བློ་རིག་དང་། རྟགས་རིགས།
DESCRIPTION
ÂTRANSCRIPT
བ་རག་དང་། བ་རག་ག་སམ་ཚག རགས་རགས།
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག་བཅས་
བཞགས་ས། །
དགའ་ཤར་སབ་ག་ནས་དཔར་བསན་ཞས།།
GASHAR SCHOOL
2015
ཕག་དབ་འད་མ་དཔ་ཇ་བཞན་བསར་ད་དཔར་སན་མཛད་རར་དགག་བ་མད།
དཔར་ཐངས་དང་པར་དབ་གངས། ༥༠༠ ཕ་ལ་ ༢༠༡༥
དགའ་ལན་ཤར་ར་སབ་ག་ནས་དཔར་བསན་ཞས།
Published by:
GADEN SHARTSE SCHOOL
Gaden Shartse Myhayana University
P.O Tibetan Colony-581411 Mundgod
Distt. North Kanara Karnataka State, INDIA
E-mail : [email protected]
Website : www.gasharschool.com
I
དཀར་ཆག
ཨང་། ཤག་གངས།
༡༽ དཔར་སན་གསལ་བཤད།..........................................................A
༡༽ བ་རག་རམ་གཞག་ཉར་མཁ་ཀན་འདས་བ་གསལ་མག་འབད།.........1
༢༽ བ་རག་ག་སམ་ཚག་བང་དར་གསལ་བའ་མ་ལང་།.......................17
༣༽ བ་རག་ག་ཚན་པ་བར་ཚལ།......................................................29
༤༽ རགས་རགས་རམ་གཞག་ཆས་ཀན་གསལ་བའ་མ་ལང་།...............31
༥༽ གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག་རགས་ལམ་གསལ་བའ་མ་ལང་།.65
༦༽ ཕགས་ཆས་འཁར་ལའ་རའ་མག...............................................81
༧༽ དཔར་བང་སན་ཚག................................................................85
A
དཔར་སན་གསལ་བཤད།
ད་ལམ་མད་སགས་རབ་འབམས་ས་བ་པཎ་ཆན་བསད་ནམས་གགས་
པའ་གསང་དཀའ་འགལ་དགངས་པ་རབ་གསལ་ག་ཉང་ཁ་ལ་བ་ལས་དང་པ་བ་
རམས་ལ་ལག་ཏ་བཅངས་བད་སད་མཚངས་མད་མཁས་པའ་དབང་པ་འབས་མ་
ཉག་དག་བཤས་ཚལ་ཁམས་རམ་རལ་ལགས་ཀ་གསང་རགས་རགས་ཀ་རམ་
གཞག་ཆས་ཀན་གསལ་བའ་མ་ལང་དང་མཚངས་མད་མཁས་པའ་དབང་པ་རལ་
རང་དག་བཤས་སར་དཔན་འཇམ་དཔལ་བསམ་འཕལ་ལགས་ཀ་གསང་བ་རག་
ག་རམ་གཞག་ཉར་མཁ་ཀན་འདས་གཉས་ད་ས་ནས་འད་གའ་སབ་དབ་ཁངས་
ས་ཡད་མས་ལ་བརན་ད་གཉས་དང་འབལ་བའ་བ་རགས་ཀ་སམ་དང་། སབས་
མཆག་མཁན་ཟར་རན་པ་ཆ་ར་བཙན་དཀན་མཆག་ཚ་རང་དཔལ་བཟང་པས་
མཛད་པའ་གཏན་ཚགས་འཁར་ལའ་རའ་མག་དང་། བ་རག་ག་ཚན་པ་རས་
ཚལ་བཅས་ཕགས་གཅག་ཏ་བསབས་ནས་བཀད་ཡད་པས་ཚད་མའ་གཞང་ལ་
དན་གཉར་ཅན་ལས་དང་པ་བ་རམས་ལ་ཕན་པ་ར་གང་ཆ་ཡང་བའ་ར་སན་དང་
དབ་འདའ་ལས་རམ་ཐག་དངས་ཤགས་བརད་གསམ་ནས་གཞགས་འདགས་
དང་མཐན་སར་གནང་མཁན་ཡངས་ལ་བཅས་མན་གས་ཡ་རང་དང་ཐགས་ར་ཆ་
ཞ། དགའ་ཤར་སབ་གའ་ཡག་ཚང་ནས་ཕ་ལ་༢༠༡༥ ལའ་ཟ་ཚས་བཟང་པར།
བ་རག 1
བ་རག་ག་རམ་གཞག
༄༅། །བ་གཏར་འཇམ་དཔལ་དབངས་ཉད་ཟས་པའ་གར། །
བ་བཟང་གགས་པའ་དཔལ་ལ་ཕག་འཚལ་ནས། །
བ་རག་རམ་གཞག་ཉར་མཁ་ཀན་འདས་པ། །
བ་དམན་རག་པའ་སང་བ་རས་ཕར་སལ། །
ད་ལ་འདར་བ་རག་ག་རམ་གཞག་བཤད་པ་ལ་གསམ། མཚན་ཉད། དབ་བ།
དབ་བ་ས་སའ་དན་བཤད་པའ། །དང་པ་ན། རག་པ་བའ་མཚན་ཉད། གསལ་
ཞང་རག་པ་ཤས་པའ་མཚན་ཉད། བ་དང་རག་པ་ཤས་པ་གསམ་དན་གཅག
གཉས་པ་དབ་བ་ལ་གསམ། བ་རག་བདན་ད་དབ་བ། བ་རག་གསམ་ད་དབ་བ།
བ་རག་གཉས་ས་དབ་བའ། །དང་པ་ཡད་ད། མངན་སམ། རས་དཔག བཅད་
ཤས། ཡད་དཔད། སང་ལ་མ་ངས། ཐ་ཚམ། ལག་ཤས་དང་བདན་ཡད་པའ་
ཕར། གསམ་པ་དབ་བ་ས་སའ་དན་ལ་བདན། དང་པ་མངན་སམ་བཤད་པ་ལ་
བ་རག 2
མཚན་ཉད་དང་། དབ་བ་གཉས། རག་པ་དང་བལ་ཞང་མ་འཁལ་བའ་རག་པ་
མངན་སམ་ག་མཚན་ཉད། རག་པ་དང་བལ་ཞང་མ་འཁལ་བའ་གསར་ད་མ་ས་
བའ་རག་པ་མངན་སམ་ག་ཚད་མའ་མཚན་ཉད། ད་ལ་དབ་ན། དབང་མངན།
ཡད་མངན། རང་རག་མངན་སམ། རལ་འབར་མངན་སམ་དང་བཞ། རང་ག་
ཐན་མང་མ་ཡན་པའ་བདག་རན་དབང་པ་གཟགས་ཅན་པ་ལས་སས་པའ་རག་
པ་དང་བལ་ཞང་མ་འཁལ་བའ་རག་པ་དབང་མངན་ག་མཚན་ཉད། དབ་ན།
གཟགས་འཛན་དབང་མངན། ས་འཛན་དབང་མངན། ད་འཛན་དབང་མངན། ར་
འཛན་དབང་མངན། རག་བ་འཛན་པའ་དབང་མངན་དང་ལ། རང་ག་ཐན་མང་མ་
ཡན་པའ་བདག་རན་མག་དབང་དང་། དམགས་རན་གཟགས་ལ་བརན་ནས་
སས་པའ་རག་པ་དང་བལ་ཞང་མ་འཁལ་བའ་རག་པ། གཟགས་འཛན་དབང་
མངན་ག་མཚན་ཉད། དས་འག་མ་རམས་ལ་རགས་འག། རང་ག་ཐན་མང་མ་
ཡན་པའ་བདག་རན་ཡད་དབང་ལས་བང་བའ་རག་པ་དང་བལ་ཞང་མ་འཁལ་
བའ་རག་པ། ཡད་མངན་ག་མཚན་ཉད། ད་ལ་དབ་ན། སབས་འདར་བསན་ག་
ཡད་མངན་དང་། ད་མ་ཡན་པའ་ཡད་མངན་གཉས། རང་ག་ཐན་མང་མ་ཡན་
པའ་བདག་རན་ཡད་དབང་ལས་བང་བའ་སབས་འདར་བསན་ག་རག་བལ་མ་
འཁལ་བའ་གཞན་རག་དང་པའ་མཚན་ཉད། དབ་ན། གཟགས་འཛན་ཡད་མངན་
ནས་རག་བ་འཛན་པའ་ཡད་མངན་ག་བར་ལ།
སབས་འདར་བསན་ག་ཡད་མངན་ས་ཚལ་ལ། སལ་མར་ས་བ། འགས་
གསམ་པར་ས་བ། རན་མཐའ་ཁ་ནར་ས་བ་དང་འདད་ཚལ་གསམ་ལས། དང་
བ་རག 3
པའ་ཚལ་ན། གཟགས་འཛན་དབང་མངན་སད་ཅག་དང་པ་ས། དའ་རས་ས་
གཟགས་འཛན་ཡད་མངན་སད་ཅག་དང་པ་ས། དའ་རས་ས་གཟགས་འཛན་
དབང་མངན་སད་ཅག་གཉས་པ་ས་བ་སགས་དབང་མངན་སད་ཅག་ར་རའ་བར་
ཡད་མངན་སད་ཅག་ར་ས་བར་འདད། གཉས་པའ་ཚལ་ན། གཟགས་འཛན་
དབང་མངན་སད་ཅག་གཉས་པ་དང་། གཟགས་འཛན་ཡད་མངན་སད་ཅག་དང་
པ། ད་གཉས་ཉམས་ས་མང་བའ་རང་རག་མངན་སམ་དང་གསམ་དས་མཉམ་ད་
ས་བར་འདད་པ་ས། མདར་ན་ཁ་ཕར་ལས་ཀ་འགས་གཉས་དང་ཁ་ནང་ལས་ཀ་
འགས་གཅག་ཅག་ཆར་ད་ས་བར་འདད། གསམ་པའ་ཚལ་ན། ར་ཡབ་སས་ཀ་
དགངས་པ། གཟགས་འཛན་དབང་མངན་སད་ཅག་ཐ་མའ་མཇག་ཐགས་ཁ་ནར་
གཟགས་འཛན་ཡད་མངན་ས་བར་བཞད། ད་ཡང་ཚར་མཐང་ག་རད་ལ་ན་
གཟགས་འཛན་ཡད་མངན་དས་མཐའ་སད་ཅག་མ་ར་ར་ལས་མ་ས་བར་འདད་
དགས་པར་ཡག་ཆར་གསལ་ལ། །སབས་འདར་བསན་ཞས་པ། གཟགས་ཤས་
པ་ན་རམ་གཉས་ཏ། །མག་དང་ཡད་ལ་བརན་པའ། །ཞས་པའ་སབས་ལ་ག་
དགས་ས། །གཉས་པ་ན་གཞན་སམས་ཤས་པའ་མངན་ཤས་ལ་བའ། །
འཛན་རམ་རང་རག་ག་མཚན་ཉད། རག་པ་དང་བལ་ཞང་མ་འཁལ་
བའ་འཛན་རམ་རང་རག་མངན་སམ་ག་མཚན་ཉད། དབ་ན། དར་གར་པའ་
ཚད་མ། བཅད་ཤས། སང་ལ་མ་ངས་པ་དང་གསམ།
རང་ག་ཐན་མངས་མ་ཡན་པའ་བདག་རན་ད་གར་པའ་ཞ་ལག་ཟང་
འབལ་ག་ཏང་ང་འཛན་ལས་སས་པའ་རག་བལ་མ་འཁལ་བའ་འཕགས་རད་ཀ་
བ་རག 4
མཁན་པ་རལ་འབར་མངན་སམ་ག་མཚན་ཉད། དབ་ན། ཉན་ཐས། རང་རལ།
ཐག་ཆན་ག་ད་གསམ་ཡད། རང་རག་མངན་སམ་དང་། རལ་འབར་མངན་སམ་
ལ་ཡད་མངན་ཡན་དགས་པར་གསངས། མཚན་ཉད་ད་རམས་མད་ས་པའ་
དབང་ད་བས་ཀ་སམས་ཙམ་པ་དང་། རལ་འབར་སད་པའ་དབ་མ་པ་རམས་
ཀས། རག་པ་དང་བལ་ཞང་བག་ཆགས་བརན་བང་ག་རག་པ་ཞས་སར་ར། །
ཞར་བང་མངན་སམ་ལར་སང་ག་རམ་གཞག་ཅང་ཟད་བཤད་པ་ལ།
འཁལ་དང་ཀན་རབ་ཤས་པ་དང་། །རས་དཔག་རས་ས་དཔག་ལས་བང་། །དན་
དང་མངན་འདད་ཅས་བ་བ། །མངན་སམ་ལར་སང་རབ་རབ་བཅས། །ཞས་
གསངས་པ་ལར། རག་པ་མངན་སམ་ལར་སང་དག་རག་མད་མངན་སམ་ལར་
སང་གཅག་དང་བདན་ད་འདད། རམ་འགལ་ར་བས་ད་དག་བཞར་བསས་ནས་
བཤད་ད། །འད་དག་ཞབ་ཏ་ཤས་པར་འདད་ན་ར་སད་བ་རག་དང་ལའ་གསམ་
པའ་དགངས་པ་རབ་གསལ་སགས་ལ་བལ་བར་བའ། །
རང་ག་རན་རགས་ཡང་དག་ལ་བརན་ནས་རང་ག་གཞལ་བ་ལག་གར་
ལ་མ་ས་བའ་ཞན་རག་རས་དཔག་ག་མཚན་ཉད། རང་ག་རན་རགས་ཡང་དག་
ལ་བརན་ནས་རང་ག་གཞལ་བ་ལག་གར་ལ་གསར་ད་མ་ས་བའ་རག་པ། རས་
ས་དཔག་པའ་ཚད་མའ་མཚན་ཉད། རས་དཔག་ལ་ཚད་མས་མ་ཁབ་པར་
གསངས། ད་ལ་དབ་ན། ཡད་ཆས་རས་དཔག གགས་པའ་རས་དཔག དངས་
སབས་རས་དཔག་དང་གསམ། རང་ག་རན་ཡད་ཆས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ལ་
བརན་ནས་རང་ག་གཞལ་བ་ཤན་ལག་ལ་མ་ས་བའ་ཞན་རག་དང་པའ་མཚན་
བ་རག 5
ཉད། མཚན་གཞ་ན། སན་པས་ལངས་སད་ཁམས་ཀས་བད། །ཞས་པའ་ལང་
རང་ག་བསན་བའ་དན་ལ་མ་ས་བར་རགས་པའ་རས་དཔག་ལ་བ། རང་ག་རན་
གགས་རགས་ཡང་དག་ལ་བརན་ནས་རང་ག་གཞལ་བ་ས་བང་གགས་པ་ལ་མ་
ས་བའ་ཞན་རག་གཉས་པའ་མཚན་ཉད། མཚན་གཞ་ན། ར་བང་ཅན་ལ་ཟ་བ་
ཞས་པའ་སས་བརད་རང་ད་རགས་པའ་རས་དཔག་ལ་བ། རང་ག་རན་དངས་
སབས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ལ་བརན་ནས་རང་ག་གཞལ་བ་ཅང་ཟད་ལག་གར་ལ་
མ་ས་བའ་ཞན་རག་གསམ་པའ་མཚན་ཉད། མཚན་གཞ་ན། ས་མ་རག་རགས་
ཀ་རས་དཔག་ལ་བའ། །
རང་འདན་བད་ཀ་ཚད་མ་ས་མས་རགས་ཟན་རགས་པའ་ཚད་མན་ག་
རག་པ་བཅད་ཤས་ཀ་མཚན་ཉད། ད་ལ་དབ་ན། མངན་སམ་བཅད་ཤས་དང་
རག་པ་བཅད་ཤས་གཉས། དང་པ་ལ་དབང་མངན་བཅད་ཤས། ཡད་མངན་
བཅད་ཤས། རང་རག་བཅད་ཤས། རལ་འབར་མངན་སམ་བཅད་ཤས་དང་བཞ།
གཉས་པ་ལ་མངན་སམ་གས་དངས་པའ་རག་པ་བཅད་ཤས་དང་། རས་དཔག་
གས་དངས་པའ་རག་པ་བཅད་ཤས་གཉས། མཚན་གཞ་ན། ས་འཛན་མངན་
སམ་ག་རས་ས་སས་པའ་སན་པ་ངས་པའ་ངས་ཤས་ལ་བ་དང་པ་དང་། ས་མ་
རག་རགས་ཀ་རས་དཔག་སད་ཅག་གཉས་པ་ལ་བ་གཉས་པ་ཡན་པའ་ཕར་ཏ།
འཐད་ལན་ལས། མངན་སམ་དང་རས་ས་དཔག་པའ་དང་པ་སད་ཅག་མ་གཉས་
ན་ཚད་མ་ཡན་ལ་ད་དག་ག་རན་ད་གར་པའ་གབ་པ་དང་བད་བ་ཐ་མ་དད་པ་ཕ་
མ་རམས་ན་ཚད་མ་ཡན་པ་སངས་པའ། །ཞས་གསངས་པའ་ཕར། སབས་འདའ་
གབ་བད་གཅག་པ་འབས་བ་གཅག་པ་ལ་བད་པར་གསངས།
བ་རག 6
རང་ག་འཇག་ཡལ་ག་གཙ་བར་གར་པའ་ཆས་ལ་མཐའ་གཅག་ཏ་ཞན་
ཀང་བཅད་དན་མ་ཐབ་པའ་རག་པ་ཡད་དཔད་ཀ་མཚན་ཉད། ད་ལ་དབ་ན། ར་
མཚན་མད་པའ་ཡད་དཔད། ར་མཚན་མ་ངས་པའ་ཡད་དཔད། ར་མཚན་ལར་
སང་ལ་བརན་པའ་ཡད་དཔད་དང་གསམ། མཚན་གཞ་ན། ར་མཚན་གང་ཡང་
མད་པར་ས་མ་རག་སམ་པའ་བ་ལ་བ་དང་པ་དང་། ས་བས་པ་དང་བས་ན་མ་
རག་པས་ཁབ་པ་མ་ངས་པར་བས་པའ་རགས་ལས་ས་མ་རག་སམ་པའ་བ་ལ་བ་
གཉས་པ་དང་། གཞལ་བའ་རགས་ལས་ས་མ་རག་སམ་པའ་བ་ལ་བ་གསམ་པ་
ཡན་པའ་ཕར། ད་ལར་(ན)ཡང་། རགས་གཏར་ལས། ཡད་དཔད་རགས་ལ་
གཏན་མ་ལས། །དམ་བཅའ་ཙམ་ཡན་ཐ་ཚམ་འགར། །རགས་ལ་ལས་ན་ཡང་
དག་གམ། །ལར་སང་གསམ་ལས་འདའ་བ་མད། །ཅས་གསངས།
ཡང་ན་མང་བ་དང་རན་རགས་ཡང་དག་གང་ལ་མ་བརན་པར་རང་ག་
འཇག་ཡལ་ལ་མ་འཁལ་བའ་མཐའ་གཅག་འཛན་ག་བཅད་དན་མ་ཐབ་པའ་ཞན་
རག དའ་མཚན་ཉད་ད་འཇག འདའ་མང་བ་ལ་སམ་བང་ག་མང་བ་དང་། རང་
རག་ག་མང་བ་དང་། དན་ས་དང་མ་འདས་པའ་གསལ་མང་གསམ་ད་ཡད་པའ་
ད་གང་ལ་ཡང་མ་བརན་པར་བ་དགས་པས། ད་ལར་ན་བ་ཡན་ན་བ་རག་བདན་
པ་གང་རང་ཡན་པས་མ་ཁབ་པར་སམས་ཏ། མ་སག་པའ་ཏང་ང་འཛན་དང་།
སབ་པའ་རད་ཀ་སང་ར་ཆན་པ་སགས་ཐབས་ཀ་རགས་རགས་ས་གནས་པ་
བ་རག 7
རམས། གཞན་རམས་མན་པ་ག་ས་ལ། སམ་བང་ག་མང་བ་ལ་ལས་པས་ཡད་
དཔད་ད་མ་རགས། འཁལ་རས་མ་སད་པས་ལག་ཤས་ས་མ་རགས་པའ་ཕར་
སམ་ས་དཔད་པར་བའ། །
རང་སབས་ཀས་མཐའ་གཉས་ས་དགས་པའ་རག་པ་ཐ་ཚམ་ག་མཚན་
ཉད། ད་ལ་དབ་ན། དན་འགར་ག་ཐ་ཚམ། དན་མ་འགར་ག་ཐ་ཚམ། ཆ་མཉམ་
པའ་ཐ་ཚམ་དང་གསམ། མཚན་གཞ་ན། ས་ཕལ་ཆར་མ་རག་གམ་སམ་པའ་
ཡད་གཉས་ལ་བ་དང་པ་དང་། ས་ཕལ་ཆར་རག་ལས་ཆ་སམ་པའ་ཡད་གཉས་
ལ་བ་གཉས་པ་དང། ས་རག་གམ་མ་རག་སམ་པའ་སམ་ཉ་ལ་བ་གསམ་པ་ཡན་
པའ་ཕར།
རང་ག་འཇག་ཡལ་ད་གར་པའ་རང་མཚན་གསལ་བར་སང་ཡང་ད་ལ་
ངས་པ་འདན་མ་ནས་པའ་རག་པ། སང་ལ་མ་ངས་པའ་བའ་མཚན་ཉད། ད་ལ་
དབ་ན། དར་གར་པའ་དབང་མངན། ཡད་མངན། རང་རག་དང་གསམ། དར་
གར་པའ་རལ་འབར་མངན་སམ་མད་ད། རལ་འབར་མངན་སམ་ཡན་ན་རང་
ཡལ་རགས་པས་ཁབ་པའ་ཕར་ཏ། རམ་འགལ་ལས། བ་གས་ཆན་པ་མཐང་ཉད་
ལས། །རམ་པ་ཐམས་ཅད་ངས་པར་བད། །ཅས་གསངས་པའ་ཕར། མཚན་གཞ་
ཡང་། ཁ་བས་སན་པ་མཐང་ངམ་མ་མཐང་སམ་ད་ཐ་ཚམ་འདན་པར་བད་པའ་
ས་འཛན་དབང་མངན་ལ་བ་དང་པ་དང། ས་སའ་རད་ཀ་གཟགས་འཛན་ཡད་
མངན་ལ་བ་གཉས་པ་དང་། རང་འཕན་པའ་རད་ཀ་རས་དཔག་ཚད་མར་ཉམས་
ས་མང་བའ་རང་རག་ལ་བ་གསམ་པ་ཡན་པའ་ཕར་ར། །
བ་རག 8
རང་ག་འཇག་ཡལ་ལ་འཁལ་བའ་རག་པ་ལག་ཤས་ཀ་མཚན་ཉད། ད་
ལ་དབ་ན། རག་པ་ལག་ཤས་དང་། རག་མད་ལག་ཤས་གཉས། མཚན་གཞ་ན།
ར་བང་ར་འཛན་རག་པ་དང་། གང་ཟག་ག་བདག་འཛན་ལ་བ་དང་པ་དང་།
གཉས་པ་ལ་དབང་ཤས་ས་གར་པའ་ད་དང་། ཡད་ཤས་ས་གར་པའ་ད་གཉས་
ལས་ཟ་བ་གཉས་སང་ག་དབང་ཤས་དང་གངས་ར་སན་པར་སང་བའ་དབང་
ཤས་ལ་བ་དང་པ་དང་། སན་པ་གསལ་བར་སང་བའ་ར་ལམ་ག་ཤས་པ་ལ་བ་
གཉས་པ་ཡན་པའ་ཕར།
གཉས་པ་བ་རག་གསམ་ད་དབ་བ་ཡད་ད། དན་ས་བཟང་ཡལ་ད་བད་
པའ་རག་པ། རང་མཚན་བཟང་ཡལ་ད་བད་པའ་རག་མད་མ་འཁལ་བའ་ཤས་
པ། མད་པ་གསལ་སང་ཅན་བཟང་ཡལ་ད་བད་པའ་རག་མད་འཁལ་ཤས་དང་
གསམ་ཡད་པའ་ཕར། དང་པ་དང་རག་པ་གཉས་དན་གཅག གཉས་པ་དང་
མངན་སམ་གཉས་དན་གཅག གསམ་པ་དང་རག་མད་ལག་ཤས་གཉས་དན་
གཅག
གསམ་པ་བ་རག་གཉས་ས་དབ་བ་ཡད་ད། ཚད་མ་དང་། ཚད་མན་ག་
ཤས་པ་གཉས་ས་དབ་བ། རག་པ་དང་། རག་མད་ཀ་ཤས་པ་གཉས་ས་དབ་བ།
འཁལ་ཤས་དང་མ་འཁལ་བའ་ཤས་པ་གཉས་ས་དབ་བ། ཡད་ཤས་དང་།
དབང་ཤས་གཉས་ས་དབ་བ། སལ་འཇག་ག་བ་དང་། སབ་འཇག་ག་བ་གཉས་
ས་དབ་བ། སམས་དང་། སམས་བང་གཉས་ས་དབ་བ་རམས་ས་ཡད་པའ་ཕར།
ད་རམས་ས་སའ་དན་ཡང་། གསར་ད་མ་ས་བའ་རག་པ་ཚད་མའ་མཚན་ཉད།
བ་རག 9
དབ་ན། མངན་སམ་ག་ཚད་མ་དང་། རས་ས་དཔག་པའ་ཚད་མ་གཉས། ཚད་མ་
ལ་ད་གཉས་ས་གངས་ངས་པ་ཡང་ཡན་ཏ། ད་གཉས་ལས་མང་ན་མ་དགས་
ཤང་ཉང་ན་མ་འད་པའ་ཕར། འན་ཀང་འདའ་གངས་ངས་ལག་རག་སལ་བའ་
གངས་ངས་ཡན་ག་ཕང་སམ་སལ་བའ་གངས་ངས་མ་ཡན་ཏ། ཚད་མ་ཡན་ན་
ད་གཉས་གང་རང་ཡན་པས་མ་ཁབ་པའ་ཕར་ཏ། སར་ཚད་མ་ད་ད་གཉས་གང་
རང་ད་འཇག་དཀའ་བའ་ཕར། དང་པ་གབ་ས། སར་ཚད་མའ་གངས་ལ་རང་
འཕན་པས་མངན་སམ་གཅག་པར་འདད་པ་ནས། ར་ར་ཀ་པས་བཅ་གཅག་ཏ་
འདད་པའ་བར་གཞན་ས་རམས་ཀས་གངས་ལ་ལག་པར་རག་པ་ད་མ་ཞག་
འབང་བ་ད་དགག་པའ་ཕར་ད་རགས་པའ་དབང་ཕག་གས། གཞལ་བ་གཉས་
ཕར་ཚད་མ་གཉས། །ཞས་སགས་དངས་སབས་ཀ་རགས་པའ་ས་ད་མ་ནས་ད་
དག་ལགས་པར་བཀག་ནས་ཚད་མ་ལ་ད་གཉས་ས་གངས་ངས་པར་སབ་པའ་
ཕར་ར། །
ཡང་ཚད་མ་ལ་དབ་ན། རང་ལས་ངས་ཀ་ཚད་མ་དང་། གཞན་ལས་
ངས་ཀ་ཚད་མ་གཉས། རང་ག་གཞལ་བའ་བདག་ཉད་མཐར་ཐག་པ་ཡལ་སང་
ད་གནས་པ་མད་པར་རང་ཉད་མ་འབང་བ་ལ་ངས་པ་རང་སབས་ཀས་འདན་
ནས་པའ་གསར་ད་མ་ས་བའ་རག་པ་རང་ལས་ངས་ཀ་ཚད་མའ་མཚན་ཉད། ད་
འདན་མ་ནས་པར་ཕས་འབང་ཐ་སད་པའ་ཚད་མ་གཞན་ལ་བརན་དགས་པའ་
གསར་ད་མ་ས་བའ་རག་པ་གཞན་ལས་ངས་ཀ་ཚད་མའ་མཚན་ཉད། དང་པ་ལ་
དབ་ན། དན་གམས་པ་ཅན་ག་དབང་མངན་ག་ཚད་མ། དན་བད་སང་ཅན་ག་
བ་རག 10
དབང་མངན་ག་ཚད་མ། རང་རག་མངན་སམ་ག་ཚད་མ། རལ་འབར་མངན་
སམ་ག་ཚད་མ། རས་ས་དཔག་པའ་ཚད་མ་དང་ལ། མཚན་གཞ། བའ་རད་ཀ་
ཕའ་གཟགས་འཛན་པའ་དབང་མངན་ལ་བ་དང་པ། མས་བཙ་སག་ག་དན་བད་
ནས་པར་འཇལ་བའ་མ་འཛན་དབང་མངན་ལ་བ་གཉས་པ། ཚད་མ་ཉམས་ས་
མང་བའ་རང་རག་མངན་སམ་ལ་བ་གསམ་པ། གང་ཟག་ག་བདག་མད་མངན་
སམ་ད་རགས་པའ་ཡ་ཤས་ལ་བ་བཞ་པ། ས་མ་རག་རགས་ཀ་རས་དཔག་ལ་བ་
ལ་པ་ཡན་པའ་ཕར། ད་ལར་ཡང་། རགས་གཏར་ལས། དན་རག་གཉས་དང་
རང་རག་དང་། །རས་ས་དཔག་པ་རང་ལས་ངས། །ཞས་པའ་དགངས་པའ། །
གཉས་པ་གཞན་ལས་ངས་ཀ་ཚད་མ་ལ་སས་བརད་རགས་ཀ་ས་ནས་
དབ་ན། སང་བ་རང་ལས་ངས་ཤང་བདན་པ་གཞན་ལས་ངས་པ། སར་རང་ལས་
ངས་ཤང་ཁད་པར་གཞན་ལས་ངས་པ། སང་བ་ཉད་ཀང་གཞན་ལས་ངས་པ་དང་
གསམ། མཚན་གཞ་ན། དན་ལ་མའ་ཁ་དག་ཡན་ཞང་རག་པས་མའ་ཁ་དག་
