Αλέξανροσ Τσιγκας Ανθή Μπαλτσώη Κωσταντίνος Ξαφουγιάννης Σοφία Μπουγά

Ψυχικά Νoσήματα

Στην καθημερινή ζωή με τον όρο κατάθλιψη εννοούμε μια κατάσταση θλίψης και μελαγχολίας, αυτό συνήθως είναι παροδικό και μάλλον οφείλεται σε κάτι σχετικά ασήμαντο και επουσιώδες. Η κατάθλιψη διαφέρει από την Κλινική Κατάθλιψη η οποία χαρακτηρίζεται από συμπτώματα που διαρκούν πάνω από δύο εβδομάδες και είναι τόσο σοβαρά ώστε να επεμβαίνουν στην καθημερινότητα ενός ατόμου.Στην ψυχιατρική ο όρος κατάθλιψη μπορεί επίσης να έχει αυτή τη σημασία αλλά συνήθως αναφέρεται σε μία ψυχική ασθένεια και ειδικά όταν δεν έχει φτάσει σε επίπεδο υψηλής σοβαρότητας ώστε να χορηγηθεί αυτή η διάγνωση. Η κατάθλιψη αποτελεί το τέταρτο στάδιο του μοντέλου της Κιούμπλερ-Ρος για την αποδοχή του θανάτου.Όταν κάποιος έχει κατάθλιψη συνήθως περιγράφει τον εαυτό του ως λυπημένο, απεγνωσμένο, αποθαρρυμένο και απογοητευμένο.

Κατάθλιψη

Μερικές φορές η κατάθλιψη μπορεί να

προκληθεί από εσωτερικά προβλήματα. Πεσιμιστικές ιδέες ή έλλειψη αυτοσεβασμού μπορούν να οδηγήσουν σε κατάθλιψη. Ασθένειες και αλλαγές στην ψυχολογία ενός ατόμου που συμβαίνουν στην ψύχωση και την άνοια μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε κατάθλιψη.

Ψυχολογικοί παράγοντες

Η αγοραφοβία είναι μια αγχώδης διαταραχή.Το βασικό χαρακτηριστικό της αγοραφοβίας είναι το άγχος του ατόμου να βρεθεί σε χώρους και καταστάσεις από τις οποίες θεωρεί ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα έγκαιρης διαφυγής σε περίπτωση που εμφανίσει συμπτώματα πανικού, δεν θα λάβει βοήθεια από ένα αξιόπιστο πρόσωπο και θα βρεθεί σε μία κοινωνικά δυσάρεστη κατάσταση. Τα αγοραφοβικά άτομα δεν αποφεύγουν μόνο την πολυκοσμία αλλά και κλειστούς χώρους. Σε σοβαρές περιπτώσεις το άτομο δεν μπορεί να βγει από την κατοικία του. Η αγοραφοβία εμφανίζεται σε ποσοστό από 29.5% ως 58.2% με διαταραχή πανικού. Η έναρξη της διαταραχής είναι συνήθως μεταξύ 20 και 40 ετών και εμφανίζεται πιο συχνά σε γυναίκες . Υπολογίζεται ότι 2 ως 3 % των ενήλικων ατόμων (18 ως 54 ετών) θα εμφανίσουν στην ζωή τους αγοραφοβία.Υπολογίζεται ότι περίπου 60% των ατόμων που πάσχουν γενικά από μια φοβία, εμφανίζουν αγοραφοβία.

Αγοραφοβία

Πιο συγκεκριμένα ο Τζ. Μπόλμπι (J.Bowlby)

το 1973 περιέγραψε την αγχωτική προσέγγιση των παιδιών που χαρακτηρίζεται από έναν έντονο φόβο αποχωρισμού. Είχε υποθέσει ότι αυτό το φαινόμενο αντανακλά τη μετάδοση μιας αγχωτικής προσέγγισης των γονιών προς τα παιδιά, αλλά και την άμεση απειλή της εγκατάλειψης από μέρους των γονιών. Ο πανικός και η Αγοραφοβία έχουν σχέση και με το άγχος του χωρισμού, (Αποχωρισμός). Ο Τζ. Μπόλμπι ισχυρίστηκε ότι τα άτομα με αγοραφοβία ή σχολική άρνηση είναι αυτά που στην προσχολική ηλικία είχαν τα χαρακτηριστικά μιας αγχωτικής προσέγγισης αλλά και την έλλειψη μιας γερής βάσης.

(συνεχεια)

Ο ναρκισσισμός ως όρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε από επιστήμονες ψυχολόγους για να περιγραφεί ένας τύπος διαταραχής προσωπικότητας (της ναρκισσιστικής διαταραχής) είτε από απλούς ανθρώπους χωρίς γνώσεις στον τομέα της ψυχολογίας οι οποίοι θέλουν να περιγράψουν ένα άτομο του κοινωνικού περίγυρου και όχι μόνο, όπου όμως παίρνει την έννοια του υπέρμετρα εγωκεντρικού.Αυτοί οι δύο τρόποι χρήσης πολλές φορές ταυτίζονται, είναι όμως λάθος, γιατί δεν είναι απαραίτητο ένας υπέρμετρα εγωκεντρικός να κρύβει ναρκισσιστική διαταραχή, σε αντίθεση που το -ίσως και κυριότερο- χαρακτηριστικό κάθε νάρκισσου είναι ο εγωκεντρισμός του.

