตรผสมผสาน

รปแบบกจกรรม ฝกอบรมระยะสน

ระยะเวลาด าเนนการ 28 วน

สถานทจดกจกรรม ต. ควนสตอ อ. ควนโดน จ. สตล

กลมเปาหมาย เกษตรกรปลกยางพารา ปาลมน ามน



ชุดความรู้กินได้ |...

Documents