ཡན་མན་ཐ་ཚམ་ཟ་དས་ཀ་རང་རང་པའ་ཁ་དག་དམར་ལམ་པ་འཛན་པའ་
དབང་མངན་ལ་བ་དང་པ་དང་། དན་ལ་ཤ་པ་ཡན་ཞང་རག་པས་ཤ་པ་ཡན་མན་
ཐ་ཚམ་ཟ་དས་ཀ་རང་རང་པའ་ཤང་འཛན་དབང་མངན་ལ་བ་གཉས་པ་དང་།
ཁ་བས་སན་པ་མཐང་ངམ་མ་མཐང་སམ་པའ་ཐ་ཚམ་འདན་པར་བད་པའ་ས་
འཛན་དབང་མངན་ལ་བ་གསམ་པ་ཡན། ད་ཡང་དང་པ་གཉས་དངས་དང་། ཐ་
མ་བཏགས་པ་བར་འཇག །
བ་རག 11
ཡང་ད་ལ་སས་བརད་རགས་ཀ་ས་ནས་དབ་ན། མངན་སམ་དང་པ་བ།
ཡད་མ་གཏད། འཁལ་ར་ཅན་དང་གསམ་ཡང་ཡད་ད། རགས་གཏར་ལས། དང་
པ་བ་དང་ཡད་མ་གཏད། །འཁལ་ར་ཅན་རམས་གཞན་ལས་ངས། །ཞས་
གསངས་པའ་ཕར། ད་རམས་ཀ་མཚན་གཞ་ཡང་ཡད་ད། སར་ཨཏལ་མཐང་མ་
མང་བའ་སས་བའ་རད་ཀ་ཨཏལའ་ཁ་དག་འཛན་པའ་དབང་མངན་ལ་བ་དང་པ་
དང་། ཡད་གཟགས་མཛས་ལ་ལག་པར་ཆགས་དས་ཀ་སས་བའ་རད་ཀ་ས་
འཛན་དབང་མངན་ལ་བ་གཉས་པ་དང་། སག་ར་ལ་ཆ་འཛན་ག་ས་འདགས་
དངས་ས་སས་པའ་སག་རའ་ཁ་དག་འཛན་པའ་དབང་མངན་ལ་བ་གསམ་པ་
ཡན་པའ་ཕར།
གསར་ད་མ་ས་བ་མ་ཡན་པའ་རག་པ་ཚད་མན་ག་ཤས་པའ་མཚན་
ཉད། དབ་ན་བཅད་ཤས་སགས་བ་རག་ཕ་མ་ལའ།།
ས་དན་འདས་རང་ད་འཛན་པའ་ཞན་རག་རག་པའ་མཚན་ཉད། ད་དང་
སལ་འཇག་ག་བ་གཉས་དན་གཅག མཚན་གཞ། རས་དཔག ཡད་དཔད། ཐ་
ཚམ་གསམ་དང་། བཅད་ཤས་ལག་ཤས་གཉས་ཀ་ཕགས་གཅག་རམས་འཇག།
ས་དན་འདས་རང་ད་འཛན་པའ་ཞན་རག་དང་བལ་བའ་རག་པ་རག་
མད་ཀ་ཤས་པའ་མཚན་ཉད། ད་དང་སབ་འཇག་ག་བ་གཉས་དན་གཅག མཚན་
གཞ། མངན་སམ། སང་ལ་མ་ངས་པའ་བ་གཉས་དང་། བཅད་ཤས་ལག་ཤས་
གཉས་ཀ་ཕགས་གཅག་རམས་འཇག
བ་རག 12
རང་ག་སང་ཡལ་ལ་འཁལ་བའ་རག་པ་འཁལ་ཤས་ཀ་མཚན་ཉད།
མཚན་གཞ། ལག་ཤས་དང་རག་པ་ཐམས་ཅད་ད། །
རང་ག་སང་ཡལ་ལ་མ་འཁལ་བའ་རག་པ་མ་འཁལ་བའ་ཤས་པའ་
མཚན་ཉད། ད་དང་མངན་སམ་གཉས་དན་གཅག ད་ཡང་མད་ས་པའ་དབང་ད་
བས་ཀ་རམ་རག་པའ་ལགས་ལ་ད་ལར་མན་ཏ། མངན་སམ་ལ་འཁལ་མ་འཁལ་
ག་ཆ་གཉས་ས་འདད་པའ་ཕར།
རང་ག་ཐན་མངས་མ་ཡན་པའ་བདག་རན་ཡད་དབང་ལ་བརན་ནས་
སས་པའ་རག་པ་ཡད་ཤས་ཀ་མཚན་ཉད། ཡད་དང་། ཡད་ཤས་ལ་མ་བཞ།
དང་པ་ཡན་ལ་ཕ་མ་མན་པ། མག་ག་རམ་ཤས་ལ་བ། ཕ་མ་ཡན་ལ། དང་པ་
མན་པ། ཡད་ཤས་འཁར་ག་སམས་བང་ཐམས་ཅད། གཉས་ཀ་ཡན་པ། ཡད་ཀ་
རམ་པར་ཤས་པ། གཉས་ཀ་མན་པ་དབང་ཤས་འཁར་ག་སམས་བང་ཐམས་
ཅད་ད། །
ད་བཞན་ད། བམ་འཛན་རག་པ་དང་། བམ་པ་རགས་པའ་རག་པ་ལ་མ་
བཞ། ཆས་ད་ལ་མངན་སམ་དང་། ཆས་ད་ལ་མངན་སམ་ཚད་མ་གཉས་ལ་མ་
བཞ། ཆས་ད་ལ་རས་དཔག་ཚད་མ་དང་། ཆས་ད་ལ་རག་པ་གཉས་ལ་མ་བཞ།
དའ་རགས་ལས་རགས་པ་དང་། དའ་རགས་ཀས་རགས་པ་ལ་ཁད་པར་ཡད་
ཅང་། ཡལ་ད་མངན་སམ་གས་རགས་པ་དང་། མངན་སམ་ད་རགས་པ་ལ་ཁད་
པར་ཡད་ཚལ་རམས་ཁད་པར་ཕ་ནས་ཤས་དགས་ཏ། པཎ་ཆན་ཉད་ཀས་བར་
ཆད་འད་རམས་ལ་གཅས་པར་ཟངས་ཤག ཅས་གསངས་པའ་ཕར།
བ་རག 13
རང་ག་ཐན་མང་མ་ཡན་པའ་བདག་རན་དབང་པ་གཟགས་ཅན་པ་ལ་
བརན་ནས་སས་པའ་རག་པ་དབང་ཤས་ཀ་མཚན་ཉད། དབ་ན། མག་ཤས། ར་
ཤས། ས་ཤས། ལ་ཤས། ལས་ཤས་དང་ལ།
རང་ཡལ་ལ་བར་དབང་གས་འཇག་པའ་རག་པ་སལ་འཇག་ག་བའ་
མཚན་ཉད། ད་དང་རག་པ་གཉས་དན་གཅག རང་ཡལ་ལ་དངས་དབང་གས་
འཇག་པའ་རག་པ་སབ་འཇག་ག་བའ་མཚན་ཉད། ད་དང་རག་མད་ཀ་ཤས་པ་
གཉས་དན་གཅག
རང་ག་འཁར་ད་བང་བའ་སམས་བང་དང་མཚངས་པར་ལན་པ་སམས་
ཀ་མཚན་ཉད། སམས་དང་། ཡད་དང་། རམ་ཤས་གསམ་དན་གཅག རང་
འཁར་ད་ལན་པའ་སམས་དང་མཚངས་པར་ལན་པ་སམས་བང་ག་མཚན་ཉད།
མཚངས་པར་ལན་ཚལ་ཡད་ད། དཔར་ན། མག་ག་རམ་ཤས་དང་། དའ་འཁར་
ག་ཚར་བ་གཉས་ལ་བ། དམགས་པ་གཅག་པས་དམགས་པ་མཚངས། འཛན་
སངས་གཅག་པས་རམ་པ་མཚངས། དས་གཅག་པས་དས་མཚངས། ཐན་མང་
མ་ཡན་པའ་བདག་རན་གཅག་པས་རན་མཚངས། མག་ག་རམ་ཤས་རས་ར་
རའ་འཁར་ད་ཚར་བ་ཡང་ར་ར་ཁ་ན་འབང་བས་རས་མཚངས་པ་ས་མཚངས་
ལན་རམ་པ་ལ་མཚངས་ཡན་ན། །མཚན་ཉད་ད་དག་ཀང་ག་བ་གཙ་བར་བས་
ཀ་ཚག་སན་གཅད་པ་གཙ་བར་བད་ན་མཚན་ཉད་གང་ལ་རང་ས་ཐག་མར་ཡད་
ཚ་མཚན་བ་ལ་ཡང་རང་ཉད་ད་ཡན་པའ་ཞས་སར་དགས་ས། །
བ་རག 14
སམས་བང་ལ་དབ་ན། ས་ཚན་དག་ཡད་ད། ཀན་འག་ལ་དང་ཡལ་
ངས་ལ། །དག་བ་བཅ་གཅག་ར་ཉན་དག །ཉ ་ཉན་ཉ ་ཤ་གཞན་འགར་
བཞ། །སམས་བང་ང་གཅག་འད་དག་ག །ཚར་བ་འད་ཤས་སམས་པ་
དང་། །ཡད་ལ་བད་དང་རག་པ་ལ། །གཙ་སམས་ཀན་ག་འཁར་ད་ན། །འག་
ཕར་ཀན་འག་ཞས་བ་འ། །འདན་པ་མས་པ་དན་པ་དང་། །ཏང་འཛན་ཤས་རབ་
ལ་པ་ཡལ། །བ་བག་པ་ལ་འཇག་ངས་ཕར། །ཡལ་ངས་ཞས་པར་བཤད་པ་
ཡན། །དད་དང་ང་ཚ་ཤས་ཁལ་ཡད། །འདད་ཆགས་དང་ན་ཞ་སང་དང་། །གཏ་
མག་མད་པའ་དག་ར་གསམ། །བརན་འགས་ཤན་སང་བག་ཡད་དང་། །བཏང་
སམས་རམ་པར་མ་འཚ་རམས། །གཉན་པ་ང་བ་མཚངས་ལན་སགས། །ཅ་
རགས་ས་ནས་དག་བ་འ། །འདད་ཆགས་ཁང་ཁ་ང་རལ་དང་། །མ་རག་ཐ་ཚམ་
ལ་བ་དག །འད་གསམ་ཉན་མངས་ཅན་ཞས་སར། །ར་ཉན་ཡན་ཏ་སམས་རད་
ན། །ཉན་མངས་བད་པའ་གཙ་བ་འ། །ཁ་བ་འཁན་འཛན་འཆབ་དང་ཚག །ཕག་
དག་སར་ས་ས་དང་གཡ། །རགས་དང་རམ་འཚ་ང་ཚ་མད། །ཁལ་མད་རགས་
རད་མ་དད་པ། །ལ་ལ་བག་མད་བརད་ངས་དང་། །ཤས་བཞན་མ་ཡན་རམ་
གཡང་བཅས། །ཉ་ཤ་ར་ཉན་འཕལ་ས་དང་། །ཉ་ཕར་ཉ་བའ་ཉན་མངས་
ས། །གཉད་འགད་རག་དཔད་གཞན་འགར་ཏ། །ཀན་སང་མཚངས་ལན་ཅ་
རགས་ཀས། །དག་དང་མ་དག་ལང་མ་བསན། །གཞན་དང་གཞན་ད་འགར་བ་
འ། །ད་དག་ས་སའ་ང་བ་དང་། །བད་ལས་རས་བཏགས་ཁད་པར་སགས། །བ་
ལན་རམས་ཀས་ཤས་འདད་ན། །ཞབ་ཏ་མངན་པའ་གཞང་ལས་ཤས། །ཉས་
བ་རག 15
ཚགས་མཆས་ན་མཁས་ལ་བཤགས། །དག་ན་བདག་འདའ་བ ་དམན་
ག། །རངས་པ་སལ་བར་བད་པའ་མཐས། །རལ་བསན་ཡན་ད་གནས་གར་
ཅག །ཅས་བ་རག་ག་རམ་གཞག་ཉར་མཁ་ཀན་འདས་འད་འད་ཞག་བ་གང་དཔ་མཛད་པ་ས་ཕ་ཀན་གས་ཡང་ཡང་བསལ་བ་ལ་
བརན། ར་སད་བ་རག་ལ་གཞ་མ་བས། པཎ་ཆན་ག་ཡག་ཆར་གསལ་བ་རམས་ཇ་བཞན་ད་བཀད། དར་མ་གསལ་བ་མཚན་ཉད་འགའ་
ཞག་བསར་འས་རམས་བ་རག་སམ་དང་ཡངས་འཛན་བ་རག་གཉས་དང་ཅ་རགས་ས་མཐན་པར་སར་བ་འད་ན། བ་གང་སབ་དཔན་ཁ་
ཐག་པ་རལ་རང་དག་བཤས་སར་དཔན་འཇམ་དཔལ་བསམ་འཕལ་ནས་གཙག་ལག་ཁང་ག་ཡང་ཐག་ཏ་སར་བ་འད་ལ་ཞས་དག་པ་
བཤས་གཉན་ཡངས་ཀ་བ་མཐན་ད་བགས་པ་དག་ལཊ་འཕལ།། །། སས་པ། དག་དང་མ་དག་སད་བཅད་འཇག་རན་དང་། །སད་ཞར་
བཅངས་དང་གལ་བའ་བད་པ་ཉད། །ཀན་བང་བ་འམ་སམས་འད་ཡན་ཚལ་ལ། །རལ་དང་པཎ་གབ་ཀན་གས་མགན་གཅག་ཏ། །ཡད་
ཆས་ལང་ལས་ཡང་ཡང་གསངས་པའ་དན། །ཐག་མར་ཐས་བང་ཡད་དཔད་ག་བ་བཙལ། །ཡང་དག་རགས་པའ་ས་ནས་བསམ་བང་
ག །རས་ས་དཔག་པས་སང་ལ་མ་ངས་དང་། །ཐ་ཚམ་ལག་རག་ས་འདགས་ཀན་ཆད་ནས། ། བཅད་དན་ཐབ་པའ་ངས་ཤས་རན་ད་
བསང་། །ད་ལར་གམས་པས་གསལ་སང་སམ་བང་ག །མང་བ་ཐན་པའ་རལ་འབར་མངན་སམ་ག། །གམས་པ་མཐར་སན་ཀན་མཁན་ཡ་
ཤས་ཐབ། ཚལ་འདར་བ་ལན་རམས་ཀས་གཅས་པར་མཛད། །དད་སབས་ལ་ལམ་ཡངས་པའ་འཇམ་སན་ནས། །པར་བསན་ལགས་བས་
རམ་དཀར་བསལ་ཟར་གས། །དཿ ཁའ་ཚ་གདང་རངས་མན་ཀན་བསལ་ནས། །རམ་དཔད་ཀ་མ་ད་ཡ་འདབ་བར་གལ། །མ་གར་འག་
ཀན་བཤས་གཉན་དད་དཔན་གས། །ཐས་བསམ་སམ་པའ་ག་གཟངས་བརན་འགས་ཀས། །མཐན་པའ་བསར་བས་ཉ་བར་རབ་བསལ་
ནས། །སད་མཚར་བསལ་ཏ་ཐར་པའ་གང་ད་འགད། །རལ་བའ་བསན་པ་ཕགས་བཅར་དང་ཞང་རས། ། ༸རལ་དབང་མཆག་ག་༸ཞབས་
ཟང་བསལ་བརར་བརན། །རལ་དང་ཆས་ཀ་སད་ཟང་མངའ་ཐང་རས། །རལ་ཁམས་དགའ་བདའ་དཔལ་ལ་རག་རལ་ཤག།། །།ཅས་པར་
བང་སན་ཚག་འད་ཡང་པར་བསན་ར་སར་བ་འབས་རས་པ་ཇ་ཟར་འཇམ་དབངས་སན་པ་ནས་བསལ་ངར་གང་ག་རམ་པ་པས་མཚམས་
སར་ནས་སས་པའ།། །།
བ་རག་ག་སམ་ཚག 17
བ་སམ་གསལ་བའ་མ་ལང་།
༄༅། །ན་མ་མཉ་ཤ་ཡ། བ་རག་རམ་གཞག་བཤད་པ་ལ། །ཡལ་ཅན་བ་དང་
ཡལ་གཉས་ལས། །སར་ན་ཡལ་ཅན་ག་མཚན་ཉད། །རང་ཡལ་ཅ་རགས་ལན་
པ་ཡ། །དངས་པ་ད་ཡན་དབ་བ་ན། །གཟགས་ཤས་ལན་མན་འད་བད་
གསམ། །རད་བད་ས་ཀན་དང་པ་དང་། །ཤས་པ་ཐམས་ཅད་གཉས་པ་
དང་། །གང་ཟག་མཐའ་དག་གསམ་པ་ཡན། །བ་ལ་མཚན་ཉད་རམ་གངས་
དང་། །དབ་བ་གསམ་ལས་དང་པ་ན། །རག་པ་བ་ཡ་མཚན་ཉད་ཡན། །བ་དང་
ཤས་པ་རག་པ་དང་། །གསལ་བ་རམས་ན་དན་གཅག་ཡན། །དབ་ན་རམ་པ་
མང་ཡད་ད། །རགས་པའ་བ་དང་མ་རགས་བ། །བ་རག་བདན་ད་དབ་བ་
དང་། །ཚད་མ་དང་ན་ཚད་མན་དང་། །རག་བཅས་རག་མད་བ་གཉས་
དང་། །མངན་སམ་དང་ན་རས་དཔག་དང་། །སམས་དང་སམས་བང་གཉས་
སགས་མང་། །
རང་ཡལ་རགས་དང་མ་རགས་ལ། །རགས་དང་མ་རགས་བ་ཞས་
བ། །བ་རག་བདན་ལས་མངན་རས་དང་། །བཅད་ཤས་གསམ་པ་རགས་པའ་
བ། །གཞན་བཞ་མ་རགས་བ་ཡན་ལ། །ད་ཡང་མཁས་པ་ཁ་ཅག་གས། །ཡད་
དཔད་རགས་བར་གསངས་པ་ན ། །ཡད་དཔད་ཙམ་གས་རགས་ལ་
དགངས། །རགས་ལ་དངས་རགས་ཤགས་རགས་གཉས། །རམ་པ་ཤར་དང་མ་
བ་རག་ག་སམ་ཚག18
ཤར་བར། །ཡལ་ད་རགས་ལ་རམ་བཞན་འདད། །ས་བདན་ཡད་ཀ་མན་སལ་
ལས། །སར་བཏང་ཚད་མས་དངས་ཤགས་དང་། །མངན་སམ་དང་ན་རས་
དཔག་གས། །དངས་རགས་ཤགས་རགས་གསངས་པ་ད། །དང་པ་ག་ཐབ་
རགས་པ་དང་། །གཉས་པ་མད་ས་པ་ཡ་ལགས། །ཡང་ན་ཕ་མ་གཉས་པ་
ན། །མངན་རས་བ་བག་པ་ལ་དགངས། །ཚད་མན་བ་ཡ་དངས་ཤགས་
ཀས། །རགས་ཚལ་གསངས་པའང་དས་རགས་འག།
བ་རག་བདན་ད་དབ་བ་ན། །ཡད་དཔད་སང་ལ་མ་ངས་པ། །བཅད་ཤས་
ལག་ཤས་ཐ་ཚམ་དང་། །མངན་སམ་རས་དཔག་དང་བཅས་བདན། །ད་ཡང་
རང་ཡལ་བདན་པ་ལ། །གསར་ད་ཞན་པའ་ཚད་མན་བ། །ཡད་དཔད་ཀ་ན་
མཚན་ཉད་ཡན། །དབ་ན་ར་མཚན་མད་པ་དང་། །ད་བཞན་ར་མཚན་འགལ་བ་
དང་། །མ་ངས་པ་དང་མ་གབ་དང་། །ཡད་ཀང་གཏན་ལ་མ་ཕབ་པའ། །ཡད་
དཔད་དང་བཅས་རམ་པ་ལ། །མཚན་གཞ་ག་རམ་བཞན་ད་ས། །མ་རག་ཅས་
པའ་ངག་ཙམ་ལས། །ས་མ་རག་པར་འཛན་པའ་བ། །ད་བཞན་ད་ན་ད་སབ་
ཀ། །འགལ་དང་མ་ངས་མ་གབ་པའ། །རགས་ལས་ད་ལར་འཛན་པ་དང་། །བས་
པའ་རགས་ལ་བརན་ནས་ས། །མ་རག་པ་ར་འཛན་པ་ཡ། །ཡད་དཔད་ལ་བ་
ཡན་ཞས་གསངས། །བསས་ན་གཉས་ཏ་དང་པ་ན། །ར་མཚན་མད་པའ་ཡད་
དཔད་དང་། །ཡད་དཔད་ཕ་མ་བཞ་པ་ན། །ར་མཚན་ཅན་ག་ཡད་དཔད་
ད། །ཐས་བང་ཙམ་ག་ག་བ་ན། །ཕལ་ཆར་ཡད་དཔད་ཡན་པས་ན། །ད་རན་
བརན་པ་མན་ཞས་གསངས། །
བ་རག་ག་སམ་ཚག 19
སང་ལ་མ་ངས་པ་ཡ་བ། །རང་ག་འཇག་ཡལ་རང་མཚན་ན། གསལ་བར་
སང་ཡང་མ་ངས་པའ། །དབ་ན་གསམ་ས་དར་གར་པའ། །དབང་མངན་ཡད་
མངན་རང་རག་གསམ། །ད་ལ་རལ་འབར་མངན་སམ་ན། །གང་སང་ཐམས་ཅད་
ངས་པས་ན། །སང་ལ་མ་ངས་པ་མད་ད། །ད་འདའ་དབང་མངན་ལ་ཡང་
ལ། །ཡད་ན་གཞན་ད་ཕགས་དས་ཀ། །ས་སའ་གཟགས་འཛན་དབང་མངན་
ནས། །རག་འཛན་དབང་མངན་བར་ལ་འམ། །ས་སའ་རད་ཀ་དབང་མངན་
ལའ། །སད་ཅག་ཐ་མ་ལ་བ་འ། །ས་སའ་དས་མཐའ་སད་ཅག་མའ། །ཡད་མངན་
དང་ན་རང་རག་ཀན། །སང་ལ་མ་ངས་པ་ཡན་ལ། །འཕགས་པའ་འདར་བསན་
ཡད་མངན་ན། །ཚད་མ་རགས་པའ་རན་ལས་གསངས། །ད་འདའ་རང་རག་
མངན་སམ་ན། །རང་འཕན་པ་དང་གཅར་བ་པའ། །རད་ཀ་རས་དཔག་ཚད་མ་
དང་། །ལག་པའ་ཤས་པ་ལ་སགས་པ། །ཉམས་ས་མང་བའ་རང་རག་
དང་། །རང་ས་བ་བག་ས་བ་ཡ། །རད་ཀ་རང་རག་ལ་བ་དང་། །ས་སའ་རད་ཀ་
རང་རག་ག །སད་ཅག་ཐ་མ་ལ་བ་མང་། །
རགས་ཟན་རགས་པའ་ཚད་མན་ག། །རག་པ་བཅད་ཤས་ཀ་མཚན་
ཉད། །དབ་ན་མངན་སམ་རས་དཔག་ག །རན་ད་གར་པའ་བཅད་ཤས་དང་། །ད་
གཉས་གང་རང་མ་ཡན་པའ། །བཅད་ཤས་དང་བཅས་གསམ་ད་ཡད། །དང་པ་
ལ་ཡང་དབང་ཡད་དང་། །རང་རག་རལ་འབར་མངན་སམ་ག། །བཅད་ཤས་ལ་
སགས་ད་མ་ཡད། །རམ་བཞན་དབང་མངན་ལ་པ་དང་། །གཞན་སམས་ཤས་
པའ་མངན་ཤས་དང་། །རན་དང་ལན་པའ་རང་རག་དང་། །སབ་པའ་རལ་འབར་
བ་རག་ག་སམ་ཚག20
མངན་སམ་ག། །སད་ཅག་གཉས་པ་ལ་བ་འ། །མངན་སམ་སད་ཅག་གཉས་པ་
ན། །ད་བཞ་གང་རང་མ་ཡན་པའ། །བཅད་ཤས་ས་ན་འཇག་ཀང་རང་། །གཉས་
པ་རས་དཔག་ཚད་མ་ཡ། །སད་ཅག་གཉས་པ་ལ་བ་ཡན། །གསམ་པ་མངན་
རས་ས་ས་ཡས། །དངས་པའ་ངས་ཤས་ལ་བ་དང་། །ཚད་མ་སད་ཅག་གཉས་
པ་བཞན། །བས་ན་རག་པ་བཅད་ཤས་དང་། །རག་མད་བཅད་ཤས་གཉས་ས་
འདས། །
ལག་ཤས་མཚན་ཉད་རང་ག་ཡལ། །ཕན་ཅ་ལག་ཏ་འཛན་པའ་བ་
འ། །དབ་ན་རག་པ་ལག་ཤས་དང་། །རག་མད་ལག་ཤས་གཉས་ས་ཡད། །རང་
ག་ཞན་ཡལ་ལ་འཁལ་བའ། །ཞན་རག་དང་པའ་མཚན་ཉད་དང་། །རང་ག་
འཛན་སངས་ལ་འཁལ་བའ། །གསལ་སང་ཅན་ག་རག་པ་ད། །རག་མད་ལག་
ཤས་ཀ་མཚན་ཉད། །དང་པ་ཆས་དང་གང་ཟག་ག །བདག་འཛན་རམ་གཉས་ལ་
བ་དང་། །གངས་ར་སན་པར་སང་བ་ཡ། །དབང་ཤས་ལ་བ་གཉས་པ་
ཡན། །ཚད་མ་ཡད་ཀ་མན་སལ་ལས། །ལག་རག་རག་པ་ལག་ཤས་དང་། །ས་
འདགས་གསམ་པ་དན་གཅག་དང་། །དན་མ་འགར་ག་ཐ་ཚམ་ཡང་། །རག་པ་
ལག་ཤས་ཡན་པར་གསངས། །
རང་ག་ཡལ་ལ་མཐའ་གཉས་ས། །དགས་པའ་སམས་བང་ཐ་ཚམ་
ས། །དན་འགར་མ་འགར་ཆ་མཉམ་པའ། །ཐ་ཚམ་གསམ་ཡད་རམ་པ་
བཞན། །ས་མ་རག་གམ་སམ་པ་དང་། །ད་བཞན་རག་གམ་སམ་པ་དང་། །རག་
གམ་མ་རག་སམ་པའ་བ འ ། །ཐ་ཚམ་ལ་ན་ར་ཉན་གས། །ཁབ་པར་བཞད་དང་
ཉན་མངས་ཅན། །ཡན་མན་གཉས་ས་ཕ་བའང་ཡད། །
བ་རག་ག་སམ་ཚག 21
རང་མཚན་དང་ན་ས་མཚན་གཉས། །རམ་བཞན་སང་ཡལ་བད་པའ་
བ། །མངན་སམ་དང་ན་རག་པ་འ། །ད་ཡང་རག་བལ་མ་འཁལ་བའ། །རག་པ་
མངན་སམ་ག་མཚན་ཉད། །དབ་ན་དབང་མངན་ཡད་མངན་དང་། །རང་རག་
རལ་འབར་མངན་སམ་བཞ། །འཁལ་ར་བཞ་ས་རན་དང་ཡལ། །གནས་དང་ད་
མ་ཐག་རན་ལའ། །བདག་རན་དབང་པ་གཟགས་ཅན་ལས། །བང་བའ་མངན་
སམ་དབང་མངན་ཏ། །ད་ལ་གཟགས་འཛན་དབང་མངན་ནས། །རག་བ་འཛན་
པའ་དབང་མངན་བར། །ལ་ཡད་ད་རམས་ར་ར་ལའང་། །ཚད་མ་དང་ན་བཅད་
ཤས་དང་། །སང་ལ་མ་ངས་པ་གསམ་ཡད། །བདག་རན་ཡད་དབང་ལ་བརན་
ནས། །བང་བའ་མངན་སམ་ཡད་མངན་ཏ། །གཟགས་འཛན་ཡད་མངན་སགས་
ལ་ཡད། །རག་པ་དང་བལ་མ་འཁལ་བའ། །འཛན་རམ་རང་རག་མངན་སམ་
ས། །ད་གཉས་ལ་ཡང་གང་ལར་ད། །ཚད་མ་ལ་སགས་གསམ་གསམ་
བཤད། །ད་ལ་རལ་འབར་མངན་སམ་ན། །བདག་རན་ཞ་ལག་ཟང་འབལ་
ག། །ཏང་འཛན་བསམས་སབས་ལས་བང་བའ། །འཕགས་པའ་རད་ཀ་མངན་
སམ་ཡན། །རན་ག་ས་ནས་དབ་ན་ན། །ཉན་རང་ཐག་ཆན་འཕགས་པའ་
གསམ། །ང་བའ ་ས ་ནས་ར་ར ་ལའང་། །མཐང་སམ་མ་སབ་ལམ་དང་
གསམ། །ཡལ་ག་ས་ནས་གཉས་ཡན་ཏ། །ཇ་ལ་ཇ་སད་མཁན་པ་འ། །ལག་
ཕགས་མངན་སམ་ལར་སང་ན། །འཁལ་དང་ཀན་རབ་ཤས་པ་དང་། །རས་
དཔག་རས་ས་དཔག་ལས་བང་། །དན་དང་མངན་འདད་ཅས་བ་འ། །མངན་སམ་
ལར་སང་རབ་རབ་བཅས། །ཞས་གསངས་དང་པ་དག་པ་ན། །རག་པ་མངན་
བ་རག་ག་སམ་ཚག22
སམ་ལར་སང་དང་། །ཐ་མ་རབ་རབ་ཅན་ག་བ། །རག་མད་མངན་སམ་ལར་སང་
ས། །ག་དན་རགས་རན་སགས་ས་ལས། །རག་མད་མངན་སམ་ལར་སང་
དང་། །མད་པ་གསལ་སང་ཅན་ག་བ། །རག་མད་ལག་ཤས་དན་གཅག་ག །
ད་ཡང་ས་དན་འདས་རང་ད། །འཛན་པའ་ཞན་རག་རག་པ་ས། །དབ་བ་
རག་པ་དན་མཐན་དང་། །རག་པ་དན་མ་མཐན་དང་གཉས། །མང་སར་དན་སར་
རག་པ་གཉས། །བར་རན་ཅན་ག་རག་པ་དང་། །དན་གཞན་ལ་ན་ས་འདགས་
དང་། ། ལག་ཏ་གར་པའ་དན་ཅན་ག། །རག་པ་གསམ་སགས་དབ་ཚལ་
མང་། །གཞན་ཡང་ཐས་བསམ་སམ་གསམ་ག། །རག་པ་གསམ་ཡད་དན་རམ་
བཞན། །ས་ས་ཙམ་གས་འཛན་པ་དང་། །དན་ལ་བསམས་ནས་ངས་རད་
དང་། །བསམ་བང་དན་ལ་ཡང་ཡང་ད། །འདས་པའ་གང་སའ་ཞན་རག་ག །
ཚད་མའ་གངས་ལ་མང་ཉང་ག །ལག་རག་བང་ཚལ་འད་ལ་ས། །རང་
འཕན་པ་དང་གཅར་བ་པས། །མངན་སམ་ཚད་མ་གཅག་ཙམ་འདད། །གངས་
ཅན་པ་ན་མངན་རས་དང་། །ས་བང་ཚད་མ་གསམ་ཡན་ཟར། །རགས་པ་ཅན་