Ναρκισσισμός

Ο ναρκισσισμός είναι η διαταραχή προσωπικότητας

όπου το άτομο ασχολείται υπερβολικά με τον εαυτό του, την εμφάνιση, τον τρόπο ομιλίας, ακόμα και την γλώσσα του σώματος και γενικότερα την εικόνα την οποία δημιουργεί στους άλλους. Περνάει έτσι πολύ χρόνο της ημέρας μόνος. Σκοπός βέβαια απ' όλην αυτή την ασχολία είναι να δημιουργεί θετική εκτίμηση στους γύρω του και έτσι να τους ασκεί ένα είδος εξουσίας. Το υπερβολικό ενδιαφέρον για τον εαυτό του οδηγεί στην κατάσταση όπου ερωτεύεται τον εαυτό του, θαυμάζεται από τον εαυτό του. Αυτό είναι και ουσιαστικά ο ναρκισσισμός.

(συνεχεια)

Η σχιζοφρένεια (ορθότερα σχιζοφρενία, -σύνθετη λέξη από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις "σχίζειν" (=διαχωρισμός) και "φρένα" (=λογική, μυαλό) αποτελεί νευροψυχιατρική νόσο που ανήκει στην ομάδα των ψυχώσεων που παρατηρείται κυρίως σε έφηβους και νεαρούς ενήλικες. Πρόκειται για μια ψυχική διαταρααποκλειστεί χή που χαρακτηρίζεται από διαταραχές της αντίληψης της πραγματικότητας. Βέβαια έχει προηγουμένως οποιαδήποτε οργανική βλάβη του νευρικού συστήματος σε κάθε νέο ασθενή, πλην όμως όλες οι επιστημονικές εργασίες επί του αντικειμένου αφήνουν να εννοηθεί την ύπαρξη μιας λεπτής νευροφυσιολογικής και χημικής δυσλειτουργίας μάλλον άγνωστης μέχρι σήμερα. Μάλιστα με τον όρο σχιζοφρένεια καλύπτεται ένα σύνολο νόσων με διαφορετικούς μηχανισμούς. Για παράδειγμα υφίστανται τέτοιες χρόνιες ψυχώσεις που δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ειδικότερα ούτε ως σχιζοφρένεια αλλά και ούτε ως χρόνια παραληρήματα.Συνήθως τα άτομα με σχιζοφρένεια έχουν ακουστικές ψευδαισθήσεις, λιγότερο συχνά οπτικές ψευδαισθήσεις, παρανοϊκές ιδέες και αποδιοργανωμένη ομιλία και σκέψη ("φυγή ιδεών"), γεγονός που τους δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην κοινωνική τους αλληλεπίδραση. Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας συνήθως εμφανίζονται κατά τη νεαρή ηλικία και επηρεάζουν περίπου 0,4%-0,6% του πληθυσμού.

 Σχιζοφρένεια

 Ακόμα, τα άτομα που πάσχουν από αυτή τη διαταραχή εμφανίζουν έντονη

εσωστρέφεια και γενική αποδιοργάνωση του Εγώ. Η έναρξη των συμπτωμάτων συμβαίνει συνήθως στη νεαρή ενήλικη ζωή, με επιπολασμό ζωής της τάξης του 0,3-0,7%.[Η διάγνωση βασίζεται στην παρατηρούμενη αποκλίνουσα της φυσιολογικά αναμενόμενης συμπεριφορά και τις αναφερθείσες εμπειρίες του ασθενούς.Τα αίτια της σχιζοφρένειας δεν έχουν εντοπιστεί πλήρως, αλλά είναι κυρίως βιολογικής, ψυχολογικής και κοινωνικής φύσεως. Η κυρίως έρευνα που διεξάγεται για την σχιζοφρένεια εστιάζεται κυρίως στους βιολογικούς/γενετικούς παράγοντες που φαίνεται πως παίζουν και τον πιο σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη αυτής της ψυχικής διαταραχής. Η σχιζοφρένεια σήμερα σε αρκετές περιπτώσεις θεωρείται ελέγξιμη διαταραχή και μέσω της κατάλληλης θεραπείας τα άτομα που πάσχουν έχουν πιθανόν την δυνατότητα να επανενταχθούν στο κοινωνικό σύνολο. Η κύρια θεραπεία είναι η χορήγηση αντιψυχωσικών φαρμάκων, τα οποία καταστέλλουν τη δραστηριότητα των υποδοχέων της ντοπαμίνης. Η ψυχοθεραπεία, η επαγγελματική εκπαίδευση και κοινωνική αποκαταστάση είναι σημαντικές επίσης για τη θεραπεία. Σε πιο σοβαρές καταστάσεις, όπου είναι επικίνδυνοι για τους ίδιους ή άλλους, μπορεί να ιδρυματοποιηθούν, αν και οι εισαγωγές τους είναι συντομότερες και λιγότερο συχνές από παλαιότερα.

(συνεχεια)

Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή ή ΙΨΔ ή Μανιοπαρορμητική Διαταραχή (Obsessive–compulsive disorder-OCD) περιλαμβάνεται στην ομάδα των αγχωδών διαταραχών και αυτές με τη σειρά τους στην ευρύτερη ομάδα των νευρώσεων. Χαρακτηρίζεται είτε από ιδεοληψίες (obsessions) είτε από ψυχαναγκασμούς (compulsions) είτε και από τα δύο, ψυχοπαθολογικές εκδηλώσεις που συνιστούν πηγή δυσφορίας για το άτομο και απασχολούν σημαντικό μέρος από το χρόνο του και από την επαγγελματική, κοινωνική και την συναισθηματική του ζωή. Το άγχος συνδέεται συχνά με τους ψυχαναγκασμούς, καθώς και με την αντίσταση σε αυτούς, και υποχωρεί αμέσως μόλις το άτομο ενδώσει στον καταναγκασμό. Οι περισσότεροι πάσχοντες αναγνωρίζουν τον παθολογικό χαρακτήρα αυτών των καταναγκασμών καθώς και ότι είναι ανούσιοι και υπερβολικοί, ωστόσο κρίνεται εξαιρετικά δυσχερές από τους ίδιους να τους σταματήσουν. Η κατάθλιψη εμφανίζεται συχνά είτε πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων είτε ταυτόχρονα με αυτά.

OCD

Σύμφωνα με τη φροϋδική θεωρία, η ψυχαναγκαστική διαταραχή οφείλεται σε ενδοψυχική σύγκρουση που τοποθετείται σε οιδιπόδειο επίπεδο. Πρόκειται για μερική καθήλωση της λίμπιντο σε προ-οιδιπόδεια, πρωκτική-σαδιστική φάση λόγω προβληματικής ψυχοσεξουαλικής εξέλιξης. Στο στάδιο της οιδιπόδειας σύγκρουσης, το Εγώ, το οποίο βρίσκεται σε αδυναμία να αντιμετωπίσει τις λιμπιντικές απαιτήσεις, αμύνεται παλινδρομώντας στο σαδοπρωκτικό στάδιο, κάτι που ισοδυναμεί με μετατροπή των ερωτικών ενορμήσεων σε ενορμήσεις σαδιστικόυ και επιθετικού περιεχομένου.

Ψυχαναλυτική σχολή

Η διπολική διαταραχή (γνωστή και ως διπολική συναισθηματική διαταραχή, μανιοκαταθλιπτική διαταραχή ή απλώς μανιοκατάθλιψη), είναι μια ψυχική νόσος. Τα άτομα με διπολική διαταραχή βιώνουν επεισόδια ανεβασμένης ή ευερέθιστης διάθεσης γνωστά ως μανία εναλλασσόμενα με επεισόδια κατάθλιψης. Αυτά τα επεισόδια μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην ικανότητα του ανθρώπου να λειτουργήσει φυσιολογικά στην καθημερινότητα του. Σχεδόν το 4% των ανθρώπων παγκοσμίως έχουν διπολική διαταραχή, είναι το ίδιο συχνή σε άνδρες και γυναίκες και εμφανίζεται συνήθως σε νεαρή ηλικία. Η αιτία που προκαλεί την διαταραχή δεν είναι ξεκάθαρη αλλά οι γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες θεωρείται πως παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της διαταραχής. Η θεραπεία περιλαμβάνει σταθεροποιητές διάθεσης όπως το λίθιο, αντιεπιλιπτικά φάρμακα καθώς και ψυχοθεραπεία.Υπάρχουν γενικευμένα προβλήματα με κοινωνικό στίγμα, στερεότυπα καθώς και προκατάληψη ενάντια σε άτομα με διπολική διαταραχή, ωστόσο η διπολική διαταραχή έχει συνδεθεί και με την δημιουργικότητα και ακόμη και την ιδιοφυΐα, και πολλοί καλλιτέχνες, όπως ο ζωγράφος Βίνσεντ βαν Γκογκ και η συγγραφέας , Βιρτζίνια Γουλφ έπασχαν από αυτή.