པས་ད་གསམ་སང་། །དཔ་ཉར་འཇལ་དང་བཞ་ར་འདད། །རལ་དཔག་པ་ན་ད་
བཞ་དང་། །དན་གས་ག་བའ་ཚད་མ་དང་། །དངས་པ་མད་པའ་ཚད་མ་
དང་། །དག་པ་ཁ་ནར་གངས་ངས་ཟར། །ཙ་ར་ཀ་པས་ད་དག་སང་། །རགས་པ་
དང་ན་མ་དམགས་དང་། །ཞས་གགས་པ་དང་སད་པ་དང་། །སམ་སམས་པ་ཡ་
ཚད་མ་བཅས། །བཅ་གཅག་ཏ་ན་གངས་ངས་ཟར། །རང་ལགས་མངན་རས་
གཉས་ས་ངས། །ད་ལ་གསར་ད་མ་ས་བའ། །རག་པ་ཚད་མའ་མཚན་ཉད་
བ་རག་ག་སམ་ཚག 23
ཡན། །དབ་ན་མངན་རས་ཚད་མ་གཉས། །གཞན་ཡང་རང་ལས་ངས་པ་
དང་། །གཞན་ལས་ངས་ཀ་ཚད་མ་གཉས། །སས་བརད་ས་ནས་སས་བ་
དང་། །ངག་དང་ཤས་པ་ཚད་མ་གསམ། །
རན་རགས་ཡང་དག་ལ་བརན་ནས། །ལག་གར་དན་འཇལ་རས་དཔག་
ས། །དབ་ན་དངས་སབས་གགས་པ་དང་། །ཡད་ཆས་རས་དཔག་གསམ་ད་
བཤད། །རས་དཔག་རས་དཔག་ཚད་མ་གཉས། །དན་གཅག་ཏ་ན་ཤས་པར་
བ། །རང་ག་གཞལ་བའ་ཡལ་སང་དན། །གབ་པ་མད་ན་མ་འབང་བའ། །ངས་པ་
རང་དང་གཞན་སབས་ཀས། །འདན་པའ་ཚད་མ་རང་ལས་དང་། །གཞན་ལས་
ངས་ཀ་ཚད་མ་ཡན། །རང་རག་རལ་འབར་མངན་སམ་ག། །ཚད་མ་གཉས་དང་
རས་དཔག་དང་། །དན་བད་སང་ཅན་གམས་པ་ཅན། །གང་རང་གར་པའ་ཚད་
མ་ལ། །རང་ལས་ངས་ཀ་ཚད་མ་ཡན། །གཞན་ལས་ངས་ཀ་ཚད་མ་ལ། །སས་
བརད་ས་ནས་དབ་བ་ན། །དང་པ་བ་དང་ཡད་མ་གཏད། །མངན་སམ་འཁལ་ར་
ཅན་དང་གསམ། །སང་བ་རང་དང་བདན་པ་གཞན། །ས་ན་རང་དང་ཁད་པར་
གཞན། །སང་བ་ཉད་ཀང་གཞན་ངས་ཀ། །ཚད་མ་གསམ་སགས་བཤད་མད་
ཀ། །དངས་བརགས་ཁད་པར་ཕ་བ་གཅས། །གཞན་ལས་ངས་ཀ་ཚད་མ་
ལ། །ཚད་མས་ཁབ་ཀང་ཆས་ད་ལ། །གཞན་ལས་ངས་ཀ་ཚད་མ་ལ། །ད་ལ་
ཚད་མ་མ་ཡན་པས། །ཁབ་པ་ལ་སགས་ཞབ་ཆ་དགས། །
ཡལ་ལ་སང་གཟང་ཞན་འཇག་བཞ། །སང་ཡལ་གཟང་ཡལ་དན་གཅག་
བ་རག་ག་སམ་ཚག24
ཅང་། །ཕ་རལ་ཡལ་ལ་མ་བལས་པའ། །ས་བཤད་འཛག་སང་སགས་མ་
གཏགས། །ཤས་པ་ཀན་ལ་སང་ཡལ་ཡད། །ཞན་ཡལ་རག་པའ་སས་ཆས་
ཏ། །རག་པ་དན་མཐན་ཀན་ལ་ཡད། །འཇག་ཡལ་ཚད་མས་བཅད་དན་
ཏ། །ཚད་མ་དང་ན་ད་ལན་ག། །སས་བ་ཀན་ལ་ཡད་པ་ཡན། །རག་པའ་ཞན་
ཡལ་རག་པ་ལ། །སང་ཡང་ད་ཡ་སང་ཡལ་མན། །ད་བཞན་ད་ཡ་སང་ཡལ་
ན། །ཞན་ས་ཡན་ཡང་ཞན་ཡལ་མན། །
དབང་མངན་རམས་ལ་དམགས་རན་དང་། །བདག་རན་ད་མ་ཐག་རན་
གསམ། །གཟགས་འཛན་དབང་པའ་མངན་སམ་ལ། །རང་ག་རམ་པ་གཏད་བད་
ཀ། །རན་ད་ད་ཡ་དམགས་རད་ཡན། །མཚན་གཞ་དཔར་ན་གཟགས་ལ་
བ། །ད་འདའ་དབང་མངན་རང་དབང་ད། །སད་བད་རན་ད་བདག་རན་ཏ། །ཐན་
མང་ཐན་མང་མ་ཡན་པའ། །བདག་རན་གཉས་ཡད་དང་པ་ན། །ད་ཡ་བདག་
རན་ཡད་དང་ན། །གཉས་པ་མག་དབང་ལ་བ་འ། །ད་འདའ་དབང་མངན་གསལ་
རག་ཏ། །སད་པའ་རན་ན་གསམ་པ་ས། །ད་ཡ་ས་ལགས་ད་མ་ཐག །བང་བའ་
ཡད་ཤས་ལ་བ་འ། །ད་ཡས་ས་འཛན་སགས་ལའང་འད། །སམས་ཙམ་ལགས་
ལ་བདག་རན་དང་། །ད་མ་ཐག་རན་ཕལ་ཆར་འད། །དམགས་རན་ལ་ན་དངས་
བཏགས་ཀ། །འཇག་ཚལ་མ་འདའ་ཁད་པར་ཡད། །
འདར་བསན་ཡད་མངན་ས་ཚལ་ལ། །དབང་མངན་སད་ཅག་གཉས་པ་
ཕན། །ཡད་མངན་དང་ན་དབང་ཡད་གཉས། །སལ་མར་ས་དང་འགས་གསམ་
བ་རག་ག་སམ་ཚག 25
དང་། །རན་ག་ཡད་མངན་འདད་ཚལ་རམས། །མ་འདད་རང་ལགས་དབང་
མངན་ག། །རན་མཐའ་ཁ་ནར་ས་བར་བཞད། །
རག་བཅས་རག་མད་ཁད་པར་ཡང་། །ཕལ་ཆར་གང་སས་ཤས་པར་
ནས། །དབང་ཤས་དང་ན་མངན་སམ་གཉས། །རག་མད་ཤས་པ་ཁ་ན་
ཡན། །ཡད་ཤས་ལ་ན་རག་བཅས་དང་། །རག་མད་ཤས་པ་གཉས་ས་ཡད། །
སམས་དང་སམས་ལས་བང་བ་ན། །སམས་དང་ཡད་དང་རམ་ཤས་
རམས། །དན་གཅག་མང་ག་རམ་གངས་ཡན། །དབ་ན་མག་ག་རམ་ཤས་
ནས། །ཡད་ཀ་རམ་ཤས་བར་དག་ཡད། །སམས་བང་ལ་བཅ་ར་གཅག་
ས། །ཀན་འག་ལ་དང་ཡལ་ངས་ལ། །དག་བ་བཅ་གཅག་ར་ཉན་དག །ཉ་ཉན་ཉ་
ཤ་གཞན་འགར་བཞའ། །༼ སམས་བང་ང་གཅག་འད་དག་ག ༽ །ཚར་བ་འད་
ཤས་སམས་པ་དང་། །ཡད་ལ་བད་དང་རག་པ་ལ། །གཙ་སམས་ཀན་ག་འཁར་
ད་ན། །འག་ཕར་ཀན་འག་ཞས་བ་འ། །འདན་པ་མས་པ་དན་པ་དང་། །ཏང་
འཛན་ཤས་རབ་ལ་པ་ཡལ། །བ་བག་པ་ལ་འཇག་ངས་ཕར། །ཡལ་ངས་ཞས་
པར་བཤད་པ་ཡན། །དད་དང་ང་ཚ་ཤས་ཁལ་ཡད། །འདད་ཆགས་དང་ན་ཞ་
སང་དང་། །གཏ་མག་མད་པའ་དག་ར་གསམ། །བརན་འགས་ཤན་སངས་བག་
ཡད་དང་། །བཏང་སམས་རམ་པར་མ་འཚ་རམས། །གཉན་པ་ང་བ་མཚངས་
ལན་སགས། །ཅ་རགས་ས་ནས་དབ་བ་འ། །འདད་ཆགས་ཁང་ཁ་ང་རལ་
དང་། །མ་རག་ཐ་ཚམ་ལ་བ་དག །(འད་གསམ་ཉན་མངས་ཅན་ཞས་སར)། །ར་
ཉན་ཡན་ཏ་སམས་རད་ན། །ཉན་མངས་བད་པའ་གཙ་བ་འ། །ཁ་དང་འཁན་
བ་རག་ག་སམ་ཚག26
འཛན་འཆབ་དང་འཚག །ཕག་དག་སར་ས་ས་དང་གཡ། །རགས་དང་རམ་འཚ་
ང་ཚ་མད། །ཁལ་མད་རགས་རད་མ་དད་དང་། །ལ་ལ་བག་མད་བརད་ངས་
དང་། །ཤས་བཞན་མ་ཡན་རམ་གཡང་བཅས། །ཉ་ཤ་ར་ཉན་འཕལ་ས་དང་། །ཉ་
ཕར་ཉ་བའ་ཉན་མངས་ས། །གཉད་འགད་རག་དཔད་གཞན་འགར་ཏ། །ཀན་
སང་མཚངས་ལན་ཅ་རགས་ཀས། །དག་དང་མ་དག་ལང་མ་བསན། །གཞན་
དང་གཞན་ད་འགར་བ་འ། །
མད་ས་སད་པའ་དབ་མ་པ། །ཐལ་འགར་བ་དང་བ་ས་གསམ། །མངན་
སམ་ལ་ན་དབང་ཡད་དང་། །རལ་འབར་མངན་སམ་གསམ་འདད་ད། །རང་
རག་མངན་སམ་ཁས་མ་ལན། །མད་ས་པ་དང་སམས་ཙམ་པ། །རལ་འབར་
སད་པའ་དབ་མ་པས། །དབང་མངན་ཡད་མངན་རང་རག་དང་། །རལ་འབར་
མངན་སམ་བཞར་བཞད་ད། །འདར་ན་མང་ད་དགས་པའ་ཕར། །ཕལ་ཆར་རང་
གངས་ཙམ་ཞག་བསན། །ས་སའ་མཚན་གཞ་ག་དན་སགས། །ས་དན་རགས་
རན་སགས་ལ་ལས།། །།
སས་པ། བ་གས་ཞབ་མས་བང་དར་ག། །བ་ཡ་ས་རས་འབད་པའ་
ཕར། །བ་རག་སམ་ཚག་མདར་བསས་འད། །བ་བཟང་མང་ཅན་ཞག་གས་
བཀད། །འདར་འབད་དག་བས་འག་བ་ཀན། །ལགས་ཉས་ལ་བའ་མག་ཕ་
ནས། །མ་ནར་ལམ་བཟང་མཐར་ཕན་ཏ། །ཀན་མཁན་ག་འཕང་མར་ཐབ་
ཤག །ཚལ་འད་ལག་བསམ་དག་བ་ཅན། །དག་སང་ངག་དབང་བཟད་པ་
ཡ། །མཐན་རན་སར་ཏ་པར་ད་བསབས། །འདས་མཚན་དས་གསམ་དག་བའ་
བ་རག་ག་སམ་ཚག 27
མཐས། །ཚ་འདའ་ཕ་མས་ཐག་དངས་པའ། །མཁའ་མཉམ་འག་བ་མ་ལས་
པ། །དལ་འབར་རན་བཟང་རམ་བརད་ནས། །ས་གསམ་ག་འཕང་མར་ཐབ་
ཤག །
29
བ་ར
ག་ག
་ཚན་པ
་བར་ཚ
ལ།
རགས་རགས། 31
རགས་རགས་ཀ་རམ་གཞག
བ་མ་དང་འཇམ་དཔལ་དབངས་ལ་ཕག་འཚལ་ལ། །
གང་ག་ལགས་བཤད་བདད་རའ་ཆ་རན་གས། །
བདག་བའ་བམ་པ་གང་བའ་དཔལ་སར་བ། །
ཆས་ར་བསད་ནམས་གགས་པར་ཕག་འཚལ་ནས། །
ད་ཡ་གསང་རན་མདར་བསས་འབ་བར་བ། །
ད་ལ་འདར་རས་དཔག་ག་རན་གཏན་ཚགས་ཀ་རམ་གཞག་བཤད་པ་ལ་གསམ།
མཚན་ཉད། དབ་བ། རགས་དཔ་ཕགས་གསམ་ག་སན་ཡན་བཤད་པའ། །དང་
པ་ན། རགས་ས་བཀད་པ། རགས་ཀ་མཚན་ཉད། གཞ་ལ་སར་ན། ས་མ་རག་
པར་སབ་པའ་རགས་ས་བཀད་པ། ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རགས་ཀ་མཚན་
ཉད། བདག་མད་ཡན་ན་སར་རགས་ས་བཀད་པ་དང་། བ་བག་ཏ་ས་མ་རག་
པར་སབ་པའ་རགས་ས་བཀད་པ་གཉས་ཀ་ཡན་པས་ཁབ་ཀང་། ད་ཡན་ན་བས་
རགས་ཀས་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རགས་ས་བཀད་པ་ཡན་པས་མ་ཁབ་ས།
རགས་རགས། 32
བས་རགས་ཀས་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རགས་ས་བཀད་པ་ཡན་ན་བས་པ་
དང་གཅག་ཡན་དགས་པའ་ཕར། དས་གཞན་ལའང་རགས་འག།
གཉས་པ་དབ་བ་ལ་གཉས། རགས་ཡང་དག་བཤད་པ་དང་། རགས་
ལར་སང་བཤད་པའ། །དང་པ་ལ་གསམ། རགས་ཡང་དག་ག་ལས་གཞ་བཤད་
པ། མཚན་ཉད་དང་དབ་བ་བཤད་པའ། །དང་པ་ལ་གཉས། ཕགས་ཆས་ཀ་ལས་
གཞ་ཤས་འདད་ཆས་ཅན་བཤད་པ་དང་། ཁབ་པའ་ལས་གཞ་མཐན་ཕགས་
དང་མ་མཐན་ཕགས་གཉས་བཤད་པའ།། དང་པ་ན། ཁད་བས་རགས་ཀས་ས་
མ་རག་པར་སབ་པའ་རད་གཞར་བཟང་བ་གང་ཞག ཁད་བས་པར་ཚད་མས་
ངས་ནས་ཁད་མ་རག་པ་ཡན་མན་ལ་ཤས་འདད་ཞགས་པའ་གང་ཟག་སད་པ་
ད། ཁད་བས་རགས་ཀས་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ཤས་འདད་ཆས་ཅན་སན་
མད་ཡན་པའ་མཚན་ཉད། ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ཤས་འདད་ཆས་ཅན་སན་
མད་ཡན་ན། ས་དང་གཅག་ཡན་པས་ཁབ་པ་སགས་སབས་གཞན་ལའང་
རགས་འག་བར་བའ། །
གཉས་པ་ཁབ་པའ་ལས་གཞ་མཐན་ཕགས་དང་མ་མཐན་ཕགས་
བཤད་པ་ལ་གཉས། དངས་བཤད་པ་དང་། ཞར་ལ་མཐན་དཔ་དང་མ་མཐན་
དཔ་ངས་བཟང་བའ། དང་པ་ན། ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་སབ་ཚལ་ལར་མ་རག་
པས་མ་སང་བ་ད། ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་མཐན་ཕགས་ཀ་མཚན་ཉད། ད་དང་
མ་རག་པ་གཉས་དན་གཅག དས་སང་པ་ད། ད་སབ་ཀ་མ་མཐན་ཕགས་ཀ་
རགས་རགས། 33
མཚན་ཉད། ད་དང་མ་རག་པ་མ་ཡན་པ་གཉས་དན་གཅག། ད་ལ་དབ་ན། ས་མ་
རག་པར་སབ་པའ་འགལ་བ་མ་མཐན་ཕགས། གཞན་པ་མ་མཐན་ཕགས། མད་
པ་མ་མཐན་ཕགས་དང་གསམ་ས། ད་ཡང་རག་པ་དང་པ། ཤས་བ་གཉས་པ།
ར་བང་ར་གསམ་པ་ཡན་ན། །
གཉས་པ་ན། མཐན་དཔར་བཟང་བ། མཐན་དཔའ་མཚན་ཉད། ས་མ་
རག་པར་སབ་པའ་མཐན་དཔར་བཟང་བ་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་མཐན་དཔའ་
མཚན་ཉད། བདག་མད་ཡན་ན། སར་མཐན་དཔ་དང་། བ་བག་ཏ་ས་མ་རག་
པར་སབ་པའ་མཐན་དཔ་ཡན་པས་ཁབ་ཀང་ད་སབ་ཀ་མཐན་དཔ་ཡང་དག་
ཡན་པས་མ་ཁབ་པའ་ཚལ་ཤས་པར་བའ།། བས་རགས་ཀས་ས་མ་རག་སབ་
པའ་མཐན་དཔར་བཟང་བ་ཡང་ཡན། ད་སབ་ཀ་མཐན་དཔ་ཡང་དག་ག་མཚན་
ཉད་དང་ལན་པ་ཡང་ཡན་པའ་གཞ་མཐན་པར་དམགས་པ་ད། ད་སབ་ཀ་མཐན་
དཔ་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། དཔར་ན། ས་ཆས་ཅན། མ་རག་ས། བས་པའ་
ཕར། དཔར་ན་བམ་པ་བཞན་ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་བམ་པ་ལ་བ། བས་རགས་
ཀས་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རགས་ཆས་གཉས་དང་མ་ལན་པའ་མ་མཐན་
དཔར་བཟང་བ་ཡང་ཡན། ད་སབ་ཀ་མ་མཐན་དཔར་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད་
དང་ལན་པ་ཡང་ཡན་པའ་གཞ་མཐན་པར་དམགས་པ་ད། ད་སར་ག་མ་མཐན་
དཔར་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། དཔར་ན། ས་ཆས་ཅན། མ་རག་ས། བས་པའ་
ཕར། དཔར་ན་འདས་མ་བས་ཀ་ནམ་མཁའ་བཞན། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་
འདས་མ་བས་ཀ་ནམ་མཁའ་ལ་བའ། །
རགས་རགས། 34
གཉས་པ་ན། ཚལ་གསམ་ཡན་པ། རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད།
བས་རགས་ཀས་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ཚལ་གསམ་ཡན་པ། ད་སར་ག་
རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། དས་གཞན་ལའང་སར་ཚལ་ཤས་པར་བའ། །
འ་ན་ཚལ་གསམ་གང་ཞ་ན། ཕགས་ཆས། རས་ཁབ། ལག་ཁབ་
བ། །དང་པ་ན། རང་ཉད་ས་མ་རག་སབ་ལ་ཕགས་ཆས་ཅན་ད་སང་བའ་གང་
ཟག་གས། རང་ཉད་སའ་སང་ད་འགད་ཚལ་དང་མཐན་པར་ཡད་པ་ཉད་ད་ངས་
པ་ད། རང་ཉད་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ཕགས་ཆས་ཡན་པའ་མཚན་ཉད། དའ་
མཚན་ཉད་ཀ་ཟར་ད་ཡད་པ་ཞས་པའ་ཚག་སས་པ་ལ་དགས་པ་ཡད་ད། མག་
ཤས་ཀ་གཟང་བ་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ཕགས་ཆས་ཡན་པར་བཅད་པའ་
ཆད་ད་ཡན་པའ་ཕར། ཚག་ད་ལ་བརན་ནས་ད་ཡན་པར་ཁགས་པར་འགར་ཏ།
མག་ཤས་ཀ་གཟང་བ་སའ་སང་ད་མད་པའ་ཕར་ཏ། ས་མག་ཤས་ཀ་གཟང་བ་
མ་ཡན་པའ་ཕར། ཉད་ཅས་པའ་ཚག་སས་པ་ལ་དགས་པ་ཡད་ད། མཚན་མ་ལ་
མ་འཁམས་ཏ་ཉལ་བ། ལན་ཤང་སམས་ལན་ད་སབ་པའ་ཕགས་ཆས་ཡན་པར་
བཅད་པའ་ཆད་ད་ཡན་པའ་ཕར། ཚག་ད་ལ་བརན་ནས་ད་ཡན་པར་ཁགས་པར་
འགར་ཏ། མཚན་མ་ལ་མ་འཁམས་ཏ་ཉལ་བ་ལན་ཤང་ལ་ཡད་ཀང་། ད་ལ་ཡད་
པ་ཁ་ན་མ་ཡན་པའ་ཕར་ཏ། ད་མཐའ་དག་ལ་ཡད་པ་མ་ཡན་པའ་ཕར་ཏ། ལན་
ཤང་ཡན་ན་མཚན་མ་ལ་མ་འཁམས་ཏ་ཉལ་བས་མ་ཁབ་པའ་ཕར། ཉད་ཡད་
པའ་སར་མ་སས་པར་ཕས་སས་པ་ལ་དགས་པ་ཡད་ད། མཉན་བ་ཁ་ན་ས་མ་
རག་པར་སབ་པའ་ཕགས་ཆས་ཡན་པ་བཅད་པའ་ཆད་ད་ཡན་པའ་ཕར། ཚག་
རགས་རགས། 35
ད་ལ་བརན་ནས་ད་ཡན་པར་ཁགས་པར་འགར་ཏ། མཉན་བ་ས་ལ་ཡད་པ་ཁ་ན་
ཡན་ཀང་། ད་ཁ་ན་ས་ལ་ཡད་པ་མ་ཡན་པའ་ཕར་ཏ། གཞལ་བ་ཡང་ས་ལ་ཡད་
པའ་ཕར། ངས་པ་ཞས་པའ་ཚག་སས་པ་ལ་དགས་པ་ཡད་ད། ས་བས་པ་ཡན་
མན་ཐ་ཚམ་ཟ་བའ་རལ་བའ་ངར་བས་པ་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ཕགས་ཆས་
ཡན་པ་བཅད་པའ་ཆད་ད་ཡན་པའ་ཕར།
གཉས་པ་ན། རང་ཉད་ས་མ་རག་པར་སབ་པ་ལ་རགས་ཚལ་གཉས་
པར་སང་བའ་གང་ཟག་གས། རང་ཉད་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་མཐན་ཕགས་ཁ་
ན་ལ་ཡད་པར་ངས་པ་ད། རང་ཉད་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རས་ཁབ་ཡན་པའ་
མཚན་ཉད། དའ་མཚན་ཉད་ཀ་ཟར་ད་ཡད་པ་སས་པ་ལ་དགས་པ་ཡད་ད།
བས་པ་ས་རག་པར་སབ་པའ་རས་ཁབ་ཡན་པ་བཅད་པའ་ཆད་ད་ཡན་པའ་ཕར།
ཚག་ད་ལ་བརན་ནས་ད་ཡན་པར་ཁགས་པར་འགར་ཏ། བས་པ་ས་རག་པར་
སབ་པའ་མཐན་ཕགས་ལ་མད་པའ་ཕར། ཁ་ན་སས་པ་ལ་དགས་པ་ཡད་ད།
གཞལ་བ་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རས་ཁབ་ཡན་པ་བཅད་པའ་ཆད་ད་ཡན་པའ་
ཕར། ཚག་ད་ལ་བརན་ནས་ད་ཡན་པར་ཁགས་པར་འགར་ཏ། གཞལ་བ་ས་
རག་པར་སབ་པའ་མཐན་ཕགས་ཁ་ན་ལ་ཡད་པ་མ་ཡན་པའ་ཕར། ད་སབ་ཀ་
མཐན་ཕགས་དང་མ་མཐན་ཕགས་གཉས་ཀ་ལ་ཡད་པའ་ཕར། ཁ་ན་ཞས་པའ་
ཚག་ཡད་པའ་སར་སས་ཤང་ཕས་མ་སས་པ་ལ་དགས་པ་ཡད་ད། རལ་བང་ས་
མ་རག་པར་སབ་པའ་རས་ཁབ་ཏ་བསན་པའ་དགས་པ་ཡད་པའ་ཕར། ཚག་ད་
ལ་བརན་ནས་ད་ཡན་པ་ག་བར་འགར་ཏ། རལ་བང་མ་རག་པ་ཁ་ན་ལ་ཡད་
རགས་རགས། 36
ཀང་། མ་རག་པ་ལ་ཡད་པ་ཁ་ན་མ་ཡན་པའ་ཕར་ཏ། ད་མཐའ་དག་ལ་ཡད་པ་
མ་ཡན་པའ་ཕར་ཏ། ད་རལ་མ་བང་ག་བག་ར་ལ་མད་པའ་ཕར། ངས་པ་སས་
པ་ལ་དགས་པ་ཡད་ད། ངག་ས་ངག་སའ་སས་བ་ཕ་རལ་པ་ཀན་མཁན་ད་སབ་
པའ་རས་ཁབ་ཡན་པ་བཅད་པའ་ཆད་ད་ཡན་པའ་ཕར།
གསམ་པ་ན། རང་ཉད་ས་མ་རག་པར་སབ་པ་ལ་རགས་ཚལ་གསམ་
པར་སང་བའ་གང་ཟག་གས། རང་ཉད་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་མ་མཐན་ཕགས་
ལ་མད་པ་ཉད་ད་ངས་པ་ད། རང་ཉད་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ལག་ཁབ་ཡན་
པའ་མཚན་ཉད། དའ་ཟར་ད་མད་པ་སས་པ་ལ་དགས་པ་ཡད་ད། བས་པ་ས་
རག་པར་སབ་པའ་ལག་ཁབ་ཡན་པ་བཅད་པའ་ཆད་ད་ཡན་པའ་ཕར། ཚག་ད་
ལ་བརན་ནས་ད་ཡན་པ་ཁགས་པར་འགར་ཏ། བས་པ་ས་རག་པར་སབ་པའ་མ་
མཐན་ཕགས་ལ་ཡད་པའ་ཕར། ཉད་སས་པ་ལ་དགས་པ་ཡད་ད། མ་རག་པ་
དང་ས་རལ་བང་ད་སབ་པའ་ལག་ཁབ་ཡན་པ་བཅད་པའ་ཆད་ད་ཡན་པའ་ཕར།
ཚག་ད་ལ་བརན་ནས་ད་ཡན་པར་ཁགས་པར་འགར་ཏ། མ་རག་པ་དང་ས་རལ་
བང་ད་སབ་པའ་མ་མཐན་ཕགས་ལ་མད་པ་ཁ་ན་མ་ཡན་པ་ས། ད་སབ་ཀ་མ་
མཐན་ཕགས་ཡན་ན། མ་རག་པ་ཡན་པས་ཀང་མ་ཁབ། མ་ཡན་པས་ཀང་མ་
ཁབ་པའ་ཕར་ཏ། ད་སབ་ཀ་མ་མཐན་ཕགས་གག་མ་རག་པ་ཡན། ནམ་མཁའ་
ད་མ་ཡན་པའ་ཕར། ཉད་མད་པའ་སར་མ་སས་པར་ཕས་སས་པ་ལ་དགས་པ་
ཡད་ད། རལ་བང་དང་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ལག་ཁབ་ཏ་བསན་པའ་ཆད་ད་
ཡན་པའ་ཕར། ཚག་ད་ལ་བརན་ནས་ད་ཡན་པར་ག་ནས་ཏ། རལ་བང་དང་ས་
རགས་རགས། 37
མ་རག་པར་སབ་པའ་མ་མཐན་ཕགས་ལ་མད་པ་ཁ་ན་ཡན་ཀང་། ད་སབ་ཀ་མ་