 Διπολική Διαταραχή

Ψυχολογικες Μελέτες απεικονίσεως αποκάλυψαν διαφορές στον όγκο διάφορων περιοχών

του εγκεφάλου ανάμεσα σε ασθενείς με διπολική διαταραχή και υγιείς ανθρώπους. Ανωμαλίες στη δομή και λειτουργία ορισμένων κυκλωμάτων του εγκεφάλου θα

μπορούσαν να κρύβουν τη διπολική διαταραχή. Αναλύσεις MRI σε άτομα με διπολική διαταραχή αναφέρουν αύξηση του όγκου των πλαγίων κοιλιών, της ωχράς σφαίρας καθώς και την αύξηση των ποσοστών λευκής ουσίας.Ευρήματα της λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας δείχνουν μία ανώμαλη διαφοροποίηση μεταξύ περιοχών του προμετωπιαίου και στεφανιαίου λοβού, ιδιαίτερα στην αμυγδαλή, που ενδέχεται να συμβάλει στην κακή ρύθμιση των συναισθημάτων και των συμπτωμάτων της διάθεσης.Σύμφωνα με μία υπόθεση, όταν οι άνθρωποι που έχουν γενετική προδιάθεση προς την διπολική διαταραχή βιώνουν στρεσογόνα γεγονότα, το όριο του στρες στο οποίο συμβαίνουν οι αλλαγές της διάθεσης γίνεται σταδιακά χαμηλότερο, μέχρι τα επεισόδια τελικά να ξεκινήσουν (και να επαναληφθούν) χωρίς προειδοποίηση. Υπάρχουν στοιχεία στον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων, πως μπορεί να αναπτύξει ανωμαλίες στη διπολική διαταραχή που οφείλεται στο στρες.Άλλα συστατικά του εγκεφάλου που έχουν προταθεί ότι παίζουν ένα ρόλο είναι τα μιτοχόνδρια,και μια αντλία τριφωσφορικής αδενοσίνης νατρίου,προκαλώντας κυκλικές περιόδους κακής πυροδότησης των νευρώνων (κατάθλιψη) καθώς και υπερευαισθησίας των νευρώνων(μανία ).

(συνεχεια)

Ο όρος άγχος (ή στρες) προέρχεται από το ρήμα ἄγχω, που στην αρχαία ελληνική γλώσσα σημαίνει σφίγγω ή πνίγω. Το άγχος είναι μια φυσιολογική σωματική και ψυχική αντίδραση σε μια απειλή η σε μια αίτηση για την αντιμετώπιση απαιτητικών καταστάσεων. Όταν κάποιος άνθρωπος νιώθει στρες το σώμα του είναι σε ένταση και ο εγκέφαλος του πυροδοτείται από πολλαπλές σκέψεις. Ο κάθε άνθρωπος εκτίθεται καθημερινά σε στρες καταστάσεις. Το στρες μάλιστα μπορεί να είναι και θετικό - το λεγόμενο ευ στρες - όταν ο άνθρωπος καλείτε να το αντιμετωπίσουμε σπάνια (ή μόνο μερικές φορές) και σε περιορισμένο βαθμό. Σε αυτή την περίπτωση λειτουργεί σαν καταλύτης και τον ενεργοποιεί για να αντεπεξέλθει στις όποιες καταστάσεις. Όσο πιο συχνό και έντονο είναι το στρες, τόσο πιο δύσκολο είναι να αντιμετωπιστούν οι καθημερινές υποχρεώσεις.

Άγχος

Συναισθήματα, θυμού, απογοήτευσης και φόβου, όπως επίσης, οξυθυμία,

κούραση και κατάθλιψη κυριαρχούν και δεν επιτρέπουν να λειτουργήσει ο άνθρωπος με συγκέντρωση. Το στρες κάνει τους ανθρώπους ιδιαίτερα απαιτητικούς, ανυπόμονους και ευερέθιστους με ιδιαίτερα χαμηλή διάθεση για συνεργασία. Διατρέχεται μάλιστα κίνδυνος να κακοποιήσει λεκτικά η ακόμη και σωματικά τα παιδιά τους. Λειτουργώντας κάτω από στρες υπάρχει η τάση να παρεξηγηθεί η συμπεριφορά των παιδιών του, πιστεύοντας ότι για παράδειγμα έκαναν κάτι από πρόθεση, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για μια απλή απροσεξία.Το άγχος μπορεί να έχει ψυχογενή προέλευση ή μπορεί να είναι συνέπεια σωματικής πάθησης. Επιπλέον, εξαρτάται από τις γνωστικές, συναισθηματικές διεργασίες, τον τρόπο ζωής του ατόμου και τον τρόπο αντίληψης του. Κάθε άτομο έχει ένα ορισμένο βαθμό άγχους, ο οποίος θεωρείται φυσιολογικός κάτω από ορισμένες περιστάσεις. Σε κάποιες άλλες όμως περιπτώσεις αυξημένου άγχους, προξενεί κακό και συντελεί στο να υπολειτουργεί το άτομο στις δραστηριότητες του και στο να επηρεάζεται αρνητικά η υγεία του.

(συνεχεια)

Ο Αυτισμός είναι μια σοβαρή διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία, καθώς και από περιορισμένη, επαναλαμβανόμενη και στερεότυπη συμπεριφορά. Όλες αυτές οι ενδείξεις ξεκινούν πριν το παιδί γίνει τριών ετών.Στην διαταραχή του αυτισμού εμπλέκονται διάφορες εγκεφαλικές δομές με τρόπο που δεν έχει διασαφηνιστεί επαρκώς. Οι δύο άλλες διαταραχές του φάσματος του αυτισμού (ASD) είναι το σύνδρομο Άσπεργκερ, στο οποίο δεν παρατηρείται καθυστέρηση στη γνωστική ανάπτυξη και τη γλώσσα, και η Εκτεταμένη διαταραχή της ανάπτυξης - Μη προσδιοριζόμενη αλλιώς (PDD-NOS), όπου διαγνώσκετα όταν δεν πληρούνται επαρκώς τα κριτήρια για τις άλλες δύο διαταραχές.Ο αυτισμός αποτελεί μία σοβαρή νεύρο-ψυχολογική διαταραχή, που διαρκεί μία ολόκληρη ζωή και είναι συνήθως παρούσα από τη γέννηση του παιδιού. Ο αυτισμός δεν είναι ψυχιατρική νόσος, αλλά εντάσσεται στην κατηγορία των Διάχυτων Αναπτυξιακών Διαταραχών. Αυτές οι διαταραχές χαρακτηρίζονται από σοβαρά ελλείμματα σε πολλούς τομείς της ανάπτυξης, για αυτό το λόγο ονομάζονται «διάχυτες». Πρόκειται για μια αναπτυξιακή διαταραχή του ατόμου, μια διαταραχή της ψυχολογικής του ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτής της διαταραχής εμποδίζεται ή δυσκολεύεται η ανάπτυξη ορισμένων ψυχολογικών δεξιοτήτων, που είναι ζωτικές για την ψυχο-κοινωνική λειτουργία και επάρκεια του ανθρώπου.

 Αυτισμός

Οι δεξιότητες αυτές σχετίζονται με την κοινωνική

συναλλαγή και αμοιβαιότητα, την επικοινωνία και την οργάνωση πρόσφορης και σκόπιμης δραστηριότητας. Στις περιοχές αυτές, τα αυτιστικά άτομα εμφανίζουν σημαντικές δυσκολίες και χαρακτηριστικές αποκλίσεις. Ένα ακόμα στοιχείο που επιδεικνύει τη σημαντικότητα του θέματος είναι ότι πέρα από τη ζωή του παιδιού που επηρεάζεται άμεσα, αλλάζει και αυτή των οικογενειών τους, δηλαδή του ευρύτερου κοινωνικού πλαισίου.Ο αυτισμός έχει μια ισχυρή γενετική βάση, αν και η γενετική του αυτισμού είναι πολύπλοκη και είναι ασαφές κατά πόσον το ASD εξηγείται περισσότερο από σπάνιες μεταλλάξεις ή από σπάνιους συνδυασμούς των κοινών γενετικών παραλλαγών. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο αυτισμός συνδέεται στενά με παράγοντες που προκαλούν εκ γενετής ανωμαλίες.Οι γνώμες διίστανται σχετικά με τα άλλα προτεινόμενα περιβαλλοντικά αίτια, όπως βαρέα μέταλλα, φυτοφάρμακα ή εμβόλια παιδικής ηλικίας.Οι υποθέσεις σχετικά με τα εμβόλια θεωρούνται βιολογικά μη εξηγήσιμες και στερούνται πειστικών επιστημονικών αποδείξεων. 

(συνεχεια)

 Όσον αφορά τα στατιστικά στοιχεία, η αναλογία του αυτισμού

είναι περίπου 1 ή 2 ανά 1.000 άτομα. Η αναλογία των ASD είναι περίπου 6 ανά 1000, ενώ η αναλογία ανδρών-γυναικών είναι 4 προς 1.Δυστυχώς, ο αυτισμός προς το παρόν δε θεραπεύεται και είναι μια ισόβια κατάσταση. Η επιστημονική έρευνα σήμερα εστιάζει στη δημιουργία ανταγωνιστών των ενδορφινών, σε μία προσπάθεια να μειωθεί το πλεόνασμα που εμφανίζεται στα αυτιστικά παιδιά. Παρόμοιες θεραπείες φαίνεται, ότι έχουν επιδράσει θετικά στη μείωση της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς. Η πιο κατάλληλη αντιμετώπιση, παρόλα αυτά βεβαίως είναι αποδεδειγμένα η ειδική αγωγή και ειδικά όταν αυτή συνδυάζεται με πρώιμη παρέμβαση, δηλαδή κατά την προσχολική ηλικία.

(συνεχεια)

Η επιλόχεια κατάθλιψη είναι ένα είδος κλινικής κατάθλιψης η οποία μπορεί να επηρεάσει τις γυναίκες και λιγότερο συχνά τους άντρες μετά από τη γέννηση ενός παιδιού. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, η επιλόχεια κατάθλιψη επηρεάζει το 15% των γυναικών, ενώ μόνο μία στις τέσσερις περιπτώσεις διαγιγνώσκεται από τους ιατρούς και αντιμετωπίζεται.