མཐན་ཕགས་ཁ་ན་ལ་མད་པ་མ་ཡན་པ་ས། ད་སབ་ཀ་མཐན་ཕགས་རལ་མ་
བང་ག་བག་ར་ལའང་མད་པ་ཡན་པས་ད་སད་བཤད་པར་བ་བ་ཡན་པའ་ཕར།
གསམ་པ་རགས་ཡང་དག་ག་དབ་བ་བཤད་པ་ལ་དག ང་བའ་ས་ནས་
དབ་བ། བསབ་བའ་ཆས་ཀ་ས་ནས་དབ་བ། སབ་ཚལ་ག་ས་ནས་དབ་བ།
བསབ་བའ་ས་ནས་དབ་བ། མཐན་ཕགས་ལ་འཇག་ཚལ་ག་ས་ནས་དབ་བ།
རལ་བའ་ས་ནས་དབ་བའ། །དང་པ་ལ་གསམ། འབས་རགས་ཡང་དག རང་
བཞན་ག་རགས་ཡང་དག མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་ག །དང་པ་ལ་
གཉས། མཚན་ཉད་དང་། དབ་བའ། དང་པ་ན། འབས་བའ་ཚལ་གསམ་ཡན་པ།
འབས་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། གཞ་ལ་བཀར་ན། ད་བའ་རགས་ཀས་ད་
ལན་ལ་ལ་མ་ཡད་པར་སབ་པའ་དངས་ཀ་བསབ་བའ་ཆས་ས་གཟང་བ་ཡང་
ཡན་ད་བའ་ར་ཡང་ཡན་པའ་གཞ་མཐན་སད་པ་གང་ཞག ད་བའ་རགས་ཀས་
ད་ལན་ལ་ལ་མ་ཡད་པར་སབ་པའ་ཚལ་གསམ་ཡན་པ་ད། ད་བའ་རགས་ཀས་
ད་ལན་ལ་ལ་མ་ཡད་པར་སབ་པའ་འབས་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད།
གཉས་པ་དབ་བ་ལ་ལ། ར་དངས་སབ་ཀ་འབས་རགས་ཡང་དག ར་སན་སང་
སབ་ཀ་འབས་རགས་ཡང་དག ར་ཁད་པར་སབ་ཀ་འབས་རགས་ཡང་དག ར་
རང་ལག་སབ་ཀ་འབས་རགས་ཡང་དག ར་ཆས་རས་དཔག་ག་འབས་རགས་
ཡང་དག་ག །དང་པ་ན། ད་ལན་ལ་ལ་ཆས་ཅན། མ་ཡད་ད། ད་བ་ཡད་པའ་
ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་བ་ལ་བའ། གཉས་པ་ན། བར་སང་ག་ད་བ་ཆས་
རགས་རགས། 38
ཅན། རང་ར་མ་ས་མ་སན་ད་སང་ས། ད་བ་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་
ན་ད་བ་ལ་བའ། གསམ་པ་ན། གཟགས་འཛན་དབང་མངན་ཆས་ཅན། རང་ག་
བདག་རན་དང་ད་མ་ཐག་རན་ལས་གཞན་པའ་རང་ག་རན་ཡད་ད། རང་ག་
བདག་རན་དང་ད་མ་ཐག་རན་ཚང་བ་ཙམ་གས་མ་ས་ཞང་། རས་འགའ་ས་བའ་
ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བ། བཞ་པ་ན། ཉར་ལན་ག་ཕང་པ་ཆས་ཅན།
རང་ར་དང་བཅས་ཏ། རས་འགའ་ས་བའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བ།
ལ་པ་ན། ཁ་ནང་བ་རམ་གང་བའ་སང་ན་ཆས་ཅན། བར་ར་ས་མས་བར་
གཟགས་ད་ལར་བ་བསད་པའ་ནས་པ་ཡད་ད། བར་ར་ད་ལར་བ་ཡད་པའ་ཕར།
ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །
གཉས་པ་རང་བཞན་ག་རགས་ཡང་དག་ལ་གཉས། མཚན་ཉད་དང་།
དབ་བའ། །དང་པ་ན། རང་བཞན་ག་ཚལ་གསམ་ཡན་པ་ད། རང་བཞན་ག་
རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། གཞ་ལ་བཀར་ན། བས་རགས་ཀས་ས་མ་རག་
པར་སབ་པའ་དངས་ཀ་བསབ་བའ་ཆས་ས་གཟང་བ་ཡན་ན་བས་པ་དང་བདག་
ཉད་གཅག་ཡན་པས་ཁབ་པ་གང་ཞག བས་རགས་ཀས་ས་མ་རག་པར་སབ་
པའ་ཚལ་གསམ་ཡན་པ་ད། བས་རགས་ཀས་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རང་
བཞན་ག་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། གཉས་པ་ད་ལ་དབ་ན། ཁད་པར་
ལས་པ་བའ་རང་བཞན་ག་རགས་ཡང་དག་དང་། ཁད་པར་དག་པ་བའ་རང་
བཞན་ག་རགས་ཡང་དག་གཉས། དང་པ་ན། རང་བཞན་ག་རགས་ཡང་དག་
ཡན་པ་གཞར་བཅས་ལ། རང་ཞས་བརད་པའ་སས་རང་ག་བད་པ་པ་འཕན་པ།
རགས་རགས། 39
ཁད་པར་ལས་པ་བའ་རང་བཞན་ག་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། ད་ལ་དབ་
ན། རང་ཞས་བརད་པའ་སས་རང་ག་བད་པ་པ་དངས་ས་འཕན་པ་དང་། ཤགས་
ལ་འཕན་པ་གཉས། རལ་བང་ད། རང་ཞས་བརད་པའ་སས་རང་ག་བད་པ་པ་
དངས་ས་འཕན་པའ་དང་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རང་བཞན་ག་རགས་ཡང་དག་
དང་། བས་པ་ད། ད་ལར་ཤགས་ལ་འཕན་པའ་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རང་
བཞན་ག་རགས་ཡང་དག་ཡན་ན། གཉས་པ་ན། རང་བཞན་ག་རགས་ཡང་དག་
ཡན་པ་གཞར་བཅས་ལ། རང་ཞས་བརད་པའ་སས་རང་ག་བད་པ་པ་མ་འཕན་
པ་ད། ཁད་པར་དག་པ་བའ་རང་བཞན་ག་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད།
དངས་པ་ད་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ཁད་པར་དག་པ་བའ་རང་བཞན་ག་རགས་
ཡང་དག་ཡན་ན། །
གསམ་པ་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་བཤད་པ་ལ་གཉས། མཚན་
ཉད་དང་། དབ་བའ། དང་པ་ན། ཁད་ད་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་གང་ཞག ཁད་
ཀ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་དངས་ཀ་བསབ་བའ་ཆས་ས་གཟང་བ་ཡང་ཡན་
དགག་པ་ཡང་ཡན་པའ་གཞ་མཐན་སད་པ་ད། ཁད་ད་སབ་ཀ་མ་དམགས་པའ་
རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། གཉས་པ་ད་ལ་དབ་ན། མ་སང་བ་མ་དམགས་
པའ་རགས་ཡང་དག་དང་། སང་རང་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་གཉས།
དང་པ་ལའང་། མཚན་ཉད་དང་དབ་བ་གཉས་ས། དང་པ་ན། རང་ཉད་མདན་ག་
གཞ་འདར། ཤ་ཟ་ལ་ཤ་ཟ་བསལ་དན་ད་སང་བའ་གང་ཟག་ག་ཤ་ཟ་ཡད་ངས་
ཀ་བཅད་ཤས་དན་མཐན་མ་འཇག་པར་སབ་པའ་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་
རགས་རགས། 40
དག་གང་ཞག་རང་ཉད་ཀ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་དགག་བའ་ཆས་ས་བཏགས་
པའ་དན་ཡད། རང་ཉད་ཀ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་དགག་བའ་ཆས་ས་བཏགས་
པའ་དན། རང་ཉད་ཀ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་ཤས་འདད་ཆས་ཅན་ག་སང་ད་
རང་ཉད་ད་སབ་པ་ལ་ཕགས་ཆས་ཅན་ད་སང་བའ་གང་ཟག་ག་ཚད་མ་ལ་ལར་
མ་རང་བ་ད། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་མ་སང་བ་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་ག་
མཚན་ཉད། གཉས་པ་ད་ལ་དབ་ན། མ་སང་བའ་འབལ་ཟ་མ་དམགས་པའ་
རགས་ཡང་དག་དང་། མ་སང་བའ་འགལ་ཟ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་
གཉས། དང་པ་ན། མ་སང་བ་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་ཀང་ཡན་། མད་
དགག་ཀང་ཡན་པའ་གཞ་མཐན་པ་ད། མ་སང་བའ་འབལ་ཟ་མ་དམགས་པའ་
རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། ད་ལ་དབ་ན། ར་མ་སང་བ་མ་དམགས་པའ་
རགས་ཡང་དག་དང་། ཁབ་བད་མ་སང་བ་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་
གཉས། དང་པ་ན། མདན་ག་གཞ་འདར་ཆས་ཅན། ཤ་ཟ་ལ་ཤ་ཟ་བསལ་དན་ད་
སང་བའ་གང་ཟག་ག་ཤ་ཟ་ཡད་ངས་ཀ་བཅད་ཤས་དན་མཐན་མ་འཇག་ས། ཤ་
ཟ་ཤ་ཟ་བསལ་དན་ད་སང་བའ་གང་ཟག་གས་ཚད་མས་མ་དམགས་པའ་ཕར།
ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །གཉས་པ་ན། མདན་ག་གཞ་འདར་ཆས་ཅན།
ཤ་ཟ་ཤ་ཟ་བསལ་དན་ད་སང་བའ་གང་ཟག་གས་ཤ་ཟ་ཡད་ཅས་དམ་བཅའ་མ་
རགས་ཏ། ཤ་ཟ་ཤ་ཟ་བསལ་དན་ད་སང་བའ་གང་ཟག་གས་ཚད་མས་མ་
དམགས་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །
གཉས་པ་མ་སང་བའ་འགལ་ཟ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་ན། མ་
རགས་རགས། 41
སང་བ་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་ཀང་ཡན། མ་ཡན་དགག་དང་སབ་པ་
གང་རང་ཡང་ཡན་པའ་གཞ་མཐན་པ། མ་སང་བའ་འགལ་ཟ་དམགས་པའ་
རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། དཔར་ན། མདན་ག་གཞ་འདར་ཆས་ཅན། ཤ་ཟ་
ལ་ཤ་ཟ་བསལ་དན་ད་སང་བའ་གང་ཟག་ག་ཤ་ཟ་ཡད་ངས་ཀ་བཅད་ཤས་དན་
མཐན་མ་འཇག་ས། ཡད་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །
གཉས་པ་སང་རང་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་ལ་གཉས། མཚན་
ཉད་དང་དབ་བའ། །དང་པ་ན། ད་སབ་ཀ་སང་རང་མ་དམགས་པའ་ཚལ་གསམ་
ཡན་པ་ད། ད་སབ་ཀ་སང་རང་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད།
གཞ་ལ་བཀར་ན། ཁད་ས་རག་པ་མ་ཡན་པར་སབ་པའ་མ་དམགས་པའ་རགས་
ཡང་དག་གང་ཞག ཁད་ཀ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་དགག་བའ་ཆས་ས་བཏགས་
པའ་དན་ཡད་ན། ཁད་ཀ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་དགག་བའ་ཆས་ས་བཏགས་
པའ་དན། ཁད་ཀ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་ཤས་འདད་ཆས་ཅན་ག་སང་ད་ཁད་ད་
སབ་པ་ལ་ཕགས་ཆས་ཅན་ད་སང་བའ་གང་ཟག་ག་ཚད་མ་ལ་སང་རང་བས་
ཁབ་པ་ད། ཁད་ད་སབ་ཀ་སང་རང་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་
ཉད། གཉས་པ་ད་ལ་དབ་ན། སང་རང་ག་འབལ་ཡལ་མ་དམགས་པའ་རགས་
ཡང་དག་དང་། སང་རང་ག་འགལ་དམགས་ཀ་རགས་ཡང་དག་གཉས། དང་པ་
ན། ད་སབ་ཀ་སང་རང་མ་དམགས་པའ་ཚལ་གསམ་དང་མད་དགག་ག་གཞ་
མཐན་ད། ད་སབ་ཀ་སང་རང་ག་འབལ་ཡལ་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་
ག་མཚན་ཉད། གཉས་པ་ད་ལ་དབ་ན། སང་རང་ག་ཁབ་བད་མ་དམགས་པའ་
རགས་རགས། 42
རགས་ཡང་དག་དང་། སང་རང་ག་ར་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་དང་།
སང་རང་ག་རང་བཞན་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་དང་། སང་རང་ག་
དངས་འབས་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་དང་བཞ། དང་པ་ན། དཔར་ན།
ཤང་མད་པའ་བག་རང་ན་ཆས་ཅན། ཤ་པ་མད་ད། ཤང་མད་པའ་ཕར། ཞས་
བཀད་པའ་ཚ་ན་ཤང་མད་པ་ལ་བ། གཉས་པ་ན། དཔར་ན། མ་མད་མཚན་མའ་
ར་མཚ་ན་ཆས་ཅན། ད་བ་མད་ད། མ་མད་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་མ་
མད་པ་ལ་བ། གསམ་པ་ན། དཔར་ན། བམ་པ་ཚད་མས་མ་དམགས་པའ་ས་
ཕགས་ན་ཆས་ཅན། བམ་པ་མད་ད། བམ་པ་ཚད་མས་མ་དམགས་པའ་ཕར།
ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་བམ་པ་ཚད་མས་མ་དམགས་པ་ལ་བ། བཞ་པ་ན། དཔར་
ན། ད་བས་དབན་པའ་ར་ར་བ་གབ་མད་པ་ན་ཆས་ཅན། ད་བའ་དངས་ར་ནས་
པ་ཐགས་མད་མད་ད། ད་བ་མད་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བ།
འ་ན་ད་བ་ད་ད་བའ་དངས་རའ་འབལ་ཟ་ཡན་པར་ཐལ། ད་བ་མད་པ་
ད། ད་བའ་དངས་རའ་འབལ་ཟ་དངས་འབས་བཀག་པ་ཡན་པའ་ཕར། འདད་ན་
ད་བའ་དངས་ར་ད། ད་བ་དང་འབལ་བར་ཐལ་ལ། །ཞ་ན་ར་བཙན་པའ་རམ་
འགལ་ག་མཐའ་དཔད་ལས། ད་བའ་དངས་ར་ད་བ་དང་ད་འབང་འབལ་ད་
གསངས་པ་ལར་ཁས་ལན་རགས་སམ་སམ་མ། །
གཉས་པ་སང་རང་ག་འགལ་དམགས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ལ་གཉས།
མཚན་ཉད། དབ་བའ། །དང་པ་ན། ད་སབ་ཀ་སང་རང་མ་དམགས་པའ་ཚལ་
གསམ་དང་མ་ཡན་དགག་དང་སབ་པ་གང་རང་ག་གཞ་མཐན་ད། ད་སབ་ཀ་
རགས་རགས། 43
སང་རང་ག་འགལ་དམགས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། གཉས་པ་ད་ལ་
དབ་ན། ལན་ཅག་མ་གནས་འགལ་ལ་བརན་པའ་འགལ་དམགས་ཀ་རགས་ཡང་
དག་དང་། ཕན་ཚན་སངས་འགལ་ལ་བརན་པའ་འགལ་དམགས་ཀ་རགས་ཡང་
དག་གཉས། དང་པ་ན། ད་སབ་ཀ་འགལ་དམགས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ཀང་ཡན།
ད་སབ་ཀ་དགག་བའ་ཆས་ས་བཏགས་པའ་དངས་པ་དང་རས་ཐ་དད་ཀང་ཡན་
པའ་གཞ་མཐན་པ་ད། ད་སབ་ཀ་ལན་ཅག་མ་གནས་འགལ་ལ་བརན་པའ་
འགལ་དམགས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། ད་ལ་དབ་ན། བམ་པར་གར་
པའ་ལན་ཅག་མ་གནས་འགལ་ལ་བརན་པའ་འགལ་དམགས་ཀ་རགས་ཡང་
དག་དང་། ཤས་པར་གར་པའ་ལན་ཅག་མ་གནས་འགལ་ལ་བརན་པའ་འགལ་
དམགས་ཀ་རགས་ཡང་དག་དང་། སག་ཆགས་ས་གར་པའ་ལན་ཅག་མ་གནས་
འགལ་ལ་བརན་པའ་འགལ་དམགས་ཀ་རགས་ཡང་དག་དང་གསམ། དང་པ་ལ་
ཡང། ར་འགལ་དམགས། ཁབ་བད་འགལ་དམགས། རང་བཞན་འགལ་
དམགས། འགལ་འབས་འགལ་དམགས། འབས་བ་འགལ་དམགས། ར་དང་
འགལ་བའ་འབས་བ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་དང་དག དང་པ་ན། དཔར་
ན། ཤར་ཕགས་ཀ་མ་ཆས་ཅན། གངས་འབས་ས་ལང་བད་དང་གནད་མད་ད་
ལན་ཅག་ཏ་མ་གནས་ཏ། མ་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་མ་ལ་བ།
གཉས་པ་ན། ད་ཆས་ཅན། ཁ་བའ་རག་པ་དང་གནད་མད་ད་ལན་ཅག་ཏ་མ་
གནས་ཏ། མ་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་མ་ལ་བ། གསམ་པ་ན། ད་
ཆས་ཅན། གང་རག་དང་གནད་མད་ད་ལན་ཅག་ཏ་མ་གནས་ཏ། མ་ཡན་པའ་
རགས་རགས། 44
ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་མ་ལ་བ། བཞ་པ་ན། ཤར་ཕགས་ཀ་ད་བ་དག་
འཕར་བ་ཆས་ཅན། གང་རག་དང་གནད་མད་ད་ལན་ཅག་ཏ་མ་གནས་ཏ། ད་བ་
དག་ཏ་འཕར་བ་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བ། ལ་པ་ན། ཤར་
ཕགས་ཀ་མ་ཆས་ཅན། གང་ར་ནས་པ་ཐགས་མད་དང་གནད་མད་ད་ལན་ཅག་
ཏ་མ་གནས་ཏ། མ་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་མ་ལ་བ། དག་པ་ན།
ཤར་ཕགས་ཀ་ད་བ་དག་ཏ་འཕར་བ་ཆས་ཅན། གང་འབས་ས་ལང་བད་དང་
གནད་མད་ད་ལན་ཅག་ཏ་མ་གནས་ཏ། ད་བ་དག་ཏ་འཕར་བ་ཡན་པའ་ཕར།
ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བ། ད་ཡང་གནད་མད་ད་ལན་ཅག་ཏ་མ་གནས་ཞས་
པ་སར་ཚལ་ཙམ་ཡན་ག། དགག་བའ་ཆས་ན། གང་རག་ག་འབས་བ་དང་། དའ་
ཁབ་བ་དང་། དའ་ང་བ་དང་། དའ་ར་རམས་ལ་ག་བར་བའ། །
གཉས་པ་ཤས་པར་གར་པའ་ལན་ཅག་མ་གནས་འགལ་ལ་བརན་པའ་
འགལ་དམགས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ན། གང་ཟག་ག་བདག་འཛན་ག་དངས་
གཉན་ད་གར་པའ་ཉན་ཐས་སམ་ལམ་བར་ཆད་མད་ལམ་ཆས་ཅན། གང་ཟག་
ག་བདག་འཛན་དང་གནད་མད་ད་ལན་ཅག་ཏ་མ་གནས་ཏ། གང་ཟག་ག་བདག་
འཛན་ག་དངས་གཉན་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །
གསམ་པ་སག་ཆགས་ས་གར་པའ་ལན་ཅག་མ་གནས་འགལ་ལ་བརན་
པའ་འགལ་དམགས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ན། དཔར་ན། ཤར་ཕགས་ཀ་བ་རག་
ཆས་ཅན། འག་པ་དང་གནད་མད་ད་ལན་ཅག་ཏ་མ་གནས་ཏ། བ་རག་ཡན་པའ་
ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བ།
རགས་རགས། 45
གཉས་པ་ཕན་ཚན་སང་འགལ་ལ་བརན་པའ་འགལ་དམགས་ཀ་རགས་
ཡང་དག་ན། ད་སབ་ཀ་འགལ་དམགས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ཀང་ཡན། ད་སབ་
ཀ་དགག་བའ་ཆས་ས་བཏགས་པའ་དངས་པ་དང་རས་ཐ་དད་མ་ཡན་པ་ཡང་
ཡན་པའ་གཞ་མཐན་པ་ད། ད་སབ་ཀ་ཕན་ཚན་སངས་འགལ་ལ་བརན་པའ་
འགལ་དམགས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། དཔར་ན། མ་ག་ཆས་ཅན།
སར་ཡང་ས་བ་དན་མད་ད། ཡད་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ཡད་པ་ལ་
བའ། །
གཉས་པ་རགས་ཡང་དག་ལ་བསབ་བའ་ཆས་ཀ་ས་ནས་དབ་ན།
དགག་རགས་ཡང་དག་དང་། སབ་རགས་ཡང་དག་གཉས། ད་སབ་ཀ་ཚལ་
གསམ་གང་ཞག ད་སབ་ཀ་དངས་ཀ་བསབ་བའ་ཆས་ས་གཟང་བ་ཡན་ན་