Επιλόχεια θλίψη:Η επιλόχεια θλίψη είναι μια ήπιας μορφής διαταραχή της συμπεριφοράς η οποία βιώνεται από το 80% των γυναικών μετά τον τοκετό. Τα συμπτώματα συνήθως διαρκούν λίγες ώρες ή μερικές μέρες και περιλαμβάνουν κλάμα, εκνευρισμό, υποχονδρίαση, υπνηλία, διαταραχές στη συγκέντρωση, απομόνωση και πονοκέφαλο. Η επιλόχεια θλίψη δεν σχετίζεται με την επιλόχεια κατάθλιψη ούτε με την επιλόχεια ψύχωση.

επιλόχεια κατάθλιψη

Δεν έχει εντοπιστεί κάποια συγκεκριμένη αιτία που να θεωρείται υπεύθυνη για την εμφάνιση επιλόχειας κατάθλιψης, μερικοί πιστεύουν ότι η επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να προκληθεί από ορμονικές διαταραχές ή από κάποια ψυχική ασθένεια πριν την εγκυμοσύνη. Άτομα με οικογενειακό ιστορικό ψυχικών νοσημάτων φαίνεται να αναπτύσσουν πιο εύκολα επιλόχεια κατάθλιψη. Διακοπή της εγκυμοσύνης (π.χ. αποβολή του εμβρύου ή έκτρωση) αυξάνει τις πιθανότητες ανάπτυξης επιλόχειας κατάθλιψης.

αιτια

Ψυχή

Η λέξη «ψυχή»[(από το ρήμα «ψύχω», δηλ. «φυσώ», «πνέω») κυριολεκτικά σημαίνει την «ψυχρή πνοή», δηλαδή την ύστατη ένδειξη της ζωής στο σώμα που γίνεται αισθητή από την αναπνοή.Εντούτοις, από αρχαιοτάτων χρόνων ο όρος χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει πολύ περισσότερα, ιδίως όσον αφορά στις νοητικές λειτουργίες του ανθρώπου και τη μετάθάνατον ζωή, με ειδικά το τελευταίο να έχει κυριαρχήσει στη θρησκεία και τη φιλοσοφία. Λόγω των πολλών απόψεων για τη θρησκευτικο-φιλοσοφική σημασία της «ψυχής», οι ορισμοί που υπάρχουν είναι τουλάχιστον δεκάδες, αλλά ωστόσο ο συνηθέστερος είναι αυτός που ορίζει την ψυχή ως την άυλη ουσία του ανθρώπου η οποία αποτελεί την έδρα της προσωπικότητάς του, επιζεί μετά τον θάνατο του σώματος, όντας η ίδια αθάνατη, και στη συνέχεια μεταβαίνει είτε σε κάποια άλλη κατάσταση, σε άλλο τόπο, είτε σε κάποιο άλλο σώμα.

Η ιδέα ότι υπάρχει ένα τμήμα που ζει μετά τον θάνατο του σώματος συμπεριλαμβάνεται στις αρχαιότερες εκδηλώσεις της θρησκευτικότητας του ανθρώπου. Μάλιστα, οανθρωπολόγος Έντουαρντ Μπάρνετ Τέιλορ (1832-1917) υποστήριξε με τη θεωρία του ανιμισμού ότι οι προϊστορικές αντιλήψεις περί επιβίωσης ενός αόρατου μέρους του ανθρώπου κατά τον θάνατο υπήρξε η γενεσιουργός αιτία της ίδιας της θρησκείας.Για παράδειγμα, η τοποθέτηση στους τάφους προσωπικών αντικειμένων ήδη από την παλαιολιθική εποχή έχει ερμηνευτεί από τους επιστήμονες ως εξοπλισμός για το ταξίδι στον κόσμο των νεκρών.

Προϊστορικά χρόνια

Στην αρχαία Αίγυπτο ήδη από τα προϊστορικά χρόνια συνηθιζόταν να

εναποτίθενται στους τάφους εργαλεία, όπλα, κοσμήματα, οικιακά σκεύη και τρόφιμα, σαν να επρόκειτο η ζωή του νεκρού να συνεχίσει κατά τον ίδιο τρόπο όπως και πριν.[9] Στην πραγματικότητα, ο κόσμος των νεκρών εθεωρείτο πανομοιότυπος με τον κόσμο των ζωντανών, έχοντας μάλιστα ζώα και ποτάμια. Ως εκ τούτου, η αιγυπτιακή θεώρηση της μετά θάνατον ζωής ήταν σαφώς πιο αισιόδοξη από τη βαβυλωνιακή. Επιπρόσθετα, η αρχαιολογική σκαπάνη δείχνει πως από την εποχή της Πρώτης Δυναστείας οι τάφοι είχαν έναν χώρο για προσφορά σπονδών και τροφής στον νεκρό καθώς και για επικοινωνία μαζί του. Εκεί βρισκόταν η κα, η ψυχή του νεκρού, που λάμβανε τις προσφορές. Η Βίβλος των νεκρών, της Πέμπτης Δυναστείας, αναφέρει για πρώτη φορά ότι ο βασιλιάς, εκτός από την κα, έχει και μια άλλη ψυχή, την μπα, η οποία πετάει σαν το γεράκι, πηγαίνει στον ουρανό και γίνεται αστέρι. Εκεί ο βασιλιάς ζει με τους θεούς απολαμβάνοντας ευδαιμονία και δέχεται τη λατρεία των ανθρώπων στους ναούς. Αυτή η θεώρηση φαίνεται να είναι βαθιά επηρεασμένη από τη σημιτική ιστορία του θεού Ταμμούζ, η οποία εμφανίζεται από τα πρώτα στάδια της αιγυπτιακής θρησκείας. Πολλούς αιώνες αργότερα παρόμοιες πεποιθήσεις με την εξυψωμένη μπα θα αρχίσουν να λέγονται και για τους κοινούς ανθρώπους.

Aρχαία Αίγυπτο

Η ελληνική λέξη «ψυχή» ακολούθησε δύο βασικές πορείες.[11] Η

πρώτη σχετίζεται με τη χρήση της στον καθημερινό λόγο, όπου δηλώνει την «πνοή», τη «φυσική ζωή», το «θάρρος» ή το «ήθος», και η δεύτερη αφορά τις ειδικές χρήσεις της στις θρησκευτικές δοξασίες και τις διάφορες φιλοσοφικές σχολές ως μια αόρατη—και για μερικούς άυλη ή και αθάνατη—ουσία που δίνει ζωή στο σώμα, το ελέγχει και για πολλούς επιζεί μετά τον θάνατο του σώματος, μεταβαίνοντας σε έναν τόπο δυστυχίας ή μακαριότητας ή, για άλλους, σε κάποιο διαφορετικό σώμα. Μολονότι πρέπει να διαχωριστούν αυτές οι δύο πορείες, καθώς και οι ειδικές σημασίες της λέξης όταν χρησιμοποιείται ως τεχνικός όρος από τους εκάστοτε φιλοσόφους, η κατωτέρω συνοπτική αναδρομή παρουσιάζει ορισμένα στοιχεία της αλληλεπίδρασης αυτών των δύο πορειών, που συνέβαλαν στην εξέλιξη του σημασιολογικού περιεχομένου της.

Αρχαια Ελλαδα

Όπως και σε άλλα μέρη, έτσι και στην Κίνα οι απόψεις περί

ψυχής ποικίλουν.[10] Ένα κείμενο του 535 π.Χ. αναφέρει την ύπαρξη δύο ψυχών στον άνθρωπο, δοξασία που είναι επηρεασμένη από τη θεωρία των αντίθετων αλλά και συμπληρωματικών δυνάμεων γιν και γιανγκ. Η κατώτερη ψυχή ονομάζεται πο, έρχεται σε ύπαρξη όταν αρχίζει η ζωή του ανθρώπου και σχετίζεται με τις σωματικές λειτουργίες και επιθυμίες. Η ανώτερη ψυχή ονομάζεται χουν, εμφανίζεται μετά την πο και είναι η έδρα της συνειδητότητας και της νόησης. Με τον θάνατο του σώματος, η κατώτερη επιστρέφει στη γη και η ανώτερη στον ουρανό. Εντούτοις, ένας βίαιος θάνατος θα μπορούσε να κάνει την πο και τη χουν να μείνουν στον κόσμο των ζωντανών για να πάρουν εκδίκηση. Οι λαϊκές κινεζικές αντιλήψεις ήθελαν τις ψυχές να έχουν αξία ανάλογα με την κοινωνική θέση.

Κινα

Ενώ η ψυχή του βασιλιά μπορούσε να επικοινωνήσει με τον

Ουρανό, οι ψυχές των απλών ανθρώπων μπορούσαν να έρθουν σε επαφή μόνο με τους προγόνους τους. Στην έννοια της αθανασίας αναφέρεται ο Κομφούκιος, ο οποίος δίδαξε ότι αυτή μπορεί να κατακτηθεί μέσω της ηθικής υπεροχής, μέσω των σπουδαίων πολιτικών πράξεων ή μέσω της συγγραφής βιβλίων με αιώνια αξία. Από την άλλη μεριά, οι Ταοϊστές είχαν την πεποίθηση πως η αθανασία κατακτάται μέσω της εσωτερικής πνευματικής μεταμόρφωσης. Οι Κινέζοι πίστευαν επίσης στοκι, δηλαδή την ψυχή του κόσμου, από την οποία απορρέουν οι δυνάμεις γιν και γιανγκ. Το κι διαπνέει τα πάντα στο σύμπαν, και έτσι θα μπορούσαν να θεωρηθούν έμψυχα, εκτός από το άνθρωπο, τα ζώα και τα φυτά, ακόμη και οι πέτρες. Για τους Κινέζους όλη η φύση είναι έμψυχη.