དགག་པ་ཡན་པས་ཁབ་པ་ད། ད་སབ་ཀ་དགག་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད།
གཉས་པ་ན། ད་སབ་ཀ་ཚལ་གསམ་གང་ཞག ད་སབ་ཀ་དངས་ཀ་བསབ་བའ་
ཆས་ས་གཟང་བ་ཡན་ན་སབ་པ་ཡན་པས་ཁབ་པ་ད། ད་སབ་ཀ་སབ་རགས་
ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད།
གསམ་པ་རགས་ཡང་དག་ལ་སབ་ཚལ་ག་ས་ནས་དབ་ན། ད་སབ་ཀ་
ཐ་སད་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་དང་། ད་སབ་ཀ་དན་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་
གཉས། དང་པ་ན། ད་སབ་ཀ་དངས་ཀ་བསབ་བའ་ཆས་ས་གཟང་བ་ཡན་ན།
མཚན་བ་ཡན་པས་ཁབ་པ་ཡང་ཡན། ད་སབ་ཀ་ཚལ་གསམ་ཡང་ཡན་པ་ད་ད་
སབ་ཀ་ཐ་སད་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད།
རགས་རགས། 46
བས་པ་ད་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ཐ་སད་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་ཡན་
ཏ། ད་ད་སབ་ཀ་ཐ་སད་འབའ་ཞག་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་ཡན་པའ་ཕར་ཏ། ད་
ད་སབ་ཀ་ཐ་སད་འབའ་ཞག་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་ཏ་སང་བའ་རལ་བ་ཡད་
པའ་ཕར་ཏ། ས་སད་ཅག་མ་གབ་ཟན་མ་བརད། བས་པ་ས་མ་རག་སབ་ལ་
ཕགས་ཆས་ཅན་ད་སང་བའ་རལ་བའ་ངར། བས་པ་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ཐ་
སད་འབའ་ཞག་སབ་པའ་རགས་ཡང་དག་ཡན་པའ་ཕར། དར་ཐལ། དའ་ངར་
བས་པ་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རགས་ཡང་དག་ཡན་པ་གང་ཞག གང་ཟག་
དས་ས་སད་ཅག་མ་གབ་ཟན་མ་བརད་པའ་ཕར། འད་ལ་བརན་ནས་ས་སད་
ཅག་མར་གབ་མ་ཟན་པའ་བས་པ་ས་མ་རག་པར་སབ་པ་ལ་ཕགས་ཆས་ཅན་ད་
སང་བའ་རལ་བའ་ངར། བས་པ་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ཐ་སད་སབ་ཀ་རགས་
ཡང་དག་ཡན་ཀང་། དའ་ངར་བས་པ་ད་སབ་ཀ་ཐ་སད་འབའ་ཞག་སབ་ཀ་
རགས་ཡང་དག་མ་ཡན་པར་གབ་ས། རལ་བ་ད་ལ་ས་སད་ཅག་མ་སབ་དགས་
པའ་ཕར།
ཁ་ན་ར། བས་པ་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ཐ་སད་སབ་ཀ་རགས་ཡང་
དག་ཡན་པ་མ་འཐད་ད། དའ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་དངས་ཀ་བསབ་བའ་ཆས་
ས་གཟང་བ་ཡན་ན། མཚན་བ་ཡན་པས་མ་ཁབ་པའ་ཕར་ཏ། སད་ཅག་མ་ད་
བས་པའ་རགས་ཀས་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་དངས་ཀ་བསབ་བའ་ཆས་ས་
གཟང་བ་ཡན་པའ་ཕར་ཞ་ན། རགས་མ་གབ་ས། ས་སད་ཅག་མ་ད། བས་རགས་
ཀས་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་དངས་ཀ་བསབ་བ་ཡང་དག་མ་ཡན་པའ་ཕར།
རགས་རགས། 47
དར་ཐལ། ད་ཚད་མས་གབ་པའ་གང་ཟག་ཡན་ན། བས་རགས་ཀས་ས་མ་རག་
པར་སབ་པའ་དངས་ཀ་བསབ་བ་ཡང་དག་ཚད་མས་གབ་པའ་གང་ཟག་ཡན་མ་
དགས་པའ་ཕར་ཏ། ད་ཡན་ན། ས་མ་རག་པར་ཚད་མས་གབ་པའ་གང་ཟག་
ཡན་མ་དགས་པའ་ཕར་ཏ། སད་ཅག་མ་ད་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རགས་ཡང་
དག་ཡན་པའ་ཕར། ད་ཁབ་ས། ད་ལ་ན་སད་ཅག་མའ་རགས་ཀས་ས་མ་རག་
པར་སབ་པའ་བསབ་བ་ཚད་མས་ངས་པ་ལ། དའ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་སབ་
བད་ཚལ་གསམ་ཚད་མས་གབ་པ་ངས་པར་སན་ད་འག་དགས་པའ་ཕར།
གཉས་པ་ན། ད་སབ་ཀ་དངས་ཀ་བསབ་བའ་ཆས་ས་གཟང་བ་ཡན་ན།
མཚན་ཉད་ཡན་པས་ཁབ་པ་ཡང་ཡན། ད་སབ་ཀ་ཚལ་གསམ་ཡང་ཡན་པ་ད།
ད་སབ་ཀ་དན་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། བས་པ་ད་ས་སད་ཅག་
མར་སབ་པའ་དན་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་ཡན་ན། །
དས་ན་ད་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་ཡན་ན། ད་སབ་ཀ་ཐ་སད་སབ་ཀ་
རགས་ཡང་དག་དང་། ད་སབ་ཀ་དན་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་གང་རང་ཡན་
པས་མ་ཁབ་པ་དང་། ད་སབ་ཀ་དན་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་ཡན་ན། ད་སབ་ཀ་
ཐ་སད་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་མ་ཡན་དགས་ཀང་། ད་སབ་ཀ་ཐ་སད་སབ་ཀ་
རགས་ཡང་དག་ཡན་ན། ད་སབ་ཀ་ཐ་སད་འབའ་ཞག་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་
ཡན་པས་ཁབ་པར་ཁས་བང་བར་མ་བའ། །
བཞ་པ་རགས་ཡང་དག་ལ་བསབ་བའ་ས་ནས་དབ་བ་བཤད་པ་ལ་
རགས་རགས། 48
གསམ། ཡད་ཆས་ཀ་རགས་ཡང་དག་དང་། གགས་པའ་རགས་ཡང་དག་དང་།
དངས་སབས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ག །དང་པ་ན། དཔད་གསམ་གས་དག་པའ་
ལང་ག་རགས་ཀས་སན་པའ་ལངས་སད་ཁམས་ཀས་བད། ཞས་པའ་ལང་རང་
ག་བསན་བའ་དན་ལ་མ་བས་བར་སབ་པའ་དངས་ཀ་བསབ་བ་ཡན་ན། ཤན་ཏ་
ལག་གར་ཡན་པས་ཁབ་པ་གང་ཞག དའ་རགས་ཀས་ད་འདའ་ལང་ད་ལར་སབ་
པའ་ཚལ་གསམ་ཡན་པ་ད། དའ་རགས་ཀས་ད་འདའ་ལང་ད་ལར་སབ་པའ་
ཡད་ཆས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། ད་ལ་དབ་ན། ཡད་ཆས་ཀ་འབས་
རང་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་གསམ་ཡད།
གཉས་པ་ན། རག་ཡལ་ན་ཡད་པའ་རགས་ཀས་ར་བང་ཅན་ལ་ཟ་བ་
ཞས་པའ་སས་བརད་རང་ད་སབ་པའ་དངས་ཀ་བསབ་བ་ཡན་ན་ས་བང་གགས་
པ་ཡན་པས་ཁབ་པ་གང་ཞག དའ་རགས་ཀས་ད་ལར་སབ་པའ་ཚལ་གསམ་
ཡན་པ་ད། དའ་རགས་ཀས་ད་ལར་སབ་པའ་གགས་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་
ཉད། ད་ལ་དབ་ན། གགས་པའ་རང་བཞན་ག་རགས་ཡང་དག་དང་། གགས་པའ་
མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་དག་གཉས་ཡད།
གསམ་པ་ན། བས་རགས་ཀས་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་དངས་ཀ་
བསབ་བ་ཡན་ན། ཅང་ཟད་ལག་གར་ཡན་པས་ཁབ་པ་གང་ཞག དའ་རགས་
ཀས་ད་ལར་སབ་པའ་ཚལ་གསམ་ཡན་པ་ད། དའ་རགས་ཀས་ད་ལར་སབ་པའ་
དངས་སབས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། སར་དངས་སབས་ཀ་རགས་
ཡང་དག་ལ་དབ་ན། དངས་སབས་ཀ་འབས་རང་མ་དམགས་པའ་རགས་ཡང་
རགས་རགས། 49
དག་གསམ་ཡད། དས་ན་ཡད་ཆས་ཀ་རགས་ཡང་དག་སགས་གསམ་པ་མ་
འགལ་ཏ། དཔད་གསམ་དག་པའ་ལང་ད་སན་པས་ལངས་སད་ཁམས་ཀས་
བད་ཞས་པའ་ལང་རང་ག་བསན་བའ་དན་ལ་མ་བས་བར་སབ་པའ་ཡད་ཆས་ཀ་
རགས་ཡང་དག་དང་། ད་འདའ་ལང་ཟ་བ་ཞས་པའ་སས་བརད་རང་ད་སབ་པའ་
གགས་པའ་རགས་ཡང་དག་དང་། ད་འདའ་ལང་གང་ཟག་ག་བདག་མད་ད་སབ་
པའ་དངས་སབས་ཀ་རགས་ཡང་དག་གསམ་ར་ར་ནས་ཡན་པའ་ཕར།
ལ་པ་རགས་ཡང་དག་ལ་མཐན་ཕགས་ལ་འཇག་ཚལ་ག་ས་ནས་དབ་
ན། ད་སབ་ཀ་མཐན་ཕགས་ལ་ཁབ་བད་ད་འཇག་པའ་རགས་ཡང་དག་དང་། ད་
སབ་ཀ་མཐན་ཕགས་ལ་རམ་གཉས་ས་འཇག་པའ་རགས་ཡང་དག་གཉས།
དང་པ་ན། ཁད་ཀ་རགས་ཀས་ཆས་ད་གཞ་དར་སབ་པའ་འགད་ཚལ་
ཡན་འགད་ཡན་དགས་པ་གང་ཞག གཞ་ད་ཡན་ན་ཁད་ཡན་པས་ཁབ་པ་ཡང་
ཡན། ཁད་ཆས་ད་གཞ་དར་སབ་པའ་ཚལ་གསམ་ཡང་ཡན་པ་ད། ཁད་ད་སབ་
ཀ་མཐན་ཕགས་ལ་ཁབ་བད་ད་འཇག་པའ་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད།
དཔར་ན། བས་པ་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རགས་ཡང་དག་ཏ་བཀད་པའ་ཚ་ན་
བས་པ་ལ་བའ། །
གཉས་པ་ན། ཁད་ཀ་རགས་ཀས་ཆས་ད་གཞ་དར་སབ་པའ་འགད་
ཚལ་ཡན་འགད་ཡན་དགས་པ་གང་ཞག གཞ་ད་ཡན་ན། ཁད་ཡན་པས་ཀང་མ་
ཁབ། ཁད་མ་ཡན་པས་ཀང་མ་ཁབ་པ་ཡང་ཡན། ཁད་ད་སབ་ཀ་ཚལ་གསམ་
རགས་རགས། 50
ཡན་པ་ད། ཁད་ད་སབ་ཀ་མཐན་ཕགས་ལ་རམ་གཉས་ས་འཇག་པའ་རགས་
ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། དཔར་ན། ད་བ་ཡད་པ་ཡན་པ་ད་ད་ལན་ལ་ལ་མ་ཡད་
པར་སབ་པའ་འབས་རགས་ཡང་དག་ཏ་བཀད་པའ ་ཚ ་ད་བ་ཡད་པ་ལ་
བའ། །དས་ན་མ་དང་མ་ཡད་པ་གཉས་ར་ར་ནས་ད་ལན་ལ་ལ་མ་ཡད་པར་སབ་
པའ་དངས་ཀ་བསབ་བའ་ཆས་ཡན་ལ། མ་ཡད་ན་ད་བ་ཡད་པས་མ་ཁབ་ས།
ར་ན་འཁལ་པ་སད་ཕར་ར། །ཞས་གསངས་པའ་ཕར་དང་། ད་མད་འགར་ཁང་
ག་སལ་བ་དམར་འབར་བས་ཀང་མ་ངས་པའ་ཕར།
དག་པ་རལ་བའ་ས་ནས་དབ་ན། རང་དན་སབས་ཀ་རགས་ཡང་དག་
དང་། གཞན་དན་སབས་ཀ་རགས་ཡང་དག་གཉས། དང་པ་ན། ཁད་ད་སབ་ཀ་
རགས་ཡང་དག་གང་ཞག ཁད་ཀ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་ཕ་རལ་ཡང་དག་མད་
པ་ད། ཁད་ད་སབ་ཀ་རང་དན་སབས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། དཔར་
ན། ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རང་དན་སབས་ཀ་རགས་ཡང་དག་ཏ་སང་བའ་
རལ་བའ་ངར་ས་མ་རག་པར་སབ་པ་ལ་བས་པ་རགས་ས་བཀད་པའ་ཚ་ན་བས་
པ་ལ་བའ། །
གཉས་པ་ན། ཁད་ད་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་གང་ཞག ཁད་ཀ་རགས་
ཀས་ད་སབ་ཀ་ཕ་རལ་ཡང་དག་ཡད་པ་ད། ཁད་ད་སབ་ཀ་གཞན་དན་སབས་
ཀ་རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད། དཔར་ན། བས་རགས་ཀས་ས་མ་རག་པར་
སབ་པ་སབས་ས་བབས་པའ་ཕ་རལ་ཡང་དག་ག་ངར། ས་ཆས་ཅན། མ་རག་
ས། བས་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་བས་པ་ལ་བའ། །
རགས་རགས། 51
གཉས་པ་རགས་ལར་སང་བཤད་པ་ལ་གསམ། འགལ་བའ་གཏན་
ཚགས་བཤད་པ། མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་བཤད་པ། མ་གབ་པའ་གཏན་
ཚགས་བཤད་པའ། །དང་པ་ན། རང་ཉད་ད་སབ་པ་ལ་ཕགས་ཆས་ཅན་ད་སང་
བའ་གང་ཟག་གས་རང་ཉད་ཀ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་རས་ས་འག་ལག་ག་ཁབ་
པ་ཕན་ཅ་ལག་ཏ་ངས་པ་ད། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་འགལ་རགས་ཡན་པའ་མཚན་
ཉད། འགལ་རགས་ལ་སས་བརད་རགས་ཀ་ས་ནས་དབ་ན། ཆས་ཀ་ང་བ་སབ་
པའ་འགལ་རགས། སས་ཟན་ག་ཆས་ཀ་ཁད་པར་སབ་པའ་འགལ་རགས། སས་
ཟན་ག་ཆས་ཅན་ག་ང་བ་སབ་པའ་འགལ་རགས། སས་ཟན་ག་ཆས་ཅན་ག་ཁད་
པར་སབ་པའ་འགལ་རགས་དང་བཞ། དང་པ་ན། ས་ཆས་ཅན། རག་ས། བས་
པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །གཉས་པ་ན། མག་སགས་ཆས་
ཅན། འདས་པ་མ་ཡན་པའ་ཡལ་ཅན་གཞན་དན་བད་ད། འདས་བསགས་ཡན་
པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །གསམ་པ་ན། ནམ་མཁའ་དངས་པ་
ཆས་ཅན། རག་ས། འདས་མ་བས་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་
བའ། །བཞ་པ་ན། འདས་པ་མ་ཡན་པའ་ཡལ་ཅན་མག་སགས་ཆས་ཅན། གཞན་
དན་བད་ད། འདས་བསགས་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །
ད་ཡང་གངས་ཅན་པས་སངས་རས་པའ་ངར་ཞ་འདད་ལ་མག་སགས་
བདག་རག་པའ་དན་བད་པར་བསབ་འདད་ནས་ངག་ཏ་མག་སགས་ཆས་ཅན།
གཞན་དན་བད་ད། འདས་བསགས་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་འདས་
བསགས་ད། མག་སགས་གཞན་དན་བད་པར་སབ་པའ་འགལ་རགས་ཡན་
རགས་རགས། 52
ཀང་། སར་མག་སགས་གཞན་དན་བད་པར་སབ་པའ་འགལ་རགས་མ་ཡན་
པའ་ཁད་པར་སགས་ཡད་ཀང་འདར་ཡ་ག་མངས་ས་དགས་ནས་མ་བས་ལ།
ཤས་པར་འདད་ན། པཎ་ཆན་གས་མཛད་པའ་དགངས་པ་རབ་གསལ་ག་ལའ་
བཞ་པའ་ཤག་གངས་ས་བཞ་པའ་མདན་ངས་ལ་ཞབ་ཏ་བལས་ན་ཤས་པར་
འགར་ར། །(འད་བད་སར་གསར་རང་གཉས་ཡད་པའ་རང་པར་ག་དགས།)
གཉས་པ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་ལ་མཚན་ཉད་དང་། དབ་བ་གཉས།
དང་པ་ན། རང་ཉད་ཀ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་ཕགས་ཆས་གང་ཞག རང་ཉད་ཀ་
རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་རས་ས་འག་ལག་ག་ཁབ་པ་རལ་མར་ཡང་མ་ངས། རང་
ཉད་ཀ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་རས་ས་འག་ལག་ག་ཁབ་པ་ཕན་ཅ་ལག་ཏ་ཡང་
མ་ངས་པ་ད། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་ཀ་མཚན་ཉད།
གཉས་པ་ན། རང་ཉད་ད་སབ་པ་ལ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་ས་སང་བའ་གང་
ཟག་གས། ད་སབ་ཀ་ཕགས་ཆས་ཀ་ལས་གཞ་ཤས་འདད་ཆས་ཅན་དང་། ད་
སབ་ཀ་ཁབ་པའ་ལས་གཞ་གཉས་གང་རང་ལ་ཐན་མང་ད་ཡད་པར་མ་ངས་པ་
དང་། ངས་པའ་ཆ་ནས་དབ་ན། ཐན་མང་མ་ཡན་པའ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་
དང་། ཐན་མང་བའ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་གཉས། དང་པ་ན། རང་ཉད་ད་
སབ་ཀ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་གང་ཞག རང་ཉད་ད་སབ་པ་ལ་ཕགས་ཆས་
ཅན་ད་སང་བའ་གང་ཟག་གས། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་མཐན་ཕགས་དང་མ་མཐན་
ཕགས་གང་རང་ལ་ཡད་པར་མ་ངས་པ་ད། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་ཐན་མང་མ་ཡན་
པའ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་ཀ་མཚན་ཉད། དཔར་ན། ས་ཆས་ཅན། རག་ས།
རགས་རགས། 53
མཉན་བ་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་མཉན་བ་ལ་བ་དང་། གསན་
ལས་གང་ཟག་ག་བདག་བཅས་ས་སབ་པ་ལ། སག་ལན་རགས་ས་བཀད་པའ་
ཚ་ན་སག་ལན་ལ་བའ།།
གཉས་པ་ཐན་མང་བའ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་ལ། མཚན་ཉད་དང་།
དབ་བ་གཉས། དང་པ་ན། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་གང་
ཞག རང་ཉད་ད་སབ་པ་ལ་ཕགས་ཆས་ཅན་ད་སང་བའ་གང་ཟག་གས། རང་
ཉད་ད་སབ་ཀ་མཐན་ཕགས་དང་མ་མཐན་ཕགས་གང་རང་ལ་ཡད་པར་ངས་པ་
ད། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་ཐན་མང་བའ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་ཀ་མཚན་ཉད།
གཉས་པ་ད་ལ་དབ་ན། དངས་ཀ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་དང་། ལག་ལན་ག་
གཏན་ཚགས་གཉས། དང་པ་ན། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་ཐན་མང་བའ་མ་ངས་པའ་
གཏན་ཚགས་གང་ཞག རང་ཉད་ད་སབ་པ་ལ་ཕགས་ཆས་ཅན་ད་སང་བའ་གང་
ཟག་གས། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་མཐན་ཕགས་དང་མ་མཐན་ཕགས་གཉས་ཀ་ལ་
ཡད་པར་ངས་པ་ད། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་དངས་ཀ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་ཀ་
མཚན་ཉད། ད་ལ་དབ་ན། ཕགས་ཆས་འཁར་ལར། ཟར་བཞར་དངས་ཀ་མ་
ངས་པ། །ཞས་གསངས་པ་ལར། མཐན་ཕགས་ལ་ཁབ་བད། མ་མཐན་ཕགས་
ལའང་ཁབ་བད་ད་འཇག་པའ་དངས་ཀ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་དང་། མཐན་
ཕགས་ལ་རམ་གཉས། མ་མཐན་ཕགས་ལའང་རམ་གཉས་ས་འཇག་པའ་དངས་
ཀ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་དང་། མཐན་ཕགས་ལ་རམ་གཉས། མ་མཐན་
ཕགས་ལ་ཁབ་བད་ད་འཇག་པའ་དངས་ཀ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་དང་།
རགས་རགས། 54
མཐན་ཕགས་ལ་ཁབ་བད། མ་མཐན་ཕགས་ལ་རམ་གཉས་ས་འཇག་པའ་
དངས་ཀ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་དང་བཞ། དང་པ་ན། ས་ཆས་ཅན། རག་ས།
ར་བང་ར་མད་པ་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །གཉས་པ་
ན། ས་ཆས་ཅན། རག་ས། བ་གས་དང་ལན་པ་མ་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་
པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །གསམ་པ་ན། ས་ཆས་ཅན། རག་ས། གཞལ་བ་ཡན་པའ་
ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །
གཉས་པ་ལག་ལན་ག་གཏན་ཚགས་ལ། མཚན་ཉད་དང་དབ་བ་གཉས།
དང་པ་ན། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་ཐན་མང་བའ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་གང་ཞག
རང་ཉད་ད་སབ་པ་ལ་ཕགས་ཆས་ཅན་ད་སང་བའ་གང་ཟག་གས། རང་ཉད་ད་
སབ་ཀ་མཐན་ཕགས་དང་མ་མཐན་ཕགས་གཉས་ཀ་ལ་ཡད་པར་མ་ངས་པ་ད།
རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་ལག་ལན་ག་གཏན་ཚགས་ཀ་མཚན་ཉད། གཉས་པ་ད་ལ་
དབ་ན། ཡང་དག་ལག་ལན་ག་གཏན་ཚགས་དང་། འགལ་བ་ལག་ལན་ག་གཏན་
ཚགས་གཉས། དང་པ་ན། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་ལག་ལན་ག་གཏན་ཚགས་གང་
ཞག རང་ཉད་ད་སབ་པ་ལ་ཕགས་ཆས་ཅན་ད་སང་བའ་གང་ཟག་གས། རང་
ཉད་ད་སབ་ཀ་མཐན་ཕགས་ལ་ཡད་པར་ངས་པ་ད། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་ཡང་
དག་ལག་ལན་ག་གཏན་ཚགས་ཀ་མཚན་ཉད། དཔར་ན། ཀན་མཁན་བསལ་
དན་ད་སང་བའ་རལ་བའ་ངར། ངག་ས་ད་ངག་ས་བའ་སས་བ་ཕ་རལ་པ་ཀན་
མཁན་མ་ཡན་པར་སབ་པའ་ཡང་དག་ལག་ལན་ག་གཏན་ཚགས་ཡན་པ་ལ་
བའ། །
རགས་རགས། 55
གཉས་པ་ན། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་ལག་ལན་ག་གཏན་ཚགས་གང་ཞག
རང་ཉད་ད་སབ་པ་ལ་ཕགས་ཆས་ཅན་ད་སང་བའ་གང་ཟག་གས། རང་ཉད་ད་
སབ་ཀ་མ་མཐན་ཕགས་ལ་ཡད་པར་ངས་པ་ད། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་འགལ་བ་
ལག་ལན་ག་གཏན་ཚགས་ཀ་མཚན་ཉད། དཔར་ན། ཀན་མཁན་བསལ་དན་ད་
སང་བའ་རལ་བའ་ངར། ངག་ས་ངག་སའ་སས་བ་ཕ་རལ་པ་ཀན་མཁན་ད་སབ་
པའ་ལག་ལན་ག་གཏན་ཚགས་ཡན་པ་ལ་བའམ་ལ་བསལ་དན་ད་སང་བའ་རལ་
བའ་ངར། ངག་ས་ད་ངག་སའ་སས་བ་ཕ་རལ་པ་ལ་ལས་ཚ་འཕས་པར་སབ་
པའ་འགལ་བ་ལག་ལན་ག་གཏན་ཚགས་ཡན་པ་ལ་བའ། །
ལག་ལན་གཉས་ཀ་ག་དན་ཡད་ད། རང་ཉད་ད་སབ་པ་ལ་ཕགས་ཆས་
ཅན་ད་སང་བའ་གང་ཟག་གས། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་མཐན་ཕགས་ལ་ཡད་པར་
ངས་པ་ད། རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་རགས་ཡང་དག་ཏ་འགར་ར་ལ་དས་ད་སབ་ཀ་
མ་མཐན་ཕགས་ལ་མད་པར་མ་ངས་པས་ཡང་དག་ལག་ལན་དང་། ད་འདའ་
གང་ཟག་གས་རང་ཉད་ད་སབ་ཀ་མ་མཐན་ཕགས་ལ་ཡད་པར་ངས་པས་ད་
སབ་ཀ་འགལ་རགས་ས་འགར་ར་ལ། དས་ད་སབ་ཀ་མཐན་ཕགས་ལ་མད་པར་
མ་ངས་པས་འགལ་བ་ལག་ལན་ད་འཇག་པའ་ཕར། དས་ན་བས་པ་ས་མ་རག་
པར་སབ་པ་ལ་ཕགས་ཆས་ཅན་ད་སང་བའ་གང་ཟག་ད་ལ་བས་པ་ད་ད་སབ་ཀ་
མཐན་ཕགས་ལ་ཡད་པར་མ་ངས་པ་དང་། ངས་པ་གཉས། དང་པ། དའ་ངར་
བས་པ་ད་ད་སབ་ཀ་ཐན་མང་མ་ཡན་པའ་མ་ངས་པའ་གཏན་ཚགས་དང་།
གཉས་པ་ལ་ཡང་། ད་སབ་ཀ་རས་ཁབ་ཏ་མ་ངས་པ་དང་། ངས་པ་གཉས། དང་
རགས་རགས། 56
པའ་ངར་བས་པ་ད་ད་སབ་ཀས་ཡང་དག་ལག་ལན་ག་གཏན་ཚགས་དང་།
གཉས་པའ་ངར་བས་པ་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རགས་ཡང་དག་ཡན་པར་ཤས་
པར་བའ། །
གསམ་པ་ན། མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས་ལ་གཉས། མཚན་ཉད་དང་
དབ་བའ། །དང་པ་ན། ཁད་ད་སབ་ཀ་རགས་ས་བཀད་པ་གང་ཞག ད་སབ་ཀ་
ཕགས་ཆས་མ་ཡན་པ། ད་སབ་ཀ་མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས་ཀ་མཚན་ཉད།
གཉས་པ་ལ། དན་ལ་ལས་ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས། བ་ལ་ལས་ནས་མ་
གབ་པའ་གཏན་ཚགས། རལ་བ་ལ་ལས་ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས་དང་
གསམ། དང་པ་ལ། རགས་ཀ་ང་བ་མད་ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས། ཆས་
ཅན་ག་ང་བ་མད་ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས། རགས་ཆས་ཐ་དད་མད་ནས་
མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས། གཞ་རགས་ཐ་དད་མད་ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་
ཚགས། གཞ་ཆས་ཐ་དད་མད་ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས། རགས་ཆས་ཅན་
ག་སང་ད་འགད་ཚལ་དང་མཐན་པར་མད་ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས། ཆས་
ཅན་ག་ཕགས་གཅག་རགས་ལ་མད་ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས་དང་བདན་
ན། །མཚན་གཞ་རམ་པ་ལར་ད། (དང་པ་ན།) སས་བ་ཆས་ཅན། སག་བསལ་བ་
ཡན་ཏ། ར་བང་རས་ཕག་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །གཉས་
པ་ན། ར་བང་ར་ཆས་ཅན། མ་རག་ས། བས་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་
ལ་བའ། །གསམ་པ་ན། ས་ཆས་ཅན། མ་རག་ས། མ་རག་པ་ཡན་པའ་ཕར།
ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །བཞ་པ་ན། ས་ཆས་ཅན། མ་རག་ས། ས་ཡན་
རགས་རགས། 57
པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །ལ་པ་ན། ས་ཆས་ཅན། ས་ཡན་ཏ།
བས་པ་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །དག་པ་ན། ས་ཆས་
ཅན། མ་རག་ས། མག་ཤས་ཀ་གཟང་བ་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་
ད་ལ་བའ། །བདན་པ་ན། ལན་ཤང་ཆས་ཅན། སམས་ལན་ཡན་ཏ། མཚན་མར་
ལ་མ་འཁམས་ནས་ཉལ་བའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །
གཉས་པ་བ་ལ་ལས་ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས་ལ། རགས་ཀ་ང་
བ་ལ་ཐ་ཚམ་ཟ་ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས། ཆས་ཅན་ག་ང་བ་ལ་ཐ་ཚམ་
ཟ་ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས། རགས་དང་ཆས་ཅན་གཉས་ཀ་ལ་ཐ་ཚམ་ཟ་
ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས། ཤས་འདད་ཆས་ཅན་སན་མད་མད་ནས་མ་
གབ་པའ་གཏན་ཚགས་དང་བཞ། དང་པ་ན།་ ཤ་ཟ་བསལ་དན་ད་སང་བའ་གང་
ཟག་ག་ངར། ས་ཆས་ཅན། མ་རག་ས། ཤ་ཟའ་ཚད་མའ་གཞལ་བ་ཡན་པའ་
ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །གཉས་པ་ན། ད་ཟ་བསལ་དན་ད་སང་
བའ་གང་ཟག་ག་ངར། ད་ཟའ་ག་དབངས་ཆས་ཅན། མ་རག་ས། བས་པའ་ཕར།
ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །གསམ་པ་ན། ར་བ་གང་ན་ཡད་མད་མ་ཤས་
པའ་གང་ཟག་ག་ངར། ར་སལ་གསམ་ག་དབ་མ་ན་ཆས་ཅན། ར་བ་ཡད་ད། ར་
བས་ས་སག་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །བཞ་པ་ན། དཔལ་
ལན་ཆས་གགས་ཀ་ངར། ས་ཆས་ཅན། མ་རག་ས། བས་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་
པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །
གསམ་པ་རལ་བ་བལས་ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས་ལ་དབ་ན། ས་
རགས་རགས། 58
རལ་ལ་བལས་ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་ཚགས། ཕ་རལ་ལ་བལས་ནས་མ་གབ་
པའ་གཏན་ཚགས། ས་རལ་ཕ་རལ་གཉས་ཀ་ལ་བལས་ནས་མ་གབ་པའ་གཏན་
ཚགས་དང་གསམ། དང་པ་ན། གངས་ཅན་པས་སངས་རས་པའ་ངར། བ་བད་
ཆས་ཅན། སམས་མད་ཡན་ཏ། ས་འཇག་ཅན་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་
ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །གཉས་པ་ན། གཅར་བ་པས་སངས་རས་པའ་ངར། ལན་ཤང་
ཆས་ཅན། སམས་ལན་ཡན་ཏ། ཤན་པ་བཤས་ན་འཆ་བའ་ཕར། ཞས་བཀད་
པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །གསམ་པ་ན། རགས་པ་ཅན་པས་གངས་ཅན་པའ་ངར།
ས་ཆས་ཅན། མ་རག་ས། བས་པའ་ཕར། ཞས་བཀད་པའ་ཚ་ན་ད་ལ་བའ། །
གསམ་པ་རགས་དཔ་ཕགས་གསམ་ག་སན་ཡན་བཤད་པ་ལ་དག
རགས་ཀ་སན། རགས་ཀ་ཡན་ཏན། དཔའ་སན། དཔའ་ཡན་ཏན། ཕགས་ཀ་
སན། ཕགས་ཀ་ཡན་ཏན་ན། །དང་པ་ན། ས་མ་རག་པར་སབ་པ་ལ་མག་ཤས་
ཀ་གཟང་བ་རགས་ས་བཀད་པའ་ཚ། མག་ཤས་ཀ་གཟང་བ་འཇག་བད་རང་
ཉད་ཡན་པའ་ཆ་ནས་ད་རགས་སན་ཅན་ད་སང་བ་ད། རང་ཉད་རགས་སན་ཡན་
པའ་མཚན་ཉད། དཔར་ན། རགས་ས་བཀད་པ་ཡང་ཡན། ཚལ་གསམ་མ་ཡན་
པ་ཡང་ཡན་པའ་གཞ་མཐན་པ་ལ་བ། གཞ་ལ་སར་ན་མག་ཤས་ཀ་གཟང་བ་
འཇག་བད་རང་ཉད་ཡན་པའ་ཆ་ནས། ད་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རགས་སན་
ཅན་ད་སང་བ་ད། རང་ཉད་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རགས་སན་ཀ་མཚན་ཉད།
དཔར་ན། ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རགས་ས་བཀད་པ་ཡང་ཡན། ས་མ་རག་
པར་སབ་པའ་ཚལ་གསམ་མ་ཡན་པ་ཡང་ཡན་པའ་གཞ་མཐན་པ་ལ་བའ། །མག་
རགས་རགས། 59
ཤས་ཀ་གཟང་བ་འཇག་བད་རང་ཉད་ཡན་པའ་ཆ་ནས། ད་མག་ཤས་ཀ་གཟང་
བའ་རགས་ཀས་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རགས་སན་ཅན་ད་སང་བ་ད། དའ་
རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་རགས་སན་ཅན་ག་མཚན་ཉད། དཔར་ན། མག་ཤས་ཀ་
གཟང་བའ་རགས་ཀས་ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རགས་ས་བཀད་པ་ཡང་ཡན།
དའ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་ཚལ་གསམ་མ་ཡན་པ་ཡང་ཡན་པའ་གཞ་མཐན་པ་
ལ་བའ། །
ད་སབ་ཀ་རགས་སན་ཅན་དང་། ད་སབ་ཀ་རགས་ལར་སང་གཉས་དན་
གཅག ད་སབ་ཀ་རགས་ལར་སང་དང་། ད་སབ་ཀ་རགས་ཀ་སན་གཉས་དན་
མ་གཅག་ས། ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་རགས་སན་ཡན་ན། ད་སབ་ཀ་རགས་
སན་ཅན་ག་མཚན་ཉད་ཡན་པས་ཁབ་པའ་ཕར། འད་དག་ལ་དགག་གཞག་ག་
ཚལ་རས་པར་ཤས་འདད་ན། གཞན་དན་ལའའ་རམ་བཤད་དགངས་པ་རབ་
གསལ་ལས་ཤས་པར་བའ། །
གཉས་པ་རགས་ཀ་ཡན་ཏན་བཤད་པ་ན། ད་སབ་ཀ་ཚལ་གསམ་གང་
རང་། ད་སབ་ཀ་རགས་ཡན་ཏན་ཅན་ག་མཚན་ཉད། ད་སབ་ཀ་རགས་ཀ་སན་
དང་། ད་སབ་ཀ་རགས་ཀ་ཡན་ཏན་གཉས་འགལ་ཡང་། ད་སབ་ཀ་རགས་སན་
ཅན་དང་། ད་སབ་ཀ་རགས་ཡན་ཏན་ཅན་གཉས་མ་འགལ་ཏ། དཔར་ན། མག་
དང་ར་བ་འགལ་ཡང་། མག་ལན་དང་། ར་ལན་གཉས་མ་འགལ་བ་བཞན་ན། །
གཉས་པ་ན། རགས་ཡང་དག་ག་འཇག་བད། རགས་ཀ་ཡན་ཏན་ག་
རགས་རགས། 60
མཚན་ཉད། ཚལ་གསམ་ཡན་པ་ད། དའ་མཚན་གཞ། ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་
རགས་ཡང་དག་ག་འཇག་བད། ད་སབ་ཀ་རགས་ཀ་ཡན་ཏན་ག་མཚན་ཉད།
ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ཚལ་གསམ་ཡན་པ་ད། དའ་མཚན་གཞ་ཡན་ན། །དས་
བས་རགས་སགས་ལ་ཡང་རགས་འག།
གསམ་པ་དཔ་སན་ན། ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་མཐན་དཔའ་སན་ཅན་
ག་འཇག་བད། ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་མཐན་དཔའ་སན་ག་མཚན་ཉད།
མཚན་གཞ་ན། ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་མཐན་དཔར་བཟང་བ་ཡང་ཡན། ད་
སབ་ཀ་མཐན་དཔ་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད་དང་མ་ལན་པ་ཡང་ཡན་པའ་གཞ་
མཐན་པ་ད་ད་ཡན་ན། །བས་རགས་ཀ་ད་སབ་ཀ་མཐན་དཔ་སགས་ལའང་
རགས་འག་ཞང། ད་སབ་ཀ་མཐན་དཔ་སན་ཅན་དང་། ད་སབ་ཀ་མཐན་དཔའ་
སན་དན་མ་གཅག་པ་དང་། ད་སབ་ཀ་མཐན་དཔ་སན་ཅན་དང་། ད་སབ་ཀ་
མཐན་དཔ་ལར་སང་གཉས་དན་གཅག་པས་གནད་ད་ངས་པར་བའ། །
བཞ་པ་དཔའ་ཡན་ཏན་ན། མཐན་དཔ་ཡང་དག་ག་འཇག་བད་ད།
མཐན་དཔའ་ཡན་ཏན་ག་མཚན་ཉད། མཐན་དཔར་བཟང་བ་ཡང་ཡན། མཐན་
དཔ་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད་དང་ལན་པ་ཡང་ཡན་པའ་གཞ་མཐན་པ་ད། དའ་
མཚན་གཞ་ཡན། ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་མཐན་དཔ་ཡང་དག་ག་འཇག་བད་
ད། ད་སབ་ཀ་མཐན་དཔའ་ཡན་ཏན་ག་མཚན་ཉད། ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་
མཐན་དཔར་བཟང་བ་ཡང་ཡན། ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་མཐན་དཔ་ཡང་དག་
ག་མཚན་ཉད་དང་ལན་པ་ཡང་ཡན་པའ་གཞ་མཐན་པ་ད། ས་མ་རག་པར་སབ་
རགས་རགས། 61
པའ་མཐན་དཔའ་ཡན་ཏན་ག་མཚན་གཞ་ཡན། བས་རགས་སགས་ལའང་
རགས་འག།
ལ་པ་ཕགས་ཀ་སན་ན། དངས་པ་དན་བད་ནས་པའ་ཚགས་དན་
འཇག་བད་རང་ཉད་ཡན་པའ་ཆ་ནས། བས་རགས་ཀས་དངས་པ་དན་བད་ནས་
པར་སབ་པའ་ཕགས་སན་ཅན་ད་སང་བ་ད། རང་ཉད་བས་རགས་ཀས་དངས་
པ་དན་བད་ནས་པར་སབ་པའ་ཕགས་སན་ཡན་པའ་མཚན་ཉད། དཔར་ན།
བས་རགས་ཀས་དངས་པ་དན་བད་ནས་པར་སབ་པའ་ཕགས་ས་བཟང་བ་ཡང་
ཡན། དའ་རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་ང་བའ་དན་སགས་ཆས་ལ་ཚང་བ་མ་ཡན་པ་
ཡང་ཡན་པའ་གཞ་མཐན་པ་ལ་བའ། །དངས་པ་དང་དན་བད་ནས་པའ་ཚགས་
དན་འཇག་བད་རང་ཉད་ཡན་པའ་ཆ་ནས། ད་དངས་པ་དན་བད་ནས་པར་སབ་
པའ་ཕགས་སན་ཅན་ད་སང་བ་ད། རང་ཉད་དངས་པ་དན་བད་ནས་པར་སབ་
པའ་ཕགས་སན་ག་མཚན་ཉད། དཔར་ན། དངས་པ་དན་བད་ནས་པར་སབ་
པའ་ཕགས་ས་བཟང་བ་ཡང་ཡན། ད་སབ་ཀ་ང་བའ་དན་སགས་ཆས་ལ་ཚང་
བ་མ་ཡན་པ་ཡང་ཡན་པའ་གཞ་མཐན་པ་ལ་བའ། །ཚགས་དན་ད་འཇག་བད་
རང་ཉད་ཡན་པའ་ཆ་ནས། ད་ཕགས་སན་ཅན་ད་སང་བ་ད། རང་ཉད་ཕགས་
སན་ཡན་པའ་མཚན་ཉད། དཔར་ན། ཕགས་ས་བཟང་བ་ཡང་ཡན། ང་བའ་དན་
སགས་ཆས་ལ་ཚང་བ་མ་ཡན་པ་ཡང་ཡན་པའ་གཞ་མཐན་པ་ལ་བའ། །བས་
རགས་ཀས་དངས་པ་དན་བད་ནས་པར་སབ་པའ་ཕགས་སན་ཡན་ན། དའ་
རགས་ཀས་ད་སབ་ཀ་ཕགས་སན་ཅན་ག་མཚན་ཉད་ཡན་པས་ཁབ་བ། །
རགས་རགས། 62
དག་པ་ཕགས་ཀ་ཡན་ཏན་ན། ཕགས་ཡང་དག་ག་འཇག་བད། ཕགས་
ཀ་ཡན་ཏན་ག་མཚན་ཉད། མཚན་གཞ་ན། ང་བའ་དན་སགས་ཆས་ལ་ཚང་བ་
ལ་བའ། །ས་མ་རག་པར་སབ་པའ་ཕགས་ཡང་དག་ག་འཇག་བད། ས་མ་རག་
པར་སབ་པའ་ཕགས་ཀ་ཡན་ཏན་ག་མཚན་ཉད། ད་སབ་ཀ་ང་བའ་དན་སགས་
ཆས་ལ་ཚང་བ་ད། དའ་མཚན་གཞ་ཡན། ད་བས་རགས་ལའང་རགས་
འགའ།། །།
འདར་སས་པ། ལང་རགས་འད་ཟར་གངས་མད་སས་པ་ཡས། །ཕས་
རལ་བ་ཡ་མན་པ་མཐར་བད་ཅང། །རས་འཇག་བ་གས་འདབ་སང་རས་པའ་
གཉན། །ད་ན་མཚངས་མད་པཎ་ཆན་ཆས་ཀ་ར། །གང་དའ་རག་གཞང་དགངས་
ཟབ་རན་ཆགས་ས། །སབ་པར་འདད་ཀང་ཡག་ཁར་ཆར་ལ་བས། །མ་ཐག་ཡ་
ཐང་ཆད་ལ་ཕན་པའ་ཕར། །དམ་པའ་གཞང་བཞན་མདར་བསས་འད་བསན་