(συνεχεια)

Για τον Αριστοτέλη[35] η ψυχή αντιστοιχεί στις ιδιότητες που

έχει ένα ζωντανό ον (μορφή ή εντελέχεια), είτε πρόκειται για φυτό είτε για ζώο είτε για άνθρωπο. Και όπως οι ιδιότητες ενός αντικειμένου οφείλουν την υπόστασή τους στο ίδιο το αντικείμενο, έτσι και η ψυχή οφείλει την υπόστασή της στο υλικό σώμα. Όταν λοιπόν αυτό πεθαίνει και διαλύεται, η ψυχή του εκμηδενίζεται.[36] Για τον άνθρωπο η ψυχή του έχει πέντε «δυνάμεις», ή αλλιώς δυνατότητες: (1) το «θρεπτικόν», που σχετίζεται με τη θρέψη του σώματος· (2) το «ορεκτικόν», δηλαδή την τάση για καθετί καλό· (3) το «αισθητικόν», την ικανότητα της πρόσληψης των πληροφοριών μέσω των αισθήσεων·(4) το «κινητικόν», που εξασφαλίζει τις κινήσεις του σώματος και (5) το «διανοητικόν».

Αριστοτέλης

Στον Φαίδωνα του Πλάτωνα[29] ο Σωκράτης, ως γνήσιος φιλόσοφος, παρουσιάζεται να

επιθυμεί να πεθάνει το σώμα του, ώστε να απελευθερωθεί η ψυχή του από τα απατηλά ερεθίσματα των υλικών αισθητηρίων και, έτσι, να κατακτήσει την πραγματική γνώση και σοφία. Εντούτοις, αντιμετωπίζει τη δυσπιστία καθώς πολλοί αρνούνται τη μετά θάνατον επιβίωση της ψυχής.[30] Για να υποστηρίξει ο Σωκράτης την αθανασία της ψυχής και τον έλλογο χαρακτήρα της, ότι δηλαδή αυτή είναι το «εγώ», η πραγματική έδρα της προσωπικότητας και της υπόστασης του ανθρώπου, εκθέτει τέσσερα επιχειρήματα. Το πρώτο βασίζεται στην ήδη υπάρχουσα δοξασία της μετενσάρκωσης: αν η ψυχή έφθινε και πέθαινε ύστερα από έναν αριθμό μετενσαρκώσεων, τότε η ζωή θα έπρεπε να έχει εκλείψει από τον κόσμο. Αντιθέτως, η ζωή εξακολουθεί να υπάρχει και να κάνει τους κύκλους της μέσα στη φύση, και επομένως οι ψυχές είναι αθάνατες. Το δεύτερο επιχείρημα αντλείται από την ικανότητα που έχει ο άνθρωπος να αντιλαμβάνεται ιδέες και νοήματα χωρίς να εξαρτάται από τις αισθήσεις του: για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να φανταστεί έναν τέλειο κύκλο χωρίς να έχει δει ποτέ του κάτι τέτοιο στον υλικό κόσμο. Τούτη η ικανότητα δείχνει ότι η ψυχή κατέχει γνώση από τον κόσμο των Ιδεών[31] και, επομένως, προέρχεται από εκεί. Η συσχέτιση της ψυχής με τον κόσμο των Ιδεών είναι σημαντική και αυτό το δηλώνει ιδιαίτερα το τρίτο επιχείρημα: εφόσον η ψυχή είναι αόρατη, προφανώς συγγενεύει με τον κόσμο των Ιδεών: είναι απλή και ασύνθετη, αδιάλυτη και αιώνια, όπως είναι και οι Ιδέες. Τέλος, σύμφωνα με το τέταρτο επιχείρημα, εφόσον η ψυχή είναι αυτή που δίνει ζωή στο σώμα και ο χωρισμός ψυχής και σώματος σημαίνει θάνατος για το σώμα, άρα η ίδια διαθέτει αυτονομία ζωής.[32]

Σωκράτης και Πλάτωνας

Στο Συμπόσιο μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η άποψη πως, όταν η

ψυχή πρόκειται να ενσαρκωθεί, χωρίζεται σε δύο τμήματα που εισέρχονται σε δύο διαφορετικά σώματα. Εντούτοις, τα δύο μέρη της ψυχής έλκονται μεταξύ τους, και έτσι εξηγείται το φαινόμενο του έρωτα. Στον Φαίδρο παρουσιάζεται η θεωρία ότι ο άνθρωπος έχει τρεις ψυχές: μία στο κεφάλι (έδρα της νόησης), μία στο στήθος (έδρα των συναισθημάτων) και μία στην κοιλιά (έδρα των σωματικών επιθυμιών). Στην Πολιτεία, όμως, η προσέγγιση αλλάζει με σκοπό να ξεπεραστούν τα κενά των προηγούμενων θεωριών. Εκεί λοιπόν αναφέρεται ότι ο άνθρωπος έχει μία μόνο ψυχή αλλά τριμερή: τον νουν (νόηση), τον θυμόν (συναίσθημα) και το επιθυμητικόν (επιθυμία).[33] Στον Τίμαιο, επιπρόσθετα, παρουσιάζεται η θεωρία της τριμερούς ψυχής εφαρμόζεται και στην ψυχή του κόσμου, και αυτή η τριάδα των ιδιοτήτων είναι που εξασφαλίζει την κίνηση στα ουράνια σώματα.[34]

(συνεχεια)

WWW.Wikipedia.gr

Βιβλιογραφεία