ཏ། །གང་དག་གང་ཟག་ལ་རན་ཆས་ལ་མན། །གནད་སམས་ཕག་དག་གདན་
གས་ཡད་དཀག་པའ། །ཕགས་ལང་ཅན་ལ་ཕན་པ་དཀའ་མད་ཀང་། །གཟར་
གནས་དན་གཉར་ཅན་ལ་ཕན་པའང་སད། །ད་ལས་བང་བའ་ལགས་བས་
ན། །ར་བང་ཅན་ག་འད་ལ་བ། །དཀར་བ་གང་ཞག་བསགས་པའ་མཐས། །འཇམ་
མགན་བསན་པ་ཡན་གནས་ཤག །ཅས་རགས་རགས་ཀ་རམ་གཞག་ཆས་ཀན་གསལ་བའ་མ་ལང་ཞས་བ་བ།
འབས་མ་ཉག་དག་བའ་བཤས་གཉན་ཆན་པ་ཚལ་ཁམས་རམ་རལ་དཔལ་བཟང་པས་མཛད་པ་རགས་ས།། །།
སན་དང་བསན་པ་ཐར་པ་ཐམས་ཅད་མཁན། །གཞལ་བ་ལག་གར་ཕ་བའ་
ར་མའ་གཟགས། །ཐར་འདད་ཡད་ངར་འཆར་བའ་ཐབས་ཀ་འཕལ། །རགས་
རགས་རགས། 63
རགས་ཆས་ཀན་གསལ་བའ་མ་ལང་འད། །པར་ད་བསན་པའ་ལགས་བས་ར་
བདན་གས། །ཉར་དངས༸རལ་བསན་ཉན་བད་འབར་བའ་གཟས། །སད་འདར་
ཉས་ར་མན་ཚགས་ཀན་བཅམ་ས། །བ་གས་པད་ཚལ་འདབ་སང་བཞད་གར་
ཅག །ར་སར་ཐག་དངས་མཁའ་མཉམ་ལས་ཅན་ཀན། །ལག་པའ་ལམ་ད་ནམ་
ཡང་མ་ལང་ཞང། །མངན་མཐ་ངས་ལགས་སབས་ས་རམ་འཛག་ས། །ས་གསམ་
གཞལ་མད་ཁང་ད་ཕན་གར་ཅག །ཅས་པའ་པར་བང་སན་ཚག་འད་བཞན། བ་གང་མཁན་ཟར་འཇམ་དཔལ་
སམ་འཕལ་གས་སས་པ་དག་ལགས་འཕལ།། །།
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག 65
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག
༄༅། །འདན་པ་མཉམ་མད་ཤཀའ་ཏག །རལ་ཀན་ཡབ་གཅག་
མཁན་པའ་གཏར། །རགས་པའ་དབང་ཕག་རམ་གཉས་དང་། །ཀན་མཁན་ཙང་
ཁ་པ་ལ་འདད། །ད་ཡང་ཚད་མ་རམ་འགལ་ལས། །ཕགས་ཆས་ད་ཆས་ཁབ་པ་
ཡ། །གཏན་ཚགས་ད་ན་རམ་གསམ་ཉད། །མད་ན་མ་འབང་ངས་ཕར་
ར། །གཏན་ཚགས་ལར་སང་ད་ལས་གཞན། །ཞས་གསངས་ཚག་རང་དང་པ་
ཡས། །ཕགས་ཆས་དངས་དང་ད་ཆས་ཁབ། །ཅས་པའ་རས་ཁབ་དངས་ས་
དང་། །ལག་ཁབ་ཤགས་ལ་བསན་པ་ཡན། །གཏན་ཚགས་ཞས་པས་རགས་
དངས་དང་། །ད་ན་རམ་གསམ་ཉད་ཅས་པས། །དབ་བ་འབས་རང་མ་དམགས་
དང་། །ཚག་རང་གསམ་པས་གངས་ངས་པའ། ར་མཚན་བསན་ཅང་བཞ་པས་
ན། །(བཟག) ལག་ཕགས་གཏན་ཚགས་ལར་སང་བསན། །ད་ཡང་རགས་ས་
བཀད་པ་ན། །རགས་ཀ་མཚན་ཉད་དབ་བ་ལ། །རགས་ཡང་དག་དང་ལར་སང་
གཉས། །ཆས་ཅན་ད་ན་གཟང་བ་ད། །རད་གཞའ་མཚན་ཉད་རམ་གངས་
ཀང་། །ཆས་ཅན་རད་གཞ་དཔག་གཞ་གསམ། །དན་གཅག་ཏ་ན་ཤས་པར་
བ། །བསབ་བའ་ཆས་ས་གཟང་བ་ད། །བསབ་བའ་ཆས་ཀ་མཚན་ཉད་
ཡན། །སས་བརད་རགས་ཀ་ས་ནས་ན། །དངས་དང་ཤགས་ཀ་བསབ་ཆས་
གཉས། །བསབ་བའ་ཆས་ཀ་བསབ་ཚལ་དང་། །མཐན་པར་སང་དང་མ་སང་
ལ། །མ་མཐན་ཕགས་དང་མཐན་ཕགས་ཟར། །མད་དང་གཞན་དང་འགལ་བ་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག66
ཡ། །མ་མཐན་ཕགས་ན་རམ་གསམ་ཡད། །མཐན་ཕགས་མ་མཐན་ཕགས་
གཉས་པ། །ར་རར་ས་བཤད་འཇག་ག་མ། །གསམ་གསམ་ཡད་པའང་ཤས་
པར་བ། །ད་ལ་ཚལ་གསམ་ཡན་པ་ན། །རགས་ཡང་དག་ག་མཚན་ཉད་
ཡན། །ཚལ་གསམ་ཞས་པ་ཕགས་ཆས་དང། །རས་ཁབ་དང་ན་ལག་ཁབ་
བ། །ཕགས་སའ་འཇག་གཞ་གསམ་ཡན་ཏ། །ཕགས་ཆས་ཞས་པའ་དངས་
བསན་ག། །ཕགས་དང་ད་འདའ་དཔག་བ་དང་། བསབ་བ་ཤས་འདད་ཆས་ཅན་
དང། དཔག་བའ་བསབ་བའ་ཆས་ཅན་དང། །རད་གཞ་དང་ན་ད་སབ་ཀ། །གཞ་
རམས་དན་གཅག་རམ་གངས་ཡན། །མཐན་ཕགས་མ་མཐན་ཕགས་ཞས་
པའ། །དངས་ཟན་ཕགས་དང་དཔག་བ་དང་། །བསབ་བ་དཔག་བའ་ཆས་དང་
ན། །བསབ་བའ་ཆས་དང་ད་སབ་ཀ། །ཆས་རམས་མང་ག་རམ་གངས་ས། །སར་
སར་ད་ཡ་བསབ་བ་དང་། །ཕགས་དང་རས་ས་དཔག་བ་དང་། །ཆས་དང་ཆས་
ཅན་ཚགས་དན་དང། །ཆས་ཀ་ཁད་པར་ད་བས་པའ། །རད་གཞ་དང་ན་རད་
གཞ་ཡན། །ཁད་པར་བས་པའ་ཆས་རམས་ཀང་། །དན་གཅག་ཏ་ན་ཤས་པར་
བ། །ད་ཡང་ཆས་དང་ཆས་ཅན་ག། །ཚགས་དན་བསབ་བ་དངས་ཡན་
ལ། །ཆས་དང་ཆས་ཅན་ས་ས་བ། །ཚགས་དན་ད་ཡ་ཡ་གལ་ཕར། །བསབ་
བའ་མང་གས་བཏགས་པ་ཡན། །ཚལ་གསམ་ས་སའ་མཚན་ཉད་ཟར། །བཞ་
བཞ་སས་པའ་བསལ་བ་ན། །ཆས་ཅན་ལ་ན་འགད་ཚལ་དང་། །མཐན་པར་ཡད་
པ་དང་ན་ཉད། །ད་ལར་ངས་པ་གཉས་ཏ་བཞས། །མ་གབ་པ་ཡ་རགས་རམས་
སལ། །མཐན་པའ་ཕགས་ལ་ཡད་པ་དང། །མཐན་ཕགས་ཁ་ནར་ཡད་པ་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག 67
དང། །ད་ལར་ངས་པ་གཉས་བཅས་བཞས། །གཙ་བར་འགལ་རགས་སལ་བ་
ཡན། །མ་མཐན་ཕགས་ལ་མད་པ་དང་། །མད་པ་ཁ་ནར་ངས་བཅས་
བཞས། །གཙ་བར་མ་ངས་པ་རམས་སལ། །ད་ཡང་ཡད་དང་ཁ་ནའ་སས། །གཙ་
བར་དན་སན་སལ་བ་དང་། །ངས་པ་གཉས་ཀས་བ་སན་སལ། །
རགས་ཡང་དག་ག་དབ་བ་ལ། །ང་བ་དང་ན་བསབ་བ་དང་། །སབ་པའ་
ཚལ་དང་བསབ་བའ་ཆས། །མཐན་པའ་ཕགས་ལ་འཇག་ཚལ་དང་། །རལ་བའ་
ས་ནས་དབ་བ་དག །དང་པ་ང་བའ་ས་ནས་ན། །འབས་རང་མ་དམགས་པ་ས་
གསམ། །བསབ་བའ་ས་ནས་དངས་སབས་དང་། །ཡད་ཆས་པ་དང་གགས་
རགས་གསམ། །སབ་ཚལ་ས་ནས་དན་སབ་དང་། །དན་འབའ་ཞག་དང་ཐ་སད་
དང་། །ཐ་སད་འབའ་ཞག་སབ་དང་བཞ། །བསབ་བའ་ཆས་ཀ་ས་ནས་ན། །སབ་
རགས་དང་ན་དགག་རགས་གཉས། །འཇག་ཚལ་ས་ནས་མཐན་ཕགས་
ལ། །རམ་གཉས་འཇག་དང་ཁབ་བད་གཉས། །རལ་བའ་ས་ནས་རང་དན་
དང། །གཞན་དན་སབས་ཀ་རགས་གཉས་ས། །ད་དག་ཕན་ཚན་མ་འགལ་
ཏ། །དབ་ས་ཕ་མ་ལ་པ་ལ། །འབས་བ་རང་བཞན་མ་དམགས་པའ། །རགས་
གསམ་ཕལ་ཆར་སར་ད་རང། འབས་རགས་མད་ལས་གསངས་ཚལ་ན། །(ཆས་
བཅ་པའ་མད་ལས། ད་བ་ལས་ན་མར་ཤས་དང། །ཆ་སར་ལས་ན་ཆ་ཤས་
ལར། །བང་ཆབ་སམས་དཔའ་བ་ལན་ག། །རགས་ན་མཚན་མ་དག་ལས་
ཤས།།) ཞས་གསངས་ཚག་རང་དང་པ་གཉས། །དཔ་ཡ་འབས་རགས་གཉས་
བསན་ཅང་། །ཕ་མས་དན་ག་འབས་རགས་བསན། །ད་དན་ཚད་མ་རམ་འགལ་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག68
ལས། །ར་ལ་རང་བཞན་ཇ་སད་ཅག །མད་ན་མ་འབང་འབས་བ་ན། །གཏན་
ཚགས་ཞས་གསངས་འབས་བ་ན། །རགས་ས་བཀད་ད་ར་སབ་པ། །འབས་
རགས་ཡན་ཏ་དབ་བ་ལ། །ར་དངས་སབ་དང་སན་སང་སབ། །ས་སབ་ཁད་པར་
སབ་པ་དང་། །ད་བཞན་ར་ཆས་རས་དཔག་དང་། །ར་ཚགས་གངས་ཚང་སབ་
དང་དག །བཤད་ད་གཞན་ཡང་མཐན་ཕགས་ལ། །ཁབ་བད་རམ་གཉས་འཇག་
པ་གཉས། །འབས་བའ་རགས་སར་ཕལ་ཆར་ལ། །སང་ཚད་དང་ན་བཀད་ཚད་
ཀ། །རགས་ཆས་གཉས་གཉས་འཇག་པ་ཡན། །རགས་རམས་ཕལ་ཆར་མངན་
སམ་དང་། །ཁབ་པ་ར་འབས་ངས་བད་ཀ། །ཚད་མའ་སབས་ལས་གབ་པ་
ས། །དབང་རན་མངན་སམ་ཕགས་གཅག་དང་། །དབང་འབང་གསམ་དང་རལ་
པ་ལས། །ར་འབས་ངས་པར་བད་པ་ཡན། །
རང་བཞན་ག་ན་རགས་ཡང་དག །(མད་ལས་གསངས་ཚལ་ན། མད་
ལས་དག་སང་དག་གང་ས་བའ་བདག་ཉད་ཅན་ད་ཐམས་ཅད་ན་འགག་པའ་
བདག་ཉད་ད། ཞས་གསངས།) འཆད་པར་རང་བཞན་ཡད་ཙམ་དང་། འབལ་བ་
ཅན་ག་ང་བ་ཡང། །ཞས་གསངས་རང་བཞན་གཅག་པའ་ཆས། །སབ་ལ་ཚལ་
གསམ་ཡན་པ་ད། །རང་བཞན་རགས་ཀ་མཚན་ཉད་ཡན། །དབ་ན་རང་ཉད་
བརད་པའ་སས། །རང་ག་ལས་ཆས་མ་འཕན་པ། །ཁད་པར་དག་པ་པ་ཡན་
ལ། །འཕན་པ་ཁད་པར་ལས་པ་པའ། །འད་ལ་ལས་ཆས་རས་གཞན་དང་། །རས་
གཞན་མན་པ་འཕན་པ་གཉས། །ལས་ཆས་རས་གཞན་འཕན་པ་ལ། །ར་དང་
འབས་བ་འཕན་པ་གཉས། །ར་འཕན་པ་ལ་དངས་ས་དང་། །ཤགས་ལ་འཕན་པ་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག 69
རམ་གཉས་ཡད། །(ས་ཆས་ཅན། མ་རག་ས། རང་ར་ལས་སས་པའ་ཕར། དང་
ས་ཆས་ཅན། མ་རག་ས། རལ་བང་ཡན་པའ་ཕར། ཞས་པའ་སར་བའ་རགས་ད་
གཉས་རང་ཉད་བརད་པའ་སས་རང་ག་ལས་ཆས་རང་དང་རས་གཞན་ར་དངས་
ས་འཕན་པ་དང་། བས་པ་ད་རང་ཉད་བརད་པའ་སས་རང་ག་ལས་ཆས་རང་
དང་རས་གཞན་ར་ཤགས་ལ་འཕན་པ་ཡན། རང་འབས་སད་བད་རགས་ས་
བཀད་པའ་ཚ་རང་ཉད་བརད་པའ་སས་རང་ག་ལས་ཆས་རང་དང་རས་གཞན་
འབས་བ་དངས་ས་འཕན་པའ། །ས་མ་རག་པར་སབ་པ་ལ་དན་བད་ནས་པ་
དང་། ས་ལན་དང་། དངས་པར་ཡད་པ་རམས་རགས་ས་བཀད་པ་ན་རགས་ད་
རམས་རང་ཉད་བརད་པའ་སས་རང་ག་ལས་ཆས་རང་དང་རས་གཞན་མ་ཡན་
པ་རམ་བཞན་དན་བད་པ་དང་། ས་བ་དང་། དངས་པ་རམས་འཕན་པའ་ཕར།)
བས་པས་ས་མ་རག་སབ་ལ། །ཕགས་ཆས་དབང་རན་མངན་སམ་དང་། །དབང་
པ་རལ་པ་འགའ་ཞག་གས། །ཐ་སད་སབ་ཀ་རགས་ལས་ངས། །རས་ཁབ་སབ་
པ་ལས་མད་དང་།། ལག་ཁབ་གནད་པ་ཅན་ལ་བརན། །
མ་དམགས་པ་ད་འཆད་པ་ལ། །ཚད་མ་རམས་ན་མ་འཇག་པ། །མད་
ལ་མ་འཇག་འབས་བ་ཅན། །གཏན་ཚགས་བ་བག་ལ་བལས་ནས། །འགའ་ཞག་
མད་ཤས་འབས་བ་ཅན། །ཞས་གསངས་ཚག་རང་དང་པ་གཉས། །མ་སང་བ་
དང་ཕ་མ་ཡས། །སང་རང་རགས་ད་བསན་པ་ཡན། །བསབ་ཆས་མད་དགག་
སབ་པ་ལ། །ཚལ་གསམ་ཡན་པའ་གཏན་ཚགས་ན། །མ་དམགས་རགས་ཡན་
དབ་བ་ན། །མ་སང་བ་དང་སང་རང་གཉས། །དགག་བའ་ཆས་ས་བཏགས་པའ་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག70
དན། །ཕགས་ཆས་སབས་ཀ་ཕ་རལ་ལ། །སང་མ་རང་དང་སང་རང་གས། །མ་
སང་བ་དང་སང་རང་ཟར། །དང་པར་འབལ་ཟ་མ་དམགས་དང་། །འགལ་ཟ་
དམགས་པ་གཉས་ས་ངས། །མང་མཐར་དགག་ཚག་སར་བ་ཡ། །མད་དགག་
ཡན་པའ་གཏན་ཚགས་ད། །འབལ་ཟ་མ་དམགས་པ་ཡན་ལ། །དབ་ན་ར་དང་
ཁབ་བད་དང་། རང་བཞན་མ་དམགས་པ་དང་གསམ། །དངས་འབས་མ་
དམགས་པ་དང་བཅས། །རམ་པ་བཞ་ར་བཤད་པའང་ཡད། །དགག་བའ་ཆས་
ཀ་འགལ་ཟ་ཡ། །མ་ཡན་དགག་དང་སབ་པ་གཉས། །གང་རང་ཡན་པའ་གཏན་
ཚགས་ལ། །འགལ་ཟ་དམགས་པ་ཞས་བ་འ། །སབས་འདར་ཡལ་དས་རང་
བཞན་ནམ། །ང་བས་བསལ་བ་གསམ་ད་བཤད། །སང་རང་མ་དམགས་པ་ད་
ལ། །དབ་ཚལ་མང་ཡང་རང་ལགས་ན། །འབལ་ཟ་མ་དམགས་པ་བཞ་
དང་། །འགལ་ཟ་དམགས་པ་དག་བཅས་བཅའམ། །ཕན་ཚན་སང་འགལ་ལ་
བརན་པ། །གཅག་བཅས་དགག་རགས་བཅ་གཅག་ཏ། །དགག་རགས་ཐམས་
ཅད་འདས་པས་ན། །ཚད་མ་ས་བདན་གང་ད་ཡང། །ད་ལས་མང་བ་མ་གསངས་
ཞས། །རམ་ངས་ཊཀ་ཆན་ལས་བཤད་ད། །
སར་ན་དགག་རགས་དབ་བ་ལ། དགག་བའ་ས་ནས་གཉས་ཡན་
ཏ། །ཕགས་ཆས་སབས་ཀ་ཕ་རལ་ལ། །དགག་བའ་ཆས་ས་བཏགས་པའ་
དན། །སང་མ་རང་དང་སང་རང་གས། །རམ་འགལ་ར་བས་དངས་ཟན་ལར། །མ་
སང་བ་དང་སང་རང་ག །མ་དམགས་པ་ཡ་རགས་གཉས་ཡད། །(ཊཀ་ཆན་
རགས་པའ་ར་མཚ་ལས། དགག་རགས་ལ་མ་སང་བ་མ་དམགས་པ་དང་། །སང་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག 71
རང་མ་དམགས་པའ་རགས་གཉས་ས་ངས་ས། །ཞས་གསངས་པའ་ཕར།)
དགས་པའ་ས་ནས་གསམ་དང་བཞ། །ད་ཕར་ར་དང་ཁབ་བད་དག །ཅས་
སགས་ར་དང་ཁབ་བད་དང་། །རང་བཞན་མ་དམགས་པ་གསམ་བསན། །(ཐར་
ལམ་གསལ་བད་ལས། འདར་གསམ་བཤད་པ་ན་འབལ་བ་ལ་ལས་པའ་དགག་
རགས་ཀ་གཙ་བ་སན་པའ་དབང་ད་བས་ལ། ཞས་གསངས།) འགལ་དང་འབས་
བ་དག་གབ་དང་། །ཞས་སགས་ཚགས་བཅད་གཅག་གས་ན། །དངས་བསན་
རང་བཞན་འགལ་དམགས་དང་། །འགལ་འབས་དམགས་པ་གཉས་དང་ན། །ར་
དང་རང་བཞན་མ་དམགས་པའ། །འབལ་ཟ་མ་དམགས་པ་གཉས་བཅས། །སད་
བད་ས་ནས་བཞ་ར་དབ། །(ཐར་ལམ་གསལ་བད་ལས། འདར་ར་བས་དངས་ས་
དབ་བ་བཞ་བསན་པ་ན། ཞས་དང་། བཞར་བཤད་པ་ན། གང་གང་ད་འདས་པའ་
སད་བད་ཀ་དབ་བ་ཤས་པའ་ཆད་ད་ཡན་ན། །ཞས་གསངས) ད་སང་ཤགས་
ལ་བསན་པ་ཡ། འབལ་ཟའ་ཁབ་བད་མ་དམགས་དང་། ར་དང་ཁབ་བད་འགལ་
དམགས་དང་། །ར་དང་འགལ་བའ་འབས་དམགས་ཏ། །འགལ་ཟ་དམགས་པ་
གསམ་དང་བཅས། ཡན་ལག་ས་ནས་བརད་ད་བཤད། །(ཐར་ལམ་གསལ་བད་
ལས། སབས་འདར་འགལ་པར་མ་དམགས་པའ་སར་བ་བརད་བསན་ན། །ཞས་
གསངས།) དགག་རགས་འཇག་ཚལ་ས་ནས་ན། །ར་དང་ཁབ་བད་འགལ་
དམགས་དང། །རང་བཞན་འགལ་དམགས་འགལ་འབས་དམགས། །འབས་བ་
འགལ་དམགས་ར་དང་ན། །འགལ་བའ་འབས་བ་དམགས་པ་ས། །ལན་ཅག་མ་
གནས་འགལ་ལ་ན། །བརན་པའ་འགལ་ཟ་དམགས་པ་དག །གང་སས་འབལ་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག72
ཟ་མ་དམགས་པ། །བཞ་བཅས་དགག་རགས་བཅར་དབ་བ། །རམ་ངས་ས་ན་
གསངས་པ་ཡན། །(ཐར་ལམ་གསལ་བད་ལས། ད་ལར་ན་འགལ་དམགས་དག་
དང་། །འབལ་ཟ་མ་དམགས་པ་བཞར་ངས་པས། རམ་ངས་ལས། ད་ལར་ན་མ་
དམགས་པ་འད་ན་སར་བའ་བ་བག་གས་རམ་པ་བཅ་ཡན་ན། །ཞས་གསངས་
ཀ་ད་ལས་གཞན་ད་འདད་པ་དག་བསན་བཅས་ཀ་དགངས་པར་མ་སམས་
ས། །ཞས་གསངས་པའ་ཕར།) ད་སང་ཕན་ཚན་སང་འགལ་ལ། བརན་པ་གཅག་
བཅས་བཅ་གཅག་ཏ། །རགས་ཐགས་ལས་ན་བཤད་པ་ཡན། །(རགས་ཐགས་
ལས། འད་ན་སར་བའ་བ་བག་གས་རམ་པ་བཅ་གཅག་ག །ཞས་གསངས་པའ་
ཕར།) བཅ་གཅག་སང་ད་མ་སང་བའ། །འབལ་ཟའ་ར་དང་ཁབ་བད་དང་། །རང་
བཞན་མ་དམགས་པ་ས་གསམ།། བསན་པས་བཅ་བཞར་དབ་བ་ཡན། །གབ་
ཆན་ཛ་ཏ་ར་དང་ན། །(བས་པ་འཇག་པའ་རག་ག་ལས། མ་དམགས་པ་འད་
སར་བའ་དབ་བས་རམ་པ་མང་པར་འགར་ཏ། ཞས་སགས་ཀས་དངས་ས་བཅ་
དག་བཀད་པ་ལས་འགལ་དམགས་བཅ་གཉས་བཤད་ད།) །ཐར་འབང་སས་
པའ་རས་འབངས་ནས། །(རག་ག་སད་ལས། འད་སར་བའ་བ་བག་གས་རམ་པ་
བཅ་དག་ཏ་འགར་ཏ། ཞས་འབལ་ཟ་མ་དམགས་པ་བཞ་དང་། འགལ་ཟ་
དམགས་པ་བཅ་གཉས་ཏ་བཅ་དག་བཤད་པའ་ཕར་ར།) །གཙང་ནག་བརན་
འགས་སང་ག་དང་། །ཆས་ར་ས་པཎ་བཞད་པ་ལར། །ས་བདན་ཡད་ཀ་མན་
སལ་ལས། །རང་བཞན་༡ར་༢འབས་༣ཁབ་བད་༤དང་། །འགལ་བའ་རང་
བཞན་དམགས་པ་བཞ། ད་ལར་རམ་པར་སར་བ་ཡ། །འགལ་བའ་འབས་བ་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག 73
དམགས་པ་བཞ། །འགལ་བའ་ཁབ་བ་དམགས་པ་ཡང། བཞ་བཅས་འགལ་
དམགས་བཅ་གཉས་དང་། །འབལ་ཟ་མ་དམགས་བཞ་དང་བཅས། །དབ་བ་
བཅ་དག་བཤད་པ་ཡན། །འད་ན་རགས་ཀ་རམ་དབ་ལ། །མཁས་པའ་ཆད་ད་
གསངས་པ་ས། །འགལ་ཟ་དམགས་པ་བཅ་གཉས་པ། །འགལ་དམགས་དག་ཏ་
འདས་པ་ཡན། །(རམ་ངས་ཊཀ་ཆན་ལས། དགག་རགས་བཅ་པ་འད་ལས་མང་
བར་འདད་པ་ན་རག་པས་ས་བཏགས་པ་འབའ་ཞག་ག །ཞས་གསངས་པའ་
ཕར། །ལང་འདས་འབལ་ཟ་མ་དམགས་པ་བཞ་དང་། འགལ་ཟ་དམགས་པ་ལ་
འགལ་དམགས་དག་ས་བཅ་པ་དར་མ་འདས་པར་གཞན་འདད་པ་བཀག་ག།)
ད་ན་འགལ་དམགས་བཅ་གཉས་ཀ། །བཞ་ཚན་དང་པའ་གསམ་པ་དང་། །བཞ་
ཚན་གཉས་པའ་བཞ་པ་དང་། །བཞ་ཚན་གསམ་པ་དང་བཅས་པའ། །དག་པ་
དར་བའ་ལག་མ་ཡན། །ཁ་ཆ་ཛ་ན་ཤ་དང་། །ལ་ཆན་དང་ན་ཁང་སང་
གས། །འགལ་དམགས་བཞ་ཚན་བཞ་བཤད་ད། །གང་སས་འགལ་དམགས་
བཅ་གཉས་སང། །རང་བཞན་ར་འབས་ཁབ་བད་དང་། །འགལ་བའ་ར་དམགས་
པ་བཞ་བཅས། །(རགས་སར་འད་བཞའ་མཚན་གཞ་ན། རམ་པ་བཞན། །མ་
རའ་ནས་པ་ཐགས་མད་ཀས་ཁབ་པར་ནན་པའ་ཤར་གཞར། གང་རག་དང་།
གང་འབས་ས་ལང་བད་དང་། གང་ར་ནས་པ་ཐགས་མད་དང། བ་མའ་རག་པ་
རན་ཆགས་ས་གནས་པ་རམས་མད་པར་སབ་པ་ལ་མ་ར་ནས་པ་ཐགས་མད་
ཀས་ཁབ་པར་ནན་པ་རགས་ས་བཀད་པའ།།) འགལ་དམགས་དབ་བ་བཅ་དག་
དང་། །ད་ལ་འབལ་ཟ་མ་དམགས་པ། །བཞ་བཅས་ཉ་ཤའང་འདད་མད་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག74
ཀ། །འད་ཡ་ར་རགས་བཞ་པ་ད། །རམ་འགལ་རམ་ངས་ར་འགལ་དང་། །རགས་
གཏར་སགས་ཀས་བཀག་པ་དང་། །རམ་བཤད་སགས་དང་འགལ་བས་
ན། །རང་ག་ལགས་ལ་ཁས་མ་ལན། །ཡན་ལག་ས་ནས་དབ་བ་ན། །འབལ་ཟ་
མ་དམགས་པ་བཞ་དང་། །འགལ་ཟ་དམགས་པ་བཅ་གཉས་བཅས། །གང་ད་
བཤད་པ་བཅ་དག་སང་། །ཕན་ཚན་སང་འགལ་ལ་བརན་པའ། །ངས་པས་ལས་
པ་འགག་པ་དང་། །ལས་པས་ངས་པ་འགག་པ་གཉས། །མ་སང་བ་ཡ་དགག་
རགས་གསམ། །བསན་པས་ཉ་ཤ་ར་གཅག་ཡན། །ཛ་ན་ཤ་དང་ལ་ཆན་
སགས། །ཉར་གཅག་སང་ད་ར་རགས་བཞ། །བསན་ནས་དགག་རགས་ཉར་
ལར་འདད། །མཁས་པ་འགའ་ཞག་ཉར་གཅག་སང་། རང་བཞན་ར་དང་འབས་
བ་དང་། །ཁབ་བད་དང་ན་འགལ་བ་ཡ། །ཁབ་བའ་ཁབ་བ་དམགས་པ་
བཞ། །(མཚན་གཞ་རམ་བཞན། ཤར་ཕགས་ཀ་ཙན་དན་ག་མ་སབས་ཆན་
པས་ཁབ་པར་ནན་པའ་གཞར། གང་རག་སར་བཞ་མད་པར་སབ་པ་ལ་ཤར་
ཕགས་ཀ་ཙན་དན་ག་མ་སབས་ཆན་པས་ཁབ་པར་ནན་པ་རགས་ས་བཀད་
པའ། །) བསན་པས་ཉར་ལ་འདད་རང་གསངས། །ད་ལར་དབ་ས་བཅ་གཅག་
ལས། །གཉས་དང་གསམ་དང་བཅ་བཞ་དང་། །ཉར་གཅག་ཉར་ལའ་དབ་བ་
ལ། །དགག་རགས་ས་ཡ་དབ་བ་དང་། །བཞ་བརད་བཅ་དང་བཅ་གཅག་
དང་། །བཅ་དག་ཉ་ཤར་དབ་བ་དག །སང་རང་རགས་ཀ་དབ་བར་འདད། །ཛ་ན་
ཤ་དང་ལ་ཆན་ལགས། །ར་རགས་བཞ་དང་བཅས་པ་ཡ། །བཅ་དག་ཉ་ཤ་ཉར་
ལ་ཡ། །དབ་བ་རམ་གསམ་དར་བ་ཡན། །འགལ་བའ་ཁབ་བའ་ཁབ་བ་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག 75
དམགས། །བཞ་པ ་བསན་པས་བཅ་དག་དང་། ཉ ་ཤ་ཉར་ལའ་དབ་བ་
གསམ། །རང་ག་ལགས་ལ་འདད་ཀང་རང་། །ཟབ་གསལ་རམ་དཔད་ཕ་ཞབ་
ཀས། །རགས་དཀའ་དགག་རགས་དབ་བ་རམས། །མ་འདས་གསལ་བར་ཕ་
བར་འདར། །དན་གཉར་ཅན་རམས་དགས་དགར་རལ། །བསབ་བ་ཅང་ཟད་
ལག་གར་ན། །སབ་བད་དངས་པ་སབས་ཤགས་དང། །ཤན་ལག་སབ་བད་ཡད་
ཆས་དང་། །འདད་པས་བཞག་པ་ཙམ་ག་ཆས། །སབ་བད་གགས་རགས་ཡང་
དག་ཡན། །བསབ་ཆས་མཚན་ཉད་ཡན་པ་ཞག །སབ་ལ་ཚལ་གསམ་ཡན་པའ་
རགས། །དན་གབ་རགས་དང་ད་ལར་ད། །མཚན་བ་ཡན་པ་སབ་པ་ན། །ཐ་སད་
སབ་ཀ་རགས་ཡན་ན། །ད་ཡས་གཉས་ཀ་སབ་པ་དང་། །འབའ་ཞག་སབ་
སགས་མཚན་པར་ནས། །སར་སར་ད་ཡ་བསབ་ཆས་ལ། །མད་དགག་བཟང་
བ་དགག་རགས་དང་། །མ་ཡན་དགག་དང་སབ་པ་གཉས། །གང་རང་བཟང་བ་
སབ་རགས་ཡན། །མཐན་ཕགས་བསབ་བའ་ཆས་ཡན་ན། །རགས་ད་ཁབ་པ་
ཁབ་བད་དང་། །བསབ་བའ་ཆས་ལ་རགས་ད་ཉད། །ཡན་མན་ཆ་གཉས་ཡད་པ་
ན། །རམ་གཉས་འཇག་པའ་རགས་ཡན་ལ། །ད་ན་ཡན་འགད་དབང་ད་
བས། །ཡད་འགད་ད་ཡས་རགས་པར་ནས། །གཞན་གས་བཀད་ལ་མ་ལས་
པའ། །བསབ་བ་སབ་བད་ཚལ་གསམ་རགས། །རང་དན་སབས་ཀ་རགས་ཡན་
ལ། །ད་ལར་གཞན་ག་བཀད་པ་ལ། །ལས་པའ་བསབ་བ་སབ་པའ་རགས།།
གཞན་དན་སབས་ཀ་རགས་ས་གསངས། །ད་ཡང་ཐས་བང་ཤས་རབ་ཀ། །རན་
རགས་ལ་ན་གཞན་དན་དང་། །བསམ་བང་ག་ན་རན་རགས་ལ། །རང་དན་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག76
སབས་ཀ་རགས་ཞས་བ། །རགས་ཀ་ཚལ་གསམ་འཇལ་བ་ཡ། །ཚད་མས་
དངས་པའ་ཚལ་གསམ་ག །ཅག་ཅར་དན་པའ་ཤས་པ་ན། །རགས་འཛན་སམས་
ཞས་བ་བ་ས། །རས་ས་དཔག་པའ་དངས་ར་ཡན། །ཚལ་གསམ་ས་སར་ངས་
རས་ས། །དས་གཅག་དན་པར་བ་བའ་ཆད། །སབ་ངག་ཡང་དག་འགད་པ་
ཡན། །རང་གས་མཐང་བའ་ཚལ་གསམ་པ། །ལག་ཆད་མད་པར་གསལ་བད་
ངག །གཞན་དན་རས་ས་དཔག་པ་ཡན། །ད་དང་རགས་ཚག་ཡང་དག་
དང་། །སབ་ངག་ཡང་དག་དན་གཅག་ག །ས་བཤད་ས་པ ་རང་ལས་
གཞན། །བསབ་བ་རགས་པའ་དན་བད་པས། །གཞན་དན་ཞས་བ་རས་དཔག་
ཏ། །བཏགས་པའ་ཆས་གསམ་ཚང་བ་ས། །ར་མཚན་རང་འབས་རས་དཔག་
ག །ར་ཕར་འབས་བའ་མང་གས་བཏགས། །དགས་པ་རས་དཔག་སད་པ་
ཡ། །ནས་པ་ཡད་པར་རགས་ཕར་དང་། །གནད་བད་ངག་ག་རང་བཞན་
ཕར། །ད་ཡང་གཏན་ཚགས་ཡང་དག་ག །ཚལ་གསམ་བརད་པའ་ངག་ཡན་
ཕར། །རགས་ཚག་ཡང་དག་ཅས་བ་འ། །སབ་བད་ཡང་དག་བརད་པའ་
ངག །ཡན་ཕར་སབ་ངག་ཡང་དག་ག །དབ་ན་ཆས་ན་མཐན་སར་དང་། །མ་
མཐན་སར་ག་སབ་ངག་གཉས། །རགས་ད་མཐན་ཕགས་ཁ་ན་ལ། །ཡད་པར་
དངས་ས་ག་བད་དང་། །མ་མཐན་ཕགས་ལ་མད་པ་ན། །ཁ་ནར་དངས་ས་ག་
བད་ངག །རམ་བཞན་ད་ཡ་མཚན་ཉད་ད། །ཡན་ལག་གཉས་ས་ངས་པ་
ཡན། །དམ་བཅའ་ཕགས་ཆས་དཔ་དང་ན། །ཉར་སར་དང་ན་མཇག་སད་
ད། །ཡན་ལག་ལ་ལན་སབ་ངག་ན། །དམ་བཅའ་བརད་པ་མཇག་སད་དང་། །ཉར་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག 77
སར་ཕགས་ཆས་དང་ཟས་ཤག །ཁབ་པ་བརད་པ་མ་ཚང་བས། །ལག་ཆད་སན་
དང་བཅས་པའ་ཕར། །སབས་འདར་སབ་ངག་ཡང་དག་མན། །གཞན་དན་རས་
ས་དཔག་པ་ཡ། །དངས་ཀ་བསན་བ་གཏན་ཚགས་དང་། ཤགས་ཀ་བསན་བ་
བསབ་བ་ས། །ཚལ་གསམ་ཚང་བའ་གཏན་ཚགས་ལ། །བརན་ནས་ག་བའ་ཆས་
གང་ཞག །ལག་པ་གཉས་ལ་གནས་པ་ད། །རགས་ཡང་དག་ག་བསབ་བ་
འ། །དབ་ན་རང་དང་གཞན་དན་ག། །རགས་ཡང་དག་ག་བསབ་བ་གཉས། །དང་
པ་གཞན་ལ་མ་ལས་པར། ཚལ་གསམ་ཚང་བའ་རགས་ལ་བརན། །ཕ་མའ་
མཚན་ཉད་ཀན་བཏས་དང་། །རགས་སར་གསངས་པ་གཉས་ས་ཡད། །ལག་
ཕགས་གཏན་ཚགས་ལར་སང་ན། །སར་སར་གཅག་ལ་མཚན་གར་ན། །རགས་
ས་བཀད་ཀང་ཚལ་གསམ་མན། །རགས་ལར་སང་ག་མཚན་ཉད་ཡན། །མ་གབ་
འགལ་རགས་མ་ངས་གསམ། །རགས་བཀད་ཕགས་ཆས་མ་གབ་པ། །མ་གབ་
པ་ཡ་རགས་ཡན་ལ། ད་ལ་དབ་ན་དན་དང་བ། །རལ་བ་ལ་ལས་མ་གབ་
གསམ། །དང་པ་ལ་ན་རགས་ཀ་དང་། །ཆས་ཅན་ག་ན་ང་བ་དང་།། གཞ་རགས་
ཀ་ན་འབལ་བ་དང་། །རགས་ཀ་ཕགས་གཅག་ཆས་ཅན་དང་། །ཆས་ཅན་ག་ན་
ཕགས་གཅག་ལ། །རགས་མ་སད་ནས་མ་གབ་ལ། །གཉས་པར་ཆས་ཅན་དང་
ན་རགས། །ད་གཉས་ཀ་ན་འབལ་བ་ལ། །ཐ་ཚམ་ཟ་ནས་མ་གབ་གསམ། །གཞ་
རགས་གཞ་ཆས་ཆས་རགས་རམས། །ཐ་དད་མད་ནས་མ་གབ་པ། །ཤས་འདད་
ལ་ལས་གསམ་དང་བཅས། །བ་ལ་ལས་ནས་མ་གབ་དག །རལ་བ་ལ་ལས་
གསམ་ཡན་ཏ། །ས་རལ་དང་ན་ཕ་རལ་དང་། །གཉས་ཀ་ལ་ལས་མ་གབ་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག78
པའ། །ས་དན་རགས་རན་ལར་ན་ན། །ཐ་དད་མད་པ་གསམ་དང་བཅས། །དན་
ལ་ལས་ནས་མ་གབ་བརད། །ཤས་འདད་མད་པ་གཅག་ཏ་བཤད། །འགལ་བའ་
རགས་ཀ་མཚན་ཉད་ན། །ཕགས་ཆས་གབ་ཅང་ཁབ་པ་ན། །ཕན་ཅ་ལག་ཏ་
ངས་པ་འ། །དབ་ན་རམ་པ་བཞ་ཡད་ད། །ཆས་དང་ཆས་ཅན་ང་བ་དང་། །ཆས་
དང་ཆས་ཅན་ག་ཁད་པར། །སབ་པའ་འགལ་རགས་བཞ་ཡན་ན། །མ་ངས་པ་
ཡ་རགས་ཞས་པ། །ཕགས་ཆས་གབ་ཅང་ཁབ་འབལ་ན། །ཕ་རལ་གས་ན་མ་
ངས་པའ། །དབ་ན་ཐན་མང་ཡན་མན་གཉས། །ཕགས་ཆས་སབས་ཀ་ཕ་རལ་
གས། །རགས་ད་མཐན་ཕགས་མ་མཐན་ཕགས། །གང་ད་ཡང་ན་མ་མཐང་
བ། །ཐན་མང་མན་པའ་རགས་ཡན་ལ། །དབ་ན་མཐན་ཕགས་ཁ་ན་དང་། །ད་
བཞན་ཕགས་ན་གཉས་ཀ་དང་། །མ་མཐན་ཕགས་ལ་ཡད་གར་ཀང་། །གཉས་
ཀར་མ་མཐང་རམ་གསམ་ཡད། །གང་ལར་ཕགས་ན་གང་རང་ལ། །མཐང་བ་
ཐན་མང་བ་ཡན་ཏ། དབ་ན་གཉས་ཀར་མཐང་ཙམ་དང་། །ད་བཞན་མཐན་
ཕགས་ལ་མཐང་ཞང་། །མ་མཐན་ཕགས་ལ་མ་མཐང་དང་། །ད་ལས་བཟག་པ་
དང་བཅས་གསམ། །ཡང་ན་བཞ་ས་ཕགས་གཉས་ཀར། ཁབ་བད་དང་ན་རམ་
གཉས་དང་། །ད་བཞན་མཐན་ཕགས་ལ་རམ་གཉས། །མ་མཐན་ཕགས་ལ་ཁབ་
བད་དང་། །ད་ལས་བཟག་པ་དང་བཅས་ས། །ཁབ་འབལ་ལ་ན་ཐ་ཚམ་
ག། །ལག་མ་ལན་ཕར་ལག་ལན་ཏ། །མ་ངས་རགས་དང་དན་གཅག་
ཡན། །རགས་རན་ལར་ན་ཕགས་གཉས་ཀར། །ངས་པ་དངས་ཀ་མ་ངས་
དང་། །གང་རང་ལ་ངས་ལག་ལན་ཏ། །ད་ཡང་མཐན་ཕགས་ལ་ངས་ནས། །མ་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག 79
མཐན་ཕགས་ལ་ཐ་ཚམ་ཅན། །ཡང་དག་ལག་ལན་ཞས་པ་དང་། །བཟག་པ་
འགལ་བ་ལག་ལན་ཡན། །ཕགས་ཆས་འཁར་ལ་ལས་བཤད་པའ། །ཕགས་
ཆས་ཅན་ག་གཏན་ཚགས་དག། །རམ་པ་བཞན་ད་འད་ལ་ས། །ས་དང་ས་དང་
དང་ས་དང་། །ས་དང་ས་དང་དང་ས་དང་། །དང་ས་དང་ས་ས་དང་བཅས། །དག་
པ་ཤས་འདད་ཆས་ཅན་ཡན། །རག་དང་མ་རག་རལ་བང་དང་། །བར་ད་རག་པ་
རམ་གསམ་དང་།། རལ་བང་མན་དང་མ་རག་རག །ད་དག་བསབ་བའ་ཆས་ས་
གཟང་། །གཞལ་བ་བས་དང་མ་རག་དང་། །བས་དང་མཉན་བ་རལ་ལས་
བང་། །མ་རག་རལ་བང་རག་བ་མན། །ད་དག་རགས་ས་བཀད་པ་འ། །དང་པ་
གསམ་པ་མཐན་ཕགས་ལ། །ཁབ་བད་གཞར་བཞག་མ་མཐན་ལ། །ཁབ་བད་
གཏན་མད་རམ་གཉས་འཇག །བར་པ་རམ་གསམ་མཐན་ཕགས་ལ། །གཏན་
མད་གཞར་བས་མ་མཐན་ལ། །ཁབ་བད་གཏན་མད་རམ་པ་གཉས། །ཐ་མ་
གསམ་ན་མཐན་ཕགས་ལ། །རམ་གཉས་འཇག་པ་གཞར་བཞག་ནས། །མ་
མཐན་ཕགས་ལ་ཁབ་བད་དང་། གཏན་མད་དང་ན་རམ་གཉས་ས། །ད་ལར་ཚད་
མ་ཀན་བཏས་ལས། །ཕགས་ཆས་མཐན་ཕགས་ཡད་མད་དང་། །རམ་གཉས་
ར་ར་དག་ལ་ཡང་། །རམ་གསམ་མ་མཐན་ཕགས་ལ་ཡང་། །ཡད་མད་རམ་པ་
གཉས་ཕར་ར། །ཞས་གསངས་འད་རམས་རང་རང་ག །ཕགས་ཆས་ཅན་ད་
སང་བ་ཡ། །རལ་བའ་ང་ལ་ལས་ཏ་བཞག །ད་ཡང་གཏན་ཚགས་འཁར་ལ་
ཡ། །སས་ཟན་རགས་སར་འགའ་ཞག་ལ། །ཚག་སན་འཇག་ཕར་དན་ཐབ་
ན། །རགས་པས་དཔད་ད་ཞབ་ཆ་དགས། །གཏན་ཚགས་དག་པ་བཞར་འདས་
གཏན་ཚགས་རག་པའ་སམ་ཚག80
ཏ། །ཡང་དག་དང་ན་འགལ་རགས་དང་། །དངས་དང་ཐན་མང་མན་པ་ས། །སང་
འག་གཉས་ལ་ཡང་དག་དང་། །ལགས་གཉས་འགལ་བའ་གཏན་ཚགས་
ཏ། །ཟར་བཞ་དངས་ཀ་མ་ངས་པ། །དབས་ན་ཐན་མང་མ་ཡན་པའ། །རགས་
ཡང་དག་ག་ག་ལས་རམས། །ཤས་ཕར་གཏན་ཚགས་ལར་སང་བསན། །ཡང་
དག་དང་ན་ལར་སང་ག །རམ་དབ་ལགས་པར་ཕ་བའ་ཆད། །ཕགས་ཆས་ཅན་
ག་གཏན་ཚགས་དགའ། །རམ་བཞག་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཡན། །
དས་ན་བསལ་བཟང་ཐར་འདད་རམས། །ཡང་དག་རགས་པའ་རས་འབངས་
ཏ། །བང་དར་ཚལ་བཞན་རབ་ཕ་ནས། །ས་གསམ་གང་ད་བགད་པར་
མཛད། །ད་ལར་གཏན་ཚགས་རག་པ་ཡ། །སམ་ཚག་གསལ་བའ་མ་ལང་
འད། །དབངས་ཅན་དགའ་བའ་བ་གས་ཀས། །སར་བ་ཀན་ལ་ཕན་གར་ཅག །
81
མཐན་ཕ
གས
་མ་མ
ཐན་ཕ
གས
་གཉས
་ཀ་ལ
་ཁབ
་བད
།
ས་ཆ
ས་ཅ
ན།
རག
་ས།
གཞལ
་བ་ཡ
ན་པ
འ་ཕ
ར།
དཔར
་ན།
ནམ
་མཁ
འ་ད
ང་།
བམ
་པ་བ
ཞན།
མཐན་ཕ
གས
་ལ་ཁ
བ་བ
ད་མ
་མཐན་ཕ
གས
་ལ་ག
ཏན་
མད།
ས་ཆ
ས་ཅ
ན།
མ་ར
ག་ས
། བ
ས་པ
་ཡན་པ
འ་ཕ
ར།
དཔར
་ན།
བམ
་པ་ད
ང་།
ནམ
་མཁ
འ་བ
ཞན།
མཐ
ན་ཕ
གས
་ལ་ཁ
བ་བ
ད་མ
་མཐ
ན་ཕ
གས
་ལ་ར
མ་
གཉས
། དང་ས
་ཆས
་ཅན།
མ་ར
ག་ས
། རལ
་བང་ཡ
ན་
པའ་ཕ
ར།
དཔར
་ན།
བམ
་པ་ད
ང་། ག
ག་ད
ང་།
ནམ
་མཁ
འ་བ
ཞན།
མཐན་ཕ
གས
་གཏན་མ
ད་མ
་མཐན་ཕ
གས
་ལ་ཁ
བ་བ
ད།
ས་ཆ
ས་ཅ
ན།
རག
་ས།
བས
་པ་ཡ
ན་པ
འ་ཕ
ར།
དཔར
་ན།
ནམ
་མཁ
འ་ད
ང་།
བམ
་པ་བ
ཞན།
མཐན་ཕ
གས
་མ་མ
ཐན་ཕ
གས
་གཉས
་ཀ་ལ
་མད་པ
། ས
་
ཆས
་ཅན།
རག
་ས།
མཉན་བ
་ཡན་པ
འ་ཕ
ར།
དཔར
་ན།
ནམ
་མཁ
འ་ད
ང་།
བམ
་པ་བ
ཞན།
མཐན་ཕ
གས
་ལ་ག
ཏན་མ
ད་མ
་མཐན་ཕ
གས
་ལ་ར
མ་
གཉས
། དང་
ས་ཆ
ས་ཅ
ན།
རག
་ས།
རལ
་བང་ཡ
ན་པ
འ་
ཕར
། དཔར
་ན།
ད་ག
སམ
་བཞན།
མཐན་ཕ
གས
་ལ་ར
མ་ག
ཉས
་མ་མ
ཐན་ཕ
གས
་ལ་ཁ
བ་
བད།
ས་ཆ
ས་ཅ
ན།
རལ
་བང་མ
་ཡན་ཏ
། མ
་རག
་པ་ཡ
ན་
པའ་ཕ
ར།
དཔར
་ན།
གག
་དང་
། ནམ
་མཁ
འ་ད
ང་།
བམ
་པ་བ
ཞན།
མཐན་ཕ
གས
་ལ་ར
མ་ག
ཉས
་མ་མ
ཐན་ཕ
གས
་ལ་ག
ཏན་
མད།
དང་ས
་ཆས
་ཅན།
མ་ར
ག་ས
། རལ
་བང་
ཡན་པ
འ་
ཕར
། དཔར
་ན།
བམ
་པ་ད
ང་།
གག
་དང་
།
ནམ
་མཁ
འ་བ
ཞན།
མཐ
ན་ཕ
གས
་མ་མ
ཐན
་ཕག
ས་ག
ཉས
་ཀ་ལ
་རམ
་
གཉས
། ས
་ཆས
་ཅན། རག
་ས།
རག
་བ་ཅ
ན་མ
་ཡན་པ
འ་
ཕར
། དཔར
་ན།
ནམ
་མཁ
འ་ད
ང་། ར
ལ་ཕ
ན།
ལས
།
བམ
་པ་བ
ཞན།
གཏན་ཚ
གས
་འཁ
ར་ལ
འ་ར
འ་མ
ག་ར
་ཚག
་བཞན་བ
ཀད་པ
འ།
82 ཕགས་བཅ་འཁར་ལའརའ་མག
མཐན་པའ་ཕགས་ལ་ཡད་པ་དང་། །མད་པ་ད་བཞན་གཉས་ཀ་
དང་། །མ་མཐན་ཕགས་ལ་ད་བཞན་ན། །གསམ་ལ་རམ་པ་གསམ་གསམ་
ས། །སང་འག་གཉས་ལ་ཡང་དག་ག །ལགས་ལ་འགལ་བ་གཉས་ཡན་ཏ། །ཟར་
བཞ་ཐན་མང་མ་ངས་བཞན། །དབས་ན་ཐན་མང་མ་ཡན་པའ། །གཞལ་བ་བས་
དང་མ་རག་དང་། །བས་དང་མཉན་བ་རལ་བང་དང་། །མ་རག་རལ་བང་ལས་
ཅན་མན། །རག་དང་མ་རག་རལ་བང་དང་། །རག་དང་རག་དང་རག་པ་
དང་། །རལ་བང་མན་དང་མ་རག་དང་། །རག་པ་ལ་ན་སབ་པ་བཀད། །སང་འག་
མ་མཐན་ལགས་དང་སར། །ཡང་དག་གཏན་ཚགས་གཉས་ཡན་ན། །ལགས་
དང་མ་མཐན་སང་འག་སར། །འགལ་བའ་གཏན་ཚགས་གཉས་ཡན་ན། །ཟར་
བཞ་ཐ་དད་སལ་མ་སར། །ཐན་མང་མ་ངས་རམ་པ་བཞ། །ལགས་གཉས་ཐད་
ཀར་སར་བས་ན། །ཐན་མང་མ་ཡན་མ་ངས་པའ། །གཏན་ཚགས་འཁལ་འཁར་
རམ་དག་ཡས། །དཔ་ཡ་རམ་པ་འད་ལ་ས། །ནམ་མཁའ་བམ་དང་བམ་མཁའ་
དང་། །བམ་པ་གག་དང་ནམ་མཁའ་བཞན། །མཁའ་དང་བམ་པ་གག་བཞན་
དང་། །གག་དང་ནམ་མཁའ་བམ་བཞན་དང་། །བམ་དང་གག་དང་མཁའ་བཞན་
དང་། །ནམ་མཁའ་རལ་ཕན་ལས་བམ་བཞན། །ད་ན་ངས་པའ་དབང་བས་
ཡན། །ཐ་ཚམ་ཟ་བའ་ལགས་ལ་ན། །ཡད་དང་མད་དང་ཡད་མད་དང་། །ཕགས་
གཅག་མཐའ་དག་སར་བས་ས།
83
མཐན་ཕ
གས
་མ་མ
ཐན་ཕ
གས
་གཉས
་ཀ་ལ
་ཁབ
་བད
།
ས་ཆ
ས་ཅ
ན།
རག
་པ་ཡ
ན་ཏ
། ར་བ
ང་ར
་མད་པ
་
ཡན་པ
འ་ཕ
ར།
མཐན་ཕ
གས
་ལ་ཁ
བ་བ
ད་མ
་མཐན་ཕ
གས
་ལ་ག
ཏན་
མད།
ས་ཆ
ས་ཅ
ན།
མ་ར
ག་ས
།
བས
་པ་ཡ
ན་པ
འ་ཕ
ར།
མཐན་ཕ
གས
་ལ་ཁ
བ་བ
ད་མ
་མཐན་ཕ
གས
་ལ་ར
མ་
གཉས
། དང་
ས་ཆ
ས་ཅ
ན།
རལ
་བང་ཡ
ན་ཏ
།
མ་ར
ག་པ
་ཡན་པ
འ་ཕ
ར།
མཐན་ཕ
གས
་ལ་ག
ཏན་མ
ད་མ
་མཐན་ཕ
གས
་ལ་ཁ
བ་
བད།
ས་ཆ
ས་ཅ
ན།
མ་ར
ག་པ
་མ་ཡ
ན་ཏ
།
བས
་པ་ཡ
ན་པ
འ་ཕ
ར།
ཕར
་རལ
་གས
་མཐན་ཕ
གས
་མ་མ
ཐན་ཕ
གས
་གང་
ལ་ཡ
ང་ཡ
ད་པ
ར་མ
་ངས
་པ།
ས་ཆ
ས་ཅ
ན།
རག
་པ་
ཡན་ཏ
། མ
ཉན་བ
་ཡན་པ
འ་ཕ
ར།
མཐན་ཕ
གས
་ལ་ག
ཏན་མ
ད་མ
་མཐན་ཕ
གས
་ལ་ར
མ་
གཉས
། དང་
ས་ཆ
ས་ཅ
ན།
རག
་པ་ཡ
ན་ཏ
།
རལ
་བང་
ཡན་པ
འ་ཕ
ར།
མཐན་ཕ
གས
་ལ་ར
མ་ག
ཉས
་མ་མ
ཐན་ཕ
གས
་ལ་ཁ
བ་
བད།
ས་ཆ
ས་ཅ
ན།
རལ
་བང་མ
་ཡན་ཏ
།
མ་ར
ག་པ
་ཡན་པ
འ་ཕ
ར།
མཐ
ན་ཕ
གས
་ལ་ར
མ་ག
ཉས
་མ་མ
ཐན་ཕ
གས
་ལ་
གཏན་མ
ད།
དང་ས
་ཆས
་ཅན།
མ་ར
ག་པ
་ཡན
་ཏ།
རལ
་བང་
ཡན་པ
འ་ཕ
ར།
མཐ
ན་ཕ
གས
་མ་མ
ཐན
་ཕག
ས་ག
ཉས
་ཀ་ལ
་རམ
་
གཉས
། ས
་ཆས
་ཅན།
རག
་པ་ཡ
ན་ཏ
། བ
་གས
་དང་
ལན་པ
་མ་ཡ
ན་པ
འ་ཕ
ར།
༄
༅།
།གཏན་ཚ
གས
་འཁ
ར་ལ
འ་ར
འ་མ
ག་ག
་བད་བ
་བཀ
ད་པ
། །
84 ཕགས་བཅ་འཁར་ལའརའ་མག
༈ སང་འག་གཉས་ལ་ཡང་དག་གཉས། །ལགས་གཉས་འགལ་བའ་
གཏན་ཚགས་གཉས། །ཟར་བཞ་ཐན་མང་མ་ངས་བཞན། །དབས་ན་ཐན་མང་མ་
ཡན་པ་འ། །མཐན་པའ་ཕགས་ལ་ཁབ་བད་གསམ། །རམ་གཉས་གསམ་དང་
གཏན་མད་གསམ། །ཕགས་ཆས་གབ་པའ་གཏན་ཚགས་ལ། །ད་དག་དག་ར་
ཡང་དག་འདས། །ར་བའ་དངས་ཟན་ལར་མན་པ། །ག་བདའ་ཆད་ད་བརད་པ་
ཡན། ། ཡངས་ཀ་དག་བའ་བཤས་གཉན་ཆན་པ་མཁན་ཟར་རན་པ་ཆ་ར་བཙན་དཀན་མཆག་ཚ་རང་མཆག་ག་བཀའ་དགངས་
ལར་ཁ་ར་མཁན་སལ་གས་བཀད། །
85
དཔར་བང་སན་ཚག
རམ་གལ་ཞ་བའ་ར་མཚར་ར་གཅག་ཏ། །གཞལ་བའ་མཐའ་ཡས་ཆས་ཚལ་
དལ་འབབ་ཀང་། །ཚག་ག་གཟགས་མ་རས་ཀང་དག་གསམ་ག། །ད་མ་ཡངས་
འཁད་ལགས་བཤད་བདད་ར་འད། །དཔར་ད་སན་པའ་རམ་དཀར་ཕང་པའ་
མཐས། །ཡང་དག་ཆས་ཀ་ས་མ་སང་ཕག་བར། །གདངས་ཏ་རད་ལའ་འག་བ་
མ་ལས་པ། །ངས་ལགས་ནར་བའ་མཛད་ལ་དབང་འབར་ཤག །
ཅས་འཛམ་གང་ཡངས་པའ་ཁན་ལ་འཚ་མད་ཞ་བའ་ལམ་སན་རམ་འདན་ཤཀ་སངའ་རང་ལགས་ས་ཀན་ནས་རས་པ་སགས་འཕལ་
ཡན་ལགས་ཚགས་ད་མའ་ཆད་ད་དམགས། ནང་བསན་གབ་མཐའ་རས་མད་ཀ་གསང་རབ་དག་དཔར་ད་བསན་དང་བསན་འགར་གང་
ལའང་སར་ཆག་པའ་དག་བསའ་སན་ཚག་ཏ་ཤཀའ་དག་སང་ཆས་ས་བ་ངག་དབང་བ་བཟང་བསན་འཛན་ར་མཚས་སར་བའ། །ཞས་
དགའ་ཤར་སབ་གའ་དཔ་མཛད་ཁང་ནས་དཔར་བསན་ཞས་པ་དགའ། ། སར་མང་ལ།།
86
༼ དཔར་ར་འཇག་མཁན་དང་ཞ་དག་པ།༽
འཛན་ག་བཅ་པའ་སབ་ཕག་ཟང་ཆ་གགས་པ་ཕན་བད།
འཛན་ག་བཅ་པའ་སབ་ཕག་ཕ་ཁང་གགས་པ་ར་མཚ།
འཛན་ག་བཅ་པའ་སབ་ཕག་ལ་པ་གགས་པ་ཟ་གགས།
འཛན་ག་བཅ་པའ་སབ་ཕག་ཐ་པ་གགས་པ་འཇགས་བལ།
འཛན་ག་བཅ་པའ་སབ་ཕག་སག་པ་བང་ཆབ་བ་བཟང་།
མཐའ་མའ་ཞ་དག་པ།
ཉག་ར་དག་བཤས་རལ་མཚན་དབང་འདས།
སབ་དག་ཕ་ཁང་ས་རང་ཟང་བམས་པ།
དབ་གཟགས་བཀད་སག་པ་དང་། རབ་ཤ་ཇས་འགད་པ།
ཕ་ཁང་སལ་ས་བསན་འཛན་འད་ཟར།
༼ དཔར་བསན་ཡན་སར་བ། ༽
ཉག་ར་དག་སང་བ་བཟང་མ་འགར།